Upload
gustaaf-smeets
View
216
Download
1
Embed Size (px)
Citation preview
Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in de eerstelijnszorg en thuiszorg
Datum
Naam
Casus de heer van den Burg
81 jr. sinds 1 jaar weduwnaar, woont zelfstandig met hulp van dochter. Sinds 2007 klachten van dementie , na overlijden vrouw klachten duidelijker zichtbaar voor familie.
Consult: dochter maakt zich zorgen. Vader is vergeetachtig, onrust, heeft meer hulp nodig bij de dagelijkse handelingen. De zorg begint haar te zwaar te worden.
Na doorvragen vertelt dochter dat vader bij alle maaltijden wat eet, maar minder, vergeet ook regelmatig tussendoor iets te eten en te drinken. Gewicht is lang niet bepaald. Kleding zit wel ruimer.
Na wegen blijkt de heer 4,5 kg te zijn afgevallen in 6 maanden
Hoe beoordeelt u de voedingstoestand?
Inhoud
Achtergrond ondervoeding
Herkennen van ondervoeding
Ondervoed en dan?
Multidisciplinaire samenwerking
Prevalentie ondervoeding in Nederland
Thuiszorg: 15-20% is ondervoed!
Bron: Landelijke Prevalentiemeting Zorgproblemen. Halfens et al. 2009
Gevolgen ondervoeding in de thuissituatie
Algehele fysieke en psychische
achteruitgang
Ondervoeding
Afname gewichten
spiermassa
Hogere mortaliteit
Verhoogde kans op:-Ziekenhuisopname-Extra thuishulp-Opname in verpleeg-of verzorgingsnhuis-Vallen
Afname kwaliteit van leven
Vertraagd herstel en verminderde afweer
Kans op sociaal isolement
De route van de patiënt
Thuis Opname Thuis
Symptomen
Diagnostiek
Interventie
Herstelfase
Tijd
Voe
ding
stoe
stan
d
Chronische & acute ondervoeding
Risicogroepen eerstelijnszorg
Inzet thuiszorg, wonen in woonzorgcentrum
Ouderen (> 80 jaar)
Meerdere ziekten, chronisch ziekte
COPD, hartfalen, CVA, depressie, dementie, IBD, decubitus, RA, maligniteiten
Polyfarmacie
Lichamelijke beperkingen (fractuur)
Niet passende gebitsprothese, kauw- of slikproblemen
Rond opname in het ziekenhuis
Psychosociale problemen en verwaarlozing;
Alcohol- of drugs misbruik
Vereenzaming
Wat is ondervoeding?
Definitie Ondervoeding1
BMI < 18,5 (< 65 jaar) of < 20 (≥ 65 jaar)* en/of
>10% onbedoeld gewichtsverlies in de laatste 6 maanden en/of > dan 5% in de laatste maand
Definitie risico op ondervoeding
BMI 18,5 -20 (<65 jaar) of 20-22 (≥ 65 jaar) en/of
5-10% gewichtsverlies in de laatste 6 maanden
* bij COPD BMI < 21
¹ Meijers JMM. Awareness of malnutrition in healthcare: the Dutch perspective. Thesis Maastricht University
Herkennen van ondervoeding bij ouderen: SNAQ65+
onbedoeld gewichtsverlies afgelopen 6 maanden
bovenarmomtrek
verminderde eetlust afgelopen week
15 treden trap op en aflopen zonder te rusten
ondervoedniet ondervoed risico op ondervoeding
< 25 cm ≥ 25 cm
≥ 4kg < 4kg
nee ja
ja nee
SNAQ65+ beslisboom
Stap 1
Stap 4
Stap 3
Stap 2
Casus de heer van de Burg (vervolg)
SNAQ65+
Gewichtsverlies: > 4 kg in zes maanden: ondervoed
Definitie ondervoeding
Nodig: huidige gewicht (67 kg)
Gewichtsverlies 5-10 % in zes maanden: risico op ondervoeding
Kernpunten LESA Ondervoeding
Aandacht voor ondervoeding bij risicogroepen is van groot belang en samenwerkingsafspraken zijn nodig
Ondervoeding komt in de thuiszorg en in de verzorgingshuizen bij meer dan 20% van de cliënten voor, over prevalentie in de huisartspraktijk zijn weinig gegevens bekend (en ze lopen sterk uiteen: 0-15%)
SNAQ65+ en Gewicht- en gewichtsverlies65- zijn geschikte instrumenten (naast definitie ondervoeding)
De LESA werkgroep is van mening dat alle cliënten met ondervoeding naar een diëtist moeten worden verwezen
De kunst van een energie- en eiwitverrijkt dieetadvies
Is er meer dan een scheutje slagroom, Fantomalt, Protifar of drinkvoeding?
Ja, adviezen geven over aanpassing van de dagelijkse voeding, uitgaande van de bestaande gewoonten en rekening houdend met de specifieke pathologie.
Het gaat om energie, eiwit EN andere nutriënten.
De verklaring dieetpreparaten kan door diëtist en huisarts getekend worden. Formulier via de site van Zorgverzekeraars Nederland.
Bij ondervoeding geldt het criterium dat de diagnose is gesteld met een gevalideerd screeningsinstrument.
Casus de heer van den Burg (vervolg)
Consult diëtist. Voedingsanamnese:
Maximaal 1 sneetje brood per maaltijd en een glas melk
halve porties warm eten, meestal geen nagerecht
eet en drinkt nauwelijks tussendoor, soms fruit
Voeding bevat 40 gram eiwit en 900 kcal.
Behoefte: 70 gram eiwit en 1800 kcal.
Advies: eiwit- en energieverrijking inclusief 1 compacte drinkvoeding. Thuiszorg wordt geregeld.
Rapportage aan huisarts:
Evaluatie na 1 week
Doet u mee?
Screenen op één of meer risicogroepen
Multidisciplinair behandelen
Experiment evalueren
Tergukoppeling
N.B. Ondersteuning vanuit de Stuurgroep Ondervoeding
www.stuurgroepondervoeding.nl