Embed Size (px)
Citation preview
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢƠNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
--------------------------------------------
ĐỖ MẠNH HƢNG
VAI TRÒ CỦA CHUYÊN GIA KINH TẾ ĐỐI VỚI
BÁO CHÍ KINH TẾ VIỆT NAM
Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Báo chí học
Mã số: 60 32 01 01
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS. TS Vũ Quang Hào
Hà Nội - 2016
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 5
1. Lý do lựa chọn đề tài ..................................................................................... 5
2. Lịch sử nghiên cứu liên quan đến đề tài ....................................................... 7
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................. 11
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................... 13
5. Phương pháp nghiên cứu ............................................................................. 14
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn ........................................................................ 15
7. Kết cấu luận văn .......................................................................................... 16
CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHUYÊN GIA,
CHUYÊN GIA KINH TẾ, BÁO CHÍ KINH TẾ ....................................... 16
1.1 Chuyên gia, chuyên gia kinh tế .............................................................. 16
1.2 Vai trò của chuyên gia kinh tế ............................................................... 19
1.3 Báo chí, báo chí kinh tế ........................... Error! Bookmark not defined.
1.3.1 Báo chí .................................................... Error! Bookmark not defined.
1.3.2 Báo chí kinh tế ........................................ Error! Bookmark not defined.
1.4. Các yếu tố cấu thành thông tin kinh tế Error! Bookmark not defined.
1.4.1. Thông tin số liệu thống kê ..................... Error! Bookmark not defined.
1.4.2. Thông tin từ quan sát của phóng viên ... Error! Bookmark not defined.
1.4.3. Thông tin tài liệu văn bản ..................... Error! Bookmark not defined.
1.4.4. Thông tin từ các chuyên gia kinh tế ...... Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chƣơng 1 .......................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 2: SỨC NẶNG CỦA THÔNG TIN KINH TẾ ĐƢỢC CUNG
CẤP TỪ CÁC CHUYÊN GIA ..................... Error! Bookmark not defined.
2.1 Giới thiệu về các ấn phẩm báo chí, bản tin truyền hình đƣợc khảo sát
..................................................................................... Error! Bookmark not defined.
2.1.1 Thời báo Kinh tế Sài Gòn ....................... Error! Bookmark not defined.
2.1.2 Bản tin Tài chính kinh doanh, phát sóng trên kênh VTV1 - Đài truyền
hình Việt Nam .................................................. Error! Bookmark not defined.
2.1.3 Thời báo Kinh tế Việt Nam ..................... Error! Bookmark not defined.
2.2. Vai trò của chuyên gia kinh tế thể hiện qua các báo đƣợc khảo sát Error!
Bookmark not defined.
2.2.1 Tần suất xuất hiện của các chuyên gia kinh tếError! Bookmark not
defined.
2.2.2 Cách thức thể hiện thông tin kinh tế khai thác từ chuyên gia......... Error!
Bookmark not defined.
2.2.3 Những vai trò chủ yếu của chuyên gia kinh tếError! Bookmark not
defined.
2.3. Đánh giá chung ....................................... Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Những mặt tích cực ............................... Error! Bookmark not defined.
2.3.2 Những điểm còn hạn chế ........................ Error! Bookmark not defined.
Tiểu kết chƣơng 2 .......................................... Error! Bookmark not defined.
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ VẤN ĐỀ ĐẶT RA ĐỐI VỚI VIỆC KHAI THÁC
THÔNG TIN TỪ CHUYÊN GIA KINH TẾError! Bookmark not
defined.
3.1 Vấn đề lựa chọn chuyên gia ................... Error! Bookmark not defined.
3.2 Bảo đảm tính chân thực, chính xác khi chuyển tải ý kiến chuyên gia
đến công chúng .............................................. Error! Bookmark not defined.
3.4 Xây dựng mối quan hệ giữa báo chí và chuyên gia kinh tế ......... Error!
Bookmark not defined.
3.5 Đổi mới cách thể hiện thông tin do chuyên gia kinh tế cung cấp Error!
Bookmark not defined.
Tiểu kết chƣơng 3 .......................................... Error! Bookmark not defined.
KẾT LUẬN .................................................... Error! Bookmark not defined.
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 21
PHỤ LỤC
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1 Khảo sát ý kiến chuyên gia trên Thời báo Kinh tế Việt Nam ..... Error!
Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.2 Khảo sát ý kiến chuyên gia trên Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online
..................................................................................... Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.3 Khảo sát ý kiến chuyên gia trên Bản tin Tài chính Kinh doanh . Error!
Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.4 So sánh tần suất xuất hiện ý kiến chuyên giaError! Bookmark not
defined.
Biểu đồ 2.5 Cơ cấu bài viết có ý kiến chuyên gia trên Thời báo Kinh tế Việt Nam . Error!
Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.6 Cơ cấu bài viết có ý kiến chuyên gia trên TB Kinh tế Sài Gòn
Online .............................................................. Error! Bookmark not defined.
Biểu đồ 2.7 Cơ cấu bài có ý kiến chuyên gia trên Bản tin Tài chính kinh doanh
..................................................................................... Error! Bookmark not defined.
MỞ ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Trong cuộc sống hiện đại, vai trò của các phương tiện truyền thông đại
chúng ngày càng quan trọng. Nhu cầu được cung cấp thông tin của một bộ phận
lớn công chúng đang trở nên không thể thiếu. Ở nước ta, nền báo chí cách mạng đã
được nhiều thành tựu, hiện nay, đang có sự phát triển bùng bổ. Số lượng lớn các ấn
phẩm báo in, tạp chí, các kênh phát thanh, truyền hình và trang báo mạng điện tử
đã cung cấp khối lượng tin, bài “khổng lồ” đến công chúng. Sự phát triển của báo
chí nước ta đang đặt ra nhiều vấn đề cho công tác nghiên cứu, tổng kết thực tiễn,
bổ sung cơ sở lý luận. Điều đó không chỉ giúp báo chí có định hướng phát triển tốt
hơn, hạn chế được những mặt tiêu cực, phát huy những xu hướng tích cực mà còn
nâng cao hiệu quả của quá trình truyền thông.
