18

uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

  • Upload
    others

  • View
    6

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web
Page 2: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012)

16-19 Ekim 2012 - Zonguldak

http://jeodezi.beun.edu.tr/uzalcbs2012

16 Ekim 2012 Salı

11.35-13.15

Davetli Konuşmacı Oturumu Oturum Başkanı: Prof. Dr. Derya MAKTAV

Remote Sensing In Europe: Status Analysis and Trends Focusing on Environment and Agriculture, Dr. Ioannis MANAKOS, EARSeL Başkanı, CERTH-ITI, Yunanistan

Remote Sensing in Archaeology: Past, Present and Future Perspectives Dr. Rosa LASAPONARA, EARSeL Genel Sekreteri, IMAA-CNR, İtalya

Remote Sensing Technologies and Applications for Monitoring High Mountain Environments Prof. Mag. Dr. Wolfgang SULZER, Karl Franzens Üniversitesi, Avusturya

Saat Prof. Dr. Arif Amirov Konferans

Salonu Tahir Karauğuz Konferans Salonu

14.30-15.40

1. Oturum: Bulanık Mantık Uygulamaları

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Taşkın KAVZOĞLU

1. Oturum: Peyzaj Planlama Uygulamaları Oturum Başkanı: Prof. Dr. Süha BERBEROĞLU

Sözlü sunumlar

[005] Dağıtık Sistemlerde Uydu Görüntüsü Transferi: Raster ve Vektör Temsil Karşılaştırması,Süleyman EKEN, Recep BOSTANCI, Ahmet SAYAR

[001] Düzce Efteni Gölü Sulak Alan Ekosistemi Peyzaj Yönetimi’nin Oluşturulmasında Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Kullanımı, Osman UZUN, Pınar GİRTİ GÜLTEKİN, Güniz AKINCI KESİM

[016] Araç Geçiş Bölgelerinin Belirlenmesinde Bulanık Mantık Yaklaşımı, Mehmet ERBAŞ, Zübeyde ALKIŞ

[056] Kaynak Envanter ve Analizinde Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanımı: Uludağ Milli Parkı Planlama Çalışması Örneklemi, Merve ERSOY, Saye N. ÇABUK, Tuğrul HOCAOĞLU, Alper ÇABUK

[051] Yağ Tabakalarının Saptanmasında Destek Vektör Makineleri ve Rastgele Orman Yöntemlerinin Kullanımı, Ümit Haluk ATASEVER, Coşkun ÖZKAN, Filiz SUNAR

[089] Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sisteminin Peyzaj Karakter Analizinde Uygulanabilirliği, Berk HACIAĞAOĞLU, Filiz SUNAR, Dicle OĞUZ, Hayriye EŞBAH TUNCAY, Sevgi GÖRMÜŞ, Serhat CENGİZ

[105] Kıyı Çizgilerinin Geri Yayılımlı Yapay Sinir Ağları İle Tespit

Page 3: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

Edilmesi, Muhammed Kamil TURAN, İsmail Rakıp KARAŞ

Poster sunumlar [020] Farklı Uydu Veri Çakıştırma Tekniklerinin Analizi, Özge KAYMAN, Filiz SUNAR, Derya MAKTAV

16.00-17.10 2. Oturum: Bitki Örtüsü Belirleme Oturum Başkanı: Prof. Dr. Filiz SUNAR

2. Oturum: CBS’de Yazılım Geliştirme Oturum Başkanı: Prof. Dr. Zübeyde ALKIŞ

Sözlü sunumlar

[007] Ahır Dağı (Kahramanmaraş) ve Çevresinde Bitki Örtüsü İle Yağış Koşulları Arasındaki İlişkilerin MODIS Verileri Kullanılarak İncelenmesi (2000-2010),Mehmet Ali ÇELİK, Murat KARABULUT

[023] CBS Web Uygulamalarında HTML5 ve Gelecek,Alper

Dinçer, Balkan URAZ, Kemal SEYREK

[010] Çok Tarihli Optik ve Mikrodalga Görüntüleri Kullanılarak Tarım Alanlarında Yetiştirilen Ürünlerin Bölüt Tabanlı Sınıflandırılması, Aslı ÖZDARICI OK, Zuhal AKYÜREK

[025] Mekansal Veritabanlarında Masaüstü ve Web CBS Yazılımlarının Birlikte Çalışabilirliği, Balkan URAZ, Alper DİNÇER, Kemal SEYREK

[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT

[124] Web Üzerinden Coğrafi Bilgi Sistemi Yazılımları Komutlarını Çalıştırma, Osman Yalçın YILMAZ

[102] İstatistiksel Yöntemler ve Mekanik Modelleme Yaklaşımı Uygulanarak Aşağı Seyhan Ovası’nda Buğday Ürün Verimliliğinin MODIS ve Landsat TM/ETM Verileriyle Tahmin Edilmesi, Onur ŞATIR, Süha BERBEROĞLU

[126] Google Maps Tabanlı Fotogrametrik 3B Model Destekli Gümüşhane Konakları Bilgi Sistemi,İbrahim ASRİ, Özşen ÇORUMLUOĞLU, Samed ÖZDEMİR

Poster sunumlar

[011] Mardin İli’nin Yüksek Biomas Aktiviteye Sahip Bitki Örtüsünün MODIS NDVI Verileri Kullanılarak İzlenmesi, Mehmet Ali ÇELİK, Kamuran GÜLÇEK, Tuncay ÖZEL

[099] Açık Kaynak Kodlu Veri Tabanı ve Harita Görselleştirme Arayüzleri Kullanarak Farklı Mekansal Verilerin Web Ortamında Görselleştirilmesi, Kaan KALKAN, Derya MAKTAV, Orhun ÖZER, Seyfettin CEYLAN

17.30-18.40 3. Oturum: Afet Yönetimi Oturum Başkanı: Dr. Emin BANK

3. Oturum: Hidroloji Uygulamaları Oturum Başkanı: Prof. Dr. Yılmaz YILDIRIM

Sözlü sunumlar

[018] CBS Esaslı Afet Yönetiminde Ulusal ve Uluslararası Yaklaşımlar, Uygulamalar, Sorunlar,Hanifi TOKGÖZ, Şule TÜDEŞ, Hüseyin BAYRAKTAR

[013] Arc Hydro İle Su Toplama Alanlarının Belirlenmesi, Ahmet Hamdi SARGIN, Nesibe Gülşah GÜREŞCİ, Kemal SEYREK

[048] Heyelan Duyarlılık Haritasının

Üretilmesinde Kullanılan Faktörlerin

Etkilerinin Araştırılması: Düzköy

Örneği, Taşkın KAVZOĞLU, İsmail

ÇÖLKESEN, Emrehan Kutluğ ŞAHİN

[022] Türkiye’deki Karla Kaplı Alanların Uydulardan Takibi ve Uzun Yıllar Trend Analizi, İbrahim SÖNMEZ, Ahmet Emre TEKELİ, Erdem ERDİ [041] Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ve Uzaktan Algılama

(UA) Yöntemleri İle Şemdinli Çayının (Zap Havzası)

Hidroelektrik Enerji Potansiyelinin Araştırılması, Recep

BAKIŞ, Serdar GÖNCÜ, Elif GÜMÜŞLÜOĞLU [058] Doğu Akdeniz Bölgesi Kar Bileşenlerinin Uzaktan Algılama Verileri ve J2000 Yaklaşımıyla Modellenmesi, Cenk DÖNMEZ, Süha BERBEROĞLU, Mehmet Akif ERDOĞAN

Poster sunumlar

[106] MSG SEVIRI Verileri İle Gerçekleşen Yağış Miktarının Karşılaştırılması, A. Gürol ERTÜRK, A. Serap SÖĞÜT, Deniz OKÇU, Zafer ASLAN, Derya MAKTAV

[003] Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde Yağış Rejiminin Zamansal Değişiminin İrdelenmesi,Serdar AYDIN, Samir BAKHSHALİYEV, D. Zafer ŞEKER, Nüket SİVRİ

Page 4: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

17 Ekim 2012 Çarşamba

09.00-10.10 1. Oturum: Sel ve Taşkın Yönetimi

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Fatmagül KILIÇ

1. Oturum: Dijital Görüntü İşleme Oturum Başkanı: Doç. Dr. Bülent BAYRAM

Sözlü sunumlar

[042] Seydisuyu Havzasındaki Yağış, Sıcaklık ve Buharlaşma Dağılımlarının Uzaklığa Bağlı Tahminleme Yöntemleri İle Haritalanması, Recep BAKIŞ, Yıldırım BAYAZIT, Hakan UYGUÇGİL

[044] Uydu Görüntülerinin Piksel ve Nesne Tabanlı

Sınıflandırma Sonuçlarının Karşılaştırılması, Serdar

BAYBURT, Derya MAKTAV

[059] Taşkın Kontrolü Çalışmalarında CBS’nin Kullanım Etkinliğinin Değerlendirilmesi: Tekirdağ Maymun Deresi Havzası Pilot Uygulaması, M. Cüneyt BAĞDATLI, Selçuk ALBUT [079] SRTM Sayısal Yükseklik Modeli ve CBS İle Sel Risk Alanlarının Belirlenmesi: İzmir Örneği, S. Pelin ÖZKAN, Çiğdem TARHAN

[100] Lidar Verileri Kullanılarak Kural Tabanlı Sınıflandırma Yöntemi İle Otomatik Bina Çıkarımı, Melis UZAR, Naci YASTIKLI

[125] CBS Küçültme (Downscaling) Yöntemiyle Geleceğe Yönelik Hassas Yağış Haritalarının Üretilmesi, Fatih KARA, İsmail YÜCEL, S. Zuhal AKYÜREK

[113] ICONA Erozyon Risk Belirlenme Yönteminde Zamansal Olarak NDVI Etkisinin İncelenmesi, Fazlı Engin TOMBUŞ, Mahmut YÜKSEL, Mustafa COŞAR, İbrahim Murat OZULU

