w okresie 3 lat (2017-2020). Raport regionalny€¦ · na 1000 mieszkańców - 214 osób; 45,8% wszystkich pracujących ogółem stanowią kobiety, a 54,2% mężczyźni. Wskaźniki

Regionalny system informacji edukacyjno-zawodowej południowo-zachodniego regionu

województwa dolnośląskiego (REGSI).

Realizator: Powiat Lubański - Powiatowe Centrum Edukacyjne w Lubaniu

Aleja Kombatantów 2, 59-800 Lubań, tel/fax (075) 64 553 40. Biuro projektu: tel. (075) 645 53 49

Poszukiwani specjaliści w regionie – w południowo-

zachodniej części województwa dolnośląskiego

na podstawie planów zatrudnieniowych pracodawców

w powiatach: lubańskim, bolesławieckim i zgorzeleckim

w okresie 3 lat (2017-2020).

Raport regionalny

Lubań, 2017





WSTĘP

I. O REGIONIE I RYNKU PRACY

1. Charakterystyka powiatów z regionu południowo-zachodniej części województwa

dolnośląskiego

2. Kluczowe wskaźniki rynku pracy w trzech powiatach regionu południowo – zachodniego

województwa dolnośląskiego

II. O PROJEKCIE REGSI

1. O badaniu ankietowym

1.1. Cel badania

1.2. Opis narzędzia badawczego

1.3 Przebieg badania ankietowego

III. ANALIZA UZYSKANYCH WYNIKÓW BADANIA

IV. POSZUKIWANI SPECJALIŚCI W REGIONIE

V. WNIOSKI I REKOMENDACJE

Załączniki:

1. Ankiety badania przedsiębiorców

2. Deklaracja zainteresowania przedsiębiorcy





WSTĘP

W pytaniu o przyszłość, choć ważnym i trudnym, często zadawanym już dzieciom i uczniom,

zawarta jest troska i odpowiedzialność tych wszystkich, którzy starają się dopasować ich

marzenia do rzeczywistości, ułatwić wybór zawodu, który pozwoli łączyć zainteresowania

z pracą, przyniesie satysfakcję, a może nawet radość. Starania rodziców, nauczycieli i samych

zainteresowanych są o tyle trudne, że rynek pracy podlega ciągłym zmianom i nie sposób

wymienić wszystkie zawody przyszłości.

Zatem pytania: W jakich zawodach będzie można znaleźć pracę za kilka lat? Jak zaplanować

karierę zawodową? Jaką wybrać szkołę?, chociaż pokazują niepewność i wątpliwości

kolejnych pokoleń, to są stale aktualne i istotne zarówno dla szkół kształcenia zawodowego

jak i pracodawców. Baczni obserwatorzy zachodzących zmian kulturowych, gospodarczych

i społecznych zgodnie podkreślają, że zakończył się okres łatwej pracy związanej

z tradycyjnym przemysłem, a edukacja – zwłaszcza zawodowa – jest kluczem do życia. To

właśnie rozwój gospodarki rynkowej wpłynął na zmiany w systemie edukacyjnym. Powstało

coraz więcej szkół, które kształcą w dynamicznie rozwijających się nowych specjalnościach,

takich np. jak: finanse, rachunkowość, informatyka, logistyka, reklama, gastronomia.

Wydawałoby się więc, że szkolnictwo zawodowe podąża za kierunkiem zachodzących zmian

w gospodarce rynkowej i kształci w zawodach, specjalnościach poszukiwanych przez

pracodawców. Jednak wyniki licznych badań pokazują, że bardzo często nawet dobrze

przygotowany absolwent szkoły zawodowej nie spełnia oczekiwań pracodawców, którzy

wciąż deklarują, że poszukują specjalistów. Przykładem ilustrującym ten stan rzeczy są

wyniki badania ankietowego, przeprowadzonego wśród przedsiębiorców, w ramach projektu

Regionalny system informacji edukacyjno – zawodowej południowo-zachodniego regionu

województwa dolnośląskiego (REGSI) realizowanego w ramach działania 10.4.1 RPO WD

2014 – 2020 przez Powiat Lubański, którego głównym celem jest poprawa efektywności

kształcenia zawodowego w szkołach ponadgimnazjalnych w powiatach: lubańskim,

bolesławieckim i zgorzeleckim poprzez stworzenie i funkcjonowanie e- platformy REGSI,

wzrost kompetencji nauczycieli przedmiotów zawodowych i doradców edukacyjno –

zawodowych. To tylko potwierdza fakt, że do wszelkich zmian – zwłaszcza tych na rynku

pracy – trzeba się świadomie przygotować. Taką możliwość będą mieli zarówno pracodawcy





jak i dyrektorzy i nauczyciele szkół zawodowych, a zwłaszcza uczniowie, jako przyszli

pracownicy, i ich rodzice, którym prezentujemy wyniki raportu Poszukiwani specjaliści

w regionie – w południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego na podstawie

planów zatrudnieniowych pracodawców w powiatach: lubańskim, bolesławieckim

i zgorzeleckim w okresie 3 lat (2017 – 2020).

I. O REGIONIE I RYNKU PRACY

Województwo dolnośląskie jest jednym z 16 województw w Polsce.

Leży w południowo-zachodniej części kraju. Graniczy od południa z Czechami na długości

410,8 km (z krajami hradeckim, libereckim, ołomunieckim i pardubickim) oraz od zachodu

z Niemcami (z krajem związkowym Saksonią) na długości 76,0 km. Na północnym zachodzie

graniczy z województwem lubuskim, na wschodzie - opolskim, a na północy

z wielkopolskim. Dolny Śląsk zamieszkuje ponad 2,9 mln mieszkańców. Krajobraz Dolnego

Śląska jest bardzo urozmaicony. Obejmuje fragmenty Niziny Środkowoeuropejskiej

(makroregiony: Nizina Śląsko - Łużycka, Nizina Południowo - Wielkopolska, Obniżenie

Milicko - Głogowskie, Wał Trzebnicki i Nizina Śląska) oraz Masywu Czeskiego

(makroregiony: Przedgórze Sudeckie, Pogórze Zachodniosudeckie, Sudety Zachodnie,

Sudety Środkowe i Sudety Wschodnie). Niemal cały obszar województwa leży w dorzeczu

rzeki Odry.

http://www.arimr.gov.pl/o-arimr/oddzialy-regionalne/dolnoslaski-or01.html

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kraj_hradecki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kraj_liberecki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kraj_o%C5%82omuniecki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Kraj_pardubicki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Niemcy

https://pl.wikipedia.org/wiki/Saksonia

https://pl.wikipedia.org/wiki/Nizina_%C5%9Arodkowoeuropejska

https://pl.wikipedia.org/wiki/Makroregion_(geografia)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Nizina_%C5%9Al%C4%85sko-%C5%81u%C5%BCycka

https://pl.wikipedia.org/wiki/Nizina_Po%C5%82udniowowielkopolska

https://pl.wikipedia.org/wiki/Obni%C5%BCenie_Milicko-G%C5%82ogowskie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Obni%C5%BCenie_Milicko-G%C5%82ogowskie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wa%C5%82_Trzebnicki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Nizina_%C5%9Al%C4%85ska

https://pl.wikipedia.org/wiki/Masyw_Czeski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Makroregion_(geografia)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Przedg%C3%B3rze_Sudeckie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pog%C3%B3rze_Zachodniosudeckie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sudety_Zachodnie

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sudety_%C5%9Arodkowe

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sudety_Wschodnie





W województwie znajdują się: 2 parki narodowe (Karkonoski Park Narodowy będący

jednocześnie rezerwatem biosfery UNESCO i Park Narodowy Gór Stołowych)

oraz 67 rezerwatów przyrody oraz wiele obszarów objętych programem Natura 2000.

Dolny Śląsk słynie z bardzo dużej liczby obiektów zabytkowych - jest tu

99 zamków i kilkaset pałaców oraz 3 obiekty wpisane na listę UNESCO.

Pałacyk z początku XX wieku. Lubań, Aleja Kombatantów 2.

Obecnie siedziba Powiatowego Centrum Edukacyjnego w Lubaniu.

Województwo dolnośląskie podzielone jest na 26 powiatów i 4 miasta na prawach powiatu.

Składa się z 4 podregionów statystycznych (GUS) – zgodnych ze standardem NUTS Unii

Europejskiej.

Podregion jeleniogórski obejmuje 1 miasto na prawach powiatu i 8 powiatów:

Jelenia Góra, powiat bolesławiecki, powiat jaworski, powiat jeleniogórski, powiat

kamiennogórski, powiat lubański, powiat lwówecki, powiat zgorzelecki oraz powiat

złotoryjski.

Podregion legnicko-głogowski obejmuje 1 miasto na prawach powiatu i 5

powiatów: Legnica, powiat głogowski, powiat górowski, powiat legnicki, powiat

lubiński oraz powiat polkowicki.

Podregion wałbrzyski obejmuje 1 miasto na prawach powiatu i 5

powiatów: Wałbrzych, powiat dzierżoniowski, powiat kłodzki, powiat świdnicki, powiat

wałbrzyski oraz powiat ząbkowicki.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_narodowy

https://pl.wikipedia.org/wiki/Karkonoski_Park_Narodowy

https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_biosfery

https://pl.wikipedia.org/wiki/UNESCO

https://pl.wikipedia.org/wiki/Park_Narodowy_G%C3%B3r_Sto%C5%82owych

https://pl.wikipedia.org/wiki/Rezerwat_przyrody

https://pl.wikipedia.org/wiki/Natura_2000

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zamek

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%82ac

https://pl.wikipedia.org/wiki/Podregion

https://pl.wikipedia.org/wiki/G%C5%82%C3%B3wny_Urz%C4%85d_Statystyczny

https://pl.wikipedia.org/wiki/NUTS

https://pl.wikipedia.org/wiki/Unia_Europejska

https://pl.wikipedia.org/wiki/Unia_Europejska

https://pl.wikipedia.org/wiki/Jelenia_G%C3%B3ra

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_boles%C5%82awiecki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_jaworski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_jeleniog%C3%B3rski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_kamiennog%C3%B3rski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_kamiennog%C3%B3rski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_luba%C5%84ski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_lw%C3%B3wecki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_zgorzelecki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_z%C5%82otoryjski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_z%C5%82otoryjski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Legnica

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_g%C5%82ogowski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_g%C3%B3rowski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_legnicki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_lubi%C5%84ski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_lubi%C5%84ski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_polkowicki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wa%C5%82brzych

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_dzier%C5%BConiowski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_k%C5%82odzki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%9Bwidnicki_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_wa%C5%82brzyski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_wa%C5%82brzyski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_z%C4%85bkowicki





Podregion wrocławski obejmuje 1 miasto na prawach powiatu i 8

powiatów: Wrocław, powiat milicki, powiat oleśnicki, powiat oławski, powiat

strzeliński, powiat średzki, powiat trzebnicki, powiat wołowski oraz powiat wrocławski.

Mapka woj. dolnośląskiego z podziałem administracyjnym

W obrębie podregionu jeleniogórskiego w części południowo-zachodniej województwa

dolnośląskiego są położone 3 powiaty: bolesławiecki, lubański i zgorzelecki. W związku

z faktem, iż projekt realizowany przez Powiat Lubański - Powiatowe Centrum Edukacyjne

w Lubaniu pt. "Regionalny system informacji edukacyjno-zawodowej

południowo-zachodniego regionu woj. dolnośląskiego (REGSI)" współfinansowany

ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego i budżet Powiatu Lubańskiego

jest adresowany do szkół, nauczycieli, uczniów - mieszkańców oraz przedsiębiorców tych

trzech powiatów, poniżej przedstawiono krótką charakterystykę porównawczą objętych

projektem powiatów.

1. Charakterystyka powiatów z regionu południowo-zachodniej części województwa

dolnośląskiego

Obszar i zaludnienie. Największym pod względem obszaru jest powiat

bolesławiecki - 1303 km2, drugim co do wielkości - zgorzelecki - 838,11 km²,

najmniejszym wśród trzech powiatów jest powiat lubański 428,3 km².

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wroc%C5%82aw

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_milicki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_ole%C5%9Bnicki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_o%C5%82awski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_strzeli%C5%84ski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_strzeli%C5%84ski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%9Bredzki_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_trzebnicki

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_wo%C5%82owski

https://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_wroc%C5%82awski





Pod względem liczby mieszkańców statystyki wyglądają następująco:

powiat zgorzelecki - 91.579 mieszkańców, powiat bolesławiecki - 89.091 osób,

powiat lubański - 55.356 mieszkańców.

W skład powiatu bolesławieckiego wchodzą: gminy miejskie: Bolesławiec, gminy

miejsko-wiejskie: Nowogrodziec, gminy wiejskie: Bolesławiec, Gromadka, Osiecznica,

Warta Bolesławiecka, miasta: Bolesławiec, Nowogrodziec.

W skład powiatu zgorzeleckiego wchodzą: gminy miejskie: Zawidów, Zgorzelec;

gminy miejsko-wiejskie: Bogatynia, Pieńsk, Węgliniec; gminy wiejskie: Sulików, Zgorzelec;

miasta: Zawidów, Zgorzelec, Bogatynia, Pieńsk, Węgliniec.

W skład powiatu lubańskiego wchodzą: gminy miejskie: Lubań, Świeradów-Zdrój, gminy

miejsko-wiejskie: Leśna, Olszyna, gminy wiejskie: Lubań, Platerówka, Siekierczyn,

miasta: Lubań, Świeradów-Zdrój, Leśna, Olszyna.

2. Kluczowe wskaźniki rynku pracy w trzech powiatach regionu południowo –

zachodniego województwa dolnośląskiego

2.1. Praca. W 2015 roku w powiecie lubańskim na 1000 mieszkańców pracowały 152 osoby;

55,7% wszystkich pracujących ogółem stanowią kobiety, a 44,3% mężczyźni.