Để đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của công chúng, độc giả, khán
thính giả, xu hướng xuất hiện những sản phẩm báo chí chuyên sâu về một số lĩnh
vực trong đời sống kinh tế - xã hội tại Việt Nam ngày càng mở rộng. Đặc biệt, các
nội dung về kinh tế luôn dành được sự quan tâm rất lớn của công chúng. Nền kinh
tế Việt Nam hiện nay được đánh giá là phát triển năng động và dự báo sẽ tiếp tục
duy trì được tốc độ tăng trưởng khá cao trong thời gian tới. Nhiều vấn đề của nền
kinh tế tác động trực tiếp đến cuộc sống người dân. Chính vì vậy, thông tin kinh tế
được công chúng theo dõi sát sao. Nắm bắt được xu thế đó, trong thời gian qua,
các cơ quan báo chí dành một thời lượng, diện tích đáng kể để đưa thông tin về các
lĩnh vực của nền kinh tế đến công chúng. Đáng chú ý, trên các loại hình báo chí
như báo in, báo mạng điện tử đã có những tờ báo, trang báo thông tin chuyên sâu
về kinh tế như Thời báo Kinh tế Việt Nam, Thời báo Kinh tế Sài Gòn, Đầu tư...
Kênh truyền hình kinh tế cũng đã ra đời, có thể kể đến như Info TV, InvestTV,
VITV... Bên cạnh đó, còn có rất nhiều chuyên mục, chuyên trang về các lĩnh vực
kinh tế được xây dựng trên báo chí.
Sự nở rộ của báo chí chuyên sâu về kinh tế là kết quả tất yếu của quá trình
phát triển kinh tế đất nước, hình thành nên đối tượng công chúng, độc giả, khán
thính giả có nhu cầu cao đối với nội dung thông tin này. Đối với nhiều người hoạt
động trong lĩnh vực kinh tế, nắm được thông tin là một trong những yếu tố quyết
định đến thành công của công việc kinh doanh. Chính vì vậy, bên cạnh yêu cầu cập
nhật nhanh chóng, đặc thù của thông tin kinh tế cần có sự nhìn nhận, phân tích sâu,
nguồn cung cấp thông tin đáng tin cậy và đưa ra được dự báo xu hướng. Từ những
yêu cầu đó, nhiều báo chí kinh tế đã lựa chọn sử dụng thông tin từ các chuyên gia
kinh tế. Tần suất xuất hiện của chuyên gia kinh tế trên báo chí ngày càng nhiều và
họ đã tạo được dấu ấn đáng kể đối với công chúng. Chuyên gia có thể xuất hiện với
tư cách là người cung cấp thông tin, truyền đạt kiến thức, kinh nghiệm của mình;
có thể phân tích, lý giải những vấn đề còn đang có nhiều cách hiểu khác nhau; bày
tỏ quan điểm cá nhân về một sự kiện, vấn đề đang diễn ra; đưa ra những dự báo về
xu hướng phát triển... Nội dung chuyển tải từ các chuyên gia rất phong phú, thành
phần các chuyên gia kinh tế cũng rất đa dạng. Chuyên gia có thể là người nghiên
cứu, am hiểu sâu về một hoặc một số lĩnh vực kinh tế, hay những người có kinh
nghiệm hoặc những nhà quản lý...
Từ thực tế của đời sống báo chí, việc tìm hiểu, nghiên cứu về vai trò của
chuyên gia kinh tế là vấn đề có tính thời sự hiện nay. Trong đó, có một số vấn đề
cấp thiết đang được đặt ra đòi hỏi cần có sự tìm hiểu, phân tích, lý giải như: Vai
trò của chuyên gia đối với báo chí chuyên sâu về kinh tế được thế hiện như thế
nào? Thông tin kinh tế được cung cấp bởi chuyên gia có ảnh hưởng ra sao đối với
tin, bài trên báo chí kinh tế? Có vấn đề gì đặt ra đối với việc sử dụng ý kiến của
chuyên gia kinh tế trên báo chí hiện nay và làm cách nào để phát huy hơn nữa vai
trò của họ? Làm thế nào để lựa chọn được chuyên gia phù hợp với từng nội dung
tin bài?... Việc đi sâu nghiên cứu những vấn đề này sẽ góp phần trực tiếp giúp
báo chí không ngừng đổi mới, cải tiến để đáp ứng tốt hơn nhu cầu công chúng.
Điều này càng có ý nghĩa tích cực trong bối cảnh yêu cầu của độc giả, khán thính
giả ngày càng cao, cạnh tranh thông tin ngày càng gay gắt. Là người đang công
tác trong cơ quan báo chí, được phân công theo dõi một số lĩnh vực kinh tế, tôi
mong muốn khảo sát, tìm hiểu thực tế để giải đáp một phần những vấn đề đang
được đặt ra như đã trình bày ở trên. Chính vì vậy, tôi đã lựa chọn đề tài cho luận
văn thạc sĩ của mình là “Vai trò của chuyên gia kinh tế đối với báo chí kinh tế
Việt Nam”.
2. Lịch sử nghiên cứu liên quan đến đề tài
Vấn đề vai trò của báo chí đối với kinh tế nhận được sự nhận được sự quan
tâm của một số nhà nghiên cứu. Có thể kể đến như cuốn chuyên khảo “Báo chí
truyền thông và kinh tế, văn hóa, xã hội” của TS Lê Thanh Bình [1]. Trong đó, tác
giả nghiên cứu, phân tích ở một số góc độ như báo chí góp phần thúc đẩy lĩnh vực
văn hóa phát triển; đẩy mạnh truyền thông khuyến nông ở nông thôn; truyền thông
và hoạt động dân số, kế hoạch hóa gia đình… Tác giả cũng trình bày kinh nghiệp
trong công tác truyền thông về các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội ở một số nước
như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đan Mạch, Mỹ… Ngoài ra, cuốn “Vai trò của báo chí
trong phát triển doanh nghiệp” do TS Phạm Thắng và TS Hoàng Hải (chủ biên) đã
trình bày những nội dung đa dạng về đổi mới doanh nghiệp Nhà nước, khẳng định
vai trò quan trọng, những tác động của báo chí đối với sự phát triển doanh nghiệp
[15].
Hội Nhà báo Việt Nam và một số cơ quan, đơn vị đã tổ chức nhiều hội
thảo, diễn đàn về vấn đề nâng cao năng lực, kỹ năng của nhà báo viết về kinh tế,
vai trò của nhà báo đối với doanh nghiệp. Năm 2011, Hội Nhà báo Việt Nam phối
hợp với Viện KAS (Cộng hòa liên bang Đức) đã tổ chức hội thảo khoa học “Nâng
cao năng lực và kỹ năng đội ngũ nhà báo viết về kinh tế”. Tại hội thảo này, ông Hà
Minh Huệ, lúc đó là Phó chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam đã khẳng
định: “Viết một bài báo hay đã khó. Viết một bài báo hay trong lĩnh vực kinh tế lại
càng khó hơn vì đây là lĩnh vực vốn khô khan và phức tạp, chuyên sâu. Vì nó đòi
hỏi nhà báo không chỉ có kiến thức hiểu biết về các chuyên ngành kinh tế, mà còn
cần có nghệ thuật viết sao cho công chúng hiểu được, ứng dụng được…”. Năm
2015, Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp
Việt Nam (VCCI) tổ chức diễn đàn đối thoại doanh nhân với nhà báo, chủ đề là
“Nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia – hợp tác giữa báo chí và doanh nghiệp”.
