Upload
bram-bos
View
224
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Waarom meten we
de valvernelling g ?
Michel Van CampKoninklijke Sterrenwacht van België
© Gotlib © Gotlib
Versnelling g ????
Ukkel (Sterrenwacht):9,81 116 660 m/s² 0 à 100 km/u in 2.8 seconden
Bugatti Veyron: snelste seriemodel: 0 à 100 km/u in 2,5 uBeter dan g !
Peugeot 508: 8-11 s (volgens model)
Porsche 911:4,9 s
0 à 100 km/u : Volgens bronnen:27 s, 45 s of « loop van de dag »
© en peinture, Simone!
1 m
De valversnelling
Sterke versnelling…want de massa van de Aarde is zeer groot:6000000000000000000000000 kg (24 nullen)
5-11 g
17 h daarna
Valversnelling: 9.81 m/s² Na 1 s, 5 m en 36 km/u
Variaties van de valversnelling g
Variaties met de breedtegraad (XVIIIde eeuw):
Brussel: g = 9.81 m/s²
Evenaar: g = 9.78 m/s²
(afplatting [0.02 ] + centrifugale [0.03 m/s²])
Dg Pool-Evenaar = 0.05 m/s²
of: 5 duizendsten van g
Pool: g = 9.83 m/s²
Wellington: g = 9.80 m/s²
Variaties van de valversnelling g
Variaties volgens ondergronds materiaal( mijn onderzoek, civiele techniek, onderzoeken,…)
Variaties met de hoogte: 3 µGal/cm1000 m 9.81X m/s²
Veranderlijk in tijd:
• Aardgetijden (300 µGal 9.81 000 X m/s²)
• Bewegingen van massas (watertafels, magmakamers);
De absolute gravimeter FG5#202
Nauwkeurigheid : 10-9 g ( g = 9, 8xx xxx xX m/s²)
Verticale verplaatsing van 3
mm ~ 50 van deze toestellen in de wereld
~ 130 cm
J.-J. Walch 2003
Tijd: atoomklokAfstand: met een laser interferometer
Sommige toepassingen…
1. Metrologie :• Speelt sleutelrol in de nieuwedefinitie van de kilogram(kg gedefiniëerd op basis van natuurkundige constanten:b.v. elektronische kilogram)
2. Geofysika :• Invloed van water en ijs massas
• 1 milliardse van g = verticale beweging van 3 mm Tectonische vervormingen
Waarom meten we g en zijn variaties ?
http://www.flickr.com/photos/29544965@N07/3221186311/lightbox/
St-Amand-les-Eaux
Herhaalde metingen van g :sinds 1996
Verticale bewegingen : als ze bestaan,binnen -4 en +2 mm/jaar
De zee stijgt…of zakt het land ?
Naar boven of beneden?Zeer belangrijk:
b.v. metingen van de hoogte van de zeespiegel
??
?
?
Stijgen of zakken? Snel of traag???Zeer belangrijk voor ruimtelijke ordening:
Laaggelegen gebieden (kustzones: b.v. Oostende), Laaggelegen gebieden en watertafels (hier: Overtromingen van de rivier Somme, 2001)
Waargenomen verschil : ~ 0.3 duizendsten van g• Na correctie voor de invloed van Hoogte + Noorderbreedte, nog
0.06 duizendsten, toe te schrijven aan de geologie (« Bouguer-anomalie »)
g in België
Oostende: 9.81 173 m/s²
Ukkel (KSB): 9.81 117 m/s²Ukkel (Globe): 9.81 131 m/s²
Membach: 9.81 047 m/s²
Luxembourg (Walferdange): 9.80 964 m/s²
Sohier (Wellin): 9.80 992 m/s²
Bouguer-zwaartekracht anomalie
Everaerts, 2005
Blauw:- Invloed van gesteente met lagere dichtheid (Ardennen, het Bekken van Parijs)- Roerdalslenk: lichtere sedimenten.
Rood: Brabantmassief : gesteente met grotere dichtheid.
Na correctie voor de invloed van Hoogte + breedtegraad
60
mili
oen
ste g
Zwaartekracht anomalie gemeten via satellieten
© NASA
Mesozoic Subduction <http://www.californiastreaming.org>
Variaties van de zwaartekracht met de satellieten:
GRACE (Gravity Recovery and Climate experiment)Metingen van de veranderingen in tijd:
- Massa van de gletsjers- Massa van grondwater- Aardbevingen (verplaatsing van de korst)
cm water/jaar (of 10 l/m²)
Cazenave & Chen, 2010
… met gZonder g ...
De zwaartekracht is belangrijk voor [geo]fysika en alle dagen van ons leven !
© Hergé © Hergé