kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr · Web viewMutfak masası üzerindeki kül tablasında bulunan parmak izinin Hatice Duman'ın sağ el baş parmak izi ile aynı olduğu. Söz konusu

TUumlRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

ALİGUumlL ALKAYA VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU

(Başvuru Numarası 20131138)

Karar Tarihi 27102015

RG Tarih ve Sayı 9122015-29557

Başvuru Numarası 20131138Karar Tarihi 27102015

GENEL KURUL

Başkan Zuumlhtuuml ARSLAN

Başkanvekili Burhan UumlSTUumlN

Başkanvekili Engin YILDIRIM

Uumlyeler Serdar OumlZGUumlLDUumlR

Serruh KALELİ

Osman Alifeyyaz PAKSUumlT

Recep KOumlMUumlRCUuml

Nuri NECİPOĞLU

Hicabi DURSUN

Celal Muumlmtaz AKINCI

Erdal TERCAN

Muammer TOPAL

Hasan Tahsin GOumlKCAN

Kadir OumlZKAYA

Rıdvan GUumlLECcedil

Raportoumlr Murat AZAKLI

Başvurucular 1 Aliguumll ALKAYA

2 Hatice DUMAN

3 Ahmet DOĞAN

4 Hasan OumlZCAN

Vekilleri Av Faruk Nafiz ERTEKİN

Av Keleş OumlZTUumlRK

I BAŞVURUNUN KONUSU

1 Başvuru isnat edilen succedillardan dolayı yapılan yargılamanın adil bir biccedilimde yuumlruumltuumllmediği hukuka aykırı şekilde elde edilen delillerin huumlkme esas alındığı davaya etkili katılma silahların eşitliği ccedilelişmeli yargılama avukat yardımı susma ve savunma gibi haklardan yararlandırılmadıkları Mahkemenin bağımsız ve tarafsız olmadığı kararların hukuki gerekccedileden yoksun verildiği yargılamanın makul suumlrede bitirilmediği gerekccedileleriyle Anayasarsquonın 17 36 38 ve 141 maddelerinin ihlal edildiği iddiaları hakkındadır

II BAŞVURU SUumlRECİ

2 Başvurular 1712013 tarihinde İstanbul 12 Ağır Ceza Mahkemesi vasıtasıyla yapılmıştır Dilekccedileler ve eklerinin idari youmlnden yapılan oumln incelemeleri neticesinde Komisyona sunulmalarına engel teşkil edecek bir eksikliklerinin bulunmadığı tespit edilmiştir

3 Birinci Boumlluumlm Birinci Komisyonunca 20131138 numaralı başvuru iccedilin 2762013 20131163 numaralı başvuru iccedilin 12122013 tarihinde kabul edilebilirlik incelemesinin Boumlluumlm tarafından yapılmasına karar verilmiştir

4 Başvuruların incelemesi neticesinde aralarında konu youmlnuumlnden hukuki irtibat bulunduğu tespit edildiğinden Boumlluumlm tarafından 22122014 tarihinde 20131163 numaralı dosyanın 20131138 numaralı bireysel başvuru dosyası ile birleştirilerek incelenmesine karar verilmiştir

5 Boumlluumlm tarafından 22112013 ve 12122013 tarihlerinde başvuruların kabul edilebilirlik ve esas incelemelerinin birlikte yapılmasına ve başvuru belgelerinin bir oumlrneğinin goumlruumlş iccedilin Adalet Bakanlığına (Bakanlık) goumlnderilmesine karar verilmiştir

6 Başvuru konusu olay ve olgular 22112013 ve 13122013 tarihlerinde Bakanlığa bildirilmiştir Bakanlık tanınan ek suumlreler sonunda goumlruumlşuumlnuuml 2412014 ve 1722014 tarihlerinde Anayasa Mahkemesine sunmuştur

7 Bakanlık goumlruumlşuuml 1222014 ve 2822014 tarihlerinde başvuruculara tebliğ edilmiş olup başvurucular karşı goumlruumlşlerini 1332014 ve 2432014 tarihlerinde sunmuşlardır

8 Birinci Boumlluumlmuumln 1132015 tarihinde yaptığı toplantıda başvurunun niteliği itibarıyla Genel Kurul tarafından karara bağlanması gerekli goumlruumllduumlğuumlnden Anayasa Mahkemesi İccediltuumlzuumlğuumlrsquonuumln 28 maddesinin (3) numaralı fıkrası uyarınca başvurunun Genel Kurula sevkine karar verilmiştir

III OLAYLAR VE OLGULAR

A Olaylar

9 Başvuru formu ve ekleri ile Bakanlık goumlruumlşuumlnde ifade edildiği şekliyle ilgili olaylar oumlzetle şoumlyledir

1 Genel Olarak Yuumlruumltuumllen Soruşturmanın Konusu

10 Başvurucular hakkında 1994 yılında Marksist Leninist Komuumlnist Partisi (MLKP) ismi ile yeniden yapılanan yasa dışı silahlı oumlrguumltuumln uumlyesi olmak yağma oumlrguumlt adına adam oumllduumlrmek ve yaralamak gibi eylemlere bağlı olarak ldquoTuumlrkiye Cumhuriyeti Anayasasının tamamını veya bir kısmını bozma ve değiştirme veya kaldırmaya teşebbuumls etmerdquo succedilundan değişik yer Cumhuriyet Başsavcılıklarınca soruşturmalar başlatılmıştır

11 Bu soruşturmalar kapsamında oumlzellikle 1998 ila 2003 yılları arasında işlenen succedillardan dolayı başvurucular hakkında yakalama ve tutuklama kararları ccedilıkartılmıştır

2 Başvurucu Aliguumll Alkaya ile İlgili Yuumlruumltuumllen İşlemler

12 İstanbul Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml Teroumlrle Muumlcadele Şube Muumlduumlrluumlğuuml ekiplerince 942003 tarihinde başvurucunun İstanbulrsquoda yeri tespit edilmiştir Dosyadaki yakalama tutanağına goumlre başvurucu direnmesine rağmen zor kullanılmak suretiyle uumlzerinde H Ouml adına duumlzenlenmiş ve kendi fotoğrafı yapıştırılmış sahte kimlikle yakalanarak goumlzaltına alınmıştır

13 Yakalama el koyma ve arama tutanaklarına goumlre başvurucunun diğer başvurucu Hatice Duman ile birlikte oumlrguumlt evi olarak kullandıkları tespit edilen evlerde 942003

tarihinde yapılan aramalarda P Ouml sahte kimliği ile yakalanan Hatice Duman yanında ayrıca ccedilok sayıda Kalashnikov marka tam otomatik tuumlfek tabanca ile silahlara ait mermi ve şarjoumlrler MKE yapımı el bombası bomba yapımında kullanılan kimyevi maddeler beton ccedilivisi somun ve metal parccedilalar ccedilok miktarda maytap fitili el telsizi ve anteni duumlrbuumln kamera oto plakaları sahte nuumlfus cuumlzdanları kimlik kaplamada kullanılan ccedilok sayıda şeffaf naylon nuumlfus muumlduumlrluumlğuumlne ait muumlhuumlr kar maskeleri eldiven bere yasa dışı yayınlar oumlrguumltsel dokuumlmanlar bomba yapımını anlatan daktilo edilmiş dokuumlman el yazısı ile yazılmış ldquobirincisi merkezi bir askeri komite kurulmasırdquo ifadesi ile başlayan bir sayfa oumlrguumltsel dokuumlman gibi malzemeler ele geccedilirilmiştir

14 Başvurucu muumldafii olmadan verdiği 1242003 tarihli kolluktaki ifadesinde isnat edilen succedilları nasıl ve kimlerle birlikte işlediğini ayrıntıları ile accedilıklamıştır Anılan ifade tutanağında başvurucuya susma yakınlarına haber verme ve lehine olan hususları oumlne suumlrme gibi usul hakları hatırlatılmıştır Tutanağın sonunda başvurucu ifadesini kendi huumlr iradesi ile hiccedilbir baskı ve cebir altında kalmadan isteği ile verdiğini yaptıklarından pişman olmadığını belirterek imzalamıştır

15 Başvurucunun kollukta verdiği ifadesinin bazı boumlluumlmleri şoumlyledir

hellipdevrimci goumlruumlşleri benimserim MARKSİST LENİNİST KOMUumlNİST PARTİ (MLKP) oumlrguumltuumlnuumln program ve tuumlzuumlğuumlnuuml benimserim Tuumlrkiyede halkların ve işccedili sınıfının sosyalizme varmak iccedilin silahlı muumlcadele yoluyla muumlcadelenin oumlnuumlndeki engelleri kaldırarak kızıl guumlneşimiz Marksist Leninist Komuumlnist Partisiyle insanlığın altın ccedilağa komuumlnizmi gerccedilekleştirmek iccedilin bu uğurda muumlcadele yuumlruumltmekteyimhellip Benim MLKP adlı oumlrguumlt iccedilerisinde bu guumlne kadar hatırladığım kadarıyla katıldığım eylemler sırası ile şu şekildedir

- 08042001 guumlnuuml hellip Teroumlrle Muumlcadele Şube Muumlduumlrluumlğuumlme bağlı hellipccedilelik zırhlı resmi Shortlan Dover otosuna ateş edilmesi

Bu eylemin amacı 19 Aralıkta cezaevlerine yapılan muumldahaleyi protesto etmekti Eyleme uumlccedil kişi olarak katıldık Benim yanımda Tufan kod Ahmet Doğan Ertan Kod E Ouml isimli arkadaşlarım vardı Bu eylemde bende 765 mm ccedilaplı tabanca ve taarruz tipi el bombası vardıhellip Ahmet Doğanrsquoda Kaleşnikof tuumlfek hellipbulunuyorduhellip Ekip otosuna doğru ben uumlccedil el ateş ettim Diğer arkadaşlar da ateş ettiler

