9911تابستان بهار و 91سال نهم، شماره دوفصلنامه پژوهش در طب ورزشي و فناوري

96

و VEGFبر زمان متفاوتِ قرارگرفتنِ عضله تحت تنشمدت با یمقاومت نیهفته تمراثر ششبررسی

سرم زنان جوان سالماندوستاتین

4 خسرو ابراهیم ،3*ماندانا غالمی، 2بختاله نیکحجت، 1راضیه شیری

واحد علوم تحقیقاتدانشجوی دکتری، فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسالمی، .1

دانشیار، فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد علوم تحقیقات .2

استادیار، فیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد علوم تحقیقات .3

می، واحد علوم تحقیقاتفیزیولوژی ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسال استاد، .4

96تا 96 شماره صفحات: 19/9/1361تاریخ پذیرش مقاله: 21/3/1361تاریخ دریافت مقاله:

چکیده های ناشی از آن نقش دارد. مطالعۀ حاضر، با هدف بررسی اثردر سازگاری که است قدرتی تمرینات متغیرهای از تنش قرارگرفتنِ عضله تحت زمانمدت

نفر از دانشجویان دختر 22سالم انجام شد. جوان زنان سرم اندوستاتین و VEGF بر مقادیر عضله متفاوت تنش تحت زمان مدت با مقاومتی تمرین هفتهشش

Normalیک ثانیه ) -طور تصادفی و مساوی در دو گروه با مدت زمان تحت تنش یک ثانیهها بهمشارکت کردند. آزمودنیسال( در این مطالعه 23/2±96/22)

Speed Contractionو سه ثانیه )- ( سه ثانیهSlow Speed Contraction قرار گرفتند. بار تمرینی در هر دو گروه یکسان بود و تمرین مقاومتی )

ساعت بعد از 41هفته و سه روز در هفته انجام شد. جهت بررسی متغیرهای پژوهش قبل از دورۀ تمرینی و مدت ششت ایستگاه، بهای در هشصورت دایرهبه

بین مقادیر .شدند ارزیابی ≥26/2Pداری در سطح معنی کوواریانس تحلیل آماری آزمون با هاها نمونۀ خون گرفته شد. دادهآخرین جلسۀ تمرین، از آزمودنی

.افزایش قدرت بیشتری را گزارش کردند SSC. در آزمون قدرت پا، گروه (P≥26/2)داری مشاهده نشد اندوستاتین دو گروه اختالف معنی و VEGF سرمی

تری نیاز بیشاحتمال زیاد برای تغییر این شاخص به تمرین هفته مشاهده نشد و بهزایی تغییری در دو گروه در مدت ششهای مربوط به رگاگرچه در شاخص

دنبال داشته باشد. هفته بهسه ثانیه(، ممکن است افزایش قدرت بیشتری را در شش -است، اما تمرین با زمان تحت تنش بیشتر )سه ثانیه

تمرین مقاومتی، سرعت انقباض، زنان. زایی،رگها: کلیدواژه

The effect of six weeks of resistance training with the Varying Time under Tension of muscle on vascular endothelial growth factor and endostatin serum

levels in healthy young women

Shiri, R1., Nikbakht, H2., Gholami, M3., Ebrahim, Kh4. 1. Ph.D Student of Department Sports Physiology, Faculty of Humanities, Science and Research Branch, Islamic Azad

University, Tehran, Iran

2. Associate Professor of Department Sports Physiology, Faculty of Humanities, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

3. Assistant Professor of Department Sports Physiology, Faculty of Humanities , Science and Research Branch,

Islamic Azad University, Tehran, Iran

4. Professor of Department Sports Physiology, , Faculty of Humanities , Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran

Abstract Time under Tension of muscle is one of the variables of strength training that contributes to its adaptation. The present study was conducted the effects of six weeks of resistance training with the varying Time under Tension of muscle on VEGF and endosotene serum levels in healthy young women. This study was conducted on 20 female students (22.65±2.03years) Subjects were randomly and equally assigned to two groups with a Time under Tension of 1s- 1s(Normal Speed Contraction) and 3s- 3s (slow Speed Contraction). The exercise load was the same in both groups and resistance training was done in a circular manner for six weeks, three days a week in eight stations. Blood samples were taken from the subjects to study research variables before the training period and 48h after the last session of the training. Data were analyzed by covariance analysis at a significant level of P≤0.05. There was no significant difference between the serum levels of VEGF and endostein in both groups (P≥0.05). In the strength test, the SSC group experienced increase power further. However, there was no difference between the two groups in indicators related to angiogenesis for six weeks and most probably, for this indicator needed more training time, but practice with more Time under Tension (3s- 3s) can lead to increase power further. Keywords: Angiogenesis, Resistance Training, Contraction Speed, Women.

*. gholami_man@yahoo.com

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020

...زمان متفاوتِ قرارگرفتنِمدت با يمقاومت نیهفته تمراثر ششبررسي

02

مقدمه

رسانیخون عضله حجم افزایش با انجامد.می عضله هایپرتروفی به که است بالقوه محرکی مقاومتی، تمرین

مجزا طوربه را بدن هایقسمت تمام که است قدرتی تمرینات از نوعی ایدایره تمرینات. (1یابد )می افزایش

از یکی تمرین حجم (.2)بخشد عضالنی را بهبود می-عصبی هایسازگاری و عضالنی کند و قدرتمی درگیر

دهشاعمال بار میزان ضربمعموالً از حاصل و شودمی محسوب مقاومتی تمرینات در مطرح متغیرهای ترینمهم

تمرین حجم دیگر، از سوی. (3شود )می نامیده حجمی بار و آیددست میبه نوبت، هر در تکرارها تعداد در

زمان کل)دارد قرار تنش تحت تمرینی ۀجلس یک در عضله یک کهزمانی اطالق شود کل به ممکن است

تنش تحت زمان را زمان این که( حرکت بین ایزومتریک و گرابرون گرا،درون اعمال در عضالت درگیری

(TUT)1 وسازیسوخت تغییرات و خونیکم به احتماالً باشد، بیشتر تنش تحت زمان هرچه(. 3)نامند می

