บทท 10 ธรรมาภบาล

ความเปนมาของธรรมาภบาล

คำ�ว� Good Governance มใชอย�งเปนท�งก�รครงแรกเมอป 1989 ในร�ยง�นเรอง Sub Sahara Africa : From Crisis to Growth ซงเปนร�ยง�นทธน�ค�รโลกพย�ย�มวเคร�ะหถงคว�มลมเหลวของรฐในอฟรก�ใน ก�รพฒน�ประเทศ คำ�ว� Good Governance เรมมบทบ�ทในแงของโลก�ภวฒนกเพร�ะทงธน�ค�รโลกและกองทนเงนระหว�ง ประเทศต�งเชอว� ก�รพฒน�อย�งยงยนจะทำ�ไมไดเลยห�กประเทศนนปร�ศจ�ก Good Governance ห�กกล�วอกนยหนงไดมก�รผกโยงคำ�ว� ก�รพฒน� เข�กบ“ ”คำ�ว� “Good Governance” หรอก�รกำ�หนดกลไกอำ�น�จรฐในก�รบรห�รจดก�รทรพย�กรของประเทศทงด�น เศรษฐกจและสงคมธน�ค�รโลกไดสร�งลกษณะของธรรม�ภบ�ลระดบโลกขน เพอใหหนวยง�นและเครอข�ยในองคกรผลกดนใหประเทศต�งๆ ดำ�เนนต�มแนวท�งธรรม�ภบ�ลซงลกษณะองคประกอบทกว�งขว�งนไมไดชชด ว�ประเทศนนๆ จะตองอยภ�ยใตระบบก�รเมองก�รปกครองแบบใดแบบหนงอย�งเฉพ�ะเจ�ะจงและพบ ว�ในชวงแรกของก�รใชคำ�นยงมคว�มไมลงรอยกนระหว�งองคกรระหว�ง ประเทศ แตเนองจ�กอทธพลของธน�ค�รโลกทมอยอย�งม�กในไมช�คำ�ว� ธรรม�ภบ�ล จงเปนคำ�ทมก�รใช“ ”อย�งแพรหล�ย โดยเฉพ�ะหลงวกฤตก�รณเศรษฐกจของประเทศไทยป 2540 กอนทจะลกล�มไปสประเทศต�งๆ อย�งรวดเรว

มผใหนย�มคว�มหม�ยหรอคำ�จำ�กดคว�ม ซงส�ม�รถประมวลสรปนย�มคำ�ว� ธรรม�ภบ�ล (Good Governance) ไดกล�วคอ

อรพนท สพโชคชย (2541) ไดแปลคำ�ว� Governance ว�หม�ยถง กลไกประช�รฐ สวนเมอเตมคณศพทว� “ ” Good แลวจะกล�ยเปน กลไก“

ประช�รฐ ทด คำ�แปลนไมเปนทแพรหล�ย แตคำ�ทนยมใชกนอย�งกว�งขว�ง”คอคำ�ว� ธรรมรฐ ซงมก�ระบว�ผทใหคำ�บญญตศพทนคอ ชยรตน สถ�นนท “ ”และ ธรยทธ บญม เปนผปลกกระแสคำ�และแนวคดนออกสสงคม

พจน�นกรม American Heritage Dictionary (1982) อธบ�ยว� Governance หรออภบ�ลว�หม�ยถง 1) The act , process , or power of governing; governance : 2) The state of being governed ซงเมอแปลตรงต�มตวอกษร คอก�รกระทำ�กระบวนก�ร หรออำ�น�จในก�รบรห�รปกครอง ซงเมอมรฐเข�ม�เกยวของนน มคว�มหม�ยครอบคลมถงรฐ (State) และระบบร�ชก�ร (Civil Service) และเมอมก�รนำ�ม�ใชในองคกรภ�คเอกชน อ�จเตมคำ�ว� corporate governance

อธบ�ย ไดว� Williamson (1994) ไดใหคว�มสำ�คญกบตนทนค�ธรกรรม เปนหวใจ ซงก�รทำ�ให Governance แสดงประสทธผลไดม�กหรอไมนนตองขนกบว�โครงสร�งเศรษฐกจ สงคมก�รเมองและวฒนธรรมในสงคมนนส�ม�รถจะมอภบ�ลทมประสทธผล หรอไมอย�งไร ในกร�ฟทแสดงชใหเหนชดว� ตนทนธรกรรมมคว�มสำ�คญอย�งไรตอคว�มเปนอภบ�ล ลกษณะขององคกรทมชวตเปนของตนเองก�รปรบตวนนมคว�มสำ�คญ ตลอดจนหนวยง�นในภ�คเศรษฐกจ สงคมและก�รเมองมก�รปรบตวอย�งไรใหมลกษณะของอภบ�ลทมประสทธผล ดงนนปจจยแวดลอมท�งสถ�บนและมโนทศนของปจเจกชนลวนมผลตออภบ�ลของ สงคมนน ๆ

หลกก�รธรรม�ภบ�ลพนฐ�น (ทม� : John Graham, et.al.,2003 .อ�งองจ�กวภ�ส ทองสทธ . 2551

หลกก�ร 5 ประก�รทเปนทยอมรบในระดบส�กลและใชกนแพรหล�ยในประเทศไทย เปนของ UNDP

1. หลกนตธรรมและสทธ (Legitimacy and voice) - ก�รมสวนรวม - มงมตรวม 2. ทศท�ง(Direction) 3. ผลก�รดำ�เนนง�น(Performance) - สนองคว�มตองก�ร ก�รทสถ�บนและกระบวนก�รต�ง ๆ - ประสทธภ�พ/ประสทธผล 4. คว�มพรอมรบผด (Accountability) 5. คว�มยตธรรม

ธรรม�ภบ�ล (Good Governance) คอ ก�รปกครองก�รบรห�รก�รจดก�ร ก�รควบคมดแล กจก�รต�ง ๆ ใหเปนไปในครรลองธรรม นอกจ�กนยงหม�ยถงก�รบรห�รจดก�รทด ซงส�ม�รถนำ�ไปใชไดทงภ�ครฐและเอกชน

ธรรมทใชในก�รบรห�รง�นน มคว�มหม�ย อย�งกว�ง กล�วคอ ห�ไดมคว�มหม�ยเพยงหลกธรรมท�งศ�สน�เท�นนแตรวมถง ศลธรรมคณธรรมจรยธรรมและคว�มถกตองชอบธรรมทงปวงซงวญญชนพงมและพงประพฤตปฏบต อ�ทคว�มโปรงใสตรวจสอบได ก�รปร�ศจ�กก�รแทรกแซงจ�กองคกรภ�ยนอก สภ�พก�รทำ�ง�นในปจจบน ไมว�จะเปนหนวยง�นท�งภ�ครฐและเอกชน มปจจยหล�ยอย�งเปนตวแปรทมคว�มสำ�คญททำ�ใหผนำ�หรอผบรห�รขององคก�รจำ�เปนทตองตระหนก และคำ�นงถงโดยเฉพ�ะอย�งยงในสภ�พแวดลอมท�งเศรษฐกจทมคว�มผนผวน มคว�มไมแนนอนเกดขนไดอยตลอดเวล� และในขณะนเปนยคของก�รเปลยนแปลง ก�รพฒน�ประเทศไทยสยคไทยแลนด 4.0 ทมงเนนก�รปรบเปลยนโครงสร�งท�งเศรษฐกจของประเทศไปสก�รขบ เคลอนดวยฐ�นของเทคโนโลย คว�มคดสร�งสรรค และนวตกรรม (Value Based Economy) ผ�นกลมอตส�หกรรมเป�หม�ย 5 กลม ประกอบดวย