-10042001 guumlnuuml hellipUumlskuumldar İlccedile Emniyet Muumlduumlrluumlğuumlne bağlı hellipekip otosuna silahlı ve bombalı şadında bulunulması sonucu olay yerinden geccedilmekte olan A Ouml isimli şahsın oumllduumlruumllmesi saldırganların aynı yerde bulunan 34 hellip plaka sayılı otoyu gasp ederek kaccedilmaları

Bu eylemin amacı da 19 Aralıkta cezaevlerine yapılan muumldahaleyi protesto etmekti Eylemi (3) kişi gerccedilekleştirdik Yine yanımdahellip Ahmet Doğan ile E Ouml vardı Eyleme ben kaleşnikof tuumlfekle gittim Eylem sorumlusuydumhellip Ahmet Doğanda Kaleşnikof tuumlfek ve el bombası hellipvardıhellip Ben kaleşnikof ile ateş ettim Yanımdaki arkadaşlar da ateş ettilerhellip Daha sonra bu eylem sonucunda bir vatandaşın oumllduumlğuumlnuuml duyduk

hellip

- 22072001 guumlnuuml hellipmeskun mahalde ateş etmek molotof kokteyli atmak ve yasadışı oumlrguumlte ait pankart asmak

Bu eylem F tipi cezaevlerini protesto etmek iccedilin gerccedilekleştirildi Eylemde hatırladığım kadarıyla 6-7 kişi vardı Benden başka hellipAhmet Doğan ile hellipkatıldı Yola molotof attık Ses bombası patlatıldı MLKP imzalı pankartı astık hellipateş edildihellip

- 31072001 guumlnuuml hellipKalamış marina tel oumlrguuml kenarına bir adet fitil ateşlemeli el yapımı parccedila ve basınccedil etkili bomba konulması

Bu bombayı ben hazırladım Uumlccedil kişi eylem yerine gittik Bombayı ben yerleştirdim Diğer arkadaşım goumlzcuumlluumlk yaptı Bu eylemde yanımdaki şahıs burada benimle goumlzaltında bulunan

devrim nikahlı eşim Hatice Dumandıhellip Bu eylemin de amacı cezaevlerine yapılan muumldahaleleri protesto etmektihellip

- 24012003 guumlnuuml hellipEyuumlpRami Akbank şubesinin maskeli ve silahlı 5 kişi tarafından soyulması bankadan 14 milyar 289 milyon TLsi para ve guumlvenlik goumlrevlisi hellipuumlzerinde bulunan MKE yapımı helliptabancanın gasp edilmesi

Bu eyleme (5) kişi katıldık (2) bayan (3) erkektik Ben benimle beraber goumlzaltında bulunanhellip devrim nikahlı eşim Hatice Duman ve hellipşahıslardı Amacımız oumlrguumlte yardım etmek yani kamulaştırmaktı Bende 14luuml tabanca vardı Bundan hariccedil diğer arkadaşlarda kaleşnikof marka silahlar vardı Bir araca binerek silahları eve goumltuumlrduumlmhellip

- 17032003 guumlnuuml hellipdoumlviz buumlrosu sahiplerinden hellip3 adet tabancanın gasp edilmesi

Bu eylemin amacı doumlvize youmlnelikti İlk anda silahlar guumlndemde yoktu Doumlvizcilerin istihbaratı ben yapmıştım Eylem guumlnuuml doumlvizcilerin evinin oumlnuumlne beyaz bir araccedil ile 5 kişi gittik 2 bayan 3 erkektik Benim yanımda hellipHatice Duman hellipvardı

İstihbarata goumlre doumlvizcilerde 200 Milyar Tlsıma yakın para olması gerekiyordu Eylem guumlnuuml (2) şahıs evden ccedilıktı Ellerinde ccedilanta vardı İki arkadaşım bunlara muumldahale ederek etkisiz hale getirdi Uumlzerlerindeki silahları ve ccedilantalarını alarak oradan uzaklaştık İleride bıraktığımız araca bindik E-5e ccedilıktık Bizim ve dovizcilerin silahlarını ben aldım Arabadan indim Bir araca binerek eve geldim Diğer doumlrt arkadaş araba ile gittiler Bu eylemde kar maskelerini taktıkhellip Huumlcrelerdeki yapılanma şu şekildedir 1 huumlcre Ben Aliguumll Alkaya Hatice Dumanhellip 2huumlcre hellip 3huumlcre hellipAhmet Doğanhelliprdquo

16 Başvurucu avukatı olmaksızın 1342003 tarihinde ccedilıkarılmış olduğu Cumhuriyet Savcısının huzurunda ise kimliği hakkındaki bilgiler de dacirchil olmak uumlzere hiccedilbir beyanda bulunmayarak susma hakkını kullanmıştır

17 Başvurucu bir kısım şuumlpheliler ve onların avukatları ile aynı tarihte avukatı olmaksızın ccedilıkarılmış olduğu sorgu hacirckimliğinde ise succedillamaları kabul etmediğini emniyette kendine bir şey sorulmadığını beyanları emniyet yetkililerinin yazdığını kendisinin de imzalamak zorunda kaldığını ve avukat tutmak istediğini soumlylemiştir Başvurucu sorgusunda succedillamaları kabul etmemiş ise de dosyadaki kanıt durumu ve succedilun niteliği goumlz oumlnuumlne alınarak Mahkemece tutuklanmasına karar verilmiştir

18 Anılan succedillar nedeniyle başvurucu ve sekiz şuumlpheli hakkında İstanbul Devlet Guumlvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Hz2003822 sayılı dosya uumlzerinden yuumlruumltuumllen soruşturma sonucunda 2372003 tarihli ve E2003834 sayılı iddianame ile başvurucunun adam oumllduumlrme ve yaralama ruhsatsız silah bulundurma yağma gibi tespit edilen yirmi beş eylemden dolayı 1331926 tarihli ve 765 sayılı Tuumlrk Ceza Kanunursquonun 1461 maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle İstanbul 4 Nolu Devlet Guumlvenlik Mahkemesinde kamu davası accedilılmış olup dava anılan Mahkemenin E2003213 sayılı numarasına kaydedilmiştir

19 Oumlte yandan Malatya Devlet Guumlvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Hz1994204 sayılı dosya uumlzerinden yuumlruumltuumllen soruşturma sonucunda 1441994 tarihli ve E1994108 sayılı iddianameyle başvurucu ve doumlrt arkadaşı hakkında TKPML adlı silahlı oumlrguumltuumlne uumlye olmak succedilundan 765 sayılı Kanunrsquoun 1682 ve 12141991 tarihli ve 3713 sayılı Teroumlrle Muumlcadele Kanunursquonun 5 maddesine muhalefetten Malatya 1 Nolu Devlet Guumlvenlik Mahkemesinde kamu davası accedilılmış olup soumlz konusu davada başvurucu gıyabi tutuklu aranmakta iken anılan Mahkemenin 21102003 tarihli ve E199813 K2003116 sayılı kararıyla dava dosyası aralarında hukuki ve fiilicirc bağlantı bulunduğu gerekccedilesiyle İstanbul 4 Nolu DGMrsquonin E2003213 sayılı dosyasıyla birleştirilmiştir

20 Benzer şekilde Adana Devlet Guumlvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Hz1997307 sayılı dosya uumlzerinden yuumlruumltuumllen soruşturma sonucunda 2561998 tarihli ve 1998234 sayılı iddianameyle başvurucu hakkında yasa dışı TKPML oumlrguumltuumlnuumln

uumlyesi olmak succedilundan yargılanması istemiyle Adana 1 Nolu Devlet Guumlvenlik Mahkemesinde kamu davası accedilılmış olup başvurucu hakkında gıyabi tutuklama kararı ccedilıkarılmıştır Anılan Mahkemenin 2422004 tarihli ve E1998305 K200426 sayılı kararında ldquosanık hakkında İstanbul 4 Nolu DGMrsquode aynı tuumlrden kamu davası bulunduğu birleştirme oumlnerimize olumlu yanıt verildiği mahkememiz dosyası ile İstanbul 4 Nolu DGMrsquonin 2003213 esas sayılı dava dosyası arasında şahsi fiili ve hukuki bağlantı bulunduğu anlaşıldığından her iki davanın birleştirilmesi kanaatine varıldığırdquo belirtilerek soumlz konusu dava İstanbul 4 Nolu DGMrsquonin 1442004 tarihli ve E2004102 K200474 sayılı kararıyla aynı Mahkemenin E2003213 sayılı dosyasıyla birleştirilmiştir

21 Ayrıca aynı succedil oumlrguumltuuml ile ilgili olarak diğer bir kısım sanıklar youmlnuumlnden İstanbul Devlet Guumlvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yuumlruumltuumllen soruşturmalar sonucunda duumlzenlenen 9102003 tarihli ve E20031082 652004 tarihli ve E2004525 1752005 tarihli ve E2005602 sayılı iddianameler İzmir Devlet Guumlvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının 2282003 tarihli ve E2003216 sayılı iddianamesi ve İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının (4122004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunursquonun 250 maddesi ile goumlrevli) 1812007 tarihli ve E200775 sayılı iddianamesi ile accedilılan davalar da İstanbul 4 Nolu DGMrsquonin 1912004 13102004 5102005 ve 2132007 tarihli kararları ile E2003213 sayılı dosya ile birleştirilmiştir

22 Diğer taraftan İstanbul 4 Nolu DGMrsquode yargılama devam ederken Devlet Guumlvenlik Mahkemelerinin kaldırılması nedeniyle yargılama İstanbul 12 Ağır Ceza Mahkemesince (CMK 250 madde ile goumlrevli) yuumlruumltuumllmuumlştuumlr

