VI. ULUSLARARASI TÜRK DÜNYASI SOSYOLOGLAR · PDF file3-4 Aralık 2015 VI. Uluslararası Türk Dünyası Sosyologlar Birliği Kongresi “Türk Dilli Ülkelerde Tarih, ... 11.15 –

VI. ULUSLARARASI TÜRK DÜNYASI SOSYOLOGLAR BİRLİĞİ KONGRESİ “TÜRK DİLLİ ÜLKELERDE TARİH,

TOPLUM VE DEĞERLER” KONGRE PROGRAMI VE BİLDİRİ ÖZETLERİ

03–04 ARALIK 2015

Yer: İstanbul Arel Üniversitesi Sefaköy Yerleşkesi

3-4 Aralık 2015 VI. Uluslararası Türk Dünyası Sosyologlar Birliği Kongresi “Türk Dilli Ülkelerde Tarih, Toplum Ve Değerler” İstanbul – Arel Üniversitesi

ii

DÜZENLEYEN KURULUŞLAR

DESTEK VEREN KURULUŞLAR

Avrasya Sosyologlar Derneği (2006) İstanbul Arel Üniversitesi (2007)

Başbakanlık Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (1992)

Erdem Hastaneleri (1988) Aksoy Araştırma Ltd. Şti. (2007) Kültür Ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü (1963)


iii

İÇİNDEKİLER

............................................................................................... İİ DÜZENLEYEN KURULUŞLAR

............................................................................................. İİ DESTEK VEREN KURULUŞLAR

..................................................................................................................... İİİ İÇİNDEKİLER

.......................................................................................................................... İ KURULLAR

............................................................................................................................................. İİ ÖNSÖZ

...................................................................................................................................... İİİ PROGRAM

.............................................................................................................................. İ BİLDİRİ ÖZETLERİ

ALGI OLUŞUMUNDA MEDYA DİLİNİN ROLÜ VE TÜRK DÜNYASININ DURUMU....................................... 1

ALTINALAN Hüseyin, İstanbul-Türkiye ................................................................................ 1

KÜRESELLEŞEN DÜNYA PRİZMASINDA ÇAĞDAŞ TOPLUM ................................................................. 2

Prof. Dr. AZİMOVA Refika, Bakü-Azerbaycan ...................................................................... 2

YENİ DÖNEMDE KİŞİSEL OLUŞUMUN DİSİPLİNLER ARASI PARADİGMASI .............................................. 4

Doç. Dr. BAGIRZADE Murad, Bakü-Azerbaycan ................................................................... 4

TÜRK DÜNYASININ KÜLTÜREL ETKİLEŞİMİNDE SOSYAL HAREKETLİLİĞİN ÖNEMİ .................................... 5

Prof. Dr. BEŞİRLİ Hayati, Bişkek-Kırgızistan.......................................................................... 5

YENİ KAZAKİSTAN’DAKİ GENÇLİK SORUNLARI, BEKLENTİLER VE DEĞERLER. .......................................... 6

BIYEKENOVA Nikara, Almatı-Kazakistan & KOKUSHEVA Assem, Almatı-Kazakistan .............. 6

YÖK ULUSAL TEZ MERKEZİ’NDE KAYITLI ‘KAFKASYA’ KONULU LİSANSÜSTÜ TEZLERİN SOSYOLOJİK

DEĞERLENDİRMESİ (1987–2015) ............................................................................................. 7

Yrd. Doç. Dr. ÇAĞLAYANDERELİ Mustafa, Mersin-Türkiye & Yrd. Doç. Dr. DEMİREL Nuri,

Bingöl-Türkiye .................................................................................................................... 7

ŞAMANLIK: HAKASLARIN YENİDEN YÜKSELEN DEĞERİ ..................................................................... 8

Dr. DAVLETOV Timur B., Ankara-Türkiye ............................................................................. 8

BAŞKURDİSTAN CUMHURİYETİ VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ SOSYOLOGLARI ARASINDA BİLİMSEL İŞBİRLİĞİ

BEKLENTİLERİ ÜZERİNE ............................................................................................................ 9

Prof. Dr. EGORYSHEV S.V., Ufa-Rusya ................................................................................. 9

DOĞU-BATI ÇATIŞMASINDA ANADOLU TÜRKLÜĞÜNÜN TARİHİ ZENGİNLİK VE BİRİKİMİNİN GÜNÜMÜZ

AÇISINDAN İMKÂN VE DEĞERİ ................................................................................................. 10

Prof. Dr. EĞRİBEL Ertan, İstanbul-Türkiye.......................................................................... 10

ŞANGHAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ REKABETÇİ OLABİLECEK Mİ? ............................................................. 11

Prof. Dr. GALİYEV G.T., Ufa-Başkurdistan-Rusya & Prof.Dr. GRİŞİNA T.V., Moskova- Rusya &

Prof. Dr. POPOV Y.N., Moskova-Rusya .............................................................................. 11

ÇAĞDAŞ TOPLUMDA İSTİKRARLI İLİŞKİLERİN TEMELİ OLAN TATAR AİLESİ GELENEKLERİ ......................... 12

Dr. GALİEVA Güzel, Kazan-Tataristan ................................................................................ 12

TÜRKİYE’DEN AVUSTURYA’YA GÖÇ AKIŞINDA GÖÇMEN AĞLARININ ETKİSİ ........................................ 13

Prof.Dr. GELEKCİ Cahit, Ankara-Türkiye ............................................................................ 13

FELSEFİ BAKIŞ AÇISINDAN TÜRK DÜNYASINDA TOPLUM-DEVLET MÜNASEBETLERİNİN SOSYOLOJİK VE

POLİTİK BOYUTU .................................................................................................................. 14

Prof. Dr. HALİOV Selahaddin, Bakü-Azerbaycan ................................................................ 14

ÇOK KÜLTÜRLÜ TOPLUMUNDA DİLİN DEĞERİ ............................................................................. 15

Dr. IBRAGIMOVA Alisa, Tataristan-Rusya .......................................................................... 15

TATARİSTAN CUMHURİYETİ KIRSAL ALANDA ETNİK DEĞERLERİN SOSYAL VE KÜLTÜREL POTANSİYELİ ....... 17

Dr. ILDARKHANOVA Colpan, Kazan-Tataristan .................................................................. 17

TATARİSTAN’IN ETNİK VE DEMOGRAFİK BÜTÜNLÜĞÜNÜ OLUŞTURMA TEMELİ OLAN AİLE DEĞERLERİ ..... 18

Prof.Dr. ILDARKHANOVA Flora, Kazan-Tataristan .............................................................. 18

YENİ TARİHİ SÜREÇTE TÜRK DÜNYASI VE TÜRK UYGARLIĞI ............................................................ 19


ii

Prof. Dr. ISAEV Kusein, Bişkek-Kırgızistan .......................................................................... 19

TÜRK HALKLARININ YAŞAMINDAKİ İSLAMİ ADETLER ..................................................................... 20

Doç. Dr. KALPETHODJAYEVA Sayara, Almatı-Kazakistan .................................................... 20

YEREL SEÇİMLERDE SEÇMEN DAVRANIŞINA ETKİ EDEN FAKTÖRLER: İZMİT ÖRNEĞİ .............................. 21

Doç. Dr. KARAHAN USLU Zeynep, Ankara–Türkiye & Prof. Dr. Hayati TÜFEKÇİOĞLU, İstanbul

–Türkiye & Prof.Dr. Veysel BOZKURT, İstanbul –Türkiye .................................................... 21

REFAH DEVLETİ SÖYLEMİ: TÜRK SOSYOLOJİSİNDE GÜNDEM ........................................................... 22

Prof. Dr. KONOVALOV Sergey, Astana-Kazakistan ............................................................. 22

TÜRKİYE’DEKİ SAĞLIK HİZMETLERİNİN ORTA ASYA TÜRK DEVLETLERİNE ETKİSİ ................................... 23

KÜLÜNK Abdurrahman, İstanbul-Türkiye .......................................................................... 23

KAZAKİSTAN’DAKİ TOPLUMSAL RUHU OLUŞTURMADAKİ SOSYAL MEDYANIN ROLÜ ............................. 24

NAKİPBAYEVA Zhanar, Ankara-Türkiye ............................................................................. 24

KIBRIS’ TA TÜRK KÜLTÜRÜNÜN VE TÜRK VARLIĞININ YAŞATILMASI ................................................. 25

Doç. Dr. ÖZGÖKER Uğur, İstanbul-Türkiye ......................................................................... 25

SOVYETLER SONRASI GENÇLERİN DİNİ İNANÇ ALGISI: MANEVİ İHTİYAÇ MI, MİLLİ GELENEK Mİ? KÖKLÜ

İNANIŞ MI YOKSA MODA MI? (SOSYOLOJİK ARAŞTIRMA) .............................................................. 27

Yrd. Doc. Dr. SIRGABAYEV Samarbek, Bişkek-Kırgızsitan .................................................... 27

SOVYET SONRASI DÖNEMDE TÜRK CUMHURİYETLERİNDE AHLAKİ DEJENERASYON SORUNU .................. 29

SÜLEYMANLI Mübariz, Bakü-Azerbaycan .......................................................................... 29

ÇAĞDAŞ TÜRK DEVLETLERİNDE TOPLUMSAL GÜVENSİZLİK SORUNU ................................................. 30

Doç. Dr. SÜLEYMANOV Abulfez, Bakü-Azerbaycan ............................................................ 30

TÜRKÇE KONUŞAN ÜLKELERİN DEĞERLERİNİ GÜÇLENDİRMEK İÇİN BİR MEDYA UZAYIN ETKİSİ ................ 31

ŞAUKENOVA Z., Almatı-Kazakistan & NAZARBETOVA A., Almatı-Kazakistan ....................... 31

SOSYAL BİLİMLER VE DEĞERLER İLİŞKİSİ ..................................................................................... 32

Prof. Dr. ŞENER Sami, İstanbul-Türkiye ............................................................................. 32

HORASAN MÜSLÜMANLIĞI ÜZERİNE ......................................................................................... 33

Prof. Dr. TAŞDELEN Musa H., Sakarya-Türkiye................................................................... 33

SOĞUK SAVAŞ SONRASINDA ULUSLARARASI ÖRGÜTLER PERSPEKTİFİNDEN TÜRK DİLLİ DEVLETLER .......... 34

Yrd. Doç. Dr. TATAR Volkan, İstanbul-Türkiye, Gaye ALTUNER, İstanbul-Türkiye ................ 34

KAZAKİSTAN’DAKİ ETNİK SÜREÇLERİN ÖZELLİĞİ VE İÇ SİYASİ SÜREÇLERE ETNO-POLİTİK DURUMUN ETKİSİ 35

TAZHİBAYEVA Gulnar, İstanbul-Türkiye ............................................................................. 35

TÜRK DÜNYASI COĞRAFYASINDA TARİHSEL KURGULAR VE KİMLİK MESELESİ...................................... 36

Doç. Dr. TOPSAKAL İlyas, İstanbul-Türkiye ........................................................................ 36

TÜRK DÜNYASINDA BÜTÜNLEŞME AÇISINDAN EĞİTİM İLİŞKİLERİ .................................................... 37

Dr. YILDIRIM İlteriş, Afyon-Türkiye ................................................................................... 37

KAZAK MEDYASINDA TÜRK DÜNYASI ALGISI .............................................................................. 38

Dr. YILMAZ Serdar, İstanbul-Türkiye ................................................................................ 38

TÜRKÇE KONUŞAN ÜLKELERDE DİN: İNANÇLAR VE GELENEKLER ARASINDA ....................................... 39

Prof. Dr. ZABİROVA Aigul, Astana-Kazakistan ................................................................... 39

KIRGIZ CUMHURİYETİ YÖNETİM YAPISI ..................................................................................... 40

Prof. Dr. ZENGİN Eyüp, İstanbul-Türkiye & KOCA Burak, Rize-Türkiye ............................... 40

KIRSAL KESİM (KÖYLÜ) TOPLULUĞUN SOSYAL SERMAYESİ ............................................................ 41

Dr. ZINATULLINA Güzel, Kazan-Tataristan ........................................................................ 41

KURULLAR

DÜZENLEME KURULU BAŞKANI

Doç. Dr. Zeynep Karahan Uslu

DÜZENLEME KURULU

Prof. Dr. Marat TAJİN (Kazakistan)

Prof. Dr. Hayati TÜFEKÇİOĞLU (Türkiye)

Prof. Dr. Hayati BEŞİRLİ (Türkiye)

Prof. Dr. Veysel BOZKURT (Türkiye)

Prof. Dr. Serik T. SEİDUMANOV (Kazakistan)

Prof. Dr. Zarema K. ŞAKENOVA (Kazakistan)

Prof. Dr. Eyüp ZENGİN (Türkiye)

Prof. Dr. Gali GALİYEV (Başkurdistan)

Yrd. Doç. Dr. Mustafa ÇAĞLAYANDERELİ (Türkiye)

Yrd. Doç. Dr. H. Yaprak CİVELEK (Türkiye)

Abdurrahman KÜLÜNK (Türkiye)

Nikara BİEKONAVA (Kazakistan)

Gulnar TAZHİBAYEVA (Kazakistan)

BİLİM ve HAKEM KURULU

Prof. Dr. Kenes U. BIEKENOV (Kazakistan)

Prof. Dr. Kuseyin I. ISAYEV (Kırgızistan)

Prof. Dr. Muhammet YELTEN (Türkiye)

Prof. Dr. Korkut TUNA (Türkiye)

Prof. Dr. Mustafa ERKAL (Türkiye)

Prof. Dr. Selahaddin HALILOV (AZERBAYCAN)

Prof. Dr. H. Musa TAŞDELEN (Türkiye)

Prof. Dr. Yümni SEZEN (Türkiye)

Prof. Dr. İhsan SEZAL (Türkiye)

Prof. Dr. Murat BAĞIRZADE (Azerbaycan)

Prof. Dr. Aigül T. ZABIROVA (Kazakistan)

Doç. Dr. Ebulfez SÜLAYMANOĞLU (Azerbaycan)

Dr. Timur DAVLETOV (Hakasya)

Dr. Colpan ILDARKHANOVA (Tataristan)

Gulmira ABDURAIMOVA (Kazakistan)

Segey A. KONOVALOV (Kazakistan)


ii

Değerli Meslektaşlar, Merhaba.

3-4 Aralık 2015 tarihinde İstanbul’da VI. sını düzenlediğimiz Uluslararası Türk Dünyası Sosyologlar Birliği

Kongresi artık kurumsallaşmıştır. Ülkemiz adına bu kongreye ev sahipliği yapmış olmak gurur ve onur kaynağımızdır.

Kongremizin bu yılki teması “Türk Dilli Ülkelerde Tarih, Toplum ve Değerler” olarak belirlenmiştir. Sosyolojide

dikkati çeken husus, son dönemde küreselleşme sürecinin kültürel boyutunun ekonomi ve siyaset boyutlarının önüne

geçmeye başlamış olmasıdır. Bu çerçevede tarihi kültürel bağları olan Türk dilli ülkelerin sağlıklı ilişkiler

sürdürebilmeleri için karşılaştırmalı sosyoloji araştırmalarına gereksinim vardır. Kongre’nin Sonuç Bildirgesi’nde

özellikle ‘değerler’ konusu öne çıkarılacaktır.

Kongre Düzenleme Kurulu kısa zaman aralığında kongre bilimsel programını oluşturdu. Kongreye gönderilen

özetler alanında uzman bilim ve hakem kurulu tarafından değerlendirildi. Bilim kurulunun belirlediği tematik alanlar

kapsamında 5 davetli konuşmacı ve 36 panelistin yer aldığı (açış ve kapanış dahil) 9 oturum düzenlendi.

Uluslararası Türk Dünyası Sosyologlar Birliği Kongresine Avrasya coğrafyası sosyologları yoğun ilgi

göstermektedir. Bu dostluk, kardeşlik ve toplumsal gelişme adına umut vericidir.

Muhabbetimizin daim olması dileğiyle, sağlık ve esenlik dileriz.

Doç. Dr. Zeynep Karahan Uslu VI. Uluslararası Türk Dünyası Sosyologlar Birliği Kongresi

Düzenleme Kurulu Başkanı

İstanbul - 2015

ÖNSÖZ


iii

PROGRAM

ETKİNLİK ADI

YER TARİH SAAT ETKİNLİK ADI KONUŞMACI

Kayıt ve Açılış Töreni

Arel Üniversitesi

Konferans Salonu

03 Aralık 2015 10.00 – 10.15 Açılış – Protokol Konuşması Doç. Dr. Zeynep KARAHAN USLU (Türkiye)

VI. Uluslararası Türk Dünyası Sosyologlar Birliği Kongresi Düzenleme Kurulu Bşk.

10.15 – 10.30 Açılış – Protokol Konuşması Prof. Dr. Serik T. SEİDUMANOV (Kazakistan)

Türk Dünyası Sosyologlar Birliği Bşk. Yrd.

10.30 – 10.45 Açılış – Protokol Konuşması Prof.Dr.Hayati TÜFEKCİOĞLU (Türkiye)

Avrasya Sosyologlar Derneği Başkanı

10.45 – 11.00 Açılış – Protokol Konuşması Prof. Dr. Mehmet ÇİVİ İstanbul Arel Üniversitesi Rektörü

11.00 – 11.15 Açılış – Protokol Konuşması Kemal GÖZÜKARA

İstanbul Arel Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı

11.15 – 11.30 Çay-Kahve Arası

OTURUM ADI

SALON NO TARİH OTURUM BAŞKANI

SAAT BİLDİRİ ADI 1. YAZAR 2. YAZAR 3. YAZAR

Açılış Oturumu

Arel Üniversitesi

Konferans Salonu

03 Aralık 2015 Prof. Dr. Hayati TÜFEKÇİOĞLU (Türkiye)

11.30 – 11.45 Türkçe Konuşan Ülkelerin Değerlerini Güçlendirmek İçin Bir Medya Uzayın Etkisi

ŞAUKENOVA Zarema, Almatı-Kazakistan

NAZARBETOVA Asel, Almatı-Kazakistan

11.45 – 12.00 Şanghay İşbirliği Örgütü Rekabetçi Olabilecek mi? Prof. Dr. GALİYEV G.T. Ufa-Başkurdistan

Prof. Dr. GRİŞİNA T.V., Moskova- Rusya

Prof. Dr. POPOV Y.N., Moskova-Rusya

12.00 – 12.15 Yeni Tarihi Süreçte Türk Dünyası ve Türk Uygarlığı Prof. Dr. ISAEV Kusein, Bişkek-Kırgızistan

12.15 – 12.30 Felsefi Bakış Açısından Türk Dünyasında Toplum-Devlet Münasebetlerinin Sosyolojik ve Politik Boyutu

Prof. Dr. HALİOV Selahaddin, Bakü-Azerbaycan

12.30 – 12.45 Tartışma ve Değerlendirme

12.45 – 14.00 Öğle Yemeği


iv

OTURUM ADI



1. Oturum

“Kimlik”

Arel Üniversitesi

Konferans Salonu

03 Aralık 2015 Prof. Dr. İsmail COŞKUN (Türkiye)

14.00 – 14.15 Sovyet Sonrası Dönemde Türk Cumhuriyetlerinde Ahlaki Dejenerasyon Sorunu

SÜLEYMANLI Mübariz, Bakü-Azerbaycan

14.15 – 14.30 Yeni Dönemde Kişisel Oluşumun Disiplinler Arası Paradigması

Doç. Dr. BAGIRZADE Murad, Bakü-Azerbaycan

14.30 – 14.45 Sosyal Bilimler ve Değerler İlişkisi Prof. Dr. ŞENER Sami, İstanbul-Türkiye

14.45 – 15.00 Türk Dünyası Coğrafyasında Tarihsel Kurgular ve Kimlik Meselesi

Doç. Dr. TOPSAKAL İlyas, İstanbul-Türkiye



OTURUM ADI



2. Oturum

“Değerler” ve “Siyaset”

Arel Üniversitesi

Konferans Salonu

03 Aralık 2015 Prof. Dr. Mustafa ERKAL (Türkiye)

15.30 – 15.45 Türk Dünyasının Kültürel Etkileşiminde Sosyal Hareketliliğin Önemi

Prof. Dr. BEŞİRLİ Hayati, Bişkek-Kırgızistan

15.45 – 16.00 Türk Dünyasında Bütünleşme Açısından Eğitim İlişkileri

Dr. YILDIRIM İlteriş, Afyon-Türkiye

16.00 – 16.15 Kırgız Cumhuriyeti Yönetim Yapısı Prof. Dr. ZENGİN Eyüp, İstanbul-Türkiye

KOCA Burak, Rize-Türkiye

16.15 – 16.30 Yerel Seçimlerde Seçmen Davranışına Etki Eden Faktörler: İzmit Örneği

