Uticaj Vlade Na Devizni Kurs

7/24/2019 Uticaj Vlade Na Devizni Kurs

1/5

Uticaj vlade na devizni kurs

Devizni kurs je, kako je poznato, cijena jedne valute izraena u drugoj valuti.Pored svoje praktine informativne funkcije u razmjeni valuta i trgovini deviznimfinansijskim instrumentima, devizni kurs je vrlo vana alatka nacionalne

makroekonomske politike. Od poetka izraunavanja i primjene, devizni kursevi suproli nekoliko razvojnih faza od fiksnog do slobodnog deviznog kursa.

Sistemi deviznih kurseva

istem fiksnih deviznih kurseva podrazumijeva konstantan odnos razmjenevaluta. Ovako utvren odnos se eventualno moe mijenjati u manjim, unaprijeddogovorenim okvirima. ! sluaju da jedna valuta u realnim okolnostima izgubi diosvoje vrijednosti prema drugoj valuti "deprecijacija# vladino tijelo koje upravljadeviznim kursom moe donijeti odluku da izvri devalvaciju nacionalne valute, tj. dautvrdi novi fiksni kurs na niem nivou. lina situacija se moe desiti i u sluajurealnog porasta vrijednosti domae valute "aprecijacija#, s time to se novoutvrivanje deviznog kursa na viem nivou tada zove revalvacija.

Prvi zvanini sporazum kojim su utvreni fiksni kursevni najznaajnijihsvjetskih valuta zakljuen je u $retton %oodsu "&D# '()).godine. Ovaj sporazum jevezao vrijednost valuta na koje se odnosio za zlato, a na osnovu toga je bio utvrenomjer meusobne razmjene valuta. porazum je '(*'.godine modificiranmithsonianskim ugovorom, kada je izvrena devalvacija ! dolara, i poveanagranice variranja kursa unutar fiksnog reima. +akon to je veina zemalja lanicaovog sistema fiksnih deviznih kurseva uoila da vie nije mogue odravati fiksnikurs prema precijenjenom dolaru "i nakon to je dolar jo jednom devalvirao#, veinalanica sistema je ve '(*.godine napustila sistem fiksnih deviznih kurseva.

+akon naputanja sistema fiksnih deviznih kurseva zapoela je era slobodnog"plivajueg# deviznog kursa, u kojem vrijednost valuta odreuje finansijsko trite,odnosno zakon ponude i tranje. -a razliku od sistema fiksnog deviznog kursa, gdjesu dozvoljene manje korekcije "variranje# kursa unutar utvrenih granica, u sistemuslobodnih deviznih kurseva vlada potpuna fleksibilnost kurs se moe mijenjati bezikakvih ogranienja, a prilagoavanja kursa se deavaju svakodnevno.

Prednost fiksnog deviznog kursa je svakako njegova stabilnost i predvidivost.

! ovom sistemu kompanije se nisu bojale da e izgubiti na promjeni kursa, deviznirizik nije postojao "izuzev naravno opasnosti da domaa ili strana vlada promijenivrijednost valute. a druge strane u sistemu fiksnih deviznih kurseva, nacionalneekonomije su bile povezane, tako da je bilo mogue da se inflacija iz jedne ekonomije

prenese u drugu. Ova opasnost je znatno ublaena naputanjem sistema fiksnihdeviznih kurseva.

! dananjem svijetu postoje i varijacije fiksnog, odnosno slobodnog deviznogkursa. ezani "zakaeni, /pegged0# devizni kurs predstavlja varijaciju fiksnogdeviznog kursa, u kojem je valuta jedne zemlje fiksno vezana za valutu druge zemljeili obraunsku jedinicu "uspostavljen je fiksni devizni kursa#, ali se njena vrijednost

mijenja prema drugim valutama jednako kako se mijenja vrijednost "devizni kurs#valute za koju je zakaena. a druge strane, blie sistemu slobodnog deviznog kursa


2/5

nalazi se tzv. upravljani slobodni devizni kurs, u kojem se kurs formira i odrava nadeviznom tritu, bez zvaninih ogranienja promjene, ali vlada zadrava pravo ikoristi razliite interventne mjere, kako bi odrala vrijednost nacionalne valute ueljenim granicama.

Posebna vrsta vezanog deviznog kursa je tzv /valutni odbor0 "/currenc1board0#. ! ovom sistemu, pored vezivanja deviznog kursa za neku, obino /vrstu0valutu uspostavlja se dravni organ, ili 2entralna banka na sebe uzima obavezuodravanja realne stabilnosti deviznog kursa, tako to se sav novac koji se puta uopticaj garantuje jednakim nivoom rezervi u nekoj od stranih "/ vrstih0# valuta.istem valutnog odbora uglavnom se uspostavlja u dravama koje su u periodu prijetoga imale negativno iskustvo sa visokom inflacijom i obezvrjeenjem nacionalnevalute.