مستقیم، صورتبه عضالنی، تنش تحت زمان . افزایش(4)یابد می افزایش هورمونی هایپاسخ و انجامدمی

زمان ضلهع و شوندمی اجرا آهسته روش با که تمریناتی در عبارتی،دهد؛ بهمی قرار تأثیر تحت را تمرین شدت

در رارهاتک تعداد تا یابد کاهش باید تمرین شدت مشابه، تکرارهای اجرای جهت تحت تنش است، بیشتری

تد،افمی اتفاق منظم ورزشی تمرینات اثر در که هاییسازگاری از از طرفی، یکی(. 6)شود حفظ ثابت ۀدامن یک

سیهایپوک تنش عضالنی، ایجاد دلیلنیز، به مقاومتی تمرینات(. 9)است عضالت سطح در مویرگی بستر توسعۀ

افزایش و در صورتی که به (0)گذارد می اثر آنژیوژنز بر احتماالً استرسی، هایهورمون افزایش نیز و موضعی

مسافت شکاه بافت، و خون بین تبادل زمان افزایش انتشار، سطح افزایش طریق منجر شود، از مویرگی چگالی

سیاهرگی و افزایش حداکثر اکسیژن مصرفی -سرخرگی خون اکسیژن اختالف افزایش اکسیژن، انتشار

(2maxVO)، 1634 سال در(. 1)کند می میسر را باالتر شدت با ورزشی اجرای تداوم و خستگی افتادنتعویقبه،

مختلفی، از جمله نیروهای عوامل(. 6)شد گزارش ورزشی فعالیت به پاسخ در عضله )آنژیوژنز( مویرگ افزایش

نگامه در اسکلتی عضلۀ شدنعروقی باعث ها و...،کشش انواع و عضالنی هیپوکسی، انقباض همودینامیکی،

ور رشد اکثر تحقیقات فاکت اما درگیرند، آنژیوژنز فرآیند در زیادی رشدی فاکتورهای. شوندمی ورزشی فعالیت

دالتون کیلو 46 مولکولی وزن با هپارین به باندشونده همودیمر پروتئین که یک 2(VEGFاندوتلیال رگی )

VEGF که است شده گزارش (.11)اند کرده ذکر فرآیند این در درگیر رشدی فاکتور ترینمهم (12است )

این از و شودمی عروقی پذیرینشت افزایش و هامویرگ آندوتلیوم در هاییروزنه گیریشکل و ایجاد سبب

مقابل، . در(12)دهد می افزایش را تنفسی گازهای تبادل و هامویرگ در خون حضور زمانمدت طریق،

که است آنژیواستاتیکی عوامل ترینمهم از 11 نوع کالژن با منشأ دالتون، کیلو 22 وزن با اندوستاتین، پیتیدی

و اندوتلیال هایسلول آپوپتوز افزایش و تکثیر کاهش شود و بامی آن عملکرد ، مانعVEGF به اتصال با

شدهانجام تحقیقات بررسی در(. 13)دهد را کاهش می آنژیوژنز فرآیند دیگر، آنژیواستاتیک عوامل سازیفعال

( 1366)همکاران و الوار که مهریطوریبه شود؛می دیده متناقضی نتایج زایی،رگ و مقاومتی تمرینات حیطۀ در

1. Time Under Tension 2. Vascular Endothelial Growth

Factor

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020

9911، بهار و تابستان 91پژوهش در طب ورزشي و فناوري، شماره

01

نهایت رد بررسی کردند و غیرفعال در مردان عروقی رشد عوامل برخی بر مقاومتی را تمرین هفته پنج تأثیر

(. 1دهد )می داری افزایشطور معنیرا به رشد هورمون و VEGF مقادیر که این برنامۀ تمرینی گرفتند، نتیجه

مردان در فزاینده مقاومتی تمرین هفته چهار که کردند گزارش( 1366) همکاران و کرمی دیگر، جایی در

گذارد ینم داری بر مقادیر اندوستاتینمعنی تأثیر ولی دارد، داریمعنی تأثیر NO1 و VEGFمقادیر بر غیرفعال

ابستهو فعالیت شدت و مدت به ورزشی فعالیت از ناشی آنژیوژنز که اندداده نشان مطالعات طورکلی،به (.14)

ال، ح .نیست معلوم فرآیند این توسعۀ در ورزشی، فعالیت در تنش، تحت زمانِمدت نقش هنوز ، اما(16)است

ست،ا نگرفته زمان قرارگرفتن عضله تحت تنش صورتزمینۀ مدت در چندانی مطالعات اینکه به توجه با

)ضمن تمتفاو تنش قرارگرفتن تحت زمانمدت با قدرتی تمرینات در زاییرگ فاکتورهای تغییرات بررسی

کرارت تعداد و مقاومت میزان کاهش با دریابیم آیا که این است هدف. رسدمی نظربه حفظ بار تمرین( ضروری

بر قمحق شود یا خیر.می مشاهده زاییرگ فاکتورهای در متفاوتی نتایج تنش، زمان مدت افزایش طرفی از و

تمرین ههفتشش اثر زایی و مدت زمان قرارگرفتن عضله تحت تنش،رگ موضوع اهمیت به توجه با تا است آن

بررسی سالم جوان زنان سرم اندوستاتین و VEGF تغییرات بر عضله متفاوت تنش زمان مدت را با مقاومتی

. کند

شناسیروش

دانشجویان از نفر 22 منظور، این برای. است آزمونپس-آزمونپیش نوع از و کارآزمایی حاضر، تحقیق روش

تنیگف. کنند شرکت پژوهش این در تا شدند داوطلب غیرفعال دختر ساکن خوابگاه دانشگاه خوارزمی کرج

زنی نکرده بودند و مصرف مؤثری غذایی مکمل و دارو گونه هیچ گذشته ماهشش طی در هاآزمودنی که است

جرایا روش و اهداف ابتدا، در .کرده بودند خودداری کافئین مصرف از تمرینی، پروتکل از قبل ساعت دوازده

تکمیل را سالمتی نامۀپرسش و نامۀ آگاهانهرضایت سپس، شد. داده توضیح هاآزمودنی برای کامل طوربه تحقیق

علوم کدۀپژوهش ورزشی علوم و بدنی تربیت هایپژوهش در اخالق کمیتۀ به تأیید تحقیق روند کلیۀ. کردند