Doç. Dr. KARAHAN USLU Zeynep, Ankara–Türkiye

Prof. Dr. Hayati TÜFEKÇİOĞLU, İstanbul –Türkiye

Prof. Dr. Veysel BOZKURT, İstanbul –Türkiye


19.00 – 20.00 Akşam Yemeği: …


v

OTURUM ADI



3. Oturum

“Dini Konular”

A Salonu 04 Aralık 2015 Prof. Dr. Yümni SEZER (Türkiye)

10.00 – 10.15 Türkçe Konuşan Ülkelerde Din: İnançlar ve Gelenekler Arasında

Prof. Dr. ZABİROVA Aigul, Astana-Kazakistan

10.15 – 10.30 Türk Halklarının Yaşamındaki İslami Adetler Doç. Dr. KALPETHODJAYEVA Sayara, Almatı-Kazakistan

10.30 – 10.45 Şamanlık: Hakasların Yeniden Yükselen Değeri Dr. DAVLETOV Timur B., Ankara-Türkiye

10.45 – 11.00 Sovyetler Sonrası Gençlerin Dini İnanç Algısı: Manevi İhtiyaç mı, Milli Gelenek mi? Köklü İnanış mı Yoksa Moda mı? (Sosyolojik Araştırma)

Yrd. Doc. Dr. SIRGABAYEV Samarbek, Bişkek-Kırgızsitan



OTURUM ADI SALON NO TARİH OTURUM BAŞKANI


4. Oturum

“Bilim, Küreselleşme”

B Salonu 04 Aralık 2015 Prof. Dr. Korkut TUNA (Türkiye)

10.00 – 10.15 YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde Kayıtlı ‘Kafkasya’ Konulu Lisansüstü Tezlerin Sosyolojik Değerlendirmesi (1987–2015)

Yrd. Doç. Dr. ÇAĞLAYANDERELİ Mustafa, Mersin-Türkiye

Yrd. Doç. Dr. DEMİREL Nuri, Bingöl-Türkiye

10.15 – 10.30 Başkurdistan Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti Sosyologları Arasında Bilimsel İşbirliği Beklentileri Üzerine

Prof. Dr. EGORYSHEV S.V., Ufa-Rusya

10.30 – 10.45 Küreselleşen Dünya Prizmasında Çağdaş Toplum Prof. Dr. AZİMOVA Refika, Bakü-Azerbaycan

10.45 – 11.00 Çağdaş Türk Devletlerinde Toplumsal Güvensizlik Sorunu

Doç. Dr. SÜLEYMANOV Abulfez, İstanbul-Türkiye




vi

OTURUM ADI



5. Oturum

“Medya”

C Salonu 04 Aralık 2015 Prof. Dr. Hayati BEŞİRLİ (Kırgızistan)

10.00 – 10.15 Refah Devleti Söylemi: Türk Sosyolojisinde Gündem

Prof. Dr. KONOVALOV Sergey, Astana-Kazakistan

10.15 – 10.30 Algı Oluşumunda Medya Dilinin Rolü ve Türk Dünyasının Durumu

ALTINALAN Hüseyin, İstanbul-Türkiye

10.30 – 10.45 Türkiye’den Avusturya’ya Göç Akışında Göçmen Ağlarının Etkisi

Prof.Dr. GELEKCİ Cahit, Ankara-Türkiye

10.45 – 11.00 Kazak Medyasında Türk Dünyası Algısı Dr. YILMAZ Serdar, İstanbul-Türkiye



OTURUM ADI



6. Oturum “Gençler Konuşuyor”

A Salonu 04 Aralık 2015 Prof. Dr. Ertan EĞRİBEL (Kırgızistan)

11.30 – 11.45 Türkiye’deki Sağlık Hizmetlerinin Orta Asya Türk Devletlerine Etkisi

KÜLÜNK Abdurrahman, İstanbul-Türkiye

11.45 – 12.00 Kazakistan’daki Toplumsal Ruhu Oluşturmadaki Sosyal Medyanın Rolü

NAKİPBAYEVA Zhanar, Ankara-Türkiye

12.00 – 12.15 Kazakistan’daki Etnik Süreçlerin Özelliği ve İç Siyasi Süreçlere Etno-Politik Durumun Etkisi

TAZHİBAYEVA Gulnar, İstanbul-Türkiye

12.15 – 12.30 Yeni Kazakistan’daki Gençlik Sorunları, Beklentiler ve Değerler.

BIYEKENOVA Nikara, Almatı-Kazakistan

KOKUSHEVA Assem, Almatı-Kazakistan



vii

OTURUM ADI



7. Oturum “Demografi, Aile”

B Salonu 04 Aralık 2015 Prof. Dr. Veysel BOZKURT (Türkiye)

11.30 – 11.45 Tataristan’ın Etnik ve Demografik Bütünlüğünü Oluşturma Temeli Olan Aile Değerleri

Prof.Dr. ILDARKHANOVA Flora, Kazan-Tataristan

11.45 – 12.00 Tataristan Cumhuriyeti Kırsal Alanda Etnik Değerlerin Sosyal ve Kültürel Potansiyeli

Dr. ILDARKHANOVA Colpan, Kazan-Tataristan

12.00 – 12.15 Kırsal Kesim (Köylü) Topluluğun Sosyal Sermayesi Dr. ZINATULLINA Güzel, Kazan-Tataristan

12.15 – 12.30 Çağdaş Toplumda İstikrarlı İlişkilerin Temeli Olan Tatar Ailesi Gelenekleri

Dr. GALİEVA Güzel, Kazan-Tataristan


OTURUM ADI



8. Oturum

“Medeniyet”

C Salonu 04 Aralık 2015 Prof. Dr. Eyüp ZENGİN (Kırgızistan)

11.30 – 11.45 Doğu-Batı Çatışmasında Anadolu Türklüğünün Tarihi Zenginlik ve Birikiminin Günümüz Açısından İmkân ve Değeri

Prof. Dr. EĞRİBEL Ertan, İstanbul-Türkiye

11.45 – 12.00 Çok Kültürlü Toplumunda Dilin Değeri Dr. IBRAGIMOVA Alisa, Tataristan-Rusya

12.00 – 12.15 Kıbrıs’ ta Türk Kültürünün ve Türk Varlığının Yaşatılması

Doç. Dr. ÖZGÖKER Uğur, İstanbul-Türkiye

12.15 – 12.30 Horasan Müslümanlığı Üzerine Prof. Dr. TAŞDELEN Musa H., Sakarya-Türkiye

12.30 – 12.45 Soğuk Savaş Sonrasında Uluslararası Örgütler Perspektifinden Türk Dilli Devletler

Yrd. Doç. Dr. TATAR Volkan, İstanbul-Türkiye

Gaye ALTUNER, İstanbul-Türkiye


15.00 – 16.00 Boğaz’da Tekne Turu

19.00 – 20.00 Akşam Yemeği: Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü tarafından verilecektir.


viii


i

VI. Türk Dünyası

Sosyologlar Birliği Kongresi

Bildiri Özetleri

Тезисы VI. Международной Конгресс

Ассоциации Социологов

Тюркоязычных стран


1

Algı Oluşumunda Medya Dilinin Rolü ve Türk Dünyasının Durumu

ALTINALAN Hüseyin, İstanbul-Türkiye

Özet: Dünya üzerinde 7 bağımsız, 14 özerk özerk cumhuriyet, 270 milyon civarında Türk’ün yaşadığı belirtilmektedir. Tatar, Başkurt, Çuvaş, Ukraynalı, Çeçen ve diğer halkları bünyesinde barındıran Rusya’nın toplam nüfusunun ise yaklaşık 144 milyon olduğu ifade edilmektedir. Bu durumu ve Rusya’nın yüzölçümünü göz önünde bulundurduğumuzda Türk dünyasının sınır ve nüfus gücünü daha iyi anlayabiliriz. Dolayısıyla gördüğümüz gibi büyük bir Türk dünyası bulunmakta ancak ortak bir ruhumuz, ortak bir algımız bulunmamaktadır.

Bunun önüne geçebilmemiz için yapabileceğimiz tek şey "ORTAK BASIN DİLİ" oluşturmaktır. Türkiye'deki gazetelerin başlıkları, Türkmenistan'da, Kazakistan'da, Kırgızistan ve diğer ülkelerdeki gazetelerin başlıkları aynılaşırsa, duyarlılıkları benzeşirse, o zaman yeni algı oluşturabiliriz. Yoksa bana göre birlik oluşturmamız çok zor. Zira basında algı birliği oluşturulması çok önemlidir. İngiltere kendi sömürge devletlerini Reuters ve BBC ile kontrol ediyor. Bir Bedevi, İngiliz sömürgesinde yaşamışsa Londra'daki ile aynı düşünüyor. Çünkü algıyı yöneten ortak medya... Bizim ise Türk dünyasını yönlendiren, algı oluşturan medyamız bulunmuyor. Orta Asya'da basılan gazeteyi Türkiye'de bilen yok örneğin. Türkiye medyası da Orta Asya'da tam olarak bilinmiyor. Oysa The Guardian gazetesi her yerde... İngilizlerin olduğu her yerde basılıp satılıyor. Bütün bu ülkelerde Doğu Türkistan'daki katliam manşet olsa, Çin tehdidi sayfalarına taşısa dünya gündemine oturur. Aynı şekilde Azerbaycan basını Doğu Türkistan'da katliam yapılıyor diye manşet atsa, aynı manşet Türkiye, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Batı Trakya ve diğer bölge medyalarında aynı şekilde yer alsa, “Çin katliam yapacak” diye manşetler atılsa, bu tehdit sayfalara taşınsa Doğu Türkistan dünya gündemine oturmaz mı? Dünya gündemine oturduğunda da Çin geri adım atmaz mı? Atar ama bizim bölük pörçük medyamız var, bu yüzden de gündem oluşturamıyor, bize yönelik tehditleri savuşturamıyoruz...

Bir diğer konu Ermeni işgali altındaki Karabağ... Bu işgal ne kadar bizlerin medyasında yer alıyor? Batı, “Karabağ sorunu, Hocalı meselesi” diyor, bizim medyamızda neredeyse onlarla aynı dili kullanıyor. Oysa BM, Azerbaycan’ın topraklarının Ermeniler tarafından işgal edildiğini kabul etmektedir.

Anahtar Sözcükler: Medya Dili, Ortak Dil, Algı Yönetimi, Medya

Положение тюркских стран а также восприятие роли СМИ

Хуссейн Алтыналан, Стамбул-Турция

Аннотация: В мире обазначено 7 независемых, 14 автаномных стран а также наличие 270 миллионов тюрков. Срединих 144 миллиона проживающих на территорий Росии это татары, Башкиры, Чуваши, Крымские тюрки, чечены и

другие. Если соизмерить и представить гранцы России можем понять границу и численность Тюркского народа.

Как уже известно есть огромный тюркский мир, но не имеем обший дух и восприятие. Для решения этой преграды можем сделать только - это «Единная публикация на одном языке».

Если заголовок газеты публикуемые в Турции будет иметь место в публикациях стран как Туркменистана, Казахстана, Киргизстана, а также заголовок газет других стран будет понятной и похожей то тогда мы можем сделать новое восприятие.

Иначе на мой взгляд невозможно достичь единства.Если в публикации значимо единство мнения. Англия контралирует колонизированные собою страны через ВВС и Reuters.

Если один кочевник находился под влиянием англиской колонизации то он думает одинаково с жителем Лондона. Потому что публикация исходит от единного средства массовой информации. К сожелению в наших тюркских странах нету единного сми которых можно вести единную мысль. Например в Турции никто не знает о публикуемой газете в Средней Азии. Также Турецкие публикации не известны для стран Средней Азии. Напротив газета The Guardian знакома всем...... Она публикуется и распростроняеться везде где есть англичане.Если во всех этих странах опубликовались бы событие получившое место в Китае с автономными жителями Восточного Туркистана то мир говорил бы этом.

На ровне с этим если бы Азербайджан опубликовал статью с заголовком «Резня в Восточном Туркестане, так же если бы подобную заголовку «О резне в восточном Туркестане» имели место на повестке дня в публикациях Турции, Казахстана, Кыргызстана и в других странах то мир разве не обсуждал бы о нависшей угрозе в Восточном Туркестане? И если бы Китай имел место в всеобщем публичном обсуждений он не прекратил бы подобныех действии?

Прекратил бы, но к сожелинию мы владеем фрагментарным сми, и поэтому не можем создать повестку дня, мы не можем защитить себя от нависших на нас угрозах.

Отдельная тема это Оккупированный Арменией нагорных Карабах.

Эта окупация имеет ли место в наших публикациях? Запад говорит, “Карабахский конфликт это вопрос наставника ”, наши СМИ тоже говорят с ними на одном языке. Тем не менее ООН признает что территория Азербайджана оккупирована Армянами.

Ключевые Слова: Язык СМИ, Общии язык, управление восприятием СМИ


2

Küreselleşen Dünya Prizmasında Çağdaş Toplum

Prof. Dr. AZİMOVA Refika, Bakü-Azerbaycan

Özet: Çağdaş dünya, ekonomik, ekolojik, manevi-ahlaki yönlerden ortaya çıkan buhranlar yaşayarak geleceğe doğru gitmektedir. Dünya toplumu ve insanlık, geride bıraktığımız 20. yüzyılın bütün derslerini ve tezatlarını eleştirel olarak değerlendirip anlamadan, gerekli dersleri çıkarmadan ve genelleştirmeden 21. yüzyıla girdi. Çok büyük bir ihtimalle, bu yüzyıl insanları için hayatta kalma konusunda verdiği mücadele riskli ve çetin geçecektir. Peki, çağdaş toplumun bu zorlukları ve tezatlarının mahiyyeti nedir? Bu soruya tek bir cevap vermek mümkün değildir. Çünkü çağdaş toplumun yapısı bir çok kurumsal faktörün (ekonomik, siyasi, sosyal, kültürel ve dini ilişkilerin) karmaşık ve karşılıklı ilişki ve tesirlerinden oluşmaktadır.

Ekonomik küreselleşme devletler arası karşıtlık ve çatışmaları daha da derinleştirmiştir. Buna ilaveten, sosyal hayattaki buhranlı süreçler de derinleşmiştir. Bu durumda, “Peki neden, beşeriyet süratle gelişen bu küreselleşme devrinde insani çatışmalardan, savaşlardan yakasını kurtaramıyor?” sorusuna verilecek cevap önem kazanmaktadır. Hangi siyasi kuvvvetler veya onların temsilcileri beşeriyetin daima şaşkınlık, manevi düşüklük, psikolojik hüsran halinde olmasını istemektedirler? Şu tespti yapmak gerekmektedir: Mahiyetinde müdriklik teknolojisi olmadan, siyasi teknolojiler beşeriyet için büyük tehlikedir. Esas maksadı “pazar fundemantalizmi” olan siyaset, manevi uygarlığın mahvına yol açabilir.

Anahtar Sözcükler: Küreselleşme, Çağdaş Toplum

Современное общество в зеркале глобализационного мира

Д.ф.н.,заслуженныйдеятельнауки Азимова Рафига Джалилькызы

Зав. Отд. Социологии и социальнойпсихологии Института Философии и Права НАНА

Аннотация: Современный мир, перенасыщенный кризисами экономического, экологического и нравственного порядка, безоглядно устремлен в будущее. Картина исторических событий, происходящих в мире, дает основание полагать, что мировое сообщество, не успев полностью критически осмыслить и обобщить уроки и противоречия ушедшего ХХ-го века, вступило в ХXI век. По всей вероятности, он окажется для человека и человечества своего рода «индикатором» на выживание, в равной мере, как морального, так и физического. В чем же суть сложностей и противоречий современного общества? Однозначно ответить на этот вопрос невозможно, так как структура современного общества – это сложное взаимодействие и взаимовлияние институциональных (экономических, политических, социальных, культурных и религиозных) связей.

Экономическая глобализация углубила межгосударственные противоречия и конфликты. Кризисные процессы в экономической и социальной жизни углубляются. Возникает вопрос: почему в эпоху стремительно развивающейся экономической глобализации, мир все еще не способен вырваться из гуманитарных конфликтов? Какой политической силе или представителям этой силы выгодно держать мир в состоянии растерянности, морального упадка и психологической фрустрации? Политические технологии, где отсутствует технология мудрости, представляет для человечества большую опасность. Политика, в которой «рыночный фундаментализм» выступает как самоцель (прибыль ради прибыли), притормозила решение проблем в сфере социальных институтов. «Сама глобализация, - считает Э.Гидденс, больше, нежели экономический феномен. Это набор процессов, все более связывающий наши собственные жизни, даже их интимные аспекты, с глобальными событиями. Почему религия явно столь влиятельна в современном мире? Чем объяснить возрождение этнических конфликтов в столь многих странах? Умирает семья или нет? Это в сущности своей социологические вопросы. Давайте работать над ответами».(См. Э.Гидденс «К социологическому сообществу» СОЦИС, 2007, № 9)

Развивая обеспокоенные размышления Гидденса, здесь также можно заметить, что «рыночный фундаментализм» проникает вовсе сферысоциальной жизни (сфера образования, здравоохранения, социальной защиты). Все эти проблемы переживает сегодня мировое сообщество. Сложившаяся ситуация в структуре социальной жизни привела к обострению взаимоотношений, как вовнутри государственных, так и в межгосударственныхсвязях. И, какследствие, затуханиедуховнойцивилизации.

Ключевые Слова: Глобализация, Современное Общество


3


4

Yeni Dönemde Kişisel Oluşumun Disiplinler Arası Paradigması

Doç. Dr. BAGIRZADE Murad, Bakü-Azerbaycan

Özet: Bildiride yeni paradigma olarak “insan sermayesi” kavramı ele alanmakta ve bunun ekonomik, sosyal ve bireysel gelişimde etkisi incelenmektedir. 21.Yüzılın ikinci on yılında, ulusal eğitimin yeni çağrılara cevap vermeye muktedir olabilecek modelleri üzerinde düşünmemiz gerekiyor. Postmodern bilgi toplumunda eğitimin sadece teknolojileri ve biçimleri değil, aynı zamanda içeriği ve toplumdaki durumu değişmektedir.

Günümüzde eğitim metodolojisi disiplinler arası yaklaşımı esas almak durumundadır. Bunun birinci nedeni, kişisel gelişimde sadece bilgi ve beceri değil, aynı zamanda ulusal kültürel ve insani değerler de rol oynamaya başlamıştır. Küresel rekabete uyum sağlayabilmek için, çalışanların farklı dil ve kültürel ortamlarda etkin faaliyeti ihtiyaç haline gelmiştir. İkincisi ise, eğitimin diğer kurumlarla birlikte kimliğin oluşması ve gelişmesinde kritik öneme sahip olmasıdır. Böylece, sosyalleşmenin diğer ajanları gibi, aile, eğitim, ordu, kurumlar ve medya aynı değer konumundan konuşma yapmadıkları takdirde mükemmel insanın eğitimi ve şekillenmesi çelişkili sürece dönüşüyor. Bu çerçevede bireysel düzeyde kişinin sosyalleşmesi ve sermayeleşmesi süreçlerinin erken yaşlarında eğitimle bağlantılı olmaktadır. Verimli insan ve sorumlu kişiliğin oluşması bir biriyle yakından ilişkili süreçlerdir, ulusal eğitimin yeni insan sermayesi paradigması üzere kurulması ihtiyaç haline gelmiştir.

Anahtar Sözcükler: Türk Dünyası, Kültürel Bütünleşme, Sosyal Hareketlilik, Kültürel Etkileşim, İşbirliği

Междисциплинарная парадигма развития личности в новую эпоху

Доц. Д-р Мурад Бaгырзадe, Баку-Азербайджан

Аннотация: Исследование выявляет значение концепта человеческого капитала и актуальность новой парадигмы анализа последствий его воздействия на экономическое, социальное и личностное развитие.

Второе десятилетие 21-го века, заставляет задуматься над умением национальных систем образования отвечать на новые вызовы. В информационном обществе постмодерна образование меняет не только технологии и формы обучения, но в то же время изменяется его характер и статус в обществе.