Poster sunumlar

[017] Uzaktan Algılama ve CBS Kullanılarak Meriç Nehri Taşkın Alanlarının Belirlenmesi, Ersan BATUR, Derya MAKTAV

[009] Göl Yüzeyi Değişimlerinin Belirlenmesinde Farklı Dijital Görüntü İşleme Yöntemlerinin Kullanılması, İrfan AKAR, Derya MAKTAV [107] Alzheimer Hastaları İçin Akıllı Mobil Cihazlar Üzerinde Navigasyon Uygulamaları,Mustafa COŞAR, İ. Murat OZULU, Hüseyin ÇİZMECİ, F. Engin TOMBUŞ

10.30-11.40 2. Oturum: Konumsal Uygulamalar Oturum Başkanı: Prof. Dr. Şenol

KUŞÇU

2. Oturum: Arazi Kullanımı Oturum Başkanı: Doç. Dr. Hayriye EŞBAH TUNCAY

Sözlü sunumlar

[120] Yüksek Çözünürlüklü Uydu Görüntülerinin Koordinatlandırılmasında RFM Kullanımı,Hüseyin TOPAN

[008] Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl Arazi Envanterlerinin Arşivlenmesi ve Arazi Örtüsü Değişiminde CBS Teknolojisinin Kullanılması: Edirne İli Örneği, Timuçin EVEREST Hasan ÖZCAN

[121] Bursa Büyükşehir Belediyesi BUSKİ Genel Müdürlüğü M3 ve M4 Projeleri ve Kazanımları,Şenol KUŞCU, M. Sait AYIK, Umut G. SEFERCİK, Murat ORUÇ, Murat KARAOĞLU, Fatih ALİYAZICIOĞLU

[012] Uğursuyu ve Aksu Havzaları Arazi Örtüsünün Zamansal Değişiminin CBS ve UA Entegre Edilerek Değerlendirilmesi (1999-2008),Osman UZUN, Abdurrahim AYDIN, Pınar GÜLTEKİN

[128] Sanal Küreler Üzerinde Düşey

Engellerin Sunumu, Emre SOYER,

Hakan ŞAHİN, Murat AKIN, Mesut

B.VAROL, M. ERBAŞ, Ali ULUBAY

[082] Arazi Örtüsünün Belirlenmesinde Torbalama-Karar Ağaçları Yönteminin Kullanımı,Ümit Haluk ATASEVER, Coşkun ÖZKAN

Poster sunumlar

[021] Hava Fotoğrafı ve Optik Uydu Görüntüleri Yardımıyla Yatay Yer Değiştirmelerin Belirlenmesi,Tarık TÜRK

[053] Uzaktan Algılama ve CBS Entegrasyonu İle Arazi Örtüsü/Kullanımı Değişiminin Analizi: Konya İli Örneği, Ahmet GEZİCİ, Derya MAKTAV

Page 5: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

12.00-13.10 3. Oturum: 3 Boyutlu Modelleme ve Görselleme

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Ayhan ALKIŞ

3. Oturum: Algoritma Geliştirme Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Füsun BALIK ŞANLI

Sözlü sunumlar

[026] Yakın Resim Fotogrametrisinde

Üç Boyutlu Silüet Örnek Uygulaması:

İstanbul Galata Bölgesi,Cumhur

ŞAHİN, Bahadır ERGUN, Ayhan ALKIŞ

[033] Dinamik Sensör Yerleştirme Probleminin

Diferansiyel Arama Algoritması İle Çözülmesi,Pınar

ÇİVİCİOĞLU, Ahmet Emin KARKINLI, Erkan BEŞDOK

[063] Kayseri Kültür Yolu Projesinin Kent Bilgi Sistemine Entegre Edilmesi ve Üç Boyutlu Modellerin Kullanılması: Geleneksel Kayseri Mahallesi Örneği, Uğur BENLİ, Fatih CEVAT, M. Fatih TOPRAK, Murat TAŞYÜREK, Furkan ERGÜNEŞ

[034] Konuşma Tanıma Algoritmalarının CBS’de Kullanımı ve DSA Tabanlı Bir Konuşma Tanıma Uygulaması, Pınar ÇİVİCİOĞLU, A.Emin KARKINLI, Erkan BEŞDOK

[066] Nokta Belirleme Algoritmaları ile Otomatik Görüntü Eşleştirme ve 3B Konum Tespiti,Hayrettin ACAR, Fevzi KARSLI

[081] Konuşma Tanıma, Görüntü ve GPS Tabanlı Coğrafi Veri Toplama Arabirimi, Tuba KURBAN, Ahmet Emin KARKINLI, Abdüsselam Kesikoğlu, Erkan BEŞDOK

[130] Havaalanları Etrafında Emniyetli Sahaların Oluşturulması ve Sunulması, Ali ULUBAY, Mesut B. VAROL

Poster sunumlar

[027] Panoramik Görüntü ve Kullanım Alanları,Cumhur ŞAHİN, Bahadır ERGÜN

[083] Coğrafi Bilgi Sistemlerine Veri Girişi İçin Pratik Bir Yaklaşım, Ümit YURT, Murat TABANOĞLU, Halil YILMAZ, İsmail İsa ATABEY

[028] Hidroelektrik Santrallerin 3 Boyutlu Modellenmesi, Demirhan ÇELEBİ, Ümit YURT, Halil YILMAZ, İsmail İsa ATABEY

14.00-15.10 4. Oturum: Mikrodalga Algılama Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Umut

G. SEFERCİK

4. Oturum: CBS Uygulamaları-1 Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin BAYRAKTAR

Sözlü sunumlar

[096] InSAR Zaman Serileri ile Yer Yüzeyi Hareketlerinin İzlenmesi: Zonguldak Kozlu Maden Alanı Örneği, Füsun BALIK ŞANLI, Saygın ABDIKAN, Mahmut ARIKAN, Ziyadin ÇAKIR, Hüseyin KEMALDERE

[045] İstanbul Halk Ekmek Satış Noktalarının CBS Ortamına Aktarılarak, Satış ve Ağ Analizleri İle Web Tabanlı Bir Sistemin Oluşturulması,İbrahim SİMSEK, İsmail BÜYÜKSALİH, Selahattin TAŞPINAR, Serdar BAYBURT, Sancar BUHUR

[101] Fotogrametrik Belgelemede Kullanılan Sayısal ve Termal Kameraların Geometrik Kalibrasyonu, Naci YASTIKLI, Esra GÜLER, Abdullah BAL

[046] Sivas'ın Göç Gerçeği ve Çevre Düzeni Planındaki

Eksiklikler - CBS Destekli Mekânsal Analizlerle Yeni

Planlama Yaklaşımları, Aziz Cumhur KOCALAR

[115] SAR Görüntülerinden Kıyı Şeridi Belirleme Algoritması, Uğur ACAR, Bülent BAYRAM, F. Balık ŞANLI, Saygın ABDİKAN, Mustafa ÜSTÜNER, Derya MAKTAV, Filiz SUNAR

[057] Farklı Politikalar Doğrultusunda Adana Kentsel Gelişiminin Modellenmesi, Anıl AKIN, Süha BERBEROĞLU, Teyfik YILDIRIM

[118] Yüksek Çözünürlüklü TerraSAR-X Verilerinin 3B Kalite Değerlendirmesi-Barselona Örneği,Umut G. SEFERCİK, Alexander SCHUNERT, Uwe SOERGEL, Kinichiro

[123] Coğrafi Bilgi Sistemi Yardımıyla Kronik Hepatit B Hastalığının Mekansal Dağılımı: Örnek Bir Uygulama, Savaş DURDURAN, Bahar KANDEMİR, Ceren AVCI, Yasemin DURDURAN, Mehmet BİTİRGEN

Page 6: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

WATANABE

Poster sunumlar

[071] CBS Yardımı İle Çoruh Nehri Üzerinde Planlanan Baraj ve Yol Projelerinin Neden Olacağı Arazi Kullanım Değişiminin ve Arazi Tahribatının Belirlenmesi, Mehmet ÖZALP, Esin ERDOĞAN YÜKSEL, Saim YILDIRIMER

15.30-16.40 5. Oturum: Lazer Uygulamaları Oturum Başkanı: Doç. Dr. Naci

YASTIKLI

5. Oturum: Bulut Bilişim, Ağ Tasarımı ve Yakın Uygulamaları

Oturum Başkanı: Prof. Dr. Filiz SUNAR

Sözlü sunumlar

[036] RANSAC Algoritması ile Lidar Verilerinden Otomatik Detay Çıkarımı, Fevzi KARSLI, Norbert PFEIFER

[047] Bulut Bilişim Teknolojisi ve Bulut CBS Uygulamaları, Taşkın KAVZOĞLU, Emrehan Kutluğ ŞAHİN

[074] Çok Yüksek Çözünürlüklü Görüntüler ve Lidar Verilerinin DVM ile Sınıflandırılması,Mustafa DİHKAN, Fevzi KARSLI, Norbert PFEIFER

[062] En Uygun Acil Durum Müdahale İstasyon Yerlerinin Belirlenmesi ve En Kısa Süre Tayini İçin Ağ Tasarımı, Fatih SARI, Ali ERDİ, Asuman ILGAZ Ahmet GÜNTEL

[075] Havasal Lidar Verileri ile Bitki

Örtüsünün Yapısal Özelliklerinin

Belirlenmesi Ve Haritalanması, Müge

AĞCA ve Sorin C. POPESCU

[032] Differansiyel Arama Algoritması Tabanlı Yeni Bir

Kamera Kalibrasyon Yöntemi, Pınar ÇİVİCİOĞLU Tuba

KURBAN, Erkan BEŞDOK

[090] Lazer Tarama Yöntemi İle Elde

Edilen Üç Boyutlu İç Mekân

Modellerinin Coğrafi Bilgi

Sistemlerinde Kullanım

Olanakları, Semih Sami AKAY, Giray

UZUN, Zaide DURAN, Emin Özgür

AVŞAR, Umut AYDAR

Poster sunumlar

[006] İteratif En Yakın Nokta Yöntemi İle Lazer Tarayıcı Nokta Bulutlarının Birleştirilmesine Analitik Bir Bakış, Cihan ALTUNTAŞ