همۀ مقاومتی، تمرینات شروع از قبل ادامه، در. رسیده است IR.SSRC.REC.1397.003 کد با ورزشی

هایشاخص از برخی الزم، هایآموزش و حرکات با آشنایی ضمن تا شدند دعوت آزمایشگاه به هاآزمودنی

روش از و )با استفاده از کالیپر چربی درصد وزن، قد، سن، به این شرح ثبت شود: فیزیولوژیکی جسمانی و

از فادهاست بدنی )با تودۀ جکسون( شاخص – پوالک( خاصره فوق و شکم بازویی، سرسه) اینقطهسه برآورد

( 19) 3از فرمول برزیکی 2(1RM) قدرت حداکثر گیریاندازه و متر( برحسب قد مجذور بر تقسیم وزن فرمول

کتحر هریک از شش بیشینه( برای تکرار یک= کیلوگرم به شده جاجابه وزنۀ(/ 2201/1-(2201/2 ×تکرار))

هایویژگی به توجه با هاآزمودنی مقاومتی. تمرینی ۀبرنام شدت تعدیل منظوربه تحقیق در استفاده مورد

گروه اول هریک از .جای داده شدند مساوی گروه دو در تصادفی صورتبه و شدند گنهم آنتروپومتریک

1. Nitric Oxide 2. 1-Repetition Maximum 3. Brzycki

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020

...زمان متفاوتِ قرارگرفتنِمدت با يمقاومت نیهفته تمراثر ششبررسي

02

( در هر انقباض، اجرا کردند و گروه NSC1یک ثانیه ) –حرکات قدرتی را با مدت زمان تحت تنش یک ثانیه

( حرکات را انجام دادند. بار تمرینی در هر دو گروه SSC2سه ثانیه ) –دوم با مدت زمان تحت تنش سه ثانیه

ر دو گروه آزمون قدرت پا گرفته شد. های ههفته تمرین مقاومتی، از آزمودنییکسان بود و قبل و بعد از شش

نیز ساعت دوازده و کردند امتناع خوردن از ساعت دو هاآزمودنی خونی، و جسمانی آزمون هر اجرای از پیش

غیربرتر دست بازویی سیاهرگ از خونی، هاینمونه سنجش منظوربه .(1)کردند خودداری کافئین خوردن از

ارآث حذف برای. نمونۀ خون گرفته شد ایهفتهشش پروتکل اجرای از پس و پیش ۀمرحل دو در هاآزمودنی

(.1) گرفت صورت تمرین ۀجلس آخرین از پس ساعت 41 خونی گیرینمونه نیز تمرین موقت

زمان تا و شد جدا( دقیقه چهار به مدت و دقیقه در دور 12222) روش سانتریفیوژ به اخذشده هاینمونه سرم

VEGFبه مربوط هایداده تحلیل و تجزیه منظوربه. شد دارینگه گرادسانتی ۀدرج -02 در دمای گیریاندازه

صورتبه مقاومتی تمرین کشور آلمان استفاده شد. پروتکل IBLاالیزا ساخت هایکیت و اندوستاتین، از

حرکات اسکات، پرس سینه، پرس پا، جلو بازو با دمبل، جلو ران، حرکت پارویی، پشت پا و شامل و ایدایره

تمرینی ارب سازییکسان جهت فرمول از این باشد، یکسان گروه دو در تمرینی بار اینکه پشت بازو بود. برای

(:10شد) استفاده گروه دو

1. Normal Speed Contraction 2. Slow Speed Contraction

↓

هفته 1 2 3 4 6 9

قدرت آزمون ↑.......................................................................................................................................... ↑

تمرین مقاومتی ↑↑↑ ↑↑↑ ↑↑↑ ↑↑↑ ↑↑↑ ↑↑↑

گیری خون نمونه ↑ ...................................................................................................................................... ↑

↑

آشنایی با حرکات و

های سنجش شاخص

فیزیولوژیکی جسمانی و

از آخرین ساعت بعد 44

تمرین ۀجلس

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020

9911، بهار و تابستان 91پژوهش در طب ورزشي و فناوري، شماره

03

تمرین بار= شدت ×حجم

تمرین بار= شدت(× تکرار تعداد ×عضله تنش تحت زمان)

صاصی کردن اختدقیقه دوی نرم با سرعت آهسته و بدون شیب روی تردمیل( و گرمکردن عمومی )پنجبعد از گرم

درصد یک تکرار بیشینه و 62با اول گروه در مقاومتی تمرین )اجرای حرکات پروتکل بدون وزنه(، پروتکل

های فلکشن و سه ثانیه اکستنشن( در هر تکرار، با استراحتهشت تکرار با مدت زمان تحت تنش )سه ثانیه

تکرار با مدت زمان تحت تنش 16درصد یک تکرار بیشینه و 12با دوم گروه ها، و درای بین دورهدقیقهیک

ام گرفت. ها انجای بین دورهدقیقههای یک)یک ثانیه فلکشن و یک ثانیه اکستنشن( در هر تکرار، با استراحت

فتۀ هبار، پروتکل تمرینی در دوثانیه در نظر گرفته شد و جهت رعایت اصل اضافه 32ها حت بین ایستگاهاسترا

هفتۀ سوم در چهارنوبت اجرا شد. از طرفی، به همین منظور و نوبت و دواول، در دو نوبت، دوهفتۀ دوم در سه

ها گیری شد و آزمودنید نظر اندازههریک از حرکات مور 1RMنیز پیشرفت تدریجی، در هفتۀ چهارم، مجدداً

های بعدی با درصدهای یک تکرار بیشینۀ جدید به تمرین پرداختند. مکان انجام تمرینات سالن در هفته

از و شاپیروویلک آزمون از هاداده توزیع بودنطبیعی بررسی سازی دانشگاه خوارزمی کرج بود. جهتبدن

ن آزمو ها ازداده تحلیل و تجزیه جهت شد. همچنین، استفاده هاواریانس گنیهم بررسی منظوربه لوین آزمون

تجزیه. شد استفاده 26/2 کمتر یا مساوی داریمعنی سطح و آزمون تی زوجی و مستقل در تحلیل کوواریانس

