Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
เนองดวยปจจบนโลกของเราตองเผชญกบภาวะโลกรอน สภาพภมอากาศไมวาจะเปนทไหนบนโลกใบนกมอณหภมทสงขนอยางตอเนอง จงหวดพษณโลกเองจงตองเผชญกบแสงแดดจดเกอบตลอดทงป ทำาใหหลกหนความรอนไปไมพน ถงแมวาเราจะสรางวสดขนมาเพอปองกนแดดแตกยงเกดปญหาความรอนทเขามายงตวอาคารได แตกยงมวสดธรรมชาตทไมเปนอนตรายกบสงแวดลอมอกทงยงเปนภมปญญาชาวบานทชวยลดปญหาความรอนจากแสงแดดเขาตวอาคารได
เหตผลทเลอกหวขอนมาทำาการศกษาคนความดงน
1. ตองการทราบวาคนพษณโลกนำาวสดอะไรมาทำาหลงคาชวคราวเพอปองกนความรอนเขาตวอาคารในภาวะโลกรอน
2. เพอศกษาถงการทำาไพหญาคาทชาวพษณโลกใชอย
3. ตองการทราบวาในปจจบนมการใชหลงคาหญาคาอยหรอไม
กระบวนการศกษา:
1.คนควาหาขอมลเกยวกบวสดทนำามาทำาไพหญาคา
2.สมภาษณและสอบถามความคดเหนประชาชนทใชไพหญาคามงหลงคาชวคราว
3.วเคราะหขอมล
4.ประเมนผลการศกษาคนควา
แมนมงดวยทองคำ�กยงตองขน�นน�มว� หลงค�“ ”สงสดแทแลวกมาจากสามญ
หลงคาเปนสวนทอยสงทสดของอาคารบานเรอน
แมนมงดวยทองคำากยงขนานนามวา หลงคาทองคำา“ ”
“นบแต บลลำา นะคอนคนใดเปรยบ
โฮงใหญกวาง ออละทมผานเชยง
ประดบชอฟา มกมาดดาวคำา
มงทองแดง หลอตนตางฟา..”
กวโบราณบรรยาย โฮง“ ” หรอราชวงอนกวางใหญของกษตรยกดสะราชแหงนครเปงจานในเรอง สงสนไช“ ” ไวอยางอลงการ มงทองแดง หลอตนต�งฟ�“ ”
“..บดนยงมนกคะเลดลำา ซนซอเปงจาน
นคมคน คงเพงพอตอ
เชยงหลวงลน ลงลงลานยาน
นำาแผลอม ละวงตายชวตา
ฮงคำาลน ชาวเทดเทยวสะเภา
อดมโดย ดงดาววะดงฟา
ลอเกยมเทา ทานในทป
เมองใหญกวาง คนเคาคงโฮม..”
เรอนชานบานเปน ๑ ในปจจย ๔ ทจำาเปนตอการดำารงชพ แมนจะยากดมจนอยางไรกจำาเปนตองมทอยอาศย อาหาร เครองนงหม และยารกษาโรค การกอสรางบานเรอน ไมวาจะเปนเรอนเครองผก เรอนเครองสบ หรอเรอนทกอสรางดวยอฐ หน ดน ทราย และโลหะดวยกตาม ไมวาจะเปนเรอนแบบใด ลวนแตจำาเปนตองมหลงคา
ทำาไมจงเรยกสงทปกคลมอยบนสดของเรอนวา "หลงคา" ?
มนคงตองเรมจ�กเรองของหญ�ค�เปนแน!