1.กลมอ�ห�ร เกษตร และเทคโนโลยชวภ�พ 2.กลมส�ธ�รณสข สขภ�พ และเทคโนโลยท�งด�นก�รแพทย 3.กลมเครองมออปกรณอจฉรยะ หนยนต และระบบเครองกลทใชระบบอเลคทรอนกสควบคม4.กลมดจตอล เทคโนโลยอนเตอรเนตทเชอมตอและบงคบอปกรณต�ง ๆ ปญญ�ประดษฐและเทคโนโลยสมองกล5.กลมอตส�หกรรมสร�งสรรค วฒนธรรมและบรก�รทมมลค�สงในก�รพฒน�ในกลมอตส�หกรรมดงกล�วไดมก�รนำ�เอ�หลกปรชญ�เศรษฐกจพอเพยงม�ใชเปนฐ�นคว�มคดในก�รพฒน� คอ ก�รพงพ�ตนเอง พงพ�กนเอง และรวมกนเปนกลมอย�งมพลง ซงก�รทจะทำ�ใหองคก�รแนวคดดงกล�วประสบคว�มสำ�เรจต�มเป�หม�ยไดนนก�รบรห�รจดก�รทรพย�กรมนษย เปนองคประกอบทสำ�คญตอก�รขบเคลอนใหองคก�รไปสเป�หม�ยทไดมก�รกำ�หนดไวได ผนำ�ขององคก�รจงเปนบคคลทมคว�มสำ�คญคอภ�วะผนำ�ของผนำ�ควรทไดรบก�รสงเสรมและมคว�มสอดคลองกบยคสมยทเปลยนแปลงไปทมคว�มหล�กหล�ยในแตละมตขององคก�รเชน คว�มตองก�รของลกค� ก�รปรบเปลยนของแรงง�นจ�กเจนเนอเรชนหนง สอกเจนเนอเรชนหนงและตองมคว�มเหม�ะสมกบนโยบ�ยของท�งภ�ครฐไทยแลนด 4.0 ซงหม�ยคว�มว�จ�กเดมทผนำ�มก�รมงเนนก�รสงก�ร ก�รมอบอำ�น�จ และก�รควบคมสยคของผนำ�ทเนนก�รเปลยนแปลงแบบสร�งคณค� ก�รแขงขน แบบรวมมอโดยเนนก�รสร�งคว�มสมพนธระหว�งกนขององคก�รทเกยวของกน คว�มท�ท�ยทผนำ�หรอผบรห�รขององคก�รตองพบในก�รบรห�รจดก�รองคก�รในยคปจจบนหรอในยคคอ

1.ก�รบรห�รจดก�รบคคลทมคว�มส�ม�รถสงซงเตบโตม�ก�รใชเทคโนโลย (Talent Management) รวมถงมคว�มหล�กหล�ยและม

คว�มแตกต�งในมตของก�รทำ�ง�น ซงผนำ�ตองมคว�มรถงวธทจะรกษ�ใหบคคลเหล�นอย�กทจะทำ�ง�นอยในองคก�ร มคว�มสขในก�รทำ�ง�น รวมถงส�ม�รถดงศกยภ�พของคนเหล�นออกม�ใชในก�รพฒน�องคก�รไดอย�งเตมทและมประสทธภ�พ ม�กทสด

2.ก�รบรห�รจดก�รทมคว�มยดหยนมคว�มเหม�ะสมกบบรบทขององคก�รโดยมระเบยบ วธปฏบตทเปนกล�งและมม�ตรฐ�นทชดเจน รวมถงก�รสร�งสมดลระหว�งชวตก�รทำ�ง�นและชวต ครอบครวของผปฏบตง�น

3.ก�รปรบปรงองคก�รอย�งตอเนองโดยเนนก�รพฒน�ก�รจดก�รคว�มร ในองคก�รเพอสร�งคว�มส�ม�รถในก�รแขงขนทมคว�มรนในปจจบน ซงผนำ�ตองมก�รพฒน�ระบบ ก�รบรห�รจดก�รทรพย�กรมนษยทจะสร�งขวญ และกำ�ลงใจ เพอสร�งคว�มพงพอใจ อนจะกอใหเกด คว�มจงรกภคดตอองคก�รของ จะเหนไดว�คว�มท�ท�ยดงกล�วเปนสงทมคว�มสำ�คญอย�งม�กตอก�รบรห�รจดก�รองคก�รของผนำ�หรอผบรห�รองคก�รทงภ�ครฐและภ�คเอกชน ซงไมว�จะเปนเรองของก�รนำ�เทคโนโลยทมก�รปรบเปลยนกระบวนก�รบรห�รจดก�ร ก�รปฏบตง�นเพอรบมอกบก�รเปลยนแปลงทเกดขนอย�งรวดเรว และนำ�องคก�รไปสก�รเปลยนแปลงใหทนตอยคสมยม�กขน

โดยก�รเนนก�รพฒน�ทรพย�กร บคคลใหมคว�มพรอมม�ก ดงนน ก�รพฒน�ผนำ�หรอผบรห�รใหมสรรถนะสงเพอบรห�รง�นในองคกรอย�งมออ�ชพในก�รขบเคลอนองคกรใหเกดก�รเปลยนแปลงไปในทศท�งทดไดนนจะเปนสงหนงทจะชวย นำ�พ�องคกรสคว�มสำ�เรจจงเปนสงจำ�เปนสำ�หรบทกองคก�รเพอใหส�ม�รถดำ�เนนง�นไดอย�งม ประสทธภ�พในยคไทยแลนด 4.0

แนวคดและเปาหมายเกยวกบการสรางธรรมาภบาล

ก�รสงเสรมใหเกดก�รสร�งธรรม�ภบ�ลนน ม�จ�กคว�มรวมมอของทงสถ�บนทงภ�ครฐ ภ�คเอกชน และประช�สงคมบทบ�ทของรฐทสำ�คญนน คอรฐเปนผมบทบ�ทในก�รว�งร�กฐ�น และรกษ�กฎระเบยบต�ง ๆ ก�รสร�งธรรม�ภบ�ลของรฐนนจำ�เปนตองอ�ศยระบบก�รจดก�รภ�ครฐทมประสทธภ�พ มภ�ระรบผดชอบภ�ยใตกฎหม�ย และนโยบ�ยทโปรงใสตรวจสอบได ดงนนจงมคว�มจำ�เปนอย�งยงทรฐจะตองมก�รปฏรประบบร�ชก�รเพอปรบปรงระบบก�รบรห�รจดก�รใหมประสทธภ�พ และรบผดชอบภ�ยใตกรอบของกฎหม�ย ซงจดมงหม�ยในก�รสร�งธรรม�ภบ�ลของภ�ครฐนนจะตองพย�ย�มปฏรปก�รบรห�รจดก�รใหถกตองต�มหลกเหตผล และหน�ท มระบบคว�มรบผดชอบด�นก�รเงนทมประสทธภ�พม�ใช และใหมคว�มโปรงในก�รปฏบตง�น ยกระดบคว�มชำ�น�ญของภ�ครฐใหมคว�มทนสมย

สวนบทบ�ทขององคก�รภ�คเอกชน และบทบ�ทของประช�สงคมทมตอก�รสร�งธรรม�ภบ�ล คอ ก�รรวมตวกนของส�ธ�รณชนในก�รตอต�นก�รทจรตและก�รประพฤตมชอบ โดยรฐควรมก�รห�ม�ตรก�รทจะกระตนใหเกดก�รตระหนกถงก�รทำ�ผดจรรย�บรรณ หลกคว�มสำ�คญในก�รรบผดชอบของธรรม�ภบ�ล คว�มสำ�คญของก�รรบผดชอบ Accountabilit เปนแนวท�ง กลไกลและขอปฎบตในระดบทพงพอใจซงผมสวนไดสวนเสยประกอบไปดวย 3 กลม คอ

1.ส�ธ�รณะชนและประช�ชน2.ผนำ�ท�งก�รเมองและผบรห�รองคกร3.ผใหบรก�ร (ข�ร�ชก�ร)

หลกก�รธรรม�ภบ�ลตองก�รระบบก�รเมอง ก�รบรห�ร และผนำ�องคกร ผนำ�ก�รเมอง ทกล�รบผดชอบก�รกระทำ�ของตน โดยเฉพ�ะผนำ�ทตองก�รใหคนยอมรบกจะตองเปนผนำ�ทกล�ห�ญตอ ก�รตดสนใจและก�รดำ�เนนก�รของตน

เป�หม�ยของธรรม�ภบ�ล รฐธรรมนญแหงร�ชอ�ณ�จกรไทยฉบบ พ.ศ. 2550 ไดสร�งระบบบรห�รกจก�รบ�นเมองทดอนเรยกเปนศพทภ�ษ�องกฤษว� “ good governance” โดยมเป�หม�ยรวมกนอย 3 ประก�ร ประกอบดวย ประก�รแรก ก�รบรห�รมงผลสมฤทธเพอใหก�รบรห�รง�นภ�ครฐ มคณภ�พไดม�ตรฐ�นต�มทประช�ชนตองก�ร มคว�มโปรงใสในก�รตดสนใจและในกระบวนก�รทำ�ง�น ใหประช�ชนไดรบขอมลข�วส�ร รวมแสดงคว�มคดเหนและมสวนรวมในก�รทำ�ง�น รวมทงก�รประหยด มประสทธภ�พตอผลง�นนนแทนก�รเนนทำ�ใหถกตองต�มกฎระเบยบและวธก�รเพยงอย�งเดยว ประก�รทสอง ก�รปรบเปลยนบทบ�ทก�รทำ�ง�นของภ�ครฐ โดยเนนง�นในหน�ทหลกของภ�ครฐซงไดแก ก�รกำ�หนดนโยบ�ยทมองก�รณไกลก�รมบงคบใชกฎหม�ยทใหคว�มเสมอภ�คเปนธรรมและองคก�รบรห�รอย�งเปนอสระ มสวนรวมของภ�คประช�ชนในก�รดำ�เนนก�ร ประก�รทส�ม ก�รบรห�รแบบพหภ�คไดแก ก�รบรห�รทใหผมสวนไดเสยเข�ม�มสวนรวมในก�รกำ�หนดเป�หม�ยตดสนใจ หรอรวมปฏบตง�นโดยไมผกข�ดหรอรวมศนยอำ�น�จ พระร�ชกฤษฎก�ว�ดวยหลกเกณฑและวธก�รบรห�รกจก�รบ�นเมองทด พ.ศ. 2546 ไดกำ�หนดขอบเขตเป�หม�ยของคำ�ว� ก�รบรห�รกจก�รบ�นเมองทดว� ไดแก ก�รบรห�รร�ชก�รเพอบรรลเป�หม�ย ดงตอไปน 1. เกดประโยชนสขของประช�ชน 2. เกดผลสมฤทธตอภ�รกจของรฐ 3. มประสทธภ�พและเกดคว�มคมค�ในเชงภ�รกจรฐ 4. ไมมขนตอนก�รปฏบตง�นเกนคว�มจำ�เปน 5. มก�รปรบปรงภ�รกจของสวนร�ชก�รใหทนตอสถ�นก�รณ

