lzdavae: Poslovni sistem "GREC", Beograd, Marala Birjuzova

Generalni direktor Rajko UNCANIN

Izvrsni direktor Zorica ST ALOVIC-BULAJIC

Glavni i odgovorni urednik Izdavaeke delatnosti

Stana SEALIC Urednik

Marija V ACI-PETROVIC

TehniCki urednik SnjeZaa DIIRUEVIC

YU ISBN 86-15-0154-9

Tirai: 700 primeraka

Stampa: Poslovni sistem "GREC", Beograd, Maclala Birjuzova

DORDE CISTOGRAOOV

VAZDUHOPLOVNI

RECNIK englesko-rusko-srpski

20.000 terminoloskih jedinica

Treee izdanje

BEOGRAD, 1997.

/( :- . ~~~/1 Recenunt

ilutin ALESIC, dipl. in!.

CIP - u ,

629.7(038)=20-~1

, t, V azduhoplovni ~nik : englesko-rusko-stpski : 20.000 terminolollih jedinica 1 Dorde Cistogradov. - . izd. -Beograd : GrmeC, 1997 (Beograd : GrmeC): -VII, 439 str. : ilustr. ; 21 cm. - (Strucni ~nici)

Tira!700

ISBN 86-315-0154-9

) - . Il ID=51655180

' SADRZAJ

Predgovor - - - - - - - - - - - - - - -Vazduhoplovni reenik eniJesko-rusko-srpski - - - - - -Prilog I - Skraeenice na engleskom jeziku -Prilog - Skraeenice na ruskom jeziku - - - -Prilog - Vazduhoplovstvo i raketna tehnika - -Prilog IV- Alat i potrosni rnaterijal - - - - - -

Strana

Vll l

275 305 315 387

Prilog V - !i za prerafunavanje mera - - - - - - - - - - - - - 403

PREDGOVOR

Autor sa saadnicima izdao 1973. godine recnik pod istim nazivom. i prvi vazdhoplovni recnik izdat nasoj zem(ji za siroku tr. Postoje knjiga rasprodata za kratko vreme, i razvoj vazdhoplovstva doneoje niz novih pojmova, ator pistpio izradi novog recnika koji se od prethodnog sadriaj i obradi razlikuje tolikoj meri da se radi novom del .

. Recnik sadrii oko 20.000 reCi i izraza, kako iz otasti civilnog tako i ratnog vazdhoplovstva, i obhvata pojmove iz aerodinamike, konstrukcije aviona, avionsldh motora, elektro i radio-opeme, avionsldh instrumenata, poznavanja vazdhoplovnih materijala i alata, navigacije, pilotaze, kontrole letenja i vazdhoplovne meteorolog(je.

Poseban r/ jos neusaglasena srpskohrvatska vazdhoplovna terminologija. Atorje svojio izraze koji se koriste udienicima MaSinskog i Saobracajnogfakulteta

gd, "Vojnom leksikon", strucnim p/ikacijama Jgoslovenskog aerotansporta i Saveznog vazdhoplovnog inspektorata, zakonima iz o/asti vazdsne plovidbe, kao i

vazdhoplovnoj teminolog(ji k, svojevremeno, pipemila Komisijaza terminologijSaveza masinskih i elektrotehnicldh inzenjera i tehnicara Jgoslavije.

Recniksadrii i ilstrovani deo koji omogeuje brzo i pregledno orijentisanje. Uzcrteze koji obhvataj azr.e otasti vazdhoplovstva dato objasnjenje trijezika.

U ta/ice za v nete s ijedinice SI sistema. Date s i najcesce koriscene engleske i ruske skracenice iz o!asti civilnog i ratnog vazdhoplovstva.

Pravopis i izgovo englesldh i datis bitanskom eng/eskomjeziku. Izzetak' L'ine izazi iz ameickog engleskog jezika koji s se stalili kao standad vazdhoplovnom engleskom jeziku. gde se za jedan koisti kao americld tako i englesld izaz da-te s varijante (npr.: landing gearlndercarriage). Izgovo i fonetsld simboli dati s pre-ma knjizi "English Prononcing Dictionary" od Danijela Dzonsa (Daniel Jones).

Ovom pilikom izostavljeni s indeksi srpsldh i rusldh re{i, njihovo koiscenje za prevoder!}e t smeru rogobatno i zahteva dosta v. Namerajeautoa i izdavaca da

izdaj posebne knjige: "Srpskohrvatsko-englesko-ruski" i .Rsko-srpskohrvatsiJ-englesld vazdhoplovni recnik".

U eogradu, januara 1997. godine Au to

VII

abandon (;)'renden) n () - napustiti (avion)

abeam (;)'i:m) ; nonepesa strane, pored, bocno

ability (;)'iliti) n, - sposobnost, karakteristika

climimg . n - sposobnost penjanja load-carrying . n - nosivost range . n - dolet speed . n - brzina leta weight-lifting . - nosivost, sposobnost dizanja

aboard (;)';,:d) - na avionu abortion (;)';,:;)n) n,

n - prekidanje, ne-izvrsavanje zadatka take-off . n -prekidanje poletanja

abrasion (;)'rei3;)n) ; ; - abrazija, habanje trenjem

abrasive (;)'reisiv) - abrazivni materijal

. air lasting rt: - obduvavanje abrazivnim mate-rijalom

. cutting - secenie brusom

. grindi11g wheel i - tocilo, brusni kamen

. paper - brusna hartija . stick -brusni stapic

abreast (;)'brest) :; ( rt ) - u jednom redu (putnickih sedista)

1 1 Vazduhoplovni rel:ik

absorber (;)b's;,:b;)) ,

~ prigusivac; amortizer air-oil shock . - - uljno-vazdusni amor-tizer hydraulic shock . videti: liquid sp-ring shock . liquid sp.tng shock .

- amortizer sa tecnoscu oleo-pneumatic shock . viJeti: air-oil shock . rubber-cord shock . - amortizer sa gumenim uzetom (sandovom) shock . - amortizer, prigusivac viration . -prigusivac viracija

absolute ('rebs;)lu:t) , n - apsolutan, potpun . altimeter

- apsolutni visinomer . altitude apsolutna visina

. ceiling apsolutni vrhunac

. humidity - apsolutna vlaznost

. pressure -apsolutni pritisak

. speed - ap-solutna brzina

. temperature - apsolutna temperatura . value - ap-solutna vrednost

. viscosity : : -apsolutni viskozitet

. zero - apso-lutna nula

abut

abut ('t) ; -dodirivati, nalcgati

acceleration (k, sel'rciJn) - ubrzanjc

. distance to Vt V1 - odstojaje koje avion prcde do postizanja brzie Vr

. of gravity -, - ubrzanje sile teze

. pump ll')Ma I1!- pumpa za prihvatanje aircraft . r -ubrzanje aviona allowale . ':

- dozvoljcno ubrzanje angular . -ugaono ubrzanje average . :

: - prosecno ubrzanje axial . ~ - uz-duzno ubrzanje back-to-chest . r vi "-" - ubrzanje u smeru leda-grudi centrifugal - centrifugalno ubrzanje centripetal . - centripetalno ubrzanje chest-to-back . "-" - ubrzanje smeru grudi-Ieda downward . I

action

buffer . , - anrtizovanje, prigusivanje capillary . -

kapilaQ dejstvo cooling . -hladcnje corr.:cting . i

aerobatics

aerobatics [' c;:~r;:~bretiks] - akrobatsko Jctenje

aerodrome [' c;:~r;:~droum] -aerodrom, Jetiliste

. beacon (ABn) - aerodromski far

. control () s ()aerodrom5ka kontrola Jetenja

. control tower (TWR) - aerodromska kont-rola letenja, toranj

. elevation - nadmorska visina aerodroma

. forecast in abbreviated form (TAF) - prognoza vre-mena u skracenom o!iku za zonu aero-droma

. identification sign : - znak raspoz-navanja aerodroma

. lighting -acrodromska svetla (osvetljenje)

. meteorogical m.inima v - aerodrom-ski meteoroloski minimum

. obstruction chart - karta prep-reka aerodromu

. of debarcation - aerodrom iskrcavanja

. of departure -aerodrom polaska

. of destination :: - aerodrom opredeljenja . of embarkation - aerodrom ukrcavanja

. reference point (ARP) ' - ka-rakteristicni orijentir aerodroma

. surveillance r'ildar - aerod.rom-ski nadzorni radar

. taxi circuit .0 - sema vozenja na aero-dromu

. zone - zona aero-droma

aerodynamic ['c;:~roudai'nremik] - aerodinamicki

6 aeroplane

. balance - aerodinamicka kompenza-cija

. line -uze za izvlacenje padobrana

. load : - aerodinamicko opterecenje

. pressure - aerodinamicki pritisak

aerodynamics [,c;:~roudai'nremiks] - aerodinamika airplane . - aerodinamika aviona applied . : - primenjena aerodinamika subsonic .

- aerodinamika podzvucnih br-zina supersonic . - aerodinamika nadzvucnih brzina

aerodyne ['c;:~roudain] - vazduho-plov tezi od vazduha

aero-engine [' c;:~rou-' end3in] r - avionski motor

aerofoil [' c;:~roufoil] videti: airfoil aerogram [' c;:~rougrrem] ,

- radiogram aerology [;~' r;,l;~d3i] r:;

r: - meteorologija aeromed [,c;~roumed]

- sanitetski avion aeronautic(al) [c;:~r;:~'n;,:tik-;:~1]

, n -vazduhoplovni

. information pulication (AIP) r

- publikacija sa navigacionim informacijama

. information service (AIS) -sluzba vazduhoplovnih obavestenja

. maps and charts () -navigacione karte i seme

aeronautics [c;:~r;~'n;,:tiks] , - vazduhoplovstvo, aeronautika

aeronavigation [,c;:~r;:~'nrevigeiJ;:~n] : - vazdusna navi-gacija

aeroplane videti: aircraft

ae11opor.t

aeroport videti: airport aeropulse

- , pulzirajuCi mlazni motor

aerotow aero-zaprega, vuca avionom ffect [;~'fekt] ,

uticati affinity group charter [;~'finiti gru:p

'tJa:t;~] rt: - carter let za specijalizovanu grupu . group fare : - tarifa za spe-cijalizovanu grupu

aft [a:ft] ; -zadnji, ; repni deo

. actuator n - zadnji pokretac . flap - zadnje zakrilce (kod zakrilca sa dva procepa) . pressure bulkhead

- zadnja pregrada za odrzavanje pritiska u kabini

after ['a:ft;:~] - posle . bottom center - posle donje mrtve tacke

. top center - posle gornje mrtve tacke

afterbody [' :ft;:~b;,di] : - repni, zadnji deo

afterburner ['a:ft;>ba:n;:~] r: - komora naknadnog sagore-vanja

afterburning ['a:ft;;~b;~nil)] -- naknadno sagorevanje

aftercooler [' :ft;:~ku:l;:~] - izlazni hladnjak

age [eid3] , - starost, vek . hardening u - otvrdivanje starenjem age.~:~cy ['eid3;:~nsi] - agen-

C!Ja agent [eid3;:~nt] -,

aliJeron

. hinge - sarnir krilca

. 'teading edge .: - napadna ivica krilca . push-pull rod : : - prenosna sipka komande krilaca

. servomotor - servopokretac kri-

lac . spring tab

- opruzni trimer krilaca . tab - tritner krilaca . trim position indicator

- pokazivac otklona trime1a krilca

. trim tab - tri-mer krilca

balanc~d . n - kompenzovano krilce

comp~nsated . videti: balanced . diferential a-s.

- diferencijalna krilca dif.::rentially controlled a-s.