17.00-18.10 6. Oturum: CBS Uygulamaları-2 Oturum Başkanı: Doç. Dr. Şinasi KAYA

6. Oturum: Uzaktan Algılama-1 Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Aycan M. MARANGOZ

Sözlü sunumlar

[069] Kişiselleştirilmiş Coğrafi Web Servislerinin Hazırlanılması, Kemal SEYREK, Tolga AYAS, Alper DİNÇER, Balkan URAZ

[085] Uydu Görüntüleri İle Spektral Ölçme Verilerinin

Entegrasyonu, Önder GÜRSOY, Şinasi KAYA, Ziyadin

ÇAKIR [088] Isıl Uzaktan Algılama Verileri Yardımıyla Yeryüzü Sıcaklıklarının Tespitinde Farklı Tek-Kanal Algoritmalarının Meteorolojik İstasyon Verileri Kullanılarak Karşılaştırılması: İstanbul Örneği, Bahadır ÇELİK, Kaan KALKAN [093] Kıyı Alanlarının Zamansal Değişiminin Belirlenmesine Yönelik Istanbul-Terkos Örneğinde Tümleşik Bir Yaklaşım, Bülent Bayram, Dursun Şeker, Uğur Acar, Yalçın Yüksel, Anıl Arı Güner, İbrahim Çetin [127] Van Gölünde Su Yüzeyi Sıcaklık Değişiminin AVHRR Uydu Verileriyle İncelenmesi,Mehmet Tahir KAVAK Sabri KARADOĞAN

Poster sunumlar

[086] CBS ve UA İle Bina Analizi: Tokat İli Örneği,Tekin SUSAM, Servet YAPRAK, Ömer YILDIRIM, Ahmet YARAŞ

[073] Uzaktan Algılama ve CBS İle Kıyı Çizgisi Değişiminin Belirlenmesi: İzmit Örneği, Mustafa CEYLAN, Derya MAKTAV [087] Landsat Uydu Görüntüleri Kullanılarak

Page 7: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

Afyonkarahisar İli Şehir Gelişiminin Belirlenmesi,Mustafa Mutlu UYSAL, Murat UYSAL

18 Ekim 2012 Perşembe

09.00-10.10 1. Oturum: Uzaktan Algılama-2

Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Hüseyin TOPAN

1. Oturum: Kentsel Uygulamalar Oturum Başkanı: Dr. Cihangir AYDÖNER

Sözlü sunumlar

[078] Uzaktan Algılamada Rasat: Türkiye’de Üretilen İlk Yer Gözlem Uydusu, Özgür KAHRAMAN, Erşan DEMİRCİOĞLU, Ufuk SAKARYA, Ramazan KÜPÇÜ, Hilal ÖZEN, Bülent AVENOĞLU, Egemen İMRE, Emin BANK

[040] Kentsel Yenileme Kararlarının İşgücü Yapısı Üzerindeki Olası Etkilerinin Saptanması: İzmir Örneği, N. Sinem ÖZCAN, K. Mert ÇUBUKÇU

[080] İnsansız Hava Araçlarının Kullanım Alanları ve Gelecekteki Beklentiler, Resul ÇÖMERT, Uğur AVDAN, Emre ŞENKAL

[055] Kentsel Risk Bölgelerinin Belirlenmesi Amaçlı Web Tabanlı Veri Giriş Arayüzü ve Adresleme Çalışmaları, Ali ERDİ, Fatih SARI, Ahmet GÜNTEL

[129] Görüntü Birleştirme Yöntemlerinin Spektral Değerleri Koruma Açısından Karşılaştırılması: WorldView-2 Uygulaması, Bekir GÜL, Ç ağlar YILDIRMIŞ, Abdullah DEĞER, Mustafa ERDOĞAN, Ali ULUBAY

[061] Kent Bilgi Sistemi Kapsamında Oluşturulan Tarihi Eser Bilgi Sistemi (TEBİS),Fatih CEVAT, Hayriye ÖZOKUTAN ALP, Elif DAYSAL, Banu KÜÇÜK, M.Fatih TOPRAK, Murat TAŞYÜREK [084] Deprem Açısından Yerleşim Yeri Uygunluk Analizleri, Cihangir AYDÖNER, Derya MAKTAV

Poster sunumlar

[135] Bizans Dönemine Ait Aydos Kalesinin Restorasyon Projesinin Hazırlanmasında Uzaktan Algılama, Lazer Tarama, Yersel Fotogrametri ve GPS Teknolojilerinin Kullanımı,Cengiz ERDOĞAN, Derya MAKTAV

10.30-11.40 2. Oturum: Uzaktan Algılama-3 Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Filiz

Bektaş BALÇIK

2. Oturum: CBS Uygulamaları-3 Oturum Başkanı: Doç. Dr. Mehmet ALKAN

Sözlü sunumlar

[095] RAPİDEYE Görüntüsü ‘Red Edge’ Bantının Sınıflandırma Doğruluğuna Etkisinin Araştırılması, İzmir Menemen Örneği, Filiz BEKTAŞ BALÇIK, Füsun BALIK ŞANLI, Tolga ESETLİLİ, Yusuf KURUCU, Çiğdem GÖKSEL

[092] Yaşatılabilinecek Kent Bilgi Sistemleri,Ahmet TANIDIR

[108] Nesne-Tabanlı Görüntü

Sınıflandırma Yöntemlerini Kullanarak

Uydu Görüntülerinden Kentsel

Detayların Belirlenmesi, Haritaların

Güncellenmesi ve CBS’ye

Entegrasyonu, Aycan Murat

MARANGOZ, Zübeyde ALKIŞ

[114] Tarihi Alanlarda Web CBS Uygulamaları,Mehmet ALKAN, Deniz ARCA, Çağlar BAYIK, Dursun Zafer ŞEKER

[119] Değişik Bakış Açılarından Elde

Edilen Görüntü Gruplarının Sınıflandırılması, Mustafa ÖZENDİ, Umut G. SEFERCİK, Serkan KARAKIŞ

[110] Görünürlük Analizinin Arkeolojik Alanlara Uygulanması, İbrahim Murat OZULU, Fazlı Engin TOMBUŞ, Mustafa COŞAR

Poster sunumlar [070] Landsat Uydu Görüntülerinin

Page 8: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

MDPSO Optimizasyon Algoritması Kullanılarak Eğitimsiz Sınıflandırılması, Mehmet Cihan ŞAHİNGİL, Yakup ÖZKAZANÇ

12.00-13.10 3. Oturum: Çevre Uygulamaları Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Serkan

KARAKIŞ

3. Oturum: Ormancılık Uygulamaları Oturum Başkanı: Yrd. Doç. Dr. Ayhan ATEŞOĞLU

Sözlü sunumlar

[077] Biyojenik Uçucu Organik

Bileşiklerin Emisyonlarının CBS

Destekli Hesaplanması, Onur

KAPMAZ, Ozan Devrim YAY

[019] Ağaç Kapalılık Yüzdesi, Net Birincil Üretim ve Erozyon Arası Etkileşimlerin Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Yardımıyla İrdelenmesi: Yukarı Seyhan Havzası Örneği,Mehmet Akif ERDOĞAN, Süha BERBEROĞLU

[097] Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS)

Haritalama Tekniğinin Zonguldak ve

Çevresindeki Atmosferik Arsenik

Kirlilik Belirleme Çalışmalarında

Kullanılması, Güray UYAR,

Muhammet ÖREN

[024] Küre Dağları Milli Parkı ve Tampon Zonundaki Değişimin Uzaktan Algılama ve CBS İle Belirlenmesi, Ayhan ATEŞOĞLU, Metin TUNAY, Yıldıray LİSE, Cihad ÖZTÜRK

[104] Uzaktan Algılama İle Atmosferik Partikül Madde Konsantrasyonlarının Belirlenmesi, Özgür ZEYDAN, Yılmaz YILDIRIM

[038] CBS Yardımıyla Ağaç Envanteri Modelinin Oluşturulması, Atila GÜL, Mehmet TOPAY, Ömer Kamil ÖRÜCÜ

Poster sunumlar [131] Nesne Tabanlı Sınıflandırma Tekniği İle Arazi

Örtüsünün Belirlenmesi: QuickBird ve Landsat Örneği, Taşkın KAVZOĞLU, Merve YILDIZ

14.00-15.00 Poster oturumu

[003] Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nde Yağış Rejiminin Zamansal Değişiminin İrdelenmesi, Serdar

AYDIN, Samir BAKHSHALİYEV, D. Zafer ŞEKER, Nüket SİVRİ

[006] İteratif En Yakın Nokta Yöntemi İle Lazer Tarayıcı Nokta Bulutlarının Birleştirilmesine

Analitik Bir Bakış, Cihan ALTUNTAŞ

[009] Göl Yüzeyi Değişimlerinin Belirlenmesinde Farklı Dijital Görüntü İşleme Yöntemlerinin

Kullanılması, İrfan AKAR, Derya MAKTAV

[011] Mardin İli’nin Yüksek Biomas Aktiviteye Sahip Bitki Örtüsünün MODIS NDVI Verileri

Kullanılarak İzlenmesi, Mehmet Ali ÇELİK, Kamuran GÜLÇEK, Tuncay ÖZEL

[017] Uzaktan Algılama ve CBS Kullanılarak Meriç Nehri Taşkın Alanlarının Belirlenmesi, Ersan

BATUR, Derya MAKTAV

[020] Farklı Uydu Veri Çakıştırma Tekniklerinin Analizi, Özge KAYMAN, Filiz SUNAR, Derya

MAKTAV

[021] Hava Fotoğrafı ve Optik Uydu Görüntüleri Yardımıyla Yatay Yer Değiştirmelerin

Belirlenmesi,Tarık TÜRK

[027] Panoramik Görüntü ve Kullanım Alanları, Cumhur ŞAHİN, Bahadır ERGÜN

[028] Hidroelektrik Santrallerin 3 Boyutlu Modellenmesi, Demirhan Çelebi, Ümit YURT, Halil