W powiecie bolesławieckim na 1000 mieszkańców - 205 osób; 52,2% wszystkich

pracujących ogółem stanowią kobiety, a 47,8% mężczyźni. W powiecie zgorzeleckim

na 1000 mieszkańców - 214 osób; 45,8% wszystkich pracujących ogółem stanowią kobiety,

a 54,2% mężczyźni.

Wskaźniki te są znacznie niższe od wartości dla województwa dolnośląskiego oraz znacznie

mniej od wartości dla Polski.

2.2. Zatrudnienie wg sektorów. W powiecie bolesławieckim 19,4% aktywnych zawodowo

mieszkańców pracuje w sektorze rolniczym (rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo

i rybactwo), 42,0% w przemyśle i budownictwie, a 8,9% w sektorze usługowym (handel,

naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie i gastronomia, informacja i komunikacja)

oraz 8,9% pracuje w sektorze finansowym (działalność finansowa i ubezpieczeniowa,

obsługa rynku nieruchomości).

https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82awiec

https://pl.wikipedia.org/wiki/Nowogrodziec_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82awiec_(gmina_wiejska_w_wojew%C3%B3dztwie_dolno%C5%9Bl%C4%85skim)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Gromadka_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Osiecznica_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Warta_Boles%C5%82awiecka_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Boles%C5%82awiec

https://pl.wikipedia.org/wiki/Nowogrodziec

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zawid%C3%B3w

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zgorzelec

https://pl.wikipedia.org/wiki/Bogatynia_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pie%C5%84sk_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%99gliniec_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Sulik%C3%B3w_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zgorzelec_(gmina_wiejska)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zawid%C3%B3w

https://pl.wikipedia.org/wiki/Zgorzelec

https://pl.wikipedia.org/wiki/Bogatynia

https://pl.wikipedia.org/wiki/Pie%C5%84sk

https://pl.wikipedia.org/wiki/W%C4%99gliniec

https://pl.wikipedia.org/wiki/Luba%C5%84_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awierad%C3%B3w-Zdr%C3%B3j

https://pl.wikipedia.org/wiki/Le%C5%9Bna_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Olszyna_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Luba%C5%84_(gmina_wiejska)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Plater%C3%B3wka_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Siekierczyn_(gmina)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Luba%C5%84_(wojew%C3%B3dztwo_dolno%C5%9Bl%C4%85skie)

https://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%9Awierad%C3%B3w-Zdr%C3%B3j

https://pl.wikipedia.org/wiki/Le%C5%9Bna

https://pl.wikipedia.org/wiki/Olszyna





W powiecie lubańskim 24,3% aktywnych zawodowo mieszkańców pracuje w sektorze

rolniczym (rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo), 25,3% w przemyśle i budownictwie,

a 18,3% w sektorze usługowym (handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie

i gastronomia, informacja i komunikacja) oraz 18,3% pracuje w sektorze finansowym

(działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości).

W powiecie zgorzeleckim 8,6% aktywnych zawodowo mieszkańców pracuje w sektorze

rolniczym (rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo), 40,8% w przemyśle i budownictwie,

a 9,2% w sektorze usługowym (handel, naprawa pojazdów, transport, zakwaterowanie

i gastronomia, informacja i komunikacja) oraz 9,2% pracuje w sektorze finansowym

(działalność finansowa i ubezpieczeniowa, obsługa rynku nieruchomości).

2.3. Przeciętne wynagrodzenie. Przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw

w lutym 2017 r. w Polsce wyniosło 4 577 PLN., a na Dolnym Śląsku - 4 253,58 PLN (liczona

na podst. średniej w przedsiębiorstwach zatrudniających min. 10 osób).

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w powiecie lubańskim wynosi 3 313,97 PLN,

co odpowiada 77,90% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w Polsce. Przeciętne

miesięczne wynagrodzenie brutto w powiecie bolesławieckim wynosi 3 548,69 PLN,

co odpowiada 83,42% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w Polsce.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w powiecie zgorzeleckim wynosi 3 630,73 PLN,

co odpowiada 85,35% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w Polsce.

2.4. Bezrobocie rejestrowane w lutym 2017 r. w powiecie lubańskim wyniosło 12,0%, to jest

141,2% średniej krajowej, to znacznie więcej od stopy bezrobocia rejestrowanego dla

województwa dolnośląskiego (7,5%) oraz znacznie więcej od stopy bezrobocia

rejestrowanego dla całej Polski (8,5%). Bezrobocie w powiecie zgorzeleckim wyniosło 7,8%,

tj. 91,8% średniej krajowej, to poniżej stopy bezrobocia rejestrowanego dla województwa

dolnośląskiego oraz mniej od stopy bezrobocia rejestrowanego dla całej Polski. Najniższy

wskaźnik bezrobocia odnotowano w powiecie bolesławieckim, wynosiło ono 6,1%, tj. 71,8%

średniej krajowej - znacznie mniej od stopy bezrobocia rejestrowanego dla województwa

dolnośląskiego oraz znacznie mniej od stopy bezrobocia rejestrowanego dla całej Polski.





2.5. Migracje. Wśród aktywnych zawodowo mieszkańców powiatu lubańskiego 4 867 osób

wyjeżdża do pracy do innych gmin, a 3 763 pracujących przyjeżdża do pracy spoza gminy -

tak więc saldo przyjazdów i wyjazdów do pracy wynosi - 1 104.

Wśród mieszkańców powiatu bolesławieckiego 7 133 osób wyjeżdża do pracy do innych

gmin, a 5 247 pracujących przyjeżdża do pracy spoza gminy - tak więc saldo przyjazdów

i wyjazdów do pracy wynosi - 1 886. Wśród mieszkańców powiatu zgorzeleckiego

10 664 osób wyjeżdża do pracy do innych gmin, a 12 341 pracujących przyjeżdża do pracy

spoza gminy - tak więc saldo przyjazdów i wyjazdów do pracy wynosi 1 677.

2.6. Szkoły. Każdy z trzech powiatów południowo-zachodniego regionu Dolnego Śląska

realizuje zadania w zakresie oświaty. Jednym z nich jest prowadzenie szkół

ponadgimnazjalnych.

Powiaty: bolesławiecki, lubański i zgorzelecki są organami prowadzącymi dla 11 zespołów

szkół ponadgimnazjalnych, w tym 18 techników i zasadniczych szkół zawodowych,

kształcących młodzież w różnych zawodach. Powiat bolesławiecki prowadzi 5 zespołów

szkół, lubański i zgorzelecki po 3 zespoły szkół. W ramach 11 zespołów szkół

ponadgimnazjalnych działają193 szkoły - technika i zasadnicze szkoły zawodowe. W roku

szkolnym 2016/2017 uczyło się tu łącznie 4 236 uczniów, w tym 1 623 dziewcząt (38%)

i 2 622 chłopców (62%). Wśród uczniów jest 85 osób niepełnosprawnych.

Zadania doradztwa edukacyjno-zawodowego realizuje 22 nauczycieli (19 kobiet

i 3 mężczyzn). Ogółem w 11 zespołach szkół w regionie zatrudnionych jest ponad

500 nauczycieli, w tym 150 nauczycieli przedmiotów zawodowych różnych specjalności,

z wykształceniem wyższym.

2.7. Bezrobotni absolwenci. W porównaniu okresu 02.2016 i 02.2017 widoczna jest wyraźna

tendencja spadkowa w grupie bezrobotnych absolwentów w całym regionie.

W powiecie bolesławieckim liczba bezrobotnych absolwentów w lutym 2017 r. to 71 osób,

tj. o 47 mniej niż w roku 2016. W powiecie lubańskim odnotowano w lutym 2017 r.

59 absolwentów bez pracy, to o 58 osób mniej niż rok wcześniej. W powiecie zgorzeleckim

było 56 bezrobotnych absolwentów, to o 38 osób mniej w stosunku do roku ubiegłego.

Z analizy kluczowych wskaźników rynku pracy w trzech powiatach: bolesławieckim,

lubańskim i zgorzeleckim wynika, że średni wskaźnik bezrobocia w regionie w lutym 2017 r.





wyniósł 8,6%, czyli więcej niż w województwie dolnośląskim i w kraju. Wśród aktywnych

zawodowo mieszkańców regionu średnio 1 555 pracowników wyjeżdża do pracy w innych

gminach. Zmniejszyła się liczba bezrobotnych absolwentów szkół w całym regionie, jest ich

średnio 57 osób w każdym z powiatów. Takie dane każą przypuszczać, że kształcenie

zawodowe w regionie południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego jest

ukierunkowane w znacznej części na aktualne i przyszłe potrzeby rynku pracy. Jednocześnie

należy się zastanowić, jak ocenić sytuację, w której pracodawcy (realny rynek pracy) nadal

zgłaszają zapotrzebowanie w zawodach zarówno deficytowych jak i nadwyżkowych. Analiza,

jaką przeprowadzono dzięki realizacji przez Powiat Lubański projektu REGSI, stanowi próbę

wyjścia naprzeciw problemom związanym z rekrutacją pracowników, doborem kadry,

wymaganiom stawianym przed specjalistami, jakich poszukuje lokalny i regionalny rynek

pracy.

Przeprowadzone w ramach realizowanego projektu badania ankietowe pokazują ten problem

z punktu widzenia 302 pracodawców regionu. Poznaliśmy ich plany zatrudnieniowe na

najbliższe 3 lata. Uzyskaliśmy także odpowiedź na pytania: czy poszukują specjalistów,

a jeżeli tak, to w jakich branżach. To niezwykle cenny materiał, który prezentuje niniejszy

Raport.

II. O PROJEKCIE REGSI

Projekt „Regionalny system informacji edukacyjno-zawodowej południowo-zachodniego

regionu woj. dolnośląskiego (REGSI)” realizowany jest w ramach działania 10.4.1 RPO WD

2014-2020 przez Powiat Lubański, w imieniu którego działa Powiatowe Centrum Edukacyjne

w Lubaniu.

Jego celem jest poprawa efektywności kształcenia zawodowego w szkołach

ponadgimnazjalnych w powiatach: lubańskim, bolesławieckim, zgorzeleckim poprzez

stworzenie i funkcjonowanie e-platformy REGSI, wzrost kompetencji nauczycieli

przedmiotów zawodowych i doradców edukacyjno-zawodowych do 30 XI 2018 r.





Projekt REGSI zakłada wsparcie w nowoczesne narzędzia i metody pracy 10 szkół

kształcących zawodowo oraz minimum 40 nauczycieli i 500 uczniów z tych placówek

z terenu powiatów: lubańskiego, bolesławieckiego zgorzeleckiego.

Realizacja całego przedsięwzięcia przyczyni się do poprawy efektywności kształcenia

zawodowego w tych szkołach, a oparta jest na 3 głównych filarach. Pierwszym jest

regionalna e-platforma doradztwa edukacyjno-zawodowego (REGSI), dedykowana

3 grupom odbiorców: 1/uczniom, 2/nauczycielom przedmiotów zawodowych i doradcom

edukacyjno-zawodowym, 3/szkołom.

Na platformie dostępne są: materiały metodyczne, szkolenia ICT on-line dla uczniów

i nauczycieli, interaktywne testy rozpoznawania predyspozycji i zainteresowań dla uczniów,

w tym osób niepełnosprawnych i ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi oraz szereg

innych. Jest tu e-baza poszukiwanych specjalności/zawodów w regionie

z ofertą - informacjami od pracodawców dot. organizacji staży, praktyk zawodowych,

tzw. wyszukiwarka ofert staży/praktyk, porównywarka zawodów, e-baza informacji

nt. planów rozwojowych przedsiębiorców regionu, w tym prognozy zatrudnieniowe

dla powiatów, e-baza instytucji rynku pracy. Źródłem informacji są m.in. powiatowe debaty

o pracy z udziałem pracodawców, instytucji rynku pracy, szkół w każdym powiecie, zasoby

„Barometru zawodów”, informacje z Dolnośląskiego Wojewódzkiego Urzędu pracy oraz

powiatowych urzędów pracy w regionie. Najważniejsze jednak źródło informacji to wyniki

badania ankietowego przeprowadzonego na przełomie kwartału: styczeń - marzec 2017 r.

wśród 302 przedsiębiorców działających w 3 trzech powiatach (szczegółowe informacje dot.

przeprowadzonego badania ankietowego w rozdziale "O badaniu ankietowym"). Oprócz

cennych informacji dot. specyfiki firm w regionie, liczby zatrudnionych pracowników czy

planów zatrudnieniowych na najbliższe lata, część pracodawców złożyła deklarację

dot. możliwości umieszczenia informacji na temat ich firmy na platformie REGSI.

Drugi filar projektu to wsparcie rozwoju zawodowego nauczycieli przedmiotów zawodowych

i doradców edukacyjno-zawodowych. Powstała regionalna sieć wsparcia i wymiany

doświadczeń nauczycieli przedmiotów zawodowych i doradców zawodowych, z cyklem

profesjonalnych szkoleń, w tym szkolenie coachingowe, pozwalające podnieść kwalifikacje

w zakresie doradztwa edukacyjno-zawodowego. Jako działanie uzupełniające zaplanowano





utworzenie regionalnej biblioteczki doradcy edukacyjno-zawodowego w Bibliotece

Pedagogicznej w Lubaniu.

Trzecim filarem są działania edukacyjno-zawodowe w formie dodatkowych konsultacji

dla uczniów i rodziców w łącznej liczbie 2.700 godzin, działania promujące doradztwo w

lokalnym środowisku, organizowane w każdej szkole. W związku z tym szkoły zostały

wyposażone w sprzęt multimedialny na potrzeby doradztwa edukacyjno-zawodowego,

z którego chętnie korzystają.