Методология исследования базируется на следующих моментах междисциплинарного подхода. Во-первых, образование выступает в качестве основного источника развития личности и запуска новых видов источников, чтобы обеспечить не только знания и навыки, но также играет важную роль в принятии национальных, культурных и общечеловеческих ценностей. Основная причина заключается в адаптации к глобальной конкуренции, требование знания работниками других языков и культур является необходимостью эффективных действий. Во-вторых, вместе с другими социальными институтами образование имеет решающее значение в освоении культурных ценностей, формировании и развитии национальной идентичности. Так, если и любые другие институты социализации как предприятия, семья, образование, армия, СМИ, не действуют в той же платформе ценностей, что и образование, то процесс формирования ценностей становится противоречивым. В этом контексте процессы социализации и капитализации на индивидуальном уровне связаны с образованием в раннем возрасте. Процессы формирования эффективных работников и ответственных личностей тесно связываются друг с другом, возникает потребность в построении национальной системы образования на новой парадигме человеческого капитала

Ключевые Слова: развитие личности, человеческий капитал, парадигма, культурные ценности, идентичность


5

Türk Dünyasının Kültürel Etkileşiminde Sosyal Hareketliliğin Önemi

Prof. Dr. BEŞİRLİ Hayati, Bişkek-Kırgızistan

Özet: Türk kültürü oldukça geniş bir coğrafyada faklı topluluklar tarafından sürdürülmektedir. Coğrafyanın genişliği ve sergilediği fiziksel koşulların zenginliği davranış örüntülerinde farklılaşmalar ortaya çıkarmıştır. Farklı bölgelerde yaşayan Türk toplulukları arasında yaşadıkları kültürel temaslarla göre de bu farklılaşmalar artmaktadır. Özellikle Türk topluklarının yaşadıkları coğrafyanın genişliği göz önünde bulundurulduğunda bu durum daha da açık olmaktadır. Bunun yanı sıra Türk topluklarının farklı siyasal ve ekonomik sistemlere dahil olmaları bu farklılaşmayı etkilemiştir. Ancak Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra Türk toplulukları arasında kültürel temaslar artmıştır. Özelikle bu temasların artmasında sosyal hareketlilik oldukça belirleyici olmuştur. Çalışma kapsamında bu sosyal hareketliliğin farklı toplumsal kesimler tarafından nasıl gerçekleştirildiği ortaya konulmuştur. Hareketlilik değerlendirilirken ortaya çıkaran mekanizmalar analiz edilmiş ve bunun kültürel bütünleşme üzerine etkileri tartışılmıştır.

Anahtar Sözcükler: Türk Dünyası, Kültürel Bütünleşme, Sosyal Hareketlilik, Kültürel Etkileşim, İşbirliği

Значение социальной активности взаимодействий Тюркского Мира

ПрофессорХаяти Беширли, Бишкек-Кыргызстан

Аннотация: Тюркская культура продолжает свое существование благодаря различным народностям, раскинутым в обширном географическом

регионе. Географическое расположение обусловленное различными материальными факторами послужило возникновению отличительных норм поведений среди тюркских народностей. Тюркские сообщества, проживающие в различном географическом атласе, также отмечают дифференцию при культурном взаимодействии друг с другом. Особенно, если учесть обширное географическое расположение тюркского мира, то все сразу становиться ясно. Наряду с этим, принадлежность тюркских народностей различным политическим и экономическим строям также оказало влияние на дифференцию. Однако, после распада советского союза возросло культурное взаимодействие. В особенности решающим оказалось социальное взаимодействие. В данной работе раскрывается, каким образом социальное взаимодействие было реализовано различными слоями общества. При оценке социального взаимодействия анализированы механизмы её возникновения и влияние на культурную интеграцию.

Ключевые Слова: Тюркский Мир, Культурная Интеграция, Социальная Мобильность, Культурное Взаимодействие , Сотрудничество


6

Yeni Kazakistan’daki Gençlik Sorunları, Beklentiler ve Değerler.

BIYEKENOVA Nikara, Almatı-Kazakistan & KOKUSHEVA Assem, Almatı-Kazakistan

Özet: …

Anahtar Sözcükler: …

Ценности современной казахстанской молодежи: проблемы и перспективы

BIYEKENOV в Nikara & KOKUSHEV к Асем, Алматы, Казахстан

Аннотация: …

Ключевые Слова: …


7

YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde Kayıtlı ‘Kafkasya’ Konulu Lisansüstü Tezlerin Sosyolojik Değerlendirmesi (1987–2015)

Yrd. Doç. Dr. ÇAĞLAYANDERELİ Mustafa, Mersin-Türkiye & Yrd. Doç. Dr. DEMİREL Nuri, Bingöl-Türkiye

Özet: Türkiye’de, başta üniversiteler olmak üzere kamu kurumlarının, sivil toplum kuruluşlarının ve bağımsız araştırmacıların ‘Kafkasya’ konulu çalışmaları neticesinde oldukça geniş literatür oluşmuştur. Bunlar içerisinde özellikle de üniversitelerde üretilen lisansüstü tezler özel bir önem arz eder. Kafkasya konulu lisansüstü tezlerin artan bu önemine karşın, bir arada sosyolojik incelemesi değerlendirmesi yapılmamıştır. Bu tespitten hareketle araştırmada, Türkiye’de üretilmiş lisansüstü tezler aracıyla, sosyal bilim alanında çalışan Türk bilim insanlarının, Kafkasya konusundaki bilgi birikimine sağladığı toplumsal katma değerin betimlenmesi amaçlanmıştır. Bu bildiride öncelikle şu sorulara cevap aranacaktır. 1. Araştırmacılar Kafkasya konusunun daha çok hangi boyutu üzerinde durmaktadırlar? 2. Araştırmacıların tercih ettiği yöntem ve teknikler nedir? 3. Araştırma bulgularının benzer ve farklı yönleri nedir? 4. Araştırma bulguları uluslararası ilişkilerin gelişmesine katkı sağlayabilecek nitelikte mi? 5. Toplumsal olaylar ile araştırma konuları arasında senkronik bağlantı var mı? 6. Sosyoloji biliminin Kafkasya konusuna ilgi düzeyi nedir?

Araştırmada temel veri toplama tekniği olarak ‘Doküman İncelemesi” kullanılacak. Toplanan veriler içerik analizi tekniği ile incelenecektir. Araştırmanın evreni YÖK Ulusal Tez Merkezi’nde kayıtlı olan ‘Kafkasya’ konulu lisansüstü tezlerdir. Mart 2015 tarihi itibariyle, Ulusal Tez Merkezi’nde, sosyal bilimler alanında 161 adet ‘Kafkasya’ konulu lisansüstü tez mevcuttur. Bunlardan yazarı tarafından ortak kullanım izni verilen 102 adet tez temin edilmiştir. Buna göre araştırmanın örnekleme oranı %63'dür.

Anahtar Sözcükler: Kafkasya, Türkiye, Lisansüstü Tez, İçerik Analizi, Sosyoloji

Социологическая оценка диссертационных работ на тему Кавказа в период с 1987 по 2015 сахроненных в министерстве оброзования

и науки

Доцент. Мустафа ЧАГЛАЯНДЕРЕЛИ, Мерисн-Турция

Аннотация: В Турции, в результате исследовательской работы общественными учреждениями, непровительтвенными организациями а также в особенности высшими учебными заведениями и независемыми исследователями образовал довольно обширный обьем литературы. Среди них особое значение имеют диссертационные работы магистрантов и аспирантов высших учебных заведений. Несмотря на растущее значение послевузовских диссертации на тему Кавказа, не была проведена оценка с социологическогоаспекта.

Это движение обнаружения в исследованиях, с дипломной работы транспортных средств, изготовленных в Турции, турецкие ученые, работающие в области социальных наук, которые обеспечивают знания и опыт на Кавказе, направленной на описания социального добавленную стоимость.

Эта работа заключается в поиске ответа на следующие вопросы

В качестве техники сбора данных основное это рассмотрение документов.

Собранные данные будут проанализированным методом анализа садержимого.

Ответ на вопросы этой работе исследования содержимого будут проводиться через программу NVivo7статистики вопросов.

Основная масса исследования в направлений “Кавказа” зарегистрирована в дисертационной базе министерстве оброзования.

По состоянию март 2015 года в национальном центре диссертации имеются 161 социологических исследовательских работ на тему “Кавказа”. Из них 102 работы были разрешены на всеобщее пользование от авторов.

Ключевые Слова: Диссертация, социальное давление, методы анализа, Кавказ


8

Şamanlık: Hakasların Yeniden Yükselen Değeri

Dr. DAVLETOV Timur B., Ankara-Türkiye

Özet: Bu araştırmada Sibirya yerlisi Türk halklarından biri olan Hakaslara ait geleneksel inanç sistemi olan Şamanlığın bir sosyo-kültürel değer olarak yeniden gündeme getirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda sosyal medya üzerinden konuyla ilgili olarak çevirimiçi (online) bir kamuoyu yoklamasına yönelik bir soru sorulmuştur.

Bu soru Rusça olarak şuydu: "Как Вам кажется: возрождается ли хакасский шаманизм?". Rus dilli internet sektörünün en önde gelen sosyal medya kümelerinden biri olan vk(nokta)com'da "Siz şu konuda ne düşünüyorsunuz: Hakas Şamanlığı yeniden diriliyor mu?" olarak Türkiye Türkçesine tercüme edilebilecek olan cevap seçenekleri itibariyle kapalı uçlu bir soru için Hakasça ve Rusça olarak şöyle yanıt varyantları sunulmuştur:

- Йа/да (evet)

- Чох/нет (hayır)

-Йа тiп пiлдiрче/вроде бы да (evet gibi geliyor)

- Чох тiп пiлдiрче/вроде бы нет (hayır gibi geliyor)

- Пiлбинчем/не знаю (bilmiyorum)

- Хайыг салбинчам/не интересуюсь (ilgilenmiyorum)

9 Kasım 2015 günü başlayıp 13 Kasım 2015 günü sona eren bu çevirimiçi oylamaya toplamda 257 kişi katılmıştır.

İşte bu bildirimizde de konumuz bağlamında söz konusu sosyal medya sitesi üzerinden gerçekleştirilen küçük çaplı bir araştırma denemesi sonuçları itibariyle değerlendirilecektir.

Anahtar Sözcükler: Şamanlık, Hakaslar

"Шаманизм: вновь возрождающаяся ценность хакасов"

Д-р Тимур Давлетов, Анкара-Турция

Аннотация: В данной работе делается попытка внести в повестку дня традиционную религию хакасского народа – одного из коренных тюркских

этносов Сибири, как социокультурную ценность. В связи с этим была проведена соответствующая онлайн анкета на просторах социальной медии.

Вопрос для анкеты был сформулирован следующим образом: "Как Вам кажется: возрождается ли хакасский шаманизм?". Опрос на vk(точка)com - одном из самых популярных сайтов социальной медии русскоязычного сегмента интернета был сконтруирован с нижеприведенными вариантами ответов на хакасском и русском языках:

- Йа/да (evet)

- Чох/нет (hayır)

- Йа тiп пiлдiрче/вроде бы да (evet gibi geliyor)

- Чох тiп пiлдiрче/вроде бы нет (hayır gibi geliyor)

- Пiлбинчем/не знаю (bilmiyorum)

- Хайыг салбинчам/не интересуюсь (ilgilenmiyorum)

В анонимном онлайн опросе, начавшегося 9 ноября 2015 г. и завершивсегося 13 ноября 2015 г., приняло участие 257 человек.

В настоящем докладе будут рассматриваться результаты вышезатронутого мини-исследования посредством соцмедии.

Ключевые Слова: Шаманизм, Хакасия и


9

Başkurdistan Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti Sosyologları Arasında Bilimsel İşbirliği Beklentileri Üzerine

Prof. Dr. EGORYSHEV S.V., Ufa-Rusya

Özet: Makale Başkurdistan ve Türkiye sosyologları arasında mevcut işbirliğinin sürdürülmesi ve yeni işbirliği alanları önermektedir. Bilim insanları arasında karşılıklı etkileşim sürmekte ise de en verimli işbirliği sosyoloji derneklerinin ortak etkinliği çerçevesinde gerçekleşmektedir. Başkurdistan ve Türkiye üniversiteleri arasındaki anlaşmalar çerçevesinde sosyologların artan işbirliği neticesinde ortak araştırma platformu oluşmaya başlamıştır. Bu umut verici gelişmedir. Karşılıklı işbirliği perspektifleri uygulanması için en önemli koşul, ilgili konularda ortak uygulamalı sosyolojik araştırmaları yürütmektir. Bu tür çalışmalarda ana konular; iç ve dış göçün sosyal nedenleri, ve her şeyden önce dinlerarası ve etnik hoşgörü ve gençlerin sosyal sorunları olabilir. Öğrenciler, gençlik hareketleri, gençlerin değer yönelimleri gibi konuların yanında meslek ve eğitimi, e-öğrenme, yeni eğitim teknolojilerinin ve sosyal verimlilik gibi konular da önemlidir.

Ülkelerimizde hem ortak tarihsel ve çağdaş bağlamlar hem de ayrımsal çok şey var. Tüm çeşitliliği içinde bu ortak ve ayırt edici özellikler sosyologlar için karşılıklı çıkar meselesi olmalıdır. İşbirliğinin önemli bir alanı ortak araştırma, bilimsel forumlar ve yayınlar olabilir.

Anahtar Sözcükler: Türk Dünyası, Sosyologlar Derneği, İşbirliği, Ortak Araştırma, Güncel Konular, Sonuçların Değişim Alanları.

О перспективах научного сотрудничества социологов Республики Башкортостан и Турецкой Республики

С.В. Егорышев доктор социологических наук, профессор (г. Уфа, Россия)

Аннотация: статья посвящена сложившимся и еще формирующимся направлениям научного сотрудничества социологов Башкортостана и Турции. Предлагаются новые направления сотрудничества.Научное сотрудничество социологов Республики Башкортостан и Турецкой Республики имеет уже свою историю, но главное у этого сотрудничества есть хорошие перспективы развития. Весьма перспективным направлением, которое уже начало складываться, является сотрудничество социологов в рамках договоров между вузами Башкортостана и Турции. Здесь взаимодействие может быть более результативным, так как опирается на конкретные общие исследовательские интересы и непосредственно связано с образовательным процессом как площадкой внедрения результатов совместных исследований. Важнейшим условием реализации перспектив взаимного сотрудничества служит проведение совместных прикладных социологических исследований по актуальной тематике. Предметом подобных исследований могут стать процессы внутренней и внешней миграции, социальные причины, факторы и последствия религиозного экстремизма, межконфессиональная и межэтническая толерантность, социальные проблемы молодежи и, в первую очередь, студенчества, молодежные движения, ценностные ориентации молодежи на получение профессии и образования, социальная эффективность новых образовательных технологий, включая электронное образование, и многое другое.

В обеих наших странах есть много общего и много особенного как в историческом, так и в современном контекстах. Это общее и особенное во всем их многообразии должно стать предметом взаимного интереса социологов. Немаловажным направлением сотрудничества может стать опубликование результатов совместных исследований, обсуждение их результатов на научных форумах и практическое внедрение.

Ключевые Слова: Тюркский Мир,Ассоциации Социологов, Направления Сотрудничества, Совместные Исследования, Актуальная Проблематика, Обмен Результатами.


10

Doğu-Batı Çatışmasında Anadolu Türklüğünün Tarihi Zenginlik ve Birikiminin Günümüz Açısından İmkân ve Değeri

Prof. Dr. EĞRİBEL Ertan, İstanbul-Türkiye

Özet: Doğu-Batı çatışması dünya tarihinin birliğini ve serüvenini oluşturmaktadır. XIX. yüzyıl Batı dünya egemenliğinin XXI. yüzyılın başında önümüze koyduğu temel sorun bütün küreselleşme söylemlerine karşın dünyanın birliği ve geleceği ile ilgili perspektifin yitirilmesidir. Günümüz ABD küresel egemenlik düzeni tarihten, verili koşullardan kaynaklanan sorunları aşmadan, bu anlamda bir özgürleşme, çözümün genişlemesi söz konusu olmadan, dünya egemenliğin verdiği üstünlüğe dayalı olarak tarihi birikimi, uygarlık değerlerini ite kaka, zorlayarak ortadan kaldırmaya çalışıyor. Türkiye-ABD çatışması bu yönüyle sıradan, yerel, bölgesel bir çatışma değildir. Türkiye’nin önemi tarihi birikimi ve zenginliğinden kaynaklanmaktadır. Anadolu’nun Türkleşmesi ve Osmanlı’nın Batıcılaşması Doğu-Batı sorunu içinde yerimiz ve rolümüzün en geniş biçimde değerlendirilmesidir. Türkiye’nin askeri, siyasi, ekonomik düzeyde sorunlarına karşın sahip olduğu ve değerlendirmesi gereken esas zenginlik ve imkân tarih düzeyindedir. Tarihin değersizleştiği, verili güç dengesinin mutlaklaştığı günümüzde ABD ile Türkiye karşıtlığı dünya çapında iki farklı tutumun, iki uzlaşmaz cephenin karşı karşıya gelmesidir. Anadolu Türklüğü ABD’nin temsil ettiği siyaset ve görüşten bağımsızlaştığı ölçüde sadece kendisini değil bütün dünyanın sözcülüğünü/temsilini üstlenme ve özgürleştirme potansiyeline sahiptir.

Anahtar Sözcükler: Doğu-Batı Çatışması, Küreselleşme, Uygarlık, Anadolu Türklüğü.

Восточно-Западный конфликт в плане накопления объекта и стоимости исторического богатства Анатолийских турков

Профессор Д-р Эртан Егрибел, Стамбул-Турция

Аннотация: Восточно-Западный конфликт представляет собой единство мировой истории и приключения. XIX. XXI век доминирование западного мира. Несмотря на все фундаментальные проблемы глобализации риторики ставится перед нами в начале века, потери зрения о мире и о будущем союзе. Сегодня США глобальная система доминирование истории, учитывая к преодолению проблем, возникающих из обстоятельств, в этом смысле освободительной, без расширения таких решений, накопление мировой истории на основе верховенства, определенного правилом, ценностей цивилизации ногами, пытаясь устранить с помощью силы. Конфликт между Турция и США с этим обычном аспектом, местные и не региональный конфликт. Историческая важность Турции накопления и богатства. Из турок в Анатолии и Османской Batıcılaş наша роль и наше место в проблеме Восток-Запад считается самым обширным формат. Вооруженные силы Турции, политическая и экономическая уровня и иметь проблемы, несмотря на богатство истории и возможностей является существенным уровень оценки требуется. История девальвации, США оппозиция Турции сегодня, учитывая, что баланс сил mutlaklaş два разных отношения по всему миру, является противостояние двух антагонистических фронтов. Анатолийские турки и мнение независимых политики, представленных Соединенными Штатами в той степени, что он не только финансовый директор вовсем мире и освободительный потенциальная сила.

Ключевые Слова: Восточно-Западные военные конфликты, глобализация, цивилизация, анатолийские турки.


11

Şanghay İşbirliği Örgütü Rekabetçi Olabilecek mi?

Prof. Dr. GALİYEV G.T., Ufa-Başkurdistan-Rusya & Prof.Dr. GRİŞİNA T.V., Moskova- Rusya & Prof. Dr. POPOV Y.N., Moskova-Rusya

Özet: Bu çalışmada Şanghay İşbirliği Örgütü’nün güncel ve hayati problemleri ve örgütün Batılı rekabetçi ülkelerin sırasına girmesi konusu açıklanmıştır. Bir sorun olarak ele alınan bu konuyu, yazarlar, yenilenen rekabetçilik ve yenilikçi teknolojiler çerçevesinde çözümlemektedirler. Şanghay İşbirliği Örgütü’nün 09–10 Temmuz 2015 tarihinde Ufa’da gerçekleştirilen toplantısında, siyasi koordinasyon ve küresel yönetim konulu tema, sürekli kalkınma ve ülkelerarası işbirliği konularıyla genişletilmiştir. Toplantı sonrasında, devlet başkanları tarafından Şanghay İşbirliği Örgütü’nün 2025 tarihine kadar gelişmesini şekillendiren anlaşmalar imzalanmıştır.

Bu strateji, çok taraflı işbirliğini genişletmeye ve Şanghay İşbirliği Örgütü ülkelerini dünya ekonomisinde rekabetçiliği artırmaya yönlendirilmiştir. Bu kapsamda, özellikle çok taraflı ekonomik projelerin uygulamaya konulması, kültürel ve insani bağların pekiştirilmesi, Şanghay İşbirliği Örgütü’ne üye ülkelerin güncel, bölgesel ve küresel problemlerine çözüm bulunmasına yardımcı olunması konuları tartışılmıştır.

Şanghay İşbirliği Örgütü ekonomisinin rekabetçi olabilmesi pek çok faktöre bağlıdır. Bunlardan özellikle doğal, finans ve insan kaynakların öne çıkanlardır.

Yapılan teorik ve pratik analizlere göre, son yarım yüzyılda ekonomik ve girişimcilikteki değişimlere dayanırsak rekabetçilik sosyo-ekonomik kategori olarak Şanghay İşbirliği Örgütü’nün gelişiminde temel göstergedir.

Anahtar Sözcükler: Egemenlik ve Denetim, Rekabetçilik, Yenilikçi Teknoloji, Şanghay İşbirliği Örgütü, Planlama.