YILMAZ, İsmail İsa ATABEY

[053] Uzaktan Algılama ve CBS Entegrasyonu İle Arazi Örtüsü/Kullanımı Değişiminin Analizi:

Konya İli Örneği, Ahmet GEZİCİ, Derya MAKTAV

Page 9: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

[068] Bölgesel Rüzgar Verilerinin Evsel Nitelikli Katı Atık Bertaraf Tesislerinin Yer Seçimi

Uygulamaları İçin Coğrafi Bilgi Sistemleri İle Entegrasyonu: Kocaeli Örneği, M. Kemal KORUCU,

Ozan ARSLAN, Aykan KARADEMİR

[070] Landsat Uydu Görüntülerinin MDPSO Optimizasyon Algoritması Kullanılarak Eğitimsiz

Sınıflandırılması, Mehmet Cihan ŞAHİNGİL, Yakup ÖZKAZANÇ

[071] CBS Yardımı İle Çoruh Nehri Üzerinde Planlanan Baraj ve Yol Projelerinin Neden Olacağı

Arazi Kullanım Değişiminin ve Arazi Tahribatının Belirlenmesi, Mehmet ÖZALP, Esin ERDOĞAN

YÜKSEL, Saim YILDIRIMER

[073] Uzaktan Algılama ve CBS İle Kıyı Çizgisi Değişiminin Belirlenmesi: İzmit Örneği, Mustafa

CEYLAN, Derya MAKTAV

[083] Coğrafi Bilgi Sistemlerine Veri Girişi İçin Pratik Bir Yaklaşım, Ümit YURT, Murat TABANOĞL,

Halil YILMAZ, İsmail İsa ATABEY

[086] CBS ve UA İle Bina Analizi: Tokat İli Örneği, Tekin SUSAM, Servet YAPRAK, Ömer YILDIRIM,

Ahmet YARAŞ

[087] Landsat Uydu Görüntüleri Kullanılarak Afyonkarahisar İli Şehir Gelişiminin

Belirlenmesi,Mustafa Mutlu UYSAL, Murat UYSAL

[099] Açık Kaynak Kodlu Veri Tabanı ve Harita Görselleştirme Arayüzleri Kullanarak Farklı

Mekansal Verilerin Web Ortamında Görselleştirilmesi, Kaan KALKAN, Derya MAKTAV, Orhun

ÖZER, Seyfettin CEYLAN

[106] MSG SEVIRI Verileri İle Gerçekleşen Yağış Miktarının Karşılaştırılması, A. Gürol ERTÜRK, A.

Serap SÖĞÜT, Deniz OKÇU, Zafer ASLAN, Derya MAKTAV

[107] Alzheimer Hastaları İçin Akıllı Mobil Cihazlar Üzerinde Navigasyon Uygulamaları, Mustafa

COŞAR, İ. Murat OZULU, Hüseyin ÇİZMECİ, F. Engin TOMBUŞ

[131] Nesne Tabanlı Sınıflandırma Tekniği İle Arazi Örtüsünün Belirlenmesi: QuickBird ve Landsat

Örneği, Taşkın KAVZOĞLU, Merve YILDIZ

[135] Bizans Dönemine Ait Aydos Kalesinin Restorasyon Projesinin Hazırlanmasında Uzaktan

Algılama, Lazer Tarama, Yersel Fotogrametri ve GPS Teknolojilerinin Kullanımı, Cengiz ERDOĞAN

, Derya MAKTAV

Page 10: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19 Ekim 2012, Zonguldak

CBS YARDIMIYLA AĞAÇ ENVANTERİ MODELİNİN OLUŞTURULMASI

Atila GÜL1, Mehmet TOPAY2, Ömer Kamil ÖRÜCÜ3 1 Doç. Dr., Süleyman Demirel Üniversitesi,Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü 32260 , Isparta [email protected]

2 Yrd. Doç. Süleyman Demirel Üniversitesi,Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü 32260 , Isparta [email protected] 3 Öğr. Görev.Süleyman Demirel Üniversitesi,Orman Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü 32260 , Isparta [email protected]

ÖZET Kentlerimiz birbirini tamamlayan parçalardan oluşur ve bu parçaların en önemlilerinden biri de kent içindeki açık ve yeşil alanlar ve bu alanlardaki ağaçlardır. Kent ağaçları, kente ve kent insanına ekolojik, sosyal, kültürel, ekonomik ve estetik açıdan önemli katkılar sağlayan en önemli ve baskın bitkisel materyallerdir. Kent ağaçları aslında bir kentin doğaya açılan pencereleridir ve kentin kalıcı varlıklarıdır. Bu nedenle kent ağaçlarının teknik ve rasyonel olarak planlanması, tasarlanması ve yönetimini gerektirmektedir. Bu bağlamda, kente her türlü verinin sayısal hale getirilerek bütüncül kent bilgi sistemlerinin oluşturulması ve modellenmesi büyük önem taşımaktadır. Kentsel açık ve yeşil alanlarda yer alan kent ağaçlarının CBS yardımıyla veri tabanının oluşturulması ve modellenmesi için CBS ortamında ağaç envanteri sisteminin geliştirilmesi bu konuda önemli bir araç olacaktır.

Kentsel alanda yapılacak ağaç envanter çalışmaları ile kentlerin koşullarına ve ihtiyaçlarına göre mevcut ağaç türlerinin sayısı, bireysel özellikleri, konumu veya bulunduğu ortamı, sağlık ve bakım durumlarına yönelik veriler elde edilmesi mümkündür. CBS yardımıyla kent içindeki ağaçların bireysel özelliklerinin kaydedildiği bir veri tabanı ile mevcut durumu belirlemek ve geleceğe yönelik sürdürülebilir ve etkin planlama-tasarım, yönetim, organizasyon ve bilimsel çalışmaların yapılması söz konusu olabilecektir.

Anahtar Sözcükler: Ağaç envanteri, CBS, ekoloji, kent bilgi sistemi

ABSTRACT

ESTABLISH OF TREE INVENTORY MODEL IN GIS Cities are consists of complementary parts, and one of the important part of these is open and green areas and tress in this areas. Urban trees are important and dominant plant materials in cities and they have most important contributions to city and people with respect to economic, social, cultural, ecological and aesthetics aspect. Urban trees, windows that actually opened the nature of a city and the city's permanent assets. For this reason, urban trees, technical and rational planning, design and management is required. In this context, the city brought all kinds of digitized data creation and modelling of integrated urban information systems is of great importance. The city trees urban open and green areas with the help of GIS database creation and development of a system for modelling in a GIS inventory of the tree will be an important tool in this regard.

It is possible to obtain some data as tree species, individual characteristics, location, environmental properties, and health and care situation of trees from tree inventory work. It will possible that determine the current status and future design of sustainable and efficient planning, management, organization, and scientific studies would be considered with the help of GIS data base which stored individual characteristics of trees in the cities

Keywords: Tree inventory, GIS, ecology, Urban Information System

1. GİRİŞ Günümüz, “bilişim çağı” olarak nitelendirilmektedir. Bunun sonucunda bilgi ve teknolojiye sahip olan ve bunları en etkin şekilde kullanabilen toplumların, yaşadıkları zaman içerisinde en yüksek yaşam koşullarına sahip oldukları görülmektedir. Bilgiye sahip olmak kadar, bilginin aktif kullanılması ve güncel tutulması da önemlidir. Bu amaçla tüm bilgilerin bir sistem kapsamında toplanması ve işlenmesi gerekir. Mevcut bilgilerin veri tabanı ortamlarında bir araya getirilip saklanması, analiz edilmesi ve kullanıcı ihtiyacına göre sunulması “bilgi sistemi” olarak adlandırılmaktadır. Bilgi sistemlerinde temel amaç, karar vericilere alternatif çözümler üretmektir. Özellikle mekansal planlama çalışmalarında da bu araçlardan yararlanmak, geleceğe dair alınacak kararların daha geniş bir perspektifte değerlendirildikten sonra uygulamaya konulmasını mümkün kılabilmektedir. Bu bağlamda, kültürel özellikleri ile ön plana çıkan kentlerin planlanması, tasarımı ve yönetimi konusunda bu teknolojiden yararlanmak oldukça önemli avantajlar sağlayacaktır. Buna bağlı olarak ta, günümüzde gelişen bilgisayar teknolojisi ve yazılımlarıyla birlikte, Coğrafi/Kent Bilgi Sistemleri uygulamalarında tüm dünyada önemli ilerlemeler kaydedilmektedir (Yomralıoğlu, 2000).

Bu sistemlerin mekansal planlama çalışmalarında kullanılabilmesi için bileşenlerinin çalışma mantığı ve kullanım olanakları net bir şekilde ortaya konulması gerekmektedir. CBS, verileri kaydetme, depolama, analiz etme ve dünya yüzeyine dayanan mekânsal veriyi göstermek için kullanılan bir sistem olarak tanımlanmaktadır (Franke, 2006). Gelişmiş ülkelerde özellikle ABD’nde coğrafi/kent bilgi sistem kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Kent Bilgi Sistemleri (KBS), kentsel faaliyetlerin yerine getirilmesinde optimum-karar verebilmek için ihtiyaç duyulan planlama, altyapı, mühendislik, temel hizmetler ve yönetimsel bilgileri hızlı ve sağlıklı bir şekilde irdelemek amacıyla oluşturulan, konumsal bilgi sistemlerinden biridir (Yomralıoğlu, 2000).