6. ประช�ชนไดรบก�รอำ�นวยคว�มสะดวกและไดรบก�รตอบสนองคว�มตองก�ร 7. มก�รประเมนผลก�รปฏบตร�ชก�รอย�งสมำ�เสมอ

ประเภทของผรบผดชอบ ผนำ�และผบรห�รมประเภททแตกต�งกนในก�รรบผด อนขนอยกบตำ�แหนง บทบ�ทคว�มรบผดชอบ ในระดบองคกรทมคว�มแตกต�ง แตก�รรบผดของผนำ�ประเทศ จะมประเภทก�รรบผดใน 5 ประเดน ไดแก

1. ก�รรบผดตอก�รเสยห�ยของรฐและนโยบ�ย2. ก�รรบผดตอคว�มมนคงและภ�พของรฐ3. ก�รรบผดตอผลง�นของก�รเปนผนำ�และก�รบรห�ร4. ก�รรบผดตอผลท�งบวกและท�งลบท�งด�นเศรษฐกจ5. ก�รรบผดตอคว�มเรยบรอยอนดตอสงคม

การรบผดชอบและการบรหาร คว�มพรอมรบผดเปนคณสมบตหรอทกษะพงอนแสดงออกเพอเปนตวชก�รไดรบมอบหม�ยภ�รกจทจะนำ�ไปปฏรปดวยคว�มรบผดชอบ เปนองคประกอบทสำ�คญในก�รเพมประสทธผลของก�รจดก�ร ประกอบดวยหลกก�รยอย ดงน

1. ก�รมเป�หม�ยทชดเจน องคกรทมหลกก�รธรรมม�ภบ�ลในหลกก�รนตองกำ�หนดเป�หม�ยของก�รกระทำ�ชดเจน และสร�งเปนวฒนธรรม2. กำ�หนดเป�หม�ยรวมกน เพอเปดโอก�สใหสม�ชกองคกร หรอทกคนเปนเจ�ของผลง�น เพอกอใหเกดกำ�ลงใจในก�รทำ�ง�นรวมกน 3. วฒนธรรมก�รพรอมรบผดและสำ�นกในคว�มรบผดชอบจะทำ�ใหผบรห�รง�นปฏบตง�นไดอย�งมประสทธภ�พ

4. ก�รจดก�รพฤตกรรมทไมเออตอก�รทำ�ง�น ซงอ�จม�จ�กก�รไมยอมรบก�รเปลยนแปลง และมกมก�รตอต�น5. ก�รมแผนสำ�รองในก�รบรห�ร วฒนธรรมก�รพรอมรบผดจำ�เปนตองมก�รว�งแผนก�รสอส�รใหคนในองคกรรบทร�บและเข�ใจแผน

6. ก�รตดต�มผลและก�รประเมนก�รทำ�ง�น เปนสงทจะเปนเครองตรวจสอบดว� เปนไปต�มม�ตรฐ�นคณภ�พง�นทกำ�หนดไว และควรมก�รแกไขทนททผลง�นนนไมไดม�ตรฐ�น และไดรบก�รยอมรบขององคกร

หลกธรรมาภบาล

มองคประกอบทสำ�คญ 6 ประก�รดงน1. หลกนตธรรม ไดแก ก�รตร�กฎหม�ย กฎ ขอบงคบต�ง ๆ ใหทนสมยและเปนธรรม เปนทยอมรบของสงคม ไมเลอกปฏบต และสงคมยนยอมพรอมใจปฏบตต�มกฎหม�ย และกฎขอบงคบเหล�นน โดยถอว�เปนก�รปกครองภ�ยใตกฎหม�ย มใชต�มอ�เภอใจ หรอต�มอ�น�จของตวบคคล ประกอบดวย 7 หลกก�ร 1.หลกก�รแบงแยกอำ�น�จเปนพนฐ�นทสำ�คญของหลกนตธรรม เพร�ะ หลกก�รแบงแยกอำ�น�จเปนหลกทแสดงใหเหนถงก�รอยรวมกนของก�รแบงแยกอำ�น�จก�รตรวจสอบอำ�น�จ และก�รถวงดลอำ�น�จ 2.หลกก�รคมครองสทธและเสรภ�พ หลกนตธรรมมคว�มเกยวพนกนกบสทธในเสรภ�พของบคคล และสทธในคว�มเสมอภ�ค สทธทงสองประก�รดงกล�วข�งตนถอว�เปนพนฐ�นของ ศกดศรคว�มเปนมนษย “ ”อนเปนหลกก�รสำ�คญต�มเจตน�รมณของรฐธรรมนญ 3.หลกคว�มชอบดวยกฎหม�ยของฝ�ยตล�ก�รและฝ�ยปกครอง ก�รใชกฎหม�ยของฝ�ยตล�ก�ร หรอฝ�ยปกครองทเปนก�รจำ�กดสทธของประช�ชนมผลม�จ�กกฎหม�ยทไดรบคว�มเหนชอบ จ�กตวแทนของประช�ชน โดย ฝ�ยตล�ก�รจะตองไมพจ�รณ�พพ�กษ�เรองใดเรองหนง ใหแตกต�งไปจ�กบทบญญตของกฎหม�ย ฝ�ยตล�ก�รมคว�มผกพนทจะตองใชกฎหม�ยอย�งเท�เทยมกน ฝ�ยตล�ก�รมคว�มผกพนทจะตองใชดลพนจ โดยปร�ศจ�กขอบกพรอง 4. หลกคว�มชอบดวยกฎหม�ยในท�งเนอห� เปนหลกทเรยกรองใหฝ�ยนตบญญตหรอฝ�ยปกครองทออกกฎหม�ยลำ�ดบรอง กำ�หนดหลก

เกณฑในท�งกฎหม�ยใหเปนต�มหลกคว�มแนนอนของกฎหม�ย หลกห�มมใหกฎหม�ยมผลยอนหลง และหลกคว�มพอสมควรแกเหต 5. หลกคว�มอสระของผพพ�กษ� ผพพ�กษ�ส�ม�รถทำ�ภ�ระหน�ทในท�งตล�ก�รไดโดยปร�ศจ�กก�รแทรกแซงใดๆ โดยผพพ�กษ�มคว�มผกพนเฉพ�ะตอกฎหม�ยและ ทำ�ก�รพจ�รณ�พพ�กษ�ภ�ยใตมโนธรรมของตนเท�นน โดยว�งอยบนพนฐ�นของคว�มอสระจ�ก 3 ประก�ร กล�วคอ คว�มอสระจ�กคคว�ม คว�มอสระจ�กรฐ และคว�มอสระจ�กสงคม 6. หลก ไมมคว�มผด และไมมโทษโดยไมมกฎหม�ย เมอไมมขอ“ ”บญญตท�งกฎหม�ยใหเปนคว�มผด แลวจะเอ�ผดกบบคคลนนๆมได 7. หลกคว�มเปนกฎหม�ยสงสดของรฐธรรมนญ หม�ยคว�มว� รฐธรรมนญไดรบก�รยอมรบใหเปนกฎหม�ยทอยในลำ�ดบทสงสดในระบบกฎหม�ยของรฐนน และห�กกฎหม�ยทอยในลำ�ดบทตำ��กว�ขดหรอแยงกบรฐธรรมนญกฎหม�ยดงกล�วยอมไมมผลบงคบ2. หลกคว�มโปรงใส ไดแก ก�รสร�งคว�มไวว�งใจซงกน โดยมก�รใหและก�รรบขอมล ทสะดวกเปนจรง ทนก�รณ ตรงไปตรงม� มทม�ทไปทชดเจนและเท�เทยม ม กระบวนก�รตรวจสอบคว�มถกตองชดเจนไดประกอบไปดวยหลกก�รยอย 4 หลกก�ร1.คว�มโปรงใสด�นโครงสร�ง ประกอบดวยพฤตก�รณตอไปน 1) มก�รตรวจสอบภ�ยในทเขมแขง เชน มคณะกรรมก�รตรวจสอบ คณะกรรมก�รสอบสวน เปนตน 2) โปรงใส เหนระบบง�นทงหมดไดอย�งชดเจน 3) ประช�ชนเข�ม�มสวนรวม รบรก�รทำ�ง�น 4) มเจ�หน�ทม�ดวยระบบคณธรรมมคว�มส�ม�รถสงม�อยใหมม�กขน 5) มก�รตงกรรมก�รหรอหนวยง�นตรวจสอบขนม�ใหม

