vfonds

Jaarverslag 2010

Inhoudsopgaveklik op de tekst om naar de pagina te gaan

Voorwoord

Interview: “Om te kunnen groeien moet je eerst snoeien”Het vfonds vond zichzelf opnieuw uit door transparanter en doelgerichter te gaan werken

Beleidsontwikkelingen: vrijheid verantwoordelijkheid vrede verdraagzaamheid

Financieel beleid: Projectfinanciering is de toekomst

Loterijen

Financieel verslag

Interview: “Iedereen ging er van uit dat het vfonds wel zou betalen”De Basis en haar grootste geldschieter zijn zakenvrienden geworden

Interview: “Je hoeft maar met de strip te wapperen of de verhalen komen los”Meer aandacht voor oorlogsslachtoffers in Nederlands Indië dankzij Stichting Herdenking 15 augustus 1945 en Indisch Herinneringscentrum Bronbeek

Interview: “We moeten vooral niet doen wat anderen al doen”Het vfonds helpt het NIOD en het Nationaal Comité 4 en 5 mei hiaten te vullen

Interview: “Zo zouden wij het zelf niet bedacht hebben”Het vfonds helpt met de voorlichting aan bezoekers op afgelegen plaatsen van herinnering

Interview: “Als je zegt dat het over Europa gaat komt er niemand”Het vfonds bevordert het democratisch bewustzijn door laagdrempelige en prestigieuze projecten te financieren

Projecten Veteranenzorg

Projecten Begrip oorlogsgetroffenen en veteranen

Projecten Herdenken en vieren

Projecten Historisch besef: actuele lessen uit het verleden

Projecten Democratie, rechtsstaat en internationale rechtsorde

Colofon

Het jaarverslag 2010 geeft een voortref-felijk inzicht in de activiteiten van het vfonds. De eerdere in gang gezette be-leidwijzigingen komen zichtbaar tot uitdrukking. Het nieuwe Meerjarenbeleids-plan van het vfonds maakt helder en duidelijk dat we volop bezig zijn met de uitvoering van dat nieuwe beleid.

Bestuur en directie zijn trots op het ge-leverde werk van de medewerkers die dagelijks de gewijzigde koers uit dragen en vorm moeten geven. Die wijzigingen zijn ook nodig om het vfonds een vaste positie te geven binnen de Goede Doelen organisaties. Onze belangrijkste inkom-sten komen immers uit de BankGiro Lo-terij en in mindere mate uit De Lotto/Krasloterij. De toekomst van die organi-saties is ook bepalend voor die van het vfonds. Daarom volgen wij ook op de voet de ontwikkelingen van het door het kabinet voorgestane Kanspelbeleid.

Een woord van dank past ook aan Marc Eysink Smeets die in het verslagjaar te kennen gaf zijn werkzaamheden voor het vfonds te willen beëindigen. Met het ver-zelfstandigen van een eigen bureau voor

het vfonds heeft hij gezorgd voor een eigen positie van het vfonds dat klaar is voor de toekomst. Een toekomst waarbij het vfonds sterk actief zal worden op het terrein van Democratie, Rechtsstaat en Internationale Rechtsorde. Een toekomst ook waarbij we de zorg voor Veteranen en Oorlogsgetroffen niet zullen verge-ten. Dat is immers de oorsprong van het ontstaan van ons mooie fonds.

Het vaststellen van het nieuwe Meer- jarenbeleidsplan was voor de Raad van Bestuur een logische stap als vervolg op de stappen van de afgelopen jaren. Neem daarbij dat het thema Vrijheid dagelijks in ons leven staat en veel onderhoud no-dig heeft en u heeft de ingrediënten voor een fonds dat stevig in beweging is en voorlopig ook wel zal blijven.

Het vfonds wil investeren in de toekomst en zal daartoe goede initiatieven steu-nen. Want wie niet investeert, heeft veel te verliezen. Daarom zult u hopelijk veel van ons vernemen.

Mr. Robert S. Croll Voorzitter

Ton Heerts Directeur

‘Om te kunnen groeien moet je eerst snoeien’

Het vfonds vond zichzelf opnieuw uit door transparanter en doelgerichter te gaan werken

ook dat we meer afspraken moeten maken dan in de tijd dat er ‘eeuwigdurende’ contracten werden afgeslo-ten.” Croll: “Het werd ons nog meer dan eerst duidelijk dat fondsenverstrekking een serieuze zaak is. Gelukkig staan nu alle neuzen dezelfde kant op.” Eysink Smeets verlaat met een goed gevoel het pand, maar vraagt zich wel openlijk af of het vfonds genoeg mensen heeft om goed te kunnen functioneren. “Mis-schien moet de organisatie nog verder gestabiliseerd worden.”

Croll benadrukt dat de aandacht van het vfonds voor veteranen niet is verslapt bij al deze wijzigingen. Wel wordt de aandacht verlegd, naar nieuwe groepen vete-ranen met andere zorgvragen en naar organisaties die aandacht besteden aan het oorlogsleed en de vrijheid van anderen.

Het kon, doordat de veteranenzorg vanaf 2006 door een nieuwe organisatie (de Basis) werd uitgevoerd die het maatschappelijk werk scheidde van andere nazorg en doordat deze akkoord ging met een andere, projectma-tige financiering door het vfonds. Daar hebben we heel bewust voor gekozen, zegt Croll. “We wilden groeien in die nieuwe aandachtsgebieden. Maar om te kunnen groeien, moet je eerst snoeien.” Uiteindelijk leidde een en ander tot een doelmatiger en efficiëntere organi-satie en een aanmerkelijke kostenreductie. Vanaf dit jaar neemt Defensie zelf de financiering van het maat-schappelijk werk over, waardoor het snoeien nu al tot groei leidt: het vfonds kon het vrijvallende budget be-steden aan andere activiteiten.

BriefpapierNiet dat de veteranen geen aandacht meer krijgen van het vfonds. Het is volgens Eysink Smeets nog steeds ‘druk bezig’ de band met veteranenorganisaties te ver-nieuwen. Hij wijst op de vele clubbladen die deze uitge-

ven. “Dan vragen wij, als we er veel aan meebetalen, of ze niet kunnen samenwerken met een ander blad. Na-tuurlijk krijg je dan de mare dat het vfonds zich aan het terugtrekken is uit de veteranenzorg. Maar dat is niet zo. Wij helpen nog steeds jonge veteranen een plekje te vinden in de maatschappij.” Sterker, het vfonds denkt dat het door deze ‘nieuwe’ veteranen voor meer men-sen een actuele betekenis krijgt. Croll: “Nu is er ruimte om de veteranenzorg te vernieuwen, om tegen andere clubs in de sector te zeggen: heb je een nieuw initiatief? Prima, ga het maar ontwikkelen en als het zich heeft bewezen, kijken we hoe we dat samen met bestaande trajecten op elkaar kunnen afstemmen.”

Eysink Smeets droeg op 2 februari 2011 feestelijk zijn ta-ken over aan oud-Tweede Kamerlid Ton Heerts. Dat hij beroepsmilitair is geweest, zal bij veel veteranen in goe-de aarde vallen. “Hij gaat de daadwerkelijke verbreding realiseren”, zegt Croll. Het fonds is tevreden over wat de vertrekkend directeur heeft bereikt: gemotiveerde me-dewerkers, een degelijk project-administratiesysteem en een duidelijke en stevige positie in de charitatieve sector.

“Het staat nu allemaal”, zegt Eysink Smeets zelf. “Dat we konden uitvoeren wat we wilden, was erg plezierig en nuttig.” Hij somt nog meer resultaten op: organisa-ties die het vfonds ondersteunt werken meer samen, er zijn nieuwe perspectieven voor het fonds zelf en het vfonds is steeds bekender aan het worden. Maar nog niet bekend genoeg: in zijn meerjarenplan spreekt het zichzelf aanmoedigend toe dat ‘de nieuwe doelstellin-gen nog maar in beperkte mate hebben geleid tot een helder, eenduidig profiel’: “Waarom staan we eigenlijk niet op het briefpapier van onze partners?”, vraagt Croll dan ook. Maar ook daar blijkt aan te worden gewerkt. Eysink Smeets kan met een gerust hart vertrekken.

niet langer het maatschappelijk werk voor veteranen ‘subsidi-eren’ en het ministerie van Defensie zo via een omweg fabui-ten de spotlights worden verricht’. “Het vfonds zou niet langer het maatschappelijk werk voor veteranen ‘subsidiëren’, omdat het ministerie van Defensie bereid en in staat bleek –mede op grond van politieke druk vanuit de Tweede Kamer- haar rol als (ex)werkgever van de veteraan van ons over te nemen”, aldus Croll, “Maar het zou zich”, zegt Eysink Smeets, “bovenal laten zien als ‘maatschappelijk investeerder’ en als ‘partner in de com-municatie over de positie van veteranen in de samenleving’”.

Naast de veteranenzorg verrezen vier nieuwe aandachtsgebie-den die alle vijf in balans met elkaar moesten komen. Instel-lingen die zich richten op herdenken en vieren, die het begrip vergroten voor oorlogsgetroffenen, die democratie en de inter-nationale rechtsorde promoten en die actuele lessen trekken uit het verleden, kregen voortaan ook steun van het vfonds. Als deze althans verzochten om niet-structurele financiële injecties waarvan het effect achteraf toets- en meetbaar zou zijn.

Volgens Croll werd het vfonds zo een vliegwiel: “Iemand komt bij ons met een idee dat past bij onze doelstellingen, en wij hel-pen het op weg, tot het zelf, op eigen kracht, verder kan.” “Te-gelijk zijn wij geen subsidieloket”, waarschuwt Eysink Smeets. “Er worden planken vol gezet met projecten voor educatiedoel-einden.” Croll: “Het is briljant wat er allemaal gemaakt wordt.” “Maar die worden meestal maar één keer van die plank ge-haald”, vervolgt Eysink Smeets. “Wij vinden dat te weinig. Wij willen mensen die ons benaderen met nieuwe plannen vooral ook die volle planken laten zien. Wij willen mensen meer aan el-kaar koppelen, een knooppunt zijn van maatschappelijke initia-tieven waardoor de effectiviteit en efficiency vergroot worden.“

Kaas van het broodInvesteren in de maatschappij lukt niet als je achter de scher-men blijft, vandaar dat het vfonds de eerder genoemde ‘spot-lights’ besloot op te zoeken. “Maar”, zegt Croll, “wij waren niet zo van ‘Kijk eens wat voor een Goede Werken wij doen’.” Toen zag

het vfonds echter dat het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de Bank-Giroloterij volop aan PR en communicatie deden. “Wij hebben toen besloten, net als zij dat deden, daar professioneler in te zijn.”

Dat was eigenlijk ook het moment dat Eysink Smeets in het vizier kwam. Hij had veel ervaring op het gebied van commu-nicatie. En zei, toen het bureau moest worden uitgebouwd: “Ik kom hier niet alleen windows dressen. Er moet wel een even-wicht komen tussen de etalage en het magazijn. Mooi als je de ramen open zet, maar dan moet je geen rommel laten zien.” Mede daarom werd onlangs in het meerjarenplan vastgelegd dat het vfonds daadwerkelijk meer aandacht en geld moet be-steden aan projecten die verband houden met de bevordering van de democratie en rechtsstaat. Croll zegt dat Eysink Smeets’ stellige opmerkingen ‘cruciaal’ zijn geweest voor de organisatie. “Want als bestuur lukte het ons in onvoldoende mate.”

Eysink Smeets noemt het ook een ‘illusie’ dat het hen gelukt zou zijn, met die toen nog ‘onmogelijke naam’ SFMO en een erg kleine organisatie. De nieuwe directeur pleitte succesvol voor uitbreiding van de staf en voor een nieuwe naam: vfonds. En hij zette de ramen open. “Waardoor er ook meer op ons af kwam”, voegt hij eraan toe. “Het is nu veel gecompliceerder geworden, we moeten echt keuzes maken om goed te kunnen opereren. We zijn kritischer tegenover de ontvangers, maar dat betekent

Dat fondsenverstrekking een serieuze zaak is, bleek enkele jaren geleden pas echt toen Marc Eysink Smeets op verzoek van het stichtingsbestuur de ramen van het vfonds open gooide. “Als je dat doet, komt er ook veel op je af.” Hij vertrok onlangs en laat een professionele organisatie achter volgens Robert Croll, voorzitter van het vfonds. “Zonder hem was het ons niet gelukt.”

De v staat voor vrijheid, verbroederen, verzorgen en veel meer, blijkt uit de stroom woorden die langskomen op de website van het vfonds, de voormalige SFMO (Stichting Fondsenwerving Militaire Oorlogs- en Dienstslachtoffers en aanverwante doelen). Met haar inkomsten hielp zij na de Tweede Wereldoorlog vooral veteranen, maar met het verstrijken der jaren kregen de andere v’s ook haar interesse. Reden voor een koerswijziging in 2004, een nieuwe naam en een nieuw bestuur, waarin Robert Croll vanaf 2009 als voorzitter zou fungeren en waarin Marc Eysink Smeets de dagelijkse leiding op zich nam. Nu het merk staat als een huis, draagt de laatste zijn taken over aan Ton Heerts, en blikt hij met Croll nog één keer terug, maar vooral ook voor-uit.

Croll, president van de rechtbank Zwolle-Lelystad, werd ze-ven jaar geleden benaderd om toe te treden tot het bestuur van de SFMO, ‘als de Benjamin van de club’. “Ik was 46, 47 en de toenmalige bestuursleden zagen in dat in de maat-schappij steeds meer behoefte ontstond aan transparantie bij goede doelen. De bestuursleden acteerden wel vanuit de overtuiging dat je aan het goede doel doet in stilte, ter-wijl het venster dat ziet op de wereld van vandaag ‘mar-keting & sales’ heet. Dat staat soms een beetje haaks op elkaar. De SFMO voelde zich bovendien een onderneming, met inkomsten uit de loterijen, die niet aan een achterban verantwoording hoefde af te leggen.” Sterker: de SFMO had niet eens een achterban, in de vorm van donateurs of leden, zoals andere goede doelen die soms wel hebben.

De SFMO luisterde dus naar die roep om verandering en verantwoording. “De loterijen ontwikkelden zich ook die kant op”, memoreert Eysink Smeets; “zij wilden hun spelers steeds beter laten weten hoe hun inleg wordt besteed. Zij hebben hard gewerkt om het maatschappelijk draagvlak te vergroten. Met succes: nu krijgen zij een warm applaus voor hun inzet voor goede doelen. Dan moeten die goede doelen niet geld uitgeven zonder te verklaren waaraan ze dat uitgeven. Die dingen gaan niet samen.” Croll: “Daarom besloten wij als bestuur ook meer verantwoording af te leg-gen aan de buitenwacht.”

SubsidieloketCroll mocht in deze cultuuromslag de voortrekkersrol spe-len. Maar dat deed hij beslist niet in zijn eentje. De vicevoorzitter nam in oktober 2009 de voorzittershamer over van Generaal b.d. Govert Huyser. Daarnaast werd een bureau opgezet in ’s-Hertogenbosch dat, onder leiding van Marc Eysink Smeets, dagelijks vorm zou geven aan het verande-ringsproces.

Ze besloten allereerst een ‘scherpe’ koerswijziging in te zetten, onder het motto ‘Goede werken kunnen niet lan-ger buiten de spotlights worden verricht’. “Het vfonds zou

vrijheid verantwoordelijkheid vrede verdraagzaamheid

gin 2011 besproken en zullen mogelijk leiden tot specifieke en aanvullende beleidslijnen.

Ondertussen neemt de erkenning en waar-dering voor veteranen in de samenleving ge-staag en continu toe – zo blijkt onder meer uit het succes van de Nederlandse Veteranen- dag, met veel bezoekers en media-aandacht. Veteranen worden niet alleen meer geasso-cieerd met ouderen, het besef dat ook grote groepen jonge veteranen deel uitmaken van de samenleving is toegenomen. Vanuit dat perspectief is in het onderwijs meer behoef-te aan educatief materiaal over veteranen en Nederlandse betrokkenheid bij internatio-nale operaties.

HERDENKEN EN VIEREN

Met de herdenking van vijfenzestig jaar be-vrijding vormde 2010 een markeringspunt in de herdenkingsgeschiedenis. Het vfonds on-dersteunde onder meer ‘Stilstaan bij vrijheid’, de bevrijdingstrein van Nationaal Comité 4 en 5 mei. In de trein was, naast een bijzondere rijdende expositie, een speciale coupe inge-richt voor de actie ‘Niet weggooien’, waarmee aandacht werd gevraagd voor het behoud van materiaal uit de oorlogsjaren dat nog op zolders lag bij particulieren en instanties.