Page 11: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

A.Gül vd.: CBS Yardımıyla Ağaç Envanteri Modelinin Oluşturulması

IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19 Ekim 2012, Zonguldak

Kent ağaçları, kente ve kent insanına ekolojik, sosyal, kültürel, ekonomik ve estetik açıdan önemli katkılar sağlayan en önemli ve baskın bitkisel materyallerdir. Kent ağaçları aslında bir kentin doğaya açılan pencereleridir ve kentin kalıcı varlıklarıdır. Bu nedenle aslında kent içindeki mevcut ağaçlar, kent bilgi sisteminin en önemli doğal kaynak verileri olarak kabul edilmektedir. Bu amaçla kent ağaçlarını sürdürülebilir bir şekilde planlamak ve yönetebilmek için mevcut durumun ortaya konulması yani envanterinin bilinmesini ve sistemli bir şekilde depolanmasını ve kullanımını gerektirmektedir. Ağaç envanteri, sistematik ve yapısal yönetim planlarının başlıca bileşenlerinden birisi olarak kabul edilmektedir (Ottman and Kielbaso, 1976).

Günümüzde kent ağaçlarının ve ormanlarının planlama ve yönetimi, yapılacak envanter ve analiz çalışmaları, alana uygun bitki türü seçimi, en uygun alan / yer seçimi, bölgesel, yerel ve kentsel ekosistem analizleri, kent ağaçları ve ormanının fayda analizlerinin hesaplanması gibi pek çok çalışmada özellikle Uydu görüntüleri ve Coğrafi bilgi sistemi (CBS) sayesinde bitkilerle ile ilgili pek çok veriyi saklama, analiz ve kullanım imkanı vermektedir.

Günümüzde ağaç kültürü araştırmaları, bilgisayar ortamında analiz çalışmaları ve teknolojik gelişmeler ağaçların estetik ve işlevsel hizmet ve katkılarını ortaya koyma imkanı da sunmaktadır. Bu amaçla geliştirilen “Ağaç Fayda Modelleri”, özellikle halk sağlığı ve güvenliği ve diğer yararların (karbon tutma ve depolama, hava kirliliği azaltma, fırtınayı azaltma, enerji koruma, gibi) değerlerini ve seviyesini belirlemek için hava fotoğrafları, uydu görüntüleri ve ağaç envanter verilerini kullanmaktadır. Ancak Türkiye’de kent ağaçlarına yönelik bilimsel çalışmaların yetersiz olması özellikle kentlerdeki ağaç varlığına ve mevcut durumuna ilişkin bir ağaç envanterinin olmaması, geleceğe dair yapılacak planlama/tasarım ve yönetim çalışmalarının, yeterli ölçüde yapılamamasına, yönetimi konusunda eksik kalınmasına ve buna bağlı olarak ekolojik işlevsel analizlerinin yapılması ve yorumlanması vb konuların da eksik kalınmasına neden olmaktadır.

Bu çalışmanın amacı, kent içinde bulunan ve kentin fiziksel, ekolojik ve sosyal açılardan çok önemli bir parçası olan kent ağaçlarının, hızlı bir şekilde gelişen ve yaşamımızın önemli ve artık ayrılmaz bir parçası haline gelen teknolojik araçlardan biri olan CBS yardımıyla detaylı bir envanter çalışmasının nasıl yapılabileceğine dair bir yaklaşım önerisi ortaya koymak ve böylece geleceğe yönelik planlama ve yönetim çalışmalarında sağlam bir temel oluşturabilecek sayısal veri tabanının nasıl ortaya konulabileceğine dair örnek bir uygulama sunmaktır.

1.1. Kent Ağaçları ve Envanterinin Önemi Türkiye’nin taraf olduğu ve 1992 yılında imzalanan “Uluslararası Çevre Sözleşmesi” içinde yer alan “Strasbourg Avrupa Kentsel Şartında”; kentlerde doğa koruma alanlarının kurulması ve bitki kullanımının geliştirilmesi, açık ve yeşil alanların planlanması konularının benimsendiği görülmektedir. Günümüzde nüfus artışına paralel olarak, plansız ve sağlıksız gelişen kentlerimizde doğaya ve yeşile olan özlem giderek artmaktadır. Bu kapsamda, kentlerin betonlaşmış yapı kitleleri arasında ortaya çıkan açık ve yeşil alanlar ve onların baskın elemanı olan ağaçlar, insan ile doğa arasındaki bozulan ilişkinin dengelenmesinde ve kentsel yaşam koşullarının iyileştirilmesinde önemli bir konuma sahiptir.

Kentsel açık ve yeşil alanların nitelik ve nicelik olarak yetersiz kalması veya sürekli elden çıkarılması, özellikle imar planlarının eksiklikleri, yetersizlikleri, imar planlarına uymama alışkanlığı, rant sağlama, vb olay ve eylemlerin bütüncül bir sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Buna karşın kent içi ve çevresinde farklı birimler veya kişiler tarafından ağaçlandırma çalışmaları yapılmakta ancak bu çalışmalar, gelecekte sağlayacağı roller dikkate alınmadığından estetik ve işlevsel açıdan uygun olmayan sonuçlara neden olabilmektedir. Kentsel alanda açık ve yeşil alanlar, kentin fiziksel yapısını ortaya koyan ve biçimlendiren temel alan kavramlarından olup, diğer alan kullanımlarını bütünleştiren bir denge unsuru niteliğindedir (Gezer ve Gül, 2009).

Açık ve yeşil alanlar kent içinde genelde bir bütünlük içinde yer almakta ve birbirini tamamlamaktadır. Açık ve yeşil alanlar, insan ile doğa arasındaki bozulan ilişkiyi dengelemede ve kentsel yaşam koşullarının iyileştirilmesinde önemli bir konuma sahiptir. Bu nedenle gelişmiş ülkelerde açık ve yeşil alanların nitelik ve nicelikleri, medeniyetin ve yaşam kalitesinin bir göstergesi olarak kabul edilmektedir (Gül ve Küçük, 2001; Küçük ve Gül, 2005).

Ağaçlardan beklenen işlevleri ve amaçları yerine getirilebilmesi için kent içi ve çevresinde yapılmış veya yapılacak olan ağaç kullanımı veya ağaçlandırma çalışmalarının tekniğine uygun akılcı planlama- tasarım ve uygulama çalışmalarının bütüncül bir şekilde yapılmasını gerektirmektedir. Ağaçlar, kentsel mekanlar da tek tek, sıralar, küme/gruplar halinde veya tek türden saf ya da iki veya daha çok sayıda türden oluşan karışık orman karakterinde olabilmektedir. Bu nedenle kent içi ve çevresindeki ağaçlar, ağaç grupları ve ormanların, kent ile ilişkilerinin bilimsel ve teknik olarak ortaya konulması, kent planlaması ve yönetim politikalarında etkin bir şekilde yer verilmesi açısından büyük önem taşımaktadır (Gezer ve Gül, 2009).

Özellikle ağaçların önem kazanmasının nedeni, doğal peyzajın canlı, dinamik ve uzun ömürlü bir obje olması, ölçü açısından zengin olması ve çeşitlilik göstermesi, diğer bitkisel elemanlardan (çalı, yer örtücüler ve otsu bitkiler) baskın, kalıcı ve anıtsal değerde olması, estetik ve işlevsel hizmet ve katkıları, vb. özellikleri ile açıklanabilmektedir. Ağaçlar,

Page 12: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

A.Gül vd.: CBS Yardımıyla Ağaç Envanteri Modelinin Oluşturulması

IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19 Ekim 2012, Zonguldak

genel olarak doğal ekosistemlerin ve özellikle orman ekosistemlerinin egemen bir elemanıdır (Dirik, 1997; Gezer ve Gül, 2009). Hatta kent içi ve çevresinde yer alan ağaçlar, kentsel mekanların doğal ve baskın bir bileşenidir (Serin ve Gül, 2006; Küçük ve Gül, 2005). Ağaçlar, yalnızca topraktan su ve mineral maddeleri, havadan da karbondioksiti almak, organik madde üretmek, havaya oksijen vermek, canlılara besin, barınak ve üreme olanakları sağlamak vb yaşamsal işlevleri yerine getirmekle kalmamakta, aynı zamanda çevrelerindeki canlı ve cansız tüm varlıklarla karşılıklı olarak birebir ilişki ve etkileşimde bulunarak ekosistemine büyük katkıda bulunmaktadır. Bu nedenle, ağaçlar içinde bulundukları her ekosistem için vazgeçilmez elemanları olarak kabul edilmektedir (Gezer ve Gül, 2009).

Ağaçlardan beklenen işlevleri ve amaçları yerine getirilebilmesi için kent içi ve çevresinde yapılmış veya yapılacak olan ağaç kullanımı veya ağaçlandırma çalışmalarının tekniğine uygun akılcı planlama- tasarım ve uygulama çalışmalarının bütüncül bir şekilde yapılmasını gerektirmektedir. Ağaçlar, kentsel mekanlar da tek tek, sıralar, küme/gruplar halinde veya tek türden saf ya da iki veya daha çok sayıda türden oluşan karışık orman karakterinde olabilmektedir. Bu nedenle kent içi ve çevresindeki ağaçlar, ağaç grupları ve ormanların, kent ile ilişkilerinin bilimsel ve teknik olarak ortaya konulması, kent planlaması ve yönetim politikalarında etkin bir şekilde yer verilmesi açısından büyük önem taşımaktadır (Gezer ve Gül, 2009).

Kentlerin yeterli düzeyde ağaç varlığına kavuşturulması ve bu varlığın sağlıklı bir şekilde devam ettirilmesinin ayrıntılı ve planlı çalışmalarla ele alınmasını gerektirmektedir. Kent ağaçlarının yönetim planı, kentlerdeki ağaç varlığının aktüel durumu ortaya konularak bu konuda ulaşılması gereken hedefler ile bu hedeflere ulaşmak üzere teknik ve yönetsel açıdan izlenecek stratejileri belirleyen ve bu esaslara göre yapılacak çalışmaları zaman ve mekanlara göre organize eden bir planlama çalışmasıdır (Dirik, 1997).

Kent içindeki mevcut ağaçlar, kent bilgi sisteminin en önemli doğal kaynak verileri olarak kabul edilmektedir. Bu amaçla kent ağaçlarını sürdürülebilir bir şekilde planlamak ve yönetebilmek için mevcut durumun ortaya konulması yani envanterin bilinmesini ve sistemli bir şekilde depolanmasını ve kullanımını gerektirmektedir. Ağaç envanteri, sistematik ve yapısal yönetim planlarının başlıca bileşenlerinden birisidir (Ottman and Kielbaso, 1976).