ผมไมรวาใครพาเรยกขานสงทปกคลมอยบนสดของเรอนวา "หลงคา" กอนเพอน แตทเหนบานเรอนทมงดวยหลงคามกจะเปนเรอนของคนลาวแถวลมนำาโขง นำาซ นำามล ขนไปทางเหนอผมเหนเหนเขามงดวยใบตองตง ทางชายฝงทะเลมกจะมงหลงคาดวยใบจาก ตอมามวสดทมอายใชงานไดคงทนกวาหญาคา อยางเชนสงกะส กยงตองเรยก "หลงคาสงกะส"
หญ�ค�: วชพชทมคณประโยชน
คงไมมใครไมรจกวชพชทมชอเรยกวา หญ�ค� (ชอวทยาศาสตรวา Imperta cylindrical Beauv.) หญาคานบวาเปนวชพชศตรรายทอยคกบเกษตรกรไทยมาชานาน สามารถแพรพนธได
อยางรวดเรว และยงเปนพชทกำาจดไดยาก กอใหเกดความรำาคาญแกเกษตรกรยงนก แตในอกมมหนงนนกลบพบวามนเปนพชทมคณประโยชนทใครๆตองการเนองจากมนสามารถนำามาทำาเปนยาสมนไพรรกษาโรคไดหลายชนด และยงสามารถนำามามงเปนหลงคาปองกนความรอนจากแสงแดด และฝนตก ทสำาคญมนไดชอวาเปนพชทางเศรษฐกจทสรางรายไดใหแกผคนในหลายๆทองทอกดวย
ลกษณะของหญ�ค� หญาคา เปนพชลมลกชนดหนง จดอยในตระกลหญา สงประมาณ ๕๐-๑๐๐ เซนตเมตรลกษณะลำาตนเปนทรงกลมเรยวยาวขนาดเลก ใบแบนมลกษณะเปนขนกระจก เปนเสนตรงยาว และขอบใบมลกษณะคมกรบ ออกดอกเปนชอกานยาวสขาว คลายหางกระรอก เปนพชททนตอแสงแดดและความรอนไดด และเจรญเตบโตไว ขยายพนธโดยวธการใชเมลดและเหงา พบเหนทวไปตามทองไรนา และตามพนทปา
ประโยชนของหญ�ค�
หญาคาเปนวชพชทมประโยชนหลายดานมาก ทงในฐานะเปนพชสมนไพรทนำาสามารถมาทำาเปนยารกษาโรค และในฐานะเปนพชทางเศรษฐกจทสรางรายไดใหแกเกษตรกร ในทน ผเขยนขอแบงประเดนนำาเสนอประโยชนของหญาคา ออกเปน๒ ลกษณะ คอ ๑. ประโยชนในฐ�นะเปนพชสมนไพร
หญาคาขนชอวาเปนพชสมนไพรชนดหนงทมสรรพคณรกษาโรคไดหลายชนด เชน โรคไต โรคมะเรงคอ แกลมพษ ผนคน แกกระเพาะปสสาวะอกเสบ แกโรครดสดวง แกโรคความดนโลหตสง แกโรคเบาหวาน เปนตน โดยสวนตางๆของหญาคามคณสมบตในการรกษาโรคไดหลายอยาง ดงน ในสวนของ ร�ก มประโยชนในแงใชปรงเปนยารบประทานเพอหามเลอด แกรอนใน แกไอกระหายนำา แกเลอดกำาเดาไหล แกพษอกเสบในกระเพาะอาหาร เปนตน ในสวนของ ใบ มประโยชนในแงใชปรงเปนยาตมอาบ แกลมพษ ผนคน แกปวดเมอยตามรางกาย เปนตน ในสวนของดอก มประโยชนในแงใชปรงเปนยารบประทานแกปวด อจจาระเปนเลอด และยงสามารถนำามาตำาเปนยาพอกแผลอกเสบ บวม ฝมหนอง เปนตน