23 Başvurucu hakkındaki yargılama İstanbul 4 Nolu DGMrsquode 2872003 tarihinde iddianamelerin de tebliğini iccedileren tensip tutanağının duumlzenlenmesiyle başlamıştır İlk duruşma 3102003 tarihinde yapılmış olup huumlkmuumln kurulduğu 452011 tarihine kadar toplam on yedi celse accedilılmıştır Başvurucu bu kovuşturma suumlreci boyunca avukat yardımından yararlandırılmıştır Başvurucu 1912004 tarihli oturumda avukatı ile goumlruumlşuumlp detaylı savunmada bulunacağını bu nedenle suumlre talep ettiğini belirtmiş ve istenilen suumlre 1442004 tarihli oturuma kadar tanınmıştır

24 Başvurucunun muumldafii ile birlikte 1442004 tarihinde Mahkemede yapmış olduğu savunması şoumlyledir

ldquoOumlncelikle ben bu olayla ilgili olarak iddianamede bana atılı succedillardan sadece MLKP uumlyesi olduğumu kabul ediyorum ayrıca soumlz konusu evde yakalanan eşyaların da yine bu partinin ve benim olduğunu kabul ediyorum bunun dışında iddianamede bana yuumlklenen eylemlerle hiccedilbir ilgim olmadığı gibi dosyada benimle beraber yargılanan diğer sanıklardan Hatice Duman benim eşimdir bunun dışında diğer sanıkların hiccedilbiri ile ilişkim yoktur kendilerini de tanımam bu olayla ilgili olarak ben 842003 tarihinde goumlzaltına alındığımda goumlrevli olduklarını da bilmediğim sivil şahıslar tarafından zor kullanılarak kaccedilırıldım hellipbu şekilde zorla şubeye getirildikten sonra ccedilok yoğun bir şekilde işkenceye tabi tutuldum bu arada hafıza zayıflatıcı bir ilaccedil bana uygulanmak suretiyle ve verilmek suretiyle hafızamda kısmen kayıplara sebep olacak şekilde işkenceye tabi tutuldum daha doğrusu hafızamı tamamen kaybettim bu şekilde bana değişik eylemleri zorla kabul ettirmek istediler bununla tehdit ettiler yine eşimle ilgili olarak tehditte bulundular ben her defasında susma hakkımı kullandığımı bildirdiğim halde bana kendi goumlsterdikleri şahıslarla ilgili ve belirtilen eylemlerle ilgili bazı şeyleri kabul etmemi istediler bu şekilde benim ifade vermediğim halde yazdıkları şeyleri bana imzalattılar bu şekilde de savcılık huzuruna yine savcılık huzurunda da benzer şekilde ccedilıkarılırken tabi tutuldum ve daha sonra cezaevine gittiğimde bunlar tespit edilmiştir sorumlular hakkında yasal işlemler talep ediyorum ve işkence yapan ve bana ilaccedil uygulaması yapan şahıslar hakkında succedil duyurusunda bulunuyorum hellipsadece oumlrguumlt uumlyeliğini ve evde yakalanan malzemeleri kabul ediyorumhelliprdquo

25 Muumlşteki mağdur C Ouml aynı tarihli oturumda ldquohellipolay akşamı işyerimi kapattımhellip minibuumlse bindimhellip Acıbadem koumlpruumlsuumlnuumln altında iki şahıs yuumlzleri maskeli hellipsilahlarını ccedilekip enseme ve goumlğsuumlme dayadılar elimdeki ccedilantayı istedilerhellip Ben yuumlzlerine baktığımda goumlzleri ve alın kısmı hellipgoumlruumlnuumlyorduhellip Yanımdaki maktul S O ne oluyor diye deyince diğer şahıs ateş etti ve maktuluuml kafasında vurduğunu hellipgoumlrduumlmhellip Ccedilantamı alıp kaccediltılar Benim kafama silahı dayayan şahıs şu anda huzurda goumlsterdiğim hellipAliguumll Alkayarsquodırhellip Ccedilantamda evrak vb şeyler vardı hellippara yoktuhelliprdquo şeklinde teşhis ve anlatımda bulunmuştur

26 Oumlte yandan 142009 tarihli oturumda Cumhuriyet Savcısı tarafından muumltalaa okunmuş ve somut başvurudaki tuumlm başvurucular hakkında mahkucircmiyet talebinde bulunulmuştur Bu duruma karşı soumlz alan başvurucuların avukatının sarf ettiği soumlzlerden dolayı duruşma Savcısı tarafından Mahkeme aracılığı ile succedil duyurusunda bulunulmuştur Devam eden oturumlarda başvurucuların avukatı Cumhuriyet Savcısı ile olan tartışması nedeniyle hakkında dava accedilıldığını Cumhuriyet Savcısının ccedilekilmesi gerektiğini belirtmiş Mahkemece bu talep kabul edilmemiştir Başvurucular Mahkeme heyetinin tarafsız davranmadığını ileri suumlrerek 1762010 tarihli dilekccedileleri ile ldquohacirckimin reddirdquo talebinde bulunmuşlardır Mahkemece anılan talebin 2522011 ve 2532011 tarihli oturumlarda reddedilmesi uumlzerine başvurucuların 142011 tarihinde yaptıkları itiraz da ldquodosyanın karar aşamasında bulunduğu daha oumlnce defaatle benzer nedenlerle red taleplerinin reddedilip kesinleştiği reddi hakim taleplerinin yargılamayı uzatmaya youmlnelik olduğurdquo gerekccedilesiyle 742011 tarihinde reddedilmiştir Başvurucuların bu karara karşı 2842011 havale tarihli dilekccedilesi ile yaptığı itirazı değerlendiren İstanbul 13 Ağır Ceza Mahkemesi de verilen kararı usul ve yasaya uygun bularak başvurucuların talebini 652011 tarihinde reddetmiştir

27 Anılan Mahkeme tarafından 3 maktul 3 mağdur 15 şikacircyetccedili ve 19 sanık ile 8 iddianame ve birccedilok eylemi kapsayan davada yapılan yargılama sonucunda 71 sayfadan oluşan 452011 tarihli ve E2003213 K201184 sayılı kararda başvurucu ile ilgili olarak ldquosanığın 1996 tarihinden itibaren yasadışı MLKP teroumlr oumlrguumltuuml adına faaliyette bulunduğu oumllduumlrme yaralama yağmalama ve bombalama gibi birccedilok eyleme katıldığı değişik kod isimler kullandığı sahte kimlik ile yakalandığı huumlcre evinde ccedilok sayıda silah vb malzemelerin ele geccedilirildiği ekspertiz raporlarına goumlre bazı olaylarda bu silahların kullanıldığının belirlendiğirdquo şeklinde değerlendirmeler yapıldıktan sonra ldquosanığın işlediği kabul edilen eylemlerin sayısı niteliği vahamet arz eden boyutu dikkate alındığında yasa dışı silahlı MLKP teroumlr oumlrguumltuuml adına Tuumlrkiye Cumhuriyeti Anayasasırsquonın tamamını veya bir kısmını bozma veya kaldırmaya cebren teşebbuumls etme succedilunun suumlbuta erdiği kabul edilmiştirrdquo denilmek suretiyle 765 sayılı Kanunrsquoun 1461 ve 591 maddeleri uyarınca bir kısım eylemden sorumluluğu tespit edilen başvurucunun muumlebbet hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiştir

28 İlk Derece Mahkemesinin başvurucuya isnat edilen eylemlerin suumlbutu konusundaki değerlendirmesi şoumlyledir

ldquoSanığın 1996-1997 tarihinden itibaren yasadışı MLKP teroumlr oumlrguumltuuml adına faaliyette bulunduğu yakalandığı tarihe kadar bir dizi eyleme katıldığı sanığın oumlrguumlt iccedilerisinde Şişman-Saim-Suumlleyman kod isimlerini kullandığı Halil Oumlzdemir adına duumlzenlenmiş sahte kimlik ile yakalandığı huumlcre evinde yukarıda ayrıntısı verilen 8 adet muhtelif ccedilapta tabanca bu tabancalara ait fişek ve mermiler 3 adet el telsizi kar maskeleri 1 adet el bombası 2 adet kalaşnikof marka tam otomatik silah vb malzemelerin ele geccedilirildiği yine yukarıda ayrıntısı verilen soumlz konusu silahların ekspertiz raporlarına goumlre sanığın beyanlarıyla da kabul ettiği eylemlerde bu silahların kullanıldığı ekspertiz raporu iccedileriklerine goumlre oumlrguumlt evinde ele geccedilirilen 3 adet tabancanın kuyumculuk yapan muumlştekiler A K ve H Kden gasp edilen silahlar olduğu anlaşılmıştır Sanığın yukarıda sabit kabul edilen ve ayrıntısı belirtilen

08042001 tarihinde polise ait zırhlı aracın taranması 10042001 tarihinde Uumlskuumldar İlccedile Emniyet Muumlduumlrluumlğuumlne ait ekip otomobiline bombalı ve silahlı saldırı maktul A Oumlrsquonuumln ateşli silahla oumllduumlruumllmesihellip 19022003 tarihinde Kadıkoumly ilccedilesinde maktul S Onun ateşli silahla oumllduumlruumllmesi eylemlerini işlediğihelliprdquo

29 Başvurucu Aliguumll Alkayanın başvurucu Hatice Duman ile birlikte oumlrguumlt evi olarak kullandığı tespit edilen ikametinde yapılan aramada ele geccedilirilen malzemeler konusunda Mahkeme gerekccedilesinde yer alan bazı tespitler ise şoumlyledir (gerekccedileli karar 71 vd)

ldquoEle geccedilirilen silahların İstanbul Kriminal Polis Laboratuarınca yapılan balistik incelemeleri sonucu duumlzenlenen 1042003 tarihli ekspertiz raporuna goumlre hellipTARIG marka yarı otomatik tabancanın