Быть ли ШОС конкурентоспособной?

Г.Т. Галиев – д.с.н., профессор, гБашкортоста́н- Россия и Т.В. Гришина – д.э.н., профессор, г.Москва– Россия и Ю.Н. Попов – д.э.н., профессор,

г.Москва–Россия

Аннотация: Работа посвящена одной из актуальнейших и жизненно важных проблем ШОС: её вхождение в группу наиболее конкурентоспособных стран мира. Эту задачу, по мнению авторов, можно решить, опираясь на обновленную теоретическую основу конкурентоспособности и внедряя инновационные технологии. Саммит Шанхайской организации сотрудничества (ШОС) , который состоялся 09-10 июля 2015г. в г. Уфе, был посвящен проблемам политической координации и глобального управления, обеспечения устойчивого развития, возможным направлениям расширения взаимодействия стран в рамках объединения. По итогам встречи главами государств был подписан пакет документов, которые, можно сказать, формируют стратегию развития ШОС до 2025 года.

Эта стратегия направлена на расширение многостороннего делового сотрудничества, и повышение конкурентоспособности стран ШОС в мировой экономике. Этому, несомненно, будут способствовать и запуск крупных многосторонних экономических проектов, и укрепление культурных и гуманитарных связей, и выработка странами ШОС общих подходов к решению актуальных региональных и глобальных проблем.

Быть ли экономике ШОС конкурентоспособной, зависит от многих факторов и, прежде всего, от наличия природных, финансовых и человеческих ресурсов. Проведенный анализ теории и практики конкурентоспособности позволяет, как нам представляется, сделать вывод: в силу коренных изменений, происшедших за последние полвека в экономике и предпринимательстве, конкурентоспособность как социально-экономическая категория становится.

Ключевые Слова: Социальный Аудит, Конкурентоспособность, ШОС, Индикативное Планирование, Аудит Конкурентоспособности, Социальные Технологии.Основным Индикатором В Оценке Эффективности Развития ШОС.


12

Çağdaş Toplumda İstikrarlı İlişkilerin Temeli Olan Tatar Ailesi Gelenekleri

Dr. GALİEVA Güzel, Kazan-Tataristan

Özet: Aile; tüm insanlığın esas değeri olmaktadır. Aile ilişkilerinin etnokültürel özgünlüğünü bulmaya yönelik etnik aile incelemelerini yapmak çok önemlidir. Bir etnik ailenin fenomeni; eşler arası, veliler ile çocuklar arasında tarihi açıdan somut, yeteri kadar tipik ve geleneksel ilişki sistemi olup Tatar ethnos’unun kültürel özgünlüğünü, geleneklerini, törelerini yansıtmakta ve her bir aile üyesinin derin ve temel ihtiyaçlarını optimal derecede karşılamayı mümkün kılmaktadır.

Kanımızca, etnik aile değerleri sistemini inceleme işinde A.İ. Rakitov’un ana fikri olan kültürel çekirdek üzerine kurulan analitik yaklaşımının geleceği parlak olmaktadır. Kültürel çekirdek kavramı; belli bir ethnos’un tarihsel gelişim süreci sırasında üretilen normların ve etalonların (standartların) bütünü ve değer sistemi olup günümüz Tatar ailesinde saklanarak sürdürülmeye devam etmektedir. Kültürel çekirdek; geleneksel hayat tarzı, etnik değerler, etknik dil ve akrabalık ilişkileriyle temsil edilmektedir.

Etnokültür yetkililik Tatar ailesinin koruyucu kuşağı olmakta ve başka etnik ortaklıklara hoşgörüyü, diğer etnik ailelerin geleneklerine saygılı yaklaşım içermektedir. Bir de Tatar ailesinin geleneksel değerlerinin çağdaş toplumun eğilimlerine uyumu da sözkonusudur ve böyle adaptasyon bu ailenin yaşadığı toplumdaki başka ethnos’un, kültürün şu ya da bu örneklerini kavrayıp benimsemeye hazır olma şeklindedir. Bu nedenle kamuoyunda Tatar ailesi hayat tarzının geleneksel algısı değil de daha çok çağdaşlaştırılan algılama üretilmektedir.

Böylece, Rusya toplumunda Tatar ailesi hem çağdaş hem geleneksel değerlerin belirtilerini birleştirip uyuşturmakta ve aile erkek ile kadın arasındaki karşılıklı düzenlik ve uyum ile sevgi üzerine kurularak bilincine varılmış ve özgür bir evlilik, aralarında sevgi ve uyum, ana babalarına saygı, milli geleneklere sadık kalarak diğer ethnos’un kültürüne saygıyla davranan asil genç neslin yetiştirilmesine yöneliktir.

Anahtar Sözcükler: Etnik Aile, Tatar Ailesi, Kültürel Çekirdek, Aile Değerleri, Gelenekler, Ana Dili.

Традиции татарской семьи как основа устойчивых отношений в современном обществе

Д-р Галиев Kрасивые, Казань-Татарстана

Аннотация: Семья является самой главной ценностью всего человечества. Важно осуществлять исследование этнической семьи,

ориентированное на выявление этнокультурного своеобразия семейных отношений. Феномен этнической семьи – исторически конкретная, достаточно типичная, традиционная система отношений между супругами, между родителями и детьми, отражающая культурное своеобразие татарского этноса, его традиций, обычаев, позволяющая оптимально удовлетворять глубинные базовые потребности каждого члена семьи.

Многообещающим в изучении системы ценностей этнической семьи является, на наш взгляд, аналитический подход А.И. Ракитова, отраженный им в концепции культурного ядра. Под культурным ядром понимается совокупность норм, эталонов, система ценностей, выработанных в процессе исторического развития определенного этноса, которое сохранено и в современной татарской семье. Культурное ядро представлено традиционным образом жизни, этническими ценностями, этноязыком, родственными связями.

Защитным поясом татарской семьи является этнокультурная компетентность, которая включает в себя толерантное отношение к другим этническим общностям, уважительное отношение к традициям других этнических семей. Также происходит адаптация традиционных ценностей татарской семьи к тенденциям современного общества, которая выражается в готовности воспринять те или иные образцы другого этноса, культуры, принятые в обществе, где существует данная семья. Поэтому на уровне общественного мнения воспроизводится осовремененное, а не традиционное восприятие образа жизни татарской семьи.

Таким образом, татарская семья в российском обществе сочетает в себе признаки современных и традиционных ценностей, в которой основанный на взаимном согласии и любви, осознанный и свободный брак между мужчиной и женщиной, любовь и согласие между собой, уважение к родителям, воспитание благородного потомства, которое соблюдает традиции своего этноса и уважительно относится в культуре другого этноса.

Ключевые Слова: Этническая Семья,Татарская Семья, Культурное Ядро, Семейные Ценности, Традиции, Родной Язык.


13

Türkiye’den Avusturya’ya Göç Akışında Göçmen Ağlarının Etkisi

Prof.Dr. GELEKCİ Cahit, Ankara-Türkiye

Özet: Türkiye, Cumhuriyeti kuruluşunda itibaren hem göç alan hem de göç veren bir ülke özelliği taşımaktadır. Ülkeye gelen veya yurtdışına gerçekleşen göçlerin yoğunluğu ve nedenleri farklılık göstermektedir. Örneğin Cumhuriyetin ilk yıllarındaki iç ve dış göçler daha çok siyasal veya kültürel nedenlerden kaynaklanmışken, 1960’lı yıllardan sonra Türkiye’den yurtdışına olan göçler ekonomik nedenlerden dolayı gerçekleşmiştir. Türkiye’den yurtdışına ekonomik nedenlerden kaynaklı göçlerin olduğu ülkelerden biri de Avusturya’dır. Avusturya işçi göçünün yaşandığı ülkeler içerisinde Türkiye’ye en yakın konumda bulunan ülkedir. Türkiye’den yurtdışına gerçekleşen ekonomik kaynaklı göç sürecinde özellikle Almanya’ya çalışmak üzere gitmek isteyenlerin geçiş güzergâhın da bulunması, Avusturya’yı farklı bir konuma taşımıştır. Başlangıçta, çoğunlukla Almanya’ya geçemeyenlerin çalışmak zorunda kaldıkları Avusturya, daha sonraki süreçte Türkiye’den göç almaya devam etmiştir. Bu göç sürecinde Avusturya’ya çalışmak üzere gitmiş olan ilk grup ile ilişkiler önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmada, göçmen ilişkiler ağının Türkiye’den Avusturya’ya gerçekleşen göçlerin sürdürülmesine ve kültürel uyum sürecine etkisi, 2012 yılında Avusturya’da gerçekleştirilmiş olan alan çalışmasının verileri çerçevesinde, ele alınarak bir değerlendirme yapılacaktır.

Anahtar Sözcükler: Göç, Kültür, Kültürel Uyum, Göçmen, Türkiye

Влияние Миграционного Потока В Миграционных Действиях Из Турции В Австрию

Проф, Др Джахит Гелекчи, Анкара Турция

Аннотация: С тех пор как Турция стала Республикой, страна отличается большим количеством и эмигрировавших, и иммигрировавших людей. Количество и причины уехавших и приехавших людей разные. Например, если в начале основания государства первые переселения были, в основном, по политическим и культурным причинам, то начиная с 1960-х годов переселения осуществлялись по экономическим соображениям. Австрия - одна из стран, в которую переселилась часть народа по экономическим причинам. Австрия - одна из самых близких стран к Турции, куда переселился рабочий класс. Также Австрия стала одной из главных мест для переселения еще и потому, что находилась на пути в Германию, куда народ направлялся работать.Австрия, Ранее бывшая пристанью для тех, кто не смог добраться до Германии, позднее стала регулярно пополняться новоприбывшими переселенцами из Турции. Вэтом процессе очень важны отношения с самыми первыми переселенцами в Австрию.

В данной статье рассматривается и делается анализ результатов исследований сделанных в Австрии 2012 году вместе с влиянием миграционной связи из Турции в Австрию, с влиянием периода культурного слияния.

Ключевые Слова: Миграция, культура, ассимиляция, мигрант, Турция.


14

Felsefi Bakış Açısından Türk Dünyasında Toplum-Devlet Münasebetlerinin Sosyolojik ve Politik Boyutu

Prof. Dr. HALİOV Selahaddin, Bakü-Azerbaycan

Özet: Amacımız, bu konudaki sosyolojik araştırmaların metodolojik ve felsefi esaslarını belirlemek, sosyolojik çalışmaları, politik çalışmalarla karşılıklı ve karşılaştırmalı olarak gözden geçirerek, sorunun daha genel görünümünün (panaromasını) ortaya çıkmasını sağlamaktır. Bunun için, söz konusu bilimlerin sınırları doğru belirlenmeli ve bilimler arası ilişki kurulmalıdır.

Felsefede her hangi bir sorun, belirli bir coğrafi bölge çerçevesinde ele alınmaz. Toplum-devlet ilişkileri de genel olarak araştırılır. Bizim şu andaki maksadımız, Türk dünyasında toplum-devlet münasebetlerinin araştırılması olduğundan, sorun ancak sosyolojik ve politik yönlerden araştırılarak öğrenildikten sonara felsefi analizin konusu-öznesi haline getirilebilir.

Sosyolojik bakımdan aktüel görev, farklı Türk bölgelerinde yaşayan toplulukların, çağdaş durumunu tespit etmeye, değerlendirmeye imkan verebilecek sosyolojik tetkikatları ve onların neticelerini genelleştirmek ve dünyada mevcut toplum biçimleri ve genel eğilimler çerçevesinde, Türk bölgelerine has özelliklerin olup olmadığını, eğer varsa bunların nelerden ibaret olduğunu açık bir biçimde ortaya koymaktan ibarettir. Bu konu hem geçmiş hemde günümüz bakımından gözden geçirilmelidir.

Bu sahadaki araştırmalar için en önemli sorunlardan birisi, ortak terminoloji sorunudur. Her hangi bir Türk Cumhuriyetinde yapılan araştırmaların ortak problemlerin öğrenilmesinde kullanılabilmesi için terimlerin aynı olması önemli bir gerkliliktir. Felsefe, terimlerin kesinleşmesine hizmet etmektedir… “Toplum”, “halk”, “millet” gibi terimler çağdaş felsefi düşünce düzeyinde doğru tespit edilmezse, bu sahadaki araştımalar göz önüne alınmazsa, araştırmaların verimli olması ve bir araya getirilmesi, genelleştirilmesi mümkün olmaz.

Bu tebliğde, üzerinde durulan sorunlardan birisi de Türk mekanında yaşanmakta olan çağdaş devletleşme sürecinin genel ve özel eğilimlerini, meyillerini ortaya koymak, Türk devletçilik bilincinin en genel gelişme yolunu gözden geçirmek ve bunun için de ilk aşamada “imparatorluk” ideali ile “ulus devlet” ideali arasındaki aşılmaz geçidin mümkün olup olmadığını belirlemekten ibarettir

Temel olarak, felsefe bölgedeki toplum-devlet ilişkilerinin araştırılmasının hem temelinde yer almakta, hem de bu araştırmaları bir araya getirmek ve onların esasında örnek sonuçlar çıkarmak için önemli rol oynamaktadır.

Anahtar Sözcükler: Felsefi Bakış, Sosyolojik Çalışmalar, Toplum-Devlet İlişkileri

Философские основы исследования социологических и политологических аспектов общественно-государственных

отношений

Профессор Д-р Салахаддине Халилов, Баку-Азербайджан

Аннотация: Цель исследования состоит в определении методологических и философских основ социологического исследования, в создании более общей картины проблемы путем сравнительного анализа социологических и политических исследований . Отмечается, что для этого необходимо четкое определение границы каждого предмета и должны быть обеспечены междисциплинарные контакты.

С социологической точки зрения, основная задача заключается в определении конкретного состояния обществ в тюркских регионах. Очевидно, что философия не может рассматривать вопросы в рамках конкретного географического региона. Ибо общественно-государственные отношения в философии исследуются только в обобщенном виде. Поскольку наша текущая цель состоит в изучении проблемы только в рамках тюркских государств, то она может стать предметом философии только после исследования социологических и политологических аспектов проблемы.

Один из самых важных вопросов для исследований в этой области является вопрос единой терминологии. Специфические черты в каждом тюркоязычном регионе выявленные в социологических исследованиях должны рассматриваться в едином контексте с использованием общей терминологии и методологии. А это возможно лишь в условиях наличии хорошо разработанной философской основы.

Такие понятия, как "общество", "народ", "нация", "государство", "национальное государство ", " общественное сознание" , используемые в социологических и политологических исследованиях, должны быть приведены в четкую согласию с их общепринятыми философскими значениями. Тем самым, проблема трансформируется на философскую плоскость.

Ключевые Слова: Философской точки зрения, социологические исследования Общество-государственных отношений.


15

Çok Kültürlü Toplumunda Dilin Değeri

Dr. IBRAGIMOVA Alisa, Tataristan-Rusya

Özet: Dil; kişinin eğitiminde ve terbiyesinde, toplumun yaşamında evrensel bir sembol olmaktadır. Amerikan dilbilimci ve etnolog E.Sepira’nın görüşüne göre, ‘dilin içeriği ayrılmaz bir şekilde kültüre bağlıdır. Kültür, bir toplumun ne yaptığı ve ne düşündüğüyle belirlenebilmektedir. Dil ise, nasıl düşündükleriyle belirlenebilmektedir’. Dil ayrılmaz bir şekilde düşünmeye bağlı olup aynı zamanda manevi kültürün gelişme şartı ve ürünü, bilginin korunması ve aktarılması için gereken sosyal araç olmaktadır. Dilbilimci A.A.Potebnya dili bir ethnos’un manevi konsolidasyonu için gereken en önemli yol, bir halkı tanıyabildiğimiz tek bir belirti olarak değerlendirmektedir.

Dilleri; devlet (resmi), etnik gruplar arası iletişim (milletlerarası bildirişim) aracı, milli dil, ana dili vs olarak ayırabiliriz. Devlet (resmi) dili; tek bir devlet sınırlarında siyasi, sosyoekonomik ve kültür alanlarında bütünleştirici ve birleştirip sağlamlaştırıcı işlevi gerçekleştiren dil, devlet sembollerinden birisi olmaktadır. Etnik gruplar arası iletişim dili; ulusal dilin işlevlerinden daha geniş işleve sahip olup çokuluslu, çok etnikli devlette aracı dil görevini üstlenmektedir. Ulusal (milli) dil; belirli alanda oturan belirli insan grubuna bir şekilde (resmen veya fiilen) bağlı olan bir dildir.

Ana dili 1) bir kişinin ilgili dilsel ortamda bulunarak özel öğretimden geçmeden küçük yaşlarından beri benimsediği dil; 2) bir kişinin ait olduğu halkın veya milliyetin dilidir. Çocuk küçük yaşlarından beri birkaç dili aynı biçimde iyi derecede benimseyebilmekte fakat bu tipik bir hal değildir. Eğer bir insan; örneğin ana babası göçmen olduğundan dolayı ailede iletişimin çoğunlukla diğer (ikinci) dilde gerçekleştirilmesi nedeniyle ana dilini pek iyi bilmiyorsa, bu ‘ana dili’ daha çok ‘etnik dil’ terimi ile belirlenir. Örneğin, Tatarların konuşma dilinde etnik dil Tatar dili olmaktadır ancak ana dili Rusça veya başka bir dil de olabilmektedir.

Tataristan; Tataristan Cumhuriyeti Anayasası gereği Tatar ve Rus dillerinin eşit haklı devlet (resmi) dilleri olduğu çok etnikli cumhuriyettir. Bu iki resmi dil dışında; cumhuriyette oturan halkların konuştukları ve düşündükleri bir çok dil daha vardır. İnsanların toplam (ortak) bilgileri bir dile yansımakta ve dilde dolaylı olarak tarihi bellek maddileşmektedir. Cumhuriyette oturan şu ya da bu milletin temsilcileri ana dillerini korumaya çalışmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Dil, Kültür, Ethnos, Çok Kültürlü Toplum, Budunsal Süreçler

Ценность Языка В Поликультурном Обществе

Кандидат наук . Алиса Ибрагимова, Татарстан-Россия

Аннотация: Язык является универсальным символом в воспитании личности и жизни общества. По мнению американского лингвиста и этнолога

Э. Сепира «содержание языка неразрывно связано с культурой. Культуру можно определить как то, что данное общество делает и думает. Язык же есть то, как думают». Язык неразрывно связан с мышлением, является одновременно условием развития и продуктом духовной культуры, социальным средством хранения и передачи информации. Ученый-лингвист А.А. Потебня рассматривал язык в качестве важнейшего способа духовной консолидации этноса, единственного признака, по которому мы узнаем народ.

Можно выделить язык государственный, межнационального общения, национальный, родной и т.д.Государственный язык – язык, выполняющий интеграционную, консолидирующую функцию в рамках единого государства в политической, социально-экономической и культурной сферах, один из его символов.Язык межнационального общения - язык, выполняющий более широкие функции, чем национальный и использующийся в многонациональном, полиэтническом государстве в качестве языка-посредника.Национальный язык - язык, который каким-то образом (формально или фактически) связан с определенной группой людей, занимающих определенную территорию.

Родной язык (или первый язык) – 1) язык, который человек усваивает с раннего детства без специального обучения, находясь в соответствующей языковой среде; 2) язык народа или национальности, к которому (которой) принадлежит человек.Ребенок с раннего детства может одинаково хорошо усвоить и несколько языков, но это не является типичным. Если человек недостаточно хорошо владеет родным языком, например, в силу того, что его родители эмигранты, и общение в семье осуществляется в основном на другом (втором) языке, то такой «родной язык» чаще всего обозначается термином «этнический язык». Так, в разговорной речи татар этнический язык – татарский язык, а родным при этом может быть русский или другой.

Татарстан – поликультурная республика, в которой согласно Конституции Республики Татарстан Государственными языками являются равноправными татарский и русский языки. Помимо этих двух государственных языков, существуют еще много языков на которых говорят и думают народы, проживающие в республике. В языке находят отражения общие знания людей, в нем опосредовано материализуется историческая память. Представители того или иного народа, проживающие в республике, стремятся сохранить свой родной язык.