In 2011 zal het ministerie van Volksgezond-heid, Welzijn en Sport (VWS) taken op het ge-bied van ‘Herinnering’ aan Nationaal Comité 4 en 5 mei overdragen.

De komst van het Indisch Herinneringscen-trum Bronbeek (IHB) levert een verdere bij-drage aan de inhoudelijke verdieping van (de communicatie rond) de herdenking op 15 augustus en de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog in het voormalige Nederlands-Indië. Stichting 15 augustus en Nationaal Comité 4 en 5 mei (NC) bespreken of de orga-nisatie van de herdenkingsactiviteiten wordt overgenomen; een inhoudelijke afstemming zal tussen de Stichting 15 augustus en het IHB plaatsvinden. De continuïteit en kwa-liteit van de herdenking worden door deze samenwerkingsvormen gewaarborgd.

Het stripboek ‘De Brief’ dat het IHB in 2010 uitgaf, over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië, is zeer goed ontvangen bij jongeren in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het vfonds onder-steunde ‘De Brief’ met € 75.000,-.

EDUCATIE / ACTUELE LESSEN UIT HET VERLEDEN

Het voorlichtings- en educatiebeleid over de Tweede Wereldoorlog wordt in 2011 van het Ministerie van VWS overgedragen aan het Nationaal Comité 4 en 5 mei. Het NC is ge-machtigd subsidies te verstrekken, tot een maximum van € 900.000 per jaar. De nadruk ligt daarbij op implementatie van bestaande materialen en op projecten rond specifieke thema’s die onderbelicht zijn gebleven of om extra aandacht vragen. Een en ander vereist een goede afstemming tussen het NC en het vfonds en afbakening van werkzaamheden.

De ongeveer tachtig Nederlandse herinne-rings- en bezoekerscentra, oorlogs- en ver-zetsmusea hebben zich verenigd in een bran-chevereniging waarmee gestreefd wordt naar een betere efficiency, uitwisseling van expertise en een gezamenlijke uitstraling. De drie musea in Oosterbeek, Overloon en Groesbeek hebben een gezamenlijke ambitie ontwikkeld om te komen tot één oorlogs- en verzetsmuseum met drie kleinere bezoekers-centra.

DEMOCRATIE, RECHTSSTAAT EN INTERNATIONALE RECHTSORDE

Het vfonds hecht belang aan initiatieven en projecten die zich ontfermen over democra-tie en rechtsstaat, vrede en veiligheid en die discussie initiëren en betrokkenheid op het gebied van democratie bevorderen.

In december 2010 is daarom besloten Mo-vies That Matter, hét jaarlijkse internationale film- en debatfestival van de geëngageerde film, met € 100.000 ruimhartig te ondersteu-nen; het vfonds wordt daarmee in de nabije toekomst hoofdfinancier van dit festival dat een podium biedt aan speelfilms en docu-mentaires die de aandacht vestigen op situ-aties waarin mensenrechten en menselijke waardigheid in het geding zijn.

Het Huis van de Democratie en Rechtsstaat opent in de tweede helft van 2010 en richt zich primair op voorlichting over de werking van de parlementaire democratie. Met deze start verdwijnt het Forum van Democrati-sche Ontwikkeling (FDO) dat fungeerde als laagdrempelig platform voor debat over democratie en burgerschap, en subsidie verstrekte aan kleine, vernieuwende burger-initiatieven op dit gebied. In plaats hiervan wordt in 2011 een nieuw digitaal netwerk ontwikkeld waarin verschillende projecten, met name op het gebied van democratie en debat, samenwerken. Het vfonds heeft hier-voor € 100.000 beschikbaar gesteld.

Ook het project Model European Parliament, dat zich ten doel stelt jonge mensen inzicht te geven in het proces van de Europese een-wording, ontving in 2010 een subsidie van € 50.000,-.

VETERANENZORG

Veel Nederlandse (oud)militairen, burgers en hun familieleden kampen met de (psychi-sche) gevolgen van oorlogen of de inzet voor vrede en vrijheid. Het vfonds ondersteunde van oudsher instellingen die hun maatschap-pelijk werk, juridische dienstverlening en na-zorgprogramma’s bieden. Omdat de toekom-stige behoeften aan veteranenzorg echter mogelijk de budgetten van het vfonds te bo-ven gaan, ontstond een principiële discussie of financiering van zo’n primaire zorgfunctie wel thuishoort bij een particulier fonds. Deze dsicussie leidde ertoe dat het Ministerie van Defensie de financiering vanaf 2011 voor haar rekening neemt en erkent dat nazorg een pri-maire overheidstaak is, waardoor het vfonds de financiering in dat jaar geleidelijk kan af-bouwen. Het vrijvallende budget zal worden besteed aan andere activiteiten en nieuwe werkterreinen.

Stichting de Basis Belangrijkste beneficiant van het vfonds bin-nen de veteranenzorg is nog altijd Stichting de Basis in Doorn, waar (primair) hulp en on-dersteuning wordt geboden bij het verwer-ken van traumatische ervaringen. Met de Basis werd afgelopen jaren een ac-tief beleid ontwikkeld om van instellings-subsidie naar projectfinanciering te komen, wat leidde tot meer inzicht in de efficiency en een aanmerkelijke kostenreductie. Om de Basis ruimte te bieden voor de ontwik-keling van nieuwe activiteiten (met andere financieringsstromen) voor ( jongere) vetera-nen en overige geüniformeerde diensten en

doelgroepen, werden diverse taken onderge-bracht bij andere, beter geëquipeerde instel-lingen en organisaties. Zo ontfermt Stichting Beukenstein zich nu over de AWBZ-taken waarmee die zorg beter is gegarandeerd. En is beheer en nieuwbouw van de woningen (zelfstandige woningen, aanleunwoningen en plaatsen voor intensieve AWBZ-zorg) over-gedragen aan woonvoorziening Heuvelrug Wonen. Het vfonds heeft ten behoeve van die nieuwbouw een lening verstrekt van zes mil-joen euro, tegen een vaste rente van 5% met een looptijd van 15 jaar. Maar ook de Triodos Bank is medefinancier, wat het vertrouwen in een moderne en gezonde exploitatie van de Basis onderstreept. Met de nieuwbouw is in 2010 begonnen.

BNMOHet vfonds heeft samen met de BNMO een intensief traject bewandeld om samen te komen van deficit financiering naar een projectmatige financiering van nieuwe acti-viteiten - met name gericht op verwerking - voor nieuwe groepen veteranen. Voor activi-teiten die gericht zijn op ontspanning mag de BNMO bijvoorbeeld een hogere eigen bij-drage verwachten van de deelnemers.

Nieuwe ontwikkelingen en kansen Door een voortgaande vergrijzing binnen bestaande veteranenorganisaties, maar ook door recente, internationale militaire inter-venties, is de verhouding tussen ‘oude’ en ‘nieuwe’ veteranen in de afgelopen jaren in-grijpend veranderd; in 2010 zijn er evenveel veteranen uit de periode tot 1953 (Korea) als vanaf 1979 (Libanon). Deze ontwikkeling zal zich de komende jaren rap en drastisch voortzetten. Met deze ‘verjonging’ zullen ook de hulpverlening en het lotgenotencontact sterk veranderen; internet en sociale media zullen bijvoorbeeld een nadrukkelijker rol gaan spelen. Om hierop in te kunnen spelen dienen bestaande veteranen- en hulpverle-ningsorganisaties hun traditionele aanpak aan te passen en vernieuwingen door te voeren.

Het vfonds ziet bovendien een groei in re-gionale centra met speciale voorzieningen voor veteranen. De ontwikkelingen op dit gebied, hoe deze voorzieningen zich verhou-den tot de reguliere activiteitencentra in de geestelijke gezondheidszorg en of de finan-ciering ervan niet vanuit meerdere bronnen moeten komen, volgt het vfonds met grote

belangstelling. Inzet hierbij is bestaande ini-tiatieven te versterken, nieuwe initiatieven te omarmen en projecten te beoordelen op effectiviteit en efficiency.

Het Ministerie van Defensie neemt vanaf 2011 de verantwoordelijkheid voor (de finan-ciering van) de primaire veteranenzorg, zoals maatschappelijk werk, op zich.

De Tweede Kamer debatteert momenteel over een nieuwe Veteranenwet, die de posi-tie van veteranen moet versterken. Ook hier geldt echter dat mogelijke bezuinigingen van invloed kunnen zijn op de uiteindelijke uitwerking.

BEGRIP OORLOGSGETROFFENEN

Het aantal burger-oorlogsgetroffenen neemt in rap tempo af: organisaties van verzetsdeel-nemers worden opgeheven of beperken zich tot een enkele samenkomst. In sommige ge-vallen nemen nieuwe generaties het stokje over en komt de nadruk meer te liggen op educatieve- of voorlichtende activiteiten. In het najaar van 2010 belegde het COVVS (de koepel van organisaties van verzetsdeelne-mers en oorlogsgetroffenen) een conferentie om met alle betrokken organisaties van ge-dachten te wisselen over hun toekomst. De conclusies uit deze bijeenkomst worden be-

Het vfonds richt zich op het verleden.De Bevrijding ligt immers pas vijfen-zestig jaar achter ons en nog dagelijks kampen mensen met de gevolgen van dit navrante keerpunt in de recente ge-schiedenis. Bovendien blijkt de publieke belangstelling voor de Tweede Wereld-oorlog onverminderd groot.

Het vfonds richt zich op het heden.De recente militaire missies in Afgha-nistan en Bosnië leidden tot een stevig maatschappelijk en politiek debat over de Nederlandse deelname aan dergelijke operaties in de toekomst en een moge-lijke, hernieuwde, andersoortige inzet. De komende jaren zal zorg dan ook no-dig blijven voor veteranen die zich in op-dracht van de Nederlandse samenleving ingezet hebben.

De relevantie van het vfonds is nog da-gelijks zicht- en voelbaar. Het heeft de afgelopen vijf jaar grote ingrijpende or - ganisatorische en beleidsmatige veranderingen ondergaan en is daarmee een zelfbewust, hedendaags en professioneel fonds geworden dat zich onverminderd

blijft inzetten voor vrijheid en veteranen-zorg. Er is veel ‘verbouwd’ aan het vfonds, er is gewerkt aan een verbreding van de doelstellingen en de organisatie is gepro-fessionaliseerd, met naast een directeur twee projectadviseurs, een communicatieadviseur en twee secretariaatsmedewer- kers. Met een efficiënt communicatiebe-leid, gericht op verschillende doelgroepen, heeft het vfonds zich als hernieuwde organisatie naar de directe omgeving ge-positioneerd.

Het vfonds richt zich op de toekomst.Het vfonds gaat vol vertrouwen de ko-mende vijf jaar in. We blijven sterk actief in de veteranenzorg en we zijn er voor oorlogsgetroffenen. Maar daarnaast wil-len we ons ook meer en meer richten op het terrein van Democratie, Rechtsstaat en Internationale rechtsorde. Een cruci-aal uitgangspunt dat, met de overige be-leidsrichtingen, wordt beschreven in het Meerjaren Beleidsplan 2011-2015. Kern-punt in dat beleidsplan is onder meer een veranderde, projectmatige financiering van organisaties in de toekomst: doorlopende instellingssubsidies worden

verder omgebouwd naar toets- en meet-bare projectfinancieringen. Er wordt een balans aangebracht tussen de projecten rond en voor veteranen en de andere werkvelden van het vfonds. Een herschik-king van de werkvelden heeft geleid tot een gewijzigde projectindeling in drie hoofdcategorieën:• ‘Erkenning en Waardering’, waarin on-

der andere nazorg voor en lotgenoten-contact van veteranen en oorlogsge-troffenen is ondergebracht.

• ‘Herinnering en Actualiteit’, voor pro-jecten met betrekking tot erfgoed en musea en initiatieven rond democratie, rechtsstaat en rechtsorde.

• ‘Herdenken en Vieren’, het kristallisa-tiepunt waarin alle projecten bij elkaar komen.

In 2010 verleende het vfonds steun aan projecten en organisaties op de werk-velden ‘Veteranenzorg’, ‘Begrip voor oor-logsgetroffenen’, ‘Herdenken en Vieren’, ‘Actuele lessen uit het verleden’ en ‘De-mocratie, rechtsstaat en internationale rechtsorde’.

Al veertig jaar ondersteunt het vfonds mensen en organisaties die zich inzetten voor een vrije, vreedzame en rechtvaardige samenleving, voedt het nieuwe en bestaande initiatieven die het begrip voor oorlogsgetroffenen vergroten en verbindt het actualiteit aan historisch besef van de ervaringen tijdens de Tweede Wereldoorlog.

beleidsontwikkelingen

ORGANISATIE

BESTUUR

De Raad van Bestuur kwam in 2010 vier maal in een algemene vergadering bijeen, waarbij bespreking van en besluitvorming over de subsidieaanvragen een terugke-rend en belangrijk agendapunt vormde. In de vergadering van juni werden de jaarre-kening 2009 en het jaarverslag 2009 goed-gekeurd.

Met de realisatie van het bureau begin 2009 verschoven in toenemende mate taken van Raad van Bestuur naar de directeur en het bureau. Deze verschuivingen werden ingegeven door de eerder geconcludeerde onwenselijkheid van een gecombineerde beleidsbepaling en –uitvoering, en door de toenemende com-plexiteit van specifieke vraagstukken en op - drachten. De Raad van Bestuur besloot dan ook in december 2008 al tot een scheiding der taken: het dagelijks bestuur werd on-dergebracht bij een bestuursdelegatie be-staande uit de voorzitter, vice-voorzitter en penningmeester De directeur neemt deel aan de vergaderingen van het dagelijks be-stuur. De Raad van Bestuur kreeg een meer toezichthoudende rol waarin zij verant-woordelijk blijft voor het inhoudelijk, stra-tegisch en financieel beleid, begrotingen en jaarrekeningen, en de financiële beslissing over het al dan niet toewijzen van subsi-dies. Leiding geven (besturen) en toezicht houden werden zo losgekoppeld.

Door de voortgaande fasen van organisa-torische veranderingen bleek het in 2009 niet wenselijk deze aanpassingen al op te nemen in de statuten en het huishoudelijk reglement; dit zal in de nabije toekomst als-nog verder uitgewerkt worden.

SamenstellingIn juni 2010 is de heer Drs. H.H. Hulshof als lid toegetreden tot de Raad van Bestuur.

Evaluatie Raad van BestuurGezien het permanente proces van veran-deringen de afgelopen jaren, met o.a. de ontwikkeling van een eigen bureau met nieuwe taken en bevoegdheden, is de werk-wijze binnen de organisatie, de Raad van Bestuur en Dagelijks Bestuur een permanent punt van evaluatie. De structuur moet ge-implementeerd worden maar vraagt in de dagelijkse praktijk toch nog geregeld aan-passing en verfijning. Bij de bespreking van het jaarverslag wordt hier nadrukkelijk bij stilgestaan. In het voortgaande ontwikke-lingsproces van de organisatie blijft evalu-atie belangrijk.

NevenfunctiesEnkele leden van de Raad van Bestuur zijn betrokken bij organisaties die door het vfonds worden ondersteund. Wanneer aan-vragen van betreffende organisaties aan de orde zijn, participeren zij niet in de beraad-slagingen en besluitvorming. Deze neven-functies worden vermeld in het overzicht van bestuur, medewerkers en adviseurs op deze pagina. Het rooster van aftreden staat op de website van het vfonds.

BureauSinds april 2009 beschikt het vfonds over een eigen bureau in een representatief pand aan de Oranje Nassaulaan in ’s-Hertogen-bosch. Er is hier ruimte voor kantoor en ar-chief, waarbij is gekozen voor een beperkte opzet met flexibele werkplekken zodat de adviseurs ook vanuit thuis kunnen werken.

BESTUUR EN BUREAU

Raad van Bestuur 2010Mr. R.S. Croll (voorzitter) C.J.M. de Veer Lt-generaal b.d. (vicevoorzitter) J.C.W. Burggraaf RA (penningmeester) M.M. Houben-van Lanschot P.W. Kruseman Mr. N.J. van der Lee Mr. P.A. Offers Mr. B.J.M. baron van Voorst tot VoorstDrs. H.H. Hulshof

Register accountantMazars / J.M.A. van Huut RA

BureauOp het bureau van het vfonds werken zes mensen op part-time basis. De werknemers zijn ingeschaald volgens CAO welzijn en aangesloten bij pensioenfonds PGGM.