30101998 guumlnuuml hellipmeydana gelen ve A Yye ait şahsa ait olan markette silah tehdidi ile para istemek ve ateş etmek olayında

27111998 guumlnuuml hellipmarkette silahlı saldırı neticesi A Ynin oumllduumlruumllmesi eyleminde

182000 guumlnuuml hellipyerde bulunan iş yeri kepenklerine HUumlCRELER OumlLUumlMDUumlR MLKP ibareli pankart asılması ve olay yerine intikal eden 79 222 kod nolu polis ekip otosuna ateş edilmesi olayında

10122000 guumlnuuml saat 0245 sıralarında maskeli ve silahlı şahısların Piyalepaşa Mahallesi Avcılar Sokak ile Nuumlkhet Sokak uumlzerinde duvarlara yazılar yazdığı ihbarı alınması uumlzerine belirtilen adrese giderek olaya muumldahale eden guumlvenlik kuvvetleri ile ccedilıkan silahlı ccedilatışmada Ouml Tnin oumlluuml Fatih Buğrul sahte kimlikli Ş C ve Ş Y isimli şahısların yaralı ele geccedilirilmesi olayında

2272001 guumlnuuml hellipkorsan goumlsteri yapılması meskun mahalde ateş edilmesi molotof kokteyl atılması ve yasadışı MLKP oumlrguumltuumlne ait pankart asılması olayında

16102001 guumlnuuml hellipE Bilardo salonu iccedilersinde S Ccedilnin kafasına silahla ateş edilerek oumllduumlruumllmesi olayında

Ccedilin yapısı Kalashnikov marka seyyar dipccedilikli otomatik tuumlfeğin

842001 guumlnuuml hellipşubemize bağlı 40-254 kod nolu zırhlı resmi Shortland Rover otosuna ateş edilmesi olayında

1042001 guumlnuuml hellipUumlskuumldar İlccedile Emniyet Muumlduumlrluumlğuumlne bağlı 97 160 kod nolu ekip otosuna silahlı ve bombalı saldırıda bulunulması sonucu olay yerinden geccedilmekte olan A Ouml isimli oumlğretmenin yaralanarak oumllduumlruumllmesi ve saldırganların aynı yerde bulunan 34 hellipplaka sayılı otoyu gasp ederek kaccedilmaları olayında

Smith Wesson marka 6h toplu tabancanın

1042001 guumlnuuml hellipUumlskuumldar İlccedile Emniyet Muumlduumlrluumlğuumlne bağlı 97 160 kod nolu ekip otosuna silahlı ve bombalı saldırıda bulunulması sonucu olay yerinden geccedilmekte olan A Ouml isimli oumlğretmenin yaralanarak oumllduumlruumllmesi ve saldırganların aynı yerde bulunan 34 hellipplaka sayılı otoyu gasp ederek kaccedilmaları olayında kullanıldıkları tespit edilmiştir

Ayrıca BKF 2929-470 seri numaralı 357 kalibre Magnum tipi fişek atar ABD yapısı Smith Weşson marka 19-6 model 6lı toplu tabanca ile A01-00228 numaralı 9 mm ccedilaplı Parabellum tipi fişek atar yerli yapım Sarsılmaz marka Kılınccedil 2000 model yarı otomatik tabancanın 1732003 guumlnuuml saat 0830 sıralarında Maltepe ilccedilesi Cevizli Mahallesi

Eczacıbaşı Caddesi Atilla Sokak No 7 sayılı yer oumlnuumlnde A Doumlvizcilik ve Kuyumculuğun sahibi A K ile H Kden gasp edilen silahlar oldukları anlaşılmıştır

Sanık Aliguumll Alkayanın uumlzerinde ccedilıkan Halil Oumlzdemir adına tanzim edilmiş nuumlfus cuumlzdanının alınan ekspertiz raporu iccedileriğine goumlre tamamen sahte olarak hazırlandığı tespit edilmiştir

Sanık Hatice Dumanın yakalanmış olduğu oumlrguumlt evinden elde edilen ve İstanbul Kriminal Polis Laboratuvarı Muumlduumlrluumlğuumlne goumlnderilen Sanık Aliguumll Alkayanın fotoğrafı yapışık olan Yalccedilın Palamut adına duumlzenlenmiş V-03527980 seri numaralı nuumlfus cuumlzdandaki halen mevcut fotoğrafın daha oumlnce aynı yerdeki fotoğrafın soumlkuumllmesinden sonra yapıştırılmış olduğu

Sanık Hatice Duman isimli oumlrguumlt mensubunun uumlzerinden elde edilen ve uumlzerinde bu şahsın fotoğrafının yapışık olduğu Perihan Oumlzdemir adına duumlzenlenmiş S-06000499 seri numaralı nuumlfus cuumlzdanındaki mevcut fotoğrafın daha oumlnce aynı yerdeki fotoğrafın soumlkuumllmesinden sonra yapıştırılmış olduğu

Boş vaziyetteki hellipseri numaralı nuumlfus cuumlzdanlarının hakiki oldukları TCİLCcedilESİ NUumlFUS MUumlDUumlRLUumlĞUuml ibareli dişili-erkekli bir adet soğuk muumlhruumln sahte nuumlfus cuumlzdanı duumlzenlemek amacıyla kullanıldığı (4) adet PVC kaplamanın ise sahte nuumlfus cuumlzdanı kaplamaya elverişli malzemelerden olduğu ve İstanbul Kriminal Polis Laborotuvarı Muumlduumlrluumlğuumlnuumln 11042003 guumln BLG 20031737 sayılı ekspertiz raporundan anlaşılmıştır

Sanık Hatice Dumanın huumlcre evi olarak kullandığı değerlendirilen ikamette yapılan incelemede

Soumlz konusu evde goumlrevlilerce alınan bira şişesi uumlzerindeki parmak izinin Hatice Dumanın sağ el yuumlzuumlk parmak izi ile aynı olduğu

Mutfak masası uumlzerindeki kuumll tablasında bulunan parmak izinin Hatice Dumanın sağ el baş parmak izi ile aynı olduğu

Soumlz konusu huumlcre evinin televizyon odası kapısının dış yuumlzeyi kapı kolu uumlst kısmı uumlzerinden tespit edilen parmak izinin Sanık Aliguumll Alkayanın sağ el orta parmak izi ile aynı olduğu

Aynı evden alınan ASTUCA yazılı parfuumlm şişesi uumlzerinden tespit edilen parmak izi ile Sanık Aliguumll Alkayanın sağ el baş parmak izinin aynı olduğu

Huumlcre evinden elde edilen Aselsan marka el telsizi iccedilerisindeki pil uumlzerinden tespit edilen parmak iziyle yasadışı MLKP teroumlr oumlrguumltuumlne youmlnelik olarak 811999 guumlnuuml başlatılan operasyonlarda yakalanarak hakkında tanzim edilen tahkikat evrakı ile birlikte sevk edildiği ilimiz DMGCBaşsavcılığının 1511999 guumln ve Hz 199988 Sorgu 199911 sayısına kayden tutuklanarak cezaevine konulan hellipdoğumlu M Tnin sol el baş parmak izinin aynı olduğu İstanbul Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml Olay Yeri İnceleme ve Kimlik Tespit Şube Muumlduumlrluumlğuumlnuumln 11472003 guumln ve B051EGM434002102245 sayılı inceleme raporundan anlaşılmıştır

Soumlz konusu evde yapılan aramada ele geccedilirilen (1) adet 34 hellipsayılı plakanın 1996 model Kartal SLX tipi metalik bordo renkli hususu otoya ait olduğu aracın 2182002 guumlnuuml Beşiktaş boumllgesinden ccedilalındığı ve 1232003 tarihinde de bulunduğu Bağcılar İlccedile Emniyet Muumlduumlrluumlğuumlnuumln 1142003 tarihli yazılarından anlaşılmıştır

Yine huumlcre evi olarak değerlendirilen mekanda ele geccedilirilen bir kısım yazılı dokuumlmanın da daha oumlnce toplatma kararı verilen basılı evrak olduğu belirlenmiştirrdquo

30 Başvurucu tarafından 652011 tarihli suumlre tutum ve sonradan verilen gerekccedileli temyiz dilekccedileleri ile mahkucircmiyet kararının temyiz edilmesi uumlzerine Yargıtay 9 Ceza Dairesinin duruşmalı olarak yaptığı inceleme sonucunda 2592012 tarihli ve E20124794

K201210066 sayılı ilamla oumlncelikle başvurucunun hacirckimin reddi talebinin geri ccedilevrilmesine youmlnelik itirazın reddine dair merci kararının huumlkuumlmden sonra verilmiş olması ve Mahkemece bu itiraz sonucu beklenmeden davanın sonlandırılmış olması durumu oumln sorun olarak incelenerek denetim yapılmıştır Anılan Dairece yapılan incelemede ldquosanık Aliguumll Alkaya muumldafiinin hacirckimin reddi taleplerine ilişkin ileri suumlrduumlğuuml nedenlerin tuumlm dosya kapsamına goumlre yerinde olmadığı anlaşıldığından ret isteminin geri ccedilevrilmesine ilişkin itirazın reddine reddi hacirckim talebine ilişkin yasal suumlrecin işleyiş biccedilimine bağlı olarak ileri suumlruumllen savunma hakkının kısıtlandığına youmlnelik iddialar reddi hacirckim talebinin ileri suumlruumllduumlğuuml tarih bu tarihte kovuşturmanın geldiği aşama tuumlm savunmalar ve reddi hacirckim talebinin geri ccedilevrilmesine youmlnelik itirazın reddedilmiş olması karşısında yerinde goumlruumllmemiştirrdquo denilerek toplanan deliller karşısında başvurucunun diğer temyiz nedenleri yerinde goumlruumllmeyerek usul ve kanuna uygun olan huumlkmuumln onanmasına karar verilmiştir