انجام شد. SPSS 16 افزارنرم از استفاده با آماری هایتحلیل و

هایافته ارائه شده است. 1صورت میانگین و انحراف استاندارد در جدول ها بهمشخصات توصیفی آزمودنی

سنجيترکیب هايشاخص آماري نتایج و استاندارد انحراف و . میانگین9 جدول

آزمونپیش مقادیر با دارمعني اختالف*

( و 09/2=P) VEGFبرای فاکتورهای هاداده توزیع بودنطبیعی بررسی جهت شاپیروویلک آزمون نتایج

VEGF (06/2=P )برای فاکتورهای هاواریانس گنیهم بررسی جهت لون، آزمون نیز ( وP=69/2اندوستاتین )

ونآزمپیش در مستقل تی آزمون است. نتایج بوده طبیعی هاداده توزیع که داد (، نشانP=10/2اندوستاتین )

(، وزن P=63/2(، وزن )P=11/2(، قد )P=16/2های جسمانی و فیزیولوژیکی از جمله سن )برخی از شاخص

سن

)سال(

قد

متر()سانتی

وزن

)کیلوگرم(

وزن بدون چربی

)کیلوگرم(

درصد چربی

)درصد(BMI

(kg/m2)

یک ثانیه(-ثانیه )یک 1/22±4/4 2/22±20/2 1/41±1/91 6/64±0/6 3/193±26/3 21±9/1 آزمونپیش

*1/22±2/16 *1/21±1/1 *1/41±6/3 6/64±26/2 آزمونپس

سه ثانیه(-)سه ثانیه 3/22±1/21 2/24±2/29 3/42±9/19 1/69±2/6 3/192±26/3 3/22±3/2 آزمونپیش

*2/21±0/6 *1/22±9/6 *3/41±6/0 *0/66±1/2 آزمونپس

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020

...زمان متفاوتِ قرارگرفتنِمدت با يمقاومت نیهفته تمراثر ششبررسي

04

نشان هاآزمودنی گنیهم بررسی ( جهت19/2=P) BMI( و P=21/2(، درصد چربی )P=01/2بدون چربی )

هاگروه و نداشت وجود هاآزمودنی بین پژوهش ابتدای در 1 جدول مقادیر در داریمعنی آماری تفاوت که داد

مرین هفته تهای مربوط به ترکیب بدن، نشان داد که این ششتجزیه و تحلیل داده .بودند گنهم یکدیگر با

دار آماری در فاکتورهای وزن بدون چربی، درصد چربی و نیمقاومتی در هر دو گروه باعث ایجاد اختالف مع

BMI ( 2/2 6شده است≥P و تنها در گروه )NSC بین وزن قبل از تمرین و بعد از تمرین تفاوت آماری ،

روهی گ)آزمون کوواریانس جهت بررسی تغییرات بین آماری تحلیل نتایج براین،عالوه (.P=26/2دار نبود )معنی

های در بررسی که دهدمی نشان .2 جدول گروهی(، درزوجی جهت بررسی تغییرات درونو آزمون تی

VEGF، مقادیر سرمی SSCو NSC گروه دو ای، دردایره مقاومتی تمرین هفتهشش دنبالگروهی، بهبین

(39/2=P( و اندوستاتین )30/2=Pتفاوت آماری معنی ) نشان داد داری ندارد. نتایج آزمون تحلیل کوواریانس

افزایش بیشتری SSCکه قدرت در گروه طوریداری وجود دارد، بهبین دو گروه در آزمون قدرت اختالف معنی

آزمون در هر دو گروه را آزمون به پسدار قدرت از پیشبسته نیز افزایش معنینشان داد. نتایج آزمون تی هم

(. P≤26/2نشان داد )

زایيرگ هايشاخصقدرت و تغییرات . نتایج2 جدول

(X±SDاست ) شده بیان معیار انحراف ± میانگین به صورت اعداد

( P≤0/0 5) آزمونپیش مقادیر از دارمعني اختالف*

دار داشت. ( کاهش غیرمعنی22/2=P) SSC( و 21/2=P) NSCدر هر دو گروه VEGFدر مقابل، مقادیر

داری نشان داد.( کاهش غیرمعنی10/2=P)SSC ( و 42/2=P) NSCمقادیر اندوستاتین نیز در هر دو گروه

بحث

ن )از ای، مقادیر مربوط به ترکیب بدمقاومتی دایره تمرین هفتهشش دنبالکه به داد نشان حاضر پژوهش نتایج

2/1و 1/1، 6/2ترتیب به NSC گروه به مقادیر قبل از تمرین، در ( نسبتBMIجمله وزن، درصد چربی و

دار است درصد کاهش یافته است که از نظر آماری نیز معنی 2/2و 1/4، 3/2ترتیب به SSCدرصد و در گروه

(6 2/2≥Pدر مقایسۀ مقادیر مربوط به قدرت پا نیز، که به .) ،منزلۀ آزمون عملکردی هدف ارزیابی قرار گرفت

درصد تغییرات آزمونپس آزمونپیش گروه متغیرP

گروهیدرون P

گروهیبین

VEGF

تر(لی)نانوگرم بر میلی 30/2 21/2 -10/11±6/4 12/12±6/21 11/62±1/9 ه(یک ثانی-)یک ثانیه

22/2 -16/1±6/1 12/96±2/9 11/06±4/2 (هثانی سه-ثانیه سه)

اندوستاتین

تر(لی)نانوگرم بر میلی

93/2 42/2 -26/6±4/2 42/129±0/1 26/110±6/9 (یهثان یک-ثانیه یک) 10/2 -31/12±6/1 1/16±13/6 42/121±6/6 (هثانی سه-ثانیه سه)

قدرت پا

)کیلوگرم(

22/2 *221/2 1/4±6/1 12/16±1/9 11/19±0/2 (یهثان یک-ثانیه یک) *221/2 2/6±0/4 9/63±99/2 9/11±2/4 (هثانی سه-ثانیه سه)

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020

9911، بهار و تابستان 91پژوهش در طب ورزشي و فناوري، شماره

06

درصد، و در گروه 1/4، قدرت پا NSCای، در گروه مقاومتی دایره تمرین هفتهشش دنبالمشاهده شد که به