Pored nabrojanih sistema deviznih kurseva, odreene grupacije zemalja kojeimaju visok nivo meusobne saradnje i jake trgovinske i privredne odnose, mogu

formirati monetarne unije. +ajpoznatija monetarna unija svakako je 3vropska unija,odnosno euro4zona. 5onetarne unije "3vropska unija meu njima# najprije koriste

jedinstvenu obraunsku valutu i zadravaju nacionalne valute, dok u kasnijem periodumogu "a 3vropska unija i jeste# kreirati novu novanu jedinicu koja onda ulazi u

promet u svim lanicama unije. Poznato je da evropska monetarna unije nema istegranice kao 3vropska unija, jer je nekoliko zemalja lanica 3vropske unije eljelozadrati svoje nacionalne valute, najprije iz tradicijskih razloga "elika $ritanija,6vedska i Danska#, dok novoprimljene lanice 3vropske unije jo uvijek nisu ule usporazum o monetarnoj uniji jer prije toga moraju ispuniti niz zahtjeva vezanih zaodravanje stabilnosti deviznog kursa.

!spostavljanje euro4zone i uvoenje jedinstvene evropske valute donijelo jeniz koristi ekonomijama lanica evropske unije. 3uro je pojednostavio i pojeftiniotrgovinu unutar euro4zone i ujedno stimulirao uspostavljanje dugoronih poslovnih

poduhvata. 2ijene roba i usluga su uravnoteile i stabilizirale. rednovanje investicija"kako u realne projekte, tako i u finansijske instrumente# postalo je znatno

jednostavnije, to je za rezultat imalo laki i vei protok finansijskih sredstava. +akraju, jedna od najvanijih koristi za lanice euro4zone, ali i druge korisnike eura, je

potpuna eliminacija deviznog rizika.

Mjere vlade za uticaj na devizni kurs

! zemljama koje imaju funkcionalnu makroekonomsku politiku, vladaposredstvom 2entralne banke ima potrebu i vri uticaj na devizni kurs. 7azlozi zauticaj na devizni kurs mogu se svrstati u slijedee kategorije81- !blaavanje promjena deviznog kursa u sluajevima kada je 2entralna banka

zabrinuta da bi nagle promjene deviznog kursa mogle uticati na nepovoljan razvojkonjukturnih ciklusa u privredi9

2- !spostavljanje /nevidljivih0 granica deviznog kursa kada 2entralna banka izbilo kojeg razloga eli da kretanje deviznog kursa odri u interno zacrtanim,implicitnim granicama, prvenstveno zbog predvidljivosti kretanja budueg

deviznog kursa9


3/5

1- Odgovor na privremene poremeaje u situacijama kada 2entralna bankaprocijeni da je neophodno mjerama intervenisati u svrhu zatite deviznog kursa oduticaja trita koji je, po procjeni 2entralne banke, nepovoljan.

lada moe svoj uticaj na devizni kurs vriti na dva naina direktnom iindirektnom intervencijom.

Direktna intervencijapredstavlja uee 2entralne banke na deviznom tritu,odnosno zamjenu valuta, koje 2entralna banka dri kao rezerve, za druge valute nadeviznom tritu. 2entralna banka ponudom i potranjom odreene valute moenapraviti ozbiljne korekcije deviznog kursa. Ova vrsta intervencije se primjenjujekada se u situcijama kada se u kratkom roku eli intervenirati na devizni kurs.Direktna intervencija je obino najefektivnija kada nema koordinirane akcije izmeu2entralnih banaka i kada 2entralne banke imaju visok nivo rezervi koje mogukoristiti.

+a slijedeim grafikonima je prikazan efekat direktne intervencije amerike2entralne banke ":3D# u situacijama kada eli uticati na smanjenje "slika '#, odnosnona poveanje vrijednosti dolara u odnosu na britansku funtu "slika ;#8

Vrijednost Vrijednost S1

S1 S2

V2

V1

V1

V2D2

D1 D1

Koliina Koliina

lika ' lika ;

Direktna intervencija 2entralne banke na devizni kurs, ueem na deviznomtritu moe biti nesteriliziranailisterilizirana.


4/5

e = procentualna promjena spot kursaINF = relativna promjena stope inflacije

INT = relativna promjena kamatne stopeINC = relativna promjena dohotkaGC = promjena vladinih mjera

EXP = promjena oekivanja budueg deviznog kursa

+aj ei oblik indirektne intervencije na devizni kurs, intervencijom na jedanod faktora koji utiu na formiranje deviznog kursa je promjena kamatne stope. !

poglavlju u kojem je obraeno fomiranje deviznog kursa smo vidjeli kakve posljedicena devizni kurs ima promjena kamatne stope. Druga, manje popularna mjera je

promjena vladine politike "mjera# vezanih za devizni kurs "recimo promjena deviznih itrgovinskih ogranienja, odredbe vezane za repatrijaciju dobiti i sl.#.

Mjere uticaja vlade na devizni kurs ka! instrument makr!ek!n!mske "!litike

5jere uticaja vlade na devizni kurs ne moraju se ograniavati na efekte na samdevizni kurs. stovremeno, inei domau valutu jaom,intenzivira se stranu konkurencija i prisiljava domae proizvoae da ne poveavajucijene. ?akav razvoj situacije moe dovesti do poveane nezaposlenosti.


5/5

itd'

Documents

Uticaj Vlade Na Devizni Kurs