DirecteurMarc Eysink Smeets, 24 uur, schaal 12.U1 (€ 45.448,- op jaarbasis), tot 1 februari 2011Ton Heerts, 24 uur, schaal 12.U1 (€ 45.448,- op jaarbasis), per 1 februari 2011

ProjectadviseursWiard Molenaar, 24 uurDebby van Soest, 24 uur

Communicatieadviseur Marineke Wensink, 24 uur (vanaf 01.03.2010)

SecretariaatGeert Traa, 24 uurEvelyn Aarts, 24 uur

DirectieDe taken en bevoegdheden van de directeur zijn vastgelegd in een directiestatuut dat in de vergadering van de Raad van Bestuur van 18 juni 2009 is vastgesteld. In dit statuut is een procuratiereglement opgenomen.

Nevenfuncties Raad van Bestuur • De heer R.S. Croll is president van de Oor-

logsgravenstichting. • Mevrouw P. Kruseman is lid van de Raad van

Toezicht van de Anne Frank Stichting en vi-cevoorzitter van het Nationaal Fonds 5 mei.

• De heer C.J.M. de Veer is plaatsvervangend voorzitter van de Stichting Nationaal Comité Herdenking Capitulaties 1945 Wageningen tot medio 2010 en lid van het Comité Ne- derlandse Veteranendag.

• Mevrouw M.M. Houben-van Lanschot is bestuurslid van de Prins Bernhard stichting.

• De heer B.J.M. baron van Voorst tot Voorst is lid van de Raad van Bestuur van de Oor- logsgravenstichting en voorzitter van stich-ting Margraten Memorial Center.

COMMUNICATIE

Communicatie met belanghebbenden

Met de in 2009 ingezette organisatorische professionalisering heeft het vfonds de eigen communicatie, die naar belanghebbenden én naar een breed publiek, sneller, gerichter en adequater kunnen vormgeven. Het voor-naamste communicatiemiddel bleef daarbij de website. Ondanks voortdurende actualisa-tie met onder andere informatie over gesub-sidieerde projecten, bleek uitbreiding en mo-dernisering gewenst. Medio 2011 zal daarom een nieuwe website verschijnen. Er werden in 2010 vijf digitale nieuwsbrieven verspreid onder zo’n 600 ontvangers, met in-formatie over toegekende subsidies en actu-ele ontwikkelingen.

Om de wederzijdse betrokkenheid met haar belanghebbenden te bevestigen en te ver-stevigen, organiseerde het vfonds in 2010 wederom diverse relatiebijeenkomsten. Naast de feestelijkheden rond het 40-jarig jubileum van het vfonds en het gebruikelijke openluchtconcert op een boot in de Amstel ter afsluiting van de Dag van de Vrijheid op 5 mei, werd een werkbezoek met betrokkenen aan het Vredespaleis georganiseerd. Medewerkers van de Lotto werden tijdens een speciale bijeenkomst in het Haags Mu-seum geïnformeerd over de (gezamenlijke) geschiedenis en doelen van het vfonds.

Eigen communicatieprojecten

In 2008 startte het vfonds de Game Over-campagne; het wilde, met onder andere een website en interactief videospel op de Bevrij-dingsfestivals, extra aandacht genereren voor de inzet van veteranen voor vrede en vrijheid en de steun die sommigen nodig hebben bij de verwerking van hun ervaringen. Na gede-gen evaluatie werd in 2010 geconcludeerd dat het doel van de campagne niet overeen-stemt met de gekozen opzet en onvoldoende aansluit bij de beoogde jongerendoelgroep. Hierop is besloten het project stop te zetten.

Actie ‘Niet weggooien’

‘Stilstaan bij vrijheid’ is een project van het Nationaal Comité 4 en 5 mei in samenwerking met o.a. de NS en het vfonds. In de vrijheidstrein stond de vraag centraal wat er nodig is voor vrijheid wereldwijd. Het vfonds hecht veel waarde aan het behoud van erfgoed uit WO II. In de vrijheids-trein was een speciale coupe ingericht voor de actie ‘Niet weggooien’. In deze coupe werd aandacht gevraagd voor het behoud van materiaal uit de oorlogsjaren dat nog op zolders lag bij particulieren en instanties. Dit materiaal kan een goede bestemming krijgen bij musea en educatieve instellingen. Voorkomen moet worden dat op het eerste gezicht onbe-langrijk geachte unieke originelen uit de oorlogsjaren verloren gaan. Het vfonds heeft aan deze actie bijgedragen met € 9.500,-.

loterijenVeruit de meeste middelen van het vfonds komen uit de BankGiro Loterij en De Lotto; meer specifiek de Krasloterij. De BankGiro Loterij maakt het mogelijk dat heel veel investeringen kunnen worden gedaan in de cultuursector. De Lotto richt zich voornamelijk op sport en welzijn.Onder het motto ‘Cultuur maakt je rijker’ voerde de BankGiro Loterij diverse acties die ertoe leidden dat de opbrengsten op-nieuw zijn gestegen. Ook De Lotto had een goed jaar. Daar werd veel energie gestoken in nieuwe concepten om de diverse ‘spelletjes’ nog aantrekkelijker te maken.

Het vfonds is uiteraard heel dankbaar voor

de inspanningen van beide organisaties.

Zonder hun bijdragen is de steun van het

vfonds aan de verschillende organisaties

onmogelijk. Daarom zal het vfonds ook ac-

tief door blijven gaan met het stimuleren

van deelname aan deze Goede Doelen Lo-

terijen.

Met de BankGiro Loterij heeft het vfonds

een langlopend contract tot 2032. In dat

contract is geregeld dat 18% van de loterij-

opbrengst ten goede komt aan de activi-

teiten van het vfonds. In 2010 was die op-

brengst € 7.955.340,-. Een kleine daling ten

opzichte van 2009. Ook werd in 2010 een

eerste evaluatie gehouden van de relatie

tussen de BankGiro Loterij en het vfonds.

De afspraak daartoe is gemaakt in het lang-

lopende contract. Een belangrijk aandachts-

punt dat uit de evaluatie naar voren kwam,

betrof de hoogte van het vermogen van het

vfonds. Met name over de opgenomen voor-

zieningen in de balans zijn kritische vragen

gesteld. Het vfonds heeft toegezegd de ko-

mende jaren toe te zien op een geleidelijke

bijstelling van reëel toe te zeggen subsidie-

verplichtingen voor meerdere jaren.

De opbrengsten uit De Lotto/Krasloterij be-

droegen in 2010 € 403.263,-. In 2010 zijn

belangrijke initiatieven genomen binnen

de organisatie van De Lotto om zowel de

naamsbekendheid als het aantal deelne-

mers te vergroten.

De verschillende loterijen uit de Goede Doe-

len hebben het initiatief genomen om de

gezamenlijke belangen uit te dragen via

het zogenoemde Goede Doelen Platform.

Mede gelet op de Europese ontwikkelingen

als die van de Wet op de Kansspelen is dit van

belang. Vanuit de Nederlandse Goede Doelen

loterijen komt er veel geld beschikbaar voor

sociale cohesie, cultuur, volksgezondheid en

sport. En dat wil ook het vfonds graag zo

houden. Mede daarom hebben we onze par-

ticipatie in de Algemene Loterij Nederland

versterkt.

Projectfinanciering is de toekomst

Inhoudelijk is het subsidiebeleid van het vfonds in 2010 op enkele punten gewijzigd. In de procedure zijn geen wijzigingen.

financieel beleid

Subsidieverplichtingen.Het vfonds heeft een lange geschiedenis met een aantal organisaties op basis van het verleden. Dat zijn de BNMO en de Basis te Doorn. Ook het Nationaal Comité 4 en 5 mei en de Stichting Herdenking 15 augustus behoren daar toe. Het vfonds garandeert deze organisaties een zekerheid voor een aantal jaren en zoals uit de jaarrekening blijkt is daarvoor een substantieel bedrag opgenomen. Wel worden ook deze organi-saties door het vfonds gestimuleerd om meer op projectbasis te gaan werken. Uiteraard vergt dat een wijziging van de werkwijze zoals die lange tijd gebruikelijk was.

In 2010 heeft wel een belangrijke wijziging plaatsgevonden in de relatie tussen het vfonds en de Basis. Zo is in 2010 besloten dat het maatschappelijk werk dat de Basis ten behoeve van veteranen en oorlogsslachtof-fers verrichtte vanaf 2011 zal worden gefi-nancierd door het Ministerie van Defensie. In de jaarrekening 2010 is daarom de meer-jarenverplichting aan de Basis aanzienlijk naar beneden bijgesteld.

Ook zijn er in 2010 afspraken gemaakt over de financiering ten behoeve van de nieuw-bouw die is voorzien op het terrein van de Basis. Het vfonds heeft daartoe voor 2011 een geldlening toegezegd.

Saldo van baten en lasten over 2010Zoals in het voorgaande reeds is vermeld heeft bij de Stichting De Basis een be-langrijke wijziging plaats gevonden in de financiering van het maatschappelijk werk.Omdat uit hoofde daarvan de Voorzie-ning voor subsidieverplichtingen voor een periode van vijf jaren naar beneden diende te worden bijgesteld ontstond een bijzondere bate van € 10 mio. Ook de reeds in 2010 toegekende subsidie aan de Stichting voor het jaar 2011 daalde daar-door met € 2 mio.Tenslotte werden de ongerealiseerde koersresultaten op beleggingen als baten verantwoord en via de resultaatbestem-ming toegevoegd aan de Herwaarderings-reserve. ( 2009: rechtstreeks). Hiermee was een bedrag gemoeid van € 2,3 mio.Alles tezamen genomen is het getoonde saldo van baten en lasten over 2010 voor een bedrag groot € 14,3 mio positief beïnvloed. Zonder de hier beschreven ’ingrepen’ zou dit saldo ca. € 514.000 hebben bedra-gen.

Organisatie en interne controleIn 2010 is verder vormgegeven aan interne procedures met betrekking tot de verschil-lende financiële werkprocessen. Doordat het vfonds een kleine werkorganisatie tot haar beschikking heeft, wordt thans ge-bruik gemaakt van externe dienstverleners.

WIJZIGINGEN SUBSIDIEBELEID

Overkomst geallieerde veteranen Uit waardering voor hun inzet bij de bevrij-ding van Nederland gaf het vfonds bijdra-gen aan de overkomst en het verblijf van geallieerde veteranen om herdenkingen in Nederland bij te wonen. De regeling betrof alleen veteranen die daadwerkelijk bij de bevrijding van Nederland betrokken zijn ge-weest. Het vfonds neemt incidentele aanvra-gen voor veteranen bij lokale/regionale her-denkingen nog in behandeling. Het betreft de hierboven beschreven doelgroep waarvoor per veteraan, inclusief een eventuele begeleider, een bedrag van € 50.- per dag beschikbaar kan komen met een maximum van 5 dagen. Grootschalige overkomsten zijn, gezien de leeftijd van de veteranen niet meer te ver-wachten. Bovendien hebben landelijk wer-kende instellingen zoals het Nationaal Co-mité Thank You Canada & Allied Forces aangegeven dit soort overkomsten in 2010 voor het laatst te hebben georganiseerd. Eventuele hernieuwde activiteiten in 2015 worden niet meer door het vfonds onder-steund.

Reizen kampslachtoffers Het vfonds vindt herdenkings- of pelgrimsreizen naar Azië en diverse Europese landen belangrijk. Er kan aan het vfonds een finan-ciële bijdrage worden gevraagd, die speci-fiek bedoeld is voor overlevenden en directe

nabestaanden (1e graad). Hiervoor geldt een standaard vergoeding van € 25,- per persoon per reisdag met een maximum van 5 dagen voor reizen binnen Europa en een maximum van 10 dagen voor reizen naar Azië. Dergelijke reizen moeten ondersteund wor-den door professionals als een arts en een geestelijk verzorger. Ook hiervoor biedt het vfonds de gelegenheid tot een financiële ondersteuning van € 50,- per dag met een maximum van 5 reisdagen binnen Europa en maximaal 10 reisdagen naar Azië. De bij-drage voor professionals geldt alleen als het gaat om reizen van de organisaties van oor-logsgetroffenen (kamporganisaties) of de Oorlogsgravenstichting.

Onderzoek Het vfonds ondersteunt geen wetenschap-pelijk onderzoek. Eventuele publieksgerich-te presentaties n.a.v. wetenschappelijk on-derzoek kunnen voor on dersteuning in aanmerking komen. Daarvoor gelden de criteria t.a.v. boeken of educatieve activitei-ten. Aanvragen voor toegepaste en praktijk-gerichte onderzoeksprojecten met het doel te komen tot methodische en inhoudelijke vernieuwing van activiteiten, worden be-oordeeld op urgentie, concreetheid en lange termijn perspectief.

MuseaDe wijzigingen in het subsidiebeleid gelden alleen voor de wisseltentoonstellingen. Het vfonds kan bijdragen aan wisseltentoon-stellingen mits het nieuwe onderwerpen

of benaderingen bevat. Tevens dient door-plaatsing van de wisseltentoonstelling op andere plaatsen in het land onderdeel te zijn van het totaal project,

Meerjaren subsidies Het vfonds ontvangt in toenemende mate aanvragen die een meerjaren karakter heb-ben. Het gaat daarbij om projecten die zich jaarlijks min of meer herhalen en grote be-hoefte hebben aan een meerjaren perspec-tief om zich verder te kunnen ontwikkelen. In het verleden heeft het vfonds daar een terughoudend beleid ingevoerd. Wel is o.a. aan het Forum voor Democratische ont-wikkeling een intentie uitgesproken om de organisatie drie jaar te steunen. In de jaarbegrotingen werd daar budget voor gereserveerd en op basis van een concrete jaaraanvraag werd dan een subsidie voor het betreffende jaar toegekend. Diverse andere fondsen in Nederland (VSB, Prins Bernhard Cultuurfonds, Oranjefonds) hebben bovengeschetste lijn in hun subsi-diebeleid uitgewerkt. Zij bieden projecten met een jaarlijkse cyclus de gelegenheid om een aanvraag voor maximaal drie jaar te doen. Na die drie jaar wordt uitgebreid inhoudelijk overleg gevoerd. Sommige ver-lengen daarna de periode nog eens, terwijl anderen afbouwen, een jaar overslaan of een nieuwe invulling willen (b.v. geen alge-mene projectondersteuning maar een ver-nieuwend programma onderdeel). Intenties voor meerjarige ondersteuning moet geval per geval bekeken en afgewogen worden.

Planontwikkeling Het ontwikkelen van kwalitatief (inhoude-lijk en vormgeving) hoogstaande projecten zoals wisseltentoonstellingen of educatieve projecten kost veel voorbereiding (concept-ontwikkeling, onderzoek, ontwikkeling bij - passend educatief plan, onderzoek naar doorplaatsmogelijkheden bij collega instel-lingen, fondsenwerving). Veel organisaties ontbreekt het aan capaciteit om dat op een goede manier te doen. Om de instellingen tegemoet te komen hierin kent het vfonds een aparte regeling voor planontwikkeling om te komen tot hoogwaardige aanvragen. Instellingen kunnen met een kort plan een aanvraag doen voor de ontwikkeling van een projectplan. Hiervoor staat een vast bedrag (€ 2.500,-). De financiering is erop gericht om de instellingen in staat te stel-len een basisplan om te zetten in een uit-gewekt projectplan (concept-ontwikkeling, research, ontwikkeling bijpassend educa-tief- en communicatieplan, bereik, onder-zoek naar doorplaatsmogelijkheden/gebruik bij collega instellingen, begroting) en te werken aan de fondsenwerving.

Op basis van een doorwrocht projectplan en een doortimmerde begroting en een re-alistisch dekkingplan kan aanvraag worden gedaan t.b.v. projectrealisatie.

Door de bijdragen van de BankGiro Loterij en De Lotto/Krasloterij maar ook door op - brengsten uit het eigen vermogen was er in 2010 een bedrag van bijna € 9.000.000,- begroot als subsidiebudget. Zoals uit de jaarrekening blijkt is dat budget voor € 6.700.000,- toegekend aan de verschil-lende doelstellingen. Het verschil laat zich in belangrijke mate verklaren door een gewijzigde financiële relatie met de stichting de Basis in Doorn. Onder het kopje subsidieverplichtingen wordt dat nader toegelicht. In 2010 werd de beleidslijn ver stevigd om in toenemende mate subsidies te verstrek-ken aan projecten en minder aan zoge-noemde instellingssubsidies.