- krilca sa diferencijalnom komandom drooped . krilce-zakrilce floating . n plivajuce krilce Frise . - krilce "Frise" horn-balanced .

air

. launch - vazds:1i start . lift ~I\ '

- aerodinamicka sila uzgona a.lock - vazjusni

. mail 1 - avionska posta

. mileago:: unit - merac preletenog puta (u miljama) . movements

' - broj poletanja i sletanja . noz?.:le -mlaznica vaz:luha . operated press :11

- vazdusna presa . outlet . - izlaz vazduha . position indk 1tor - uredaj za odre-divanje koordinata, kursa i predenog put:>.

. pressure - pri-tisak vazduha

10

. pressure gauge - manometar, merac pritiska vazduha

. prospecting - iz\'idanje, istrazivanje tla, iz vaz:luha . proving ground - ispitni poligon

. pump - pumpa za vazduh . raid -vazdusni napad . raid precautions rt - mere za zas-titu od vazdusnog napad

. raid shelter -skloniste od napada iz vazduha . refuelling 1, n - dopunjavanje gorivom u vazduhu . route surveillanc: radar

- nadzorni radar . route traffic control co::nter

- centar za kontrolu vazdusnog prostora

. run landing v.: rr

- vertikalno sletanje ne-

air

posredno izmeni konfiguracije (VTOL)

. run take-off : - vertikalno poletanje sa brzom promenom konfi-guracije (VTOL)

. safcty valve - sigurnosni ventil vazduha

. scoop < - uvodnik vazduha

. shut-off valve 'l - ventil za prekida-nje protoka vazduha

. spout n - odvodni vod vaz:luha . str.;:am - vaz-dsna struja . support - avijacijska podrska

. support control : - rukovodeje avi-jacijom za podrsku

. supply rt - dovod vazduha

. task fJrce - operativa grupa ratnog vaz-duhoplovstva . terminal - vazduho-plovno pristaniste a.-to-air banner

, - vucena meta za obuku ga-danja u vazduhu a.-to-air identification rr - raspoznavanje aviona od strane dru-gog aviona vazduhu a.-to-air missile

air

pressurized . , : - saijeni va~duh, vazduh za kainski pritisak ram . ,

- vazduh pod dinamickim pritiskom

refrig~rateed . ;I)' - ohladeni vazduh rough . -nemiran vazduh, turbulentni vazduh saturated . -zasiCeni vazduh secondary . -sekundarni vazduh standard . - standardna atmosfera starting . - vaz-duh za pokretanje (startovanje) motora supplementary . - dodatni vazduh turbule11t . - ncmir1 ~i, turbulentni vazduh used . , upotreljeni, iskorisceni, vazJuh

airborne [;';,:n] ; - avionski; koji se alazi u vazduhu

. alert -pripravnost u vazduhu . assault division - vazdusodesantna di-vizija

. boming evaluati:>n -procena iz vazduha rezttltata bombardo-vanja

. digital computer - avionski digi-talni racunar . early warning

- daleko ot-kri\-anje ciljeva osmatranjem iz vaz-duha . early warning radar - avion-ski radar Z:l otkrivanje dalekih ci-ljeva

. equipment - oprema aviona

. infrared equipment for target analysis : :

:

12 aircra.ft

- avionski uredaj sa infracrvenim zracima za otkrivanje ciljeva

. integrated data system :

kompleksni avi-onski sistem za registrovanje poda-taka

. intercept radar - avionski radar za pre-sretanje

. interceptor missile "-" - vodena raketa vazduh-vazduh

. moving targ~t indir.ator : - avionski pokazivac pokretnih ci-ljev L

. radar and doppler -avionski radar i dopler

. radar platform - - avion -nosc jake radarske stanice

. radio equipment - avionska radio-op-rema

. rang~ : -vazdusno rastojanje

. task force : n - ope-rativna grupa vazdusnodesantnih jedi-nica

. time : - vreme (rada) provedeno u vazduhtt . vehicle identification ann,lpao - raspoznavanje letilica let11

. weather radar t

aircraft

fighter . - lovacki avion fixed wing .

- vazduhoplov sa nepokret-nim krilom fl'eight . - videti : cargo .

g~neral aviation . - avion lake, pos-lovne avijacije general-purpose .

- avion opste namene heavier-than-air .

- vazduho-plov tezi od vazduha holding .

: - avion na poziciji cekanja jet . - mlazni avion jumbo .

- avion velike nosivosti launched . ,

n - avion za poletanje sa katapulta launching . - -avion sa lansirnim uredajima liaison . - avion za vezu low-wing .

- avion nisko-krilac medium haul . - avion za srednje linije monocoque . -avion sa trupom ljuskaste konstruk-cije motorless . t - bezmotorni avion multi-purpose .

- avion za visestruku namenu naval . - mornaricki avion observation . :

- avion za os-matranje pilot's . I1

- avi-on sa dobrim letackim karakteristi-kama pressurized .

- avion sa kainom pod pritiskom

a.ircraft

primary-training . :

airsickness

airsickness ['e;Jsiknis] : - vazdusna bolest

airspace ['e;Jspeis] - vazdusni prostor advisory controlled .

-uslovno kontrolisan vazdusni prostor

airspeed ['E;Jspi:d] - brzina kroz vazduh

. indicator - brzinomer actual .

- stvarna brzina kroz vazduh climb . : - brzina kroz vazduh u penjanju cruising . , - brzina kroz vazduh u krstarenju gust .

- brzina kroz vazduh u turbulenciji indicatcd .

- brzina kroz vazduh in-strumentu take-off .

~ - brzina pri odlep-Ijivanju u poletanju true .

- stvarna brzina kroz vazduh airstart ['e;Jsta:t]

- pokretanje motora u letu

airstarter [E;)sta:t;)] -vazdusni starter, uredaj za pokretanje motora vazduhom

airstream [' E;)stri :m] - vazdusna struja

airstrip ['E;)strip] : -poletno-sletna staza (PSS)

airswinging ['E;)SWiiJiiJ] n - od-redivanje devijacije kompasa u Ietu

airtight ['E;)tait] hermetican

air-to-air ['E;Jtu'E;)] "-" - vazduh-vazduh

. guided missile : "-" - vo-dena raketa vazduh-vazduh . gunnery range

- poligon za

16 air-,to-surface

izvodenje gadanja u vazdusnom pros-toru

. ph()tography - sni-manje vazduhoplova u letu iz drugog vazduhoplova

. refuelling - dopunjavanje gorivom u vazdusnom prostoru a-to-g~:ound ['e;Jt;J'graund] "

-" - vazduh-zemlja . communication

() - veza avion-zemlja (jednostrana)

. distance -uglovno odstojanje aviona od zemlje

. fire support - avijacij-ska podrska jedinica V

. guided missile "-" - vo-dena raketa vazduh-zemlja . gunnery range : -poligon za gadanje ciljeva na zemlji iz vazduha

. standoff missile "-" n - vodena raketa vazduh-zemlja koja se Iansira van zone PVO

. strike - udar iz vazduha

. unguided rocket n: - slobodna, nevodena avionska raketa vazduh--zemlja

air-to-missile-missile [' E::lt;)'misail--misail] n, :

- protivraketa, antiraketa, protivraketna vodena raketa

air-to-sea ['e;Jt;J'si :] "-: " - vazduh-more . homing torpedo :

:: : n - avionski torpedo sa samovodenjem

air-to-ship [' e;Jt;)' Jip] "-" - vazduh-brod . guided missile n::

"-" -vodena raketa vazduh-brod

air-to-surface ['e;~t;)'s;):fis] "-.: (-) - vazduh--zemlja (vazduh-povrsina)

aill'-to-surface

. antitank missile n: - protivoklopna vodena raketa vazduh-zemlja

. defense suppression missile .: .: n:

- avionska vodena raketa za savladivanje sredstava PVO na zemlji . guidance system .:

allowae

aliowale [;)'iau;J!] ii] - legura aloft [;)'l;>ft] ,

u letu, u vazduhu alteration [;> :lt;)'reif;)nj ;

n - izmena, pro-mena

aiternate [' ;>:!t;J :nit] ; - alternativi, drugi . aerodrome - aiternativni aerodrom

. airflow . - alternativni tok vazduha

a!ternating [' ZJ :!t;Jeitil)] n - naizmeniCa

. current () aizmenicna struja . light

svctiljka sa promenljivom bojom alternator [';>:!t;Jeit;)j

- generator aizmenicne struje

altimetcr ['a:ltimi:t;)j -visiomer . setting !{

- postavljanje visinomera (za odgovarajuci pritisak) absolute . - visino-mer za merenje stvarne visine cabin . ""

!{ - visinomer visine kabine pressure .

- barometarski visinomer pulse . - impuisni visinomer radar . - radarski visinomer radio . - radio--visinomer recording . - - registrator visine leta sensitive . !{

- osetljivi visinomer

18 altostratus

altiport ['a:ltip;>:t] - visinski aerodrom

altitude ['a:Jtitju :d] - apsolutna visina; ) ' . alertirtg instrument

-uredaj za opomenu na visinu

. chamber - baro-komora

. control unit !{imit;)] - anemometar counter .

- anemometar sa brojacem hand . - rucni anemometar pendulum .

- anemometar sa klatom rotary . - obrtni anernometar

aneroid ['a:n;Jr;>id] - ane-roid

angle [a:IJgl] - ugao, ug~ik . of approach r - ugao prilazenja

. of ascent - ugao :-~ . of attack r - napadni ugao

. of descent -ugao pomraa

. of dip I

a.ngle

azimuth . ugao bank . kreta

azimutalni

ugao zao-

beam . ugao sirenja snopa bearing . - azimut

lade . nr - ugao lopatice i!i kraka ( elise, rotora) cathedral . - ~ obratnog dijedra

climing . -ugao penjania collective pitch . (

) - kolek-tivni korak (rotora helikoptera) complementary . 01 - dopunski ugao (do 90) control-column . :

- ugao ot-klona komandne palice control-surface . : : - ugao otklona komandne povrsine convergence . : -ugao suzenja course . - ugao kursa crab . - ugao zano-senja critical . kriticni ugao deflection . : ugao otklona delay . r : - ugao zakasnjavanja dihedral . ugao dijedra displacement . : ugao otklona dive . : - ugao obrusavanja divergence . -ugao divergencije downwash . n

ugao povijanja struje drift . r - ugao zano-senja elevation . : -elevacioni ugao error . : - ugaona greska

20 a.ngle

feathering . - ( ) - ontazni ugao kraka rotora (helikoptera) firing . 1 - ugao putanje pri lasiranju glide . ; r - ugao planiranja, ugao poniranja glide-path .

- ugao ravni poniranja grid-magnetic . r

- ugao magnetskog od-stupanja initial . - po-cetni ugao intercept . - ugao presretanja interceptor lead .

: - ugao pre-ticanja presretaca lag . ugao zakasnjavanja launching . videti: firing . lead . ugao preticanja limit . - gra-nicni ugao no-lift . rt

- ugao nultog uzgona obtuse . - tup ugo optim".lm . -optimalni ugao, najpovoljniji ugao phase . - fazni ugao pitch . - ugao pro-pinjanja precession . (

) - ugao precesije (ziroskopa) propeller-lade .

. - ugao kraka elise radar error .

- ugaona greska ra-dara rake . - ugao isko-senja reentry .