๒. ประโยชนในฐ�นะเปนพชท�งเศรษฐกจ หญาคานบวาเปนพชทมประโยชนในทางเศรษฐกจมาก เนองจากเราสามารถใชประโยชนจากหญาคาไดหลายอยางดวยกน อาท นำามาไพเปนตบทำาเปนทมงหลงคา เชน ใชมงหลงคากระทอม เลาไก เลาเปด คอกเลยงหม เปนตน ในแงการนำาหญาคามาไพเปนตบ แลวนำาไปใชมงหลงคานน เนองจากปจจบน ชาวบานหาหญาคาไดยากขน เพราะสวนใหญจะถกไฟเผาพรอมๆกบวชพชอนๆในทองไรทองนา จะวาไปแลว การไพหญาคาของแตละทองทจะมลกษณะไมเหมอนกน อนเนองมาจากความจำากดทางดานอปกรณและเครองมอ
ในเบองตน ชาวบานจะตองออกเดนทางไปเกยวหญาคาตามพนทปาตางๆบรเวณใกลหมบาน เนองจากหญาคาไมเปนทนยมปลกของชาวบานทน ซงการเกบเกยวหญาคากมลกษณะเชนเดยวกนกบการเกบเกยวตนขาวการเลอกใบหญาคาตองเลอกทอายกำาลงพอเหมาะ คอไมออนหรอแกเกนไป ถาเปนหญาออนกจะไมคงทนแดดฝน และถาแกจดกจะกรอบ ไพไดยากภายหลงจากเกบเกยวไดแลวกนำามาตากแดดใหแหง แลวนำามามดรวมกนเปนฟอนขนาดไมเลกและไมใหญจนเกนไป (ประมาณ ๑ หอบ หรอ ๑ ออมแขน) ทงน เพอใหสามารถนำามาเกบรวมกนและเคลอนยายไดสะดวก จากนนกจะนำามดทเกบไวนน โดยเอามาทละมด เพอนำามาราดนำาใหชมทวมดโดยใหราดจากปลายใบลงโคนตน และรอใหหญาออนไดทพอสมควรแลวจงจะนำามาเขาสขนตอนของการไพ ซงในขนตอนของการไพหญาคานน อปกรณทจะ
ตองเตรยมประกอบดวย ๑. ไมขนาดเลกเรยวยาวขนาดลำาตนตรงหรอเรยกวา "ไมกานหญา" เปนรวไมขนาดโตกวาหวแมมอเลกนอย ความยาวมาตรฐานคอ ๓ ศอก หรอประมาณ ๑ เมตรครง ในอดตนยมใช "ไมกนทา" หรอ "คนทา" เปนไมเลอยมหนาม
ทขนชกชมอยตามบงทาม เขาจะนำามาดดดวยการลนไฟ อกทงเปนการปองกนมอดปลวกไดอกทางหนง ๒. เชอกปอ หรอ เชอกฟาง ชาวบานบางคนอาจใชเชอกททำาจากเปลอกไมทมลกษณะแขงแรงพอสมควร เพอเวลาทไพเชอกจะไดไมขาด ๓. รางไมสำาหรบวางไมในขอท ๑ เพอใหไดขนาดตามความตองการ และเพอใหเวลาทไพมความสมดลตลอดแนว ทงน เพอใหดออกมามลกษณะทประณต สวยงาม เมอเตรยมอปกรณพรอมแลว ลำาดบตอไปกเขาสขนตอนของการไพ การนำาใบหญาคามาประกอบกนเปนแผนกอนทจะนำาขนไปมงหลงคา เขาเรยกวาเปนการ "ไพหญา" ซงมขนตอนงายๆดงน ขนตอนแรก นำาหญาคาทไดราดนำาและมความออนพอประมาณแลวมาวางลงบนรางไมใหเตมรางไม ขนตอนทสอง นำาไมทเตรยมไวขนาดประมาณโตกวาหวนวแมมอเลกนอยนน มาวางไวบน