Samenstelling budget vfondsDe inkomsten voor het vfonds bestaan uit drie bronnen. Op de eerste plaats, op basis van een langdurig contractueel vastgesteld percentage de inkomsten uit de BankGiro Loterij en op de tweede plaats, eveneens op basis van een vast percentage de inkomsten uit De Lotto/Krasloterij.Tot slot zijn er dan de opbrengsten uit beleggingen. In 2010 waren de opbreng-sten uit de beleggingen aanmerkelijk be-ter dan in 2009. Uiteraard speelde het lichte herstel van de economische crisis hierbij de belangrijkste rol. Het vermo-

gensbeheer van het vfonds is in handen gesteld van twee beheerders. Deze be-heerders werken vanuit een vastgesteld mandaat op basis van het beleggingssta-tuut van het vfonds en er is nauw con-tact met de penningmeester.

Risico’sAangezien het vfonds veruit het grootste deel van haar subsidiebudget verkrijgt door inkomsten uit de BankGiro Loterij en De Lotto/Krasloterij is de ontwikkeling van het door de regering gevoerde Kanspel-beleid van groot belang. Het nieuw aan-getreden kabinet in 2010 heeft aangege-ven een nieuwe Wet op de Kansspelen te willen invoeren. Daarnaast speelt in dit kader de vraag in hoeverre buitenlandse organisaties toegang krijgen tot de Ne-derlandse loterijmarkt. Het vfonds volgt deze ontwikkelingen op de voet onder meer via de Algemene Loterij Nederland, waar zij deel van uit maakt en via het zo-genoemde Goede Doelen Platform.

Het jaar 2010 heeft ook opnieuw laten zien dat opbrengsten uit het vermogen via beleggingen sterk kunnen verschillen waardoor er onzekerheid bestaat over de te verwachten inkomsten. Via onze ver-mogensbeheerders trachten we de risi-co’s beperkt te houden.

BestemmingsreserveHet vfonds hecht waarde aan het be-houd van erfgoed uit de Tweede Wereld-oorlog om daarmee ook de geschiedenis levend te houden. Vanuit de geschiede-nis is het blijvend nodig om daaruit les-sen te trekken voor de toekomst. De ver-schillende musea en centra spelen daarbij zowel vanuit het behoud van erf-goed als vanuit een rol van toekomstige educatiedoeleinden een belangrijke rol. Mede door de enorme bezuinigingen die afkomen op deze musea en centra ziet het vfonds het als een belangrijke taak om hierin gericht te blijven investeren. Het vfonds wil daartoe blijvend bijdra-gen aan een landelijk dekkende struc-tuur. In 2010 is onder andere met het Verzet/Kindermuseum in Amsterdam gesproken over een substantiële bijdrage in verbouwingsplannen. Daarnaast is het vfonds betrokken bij een intensievere sa-menwerking tussen de verschillende oorlogs- en verzetsmusea en herinne-ringscentra. Het vfonds wil daarbij ge-richt als investeerder haar rol vervullen en initiatieven met toekomstperspectief mogelijk maken. Vanuit de verschillende besprekingen in 2010 is het gerechtvaar-digd te verwachten dat dit de komende jaren zal leiden tot besteding van de op-genomen bestemmingsreserve.

60

80

100

120

20

40

60

80

100

120

0

20

40

60

80

100

120

20

40

60

80

100

120

20

40

60

80

100

120

2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010

2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010

2007 2008 2009 2010

100

150

200

250

0

50

100

150

200

250

Veteranenzorg Begrip voor veteranen en Herdenken en vieren Actuele lessen/historisch besef Democratie en internationale oorlogsgetroffenen rechtsorde

Totaal toewijzingen Totaal aantal aanvragen

60

80

100

120

20

40

60

80

100

120

0

20

40

60

80

100

120

20

40

60

80

100

120

20

40

60

80

100

120

2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010

2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010

2007 2008 2009 2010

100

150

200

250

0

50

100

150

200

250



60

80

100

120

20

40

60

80

100

120

0

20

40

60

80

100

120

20

40

60

80

100

120

20

40

60

80

100

120

2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010

2007 2008 2009 2010 2007 2008 2009 2010

2007 2008 2009 2010

100

150

200

250

0

50

100

150

200

250



Aantal aanvragen per doelstelling Aantal aanvragen per doelstelling

0

50

100

150

200

250

0

50

100

150

200

250

0

50

100

150

200

250

0

50

100

150

200

250

2010 2009 2008 2007

Overzicht toekenningen en afwijzingen

totaal aantal aanvragen totaal aantal toekenningen totaal aantal afwijzingen

8.500.000

9.000.000

9.500.000

10.000.000

10.500.000

11.500.000

11.000.000

2010 2009 2008 20070

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

10.000

30.000

50.000

70.000

90.000

2010 2009 2008 2007

Toegekende subsidies Gemiddeld bedrag per toekenning

ALGEMEEN

De jaarrekening 2010 is opgesteld in overeenstemming met

de Richtlijn RJ 650 Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen

van de Raad van de Jaarverslaggeving zoals deze in 2008 is

vastgesteld.

GRONDSLAGEN VAN WAARDERING EN RESULTAATBEPALING

Voor zover niet anders vermeld zijn activa en passiva gewaar-

deerd tegen de nominale waarde. Baten en lasten worden toe-

gerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben.

MATERIËLE VASTE ACTIVA

De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrij-

gingsprijzen, verminderd met de cumulatieve afschrijvingen.

De afschrijvingen zijn gebaseerd op de geschatte economische

levensduur en worden berekend op basis van een vast percentage

van de verkrijgingsprijs.

FINANCIËLE VASTE ACTIVA

De beleggingen in obligaties en aandelen worden gewaar-

deerd tegen de beurswaarde ultimo boekjaar. Het verschil

tussen de beurs- of marktwaarde en de aanschafwaarde is

verantwoord in de staat van baten en lasten. Ongerealiseerde

koersresultaten worden via de staat van baten en lasten ver-

antwoord in de herwaarderingsreserve.

De leningen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kost-

prijs, indien nodig verminderd met een voorziening voor onin-

baarheid.

VORDERINGEN

De vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde

kostprijs, indien nodig verminderd met een voorziening voor

oninbaarheid.

RENDEMENTS- EN CONTINUÏTEITSRESERVE

De rendementsreserve ter waarborging van de doelstelling

wordt aangehouden om voor maximaal drie jaren de subsi-

diëring aan instellingen, behoudens de instellingen waarvoor

de voorziening subsidieverplichtingen is gevormd, te kunnen

continueren ook in het geval dat de jaarlijkse baten daartoe

niet toereikend blijken te zijn.

De continuïteitsreserve is gevormd ter waarborging van de

continuïteit van de eigen bureau-organisatie en bedraagt 1,5

keer de jaarlijkse kosten van de bureau-organisatie (conform

CBF-richtlijn).

HERWAARDERINGSRESERVE

Via de staat van baten en lasten worden ongerealiseerde

koersresultaten verantwoord in de herwaarderingsreserve.

VOORZIENING SUBSIDIEVERPLICHTINGEN

Verplichtingen aan instellingen waar subsidies in beginsel voor

onbepaalde tijd aan zijn toegekend, zijn opgenomen onder de

voorziening subsidieverplichtingen voor een periode van vijf jaar.

BESTEDINGEN

Toegekende bijdragen worden als last in de staat van baten

en lasten opgenomen in het jaar waarin het besluit tot toeken-

ning is genomen.

Financieel verslag

BALANS PER 31 DECEMBER 2010(in euro’s) (na resultaatbestemming)

ACTIVA 31-12-2010 31-12-2009

VASTE ACTIVAMATERIËLE VASTE ACTIVA (1)Inventaris 74.779 91.255FINANCIËLE VASTE ACTIVA (2)Obligaties 30.057.979 29.300.938Aandelen 21.115.588 18.409.743 51.173.567 47.710.681Leningen 76.225 269.116 51.249.792 47.979.797

VLOTTENDE ACTIVA OVERLOPENDE ACTIVA (3)Rente beleggingen 767.011 744.497Overige vorderingen 3.068.047 3.095.809 3.835.058 3.840.306

LIQUIDE MIDDELEN (4) 2.827.533 4.616.365

57.987.162 56.527.723

PASSIVA 31-12-2010 31-12-2009

RESERVES EN FONDSEN (5) RESERVES Stichtingskapitaal 45 45Rendementsreserve waarborg doelstelling 17.269.343 4.783.794Continuïteitsreserve 1.200.o0o 1.171.800Herwaarderingsreserve 5.763.772 3.471.470Bestemmingsreserves 3.363.024 3.363.024

27.596.184 12.790.133VOORZIENINGEN (6)Voorziening subsidieverplichtingen 22.875.000 32.875.000SCHULDEN (7)Schulden op korte termijn 7.515.978 10.862.590

57.987.162 56.527.723

STAAT VAN BATEN EN LASTEN BOEKJAAR 2010

Realisatie 2010 Begroting 2010 Realisatie 2009 € € €

BATENBaten uit acties van derden (8) 8.358.603 8.250.000 8.457.827Baten uit beleggingen (gerealiseerd) (9) 1.502.233 1.500.000 1.704.582Baten uit beleggingen (ongerealiseerd) (9) 2.294.852 3.471.470Overige baten (10) 10.000.000Som der baten 22.155.688 9.750.000 13.633.879

LASTENBesteed aan doelstellingen (11)Hulpverlening en bijstand 140.750 58.700Veteranenzorg en eigen organisaties veteranen 3.796.679 8.631.222Reünies 63.886 153.385Overkomst geallieerde veteranen 224.310Begrip oorlogsgetroffenen en veteranen 230.240 98.970Herdenken en vieren 1.146.340 1.094.890Actuele lessen historisch besef 399.314 392.405Democratie en rechtsstaat 734.893 504.485 6.736.412 10.934.057Restitutie voorgaande jaren 177.106- 56.520-Mutatie subsidieverplichtingen 135.664Tussentellingsubsidie 6.559.306 9.000.000 11.013.201

Personeelskosten (12) 327.474 315.320 292.085Communicatiekosten (12) 106.760 98.000 96.165

Totaal 6.993.540 9.413.320 11.401.451

Werving baten (12)Kosten acties derden 23.864 20.000 17.171Kosten van beleggingen 117.267 100.000 94.574 141.131 120.000 111.745

Beheer en administratie (12)Kosten beheer en administratie 212.416 227.880 197.164 212.416 227.880 197.164

Som der lasten 7.347.087 9.761.200 11.710.360

Resultaat 14.808.601 11.200- 1.923.519

ResultaatbestemmingToevoeging/onttrekking aan:Continuïteitsreserve 28.200 23.437- Herwaarderingsreserve 2.294.852 3.471.470Rendementsreserve waarborg doelstelling 12.485.549 1.524.514- 14.808.601 1.923.519

Percentage totaal van bestedingen/doelstellingen gedeeld door totaal van de baten (exclusief de 0ngerealiseerde beleggingsresultaten en overige baten): Realisatie 2010 Begroting 2010 Realisatie 2009 71% 97% 112%

KASSTROOMOVERZICHT

Om een inzicht te geven in het verloop van de kasstromen in 2010, is onderstaand een kasstroomoverzicht opgenomen (bedragen x € 1.000).

2010 2009 Saldo van baten en lasten 12.514 1.548- Mutatie overlopende activa 5 1.101-Mutatie schulden op korte termijn 3.347- 599Mutatie voorziening subsidieverplichtingen op lange termijn 10.000- 140 13.342- 362-Kasstroom uit operationele activiteiten 828- 1.910-

Mutatie materiële vaste activaInvesteringen 9- 108-Afschrijvingen 26 17Kasstroom uit investeringsactiviteiten 17 91-

Mutatie financiële vaste activa 3.270- 6.337-Herwaarderingsreserve beleggingen 2.292 3.471 Kasstroom uit beleggingsactiviteiten 978- 2.866-

Netto-kasstroom 1.789- 4.867-Beginstand liquide middelen 4.616 9.483Eindstand liquide middelen 2.827 4.616

TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2010

VASTE ACTIVA

Leningen u/gAan Stichting de Basis te Doorn zijn de volgende leningen verstrekt: Saldo Aflossing Saldo Aflossing Langlopend 1-1-2010 2010 31-12-2010 2011 31-12-2010

Investeringen 2007 145.275 48.425 96.850 48.425 48.425Vervangingsinvesteringen 2007 83.400 27.800 55.600 27.800 27.800Investeringen 2008 233.333 116.666 116.667 116.667Investeringen 2009 1.000.000 1.000.000 1.000.000 1.462.008 192.891 1.269.117 1.192.892 76.225

De looptijd van de leningen is van 1 tot 5 jaar. Rente is gelijk aan het jaargemiddelde van de 1-maands EURIBOR rentetarieven in een jaar.Het af te lossen deel 2011 door Stichting de Basis te Doorn ad € 1.192.892 is opgenomen onder kortlopende vorderingen.

VLOTTENDE ACTIVA

OVERLOPENDE ACTIVA (3) 2010 2009Rente beleggingen Obligaties 767.011 741.330Leningen Stichting de Basis 3.167 767.011 744.497

Overige vorderingen BankGiro Loterij 1.644.445 1.588.310Krasloterij 203.735 184.910Vruchtgebruik Stichting de Basis 89.643Intrest bank 12.256 40.006Aflossing lening Stichting de Basis 1.192.892 1.192.892Pensioenfonds 14.719 48 3.068.047 3.095.809

LIQUIDE MIDDELEN (4)Triodos bank rekening-courant 1.557.961 1.433.063Triodos bank rendementsrekening 183.432 1.368.609ABN-AMRO Bank N.V. 10.848ABN-AMRO MeIIon (beleggingsrekening) 9.586Schretlen & co. (beleggingsrekening) 101.294 230.412Mees Pierson Fortis (beleggingsrekening) 984.846 313.847Mees Pierson Fortis 3,9% deposito 12/4 2009 tot 12/4 2010 1.250.000 2.827.533 4.616.365

PASSIVA

EIGEN VERMOGEN (5)Rendements-en continuïteitsreserveDe continuïteitsreserve bestaat uit twee delen. Een continuïteits- reserve ten behoeve van de eigen organisatie en een rendementsreserve ter waarborging van de doelstelling.

Het verloop van deze reserves is als volgt:Saldo 1 januari 2010 5.955.594Resultaatbestemming 2010 12.513.749 Saldo 31 december 2010 18.469.343

Bestaande uit:Continuïteitsreserve ten behoeve van de bureau-organisatie 1.200.000Rendementsreserve ter waarborging van de doelstelling 17.269.343 18.469.343

Herwaarderingsreserve beleggingenDeze herwaarderingsreserve heeft als doel schommelingen op te vangen in de waarderingen van de beleggingen (aandelen en obligaties) ultimo boekjaar als gevolg van ongerealiseerde koersresultaten.

Het verloop van deze reserve is als volgt: 2010 2009 Saldo 1 januari 3.471.470Bij: ongerealiseerd koersresultaat boekjaar 2.294.852 3.471.470Saldo per 31 december 5.763.772 3.471.470

Bestemmingsreserves € 3.363.024. 2010 2009 Nieuwe activiteiten 3.000.000 3.000.000World Veterans Federation 363.024 363.024 3.363.024 3.363.024 Bestemmingsreserve Oorlogs-verzetsmusea € 3.000.000.In 2008 is een bestemmingsreserve gevormd voor investeringen die verband houden met de infrastructuur van musea en herinneringscentra.

Bestemmingsreserve World Veterans Federation € 363.024.De bestemmingsreserve World Veterans Federation is opgebouwd uit éénmalige bedragen door het ALN en het Nationaal Fonds voor Vrijheid en Veteranenzorg, waarvan de jaarlijkse opbrengst (fictief gesteld op 10%) wordt uitbetaald aan World Veterans Federation.

VOORZIENINGEN (6)

Voorziening subsidieverplichtingenOnder deze post zijn opgenomen subsidieverplichtingen waarvan de betalingsverplichting valt in een periode later dan één jaar na balans-datum. Dit betreft subsidieverplichtingen ter zake van Stichting de Basis en BNMO vereniging te Doorn, Nationaal Comité 4 en 5 mei en Stichting Herdenking 15 augustus 1945.