Kentsel alanda yapılacak ağaç envanter çalışmaları ile kentlerin koşullarına ve ihtiyaçlarına göre mevcut ağaç türlerinin sayısı (yüzdesi), bireysel özellikleri, konumu veya bulunduğu ortamı, sağlık ve bakım durumlarına yönelik veriler elde edilir. Bu verilerle aşağıdaki çıktıların elde edilmesi mümkündür;

Kent içinde ağaçlı olan alanlar ve ağaç dikilmeyen alanlar belirlenir.

Mevcut ağaçların bulunduğu ortamı ve sağlık durumlarının belirlenerek iyileştirilmesi ve geliştirilmesi sağlanır.

Kent içindeki ağaç varlığının bölgesel ölçekte dengesizliğin dengelenmesinde rol oynar.

Kentteki kişi başına düşen ağaç sayısını artırmaya yöneltir.

Kentin estetik ve işlevsel amaçlı ağaçların tesisi ve kullanımı için altlık teşkil eder.

Mevcut türler bilinmek suretiyle tür çeşitliliğini artırılmasına yol açar ve böylece monokültür riskini azaltır.

Dikim, bakım ve koruma gibi çalışmalar düzenli ve planlı olarak yürütülmesine yol açar.

Kent ağaçları çalışmaları için mevcut duruma göre araç, gereç, personel ve bütçe konularını detaylı bir şekilde ortaya konulmasına yardımcı olur.

Özel nitelikli (anıtsal, ilginç ve diğer özellikli) ağaçları belirlenmesiyle, bakım ve korumaları sağlanır.

Kent insanına bilgilenme ve bilinçlenme imkanı sunar.

Kent ağaçlarına yönelik bilimsel araştırmalar için altlık veri oluşturur.

Kentin alt ve üst yapı çalışmaları için uygulamada kılavuz görevi üstlenir gibi çok sayıda çıktılar sağlamak mümkündür.

Kentte mevcut ağaçların bulunduğu konum ve özelliklerine göre tek, sıra ve grup ağaç envanter yöntemlerinden biri kullanılarak yapılmaktadır (Gezer ve Gül, 2009).

a-Tek Ağaç Envanteri: Bu envanter, park ve bahçelerde, meydanlarda veya diğer açık ve yeşil alanlarda tek (soliter) olarak bulunan özellikle dikkat çekici özelliklere sahip ağaçlar, anıt ağaçlar veya yaşlı ağaçlara uygulanabilmektedir. Veri toplama, belirlenen ölçütlere göre tek ağaçlar üzerinde yapılarak, bir çizelgede kayda alınmaktadır.

b-Sıra Envanteri: Yol ağaçlandırmaları, nehir, akarsu ve dere kenarları ve sıra dikimi yapılmış tüm alanlar için uygun bir envanter yöntemidir. Kent içindeki bulvar, cadde, sokak gibi mekânlarda yapılan sıra dikimleri bu yöntemle tiplere

Page 13: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

A.Gül vd.: CBS Yardımıyla Ağaç Envanteri Modelinin Oluşturulması

IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19 Ekim 2012, Zonguldak

ayrılmakta ve veri toplama işlemi bu tiplere göre yapılmaktadır. Bu tip envanter ile alandaki mevcut ağaçlar türlerine göre, yaş ve boy sınıfları, çap ve taç özellikleri, sağlık durumları, bakım ve koruma ile ilgili veriler elde edilmektedir.

c-Grup Envanteri: Ağaçların grup halinde bulunmaları ile kendilerinden beklenilen işlevleri yerine getirdikleri durumlarda uygulan bir envanter yöntemidir. Bu yöntem, kent ormanları, kent korulukları ve yeşil kuşakların bulunduğu alanlar için uygundur. Bu tip envanter çalışmasıyla, alanda mevcut ağaç türleri, türlerin yoğunluğu (bulunuş oranı), yaş ve boya göre dağılımları, büyüme ve sağlık durumları, bakım ve koruma özelliklerine ait veriler elde edilmektedir.

Arazi çalışmalarında yapılacak ağaç rölevesinin veya ağaç envanterinin hazırlanmasında söz konusu çalışma alanının özelliklerine göre bütüncül veya örnekleme yapılmak suretiyle Çizgisel kesit (Line transect), b-Parsel örnekleme (Quadrat sampling) c-Nokta Örnekleme (Point sampling) olmak üzere 3 envanter yöntemi uygulanabilmektedir. Yukarıda belirtilen yöntemler aynı alanda bir veya birden fazla yöntem birleştirilmek suretiyle değerlendirilebilir.

1.2. CBS ortamında Ağaç Envanteri Yaklaşımı 2. Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS); Coğrafi konuma dayalı gözlemlerle elde edilen, grafik veya grafik olmayan

bilgilerin toplanması, saklanması, işlenmesi ve kullanıcıya sunulması analizlerle yeni üretimlerin yapılması işlevlerini bir bütünlük içerisinde gerçekleştiren bir bilgi sistemi olarak tanımlanmaktadır. Bir başka tanımlamaya göre de CBS; özel bir amaç için gerçek dünyaya ait mekansal verileri toplayan, depolayan, dönüştüren, analiz eden ve görüntüleyen güçlü bir araçtır (Burrough and McDonnell, 1998).

3. Coğrafik veriler yapılarına, içerdikleri verinin çeşidine bağlı olarak grafik ya da grafik olmayan veriler olmak üzere iki grupta incelenirler. Grafik bilgiler; verinin yeri, şekli ve sınırları gibi verileri içermektedir. Bulundukları yerlerin koordinat bilgileri, çizgi ya da poligonu oluşturan noktalar ile belirtilir. Böylece ölçek ve alan bilgilerinin de sunulması olanağı vardır. Örneğin kadastral bilgilerde parsel sınırları, yol ya da varsa su yolları birer grafik veridir. Grafik olmayan bilgiler; grafik bilgilere ilişkilendirilmesi gereken metin özellikli öznitelik tanımlamaları grafik olmayan bilgileri oluşturur. Genelde grafik bilgileri tamamlar, veri analizi ve sorgulamaları çalışmalarında kullanılırlar, coğrafik veri ile ilişkilendirilmelerine bağlı olarak sorgulama, ya da veri analizi sonucunda grafik veriye ulaşılmasını sağlarlar. Örneğin kadastral bilgilerde parselasyon haritasının içerisindeki parsel numaraları, mülkiyet bilgileri ya da alan bilgileri grafik olmayan verileri oluşturur (Altınbaş vd. 2003).

4. Kent ağaçlarının planlanması ve yönetimi, farklı disiplin ve kriterlerin işbirliğini gerektiren bir süreçtir. Bu sürecin tasarımcı ya da plancılar açısından el ile yürütülmesi oldukça sıkıntılı ve zaman alıcıdır. Süreci kolaylaştırabilmek için, farklı disiplinlerden elde edilen verilerin ve diğer kriterlerin değerlendirilebilmesi gelişmiş bir aracı gerektirmektedir. CBS bu araçlardan biri olarak, farklı biçimdeki farklı verileri elde etme ve analiz etme açısından plancı/tasarımcılara olanak sağlamaktadır (Sundaram, 2006).

5. Ülkemizde, KBS uygulamaları geç kalmış olmakla birlikte, son zamanlarda özellikle bazı Büyükşehir Belediyelerinde bazı uygulamalar başlatılmıştır. Bunlar arasında İstanbul, Bursa, Ankara, Alanya ilkler olarak adlandırılabilir. Kent yöneticilerinin; bir kentin ihtiyaçlarını doğru ve zamanında belirleyebilmesi ve yapacağı yatırımlarda sağlıklı kararlara ulaşabilmesi, kente ve kentliye ait bilgilere hakim olarak, kente yapılacak hizmetlere her kesimin katılımını sağlayabilmesi, çağdaş kent yönetimini gerçekleştirebilmesi ve kent sakinlerine nitelikli hizmet sunabilmesi, iyi bir kent bilgi sistemi ile mümkün olacaktır (Yomralıoğlu, 2000).

6. Ayrıca üç boyutlu (3B) kent modelleri farklı amaçlar için birçok disiplin tarafından kullanılmakta ve bu alandaki ihtiyaçlar gün geçtikçe artmaktadır. Büyük kent bölgelerin modellenmesi için geliştirilmiş olan yeni yöntemler, veri azaltma, ayrıntı düzeyi (Level of Detail: LoD), akıcı işlem sağlama ve 3B kent modeli ile Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) arasında ilişki kurma özelliklerine sahiptir. Ayrıntı düzeyleri ile karmaşık yapılı ve büyük kapasiteli olan 3B mekansal modellerin iletişimi, paylaşımı ve gösterimi daha hızlı yapılabilmektedir. 3B kent modellemede veri paylaşımını kolaylaştırmak için ilk standartlar City GML (City Geography Markup Language) modelleme dili kapsamında Open Geospatial Consortium (OGC) tarafından yapılmıştır (Yücel ve Selçuk, 2009).

7. 3B sanal kent modelleri, arazi modelleri, bina modelleri, bitki modelleri, yollar gibi ulaşım sistemlerini içeren 3B mekansal sanal ortamlar mekansal ve coğrafi tabanlı şehir verilerinin gösterimini içermektedir. Bu modeller genellikle gelecek ile ilgili keşif, analiz, yönetim gibi kestirimleri yapmak amacı için kullanılmaktadır. Sanal 3B kent modellerinin en önemli özeliklerinden biri de farklı mekansal bilgilerin aynı ortamda bütünleştirilip gösterimine ve karmaşık kent modellerinin oluşturulup bunların yönetimine olanak sağlamasıdır.