6) มฝ�ยบญชทเขมแขง2. คว�มโปรงใสด�นใหคณ ประกอบดวยพฤตก�รณตอไปน 1) มค�ตอบแทนพเศษในก�รปฏบตง�นเปนผลสำ�เรจ 2) มค�ตอบแทนเพมสำ�หรบก�รปฏบตง�นทมประสทธภ�พ 3) มค�ตอบแทนพเศษใหกบเจ�หน�ททซอสตย 4) มม�ตรฐ�นเงนเดอนสงพอเพยงกบค�ใชจ�ย3. คว�มโปรงใสด�นก�รใหโทษ ประกอบดวยพฤตก�รณตอไปน 1) มระบบก�รตรวจสอบทมประสทธภ�พ 2) มวธก�รพจ�รณ�ลงโทษผทำ�ผดอย�งยตธรรม 3) มก�รลงโทษจรงจง หนกเบ�ต�มเหตแหงก�รกระทำ�ผด 4) มระบบก�รฟองรองผกระทำ�ผดทมประสทธภ�พ 5) หวหน�ง�นลงโทษผทจรตอย�งจรงจง 6) มก�รปร�มผสอทจรตใหเลกคว�มพย�ย�มทจรต 7) มกระบวนก�รยตธรรมทรวดเรว4. คว�มโปรงใสด�นก�รเปดเผย ประกอบดวยพฤตก�รณตอไปน 1) ประช�ชนไดเข�ม�รบร ก�รท �ง�นของคณะกรรมก�รตรวจสอบ 2) ประช�ชนและสอมวลชนมสวนรวมในก�รจดซอจดห� ก�รใหสมปท�นก�รออกกฎระเบยบ และขอบงคบต�งๆ 3) ประช�ชน สอมวลชน และองคกรพฒน�เอกชน ไดมโอก�สควบคมฝ�ยบรห�รโดยวธก�รต�งๆ ม�กขน 4) มก�รใชกลมวช�ชพภ�ยนอก เข�ม�รวมตรวจสอบ3. หลกก�รมสวนรวม ไดแก ก�รเปดโอก�สใหประช�ชนมสวนรวมรบร และรวมคดรวมเสนอคว�มเหนในก�รตดสนใจปญห�สำ�คญของประเทศในด�นต�ง ๆ เชน ก�รแจง คว�มเหน ก�รไตสวนส�ธ�รณะ ก�รประช�

พจ�รณ ก�รแสดงประช�มต นอกจ�กนยง รวมไปถงก�รรวมตรวจสอบ และรวมรบผดชอบตอผลของก�รกระทำ�นน หลกก�รมสวนรวมประกอบไปดวยหลกก�รสำ�คญ 4 หลกก�รคอ 1.ระดบก�รใหขอมล เปนระดบตำ�สดและเปนวธก�รทง�ยทสดของก�รตดตอสอส�รระหว�งผว�งแผนโครงก�รกบประช�ชน เพอใหขอมลแกประช�ชนเกยวกบก�รตดสนใจของผว�งแผนโครงก�ร และยงเปดโอก�สใหแสดงคว�มคดเหนหรอเข�ม�เกยวของใดๆ เชน ก�รแถลงข�ว ก�รแจกข�ว ก�รแสดงนทรรศก�ร และก�รทำ�หนงสอพมพใหขอมลเกยวกบกจกรรมต�งๆ 2.ระดบก�รเปดรบคว�มคดเหนจ�กประช�ชน เปนระดบขนทสงกว�ระดบแรก กล�วคอ ผว�งแผนโครงก�รเชญชวนใหประช�ชนแสดงคว�มคดเหนเพอใหไดขอมลม�กขน และประเดนในก�รประเมนขอดขอเสยชดเจนยงขน เชน ก�รสำ�รวจคว�มคดเหนของประช�ชนเกยวกบก�รรเรมโครงก�รต�งๆ และก�รบรรย�ยใหประช�ชนฟงเกยวกบโครงก�รต�งๆ แลวขอคว�มคดเหนจ�กผฟง รวมไปถงก�รรวมปรกษ�ห�รอ เปนตน 3.ระดบก�รว�งแผนรวมกน และก�รตดสนใจ เปนระดบขนทสงกว�ก�รปรกษ�ห�รอ กล�วคอ เปนเรองก�รมสวนรวมทมขอบเขตกว�งม�กขน มคว�มรบผดชอบรวมกนในก�รตดสนใจ และว�งแผนเตรยมโครงก�ร และเตรยมรบผลทจะเกดขนจ�กก�รดำ�เนนโครงก�ร ระดบนมกใชในกรณทเปนเรองซบซอนและมขอโตแยงม�ก เชน ก�รใชกลมทปรกษ�ซงเปนผทรงคณวฒในส�ข�ต�งๆ ทเกยวของ ก�รใชอนญ�โตตล�ก�รเพอปญห�ขอขดแยง และก�รเจรจ�เพอห�ท�งประนประนอมกน เปนตน 4.ระดบก�รพฒน�ศกยภ�พในก�รมสวนรวม สร�งคว�มเข�ใจใหกบส�ธ�รณชน เปนระดบขนทสงสดของก�รมสวนรวม คอเปนระดบทผรบ

ผดชอบโครงก�รไดตระหนกถงคว�มสำ�คญและประโยชนทจะไดรบจ�กก�รมสวนรวมของประช�ชนและไดมก�รพฒน�สมรรถนะหรอขดคว�มส�ม�รถในก�รมสวนรวมของประช�ชนใหม�กขนจนอยในระดบทส�ม�รถมสวนรวมไดอย�งเตมท และเกดประโยชนสงสด

4. หลกคว�มรบผดชอบตรวจสอบได ไดแก คว�มรบผดชอบทตรวจสอบไดเปนก�รสร�ง กลไกใหมผรบผดชอบ ตระหนกในหน�ท คว�มส�นกในคว�มรบผดชอบตอสงคม ก�ร ใสใจปญห�ส�ธ�รณะของบ�นเมอง และกระตอรอรนในก�รแกปญห� ตลอดจนก�ร เค�รพในคว�มคดเหนทแตกต�ง และคว�มกล�ทจะยอมรบผลจ�กก�รกระทำ�ของตน ประกอบดวยหลกก�รยอยดงน 1. ก�รมเป�หม�ยทชดเจนก�รมเป�หม�ยชดเจนเปนสงสำ�คญสงแรกของระบบสำ�นกรบผดชอบกล�วคอ องคก�รจะตองทำ�ก�รกำ�หนดเป�หม�ย วตถประสงคของก�รปฏบตก�รสร�งวฒนธรรมใหมใหชดเจนว�ตองก�รบรรลอะไรและเมอไรทตองก�รเหนผลลพธนน

2. ทกคนเปนเจ�ของรวมกนจ�กเป�หม�ยทไดกำ�หนดเอ�ไว ตองประก�ศใหทกคนไดรบรและเกดคว�มเข�ใจ ถงสงทตองก�รบรรล และเงอนไขเวล�ทตองก�รใหเหนผลง�น เปดโอก�สใหทกคนไดเปนเจ�ของ โครงก�รสร�งวฒนธรรมนรวมกน เพอใหเกดก�รประส�นกำ�ลงคนรวมใจกนทำ�ง�น เพอผลตภ�พโดยรวมขององคก�ร 3. ก�รปฏบตก�รอย�งมประสทธภ�พคว�มสำ�เรจของก�รสร�งวฒนธรรมสำ�นกรบผดชอบ อยทคว�มส�ม�รถของหนวยง�นในก�รสอส�รสร�งคว�มเข�ใจใหเกดขนในองคก�ร ผบรห�รใหคว�มสนบสนน