- ugao putanje pri povratku u atmosferu reflex . 180, 360 - ~ izmedu 180 i 360

' angle

relative azimuth . - ugao kursa right . : r - prav ugao roll . - ugao naginja-nja, ugao poprecnog nagia scheduled . - za-dani, predvideni ugao sidewash . - ugao povijanja struje u horiz. ravni sighting . -ugao nisanjenja slip . r : - ugao klizanja slope . ugao

nagia (u odnosu na horizont) stalling . - kriticni napadni ugao sweep . -ugao strele terminal . - ugao putanje u zavrsno delu trajectory . --ugao putanje upwash . n - ugao povijanja struje na gore vector . i

22

a.-collision light, strobe r : :,

- svetlo protiv sudara-ljeskajuce

. - dazzle varnJsh .l! - mat a.-detonant injection -ubrizgavanje tecnosti protiv detona-cije a.-friction bearing n

: - kotrljajce Ieziste a.-g garment nn

- antigravitaciono odela, anti-g od.elo a.-icing n - sprecavanje zaledivanja a.-radar missile n

- protivradarska vodena raketa a.-radar warhead ~

- protlv-radarska bojna glava a.-radiation missile 11

- protivradar-ska vodena raketa a.-shelter weapon (ASW)

- bomlet za proijanje be-tonskog sklonista, protivbetonska vaz-duhoplovna bomba a.-squid line n r

- sredisni konopac padobrana . - t:racldDs varnJsh izolaciona protiv elektricnog probijanja

antiair ['renti'e~] - protivvazdsni

. processing - obrada podataka sistem PVO . warfare , - PVO, protivvazdsa ' odbrana

antiaircraft [renti'e~-kra:ft] , - protivavionski, protivvazdsni

. ardllery m: -protivavionska artilerija . balloon - zaprecni balon

apPI'Ioach

. defended area -reon PVO

. forces - jedinice PVO . guideli missile m - protivvazdusna vo-dena raketa antiallistic missile [,renti~'Iistik]

I1poopaea, - pro-tivraketa, antiraketa

anticipator [ren'tisipeit~] - element za signalizacij

anticlockwise [,renti'kl;:,kwaiz] - sprotno od kre-tanja kazaljke na sat

antidrag wire [renti'drreg] -zica untrasnjeg tezanja krila

antimissile ['renti'misail] - protivraketni . def~nse - protivraketna odbrana

. missile 11 - protiv-raketa

. weapon system - sistem protiv-raketnog orzja

antipersonnel missile ['rentip~'s~'nel] - raketa za nistavanje zive sile

antiradar missile ['enti'reid~] It - vo-dena protivradarska raketa

antiskid device ['enti'skid] - redaj za sprecava-nje lokiranja tockova pri kocenj

antisubmarine weapon ['rentisbm~'ri:n] rt - protivpodmornicko orzje

antitank aircraft rocket ['rentitreiJk]

- protivtenkovska avionska ra-keta applicale ['replik~l] -

primenljiv application [repli'keiJ~n] n

- primena; ukljuCivanje aerial . -

- obrada iz vazdha apply [~'plai] ;

- primeniti, potreiti approach r~'protJ] n;

- prilazenje (aero-drom)

approach

. control () n prilazna kontrola . control office ()

-- iro pri-lazne kontrole

. control service n n - slzba prilazne kontrole

. control radar - prilazni radar . and landing charts It - seme prilazenja i sletanja

. lights svetla za prilazcnje . lights contact height

- visina vidlji\osti svctla za prilazenjc

. light lanc - svctla za prilazenic . path n - putanja prilazenja . p()wer com::P~nsator

i

arclng

maneuvering . - manevarska povrsina movement . -prostor za kretanje hard core .

- zona jakog intenziteta (sao-bracaja) restricted .

- zona sa ogranicenjima parking . - prostor za par-kiranje, stajanka signal . -prostor za signale

arm [ :m] , , - krak; poluga; nosac counter . -kazaljka moment . - krak sile

armament ['a:mmnt] naoruzanje

. control system - sistem za upravljanje naoruzanjem

armature ['a:m;~tju;~] , - rotor

armed [ :md] , - naorazan, pripremljen

arming ['a:mi!J] n - prip-rema

armor [a:m;~] - oklop . plate - ploca oklopa

armourer ['a:m;:~r;~J oruzar

armrest [' :mrest] naslon za ruke

array [;~'rei] , , - borbeni po-redak, resetka, matrica adaptive . - , adaptaciona antenska resetka antenna . -antenska resetka in-phase .

- sinfaza antenska reetka arresting [ ;~'resti!J 'keiI]

- uze za kocenje, zaustav-ljanje . net - mreJ!a za zaustavljanje

24 assemiy

arrival [;)'raiv;~l] , - dolazak

arrive [;~'raiv] - stici, doci

arrow ['rerou] ; -stre!ica; pokazivac

arrow wing ['rer;)u Wi!J] - strelasto krilo to-from .

- strelica pokazivaca smera leta u odnosu na radio-far wind . i - strelica vetro-kaza

articulated [a'tikjuleitid] , - arnirni, clankast . seat -pomicno sediste, sedite za podesava-nie

artificial [ :ti'fiJ;~l] vestacki

. aging vestacko starenje . feel system i

attitude 26 automatic -----------------------

. manoeuvering system

- sistem za pravljanje po-lozajem prostor

. indicator - ves-tacki horizont

climing . - polozaj pri penjanj flight .

- polozaj aviona vazduh landing . - polozaj za sletanje lateral .

- polozaj poprecne ose launching . - polozaj za lansiranje level . - horizontalni polozaj nose-down . n n

- polozaj sa nosnim delom na dole nose-up . rr rrr

- po\ozai sa nos-nim delom na gore -pitch . -

uzdzni polozaj spatial . s - polozaj prostor

audio t'requency [' ; :diou fri :kwensi] : - n frekven-cija ,

auger it [' :g;:J it] - brgija za drvo

augmentation [;:qmen'teiJ;:Jn] ; - pojacavanje, po-vecanje

augmenter [;:g'ment;:J] - uredaj za pove-canje snage (potiska)

authorization [;:6;:~rai'zeiJ;:Jn] - dozvola, oyJascenie landlna . 1 - dozvola za sletanje

auto [; :t] - auto-matski

. feathering -automatsko postavljanje e!ise na jed-renje

. lean ,,!i - automatski siromusna smesa . rich - automat~ki bogata smesa

auto throttle [;:tou '6r;)t!] : - automatski gas

autocoupler [;:t k!;:] rt

- redaj za pove-zivanje atopilota sa sistemom za ato

mtsko sletanje autoexcitation [':>:toeksi'teiJ;:Jn]

- samopobda autoflare [ ; :tou'f\e;)]

- automatsko rav-nanje (pri sletanj)

autoignition [;:to'igniJ;)n] - samopaljenje

autolanding [;:tou'lrendil)] - automatsko sle-tanje

automatic [;:t;:J'mretik] - automatski . aircraft vectoring system

: s - atomatski sistem za vode-nje aviona

. approach control rr

- sistem za automatsko prila-zenje . approaoch control coupler . : -uredaj za vez sa sistemom automat-skog prilazenja

. approach limit - granicna visina automatskog prilazenja . bomb sight - automat-ski bombarderski nisan . celestial navigation - automat-ska astronavigacija

. checkout system - sistem za automatsku proveru

. data acquisition - automatsko prikuplja-nje podataka

. data digitizing .

- automatsko pret-varanje podataka u sistem brojeva

auiiOmatic

data link : - atomatska linija za prenosenje podataka

. data processing :

automatic

. schedule procedure ri< i .: - redled automatskog programira-nja

. sensitivity control : - automatsko regulisanje osetljivosti

. targ~t finder - automatski pokazi-vac cilja

. throttle system -sistem automatske komande gasa

. tracking unit . - uredaj za automatsko pracenje

. voltage regulator :- auto-matski regulator n

. volume control k 'teiJ;~n]

: - autorotacija autoslat [' :touflret]

n:tou'ste;~z] : - samo-hodne stepenice za putnike

autosyn [';>:tousin] - auto-zin

autotracking [' :tou'trrekil)] rt - automat-sko pracenje

auxiliary [;>'q'zilj;~ri] - pomocni . console rr : - pomocni komandni pult . detonating fu:r.e - pomocni eksplozivni upaljac

. drive - pomocni pogon

. field - pomocni aerodrom

. fuel tank ~ Ii - pomocni rezervoar za gorivo

. power unit rt: - pomocna pogon-ska grupa

. rod - pomocna klipnjaca

. shock strut rt: - pomocni amor-tizer

. pump -pomocna pumpa availale [;~'vei!;~l] -

raspoloziv average ['rev;~rid3] ;

- prosecan, srednja ednost . grid heading

- srednja vrednost kursa u odnosu na koordinatni sistem . heading - srednja vrednost kursa

. time between maintenance - sred-nje vreme izmedu radova na odrzava-nju

aviation [eivi'eiJ;~n] avi-jacija, vazduhoplovstvo

aviation 29

army . : avijacija KoV attack . jurisna avijacija bombardment . : : - bombarderska avija-cija carrier . : -avijacija nosaca aviona, palubna avija-cija civil . i

back

. wind - vetar Ievog smera obrtanja

backer-up ['rek;)rAp] n : - avion op-remljen sistemom za daljinsko uprav-Ijanje objektom bez pilota

background ['rekgraund] - po-zadina . lum.inance : -osvetljenost, jarkost fona

backfire [rekfai;)J - uovtni plamen

backflash [rekflreJ] - povratni plamen

backflow [rekflou] , : - povratni tok, protok u suprotnom smeru

backfolding [rekfouldiiJ] : -preklopni

backhaul [rekh;, :11 () - povratni Iet (aviona) sa teretom

backing [rekiiJ] ::; - podmetac; osnova; postava . spring -povratna opruga

backlash [reklreJ] , ; : - zazor; klizanje elise

tolerale . -dozvoljeni zazor total . - ukupni zazor

backlog [rekl;,g] () - zaliha (materijala)

backplate [rek'pleit] -zadnja ploca engine .

: - protivpozarna pregrada motora

backrest [rekrest] n: - naslon (sedista)

backstop [rekstop] - ograni-civac

backswept [rekswept] - strelast

backup system [rk sist;)m] - pomocni (rezervni) sistem

backwash [rekwaJ] ; : - tur-

30 bagpipe

bulentna struja (iza aviona iii mlaznog motora)

bame [refl] :, , : - pregrada, ploca, skretac . plate rt: - pregradna ploca, skretna ploca

baffiing [refliiJ] : - regulisanje pomocu lep-tira (ventila)

bag [breg] : - vreea, jastuk air . : - jastuk za dizanje aviona

baggage [regid3] - prtljag . carousel : -vrteska za prtljag

. cart : - kolica za prtljag . check-in -registracija prtljaga . claim - pri-jem (podizanje) prtljaga . claim race track : - beskrajna traka za izdavanje prtljaga

. collecting conveyor : - beskrajn .. :aka za trans-port prtljaga . conveyor : -beskrajna traka za prtljag . race track videti: . conveyor

. sorting race track : - beskrajna traka za sortiranje prtljaga

. loader n:: -utovarivac prtljaga

cain . : rucni (kabinski) prtljag carry-on . videti: cain . checked . - registrovan prtljag excess . - vi-sak prtljaga registered . videti : checked . unacompanied .

- nepracen prtljag unchecked .

- neregistrovan prtljag bagged [regd] () -

oboren (avion) bagpipe [regpaip] : :

- predajnik vestac-kih smetnji

bder

bailer [i!;)] - pado-branac

bail-out [beil-aut] : - iskakanje padobranom

balance [a:I;)ns] ; ; ; :n: - ravno-teza; vaga; protivteg; kompenzacija

. chart : : - dija-gram centraze aviona

. tab :. - servo-krilce

. weight :

ba.lloon 32 barrel ----------------------------------------------

ceilling . III- - balon--sonda za odredivanj visine olaka

exp~ndale . III- r - balon za jedno-kratnu upotrebu free . - slo-bodni balon observation . - balon za osmatranj parachute . III- iii - balon-sonda sa padobranom radar . -, - balon opremljen radarom radar decoy . -

- balon za obmanu radara, balon - mamac radiosonde . - balon--radiosonda registering . videti: radiosonde . sounding . - - balon--radiosonda

balked Ianding [::> :kd 'lrendiiJ] - prekinuto sle-tanje

balooning [b;J'lu:niiJ] - propinjanje pri sletanju

band [brend] ; ; - opseg; traka; pojas

. saw 11 - trakasta testera audio . - opseg eujnih frekvencija broadcast .

- opseg radiodifuzije communication .