De subsidieverlening aan deze instellingen is gebaseerd op een jaarlijkse bijdrage in de exploitatie voor een in beginsel onbepaalde tijd. De primaire verantwoordelijkheid van het vfonds betreft het mogelijk maken van een langdurige dienstverlening door deze instellingen. Deze bijzondere verantwoordelijkheid wordt tot uitdrukking gebracht door het opnemen van een verplichting voor een periode van vijf jaar.

De specificatie van deze balanspost is als volgt: 2010 2009Stichting de Basis te Doorn 15.000.000 25.000.000 BNMO vereniging 2.500.000 2.500.000Nationaal Comité 4 en 5 mei 5.000.000 5.000.000Stichting Herdenking 15 augustus 1945 375.000 375.000 22.875.000 32.875.000

De vrijval van de voorziening Stichting de Basis te Doorn houdt verband met het feit dat het Ministerie van Defensie met ingang van 2011 een deel van de financiering van de activiteiten op zich neemt.

SCHULDEN (7)

Schulden op korte termijn 2010 2009Toegekende subsidieverplichtingen die nog niet zijn uitgekeerd:Stichting De Basis en vereniging BNMO 3.979.200 7.388.724Nationaal Comité 4 en 5 mei 1.043.750 1.000.000Overige toegekende bijdragen 2.406.377 2.299.953 7.429.327 10.688.677Loonheffing 16.474 8.088Reservering vakantiegeld 10.156 7.497Legaten 11.775 47.102Overige kosten 48.246 111.226 7.515.978 10.862.590

ACTIVA

MATERIËLE VASTE ACTIVA ( 1)Inventaris Boekwaarde per 1 januari 2010 91.255Investeringen 2010 9.393 100.648Afschrijving 2010 25.869-Boekwaarde 31 december 2010 74.779

FINANCIËLE VASTE ACTIVA (2)ObligatiesDe ontwikkeling van deze post in het boekjaar kan als volgt worden weergegeven:Waardering per 1 januari 2010 29.300.938Aankoop 4.314.827 33.615.765Aflossing respectievelijk verkoop 3.613.360 30.002.405Koersmutaties 55.574Waardering per 31 december 2010 30.057.979 AandelenWaardering per 1 januari 2010 18.409.743Aankoop 1.727.173 20.136.916Verkoop 1.260.606 18.876.310Koersmutaties 2.239.278Waardering per 31 december 2010 21.115.588

NIET IN DE BALANS OPGENOMEN (LATENTE) RECHTEN

1. De door subsidiënten te restitueren subsidie-overschotten. De omvang van deze posten is pas bekend nadat de afrekening door de betreffende instelling is ingediend en worden in het jaar van ontvangst in het resultaat van het vfonds opgenomen.

2. Bij de verstrekking van subsidie is door het vfonds in een aantal gevallen de voorwaarde gesteld dat de statuten van de betreffende subsidiënt zodanig worden gewijzigd dat een eventueel liquidatiesaldo geheel of gedeeltelijk dient te worden uitgekeerd aan het vfonds. Per 31 december 2010 hebben zeven instellingen deze clausule in de statuten verwerkt.

3. In 1992 is een renteloze lening ad € 1.722.674 aan een subsidiënt verstrekt. Als voorwaarde is gesteld dat bij liquidatie van deze sub-sidiënt genoemd bedrag direct dient te worden terugbetaald aan de BNMO; in het geval dat de BNMO niet meer zou bestaan, dient terugbetaling aan het vfonds plaats te vinden. Als zekerheid is een bankgarantie gesteld.

4. Aan een subsidiënt is in 2003 een renteloze lening verstrekt ad € 56.523. Deze lening is in het jaar van verstrekking als uitgekeerde subsidie in de jaarrekening verwerkt. De lening zal in 10 jaren worden terugbetaald. In het boekjaar 2010 is de 7e aflossing ontvangen en als bate verantwoord.

TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2010

BATEN Realisatie 2010 Begroting 2010 Realisatie 2009Baten uit acties van derden (8)

BankGiro Loterij 7.955.340 7.900.000 8.021.522Krasloterij 403.263 350.000 436.305 8.358.603 8.250.000 8.457.827

Baten uit beleggingen (9)

GerealiseerdInkomsten uit obligaties (rente) 1.301.457 1.332.461Inkomsten uit aandelen (dividend) 158.967 111.398Inkomsten uit leningen (rente) 11.083 10.724Inkomsten uit liquide middelen (rente) 38.283 131.831Inkomsten uit vruchtgebruik 89.643- 89.643Koersresultaat 80.550 24.384 1.500.697 1.700.441Diverse baten 1.536 4.141 1.502.233 1.500.000 1.704.582OngerealiseerdKoersresultaat aandelen en obligaties 2.294.852 3.471.470

Overige baten (10)Vrijval langlopende subsidieverplichting Stichting De Basis 10.000.000

LASTEN SUBSIDIES (11)

De over 2010 en 2009 toegekende bedragen minus de ontvangen restituties kunnen als volgt worden samengevat ( in € 1.000).

2010 Begroting 2010 2009 Aantal Bedrag Bedrag Aantal Bedrag

Subsidies: € 50.000 en hoger 21 5.617,3 13 10.052,0Tussen € 25.000 en € 50.000 13 375,5 11 405,4Beneden € 25.000 125 743,6 97 476,6Restitutie voorgaande jaren/terugboekingen 177,1- 56,5- 6.559,3 10.877,5Mutatie subsidieverplichting per balans datum* 135,7 6.559,3 9.000,0 11.013,2

*Deze post mutatie bestaat uit:Mutatie voorziening subsidieverplichtingen Stichting de Basis 140,0Terugboekingen garantie- en mitssubsidies 4,3- 135,7 Bureau en organisatie (12) Realisatie 2010 Begroting 2010 Realisatie 2009

Personeelskosten 327.474 315.320 292.085Communicatie 106.760 98.000 96.165

Werving baten Kosten acties derden 23.864 20.000 17.171Kosten van beleggingen 117.267 100.000 94.574 141.131 120.000 111.745Beheer en administratie Huisvestingskosten 28.468 33.500 28.352Afschrijvingskosten 25.869 19.380 17.246Algemene kosten 17.581 19.500 13.994Bestuurskosten 76.245 72.500 66.823Financiële administratie 14.283 15.000 16.090Kosten accountant 39.841 40.000 30.983Kosten advisering 5.801 25.000 13.261Overige kosten 4.328 3.000 10.415 212.416 227.880 197.164 787.781 761.200 697.159

Het gemiddeld aantal werknemers bedroeg in 2010 3,9 (FTE) en in 2009 2,0 (FTE).

1. Bezoldiging bestuurder: 2010 2009 59.197 56.843 Dit bedrag is inclusief sociale lasten en pensioenpremies.

2. Specificatie van de personeelskosten in lonen & salarissen. sociale lasten, pensioenlasten en overige personeelskosten: 2010 2009Lonen & salarissen 217.799 165.439Sociale lasten 31.910 14.395Pensioenlasten 20.306 9.683Overige personeelskosten 57.459 102.568 327.474 292.085

BEGROTING 2011 IN VERGELIJKING MET DE BEGROTING 2010 EN DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN 2010 EN 2009

BATEN Begroting 2011 Realisatie 2010 Begroting 2010 Realisatie 2009 Baten uit acties van derden 8.400.000 8.358.603 8.250.000 8.457.827Baten uit beleggingen (gerealiseerd) (9) 2.000.000 1.502.233 1.500.000 1.704.582Baten uit beleggingen (ongerealiseerd) (9) 2.294.852 3.471.470Overige baten 10.000.000Som der baten 10.400.000 22.155.688 9.750.000 13.633.879

LASTEN

Besteed aan doelstellingen (11)Subsidies 9.615.000 6.559.306 9.000.000 11.013.201Personeelskosten 345.000 327.474 315.320 292.085Communicatie 130.000 106.760 98.000 113.336 10.090.000 6.993.540 9.413.320 11.418.622Werving baten (12)Acties derden 23.864 20.000Kosten van beleggingen 100.000 117.267 100.000 94.574 100.000 141.131 120.000 94.574Beheer en administratieHuisvesting 32.500 28.468 33.500 28.352Afschrijvingskosten 25.000 25.869 19.380 17.246Algemene kosten 19.000 17.581 19.500 13.994Bestuurskosten 70.500 76.245 72.500 66.823Financiële administratie 15.000 14.283 15.000 16.090Kosten accountant 40.000 39.841 40.000 30.983Kosten advisering 20.000 5.801 25.000 13.261Overige kosten 3.000 4.328 3.000 10.415 225.000 212.416 227.880 197.164

Som der lasten 10.415.000 7.347.087 9.761.200 11.710.360

Mutatie in continuïteitsreserve 15.000- 28.200 11.200- 23.437-Mutatie in herwaarderingsreserve 2.294.852 3.471.470Mutatie in rendementsreserve 12.485.549 1.524.514-Totaal 10.400.000 22.155.688 9.750.000 13.633.879

ANALYSE VERSCHILLEN TUSSEN BEGROTING EN REALISATIE 2010

In de begroting 2010 was rekening gehouden met een negatief saldo van € 11.200. De realisatie 2010 geeft een voordelig saldo aan van € 14.808.601. Dit is afgerond een voordelig verschil van € 14.820.000. Dit verschil kan als volgt nader worden geanalyseerd:

Hogere kosten dan begrootBesteed aan doelstellingenpersoneelskosten 12.000-communicatiekosten 8.000- 20.000-meer uitgaven werving baten 21.000-

Lagere kosten dan begrootminder besteed aan doelstellingen (met name aan Stichting De Basis) 2.441.000minder kosten beheer en administratie 15.000

Hogere opbrengsten dan begrootHogere baten uit acties derden 108.000Hogere opbrengst beleggingen (gerealiseerd) 2.000Hogere opbrengst beleggingen (niet gerealiseerd) 2.295.000Overige baten (lager bedrag aan langlopende verplichting Stichting De Basis) 10.000.000 14.820.000

Verantwoordingsverklaring

De Raad van Bestuur van het vfonds heeft in de vergadering van donderdag 23 juni 2011 het jaarverslag en de jaarrekening 2010 van de stichting besproken en vastgesteld.

Hiermee legt de Raad van Bestuur verantwoording af over het gevoerde beleid in het achterliggende boekjaar. Met het oog op de certificering wordt door het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF) een specifieke verantwoording gevraagd ten aanzien van drie specifieke principes. Deze verantwoording is terug te vinden in het jaarverslag. Ten aanzien van het principe van bestuur en toezicht verwijst het bestuur naar het hoofdstuk Communicatie en Organisatie. Ten aanzien van de besteding van de middelen naar het hoofdstuk Financieel beleid. De toepassing van het principe inzake de omgang met belanghebbenden wordt be-schreven in het hoofdstuk Loterijen.

’s-Hertogenbosch 23 juni 2011

Mr R. S. Croll J.C.W Burggraaf C.J.M. de Veer voorzitter penningmeester vice-voorzitter

Oranje Nassaulaan 55211 AR ’s-Hertogenbosch073 613 91 [email protected]

punt van het Veteraneninstituut waar veteranen en hun naasten terecht kunnen voor informatie en hulp van een maatschappelijk werker. Jonge veteranen blijken daarbij minder behoefte te heb-ben om naar Doorn te komen om daar voor een langere periode te wonen. “Dat heeft consequenties voor onze dienstverlening en voor het gebruik van ons gebouw in Doorn. Onze maatschappelijk werkers zitten nu in het hele land, verspreid over drie regioteams. Want jongeren zoeken wel hulp en tijdelijke opvang; er zijn zelfs wacht-lijsten voor.”

Tegelijk worden de oudere veteranen en hun partners steeds ouder. Voor jong én oud wordt de Basis daarom nu verbouwd. “Het vfonds financiert een deel van de lening die hiervoor nodig was”, zegt Burggraaf. Hij ver-dedigt zich. “Dat klinkt inderdaad niet als projectfinan-ciering. Maar hier is ook sprake van het veiligstellen van erfgoed; dit terrein is door particulieren opgebouwd. Wij helpen de gebruikers ervan het goed te beheren, met het oog op de behoeften van veteranen. Zo valt het dus wel degelijk binnen onze doelstellingen.” Dat de Basis haar expertise in een nieuw gebouw ook beter kan vermarkten, vindt het vfonds eveneens ‘mooi’, zegt Burggraaf. Hij is tevreden. “In de Raad van Bestuur bestond angst dat we meer zouden financieren dan bin-nen de doelstellingen zou vallen.” Van de Kamp: “Dat is helemaal weggeëbd.”

Robbertje vechtenStapsgewijs terugtrekken, afbouwen van de relatie: Burggraaf houdt niet van zulke bewoordingen. Het vfonds blijft zich tenslotte inzetten voor veteranen, net als de Basis. De relatie is veranderd, volwassen geworden. “Iedereen ging ervan uit dat het vfonds wel zou betalen voor wat de Basis wilde. Totdat we ons met de inhoud gingen bemoeien. Dat liep geregeld uit op een robbertje vechten. Maar dat toonde en toont juist onze betrokken-heid bij de Basis.” Van de Kamp is het daarmee eens. “Het is een professionaliseringsslag geweest. Onze begroting is dankzij het vfonds nu zo zorgvuldig opgesteld dat die

serieus wordt genomen als we bij Defensie en andere partners om financiering vragen.”

Tijdens het gesprek blijkt duidelijk dat Burggraaf en Van de Kamp erg op elkaar zijn ingespeeld. “We hebben al vijf jaar met elkaar te maken”, erkent de laatste. “Achteraf ben ik daar blij mee.” De directeur fungeerde als een wegbereider voor veranderingen. “Het was hier een heel bijzondere zorginstelling. De aandacht die de Basis al-tijd kreeg! Zeker vergeleken met de gehandicaptenzorg, waar ik hiervoor werkte. Prins Bernhard kwam, de konin-gin en de media. En dat moest dan veranderen, zonder negatieve aandacht. Veel oudere bestuurders zeiden: we regelen het wel. Dan kon ik, met Jan, daar wel anders over denken, het moest wel langs hen. Dat duurde soms lang, maar door samen op te trekken, hebben we veel bereikt.”

De Basis is klaar voor de toekomst. Ze presenteert zich ook steeds meer naar buiten – voor haar eigen bestwil, en voor haar verantwoordelijkheid tegenover de maat-schappij. En daar komt het vfonds weer kijken: de meeste projecten waarbij de Basis betrokken is, passen binnen de doelstellingen van het fonds. Die richten zich op er-kenning, herinnering en respect voor vrijheidsstrijders, kortom, op die dingen die ook aan de basis stonden van de Basis zelf.

De geschiedenis van de Basis gaat terug tot 26 augustus 1945, toen de Bond van Nederlandse Militaire Oorlog- en Dienst-slachtoffers werd opgericht. Met hulp van de actrice Audrey Hepburn en vele geldschieters realiseerde deze vereniging een woonoord voor veteranen in de bossen van Doorn, waar zij en hun partners werden begeleid bij het verwerken van oorlogservaringen. Vanaf 1970 ontvangt de Basis structu-reel geld uit de opbrengsten van de BankGiroloterij, via het vfonds, en voorheen via de Stichting Fondsenwerving Mili-taire Organisatie (SFMO), de voorloper van het vfonds. Sinds 2011 heeft Defensie de financiering van het maatschappelijk werk op zich genomen. www.de-basis.nl

“Tot 2007 ging ongeveer 80 procent van ons budget naar de Basis”, zegt Jan Burggraaf, penningmeester van het vfonds. “Vrijwel de volledige kas van de Basis werd zo, via het vfonds, met loterijgelden gevuld”, beaamt directeur Hugo van de Kamp. En dat in een tijd waarin de politiek opnieuw militai-ren uitzond naar oorlogsgebieden (Irak, Afghanistan). “Dat wilden en moesten we herzien. We vonden dat het ministerie van Defensie het maatschappelijk werk voor veteranen moest financieren.” Tegelijk drongen de loterijen aan op een andere verhouding tussen het vfonds en de Ba-sis. Burggraaf: “Wij moesten onze bestedingen meer gaan spreiden en we wilden ons zelf ook meer gaan bezighou-den met andere projecten in de samenleving.”