แนะนำ� ทำ�ก�รตดสนใจอย�งมประสทธภ�พและมก�รประส�นง�นรวมมอกนทำ�ง�นระหว�งหนวยง�นต�งๆในองคก�ร 4. ก�รจดก�รพฤตกรรมทไมเออก�รทำ�ง�นอย�งไมหยดยงปจจบนก�รเปลยนแปลงนบว�เปนเรองปกต และทกครงทมก�รเปลยนแปลงมกจะมก�ร ตอต�นก�รเปลยนแปลงเสมอ หนวยง�นตองมม�ตรก�รในก�รจดก�รกบพฤตกรรมก�ร ตอต�นก�รเปลยนแปลงดงกล�วเพอใหทกคนเกดก�รยอมรบแนวคว�มคดและเทคโนโลยใหมๆ 5. ก�รมแผนก�รสำ�รองสวนประกอบสำ�คญขององคก�รทมลกษณะวฒนธรรมสำ�นกรบผดชอบ ตองมก�รว�งแผนฟ นฟ ทส�ม�รถสอส�รใหทกคนในองคก�รไดทร�บและเข�ใจถงแผน และนโยบ�ยของ องคก�ร และทสำ�คญคอ ตองมก�รกระจ�ยขอมลข�วส�รทถกตองสมบรณ อย�งเปดเผย 6. ก�รตดต�มและประเมนผลก�รทำ�ง�นองคก�รจำ�เปนตองมก�รตดต�มและประเมนผลก�รทำ�-ง�นเปนระยะๆ อย�งสมำ�เสมอ เพอตรวจสอบดว�ผลง�นนนเปนไปต�มม�ตรฐ�นคณภ�พง�นทกำ�หนดไวหรอไม ผลง�นทพบว�ยงไมเปนไปต�มม�ตรฐ�นทกำ�หนดตองมก�รดำ�เนนก�รแกไขในทนท ขณะทผลง�นทไดม�ตรฐ�นตองไดรบก�รยอมรบยกยองในองคก�ร

5. หลกคว�มคมค� ไดแก ก�รบรห�รจดก�รและก�รใชทรพย�กรทมจ�กด ใหเกด ประโยชนคมค� เพอใหเกดประโยชนสงสดแกสวนรวม ประกอบดวย1. ก�รประหยด หม�ยถง1.1 ก�รทำ�ง�นและผลตอบแทนบคล�กรเปนไปอย�งเหม�ะสม1.2 ก�รไมมคว�มขดแยงเรองผลประโยชน

1.3 ก�รมผลผลตหรอบรก�รไดม�ตรฐ�น1.4 ก�รมก�รตรวจสอบภ�ยในและก�รจดทำ�ร�ยง�นก�รเงน1.5 ก�รมก�รใชเงนอย�งมประสทธภ�พ

2. ก�รใชทรพย�กรใหเกดประโยชนสงสด หม�ยถง2.1 มก�รใชทรพย�กรอย�งมประสทธภ�พ2.2 มก�รพฒน�ทรพย�กรบคคล2.3 มก�รใชผลตอบแทนต�มผลง�น

3. คว�มส�ม�รถในก�รแขงขน หม�ยถง3.1 ก�รมนโยบ�ย แผน วสยทศน พนธกจ และเป�หม�ย3.2 ก�รมก�รเนนผลง�นด�นบรก�ร3.3 ก�รมก�รประเมนผลก�รทำ�ง�น3.4 ผบรห�รระดบสงมสภ�วะผนำ�

6. หลกคณธรรม ไดแก ก�รยดมนในคว�มถกตองดง�ม สำ�นกในหน�ทของตนเอง ม คว�มซอสตยสจรต จรงใจ ขยน อดทน มระเบยบวนย และเค�รพในสทธของผอน เมอพจ�รณ�เรองของคณธรรมจงควรพจ�รณ�เรองตอไปน1. องคประกอบคณธรรมหรอพฤตกรรมทพงประสงคทปลอดจ�กก�รไมปฏบตต�มกฎหม�ยอย�งโจงแจงหรอไมปฏบตต�มกฎหม�ยนอยลง2. องคประกอบคณธรรมหรอพฤตกรรมทพงประสงคทปลอดจ�กก�รปฏบตทนอยกว�หรอไมดเท�ทกฎหม�ยกำ�หนดหรอปฏบตเชนนนอยลง3. องคประกอบคณธรรมหรอพฤตกรรมทพงประสงคทปลอดจ�กก�รปฏบตทม�กกว�ทกฎหม�ยก �หนด หรอปฏบตเชนนนอยลง

4. องคประกอบคณธรรมหรอพฤตกรรมทพงประสงคทปลอดจ�กก�รปฏบตต�มเจตน�รมณของกฎหม�ย แตใชวธก�รทผดกฎหม�ยหรอปฏบตเชนนนอยลงสำ�หรบก�รทหนวยง�นปลอดจ�กก�รท �ผดม�ตรฐ�นวช�ชพนยมและจรรย�บรรณนนเปน ก�รกระทำ�ผดวช�ชพนยมไดแก พฤตกรรมทสวนท�งหรอขดแยงกบองคประกอบของวช�ชพนยมโดย เฉพ�ะอย�งยงในประเดนของก�รมจรรย�บรรณวช�ชพ และก�รประพฤตต�มจรรย�บรรณวช�ชพ

การประยกตใชหลกธรรมาภบาลมาใชในการบรหาร

รปแบบของธรรม�ภบ�ลนน จะเนนทก�รเจรญเตบโตอย�งตอเนอง มนคง ไมลมละล�ย ก�รน�ธรรม�ภบ�ลม�ใชในก�รบรห�รนน เพอใหองคก�รมคว�มน�เชอถอและไดรบก�รยอมรบจ�กสงคม ปจจบนก�รบรห�รง�นใน ภ�ครฐไดรบคว�มสนใจจ�กประช�ชนเปนอย�งม�ก ในเรองของคว�มโปรงใสในก�ร ด�เนนง�น ดงนนก�รน�หลกธรรม�ภบ�ลม�ใชในหนวยง�นของรฐ กเพอใหประช�ชนเกด คว�มเชอถอศรทธ�ว�ปญห�ต�ง ๆ ทเกยวกบก�รทจรต คอรปชนของหนวยง�นภ�ครฐจะ ลดลง ซงสงทจำ�เปนในก�รบรห�รง�นของหนวยง�นไดแก

1. คว�มรบผดชอบตรวจสอบได คว�มรบผดชอบ คอ บคคล องคก�ร และผทท�หน�ทในก�รตดสนใจ ซงหน�ท เกยวกบก�รบรห�รง�นภ�ครฐ ตองมภ�ระคว�มรบผดชอบตอส�ธ�รณะเกยวกบก�ร กระท� กจกรรม หรอก�รตดสนใจใด ๆ2. คว�มโปรงใส ก�รตดสนใจและก�รดำ�เนนก�รต�ง ๆ อยบนกฎระเบยบ ชดเจน ก�รดำ�เนนง�นของรฐบ�ลในด�นนโยบ�ยต�ง ๆ

3. ก�รปร�บปร�บทจรตและก�รประพฤตมชอบ ก�รทองคก�รภ�ครฐใชอำ�น�จหน�ท หรอก�รแสวงห�ผลประโยชนในท�งสวนตว เหล�นถอเปนก�รทจรต4. ก�รสร�งก�รมสวนรวม ก�รมสวนรวมเปนก�รเปดโอก�สใหกบประช�ชน หรอผทมสวนเกยวของเข�ม�ม บทบ�ทในก�รตดสนใจด�เนนนโยบ�ย มสวนรวมในก�รควบคมก�รปฏบตง�นของสถ�บน5. ก�รมกฎหม�ยทเขมแขง ธรรม�ภบ�ลมพนฐ�นก�รด�เนนก�รอยบนกรอบของกฎหม�ยโดยไมเลอกปฏบต ม ก�รใหคว�มเสมอภ�คเท�เทยม และเปนธรรมกบทกฝ�ย มกฎหม�ยทเขมแขง มก�ร ระบก�รลงโทษทชดเจน6. ก�รตอบสนองททนก�ร ธรรม�ภบ�ล หม�ยถง ก�รใหก�รตอบสนองททนก�รตอผมสวนเกยวของทกฝ�ย ใน เวล�ททนก�ร7. คว�มเหนชอบรวมกน สงคมทประกอบดวยบคคลทมคว�มคดเหนแตกต�งกนไป ธรรม�ภบ�ลจะท�หน�ท เปนตวกล�งในก�รประส�นคว�มตองก�รทแตกต�ง ใหอยบนพนฐ�นของประโยชน สวนรวมและขององคก�รเปนหลก8. ประสทธภ�พและประสทธผล ประสทธภ�พและประสทธผลในหลกธรรม�ภบ�ลนน ตองก�รใหมก�รใชทรพย�กรต�ง ๆ ใหเกดประโยชนสงสดและคมค�9. คว�มเสมอภ�คและคว�มเกยวของหลกธรรม�ภบ�ลจะเนนใหบคล�กรทกคนในองคก�ร รสกมสวนรวมหรอรสกเปนสวน หนงกบองคก�ร