- opseg komunikacija service . radni opseg side . k:

lcni opseg bandpass filter ['rendpa:s'filt;J]

- filter propusnog opsega

banjo ['rend3;JU] - okasti (prstenasti) cevni prikljucak

banjobolt ['brend3;JUb;Ju!t] -suplji zavrtanj cevnog prikljucka (uz banjo)

bank [breiJk] , ; ; - nagib; zaokret; grupa

. and climb gyro r - ziroskop nagiba i penjanja fog . - zona magle horizontal .

- zaokret u ho-rizontalnoj ravni

banked ['rel)kt] , - grupisan; objedinjen

bar [:] ; ; (. )- poluga; lamela, bar (jed. prit.) torsion . ,

- torziona poluga towing . (:

) - ruda za vucu aviona bare [;;~] , - nag, go,

prazan . engine -motor bez agregata

. hull - osiguranje aviona bez po-sade . unit osnovni sklop agregata

barograph ['rerougra:f] barograf (registrator visine)

barometer [b;;~'r::>mit;;~] barometar aneroid . . - ane-roidni barometar mercury . . - zivin ba-rometar

barometric [brer;Ju'metrik] - barometarski . altimeter

- barometarski visinomer . elevation - barometarska visina . pressure

- barometarski pritisak barrage ['brera :3] r - zap-

reka . balloon -zaprecni balon

. rocket -zaprecna raketa

barrel ['rer;Jl] ; (. ) - kosuljica cilindra; dobos; tono (valjak) cylinder . -kosuljica cilindra

, barrier 33 barri er ['reri;J] ; r;

- zastitnik; pregrada; prepreka

. light - granicna svetla PSS

base [beis] , - osnova, baza . aerodrome - bazni aerodrom

. leg ( ) - spustajuci krak (u aero-dromskom krugu)

. of clouds - baza olaka

. plate - donja, osnovna ploca

sp~ed . - merna baza swinging .

- krug za kompenzaciju kompasa

basic ['eisik] - osnovni . holding area :

- osnovni prostor za ce-kanje

. index - ba-zieni indeks . training r

I

beam

beam [i:m] ; ; - snnp; nosac; greda

. riding -vodenje snopu

. - donji prtljazni pros-tor . landing - sletanje na trup ( stomak)

belt [belt] , - pojas . of convergence - zona konvergencije . loader -utovarivac sa beskrajnom trakom ammunition . n -redenik za mitraljesku municiju ii'fe . - po-jas za spasavanje safety . n: - pojas za vezivanje

belt

seat . - pojas za vezivanje thunderstorm . -zona oluje sa grmljavinom

beltframe [beltfreim] - ok-vir trupa

bench [bentJ] ; - sto; postolje . drill :::

- stona busilica . grinder

: - vatreno tocilo . test - is-pitivanje na probnom stolu test . probni sto end test [bend test]

- proba na savijanje bending radius [endi!J 'reidj;~s]

- poluprecnik kri-vine, savijanja

betterment ['et~m~nt] -

35

poboljsanje . between [i'twi:n] - medu, IZ-

medu . layers

lade

solid . !! - puna Iopatica stator . - lopa-tica statora turblne . !! -Iopatica turie lank [lrel)k] ; - cist;

prazan; skiuti izolaciju . - zastitni poklopac . off - zatvoriti lanket ['lrel)kit] ;

- omotac; dimna zavesa lanketing ['lreiJkitiiJ] (

); - gusenje prijema; aerod-amicko zasencenje lanking ['lrel)kiiJ] - ski-

danje izolacija, zatamnjenje . plug - (za zatva-ranje) last [la:st] ;

: (); - struja (vazdusna); udarni talas; eksplozija . cleaning rt: - Cisceje mlazom (cesticama mate-rijala)

. fence -pregrada-odbojnik mlaza (mlaznog mo-tora) air . ll-1TOI< 1, - vazdusna struja; eksplo-zija u vazduhu jet .

- izduvi mlaz mlaz-og motora wind . - udar vetra leach [li :tSJ )

- belilo leed [li :d] , -

i~pustati, drenirati, od>'oditi . hole - otvor za ispustanje . valve

- ventil za ispustanje air . rt - odvo-

deje vazduha compressor .

- odvodenje vazduha iz kompresora leeder ['i :d;) ;

- vod; odvodni vetil lend [lend] - obraditi

ivice, zaoliti

36 low

blind [blaid] ; - smajivati vidljivost; slep . approach Ikid3l

z 1cepljenje locked space agreement [l;>kt speis

;)'gri:m;)nt] - ug1vo rezervaciji kapaciteta lockhouse ['l;>khaus]

, - betonsko skloniste, bunker locking [l;>kiiJ] - lo

kiranje; za brav ljivanje locknut ['l;>knt]

navrtka za osiguranje looming [lu:mil)]

- razlivanje odraza cilja na ekranu low [lou] ; ; - duvati; vazdsna struja; udar

. (the fuse) , ( ) - pregoreti ( osiguracu)

low-by

low-by (lou-bai] ( ) - propustanje gasa (pored klipnih prsteova) lower [lou;)j ;

- kompresor, vetilator axial-fJow . aksijalni kompresor engine . kompresor motora fan . - vetilator multistage . - visestepeni kompresor reciprocating .

- klipi kompresor rotary . - centrifugalni kompresor lowing dust ['louil) 'dst] rt

- oluja sa prasinom . sand - pes-cana oluja . snow 6 - snezna oluja lowoff ['iou;)f] ;

ispustanje; obstrujavanje lowout [lou'at]

gasenje plaena (u komori) . disc

- sigrnosni disk lueprint [':print]

- crtez na ozalidu luff [f] - strm

lunt [lnt] - t board [b;>:d] ; ;

daska; t!; panel control . komandni plt

distriuting . .'! - razvodna t! instrumcnt . f! ;::~; -instrmentna t! radar . i - planseta tdarskog uredaja switch . rt

- ploca sa prekidaCima terminal . !{ -regleta

boarding [ :diiJ] ( .'in] - kalem bobing ['Z>iiJ] i

- fluktuacija odraza cilja (na ekranu)

body [';>di] ; - telo, trup (aviona); karoserija

bogic [gi] () kolica (sklop toekova) st. trapa

bold line [b:ld Iain] - puna, masna crta

bolster ['boulst;)] - pod-metac

bolt [boult] - zavrtanj clevis . ~ rt - zavrtanj sa rupom za ras-cepku countersunk head .

- zavrtanj sa upstenom glavom . eyelet . - zavrtaJ sa usicom fillister head .

zavrtaj sa cilindricnom glavom hexagonal head . - zatanj sa sesto-ugaonom glavom round head .

' - zatanj sa polokruglom glavom shear . - zavrtaj predviden za smicanje stop . - zavrtanj-

-ograica\ac taper . r 6 - zatanj sa konicnim sta!om

bolted [oltid] spojen za\rtjima

bomb (;>m] bomba . aimer 5 - ombaruer (lice) . - pstor za bombe . rack ,'\\ - nosac

bomi

bomb

. sight - niSanska sprava za bombardo-vanie

38

aircraft . 6 -vazduhoplovna bomba antipersonnel . rn - bomba za unistavanje zive sile (rasprskavajuca, parcadna) antisubmarine .

- protivpodmornicka,podvoda, bomba antitank . : - protivtenkovska bomba armor . >t

- protivoklopna bomba atomic . () - atomska, nuklearna bomba candle .

- svetleca bomba chemical . :: -hemijska bomba cluster . : - kasetna, rasejavajuca bomba cumulative . - kumulativna bomba delayed action .

- bomba sa uspore-nim dejstvom demolition . --razorna bomba depth . : - d

inska bomba drag chute . ~ - bomba sa padobra-nom za kocenje explosive . razorna bomba fire . : - za-paljiva bomba flare . -- svet-leca bomba flash . .'l! -fotografska bomba fragmentary . rasprskavajuca, parcadna bomba gliding . ~'I: planirajuca bomba guided . vodena bomba hollow-charge . - kumulativna bomba homing . : - bomba sa samovodenjem

om.blng

incendiary . r: - zapaljiva bomba laser-guided .

- vazduhoplovna bomba sa laserskim vodenjem napalm . : -napalm bomba, plamena bomba penetrating . f( - probojna bomba photoflash . - foto-grafska bomba

ron . :: "" - bomba sa radio-upravlja-njem retarded . : - bomba sa uredajem za kocenje, usporavanje smoke . - dimna bomba

bombardier [,b;)mb:'J'di;J] ( :) - bombarder (clan posade)

bombardment [b:'Jm'a:dm:'Jnt] : - bombardovanje

. aviation : : - bombarderska avijacija

bomber [;)m;] -omOOrderski avion carrier .

- palubni bombarder dive . :

< - bombarder za obrusavanje drone .

: - bespi-lotni bombarder sa daljinskim uprav-ljanjem fighter . -

- Jovac-bombarder water .

- vatrogasni avion boming [;Jmil)] -

bombardovanj lind . - bombardovanje ciljeva bez vi-zuelnog osmatranja carpet . - bombardovanje prostorije seri-jom bombi close support . :

: - bombardovanje radi neposredne po-drskc

boming

dive . : - bombardovanje iz obrusava-nja dive-toss .

:: - bombardo-vanje iz propinjanja random .

- bombardovanje bez nisanje-nja nasumce salvo . bombardovanje plotunom train . serijsk1 bombardoYanje bomlet [:'Jmlit]

- bomba malog ka!ra bond [b;)nd] ; -

spoj, \eza bonded store [b;-mdid st;J:]

CIC'Ia - carinsko skladiste bonderi?.ing (;)nd:'JraiziiJ]

- pre\lacenje metalom bon-derizovanie, fosfatiranjc '

bonding [;)ndil)] ; () - veza kroz masu, metalizacija (a\iona) . jumper .'l!

- traka za metalizaciju, veza sa masom

. tab -zicana pletenica za metalizaciju

bonds [b;)ndz] - lepila, vezivni materijali

bonnet [;)nit] ;

oss

boss [b;>s] n; - ispust; ispupcenje; eaura

bottle [';>t!] - COz . - sa COz fire-e:x:tinguisher .

- za gasenje po-zara nitrogen .

- sa azotom oxygen . -

sa kiseonikom walk - around oxygen .

prenosna sa kiseonikom

bottom (';>t;!m] ; donji; dno . dead centre ~

- donja mrtva tacka . layer - donji sloj

. view - pogled odozdo bounced landing [baunst 'lrendiiJ]

: n :, "" - od-skok pri sletanju

bouncing ['aunsiiJ] n - kolebanje, odskakivanje

40

boundary [aund;!ri] ; - granica, granicni . layer - gra-nicni sloj

. lights r - gra-nicna svetla, iviena svetla

. marker : -granicni marker

bow [bau] , - savijati, povijati

bowden l [oud;!n'keiI] i - bovden

bowser (;!us::~] : -autocisterna [b;>ks] :; "

:" - kutija . beam ~ - nosac kutijastog preseka . landing pattern

pravougaoni obrazac postupka za sle-tanje

. pattern "" -krug cekanja; skolski krug

. wrench , - okasti kljuc

brake

. type - kutijastog tipa

. : -lok da!jinskog uprav!janja lack . - kutija sa elektronskom opremom control . - ko-mandna kutija, komandni uredaj

distriution . n - razvodna kutija jack . -prik!jucna kutija junction .

- razvodna kutija reduction gear-b. - redktor torsion . () - tor ziona ktija, keson (krila)

brace [breis] : - podpirac . wire - zatega . strut rt - upornica

bracing [breisil)] - zatezac bracket [rrekit] ;

- postolje; nosac; okov bracketing ['rrekitil)]

- laz ravnosignalnu zonu snopa

brad [brred] -ekser bez g!ave

brake [breik] ; -kOOpica; kociti; ma5ina za savijanje lima

. action - kocenje . cylinder - ci!indar kocnice

. disc : - kocioni disk . drt.'m kocioni dobos

. horsepower - efektivna snaga

. lining : : -ologa koenice

. parachute - padobran za kocenje

. shoe : - ko-Ciona papuca aerodynamic .