31 Yargıtay 9 Ceza Dairesinin başvurucunun muumldafiinin yokluğunda verdiği onama kararı başvurucu tarafından 1112013 tarihinde oumlğrenilmiştir

32 Ayrıca başvurucunun psikolojik baskı goumlrduumlğuuml youmlnuumlndeki şikacircyeti de dikkate alınarak 942003 tarihinde yapılan muayenesinde ldquo1 guumln iş ve guumlccedil kaybı oluşturacak biccedilimde sağ el bileğinde ve sol el baş parmak uumlstuumlnde sıyrık ve sol uyluk orta oumln kısmında 1 cmlik eski lezyonrdquo tespit edilmiş başvurucunun ldquosorulara rahat yanıt verdiği herhangi bir psikolojik araz belirtisi bulunmadığırdquo saptanmıştır Yine cezaevine alınmadan oumlnce 1342003 tarihinde yapılan ve doumlrt guumlnluumlk accedillık grevi sırasında ilaccedil verilerek şuurunun zayıflatıldığı ve darp edildiği şeklindeki iddiaları da goumlzetilerek yapılan muayenede ldquosağ goumlz altında ekimoz sağ el bileğinde kabuklu yarardquo tespit edilmiştir

33 Başvurucu kolluğun yakalama sırasında kendisini darp ettiğini ve goumlzaltı sırasında ise psikolojik baskı uygulayarak koumltuuml muamelede bulunduğunu iddia etmesi uumlzerine Fatih Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Hz200316662 sayılı dosya uumlzerinden soruşturma başlatılmış olup beş polis memuru hakkında 2022004 tarihinde Fatih 1 Asliye Ceza Mahkemesinde kamu davası accedilılmıştır Mahkemenin 2672007 tarihinde beraat kararı vermesi uumlzerine başvurucu tarafından temyiz kanun yoluna gidilmiş ve Yargıtay 4 Ceza Dairesinin 1832010 tarihli ve E20104605 sayılı ilamıyla ldquosuccedilun son kesme nedeninin oluştuğu tarihe goumlre temyiz suumlreci iccedilinde dava zamanaşımının gerccedilekleştiği anlaşıldığından katılan Aliguumll Alkaya vekilinin temyiz nedenleri yerinde bulunmakla sanık yararına olduğu anlaşılan 765 sayılı Kanunrsquoun 1024 maddesi uyarınca kamu davasının duumlşuumlruumllmesinerdquo karar verilmiştir

34 Oumlte yandan Bakanlık goumlruumlşuumlnde şu ilave bilgilere yer verilmiştir

iBaşvurucu yargılandığı davaya ilişkin olarak 2672012 tarihinde ldquomakul suumlreyi aşan yargılama sebebiyle Avrupa İnsan Hakları Soumlzleşmesinin (AİHSSoumlzleşme) 61rsquoinci maddesinde duumlzenlenen adil yargılanma hakkının ihlal edildiğirdquo gerekccedilesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM ndash B No 5469312) başvurmuştur

ii Başvurucu 912013 tarihli ve 6384 sayılı ldquoAvrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Oumldenmek Suretiyle Ccediloumlzuumlmuumlne Dair Kanunrdquo gereğince AİHM oumlnuumlndeki başvuru ile ilgili Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığına başvurmuştur

iii Komisyon başvurucu hakkındaki kararın Yargıtay tarafından onandığı tarihe kadar olan yargılama suumlresini hesap ederek ldquomakul suumlrede yargılanma hakkının ihlal edildiğine başvurucuya 600000 TL tazminat oumldenmesine ve dilekccediledeki diğer iddialar hakkında yetkisizlik nedeniyle karar verilmesine yer olmadığınardquo karar vermiştir

iv Komisyonun kararı başvurucu vekiline 13122012 tarihinde tebliğ edilmiş olup itiraz edilmediğinden 31122012 tarihinde kesinleşmiştir

3 Başvurucu Hatice Duman ile İlgili Yuumlruumltuumllen İşlemler

35 Başvurucu dosyadaki yakalama tutanağına goumlre 942003 tarihinde başvurucu Aliguumll Alkaya ile birlikte kullanmış olduğu ikamette P Ouml sahte kimliği ile yakalanmış aynı evde birccedilok silah ve başka succedil eşyasına da el konulmuştur (bkz sect 13)

36 Muumldafii olmadan 1242003 tarihinde alınan kolluk ifade tutanağında başvurucunun ldquoaccedillık grevi yaptığı susma hakkını kullandığı ifadesini Cumhuriyet Savcılığında vereceğirdquo belirtilmiştir Anılan tutanak başvurucu tarafından imzalanmamıştır 1342003 tarihli kolluk tutanağına goumlre de başvurucu goumlzaltında iken accedillık grevine başlamıştır

37 Başvurucu avukatı olmaksızın 1342003 tarihinde ccedilıkarılmış olduğu Savcının huzurunda da susma hakkını kullanacağını belirterek ifade vermekten ve imza atmaktan imtina etmiştir

38 Başvurucu bir kısım şuumlpheliler ile aynı tarihte ccedilıkarılmış olduğu sorgu hacirckimliğinde ise muumldafii eşliğinde ldquoBen uumlzerime atılı succedilları kabul etmiyorum benim herhangi bir şekilde oumlrguumltsel bağım yoktur Ayrıca Aliguumll Alkaya isimli sanığı da tanımıyorum Ben iddia edildiği gibi Aliguumll Alkayarsquonın evinde yakalanmadım beni sokakta yakaladılar Benim hakkımda neden bu şekilde succedil isnadında bulunduklarını da bilemiyorum succedilların hiccedilbirini kabul etmiyorum ben herhangi bir eyleme katılmadımhelliprdquo şeklinde savunmada bulunmuştur Dosyadaki kanıt durumu ve succedilun niteliği goumlz oumlnuumlne alınarak başvurucunun tutuklanmasına karar verilmiştir

39 Başvurucu muumldafii eşliğinde Mahkemede verdiği savunmalarında ise olaylarla ilgisi olmadığını belirtmiştir

40 İstanbul Devlet Guumlvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Hz2003822 sayılı dosya uumlzerinden yuumlruumltuumllen soruşturma sonucunda 2372003 tarihli ve E2003834 sayılı iddianame ile uumlccedil eylemde sorumluluğu ve oumlrguumlt uumlyeliği tespit edilen başvurucu ile sekiz şuumlpheli hakkında 765 sayılı Kanunrsquoun 1461 maddesi uyarınca cezalandırılmaları istemiyle İstanbul 4 Nolu Devlet Guumlvenlik Mahkemesinde kamu davası accedilılmış olup dava anılan Mahkemenin E2003213 sayılı dosyasına kaydedilmiştir

41 Başvurucu hakkındaki yargılama İstanbul 4 Nolu DGMrsquode 2872003 tarihinde iddianamenin de tebliğini iccedileren tensip tutanağının duumlzenlenmesiyle başlamıştır İlk duruşma 3102003 tarihinde yapılmış olup huumlkmuumln kurulduğu 452011 tarihine kadar toplam on yedi celse accedilılmıştır Başvurucu bu kovuşturma suumlreci boyunca avukat yardımından yararlandırılmıştır Başvurucu ilk oturumda ldquosuccedillamaları kabul etmediğini diğer sanıkları tanımadığını avukatı ile goumlruumlşuumlp detaylı savunmada bulunacağını bu nedenle suumlre talep ettiğinirdquo belirtmiş ve istenilen suumlre tanınmıştır

42 Anılan Mahkeme tarafından yapılan yargılama sonucunda 452011 tarihli ve E2003213 K201184 sayılı karar ile MLKP adlı teroumlr oumlrguumltuuml mensubu olarak anayasal duumlzeni zor yoluyla ortadan kaldırmaya teşebbuumls etmek succedilu kapsamında bir kısım eylemden sorumluluğu tespit edilen başvurucunun 765 sayılı Kanunrsquoun 1461 ve 591 maddeleri uyarınca muumlebbet hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiştir

43 İlk Derece Mahkemesinin başvurucuya isnat edilen eylemlerin suumlbutu konusundaki gerekccedileli değerlendirmesi şoumlyledir

ldquoİlk olarak 1992 tarihinde Gaziantep Emniyet Muumlduumlrluumlğuumlnce goumlzaltına alındığı ve salıverildiği 1992 tarihinden yakalandığı tarihe kadar MLKP teroumlr oumlrguumltuuml adına faaliyette bulunduğu yakalandığı tarihte Aliguumll Alkaya ile birlikte kaldığı huumlcre evinden değişik ccedilapta silahların ele geccedilirildiği Perihan Oumlzdemir adına duumlzenlenmiş sahte kimlik ile yakalandığı Meral kod adını kullandığı sanığın yakalandığı huumlcre evinde bira şişesi uumlzerinde sağ el yuumlzuumlk parmağının izi ile yine mutfak masası uumlzerinde bulunan kuumll tablası uumlzerinde parmak izinin bulunduğu oda kapısında Aliguumll Alkayanın parmak izinin bulunduğu aynı evde bulunan

parfuumlm şişesi uumlzerinde Aliguumll Alkayanın parmak izinin bulunduğu sanığın yukarıda sabit kabul edilen ve ayrıntısı belirtilen

3172001 guumlnuuml Kadıkoumly ilccedilesi Kızıltoprak mahallesi Kalamış Marina dış tel oumlrguuml kenarına patlayıcı madde koymak

2412003 guumlnuuml Eyuumlp ilccedilesi Rami Kuru Gıda Toptancılar Sitesinde bulunan Akbank Topccedilular Şube Muumlduumlrluumlğuumlnuumln silahla yağma edilmesi

1732003 guumlnuuml Maltepe ilccedilesi Cevizli Mahallesinde A K ve H Kye ait silahların yağmalanması