การสรางธรรมาภบาลในองคกร บนใด 3 ขนของน�ยอ�นนท ปนย�รชน

•ตองเรมจ�กข�งใน"บนใดขนแรก" ธรกจตองพฒน�ตนเองเพอดำ�เนนธรกจอย�งยงยน

•เชองโยงสสงคม"บนใดขนทสอง" ธรกจตองสร�งชมชนน�อยและสงคมเขมแขง

•ใชสออย�งสร�งสรรค "บนใดขนทส�ม" ก�รใชสออย�งสร�งสรรคเพอสงคมและสง

แวดลอม ธรรมาภบาล - หลกพธธรรม

ธรรม�ภบ�ลถกใชกบสงคมไทยม�น�นแลว เพยงแตไมไดใชว�ธรรมภบ�ลเท�นนเอง หลกธรรมภบ�ลมมลกษณะคล�กบหลงธรรมในพระพธศ�สน� อน

ไดแก หลกทศพธร�ชธรรม ซงเปนหลกสำ�หรบผปกครอง รวมถง จกรวตรดวตร 12 ร�ชสงคหวตถ4 และอคต 4

หลกทศพธราชธรรม

•ก�รสงเคร�ะหกษตรยหวเมองทงหล�ย•ก�รสงเคร�ะหเกล�เชอพระวงศผต�มเสดจและบรว�ร•คมครองพร�มหณและคหบดทงหล�ย•คมครองช�วร�ษฎรพนเมองทงหล�ย•คมครองเหล�สมนพร�มหณ•คทครองปศสตสทเอ�ไวสบพนธ•ห�มปร�มไมใหมก�รประพฤตอนผดธรรม•บำ�รงดแลผย�งไร•เข�ไปถ�มปญห�•เวนก�รกำ�หนดในก�มโดยอ�ก�รไมเปนธรรม•ละเวนคว�มโลภทไมเหม�ะไมควร

สงคหวตถ4•คว�มส�มรถในก�รบำ�รงรกษ�พชพนธ ธญญ�ห�รใหอดมสมบรณ•คว�มส�ม�รถในก�รบำ�รง และสงเสรมคนดทมคว�มส�ม�รถในด�นร�ชก�ร•สงเสรมอ�ชพสจรตแกประช�ชน•รจกพดจ�ไพเร�ะปร�ศยใหไพเร�ะและมเหตผล อนมประโยชน

อคต4

•ไมลำ�เอยงเพร�ะรก•ไมลำ�เอยงเพร�ะโกรธเกลยด•ไมลำ�เอยงเพร�ะกลว•ไมลำ�เอยงเพร�ะเขล�

ธรรม�ภบ�ล และทศพศร�ชธรรมธรรมถกนำ�ม�ใชในปจจบนอย�งแพร

หล�ย เพร�ะชวยสร�งสรรคผลง�นและสงเสรมองคกรใหมศกยภ�พและมประสทธภ�พ เชน พนกง�นภ�ครฐต�งกนทำ�ง�นอย�งซอสตยทจรตและขยนหมนเพยรในหน�ทก�รทำ�ง�นไมมก�ร Corruption และอย�มองว�ก�รทจรต Corruption เปนเพยงเรองเลกๆนอย ตองชวยกนใหลบปญห�ด�นทจรตใหหมดไปจ�กคนไทย จะทำ�ใหผลง�นของภ�ครฐนนหรอขององคกรธรกจนนจะขย�ยตวประสบคว�มสำ�เรจ และยงทำ�ใหบคคลภ�ยนอกทเกยวของจะมศรทธ�และมคว�มเชอมนในองคกรและไดรบก�รพฒน�ตอเนอง เชน องคกรทโปรงใสยอมไดรบคว�มไวว�งใจจ�กก�รทำ�ธรกจ ยอมสร�งคว�มเชอมนใหแกนกลงทนและประช�ชน ตลอดจนสงผลดตอเสถยรภ�พของรฐบ�ลและคว�มเจรญก�วหน�ของประเทศก�รบรก�รประช�ชนอย�งมประสทธภ�พ ดงนนธรรม�ภบ�ลจงเปนสงสำ�คญในก�รขบเคลอน ก�รพฒน�ร�ชก�รไทย ใหมศกยภ�พและมขดคว�มส�ม�รถเทยบเท�ในระบบส�กลโลก

ประโยชนของธรรมาภบาล

ธรรม�ภบ�ล(Good Governance) ถอเปนหลกของก�รบรห�รส�ธ�รณะทใหคว�มสำ�คญกบหลกก�รประช�ธปไตยแบบมสวนรวมและใหคว�มสำ�คญกบประช�ชนเพอมงใหเกดก�รบรห�รจดก�รทด

● เพมคณค�ใหแกองคกรในส�ยต�ของบคคลต�งๆ ทเกยวของ

● เพมมลค�ของหนใหสงขน● ลดปญห�ต�งๆ ทอ�จเกดขนจ�กก�รดำ�เนนง�น● เพมศกยภ�พในก�รแขงขน● ปองกนก�รทจรต● รกษ�สทธและผลประโยชนของผลงทน● สร�งคว�มมนใจบรษทไดดำ�เนนก�รถกตองต�มหลกเกณฑขอบงคบ

ทกำ�หนดไว● มภ�พลกษณทดและแสดงคว�มเปนมออ�ชพในก�รบรห�รจดก�รทม

ประสทธภ�พ

หลกคว�มสำ�คญในก�รรบผดชอบของธรรม�ภบ�ล คว�มสำ�คญของก�รรบผดชอบ Accountabilit เปนแนวท�ง กลไกลและขอปฎบตในระดบทพงพอใจซงผมสวนไดสวนเสยประกอบไปดวย 3 กลม คอ

1.ส�ธ�รณะชนและประช�ชน2.ผนำ�ท�งก�รเมองและผบรห�รองคกร3.ผใหบรก�ร (ข�ร�ชก�ร)

หลกก�รธรรม�ภบ�ลตองก�รระบบก�รเมอง ก�รบรห�ร และผนำ�องคกร ผนำ�ก�รเมอง ทกล�รบผดชอบก�รกระทำ�ของตน โดยเฉพ�ะผนำ�ทตองก�รใหคนยอมรบกจะตองเปนผนำ�ทกล�ห�ญตอ ก�รตดสนใจและก�รดำ�เนนก�รของตน

เสรมสรางธรรมาภบาลตอตานทจรตคอรปชน

ก�รตอต�นก�รทจรตคอรปชน เปนเรองสำ�คญระดบนโยบ�ยของรฐบ�ลทกยคสมย รวมถงรฐบ�ลในปจจบน เพอปองกนและปร�บปร�มก�รทจรตและประพฤตมชอบ โดยว�งแนวท�งในก�รขบเคลอนนโยบ�ยดง

กล�วหล�ยแนวท�ง แนวท�งหนง คอ ก�รสร�งสงคมไทยใหมคว�มตระหนกถงปญห�ก�รทจรตคอรปชน มจตสำ�นกและพรอมทจะเปนกำ�ลงสำ�คญในก�รตอต�นก�รทจรตและก�รโกงทกรปแบบ โดยเฉพ�ะประช�ชนใหมทศนคตและค�นยมรก จ�กขอมลก�รจดอนดบดชนคอรปชนของประเทศในภมภ�คเอเชยแปซฟก Political and Economic Risk Consultancy (PERC) ในป 2559 ทไดทำ�ก�รสำ�รวจนกธรกจในทองถนและนกธรกจช�วต�งช�ตในแตละประเทศ เพอใหคะแนนเกยวกบระดบปญห�ก�รทจรต พบว�ประเทศไทยได 38 คะแนน เปนผลม�จ�กมมมองของผตอบแบบสอบถ�มทสะทอนว�ก�รทจรตยงมอยอย�งแพรหล�ย และคนในประเทศยงมทศนคตตอก�รใหสนบนว�เปนเรองปกต ซงสภ�พก�รณดงกล�วทำ�ใหดชนวดภ�พลกษณคอรปชน (Corruption Perceptions Index 2016) หรอ CPI ของประเทศเลอนลงจ�กอนดบท 76 ในป 2558 ไปเปนอนดบท 101 ในป 2559

เพอรวมกนแกไขปญห�ทจรตคอรปชน และสร�งคว�มโปรงใสใหเกดขนในสงคมไทยม�กยงขนต�มเจตน�รมณของรฐบ�ล สำ�นกง�น ก.พ.ร. ไดเสรมสร�งคว�มตระหนกรและตอต�นก�รทจรตคอรปชน ผ�นกจกรรมและก�รประช�สมพนธต�งๆ อย�งตอเนอง รวมทง เพมเตมคว�มรคว�มเข�ใจเกยวกบประสทธภ�พก�รบรก�รประช�ชนของภ�ครฐ ต�มหลกก�รบรห�รกจก�รบ�นเมองทดทใหคว�มสำ�คญกบก�รใหบรก�รของรฐทเปดเผย โปรงใส มระยะเวล�และขนตอนทชดเจนในก�รทำ�ง�น โดยมกลมเป�หม�ยประกอบดวย เย�วชน ข�ร�ชก�ร ภ�คเอกชน ภ�คประช�สงคม ประช�ชนทวไป และสอมวลชนทกแขนง