- aerodinamicka kocnica antiskid . :- kocnica sa uredajem pro-tiv lokiranja

brake

belt . - koc-nica sa trakom

41

diferential .- - kocnice sa diferencijalnim kocenjem disc . - koc-nica sa diskovima dive . ,

n - aero-dinamicka kocnica koja se koristi pri

obrsavanju drum . n - kocnica sa dobosom emergency . r -kocnica za slucaj nuzde foot . - nozna kocnica hand . - rcna kocnica hydraulic .

- l!idralicna kocnica parachute . - padobran za kocenje parking . -kocnica za parkiranje pneumatic . n

- pnematska kocnica speed . -aerodinamicka kocnica wheel . - kocnica tocka

braking [breikiiJ] - ko-renje; savijanje lima . force coefficient n - koefici-jent trenja pri kocenju

brass [bra:s] - mesing braze [breiz] rtn - tvrdo le-

miti brazier head ['reizie hred] n

-: - pecurkasta glava, niska poluokrgla glava

breaches commission [bri :tfiz k;!'mi-J;]

( ) komisija za prekrsaje (IATA)

break [breik] ; -probiti; lomiti; iskljuC.iti

. even point - granica rentabilnosti

breakaway torque ['breik;!wei t;> :k] -pocetni obrtni momenat

brush

breakdown [breikdaun] II')JIOMI :dka :st] - radio-difuzija

bronz:: [br;>nz] - bronza brum.;: [bru:ml - magla brush [S , ! - cetkica,

cetka air . n - vazdusna cetka carbon . v - ugljena cetkica (genetatora i sl.) commutator . - cetkica kolektora flat . !, I' - pJjosnat cetka

brush

bristle . : - cetka od dlake lime , : I - C..:tka za krecenje paint . - farbar-ska cetka wire . : - ce-liena cetka

brushing ['rJil)] - nanosenje cetkom

. consistency , t: - gus-tina za nanosenje cetkom

bubble [I] - mehuric bucket ['kit] !( (

) - lopatica (turbine) bucking bar ['kiiJ :] :

- podmetac za za-kivanie

buckle ['bkl] ; - kopea; nahor

buckling ['klil)] r; - ispupcenie

buffer ['f;] ; .'It - odbojnik

. area - dopunski prostor (za cekanje)

. circuit - kolo stepena za od\ajanje

. stage -odvajacki stepen

buffeting ['t"itil)] ; - bat"ting (oscilacije delova aYiona)

buffing ['fil)] - poli-rae

bug [g] , , - geska, kvar

buildup ['ildp] - po-rast; nagomilavanje

built-up area [iltp 'E;Jri;Jj : : - izgadena zona

bulb [!] ; ~ - sijalica; olporlll elemenat (termometra)

. angle } - ugao-nik cija jedna nozica ima zavrsetak kapljastog preseka (sa glavom)

bulge [bld3] .'I, -ispupcenie, izboCina

bulk [blk] ,\\ - rasuti teret . inclusive tour " " - masovni

42 bUI'ning

prevoz "inkluziv tur" (sve ukljuceno) . viscosity : zapreminski viskozitet

bulkhead ['lkhed]

cabln

. dump system - sistem za is-pstanje pritiska iz kaine

. heating ]{ - gre-jaje kaine . lighting -osvetljenje kaine

. lining { - g zidova kaine . partition - pregrada kabine

. pressure -pritisak kaini

. pressure altimeter it] kpola padobrana

cam [krem] , breg, ekscentar . follower podizac ventila . plate - bre-gasta ploca

camber ['kremb;;~] - kri-vina airfoil . -krivina aeroprofila lower . It

- krivina donje po-vrsine krila (donjake) mean . - sred-nja krivina

upper . - krivina gornje po-vrsine krila (gornjake)

camera ['krem:Jr:J] - fo-tokamera aerial . - aero-fotokamera gun . r - fotokino mitraljez

camnuflage ['kremfla:3] - maskiranje

. net - mas-kirna mrezct

. paint -kamuflazna

camshaft [kremJa:ft] - bregasta osovina motora

canard. [kre'!l:Jd] "" - avn tipa "patka", sa aerodinaickom povrsinom na nosu trupa

cancellation [,krens:J'!eiJn] ukidanje, storniranje

. notice obavestenje kidanj cannialize ['kreni:J!aiz]

- raskompletirati cannon ['krenn] i

canopy

. jettison : - odbaci-vanje poklopca pilotske kablne

. lock lever - rutica brave poklopca pilotske ka-

ine . panel nm - polje kupole padobrana

. switch -prekidac komande za pokretanje pok-lopca pilotske kablne blister . - malo ispupcen poklopac ka-ine

buble . n - jako ispupcen poklopac ka-ine clamshell . - poklopac kablne koji se otklapa unazad forward opening . r

- poklopac ka-ine sa otvaranjem napred

46

guided . : -upravljiva kupola padobrana jettisonale . - poklopac kablne za odbaci-vanje rearward opening .

.:t - poklopac ka-bine sa otvaraniem nazad reefed . n -prikupljena, pritegnuta kupola pado-brana ribbon . - tra-kasta kupola padobrana

riless guide surface . :\\ - up-ravljiva kupola bez traka ring slot . : - kupola sa kruznim otvorima rotafoil . : obrtna kupola sideward opening .

: - poklopac ka-bine sa otvaranjem ustranu solid flat circular .

- plitka kruzna kupola

carburettor

cantilever ['kam.tili:v;~] ; - konzola;

sloodnonoseei (krilo) canvass ['krenv;~s] - nepro-

mocivo platno (cirada) [krep] , - poklo-

pac; pojas ramenjace . nut zat-vorena (slepa) navrtka

. plate :: gor-nja ploca

capabllity ['keip;~'iliti] -sposobnost

capacitor [k;)'presit;)] -kondenzator

capacity [k;)'presiti] , - kapacitet; zapremina deadload . :

- nosivost, kapacitet te-reta

capacitance [k;)'presit;~ns] -kapacitivnost

capstan ['krepst;~n] - spojnica (dobos) pokre-taea komandi

capsule ['krepsju :1] , - kapsula, aneroid

captain ['kreptin] - voda vazduhoplova

captive flight ['kreptiv flait] - aerozaprega

capture ['kreptJ;~] () zahvatiti ( cilj)

. guidance - vodenje zicnom vezom glide slope . - kontakt sa prilaznom ravni ILS-a localizer . - kontakt sa lokalajzerom, snopom pravca sletanja ILS-a

carbon ['ka:b;)n] - ugalj . brush - ugljena cetkica . granule microphone

- ugljeni mikrofon . pile voltage regulator :: - regulator napona sa ugljenim plo-cicama

carburettor ['ka:bjuret;~] - karburator

ca.:tburiza.tion 47

carburization [ka:bjurai'zeiJ;)n] - cementiranje

card [ka :d] r

accessory . - kuciste po-gona agregata

casein glue ['keisi:in glu:] - kazinski lepak

casing ['keisil)] , - ku-ciste, telo

castellated nut ['kresteleitid ntl - krunasta navrtka

castle nut ['ka:sl nt] 1: - krunasta navrtka

casting ['ka:stiiJ] :: - odlivak castor ['ka :st~ :

- toeak koji se slobodno okrece oko vertikalne ose

catalyst [k~'trelist] ka-talizator

catapult ['kret~plt] ka-tapult ejection seat . :

- puska za izbacivanje sedista

catching ['kretsiiJ] - zah-vata'1je cilja

catering ['keit~riiJl m hrana i pice za putnike

cathedral [k~'Oi :dr~l] V - obrnuti dijedar, ne-gativno poprecno V

cathode ['kre6oud] - katoda . ray tube - - katodna cev . ray oscilloscop.;:

i - katodni osciloskop caulking gun ['kOJ :kiiJ gn]

- pis-tolj za nanosenje zaptivne smese

cavitation [krevi'teiJ~n] : kavitacija

cavity ['kreviti) n - supljina ceiling ['si:liiJ] rt - maksimalna

visina Ieta, vrhunac absolute . rt -teoretski vrhunac cloud . - visina donje baze olaka low . : - niska

o!acnost service . n n -prakticni vrhunac single-engine .

- vrhu-nac sa jedim motorom

center

celestial [si'lestj~l] , - nebeski, astronom-ski

. equator -astronomski ekvator

. fix - astronavigacija

cell [sel] , , - celija; keson; komora; davac dew .

- element za merenje vla:i!no-sti dry . : : - suva bate-rija fuel . n - rezervoar za gorivo integral fuel . -

- integralni rezervoar za go-rivo IR .

: - prijemnik infracrvenog zra-cenja load . - dinamometrijski davac self-sealing fuel . :: - samozaptiva-juCi rezervoar goriva thunderstorm . -zona grmljavine torsion . - torziona kutija (krila)

cement [si'ment] rt, -lepak, git

center ['sent~] , , - centar; centrirati; tacka; sre-diste

. of chord -centar tetive

. of curvature - centar krivine

. of gravity : -teziste

. of low - centar ciklona

. of oscillation - centar oscilacija aerodynamic .

- aerodinamicka ziza anticyclone . - centar anticiklona area control . () :

- olasna kontrola Ietenja

center 49

bottom dead . :: : i

charge

charge [tJa:d3] :r~; - pu-niti; naknada; punienje conveyance .

-- naknada za prevoz demurrage .. r~, -

lezarina pivot . () minimalni iznos tarife za robu

charging ['tJa:d3i1]] : ~ punje-nje

. current : - struja punjenja

. valve rt rt --ventil za punjenje

chart [tJa:t] , - mapa, karta, sema

. display --prikaz situacije vazdh na sitacijskoj ploCi

50

aerodrome obstruction . --karta prepreka zoni aerodroma airways . - ptna karta, karta vazdsnih pteva instrument approach and landing

. I] 1] - helikop-

ter choppy ['tf;>pi] - tala-

sast chord [k;>:d] - tetiva

airfoil . tetiva aeroprofila mean aerodynamic . : -- srednja aerodinamicka tetiva wing . k -- tetiva krila

chordwise ['k;>:dwaiz] tetivi

chuck [tJak] stezna glava

51

. key -- kljuc za stezn glavu

chuffing ['tJfil)] n ( ) -- nerav-nomerno sagorevanje goriva (u raket-nom motoru sa cvrstim gorivom)

chugging ['tJgil)] n ( ) -- nerav-nomerno sagorevanje goriva (u raket-nom motoru sa tecnim gorivom)

churning ['tJ;~:nil)] -- vi-horno strujanje

chute [Ju:t] n -- padobran; kanal

4*

brake . videti : drag chute cargo . rt - pa-dobran za teret chair . n

- padobran sedista za izba-civanje crew entry .

rt - ulazni otvor za posadu (na donjoj strani trupa) drag . n koeni padobran

cirrostrat!

dump . i:kl] -- krug circle trip fare ['s;~ :kl trip fe;>]

- tarifa za kruzno putovanje

circlip ['s;> :klip prsten za osigranje

circuit ['s;~:kit] - krug; strujno kolo

. breaker -- automatski osigurac, osi-gurac-prckidac broken . ! prekinuto strujno kolo closed . : ert - zatvo-reno strujno kolo control . n! -- ko-mandno kolo hydraulic . :

-- hidraulicki sistem open . 1: n -- otvo-reno strujo kolo

circuitry ['s;> :kitri] -- sema elektr. instalacije

circular ['s;~:kju\;>] - kru-zni . letter ! --cirkularno pismo

. saw - kruzna testera, cirkular

cirrocumulus ['sirou'kju:mjul;~s] - - cirokumulus

cirrostratus ['siro'strait;>s] -- - cirostratus

"ivil

civil ['sivil] i

. voice recorder r - magnetofon za snimanje raz-govora u pilotskoj kaini enclosed . ;

