Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Urineweginfecties nader belicht
Anne-Marie Giesen
Remmie Hammers-Cupido
Urineweginfecties nader belicht
• Kennismaking
• Uitleg
• Casuïstiek afgewisseld met dipslides
• Niet vergeten!
Doelen
• U herkent de valkuilen in diagnostiek en behandeling bij mictieklachten met verdenking op een urineweginfectie
Doelen
• U weet hoe u over- en/of onderbehandeling kan voorkomen
Doelen
• Op de HAP handelt u op dezelfde manier als in de eigen praktijk
Uitleg
• Casuïstiek / stellingen interactief
• Groene en rode kaarten
• Ja en Nee
• Overleg buurvrouw / man toelichting
UWI op de huisartsenpost
• Ik behandel patiënten met UWI op de HAP het zelfde als in
de praktijk: ja / nee
• Ik kan urinekweken afnemen op de HAP: ja / nee
UWI op de huisartsenpost
• Ik kan dipslides inzetten: ja / nee
• Ik zou dipslides willen inzetten op de HAP: ja / nee
• Er is een protocol UWI op de HAP: ja / nee
Yvonne 18 jaar
• Belt de HAP, denkt blaasontsteking te hebben
• 2 weken klachten, nu ook bloed gezien
• Pijn onderrug en onderbuik, zweterig
menstruatie -, temp 37.3
• Urine :Ery’s 4+, Leuco’s 2 + Nitr neg, eiwit 2 +
• U mag nu de diagnose UWI stellen ja / nee
Sterk vermoeden UWIPijn bij plassen op voorgrond en Geen vaginale klachten enGeen verhoogd SOA risico en Klachtduur < 7 dagen
Eerste UWI
Nitriettest
Cystitis
Klachtherkenning
Dipslide of sediment
Leuco’sEry’s
Geen UWI
Nitriettest
nee
nee
nee
ja
ja
ja
positief
positief
negatief
negatief
negatief
negatief
L en/of E pos
Sterk vermoeden UWIPijn bij plassen op voorgrond en Geen vaginale klachten enGeen verhoogd SOA risico en Klachtduur < 7 dagen
Eerste UWI
Nitriettest
Cystitis
Klachtherkenning
Dipslide of sediment
Leuco’sEry’s
Geen UWI
Nitriettest
nee
nee
nee
ja
ja
ja
positief
positief
negatief
negatief
negatief
negatief
L en/of E pos
Vervolg Yvonne 18 jaar
• Na 2 dagen op zondag toename buikpijn
• Pijn in de flank
• Niet ziek , temp 36.7
• Urineonderzoek: nitr neg, leuco’s 2 +, ery’s 3 +
• Slagpijn nierloge links
• Diagnose: Urineweginfectie met weefselinvasie? ja / nee
Yvonne de volgende dag:
• Meer pijn onderbuik
• Urine nitriet negatief
• Sediment 30 ery’s pg, geen bacteriën
• Dipslide neg
• Opname ivm uretersteen
Niet alles is wat het lijkt…
DD Slagpijn:
• Pyelonefritis alleen bij koorts en ziek
• Niersteen / stuwing
• Galsteen
• Spierpijn
Jessica 7 jaar op de HAP
• Sinds 3 dagen koorts nu 38,9
• Prikbillen, pijn bij plassen
• Maakt geen zieke indruk
• Urineonderzoek leuco’s pos, nitriet neg
Werkdiagnose bij Jessica verdenking urineweginfectie
• Er wordt een kuur gestart
• Amoxicilline 3 dd gedurende 5 dagen volgens dosering op gewicht
• Deze keuze is goed: ja / nee
Medicamenteuze behandeling
Cystitis Tekenen weefselinvasie
1e keus nitrofurantoïne 5 dagen amoxicilline/clavulaanzuur 10 dagen
2e keus amoxicilline/clavulaanzuur 3 dagen
cotrimoxazol 10 dagenook bij penicilline-overgevoeligheid
Nader onderzoek urine Jessica
Kind 3maanden-12 jaar met vermoeden UWI :- bij zindelijke kinderen meestal o.b.v. mictieklachten- bij niet-zindelijke kinderen vaker o.b.v. algemeen ziekzijn, buikpijn en koorts*
Nitriet + leukotest
N en L negatief
Kweek (via dipslide)
UWI
N en/of L positief
negatief
positief
Geen UWI
Typische anamnese/aanhoudend vermoeden UWI
janee
Kind 3maanden-12 jaar met vermoeden UWI :- bij zindelijke kinderen meestal o.b.v. mictieklachten- bij niet-zindelijke kinderen vaker o.b.v. algemeen ziekzijn, buikpijn en koorts*
Nitriet + leukotest
N en L negatief
Kweek (via dipslide)
UWI
N en/of L positief
negatief
positief
Geen UWI
Typische anamnese/aanhoudend vermoeden UWI
janee
Nader onderzoek urine Jessica
• Assistente HAP zet dipslide in
Inzetten dipslide
• Roer of schudt de urine
• Doop de slide in de verse urine of giet de urine over de agar
• Laat overtollige urine van de slide lopen
• Verwijder laatste druppels met een absorberend papiertje
Inzetten dipslide
• Plaats het buisje in een stoof (ongeveer 37°C) gedurende 16 tot 24 uur
• Of: 24 uur bij kamertemperatuur
Beoordelen dipslide
• CLED voor de telling
• Goed licht
• Let op aantal kolonies niet op grootte!