Mới đây, vào ngày 20/4/2016, Ban thư ký Chương trình thương hiệu quốc gia (Bộ
Công thương) đã tổ chức “Diễn đàn thương hiệu quốc gia với truyền thông và cộng
đồng”.
Báo chí chuyên sâu về kinh tế mặc dù đã có sự hiện diện khá đậm nét trong
đời sống báo chí nhưng đến nay chưa có nhiều công trình nghiên cứu về các vấn đề
liên quan đến thông tin kinh tế trên báo chí. Một số công trình nghiên cứu ở cấp độ
luận văn thạc sĩ đã đề cấp đến báo chí kinh tế, chủ yếu ở góc độ nội dung, hình
thức thể hiện của thông tin kinh tế trên báo chí.
Luận văn thạc sỹ ngành truyền thông đại chúng của Ngô Bá Thành về đề
tài “Thông tin kinh tế trên Đài truyền hình Kỹ thuật số VTC” [29] đã khảo sát
những chương trình kinh tế được phát sóng trên Đài truyền hình Kỹ thuật số VTC,
nhận xét những ưu, nhược điểm của hoạt động thông tin kinh tế trên đài, từ đó dự
thảo kênh truyền hình chuyên biệt về kinh tế đầu tiên của Đài truyền hình Kỹ thuật
số VTC. Đây là luận văn có tính thực tiễn khá cao khi mạnh dạn đưa ra mô hình
kênh chuyên biệt về kinh tế cho Đài truyền hình Kỹ thuật số VTC. Thông qua việc
tìm hiểu đặc thù của một đài truyền hình, tác giả mong muốn những nghiên cứu, đề
xuất của mình sẽ được ứng dụng trong thực tế. Tác giả cũng đặt thông tin kinh tế
trên Đài truyền hình Kỹ thuật số VTC trong mối tương quan so sánh với một số đài
truyền hình khác. Từ đó, rút ra kinh nghiệm để xây dựng kênh truyền hình chuyên
biệt về kinh tế được đề xuất trong luận văn. Mặc dù vậy, phương án đề xuất của tác
giả không có điểm nhấn cụ thể cho kênh truyền hình này. Nội dung các chuyên
mục được đề xuất không có quá nhiều sự khác biệt so với kênh truyền hình kinh tế
đang được phát sóng. Chính vì vậy, có thể đặt nghi ngờ về sức hấp dẫn, từ đó tạo
nên tính cạnh tranh của kênh truyền hình này.
Luận văn thạc sĩ của Hà Khắc Minh nghiên cứu về một nội dung trong các
lĩnh vực kinh tế đó là “Báo chí với quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước”
[24]. Qua khảo sát một số tờ báo in chuyên sâu về kinh tế (Báo Đầu tư, Thời báo
Kinh tế Sài Gòn, Tạp chí Kinh tế doanh nghiệp) và báo in có chuyên trang về kinh
tế (báo Tuổi trẻ TP Hồ Chí Minh), tác giả đánh giá thực trạng nội dung thông tin,
hình thức, phương pháp thể hiện của vấn đề tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước trên
báo chí. Từ đó, đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả thông tin về tái
cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước trên báo chí. Cách lựa chọn đề tài của tác giả cho
phép nghiên cứu sâu về một nội dung của lĩnh vực kinh tế, qua đó mang đến kết
quả nghiên cứu giá trị. Đề tài nghiên cứu đang có tính thời sự, được quan tâm của
xã hội. Tác giả đặt vấn đề “Báo chí với quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà
nước” nhưng mới chỉ khảo sát được một số ấn phẩm báo in, chưa đề cập đến
truyền hình, báo mạng điện tử, phát thanh. Luận văn sẽ hấp dẫn, thiết thực và có ý
nghĩa thực tiễn cao hơn nếu tác giả có được thông tin nghiên cứu từ phóng viên
theo dõi lĩnh vực này, những người trực tiếp đưa tin, bài về tái cơ cấu doanh
nghiệp Nhà nước và lãnh đạo một số doanh nghiệp Nhà nước nằm trong diện thực
hiện tái cơ cấu. Những thông tin đó có thể bổ sung cho phần nội dung những vấn
đề đặt ra đối với việc chuyển tải thông tin về tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà nước
trên báo chí cũng như tác động, ảnh hưởng của báo chí lên chính doanh nghiệp,
rộng hơn là cái nhìn của công chúng về vấn đề này sau khi tiếp nhận thông tin từ
báo chí.
Cũng đề cập đến nội dung tái cơ cấu, luận văn thạc sĩ của Lê Phương Vân
lựa chọn hướng nghiên cứu ở quy mô lớn hơn: “Vấn đề tái cơ cấu nền kinh tế trên
báo chí kinh tế Việt Nam” [32]. Luận văn khảo sát 3 ấn phẩm chuyên sâu về kinh
tế là Thời báo Kinh tế Việt Nam, báo Đầu tư và Thời báo Tài chính Việt Nam, làm
rõ thực trạng thông tin, tuyên truyền về hoạt động tái cơ cấu nền kinh tế, đánh giá
ưu, nhược điểm, chỉ ra nguyên nhân, đưa ra những khuyến nghị, giải pháp... Cách
chọn đề tài, đặt vấn đề nghiên cứu của tác giả là một sự dũng cảm. Bởi đây là vấn
đề rất lớn của nền kinh tế, liên quan đến nhiều lĩnh vực, có sức ảnh hưởng sâu rộng
trong xã hội. Trong khuôn khổ của một luận văn thạc sĩ, để giải quyết được vấn đề
này là nhiệm vụ không dễ dàng. Cũng giống luận văn của tác giả Hà Khắc Minh,
tác giả Lê Phương Vân mới khảo sát 3 ấn phẩm của một loại hình báo chí. Vì vậy,
nội dung nghiên cứu có thể mới chỉ được ghi nhận từ một góc độ.
