Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Europatria
FRA
NC
ISCO
DE
OLIV
EIR
A
CO
OR
DIN
ATO
RE
UR
OPA
TR
IA
Biography
Francisco de Oliveira is Full Professor of the Institute of Classical Studies of the
University of Coimbra, Portugal; member of the Center of Classical and Humanistic
Studies of the University of Coimbra and Director of the Latin Studies; former Dean
of the Faculty of Letters (1996-2002); former President of the Euroclassica and of
the Portuguese Association for Classical Studies; former Director of the Institute of
Classical Studies and of Teacher Training Programmes including in-service training.
Conferences presented in many countries and publications in Portuguese, French,
Spanish, English and German.
Main research subject: theatre in general and especially sociology of theatre and the
tragedy of Seneca; political theory in antiquity, actually Cicero and Pliny the Younger;
currents of thought in the High Roman Empire; classical education in Portugal.
Summary
The present anthology of texts in Latin, drawn from classical antiquity to the pre-
sent, containing seventeen chapters dedicated to different countries of the Euro-
pean Union and the candidate countries, intends to fulfil the following aims: 1) to
consolidate th European heritage through collective, national and transnational
reflection on its past; 2) to present an image of Europe in its unity and diversity,
as envisioned by a group of classical language teachers from each of the member
countries and from those who are candidates for inclusion; 3) to reflect upon what
the European Union has been, what it is and what it will be, using as a basis our
cultural inheritance as it is written in the Latin language.
Francisco dE olivEiracoordinator
WORK PUBLISHED WITH THE SPONSORSHIP OF
•
9789892
606699
Versão integral disponível em digitalis.uc.pt
481
s U I s s e
A. L’Antiquité
À.l’époque.de.leur.irruption.dans.l’Histoire,.les.Helvètes.occupent.pra-
tiquement.le.territoire.actuel.de.la.Suisse..D’après.Tacite.(Germ..28),.ils.y.
sont.venus.de.Germanie,.mais.ce.sont.des.Celtes,.des.Gaulois,.qui,.comme.
les.Belges,.se.frottent.régulièrement.à.leurs.belliqueux.voisins,.les.Germains,.
ce.qui.leur.vaut.une.certaine.respectabilité..N’ont.-ils.pas,.de.plus,.entraînés.
dans.la.mouvance.des.Cimbres,.infligé.une.défaite.à.l’armée.romaine.en.
107.av..J.-C..–.épisode.dont.s’est.souvenu.le.peintre.vaudois.Gleyre.pour.
ses.Romains passant sous le joug.(1858)1?.Sous.la.poussée.des.Germains.
ou.dans.la.perspective.d’un.soulèvement.gaulois.généralisé,.ils.décident,.
en.58.av..J..-C.,.de.quitter.leur.territoire.et.se.heurtent.à.César.venu.leur.
barrer.le.chemin.avant.de.les.renvoyer.sur.leurs.terres.
1. L’expédition des Helvètes2
2. Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix. Is M.
Messala, [et P.] M. Pisone consulibus regni cupiditate inductus coniuratio‑
nem nobilitatis fecit et civitati persuasit ut de finibus suis cum omnibus
copiis exirent: perfacile esse, cum virtute omnibus praestarent, totius
Galliae imperio potiri. Id hoc facilius iis persuasit quod undique loci
1..Musée.cantonal.des.Beaux.-Arts,.Lausanne.2.(Caes..Gal..1..2-3,.5-7.et.27-29)
M.-Christine.Haller.Aellig..-.Lycée.Denis.-de.-Rougemont,.NeuchâtelEmail:[email protected]
Versão integral disponível em digitalis.uc.pt
482
natura Helvetii continentur: una ex parte flumine Rheno latissimo atque
altissimo, qui agrum Helvetium a Germanis dividit; altera ex parte monte
Iura altissimo, qui est inter Sequanos et Helvetios; tertia lacu Lemanno
et flumine Rhodano, qui provinciam nostram ab Helvetiis dividit. His
rebus fiebat ut et minus late vagarentur et minus facile finitimis bellum
inferre possent; qua ex parte homines bellandi cupidi magno dolore
adficiebantur. Pro multitudine autem hominum et pro gloria belli atque
fortitudinis angustos se fines habere arbitrabantur, qui in longitudinem
milia passuum CCXL, in latitudinem CLXXX patebant.
3. His rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permoti constituerunt
ea quae ad proficiscendum pertinerent comparare (…).
5. Post eius mortem nihilo minus Helvetii id quod constituerant facere
conantur, ut e finibus suis exeant. Ubi iam se ad eam rem paratos esse arbi‑
trati sunt, oppida sua omnia, numero ad duodecim, vicos ad quadringentos,
reliqua privata aedificia incendunt; frumentum omne, praeterquam quod
secum portaturi erant, comburunt, ut domum reditionis spe sublata paratio‑
res ad omnia pericula subeunda essent, trium mensum molita cibaria sibi
quemque domo efferre iubent. Persuadent Rauracis et Tulingis et Latobicis
finitimis suis uti eodem usi consilio oppidis suis vicisque exustis una cum iis
proficiscantur, Boiosque, qui trans Rhenum incoluerant et in agrum Noricum
transierant Noreiamque oppugnarant, receptos ad se socios sibi adsciscunt.
6. Erant omnino itinera duo, quibus itineribus domo exire possent:
unum per Sequanos, angustum et difficile, inter montem Iuram et flumen
Rhodanum, vix qua singuli carri ducerentur; mons autem altissimus
inpendebat, ut facile perpauci prohibere possent; alterum per provinciam
nostram, multo facilius atque expeditius, propterea quod inter fines
Helvetiorum et Allobrogum, qui nuper pacati erant, Rhodanus fluit isque
non nullis locis vado transitur. Extremum oppidum Allobrogum est pro‑
ximumque Helvetiorum finibus Genua. Ex eo oppido pons ad Helvetios
pertinet. Allobrogibus sese vel persuasuros, quod nondum bono animo
in populum Romanum viderentur, existimabant vel vi coacturos, ut per
suos fines eos ire paterentur. Omnibus rebus ad profectionem conparatis
diem dicunt, qua die ad ripam Rhodani omnes conveniant. Is dies erat
a. d. V. Kal. Apr. L. Pisone, A. Gabinio consulibus.
Versão integral disponível em digitalis.uc.pt