8. Bu konuda yapılan uygulama ve sistemler 3B sanal kent modelleri ile kent planlama ve geliştirme, tesis yönetimi, lojistik, güvenlik, haberleşme, afet yönetimi, konumsal hizmetler, gayrimenkul işlemleri, eğitim ve eğlence hizmetleri gibi temel sistem elemanlarının birleştirilmesini amaçlamaktadır. Bu nedenle sanal 3B kent

Page 14: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

A.Gül vd.: CBS Yardımıyla Ağaç Envanteri Modelinin Oluşturulması

IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19 Ekim 2012, Zonguldak

modellerinin çok sayıda etkin ve etkili kullanım alanı ve kullanıcı grubu bulunmaktadır (Yücel ve Selçuk, 2009).

9. Ağaç envanteri, sayısal veri tabanının oluşturulması, ayrıntılı olarak analiz edilmesi ve değerlendirilmesi amacıyla CBS içine dahil edilmesi büyük kolaylıklar sağlayacaktır. CBS içinde ağaç verilerinin oluşturmaya yönelik değişik yöntemler kullanılabilir. Özellikle bu yöntemlerle Belediyeler ve diğer kurum ve kuruluşlar CBS sistemi içinde ağaçla ile ilgili kullanımını geliştirilebilecektir (Wood, 1999).

2. YÖNTEM CBS ortamında ağaç envanteri yaklaşımını Isparta kenti yol ağaçlarında uygulamak suretiyle test edilmiştir. Çalışmada izlenilen yöntem ise şöylece özetlenebilir: Bu ağaç envanter yöntemi yürütülmekte olan TUBİTAK 110Y301 nolu “Kent Ağaçları Bilgi Sistem Modeli” adlı projede uygulanmaktadır.

Öncelikle Isparta kent merkezi sınırları içinde kalan ağaçlara ait konumsal bilgileri net olarak belirlemek ve mevcut ağaçlara ait bilgi sisteminin oluşturulmasında kullanılmak üzere gereksinim duyulan altlık paftanın hazırlanması süreci gerçekleştirilmiştir. Bu süreç içinde uygulama imar planından yararlanılmıştır. İmar planından CBS ortamında yararlanabilmek için koordinat sisteminde bazı dönüşümlerin yapılması ve görüntülerin raster veri formatına çevrilmesi gerekli olmuştur. Bu dönüşüm işlemi şu şekilde yapılmıştır:

İmar planı Universal Transfer Mercatol (UTM) projeksiyon sistemine göre datum ED50, 6o ye dönüştürülerek nesnelerin koordinat verileri x, y cinsinden belirlenmiştir. Böylece her bir noktanın x, y cinsinden koordinatları okunabilir hale getirilmiştir. Bu işlem imar planının yeryüzündeki konumuna hatasız bir şekilde yerleştirilebilmesi için oldukça önemlidir. Raster verilerin yeryüzündeki konumuna yerleştirilme işlemi olan rektifikasyon süreci bu veriler sayesinde tamamlanmıştır. Ayrıca verilerin hatasız bir şekilde koordinatlarına oturup oturmadığının kontrolü de bu dönüştürülmüş pafta sayesinde mümkün olabilmiştir. Yani alandaki herhangi bir verinin ED50 datumuna göre koordinatları bu paftadan bakılmış, ardından raster veri formatına dönüştürülen bu paftanın rektifikasyon süreci tamamlandıktan sonra aynı nesnenin koordinatları kontrol edilerek yersel koordinatlara yerleştirme işleminin doğruluğu test edilmiştir. Dönüşüm sürecinin ardından NetCAD ortamında hazırlanmış uygulama imar planı, çalışma için raster veri formatına (görüntülere) dönüştürülmüştür. Elde edilen raster görüntülerin yeryüzündeki koordinatlarına oturtma işlemi olan rektifikasyon süreci tamamlanmış (araziden alınan koordinatlar ile paftadaki noktalar birbiri üzerine gelecek şekilde ve mümkün olan en az hata payı ile (TOTAL RMS EROR<1 ) ve böylece CBS içindeki sayısal veri tabanına eklenmiştir.

Isparta Belediyesinden temin edilen İmar Planından, Isparta ili bütününde imar durumu, ada-parsel verileri, sokak ve cadde isim ve verileri gibi bilgilere ulaşılması sağlanmıştır. İmar planı, daha sonra sayısal veri tabanına eklenecek raster görüntülerle üst üste çakıştırıldığında diğer görüntülerin de algılanabilmesi için % 70 oranında şeffaf görüntülere dönüştürülmüştür. Daha sonra proje için ağaçlara ait mevcut konumsal durumunu gösteren altlığın hazırlanması sürecine geçilmiştir. Projede Isparta ilinde bulunan ve çalışma alanı sınırları içinde kalan ağaçların sadece konumsal durumunu gösteren bir altlığın hazırlanması amacıyla Google Earth’un 2011 yılına ait verinin uydu görüntüleri ile eşit çözünürlüğe sahip görüntüler elde edilebileceği kanaatine varılmıştır.

Kent ağaçlarının konumunu belirlemek üzere yararlanılacak altlığı oluşturmak üzere Isparta İli kent merkezinin Google Earth görüntüleri aşağıdaki süreç izlenerek CBS ortamına aktarılmıştır. Google’un sunmuş olduğu ve Google Earth üzerinde birçok nesnenin modellenmesi amacıyla da kullanılan Google Sketch Up 8 Pro programından yararlanılarak çalışma alanı altlığı oluşturulmuştur. Sketch Up 8 Pro programında “Add More Imagery” komutu ile Isparta Kent merkezine ait Google Earth görüntüleri (GeoEye görüntüleri) en yüksek çözünürlükte Sketch Up 8 Pro programına aktarılmış ve bütüncül bir görüntü elde edilmiştir. Bu birleştirme esnasında Sketch Up programı, altlığa ait konumsal bilgilerini de (UTM Projeksiyon sisteminde X ve Y (konum bilgileri) bilgileri olarak tanımlanan bilgilerdir) aktarmaktadır. Bu bilgiler nesnelere ait koordinat değerleri olup kaybedilmeden Sketch Up 8 Pro programındaki altlığa aktarılmış ve böylece Isparta ili kent merkezine ait altlık herhangi bir konumsal veri kaybı olmadan bütünsel olarak elde edilmiştir. Uydu görüntüsü yerine Google Earth’ten alınan görüntülerde veri kaybı anlamında bir eksiklik söz konusu olmamıştır. Google Earth görüntüleri, dünyanın en yüksek çözünürlüklü ticari gözlem uydusu olan GeoEYE’a aittir. GeoEye-1 pankromatikte (siyah/beyaz) 0.41m., multispektral olarakta 1.65m. yersel çözünürlüğe sahiptir. (NİK, 2012).

Elde edilen bütünsel altlık daha sonra sanal yazıcılar kullanılarak raster verilere dönüştürülmüştür (Bu veriler Photoshop CS5 ortamında açılarak ArcMap 10 programında kullanılacak olan Tiff formatındaki dosyalara dönüştürülmüştür). Elde edilen raster görüntüler ED50 datumuna göre 6oye dönüştürülmüş İmar planından okunan x ve y koordinatları kullanılarak rektifiye edilmiştir. Bu sayede ArcMap 10 programına aktarılan raster verilerin koordinatlı verilere dönüştürülmüş ve ağaçlara ait konum durumunu gösteren altlık tamamlanmıştır. UTM projeksiyonu kullanılarak koordinatlandırılan görüntülerin koordinatlarına ait doğruluk testi, total station ile araziden elde edilen

Page 15: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

A.Gül vd.: CBS Yardımıyla Ağaç Envanteri Modelinin Oluşturulması

IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19 Ekim 2012, Zonguldak

konum bilgileri kullanılarak yapılmış ve ArcMap 10 ortamında hazırlanan altlık ile arazinin koordinatlarının bir biriyle tam olarak uyuştuğu gözlemlenmiştir.

Elde edilen pafta üzerinden parça alanlar oluşturulmak suretiyle arazi çalışmalar için altlık pafta çıktıları alınmıştır. Bu altlık çıktılarla alandaki ağaçlar belirlenerek Ağaç Envanter Bilgi formunun (Çizelge 1- 2). doldurulması ve numaralandırılması öngörülmüştür.

Çizelge 1. Ağaç envanter formu

Çizelge 2 Ağaç envanter formu açıklayıcı veriler

Page 16: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

A.Gül vd.: CBS Yardımıyla Ağaç Envanteri Modelinin Oluşturulması

IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19 Ekim 2012, Zonguldak

Ağaç Envanter Bilgi formunun elde edilecek verilerin özelliğine göre genellikle 5 grup içinde değerlendirilmiştir.

Ağaç türü ve kodu: Latince adı ve Türkçesi, her bir ağacın farklı kod numarası yazılır.

Ağaç bireysel özellikleri ve büyüklüğü: Ağacın boyu (m), Dalsız gövde yüksekliği (m), Gövde göğüs çapı (1.30m yükseklikten) (cm), Taç tepe çapı (m) , Ağacın formu, Gövde sayısı, Yaprak, çiçek ve meyve özellikleri, Sağladığı işlevsel özellikleri, vb.

Ağaç konumu: koordinatları, Ağacın alt-üst yapılarla olan ilişkisi, Ağaç için ayrılan toprak alan boyutu vb.

Ağaç sağlık durumu: Genellikle ağacın gücü tanımı, sağlık veya hasarı içerir. Taç ölüm durumu yüzdesi, Tacın maruz kaldığı ışık derecesi, Taç örtüsünün kayıp yüzdesi (%), Ağaç sağlığı durumu, Ağaç kusurları, vb içerebilir.

Bakım kayıtları: Bakım ve korumaya yönelik tedbirleri içerebilir.

Elde edilen ağaç bilgi formlarındaki verilerin ArcMap 10 programında işlenebilmesi için ağaca ait vektör tabanlı veri tabanı oluşturulmuştur. Veri tabanı çizelgesi ağaç bilgi formu bilgilerini içerecek şekilde ArcMap 10 programında netleştirilmiştir. Programda her bir ağaca her bir tür için ayrı bir renk vermek suretiyle taç genişliğinde yuvarlak bir form verilmesi öngörülmüştür. Her ağaç, mevcut taç genişliğine göre programda gösterilmiştir. (Şekil 1).