Lựa chọn đề tài “Đặc thù của thông tin về thị trường chứng khoán trên báo
in hiện nay”, luận văn thạc sĩ của Nguyễn Thu Trang đề cập đến một trong những
lĩnh vực kinh tế còn mới mẻ nhưng đã có bước phát triển nhanh chóng ở nước ta
[30]. Luận văn đã tìm hiểu những nét đặc thù về nội dung (thông tin phân tích,
bình luận chuyên sâu, mức độ chính xác và tin cậy cao, tính tự chủ cao) và hình
thức của thông tin (thể hiện ở trình bày, dung lượng tin, thể loại và việc sử dụng
ngôn ngữ) về thị trường chứng khoán trên báo in hiện nay. Tác giả cũng đưa ra
những nhận xét khẳng định ưu thế nổi trội của thông tin trên báo in và đề xuất nâng
cao chất lượng thông tin thị trường chứng khoán trên báo in. Về nội dung thông
tin, luận văn cho rằng cần tăng cường tính thời sự, nâng cao tính chính xác, trung
thực, khách quan, tăng cường số lượng và chất lượng thông tin phân tích, bình luận
chuyên sâu. Về hình thức thể hiện của thông tin, cần tổ chức các tin bài theo hướng
"nhiều cửa", khai thác hiệu quả kênh đồ hình, trau dồi ngôn ngữ, rút ngắn dung
lượng bài viết. Một trong những điểm đáng chú ý của luận văn là đề xuất xây dựng
đội ngũ nhà báo chứng khoán chuyên nghiệp, đội ngũ cộng tác viên có uy tín. Nội
dung này khẳng định ý nghĩa quan trọng của việc biết cách khai thác thông tin hiệu
quả sẽ có tác động tích cực đến chất lượng tin, bài về các vấn đề kinh tế. Trong đội
ngũ cộng tác viên có uy tín mà tác giả đề cập, không thể thiếu các chuyên gia kinh
tế. Mặc dù không phải là đối tượng nghiên cứu trực tiếp, nhưng qua luận văn này
có thể thấy vai trò của chuyên gia kinh tế đã bắt đầu được nhìn nhận trong đời sống
báo chí, dù chỉ mới khía cạnh rất nhỏ.
Ngoài ra, có thể kể đến một số luận văn thạc si có vấn đề nghiên cứu liên
quan đến báo chí kinh tế ở Việt Nam như “Thông tin kinh tế trên truyền hình
Thông tấn” của Vương Huyền Linh [26]; “Báo chí với việc thông tin điển hình
kinh tế nông nghiệp - nông thôn hiện nay” của Lê Duy Phong [27] hay “Ứng dụng
các tính năng đa phương tiện trong tổ chức sản xuất bản tin Tài chính Kinh doanh
trên kênh VTV 1 - Đài truyền hình Việt Nam” của Chu Hồng Phương [28], “Việc
tiếp cận thông tin tài chính của nhà báo Việt Nam hiện nay” của Nguyễn Hữu
Tuấn [31]...
Như đã nói, những công trình này chủ yếu đề cập đến khía cạnh nội dung,
hình thức của thông tin kinh tế được thể hiện trên báo chí. Việc nghiên cứu chủ
thể, nguồn phát của thông tin đó gần như còn bỏ ngõ. Đối với báo chí, nguồn tin
mang ý nghĩa sống còn. Hiệu quả trong khai thác nguồn tin đóng vai trò quyết định
đối với sức hấp dẫn của từng tin, bài. Chuyện gia kinh tế có thể xem là một trong
những nguồn cung cấp thông tin rất quan trọng đối với báo chí đặc biệt là báo chí
kinh tế. Hiện nay, chưa có luận án, luận văn, công trình nào nghiên cứu về vấn đề
vai trò của chuyên gia kinh tế đối với báo chí kinh tế tại Việt Nam. Đề tài nghiên
cứu tại luận văn thạc sĩ này sẽ không bị lặp lại với công trình nghiên cứu khác, từ
đó, có cơ hội để mang đến những đóng góp mới cả về lý luận và thực tiễn cho sự
phát triển của báo chí kinh tế nói riêng và báo chí Việt Nam nói chung.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
Mục đích của luận văn là từ những vấn đề lý luận và thực tiễn, đi vào khảo
sát vai trò của chuyên gia kinh tế được thể hiện qua các tin, bài trên báo in và
truyền hình; khảo sát ảnh hưởng của chuyên gia đối với chất lượng tin, bài; ghi
nhận, phát hiện những ưu điểm và hạn chế; đồng thời đề xuất giải pháp nhằm phát
huy hơn nữa vai trò của đội ngũ chuyên gia. Những giải pháp này cũng sẽ nhằm
nâng cao chất lượng của các tin, bài trên báo chí chuyên sâu về kinh tế, phục vụ tốt
hơn nhu cầu độc giả, khán giả.
Từ những mục đích đó, luận văn tập trung vào những nhiệm vụ sau:
- Nhìn nhận về chuyên gia kinh tế với tư cách người am hiểu sâu về một
hoặc một số lĩnh vực của đời sống kinh tế.
- Tìm hiểu về báo chí chuyên sâu về kinh tế trong bối cảnh nền kinh tế đất
nước đang có sự phát triển không ngừng.
- Khảo sát, tìm hiểu một số tin, bài về kinh tế trên báo in, báo mạng điện tử
và truyền hình để thấy được vai trò của đội ngũ chuyên gia kinh tế.
- Đánh giá những mặt tích cực, hạn chế, từ đó, đề xuất giải pháp để phát
huy hơn nữa vai trò của chuyên gia kinh tế trên báo chí kinh tế.
Trong các nhiệm vụ nghiên cứu, luận văn chú trọng tìm hiểu, đề xuất một
số giải pháp cụ thể để tiếp tục nâng cao vai trò của chuyên gia kinh tế đối với báo
chí kinh tế.
- Đối với chuyên gia, để đóng góp ý kiến trên báo chí một cách chân thực,
khách quan, chất lượng thông tin cao, chuyên gia cần được tạo điều kiện tối đa
nhất cả về môi trường, hoàn cảnh cũng như cơ sở pháp lý. Kiến thức, kỹ năng, kinh
nghiệm của chuyên gia cần được khai thác phù hợp với nội dung, lĩnh vực mà nhà
báo, cơ quan báo chí đề cập tới.
- Đối với nhà báo, cần phải có ý thức trau dồi chuyên môn nghề nghiệp,
nắm bắt những kiến thức cơ bản về lĩnh vực kinh tế mà mình theo dõi. Nhà báo
phải công tâm, khách quan, tôn trọng sự thật khi khai thác, sử dụng ý kiến chuyên
gia. Cơ quan báo chí, nhà báo cần không ngừng đổi mới nội dung, cách thức trình
bày sản phẩm của mình để tăng thêm tính hấp dẫn đối với công chúng.
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận văn là vai trò của chuyên gia kinh tế đối với
báo chí kinh tế Việt Nam thể hiện qua một số tin, bài trên báo in, báo mạng điện tử
và truyền hình đề cập đến nội dung chuyên sâu về kinh tế.