- zatvorena pilotska kaina open . - otvorena pilotska kaina pressurized . :

- pilotska kaina pod pritiskom side-by-side . - pilotska kaina sa uporedo postav-ljenim sedistem tandem . - pilotska kaina sa sedistima jedno iza drugog

cocooning [k;J'ku:nil)] - nanosenje zastit-nog sloja

code [koud] , - kod, sifra air . - vaz-duhoplovni kod inary . - inarni kod binary-coded decimal - decimalni broj u inarnom kodu Morse . - Mor-zeova azbtika weather . -sinopticki kod

coder ['koud;J] - uredaj za kodiranje

coefficient [,koui'fif;Jnt] - koeficijent coercile [ko';J:siI] -

stiljiv coil [k;>il] ; - na-

motaj; kalem booster . - kalem visokog napona cooling . - namotaj za hladenje ignition . - indukcioni kalem

coining [k;>ini!J] - r iskucavanjem

col [k;>l] - sedlovina (me-teor)

54 oomba.t

cold [kold] - hladan . front - hladni front

. sector - hladni sektor

. spares - rezervni elektronski ure-daji koji se nose radio-polici nepo-vezani

. starting r -hladno pokretanje motora

. wave r hladni talas . weather operation

; : - eksploatacija (rad) u uslovima nis-kih temperatura

collapse [k;J'!reps] - pro-pasti; zguzvati; slomiti se collapsile [k;J'!reps;J!] -

sklopljiv collar ['k;>!;J] , - prs-

ten, ogrlica collet ['k;>lit] - ogrlica, stega collision [k;J'li3;Jn] -

sudar . avoidance system .f.( - sistem za spreeavanje sudara air . -sudar u vazduhu ground . - sudar na zemlji

color code ['k!; koud] - sistem obele-zavanja bojom

column ['k;>l::!m] ; (.); (.) - stub; stb tecnosti; komandna palica air . - vazdusni stub control . f( - komandna palica mercury . - zi-vin stub water . - vodeni stub

combat ['k;>mb;Jt] , borba, borbeni

. aircraft - bor-beni avion

'' . ''' oombat 55

. airlift - prevozenje vazdsnih de-sanata

. air patrol - patroliranje lovacke avi-jacije

. airspace - zona borbenih dej-stava avijacije

. aviation : - bor-bena avijacija . flight borbeni let

. landing , 1 - sletanje nn prostoru koji u vlasti neprijatelja . mission - bor-beni zadatak . survivaility :

- borbena zilavost aviona . training - borbena obuka . turn - borbe:j zaokret comination fare [,k;>mi'eiJ::!n]

- kominovana tarifa comustion [k::!m'stJ::!n] -

sagorevanje . chamber -komora sagorevanja comustor [k;!m'st;!]

- komora sagorevanja annular .

- prstenasta komora sagore-vanja can . - cevasta komora sagorevanja cannular . -:

: - cevasto-prstenasta komora sagorevanja

command [k;!'ma:d] .V!, r - komada, komandovat_i . and data acquisition

- predaja komandi i prijem podataka . console - komandni plt

. data processor -

redaj za obrad komandnih signala . heading - za-dani lrs

commuter aircraft

. post - ko-mandno mesto c.-to-line-of-sight guidance

-vodenje rakete snopu osmatrackog radara

commercial pilot [k;J'm;!:J;!] pai];Jt] -pilot komercijalom saobracaj

commissary area ['k;>mis;Jri] - - prostor ifea (na avion)

common [k;>'m;!n] - zajed-nicki

. air ground environment .f.( - objedi-njeni sistem PVO

. carrier : za-jednicka noseca frekvencija

communication [k;!,mj:ni'keiJ;!n] - veza, komnikacija . center - centar yeze

. failure ; - prekid, ot-kaz veze

. transmitter - komnikacioni predajnik air-ground . ";" - veza avion - zemlja distress . : - vezP.

s! opasnosti duplex . : dupleksna veza, dvostruka veza emergency . : : veza u sl nzde ground-air . "

-" - veza zemlja-avio two-way . -dYostrana veza

communications [k;!,mj :ni'keiJenz] - sredstva veze . link system -sistem veza, linija yeza

. center - centar veze

. and tracking system - sistem veze i pracenja

commutator ['k;>mjuteit;!] - komtator

commuter aircraft [k;!'mj:t;J] - vazdhoplov za kratke linije, za regionalni sa-obracaj

compartment

compartment [k;)rn'pa:tm;t] odeljak baggage . -odeljak za prtl;ag bulk . : t - odeljak za rasuti teret cargo . : - odeljak za teret electrical . :

- odeljak sa elektro op-remom electronics .

- odeljak sa elektron-skom opremom passenger . : : - puticka kaina pilot's . : - pilot-ska kaina

compass ['kmp~s] :, - kompas, sestar . compensation : - kompenzacija kom-pasa

56

. course : - kom-pasni kurs

. deviation : : odstupanje kompasa

. heading rt kompasni kurs

. rose :rt - ruza kompasa

. saw - testera za drvorez . swinging - kompenzacija kompasa direct-rfading . - magnetski kompas distant-reading . r

I:vo-denja interception .

: - racunar pravca presretanja " navigation .

- navigacioni racunar conc out [kol)k-aut] (

:) - prekid rada motora condemn [k;)n'dem] ,

- rashodovati, odbaciti condenser [k;)n'dens~] -

kondenzator condition [k;)n'diJ~n] ;

:; - uslov; stanje; polozaj atmospaeric .

: - atmosferski uslovi cruising . rezim krstarenja field c.-s -stanje aerodrorna flight c.-s - us-Jovi leta icing c.-s :

: - uslovi zaledivanja

condiltJion

IFR c.-s : - uslovi za letenje instrumentima meteorological c.-s

: - meteoroloski slovi mint . v ":: " -stanje "kao novo", kao pri izlask i;: fabrike operating .

~ slovi eksploatacije runway c.-s stanje PSS VFR c.-s

- slovi za letenje sa vidlji-vosc weather c.-s r

- vremenski slo\i conditioner [k;'dif;;J] r

- redaj za klimatizacij conditioning [k;Jn'dif;JniiJ] :

- klimatizacija air . : .1 - klimatizacija vazdha

conductivity [,k::dk'tiviti] - provodljivost

conductor [k;Jn'dkt;J] ' - plo-vodnik

conduit ['k;:dit] ; - kanal; vod; zastitna cev

cone [kon] - kons . of amblguity - zona neodredenosti

. of silence : - mrtva zona, zona tisine diffusor . : -kons difuzora exhaust . r corla - izdvni \'Od nose . - nosn1 kons wind . - Yetrokaz

configuration [k;J1,figiu'reif;Jn] - olik; k'Jnfiguracija ~rplane .

; - konfigracija aviona dirty . rt -a\ion sa iz\ucenim stainim trapom i zakrilcima five abreast . :.

58 console

- raspored putnickih sedista pet rcdu landing fJap .

r/ -avion sa zakrilcima palozaj za sle-tanjc seating .

i - sema razmestaja ptnika take-off fJap . ure refuelling . r

1I rto - prikljcak za pnjenje goriva pod pritiskom

connector [k;J'nekt;J] , r/; -

prikljcak, tikac (!.) bayonet .

i

continuity [,k;,nti'njuiti] '' - neprekidnost

60

continuous [k;'tir,ju~s] - stalan, neprekidan

. airborne missile alert f( - i

. system -sisrem za hladenje engine . - hladenje morora equipment . - hladenje opreme fan . - hladenje ventilatorom forced .

- prindno hladenie coordinate [kou' ;:> :dineit]

- koordinata Cartesian c.-s (

) - pra-\'ogaoni (Dekartov) koordinarni sis-tem polar c.-s : - polari koordinatni sistem rectangular c.-s ~t

- pravogaoni koordinatni si.stem space .

- prostorna koordinata time . : koordinata vremena

cord [k;:>:d] , , gajtan, kanap, konopac extension . - prodzi gajtan rigging . () - padobransko uze rip . () - i za otvaranje padobrana tyre . : - platno atomobilske gume

cordline [k;:> :d lain] , , - konopac, i, jednozilni provodnik

core [k;:>:] : , : -srednji deo, jezgro honeycomb . - ispuna oiiku saca

correction [k;)'rekJ;] , - popravka, korekcija altimeter . : - korekcija visi-nomera compass . : korekcija kompasa course . korekcija krsa temperature . - temperaturna korekcija

62 oounterclockwise

corridor ['k;:>rid;:> :] kori-dor, prolaz

. assignment - dodeljivanje vaz-dusnog koridora air . v - vaz-

dsni koridor corrosion [k;)'ro3::>n] : - ko-

rozija . fatigue : -korozija usled zamora exfoliation . - lisnata korozija

corrugated ['k;:>rgeitid] , : - talasasr, naboran

cost [k;:>st] - cena . improvement program : - pro-gram za smanjenje troskova development . - cena razvoja maintenance . . - cena tehnickog odr-zavanja operating . - operativni troskovi passenger-kilometre . -I: - cena pur-nickog kilomerra

cott [k;:>t] - gumena (hirurska) navlaka za prst cotter pin v. split pin

countdown ['kauntdan] - odbrojavanje

counter ['kaunt;)] k - brojac; salter check-in . - salter za prijavu putnika na odlet digital . -digitalni brojac

counteraction ['kant;)'rrekJ;] r1 - protivdejstvo

counterattack ['kaunt;)r;)'trek] - protivnapad

counterbalance ['kant;)rel;s] - protivteg

counterbore [kaunt;)b;:>:] , - otvor dobijen razvrtanjem

counterclockwise ['kant;)'kl;:>kwaiz] - suprotno od kretanja kazaljke na sat

counterinsurgency 63

counterinsurgency ['kant;) in's;) :d3;)-nsi] i (

) - protivstanicki (avion) countermeasure ['kaunt;)'ffie3;)]

- protivmera radar . :: - ometaje radara radio . -izazivanje radio-smetnji; elektronsko ometanje

. homing - samovodenje na izvor elektronskih smetnji

counterpart personnel [kant:1pa:t] - osolje koje paralelno cestvje radJl

counterpressure ['kant;)'preJ;)] - protivpritisak

counterradar missile ['kant:>'reid:>'misail]

- protivradarska raketa countersink [kaunt:>sil)k] -

upstati . cutter - alat za upus-tanje

countcrtrades ['kant;Jtreidz] - antipasati

counterweigh\ ['kant;J'weit] - protivteg

coupler ['kpl:>] - ure-daj za vezu (povezivanje) approach .

-uredaj za vezu autopilota sa sisremom za prilazenje autopilot . : - uredaj za vezu autopilota

coupling ['kpliiJ] ; - prikljucak; spoj adapter . : adapter

flexile . : elasticna veza hydraulic . - hidra-

licki prikljucak quick disconnect brzo razdvajanje

. rik!k za

coupon ['k :p;:>n] - epruveta, uzorak za ispiti-vaje materijala

oow&g

cou1se [k;:>:s] , -kurs; zadati putni ugao . correction - popravka krsa

. indicator I

cowling 64 crosswind ----------------------------

engine . - ob-loga motora, motorski kapotaz . .

coxcomb whipping ['kOJksk::~um WlpliJ] , - oputa, gajtan za op-letanje

crab [krreb] - zanosenje . angle ugao zano-senja .

crack [krrek] prskota . detector - uredaj za otkrivanje prskotina

cradle [kreidl] - podupirac craft [kra :ft]

vazduhoplov heavier than air .

n - vaz-duhoplov tezi od vazduha lighter than air .

- vazduho-plov laksi od vazduha

crane [krein] - dizalica cantilever . konzolna dizalica columu . - stubna dizalica fJoating . - plovna dizalica gantry . ,

- portalna dizalica i . I

cusp 66

cusp [ksp] , - vrh, ispupcenje

customs ['kst;)mZ] - carina

. airport - carinski aerodrom

. clearance - carinjenje

. examination - carinski pregled

cutoff ['kt;>f] , - iskljucivanje, zaustavljanje

. date - krajnji rok emergency . - iskljucivanje slueaju nuzde engine .