Bu nedenle sanığın işlediği kabul edilen eylemlerin sayısı niteliği vehamet arz eden boyutu dikkate alındığında yasadışı silahlı MLKP teroumlr oumlrguumltuuml adına Tuumlrkiye Cumhuriyeti Anayasasının tamamını veya bir kısımı bozmaya veya kaldırmaya cebren teşebbuumls etme succedilunun suumlbuta erdiği kabul edilmiştirhelliprdquo

44 Başvurucu tarafından mahkucircmiyet kararının temyiz edilmesi uumlzerine Yargıtay 9 Ceza Dairesinin duruşmalı olarak yaptığı inceleme sonucunda 2592012 tarihli ve E20124794 K201210066 sayılı ilamıyla huumlkmuumln onanmasına karar verilmiştir Bu karar başvurucu tarafından 1112013 tarihinde oumlğrenilmiştir

45 Oumlte yandan Bakanlık goumlruumlşuumlnde başvurucu ile ilgili şu ilave bilgilere yer verilmiştir

i Başvurucu yargılandığı davaya ilişkin olarak 1972012 tarihinde makul suumlreyi aşan yargılama sebebiyle Avrupa İnsan Hakları Soumlzleşmesirsquonin (AİHS) 6 maddesinde duumlzenlenen adil yargılanma hakkının ihlal edildiği gerekccedilesiyle AİHMrsquoe (B No 5044112) başvurmuştur

ii Başvurucu 6384 sayılı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Oumldenmek Suretiyle Ccediloumlzuumlmuumlne Dair Kanun gereğince AİHM oumlnuumlndeki başvuru ile ilgili olarak Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığına başvurmuştur

iii Komisyon başvurucunun ldquomakul suumlrede yargılanma hakkınınrdquo ihlal edildiğine başvurucuya 6000 TL tazminat oumldenmesine ve dilekccediledeki diğer iddialar hakkında yetkisizlik nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar vermiştir

iv Başvurucu hakkındaki Komisyon kararı başvurucu vekiline 13122012 tarihinde tebliğ edilmiş olup itiraz edilmediğinden 31122012 tarihinde kesinleşmiştir

46 Oumlte yandan başvurucu aynı olay kapsamında uzun tutukluluk ve devam eden tutukluluğun hukuka aykırılığına itiraz edilebilecek etkili bir başvuru yolu bulunmaması iddiası ile ilgili olarak AİHMrsquoe başvuruda bulunmuş AİHMrsquoin 2252012 (B No 4391808) tarihli kararı ile anılan şikacircyetler youmlnuumlnden Soumlzleşmersquonin 53 ve 54 maddesinin ihlaline karar verilmiştir

4 Başvurucu Ahmet Doğan ile İlgili Yuumlruumltuumllen İşlemler

47 Başvurucu iki ayrı soruşturma kapsamında aranmakta iken 1232004 tarihinde İzmir ili Konak Ccedilınarlı Polis Karakolu yakınında meydana gelen bir patlama olayından sonra olay mahallinden uzaklaşmaya ccedilalıştığı sırada kolluk goumlrevlilerince yapılan takip neticesinde yakalanmıştır Başvurucu aynı tarihli yakalama tutanağı iccedileriğine goumlre polislere direnmiş ve saldırmış ayrıca uumlzerinde A S adına duumlzenlenmiş sahte kimlik ele geccedilirilmiştir

48 Başvurucu muumldafii eşliğinde verdiği 1632004 tarihli kolluk Cumhuriyet Savcılığı ve sorgu ifadelerinde susma hakkını kullanmıştır

49 Anılan succedillar nedeniyle başvurucu hakkında İstanbul Devlet Guumlvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 652004 tarihli ve Hz20031583 E2004525 sayılı

iddianame ile adam oumllduumlrme silahlı saldırı pankart asma ve patlayıcı atma gibi dokuz kadar eylemden dolayı 765 sayılı Kanunrsquoun 1461 maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle İstanbul 4 Nolu Devlet Guumlvenlik Mahkemesine kamu davası accedilılmış olup dava anılan Mahkemenin E2004164 sayılı dosyasına kaydedilmiştir Bu dosya 13102004 tarihinde aynı Mahkemenin E2003213 sayılı dosyası ile birleştirilmiştir

50 Başvurucu hakkındaki ilk duruşma tensip tutanağının duumlzenlenmesinden sonra 1182004 tarihinde yapılmıştır

51 Başvurucu 2672006 tarihli oturumda oumlzetle ldquoBen MLKPrsquonin uumlyesiyim ve askeriyimhellip Eylemlere katıldığım hellipAliguumll Alkaya ve B Mrsquonin beyanlarına dayandırılmıştırhellip Ayrıca İzmirrsquodeki Ccedilınarlı Karakolunun bombalanması olayı ile de bağlantı kurulmaya ccedilalışılmaktadırhellip Delil elde edilmemiştirrdquo şeklinde savunmada bulunmuştur

52 Başvurucunun muumldafii ile birlikte 452011 tarihinde yapmış olduğu Mahkemedeki savunması şoumlyledir

ldquoSanık Ahmet Doğanın 452011 tarihinde mahkememizdeki ifadesinde savunmamı yazılı olarak hazırladım Okumak istiyorum dedi Sanık 11 sayfadan ibaret olan yazılı savunmasını saat 1410 itibariyle okumaya başladı 1450de son buldu Beyanlarında oumlzetle devrimci olduğunu sosyalist olduğunu MLKPli olduğunu bu nedenle yargılandığını ancak isnat edilen eylemleri kabul etmediğinihellip Aliguumll Alkayanın ve hellipayrıca İstanbul 13 Ağır Ceza Mahkemesinde yargılanan B Mrsquonin beyanlarına dayalı olarak succedillandığınıhellip MLKPli olmaktan başka isnat edilen hiccedilbir succedilu işlemedimhelliprdquo

53 Anılan Mahkeme tarafından yapılan yargılama sonucunda 452011 tarihli ve E2003213 K201184 sayılı karar ile MLKP adlı teroumlr oumlrguumltuuml mensubu olarak Anayasal duumlzeni zor yoluyla ortadan kaldırmaya teşebbuumls etmek succedilu kapsamında bir kısım eylemden sorumluluğu tespit edilen başvurucunun 765 sayılı Kanunrsquoun 1461 ve 591 maddeleri uyarınca muumlebbet hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar verilmiştir

ldquoSanık Aliguumll Alkayanın beyan ve teşhisleri B M isimli oumlrguumlt mensubunun teşhis ve beyanları yine Aliguumll Alkayanın fotoğraflı teşhis tutanağı sanığın oumlrguumlt iccedilerisinde Tufan kod adını kullandığı 1232004 tarihinde İzmir Konak ilccedilesi Ccedilınarlı Polis Karakolu Binasının yan tarafına basınccedil etkili el yapımı bomba konularak patlatılması eyleminden sonra şuumlphe uumlzerine yapılan kimlik kontroluumlnde Adem Saykal adına duumlzenlenmiş sahte kimlik ile yakalandığı sanığın 1232004 guumlnuuml İzmir Konak ilccedilesi Polis Karakolu binasının duvarına el yapımı bomba konulması eylemini dosyada mevcut cerahim evrakı 1332004 tarihli olay yeri inceleme tutanağı ve krokisi mahkememizin birleşen 2004164 esas sayılı dava dosyası iccedilerisinde bulunan tuumlm evrak kapsamından anlaşılmış ve kabul edilmiştir

Sanığın ayrıca dosyamız kapsamında yargılaması yapılan ve yukarıda suumlbuta ilişkin ayrıntıları belirtilen

842001 tarihinde polise ait zırhlı aracın taranması

1042001 tarihinde Uumlskuumldar İlccedile Emniyet Muumlduumlrluumlğuumlne ait ekip otomobiline bombalı ve silahlı saldırı maktul A Oumlrsquonuumln ateşli silahla oumllduumlruumllmesi ve Ş Grsquoye ait 34hellip plakalı aracın gasp edilmesi

2272001 guumlnuuml Maltepe İlccedilesi Guumllensu Mahallesi ateş edilmesi ve molotof kokteyl atılması eylemi

16102001 tarihinde E Bilardo salonunda S Ccedilrsquonin kafasına silahla sıkılmak suretiyle oumllduumlruumllmesi eylemi

2572001 tarihinde Pendik İş Bankası Kartal Garanti Bankası ve Pendik Finansbank şubelerine bomba konulması eylemlerine katıldığı tuumlm dosya kapsamından anlaşılmış ve kabul edilmiştir

55 Başvurucu tarafından mahkucircmiyet kararının temyiz edilmesi uumlzerine Yargıtay 9 Ceza Dairesinin duruşmalı olarak yaptığı inceleme sonucunda 2592012 tarihli ve E20124794 K201210066 sayılı ilamı ile huumlkmuumln onanmasına karar verilmiştir Bu karar başvurucu tarafından 1112013 tarihinde oumlğrenilmiştir

56 Oumlte yandan Bakanlık goumlruumlşuumlnde de başvurucu ile ilgili şu ilave bilgilere yer verilmiştir

i Başvurucu yargılandığı davaya ilişkin olarak 492012 tarihinde ldquomakul suumlreyi aşan yargılama sebebiyle AİHSrsquonin 6 maddesinde duumlzenlenen adil yargılanma hakkının ihlal edildiğirdquo gerekccedilesiyle AİHMrsquoe (B No 7334712) başvurmuştur

ii Başvurucu 6384 sayılı ldquoAvrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Oumldenmek Suretiyle Ccediloumlzuumlmuumlne Dair Kanunrdquo gereğince AİHM oumlnuumlndeki başvuru ile ilgili Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığına başvurmuştur

