1
Spariart lai gester as s ist u’gaheift der gen- ner ont s ist schoa’ garift de vosnòcht. Haier ist se gaben runt kurz, de ist gabert a mu’net rècht. En sunta, as de sima van hourneng, ist der sai’n leiste to, dòra s bart u’vòngen de vòst. S ist a ker an èckstreges jor, der 2016, avai s kimmpt òlls vriager. Iaz de vosnòcht ont schoa’ en merz de Oastern. En sunta, alura, s ist de zait za vaiern òlla zòmm pet de vraibillega pompiarn va Vla- rotz. Abia òll jor,organisiarn se an trèff bou òlla sai’n inngalònt za toalnemmen. Men èsst an guatn pjatt va pasta, men trinkt ep- pes bòrm ont men plaibt pet de òndern. Der- bail en gea’n van to, bart men lisnen ont tonzn unter de musick va de gaig ont schaung se òlla de lòrven as, gabiss, s bart hom. Ver za griasn s verpai gea’ va de vosnòcht, leigt men se u’ ònderst. Pet a lòrf asn tschicht ver za mòchen se nèt kennen, oder gor, pet gònz an ècksteges gabont. De mea- restn kinder leing se u’ va eppes as s pfòllt s en, eppes as de hom galesn en de piacher oder tsechen en tele, eppes as ist nèt en de boret, ober as mòcht groasa dinger ont pòckt de òcht van klea’nerstn. En de groasn aa, pfòllt leing se ònderst u’. S hòt de puam as leing se u’ va baiber oder va òlta, ver za mòchen a ker lòchen de lait ont s hòt aa ber as leigt se u’ runt scheckata pfar- pta dinger. Vil, verstecken lai s tschicht hintn a lòrf ont tea’ van òlls za mòchen nèt verstea’n en de òndern ber as men sait. S ist a schea’na zait, bou men lòcht ont men mòcht kloa’na schuspetn, avai men boast, lòchen tuat guat! Chiara Pompermaier vodar gåntzan Europa. Ünsar lånt hatt o soi skuadra, di FC Lusérn. Asó in sunjo di Lusérnar bartn gånt z’ spila in palù kontra schiar draitzekh åndre mindarhaitn vodar gåntzan Europa: vor da earst bòtta haür bartn nemmen toal in gespiala sèkhs skuadree vo dianern o. Ma di Lusérnar bartn nètt soin di uantzegen belesan: pitt se bratnda gian di Sudtirolar - boda vert in 2012 o, azpe vor acht djar, in di editziong von 2008, håm givintzart in torneo, un di Ladinar o, pitt spilar von Teldar vo Badia, Fassa un Gardena. Di Zimbar Natzional hatt schiar zbuatzekh spilar, zornirt auz fra Lusérn, Lavrou un Folgrait. Dar Vorsitzar iz dar Lorenzo Baratter, boda sà hatt någeschauget un gispilt pinn puam in di editziong von 2008 in Skuizzara un in 2012 in Taütschlånt o. Dar Lorenzo khütt ke di Europeada iz a bichtega okasiong zo höarase tschelle pinn åndar mindarhaitn un ‘z iz schümma azta di editziong von djar 2016 in khent hergerichtet da in Trentino. Lusérn hatt sà gihatt in noüntzegar djardar soi Zimbar Natzional. Di spilar soin gèst alóra dar Fiorello, dar Mario Zom, dar Giorgio Vitzebürgarmaistar, dar Bruno Motze un vil åndre. Ånka azze nètt hått givintzart, da naüge Zimbar Natzional hatt bidar gitrak hoach in nåm von ünsar lånt un gimacht khennen Lusérn, soi stòrdja un soi kultur in ploaz åndre mindarhaitn. l ISOLE 35 7 febbraio 2016 di Andrea Zotti S e à serà sù con suzess l’edi- zion numer 43 de la Marcia- longa de Fascia e de Fiem, con gregn sforc organizatives da pèrt del comitat de endrez che à enjignà na lenga de neif progra- meda per duc i 70 km de percors, e caraterizèda chest an da drec’ temprames de aiusciuda. Ence l prum a taèr l traguard, l norvejesc Gjerdalen à fat i complimenc’ per la condizions de la neif, menèda coi camions, per la bela zifra de passa 100 mile metresc cubesc. A bon cont i é stac’ de 7000 i scric’ ite, ponté demez da Moena lo che 10 menuc’ dant les 8 é peà via la eles, per les fèr corer de zeche dant de ic’. Neif mèneda chest an ence tel zen- ter di paises, che à smaorà coscita l numer di tifousc. Dò Pardac, lo che é ruà la Marcialonga Light, en- ce Moena da valch an à volù fèr passer i concorenc’ tel zenter de paisc, e da chest an ence Cianacei à avert l piaz ai bisonc’. Apède a chest, é vegnù fat ence na festa per recorder i 