รางไมทละหนงอนเทานน เพอใหสะดวกและงายตอการไพ ขนตอนทส�ม กเรมไพหญาคา โดยการหยบหญาคาทละหยบมอพบลงบนไมทเตรยมไวขนาดประมาณเทาหวนวแมมอนนจากนนกใชเชอกทเตรยมไวมดใหแนนลกษณะคลายการเยบผา และใหทำาเชนนเร อยไปจนกระทงหมดความยาวของไมนน พอเสรจกใหมดใหแนน แลวนำาไปตากแดดใหแหงอกครง พอแหงแลวกใหเกบทบๆกนทละสบตบสลบกบไปมา ทงนเพอจะไดสะดวกในเวลาเคลอนยายและนบขายตอไป ปจจบนนน ชาวบานขายอยทราคาตบละ ประมาณ ๗ บาท บางทองทขายประมาณตบละ ๑๕- ๒๐ บาทเลยทเดยว แมราคาคอนขางจะสงแตกเปนทตองการของผคนจำานวนมาก โดยเฉพาะหนารอนเชนน นอกจากหญาคาจะชวยกนแดด กนฝนแลว มนยงจะชวยกนความรอนจากแสงแดดไดดและใหความเยนสบายไดมากทเดยว ผคนสวนมากตามชานเมอง และในชนบทจงนยมนำาหญาคาไปสรางเปนกระทอมนอยขางบาน ไวสำาหรบนอนเลน นงเลนสนทนากนพดคยกนในชวงภาคเทยงและภาคบาย เพราะชวงเวลาดงกลาวจะมอากาศทรอนอบอาว ซงหญาคากจะชวยกำาจดความรอนไดคอนขางด
นอกจากนนแลวมนยงสามารถนำามาอดทำาเปนแผนๆ (ผลงานมาจากความคดของ ศรราวรรณ วงษโท นกศกษามหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลพระนคร วทยาเขตโชตเวช คณะคหกรรมศาสตร) ซงมลกษณะเชนเดยวกบไมอดทวๆไป สามารถนำามาแปรรปเปนผลตภณฑทสรางรายไดอกรปแบบหนง เชน นำามาใชทำาตเกบหนงสอ ตเกบพระคมภร กรอบรปชนงานของทระลกในโอกาสตางๆ เปนตน
ขอควรคำ�นงเบองตนในก�รออกแบบหลงค�๑. วสดมงกบความลาดเอยงของหลงคาตางมความสมพนธซงกนและกน วสดมงบางชนดสามารถมงบนหลงคาทมความลาดเอยงตำาได แตบางชนดกจะทำาใหร ว โดยทวไปถาความลาดเอยงของหลงคาไมตำากวา 30 องศา จะไมคอยมปญหา ยกเวนการใชวสดธรรมชาตเชนหญาคา หรอจาก ควรทำาหลงคาใหชนอยางนอย 45 องศา หรอมงใหถ จะชวยปองกนปญหาเรองการรวซม ๒. อายการใชงานของวสดมงหลงคา เนนไปทวสดธรรมชาต เนองจากมอายการใชงานนอยกวาหลงคาทมาจากระบบอตสาหกรรม วสดธรรมชาตทนำามาใชมงหลงคามอยหลากหลาย เชน จาก หญาคา ใบลาน ใบตองตง ขนอยกบวาทองทนน ๆ มวสดอะไร อายการใชงานของวสดแตละชนนอกจากความทนทานของตววสดเองแลว สงทจะชวยใหใชงานไดนานขนคอ
ความลาดชนของหลงคา ยงหลงคาชนมากเทาไหรกจะทำาใหนำาระบายไดเรวขน และทำาใหนำาม โอกาสไหลยอนเขาไปในตวบานไดนอยลง ความถของการมง ยงมงหลงคาถเทาไหรยงชวยทำาใหนำาซมเขาไปไดนอย ลดการรวซมและ
ยดอาย การใชงาน
๓. ทศทางการไหลของนำาบนหลงคา ตองระวงไมใหนำาไหลเขามาในสวนของตวบาน ถงแมวาจะทำารางนำา แตเนองจากประเทศไทยฝนตกคอนขางรนแรง ถามอะไรไปอดตนทำาใหระบายนำาไมดจะทำาใหนำาลนเขาไปในบาน