SSC 4/6 دهد در گروه دوم، که مدت زمانِ قرارگرفتنِ عضله کند که نشان میدرصد افزایش مشخص می

در گروه ن، این افزایشتحت تنش در هر تکرار بیشتر است، میزان افزایش قدرت پا نیز بیشتر است. همچنی

SSC اختالف آماری معنی( 26/2داری با گروه دیگر داشت≥P در مقابل، مقادیر .)VEGF در گروهNSC ،

درصد، NSC ،2/6درصد کاهش یافت. مقادیر اندوستاتین نیز در گروه SSC ،1/1درصد و در گروه 4/11

( و 30/2=P) VEGFدرصد کاهش نشان داد. نتایج مربوط به مقادیر سرمی SSC ،1/12و در گروه

داری وجود ندارد؛ ( نیز نشان داد که بین دو گروه مذکور از نظر آماری تفاوت معنیP=93/2اندوستاتین )

× )تعداد متوان نتیجه گرفت که این دو نوع برنامۀ تمرین مقاومتی، که با حفظ بار تمرینی، حجبنابراین، می

( متفاوتی داشتند، نتایج یکسانی در مورد فاکتورهای ارزیابی 1RM%مدت زمان تحت تنش عضله( و شدت )

دهند. شده، ارائه می

هایبتنو در تکرارها تعداد افزایش و بار تدریجی افزایش که دارد وجود اعتقاد دربارۀ تمرینات مقاومتی، این

ثربخشیا تواندمی خستگی ایجاد با و دارد همراهبه را تنش قرارگرفتنِ عضله تحت زمان افزایش کمتر، بار با

و یطیمح خستگی تا اندکرده تالش متفاوتی هایروش با پژوهشگران دلیل، همین به دهد؛ افزایش را تمرین

تمرین نیز دیگر برخی و( 11)اندکرده استفاده بندشریان از پژوهشگران برخی مثال، برای کنند؛ ایجاد خونیکم

منزلۀ یک در پژوهش حاضر، میزان افزایش قدرت پا، به(. 6)اندداده پیشنهاد را ترطوالنی انقباض هایزمان با

آزمون عملکردی، در گروهی که عضله در هر تکرار مدت زمان بیشتری تنش قرار داشت، بیشتر بود. بنا به

شود می یشترب وسازیسوخت تغییرات و خونیکم احتماالً باشد، بیشتر تنش تحت زمان تحقیقات پیشین، هرچه

تند حرکتی واحدهای کارگیریبه افزایش به ممکن است حالت این(. 4)یابد می افزایش هورمونی هایپاسخ و

مدت زمان تغییرات براین،عالوه(. 11) شوندمی فراخوانی کند انقباض واحدهای از پس که انقباض منجر شود

که هددمی قرار تأثیر تحت معناداری صورتبه را عضله انقباض قابل تارهای هایویژگی حجمی، بار و تنش

( 2221) همکاران و وسکات. دارد بازتاب عضالنی عصبی اتصال محل در نیرو تولید اختالف بر مطلب این

مریناتت آهستۀ هایبرنامه از که افرادی کردند گزارش مختلف تنش تحت هایزمان بلندمدت اثر بررسی در نیز

روش با دهند کهنشان می افرادی به نسبت قدرت در( درصدی 62) معناداری بهبود اند،کرده استفاده مقاومتی

و استفاده گفتهپیش مشابه طرح از( 2221) همکاران و کلیر که است درحالی این(. 16) اندکرده تمرین منظم

بهبود ( درصد 16) آهسته تمرین گروه به نسبت( درصد 36) منظم تمرین گروه در قدرت که کردند مشاهده

(.22)یافته است

یک –زمان تحت تنش )یک ثانیه هفته تمرین مقاومتی با مدتاین، مطالعۀ حاضر نشان داد که ششبرعالوه

1RM 62سه ثانیه( با شدت –زمان تحت تنش )سه ثانیه درصد و همچنین، مدت 1RM12ثانیه( و شدت

طورکلی، فعالیت بدنی فاکتور رشد شده است. به VEGFداری در مقادیر سرمی درصد باعث کاهش غیرمعنی

VEGFاندوتلیال رگی سرم تأثیرهای متفاوتی دارد؛ چنانچه برخی مطالعات نشان دادند فعالیت بدنی میزان

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020

...زمان متفاوتِ قرارگرفتنِمدت با يمقاومت نیهفته تمراثر ششبررسي

09

هفته تمرین مقاومتی دنبال هشته به( نیز نشان دادند ک1364(. بهجتی و همکاران )21،22دهد)سرم را کاهش می

یابد. شاید بتوان از علل داری کاهش میطور معنیبه VEGFدرصد، یک تکرار بیشینه، مقادیر 42-96با شدت

ها )هر دو پژوهش خانم بودند(، نوع تمرین سوبودن نتایج این تحقیق با پژوهش حاضر، به نوع آزمودنیهم

مان زها و مدتتنه(، تعداد آزمودنیایستگاه ترکیبی باالتنه و پایین 1-12در ای)تمرین مقاومتی از نوع دایره

سرم را VEGF(. در مقابل، برخی مطالعات نشان دادند فعالیت بدنی، میزان 23تمرین تقریباً مشابه اشاره کرد)

درصد 92-02شدت مقاومتی با تمرین هفته( نشان دادند که پنج1366دهد: مهری الوار و همکاران )افزایش می

دیگر، گاوین و پژوهشی (. در1) دهدداری افزایش میطور معنیرا به VEGFبیشینه، مقادیر تکرار و یک

و سالم زن و مرد هایروی آزمودنی زانو بازکردن مقاومتی پروتکل وهله یک ( با اجرای2220همکاران )

افزایش پالسما و عضلۀ اسکلتی VEGFو پروتئین mRNA کردند گزارش برداری عضالنی،نمونه با غیرفعال

سوبودن نتایج این تحقیق با پژوهش حاضر این نکته باشد که در این است. شاید دلیل ناهم یافته معناداری

گیری صورتبرداری عضله انجام شده و بیان ژن بررسی شده است؛ اما در پژوهش حاضر خونتحقیق، نمونه