5 Başvurucu Hasan Oumlzcan ile İlgili Yuumlruumltuumllen İşlemler

57 Başvurucu 16112005 tarihinde yakalanmıştır Aynı tarihli yakalama tutanağı iccedileriğine goumlre başvurucu direnmiş ve OG adına duumlzenlenmiş sahte kimlikle yakalanmıştır

58 Başvurucu 19112005 tarihinde muumldafii eşliğinde kollukta susma hakkını kullanmış Cumhuriyet Savcılığı ve sorguda muumldafii eşliğinde vermiş olduğu ifadesinde ise kollukta koumltuuml muamele goumlrmediğini belirterek succedillamaları reddetmiştir

59 Başvurucu hakkında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı (CMK 250 madde ile goumlrevli) tarafından duumlzenlenen 1812007 tarihli iddianame ile başvurucunun tespit edilen eylemlerinden dolayı 765 sayılı Kanunrsquoun 1461 maddesi uyarınca cezalandırılması istemiyle İstanbul 12 Ağır Ceza Mahkemesinde kamu davası accedilılmış olup dava anılan Mahkemenin E2003213 sayılı numarası ile birleştirilmiştir

60 Başvurucunun muumldafii eşliğinde 2132007 tarihinde Mahkemede yapmış olduğu savunması şoumlyledir

ldquoİddianamedeki succedillamaları tek tek okudum Bunların hiccedilbirini kabul etmiyorum Oumlncelikle ben muhalif bir insan olduğum iccedilin polis tarafından yıllardır devamlı takip edilmiş baskınlar duumlzenlenmiş ve uumlzerime işkenceler yapılmış olup ben ve eşim hakkındahellip defalarca işlemler yapılmıştır Ben daha oumlnce bir kez daha goumlzaltına alınmıştımhellip Hiccedilbir oumlrguumltle ilişkim yokturhellip devamla ben devamlı olarak polis tarafından rahatsız edildiğim iccedilin ve basında da devamlı işkencelerle ilgili okuduğum hususları goumlzeterek eniştem Orhan Grsquonin kimliğini alıp kendi fotoğrafımı koymak suretiyle bu kimliği sahte olarak kullanıyordum ancak sadece uumlzerimde taşıyordum fakat hiccedilbir yerde de kullanmadım ayrıca uumlzerimde bir oumlğrenci pasosu U A adına duumlzenlenmiş akbil kartı vardı bunu bulmuştum Karakoumly merkezi olduğu iccedilin oraya getirip teslim edecektim yanımda bulunmasının sebebi de budur başka anlamı yoktur ancak bu sahte değildirhelliprdquo

61 Anılan Mahkemenin 452011 tarihli ve E2003213 K201184 sayılı kararında başvurucu ile ilgili olarak kurulan huumlkuumlm şoumlyledir

ldquoSanıkhellip Hasan Oumlzcanrsquoın hellip 765 sayılı TCKnın 1461 maddesi uyarınca cezalandırılması istemi ile kamu davası accedilılmış ise de sanığın yasadışı MLKP oumlrguumltuumlnuumln emir ve kumandaya haiz uumlyesi olduğu konusunda tam bir kanaat oluşmuş ise de dosya kapsamında işlenen eylemlerle doğrudan bağlantısı ve iştiraki tespit edilemediği anlaşıldığından sanığın eyleminin 765 sayılı TCKnın 1681 maddesi kapsamında kaldığı hellipyasadışı MLKP oumlrguumltuumlnuumln emir ve kumandaya haiz uumlyesi olduğu sabit goumlruumllmekle eylemine uyan 765 sayılı TCKrsquonın 1681 maddesihellip Sanığın eylemlerinin teroumlr succedilu niteliğinde bulunduğu anlaşıldığından 3713 sayılı Yasanın 5 maddesihellip Duruşmalardaki iyi halleri lehine takdir edilerek TCKrsquonın 592 maddesi gereğince hellip18 yıl 9 ay hapis cezası ile cezalandırılmasınahelliprdquo

ldquoSanığın Bursa Uludağ Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesinden 28111991 tarihinde mezun olduğu sanık hakkında daha oumlnce İstanbul 13 Ağır Ceza Mahkemesinde yasadışı MLKP teroumlr oumlrguumltuuml uumlyesi olmaktan 1997137 esasla kamu davası accedilıldığı sanığın eniştesi Orhan G adına duumlzenlenmiş kimlik kullandığı oumlrguumlt iccedilinde Şapkalı-Cem-Cemal kod isimlerini kullandığı H Anın ek klasoumlr (d9-16 )daki beyanı S Grsquonin (d6-8)deki beyanı S Ynin beyan ve teşhisi A Gnin beyan ve teşhisi (dizi17-21) dikkate alındığında sanığın MLKP silahlı teroumlr oumlrguumltuumlnuumln merkez komite uumlyesi olduğu oumlrguumlt iccedilinde Anadolu Yakası sorumlusu olarak faaliyet yuumlruumlttuumlğuuml S Ynin beyan iccedileriği dikkate alındığından işbirlikccedili olduğu iddiasıyla S Ynin bu sanık tarafından sorgulandığı tuumlm dosya kapsamından anlaşılmış ve kabul edilmiştir

S Ynin Aliguumll Alkaya tarafından sanık Hasan Oumlzcanın talimatıyla oumlrguumlte ihanet ettiği gerekccedilesiyle oumllduumlruumllmesi talimatının verildiği S Ynin İstanbul Bağcılar civarında bir yere goumltuumlruumllerek Aliguumll Alkaya tarafından ateş edildiği oumllduumlğuuml zannedilerek terk edildiği daha sonra S Ynin teslim olup olayı anlattığı tuumlm dosya kapsamından anlaşılmakta ise de

İstanbul 9 Ağır Ceza Mahkemesinin 2001384 Esas sayısı uumlzerinden yapılan yargılama sonunda oumlrguumlt uumlyeliğinden beraate ilişkin karar S Ynin daha sonra ifade değiştirerek yaralanmanın kız meselesi nedeniyle yapıldığına ilişkin beyanı uumlzerine İstanbul CBaşsavcılığının bu eylem nedeniyle goumlrevsizlik kararı verdiği hususu dikkate alındığında

Esasen S Ynin oumlrguumlt mensuplarınca oumlzellikle sanık Hasan Oumlzcan tarafından sorgulandığı konusunda gerek S Ynin dosya kapsamıyla uyuşan beyanı gerekse yukarıda ayrıntısı anlatılan 16102001 tarihinde E Bilardo salonunda Suat Ccedil isimli maktuluumln Suat Y zannedilerek oumlrguumlt mensuplarınca oumllduumlruumllduumlğuuml dikkate alındığında tam bir kanaat oluşmuştur Ancak İstanbul CBaşsavcılığının S Ynin yaralanması ile ilgili goumlrevsizlik kararı vererek İstanbul 9 Ağır Ceza Mahkemesinin S Y hakkındaki beraat ve goumlrevsizlik kararları dikkate alındığında sanık Hasan Oumlzcanın Suat Ynin Bağcılarda silahla vurulması eylemiyle ve Suat Ccedilrsquonin Suat Y zannedilerek oumllduumlruumllmesi eylemiyle doğrudan bağ kurulamamıştır En azından yukarıda bahsedilen yargısal kararlar dikkate alındığında bu hususta ccedilelişki ve şuumlphe oluşmuştur

Ancak daha oumlnce yargılanan oumlrguumlt mensubu H Arsquonın beyanı bu beyanı doğrulayacak şekilde Hasan Oumlzcan tarafından teslim edildiği beyan edilen 2 adet anti-tank Law roketinin yakalanması S G ve A Grsquonin 9 oumlrguumlt mensubu ve Hasan Oumlzcanın katılımıyla delege seccedilimi yapıldığına ilişkin beyanı yine A Grsquonin beyanına goumlre Hasan Oumlzcanın merkez komite uumlyesi olabileceğine ilişkin beyanları ve tuumlm dosya kapsamı dikkate alındığında sanık Hasan Oumlzcanın yasadışı MLKP teroumlr oumlrguumltuumlnuumln emir ve kumandaya haiz youmlneticisi konumunda olduğu konusunda tam bir kanaat hasıl olmuştur

Her ne kadar sanığın MLKP teroumlr oumlrguumltuuml adına Tuumlrkiye Cumhuriyeti Anayasasının tamamını veya bir kısmını bozmaya veya kaldırmaya cebren teşebbuumls etme succedilundan

cezalandırılması istemiyle kamu davası accedilılmış ise de sanığın dosya kapsamında işlendiği kabul edilen eylemlere doğrudan katıldığı youmlnuumlnde tam bir kanaat hasıl olmadığı gibi Suat Ccedilrsquonin Suat Y zannedilerek oumllduumlruumllmesi eyleminin talimatını verdiği konusunda tam bir kanaat oluşmadığı yine Suat Yrsquonin Bağcılar civarında silahla vurularak oumllduumlğuuml zannedilerek bırakılmasına ilişkin eylemde de daha sonra verilen goumlrevsizlik kararı nedeniyle ccedilelişki ve şuumlphe oluştuğundan sanığın eyleminin silahlı oumlrguumltuumln amir ve kumandaya haiz youmlnetici konumunda olduğu kabul edilerek dosya kapsamında işlenen eylemlerle doğrudan bağlantısı ve iştiraki tespit edilemediği anlaşıldığından sanığın eyleminin 765 sayılı TCKnın 1681 maddesi kapsamında kaldığıhellip kanaatine varılmıştırrdquo

iv Başvurucu hakkındaki Komisyon kararı vekiline 13122012 tarihinde tebliğ edilmiş olup itiraz edilmediğinden 31122012 tarihinde kesinleşmiştir