1. กลมเยาวชน ก�รถ�ยทอดคว�มรและสร�งจตสำ�นกรวมต�นทจรตใหกบกลมเย�วชน ซงถอว�เปนตนกล�ของประเทศ ในเรองศลธรรม

จรยธรรมและพษภยทเกดจ�กก�รคอรปชน เพอใหเย�วชนยดมนในคว�มซอสตย รกคว�มถกตองและเปนกำ�ลงสำ�คญในก�รตอต�นก�รทจรตทกรปแบบ โดยจดกจกรรมในสถ�นศกษ�ต�งๆ ทกระดบทงประถมศกษ� มธยมศกษ� และสถ�บนอดมศกษ� อ�ท โรงเรยนอสสมชนแผนกประถม โรงเรยนเซนตค�เบรยล โรงเรยนร�ชวนต โรงเรยนสตรวดมห�พฤฒ�ร�ม โรงเรยนปทมวไล สถ�บนก�รจดก�ร ปญญ�ภวฒนและมห�วทย�ลยหอก�รค�ไทย ภ�ยใตแนวคด รวมพลงหยดยง“คอรปชน กระตนใหเย�วชนเสนอแนวคดเชงประยกตในก�รตอต�น”ทจรตคอรปชนทสอดคลองกบสถ�นก�รณปจจบน

2. กลมขาราชการ ภ�คเอกชนและภ�คประช�สงคมเพอรวมกนแกไขปญห�ทจรตคอรปชน และสร�งคว�มโปรงใสใหเกดขนในสงคมไทยม�กยงขนต�มเจตน�รมณของรฐบ�ล สำ�นกง�น ก.พ.ร. ไดเสรมสร�งคว�มตระหนกรและตอต�นก�รทจรตคอรปชน ผ�นกจกรรมและก�รประช�สมพนธต�งๆ อย�งตอเนอง รวมทง เพมเตมคว�มรคว�มเข�ใจเกยวกบประสทธภ�พก�รบรก�รประช�ชนของภ�ครฐ ต�มหลกก�รบรห�รกจก�รบ�นเมองทดทใหคว�มสำ�คญกบก�รใหบรก�รของรฐทเปดเผย โปรงใส มระยะเวล�และขนตอนทชดเจนในก�รทำ�ง�น โดยมกลมเป�หม�ยประกอบดวย เย�วชน ข�ร�ชก�ร ภ�คเอกชน ภ�คประช�สงคม ประช�ชนทวไป และสอมวลชนทกแขนงอสสมชนแผนกประถม โรงเรยนเซนตค�เบรยล โรงเรยนร�ชวนต โรงเรยนสตรวดมห�พฤฒ�ร�ม โรงเรยนปทมวไล สถ�บนก�รจดก�ร ปญญ�ภวฒนและมห�วทย�ลยหอก�รค�ไทย ภ�ยใตแนวคด รวมพลงหยดยง“คอรปชน กระตนใหเย�วชนเสนอแนวคดเชงประยกตในก�รตอต�น”ทจรตคอรปชนทสอดคลองกบสถ�นก�รณปจจบน สำ�นกง�น ก.พ.ร.

รวมเปนสอกล�งในก�รสร�งเครอข�ยระหว�งข�ร�ชก�ร เจ�หน�ทของรฐและภ�คเอกชนจ�กองคกรตอต�นคอรปชน สม�คมสงเสรมสถ�บนกรรมก�รบรษทไทย หอก�รค�ไทย และสภ�หอก�รค�แหงประเทศไทย สภ�อตส�หกรรมแหงประเทศไทย และสม�คมบรษทจดทะเบยนไทย ประก�ศเจตน�รมณแนวรวมในก�รตอต�นก�รทจรต ภ�ยใตแนวคด ไ“มให ไมรบ ไมสนบสนนคอรปชน และ ล�งมอใหสะอ�ด ช�ตปร�ศจ�ก” “คอรปชน อย�งไรกต�ม แมจะมคว�มพย�ย�มของภ�คสวนต�งๆ ใน”ก�รสร�งคว�มเขมแขงใหกบสงคมเพอตอต�นก�รทจรตคอรปชน แตก�รเปลยนแปลงก�รรบรของคนในสงคมไทยเกยวกบก�รทจรตคอรปชนยงเปนเรองทดำ�เนนก�รไดย�ก ซงภ�พลกษณของภ�คร�ชก�รถอเปนปจจยสำ�คญประก�รหนงททำ�ใหสงคมไมเชอมนตอก�รดำ�เนนก�รเพอตอต�นก�รทจรตคอรปชน ดงนน สำ�นกง�น ก.พ.ร. จงไดจดกจกรรมใหข�ร�ชก�รทงในสวนกล�งและสวนภมภ�ค ซงถอเปนผทส�ม�รถสร�งภ�พลกษณทดใหแกระบบร�ชก�รได ใหรบร และเข�ใจถงคว�มสำ�คญของก�รปฏบตง�นทตองยดมนคว�มโปรงใส คว�มมประสทธภ�พ ผ�นกระบวนก�รเรยนรในส�ระสำ�คญของพระร�ชบญญตก�รอำ�นวยคว�มสะดวกในก�รพจ�รณ�อนญ�ตของท�งร�ชก�ร พ.ศ. 2558 ทกำ�หนดใหก�รปฏบตง�นของรฐตองมก�รจดทำ�คมอสำ�หรบประช�ชน ทอธบ�ยถงกระบวนก�รขนตอนระยะเวล� เอกส�ร เงอนไขต�งๆ ในก�รตดตอร�ชก�รใหประช�ชนไดรบร และข�ร�ชก�รตองปฏบตง�นในก�รใหบรก�รประช�ชนต�มคมอเหล�นนดวยนอกจ�กน ไดมก�รจดกจกรรมค�ย รวมพลงหยดยงคอรปชน “ ”สำ�หรบข�ร�ชก�รและเจ�หน�ทของรฐทบรรจใหมหรอมหน�ทในก�รใหบรก�รประช�ชน เพอปลกฝงทศนคตและค�นยมทดในก�รปฏบตง�น โดยเฉพ�ะอย�งยงก�รมจตบรก�รและใหบรก�รประช�ชนอย�งม

ประสทธภ�พ โปรงใสต�มหลกธรรม�ภบ�ลของก�รบรห�รกจก�รบ�นเมองทด

3. กลมประชาชน สำ�นกง�น ก.พ.ร. เปดโอก�สใหประช�ชนทวไปเข�ม�มสวนรวมในก�รเสนอแนะแนวท�งในก�รจดก�รกบปญห�ก�รทจรตอย�งสร�งสรรค ผ�นก�รประกวดภ�พยนตรสน ภ�ยใตแนวคด คณคอพลง “หยดยงคอรปชน และก�รจดประกวดเรองสนแอนเมชน ” (Animation) ในหวขอ ก�รตอต�นก�รคอรปชน และ ก�รบรก�รอย�งมธรรม�ภ“ ” “บ�ล เพอกระตนใหเกดคว�มสนใจตอปญห�ก�รทจรตคอรปชนของ”ประเทศ และรวมเปนสวนหนงในก�รสะทอนภ�พปญห�ก�รทจรต ตลอดจนก�รเผยแพรขอมลข�วส�รเพอเสรมสร�งจตสำ�นกในก�รตอต�นทจรตและสร�งคว�มเชอมนตอก�รปฏบตร�ชก�รของหนวยง�นภ�ครฐอย�งมธรรม�ภบ�ล ไปสประช�ชน ผ�นสอต�งๆ ไมว�จะเปนสอโทรทศน สอวทย สอสงพมพ สอออนไลน

4. กลมสอมวลชน สอมวลชนถอเปนเครอข�ยคว�มรวมมอทสำ�คญและเขมแขงในก�รสนบสนนก�รเผยแพรผลก�รดำ�เนนง�นภ�ครฐด�นก�รพฒน�ประสทธภ�พก�รใหบรก�รประช�ชนดวยคว�มรวดเรว โปรงใสตรวจสอบไดและก�รใหประช�ชนเข�ม�มสวนรวม เพอสร�งคว�มเชอมนและเข�ใจถงกระบวนก�รคดและก�รดำ�เนนง�นของภ�ครฐในก�รปฏบตง�นเพอสร�งก�รมสวนรวมของประช�ชน ผ�นก�รศกษ� เรยนรและเยยมชมผลก�รดำ�เนนก�รของหนวยง�นภ�ครฐรวมกน อ�ท โครงก�รเครอข�ย“ชมชนเขมแขงป�ช�ยเลนยงยน : กรณตวอย�งจงหวดตร�ด เพอก�ร”อนรกษและฟ นฟทรพย�กรป�ช�ยเลนอย�งยงยน ของกรมทรพย�กรท�งทะเลและช�ยฝง ซงเปนหนวยง�นตนแบบด�นก�รบรห�รร�ชก�รแบบมสวนรวม (Best Practices) ไดรบร�งวลคว�มเปนเลศด�นก�รบรห�ร