سرم VEGFمیزان (.24) از عضله به خون حرکت کند VEGFنی الزم است تا زماگرفته است. چراکه مدت

شانن مطالعات. است( فعال اسکلتی ویژه عضلۀبه) مختلف هایبافت از VEGFترشح و تولید به میزان وابسته

میزان بنابراین،. شودمی خون گردش از عضلۀ اسکلتی وارد VEGFپروتئین فعالیت، به پاسخ در دهند کهمی

VEGF اینکه هتوجه ب با است. همچنین، فعالیت متفاوت به پاسخ در سیاهرگی خون میزان با خون سرخرگی

این ست،ا انقباض تند تارهای از بیشتر انقباض کند در تارهای هایپوکسی به پاسخ در VEGFژن بیان میزان

(.16باشد ) سهیم فعالیت به پاسخ در سرم VEGFمیزان نیز در تارها نوع فراخوانی که دارد امکان

رزشیو که فعالیت نیست معنی این ورزشی به فعالیت دنبالسرم بهVEGF توان گفت کاهش کلی، میطوربه

هایبه گیرنده VEGFاتصال از ناشی این کاهش که دارد امکان اما دهد،می کاهش را VEGFتولید میزان

عضلۀ و قلبی عضلۀ در آنژیوژنز دادن فرآیندرخ برای محرکی اتصال این که باشد های اندوتلیالسلول موجود

این افزایش که است سولفات هپارین مانند هاییپروتئین به VEGF یا ناشی از اتصال (26)اسکلتی است

در تحقیقات (.16)کند می محافظت VEGF افزایش مقابل در خونی عروق ازحدبیش پذیرینشت از هاپروتئین

اثر VEGFتواند بر ها نیز میورزشی، نشان داده شده است که شدت و مدت تمرینات و نوع آزمودنی

( است که از راه تنش برشی در اندوتلیال NOزایی نیز، نیتریک اکساید )(. یکی از عوامل مهم رگ29بگذارد)

ند های اندوتلیال و فرآیوع تکثیر سلولاند افزایش تنش برشی هنگام شرشود. مطالعات گزارش کردهآزاد می

شدن در فعال NOاند شود. تحقیقات زیادی نشان دادهمی VEGFو افزایش NOزایی باعث آزادشدن رگ

در NO(. ازآنجاکه یکی از سازوکارهای اصلی رهایش 20کند )نقش کلیدی ایفا می VEGFمسیر سیگنالی

علت اینکه گردش خون عمومی نسبت به تمرینات استقامتی به عروق، تنش برشی است و در تمرینات مقاومتی،

نداشته باشد و کاهش رهایش NOرسد تمرینات مقاومتی تأثیر چندانی بر رهایش نظر میتر است، بهمالیم

NO به کاهشVEGF با رسدمی نظربه پس، (.20) یابدزایی تا حدودی کاهش میشود و عامل رگمنجر می

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020

9911، بهار و تابستان 91پژوهش در طب ورزشي و فناوري، شماره

00

تغییرات بر یورزش تمرینات تأثیرگذاری سازوکار حاضر، تحقیق و پیشین تحقیقات متناقض نتایج به توجه

VEGF است. ناشناخته و مبهم بدن هایبافت در

دت ش و ثانیه دو تنش تحت زمانمدت با مقاومتی تمرین هفتهشش این بود که حاضر، از نتایج مهم مطالعۀ

1RM 12 1شدت با ثانیهشش تنش تحت زمانمدت همچنین و درصدRM 62 ،کاهش باعث درصد

میزان انۀنش استراحت، حالت در سرم میزان اندوستاتین .است اندوستاتین شده سرمی مقادیر در داریغیرمعنی

ر که د باشد این ممکن است نشانۀ سالم افراد خون در گردش اندوستاتین وجود. است کالژن هایدگرگونی

مطالعات اندک .کنندمی ایفا آنژیوژنز فرآیند تنظیم مهمی در نقش آنژیواستاتیکی فاکتورهای طبیعی، وضعیت

ایجلسهفعالیت تک به پاسخ در سرم میزان اندوستاتین که دهدنشان می اندوستاتین زمینۀ در گرفتهصورت

دیگر تحقیقات و مطالعه این از آمدهدستبه هاییافته (، اما22یابد )می افزایش سالم افراد در معناداری طوربه

نشان مطالعات که برخیچنان .دارد اثرهای متفاوتی حاد، فعالیت خالفبر ورزشی، تمرینات که داده است نشان

به این ( 2221)همکاران و بریکسیوس (.16،21)دهد می کاهش را اندوستاتین سرم میزان بدنی فعالیت دادند،

ابد یمی کاهش چاق مردان در مدت،طوالنی فعالیت هوازی به پاسخ در اندوستاتین، میزان نتیجه رسیدند که

دانمر در را اندوستاتین میزان فعالیت استقامتی ماه شش که دادند ( نیز نشان2212سوهر و همکاران ). (26)

ورزشی تمرینات که دادند نشان (2223(. اما سیدا و همکاران )32) دهدمی کاهش داریطور معنیبه دونده

به پاسخ اندوستاتین که دهدمی نشان نتایج این (.31) دهدنمی تغییر مردان غیرفعال در را اندوستاتین میزان

حاضر نتایج پژوهش. است وابسته هاآزمودنی آمادگی سطح آنتروپومتریکی و هایویژگی به ورزشی تمرینات

اربسی پایۀ سطح از ناشی تناقض این دلیل احتماالًکه ( 31)است سوهمنا( 2223) همکاران و سیدا هاییافته با

های مردآزمودنی از که آنها، مطالعۀ در. همکاران باشد و سیدا مطالعۀ هایآزمودنی در سرم پایین اندوستاتین

سرم اندوستاتین پایۀ میزان کهدرحالی بود، 20/2 ± 23/6 (ng/mlاندوستاتین ) پایۀ سطح بودند، کرده استفاده

.است نیاز بیشتری مطالعات به زمینه این زن استفاده شد، باالتر بود. البته، در هایآزمودنی که از مطالعه، این در

اندوستاتین و ورزشی مقاومتی فعالیت ارتباط با بررسی تحقیقات پیشین، مشاهده شد که تحقیقات زیادی دربارۀ

ه نتایج متناقضی شده ک بررسی اندوستاتین مقدار بر استقامتی ورزشی تمرینات تأثیر بیشتر، انجام نشده است.