Phạm vi nghiên cứu: Do đặc thù thông tin kinh tế gồm nhiều lĩnh vực khác
nhau với phạm vi rất rộng, luận văn tập trung nghiên cứu lĩnh vực tài chính và lĩnh
vực ngân hàng. Đây là hai lĩnh vực cốt lõi của nền kinh tế, đồng thời cũng ảnh
hưởng sâu rộng đến đời sống xã hội. Trong điều hành kinh tế vĩ mô của cơ quan
quản lý Nhà nước, chính sách tiền tệ, chính sách tài khóa là những công cụ hữu
hiệu, tác động nhanh chóng đến các bộ phận của nền kinh tế, từ đó, trở thành giải
pháp có vai trò hàng đầu khi cần sự can thiệp của Nhà nước. Lĩnh vực này cũng
thu hút được sự quan tâm của đông đảo công chúng và được báo chí dành nhiều
diện tích, thời lượng đưa thông tin. Do vậy, luận văn tập trung nghiên cứu về thông
tin tài chính, ngân hàng để có điều kiện tìm hiểu sâu, không quá phân tán, đồng
thời, đây cũng là những lĩnh vực có tính chất đại diện, khái quát cao.
Luận văn nghiên cứu trên 3 loại hình báo chí là báo in, báo mạng điện tử và
truyền hình. Trong mỗi loại hình báo chí lựa chọn các tin, bài chuyên sâu về kinh
tế được nhiều độc giả, khán giả quan tâm, có ảnh hưởng lớn với dư luận xã hội.
Báo in là loai hình báo chí truyền thống, ra đời từ lâu và có quá trình phát triển
tương đối dài. Tại Việt Nam, báo in hiện nay là một trong những loại hình báo chí
chủ chốt, có sự hiện diện rộng rãi trong xã hội. Báo in vừa mang đậm đặc điểm của
báo chí vừa có những nét đặc thù riêng. Riêng với báo chí kinh tế, báo in đã xuất
hiện những ấn phẩm chuyên sâu, xuất bản hằng ngày hoặc thưa kỳ với thông tin
phong phú, đa dạng, trong đó nhiều tờ báo đã tạo dựng thương hiệu lớn. Bên cạnh
báo in, luận văn cũng khảo sát tin, bài về kinh tế trên báo mạng điện tử. Đây là loại
hình báo chí đang có sự phát triển nở rộ, đa dạng. Thông tin trên báo mạng điện tử
được cập nhật nhanh chóng, thu hút ngày càng nhiều độc giả. Hiện nay hầu hết các
cơ quan báo chí trong đó có báo chí chuyên sâu về kinh tế đã có ấn phẩm điện tử.
Ngoài ra còn có những trang tin điện tử chuyên về các lĩnh vực của đời sống kinh
tế.
Luận văn cũng khảo sát trên truyền hình, loại hình báo chí mang đặc trưng
nổi bật là thông tin nhanh chóng, sinh động, có tác động trực tiếp, mạnh mẽ đến
công chúng. Thông tin kinh tế trên truyền hình hiện nay cũng rất được chú trọng
với nhiều chương trình đặc sắc, những bản tin thu hút được số lượng khán giả đông
đảo. Trong phạm vi khuôn khổ của luận văn thạc sĩ, luận văn khó có điều kiện
khảo sát tất cả các loại hình báo chí mà chỉ tập trung vào báo in, báo mạng điện tử
và truyền hình vì những lý do nêu trên.
Lựa chọn khảo sát các loại hình báo chí này, luận văn mong muốn thu nhận
được những kết quả giá trị. Từ đó, có thể đưa ra những nhận định, phân tích, đánh
giá về vai trò chuyên gia kinh tế đối với báo chí kinh tế. Đặt trong mối tương quan
so sánh với các tin, bài khác không sử dụng ý kiến chuyên gia, luận văn mong
muốn chỉ ra sức nặng thông tin được cung cấp bởi chuyên gia kinh tế so với các
thông tin khác như thông tin số liệu, thông tin từ điều tra, khảo sát của phóng viên,
thống tin báo cáo, văn bản...
- Khảo sát báo in: Thời báo Kinh tế Việt Nam trong thời gian 1 năm (từ
tháng 7/2014 đến 6/2015).
- Khảo sát báo mạng điện tử: Thời báo Kinh tế Sài Gòn Online trong thời
gian 1 năm (từ tháng 7/2014 đến tháng 6/2015)
- Khảo sát truyền hình: Bản tin Tài chính Kinh doanh (VTV1 – Đài truyền
hình Việt Nam), do đặc thù về khả năng theo dõi cũng như lưu trữ nên đối với bản
tin này, tiến hành khảo sát trong 6 tháng (từ tháng 6/2015 đến tháng 11/2015).
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng chủ yếu hai phương pháp nghiên cứu là phân tích nội
dung và phỏng vấn sâu:
- Phương pháp phân tích nội dung: Khảo sát, phân tích nội dung một số tin,
bài trên báo in và truyền hình về lĩnh vực tài chính, ngân hàng có sử dụng ý kiến
của chuyên gia kinh tế. Cụ thể là tin, bài trên Thời báo Kinh tế Việt Nam, Thời báo
Kinh tế Sài Gòn Online và Bản tin Tài chính Kinh doanh (VTV 1 - Đài Truyền
hình Việt Nam). Ngoài ra, còn sử dụng nội dung từ công trình nghiên cứu về báo
chí, truyền thông, kinh tế vĩ mô... Thống kê một vài số liệu như tần suất xuất hiện,
dung lượng, thời lượng các tin, bài có sử dụng thông tin từ chuyên gia kinh tế... Từ
cứ liệu có được qua việc phân tích nội dung, thống kê, có được cái nhìn bao quát,
từ đó có thể rút ra những luận cứ, luận điểm, đưa ra đánh giá, đề xuất.
- Phương pháp phỏng vấn sâu: Thực hiện phỏng vấn sâu với một số
chuyên gia kinh tế thường xuyên xuất hiện trên báo chí và phóng viên theo dõi
lĩnh vực tài chính, ngân hàng của một số cơ quan báo chí kinh tế như Thời báo
Kinh tế Việt Nam, Thời báo Kinh tế Sài Gòn, Đài Truyền hình Việt Nam...
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn
Ý nghĩa lý luận:
Luận văn góp phần bổ sung và phát triển hệ thống lý thuyết về nghiên cứu
báo chí kinh tế ở Việt Nam, đặc biệt là về góc độ vai trò của chuyên gia kinh tế.
Luận văn đóng góp cho quá trình nghiên cứu vai trò của báo chí nói chung
và báo chí kinh tế nói riêng trong việc phản ánh các thông tin kinh tế. Định hướng
giải pháp cho những vấn đề của kinh tế nói chung và báo chí nói riêng, khẳng định
mối quan hệ khăng khít và qua lại giữa báo chí và kinh tế.