Het duo werkte intensief samen om deze veranderingen in gang te zetten. Met als resultaat dat het vfonds en de Basis sinds 2011 van hechte partners zakenvrienden zijn gewor-den; voortaan zal het vfonds alleen nog eindige projecten financieren. “En terecht”, zegt Van de Kamp. “Het was wel spannend”, voegt hij daaraan toe. Immers, als Defensie de financiering van het maatschappelijk werk van de Basis niet had overgenomen, was het niet gelukt. “Gelukkig had-den we de tijdgeest mee. Niet alleen was er in de media veel aandacht voor de missie in Uruzgan en de militairen die terugkeerden, ook bij Defensie had een professionalise-ring plaatsgevonden. Ook daar vond men dat de steun van het vfonds additioneel moesten zijn.”

“We beseften goed dat er een heel andere cultuur zou gaan ontstaan”, herinnert Burggraaf zich. Het vfonds zou ener-zijds meer gericht gaan controleren hoe de subsidiegelden werden besteed, anderzijds zou Defensie meer invloed krij-gen op het maatschappelijk werk zelf, waar het vfonds dat altijd aan deskundigen van de Basis zelf had overgelaten.

VerbouwingDe Basis ging ook de markt op; ook dat is wennen. Van de Kamp: “Er zijn binnen het Landelijk Zorgsysteem voor Vete-ranen nog zestien organisaties die zich met veteranenzorg bezighouden.” De Basis bemant het centraal aanmeld-

De Basis is in beweging. Het vfonds trekt zich gedeeltelijk terug uit de basisfinanciering van dit hersteloord voor veteranen in Doorn. Resoluut, maar niet schoksgewijs, dankzij de intensieve samenwerking tussen Jan Burggraaf, penningmeester van het vfonds, en Hugo van de Kamp, directeur van de Basis.

‘Iedereen ging ervan uit dat het vfonds wel zou betalen’

De Basis en haar grootste geldschieter zijn zakenvrienden geworden

pen zomer in Den Haag, toen tweeduizend aanwezigen gezamenlijk kampliedjes gingen neuriën. “Dat grijpt je naar de strot! En dat moet iedereen weten.”

“Daarna werd het ook ontzettend leuk, hoor”, zegt Van Genugten. “De herdenking is ook een soort reünie.” Sijmonsbergen: “De combinatie van vorm en inhoud spreekt veel mensen aan.” Het duo denkt hardop na over een ‘leuk plan’ van Marc Eysink Smeets, oud-directeur van het vfonds, om de hele periode van 4 mei tot 15 augustus via Veteranendag eind juni te gebruiken voor herinnering en viering. Zij zien het wel zitten dat de Indië-herdenking zo meer aandacht krijgt in Nederland.

Enorme cesuurWel zal er dan nog meer behoefte ontstaan aan co-ordinatie tussen de Indische organisaties, ook omdat deelnemende organisaties vergrijzen en verdwijnen. De verdeling is nu zo dat Sijmonsbergens stichting zich con-centreert op de herdenking van de Tweede Wereldoorlog en Van Genugtens centrum zich bezig houdt met het bre-dere verhaal van Indië. Hun samenwerkingspartners kun-nen zich daar goed in vinden, maar die vinden het wellicht ook tijd voor een volgende stap, zegt Van Genugten. “We moeten alles wat er beschikbaar is, beter voor het voet-licht brengen. Dankzij het VWS-programma ‘Erfgoed van de Oorlog’ hebben we veel materiaal gekregen, maar dat moeten we nu ook laten zien – in films, in een webpor-taal en hier natuurlijk op het landgoed. Nergens anders in Nederland is een compleet overzicht van de Nederlands-Indische geschiedenis te zien. Hier wel. Dat moeten we kenbaar maken.”

Van Genugten en Sijmonsbergen praten verder over hoe het toch komt dat veel Nederlanders zo weinig we-ten over de ‘enorme cesuur’ die 15 augustus 1945 is ge-bleken in de Nederlandse geschiedenis. Om al gauw te stellen dat hieraan een einde lijkt te komen. “De tijd is er gewoon rijp voor”, denkt Van Genugten. Wat volgens Sijmonsbergen helpt is de kracht van het verhaal van de eerste generatie. En de nog aanwezige groep eerste ge-

neratie Indische oorlogsslachtoffers is nog relatief jong. De voormalige kampkinderen en buitenkampkinderen zijn nu zeventigers.

Van Genugten: “Aan hun kinderen hebben zij vaak niet willen vertellen wat ze hebben meegemaakt. Aan hun kleinkinderen wel, bij hen voelen ze die psychologische barrière minder.” “Vergeet ook de tweehonderdduizend Hollandse jongens niet die na de oorlog naar Indië zijn gestuurd”, zegt Sijmonsbergen. In heel veel Nederland-se families zit wel ergens een Indisch verhaal. Hij ziet dan ook nog voldoende toekomst voor hun beider or-ganisaties. Van Genugten wijst erop dat er nog veel onderwerpen zijn die extra aandacht verdienen. “Laatst waren er isla-mitische leerlingen op bezoek; zij keken met interesse naar het Arabische schrift op sommige foto’s. En dan zijn er nog de Molukse kwestie en de backpaykwestie. Die liggen politiek gevoeliger natuurlijk…” “…maar laten wel zien hoe weinig begrip er was voor de Indische kant van het verhaal “, vult Sijmonsbergen aan.

Beiden hebben duidelijk een missie: nog meer men-sen bereiken. Van Genugten: “Het is heel mooi als we klassen op bezoek krijgen; maar de volgende doelgroep moeten de pabo’s zijn, dan zit het gelijk al bij de lera-ren tussen de oren. Iedereen ziet andere dingen in de tentoonstelling en praat daar weer over door. Als dat gebeurt, hebben we ons doel bereikt.”

Het vfonds helpt de Stichting Herdenking 15 augustus 1945 en Indisch Herinneringscentrum Bronbeek bij het vergroten van het begrip voor oorlogsgetroffenen in Azië. Het deed dat onder meer door het educatieve stripboek dat het centrum over de geschiedenis van Nederlands-Indië heeft gemaakt, in 200.000-voud te verspreiden over Nederlandse scholen. Ook financierde het de jaarlijkse Indiëherdenking in Den Haag op de dag van de capitulatie van Japan.

Zie ook www.indieherdenking.nl en www.indischherinneringscentrum.nl.

“Er staan nog niet overal teksten bij”, verontschuldigt Yvonne van Genugten zich als ze haar bezoek rondleidt door Het Verhaal van Indië, een coproductie van mu-seum Bronbeek en het Indisch Herinneringscentrum. “Maar volgens de nieuwste museuminzichten hoeft dat ook niet altijd, toch?” John Sijmonsbergen, bestuurslid van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945 en daar-naast directeur publiek & partners bij Museum Volken-kunde in Leiden, beaamt dat de vorm van de presentatie op zichzelf ook de boodschap kan vertellen. Hij is bijvoor-beeld zelf onder de indruk van de zaal, gelegen boven het veteranentehuis, waarin de ontvangst van Indische Ne-derlanders na de oorlog wordt verbeeld en toegelicht. Er staan rijen kille dossierkasten*. “Sterke beeldspraak.”

Ze spreken elkaar veel over de Indische kant van de oor-log. Daaraan wordt op scholen veel te weinig lestijd besteed, stelt Sijmonsbergen. “En dan gaat het vaak al-leen over de militaire acties.” Over het oorlogsleed van Indonesiërs en Indische Nederlanders vaak geen woord.

Daarom zijn ze blij dat de strip ’De Terugkeer’ die erover is gemaakt en mede dankzij het vfonds in een grote oplage is uitgegeven, razend populair is geworden. “Er ontstond een ware run op”, zegt Van Genugten. “We be-gonnen in september en de hele oplage van 200.000 exemplaren is nu al verspreid.”

In het verhaal gaat een Nederlander die in Indië is opge-groeid terug naar de plaatsen uit zijn jeugd, en vertelt dan daarover. Er horen lespakketten bij, maar de strips zijn ook zonder toelichting educatief verantwoord. Sijmonsbergen geeft aan dat er ook internationaal belangstelling is. Van Genugten: “Je hoeft er maar mee te wapperen of de en-thousiaste verhalen komen los.”

Indisch icoonVolgens haar maken de 1,5 miljoen Nederlanders die een band hebben met Nederlands Indië een inhaalslag. Terecht, zegt ze: “De Tweede Wereldoorlog is meer dan al-leen de Jodenvervolging.” Haar centrum is nog jong en is, naast de kampen van Vught, Amersfoort en Westerbork, een van de vier officiële herinneringscentra voor oorlogs-getroffenen. Een gevestigde naam is het nog niet, erkent Van Genugten. “Maar”, zegt Sijmonsbergen, “het eerste stapje is gezet, de rest volgt vanzelf.”

Helemaal vanzelf gaat het natuurlijk niet. Zo moet Van Genugten de ruimte nog bevechten om gasten te kun-nen ontvangen en wisseltentoonstellingen te kunnen organiseren. Ook werkt ze er hard aan om de zichtbaar-heid van haar centrum te vergroten. Sijmonsbergen wijst op de datum van 15 augustus 1945 als symbool voor het leed dat de oorlog in Indië heeft veroorzaakt en heeft voortgebracht. Tot 1988 duurde het voordat er een nationaal monument verrees in Den Haag. “Dat is inmiddels een Indisch icoon geworden”, zegt Sijmons-bergen. Hij is tevreden over de toegenomen belangstel-ling, niet alleen in Den Haag, maar ook in Bronbeek, waar ieder jaar ook herdenkingen zijn. Met kippenvel denkt hij terug aan de ochtendbijeenkomst van afgelo-

In een van de kleinere gebouwen op het landgoed Bronbeek staat sinds kort het Indisch Herinneringscentrum. Directeur Yvonne van Genugten praat er samen met John Sijmonsbergen, bestuurslid van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945, over de mogelijkheden die zij hebben om de geschiedenis van Nederlands Indië in het algemeen en de Tweede Wereldoorlog in Azië in het bijzonder meer bekendheid te geven.

‘Je hoeft maar met de strip te wappe-ren of de verhalen komen los’

Meer aandacht voor oorlogsslachtoffers in Nederlands Indië dankzij Stichting Herdenking 15 augustus 1945 en Indisch Herinneringscentrum Bronbeek

Het Nationaal Comité 4 en 5 mei en het NIOD, Instituut voor Oorlogs- Holocaust- en Genocidestudies, helpen Nederland de oorlog te docu-menteren, te herdenken en de vrijheid te vieren. Eén ding kunnen zij nog beter, vertellen Annemieke van Bockxmeer, manager Netwerk Oorlogs-bronnen bij het NIOD, en directeur Nine Nooter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei: “zorgen dat wat wij doen, beter onder de aandacht komt van het grote publiek.” Daar helpt het vfonds bij.

‘We moeten vooral niet doen wat anderen al doen’

Het vfonds helpt het NIOD en het Nationaal Comité 4 en 5 mei hiaten te vullen

naderde het eindpunt, “het moment waarop je moet zeggen: nu moeten we focussen op dat wat we binnen hebben”. Nu Erfgoed van de Oorlog is afgerond, heeft VWS de eindresultaten van het programma overgedra-gen aan het NIOD, dat het moet borgen en uitbreiden. Het heeft nu de naam Netwerk Oorlogsbronnen,.

Zij is nog volop bezig met de nasleep van het program-ma. Maar ze weet dat er méér is, op zolders en bij in-stellingen. Dat speuren, daarvoor de publiciteit zoeken, kan ze niet alleen. “Het hoort niet bij onze kerntaken.” Opnieuw is er dan het vfonds. “Dat heeft ons project Oorlog in Blik ondersteund, dat het publiek online laat zien welke films er uit de oorlogsperiode zijn en welk soort beeldmateriaal wij nog zoeken.”

Nog meer publiekOorloginblik.nl, andere erfgoedsites en de portal twee-dewereldoorlog.nl (de site van het comité waarop in de laatste tentoonstelling de erfgoedprojecten wor-den gepresenteerd) trekken veel bezoek. “De meeste sites hebben 300 tot 500 bezoekers per dag”, zegt Van Bockxmeer; “toch is het sinds het begin een beetje weg-gevallen.” Nooter trekt een parallel met het onderwijs: “Mensen willen vooral dingen weten over de dingen die ze al weten.” Haar comité doet periodiek onderzoek naar wat mensen weten over de oorlog. “Wij dachten: ‘De Oor-log’ en ‘13 in de oorlog’ hadden goede kijkcijfers, de kennis over de oorlog zal wel zijn toegenomen. Maar wat bleek”, zegt ze: “heel veel mensen die niet naar de publieke om-roep kijken, hadden er nog nooit van gehoord.” Volgens Nooter is de belangstelling voor de oorlog groot; “maar de prachtige producten die erover worden gemaakt verdienen een veel groter bereik.” “We moeten ons maximaal inspannen om dat bereik te realiseren.” Er is volgens haar veel minder afstemming en samen-werking tussen organisaties die zich met dit thema be-zighouden dan ze zou willen. “Soms werken kleine in-stellingen aan prachtige onderwerpen zonder dat veel

mensen dat weten. Dat is zonde.” Ook Van Bockxmeer ziet dit met lede ogen aan. “Wij voelen ons daar ook verantwoordelijk voor, we willen daar ook over meeden-ken.” Nooter: “Wij moeten elkaar telkens wijzen op wat er allemaal al is.”

Het duo weet dat deze houding wordt toegejuicht door het vfonds en de overheid. Toch wil Nooter graag wijzen op een verschil tussen beide geldschieters.: “Wat vaak gebeurt als de overheid je geld geeft: dan mag het niet mislukken. Terwijl wij ook bij ingewikkelde artistieke projecten betrokken zijn waarbij je eerst een pilot wilt doen om te kijken of het wel werkt. Dat geldt zeker voor grote projecten zoals de bevrijdingsfestivals. Je wilt kunnen zeggen: stop ermee, het werkt niet. Van het vfonds mag dat.”

“Op dezelfde manier probeerden wij in 1990 bevrij-dingsdag anders in te vullen, met festivals. We wisten niet of het zou slagen. Van de tweede generatie hoefde het niet, en de eerste generatie vond het moeilijk. Als die, en met name oud-verzetsman Wim Tensen, toen niet met ons was meegegaan, was het niet gelukt. Zon-der het geld van het vfonds, toen nog SFMO, evenmin. Het vfonds is een hele grote partner geworden in de communicatie en organisatie van de festivals. Het had allemaal kunnen mislukken. Voor ons hebben zij enorm hun nek uitgestoken.”

Het vfonds helpt het Nationaal Comité 4 en 5 mei onder meer bij de ondersteuning van de Bevrijdingsfestivals, het project Adopteer een Monument en communicatiecampagnes rond 4 en 5 mei, zoals de campagne Stilstaan bij Vrijheid. Het NIOD krijgt steun van het vfonds bij het stimuleren van organisaties om hun archieven voor oorlogsdocumentatie aan te vullen en bij te houden – en er publieksgerichte toepassingen uit destilleren. Voorbeelden van zulke toepassingen zijn de websites www.twee-dewereldoorlog.nl en www.oorloginblik.nl. Zie ook www.niod.nl en www.4en5mei.nl.