Şekil 1. Alan içindeki mevcut ağaçların gösterimi

Her bir ağacın farklı bir numaraya sahip olması amacıyla kodlama sisteminin oluşturulması gerekmektedir. Bu amaçla özellikle çalışmanın daha sistemli işleyebilmesi, rahat anlaşılabilmesi ve kolaylıkla verilere ulaşılabilmesi amacıyla kentin imar planı paftasındaki belirlenmiş mahalle sınırları içindeki sokak numaraları dikkate alarak her bir ağaca farklı bir kod numarası verilebilir. Yol ağaçları için mahallenin kod numarası, sokak numarası ve ağacın numarası verilmek suretiyle yol ağaçlarının kod numarası verilmiştir. Böylece CBS ortamında veri bankasında her bir mahalledeki sokak numaralarında her bir ağacın veya kent ve mahalle parklarındaki her bir ağacın farklı bir kod numarası ile tanınabilmesi sağlanmıştır. Böylece her bir ağacın kendi numarası, Şekil 2 de 30 kodlu Mehmet Tönge mahallesindeki 4225 nolu sokak numarasına sahip 24 No lu ağacın kodu 30-4225-24 olarak gösterilmiştir.

Page 17: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

A.Gül vd.: CBS Yardımıyla Ağaç Envanteri Modelinin Oluşturulması

IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19 Ekim 2012, Zonguldak

Şekil 2. CBS ortamındaki kent imar planı üzerinde bitkilerin konumu ve kod numarası

3. SONUÇ VE ÖNERİLER Kentsel alanlar içinde yer alan ağaçlar, kentin ekolojik ve sosyo kültürel işlevini tam anlamıyla yerine getirebilmesi için oldukça önemli bileşenlerdir. Bu nedenle iyi bir envanter çalışmasıyla mevcut durumları belirlenmeli, zaman içindeki değişimleri izlenmeli, bu değişimlere gereken müdahaleler zamanında yapılabilmeli ve böylece sürdürülebilir bir kaynak yönetimi sağlanmalıdır.

Yapılan pek çok araştırmada 1970 yıllarından itibaren kent içindeki ağaç envanterinin CBS kullanılarak yapıldığı ve kent ormancılığı çalışmalarında değerlendirildiği vurgulanmaktadır (e.g. Sharpe et al. 1995, Wood 1999.) Ancak ülkemizde bu konuda CBS ortamında kent ağaçları envanterine yönelik bilimsel veri tabanı bulunmamaktadır.

Bu bağlamda etkili bir envanter, izleme, bakım ve yönetim çalışması için gerekli araçları kullanmak ekonomi ve ekoloji açısından büyük önem arz etmektedir. Kent ağaçları envanteri gerek yönetim aşamasında gerekse karar verme ve uygulama süreçlerinde mevcut durumun tespiti değil aynı zamanda geleceğe yönelik projeksiyonların yapılmasını da olanak verir. Böylece gerek zaman ve maliyet yönden yöneticilere veya kullanıcılara büyük kolaylıklar sağlayacaktır. Yapılan envanter çalışmalarının periyodik olarak güncelleme yapılması zorunludur. Ancak güncelleme süresi, yöneticilerin veya kullanıcıların güncel bilgi ihtiyacına ve kullanımına göre değişebilecektir. Her yıl güncelleme yapılması ideal olarak kabul edilmesine rağmen maliyet ve zaman kullanımı açısından tercih edilmeyebilmektedir. Ayrıca ağaç envanteri hazırlayan veya güncelleyen ekip eğitimli ve tecrübeli kişilerden oluşmalıdır.

Çalışmada sunulan envanter modeli ile kentlerdeki ağaçların mevcut durumlarının detaylı bir şekilde belirlenmesi, izlenmesi, bakımı ve yönetimi etkili bir şekilde yapılabilecek ve CBS ortamında depolanabilecektir.. Bu nedenle bilimsel ortamlarda yapılan bu çalışmaların uygulamaya taşınabilmesi için ilgili kurumlarla gerekli koordinasyon çalışmaları yapılmalı ve son derece önemli olan kent ağaçları bilgi sistemleri belediyelerde etkin bir şekilde benimsenmeli ve kullanılmalıdır.

KAYNAKLAR Altınbaş, Ü., Kurucu, Y., Bolca, M., Esetlili, T., Özden, N., Özen, F., Türk, T., 2003, Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemi Uygulamalı Temel Kursu Ders Notları, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü, Bornova, İzmir.

Aslanboğa, İ., 1997, Kentlerdeki yol ve meydan ağaçlarının işlevleri, Ağaçlamanın planlanması, uygulanması ve bakımlarıyla ilgili sorunlar.Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul 96 Sempozyumu. İ.Ü. Or. Fak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi İSFALT Genel Müdürlüğü, İSFALT Yayın No:3 İstanbul. s10.

Burrough, P.A., McDonnell, R.A., 1998, Principles of Geographical Information Systems. Oxford UniversityPress, Oxford.

Dirik, H., 1997, Kent ağaçlarının yönetimi. Kent Ağaçlandırmaları ve İstanbul 96 Sempozyumu. İ.Ü. Orman Fakültesi İstanbul Büyükşehir Belediyesi İSFALT Genel Müdürlüğü.s29-40.

Döllner, J.,Baumann, K., Buchholz, H., 2006, Virtual 3D City Models as Foundation of Complex Urban Information Spaces, CORP 2006 & Geomultimedia06, Vienna, Feb. 13-16.

Page 18: uzalcbs2012 - KABSISkabsis.sdu.edu.tr/belgeler/makale10.pdf[064] AHP Yöntemi İle Tarıma Uygun Alanların Belirlenmesi, Halil AKINCI, Ayşe YAVUZ ÖZALP, Bülent TURGUT [124] Web

A.Gül vd.: CBS Yardımıyla Ağaç Envanteri Modelinin Oluşturulması

IV. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2012), 16-19 Ekim 2012, Zonguldak

Franke, L. A., 2006, Implementing a GIS toManage Urban ForsetryAssetsforCommunities of Various Size. Chesterfield, Missouri, http://gis.esri.com/library/userconf/proc97/proc97/to200/pap179/p197.htm,10.05.2006.

Gezer, A., Gül, A., 2009, Kent Ormancılığı, Kavramsal-TeknikveKültürelBoyutu. (Urban Forestry- Conceptual-Technical and Cultural Dimensions). SDU OrmanFakültesi, KitapYayınNo: 86, s: 245, Isparta-Turkey.

Gül, A., Küçük, V., 2001, Kentselaçık-yeşilalanlarve Isparta kentiörneğindeirdelenmesi. S.D.Ü. Orman Fakültesi Dergisi (Review of theFaculty of Forestry, SDÜ) Seri:A, Sayı:2, ISNN: 1302-7085, sayfa:27-48, Isparta.

Serin, N., Gül, A., 2006, Kent ormancılığı kavramı ve Isparta kent içi ölçeğinde irdelenmesi,” S.D.Ü. Orman Fakültesi Dergisi. Seri: A, Sayı: 2, 97-115.

Ishida, T., 2000, Understanding Digital Cities, In T. Ishidaand K. Isbister Eds. Digital Cities: Experiences, Technologies and Future Perspectives, Lecture Notes in Computer Science, Vol. 1765, Springer-Verlag

Kurucu, Y., Altınbaş, Ü., Bolca, M., 2000, Ege’ de Pamuk Alanlarının ve Ürün Rekoltesinin Uzaktan Algılama Tekniği Kullanılarak Belirlenmesi. İzmir Ticaret Borsası, İzmir.

Küçük, V., Gül A., 2005, Isparta Kentiçi Yol Ağaçlandırmaları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9-3 (2005).111-118.

Nowak, D. J., Crane, D. E., Stevens J.C.,Hoehn, R. E., 2003, The Urban Forest Effects (UFORE) Model: Field Data Collection Manual Version 1.0. .USDA Forest Service, Northeastern Research Station.5 Moon Library, SUNY-ESF, Syracuse, NY.

Ottman, K., Kielbaso, J., 1976, Managing Municipal Trees. Urban Data Service Reports, Vol. 8, No. 11. Washington, D.C. International City Management Association.

Sundaram, A. M., 2006, City Green Plan as a Means to Achieve Sustainable Development-GIS Approach, Chennai, http://www.gisdevelopment.net/application/urban/overview/urbano0026.htm,07.04.2006.

Turoğlu, H., 2000, Coğrafi Bilgi Sistemlerinin Temel Esasları. İ.Ü. Edebiyat Fak. Coğrafya Bölümü, İstanbul.

Türkyılmaz, B.Z., Kurucu, Y., Altınbaş, Ü,. Bolca, M., Esetlili, T., Özen, F., Gülgün, B., Gencer, G., Güney, A., Hepcan, Ş., Özden, N., 2005, Doğal Sitlerin Belirlenmesi Ve Sınıflandırılmasında Coğrafi Bilgi Sisteminin Kullanılabilirliği Ve Bir Örnekleme Alanında (Kaynaklar Beldesi-İzmir) Veri Tabanı Oluşturma Üzerinde Araştırmalar. TUBİTAK ROJE NO: 102 Y 046, İzmir. s.162.

Wood, J. P., 1999, Tree Inventories and GIS in Urban Forestry”. Mscthesis, Virginia StateUniversity, 34 sf, http://scholar.lib.vt.edu/theses/available/etd-012499-41520/unrestricted/WOODETD.PDF, 10.03.2006.

Yomralıoğlu, T., 2000, Coğrafi Bilgi Sistemleri: Temel Kavramlar ve Uygulamalar, İstanbul, s.48.

Yücel, M.A., Selçuk, M., 2009, Farklı Ayrıntı Düzeylerinde 3 Boyutlu Kent Modelleme Ve Citygml. Journal of Yasar University,4(15), s.2337-2355.