Upload
others
View
2
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
ALERT MET RECHT VAN SPREKEN
Vertrouwen in kwaliteit
Nieuwe omgangsvormen tussenoverheid en middenveld
Jos van der Lans
www.josvdlans.nl
Eerste periode 1945 – 1965 Opbouw verzorgingsstaat
Drijvende krachten:• verzuilde en politieke elites
Politek-bestuurlijke ambitie:• Bieden van bestaanszekerheid, wederopbouw• Angst voor moreel verval, zedenverwildering,
massajeugd
Eerste periode 1945 – 1965 Opbouw verzorgingsstaat
Professionele ambitie:• Beschavingsoffensief, onmaatschappelijkheidsbestrijding• Ontwikkeling van een professie (sociale wetenschappen)
Institutionele vormgeving:• Particulier initiatief, verantwoording in eigen kring• Verzuilde organisaties, Weinig staatsinvloed.
Belangrijkste steekwoorden:• moralistisch en regentesk, ingetogen samenleving
Tweede periode 1965 – 1985 Uitbouw verzorgingsstaat
Drijvende krachten:• de nieuwe middenklasse,• de nieuwe professionals
Politiek-bestuurlijke ambitie:• Emancipatoir: achterstandsgroepen, jongeren,
vrouwen• Verwetenschappelijking, professionalisering
Tweede periode 1965 – 1985 Uitbouw verzorgingsstaat
Professionele ambitie:• Maatschappelijke veranderingsperspectief• Gestuurde zelfontplooiing • Optimaliseren van kansen
Institutionele vormgeving• Ontzuiling en democratisering, • Aansturing door overheid• Professionals ontdeden zich van hun zuilbazen• Professionele instellingen
Derde periode 1985 – 2005 Afbouw verzorgingsstaat
Drijvende krachten:• No nonsense politici, • technocraten en managers
Politiek-bestuurlijke ambitie:• Beheersing kosten• Sturing op resultaat• Stimuleren van marktwerking
Derde periode 1985 – 2005 Afbouw verzorgingsstaat
Professionele kenmerken: • in het defensief (zachte sector, geitenwollen sokken, zachte
heelmeesters)• professionals ondergeschikt aan organisatie/management• aandacht voor verantwoording: registratievlucht
Institutionele vormgeving:• Schaalvergroting, prestatieverantwoording naar overheid• Opkomst en professionalisering van managers• Interne controle en verantwoording (planning & control)• Maatschappelijke ondernemingen
Derde periode 1985 – 2005 Afbouw verzorgingsstaat
Belangrijkste steekwoorden:
• Ontideologisering: • van moralistisch via emancipatoir wordt het
neutraal/instrumenteel.• Economisering van het primaire proces
(kostprijs, productieberekeningen)
Vierde periode 2005 – 2025 Herbouw verzorgingsstaat
Drijvende krachten:?????????????
Bestuurlijk-professionele ambities:?????????????
Professionele kenmerken:?????????????
Institutionele vormgeving:?????????????
Steekwoorden: ?????????
Onoverkomelijke problemen derde periode
1. Elastieke relatie overheid-middenveld2. Wie bepaalt of maatschappelijke
ondernemingen hun werk goed doen?3. Bureaucratische afstandelijkheid4. Verantwoording door registratiedrang5. Vlucht in cijfers / toezicht6. Behoudzuchtige professionals en
reorganiserende managers
WRR- Bewijzen van goede dienstverlening DIAGNOSE
1. Informatie-explosie2. Dictatuur van de middelmaat3. Illusie van soeverein kiezende
consument4. Afwezigheid van politiek-normatief
debat5. Stapeling van toezicht
WRR- Bewijzen van goede dienstverlening NIEUWE ONTWERPPRINCIPES
1. Kennis bundelen2. Investeer in innovatie3. Organiseer actieve tegenspelers4. Zorg voor open en stimulerende
vormen van verantwoording5. Creëer een sober, selectief en positief
toezicht
Vertrouwen op kwaliteit omslag van kwantiteit naar kwaliteit
1. van eendimentionele legitimatie naar multimaatschappelijke verantwoording2. van bedrijfsmatige aanpak naar maatschappelijke aanpak3. van productieprofessionaliteit naar dialoogprofessionaliteit4. van consumenten naar burgers
van eendimentionele legitimatie naar multimaatschappelijke
verantwoording
van bedrijfsmatige aanpak naar maatschappelijke aanpak
BEDRIJFSMATIGresultaten efficiency
aanpassingleiderschap
innovatiegeheimhouding
exiteffectiviteit
eigen belangwinst
MAATSCHAPPELIJKregels
behoorlijkheidanticipatie
verantwoordingzorgvuldigheidopenbaarheid
voicerechtmatigheid
roepingalgemeen belang
van productieprofessionaliteit naar dialoogprofessionaliteit
ZACHTE KWALITEITENDialoog
ToewijdingRoeping
MededogenHartstocht/passie
Tijd nemenRuimte voor intuïtie
Zorgen voor…Leefwereld
KwaliteitKleinschaligZelfcontroleAutonoom
Persoonsgericht
HARDE SYSTEEMEISENConsult
Je werk doen Beroep
Diagnose Prof. (beroeps) codes
Tijd schrijvenStandaardisering
Zorgen dat…Systeemwereld
KwantiteitGrootschalig
SysteemcontroleManagement-gestuurd
Organisatiegericht
van consumenten naar burgers
Consumenten• Met voeten stemmen• Exit• Ik-georienteerd• Publieke sector als
supermarkt• Klaagcultuur• klachtenreglementen
Burgers• Stemverheffen• Voice• Wij-orientatie• Publieke sector als
ontmoetingsplek tussen burgers en professionals
• Inspraakcultuur• burgerhandvesten
Vierde periode 2005 – 2025 Herbouw verzorgingsstaat
Drijvende krachten:Professionals en burgers
Bestuurlijk-professionele ambities:Vertrouwen geven aan burgersPublieke sector als integratiemoterSturen op kwaliteit ipv kwantiteitProceseisen aan maatschappelijke verantwoording
Vierde periode 2005 – 2025 Herbouw verzorgingsstaat
Professionele kenmerken:ruimte voor mensenwerk
Institutionele vormgeving:Maatschappelijke onderneming als glazen huis
Steekwoorden: maatschappelijke verantwoording en maatschappelijk rendementHERIDEOLOGISERING
Waarom het niet zal gebeuren?
Politiek de kunst van het loslaten niet beheerstMediacratie – dramademocratiePublieke sector is conjunctuurgevoelig, geen financiele zekerheidWie consumenten zaait, zal consumenten oogstenConservatieve politieke conjunctuur
Waarom het wel zal gebeuren?
Omdat anders niemand meer in deze sectoren wil gaan werken Omdat instellingen sturing op kwaliteit zullen afdwingenOmdat maatschappelijk ondernemingen steeds overtuigender wordenOmdat burgers liever vertrouwen op professionals dan dat ze ze consumeren
Wie helpt ons naar het nieuwe tijdperk?