“Een van onze motto’s is: we moeten vooral niet doen wat anderen al doen”, zegt Nooter. “Dan kun je beter sa-menwerken.” Als voorbeeld noemt ze de lokale doden-herdenkingen. “Die hoeven wij niet te organiseren; dat doen gemeenten en lokale comités al. Wel kunnen wij hen inhoudelijke en organisatorische handreikingen en publiciteit bieden.” Een van de taken van het Nationaal Comité 4 en 5 mei is namelijk het bevorderen van af-stemming van landelijke en plaatselijke manifestaties. “We werden eens gebeld door een burgemeester”, her-innert Nooter zich; “die wilde weten of hij een verande-ring kon aanbrengen op een monument, en of hij in een overzicht van oorlogsmonumenten kon zien hoe dat elders gebeurde. Dat overzicht was er niet. Zo zijn we met dat idee gaan leuren, onder andere bij het NIOD.” “Maar zo’n overzicht hebben wij niet”, zegt Van Bockx-meer, die bij het NIOD manager Netwerk Oorlogsbron-nen is. Nooter: “Dus deden we het zelf, want we vonden dat het er wel moest komen.” Maar wel met partners: “We hebben het fotoarchief van het NIOD gebruikt en een bijdrage van het vfonds gekregen om ons plan uit te kunnen voeren.” Wie nu ‘oorlogsmonument’ googlet, ziet gelijk dat er 3.500 exemplaren zijn – 2.000 meer dan verwacht. “We realiseren ons”, zegt Nooter, “dat je

niet al die monumenten tot in lengte van dagen kunt onderhouden; wij vinden dat je daar kritisch naar moet kijken en dat je moet voorkomen dat er nog weer tal-loze monumenten worden opgericht.” Met het vfonds is het Nationaal Comité 4 en 5 mei in gesprek over de vraag of er eventueel extra aandacht en middelen moeten komen voor het onderhoud van hele bijzondere monumenten. Nooter: “Als particulieren of lokale overheden daar anders over denken, prima. Bo-vendien kunnen schoolklassen monumenten adopte-ren; dat stimuleren wij zelfs, dankzij een bijdrage van het vfonds.” Maar andere reddingsoperaties mag het vfonds, als het aan Nooter ligt, alleen nog financieren ‘als de monumenten hiaten vullen’

TrotsVan Bockxmeer ziet een overeenkomst tussen haar werk bij het NIOD en dat van Nooter. “Ook wij doen liever geen dubbel werk. Onze kerntaak is letterlijk als centrum te fungeren waar alle lijnen op het gebied van oorlogsdocumentatie samenkomen – en te onderzoe-ken waar nog aanvullingen nodig zijn.” Voor die laatste taak spoorde VWS het NIOD en een groot aantal andere instellingen aan nog één keer films, foto’s en documen-ten te laten digitaliseren en interviews te maken met getuigen van de Tweede Wereldoorlog. Nooter: “Voor dit programma, Erfgoed van de Oorlog, heeft VWS 23, 24 miljoen euro uit de algemene middelen vrij weten te krijgen. Dat is erg bijzonder.” Daarna zijn in 2011 de ‘herinneringstaken’ overgedragen aan het Nationaal Comité 4 en 5 mei.Belangrijke delen van de NIOD-collectie werden in het kader van het programma digitaal toegankelijk gemaakt. “Toen kwam er heel veel materiaal onze kant op”, zegt Van Bockxmeer. “Halverwege dachten we: het kan helemaal niet. Maar het lukte, iedereen was er trots op.”

Al snel werd duidelijk waar de hiaten zaten. Vanzelfspre-kend wilde het NIOD die vullen. Maar afgelopen najaar

stellen, ondersteunt het vfonds de zestig, respectieve-lijk tachtig vrijwilligers die hier proberen bezoekers een historische sensatie te bezorgen. In Friesland financierde het een audiotour, waarin Mieke van der Weij haar luis-teraars in twintig stappen langs alle vertrekken gidst, in Zeeland betaalde het een bureau dat alle 40.000 verza-melde items educatief verantwoord rangschikte. Dat be-viel beide musea uitstekend. Cieraad: “Nu moeten we de lesbrieven moderniseren.” Kees Traas laat het plan zien voor een ‘Bevrijdingspark’ achter zijn museum, waarin onder meer een noodkerkje uit 1944 zal herrijzen. “Ideaal voor wisselexposities.”

Uit de kleiHenk Cieraad en Rein Hofstee, de secretaris van het Ka-zemattenmuseum, zien duidelijk een verschil tussen bezoekers die zich hebben ingelezen en bezoekers die ‘voor de fun’ komen; Hofstee: “Bij hen blijft veel minder hangen.” Zeker jongeren hebben uitleg nodig. “Ik had eens een groep van 15 leerlingen die zonder leraren kwa-men. Binnen tien minuten waren er 4 vertrokken.” Nu kun je hier vrijwel nergens heen en mag je overal aan-zitten – dat is niet de bedoeling. Cieraad: “De leraren daarentegen aan wie we vooraf dvd’s en lesmateriaal verspreidden, bleven zo een uur, met leerlingen die aan-dachtig vragen stelden.” Hofstee ‘vindt het een eer om elk jaar meer mensen te verwelkomen’. Vooral kinderen uit groep 7 en 8 vindt hij een dankbare doelgroep. Voor hen is er een speurtocht en een opdrachtenboekje. Voor ouderen zijn er boeken en dus de audiotour.

“Zo blijven we kijken hoe we kunnen vertellen wat hier is gebeurd.” Dat is, de bouw -na de voltooiing van de Af-sluitdijk- van een bolwerk dat de vijand uit het Oosten wist tegen te houden en dat na de capitulatie zou die-nen als bolwerk tegen de geallieerden uit het Westen. Maar die kwamen uit het Zuiden, waar zij, na de val van Antwerpen in 1944 in Zeeland enkele maanden hard vochten, met Nieuwdorp als uitvalsbasis voor de bevrij-ders van Oost-Walcheren.

Kees Traas vertelt enthousiast over alle wapens die in de buurt uit de klei werden getrokken “of al die tijd onder het bed of in de dakgoot bewaard werden”. Enkele jaren geleden dacht hij: die verzameling is niets als de verha-len erachter niet worden verteld. Daarom is hij blij dat zijn zoon en hij nu van alle kanten steun krijgen om er een erkend museum van te maken. “Dan ga je wel een traject in dat je niet kent”, blikt Traas terug. “De provincie vond dat er ruimte voor een koffiehoek moest komen, voor film en vooral ook voor onderwijs. Dien maar een plan in, zeiden ze. Het vfonds heeft ons daarbij een flink zetje gegeven, zodat we het Haarlemse bureau Tekst & Uitleg konden inschakelen.” Dat zei: je moet geen poppen laten zien, maar touch screens met films over hoe de slag om de Schelde ver-liep. Met succes drong Traas sr. erop aan toch vitrines neer te zetten, “maar dan moesten we wel de achter-wanden zwart verven”. Uiteindelijk kregen de artefacten geen bordjes, zodat er nog veel te raden over is voor be-zoekers. Uitleg is er altijd, maar van ooggetuigen op film, van Tekst & Uitleg op de schermen en van rondleiders als Traas. Vertellen vindt hij zichtbaar geweldig. Toch is hij blij met de interventie van het vfonds en de museum-makers. “Je ziet dat het zo het beste werkt”, beaamt zijn zoon. “Zo zouden wij het zelf niet bedacht hebben.”

Het vfonds helpt het Kazemattenmuseum in Kornwerderzand en het Bevrijdingsmuseum Zeeland bij hun inzet om het oor-logsverhaal over te brengen aan nieuwe generaties. Het deed dat door de museumdeskundigen te financieren die de vitrines in Nieuwdorp hielpen inrichten en door bij te dragen aan de uitbreiding van het bezoekerscentrum aan de Afsluitdijk. Ook betaalde het de realisatie van de auditour langs de diverse ka-zematten. Het vfonds ondersteunt de 16 grootste oorlogs- en verzetsmusea en herinneringscentra.

Zie ook www.kazemattenmuseum.nl en www.bevrijdingsmuseumzeeland.nl

“Ziet u dat?” Henk Cieraad wijst in Kazemat XIV in Korn-werderzand op een groen-rood insigne op het uniform van Leen Reeser, die hier in de meidagen artillerieofficier was op de nabijgelegen kanonneerboot Hr.Ms. Johan Maurits van Nassau. “Dat is van Nieuw-Guinea, waar hij mijn baas was toen ik daar gestationeerd was.” We staan in het Ka-zemattenmuseum, waar Cieraad, verantwoordelijk voor de PR, benadrukt dat zijn vrijwilligerscorps ‘geen militair clubje is’, ook al heeft menig lid gediend in Azië en zijn de banden met de bases in de buurt zo goed dat militairen er vaak ko-men oefenen of juist uitrusten.

“Wel voelen wij natuurlijk de raakvlakken goed” – en ver-tellen ze er graag over. Dat doen ze het liefste in het be-zoekerscentrum, in een zithoek, bij beelden en verhalen over de verdedigings linie uit 1932. Maar die was veel te klein, “te ama teuristisch”, zegt Cieraad. “Zat je een film te kijken, kwamen er mensen achter je langs om koffie te bestellen.” De ruimte wordt twee keer zo groot; mede dankzij het vfonds kan het museum straks grotere groe-pen tegelijk bedienen. De verbouwing is af, de deuren gaan eind maart open.

Nu is er weinig te zien, tijd om de rondleiding voort te zetten. Die voert langs vijf kazematten en één Duitse bunker – de verschillen in bouwstijl zijn goed te zien. “Toch was ons leger hier niet ondergeschikt aan het Duitse”, vertelt Cieraad. “Dit is de enige plek in Neder- land waar de Duitsers in mei 1940 niet langs kwamen.”

Kleine lettertjes“Dit is Kees Sinke uit Yerseke”, zegt Stef Traas. Opnieuw zien we een etalagepop met uniform, ditmaal in het Bevrijdingsmuseum Zeeland in Nieuwdorp, waar Traas verantwoordelijk is voor de professionalisering van het museum, dat zijn vader Kees vanuit een verzameling heeft opgezet. Sinke en zijn rol bij de bevrijding lopen als een rode draad door het museum. Ook hier is Indië niet ver, blijkt ook hier uit insignes. Traas wijst op die van het Bataljon Zeeland in een vitrine over vechten in de tropen. “Sinke had aangeboden mee te helpen bij de bevrijding. Hij had de kleine lettertjes niet gelezen. Al gauw werd hij uitgezonden naar Indië.”

Beide centra voldoen aan de eisen voor officiële musea, maar liggen afgelegen en kunnen nauwelijks grote groe-pen aan. Het Kazemattenmuseum krijgt jaarlijks 12- tot 14.000 bezoekers en kan per kazemat 15 mensen aan, het Bevrijdingsmuseum 18.000 en ziet liever niet meer dan 50 mensen tegelijk arriveren. Toch is het belang van beide musea voor Nederland en van wat hier is gebeurd groot. Om nieuwe generaties daarvan op de hoogte te

De meidagen – dat is Rotterdam, de Grebbelinie en de Duitse overmacht. En de bevrijding – dat is de Slag om Arnhem en de capitulatie na de Hongerwinter. Maar het is óók de verdedigingslinie bij Kornwerderzand en de slag om de Schelde. Het vfonds helpt de musea op die plekken de herinnering levend te houden voor nieuwe generaties.

‘Zo zouden wij het zelf niet bedacht hebben’

Het vfonds helpt met de voorlichting aan bezoekers op afgelegen plaatsen van herinnering

nia, maar ook erg nodig: “Soms besef je niet welke lading een woord nog meer kan hebben. Je moet ook in de eer-ste zin zeggen wat je wilt. Als wij ambassadeurs niet bo-venaan in de brief al uitnodigen om de opening van een MEP bij te wonen, komen ze niet, omdat ze de rest van de brief niet lezen.”

Sinds 1990 probeert zij met haar stichting het Europees bewustzijn bij jongeren te bevorderen. Zij laat hen zit-tingen van het Europees Parlement nadoen, eerst op schoolniveau, dan in de provincie en vervolgens in het nationale parlement. “Eén kind per provincie gaat vervol-gens naar de internationale zitting.” Dat is ook een wed-strijdelement, erkent ze. “Het is the icing on the cake: je hebt prestige nodig. Toch is het belangrijker dat er twaalf, zestien of twintig scholen meedoen in een provincie dan dat er één Brabander naar Tallinn gaat. Als je te expliciet zegt dat het gaat over Europa, komt er niemand, wel als je zegt dat je naar een statige zaal of naar het buitenland mag.” Cramer: “Waar zij prestige nodig heeft, hebben wij concrete voorbeelden nodig die veel mensen aanspreken en kunnen herkennen.”

SeelenmassageHet MEP liep zo goed dat Van Sminia het in 1994 in ande-re lidstaten introduceerde. “Zonder het vfonds, of althans zijn voorganger, was dat overigens niet gelukt.” Ze noemt het ‘heerlijk’ dat het fonds zo ‘daadwerkelijk de democra-tie helpt bevorderen’, maar ook dat het Montesquieu In-stituut de organisatie van haar stapsgewijs overneemt. “Het MEP past echt bij hun filosofie”, zegt Van Sminia, die zich vooral nog met het internationale deel en ‘Seelen-massage’ wil bezighouden. “Er liggen altijd wel een paar lidstaten op de grond; u hebt geen idee wat een gezeur het is om die dan weer overeind te krijgen. Zo hadden we in Letland heel veel scholen die meededen, maar stopte de organisatie omdat er door de crisis geen geld meer was.” Ze benadrukt nog eens hoe blij ze is met de steun van het vfonds, maar legt ook de bal bij de Nederlandse rege-

ring: “Als de organisatie van het internationale Model Eu-ropean Parliament een initiatief zou zijn van de lidstaat Nederland en ook door Nederland gefinancierd zou wor-den, dan zou dit Nederland in de andere lidstaten een geweldig Europees gezicht geven. Aan de kosten hoeft het niet te liggen, twee ton is niet veel vergeleken met de bedragen die nu worden uitgetrokken.”

Cramer wijst nog op een groep jongeren die niet zo gauw zullen deelnemen aan een MEP, de vmbo’ers. “Met hen delen we wel de kennis die we opdoen met het MEP. Als je hen in de tweede klas aan een project laat werken waarin de wereld over twintig jaar wordt uitgebeeld, en er klimaatproblemen opgelost moeten worden, dan ko-men ze vanzelf met oplossingen die grensoverschrijdend zijn. Dan zeggen ze, zonder het woord resolutie te noe-men, vanzelf dat Europese leiders een bepaald idee van burgers moeten uitvoeren.”

Van Sminia ‘begrijpt niet dat de Europese Unie het MEP-project niet omarmd heeft in de afgelopen jaren’: “Te-meer daar de Unie zelf absoluut niet genoeg doet om Europa dichter bij de burgers te brengen. Het Model Eu-ropean Parliament laat zien wat Europa doet en legt ter-loops uit hoe democratie werkt – daar kun je toch goed mee aankomen bij Barroso?”

De Stichting Model European Parliament Nederland laat scho-lieren zittingen van het Europees Parlement nadoen. Het Mon-tesquieu Instituut in Den Haag is een onderzoeks- en onder-wijsinstituut voor vergelijkende parlementaire geschiedenis en constitutionele ontwikkeling. Samen vergroten zij de ken-nis over onze democratie en rechtsstaat. Dat is eveneens een doelstelling van het vfonds, dat beide organisaties dan ook fi-nancieel ondersteunt: het MEP per zitting en het Montesquieu Instituut bij het realiseren van een website over de Grondwet in eenvoudig Nederlands.

Zie ook www.montesquieu-instituut.nl en www.mepnederland.nl

“De meeste Nederlanders hebben geen idee wat er in de Grondwet staat”, zegt Nicolas Cramer, directeur van het PDC, bij de toelichting op de plannen voor de nationalespelregels.nl, een laagdrempelige grondwet- site. “Ze hebben keine blasse Ahnung”, onderstreept Annetje van Sminia-Meijerink, secretaris-generaal van Model European Parliament (MEP) Nederland, die zich bij het gezelschap heeft gevoegd. “Onze huidige site www.deNederlandseGrondwet.nl wordt goed gebruikt”, zegt Cramer, “maar alleen door bestuurders, ambtenaren en wetenschappers.” Met steun van het vfonds probeert het Montesquieu In-stituut, waarbinnen het PDC deze kar trekt, nu een breder publiek te bereiken. Projectmanager Nicole Heijdra doet dat met onder andere video’s, plaatjes en een pubquiz. “Veel mensen hebben meer met beeld en competitie dan met documentatie. Bij deze site komen wij pas in de onder-liggende pagina met antwoorden en uitleg.” Die informatie wordt met behulp van slimme software via zo veel mogelijk andere sites toegankelijk gemaakt.

Van Sminia plaatst een kanttekening: “Jullie zeggen niet langer alleen een hoogopgeleid publiek te willen bereiken. Met het Model European Parliament spreken wij ook alleen die piep-kleine hoogopgeleide laag aan. Maar is dat erg? Dat zijn toch de mensen die vroeg of laat aan de touwtjes zullen trekken? Wij noemen ze de ‘decision makers of the future’.”

Ook over het wedstrijdelement is ze kritisch: “Discussiëren moet betekenen dat je eerst de deelnemers informeert waarover het gaat, waarna zij met elkaar gaan praten, om vervolgens samen tot een oplossing te komen die de posi-tie van de minderheid respecteert.” Cramer erkent dat het een kwestie is van ‘en-en’. Zo heeft PDC debatkampioen Lars Duursma gevraagd een debattraining te bedenken die zich niet richt op winnen, maar op het overtuigend brengen van genuanceerde oplossingen.