1. O BADANIU ANKIETOWYM

1.1 Cel i metoda badania

Niniejszy raport stanowi prezentację wyników badania ankietowego przeprowadzonego

wśród 302 przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na terenie powiatów:

bolesławieckiego, lubańskiego i zgorzeleckiego, przeprowadzonego w ramach projektu


woj. dolnośląskiego (REGSI) realizowanego przez Powiat Lubański - Powiatowe Centrum

Edukacyjne w Lubaniu.

Badanie miało na celu zdiagnozowanie potrzeb pracodawców z regionu w zakresie

zapotrzebowania na specjalistów w określonych zawodach. Uzyskany materiał badawczy jest

też cennym źródłem wiedzy w zakresie cech i umiejętności niezbędnych do zatrudnienia

absolwenta, oczekiwanych przez potencjalnego pracodawcę. Zebrane w przedmiotowym

badaniu informacje pomogą szkołom, nauczycielom w przygotowaniu absolwentów,

a uczniom umożliwią nabycie umiejętności ułatwiających przekroczenie bariery pomiędzy

szkołą a rynkiem pracy.

Powiaty jako organy prowadzące szkoły kształcące zawodowo otrzymają bezpośrednią

informację o potrzebach przedsiębiorców na określonych specjalistów. Uzyskana za pomocą

badania prognoza zatrudnieniowa w trzech powiatach ułatwi dostosowanie kształcenia

zawodowego uczniów do potrzeb rynku pracy w regionie.

Wyniki badania ankietowego uzupełnią też zasoby regionalnej e-platformy doradztwa

edukacyjno-zawodowego REGSI. W ramach platformy znajduje się m. in. e-baza





poszukiwanych specjalności i zawodów w regionie oraz e-baza dotycząca organizacji staży

i praktyk zawodowych, w ramach której przedsiębiorcy mogą zgodnie ze złożonymi

deklaracjami składać swoje oferty pracy. Zatem jednym z celów badania ankietowego było

też zapoznanie lokalnych pracodawców z nowoczesnym narzędziem informatycznym, jakim

jest e-platforma REGSI i zaproszenie do wspólnego tworzenia jej zasobów.

Obiektem badań były opinie wyrażane dobrowolnie przez przedsiębiorców lub osoby przez

nich upoważnione. Badania na terenie 3 powiatów prowadzili ankieterzy zatrudnieni

i przygotowani do wykonania przedmiotowego zadania. Każdy z nich otrzymał zestaw

formularzy do przeprowadzenia rozmów z przedsiębiorcami prowadzącymi swoją firmę

na terenie jednego z powiatów: lubańskiego, bolesławieckiego lub zgorzeleckiego.

Były to: Formularz ankiety, Instrukcja dla Ankietera, List do przedsiębiorcy, Deklarację

przedsiębiorcy.

Ankieterzy z respondentami kontaktowali się telefonicznie, elektronicznie lub osobiście.

Wypełniali formularze zgodnie z informacjami uzyskanymi od respondentów. Uzyskane

efekty badania przenieśli do formularza sumującego uzyskane wyniki, tj. Zestawienia

zbiorczego - raportu ilościowego, który wraz z podpisanymi przez zainteresowanych dalszą

współpracą przedsiębiorców Deklaracjami przekazali do biura projektu Regionalny system

informacji edukacyjno-zawodowej południowo-zachodniego regionu woj. dolnośląskiego

(REGSI) w Powiatowym Centrum Edukacyjnym w Lubaniu.

1.2. Opis narzędzia badawczego

W ramach projektu Regionalny system informacji edukacyjno-zawodowej południowo-

zachodniego regionu woj. dolnośląskiego (REGSI) opracowano zestaw narzędzi niezbędnych

do przygotowania i przeprowadzenia badania ankietowego wśród 300 przedsiębiorców,

po 100 z powiatów; lubańskiego, bolesławieckiego i zgorzeleckiego:

a) Formularz Ankieta badania przedsiębiorców (załącznik nr 1)

b) Instrukcja dla Ankietera (załącznik nr 2)

c) List do Przedsiębiorcy (załącznik nr 3)

d) Deklaracja przedsiębiorcy (załącznik nr 4)

e) Formularz Zestawienie zbiorcze - raport ilościowy(...) (załącznik nr 5).





Kwestionariusz Ankiety badania przedsiębiorców jest narzędziem badawczym zastosowanym

do badania ankietowego. Opatrzony w krótką informację objaśniające cel badania,

zbudowany z 24 pytań. Składał się z Metryki (pytania 1-12) oraz części zasadniczej, tj. pytań

dotyczących planów rozwojowych przedsiębiorstwa i zapotrzebowania na specjalistów

(pytania 13-24).

W Metryce należało wpisać podstawowe dane firmy, takie jak: 1. nazwa, 2. adres

przedsiębiorstwa, 3. numer statystyczny (REGON), 4. NIP, 5. informacje o podstawowym

rodzaju działalności wg PKD, 6. forma prawna, 7. rodzaj działalności, 8. wybrać spośród

podanych branżę wiodącą. Ponadto należało wskazać, czas funkcjonowania firmy na rynku

(pytanie 9.) oraz ile osób zatrudnia (10.), z charakterystyką zatrudnionych (kobiety, ON,

mieszkańcy terenów wiejskich, osoby młode/absolwenci, długotrwale bezrobotni, os. powyżej

50 roku życia - pytanie 11). Można było wskazać imię i nazwisko osoby do kontaktów

w sprawie ankiety (12).

1. Nazwa przedsiębiorstwa:

…………………………………………………………………………………………………………………

2. Adres przedsiębiorstwa:

Ulica ………………………………….………………....

� � - � � �

……………………………………………………………

(miejscowość)

Gmina ……………………………………..……………

Powiat…………………………………………………..

Telefon ……….........…………Faks………………….

E-mail (jeżeli posiada)………………………………….

Adres strony internetowej (jeżeli posiada)

..........................................................................

3. Numer statystyczny (REGON)

4. NIP

5. Podstawowy rodzaj działalności

wg PKD ………………………

6. Forma prawna:

Spółka S.A.

Spółka z o.o.

Spółdzielnia

Spółka osobowa

Działalność gospodarcza

Jednostka państwowa

Inna ............................

7. Działalność:

Handel

Produkcja

Usługi

8. Branża wiodąca:

Przemysł

Przetwórstwo rolno-spożywcze

Rolnictwo i rybołówstwo

Budownictwo

Banki

Firmy ubezpieczeniowe, finansowe, prawo

Handel

Usługi drobne naprawy

Łączność, informatyka, media, reklama

Administracja publiczna, oświata i ochrona zdrowia

Inna.............................................................





9. Proszę podać jak długo

istnieje Państwa firma:

10. Proszę określić liczbę osób zatrudnionych w Państwa

przedsiębiorstwie:

nikogo nie zatrudniam

od 1 do 9 pracowników



250 pracowników i powyżej

11. Czy zatrudniają Państwo obecnie :

Kobiety

Niepełnosprawnych

Mieszkańców terenów wiejskich

Osoby młode (absolwentów szkół)

Długotrwale bezrobotnych

Osoby powyżej 50 roku życia

12. Imię i nazwisko osoby wskazanej do kontaktów

w sprawie ankiety:

………………………………………………

Tel.

……….........……………………………………………

E-mail

…………………………………………….............

Metryka Ankiety badania przedsiębiorców

Zasadnicza część kwestionariusza dot. planów rozwojowych przedsiębiorstwa

i zapotrzebowania na specjalistów zawierała 12 pytań, z czego 2 (nr 21 i nr 22) były

pytaniami otwartymi.

Pytanie 13. Jak oceniają Państwo perspektywy rozwojowe swojej firmy. Do wyboru: rozwój

dynamiczny, umiarkowany, stagnacja, upadłość.

Pytanie 14. Proszę wskazać, na jakie trudności natrafili Państwo przy przyjmowaniu nowych

pracowników. Z kafeterii 10 propozycji można było wybrać maksymalnie 3: brak kandydatów

o odpowiednich kwalifikacjach i umiejętnościach; brak kandydatów z odpowiednim

doświadczeniem; zbyt wysokie oczekiwania co do wynagrodzenia potencjalnych

pracowników; zbyt niskie wynagrodzenie oferowane przez pracodawcę; trudne warunki

pracy; niewystarczająca motywacja kandydatów do podjęcia pracy; inne (jakie?).

Pytanie 15. Z jakiego przedziału wiekowego najczęściej zatrudniają Państwo pracowników?

Odpowiedzi do wyboru: do 25 lat; od 26 lat do 35 lat; od 36 lat do 50 lat; powyżej 50 lat.

Pytanie 16. Na jakiej podstawie odbywa się selekcja i wybór pracowników do Państwa firmy?

Odpowiedzi do wyboru: rozmowa kwalifikacyjna; test; ocena CV i listu motywacyjnego;

inne (jakie?).

Pytanie 17. Za pomocą jakich metod poszukują Państwo pracowników w swojej firmie?

Do wyboru: Powiatowy Urząd Pracy, Ogłoszenie w mediach - prasie , Internecie, lokalnej

telewizji; inne (jakie?).





Pytanie 18. Czy w okresie najbliższych 3 lat planują Państwo zwiększyć zatrudnienie

w firmie? Do wyboru była jedna z odpowiedzi: tak lub nie.

Pytanie 19 Proszę podać najważniejsze przyczyny wzrostu zatrudnienia w Państwa firmie?

Z podanego katalogu odpowiedzi można było wybrać maksymalnie 3: dobra sytuacja

finansowa przedsiębiorstwa; zmiany technologiczne wymagające zatrudnienia specjalistów;

zmiany organizacyjne; rozwój działalności (oddziały, filie, handel zagraniczny);

wzrost produkcji; zmiana struktury, profilu działalności firmy; przyjęcie na miejsce innego

pracownika; inne (jakie?).

Pytanie 20. Proszę wskazać na co najbardziej zwracają Państwo uwagę przy zatrudnianiu

nowych pracowników (max 3). Możliwe odpowiedzi: stopień wykształcenia;

posiadane referencje; płeć; wiek; doświadczenie i wiedza praktyczna w danym zawodzie;

wygląd zewnętrzny; odbyte kursy, szkolenia; stopień niepełnosprawności; umiejętności

interpersonalne (np. komunikatywność, praca w zespole); zaangażowanie, inicjatywa,

kreatywność, aktywność; dyspozycyjność; mobilność; inne (jakie?).

Pytanie 21. Jeśli planują państwo zatrudnienie pracowników, to jakich specjalistów, z jakich

dziedzin chcą Państwo zatrudnić? (pytanie otwarte - należało wpisać odpowiedź

w odpowiednie miejsce)

Nazwa zawodu u pracodawcy Nazwa zawodu zgodnie z klasyfikacją zawodów do

badania „Barometr zawodów 2016”

Pytanie 22. Jakie kwalifikacje i umiejętności są wymagane na stanowiskach wskazanych

w pkt. 21? (pytanie otwarte - należało wpisać nazwę zawodu - specjalisty i oczekiwane

na tym stanowisku wymagania)

Nazwa

kwalifikacji/umiejęt

ności

Nazwa zawodu

Obsługa komputera

Obsługa urządzeń

biurowych

Znajomość języków

obcych (jakich?)





Umiejętności

techniczne

Uprawnienia

(jakie?)

Kwalifikacje

zawodowe (jakie?)

Prawo jazdy

(kategoria?)

Inne

(jakie?)

Pytanie 23. Czy są Państwo zainteresowani organizacją staży/ praktyk dla absolwentów szkół/

uczniów? Możliwe odpowiedzi: tak, staży dla absolwentów szkół; tak, praktyk dla uczniów;

nie.

Pytanie 24. Czy chcieliby Państwo, aby oferty pracy wskazane w pkt 21 oraz informacje

nt. staży i praktyk wskazane w pkt 23 zostały umieszczone na regionalnej e-platformie

doradztwa edukacyjno-zawodowego projektu? Możliwe odpowiedzi: tak; nie.

Jeśli przedsiębiorca wyraził wolę współpracy, wówczas podpisywał Deklarację

przedsiębiorcy.

Oprócz kwestionariusza Ankiety badania przedsiębiorców opracowano Instrukcję

dla Ankietera, w której opisano zasady przeprowadzenia badania ankietowego oraz

sumowania otrzymanych wyników badania. Ponadto każdy z Ankieterów otrzymał

w zestawie wydruk Listu do Przedsiębiorcy, podpisanego przez Walerego Czarneckiego

Starostę Lubańskiego z wyjaśnieniem celu badania, idei projektu REGSI oraz z zaproszeniem

do współpracy.

Niezwykle istotnym dla badania narzędziem był Formularz Zestawienie zbiorcze - raport

ilościowy wyników badania ankietowego przeprowadzonego wśród przedsiębiorców z terenu

powiatu .... w okresie: styczeń-marzec 2017 r., w którym każdy z Ankieterów dokonał

analizy ilościowej, zsumowania otrzymanych wyników. Formularz zestawienia składał się

z 3 części:

część I. Metryka

część II. Plany rozwojowe przedsiębiorstw i zapotrzebowanie na specjalistów

część III. Wnioski, podsumowanie badania.





Każda z części zaopatrzona była w krótką instrukcję. Część I. i II. miały na celu zebranie,

zsumowanie uzyskanych informacji, natomiast część III. dotyczyła własnych obserwacji

i wniosków Ankietera dot. przeprowadzonego badania, spostrzeżeń respondentów, oceny

stopnia zainteresowania badaniem oraz stopnia trudności w przeprowadzeniu ankietowania

wśród przedsiębiorców.

1.3. Przebieg badania ankietowego

Proces badania ankietowego wśród przedsiębiorców rozpoczął się przeszkoleniem

Ankieterów i przekazaniem zestawów materiałów badawczych. Każdy z nich został

poinstruowany o zasadach prowadzenia badania ankietowego, o obowiązkach Ankietera.