16

Ключевые Слова: Язык, Культура, Этнос, Поликультурное Общество


17

Tataristan Cumhuriyeti Kırsal Alanda Etnik Değerlerin Sosyal ve Kültürel Potansiyeli

Dr. ILDARKHANOVA Colpan, Kazan-Tataristan

Özet: Makalede Tataristan Cumhuriyetinin polietnik (yani çok etnikli) kırsal ortamında oturan ailelerin kültürel değerlerinin aktarılması hususu işlenmektedir. Milli dilin, geleneksel milli kıyafetlerin, dini sıfatların korunması etnik istikrara ulaşılmasına katkıda bulunmaktadır. Ayrıca multikültürel ailelerde etnik özdeşlik unsurlarına da değinilmektedir. Milli devletlerin oluşumundan, sosyal yapıların güçlenmesinden itibaren bir ulus için ortak olan dil ve kültür oluşmaya başlamakta olup dini-etnik kültür gelenekleri ne kadar ilkel ve otantik olsalar dahi yine de bağımlı konuma geçmekte ve gündelik kültür, konuşma dili, günlük iletişim alanında ve bir soyun, ailenin tarihi bellek şeklinde kalmaktadır. Şayet geleneksel etnik kültürde insanın bir toplum bireyi olarak maddi-pratik, manevi-dini, bilgilenme, sosyo-normatif, estetik alanlardaki faaliyetleri geleneksel etnik kültürde bölünmez kalıyorsa, yeniçağ ve günümüz gerçeklikleri kültürü gittikçe daha da farklılaşmakta, bazı alanların, kültürel faaliyetler alanlarının ihtisaslaşması daha da şiddetlenmektedir.

Makalede multikültürel toplumda bir sosyo-demografik grubun belli bir ethnos ile özdeşleşmesi konusu, P. Berger ve T. Lukman’a ait sosyal yapılandırma teorisi ışığında değerlendirilmektedir. Tataristan Cumhuriyetinden bir köy ailesini örnek alarak kuşakların işbirliği; yerel socium’un etnokültürel mirasının istikrarına ulaşma açısından çözümlenmiştir. Köy ailesinin etnokültürel değerlerine ilişkin Tataristan Cumhuriyeti Bilimler Akademisi (Kazan) Aile ve Nüfusbilim Merkezi tarafından yapılan sosyolojik araştırmaların sonuçları ve neticeleri açıklanmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Çok Kuşaklı Aile, Etnik Değerler, Sosyal Potansiyel, Kültürel Potansiyel, İstikrar, Kırsal Ortam, Tataristan Cumhuriyeti

Социальный и культурный потенциал этнических ценностей в сельском пространстве Республики Татарстан

Доктор Чолпан Ильдарханова, Казань-Татарстана

Аннотация: В статье привлекается внимание к роли передачи культурных ценностей в семьях, живущих в полиэтничной сельской среде Республики Татарстан. Сохранение национального языка, народных костюмов, религиозных атрибутов вносит вклад в достижение этнической устойчивости. Также затрагиваются аспекты этнической идентичности в мультикультурных семьях. С возникновением национально-государственных образований, укреплением социальных структур, постепенно складывается общенациональный вариант языка и культуры, по отношению к которым регионально-этнические культурные традиции при всей своей исконности и аутентичности занимают как бы подчиненное положение, оставаясь культурой повседневности, разговорным языком, сферой бытового общения, а также исторической памятью рода, семьи. Если в традиционной этнической культуре представлены в неразделенном виде все области материально-практической, духовно-религиозной, познавательной, соционормативной, эстетической деятельности человека как члена сообщества, то культура нового времени и современности все более дифференцируется, усиливается специализация отдельных областей, сфер культурной деятельности.

Процесс отождествления социально-демографической группы с определенным этносом в поликультурном обществе рассматривается в статье сквозь призму теории социального конструирования П.Бергера и Т.Лукмана. Взаимодействие поколений на примере сельской семьи Республики Татарстан проанализировано в ракурсе достижения устойчивости этнокультурного наследия локального социума. Представлены результаты и выводы социологического исследования этнокультурных ценностей сельской семьи, проведенного Центром семьи и демографии АН РТ.

Ключевые Слова: Многопоколенная Семья, Этнические Ценности, Социальный Потенциал, Культурный Потенциал, Устойчивость, Сельское Пространство, Республика Татарстан


18

Tataristan’ın Etnik ve Demografik Bütünlüğünü Oluşturma Temeli Olan Aile Değerleri

Prof.Dr. ILDARKHANOVA Flora, Kazan-Tataristan

Özet: Asırlarca aile; Rusya halklarının etnik ve manevi değerlerine dayanan ahlaksal ve manevi ilkeler üzerinde ayakta durmuştur. Hoşgörü temellerinin ailede atılması nedeniyle Tataristan Cumhuriyeti halkları etnokültür geleneklerinin, manevi kültürlerinin işbirliği ve etkileşimi, çağdaş ailelere yayılmasına ilişkin özgül özellikleri esas milli öncelikleri belirlemeyi ve mentalite özelliklerini bulmayı olanaklı kılmaktadır.

Cumhuriyetimizde Tatar, Rus, Mordva, Çuvaş, Mari gibi birkoç ethnos oturmaktadır. Etnokültürel geleneklerin ihyası ve propagandası, ailenin günümüz toplumunda işleyişi için uygun ve elverişli koşulların oluşturulmasına hizmet etmektedir.

Aile değerlerini korumak ve güçlendirmek, genç nesile ahlaklılığı öğretmek amacıyla bizler; XIXy.y. sonu – XX.y.y. başı Tatar aydınların Tatar Müslüman ailesinin sorunlarına değindikleri çalışmalarını incelemeye ve uygulamaya yöneldik.

Tatar eğitimcileri arasında R. Fahreddin ‘Aile’, G. Bubi ‘Kadınlar’, K. Nasıri ‘Eğitim’, Z. Kadıri ‘Kızlar Dünyası’ eserleri özel ilgiye layik olduklarından Merkezimiz tarafından yayınlandı. Sözkonusu çalışmalar toplumda ahlaklılığın ve ulusal bilincin güçlenmesi için temel oluşturacaktır. Öğretmenler, bilim adamları tarafından gençler için ‘Tatar Eğitimcileri ile Aile ve Eğitim konusunda Diyaloglar’ başlıklı ders kitabı hazırlandı.

Tatar aydını R. Fahreddin’in ‘Aile; ulusun dayanağıdır’ postulatı, gençlerin manevi ve ahlaki eğitimi amacıyla pedagojik miraslarını uygulamak amacıyla Merkezimizin üzerinde çalışmakta olduğu Projenin esasını oluşturmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Etnokültürel Gelenekler, Demografik Bilinç, Milli Dayanak, Milli Öncelikler.

Семейные ценности как основа формирования этнической и демографической устойчивости Татарстана

Профессор Илдарханова Флора, Казань-Татарстана

Аннотация: На протяжении веков семья держалась на нравственно-духовном начале, которое основывалось на этнодуховных ценностях народов, населяющих Россию. Основы толерантности закладываются в семье, по этой причине исследование этнокультурных традиций, взаимодействие и взаимовлияние духовной культуры народов, проживающих в Республике Татарстан, и специфика их трансляции в современные семьи позволяет определить основные национальные приоритеты, выявить особенности менталитета.

В Республике проживают разные этносы, в частности, татары, русские, мордва, чуваши, марийцы. Возрождение и пропаганда этнокультурных традиций среди многонационального населения Республики способствует обеспечению благоприятных условий для функционирования семьи в современном обществе.

В целях сохранения и укрепления семейных ценностей, воспитании нравственности у молодежи мы обратились к изучению и внедрению трудов татарских просветителей конца XIX - начала XX веков, затрагивающих проблему татарской мусульманской семьи.

Среди татарских просветителей особого внимания заслуживают Р. Фахретдин «Семья», Г. Буби «Женщины», К. Насыри «Воспитание», З. Кадыри «Мир девочек», их труды изданы нашим Центром. Данные труды станут базой для укрепления нравственности в обществе и национального самосознания. Для молодежи учеными, учителями подготовлено пособие «Диалоги с татарскими просветителями о семье и воспитании».

«Семья – опора нации» - этот постулат татарского просветителя Р. Фахретдина мы взяли за основу Проекта нашего Центра в целях использования их педагогического наследия для духовно-нравственного воспитания молодежи.

Ключевые Слова: этнокультурные традиции, демографическое сознание, опора нации, национальные приоритеты.


19

Yeni Tarihi Süreçte Türk Dünyası ve Türk Uygarlığı

Prof. Dr. ISAEV Kusein, Bişkek-Kırgızistan

Özet: XXI. yüzyıl Türk Dünyası ve Türk Uygarlığının pek çok yönden gelişmesine ve ilerlemesine açık olduğu bir asırdır. Bunu hayata geçirecek potansiyel ve tarihi imkanlara da haizdir. XX. yüzyılda ortaya çıkan Türkiye Cumhuriyeti kurucusu büyük önder Mustafa Kemal Atatürk’ün felsefi ideolojisi ve ilkeleri çerçevesinde tavsiye ve öğütlerini harfiyen yerine getirerek dünyadaki Türk halklarını her türlü engel ve olumsuzluklara karşı korumak ve savunmak muasır medeniyet seviyesine ve müreffeh bir istikbale taşınmak mümkündür.

XXI. yüzyılın son çeyreğinde Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Türkmenistan bağımsızlığına kavuşmuş, egemen bir devlet olarak Türkiye Cumhuriyeti ile birlikte dil, fikir ve iş ortaklığı temelinde köklerine dönük bütünleşmeyle ortak uygarlık değerlerinde yeniden canlanma ve şekillenme belirmiştir.

Elbette bu sürecin bir takım engel ve dirençle karşılaşması çok doğaldır. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği gibi bazı yapılanmaların Türk Dünyası ve Uygarlığının gelişmesini ve ilerlemesini arzulamadığı gayet açıktır. Bu koşullar altında Türk haklarının ortak hedefler etrafında toplanmasını arzulayan ve bununla ilgilenen bilim adamları ve girişimcilerin bir araya getirilmesi, Türk Dünyasının sosyal, siyasal, kültürel ve ekonomik sorunların çözümüne ilişkin imkanların araştırılması, yeni stratejilerin ortaya konması çok gerekli olmakta ve asli amaçlar arasında yer almaktadır. Bu bağlamda söz konusu bildiride Türk Uygarlığının tarihi süreçleri ele alınarak Türk Dünyasının yarınlarına ilişkin değerlendirmede bulunulacaktır.

Anahtar Sözcükler: Türk Dünyası, Türk Uygarlığı, Kırgızistan, Kimlik, Aidiyet

История Тюркского Мира И Туркской Цивилизации В Новом Историческом Процессе

Профессор Д-р Исаев Kuse Бишкек Кыргызстан

Аннотация: В XXI веке отмечается тенденция всестороннего роста и развития тюркского мира и тюркской цивилизации. Для претворения их в жизнь имеются потенциал и исторические предпосылки.

В XX веке благодаря философской идеологии и принципам великого турецкого лидера Мустафы КемалАтатюрка с учетом предложений и мнений проводились мероприятия по противостоянию внешним угрозам с целью сохранения существующего уровня развития тюркского мира и перехода на новый уровень цивилизации.

Во второй половине XXI века после обретения своей независимости Азербайджан, Казахстан, Кыргызстан, Узбекистан и Туркменистан, как тюркоязычные государства, совместно с Турецкой Республикой поддерживают активизацию основной идеи по интеграции и партнерства.

Конечно, в этом случае, внешние препятствия и сопротивления являются естественным процессом. Совершенно очевидно, что Соединенные Штаты Америки, Европейский Союз и некоторые другие организации против развития и прогресса тюрского мира и цивилизации. В таких условиях, для достижения общей цели тюркоязычному народу необходимо объединиться ссо всеми заинтересованными сторонами, учёными, предпринимателями и другими, чтобы обсудить социальные, политические, культурные, экономические, исследовательские вопросы, и определить новые стратегии и основные цели.

В докладе освещаются исторические процессы тюркской цивилизации, а также проводится анализ перспектив тюркского мира.

Ключевые Слова: Түркский Мир, Тюркская Цивилизация, Кыргызстан, Идентичность, Владение


20

Türk Halklarının Yaşamındaki İslami Adetler

Doç. Dr. KALPETHODJAYEVA Sayara, Almatı-Kazakistan

Özet: Türk toplumu sadece bir ulustan oluşmuyor; bu çok değişik ve çok etkinli dini dünya görüş sistemlerini biriktiren (mesela, Budizm, Maniheizm, Nestoriyan) birliktir; bu yüzden o çok farklı, özel ve zengin kültüre sahiptir. Orta Asya’ya İslam’ın gelmesi özel ideolojinin, yaşam kurallarının, ahlakın ve Türk halklarının yaşam ve tarihi pozisyonlarını belirleyen geleneklerin kalıplaşmasını getirdi. Eğer Müslüman misyonerleri İslam öncesi dünya görüşlerin kolayca unutulmayacağını ve şimdiki zamanda bu kadar açık hissedileceğini önceden bilseydiler, Orta Asya’nın İslamlaştırmasını geleceksiz bir iş diye kararlaştırırlardı. Türk halkları kendi kolay gelmeyen tarihinde birçok dinleri kabul etmişler. Tabii bu onların dünya görüşlerini ve hayata davranışlarını etkilemiş. Nitekim şimdiki Türk dünyasında önceden var olan tüm dini akımlar İslam’ın etkisiyle değişip, belli bir milletin ulusal-kültürel özelliği olarak kalıplaşmış ya da dönüşsüz geçip gitmiş. Mesela, sufizm araştırmacısı Dj.S. Trimingem, sufist toplulukları dini akımların esası olan ülkülerini sağlamak için tüm ulusal inançları kendi içerisine almaya çalıştığını anlatmaktadır.

Anahtar Sözcükler: Din, Adet, Türk Toplumu, Sosyal Hayat, Gündelik Hayat

Ислам и тюркская религиозность

к.ф. н.,доцент Сайара Калпетходжаева г. Алматы- Қазақстан

Аннотация: Краткое содержаниеТюрки не являются единым этносом, это конгломерат, вобравший в себя элементы совершенно разных, но гигантских по

степени влияния на умы религиозно-мировоззренческих систем (буддизм, манихейство, несторианство), и посему обладают своеобразной богатой культурной традицией, что объясняет многообразное этно-культурное составляющее. В результате исламизации, в Центральной Азии сложились своя особенная идеология, нормы быта и морали, мифопоэтические и эпические образы и предания, которые во многом определили жизненные и исторические позиции тюркских народов. Сохранение доисламских традиций и номадного мироощущения, является таким ощутимым и явственным в настоящее время, что, если бы их предвидели мусульманские миссионеры, то сочли бы исламизацию Центральной Азии делом бесперспективным. В своей непростой истории тюрки достаточно легко отказывались от одной религии в пользу другой, что, несомненно, свидетельствовало о поверхностном и неустойчивом воздействии чужой сакральности на тюркское сознание, на особый динамизм тюркского мироощущения, не позволяющий всецело и бесповоротно принадлежать лишь одному миропониманию, ибо это, по их представлениям, могло привести к однобокому, одностороннему восприятию действительности.

Ключевые Слова: Религия, Культура, Тюркская Сообщество, Социальная Жизнь, Повседневная Жизнь


21

Yerel Seçimlerde Seçmen Davranışına Etki Eden Faktörler: İzmit Örneği

Doç. Dr. KARAHAN USLU Zeynep, Ankara–Türkiye & Prof. Dr. Hayati TÜFEKÇİOĞLU, İstanbul –Türkiye & Prof.Dr. Veysel BOZKURT, İstanbul –Türkiye

Özet: Bu tebliğin amacı, yerel seçimlerde oy verme davranışını incelemektir. Bu amaçla, halkın yerel seçimlerdeki tercihleri üzerinde, adayların olumlu/olumsuz özelliklerinin, adayın partisinin, beğenmediklerini cezalandırmak istemesinin ve yürütülen kampanyanın ne derece etkili olduğunun analizi yapılmaktadır. Bunun yanında tebliğde, yaş, cinsiyet, eğitim ve politik kimlik gibi faktörlerin seçmen tercihi üzerinde etkileri sorgulanmaktadır.

İzmit örnekleminde toplam 8594 kişiyi kapsayan bir data seti kullanılmıştır. Data, Seçmen tercihleri üzerinde Adayın dürüst/güvenilir olmasının (%85), halka yakın olmasının (%81), deneyiminin (%80), proje ve vaatlerinin (%80) seçmen tercihinde etkili olduğunu ortaya koymaktadır.

Data analizi, eğitim oranı yükseldikçe, adayın kişisel özelliklerine verilen önemin arttığını göstermektedir. Benzer şekilde eğitim oranı ile beğenmediği siyasi parti, belediye başkanı ve parti liderini cezalandırma eğilimi arasında da pozitif bir korelasyon bulunmuştur. Buna karşılık eğitim düzeyi ile yerel seçimlerde parti bağlılığından hareketle oy verme eğilimi arasında negatif bir ilişki gözlenmektedir.

Anahtar Sözcükler: Seçmen Davranışı, Yerel Seçimler

Влияющие Факторы На Местные Выборы В Поведении Избирателей:На Примере Города Измит

Доц, Др Зейнер Карахан Услу, Анкара-Турция

Проф, Др Хаяти Туфекчиоглу, Стамбул-Турция

Проф, Др Вейсел Бозкурт, Стамбул-Турция

Аннотация: Целью данной работы является изучение поведения голосования на местных выборах. С этой целью, проводится анализ на: предпочтения общественности на местных выборах, как положительных так и отрицательных характеристик кандидата, кандидата определенной политической партии, тех кого они хотят наказать и как и в какой степени является эффективной проведенная ими агитация. Статья также дополняет вопросы о том как влияют возрастные, личностные, политические и образовательные факторы избирателя на выбор того или иного кандидата. В примере Измита было использован набор данных составлающих 8594 человек. По показаниям данных, на предпочтение избирателей влияет честность и надежность на %85, близость к народу на%81, опыт 80% и проекты и обязательства на %80. Анализ данных показывает что чем выше уровень образованности кандидата, тем выше внимания на личностные характеристики кандидатов. Также партия не вызывающая симпатию из за уровня образования, как правило находит коррелацию между наказанием мэра или лидера определенной партии. В отличие от этого, между уровнем образования и голосования по зависимости или преданности определенной партии в местных выборах наблюдается отрицательная корреляция .

Ключевые Слова: Отношения избирателя, местные выборы


22

Refah Devleti Söylemi: Türk Sosyolojisinde Gündem

Prof. Dr. KONOVALOV Sergey, Astana-Kazakistan

Özet: Bu yazı, Türk sosyolojisinin gündemine modern devletin en uygun modeli ile ilgili konuları önermektedir. Refah Devleti konusu yeni olmamasına rağmen, Türk ülkeleri sosyolojisinde yeterince yansıtılmamıştır. Bu arada, ekonomi bilimi konuyu kendi inceleme alanında ele aldığı halde sosyolojide bilgi ve yaklaşım eksikliği vardır.

Bu bağlamda, bildiride, Refah Devleti konusunun sosyolojik yaklaşımı hakkında bir görüş ortaya konulmuştur. Bu görüş için Neil Gilbert’in (Berkeley Üniversitesi, California, ABD) sadece sosyal politikalara değil insan sermayesine de dikkat çeken ‘Etkin Devlet’ kavramı esas alınmıştır.

Anahtar Sözcükler: Refah Devleti, Etkin Devlet, Orta Gelir Tuzağı, İslam Kültürü, Post-Weberyen Dönem, Batılılaşmış Değerler ve Türk Sosyolojisi.

Дискурс о Государство всеобщего благосостояния: повестка для тюркской социологии

Проф.Др.Сергей КОНОВАЛОВ Астана-КАЗАХСТАН

Аннотация: Эта статья предлагает наиболее подходящую модель и связанные с ними вопросы в повестку дня турецкого социологии современного государства. Хотя это не новая проблема социального государства, он не был достаточно отражены в странах турецких социологов. Между тем, тема экономики есть недостаток информации и подходов в социологии, хотя она рассматривается в их области исследования.

В этом контексте в докладе выдвинул мнение о социологическом подходе к вопросу о государстве всеобщего благосостояния. Нил Гилберт этой точки зрения (Университет Беркли, Калифорния, США), не только социальная политика также обращает внимание на человеческий капитал понятия «Эффективное государство» основана.

Ключевые Слова: государство всеобщего благосостояния, действительный государственный, ловушка среднего дохода, исламская культура, пост-Вебера термин, прозападный значения и турецкий социология.