Oog om oogVolgens Van Sminia zijn mensen vooral geïnteresseerd in wat belangrijk is voor henzelf. “Daarom beginnen wij op de site vanuit concrete situaties”, zegt Cramer, “zoals de discussie over de politiemissie voor Afghanistan, om daarna pas uit te leggen wat de Grondwet erover zegt. Jongeren die zijn aangetrokken door het leger, vraag je dan: waarom doen we niet aan oog om oog, tand om tand? Omdat we dat democratisch hebben afgesproken in artikel 100 van de Grondwet.”

Het Haagse instituut heeft geregeld groepjes leerlingen – soms ook neefjes en nichtjes – op bezoek die worden gevraagd wat ze van de site vinden. Toch is de jeugd niet de enige doelgroep, zegt Heijdra. “Ons staat de aanpak van het Jeugdjournaal voor ogen. Dat is niet schreeuwe-rig en wordt dankzij de heldere achtergrondinformatie ook bekeken door veel volwassenen.” Tot de lancering van de site, die staat gepland op 9 juni, wordt nog hard gewerkt aan het verzamelen van filmopnames en het uitschrijven van eenvoudige teksten. Het moet allemaal op taalniveau B1, legt Heijdra uit. “Dat is wat de meeste Nederlanders spreken.” Dat is erg basaal, weet Van Smi-

De Grondwet, weten de meeste Nederlanders, is best belangrijk. Net als Europa. Maar lijkt vooral ook saai. Het Montesquieu Instituut en de Stichting Model European Parliament (MEP) proberen jongeren van het tegendeel te overtuigen, met hulp van het vfonds. Nicolas Cramer en Nicole Heijdra (namens het Parle-mentair Documentatiecentrum PDC werkzaam bij het instituut) en Annetje van Sminia-Meijerink (secretaris-generaal van het MEP) leggen uit hoe.

‘Als je zegt dat het over Europa gaat komt er niemand’

Het vfonds bevordert het democratisch bewustzijn door laagdrempelige en prestigieuze projecten te financieren

Organisatie/project toegekendin€

Veteranen Platform Ondersteuning organisatie 2010 18.000

NFRVV Ondersteuning organisatie 2010 25.000

NFRVV Uitgeven blad “Kontakt” 12.000

KOMBI Ondersteuning organisatie 2010 4.700

Veteranen Actief Ondersteuning organisatie 2010 17.950

Prinses Irene Brigade Ondersteuning organisatie 2010 18.500

Prinses Irene Indië Brigade Subsidie projectjaar 5.500

De Basis / Anjerkinderen Kinderen van veteranen 12.400

VOKS Subsidie projectjaar 9.000

VOKS Reis naar Korea 10.000

Vereniging Poolse oud-strijders Ondersteuning organisatie 2010 4.000

Stichting Nederlands Dachau Comité Ondersteuning organisatie 2010 3.700

5 HPVA Reünie op 21 april 2010 105

Staf chauffeursgroep 403 B Reünie 6 mei 2010 154

6e esk vechtwagens KL/KNIL Reünie 5 oktober 2010 161

4-8 R.I. Reünie op 14 oktober 2010 400

Eerste hulpverbandplaats 7 Reünie op 20 mei 2010 500

Herd. Birma Siam spoorweg Reünie op 21 augustus 2010 560

6E bataljon regiment Reünie 25 augustus 595

LTD Noord Sumatra Z. Brigade Laatste reünie op 16 april 600

Militaire Erehof Den Haag Reünie op 10 mei 2010 700

Identiteitsgroep vredesmachten Reünie op 26 maart 2010 750

Oud Strijders ned. Indië Deurne20 jaar jubileum op 20 april 2010 864

Stg. Jongens in japanse kampenReünie op 13 november 2010 900

Regiment Stoottroepen Reünie 2010 3.000

Regiment StoottroepenBrochures 1.500

8e Regiment Infanterie 1940 DVD 70-jarig bestaan 3.600

Stg. Oldenzaalse veteranen Excursie naar de Grebbeberg 1.000

Oorlogsgravenstichting Pelgrimsreizen 2010 31.250

Ver. dragers mil. Dapperh. Onderscheiding Subsidie projectjaar 2010 6.400

Stg. Anjerveteranendag Anjerveteranendag 2010 3.500

COVVS Projectsubsidie 2010 4.500

Stichting Sakura Projectsubsidie 2010 sakura 2.250

Bego Herdenking jubileum reünie 2.390

Stg. Veteranencentrum Oude Stomp Projectsubsidie 2010 oude Stomp 8.700

Contact 5-11 R.I. Reünie 2010 2.352

Vereniging van Oud pontonniers Reünie op 10 mei 2010 1.500

Stichting veteranen 4-10 RI Reünie op 27 augustus 2010 714

7e afdeling veldartillerie OVW Reünie 3 september 2010 280

Reüniecomité 7e afd. lichte lua Reünie 16 september 2010 700

Reüniecommissie 17 cie Aan en afvoertr. Reünie 15 september 2010 280

Reüniecie ondersteuningscompagnie Reünie 29 september 2010 560

Veteranen vereniging CuraçaoReünie op 26 juni Curaçao 840

Reüniecommissie 6 e Esk PAW OVW Reünie op 16 september 2010 140

Reünie Ex-militairen / veteranen Libanon Reünie 24 en 25 juli 408

Stg. Op vleugels der vrijheid Overkomst veteranen 20-27 september 500

Vereniging JIN Subsidie projectjaar 2010 2.200

Bond van Wapenbroeders Subsidie projectjaar 2010 110.000

Reünie en nazorgcommissie 1-6 R.I. Subsidie projectjaar 2010 560

Land. Kontaktgroep verzetsgepens. Subsidie projectjaar 2010 8.000

Stichting Centrum ‘45 Behoefte onderzoek veteranen 50.000

Stg. Samenwerkend verzet Dag van het verzet 2009 10.000

Stg. Samenwerkend verzet Dag van het verzet 2010 10.000

Stg. Herinnering LO-LKP Reünie mei / juni 2011 900

Stg reünie Bangkinang Reünie 17 april 2011 700

Stichting MDKL Projectsubsidie inloophuis 2010 5.000

Stg. Veteranen platform Subsidie project jaar 2011 18.000

Indië bataljons Prinses Irene Subsidie project jaar 2011 Indië Brigade 6.260

Nederlandse brigade Prinses IreneProjectsubsidie 2010 Prinses Irene 16.450

Vereniging Huzaren van Boreel Subsidie project jaar 2011 9.700

Stg. Genootschap Engelandvaarders Projectsubsidie 2011 Engelandvaarders 2.000

BOSS Projectsubsidie 2011 Boss 54.000

Stg Benteng Projectsubsidie 2011 3.560

Stg. Vriendenkring oud-Natzweilers Projectsubsidie 2010 Natzweilers 7.071

FIM ver. Van Indië militairen Projectsubsidie 2011 16.050

VOMI Nederland Projectsubsidie 2011 20.765

Taskforce Veteranencruise Veteranencruise 2011 8.500

Poolse pantserdivisiePoolse pantserdivisie 1.500

Stichting Veteranen PlatformReiskosten WVF 2.271

OorlogsgravenstichtingOorlogsgraven 13.750

De Basis Subsidie 2011 De Basis 3.952.500

De Basis Aanvraag extra nazorgdagen 2010 359.375

BNMO 2011 Subsidie 2011 BNMO 420.000

BNMO 2011Subsidie huurgewenning 450.000

Stg. Veteranen Oud-Militairen Reünie op 16 september 2010 1.000

Stg. Omzien en Gedenken Reünie veteranen 26 oktober 1.600

Stg. Vriendenkring Oud-Dachauers Reünie op 16 april 800

Ver. Ned. Nieuw-Guinea militairen Reünie op 14 en 15 april 2011 4.550

Reunie comm. 928 e afd. lichte lua Reünie op 15 april 560

Stg. Benteng Reünie sfor isaf 5.110

Comité jongenskampen BankongReünie op 22 mei 2010 700

Stg. Herd. Japanse Jongenskamp. Extra subsidie herdenking 2010 880

Reüniecomm. 2-1 41 RVA reg. VeldReünie augustus 2011 210

Stg. Japanse vrouwenkampen Reünie augustus 2011 3.500

Stg. Herd. Japanse Jongenskamp. Jaarlijkse herdenking op 23 augustus 2.800

Vereniging van gerepatrieerden en vriendenJubileum 60 jaar bestaan 3.500

Stichting Al AmalOverkomst veteranen 12 – 20 mei 2010 1.000

Reüniecommissie 413E Bataljon Infanterie West-JavaReünie 1 juli 2010 1.380

Veteranenzorg

Veteranen Actief

Oorlogsgraven Herdenkingsreis

Voks Koreareis


Nederlandse veteranendag Website ‘www.watzoujijbeslissen.nl 75.000

Stg. SobiborHerdenkingsreis Sobibor 1.000

RVU Aflevering met Frans Bromet 7.462

Roshan Afhaanse vrouwen ‘Licht op herinneringen’ 7.500

Hellwig productions Oorlogsliefde kind 10.000

Centraal joods overleg Herdenking marathon van getuigenissen 10.000

Stg. Gastdocenten Projectsubsidie 2010 gastdocenten 8.500

Omroep Brabant A Dutch soldier’s story 11.078

Veteraneninstituut Documentaire Hellships 40.000

Auschwitz Comité Herdenkingsreis Polen 6.000

Stg. Dovenshoah Website 5.000

De Basis Literair Trainingskamp 36.700

Stg. Kon. Rotterdamsche Lloyd museum Slamat Herdenking 12.000

licht op herinneringen

Begrip oorlogsgetroffenen en veteranen

RVU met Frans Bromet

a Dutch soldiers story

oorlogsliefde kind

Slamat Herdenking

Herdenkingsreis Polen

Wat zou jij beslissen?

Foto’s Herdenkingsreis Auschwitz door Dirk H. P. Spits.


Nationaal Monument Kamp Amersfoort Herdenking 19 april 10.000

Nationaal Comité 4 en 5 mei Trein 65 jaar bevrijding 25.000

Stg. Herdenking gevallenen Z-O Azië Reünie 15 augustus 2010 5.000

Stg. Herdenking 15 augustus Projectsubsidie 2011-04-07 68.840

Stg. Comité Herd. Februaristaking Activiteiten rondom herdenking Februaristaking 10.000

Nationaal Comité 4 en 5 mei Subsidie 2011 Nationaal Comité 1.000.000

Stg. Nationaal Indië Monument Herdenking Indië Monument 7.500

Welcome Holten Overkomst veteranen mei 2010 62.500

Nat. Comité thank you Canada & allied forces Overkomst veteranen mei 2010 150.000

Stg. Herdenking landing Franse parachutisten Overkomst Franse veteranen april 560

Nationaal Comité 4 en 5 mei

Herdenken en vieren

Trein 65 jaar bevrijding

BARBAREN & CO GESPEELD DOOR THEATERGROEP

Een prikkelend en ontroerend avondprogrammanaar aanleiding van de Februaristaking 70 jaar geleden

Donderdag 24 februari / 20:00 uurTheater van ’t Woord / OBA Oosterdokskade 143

Donderdag 24 februari / 20:00 uurTheater van ’t Woord / OBA Oosterdokskade 143Kaarten kosten €7,50; met CJP-korting €5,-kaartverkoop en routebeschrijving: www.oba.nl

Dit project wordt mede mogelijkgemaakt door het V-fonds: WWW.FEBRUARISTAKING.NL

Herdening Februaristaking

Overkomst Canadese veteranen

Herdenking Indië monument


CodaVergeten Kinderen 7.500

KazemattenmuseumUitbreiding bezoekerscentrum 10.000

HaagsHistorischmuseumTentoonstelling Oorlog en bevrijding 7.500

Nat.MonumentKampVughtBasisregistratie Kamp Vught 7.500

Samenw.OorlogsenverzetsmuseaWebsite Actie niet weggooien 9.500

Stg.SynagogeElburgDe Diamant van Opa 5.000

Stg.AkkersvanMargratenProject ‘Graven in de Toekomst’ 10.000

NIODWOII ‘oorlog in blik’ 51.264

UitgeverijPennBoek Joods onderduikertjes 2.300

ZuidenwindFlimproductiesZwarte Soldaten 9.000

Stg.InterculturelealliantieEducatief project Helicon Nijmegen 5.000

Stg.SynagogeEnschedeOnderduiken en terugkeren 4.000

Stg.OgenOpenOndertiteling ‘en sindsdien zitten we hier 2.500

LagesteefilmDocumentaire ‘de verloren overwinning’ 40.000

Nat.MonumentkampVughtExpositie Kindertransporten 20.000

RMWOvanHoekVeteranen voorl. Project crossings 1.500

JoodsHistorischmuseumTentoonstelling Joods Nederland 17.500

VrijetijdshuisBrabantLiberation route Brabant 25.000

Stg.VredeseducatieEducatieve activiteiten fort de Bilt 40.000

UitgeverijElikserBoek Kapelmeester van Auschwitz 1.250

Stg.ThankEveproductionsKorte film ‘Verlaat’ 2.000

KonBDUuitgeversBoek geschiedenis kamp Amersfoort 1.500

Nat.MonumentKampAmersfoortEducatief progr. Kinderen van toen 17.500

SoeterbeeckprogrammaHolocaust memorial Day 2.000

tentoonstelling Oorlog en bevrijding

Historisch besef actuele lessen uit het verleden

website Actie niet weggooien

uitbreidng bezoekerscentrum Kazemattenmuseum

Zwarte Soldaten

De Diamant van Opa

Graven in de toekomst

onderduiken en terugkeren

Tentoonstelling Joods Nederland

Educatief project Helicon Nijmegen

expositie kindertransporten

Foto’sWim

Berssenbrugge/HaagsH

istorischMuseum

documentaire De verloren overwinning


Lava jeugdwerkbureau Project de vrede express 26.208

St. GeuzenverzetUitreiking geuzenpenning 18.000

Carnegie foundation Vredespaleis 200.000

Stg. Model European parliamentProjectsubsidie 2010 50.000

COS Zuid HollandExpositie Afghanistan 16.185

Stg. Hope XXL Manifestaties Liemers List 25.000

Stg. Coolpolititcs Coolpolitics parlement @ Habbo 25.000

University col. Utrecht debating Union University College Utrecht open 2010 1.500

PDC informatie architectuur Website grondwet 24.000

Intituut voor Publiek en PolitiekDebatten militaire/politieke missies 50.000

Unisca Conferentie over werking VN 2011 10.000

Stg. Critical Mass Inbox factory 17.500

Stg. Movies that matter aanvraag voor 2011 100.000

Studievereniging Clio Cio congres waarde van democratie 4.000

Stg. Holy Clips voor vrijheid 2011 7.500

Stg. Model European Parliament Projectsubsidie 2011 MEP 50.000

Forum voor democratische ontw. Netwerk democratie.nl 100.000

Doelwit vrede

‘Besluitvorming: daadkracht of draagvlak?’ Donderdag 31 maart, 20:15 uur ‘Oorlog of ontwikkeling?’ Donderdag 21 april, 20:15 uur ‘Nederland in de wereld’ Donderdag 12 mei, 20:15 uur ‘Mens en missie’ Woensdag 8 juni, 20:15 uur Locatie: De debatten zullen plaatsvinden in de locatie van het Huis voor democratie enrechtsstaat in Den Haag, Hofweg 1H (5de verdieping).

Vier debatten overmilitaire missiesMet o.a. Eimert van Middelkoop, Jan Pronk,Jaap de Hoop Scheffer, Kees Homan, Henk SollieKijk voor meer informatie op www.doelwitvrede.nlGespreksleiding: Mark Kranenburg (Journalist NRC Handelsblad)

debatten militaire missies

Democratie rechtsstaat en internationale rechtsorde

uitreiking Geuzenpenning

Nederlandse SS’er

Movies that matter

website Grondwet

Holy clips

Vrede expressVredespaleis

Hope XXL

Licht op herinneringen

Colofon

Redactie

Marineke Wensink

Tekst

Marineke Wensink, Marc van Doornewaard Tekst & Uitleg

Vorm

Marcel van Dijk | btz ’s-Hertogenbosch

Druk

BiblovanGerwen ’s-Hertogenbosch

Foto’s en beeld

Marineke Wensink en gesteunde projecten

Oranje Nassaulaan 5

5211 AR ’s-Hertogenbosch

073 613 91 00

[email protected]

www.vfonds.nl

Bijdragen van de BankGiroloterij en de Lotto maken het werk van het vfonds mogelijk.

Documents

vfonds