Mieli oni za zadanie dotarcie do takiej samej liczby 100 przedsiębiorców w wybranym przez

siebie powiecie, przeprowadzenie rozmowy z każdym z respondentów oraz wypełnienie

formularza Ankiety badania przedsiębiorców.

Każdy z Ankieterów otrzymał po 110 zestawów wydrukowych formularzy Ankiety badania

przedsiębiorców, Listów do przedsiębiorcy oraz Deklaracji zainteresowania Przedsiębiorcy.

Do tego dodano Instrukcję dla Ankietera i formularz Zestawienie zbiorcze - raport

ilościowy(...). Dodatkowo, oprócz wersji papierowej Ankieterzy otrzymali wszystkie

dokumenty w wersji elektronicznej.

Nad przebiegiem badania w terenie czuwali: Kierownik merytoryczny oraz Specjalista

regionalny - pracownicy projektu.

Na stronie projektu REGSI: www.regsi.pceluban.pl oraz na stronach 10 szkół biorących

udział w projekcie opublikowano List do Przedsiębiorcy podpisany przez Walerego

Czarneckiego Starostę Lubańskiego, stanowiący zaproszenie do współpracy.

Badanie ankietowe wśród przedsiębiorców trwało od stycznia do marca 2017 r. Ankieterzy

umawiali się z respondentami telefonicznie, e-mailowo, osobiście. Jednak nie zawsze

po wyjaśnieniu celu badania oraz zapoznaniu z zakresem tematycznym i stopniem

szczegółowości Ankiety, wyrażali zgodę na udział w badaniu. W ok. 30% przypadków

Ankieterzy odwiedzali przedsiębiorców nie mniej niż 2-3 razy.

A tak oceniali proces badania ankietowego:





Potencjalni ankietowani w większości przypadków nie chcieli wypełniać ankiet. Spotkałam się

z bardzo różnymi reakcjami, w tym negatywnymi. Często na samo słowo ankieta, pracodawcy

reagowali niechętnie.

Wiele ankiet, które udało się zebrać, były uzyskane jedynie dzięki znajomościom

z właścicielami. Kilkanaście ankiet nie zostało mi zwróconych przez największe firmy.

Badanie w 70% zostało przeprowadzone w bezpośrednim kontakcie z pracodawcą. Natomiast

30% badań przeprowadzono poprzez kontakt telefoniczny oraz drogą elektroniczną. Do 50%

pracodawców należało udać się wielokrotnie. Dwudziestu pracodawców odmówiło udziału

w badaniu.

Na pytanie: Ilu wg Pani/Pana badanych przedsiębiorców okazało zainteresowanie

współpracą w ramach REGSI w zakresie przepływu informacji dot. planów i perspektywy

przygotowania pracowników zgodnie z potrzebami przedsiębiorstwa dwaj Ankieterzy

stwierdzili, że ok. 50% respondentów było zainteresowanych współpracą w ramach

regionalnej platformy REGSI (powiat bolesławiecki i lubański), a w przypadku

przedsiębiorców z powiatu zgorzeleckiego zainteresowanie wyraziło zaledwie 25%

przedsiębiorców.

Stopień trudności badania Ankieterzy określili jako: trudne (powiat bolesławiecki i lubański)

oraz bardzo trudne (powiat zgorzelecki), mając do wyboru 3 odpowiedzi: a) bardzo trudne,

b) trudne, c) łatwe.

Jako największe problemy, które pojawiły się podczas prowadzenia badania ankietowego

wskazano:

- ogólna niechęć pracodawców do „biurokracji”, zbyt duża ilość informacji, które były

wymagane,

- brak wiary pracodawców we właściwe wykorzystanie wyników ankiet,

- deklaracje, na których trzeba było się podpisać,

- duża ilości pytań i zbyt duża ich szczegółowość,

- brak czasu jakim dysponowali pracodawcy





Niezwykle interesujące są uwagi Ankieterów dot. planowania kolejnych badań wśród tej

grupy społecznej. Dotyczyły zarówno organizacji badania, jak też budowy narzędzia

badawczego:

1. Może należy najpierw dotrzeć do organizacji, które skupiają przedsiębiorców,

by poinformować o celach i przydatności takiego przedsięwzięcia. Myślę, że łatwiej

też zachęcić pracodawców, którzy współpracują ze szkołami i takie badania przeprowadzić

przez szkoły.

2. Niektóre pytania zawarte w ankiecie były zbyt szczegółowe, co zniechęcało pracodawców

do poświecenia czasu na wypełnienie ankiety np.: wpisanie nr NIP, REGON, adresu firmy,

osoby do kontaktu, nr telefonu, kodu zawodu i rodzaju działalności wg PKD.

Ponadto przedsiębiorców zrażało pytanie zawarte w pkt. 10 dot. wskazania liczby osób

zatrudnionych w przedsiębiorstwie. Według minie wystarczyłoby, gdyby przedsiębiorca mógł

określić wielkość swojego przedsiębiorstwa (małe, średnie, duże) oraz pytanie zawarte

w pkt. 12 dot. wskazania imienia i nazwiska osoby do kontaktów w sprawie ankiety.

Uważam,

że wystarczające dane pracodawca wskazywał w pkt. 1 i 2 ankiety.

Według mojej oceny ankieta powinna być anonimowa.

Wszystkie opinie realizatorzy projektu winni wziąć pod uwagę przy planowaniu kolejnych

badań wśród przedsiębiorców w regionie.

Przeprowadzone badania ankietowe wśród przedsiębiorców wykazały, że mimo kampanii

informacyjnej nie do wszystkich dotarły informacje dot. celu planowanego badania.

Nie wszyscy przedsiębiorcy wierzą w efektywność prowadzonych jakichkolwiek badań

ankietowych. Niektórzy z nich obawiają się podawania danych firmy, mimo, iż takie

informacje można bez trudu znaleźć na wielu portalach specjalistycznych, istnieją jeszcze

bariery. Dla projektu, szkół, nauczycieli i uczniów niezwykle ważne jest, że jednak duża





grupa przedsiębiorców jest zainteresowana możliwością umieszczania informacji o swojej

firmie, o potrzebach zatrudnieniowych na platformie REGSI.

III. ANALIZA UZYSKANYCH WYNIKÓW BADANIA ANKIETOWEGO

3. Wyniki badań wśród respondentów

3.1. Charakterystyka respondentów

W badaniu ankietowym Poszukiwani specjaliści w regionie – w południowo-zachodniej części

województwa dolnośląskiego na podstawie planów zatrudnieniowych pracodawców

w powiatach: lubańskim, bolesławieckim i zgorzeleckim w okresie 3 lat (2017-2020) wzięło

udział 302 respondentów. Wszyscy ankietowani mają usytuowane swoje firmy

w południowo – zachodniej części województwa dolnośląskiego, w powiatach: lubańskim,

bolesławieckim, zgorzeleckim, stanowiącym obszar badawczy.

3.1.1. Struktura respondentów według okresu działalności przedsiębiorstwa

Na badanych 302 przedsiębiorców z powiatów: bolesławieckiego, lubańskiego

i zgorzeleckiego 233 działa na rynku ponad 5 lat, natomiast 41 istnieje od 2 do 5 lat,

a odpowiednio: 17 i 11 badanych działa do 2 lat i do 1 roku.

Tabela 1. Ankietowani pracodawcy według okresu działalności

Okres działalności Liczba przedsiębiorstw

– powiat bolesławiecki

Liczba przedsiębiorstw

– powiat lubański


– powiat zgorzelecki

Razem w badanym

regionie

a – do 1 roku 7 4 0 11

b – do 2 lat 5 8 4 17

c – od 2 do 5 lat 12 16 13 41

d – ponad 5 lat 76 74 233 11

Ogółem liczba

przedsiębiorstw 100 102 100 302

Źródło: badanie własne





3.1.2. Struktura respondentów według wielkości zatrudnienia

W południowo zachodniej części województwa dolnośląskiego obejmującego powiaty:

bolesławiecki, lubański i zgorzelecki badane podmioty w ilości 302 zostały zakwalifikowane

jako przedsiębiorstwa. Przedsiębiorcy podzieleni zostali na 4 grupy:

a. mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 10 pracowników;

b. przedsiębiorstwa małe zatrudniające mniej niż 50 pracowników;

c. przedsiębiorstwa średnie zatrudniające mniej niż 250 osób;

d. przedsiębiorstwa duże niezaliczające się do w/w kategorii;

Tabela 2. Podział ankietowanych pracodawców ze względu na liczbę osób zatrudnionych

Rodzaje przedsiębiorstw Liczba przedsiębiorstw






Razem w badanym

regionie

a - mikroprzedsiębiorstwa 78 88 70 236

b – przedsiębiorstwa małe 15 7 20 42

c – przedsiębiorstwa

średnie 2 7 4 13

d – przedsiębiorstwa duże 5 0 6 11

Ogółem liczba



Zgodnie z wynikami badania aż 78,1% respondentów reprezentuje mikroprzedsiębiorstwa

zatrudniające od 1 do 9 pracowników, z tego co czwarty respondent deklaruje, że jest to firma

jednoosobowa. Porównywalną liczbę – kolejno 13 i 11 - reprezentują przedstawiciele

średnich i dużych przedsiębiorstw, co stanowi odpowiednio: 4,3% i 3,6% badanych.

Co 7. należy do firm małych, zatrudniających mniej niż 50 pracowników, co stanowi 13,9%

badanych.





Wykres 1. Podział ankietowanych pracodawców ze względu na liczbę osób zatrudnionych

Rodzaj przedsiębiorstwa ze względu na liczbę zatrudnionych

a. mikroprzedsiębiorstwa -78,1%

b. przedsiębiorstwa małe -13,9%

c. przedsiębiorstwa średnie -4,3%

d. przedsiębiorstwa duże -3,6%


3.1.3. Struktura respondentów ze względu na formę organizacyjno – prawną

przedsiębiorstwa

Najczęstszą formą organizacyjno – prawną występującą wśród 302 badanych jest działalność

prowadzona przez osoby fizyczne – to 208 przedsiębiorców. Z ogółu badanych 67

przedsiębiorców reprezentuje spółki prawa handlowego, w tym: spółkę S.A. – 3

respondentów, spółkę z o.o. – 42, a spółkę osobową – 22 przedsiębiorców.

Podmiotów zarejestrowanych jako spółdzielnie wskazano 3, jednostek państwowych – 2,

a 13 z ogółu badanych to inne przedsiębiorstwa.

Tabela 3. Podział ankietowanych pracodawców ze względu na formę organizacyjno - prawną

Forma prawna Liczba przedsiębiorstw






Razem w badanym

regionie

a – spółka S.A. 1 0 2 3

b – spółka z o.o. 15 6 21 42

c – spółka osobowa 14 0 8 22





d – działalność

prowadzona przez osobę

fizyczną

56 90 62 208

e- spółdzielnia 1 0 2 3

f- jednostka państwowa 0 0 2 2

g- inne 13 6 3 22

Ogółem liczba



Wśród firm biorących udział w badaniu dominują przedsiębiorstwa prywatne prowadzone

przez osoby fizyczne i stanowią 68,9 % wszystkich respondentów. Jedynie co piąty podmiot

gospodarczy posiada status spółki prawa handlowego – 22,21%. Niewielki udział mają

tu spółdzielnie – 0,99% , jednostki państwowe – 0,66% oraz inne – 7,3%.

Wykres 2. Podział ankietowanych pracodawców ze względu na formę organizacyjno -

prawną






3.1.4. Struktura respondentów według prowadzonej działalności

Zgodnie z wynikami badania co druga firma zajmuje się usługami, tj. 164 badanych. Jedynie

co trzeci z respondentów prowadzi działalność handlową – 105 respondentów, a co dziesiąty

działalność produkcyjną – 33 przedsiębiorców.

Tabela 4. Podział ankietowanych pracodawców według prowadzonej działalności

Prowadzona działalność Liczba przedsiębiorstw






Razem w badanym

regionie

a - handel 36 41 28 105

b – produkcja 12 6 15 33

c – usługi 52 55 57 164

Ogółem liczba



Wśród badanych 54,3% stanowili pracodawcy prowadzący działalność w zakresie usług,

34,8% prowadzi działalność handlową, tylko 10,9% badanych zajmuje się produkcją.

Wykres 3. Podział ankietowanych pracodawców według prowadzonej działalności

Podział ankietowanych pracodawców

według prowadzonej działalnoś

a - handel - 34,8%

b - produkcja - 10,9%

c - usługi - 54,3%






3.1.5. Struktura respondentów według wiodącej branży

Zgodnie z odpowiedziami respondentów, co trzeci z nich reprezentuje branżę handlową - 95,

co piąty jest przedstawicielem różnych branż – 73, zajmuje się m.in.: transportem, spedycją,

edukacją, produkcją rolną, ceramiką, gospodarką odpadami. Co szósty reprezentuje branżę

budowlaną – 51, a co dziesiąty jest przedstawicielem usług drobnych napraw. Pozostali to

kolejno przedstawiciele branż: przemysł – 13, firmy ubezpieczeniowe, finansowe,

prawo – 10, łączność, informatyka,

media, reklama- 14, administracja publiczna, oświata i ochrona zdrowia – 11, przetwórstwo

rolno – spożywcze – 3, rolnictwo i rybołówstwo – 1.

Tabela 5. Podział ankietowanych pracodawców według wiodącej branży

Branża wiodąca Liczba przedsiębiorstw






Razem w badanym

regionie

a - przemysł 6 2 5 13

b – przetwórstwo rolno -

spożywcze 1 0 2 3

c – rolnictwo i rybołówstwo 0 1 0 1

d - budownictwo 17 16 18 51

e- banki 0 0 0 0

f- firmy ubezpieczeniowe,

finansowe, prawo 4 5 1 10

g- handel 32 34 29 95

h- usługi drobne naprawy 10 12 9 31

i- łączność, informatyka,

media, reklama 6 7 1 14

j- administracja publiczna,

oświata i ochrona zdrowia 4 1 6 11

k- inne 25 7 41 73

Ogółem liczba







Wykres 4. Podział ankietowanych pracodawców według wiodącej branży


3.1.6. Charakterystyka osób zatrudnionych w badanych przedsiębiorstwach

Stan zatrudnienia to jeden z ważniejszych czynników charakteryzujących pozycję firmy

na rynku, ponieważ przedsiębiorstwa mogą się rozwijać m.in. ze względu na zwiększanie

zatrudnienia, poszerzanie/zmianę branży, profilu działalności lub zasięgu działania.