3 senatores de paisc, anter chisc ence Beppin Davarda, con 42 Marcialoghes te la ames, che chest an se à contentà de la varder. L’aministrazion de Cianacei à fat ruer la garejèda tel zenter e tel me- demo temp à dat l recognosciment a la families de Mario Caracoi e de Mario Bernard, en recordanza del spirit gaert e ence de la gaissa che i senatores à sapù portèr inant per passa 40 edizions. Na festa del sport, con momenc de spetacol per l dì de la vea, canche l’é stat la Marcialonga Story, da fer con erc’ e mondures enjignèdes dant del 1976, e amò la Marcialon- ga Stars, che à abù l fin de soste- gnir la LILT, lia taliana per la luta ai tumores, soraldut di picoi che ven manè a fer cures tel zenter nef de Protonterapia de Trent. La Marcialonga resservda ai aspi- ranc, arlieves e joegn de ic e de eles à abù resservà l travert a Cia- valeis da les 10 inantmesdì de la domenia, avisa dant che rue i cam- pions. Bon 5° post é vegnù arjont da Alessandro Chiocchetti del Ski College de Poza. Grana l’ avèrda dei media de dut l mond per chesta edizion, de valu- ta per la Copa del Mond de la lon- ges distanzes, con 34 nazions ra- prejentèdes, che à abù i compli- ment de la Fis Marathon Cup. Apède a la direta Rai, i é stac’ 18 i canai de la televijions nazionèles che à moscià l’event, tropes de chisc live, e con chest an ence la televijion canadeja e di Stac’ Unìs. Ai maestres del pass alternà, i atlec nodics de Norvegia e Svezia, ge é vegnù dedicà trasmiscions en dire- ta per 4 ores a la longia. m.d. Marcialonga 2016 da marevea MOCHENO vita trentina LADINO zung az bi di Zimbarn, di Möknar un di Walser un åndre o, az bi di sèlnen bo da ren albanés, katalò, gréko, ladino, friulò, sloveno, kroato, otschitò, sardo un franco-provenzale. Sidar ‘z djar 2008 dise mindathaitn arbatn zoa zo khennase pezzar un z’ stiana panåndar, daz earst von alln fra di djunge. Da dritte Europeada 2016, boda haür bart khemmen gepsilt in Badiatal un Pustertal zuar di lestn tang vo sunjo, iz a torneo vo palù vor di mindarhaitn A lòrf asn tschicht ont laven za mòchen lòchen! I l 2016 è un anno particolare, perchè tutto arriva prima. Domenica si saluta già il Carnevale, festeggiandolo insie- me ai pompieri di Fierozzo che organizzano la tradizionale maccheronata in caserma. Tutti, grandi e piccini, sono invitati a partecipare, vestiti in maschera o meno, perché l’impor- tante è la voglia di divertirsi e di stare insie- me. L a terza edizione degli europei di calcio delle minoranze linguistiche è ospitata quest’anno in Alto Adige Südtirol, dove convivono tre gruppi linguistici distinti: il tedesco, il ladino e l’italiano. La kermesse sportiva si svolgerà infatti nelle valli Pusteria e Badia dal 18 al 26 giugno e vedrà per la prima volta sfidarsi tra loro anche sei squadre femminili. Dopo il successo delle precedenti edizioni del 2008 e del 2012 nei Grigioni svizzeri e nella Lusazia dei Sorbi in Germania, sono aumentate le candidature e, con grande soddisfazione della FUEN (Unione federalista delle comunità etniche europee) organizzatrice del torneo, trenta sono le squadre pronte a scendere in campo e a competere per il titolo di campione del 2016. Di zungen giredet in di Bèlt soin obar di sékstausankh; gåntz biane vo dise soin di gikhent vo ettlane laüt (dar ingles, ummana vor alle), ma di merarstn soin “khlummane zungen” giredet vo lai a segno laüt bo da trang vür soi kultur un soi lem nützante di zung vo soine altn. Di zungmindarhaitn, bo mearar un bo mindar, soinda in da gåntz Bèlt. Zo stiana in Europa magatma gidenkhan di Katalé, di Otschité, di Frisü, di Basche un di Gallesan. In Beleslånt soinda khent darkhent zbölft mindarhaitn: di sèlenen bo da ståmmen abe vo dar alta taütscha CIMBRO Europeada 2016: gli europei di calcio delle minoranze Tord Asle Gjerdalen taglia per primo il traguardo di Cavalese foto Newspower

