blog.tyczkowski.com http://blog.tyczkow ski.com/2011/05/perfekt-czy-imperfekt/

Użycie czasu Perfekt i Imperfekt w języku niemieckimPodczas nauki czasów przeszłych w języku niemieckim w końcu stajemy przedpytaniem: „Jakiego czasu należy tutaj użyć: Perfekt czyImperfekt/Präteritum?” Często słyszę to pytanie od uczniów, kiedyś zadawałem jesam, więc wiem, jakim niekiedy problemem może być zastosowanie odpowiedniegoczasu przeszłego w języku niemieckim. Wychodząc tym wątpliwościom naprzeciw,postanowiłem zebrać informacje z kilku potwierdzonych źródeł (przy każdym źródlepodane są linki partnerskie do Księgarni Selkar), abyście mieli łatwiej.

Najpierw kilka słów o zastosowaniu czasu Perfekt…

Stanisław Bęza pisze w książce „Gramatyka niemiecka z ćwiczeniami dla początkujących” (Warszawa, PWN1998:154) krótko:

Czasu przeszłego Perfekt używa się z reguły w dialogach i rozmowach bezpośrednich.

Autor we wstępie do tematu podaje przykładowy dialog w czasie przeszłym Perfekt jako potwierdzenie swojejreguły.

Także Stanisław Bęza, ale już w publikacji „Nowe repetytorium z gramatyki języka niemieckiego” (Warszawa,PWN 2004:185) pisze:

Perfekt jest uzywany generalnie dla wyrażenia czynności przeszłej zakończonej, której skutkisięgają teraźniejszości. Ponadto występuje on z reguły w rozmowach i dialogachbezpośrednich, w których mówi się o sobie lub innych osobach. (Czasowniki modalnewystępują w tych sytuacjach zazwyczaj w czasie Imperfekt.) Należy zwrócić uwagę na to, iżtłumaczenie czasu Perfekt na język polski jako czasu przeszłego dokonanego jest błędne,ponieważ oba czasy przeszłe, tzn. Imperfekt i Perfekt są obojętne w stosunku do pojęciadokonania i niedokonania czynności.

Autor zauważa także pewien fakt, w którym to geografia warunkuje użycie czasów przeszłych, mianowicie:

Perfekt jest używany szczególnie często na południu niemieckiego obszaru językowego,w odróżnieniu od północy, gdzie przeważa używanie czasu Imperfekt.

Beata Ćwikowska i Beata Jaroszewicz także poruszają kwestię użycia czasu przeszłego Perfekt w książce„Repetytorium gramatyczne. Przygotowanie do matury i egzaminów językowych” (Poznań, LektorKlett2004:53). Autorki piszą:

Czas przeszły Perfekt stosujemy w codziennym, nieoficjalnym języku mówionym i pisanym,gdy chcemy opowiedzieć lub napisać o czymś, co się już wydarzyło.

Problem użycia czasu Perfekt ujęty jest też krótko w publikacji Giorgio Motta „Direkt. Gramatyka niemieckaz ćwiczeniami” (Poznań, LektorKlett 2008:13):

Czas przeszły złożony Perfekt stosuje się w codziennym, nieoficjalnym języku mówionymi pisanym do wyrażenia zdarzeń przeszłych.

Przejdźmy teraz do użycia drugiego z wspomnianych czasów przeszłych, czyli do Imperfekt (nazywany takżePräteritum). Od czasu Perfekt różni się tym, że tworzymy go bez użycia czasowników posiłkowych, wystarczydosłownie zamienić czasownik w czasie teraźniejszym na czasownik w czasie przeszłym prostym Imperfekt i jużmamy poprawne zdanie wyrażające przeszłość.

Stanisław Bęza we wspomnianej już książce „Gramatyka niemiecka z ćwiczeniami dla początkujących”(Warszawa, PWN 1998:171) pisze o Imperfekt:

Jest on nazywany czasem przeszłym prostym lub Erzähltempus, ponieważ jest używanyprzede wszystkim w opowiadaniu, opisie i relacji. Imperfekt przedstawia wydarzeniaz przeszłości, nie wiążąc ich z teraźniejszością, a czynności wyrażane przez ten czas mogąbyćzarówno dokonane, jak i niedokonane.

Natomiast w publikacji „Nowe repetytorium z gramatyki języka niemieckiego” (Warszawa, PWN 2004:173),Bęza powtarza pierwszą część powyższej definicji, dodając jeszcze:

Czas przeszły Imperfekt, tłumaczony na język polski często (mylnie) jako czas przeszłyniedokonany, wyraża również czynności dokonane. (…) Niekiedy czasu tego używa sięzamiennie z czasem Perfekt, szczególnie w północnej części niemieckiego obszarujęzykowego.

Ostatni z cytowanych autorów, Giorgio Motta, pisze w „Direkt. Gramatyka niemiecka z ćwiczeniami” (Poznań,LektorKlett 2008:18) następująco:

Czas przeszły prosty Präteritum stosowany jest do wyrażania przeszłości przede wszystkimw narracji, zwłaszcza w powieściach, opowiadaniach, ale także w reportażach czy relacjach.W języku mówionym czas ten występuje rzadziej niż Perfekt. Nie dotyczy to jednakczasowników sein, haben i czasowników modalnych, których w odniesieniu do przeszłościużywa się zasadniczo w czasie Präteritum.

Aby sprawnie używać obydwu wspomnianych czasów przeszłych, należy poznać dokładne zasady ichtworzenia. Pomocna będzie także tabela czasowników mocnych i nieregularnych.

Może zainteresuje Cię także:

1. Czas przeszły Perfekt z czasownikami posiłkowymi haben i sein (15.7)

2. Czas przeszły Perfekt w języku niemieckim (15.2)

3. Czasowniki posiłkowe haben, sein, werden – odmiana i zastosowanie (8.9)

4. Gramatyka – słownictwo specjalistyczne – Fachwortschatz Grammatik (6.2)

5. Mein Wochenende – wypracowanie po niemiecku w czasie przeszłym Perfekt (5)