Na ogół rozszerzanie działalności ze względu na branżę lub obszar działania powoduje

zwiększanie obsady kadrowej firmy i odwrotnie, ograniczanie działalności skutkuje często

restrukturyzacją zatrudnienia. Przedmiotem badania była struktura osób zatrudnionych, która

prezentuje się następująco: największą grupę stanowią kobiety - 139, mieszkańcy terenów

wiejskich – 94 oraz kolejno: osoby powyżej 50. roku życia – 68; osoby młode, absolwenci

szkół – 53. Zatrudniono 19 osób niepełnosprawnych i 30 osób długotrwale bezrobotnych.





Tabela 6. Charakterystyka osób zatrudnionych w badanych przedsiębiorstwach

Osoby zatrudnione

W przedsiębiorstwach

powiatu

bolesławieckiego


powiatu lubańskiego


powiatu zgorzeleckiego

Razem w badanym

regionie

Kobiety 60 44 35 139

Niepełnosprawni 9 6 4 19

Mieszkańcy terenów

wiejskich 37 18 39 94

Osoby młode- absolwenci

szkół 28 18 7 53

Długotrwale bezrobotni 8 2 20 30

Osoby powyżej 50. roku

życia 23 18 27 68

Ogółem 165 106 132 403


W badanych 302 przedsiębiorstwach najwięcej zatrudniono kobiet – 34,5% ogólnej

wskazanej liczby, a także mieszkańców terenów wiejskich – 23,3%. Chętnie zatrudniane są

osoby powyżej 50. roku życia - 16,9% i osoby młode, absolwenci szkół – 13,5%. Zatrudniono

tylko 7,4% długotrwale bezrobotnych i 4,7% osób niepełnosprawnych ogólnej liczby

zatrudnionych.

Wykres 5. Charakterystyka osób zatrudnionych w badanych przedsiębiorstwach






3.2. Plany rozwojowe przedsiębiorstw i zapotrzebowanie na specjalistów

Obecny stan zatrudnienia jest wypadkową wielu czynników kształtujących sytuację

kadrową w firmach. W związku z tym interesujące wydaja się powody, dla których

przedsiębiorcy przyjmowali nowych pracowników w kontekście perspektywy rozwoju firmy,

na jakie trudności natrafili przy przyjmowaniu nowych pracowników, jakie kryteria przyjęli

przy zatrudnianiu, z jakiego przedziału wiekowego najczęściej zatrudniają pracowników,

w jaki sposób i jakich specjalistów poszukują.

3.2. 1. Perspektywy rozwojowe firmy

Pracodawcy badanych przedsiębiorstw - w ilości 157 na 302 respondentów - deklarują chęć

zwiększenia zatrudnienia w swojej firmie, co stanowi 52% badanych. Niestety, także prawie

co drugi badany przedsiębiorca – 145 osób - nie planuje zwiększenia zatrudnienia w swojej

firmie – 48% badanych.

Tabela 7. Plany ankietowanych właścicieli firm dotyczące zwiększenia zatrudnienia

Plany pracodawców Liczba przedsiębiorców


Liczba przedsiębiorców–

powiat lubański

Liczba przedsiębiorców


Razem w badanym

regionie

TAK - zwiększy

zatrudnienie

56 39 62 157

NIE - zwiększy

zatrudnienia

44 63 38 145

Ogółem liczba

przedsiębiorstw

100 102 100 302


Ponad połowa ankietowych przedsiębiorców w powiatach bolesławieckim (62)

i zgorzeleckim (56) planuje zwiększenie zatrudnienia. W powiecie lubańskim jest to znacznie

mniejsza liczba, bo jedynie 39 przedsiębiorców planuje nowe zatrudnienia, a aż 63

przedsiębiorców z tego terenu nie planuje w najbliższym czasie zwiększenia zatrudnienia.

Stabilna sytuacja ekonomiczna na rynku pracy przyczynia się zapewne do tego,

że pracodawcy oceniają optymistycznie perspektywy rozwojowe swoich firm. Na 302





przedsiębiorców aż 271, czyli prawie 90% uważa, że ich przedsiębiorstwa rozwijają się.

W sposób umiarkowany – 194 respondentów (64,2%), w sposób dynamiczny –

77 przedsiębiorców (25,5%). O stagnacji mówi tylko 29 z nich, tj. 9,6% badanych,

a o upadłości 2 przedsiębiorców, tj. 0,66% ogółu respondentów.

Tabela 8. Ocena perspektywy rozwojowej firmy według pracodawców

Perspektywa rozwojowa

firmy



Liczba przedsiębiorców–

powiat lubański



Razem w badanym

regionie

Rozwój dynamiczny 32 14 31 77

Rozwój umiarkowany 63 78 53 194

Stagnacja 5 9 15 29

Upadłość 0 1 1 2

Ogółem liczba

przedsiębiorstw

100 102 100 302


Wykres 6. Perspektywy rozwojowe badanych podmiotów prezentuje także poniższy wykres

w ujęciu procentowym.






3.2.2. Przyczyny zwiększania zatrudnienia

Okazuje się, że pracodawcy najczęściej zwiększali zatrudnienie ze względu na dobrą sytuację

finansową przedsiębiorstwa – tak wskazało 79 respondentów z 302 badanych; planowany

rozwój działalności: oddziały, filie, handel zagraniczny – wskazania 66 przedsiębiorców;

przyjęcie na miejsce innego pracownika – 50 respondentów. Co dziesiąty wymienił jeszcze

zmiany organizacyjne (38 badanych).

Natomiast wśród innych czynników wskazywano najczęściej:

- zmiany technologiczne wymagające zatrudnienia specjalistów – 28 przedsiębiorców,

- wzrost produkcji – 26 badanych,

- zmianę struktury, profilu działalności – 15 respondentów,

- brak specjalistów, rozwój firmy, brak kadry – 11 badanych.

Tabela 9. Powody przyjmowania nowych pracowników do pracy wg pracodawców

Przyczyny wzrostu

zatrudnienia w firmie Liczba wskazań –

powiat bolesławiecki Liczba wskazań

– powiat lubański Liczba wskazań

– powiat zgorzelecki Razem w

badanym regionie

Dobra sytuacja

finansowa firmy 10 45 24 79

Zmiany technologiczne

wymagające

zatrudnienia

specjalistów 12 6 10 28

Zmiany organizacyjne 17 6 15 38

Rozwój działalności 26 21 19 66

Wzrost produkcji 6 10 10 26

Zmiana struktury,

profilu działalności

firmy 6 7 2 15

Przyjęcie na miejsce

innego pracownika 23 7 20 50

Inne 11 0 0 11






Wykres 7. Powody przyjmowania nowych pracowników do pracy wg pracodawców

Zdaniem analityków rynku pracy dobra sytuacja finansowa firmy jest podstawowym

argumentem powodującym przyjęcia nowych pracowników do pracy dla respondentów

z branży budowlanej, przemysłowej, telekomunikacji oraz hoteli i restauracji zajmujących

się produkcją i działalnością mieszaną (26,2%). Dla pozostałych branż, których reprezentanci

zajmują się usługami i handlem, najistotniejsze są rozwój działalności i zasięg działania

(21,9%). Z kolei wprowadzanie nowych technologii, które wymagają zatrudnienia

specjalistów ważne jest w branży przemysłowej, telekomunikacji, transporcie i komunikacji,

informatyce i w budownictwie (9,3%). Zmiany organizacyjne oraz zmiana profilu

działalności to powód zatrudniania pracowników głównie w firmach usługowych

zajmujących się pośrednictwem finansowym (12,6%). Co ciekawe, respondenci korzystają

dość często z możliwości przyjęcia na miejsce innego pracownika (16,6%). W ten sposób

zatrudnia się najczęściej w przedsiębiorstwach z branży ubezpieczeniowej oraz z branży

zajmującej się kulturą, rekreacją i sportem. Przyczyną wzrostu zatrudnienia w firmie może

być też fakt, że są to subsydiowane miejsca pracy.





3.2.3. Trudności w pozyskiwaniu pracowników na lokalnym rynku pracy

Przedsiębiorcy biorący udział w badaniu, przy ocenie trudności w pozyskiwaniu

pracowników na lokalnym rynku pracy podkreślali, że wynikają one przede wszystkim

z braku kandydatów o odpowiednich kwalifikacjach i umiejętnościach (155 wskazań)

i odpowiedniego doświadczenia (95 wskazań) oraz niewystarczającej motywacji kandydatów

do podjęcia pracy (105 wskazań). Ważne też są zbyt wygórowane oczekiwania płacowe

kandydatów (77 wskazań) oraz zbyt niskie wynagrodzenie oferowane przez pracodawcę

(16 wskazań).

Tabela 10. Ranking czynników, które utrudniają znalezienie odpowiednich pracowników

na lokalnym rynku pracy

Czynniki utrudniające

znalezienie

pracowników

Liczba wskazań –




badanym regionie

Brak kandydatów

o odpowiednich

kwalifikacjach

i umiejętnościach 64 51 40 155

Brak kandydatów

z odpowiednim

doświadczeniem 34 37 24 95

Zbyt wysokie

oczekiwania płacowe 16 30 31 77

Zbyt niskie oferowane

wynagrodzenie 2 8 6 16

Trudne warunki pracy 2 7 16 25

Niewystarczająca

motywacja kandydatów

do pracy 35 31 39 105

Inne 2 0 0 2






Wykres 8. Ranking czynników, które utrudniają znalezienie odpowiednich pracowników

na lokalnym rynku pracy


3.2.4. Kryteria zatrudniania nowych pracowników

Respondenci wskazują trzy istotne dla nich kryteria zatrudniania nowych pracowników.

Doświadczenie i wiedzę praktyczną w danym zawodzie wskazało 179 badanych,

zaangażowanie, inicjatywę, kreatywność i aktywność okazała się ważnym kryterium

dla 105 przedsiębiorców, a umiejętności interpersonalne są istotne dla 84 respondentów.

Z kolei stopień wykształcenia, posiadane referencje, odbyte kursy, szkolenia

i dyspozycyjność to cenne atuty przyszłych pracowników dla ponad 50 pracodawców.

Pozostałe kryteria to: wiek (29 wskazań), wygląd zewnętrzny (28 wskazań), płeć i mobilność

(po 11 wskazań), stopień niepełnosprawności (4 wskazania).





Tabela 11. Kryteria zatrudniania nowych pracowników

Kryteria zatrudniania

nowych pracowników Liczba wskazań –




badanym regionie

Stopień wykształcenia 15 16 9 40

Posiadane referencje 17 23 10 50

Płeć 0 5 6 11

Wiek 11 8 10 29

Doświadczenie i wiedza

praktyczna w danym

zawodzie 71 73 35 179

Wygląd zewnętrzny 5 20 3 28

Odbyte kursy, szkolenia 15 10 16 41

Stopień

niepełnosprawności 4 0 0 4

Umiejętności

interpersonalne 38 28 18 84

Zaangażowanie,

inicjatywa, kreatywność,

aktywność 39 41 25 105

Dyspozycyjność 11 14 26 51

Mobilność 2 4 5 11

Inne 1 0 0 1






Wykres 9. Kryteria zatrudniania nowych pracowników.

0

50

100

150

200

Kryteria zatrudniania nowych pracowników


Pracodawcy wskazali także przedziały wiekowe, w jakich najchętniej zatrudniają

pracowników. Zdecydowana ich większość zatrudnia pracowników w przedziale wiekowym

od 26 do 35 lat (160 wskazań) i od 36 do 50 lat (104 wskazań), co stanowi kolejno:

53% respondentów i 34,4% badanych. Tylko 27 przedsiębiorców zatrudniłoby pracowników

w przedziale wiekowym do 25 roku życia – 27 wskazań, co stanowi 8,9% badanych.

W najgorszej sytuacji są przyszli pracownicy w wieku powyżej 50 lat, takich zatrudniłoby

tylko 11 pracodawców.

Tabela 12. Preferowany wiek przyszłych pracowników – wskazania pracodawców

Przedziały wiekowe Wskazania

przedsiębiorców –

powiat bolesławiecki

Wskazania

przedsiębiorców–

powiat lubański

Wskazania


powiat zgorzelecki

Razem w

badanym regionie

do 25 lat 12 10 5 27





od 26 lat do 35 lat 57 57 46 160

od 36 lat do 50 lat 29 26 49 104

powyżej 50 lat 2 9 0 11

Ogółem 100 102 100 302


Wykres 10. Wiek przyszłych pracowników – wskazania pracodawców w ujęciu procentowym

Wiek przyszłych pracowników – wskazania pracodawców w ujęciu procento

do 25 lat

od 26 lat do 35 lat

od 36 lat do 50 lat

powyżej 50 lat


3.2.5. Organizacja staży dla absolwentów szkół i praktyk dla uczniów

Osoby młode, studenci, absolwenci stanowią grupę najbardziej zagrożoną bezrobociem

nie tylko w Polsce. Niestety, pracodawcy wolą stawiać na doświadczonych pracowników,

nie są zainteresowani organizowaniem staży i praktyk, co potwierdzają wyniki ankiet.