23

Türkiye’deki Sağlık Hizmetlerinin Orta Asya Türk Devletlerine Etkisi

KÜLÜNK Abdurrahman, İstanbul-Türkiye

Özet: Sağlık tıpkı yaşam hakkı gibi insanın doğumu ile beraber elde ettiği bir haktır. Bu hakkın yerine getirilmesi herhangi bir koşula bağlı olmaksızın bireyin gereksinim duyduğunda ona ulaşması devletin sorumluluğundadır. Özellikle 1980’lerden itibaren dünyada yaşanan gelişmeler devletin rolünün yeniden tanımlanması ve kamu yönetiminde reforma gidilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Sağlıkta Dönüşüm Programı kapsamında uygulanan politikaların temel amacı bireylerin dolayısıyla da toplumun sağlık düzeyini yaşam kalitesini yükseltmeyi hedeflemektedir. Bu hedefe günümüzde ulaşan Türkiye, asırlar süren tarihinde olduğu gibi sosyal devlet anlayışını bu noktada da göstermektedir. Bu reformlar sonucunda, kendi vatandaşı dışında dış ülkelerden gelen yabancı hasta sayısı gitgide artan ve sağlık alanında Avrasya bölge ülkeleri arasında önemli bir noktaya gelen Türkiye, diğer ülkelere bu alanda yol gösterebilecek konumdadır. Sağlık Bakanlığının büyük önem verdiği sağlık personelinin yönetim ve mesleki eğitim düzeylerinin arttırılması amacıyla sağlık alanında yabancı ülkelerle imzalanan anlaşma ve protokoller çerçevesinde, Orta Asya ve Kafkas ülkeleriyle Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi (TİKA)’nin koordinasyonunda ülkemizde Sağlık Bakanlığına bağlı eğitim ve araştırma hastanelerinde kısa süreli mesleki eğitim programları düzenlenmektedir. Gerek bire bir sağlık hizmeti sunumu alanında gerekse sağlık hizmeti altyapısında gerçekleştirilen girişimlerle Türkiye sağlık alanında diğer Türk devletlerine yol gösterici olmaktadır..

Anahtar Sözcükler: Türkiye, Sağlık, Hastane, Tıp, İşbirliği.

Услуги здравоохранения в Центральной Азии и их влияние на Тюркоязычных государств.

Абдуррахман Кулунк Стамбул-Турция

Аннотация: Здоровья является правом, которое только собираются вместе с такими людьми, как рождение права на жизнь. Выполнение этого права является обязанностью государства, чтобы достичь его, когда это необходимыми лицами независимо от каких либо обстоятельствах. Тем более, что 1980-е годы пересмотрел роль государства и развития в мире привело к необходимости избегать реформы государственного управления. Таким образом, основная цель отдельных политики, проводимой в рамках Программы реформирования здравоохранения нацелена на улучшение качества жизни в их уровня здоровья. Сегодня Турция достигла этой цели. В результате этих реформ, постепенно увеличивалась количество иностранных пациентов из других зарубежных стран. В рамках соглашений и протоколов Министерства здравоохранения, подписанных с зарубежными странами в области здравоохранения в целях повышения важность данного руководства медицинского персонала и их уровень подготовки. Центральная Азия и страны Кавказа в сотрудничестве с Агентством развития и Турции (ТИКА) имеет краткосрочные учебные и научно-исследовательские учреждения связана с Министерством здравоохранении. В Турции необходимость медицинского обслуживания в области медицинских услуг осуществляется со стороны турецкого правительства.

Ключевые Слова: Турция, Здоровья, больницы, медицинские сотрудничество.


24

Kazakistan’daki Toplumsal Ruhu Oluşturmadaki Sosyal Medyanın Rolü

NAKİPBAYEVA Zhanar, Ankara-Türkiye

Özet: XX yüzyılın sonu ve XXI yüzyılın içinde insanoğlunun yaşadığı toplum farklı bir karaktere sahip olmaya başladı. Kısa bir tarihi sürede insanoğlunun toplumu medeni gelişimin yeni aşamasına – bilgi toplumuna girdi.

Bilgi teknolijisinin gelişimi ile toplumda sosyal iletişimin yeni türü – sosyal medya ortaya çıktı. Sosyal medya kısa süre içinde hızlı tanınmaya ve çoğunluğun hayatında önemli bir yer almaya başladı.

Kazakistan araştırma merkezlerinin bulgularına göre sosyal medya Kazakistanlı gençler arasında son üç yılda popüler olmaya başlamıştır. Bugünde Kazakistan’daki genç ve orta yaştaki insanların çoğunluğunun sosyal ağlara aktif ya da pasif kullanıcı olarak kaydedilmiş olduğundan söz edebiliriz.

Toplumdaki her süreç gibi sosyal medyanın da toplumun ruhuna pozitif ve negatif etkisi vardır. Bizim güncel yaşamımızda bilginin manipülyasyon güce sahip olduğundan birçok bilimsel eserde bahsedilmiştir. Bunların arasında en yaygınları ve tanınanları ise çağdaş toplumunu ‘Global köy’ olarak anlatan M.Mcluhan’ın eseri; M.Castells’in kitle iletişim araçları - kültürün ifadesi fikri; Jean Baudrillard’ın Simülakrlar ve Simülasyonu ve diğerleri de örnek gösterilebilir.

Yukarıdaki söz edilen fikirler Kazakistanlı toplum için de gerçekçi karaktere ulaşmaya başladı. Son zamanlarda sosyal medya Kazakistanlı kullanıcıların da toplumsal ruhunu etkilemeye başladığını farkedebiliriz. Sosyal medya toplumsal ruhu oluşturarak bir taraftan deneyimleri ve iradeleri biriktirir diğer taraftan ise toplum bilincini, davranışlarını, gruptaki insanların eylemlerini etkiler.

Yapılan sosyolojik analizde Kazakistan’nın toplumsal ruhunun oluşumundaki sosyal medyanın rölünü belirlemek için bir girişim yapıldı.

Anahtar Sözcükler: Kitle İletişim Araçları, Sosyal Ağ, Bilgi Toplumu, Toplum Ruhu, Kamuoyu..

Роль социальных медиа в формировании общественного настроения в Казахстане

Баев стремится Жанар, Анкара-Турция

Аннотация: С начала XXI века общество, в котором мы живем, приобретает совсем иной социальный характер. За короткий, исторический период человечество вступило в новую стадию цивилизационного развития - информационное общество.

С развитием информационных технологий в обществе появляется новый вид социальной коммуникации – социальные медиа. Социальные медиа обрели популярность за короткий срок и заняли определенное место в жизни общества.

По данным казахстанских исследовательских организаций, социальные медиа стали популярнее среди казахстанской молодежи последние три года. Сегодня можно с уверенностью говорить, что в Казахстане, многие из людей, молодого и среднего возраста, были зарегистрированы в социальных сетях как активный или же пассивный пользователь.

Как любой процесс в обществе, влияние социальных медиа на общественное настроение влечет за собой как положительные так и негативные последствия. Во многих научных трудах отмечается, что информация стала манипулирующей силой в нашей повседневной жизни. Из всех трудов, самыми распространенными и признанными стали концепции и труды М. Маклюэна о влиянии способов коммуникации на всемирную историю, где он описывает современное общество как «глобальную деревню»; идеи М.Кастельса, что СМИ есть выражение нашей культуры; симуляции и симулякры Ж.Бодрийяра и других.

Описанные выше идеи обретают реалистический характер и в казахстанском обществе. Последнее время можно заметить активное влияние социальных сетей на формирование общественного настроения казахстанских интернет пользователей. Формируя общественное настроение, социальные медиа, с одной стороны, аккумулируют опыт и волю миллионов, а с другой - влияют не только на сознание, но и на поступки, групповые действия людей. В ходе проведенного социологического анализа также была сделана попытка определения роли социальных медиа в формировании общественного настроения в Казахстане.

Ключевые Слова: социальные медиа, социальная сеть, информационное общество, общественное настроение, общественное мнение.


25

Kıbrıs’ ta Türk Kültürünün ve Türk Varlığının Yaşatılması

Doç. Dr. ÖZGÖKER Uğur, İstanbul-Türkiye

Özet: Kıbrıs’ ta KKTC ( Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ) ile GKRY ( Güney Kıbrıs Rum Yönetimi )’ nin Federal bir KIBRIS CUMHURİYETİ adı altında birleştirilmesi görüşmeleri yürütülmektedir. Eğer 2 toplumlu, 2 kesimli, Türkiye’ nin etkin garantörlüğünün olmadığı, Kurucu Devletlerin egemenliğinin olmadığı bir birleşme olursa Kıbrıs’ta Türk kültürü ve Türk varlığı zaman içinde zayıflayıp yok olabilecektir. Hatta KKTC’ de yaşayan ve 1974’ ten sonra adaya yerleşen 50.000 civarında Türk’ün Türkiye’ye geri gönderilmesi kararlaştırılırsa Federal Kıbrıs Cumhuriyetinde nüfus oranı 1 Türk’ e karşılık 4 Rum olacaktır. Kıbrıs Cumhuriyeti; AB üyesi olduğu için Yunanlılar Kıbrıs’a gelip yerleşebilecekler ancak Türkiye AB üyesi olmadığı için Türk vatandaşları Kıbrıs’ a yerleşemeyecekler ve Türkiye ile AB arasında GB ( Gümrük Birliği ) olduğu için kişiler, sermaye ve hizmetler Türkiye ile Federal Kıbrıs Cumhuriyeti arasında gümrük, kota vb gibi ticari, mali ve hukuki engellere takılacak sadece “Mallar” serbest dolaşabilecektir. Ancak hem Yunanistan hem Federal Kıbrıs Cumhuriyeti AB üyesi oldukları için Yunanistan ve Kıbrıs ekonomik ve kültürel olarak entegre olacaklardır. Türkiye ise Kıbrıs’tan ekonomik ve kültürel bakımdan kopacaktır. Yeni kurulacak Federal Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı Rum olacağı için, yasama organı olan parlamentosunda ve yürütme organı hükümette ve bürokrasi de Rum’ lar 7 Türkler 3 nispetinde temsil edilecekleri için Kıbrıs’ lı Türkler azınlık statüsüne düşecekler, karar ve icra organlarından dışlanacaklar, Türkiye ile kültürel, ekonomik, ticari ve siyasi bağları da kopacağı için bir müddet sonra ekonomik, siyasi, kültürel ve dini bakımdan dışlandıklarını hisseden Kıbrıs’lı Türkler AB’ nin başka ülkelerine ve Türkiye’ye göç edecekler ve Kıbrıs’ta yüzyıllardır devam eden “Türk Kültürel Varlığı” sona erebilecektir. Kıbrıs’ta halen yürütülmekte olan Toplumlararası müzakerelerde çok dikkatli olmalı ve muhtemel bir anlaşma ve yeni anayasanın her maddesi çok titiz bir incelemeden geçirilip, ancak endişelerimiz ortadan kaldırılırsa ancak imzalanmalıdır.

Anahtar Sözcükler: Kıbrıs, Toplumlararası Görüşmeler, Kıbrıs’ta Türk Kimliği, Kıbrıs-AB-Türkiye İlişkileri, Kıbrıs-Yunanistan İlişkileri.

Роль социальных медиа в формировании общественного настроения в Казахстане

Баев стремится Жанар, Анкара-Турция

Аннотация: С начала XXI века общество, в котором мы живем, приобретает совсем иной социальный характер. За короткий, исторический период человечество вступило в новую стадию цивилизационного развития - информационное общество.

С развитием информационных технологий в обществе появляется новый вид социальной коммуникации – социальные медиа. Социальные медиа обрели популярность за короткий срок и заняли определенное место в жизни общества.

По данным казахстанских исследовательских организаций, социальные медиа стали популярнее среди казахстанской молодежи последние три года. Сегодня можно с уверенностью говорить, что в Казахстане, многие из людей, молодого и среднего возраста, были зарегистрированы в социальных сетях как активный или же пассивный пользователь.

Как любой процесс в обществе, влияние социальных медиа на общественное настроение влечет за собой как положительные так и негативные последствия. Во многих научных трудах отмечается, что информация стала манипулирующей силой в нашей повседневной жизни. Из всех трудов, самыми распространенными и признанными стали концепции и труды М. Маклюэна о влиянии способов коммуникации на всемирную историю, где он описывает современное общество как «глобальную деревню»; идеи М.Кастельса, что СМИ есть выражение нашей культуры; симуляции и симулякры Ж.Бодрийяра и других.

Описанные выше идеи обретают реалистический характер и в казахстанском обществе. Последнее время можно заметить активное влияние социальных сетей на формирование общественного настроения казахстанских интернет пользователей. Формируя общественное настроение, социальные медиа, с одной стороны, аккумулируют опыт и волю миллионов, а с другой - влияют не только на сознание, но и на поступки, групповые действия людей. В ходе проведенного социологического анализа также была сделана попытка определения роли социальных медиа в формировании общественного настроения в Казахстане.

Ключевые Слова: социальные медиа, социальная сеть, информационное общество, общественное настроение, общественное мнение.


26


27

Sovyetler Sonrası Gençlerin Dini İnanç Algısı: Manevi İhtiyaç mı, Milli Gelenek mi? Köklü İnanış mı Yoksa Moda mı? (Sosyolojik Araştırma)

Yrd. Doc. Dr. SIRGABAYEV Samarbek, Bişkek-Kırgızsitan

Özet: Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla bağımsızlığa kavuşan Kırgızistan’da bugün keskin dönüşümler yaşanmaktadır. Çok önceleri şekillenen idari ekonomik sistemin, serbest piyasa ilişkilerine geçmesiyle halkın hayat stratejisi köklü değişime uğrar. Yeni toplumsal süreçlere uygun davranışların çağdaş modelleri şekillenir.

Sovyet toplumunda yetmiş yıl boyunca dinin alternatifi olarak gösterilen, vatandaşların bilincine devamlı işlenen ve ateizm ile sulanan devlet ideolojisinin bayrağı devrilmiştir. Bu gelişmeler bir yandan toplumsal bilinçte manevi boşluk ve buhranlar yaratmış; halkın genelinin önceleri tutuna geldiği sosyal argümanlar kaybolmuş, göçükler oluşmuştur. Diğer yandan büyük dönüşüm sürecinde insanın manevi çevresinde yeni heyecanlar uyanmıştır. Zira tabiat boşluğu kaldıramayacak kadar hızlı işlemektedir. Bu anlamda söz konusu boşluk kısa süre içerisinde din ile doldurulmaya başlandığı açıktan açığa söylenebilir.

Kırgız toplumunda dine inananların boyutunda ciddi yükseliş söz konusudur. İlkini yeni Sovyet sonrası kuşak olarak değerlendirmek doğru olur. Günümüz Kırgız gençlerinin dine özverili ve içten ilgi duyması ve Allah’a olan inancının artması, bizim fikrimizce göre aşağıdaki unsurlarla izah etmek mümkündür:

Birinci olarak, din (öncelikle İslam dini) Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra ortaya çıkan manevi, fikirsel, ahlaki ve dünya görüşü boşluğunu durdurmanın doğrudan aracıdır.

İkinci olarak, devlet ve toplumsal kurumların istikrarsızlığı, halkın bunlara olan güven sorunu, ekonomik güvencenin olmaması, dinin insana kendi kendini anlayıp düşünebilme imkanı sağlaması, kimlik aramada etkin olarak kullanılmasından ileri gelir.

Üçüncü olarak, din bugün aile kurumunun, genel eğitim sisteminin buhranda olduğu bir zamanda Kırgız gençlerini sosyalleştiren, ahlaki açıdan şekillendiren bir kurum olarak işlev görmektedir.

Söz konusu bildiride, yukarıda bahsi geçen sorulara cevap aranarak gençlerin din meselelerine yaklaşımı ortaya konacaktır. Ayrıca tahlillerde temel olarak sosyolojik araştırmaların ampirik sonuçlarından faydalanılacaktır.

Anahtar Sözcükler: Kırgızistan, Gençlik, Din, Dini İnanış, Manevi İhtiyaç, Milli Gelenek, Dini Kimlik.

Восприятия религий постсоветской молодежи: Духовная потребность или национальная традиция?Фундаментальная вера или мода?

Самарбек Сыргабаев, Бишкек – Кыргызстан

Аннотация: После распада Советского союза и обретением независимости Кыргыpтан испытывает острые преобразования.

С переходом от планового к свободной рыночной системе экономики, происходят глубокие изменения в жизни людей. Новые социальные процессы формируют современные модели поведения.

Внедренная идеология атеизма со стороны государства гражданам при советском союзе которая длилась течение семидесяти была разрушена.

Этот процесс создал пустоту и кризис духовном мире общественного сознания. Были потеряны привычные социальные аргументы которое сформировало раны.

С другой стороны в период большого преоброзования в духовном мире человека были разбужены новые чувства. Процесс происходил на столько быстро что не оставалось мест для пустоты. Можно открыто сказать что эту пустоту восполнила религия. И в самом деле в последние двадцать пять лет происходящее не возможно скрыть не только от наблюдателей но и от общественности. Это и есть увеличение вероисповедания народа.

В Киргизии серьезно обеспокоены ростом увелечения вероисповедающих. Будет правильно если обозначить первое поколение это после распада союза. По мимо простых наблюдений есть достаточно социологических примеров доказывающее это явление. Самоотверженную и искрению веру в Аллаха Киргизской молодежи по нашему мнению можно объяснить следующими элементами.

Во первых, Религия (в частности, Ислам) появились после распада Советского Союза, духовность, интеллектуальное, нравственное и мировоззрение является прямым инструментом заполняющая пустоту. В частности это помогало в ежедневном быту.

Во вторых, Не стабильность в государстве и в общественных институтах а так же не доверия им,отсутствие экономической безопасности, способствовало к духовному развитию в котором человек искал себя. Кроме того она опеспечивола сильную моральную поддержку. Религия становиться частью общество которая дает смысл жизни.

В третьих, Религия сегодня часть семьи, в семьях и в системе образования в кризисное время дает терпения Киргизской молодежи, служит сильным инструментом при поддержке и развитии. Одним словом в поиске ответа на выше указанные вопросы можно понять восприятия религии молодежью.

Это в особенности получило место в результате анализа эмпирических социологических исследований.


28

Ключевые Слова: Кыргызстан, Молодежь,Религия, Вероисповедание, потребность, национальная традиция, религиозная идентичность.


29

Sovyet Sonrası Dönemde Türk Cumhuriyetlerinde Ahlaki Dejenerasyon Sorunu

SÜLEYMANLI Mübariz, Bakü-Azerbaycan

Özet: Sovyetlerin çökmesi ve Sovyetler Birliğine dahil olan Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlık kazanmasından sonra toplumu ekonomik ve politik zorluklarla birlikte ahlaki dejenerasyon sorunu da rahatsız etmeye başladı. Anlaşıldı ki, negatif, gayri insani süreç ve eğilimlerin önünün alınmasına çaba gostermeyen toplumlarda uyuşturucu, öldürücü ve sistem-bozucu ticaret şebekelerinin serbest pazarı için yeşil ışık yakılmış oluyor.

Ekonomik çıkarlarını sağlamlaştırmak için kendi tüketim pazarlarını her tür gayri insani vasıtalarla genişletmek imkanına sahip olan bu güçler tüketici toplulukları topsuz-tüfeksiz, manevi işgal yoluyla ele geçirmeyi başarıyorlar. Tüketim şebekelerini genişletmek amacı güden propaganda ve reklam makinası medyalar insanların zevklerini, damak tadını değiştirir, bayağı müziklerle beyinlerini uyuşturur, yapay değişikliklerle geleneksel aile yapısına ve kadın-erkek ilişkilerine darbe vurur, tüketimi ve modayı kışkırtan propagandalarıyla kadınları “kutsal varlık”, “zarif cins örneği” statüsünden çıkarırlar. Kadını ticari bir meta unsuru haline getiren medya, sonuçta erkekleri de bu ticari piyasaya bağımlı kılar.

Türk Cumhuriyetlerinde yaşanan zorluklarla yanaşı bir gerçeklik de ortaya çıktı ki; manevi değerler politik çıkarlara tabi kılınıp alışveriş objesine çevrildiğinde entelektüel ve edebi-sanatsal değerler de değer kaybına uğramakta, sözle emelin uyumu bozulmakta, insanlığa verilen vaatlar yerine getirilmemekte, her türlü kötülük hükümferman olmakta, onur, gurur, samimiyet gibi hislerin yerini dalkavukluk ve riyakarlık almaktadır. Bu sebeplerden de ahlaki dejenerasyona karşı mücadele Türk Cumhuriyetlerinin kültür politikalarında bugün de aktüelligini saklamaktadır.

Anahtar Sözcükler: Kültüel Entegrasyon, Teknolojik Gelişme, Ahlak, Kültür, Dejenerasyon

Проблема Нравственной Дегенерации В Постсоветский Период В Тюркоязычных Странах

доктор философских наук, доцент Мубариз Сулейманлы, Баку-Азербайджан

Аннотация: Тюркоязычные республики входящие в СССР, после его развала, с завоеванием независимости наряду с политическими и экономическими трудностями, были дестабилизированы проблемами нравственной дегенерации. Стало очевидным, что в обществе с антигуманными и негативными пережитками был дан зеленый свет для рынка с одурманивающей, уничтожающей и разрушительной системой торговли.