- gasenje motora fuel . - prekid dovoda goriva

cutout ['ktaut] - izrez

daily ['deili] , - dnevni, svakodnevni d. aircraft utilization I :d] - instrumetska t! d. lighting

- osvetljenje instrumentske tale dashpot ['dreJp;> :t]

amortizer, prigusivac data ['dcitJ] - podaci

d. link - Iinija, kanal za prenosenje poda-taka d. acquisition equipm

defence

d. antimissile system - sistem protivraketne odbrane d. readiness condition - stanje borbene go-tovosti

deficiency [di'fiJ;nsi] - nedostatak

deflate [di'fleit] n: () -ispustiti (vazduh)

deflection [di'flekJ;] :, :( - otklon, ug, pomera-nje d. angle :: - ugao otklona d. assemly : - sklop za azimutalno navo-denje d. channel : - kanal horizontalnog na-vodenja d. of tire n: -ugi gume na tocku d. response ::

- dinamicka deformacija aileron d. : -otklon elerona control d. : n

: - otklon komande elevator d. :

- otklon krmila visine rudder d. :

: - otklon krmila pravca deflector [di'flekt;:)] : - def-

lektor, skretac jet d. : - skretac mlaza

defogging [di'gil)] rt:( - spreeavanje zamaglji-vanja

deformation [difo:'meiJ;:)n] : - deform::.cija, menjanje oblika

defroster [di'frost;:)] - uredaj za od-Iedivanje

defruiter [di'fru :t;:)r] - prigusivac nesinhronih signala

defuelling [di'fju;:)li!J] -ispustanje goriva

defuze [di'fju:z] : - ukloniti detonator

degreaser [di:'kri:s;:)] :( - sredstvo za odmascivanje

68 density

degree [di'gri:] - stepen dehydrator [di:'haidreit] -

dehidrator, susac de-icer [' di: 'ais ;~]

- uredaj za odledi-vanje d. boot :

- ologa za od-ledivanje

de-icing ['di:'aisil)] -odledivanje d. fluid :

: - tecnost za odledivanje d. vehicle : - vozilo za razledivanje aviona

delamination [di'IremineiJ;~n] - raslojavanje

delay [di'lei] : , - vremenski interval, za-kasnjenje

delivery [di'liv;:)ri] , : - dovod, snabdevanje d. connection -prikljucak za napajanje d. flight - let pri isporuci aviona d. line : : vod za napajanje d. of ordnance : (:) - is-paljivanje (rakete) d. pipe : - cev za pritisak, cev za napajanje d. pressure -pritisak napajanja

delta wing [' delt;:) wil)] : - delta krilo

demand [di'ma:nd] cnpoc, - zahtev, potreba d. oxygen equipment " " - kiseonicka op-rema plucnog tipa d. regulator

" " - regu-lator protoka kiseonika plucnog tipa

demisting [di'mistil)] videti: defogging demurrage charge [di'mrid3 tJa:d3]

, - le~arina densitometer ['densito'mi:t;~]

- merac gustine, denzitometar density ['densiti] - gustina

d. altitude -visina gustini

d. ratio : - relativna gustina

air d. - gustina vazduha fuel d. specificna tezina goriva apecific d. ; specificna gustina traffic d. : - gustina saobracaja

dent [dent] , - zub, udub-ljeje

departure [di'pa:tJ;:)] polazak d. message obavestenje odletu

depegram ['dip;:)grrem] : : - dijagram za od-redivanje tacke rose

deplane [di'plein] : - istovarivati iz aviona

deplete [di'pli :t] (), - ispustiti (pritisak), potrositi (zalihu)

.a.ployment [di'ploim;:)nt] () - otvaranje (padobrana)

deposit [di'p;zit] : - talog depot ['depou] - skladiste IAepreciation [ di,pri :Ji' eiJ ;}]

(:() - amortizacija, otpis depression [di'preJ;:)n] l: -

depresija depressumation [di'preJ ;JraizeiJ ;}]

: - ispustanje pritiska, dekompresija

depth [depG] - dubina d. bomb : : - potivpodmomicka avionska bomba d. of ri - du~ina rebra d. of section '( -visina preseka

derating [di :'reitil)] - smanjenje snage

clerlvative [di'riv;Jtiv] , :: - varijanta, modifikacija

derlvometer [diriv;:)'mit;J] : CIIOC - indikator zanosenja

deaalting kit [di's;ltil) kit] ! - oprema za uklanjanje soli iz morske vode

69 designator

descend [di'send] - poni-rati

descent [di'sent] - ponira-nje d. lane : : - kurs po-niranja (u prila~enju) d. path : -putanja ponirania d. weather noroa

: - vreme u zoni ponira-nja

desealing [disi :IiiJ] - skidanje zaptivne smese

design [di'zain] ::, rt: - konstrukcija, projekat d. airspeed

: - projektovana brzina d. cruising speed

:: - projektovana br-zina krstarenja d. diving speed - projektovana brzina obrusavanja d. speed : : - projektovana brzina Ieta sa izvuce-nim zakrilcima d. landing weight

- projektovana tezina pri sletanju d. rough airspeed ; n - projektovana brzina leta u turbu-Ienciji d. take-off weight

- projektovana te~ina u poletanju d. taxiing weight - projektovana tezina za vozenje d. wheel load : - projektovano opterece-nje tocku

designate ['dezigneit] -oznaciti, odrediti

designator ['dezigneit;J] : - obelezivac objekta dejstva d. pod :- -podvesnik za obele~avanje objekta dej-stva laser d. Iaserski obele~ivac objekta dejstva

destination

destination [,desti'neiJ:~n] : - mesto opredeljenja d. weather : - vreme u odredistu

destruction [dis'trlc:J;] - razaranje d. test - ispitivanje na razaranje d. zone - zona razaranja

detach [di'tretJ] - odvo-jiti detachale [di'tretJ:~l]

odvojiv detection [di'tekJ:~n]

otkrivanje ultrasonic d. - ispitivanje ultrazvukom

detector [di'tekt:~] - detek-tor, otkrivac angle of attack d. - davac napadnog ugla chip d. -detektor strugotina fire d. - de-tektor pozara ice d. -detektor zaledivanja smoke d. rtoapa -detektor pofura (dima) target d. : - detektor cilja

detent [di'tent] , -0 graniCivac, osigac

deterioration [di,ti:~ri:~'reiJ:~n] , - trosenje, pogorsanje

determinadon [di,t:~mi'neiJ;] , - odredivanje, pro-racun

detonadon [,detau'neiJ:~n] - detonacija

detour ['di:tu:~] - zaoilazak detuning [di'tju:nil)] -

razdesavanje development [di'vel:~pm;}nt] ,

- razvoj, razrada d. batch : : - probna kolicina d. center - - opitno-razvojni cen-tar

70 diffuser

canopy d. - punjenje kupole padob-rana

deviation [,di :vi' eiJ ;}] :, - devijacija, skretanje d. card (:n) - ta!ica devijacije (komp,asa)

device [di'vais] , - uredaj, sredstvo, nap-rava unit load d. - kontej-ner

dew [dju:] - rosa d. point - tacka rose

dial ['dai:~I] , - skala, brojcanik d. gauge -pokazivac sa skalom d. indicator - kompa-rator

diaphragm ['dai:~frrem] , - dijafragma, membrana, opna

owout d. -sigurnosna membrana safety d. :

- sigurnosna membrana difference [ difr:~ns] - raz-

Jika differential ['dif:~'renJ;)J) ,

- razlika; diferencijalan d. ailerons

1:1 - diferen-cijalna krilca d. laser gyro - diferenr.ijalni Iaserski ziroskop d. pressure : -, raz!ika pritiska d. rate

diferencirana tarifa d. relay - diferencijalni rele

diffuser [di'fju:z;}) - difu-zor

d. cone - konus difuzora d. grid - re-setka difuzora d. guide vane rt:: - sprovodna lopa-tica difuzora

' .

'

diffuser

d. inlet : - ulazni deo difuzora d. ring - prsten difuzora

diffusion [di'fju:3;)n) - di-t"uzija

digital [' did3ibl] - broj-cani d. computer r

- digitalna racunska masina d. counter -digitalni brojac d. flight control : - digitalni sistem komandi Ieta d. indicator - brojcani pokazivac d. radar altimeter

- radarski visinomer sa broj-canim ocitavanjem d. scan converter

-avionski digitalni pretvarac skaniranja

digitizer ['did3itaiz;}] - pretvarac grafickih vrednosti u brojke

dihedral [dai'hi:dr;}l] V -dijedar d. angle V -ugao dijedra

dilute [dai'lju:t) - razre-diti

dilution [dai'Iu:J;}n] -razredivanje

diluent ['dilju:~nt] - ras-tvarac dimmer system : - sistem za smanjivanje intenziteta svetla

dim-out [di'maut] - za-tamnjenje

dimple [dimpl] i

directional

d. gyroscope -:liroskop pravca d. loop - usmerena okvirna antena d. rate iI - us-merena tarifa d. warhead rt : - kumulativna boj-na glava

director [di'rekt;>] : - komandni uredaj d. aircraft -avion za vodenje d. bomber r - vodeci bombarder flight d. rt

- - komandni navigacioni uredaj

direct-reading [di'ekt-'ri:diiJ] n - sa ne-posrednim oCitavanjem dirigeaie [di'ridiI] -

vazduSi brod dirty configuration ['d;>ti k;>nfigju'-reifen] m

II - avion sa izvul!enim stajnim trapom i zakril-cima disassemie ['dis;>'semI]

rastaviti disbond [disbnd] - od-

lepljivanje disc [disk] - disk

brake d. - disk kol!nice

discharger [dis'tJa:d;>] f.! -ispraznjivac static d. f.!

- ispraznjivac static-kog elektriciteta

disconnect ['disk;>'nekt] , : - razdvojiti

discontinuity ['disk;>n'tinjuiti] - prekid

discrepency [dis'kepensi] , Rrt, - neis-pravnost, kvar, razilazenje dicriminating radar [dis'kimineitin

'reid;>] n: -radar za identifikaciju ciljeva

disembarcation [disemba:'keiJen] - ( . ) - iskcavanje, izlazak iz aviona

72 display

disengage ['disin geid3] : - odvojiti, iskljuciti

dish [dif] : -paraboliena antena

discharge [dis'tJa:d3] - praz-njenje; izlaz d. guide vanes rtf.( - izlazne sprovodne lopatice d. pressure rt - pritisak na izlazu

disintegration [dis'inti'greif;>n] - raspadanje

dismantling [dis'ma:ntliiJ] -rasklapanje

dispenser [dis'pens;>] - razbacivac, raspodeljivac bomb d. -razbaciva/! bomleta mine d. - raz-bacival! mina

dispersion [dis'p;> :J;>n] - rasipanje, rasturanje

displacement [dis'pleism;t] ; ; (

:); -pomeranje; otklon, zapremina (moto-ra); kapacitet pumpe control d. : - otklon komande cylinder d.