Aż 131 pracodawców na 302 badanych nie jest zainteresowanych organizacją ani staży

dla absolwentów, ani praktyk dla uczniów (43,4%). Tylko co czwarty pracodawca wykazuje

zainteresowanie organizacją staży dla absolwentów (83 przedsiębiorców wyraziło akces





ich organizacji) oraz praktyk dla uczniów (pozytywną deklarację wypowiedziało

88 pracodawców). Łącznie 171 respondentów (56,2 %) jest otwartych taką formę współpracy

z młodymi przyszłymi pracownikami.

Tabela 13. Organizacja staży dla absolwentów i praktyk dla uczniów – wskazania

pracodawców

Zainteresowanie

pracodawców

organizacją staży

i praktyk

Wskazania



Wskazania


powiat lubański

Wskazania


powiat zgorzelecki

Razem w

badanym regionie

Tak, staży dla

absolwentów szkół 34 31 18 83

Tak, praktyk dla

uczniów 28 30 30 88

Nie 38 41 52 131

Ogółem 100 102 100 302

Wykres 11. Organizacja staży dla absolwentów i praktyk dla uczniów – wskazania

pracodawców

Organizacja staży dla absolwentów i praktyk dla uczniów –wskazania pracodawców

Tak, staży dla absolwentów szkół - 27,5%

Tak, praktyk dla uczniów -29,1%

Nie - 43,4%






3.3. Dobór kadr – rekrutacja

Z danych zebranych w badaniu wynika, że wielkość zatrudnienia w firmach zlokalizowanych

na terenie powiatów: bolesławieckiego, lubańskiego i zgorzeleckiego podlega umiarkowanym

i dynamicznym zmianom, zwłaszcza w przypadku niewielkiej liczby zatrudnianych

lub zwalnianych pracowników. Przedsiębiorcy dążą do optymalizacji obsady kadrowej przede

wszystkim ze względu na zmieniającą się sytuację ekonomiczną i koniunkturę na rynku oraz

sytuację finansową w swoich firmach. Jak już wspomnieliśmy, ważnymi czynnikami

determinującymi dynamikę zmian są: dobra sytuacja finansowa przedsiębiorstwa, rozwój

działalności oraz zmiany organizacyjne i technologiczne, które w większości firm powodują

raczej zwiększanie zatrudnienia oraz tzw. „czynnik ludzki”, tzn. naturalny ruch kadrowy

lub fluktuację kadr z woli pracownika bądź pracodawcy. Te czynniki świadczą o chęci

przedsiębiorców do optymalizacji zatrudnienia nie tylko ze względu na liczbę pracowników,

ale również ze względu na jakość zatrudnianej kadry. Respondenci - chcąc zatrudnić nowych

pracowników - korzystają z wielu sposobów rekrutacji, dzięki którym mają możliwość

wybrać spośród wielu kandydatów tego najlepszego.

3. 3.1. Sposoby rekrutacji

Okazuje się, że, wbrew obiegowej opinii, pośrednictwo pracy świadczone przez urzędy pracy

cieszy się dużym zainteresowaniem przedsiębiorców – 118 pracodawców wskazało tę metodę

jako preferowany sposób poszukiwania pracowników do swojej firmy, co stanowi 39,1%

badanych. Następnym ważnym sposobem rekrutacji nowych pracowników jest nabór poprzez

ogłoszenie w mediach: prasie, Internecie, lokalnej telewizji. Tę metodę poszukiwania nowych

pracowników wskazało 97 respondentów, co stanowi 32,1% ankietowanych. Nadal duże

znaczenie mają przyjęcia do pracy z polecenia lub na podstawie referencji – 87 wskazań,

co stanowi 28,8% badanych.





Tabela 14. Sposoby rekrutacji

Sposoby rekrutacji Wskazania



Wskazania


powiat lubański

Wskazania


powiat zgorzelecki

Razem w

badanym regionie

Powiatowy Urząd Pracy 54 41 23 118

Ogłoszenie w mediach 35 47 15 97

Inne: doświadczenie,

z polecenia 11 14 62 87

Ogółem 100 102 100 302


Wykres 12. Ranking sposobów rekrutacji pracowników

3.3.2. Proces selekcji i wyboru pracowników

Ankietowani pracodawcy świadomi faktu, że o sukcesie ich firmy stanowią jej pracownicy,

stosują szeroką gamę sposobów rekrutacji (patrz Tabela 13. Sposoby rekrutacji) i selekcji

pracowników. Przebieg doboru pracownika różni się w zależności od wielkości firmy,

złożoności stosowanych technik rekrutacji i selekcji oraz specyfiki stanowiska.

W procesie doboru pracownika respondenci wykorzystali następujące metody selekcji:

- rozmowę kwalifikacyjną wskazało 207 pracodawców na 302 badanych (68,5%);

- ocenę CV i listu motywacyjnego wskazało 47 pracodawców (15,6%);





- test wskazało 40 pracodawców (13,2%);

- inne: doświadczenie, z polecenia wskazało 8 pracodawców (2,7%).

Tabela 15. Preferowane przez pracodawców sposoby selekcji pracowników

Sposoby selekcji

pracowników

Wskazania



Wskazania


powiat lubański

Wskazania


powiat zgorzelecki

Razem w

badanym regionie

Rozmowa

kwalifikacyjna 83 93 31 207

Test

11 7 22 40

Ocena CV i listu

motywacyjnego 21 11 15 47

Inne: doświadczenie,

z polecenia 4 0 4 8


Wykres 13. Ranking metod stosowanych przez pracodawców podczas selekcji i wyboru

pracowników

Ranking metod stosowanych przez pracodawców podczas selekcji i wyboru pracowników

Rozmowa kwalifikacyjna -68,5%

Test - 13,2%

Ocena CV i listu motywacyjnego - 15,6%

Inne: doświadczenie, z polecenia… - 2,7%






IV. POSZUKIWANI SPECJALIŚCI W REGIONIE

4.1 Kierunki kształcenia a zawody deficytowe w regionie

Szkoły ponadpodstawowe w regionie południowo-zachodniej części Dolnego Śląska kształcą

w wielu różnych zawodach, oferują młodzieży możliwość uzyskania określonych

kwalifikacji. Czy jednak absolwent szkoły średniej z powiatu bolesławieckiego, lubańskiego

czy zgorzeleckiego znajdzie zatrudnienie na lokalnym rynku pracy?

W szkołach kształcenia zawodowego w regionie oferowane jest przygotowanie do podjęcia

pracy: w technikach - w 24 specjalnościach, w zasadniczych szkołach zawodowych -

w 28 zawodach. Prognozy rynku pracy na 2017 roku wskazują, że spośród 24 specjalności

technikum tylko absolwenci jedenastu potencjalnie mogą znaleźć zatrudnienie, tj. 46%

techników przygotowuje pracowników zgodnie z potrzebami rynku pracy. W przypadku 28

zawodów proponowanych w ramach oferty zasadniczych szkół zawodowych możliwość

znalezienia zatrudnienia w regionie będzie miało 61% absolwentów.

Tabela 16. Kierunki kształcenia w regionie a poszukiwani specjaliści

Kierunki kształcenia w regionie a poszukiwani specjaliści

TECHNIKUM ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA

Liczba kierunków

kształcenia/zawodów

Liczba zawodów-

specjalności

poszukiwanych na rynku

pracy

Liczba kierunków

kształcenia

Liczba zawodów-

specjalności

poszukiwanych

na rynku pracy

24

11

28

17

Źródło: badania własne i Barometr zawodów





Wykres 14. Kierunki kształcenia w regionie a poszukiwane specjalności na rynku pracy

W celu przedstawienia sytuacji zatrudnieniowej dla absolwentów kierunków kształcenia

i zawodów możliwych do uzyskania po ukończeniu szkół funkcjonujących w regionie, oprócz

danych z badania ankietowego wśród pracodawców trzech powiatów, dodatkowo

przeanalizowano wyniki prognoz zatrudnieniowych na 2017 r., które zebrano w badaniu

"Barometr zawodów". Kolorem żółtym oznaczono te zawody, kierunki kształcenia, których

absolwenci mogą znaleźć zatrudnienie. Porównano dane z tabeli "Szkoły wg typów

kształcenia" z zestawieniem "Poszukiwani specjaliści na rynku pracy" opracowanym na

podstawie zasobów programu "Barometr zawodów" dla każdego z 3 powiatów w zakresie

zawodów deficytowych1.

1 "Barometr zawodów" to jednoroczna prognoza sytuacji w zawodach. Barometr dzieli zawody na trzy grupy: deficytowe,

zrównoważone i nadwyżkowe. Zawody deficytowe to takie, w których w najbliższym roku nie powinno być trudności

ze znalezieniem pracy, gdyż zapotrzebowanie pracodawców będzie w ich przypadku duże, a podaż pracowników chętnych

do podjęcia zatrudnienia i mających odpowiednie kwalifikacje – niewielka.

Zawody zrównoważone to takie, w których liczba ofert pracy będzie zbliżona do liczby osób zdolnych i chętnych do podjęcia

zatrudnienia w danym zawodzie (podaż i popyt zrównoważą się).

Zawody nadwyżkowe, w których znalezienie pracy może być trudniejsze ze względu na małe zapotrzebowanie oraz wielu

kandydatów chętnych do podjęcia pracy i spełniających wymagania pracodawców.





Tabela 17. Wykaz kierunków kształcenia w ramach technikum i zasadniczych szkół

zawodowych, oferowanych przez 10 zespołów szkół kształcenia zawodowego biorących udział

w projekcie REGSI z powiatów: bolesławieckiego, lubańskiego i zgorzeleckiego.

Szkoły wg typów kształcenia w regionie

Technikum

nauczane 24 specjalności;

11 zawodów oczekiwanych na rynku pracy

(oznaczone żółtym kolorem)

Zasadnicza szkoła zawodowa

nauczanych 28 specjalności;

17 - oczekiwanych na rynku pracy (kolor żółty)

fototechnik

technik architektury krajobrazu

technik budownictwa

technik cyfrowych procesów graficznych

technik ekonomista

technik elektryk

technik geodezji

technik handlowiec

technik hotelarstwa

technik informatyk

technik inżynierii środowiska i melioracji

technik leśnik

technik logistyk

technik mechanik

technik mechatronik

technik obsługi turystycznej

technik organizacji reklamy

technik pojazdów samochodowych

technik spedytor

technik teleinformatyk

technik usług fryzjerskich

technik weterynarii

technik żywienia i usług gastronomicznych

cieśla

cukiernik

dekarz

drukarz

elektromechanik pojazdów samochodowych

elektryk

fotograf

fryzjer

kominiarz

kucharz

lakiernik

malarz – tapeciarz

mechanik pojazdów samochodowych

monter elektronik

monter instalacji budowlanych

monter konstrukcji budowlanych

monter sieci komunalnych

monter sieci, instalacji i urządzeń sanitarnych

monter zabudowy i robót wykończeniowych

w budownictwie

murarz – tynkarz

ogrodnik

operator obrabiarek skrawających

piekarz, posadzkarz

sprzedawca, stolarz, ślusarz.

Barometr pokazuje zapotrzebowanie na zawody w każdym z powiatów w Polsce. Lecz nie tylko. Barometr dostępny jest także

na poziomie województw.1 Badanie jest przeprowadzane na zlecenie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

"Barometr" jest badaniem jakościowym. Powstaje osobno dla każdego powiatu w Polsce. Opiera się na opinii ekspertów,

którzy na przełomie III i IV kwartału spotykają się i wspólnie analizują sytuację w poszczególnych zawodach. Uczestnicy

badania (pracownicy powiatowych urzędów pracy, prywatnych agencji zatrudnienia oraz innych instytucji zorientowanych

w sytuacji na lokalnym rynku pracy) w toku dyskusji udzielają odpowiedzi na następujące pytania:

-Jak zmieni się zapotrzebowanie na pracowników w danym zawodzie w nadchodzącym roku? Czy będzie ono rosnąć, maleć

czy pozostanie bez zmian?

-Jak będzie się kształtować relacja między dostępną siłą roboczą a zapotrzebowaniem na pracowników w danym zawodzie?

Czy wystąpi deficyt poszukujących pracy czy ich nadwyżka, czy może popyt i podaż zrównoważą się?





Tabela 18. Zawody deficytowe - prognoza na 2017 rok dla 3 powiatów... zawiera informacje

uzyskane z "Barometru zawodów", programu ogólnopolskiego, który gromadzi materiały

z prowadzonych badań z udziałem powiatowych urzędów pracy, i innych instytucji

zatrudnieniowych, poddane głębokiej analizie ekspertów ds. rynku pracy. Profesjonalna

diagnoza dla każdego powiatu i województwa w Polsce wskazuje zawody deficytowe, określa

też zawody stanowiące nadwyżkę w danym powiecie, województwie. jest cennym źródłem

informacji dla instytucji zajmujących się rynkiem pracy, rekrutacją oraz planowaniem

nowych kierunków kształcenia.