• Positief bij 104 en hoger
• Meerdere bacteriesoorten: tel per bacteriesoort!!
• >2 soorten = contaminatie
Dipslide urine Jessica
Nader onderzoek op vrijdag of op HAP:
• Gebruik de microscoop
• Gelijkwaardig alternatief voor de dipslide
Dipslide op vrijdag of op HAP:
• laten staan bij kamertemperatuur
• op maandag aflezen
• dipslide in koelkast bewaren
• op maandag pas inzetten
• OF: goede samenwerking microbiologisch lab en HAP
Jantine 2 jaar
• 1 dag buikpijn en pijn bij plassen
• Temp 36.7 niet ziek
• Plaszakje: na 30 minuten urine
• Onderzoek: Nitriet positief, leuco’s positief
Vervolg Jantine 2 jaar
• U stuurt deze urine in op kweek
ja / nee
• Een plaszakje is alleen betrouwbaar om een UWI uit te sluiten!!
• Contaminatie 26 – 40%
Richtlijn
• Urine wordt opgevangen met de clean catch methode
• Uitleg op www.thuisarts.nl
Mevrouw Bakker 86 jaar Alzheimer
• Recidiverende UWI’s
• Thuiszorg belt de HAP
• Mevrouw is onrustig en urine stinkt
• Stickje in luier: nitriet positief
• Urine onderzoek in celstofluier is betrouwbaar:
ja / nee
Vervolg mevrouw Bakker
• Stinkende urine is goede reden urine onderzoek:
ja / nee
• Onrust is goede reden urine onderzoek:
ja / nee
Wanneer is het zinvol urine te laten onderzoeken zonder mictieklachten
• Verschijnselen van delier
• Onverklaarbare koorts
• Klachten bij een verblijfskatheter
• Eventueel: micro-albuminurie
• Ontregelde diabetes
Vervolg mevrouw Bakker
• Er wordt een kuur nitrofurantoine gegeven
• De onrust blijft
• HAP advies: kuur gaat pas na 48 uur werken
Niet alles is wat het lijkt…
• De onrust blijft ook na 3 dagen:
retentie van 3 liter!
Asymptomatische bacteriurie
• Asymptomatische bacteriurie niet behandelen
• Uitzondering: zwangeren
• Verblijfskatheter = bacteriurie
Alleen behandelen bij klachten van weefselinvasie
Dhr. Hollander 73 jaar
• Diabetes mellitus
• Sinds 2 weken katheter ivm urineretentie
• Wacht op TUR prostaat
• Rillerig temp 39,1
• Pijnklachten onderbuik alsof hij moet plassen
• Urineonderzoek nitriet pos
Beleid dhr Hollander
• U stuurt een urinekweek in ja/ nee
Risicogroepen
• Vrouwen >12jr met mictieklachten en koorts
• Mannen
• Zwangeren
• Patiënten met: Diabetes Mellitus
Verminderde weerstand
Afwijkingen aan urinewegen
Neurologische blaasstoornis
Verblijfskatheter•
Stroomschema risicogroepen
Nitriettest
UWI
Kweek (van dipslide)Bij zwangeren ook
GBS
Dipslide of sediment
Geen UWI
positief
positief
negatief
negatief
Beleid dhr Hollander
• U start Ciprofloxazine 500 mg 2 dd ged 7 dagen
ja / nee
• Nitrofurantoine
Behandeling urineweginfecties risicogroepen met weefselinvasie
Antibioticum Vrouw > 16 niet zwanger
Man
1e keus Ciproxin 5002 dd
7 dagen 14 dagen
2e keus Amoxicilline/Clavulaanzuur625 3 dd
10 dagen 14 dagen
3e keus Cotrimoxazol 960 2 dd
10 dagen 14 dagen
Wat maakt het nu uit, een kuurtje meer of minder?!
Verblijfskatheter
• Verblijfskatheter = bacteriurie
• Alleen behandelen bij klachten van weefselinvasie
• Dan kweken en katheter vervangen!
• Tip: attentie regel Katheter!
Schrijf op uw rode stemkaart:
• Wat doe ik na vandaag niet meer rond diagnostiek en beleid van urineweg infecties.
Schrijf op uw groene stemkaart:
• Wat doe ik na vandaag juist wel rond diagnostiek en beleid van urineweg infecties.
Dank u wel voor uw aandacht!