هایروش ها،آزمودنی نوع در ، تفاوتVEGFکلی، شاید بتوان گفت که همانند طورهم گزارش شده است. به

ستاتیناندو مقادیر بر است ممکن تمرینات مدت و شدت نوع، و شدهگیریبافت اندازه گیری،اندازه آزمایشگاهی

.باشند تأثیرگذار

ایابطهر بافت، های متابولیکیویژگی و مویرگی چگالی با اندوستاتین میزان که اندنشان داده اخیر مطالعات

دارد. سازوکار کاهش اندوستاتین در پاسخ به تمرینات ورزشی هنوز واضح و معلوم نیست، اما احتمال معکوس

دهد و این امر ممکن است مانع از سلولی کاهش دارد تمرینات ورزشی میزان دگرگونی را در ماتریکس برون

شده، شناخته هایسایتوکاین ترینمهم از یکی منزلۀ، بهTNFα(. 21جداشدن اندوستاتین از کالژن شود )

TNFαکه دادند ( نشان2226همکاران ) و (. برامر32دارد ) اندوتلیال هایسلول عملکرد بر مهمی تأثیرات

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020

...زمان متفاوتِ قرارگرفتنِمدت با يمقاومت نیهفته تمراثر ششبررسي

01

(؛ 32د )سرکوب کن اندوتلیال هایسلول را در اندوستاتین تشکیل پروتئازها، عمل تعدیل طریق از است ممکن

اما، .دباش از فعالیت بعد سرم اندوستاتین میزان دارکاهش معنی دلیل احتماالً شده،ذکر سازوکار نتیجه، در

زمینه داد و به توان نظر دقیقی در اینگیری نشده است، نمیازآنجاکه این فاکتور در پژوهش حاضر اندازه

داریمعنی طور( بهES)آنژیواستاتیکی عامل حاضر پژوهش در اینکه به توجه مطالعات بیشتری نیاز است. با

فعالیت به پاسخ در ES کاهش مولکولی ـ سلولی گذشته، سازوکارهای تحقیقات بررسی در و کاهش یافته

رو،ازاین .شودمی ایجاد پژوهش هاییافته دهیتعمیم و تفسیر زمینۀ در هاییمحدودیت است، نشده بیان ورزشی

.بپردازند موضوع این به آتی هایشود پژوهشمی پیشنهاد

گیرینتیجه

له متفاوتِ قرارگرفتن عض زمانمدت با مقاومتی تمرین هفتهشش که داد نشان پژوهش این نتایج طورکلی،به

نیز و نژیوژنزآ فرآیند مثبت کنندۀتنظیم ترینمهم منزلۀبه رگی، اندوتلیال رشدی عامل تکرار، هر در تنش، تحت

فاوتت هیچ داد و کاهش را آنژیوژنز، فرآیند منفی هایکنندهتنظیم ترینمهم از مثابۀ یکیبه اندوستاتین،

جایگزین ار تمرینی برنامۀ نوع دو این بتوان احتماالً دهدمی نشان که نشد مشاهده گروه دو نتایج بین داریمعنی

ظر نتری الزم است تا بتوان در این زمینه با قدرت بیشتری اظهارالبته، باید گفت تحقیقات وسیع .کرد یکدیگر

افزایش ار مقاومتی تمرینات شدت خواهندمی که زمانی شود،می پیشنهاد بانوان ورزش مربیان کرد. در پایان، به

چرا دهند؛ افزایش انقباض هر در را تنش تحت قرارگرفتن عضله زمان مدت ها،وزنه مقدار تغییر جایبه دهند،

شود.کم از نظر قدرتی به افزایش بیشتر قدرت منتهی میحاضر، دست تحقیق نتایج به بنا که

منابع1. Shekarchizade, P. (2013). The effect of resistance training on the capillary density of skeletal muscle and plasma

levels of several factors associated with normal and diabetic rats.] PHD thesis[. Iran. Faculty of Humanities. Tarbiat Modarres University. (Persian).

2. Bazgir, B. (2010). The comparison of plasma il-15 and crp response to ecc and con resistance training in athlete and non athlete. ]Masters thesis[. Iran. Faculty of Education and Psychology. Shiraz University.( Persian).

3. Mazzetti, S., Douglass, M., Yocum, A., Harber, M. (2007). Effect of explosive versus slow contraction and exercise intensity on energy expenditure. Medicine Science Sports Exercise. 39(8):1291-301.

4. Gentil, P., Oliveria, E., Bottaro, M. ( 2006). Time under tension and blood lactate response during four different resistance training methods. Journal Physiological Anthropology. 25(5):339-44.

5. Goto, K., Ishii, N., Kizuka, T., Kraemer, R.P., Honda, Y., Takmatsu, K. (2009). Hormonal and metabolic responses

to slow movement resistance exercise with different durations of concentric and eccentric actions. European Journal of Applied Physiology. 106(5):731-9.

6. Huber-Abel, F.A., Gerber, M., Hoppeler, H., Baum, O. (2012). Exercise-induced angiogenesis correlates with the

upregulated expression of neuronal nitric oxide synthase (nNOS) in human skeletal muscle. European Journal of Applied Physiology. 112(1):155-62.

7. Prior, B.M., Yang, H.T., Terjung, R.L. (2004). What makes vessels grow with exercise training? Journal of Applied

Physiology. 97:1119-28. 8. Mehri Alvar, Y., Sayevand, Z., Erfani Adab, F., Heidari Moghadam, R., Samavat Sharif, M., Karami, S. (2016). The

effect of a five-week resistance training on some of the vascular growths factors in inactive men's. Journal of Sport

Physiology. 29:15-30. (Persian). 9. Vanotti, A., Magiday, M. (1934). Untersuchungen zum studium des trainiertsein V über die capillarisierung der

trainierten muskulaturen. Arbeits Physiologie. 7:615-22.

10. 10.Salehi, E., Amjadi, F., Khazaii, M. ( 2011). Angiogenesis in health and disease: The role of vascular endothelial growth factor (review article). The Journal of Isfahan Medical School. 132:312-26. (Persian).