Ý nghĩa thực tiễn:
Kết quả nghiên cứu của luận văn sẽ giúp các cơ quan báo chí, nhà báo
trong việc nhìn nhận chính xác hơn vài trò của chuyên gia kinh tế đối với báo chí
nói chung và báo chí chuyên sâu về kinh tế nói riêng. Luận văn cũng sẽ đánh giá
những vấn đề đặt ra và đề xuất giải pháp để nâng cao hơn nữa vai trò của chuyên
gia kinh tế, từ đó, có thể nâng cao chất lượng của các ấn phẩm báo chí, chương
trình truyền hình, đáp ứng tốt hơn nhu cầu của công chúng.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3
chương:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về chuyên gia, chuyên gia kinh tế, báo chí
kinh tế
Chương 2 : Sức nặng của thông tin kinh tế được cung cấp từ các chuyên gia
Chương 3: Một số vấn đề đặt ra đối với việc khai thác thông tin kinh tế từ
chuyên gia kinh tế
CHƢƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ CHUYÊN GIA, CHUYÊN
GIA KINH TẾ, BÁO CHÍ KINH TẾ
1.1 Chuyên gia, chuyên gia kinh tế
Từ điển tiếng Việt định nghĩa, chuyên gia là người trực tiếp làm công việc
chuyên môn, là người có kiến thức chuyên sâu [20].
Theo Từ điển bách khoa toàn thư mở Wikipedia, chuyên gia là thuật ngữ chỉ
về những người người được đào tạo theo hướng chuyên sâu có kinh nghiệm thực
hành công việc và có kỹ năng thực tiễn, lý luận chuyên sâu về một lĩnh vực cụ thể
hoặc có hiểu biết vượt trội so với mặt bằng kiến thức chung. Tài liệu “Điều gì làm
nên một chuyên gia” của Trung tâm Đào tạo phát triển xã hội (Trường Đại học
Tôn Đức Thắng) thì cho rằng, các chuyên gia có thể tham gia trực tiếp hoặc gián
tiếp (thông qua việc cho ý kiến, tham vấn) vào một công việc hay một lĩnh vực cụ
thể. Một trong những đặc điểm quan trọng để nhận dạng chuyên gia so với các
chuyên viên, đồng nghiệp thông thường là: Kỹ năng, nghề nghiệp vượt trội đồng
nghiệp; trong công việc luôn cho kết quả chính xác; tinh thông nghiệp vụ, am
tường về công việc đang làm; được tổ chức có thẩm quyền thừa nhận hoặc công
nhận bằng văn bản; có khả năng tư vấn thông thạo trên mọi lĩnh vực...
Thạc sĩ Đặng Thanh Vân, sáng lập viên và Giám đốc điều hành Công ty
Thanhs, người có nhiều nghiên cứu về xây dựng thương hiệu và truyền thông, đã
đưa ra định nghĩa về chuyên gia của riêng mình trong bài viết “Làm gì để trở
thành chuyên gia”: Chuyên gia (từ tiếng Anh là expert) có từ gốc là experience
(kinh nghiệm, trải nghiệm) và bản thân từ này lại xuất phát từ “experiment” (thí
nghiệm, thử nghiệm, thực nghiệm). Vậy điều kiện cần của chuyên gia trước tiên là
người có rất nhiều kinh nghiệm rút ra thông qua việc thử nghiệm/thí nghiệm/thực
nghiệm nhiều lần trong chuyên môn của họ. Điều kiện đủ mới là “có khả năng
tham vấn, tư vấn, hướng dẫn cho người khác về lĩnh vực đó”. Cũng theo tác giả
Đặng Thanh Vân, trước nay, chúng ta “dị ứng” với từ chuyên gia, cho rằng chuyên
gia là một điều gì đó quá cao siêu không thể đạt tới. Thực tế, một người quản đốc
phân xưởng với tay nghề bậc 7/7 chính là một “chuyên gia” trong nghề.
Theo TS Cao Sỹ Kiêm, Chuyên gia là một khái niệm chỉ người làm chuyên
sâu về một số lĩnh vực nhưng phải có tầm hiểu biết rộng rãi các mặt, có mối liên hệ
các mặt kể cả trong nước và thế giới, tính lịch sử và tính thời đại. Hiểu rồi, có nhận
thức toàn diện rồi, có tính chất chuyên sâu một vấn đề nhưng còn có khả năng phán
đoán, phân tích, khả năng đề xuất giải pháp mà qua thực tế công tác rút ra. Từ đó
đưa ra kiến nghị cả về đường lối chính sách, cả giải pháp để giải quyết vấn đề
chung đặc biệt là lĩnh vực chuyên sâu mình phụ trách. Chuyên gia không chỉ là
người giỏi về lĩnh vực chuyên môn mà còn có khả năng đóng góp, phân tích, giải
quyết vấn đề đặt trong mối quan hệ chung [Biên bản phỏng vấn sâu TS Cao Sỹ
Kiêm – Phụ lục 1].
Chuyên gia kinh tế PGS.TS Ngô Trí Long thì nhấn mạnh, đã là chuyên gia
mỗi người am hiểu một lĩnh vực nhất định, không có ai hiểu biết chuyên sâu về
mọi mặt. Để phát huy được vai trò của mình thì mỗi chuyên gia phải có một lĩnh
vực sâu, nếu cái gì cũng biết thì chẳng biết cái gì cả [Biên bản phỏng vấn sâu
PGS.TS Ngô Trí Long – Phụ lục 1]. TS Nguyễn Minh Phong lưu ý đến trách
nhiệm của chuyên gia: Chuyên gia hàm ý không chỉ là người am hiểu chuyên môn
mà còn dám nói, dám chịu trách nhiệm về lời nói của mình cũng như về đa phần ý
kiến của chuyên gia khá ngược với phát biểu chính thống [Biên bản phỏng vấn sâu
TS Nguyễn Minh Phong – Phụ lục 1].
Như vậy, có thể hiểu, chuyên gia là người được đào tạo chuyên môn sâu, có
kinh nghiệm thực hành, đầy đủ năng lực và kỹ năng. Chuyên gia tham gia gián tiếp
hay trực tiếp các hoạt động trong một lĩnh vực cụ thể. Chuyên gia thường cho ra
những lời nhận xét, ý kiến chuyên môn đáng tin tưởng để người khác tham khảo
khi có những vấn đề liên quan đến lĩnh vực mà họ thông thạo.