Tabela 18. Zawody deficytowe - prognoza na 2017 rok dla 3 powiatów (Barometr zawodów, 2016: https://barometrzawodow.pl/pl/dolnoslaskie/prognozy-dla-powiatow/2017)

Poszukiwani specjaliści na rynku pracy

(wg Barometru zawodów)

Powiat bolesławiecki Powiat lubański Powiat zgorzelecki

agenci ubezpieczeniowi

betoniarze i zbrojarze

blacharze i lakiernicy

samochodowi

brukarze

ceramicy i rzemieślnicy obróbki

szkła

cieśle i stolarze budowlani

cukiernicy

dekarze i blacharze budowlani

diagności samochodowi

fizjoterapeuci i masażyści

fryzjerzy

geodeci i kartografowie

graficy komputerowi

inspektorzy nadzoru budowlanego

inżynierowie budownictwa

inżynierowie mechanicy

kamieniarze

kelnerzy i barmani

kierowcy autobusów

kierowcy samochodów

ciężarowych i ciągników

siodłowych

kierownicy budowy

kierownicy ds. produkcji

krawcy i pracownicy produkcji

odzieży

magazynierzy

mechanicy pojazdów samochod.

monterzy instalacji budowlanych

agenci ubezpieczeniowi

architekci i urbaniści


brukarze



inspektorzy nadzoru

budowlanego


inżynierowie mechanicy

kierowcy autobusów



siodłowych

kierownicy budowy

kucharze

nauczyciele języków obcych i

lektorzy

nauczyciele praktycznej nauki

zawodu

nauczyciele przedmiotów

ogólnokształcących


zawodowych

nauczyciele szkół specjalnych

operatorzy i mechanicy sprzętu

do robót ziemnych

operatorzy maszyn do produkcji

wyrobów chemicznych

operatorzy obrabiarek

skrawających


biolodzy, biotechnolodzy,

biochemicy

blacharze i lakiernicy

samochodowi

brukarze


cukiernicy


diagności samochodowi

elektromechanicy

i elektromonterzy

farmaceuci

fizjoterapeuci i masażyści

inspektorzy nadzoru

budowlanego


inżynierowie chemicy

i chemicy

kelnerzy i barmani

kierowcy autobusów



siodłowych

kierownicy budowy

kierownicy ds. usług

kucharze

lakiernicy

mechanicy pojazdów

samochodowych

monterzy instalacji





murarze i tynkarze

nauczyciele języków obcych i

lektorzy

nauczyciele praktycznej nauki

zawodu


zawodowych


operatorzy i mechanicy sprzętu do

robót ziemnych


skrawających

opiekunowie osoby starszej lub

ON

piekarze

pielęgniarki i położne

posadzkarze

pracownicy ds. jakości

pracownicy ds. rachunkowości

i księgowości

pracownicy fizyczni w produkcji i

pracach prostych

pracownicy ochrony fizycznej

pracownicy służb mundurowych

przedstawiciele handlowi

recepcjoniści i rejestratorzy

robotnicy budowlani

robotnicy obróbki drewna

i stolarze

robotnicy obróbki skóry

samodzielni księgowi

sekretarki i asystenci

spawacze

specjaliści ds. finansowych

specjaliści ds. zarządzania

zasobami ludzkimi i rekrutacji

spedytorzy i logistycy

technicy elektrycy

technolodzy robót

wykończeniowych w

budownictwie

opiekunowie osoby starszej lub

ON

posadzkarze

pracownicy ds. budownictwa

drogowego

pracownicy sprzedaży

internetowej

pracownicy telefonicznej i

elektronicznej obsługi klienta,

ankieterzy, teleankieterzy

psycholodzy i psychoterapeuci

robotnicy budowlani

spawacze

spedytorzy i logistycy

szefowie kuchni

technicy budownictwa

technicy elektrycy

terapeuci zajęciowi

budowlanych

monterzy okien i szklarze

murarze i tynkarze


operatorzy i mechanicy

sprzętu do robót ziemnych


skrawających

opiekunowie osoby starszej

lub ON

piekarze

pielęgniarki i położne

pomoce kuchenne

posadzkarze

pracownicy socjalni

przedstawiciele handlowi

psycholodzy i psychoterapeuci

robotnicy leśni

robotnicy obróbki drewna i

stolarze

samodzielni księgowi

spawacze

specjaliści ds. organizacji

produkcji

specjaliści technologii

żywności i żywienia

szefowie kuchni

technicy mechanicy

technolodzy robót

wykończeniowych w

budownictwie

terapeuci zajęciowi

Przyglądając się przeprowadzonej analizie należy pamiętać, iż dane statystyczne zebrane

w cytowanym wyżej badaniu w ramach "Barometru" oraz informacje zebrane

w przeprowadzonym w ramach projektu "REGSI" badaniu ankietowym wśród pracodawców

3 powiatów oddają jedynie w pewnej części sytuację regionalnego rynku pracy. Nie dają

odpowiedzi na szereg pytań, np. czy absolwenci kończący szkoły zawodowe posiadają

wystarczające umiejętności w konkretnym zawodzie, czy są w stanie wykonywać pracę na





poziomie oczekiwań pracodawców? Analiza wyników badań nie upoważnia do stwierdzenia,

czy warunki oferowane przez lokalnych pracodawców są dla pracowników wystarczająco

atrakcyjne. Czy pracodawca jest skłonny przygotować absolwenta określonego typu szkoły

i specjalności do pracy poprzez system staży czy innych form przygotowania zawodowego.

Jednakże prezentowane porównanie pozwala zaobserwować, ile szkół i w jakich zawodach

przygotowuje młodzież zgodnie z oczekiwaniami pracodawców kreujących regionalny rynek

pracy. Być może niniejsza analiza ułatwi też podejmowanie przez przyszłych uczniów

i ich rodziców decyzji dotyczących wyboru szkoły ponadpodstawowej, po ukończeniu której

nie będzie trudno znaleźć ofertę pracy.

4.2. Poszukiwani specjaliści w regionie – w południowo-zachodniej części województwa

dolnośląskiego na podstawie planów zatrudnieniowych pracodawców w powiatach:

lubańskim, bolesławieckim i zgorzeleckim w okresie 3 lat (2017-2020) – wyniki badań.

4.2.1 Potrzeby zatrudnieniowe

Badanie ankietowe przeprowadzone w ramach projektu "REGSI" w miesiącach

styczeń-marzec 2017 r. wśród 302 przedsiębiorców trzech powiatów: bolesławieckiego,

lubańskiego i zgorzeleckiego pozwoliło określić jakość i ilość potrzeb zatrudnieniowych

w regionie. W oparciu o wskazane potrzeby opracowano zestawienie ilustrujące potrzeby

rynku pracy w regionie. Należy jednak pamiętać, iż w badaniu ankietowym wzięła udział

jedynie część przedsiębiorców funkcjonujących w trzech powiatach, zatem wskazane plany

dotyczące zatrudnienia to jedynie część potrzeb zatrudnieniowych w regionie.

W tabeli wypisano nazwy zawodów, jakie funkcjonują u pracodawców. Są one zgodne

z nazwami zawodów ujętych w klasyfikacji Barometru zawodów. W każdym z badanych

powiatów najczęściej występują podobne potrzeby, ale są też i pojedyncze, odnoszące się

do jednego powiatu. Poniższa tabela obrazuje wszystkie sytuacje, jakie wskazali badani

przedsiębiorcy. Dane dot. liczby pracowników planowanych do zatrudnienia ujęto

z podziałem na powiaty, ale też wskazano ogólną liczbę potrzeb zatrudnieniowych

w określonym zawodzie w regionie.





Tabela 19. Potrzeby zatrudnieniowe w regionie

Nazwa zawodu

u pracodawcy

Liczba pracowników planowanych do zatrudnienia

Ogółem

w

regionie Powiat

bolesławiecki

Powiat

lubański

Powiat

zgorzelecki

agent

ubezpieczeniowy

1 1 0 2

architekt 0 1 0 1

audytor 1 0 0 1

barman 1 0 0 1

brukarz 2 0 1 3

cukiernik 0 1 0 1

dekarz 0 2 0 2

doradca klienta 1 0 1 2

drwal 1 2 1 4

elektromonter 0 1 3 4

elektryk 6 2 0 8

farmaceuta 0 1 0 1

formiarz ceramiki 1 0 0 1

fryzjer 0 3 2 5

hodowca bydła 1 0 0 1

hydraulik 0 0 2 2

informatyk, grafik

komputerowy,

programista

5 4 0 9

kaletnik 0 1 0 1

kelner 2 4 3 9

kierowca 6 7 14 27

kierownik sklepu 1 0 0 1

konserwator 0 0 1 1

kosmetyczka 0 3 4 7

krojczy 1 0 0 1

księgowy 3 5 1 9

kucharz 4 7 2 13

kurier 1 0 0 1

logistyk 2 1 2 5

magazynier 3 2 0 5

mechanik 1 6 0 7

modelarz ceramiki 1 0 0 1

monter: reklam,

mebli

1 3 0 4

nauczyciel 3 1 2 6

operator

maszyn CNC

2 2 0 4

operator koparki,

ładowarki

3 1 0 4

operator pilarki 0 0 1 1

operator

przenośników

0 0 1 1

opiekun 0 0 3 3





optyk, okulista 2 0 0 2

piekarz 0 1 1 2

pielęgniarka 0 0 6 6

pokojówka 0 1 3 4

pracownik ochrony 0 0 1 1

projektant: wnętrz,

instalacji

0 3 0 3

przedstawiciel

handlowy

2 0 0 2

psycholog,

psychoterapeuta

0 1 0 1

recepcjonista 0 1 1 2

robotnik 0 0 2 2

robotnik budowlany 1 10 9 20

salowa 0 0 4 4

sekretarka 2 4 1 7

spawacz 1 0 5 6

specjalista

ds. ochrony

środowiska

1 0 0 1

specjalista ds.

marketingu

0 1 0 1

sprzedawca 12 14 8 34

stolarz 0 2 2 4

szewc 0 1 0 1

szwaczka 1 0 11 12

ślusarz 1 0 1 2

trakowy 0 0 1 1

tynkarz 0 0 7 7

zarządca

nieruchomości

0 1 0 1

zbrojarz 0 1 2 3

zdobnik ceramiki 2 0 0 2

zrywkarz 0 1 0 1 Źródło: badania własne

Zgodnie ze wskazaniami przedsiębiorców biorących udział w badaniu ankietowym można

wnioskować, iż w najbliższym czasie pracę w regionie może znaleźć ponad 300 specjalistów

w różnych dziedzinach. Najwięcej ofert pracy znajdą sprzedawcy, kierowcy, robotnicy

budowlani, kucharze, szwaczki.

Dla porównania przedstawiono poniżej zestawienie zawodów deficytowych na Dolnym

Śląsku. W wielu przypadkach specjaliści tych samych lub zbliżonych branż są poszukiwani

w powiatach, regionie i w województwie.

Specjaliści poszukiwaniu na dolnośląskim rynku pracy w 2017 roku (Zawody deficytowe

w województwie dolnośląskim - prognoza na 2017 rok. Barometr zawodów, 2016:

https://barometrzawodow.pl/pl/dolnoslaskie):





Betoniarze i zbrojarze

Brukarze

Cieśle i stolarze budowlani

Cukiernicy

Dekarze i blacharze budowlani

Elektromechanicy i elektromonterzy

Fizjoterapeuci i masażyści

Fryzjerzy

Inspektorzy nadzoru budowlanego

Inżynierowie budownictwa

Inżynierowie mechanicy

Kelnerzy i barmani

Kierowcy autobusów

Kierowcy samochodów ciężarowych i ciągników siodłowych

Kierownicy budowy

Krawcy i pracownicy produkcji odzieży

Kucharze

Magazynierzy

Mechanicy pojazdów samochodowych

Murarze i tynkarze

Nauczyciele języków obcych i lektorzy

Nauczyciele praktycznej nauki zawodu

Nauczyciele przedmiotów zawodowych

Operatorzy i mechanicy sprzętu do robót ziemnych

Operatorzy obrabiarek skrawających

Opiekunowie osoby starszej lub niepełnosprawnej

Piekarze

Pielęgniarki i położne

Pracownicy ds. jakości

Pracownicy fizyczni w produkcji i pracach prostych

Przedstawiciele handlowi

Robotnicy budowlani

Robotnicy obróbki drewna i stolarze

Samodzielni księgowi

Spawacze

Szefowie kuchni

Ślusarze

Technicy elektrycy.

3.4. Kwalifikacje i umiejętności wymagane na stanowiskach pracy

3.4.1. Wymagane umiejętności

Badania ankietowe przeprowadzono na grupie 302 przedsiębiorców prowadzących

działalność na terenie powiatu bolesławieckiego, lubańskiego lub zgorzeleckiego,





tj. w regionie południowo-zachodniej części województwa dolnośląskiego, którzy wyrazili

zgodę na udział w badaniu. Według określonych przez respondentów potrzeb

zatrudnieniowych na rynku pracy potrzeba specjalistów w 65 różnych zawodach

(na potrzeby niniejszej analizy przyjęto jako 100% poszukiwanych specjalności).

W opisie poszukiwanych specjalności respondenci mieli możliwość wskazać określone

wymagania, które są niezbędne na danym stanowisku pracy. Jednym w wymagań, jakie

przedstawiono w przypadku 23 poszukiwanych specjalistów jest konieczność obsługi

komputera (35%). Obsługi urządzeń biurowych pracodawcy wymagają od 22 różnego

rodzaju specjalistów, których planują zatrudnić (34%). Kolejnym oczekiwaniem ze strony

oferujących zatrudnienie jest w przypadku 24 poszukiwanych rodzajów specjalistów

z różnych dziedzin znajomość języka obcego (37%). Najczęściej jest to język angielski

lub niemiecki, a w pojedynczych przypadkach także wymagania dot. języka japońskiego.

Umiejętności technicznych od przyszłych pracowników ankietowani oczekują w odniesieniu

do 46 poszukiwanych specjalności (71%). W przypadku 21 poszukiwanych specjalności

(32%) wskazano też na konieczność posiadania przez przyszłego pracownika dodatkowych

uprawnień potwierdzonych specjalistycznymi certyfikatami, zaświadczeniami, dyplomami,

np. CMC, HDS, SEP, E1, E2, E3, diagnosta samochodowy, kasy fiskalne, pilarz, obsługa

maszyn budowlanych, 1kw, uprawnienia elektryczne, uprawnienia operatora, certyfikat

biegłego rewidenta, obsługi wózka widłowego. W przypadku 26 poszukiwanych specjalistów,

tj. 40%, pracodawcy wymagają posiadania prawa jazdy, najczęściej kategorii B, ale też

zdarzały się wymagania dot. kategorii T, C, D lub C+E. Jako inne wymagania wskazano

w 2 przypadkach (3%) brak nałogów oraz podkreślano konieczność wykazania się chęcią

do pracy.