vita trentina A lòrf asn tschicht ont laven za mòchen ... · PDF fileSpariart lai gester as s ist u’gaheift der gen- ... khütt ke di Europeada iz a bichtega ... per recorder i

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: vita trentina A lòrf asn tschicht ont laven za mòchen ... · PDF fileSpariart lai gester as s ist u’gaheift der gen- ... khütt ke di Europeada iz a bichtega ... per recorder i

Spariart lai gester as s ist u’gaheift der gen-ner ont s ist schoa’ garift de vosnòcht. Haierist se gaben runt kurz, de ist gabert a mu’netrècht. En sunta, as de sima van hourneng, istder sai’n leiste to, dòra s bart u’vòngen de

vòst. S ist a ker an èckstreges jor, der 2016,avai s kimmpt òlls vriager. Iaz de vosnòchtont schoa’ en merz de Oastern.

En sunta, alura, s ist de zait za vaiern òllazòmm pet de vraibillega pompiarn va Vla-rotz. Abia òll jor,organisiarn se an trèff bouòlla sai’n inngalònt za toalnemmen. Menèsst an guatn pjatt va pasta, men trinkt ep-pes bòrm ont men plaibt pet de òndern. Der-bail en gea’n van to, bart men lisnen onttonzn unter de musick va de gaig ontschaung se òlla de lòrven as, gabiss, s barthom.Ver za griasn s verpai gea’ va de vosnòcht,leigt men se u’ ònderst. Pet a lòrf asntschicht ver za mòchen se nèt kennen, odergor, pet gònz an ècksteges gabont. De mea-restn kinder leing se u’ va eppes as s pfòllt s

en, eppes as de hom galesn en de piacheroder tsechen en tele, eppes as ist nèt en deboret, ober as mòcht groasa dinger ontpòckt de òcht van klea’nerstn.En de groasn aa, pfòllt leing se ònderst u’. Shòt de puam as leing se u’ va baiber oder vaòlta, ver za mòchen a ker lòchen de lait ont shòt aa ber as leigt se u’ runt scheckata pfar-pta dinger. Vil, verstecken lai s tschichthintn a lòrf ont tea’ van òlls za mòchen nètverstea’n en de òndern ber as men sait. S ista schea’na zait, bou men lòcht ont menmòcht kloa’na schuspetn, avai men boast,lòchen tuat guat!

Chiara Pompermaier

vodar gåntzan Europa. Ünsar lånt hatt osoi skuadra, di FC Lusérn. Asó in sunjo diLusérnar bartn gånt z’ spila in palùkontra schiar draitzekh åndremindarhaitn vodar gåntzan Europa: vorda earst bòtta haür bartn nemmen toalin gespiala sèkhs skuadree vo dianern o.Ma di Lusérnar bartn nètt soin diuantzegen belesan: pitt se bratnda giandi Sudtirolar - boda vert in 2012 o, azpevor acht djar, in di editziong von 2008,håm givintzart in torneo, un di Ladinar

o, pitt spilar von Teldar vo Badia, Fassaun Gardena. Di Zimbar Natzional hattschiar zbuatzekh spilar, zornirt auz fraLusérn, Lavrou un Folgrait. Dar Vorsitzariz dar Lorenzo Baratter, boda sà hattnågeschauget un gispilt pinn puam in dieditziong von 2008 in Skuizzara un in2012 in Taütschlånt o. Dar Lorenzokhütt ke di Europeada iz a bichtegaokasiong zo höarase tschelle pinn åndarmindarhaitn un ‘z iz schümma azta dieditziong von djar 2016 in khent

hergerichtet da in Trentino. Lusérn hattsà gihatt in noüntzegar djardar soiZimbar Natzional. Di spilar soin gèstalóra dar Fiorello, dar Mario Zom, darGiorgio Vitzebürgarmaistar, dar BrunoMotze un vil åndre. Ånka azze nètt håttgivintzart, da naüge Zimbar Natzionalhatt bidar gitrak hoach in nåm vonünsar lånt un gimacht khennen Lusérn,soi stòrdja un soi kultur in ploaz åndremindarhaitn.

ISOLE 357 febbraio 2016

di Andrea Zotti

S e à serà sù con suzess l’edi-zion numer 43 de la Marcia-longa de Fascia e de Fiem,

con gregn sforc organizatives dapèrt del comitat de endrez che àenjignà na lenga de neif progra-meda per duc i 70 km de percors, ecaraterizèda chest an da drec’temprames de aiusciuda. Ence lprum a taèr l traguard, l norvejescGjerdalen à fat i complimenc’ perla condizions de la neif, menèdacoi camions, per la bela zifra depassa 100 mile metresc cubesc.A bon cont i é stac’ de 7000 i scric’ite, ponté demez da Moena lo che10 menuc’ dant les 8 é peà via laeles, per les fèr corer de zeche dantde ic’.Neif mèneda chest an ence tel zen-ter di paises, che à smaorà coscital numer di tifousc. Dò Pardac, loche é ruà la Marcialonga Light, en-ce Moena da valch an à volù fèrpasser i concorenc’ tel zenter de