Силы рыночной системы, снабженные модернизированными механизмами влияния, без ружья и пушек, пытаются все более расширять общество потребления. В угоду увеличения потребительского рынка, средства массовой информации путем вульгарной музыки, отупляющей мозг, агитации и рекламы ложных потребностей меняют вкусы и пристрастия. Рыночная система не знакомая с этическим мораторием, при помощи искусных технологий меняет традиционную структуру семьи, формирует анормальную модель взаимоотношений мужчины и женщины: путем ухищрений мод и стилей сбивает ее с пьедестала «таинственной святости» . Идеология потребительского общества, превращая женщину в элемент рынка, не знает пощады и к мужчине.

Наряду с известными трудностями на постсоветском пространстве в тюркоязычных республиках, новые нелицеприятные тенденции все громче заявляют о себе: духовные ценности подчиненные политическим интересам и слово превращенное в инструмент купли-продажи подвергаются инфляции. Нередко вместо искренности и инициативности - нарушенная гармония между словом и делом, не выполненные обещания данные во имя гуманизма, ложь, клевета и наветы, очковтирательство и взяточничество, лицемерие и двуличие, клевета и наветы которые грозят превратиться в стратегию успеха. Вот почему осмысленная и планомерная борьба с нравственной дегенерацией до сегодняшнего дня не теряет своей актуальности для культурной политики тюркоязычных стран.

Ключевые Слова: культурной интеграции, техногенного развития, нравственный, культура, дегенерация


30

Çağdaş Türk Devletlerinde Toplumsal Güvensizlik Sorunu

Doç. Dr. SÜLEYMANOV Abulfez, Bakü-Azerbaycan

Özet: Toplumsal güvensizlik, çağdaş Türk devletlerinin başlıca sorunlarından biri haline gelmiştir. Dünyanın en önemli anket veri tabanlarından biri olan Dünya Değerleri Anketi‘nin (World Values Survey) , yapıldığı ülkeler arasında genel toplumsal güvenin (generalized trust) en düşük olduğu ülkeler sırasında Türk Cumhuriyetleri ön sıralarda yer almaktadır. Bu durum Türk Cumhuriyetlerinde toplumun devlete olan güvenini zedelemekte, toplumlarda demokrasiye bağlılığı zayıflatmakta, özellikle bağımsızlığını yeni kazanmış Orta Asya Türk Cumhuriyetleri’nde millet olma bilincinin oluşması önünde ciddi bir engele çevrilmektedir. Bu olgunun nedenlerini ana hatlarıyla birkaç grup altında irdelemek olanaklıdır. Piyasa ekonomisine yönelimin doğurduğu sancılı transformasyon, sosyal altyapıdaki değişim ve devletin ideolojik öncüllerinde farklılaşma, bu devletlerde kurumlarla ilgili olan gelişmeler, yolsuzluk, kültürel yozlaşma, bürokrasinin adaletin işleyişini yavaşlatması, sosyo-ekonomik sorunların yarattığı toplumsal ayrışma ve keskinleşme hem bireyler arasında, hem de toplumun kurumlara ve kurumların birbirlerine olan güvenini ortadan kaldırılmasının başlıca nedenleri arasında yer almaktadır.

Anahtar Sözcükler: Çağdaş Türk Devletleri, Toplumsal Güvensizlik

Проблема социального недоверия в Тюркских Странах

Сулейманов Абульфаз Давуд оглы, Баку-Азербайджан

Аннотация: Социальная недоверие, являеться одним из самых главных проблем современных тюрксих стран. Анализ динамики социального доверия,

полученные на основе Всемирного ценностного опроса (World Values Survey) свидетельствует о признаках сильного дефицита социального доверия в тюрксих странах. Эта ситуация подрывает доверие граждан к государству, приверженности к демократии, а также становиться серьезным препятствием для осознание национального самосознания в республиках Средней Азии, которые совсем недавно приобрели независимость . Автором выявлена несколько общих тенденций формирования социального недоверия в тюрксих странах, как отдельных индивидов друг к другу, так и учреждениям и институтам, таковым, как трансформацией социальной структуры, сопровождаемой расшатыванием институциональных основ социального порядка, нарастание социально-экономической напряженности, факты коррупции, а также разрушение традиционных ценностных систем.

Ключевые Слова: Современные Тюрксие Страны, Социальное Недоверие


31

Türkçe Konuşan Ülkelerin Değerlerini Güçlendirmek İçin Bir Medya Uzayın Etkisi

ŞAUKENOVA Z., Almatı-Kazakistan & NAZARBETOVA A., Almatı-Kazakistan

Özet: Kitle iletişim araçları (medya), insan iletişiminin genişletilmiş biçimini sağlayan, kamuoyu oluşturan kurumlardır. Medya, demokratik toplumun oluşumunda da birincil öneme sahiptir. Medya vatandaşlara toplumsalın bilgisini verdiği gibi kendi görüşünü yapmak için de ortam temin etmektedir. Bugün, medya sivil toplumun bir unsurudur, ulusal ve uluslararası güvenliğin bir parçasıdır.

Bu bağlamda, Türk Dili Konuşan ülkelerin İşbirliği Konseyinin V. Zirvesi'nde Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev, uluslararası bir Türk kanalı kurulması hakkındaki fikrini ileri sürmesi dikkat çekicidir. Devletin diğer tüm başkanları fikrini destekledi ve tek bir medya alanı yaratılması bütün milletlerde Türkçe konuşan ülkelerin bir propaganda kültürel değerler konsolidasyon ve Türk dünyasının birlik içinde önemli bir rol oynaması gerektiğini desteklediler ve ayrıca onun önemli olacağını vurguladılar. Şimdi Türk dilli konuşan ülkeler için uluslararası haber kanalı adlı bir proje hazırlanıyor.

Anahtar Sözcükler: Medya, Kitle İletişim Araçları Uzay, Değerler, Toplumsallaşma, Konsolidasyon

Единое медиапространство залог укрепления ценностей тюркоязычных стран

Шаукенова З, Назарбетова А. Алматы-Казахстан

Аннотация: В современном мире средства массовой информации (масс-медиа) обеспечивают расширенную форму человеческой коммуникации, представляют собой нетрадиционный институт прямой связи с общественностью. Масс-медиа играют роль ключевого инстру¬мента формирования и реализации интересов демократического общества. В их функции входит снабжение граждан информацией, необходимой для того, чтобы самостоятельно составить мнение о состоянии и проблемах общества, государства и всего мира. Сегодня СМИ — это не только элемент гражданского общества, это часть системы национальной и международной безопасности.

Масс-медийное пространство как институт социализации индивида влияет на сознание и поведение людей не только через информацию об окружающем мире, но и путем изменения самого человека: его менталитета, ценностных ориентаций, потребностей и интересов, а также формирования общественного мнения, нравов и морали.

В этой связи примечательно, что на V Саммите Совета сотрудничества тюркоязычных государств Президентом Казахстана Н.А. Назарбаевым была выдвинута идея о создании международного тюркского канала. Все остальные главы государств поддержали данную идею и подчеркнули, что создание единого медиапространства станет своеобразной пропагандой культурных ценностей тюркоязычных стран среди всех народов мира. Также оно должно играть важную роль в консолидации и единстве тюркского мира. Сейчас разрабатывается проект Концепции международного тюркоязычного новостного телеканала.

Ключевые Слова: Средства Массовой Информации, Масс-Медийное Пространство, Ценности, Социализация, Консолидация


32

Sosyal Bilimler ve Değerler İlişkisi

Prof. Dr. ŞENER Sami, İstanbul-Türkiye

Özet: Sosyal Bilimler, toplumların sosyal hayatını inceleyen ve bu hayatın kurumlaşması ve şekillenmesi ile ilgili tespitleri yaparak, onlara daha iyi bir yaşama sisteminin yollarını gösteren tespit, teşhis ve analiz çalışması olarak ifade edilebilir.

Sosyal bilimler, pozitif bilimlerden farklı olarak her medeniyet ve coğrafyanın özelliklerine, toplumların tarihi ve siyasi geçmişlerine bağlı olarak şekil alır ve gelişme imkanı bulurlar. Dolayısıyla, toplumlara has değerler ile güçlü bir bağ kurarlar.

Türkiye uzun süredir, batılılaşma ve modernleşme ile birlikte, sosyal bilim alanında kendi tarihi ve sosyolojik kaynakları, bilgi metodolojisi ve bilimsel kültürü ile ciddi problem ve çatışmalar ile yüz yüze gelerek, değerlerine ve sosyal gerçeklerine dayalı güçlü bir sosyolojik gelenek ortaya çıkaramadı.

İkinci bir konu ise, sosyolojimiz; büyük ölçüde batılı teori ve bilgi kaynaklarının etkisi altında kendisine tam olarak dönemeyip, toplumsal meselelerini bilimsel teori ve modeller ile açıklama ve çözümleme gücünden mahrum kaldı.

Sosyal hadiselerin ve toplumsal gerçeklerin bize hatırlattığı şey, yerli sosyoloji anlayışımızı yeniden düzenlemek ve bu sosyolojik anlayışa ait bazı temel enstrümanları ortaya koyup, sosyal yapımıza sağlıklı bir bakış açısı ile sosyal olayları açıklığa kavuşturma ihtiyacıdır.

Bu konuda, değerlere dayalı bir sosyal bilim geleneği oluşturma konusunda bazı öngörü ve tekliflerin yapılacağı tebliğimizde, “değerlere dayalı sosyal bilim anlayışı” yaklaşımı üzerinde durulacaktır.

Anahtar Sözcükler: Yerli Sosyoloji, Değer, Sosyal Yapı, Kültür, Bilgi Felsefesi

Связь Между Социальными Науками И Ценностями

Проф, доктор Сами Шенер, Стамбул-Турция

Аннотация: Социологическими науками можно назвать наукой, которая изучает и исследует социальное положение народа. Оно формирует и

анализирует жизнь, быт, возможности улучшения материального положения общества.Особенность и разница между социологическими и естестественными науками является то, что социальные науки изучают культурные, географические особенности народа, а также оно развивается учитывая историю и социальное прошлое народа. А так же устанавливает крепкую связь, которая свойственна социуму. Долгое время Турция пережила европеизацию, модернизацию и тем самым в социуме она столкнулась с проблемами, которые вызывают затруднения со стороны историческо- социальных источников, противоречиями со стороны метологической информации и культурного наследия. Тем самым она не смогла сформировать социально правдивые традиции и ценности. Вторая проблема, в том что наша социология не смогла выйти из идеологии и теории запада, не смогла показать свою идеологию, научные теории и выходы из проблем, отстало в формировании своих теорий и моделей. Происходящие социальные проблемы и случаи в обществе помогли возраждению социальных идеологий и мышлений, оно помогло нам взглянуть с правильной точки зрения на основные инструменты общества и социальное происхождение, оно дало нам понять и ценить, беречь свое происхождение. Эту статью мы опубликовали и внесли в общество ссылаясь на свои ценности, а именно внесли свои предсказания и «научный подход основанный на ценности».

Ключевые Слова: Местная социология, ценность, социальная структура, культура, эпистемиология


33

Horasan Müslümanlığı Üzerine

Prof. Dr. TAŞDELEN Musa H., Sakarya-Türkiye

Özet: Anadolu’ya İslam Orta Asya şehirlerinden göç eden Müslüman Türkmen toplulukları sayesinde gelmiştir. Sadece Orta Asya’da değil, Hindistan, Anadolu, Balkanlar, Ural Bölgesi ve Afrika’da İslamı yaymaya çalışan güçlü bir sufi hareketin varlığı göze çarpar. Bu hareketin kökeni Yesevi dervişlerine dayanır. Bu dervişler genelde Horasan Erenleri olarak anılır. Horasan erenleri İslam anlayışı ve yaşayışları ile konar göçer Türkmen toplulukları arasında etkili olarak İslamın benimsenmesi ve yayılmasına vesile olmuşlar, Gayri-Müslim unsurlar ise onlara daha çok olumlu bir bakış açısıyla yaklaşmışlardır. Horasan erenlerinin Horasan Müslümanlığı olarak da adlandırılabilecek İslam anlayışlarının üç önemli özelliği göze çarpar: Hz. Peygamber ve Ehl-i beyte derin bir muhabbet ve bağlılık, insanlara ve tüm mahlukata faydalı olmayı başlıca amaç edinen, dayanışmacı ve diğergam davranış tarzının baskın olduğu bir Müslümanlık yaşantısı, hangi inanç ve kökenden olursa olsun ayrım yapmaksızın insanların gönlüne hitap etmeyi ve gönül kazanmayı başlıca yol olarak benimsemeleri. Horasan ve Anadolu erenlerinin içinde bulunduğu sosyal çevre ile münasebetlerinde gözlemlediğimiz davranış şekillerinin, onların toplumsal çevresinde ve bağlılarında bir toplumsal karaktere dönüştüğü müşahade edilmiştir.

Anahtar Sözcükler: Yesevilik, Horasan Erenleri, Dayanışmacı ve Diğergam Davranış Tarzı, Toplumsal Karakter.

О Хоросанском Мусульманстве

Проф, доктор Муса Ташделен, Сакарья-Турция

Аннотация: Исламская религия появилась в Анатолии через туркменских кочевых племен. За ними стояло сильное суффииское движение, которое занималось расспростроением не только в Средней Азии, в Индии, в Анатолии, в Балканском,Уральском регионах, в Африке. Корни движения тянутся к дервишам Яссави. Этих дервишей называют Хорасанскими дервишами. Хорасанские дервиши сыграли большую роль в распространении и укреплении среди туркменских племен ислама и исламских традиции. Поэтому они имели большое уважение и среди немусульманином . Можно отметить три особенности исламского миривоззрение «Хорасанского мусульманства, Хорасанских дервишей», как их можно называть: Большая любовь к пророку и его семье; солидарность в целеустремлении быть полезным людям и всему живому существу, сочуствие и неравнодушие к судьбе других, уважение всех несмотря на их религиюи происхождение. Живущая среда и поведение в отношениях Хорасанских и Анатолииских дервишей укрепилось социальным характером у них в общественной среде и связях.

Ключевые Слова: Яссавийское направление, Хорасанские дервиши, сочуствие и неравнодушие, социальный характер.


34

Soğuk Savaş Sonrasında Uluslararası Örgütler Perspektifinden Türk Dilli Devletler

Yrd. Doç. Dr. TATAR Volkan, İstanbul-Türkiye, Gaye ALTUNER, İstanbul-Türkiye

Özet: Sovyetler Birliği’nin dağılması, Merkezi ve Doğu Avrupa’da birçok devletin Moskova merkezli düşünce ve hareketten uzaklaşması anlamına gelmiştir. Çözülmenin etki alanı sadece Merkezi ve Doğu Avrupa ile sınırlı kalmamış, aynı zamanda Türkiye’nin doğusundan başlayan ve Hazar’ı aşarak Orta Asya’ya kadar ulaşan çizgide devam etmiştir. I. Dünya Savaşı’ndan günümüze kadar geçen süreçte bölge devletleri ilk kez, bazı noktalarda sınırlı olsa da, uluslararası siyasal sisteme istekleri doğrultusunda katılma hakkına sahip olmuşlardır. Bölge Devletleri’nin bağımsızlıklarını kazanmaları, Türkiye’de de heyecan uyandırmış; Barış için Ortaklık (BİO) gibi programlar yardımıyla Orta Asya, Kafkaslar ve Doğu Avrupa’daki eski Doğu Bloğu devletleriyle işbirliğine girilmiş, genişleme süreciyle barış ve güvenlik alanını genişletmeye çalışmıştır. Türkiye’nin bölgede aktif bir dış politika izleme çabasının göstergelerinden biri, bölge devletleriyle diplomatik ve ekonomik ilişkiler kuran ilk devletlerden olmasıdır. Türkiye, Dışişleri Bakanlığı himayesinde 1992 yılında kurulan Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) gibi kurumlar ve havayolu seferleri, uydu yayınları ve eğitim bursları vasıtasıyla bölge devletleriyle siyasi, ekonomik ve sosyal ilişkilerini geliştirilmeye çalışmıştır. Bölge devletleri açısından bir diğer önemli husus da Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü ve Birleşmiş Milletler gibi farklı nitelikteki Uluslararası Örgütlere aktif katılımının sağlanmasıdır. Bu aktif katılım sağlandığında, hem dünya ile entegrasyon tam sağlanacak hem de devletlerin farklı niteliklerdeki sorunlarının çözümleri daha kolay olacaktır. Türk dilli devletlerin bulunduğu bölge, Avrupa ve Ortadoğu gibi, farklı nitelikteki merkezlere yakınlığı bir yana, yeraltı ve yer üstü zenginlerinin de oldukça fazla olması sebebiyle oldukça önemlidir. Bölgenin Uluslararası Örgütlerle olan ilişkisi, Sovyetler Birliği’nin çözülmesinden günümüze yaklaşık olarak çeyrek asır geçtiği zamanımızda, incelenmesi gereken bir konudur.

Anahtar Sözcükler: Soğuk Savaş, Uluslar arası Örgütler, Türk Dilli Devletler.

Турецкого языка Штаты после холодной войны с точки зрения международных организаций

Ассистент Доц. Д-р Татарский вулкан, Стамбул-Турция, Гэй ALTUNER, Стамбул, Турция

Аннотация: Распад Советского Союза, вывод московского мозгового центра и многих государств в Восточной Европе и движения стало означать. Домен решена только в Центральной и Восточной Европе не ограничивается, начиная с востока Турции также продолжает, достигнув и перегнать Каспийское море в Центральную Азию линии. От Первой мировой войны до настоящего состояния процесса в регионе впервые, ограниченной, хотя в какой-то момент, имели право участвовать в соответствии с пожеланиями международной политической системы. Государства добиться независимости региона, вызвала волнение в Турции; Партнерство ради мира (ПРМ) с помощью таких программ, как Центральной Азии, на Кавказе и в странах бывшего восточного блока в Восточной Европе вступила в сотрудничество с государством, он работал, чтобы расширить мир и безопасность с процессом расширения. Одним из показателей активной внешнеполитических усилий Турции, является первым государством в государстве установления дипломатических и экономических отношений. Турция Министерство иностранных дел, под эгидой Основанная в 1992 году, сотрудничество и развитие Турецкое агентство (ТИКА) и внешнеэкономических связей Совет по (DEIK), как корпоративных, так и рейсы авиакомпаний, спутникового вещания и политическая с государственной регионе путем предоставления стипендий, работал развивать экономические и социальные отношения. Еще один важный вопрос для стран региона в организации Черноморского экономического сотрудничества и обеспечения активного участия в международных организациях, как ООН в различных качествах. Это активное участие обеспечивается, а также для обеспечения полной интеграции с миром будет проще для правительства решить проблемы различного характера. Турецкий язык находится в состоянии, таких, как Европа и Ближний Восток, в сторону от близости к центрам различной природы, подземный и наземный очень важно, потому что они значительно больше, чем богатые. Отношения со странами региона Международной организации, где Советский Союз собирался представить время растворения в четверть века спустя, это вопрос, который рассматривается.

Ключевые Слова: Холодная война, международные организации, турецкий язык Штаты.


35

Kazakistan’daki Etnik Süreçlerin Özelliği ve İç Siyasi Süreçlere Etno-Politik Durumun Etkisi

TAZHİBAYEVA Gulnar, İstanbul-Türkiye

Özet: Etnik grupların çeşitli bileşenleri (kültür, dil, sosyal yapılar, bilinç vd.) tarihsel gelişim sürecinin ürünüdürler. Sosyolojik bakış açısından etnik topluluğun değişmesi toplumsal değişmeyi de etkiler. Dünya toplumları farklı etnik gruplardan teşkil ettiği için çeşitli etnik gruplar hükümetlerin kendilerine dikkat etmesini istiyorlar. Ulusal devletin en önemli görevi etnik grupların ilişkilerini optimize etmektir.

Küreselleşme sürecinde etnik grupların hem görünürlüğü hem de ilişkileri artmıştır. Bu süreçte Kazakistan etnik ilişkilerin yoğun yaşandığı ülkelerden birisidir. Araştırma sonuçlarına göre günümüzde Kazakistan’daki etnik grupların barış içinde birlikte yaşadıkları tespit edilmektedir. Sosyolojik araştırma sonuçlarına göre etnik grupların ilişkilerinin gerginlik düzeyi düşük ve hoşgörü düzeyi yüksektir.

İşte bu makalede Kazakistan Cumhuriyeti'nde etno-politik süreçlerin geliştirilmesi hakkında kapsamlı bir analiz sunulacaktır.

Anahtar Sözcükler: Etnisite, Dil, Ahlak, Sosyal Yapı, Siyasi Değişme.