ร�ชก�รแบบมสวนรวม ประจำ�ป พ.ศ. 2558 ประเภทร�งวลพฒน�ก�รบรห�รร�ชก�รแบบมสวนรวม ในระดบดเยยม เปนตน

ก�รเสรมสร�งคว�มตระหนกรและตอต�นก�รทจรตคอรปชน ผ�นท�งกจกรรมและก�รประช�สมพนธต�งๆ ของสำ�นกง�น ก.พ.ร. ทดำ�เนนก�รม�อย�งตอเนองนน มผลก�รดำ�เนนง�นเปนทน�พอใจจ�กก�รสำ�รวจกลมเป�หม�ยทวประเทศ พบว�ประช�ชนมคว�มตระหนกร และเข�ใจภ�พรวมเกยวกบก�รเสรมสร�งธรรม�ภบ�ล ตอต�นทจรตคอรปชน และก�รบรก�ร ทโปรงใสมประสทธภ�พต�มเนอห�ของพระร�ชบญญตก�รอำ�นวยคว�มสะดวกในก�รพจ�รณ�อนญ�ตของท�งร�ชก�ร พ.ศ. 2558 เพมขน โดยเฉพ�ะอย�งยงในกลมข�ร�ชก�ร รฐวส�หกจ องคกรมห�ชน คอกลมทมก�รรบรและคว�มเข�ใจม�กทสด ซงถอเปนปจจยสำ�คญในก�รยกระดบวฒนธรรมก�รทำ�ง�นทโปรงใสตรวจสอบได ควบคไปกบก�รสร�งนวตกรรมบรก�รทมประสทธภ�พและมประช�ชนเปนศนยกล�ง อนจะสงผลตอภ�พลกษณด�นก�รตอต�นทจรตคอรปชนของประเทศไทยใหดขน ในระดบส�กล

สรปหลกธรรมาภบาล

ก�รบรห�รกจก�รบ�นเมองและสงคมทด เปนแนวท�งสำ�คญในก�รจดระเบยบใหสงคมรฐ ภ�คธรกจเอกชน และภ�คประช�ชน ซงครอบคลมถงฝ�ยวช�ก�ร ฝ�ยปฏบตก�ร ฝ�ยร�ชก�ร และฝ�ยธรกจ ส�ม�รถอยรวมกนอย�งสงบสข มคว�มรรกส�มคคและรวมกนเปนพลง กอใหเกดก�รพฒน�อย�งยงยน และเปนสวนเสรมคว�มเขมแขงหรอสร�งภมคมกนแกประเทศ เพอบรรเท�ปองกนหรอแกไขเยยวย�ภ�วะวกฤต ภยนตร�ยทห�กจะมม�ในอน�คต เพร�ะสงคมจะรสกถงคว�มยตธรรม คว�มโปรงใส และ

คว�มมสวนรวม อนเปนคณลกษณะสำ�คญของศกดศรคว�มเปนมนษย และก�รปกครองแบบประช�ธปไตยอนมพระมห�กษตรยทรงเปนพระประมข สอดคลองกบคว�มเปนไทย รฐธรรมนญ และกระแสโลกยคปจจบน

ก�รสงเสรมใหเกดก�รสร�งธรรม�ภบ�ลนน ม�จ�กคว�มรวมมอของทงสถ�บนทงภ�ครฐ ภ�คเอกชน และประช�สงคม บทบ�ทของรฐทสำ�คญนน คอ รฐเปนผมบทบ�ทในก�รว�งร�กฐ�น และรกษ�กฎระเบยบต�ง ๆ ก�รสร�งธรรม�ภบ�ลของรฐนนจำ�เปนตองอ�ศยระบบก�รจดก�รภ�ครฐทมประสทธภ�พ มภ�ระรบผดชอบภ�ยใตกฎหม�ย และนโยบ�ยทโปรงใสตรวจสอบได ดงนนจงมคว�มจำ�เปนอย�งยงทรฐจะตองมก�รปฏรประบบร�ชก�ร เพอปรบปรงระบบก�รบรห�รจดก�รใหมประสทธภ�พ และรบผดชอบภ�ยใตกรอบของกฎหม�ย ซงจดมงหม�ยในก�รสร�งธรรม�ภบ�ลของภ�ครฐนน จะตองพย�ย�มปฏรปก�รบรห�รจดก�รใหถกตองต�มหลกเหตผล และหน�ท มระบบคว�มรบผดชอบด�นก�รเงนทมประสทธภ�พม�ใช และใหมคว�มโปรงในก�รปฏบตง�น ยกระดบคว�มชำ�น�ญของ

ภ�ครฐใหมคว�มทนสมยในสวนบทบ�ทขององคก�รภ�คเอกชนและบทบ�ทของประช�สงคม ทมตอก�รสร�งธรรม�ภบ�ล คอ ก�รรวมตวกนของส�ธ�รณชนในก�รตอต�นก�รทจรตและก�รประพฤตมชอบ โดยรฐควรมก�รห�ม�ตรก�รทจะกระตนใหเกดก�รตระหนกถงก�รทำ�ผดจรรย�บรรณ

ทงก�รใชหลกธรรมภบ�ลยงทำ�ใหองคก�รส�ม�รถเพมประสทธภ�พก�รบรห�รง�นได อกทงยงเปนกลไกในก�รควบคมตดต�มและตรวจสอบ โดยมประช�ชนหรอองคก�รภ�ยนอกมสวนรวม ทงนเพอปองกนไมใหเกดคว�มเสยห�ยแกก�รบรห�รองคก�ร เพร�ะก�รสร�งธรรม�ภบ�ลใหเกดขนในองคก�ร เปนก�รสร�งสำ�นกทดในก�รบรห�รง�น และก�รทำ�ง�นใน

องคก�ร และจดระบบทสนบสนนใหมก�รปฏบตต�มสำ�นกทด ไมว�จะเปนในเรองของก�รบรห�รง�นอย�งมประสทธภ�พ ไมสนเปลอง ก�รตดต�มก�รทจรต คว�มโปรงใส โดยคำ�นงถงผทเกยวของทจะไดรบผลกระทบ เนองจ�กผทไดรบผลกระทบจ�กก�รปฏบตง�นในหนวยง�นของรฐนน จะเกยวของกบประช�ชนโดยต

อางอง

http://kmleadership.weebly.com/ 3588362336343617362736173634361835863629359136123641365736093635.html

https://medinfo.psu.ac.th/pr/WebBoard/ readboard.php?id=20713&fbclid=IwAR2pPmwYBXmhwQXSBbfgIl1NWs386uab6C8NwL2rrlxjbiZZfqUutvgm7es

https://sites.google.com/site/aujutaratsisungnone/ neuxha/bth-thi-5-hlak-thr-rmaphi-bal-ni-xngkhkr?fbclid=IwAR2c-KO9M3pWm7Jg79QbD6zpAY5PkKSkKs9w

https://www.the101.world/thai-good-governance/? fbclid=IwAR3azIcQFnZyejuMCok0LucxbOkcty43pOXLHEzuOMkl50IsdMOiEXFvzpE

http://wiki.kpi.ac.th/index.php?title= %E0%B8%98%E0%B8%A3%E0%B8%A3%E0%B8%A1%E0%B8%B2%E0%B8%A0%E0%B8%B4%E0%B8%9A

%E0%B8%B2%E0%B8%A5%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B8%B0%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%AB%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%88%E0%B8%B1%E0%B8%94%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%9A%E0%B9%89%E0%B8%B2%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B7%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%97%E0%B8%B5%E0%B9%88%E0%B8%94%E0%B8%B5&fbclid=IwAR0xzy4FKBJGRaVfA6OeZok96VvYCuvOJ_CVmE2BJgK8H8xZJbDiiuOGAPA

http://www.personnel.ops.go.th/main/index.php/ multimedia/video/87-good-governance-center?fbclid=IwAR277h73YgzszNvOwWgGnbobM0Ua2Y_

https://www.slideshare.net/drdan/1-50279810? fbclid=IwAR2WbPDak71BpANUZoVq54MZUaoPa6e--tUmwi0_R-gyaPW26tzNwAg_9Aw

http://www.correct.go.th/inctrad/Good %20governance.htm?fbclid=IwAR0hoNjQ3Ar8IXOUbhS8w3EEHiIRYymU-bDLYFI8Y5axO1mEKaV8rBmdfbY

https://sites.google.com/site/ phawaphunalaeakarsrang/home/bth-thi-1-khwam-hmay-khxng-phuna