paisc, e da chest an ence Cianacei àavert l piaz ai bisonc’. Apède achest, é vegnù fat ence na festaper recorder i 3 senatores de paisc,anter chisc ence Beppin Davarda,con 42 Marcialoghes te la ames,che chest an se à contentà de lavarder.L’aministrazion de Cianacei à fatruer la garejèda tel zenter e tel me-demo temp à dat l recognoscimenta la families de Mario Caracoi e deMario Bernard, en recordanza delspirit gaert e ence de la gaissa chei senatores à sapù portèr inant perpassa 40 edizions.Na festa del sport, con momenc despetacol per l dì de la vea, canchel’é stat la Marcialonga Story, da fercon erc’ e mondures enjignèdesdant del 1976, e amò la Marcialon-ga Stars, che à abù l fin de soste-gnir la LILT, lia taliana per la luta aitumores, soraldut di picoi che venmanè a fer cures tel zenter nef de

Protonterapia de Trent.La Marcialonga resservda ai aspi-ranc, arlieves e joegn de ic e deeles à abù resservà l travert a Cia-valeis da les 10 inantmesdì de ladomenia, avisa dant che rue i cam-pions. Bon 5° post é vegnù arjontda Alessandro Chiocchetti del SkiCollege de Poza.Grana l’ avèrda dei media de dut lmond per chesta edizion, de valu-ta per la Copa del Mond de la lon-ges distanzes, con 34 nazions ra-prejentèdes, che à abù i compli-ment de la Fis Marathon Cup.Apède a la direta Rai, i é stac’ 18 icanai de la televijions nazionèlesche à moscià l’event, tropes dechisc live, e con chest an ence latelevijion canadeja e di Stac’ Unìs.Ai maestres del pass alternà, i atlecnodics de Norvegia e Svezia, ge évegnù dedicà trasmiscions en dire-ta per 4 ores a la longia.

m.d.

Marcialonga 2016 da marevea

MO

CHEN

Ovita trentina

LAD

INO

zung az bi di Zimbarn, di Möknar un diWalser un åndre o, az bi di sèlnen bo daren albanés, katalò, gréko, ladino,friulò, sloveno, kroato, otschitò, sardoun franco-provenzale. Sidar ‘z djar 2008dise mindathaitn arbatn zoa zokhennase pezzar un z’ stiana panåndar,daz earst von alln fra di djunge. Dadritte Europeada 2016, boda haür bartkhemmen gepsilt in Badiatal unPustertal zuar di lestn tang vo sunjo, iza torneo vo palù vor di mindarhaitn

A lòrf asn tschicht ont laven za mòchen lòchen!I l 2016 è un anno particolare, perchè

tutto arriva prima. Domenica si salutagià il Carnevale, festeggiandolo insie-

me ai pompieri di Fierozzo che organizzano latradizionale maccheronata in caserma. Tutti,grandi e piccini, sono invitati a partecipare,vestiti in maschera o meno, perché l’impor-tante è la voglia di divertirsi e di stare insie-me.

La terza edizione deglieuropei di calcio delleminoranze linguistiche èospitata quest’anno in Alto

Adige Südtirol, dove convivono tregruppi linguistici distinti: il tedesco, illadino e l’italiano. La kermessesportiva si svolgerà infatti nelle valliPusteria e Badia dal 18 al 26 giugno evedrà per la prima volta sfidarsi traloro anche sei squadre femminili.Dopo il successo delle precedentiedizioni del 2008 e del 2012 neiGrigioni svizzeri e nella Lusazia deiSorbi in Germania, sono aumentate lecandidature e, con grandesoddisfazione della FUEN (Unionefederalista delle comunità etnicheeuropee) organizzatrice del torneo,trenta sono le squadre pronte ascendere in campo e a competere peril titolo di campione del 2016.

Di zungen giredet in di Bèlt soinobar di sékstausankh; gåntz bianevo dise soin di gikhent vo ettlanelaüt (dar ingles, ummana vor alle),ma di merarstn soin “khlummanezungen” giredet vo lai a segno laütbo da trang vür soi kultur un soi lemnützante di zung vo soine altn. Dizungmindarhaitn, bo mearar un bomindar, soinda in da gåntz Bèlt. Zostiana in Europa magatmagidenkhan di Katalé, di Otschité, diFrisü, di Basche un di Gallesan. InBeleslånt soinda khent darkhentzbölft mindarhaitn: di sèlenen bo daståmmen abe vo dar alta taütscha

CIMBROEuropeada 2016: gli europei di calciodelle minoranze

Tord Asle Gjerdalen taglia per primo il traguardo di Cavalese

foto Newspower