Chuyên gia kinh tế là người được đào tạo chuyên sâu, có kinh nghiệm, kỹ
năng, năng lực về một hoặc một số lĩnh vực kinh tế như tài chính, ngân hàng, bất
động sản, kinh tế vĩ mô… Tác giả Bùi Bửu Hà trong Luận văn thạc sĩ “Thông tin
chỉ dần đầu tư trên báo chí kinh tế Việt Nam” phân chia chuyên gia kinh tế thành
hai loại là chuyên gia lý thuyết và chuyên gia thực tế.
Chuyên gia lý thuyết: Là các chuyên gia nghiên cứu chuyên sâu về các học
thuyết đầu tư, kinh tế chuyên ngành, họ chủ yếu đưa ra các nguyên tắc hoặc tư vấn
chỉ dẫn dựa trên nghiên cứu khảo sát của mình.
Chuyên gia thực tế: Bên cạnh các chuyên gia kinh tế, nhà đầu tư-công chúng
cũng rất quan tâm đến những người đầu tư thực tế, những người có thể không nắm
chắc về lý thuyết nhưng có sự nhạy cảm về kinh tế dựa trên bản năng hoặc nghiên
cứu quy luật lên xuống của thị trường để đưa ra quyết định đầu tư [23, tr. 30].
1.2 Vai trò của chuyên gia kinh tế
Theo định nghĩa của Từ điển tiếng Việt, vai trò dùng để nói về vị trí chức
năng, nhiệm vụ mục đích của sự vật, sự việc, hiện tượng trong một hoàn cảnh, bối
cảnh và mối quan hệ nào đó. Ví dụ : Vai trò của Đảng đối với sự phát triển đất
nước, vai trò của tác phẩm văn học nào đó đối với sự nghiệp sáng tác văn học của
tác giả. vai trò của từ đối với câu... Vai trò cũng là từ được dùng để thể hiện tác
dụng, chức năng của ai hoặc cái gì trong sự hoạt động, sự phát triển chung của một
tập thể, một tổ chức. Như vậy, có thể thấy, vai trò được dùng khi muốn nói đến tác
động, sức ảnh hưởng, đóng góp của ai, cái gì đối với sự vận động, phát triển của sự
vật, sự việc, hiện tượng, với tập thể, tổ chức, cá nhân.
Vai trò của chuyên gia kinh tế được thể hiện ở nhiều khía cạnh. Đối với đời
sống kinh tế-xã hội nói chung, trước hết, chuyên gia kinh tế có đóng góp nổi bật ở
khía cạnh chuyên môn. Thông qua nghiên cứu của mình, chuyên gia bổ sung thêm
kiến thức về lĩnh vực mà mình chuyên sâu. Nghiên cứu của chuyên gia là kết tinh
công sức, trí tuệ, tâm huyết của người làm khoa học. Tri thức, kiến thức được
chuyên gia chắt lọc, bổ sung, phát triển có ý nghĩa nhiều mặt đối với đời sống kinh
tế-xã hội, không chỉ làm giàu thêm nguồn tri thức của dân tộc, của nhân loại mà
còn có tác động hỗ trợ, thúc đẩy sự phát triển của các lĩnh vực kinh tế.
Chuyên gia kinh tế là người thường xuyên theo dõi, nắm bắt thực tiễn, gắn
kiến thức, kinh nghiệm của mình vào các vấn đề đang nảy sinh trong đời sống kinh
tế để từ đó đưa ra những nhận định, đánh giá, khuyến nghị. Theo TS Cao Sỹ Kiêm:
Chuyên gia thường phát hiện khuynh hướng, quan sát thực tiễn, phân tích gắn vào
chính sách, luật lệ, vào hoàn cảnh chung trong nước và thế giới. Thường thường
đóng góp của chuyên gia ở khía cạnh đóng góp chính sách, phân tích những đúng
sai của chính sách, tổng kết bài học thực hiện, rút ra kinh nghiệm và phán đoán
tính hình sắp tới. Trong đó, có một phần đóng góp vào xây dựng chính sách, giải
pháp. Đồng thời, cũng giúp cho các ngành chuyên môn, cơ quan lãnh đạo kể cả
Đảng, Chính phủ, Quốc hội có thêm thông tin, tình hình thực tiễn [Biên bản phỏng
vấn sâu TS Cao Sỹ Kiêm – Phụ lục 1].
Chia sẻ về quan điểm này TS Nguyễn Minh Phong nhấn mạnh: Chuyên gia
đúng nghĩa phải là người nêu được toàn cảnh thực trạng, lý giải được nguyên nhân,
phát hiện vấn đề và đồng thời đề xuất giải pháp, như vậy mới thành tổng thể [Biên
bản phỏng vấn sâu TS Nguyễn Minh Phong – Phụ lục 1].
Chuyên gia kinh tế là người có cái nhìn tương đối toàn diện, nêu được cả mặt
tích cực và hạn chế trong mỗi hiện tượng, vấn đề. Chuyên gia sẽ tổng hợp, khái
quát những yếu tố thành công, chưa thành công, những vấn đề còn đang cản trở để
phát hiện, giúp cho cơ quan làm chính sách, cơ quan điều hành, quản lý có địa chỉ
để giải quyết. Giúp khơi thông những ách tắc trong sản xuất, kinh doanh, những
vấn đề tồn tại, vướng mắc trong các nội dung quy định của pháp luật, chính sách.
“Chuyên gia là những người nghiên cứu sâu, họ đứng bên ngoài nên nhìn sáng
hơn, đầy đủ hơn, tham gia chuẩn xác, khách quan hơn” [Biên bản phỏng vấn sâu
TS Cao Sỹ Kiêm – Phụ lục 1]. Nói đến vai trò của chuyên gia kinh tế, PGS.TS Ngô
Trí Long khẳng định: Vai trò của chuyên gia trước một vấn đề phải phân tích mặt
được, chưa được, mặt tốt, không tốt và hệ lụy của nó như thế nào. Thực tế hiện này
trước một cơ chế, chính sách, một hiện tượng, vấn đề trong xã hội đang xảy ra thì
chuyên gia phải phân tích tác dụng, những mặt thu được và chưa thu được. Ví dụ,
một cơ chế chính sách ra đời chuyên gia phải cho xã hội biết được kết quả của nó
thế nào, tác dụng phụ ra sao. Tránh phân tích một chiều, “bám càng”, phục vụ cho
một mục đích nào đó, một nhóm lợi ích nào đó. Một chiều là cực đoan, chỉ nói mặt
tốt hoặc xấu chứ không nói tất cả [Biên bản phỏng vấn sâu PGS.TS Ngô Trí Long
– Phụ lục 1].