Особенности Этнических Процессов И Влияние Этнополитического Состояние На Внутреннюю Политику Казахстана

Тажибаева Гулнар, Стамбул, Турция (Докторант Стамбульского университета)

Аннотация: Различные компоненты этническихгруппв процессе исторического развития назывались этнические процессы (изменения в таких материальных и духовныхэлементах, каккультура, язык, социальныеструктуры и сознания). Изменениеэтнических общин или социально-экономическое и культурное развитие человечества было тесно связана с этническими процессами. Процессы, вызывающие эти изменения, являются сильным влиянием различных этнических общин.На сегодня многие страны состоят из различных этнических групп, которые хотят обратить больше внимания на них со стороны правительства. Важной задачей национальных государствявляется оптимизация отношений этнических групп. В вопросах международных отношенийнеобходимо применять наиболее подходящие варианты взаимодействия. После Советского Союза Казахстан является страной, где проживают представители разных этнических групп и религиозных конфессий.Сегодня число этнических групп на земле и увеличение этнических процессов демонстрируют рост этнического присутствия. Оценка межэтнических отношений в Казахстане указывает на их стабильность. На сегодня в Казахстане проживают в мире и согласии многие этнические группы, что подчеркивается гражданами-представителями этих групп. Согласно результатам социологического исследования,в межэтнических отношениях народов Казахстана очень низкий уровень наряженности и высокий уровень терпимости по отношению к друг другу.Этническая общность –это не новые этнические группы, не субэтнос, а группа комбинированных компонентов в целом. Сегодня Казахстан – это многонациональное, мульти рассовое и многоконфессиональное государство.

Ключевые Слова: Этнос, язык, мораль, социальные структуры, политические изменения.


36

Türk Dünyası Coğrafyasında Tarihsel Kurgular ve Kimlik Meselesi

Doç. Dr. TOPSAKAL İlyas, İstanbul-Türkiye

Özet: Geçmişten geleceğe Türklerin yaşadığı coğrafya farklı fiziksel ve kültürel özellikleriyle farklı siyasal organizasyonların yaşadığı bir alan olarak sosyal ve siyasal sürecini yaşamıştır. İslam’dan önceki siyasal süreçte defalarca birlikte büyük güçlere dönüşmüş, bu devlet kurma ve birlikte hareket etme alışkanlığı sonraki tarihlerde de devam etmiştir. Bütün bu siyasal örüntülerin tamamıyla aynı felsefe ve örgütlenmeyi devam ettirdiklerini söylemek zordur. Daha sonraki yüzyıllarda zamanla kuzeyde Rusya’nın yükselişi ve Kuzey Türk devletlerinin teker teker başka bir siyasal birlikteliğe yolculuğunu beraberinde getirmiştir. Türklerin alanının özellikle 19 ve 20 yüzyılın başlarında Anadolu ve kuzeyine sıkışmış olduğunu söyleyebiliriz. Bu süreçleri tarihçi olarak ortaya koymak elbette çok güçtür ve zamanda sosyologların da içinde olacağı bir grupla çalışılabilir bir mesele olarak karşımıza çıkar. Ancak en azından tarihçi bu farklı süreç ve siyasal örüntülerin etkinlerini tartışabilir ve hem felsefecilere hem de sosyologlara kapı aralayabilir. Bu çalışma oluşan yeni kimlik tanımlamalarına tarihsel açıklama getirmeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Sözcükler: Türk Dünyası, Tarihsel Kurgu, Kimlik

Исторические и идентичные проблемы в географии Тюркского мира

Доц. Д-р Ильяс Топсакал, Стамбул-Турция

Аннотация: В политическом процессе до ислама были разные великие державы. Все эти политические организации были не ту же самую философию в организации. В более поздних веков с подъемом России северная Тюркская Государства вернулась один на один другой политической общности. В начале 19-го и 20-го веков площадь Турков застрял в северной Анатолии. Как историк исследовать эти процессы очень трудно и это также нуждается социологами. Целью данного исследования является, чтобы попытаться объяснить образование новых идентичности.

Ключевые Слова: Тюркский мир, историческая литература, идентичность


37

Türk Dünyasında Bütünleşme Açısından Eğitim İlişkileri

Dr. YILDIRIM İlteriş, Afyon-Türkiye

Özet: Çeyrek yüzyıllık bir bütünleşme eğilimiyle gündemde olan Türk Dünyasının bu eğilimindeki en önemli boyutlardan birisi şüphesiz eğitim boyutudur. Bağımsızlıklarını kazanan ülkelerle birlikte Türk Dünyasındaki bütünleşme eğilimi, gerek ülkeler arasında imzalanan ikili anlaşmalar ile gerekse ülkelerin süreç içinde vücuda getirdiği ortaklık kurumları tarafından hep dile getirilmiştir.

Bu eğilim kardeş ülke ve topluluklar arasında var olan tarihsel bağların, eğitim ilişkileri ile daha da güçlendirilmesi şeklinde bir irade olarak ortaya çıkmıştır. Bu çerçevede yirmi yılı aşan süreçte karşılıklılık esasına göre öğrenci, eğitici, araştırmacı, personel, bilgi ve tecrübe değişimine yönelik faaliyetler ve projeler gerçekleştirilmeye çalışılmıştır. Bu sürede edinilen tecrübelerle birlikte daha etkin bir eğitim işbirliği için çözümler üretilmeye çalışılmaktadır.

Her ülke kendi eğitim sistemini büyük beklentilerle yapılandırmaktadır. Türk Dünyasında eğitim alanında gerçekleştirilen işbirliğini daha etkin hale getirmek, özelde ülkelerin eğitime ilişkin kendi beklentilerine elverişli çözümler üretmelerine fayda getirecektir. Türk dünyası bu anlamda önemli bir değer ortaklığını ifade etmektedir. Genelde ise Türk Dünyasındaki bütünleşme eğilimine güncel şartlar göz önüne alındığında en anlamlı katkıyı sağlayacaktır. Bu hedeflere ulaşılabildiği takdirde temsil ettiği değerlerle ve tarihiyle Türk Dünyası, çağdaş dünyanın sorunlarının çözümüne de önemli katkılar sunabilir.

Bu amaçlar ve mevcut şartlar dikkate alındığında, eğitim alanındaki işbirliğini ve eğitim hareketliliğini nicelik ve nitelik açısından daha da artırmak ve Türk Dünyasına homojen bir biçimde yaymak gerekmektedir.

Anahtar Sözcükler: Türk Dünyası, Bütünleşme, Eğitim, Eğitim hareketliliği, Eğitimde İşbirliği

Сотрудничество В Сфере Оброзования В Условиях Интеграции Тюркских Стран

Доктор Илтериш Илдырым, Афион-Турция

Аннотация: Тюркские страны находятся в тесной интеграции четверть века, несомненно в этой тенденции одним из важных аспектов является сфера образования.

Не однократно было озвучено что пути к интеграции Тюркскими странами были подписаны и реализованы двусторонние соглашения и договора о долгосрочном сотрудничестве включая страны которые приобрели свою не зависимость.

Тенденция братства и сообщества у которых есть общие исторические корни и отношения укрепили дальнейшее сотрудничество в сфере образования. На основе двусторонней взаимности которая имела силу более 2-х десятилетии были приложены усилия для реализации обмена среди студентов, педагогов, научных сотрудников, персонала а также обмена опытом и информацией.

На ряду с накопленным опытом, решаются задачи для дальнейшего эффективного сотрудничество в сфере образования. Каждая страна имеет свою собственную систему образования, которая полна больших ожиданий. Эффективное сотрудничество в сфере образования Тюркских стран, принесет ожидаемую пользу в решение задач в сфере образования.

В этом смысле Страны Тюркского мира выделяют единую общую значимость.

Достижение поставленных целей и представление значимости истории Тюркских стран, принесет большую пользу для решения проблем в Тюркском мире.

Обращение внимания имеющимся условиям и задачам, усилить качественную и количественную сторону сотрудничество в сфере образования которую необходимо распространять в гегемоном порядке в тюркском мире.

Ключевые Слова: Тюркский мир, Интеграция, образование, мобильность, сотрудничество в сфере образования


38

Kazak Medyasında Türk Dünyası Algısı

Dr. YILMAZ Serdar, İstanbul-Türkiye

Özet: 1992-2010 yılları arasında gerçekleştirilen Türkçe Konuşan Ülkeler Devlet Başkanları Zirveleri için Kazak yazılı basınında yer alan haberleri inceleyecek olan bu çalışmanın temel amacı, Egemen Kazakhstan ve Zaman Kazakhstan gazetelerinde bu zirveler ile ilgili çıkan haberler analiz ederek Kazak medyasının Türk dünyasına yönelik düşüncelerini ortaya koymaya çalışmaktır. Adı geçen iki gazetenin seçilmesinin temel nedeni, Türk dünyasına yönelik haberlere en fazla yer veren ulusal gazete olmalarındandır. Elde edilen veriler, Mart-Temmuz 2014 döneminde yazarın Kazakistan’da yaptığı saha çalışması sırasında Kazakistan Milli Kütüphanesi ve Arşiv Merkezi’nde Kazakça ve Türkçe yapılan gazete arşiv taraması neticesinde toplanmıştır.

Anahtar Sözcükler: Kazak Medyası, Türk Konseyi, Türk Dünyası Algısı

Восприятие Тюркского мира в Казахской СМИ

Д-р Сердар Йылмаз, Стамбул-Турция

Аннотация: Основной целью данного исследования является анализирование новостей Егемен Казахстан и Заман Казахстан. Были

проанализированы новости в казахоязычных изданиях на тему восприятие казахского СМИ Тюркского мира с 1992 по 2010 годы для Саммита Глав Государств Тюркоязычных стран. Основная цель данного выбора заключается в том что, данные национальные газеты больше всех распространяли новости касательно Тюркского мира. Данные были собраны автором в период март-июль 2014 года и эти данные были получены из Казахской Национальной библиотеки и Центрального архива путем использования материалов на казахском и турецком языках.

Ключевые Слова: казахский СМИ, Тюркский Совет, Восприятие Тюркского мира


39

Türkçe Konuşan Ülkelerde Din: İnançlar ve Gelenekler Arasında

Prof. Dr. ZABİROVA Aigul, Astana-Kazakistan

Özet: Yazımda, Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan'da yaşanan İslam'ı bir değer sistemi olarak açıklamak istiyorum. Atatürk reformundan sonra Türkiye resmen laik bir devlet olmasına rağmen, (Sovyet sisteminde yaşananların aksine) din kurumu baskılanmadığı için Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları kendilerini mümin olarak tanımladılar. Süreç içerisende Türkiye’de İslam’a inananların sayısı ve İslam’ın toplumdaki önemi arttı. Yine bu süreçte, Kazak bozkırlarında İslam görece Ortaçağa uyarlanmaya koyuldu. Sovyet döneminde dinin yayılması her türlü pratikte yasaklanmıştı. Bu nedenle ateizm yaygınlaştı. Ancak, Sovyetler Birliği'nde dahi din kurumu varlığını devam ettirdi. Güneşli ve Şia örneklerinde gözlendiği üzere, 1990 yılı sonrasında bir değer ve sosyal bir kurum olarak dinin gelişmesine tanık olunmaktadır.

Bu yazıda araştırma sorusu şudur: Dini canlanma nedenleri nelerdir? O dipten bir hareket midir? Bireysel düzeyde kimlik aramalarını yansıtan bu süreç midir? Ya da dini canlanma yapısal düzeyde açıklanabilir mi? Siyasi güçler, sivil toplum kuruluşları veya uluslararası aktörlerin etkisi var mıdır? Ampirik verilere dayanarak dini tercihleri ve dini uygulamaların karşılaştırmalı analizi (Dünya Değerler Anketi 2011) incelenecektir. Türkiye, Azerbaycan ve Kazakistan'da İslam'ın ait olan ulusal, eğitim düzeyi ve cinsiyeti farklı olan varyasyonlar da ele alınacaktır.

Anahtar Sözcükler: Din, Değer, Gelenek, Post-Sovyet Devletler, Türkiye.

Религия в Тюркоязычных странах: между верованием и обычаем

Профессор Айгуль Забирова, Астана Казахстан

Аннотация: в данной статье я буду рассматривать, ислам в Турции, Азербайджане и Казахстане как систему ценностей. После реформы Ататюрка,

Турция официально является светским государством, хотя (в отличие от того, что произошло в советской системе) большинство населения страны идентифицируют себя как верующие. Подавляющее количество верующих и значение ислама в жизни турецкого общества делает его основной религией в этой стране. Более того, многие эксперты определяют роль Турции в качестве ключевого игрока в процессе развития ислама в республиках бывшего СССР. В казахской степи ислам был частично реализован в средние века. Но из-за кочевого образа жизни казахов распространение ислама было не так эффективно, как в Южной Центральной Азии. В советское время все виды распространение религиозной практики были запрещены. Советский союз был успешен в вопросе превращения людей в атеистов. Тем не менее, религия в СССР была сохранена из-за различной национальной структуры, географического и экономического положения. Например, в советской переписи 1970 года казахи представляли меньшинство населения, и в этом смысле они были менее консервативны. Как видно из примеров после 1990 года среди суннитов и Шиитов, значение социального института, является свидетелем развития религии.

Ключевые Слова: религия, ценности, традиция, постсоветские государств, Турция.


40

Kırgız Cumhuriyeti Yönetim Yapısı

Prof. Dr. ZENGİN Eyüp, İstanbul-Türkiye & KOCA Burak, Rize-Türkiye

Özet: Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti’nin dağılmasından sonra birçok Orta Asya ülkesi bağımsızlığını ilan etmiştir. Bunu takip eden süreçte demokratikleşme adına birçok reform yapılmıştır. Fakat bu ülkelerde demokrasi kelimesi farklı anlamlar taşımaktadır. Örneğin Kırgızistan “demokrasi adası” olarak bilinmesine karşın devrimler ile birkaç kez yönetim değişiklikleri yaşamıştır. Devrim ile yönetim değişikliklerinin demokrasi ile bağdaşmayacağı açıktır. Bu çalışmada Kırgızistan’ın tarihsel süreçte yaşadığı dönüşümler incelenecek ve mevcut yönetim yapısı analiz edilecektir. Bu doğrultuda Kırgızistan’ın bağımsızlığının ilanıyla başlayan reformlar ve yaşanan sık devrimlerin yönetim yapısında ve idari yapıda neleri değiştirdiği açıklanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Sözcükler: Kırgızistan, Kamu Yönetimi, Demokrasi Adası, Lale Devrimi.

Административная структура Кыргызстана

Профессор , доктор Эйюп Зенгин, Стамбул Турция и Бурак Ходжа, Ризе Турция

Аннотация: После распада Советской Социалистической Республики, многие страны Центральной Азии заявили о своей зависимости . Вскоре после обретения независимости многие административные реформы проводятся в целях демократизации. Например, в Кыргызстане, хотя он известен как "остров демократии" пережил административные изменения от революций. Понятно, что административные изменения по революций в совместимы с демократией. В этом исследовании, исторический процесс трансформации Кыргызстана и текущей административной структуры будут проанализированы. В этом направлении, реформы, начатые с провозглашения независимости Кыргызстана и последствиях революций на административной структуры будут объяснены.

Ключевые Слова: Кыргызстан, Государственное управление, Остров демократии, тюльпановая революция.


41

Kırsal Kesim (Köylü) Topluluğun Sosyal Sermayesi

Dr. ZINATULLINA Güzel, Kazan-Tataristan

Özet: Sosyal bağlar ve sosyal sermaye; insanın ve toplumun fiziki açıdan hayatta kalabilmede ciddi rol oynamış ve oynamaya devam etmektedir. Kuşkusuz, kırsal ortamda sosyal sermayenin oluşması süreci ayırdedici özgül çizgilere ve karakteristik özelliklere sahiptir.

Resmi olmayan ilişkiler ve karşılıklı temaslar kırsal yörede oturanların hayati kaynaklarının önemli parçası olmaktadır. Toplam olarak ağ özkaynakları oluştururlar ve sözkonusu kaynakların sabit formları köy insanlarının sosyal sermayenin temelini oluşturan sosyal yardımlaşma ile ilgili özgül ilişki sistemine geçmektedir. Ağ özkaynaklarının oluşturulması kırsal sosyal ortamdaki sosyal ilişkiler sayesinde gerçekleştirilmektedir. Köyde sosyal ilişkilerin dallanmış ağı; sosyal sermayenin biçimlendirilmesi için daha elverişli ve uygun koşulları oluşturmaktadır.

Aile ve Nüfusbilim Merkezi tarafından Tataristan Cumhuriyeti iki belediye ilçesinde yapmış olduğu araştırmalar; akrabalık, dost ve komşu ilişkilerinin bir kaynak olarak sosyal sermayeyi oluşturduklarını göstermektedir. Sözkonusu kaynaklar ne kadar yoğun bir biçimde kullanılırsa sosyal sermayenin ağı o kadar dallanmış olacaktır. Bu kullanımın diyapazonu da büyük önem teşkil etmektedir: Bunlar ürün kaldırma, ev ve inşaat işleri, ev sahibi yokken onun yerine ev işlerine bakma vs. gibi. Bu durumda, sosyal sermayeyi çoğunlukla komşuların yardımı oluşturmakta olup insanların kendi güçlerine ve imkanlarına yönelmeleri ise köy insanların refahının artmasını engellemektedir.

Köy idaresi kırsal yörede oturanların sosyal sermayesinin optimizasyonunda büyük önem teşkil etmektedir. İdarenin politikası ve yaptıkları, köylülere gösterdiği yardım ve destek çiftçilikle uğraşma isteğini, yaptığı işten ve köy yaşamından memnuniyet duygusu düzeyini ve ayrıca kendini şu ya da bu sosyal tabaka ile kimliklendirme sürecini etkilemektedir.

Böylece sosyal sermaye bir ağ özkaynağı olup oluşma eğilimi kırsal yörede oturanların köy ortamında yürüttükleri iç ve dış sosyal temasların ağıyla belirlenmektedir.

Anahtar Sözcükler: Sosyal Sermaye, Ağ Özkaynakları, Köy, Köylü Nüfus (Kırsal Yörede Oturanlar), Sosyal Bağlar.

Социальный Капитал Сельского Сообщества

Доктор Зинатулла Гюзаль, Казань-Татарстана

Аннотация: Социальные связи и социальный капитал играли и продолжают играть большую роль в ситуациях физического выживания

человека и общества. Процесс формирования социального капитала в сельском социуме, безусловно, имеет специфические черты, характерные

особенности. Неформальные связи и взаимо отношения являются важной составляющей жизненных ресурсов сельских жителей. В совокупности они образуют сетевые ресурсы, а устойчивые формы этих ресурсов переходят в специфическую систему отношений между сельскими жителями по социальной взаимо помощи друг другу, которые лежат в основе социального капитала. Создание сетевых ресурсов происходит посредством социальных связей в сельском социуме. Разветвленная сеть социальных связей на селе создает более благоприятные условия для формирования социального капитала.

Исследования, проведенные Центромсемьи и демографии, в двух муниципальных районах Республики Татарстан показали, что родственные, дружеские и соседские связи формируют социальный капитал как ресурс. Чем интенсивнее используются данные ресурсы, тем разветвленнее сеть социального капитала. Большое значение имеет и диапазон данного использования: уборка урожая, хозяйственные и строительные работы, присмотр за хозяйством вовремя отсутствия владельца и т.д. При этом именно соседская поддержка во многом формирует социальный капитал, тогда как ориентирна собственные силы и возможности препятствует рост ублагосостояния сельских жителей. Особую роль в этом играет участие в общественных работах, ег одобровольность и осуждение уклоняющихся от них, что в сумме дополняет вклад в накопление социального капитала сельского населения.

В ходеанализабылиопределенычетыретипасельскогонаселения, наосновеиндикаторовиспользованияподдержкисемьи, друзей и помощисельскойадминистрации (максимальноиспользующие, умеренноиспользующие, малоиспользующие и неиспользующие). Анализ, проведенныйпокаждойизобозначенныхгрупп, позволилсделатьследующиевыводы. Уровеньудовлетворенностижизньюнаселе, а такжеболеевысокиеоценкиположенияиндивида в стратификационнойструктуресельскогосоциумахарактерны в следующихслучаях: приповышенииинтенсивностииспользованиясемейно-родственнойподдержки, прирасширениисфериспользованиясоциальногокапитала (взаимопомощь, обращение, надежда в трудныхситуациях и пр.)…


42

Ключевые Слова: социальный капитал, сетевой ресурс, село, сельские жители, социальные связи.

Documents

VI. ULUSLARARASI TÜRK DÜNYASI SOSYOLOGLAR · PDF file3-4 Aralık 2015 VI. Uluslararası Türk Dünyası Sosyologlar Birliği Kongresi “Türk Dilli Ülkelerde Tarih, ... 11.15 –