11. Gustafsson, T., Rundqvist, H., Norrbom, J., Rullman, E., Jansson, E., Sundberg, C.J. (2001). The influence of

physical training on the angiopoietin and VEGF-A systems in human skeletal muscle. Journal of Applied Physiology. 137:1012-20.

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020

9911، بهار و تابستان 91پژوهش در طب ورزشي و فناوري، شماره

06

12. Aghajanian, A., Wittchen, E.S., Allingham, M.J., Garrett, T.A., Burridge, K. (2008). Endothelial cell junctions and the

regulation of vascular permeability and leukocyte transmigration. Journal of Thrombosis and Haemostasis. 61453–60.

13. Mansuri, K., Seifi, P., Mostafaii, A., Mohammadi Motlagh, H. ( 2012). Study of mechanisms and causes of associated

with angiogenesis (review article). Journal of Kurdistan University of Medical Sciences. 17:96-107. (Persian). 14. Karami, S., Ramazani, A. (2016). Adjustment in response to stimulatory and inhibitory factors of angiogenesis after

four weeks of increasing resistance training in passive men. Journal of Ofoghe Danesh. 22(4):267-74. (Persian).

15. Nourshahi, M., Feizemilani, R., Gholamali, M. ( 2011). Effects of acute eccentric exercise on serum vascular endothelial growth factor and endostatin concentration in male wistar rats. Journal of Sport in Biomotor Sciences. 5(1):86-94. (Persian).

16. Barari, A., Bashiri, J., Sarabandi, M. ( 2015). The effect of circuit resistance training combined with ginseng supplementation level of VEGF and PDGF in inactive females. Medical Journal of Tabriz University of Medical Sciences and Health Services. 37(5):6-13. (Persian).

17. Arazi, H., Mirzaei, B., Heidari, N. (2014). Neuromuscular and metabolic responses to three different resistance exercise methods. Asian Journal of Sports Medicine. 5(1):30-8.

18. Arazi, H., Chegini, J. (2016). The comparative effect of different times under tension in eccentric phase of isotonic

resistance exercise on markers of delayed-onset of muscle soreness. Sport Physiology. 8(31):63-76. (Persian) 19. Westcott, W.L., Winett, R.A., Anderson, E.S., Wojcik, J.R., Loud, R.L.R., Cleggett, E., Glover S. (2001). Effects of

regular and slow speed training on muscle strength. The Journal of Sports Medicine and Physical Fitness. 41(2):154-

8. 20. Keeler, L.K., Finkelstein, L.H., Miller, W., Fernhall, B. (2001). Early-phase adaptations of traditional-speed vs. super

slow resistance training on strength and aerobic capacities in sedentary individuals. Journal of Strength &

Conditioning Research. 15(3):309-14. 21. Barari, A., Alavi, S., zabihi, E. (2014). The effect of short-term resistance training and silymarin consumption on some

of capillarization and angiogenic factors in fat male. International Journal of Sport Studies. 4(7):771-5.

22. Gu, J.W., Gadonski, G., Wang, J., Makey, I., M., Adair, T.H. (2004). Exercise increases endostatin in circulation of healthy volunteers. BMC physiology. 4:2.

23. Behjati, A., Babaii, A., Faramarzi, M. (2015). The effect of resistance training on vascular endothelial growth factor

(VEGF) in older women. Iranian Journal of Ageing. 10(3):156-65. (Persian). 24. Gavin, T.P., Drew, J.L., Kubik, C.J., Pofahl, W.E., Hickner, R.C. (2007). Acute resistance exercise increases skeletal

muscle angiogenic growth factor expression. Acta Physiologica. 191(2):139–46.

25. Shekarchizade, P., Khazaii, M., Gharakhanlu, R., Karimiyan, J., Safarzade, A. (2012). The effect of resistance training on plasma levels of nitric oxide, vascular endothelial growth factor and its type one receptor in healthy male rats. The Journal of Isfahan Medical School. 30(176):65-73. (Persian).

26. Nourshahi, M., Babaii, A., Bigdeli, M., Ghasemi Beirami, M. ( 2013). The effect of six weeks of resistance training on VEGF and endosomal of tumor tissue in mice with breast cancer. Journal of Biosciences – Sports. 17:27-46. (Persian).

27. Mahru, M., Gaeeni, A., Chubine, S., Javidi, M. (2014). Changes in the angiogenic stimulus factors induced by increased resistance training in diabetic rats. Journal of Diabetes and Metabolism of Iran. 14(1):1-8. (Persian).

28. Nourshahi, M., Hedayati, M., Nemati, J., Ranjbar, K., Gholamali, M. (2012). Effects of 8 weeks endurance training

on serum vascular endothelial growth factor and endostatin concentration in rats. Journal of Koomesh. 13(4):474-9. (Persian).

29. Brixius, K., Schoenberger, S., Ladage, D., Knigge, H., Falkowski, G., Hellmich, M., Graf, C., Latsch, J., Montie, G.L.,

Prede, G.L., Bloch, W. (2008). Long-term endurance exercise decreases antiangiogenic endostatin signalling in overweight men aged 50-60 years. British Journal of Sports Medicine. 42:126-9.

30. Suhr, F., Rosenwick, C., Vassiliadis, A., Bloch, W., Brixius, K. (2010). Regulation of extracellular matrix compounds

involved in angiogenic processes in short- and long-track elite runners. Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports. 20:441-8.

31. Seida, A., Wada, J., Kunitomi, M., Tsuchiyama, Y., Miyatake, N., Fujii, M., Kira, S., Takahashi, K., Shikata, K.,

Makino, H. (2003). Serum bFGF levels are reduced in Japanese overweight men and restored by a 6-month exercise education. International Journal of Obesity Related Metabolic Disorders. 27:1325-31.

32. 32.Brammer, R.D., Bramhall, S.R., Eggo, M.C. (2005). Endostatin expression in a pancreatic cell line is modulated

by a TNFalpha-dependent elastase. British Journal of Cancer. 93:1024-8.

Dow

nloa

ded

from

jsm

t.khu

.ac.

ir at

12:

50 IR

ST

on

Thu

rsda

y S

epte

mbe

r 24

th 2

020