- zapremina cilindra negative d. :

- otklon krmila duine na dole positive d. :

otklon krmila dublne na gore

display [dis'plei] - indi-kacija, prikaz, prikazivac d. board - situacijska ploea d. chart videti: d. board d. uuit - indikator, po-kazivac, prikazivac cathode ray tube d. - - katodna cev, ekran head-down d. (HDD)

- prikazivac po-dataka na instrumentskoj ploCi

display

bead-Ievcl d. (LD) r - prikazivac podataka u visini glavc head-up d. (UD) -rmi - prikazivac podataka na ceonom stakl moving map d. - prikazivac sa pok-retnom kartom multifunction d. :J;)n] -izoblicenje, defnrmacija

distribution [,distri'ju :;] ;~ - raspodela, razvodenje d. r -razvodna kutija distriutor [dis'triju:t;,]

-- razvodnik disturbance [dis't;) :;s]

- poremecaj ditching ['ditfiiJ] n.!(

- prinudno sletanje na vod

dive [daiv] - orusavanje d. angle rtf( -- ttgao obrusavanja d. bomber

- bombarder za obrusa-vae d. brakc aerodinamicka kocnica

divcrgent [dai'v;>:d3;)nt] f.( - divergentan, koii se siri

diversion [dai've :] - promena t

divider [di'vaid;)] ; ~ - pregrada; delitelj; scstar penosnik

division [di\i3;)n] , : -odelienje; pode]p

dock [d;,k] ( ) - dok (za rezi,iju aYiona)

dog-fight [Jog'fait] - bliska tt v-azdsnom prostoru

dolly ['d;,li] - kolica baggage d. : kolica za prtljag container d. 1 n - kolica za kontejncrc pallet d. f( kolica za palete

dome [doum] rt - kupola

dome

radar d. (radome) r.1 - suva magla d. fuel - tvrdo gorivo

dry

d. haze t - vreme zadrzavanja, drzanja dye [dai] , -

, bojiti d. marker imi fE;}] - tarifa eko nomske klase

efficiency

d. lift : - dinamicki uzgon

dynamics [dai'a:miks] r

efficiency

. curve ..., - kriva korisnog dejstva, kriva snage

. factor rt : - koeficijent korisnog dej-stva overall . . . . - op-sti koeficijent korisnog dejstva

efflux ['eflks] , : : - isticanje, mlaz

effort ['ef;Jt] , - na-por, opterecenje

effuser [e'fju:z;J] :: - divergentni mlaznik

egress ['i :gr;Js] - izlazenje, napustanje emergency .

() - napustanje (aviona) u slueaju nuzde ground . ()

- napustanje aviona na zem-Iji in-flight . ()

- napustanje aviona u letu eight [eit] ( rt

) - osmica (akrobacija) eject [i'd3ekt] , rt

- izbaciti, katapultirati ejection [i'd3ekJ;Jn] ,

- izbacivaje, kata-pultiranje . escape - napustanje aviona katapultiranjem

. seat : - sediste za katapultiranje, izbacivo sediste

elastic [i'lrestik] - elastiean . coupling : - elas-tiCn.a spojnica . deformation : - elastiCn.a deformacija . washer : -elastiena podloska

elasticity [,elres'ticiti] , - elasticnost elow ['!u] () - ko-

leno (cevi) swinging . -obrtno koleno

electric (al) [i'lektrik-;J!] - elektriCn.i

78 electronics

. actuator - elektricni pokretac . booster pump rt - elektriCn.a pomocna pumpa

. control panel rt: - komanana t! elektro opreme . equipment - elektro oprema

. fuel gauae - elek-tricni pokazivac kolicine goriva . fuse - kutija sa toplji-vim osi-guracima

. loadmeter - amper-metar . power distriution i

emery clotb

emery clotb ['em;~ri kl;,:6] -smirg!-p!atno, brUS'lO p!atno

emigrant fare ['emigrent fE;~) - emigrantska tarifa

empennage ['emp;~nid3] - repne povrsine

empty weigbt ['empti weit] - tezina praznog aviona

enamel [i'nremel] , : - emajl

enclosure [in'klou;~] - omo-tac

encoder [in'koud;~] - ure-daj za kodiranje

encompass [in'kmpas] I

englne

douie-spool . rt - mlazni motor sa dvojnim kompresorom ducted-fan jet . :

- mlazni motor sa kanalisanim ventilatorom fanjet . : () - ventilatorski mlazni motor four cycle .

- cetvorotaktni motor free-turne . :

- turboelisni motor sa dve odvojene turblne front-fan . :

r - ventilatorski mlazni motor sa prednjim ventilato-rom fuel-injection . r n

- motor sa ubriz-gavanjem goriva gasoline . - benzinski motor impul!'.e-duct . videti: pulsejet . inboard . (

) - unut-rainji (blizi trupu) motor

inhited , r - konzervirani motor intermittent-cycle . videti: pulse-jet . intermittent jet . videti: pulsejet . internal combustion .

- motor ~ unutrasnjim sagorevanjem jet , mlazni motor jet-prop . videti: propjet . lifting . uzgonski motor lift-cruise , n-m

- motor za penjanje i krstarenje (uzgonsko-pogonski motor) liftjet .

- uzgonski mlazni motor lift-thrust , :

: - uzgonsko-pogonski motor liquid cooled .

: - motor sa adenjem teenoscu

82 engine

liquid-fuel rocket . - raketni motor sa tecnim gorivom liquid-propellant rocket . videti: liquid-fuel rocket . low consumption .

- motor sa malom potrosnjom goriva multichamber rocket .

- ra-ketni motor sa vise komora outboard . ( :) - spoljni (najudaljeniji od trupa) mo-tor piston . tlopmeo -klipni motor plasma . - plazma motor podded . videti: pod-mounted . pod-mounted . r,

-motor ugraden u posebnu gondolu na konzoli (pilonu) propfan . -:

- elisno-ventilatorski mo-tor propjet .

() - elisno-mlazni motor propulsion . m

( ) - pogonski motor (avi-ona sa vertikalnim poletanjem) pulsejet . It r- () - pulzirajuCi mlazni motor, pulso-mlazni motor pure-lift . - uzgonski motor radial . - klipni zvezdasti motor ram . videti ramjet . ramjet . : m - () - nabojno mlazni motor, Loren mo-tor reciprocating . m - klipni motor reheat .

- mlazni motor sa naknad-nim sagorevajem resojet . rt m - i

equalizer

equali:10er ['ikw;~:laiz;~] -kompenzator

equipment [i'kwipm;~nt) - oprema

. : - pros-tor za opremu . list -spisak opreme acquisition .

- oprema za otkrivanje i zahvatanje cilja airborne . - avionska oprema auxiliary . rt

- pomocna oprema breathing .

- kiseonicka oprema cain interior . - unutrasnja op-rema kablne calibration . - oprema za kalirisanjP. cbeckout . - : - oprema za ispitivanje communication . :

- oprema za vezu defuelling .

- oprema za praznjenje go-riva demand oxygen .

- kiseonicka op-rema sa automatskim regulisanjem pro-toka distance-measuring . : - oprema za merenje udaljenosti emergency . - oprema za slucaj nuzde escape . :

: - oprema za napustanje (avi-ona) u slueaju nuzde fire-figbting . rt

- oprema za gasenje pozara fuelling . - oprema za punjenje go-riva ground . - zemaljska oprema

84 esca.pe

ground-support . - oprema za op-sluzivanje na zemlji guidance . - oprema za vodenje Ioading .

- oprema za utovar navigation . - oprema za navigaciju optional .

dopunska oprema zelji kupca ramp . oprema platforme recovery . -

- oprema za podizanje ostecenog aviona refuelling .

- oprema za punjenje gorivom resque .

- oprema za spasavanje salvage . - oprema za spasavanje snow removal .

- oprema za Ciscenje snega test . - oprema za ispitivanje tetbering . - oprema za vezivanje, ankerisanje, aviona tie-down .

- oprema za vezivanje aviona towing .

- oprema za vucu weighing . - vaga

equisignal [,ikwi'sign;~l] - ravnosignalni . beacon

- ravnosignalni far . zone -ravnosignalna zona equivalent shaft borsepower

- ekvi-valentna snaga na osovini

erection [i'rekJ;~n) , -sastavljanje, postavljanje

eroded [i'r;~udid] , - istrosen usled protoka flu-ida

escape [is'keip] : - napustanje (aviona) u slu-caju nuzde

escape

escape [is'keip] , pobeci, spasti se

85

. chute - - tobogan za napustanje aviona . route -put za evakuaciju (u slucaju pozara)

. slide - - tobogan za napustanje aviona

estimated ['estimeitid] -predviden . time of arrival - predvideno m do-laska

. time of departure - predvideno vreme polaska

etching [etJiiJ] - nagriza-je

evacuate [i'va:kjueit] ispumpavati (vazduh); isprazniti

evacuation slide [i,va:kju'eiJen] - tobogan za apustanje aviona

evaluation [i,va:lju'eiJ;~n] -procena flight . - ocena u letu

evaporation [i,va:p;~'reiJ;~n] n - isparavanje

evasive action [i'veisiv ':k:] . - manevar izbegavanja

evolution [,i:v;~'lu:J;~n) - manevar aviona u vazduhu

excess baggage [ik'ses ba:gid3] - visak prtljaga

excessive [ik'sesiv] prekomeran . heat - pregrevanje . pressure - prekomemi pritisak

. temperature - pregre-vanje

exchanger [iks'tfein;:>] - izmenjivac toplote air-to-air heat . -

i< - vazdusni iz-menjivac toplote heat . - izmenjivac toplote primary beat . - pimarni izmenjivac toplote

exhaust

secondary heat . - sekundarni izmenjivac toplote

excitation [,eksi'teiJ;~n] - pobudivanje aerodynamic . - aerodinamicko pobu-divanje impulse . - impulsno pobudivanje

excursion fare [iks'k;~:Jen fe;~] - izleticka tarifa

exercise ['eks;~saiz] ~.: - tre-naza

exfoliation [eks,f;~uli'eifen] , - raslojavanje . corrosion : -lisnata korozija

exhaust [ig'z;, :st] ; - izduvni; isticanje . analyzer - analizator izduvnih gasova . collector rt - izduvni sablrnik

. cone - iz-duvni vod . gas : : - izduvni gas

. gas stream : - mlaz izduvnih gasova . gas temperature

- temperatura iz-duvnih gasova

. gas temperature indicator rt - termo-metar izduvnih gasova

. gas velocity I

exhaust

. valve n iz-duvni ventil

exit ('eksit] - izlaz . taxiway .: .: - izlazna staza za vozenje emergenc:y . n ()

- pomocni izlaz, izlaz u slu-caju nuzde

expansion [iks'prenJ~n] r -sirenje

expedite ['ekspidait] , n.: - ubrzati izvi:Senje expendale [iks'pend~l]

- potrosni, za jednokratnu upotrebu expense [iks'pens] - trosak

e.-s per trafic unit - troskovi jedi-nici prevoza

experimental [eks,peri'mentl] - eksperimentalni

expose [iks'p~uz] tr, n - izlo:Ziti

extend [iks'tend] , - izvuCi, ispustiti ~lon [iks'tenJ~n] r,

- izvlacenje, sirenje . handle - rucica za produzenje, nastavak . light n.: - pre-nosno svetlo emergency .

() - izvlacenje (stajnog trapa) u slueaju nuzde tlaps . - iz-vlacenje zakrilaca landing gear . t izvlacenje stajnog trapa

external [eks't~:nl] - spoljni . aileron .:.: .: - spoljna sekcija krilca . air - spoljni vazduh . control - da-ljinsko upravljanje

86 eyelet

. tlap - spoljna sekcija zakrilca ~ leakag~ - spolj-e curee . power receptacle r .: - prlflju-cak spoljnjeg izvora napajanja . power source

n.: - spoljni izvor na-pajanja . power supply rt - spoljni izvor na-pajanja . pressure -spoljni pritisak . ~ .: rt - pod-vesni teret

. tank - spoljni rezervoar za gorivo

ext:inguisher [iks'tiiJguiJ~] - sprava za gasenje pozara

extractor [iks'trrek~] rr - izvlakac

. parachute : - padobran za izvla-cenje tereta

extreme [iks'tri:m] - kraj-nji, ekstremni

. position n -krajnji polozaj

. range : - najveci dolet (domet)

extrusion [eks'tru:~] n profil (istisnut) [ai] - okce, usica

. bolt - zavrtanj sa usicom . piece k: - okular . terminal - zavrsetak uzeta sa usicom

eyelet ['ailit] , - ru-pica' usica

fablic

fabric ['frebrik] ; - tkanina; avionsko platno f. covered :

- pre