Tabela 20. Wymagania pracodawców w zakresie podstawowych umiejętności

Wymaganie Liczba

specjalności

Waga % wymagania

w stosunku do poszukiwanych specjalności

Obsługa komputera 23 35%

Obsługa urządzeń biurowych 22 34%





Znajomość języka obcego 24 37%

Umiejętności techniczne 46 71%

Dodatkowe uprawnienia 21 32%

Prawo jazdy 26 40%

Inne wymagania, w tym: brak

nałogów oraz podkreślano

konieczność wykazania się

chęcią do pracy.

2 3%

Źródło: badania własne

Wykres 14. Wymagania pracodawców w zakresie podstawowych umiejętności

Jak wynika z przeprowadzonego badania, na co trzecim stanowisku pracy wymagane są:

obsługa komputera i urządzeń biurowych, a także znajomość minimum jednego języka

obcego. Natomiast ogólne umiejętności techniczne wymagane są niemal w każdym zawodzie.

Niezwykle cenne, oczekiwane na wielu stanowiskach, są też dodatkowe uprawnienia,

szczególnie na stanowiskach technicznych. Pracodawcy jako dodatkowe wymagania

na różnych stanowiskach pracy wskazywali prawo jazdy różnych kategorii, w zależności

od proponowanego miejsca pracy i stanowiska.





4.4.2 Wymagane kwalifikacje zawodowe

Spośród 65 specjalności poszukiwanych przez pracodawców na regionalnym rynku pracy,

zdaniem badanych przedsiębiorców w przypadku 35 oferowanych stanowisk (54% ogółu

poszukiwanych specjalności) - wystarczające kwalifikacje zawodowe można uzyskać

w trakcie nauki w zasadniczej szkole zawodowej połączonej z praktyką zawodową

u przedsiębiorcy lub w wyniku ukończenia kursu zawodowego. W przypadku

6 poszukiwanych specjalności (9%), oczekiwane kwalifikacje można uzyskać, kończąc szkołę

średnią. Dla 12 specjalności (18%) poszukiwanych na regionalnym rynku pracy konieczne

jest uzyskanie kwalifikacji potwierdzonych dyplomem wyższej uczelni.

W 12 przypadkach (19%) przedsiębiorcy nie określają jednoznacznie sposobu uzyskania

kwalifikacji przez potencjalnego pracownika.

Tabela 21. Kwalifikacje zawodowe na określone stanowiska wg pracodawców

Sposób nabycia kwalifikacji zawodowych % poszukiwanych

specjalności

Ukończenie nauki w zasadniczej szkole zawodowej połączonej

z praktyką zawodową u przedsiębiorcy lub ukończenie kursu

kwalifikacyjnego

54%

Ukończenie nauki w szkole średniej (technikum) 9%

Ukończenie wyższej uczelni

18%

Brak określenia sposobu uzyskania kwalifikacji

19%

Źródło: badania własne





Wykres 15. Kwalifikacje zawodowe na określone stanowiska wg pracodawców

Jak wyniki z informacji uzyskanych w przeprowadzonym badaniu, najwięcej specjalistów,

według przedsiębiorców przygotowują zasadnicze szkoły zawodowe. To te placówki

we współpracy z zakładami pracy, w których odbywają się praktyki zawodowe przygotowują

prawie połowę przyszłych pracowników na określone stanowiska w regionie. Część stanowią

pracownicy przygotowani w ramach kursów kwalifikacyjnych. Szkoły średnie (głównie

technika) to zaledwie 9% udziału w przygotowaniu specjalistów dla rynku pracy. Znaczącą

grupę stanowią uczelni wyższe, które przygotowują 18% specjalistów, na których czeka

zatrudnienie. Według oceny przedsiębiorców dla ok. 19% poszukiwanych specjalistów trudno

określić jedno źródło uzyskania kwalifikacji dla określonej specjalności.

Analizując uzyskane wyniki badania ankietowego oraz inne dostępne źródła, staraliśmy się

ustalić, na ile kształcenie zawodowe w regionie jest ukierunkowane na aktualne i przyszłe

potrzeby rynku pracy? Jakich specjalistów poszukują pracodawcy w trzech powiatach:

bolesławieckim, lubańskim i zgorzeleckim? Jakie kryteria przyjmują przy zatrudnianiu





nowych pracowników? Czy są zainteresowani organizacją staży dla absolwentów i praktyk

dla uczniów?

Zarówno przedsiębiorcy jak i dyrektorzy szkół zawodowych są zgodni, że wyniki badań,

dotyczące monitoringu zawodów należy rozpatrywać w szerszym kontekście, zestawiając

prognozy zapotrzebowania na pracowników, np. w zaprezentowanym Raporcie,

z dokumentami strategicznymi wskazującymi drogi rozwoju gospodarczego powiatu, regionu

oraz "Barometrem zawodów", który jest badaniem jakościowym i powstaje osobno

dla każdego powiatu w Polsce, a opiera się na opinii ekspertów, którzy na przełomie III i IV

kwartału spotykają się i wspólnie analizują sytuację w poszczególnych zawodach. Dopiero

tak wszechstronna analiza pozwoli na wyciągniecie wniosków w zakresie zgodności oferty

kształcenia z potrzebami regionalnego rynku pracy.





WNIOSKI I REKOMENDACJE

Wnioski

1. Z badań przeprowadzonych wśród 302 pracodawców wynika, że 233 z nich działa

na regionalnym rynku pracy od ponad 5 lat, a dominująca formą organizacyjną są

mikroprzedsiębiorstwa (78,1%) prowadzone przez osobę fizyczną w 68,9% (208 badanych),

a co drugi prowadzi działalność usługową (54,3%), co trzeci – działalność handlową (34,8%),

tylko co dziesiąty – działalność produkcyjną (10,9%), zaś wiodącą, obok handlu branżą jest

budownictwo.

2. Przedsiębiorcy oceniają optymistycznie perspektywy rozwojowe swojej firmy, aż 64,2%

z nich ocenia, że przedsiębiorstwo rozwija się umiarkowanie, a 25,5%, że dynamicznie.

Dlatego 157 na 302 respondentów deklaruje chęć zwiększenia zatrudnienia (52%) ze względu

na dobra sytuację finansową firmy, planowany rozwój działalności i zmiany organizacyjne.

Jednocześnie także co drugi badany nie planuje zwiększenia zatrudnienia w firmie (48%).

3. Najważniejszym problemem w naborze pracowników okazuje się być zbyt mała liczba

kandydatów o odpowiednich kwalifikacjach i umiejętnościach, z nieodpowiednim

doświadczeniem oraz z odpowiednimi kwalifikacjami formalnymi, uprawnieniami.

4. Jednak obok problemów z kryteriami twardymi pojawia się także przeszkoda w postaci

niskiej motywacji potencjalnych pracowników oraz niechęci do zaakceptowania warunków

oferowanych przez firmę i zbyt niskie wynagrodzenie.

5. O tym, czy dana osoba zostanie uznana za potencjalnie dobrego pracownika, świadczą

w ocenie badanych przede wszystkim wiedza praktyczna i doświadczenie w danym zawodzie,

wykształcenie, posiadane referencje, odbyte kursy i szkolenia. Nie mniej ważnymi, zdaniem

pracodawców, są także umiejętności interpersonalne, zaangażowanie, inicjatywa,

kreatywność, aktywność oraz dyspozycyjność i mobilność. Takie oczekiwania wskazują,

że nie wystarczy być osobą kompetentną i doświadczoną, aby mieć szanse na utrzymanie





pracy – decydują bowiem czynniki osobowościowe, powiązane ze współpracą

i postrzeganiem przez innych pracowników.

6. Od planowanych do zatrudnienia specjalistów pracodawcy oczekują następujących

kwalifikacji i umiejętności: obsługi komputera i urządzeń biurowych, znajomości języka

obcego, umiejętności technicznych, dodatkowych uprawnień potwierdzonych

specjalistycznymi certyfikatami, zaświadczeniami, dyplomami, prawo jazdy, najczęściej

kategorii B, ale także kategorii T, C, D, C+E.

7. Eksploracja jakościowa wskazuje, że w regionie południowo-zachodnim województwa

dolnośląskiego obejmującym trzy powiaty: bolesławiecki, lubański i zgorzelecki podaż

pracowników o określonych kwalifikacjach i kompetencjach jest w niewystarczającym

stopniu dostosowana do dostępnych miejsc pracy o określonym profilu.

8. Pracodawcy poszukują na stanowiska pracy osób z odpowiednimi kwalifikacjami i wiedzą

zdobytymi w trakcie nauki oraz z praktycznymi umiejętnościami, by móc tę wiedzę

wykorzystać. Tymczasem system szkolnictwa nie odpowiada na zapotrzebowanie rynku

pracy, nie zapewniając młodym ludziom możliwości uczenia się praktycznego zastosowania

zdobywanej wiedzy.

9. Obowiązek wyszkolenia pracownika w dużym stopniu spoczywa na pracodawcy,

a powinien w równym stopniu także na szkole zawodowej, po ukończeniu której uczeń

otrzymuje świadectwo poświadczające zdobycie kwalifikacji w zawodzie.

10. Z analizy przeprowadzonych badań wynika, że współpraca pracodawców z lokalnymi

szkołami zawodowymi byłaby bardzo korzystna zarówno dla zakładu pracy, jak i samych

uczniów. Ich zdaniem szkoły powinny przykładać większą uwagę do rozwijania w uczniach

umiejętności praktycznych. Zmianie powinna również ulec postawa uczniów, którzy zdaniem

pracodawców, obecnie rzadziej poszukują prywatnie możliwości odbywania praktyk

w zakładach pracy.





Rekomendacje

1. W związku z brakiem wymaganego doświadczenia zawodowego u potencjalnych

pracowników należy utrzymać, zaplanować i wdrożyć kolejne działania dające szerszy

dostęp do możliwości zdobycia doświadczenia – programów praktyk zawodowych i staży.

2. W kontekście zbyt małej liczby kandydatów posiadających oczekiwane przez

pracodawców dyplomy czy certyfikaty należy zachęcić przyszłych pracowników oraz

osoby już pracujące do uzyskiwania dokumentów potwierdzających kwalifikacje formalne

i uprawnienia. Najłatwiejsze jest dotarcie z tego typu zachętami do młodzieży szkół

zawodowych, ale takie działania należałoby wdrożyć także w stosunku do osób,

które już zakończyły edukację.

3. Należy rozważyć aktywne metody współpracy ze stowarzyszeniami pracodawców,

np. cechami, izbami rzemieślniczymi, pracodawcami i szkołami zawodowymi w celu

uruchomienia spójnego systemu kształcenia zawodowego, zwłaszcza w jego części

praktycznej.

4. W związku z niechęcią kandydatów do zaakceptowania warunków oferowanych przez

firmy oraz niską motywacją do pracy należałoby podjąć wielotorowe działania:

Po pierwsze, informacje o potrzebach zatrudnieniowych na specjalistów, warunkach

zatrudnienia, wymaganiach i wynagrodzeniu powinny zostać upowszechnione – aby

potencjalni pracownicy, także uczniowie szkół zawodowych, byli świadomi tego,

jakich specjalistów poszukują pracodawcy w regionie, czego się od nich oczekuje,

jakie muszą spełnić warunki w poszukiwanej specjalności. Zasadnym wydaje zatem się

realizacja projektów typu REGSI, w ramach którego funkcjonuje e-platforma,

która może stanowić płaszczyznę współpracy na linii pracodawca-szkoła-uczeń/rodzic.

Ponadto organizowane są powiatowe debaty o pracy z udziałem wszystkich

zainteresowanych podmiotów.





Po drugie, należy rozważyć podjęcie działań zmierzających do podniesienia

umiejętności miękkich – być może właściwe byłyby tu zajęcia z zakresu doradztwa

zawodowego prowadzone w szkołach zawodowych przez przeszkolonych doradców

zawodowych, także kampania informacyjna lub mniej standardowe działania

wzmacniające etos pracy (np. działania edukacyjne, public relations).

Przykładem takiego rozwiązania są realizowane w ramach projektu REGSI: regionalna

sieć współpracy nauczycieli przedmiotów zawodowych, doradców zawodowych czy też

szkolenie coauchingowe dla tej grupy zawodowej zakończone uzyskaniem certyfikatu

coacha.

Po trzecie, ponieważ wrażenie, jakie robi pracownik zależy w dużym stopniu od cech

charakteru, nie tylko od kwalifikacji czy doświadczenia, należałoby poświęcić tej sferze

więcej uwagi w przypadku osób, którym udzielane jest wsparcie aktywizacyjne, czy

pomoc w zatrudnieniu. Chodzi zarówno o kwestie wzmocnienia motywacji

i zaangażowania, jak i o kwestie umiejętności autoprezentacji, samoświadomości

swoich atutów.

Do realizacji wielu działań nakierowanych na dostosowanie systemów kształcenia do potrzeb

i oczekiwać pracodawców w regionie należy wykorzystać fundusze unijne, co pozwoli

na lepsze planowanie i realizację wielu działań z udziałem przedstawicieli organów

prowadzących szkoły kształcenia zawodowego, pracodawców innych instytucji rynku pracy,

dyrektorów szkół, nauczycieli, uczniów i rodziców. Szeroka oferta kształcenia jest możliwa

w przypadku wieloaspektowego podejścia do problemu, tj. przygotowania kadry

pedagogicznej, bazy dydaktycznej szkół oraz zaangażowania przedsiębiorców w proces

kształcenia przyszłych pracowników.





Źródła:

www.polskawliczbach.pl

www.dwup.pl

www.wikipedia.pl

Badanie ankietowe wśród przedsiębiorców -materiały własne PCE w Lubaniu

„Barometr zawodów”

Documents

w okresie 3 lat (2017-2020). Raport regionalny€¦ · na 1000 mieszkańców - 214 osób; 45,8% wszystkich pracujących ogółem stanowią kobiety, a 54,2% mężczyźni. Wskaźniki