จากทกลาวมานน จะเหนไดวาหญาคาไมเพยงแตจะเปนวชพชทไรประโยชนทสรางความรำาคาญและความกงวลใจใหแกชาวไรชาวนาเทานน หากแตมนยงเปนวชพชทมคณคาตอชวตคนเราในหลายๆดาน กลาวคอ มนเปนยาสมนไพรชนเลศทรกษาโรคไดหลายประการ และมนยงเปนหลงคากนความรอนใหแกคนเราอกดวยและสำ�หรบจงหวดพษณโลกของเร�กส�ม�รถพบหลงค�หญ�ค�ไดทวไปแตทข�พเจ�เหนแหลงผลตในจงหวดพษณโลกนนอยทท�งไปนำ�ตกแกงซอง วงทองนะครบ แตสำ�หรบทอนข�พเจ�ยงไมเคยเหนซงไมไดหม�ยคว�มว�บรเวณนนจะไมมก�รทำ�ไพหญ�ค�นะคบ
สำาหรบราคาไพหญาคาตออนกอยท 2.5 -7 บาท ซงแลวแตวสดแตละพนทวาจะมราคาและคานยมในการใชงานมากนอยเพยงใด แตสำาหรบททางไปนำาตกแกงซอง ราคาตออนอยท 7 บาท อาจจะดวาแพงไปแตสำาหรบทนมการเพมมลคาโดยการยอมทหญาคาใหมสสนสวยงามเพมมากขนอก ดวยเหตนจงทำาใหราคาแพงขนนนเอง
อายการใชงานอยทประมาณ 2-3 ปซงแลวแตสภาพอากาศของแตละพนทจะเปนตวชวดอายการใชงานของหลงคาหญาคานนเองคบ
เพมเตมใหนะคบ เปนภาพการสรางทพกททำาดวยหลงคาหญาคา
ใชตอกมดหลงคาแทนการใชตะป
ตอกไมกลอนลงกบแป ไมกลอนจะอยแนวเดยวกบจนทนแตเลกกวาและถกวาเอาไวสำาหรบยดหลงคาใชไมไผตนอนเลกๆ สงเกตวาระหวางจนทนคหนงจะวางไมกลอนประมาณ 3 อน
ตตะปกบตบ (เรยกหลงคาหญาแตละอนวาตบ) หญาคาลงกบไมกลอนใชตะปตวเลก ระยะหางระหวางแถวประมาณครงฝามอหรอแลวแตความตองการ มงถกแขงแรงอยไดนาน สวนระหวางคอลมนกนาจะประมาณเดยวกนอนนไมแนใจ
สงเกตดจะมแปเลกๆ อยตรงปลาย ไวสำาหรบยดหลงคาแถวนอกสด
เมอมงไปได 4 แถวจะตองมไมไผตขนาบดานบนแลวมดลวดแทงทะลหลงคาลงผกไวเพอกนหลงคาเปดกระพอ
กนแดดดานนอก
กนแดดดานใน
เสรจเรยบรอยแลว
ผลลพธ:
1.คาดวาจะทำาใหเราทราบวาไพหญาคายงเปนทนยมของคนพษณโลกในการมงอาคารชวคราวเพอปองกนความรอนอย
2.คาดวาเราจะสามารถนำาขอมลทไดศกษานไปใชในงาน design โดยการเลอกใชวสดมงหลงคาในการออกแบบโครงการทสภาพภมประเทศอยในเขตรอน
3.สามารถนำาไปประยกยใชในงาน design ในการใชวสดทำาผนงตานความรอนในการทำาวสดมงหลงคาในบางจดทเปนอาคารชวคราวได
ประโยชนทค�ดว�จะไดรบ:
คาดวานาจะทำาใหเราทราบวาวสดมงหลงคาชนดนชวยลดอณหภมจากความรอนทเขามายงตวอาคารได และมขอดขอเสย
อยางไรทคนพษณโลกจงเลอกใช ซงนำาขอมลทไดศกษาวเคราะหมานำาปรบใชในการออกแบบงาน สถาปตยกรรมใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม และเปนการสงเสรมคณภาพชวตของผอยอาศยใหดขน