Chuyên gia kinh tế với uy tín đã được khẳng định là người có tiếng nói trước
công luận, dám nói và chịu trách nhiệm trước những phát ngôn của mình. Việc
chia sẻ ý kiến, bày tỏ quan điểm trước báo chí, công luận thể hiện trách nhiệm của
chuyên gia với cộng đồng. Khi đã phát ngôn, chuyên gia phải chịu trách nhiệm về
lời nói của mình, tính chính xác của những thông tin, nhận định, đánh giá mà mình
đưa ra. Chuyên gia là những người có uy tín trong chuyên môn, trong hoạt động
thực tiễn. Thông qua báo chí, cơ quan truyền thông, uy tín của chuyên gia càng
được khẳng định hơn nữa thông qua những ý kiến của chuyên gia trên báo chí. Nếu
đó là những ý kiến chuẩn xác, khách quan, giải quyết được những vấn đề thực tiễn
đang đặt ra, uy tín của chuyên gia ngày càng được nâng cao, được xã hội và người
dân ủng hộ. Ngược lại, nếu ý kiến nêu lên vì dụng ý cá nhân, phục vụ cho một
nhóm lợi ích nào đó, cố tình làm sai lệch bản chất hoặc hướng dư luận theo thông
tin một chiều, tự bản thân chuyên gia sẽ đánh mất uy tín mà mình đã gây dựng.
Đối với báo chí kinh tế, vai trò của chuyên gia kinh tế thể hiện ở một số điểm
nổi bật như sau:
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Thanh Bình (2005), Báo chí truyền thông và kinh tế, văn hóa, xã hội,
NXb Văn hóa – thông tin, Hà Nội
2. Hoàng Đình Cúc (2007), Những vấn đề của báo chí hiện đại, NXB Lý luận
chính trị, Hà Nội
3. Đức Dũng (2004), 100 câu hỏi về cách viết báo, NXB Lý luận chính trị, Hà
Nội
4. Nguyễn Văn Dững (2011), Báo chí truyền thông hiện đại – từ hàn lâm đến
đời thường, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội
5. Nguyễn Văn Dững (2011), Báo chí và dư luận xã hội, NXB Lao động, Hà
Nội
6. Nguyễn Văn Dững – Hoàng Anh (2003), Nhà báo, bí quyết, kỹ năng nghề
nghiệp, NXB Lao động, Hà Nội
7. Đỗ Hồng Dương (2013), Các khái niệm kinh tế cơ bản, Giáo trình tiếng Việt
về kinh tế, Thư viện học liệu mở Việt Nam (VOER)
8. Đậu Ngọc Đản (1995), Báo chí với sự nghiệp đổi mới, NXB Lao Động, Hà
Nội
9. Hà Minh Đức (2000), Cơ sở lý luận báo chí – Đặc tính chung và phong
cách, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội
10. Vũ Quang Hào (tái bản 2012), Ngôn ngữ báo chí, NXB Thông tấn, Hà Nội
11. Đinh Văn Hường (2006), Các thể loại báo chí thông tấn, NXB Đại học
Quốc gia Hà Nội
12. Trần Bảo Khánh (2003), Sản xuất chương trình truyền hình, NXB Văn hóa
– thông tin, Hà Nội
13. Dương Xuân Sơn, Đinh Văn Hường, Trần Quang (2004), Cơ sở lý luận báo
chí truyền thông, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội
14. Trần Hữu Quang (2006), Xã hội học truyền thông đại chúng, NXB Trẻ, TP
Hồ Chí Minh
15. Phạm Thắng – Hoàng Hải (chủ biên) (2005), Vai trò của báo chí trong phát
triển doanh nghiệp, NXB Lao động, Hà Nội
16. Tạ Ngọc Tấn (2004), Truyền thông đại chúng, NXB Chính trị Quốc gia, Hà
Nội
17. Tạ Ngọc Tấn chủ biên (2005), Cơ sở lý luận báo chí, NXB Lý luận chính
trị, Hà Nội
18. Hữu Thọ (1997), Công việc của người viết báo, NXB Giáo dục, Hà Nội
19. Học viện Tài chính (2009), Giáo trình quản lý tài chính công, NXB Tài
chính, Hà Nội
20. Viện Ngôn ngữ học (2000), Từ điển tiếng Việt, NXB Đà Nẵng
Sách nƣớc ngoài dịch ra tiếng Việt
21. Đào Thanh Huyền (dịch) (2002), Phỏng vấn trong báo viết, NXB Hội nhà
báo Việt Nam, Hà Nội
22. Maria Lukina (2004), Công nghệ phỏng vấn, NXB Thông tấn, Hà Nội
Luận văn, khóa luận
23. Bùi Bửu Hà (2012), Thông tin chỉ dần đầu tư trên báo chí kinh tế Việt Nam,
Luận văn thạc sĩ, Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn (Đại học
Quốc gia Hà Nội)
24. Hà Khắc Minh (2013), Báo chí với quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp Nhà
nước, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn
25. Hoàng Lê Thúy Nga (2008), Khảo sát ngôn ngữ phỏng vấn trên truyền hình
ở Thừa Thiên-Huế, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn
26. Vương Huyền Linh (2013), Thông tin kinh tế trên Truyền hình Thông tấn,
Luận văn Thạc sĩ, Học viện Báo chí và Tuyên truyền
27. Lê Duy Phong (2013), Báo chí với việc thông tin điển hình kinh tế nông
nghiệp – nông thôn hiện nay, Luận văn Thạc sĩ, Học viện Báo chí và Tuyên
truyền
28. Chu Hồng Phương (2013), Ứng dụng các tính năng đa phương tiện trong tổ
chức sản xuất Bản tin Tài chính Kinh doanh trên kênh VTV1 – Đài truyền
hình Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ, Học viện Báo chí và Tuyên truyền
29. Ngô Bá Thành (2010), Thông tin kinh tế trên Đài truyền hình kỹ thuật số
VTC, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn
30. Nguyễn Thu Trang (2009), Đặc thù của thông tin về thị trường chứng
khoán trên báo in hiện nay, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Khoa học xã hội và
Nhân văn
31. Nguyễn Hữu Tuấn (2014), Việc tiếp cận thông tin tài chính của nhà báo
Việt Nam hiện nay, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn
32. Lê Phương Vân (2014), Vấn đề tái cơ cấu nền kinh tế trên báo chí kinh tế
Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ, Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn
Website, báo điện tử
33. Kinh tế học vĩ mô, Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
34. Các thủ thuật viết tin kinh tế, trang Báo chí Việt Nam
vietnamjournalism.com
35. Trách nhiệm của nhà báo viết về kinh tế, trang Tiếng nói Việt Nam, vov.vn
36. www.thesaigontimes.vn
37. www.vtv.vn