65 Başvurucular 1712013 tarihli dilekccedileleri ile suumlresi iccedilinde bireysel başvuruda bulunmuşlardır

B İlgili Hukuk

66 765 sayılı muumllga Kanunrsquoun 146 maddesinin birinci fıkrası şoumlyledir

ldquoTuumlrkiye Cumhuriyeti Teşkilatı Esasiye Kanununun tamamını veya bir kısmını tağyir ve tebdil veya ilgaya ve bu kanun ile teşekkuumll etmiş olan Buumlyuumlk Millet Meclisini iskata veya vazifesini yapmaktan mene cebren teşebbuumls edenler ağırlaştırılmış muumlebbet ağır hapis cezasına mahkum olurrdquo

67 3713 sayılı Kanunrsquoun ldquoCezaların arttırılmasırdquo kenar başlıklı 5 maddesi şoumlyledir

ldquo(Değişik 2962006-55324 md) 3 ve 4 uumlncuuml maddelerde yazılı succedilları işleyenler hakkında ilgili kanunlara goumlre tayin edilecek hapis cezaları veya adlicircpara cezaları yarı oranında artırılarak huumlkmolunur Bu suretle tayin olunacak cezalarda gerek o fiil iccedilin gerek her nevi ceza iccedilin muayyen olan cezanın yukarı sınırı aşılabilir Ancak muumlebbet hapis cezası yerine ağırlaştırılmış muumlebbet hapis cezasına huumlkmolunur

Succedilun oumlrguumltuumln faaliyeti ccedilerccedilevesinde işlenmiş olması dolayısıyla ilgili maddesinde cezasının artırılması oumlngoumlruumllmuumlşse sadece bu madde huumlkmuumlne goumlre cezada artırım yapılır Ancak yapılacak artırım cezanın uumlccedilte ikisinden az olamazrdquo

68 5271 sayılı Kanunrsquoun ldquoİfade ve sorgunun tarzırdquo kenar başlıklı 147 maddesi şoumlyledir

ldquo(1) Şuumlphelinin veya sanığın ifadesinin alınmasında veya sorguya ccedilekilmesinde aşağıdaki hususlara uyulur

hellip

c) Muumldafi seccedilme hakkının bulunduğu ve onun hukukicirc yardımından yararlanabileceği muumldafiin ifade veya sorgusunda hazır bulunabileceği kendisine bildirilir Muumldafi seccedilecek durumda olmadığı ve bir muumldafi yardımından faydalanmak istediği takdirde kendisine baro tarafından bir muumldafi goumlrevlendirilirrdquo

69 5271 sayılı Kanunrsquoun ldquoMuumldafiin goumlrevlendirilmesirdquo kenar başlıklı 150 maddesi şoumlyledir

ldquo(1) Şuumlpheli veya sanıktan kendisine bir muumldafi seccedilmesi istenir Şuumlpheli veya sanık muumldafi seccedilebilecek durumda olmadığını beyan ederse istemi halinde bir muumldafi goumlrevlendirilir

(2) Muumldafii bulunmayan şuumlpheli veya sanık ccedilocuk kendisini savunamayacak derecede malul veya sağır ve dilsiz ise istemi aranmaksızın bir muumldafi goumlrevlendirilir

(3) Alt sınırı beş yıldan fazla hapis cezasını gerektiren succedillardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmada ikinci fıkra huumlkmuuml uygulanır

(4) Zorunlu muumldafilikle ilgili diğer hususlar Tuumlrkiye Barolar Birliğinin goumlruumlşuuml alınarak ccedilıkarılacak youmlnetmelikle duumlzenlenirrdquo

70 441929 tarihli ve 1412 sayılı muumllga Ceza Muhakemeleri Usuluuml Kanunursquonun 138 maddesi şoumlyledir

ldquoYakalanan kişi veya sanık muumldafi seccedilebilecek durumda olmadığını beyan ederse talebi halinde baro tarafından kendisine bir muumldafi tayin edilir Yakalanan kişi veya sanık onsekiz yaşını bitirmemiş yahut sağır veya dilsiz veya kendisini savunamayacak derecede malul olur ve bir muumldafide bulunmazsa talebi aranmaksızın kendisine muumldafi tayin edilirrdquo

71 18111992 tarihli ve 3842 sayılı Kanunrsquoun 31 maddesinin birinci fıkrası şoumlyledir

ldquoBu Kanunun 4 5 6 7 9 12 14 15 18 19 20 ve 22 nci madde huumlkuumlmleri Devlet Guumlvenlik Mahkemelerinin goumlrev alanına giren succedillarda uygulanmaz Bunlar hakkında 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usuluuml Kanununun bu değişiklikten oumlnce yuumlruumlrluumlkte olan eski huumlkuumlmleri değiştirilmeden oumlnceki halleriyle uygulanırrdquo

72 1661983 tarihli ve 2845 sayılı muumllga Devlet Guumlvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunrsquoun ldquoYakalama ve tutuklamardquo kenar başlıklı 16 maddesi şoumlyledir

ldquoDevlet Guumlvenlik Mahkemelerinin goumlrev alanına giren succedillarda yakalanan veya tutuklanan şahıs yakalama veya tutulma yerine en yakın mahkemeye goumlnderilmesi iccedilin zorunlu suumlre hariccedil en geccedil kırksekiz saat iccedilinde hakim oumlnuumlne ccedilıkarılır ve sorguya ccedilekilir

Uumlccedil veya daha fazla kişinin bir succedila iştiraki suretiyle toplu olarak işlenen succedillarda delillerin toplanmasındaki guumlccedilluumlk veya fail sayısının ccedilokluğu ve benzeri nedenlerle Cumhuriyet savcısı bu suumlrenin doumlrt guumlne kadar uzatılmasına yazılı olarak emir verebilir

Anayasanın 120 nci maddesi gereğince olağanuumlstuuml hal ilan edilen boumllgelerde yakalanan veya tutuklanan kişiler hakkında ikinci fıkrada doumlrt guumln olarak belirlenen suumlre Cumhuriyet savcısının talebi ve hakim kararıyla yedi guumlne kadar uzatılabilir Hakim karar vermeden oumlnce yakalanan veya tutuklanan kişiyi dinler

Tutuklu bulunan sanık muumldafii ile her zaman goumlruumlşebilir Hakim tarafından goumlzaltı suumlresinin uzatılmasına karar verildikten sonra goumlzaltında bulunan kişi hakkında da aynı huumlkuumlm uygulanırrdquo

IV İNCELEME VE GEREKCcedilE

73 Mahkemenin 27102015 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvurucuların 1712013 tarihli ve 20131138 numaralı bireysel başvuruları incelenip gereği duumlşuumlnuumllduuml

A Başvurucuların İddiaları

74 Başvuruculardan Aliguumll Alkaya

i Goumlzaltında tutulduğu sırada maddi ve manevi baskı ve işkenceye uğradığını iradesini zayıflatıcı ilaccedillar verildiğini oumlluumlmle tehdit edildiğini ailesine ve goumlzaltına alınan eşi Hatice Dumanrsquoa zarar verileceği youmlnuumlnde tehditlerde bulunulduğunu

ii Emniyet Savcılık ve sorgu ifadelerinde talep etmiş olmasına rağmen bir avukatın hukuki yardımından yararlandırılmadığını

iii Goumlzaltında iken kendisine yapılan koumltuuml muamele sonucunda succedillamaları kabul etmek zorunda kaldığını hukuka aykırı youmlntemler kullanılarak elde edilen polis ifadesinin huumlkme dayanak yapıldığını

iv Yargılama sırasında iddia makamının talepleri derhacircl kabul edilirken kendisinin ve avukatının savunmaya ilişkinin taleplerinin ısrarla reddedildiğini oumlzellikle esası etkileyecek tanıklar İS ONB YT HC MG MY CL GD ve ATnin duruşmada dinlenilmesi taleplerinin hiccedilbir gerekccedile sunulmadan geri ccedilevrildiğini yuumlzleştirme yapılmadığını bu suretle silahların eşitliği ilkesine aykırı davranıldığını

v Yine 1922003 tarihinde S Onun oumllduumlruumllmesi ile ilgili olarak iddianamede ve Mahkeme kararında beyanları delil olarak kullanılan MZ ve RKnın duruşmada dinlenmediklerini

vi Maktul AOumlnuumln oumlluumlmuumlne neden olan ve vuumlcudundan ccedilıkarılan mermi ccedilekirdeğine ilişkin ekspertiz raporu alınmadığını mermi ccedilekirdeğinin hangi silaha ait olduğunun tespiti iccedilin bilirkişi incelemesi yapılmadığını ve bu konudaki taleplerinin de reddedildiğini

vii Anılan olay sırasında yaralanan polis memuru S Tnin aynı ekipte yer alan polis memuru S A K tarafından vurulduğunu bu nedenle bu kişilerin vereceği ifadeler oumlnemli olmasına rağmen duruşmada dinlenmediklerini

viii Davanın esasını etkileyecek nitelikli birccedilok delilin araştırılmadığını son kararda esaslı delil olarak kullanılan birccedilok delilin de duruşmaya getirilmediğini Mahkemenin eksik araştırmayla karar verdiğini somut dava dosyasıyla birleştirilen Malatya Devlet Guumlvenlik Mahkemesi (DGM) ve Adana DGM dosyalarının ayrıntılı incelenmediğini oumlnemli bazı delillerin toplanması ve keşif yapılması gibi taleplerinin reddedildiğini bu nedenle ccedilelişmeli yargılama davanın duumlzguumln bir şekilde incelenmesi hakkı ve yargılamaya etkili katılma hakkının zedelendiğini

ix Mahkeme heyetinin tarafsız olmadığını hacirckimin reddi talebinin reddine yapılan itiraz sonuccedillanmadan huumlkuumlm kurulduğunu ayrıca yargılamayı yapan Mahkemenin kuruluş ve işleyişinin de Anayasarsquoya aykırı olduğunu aynı tuumlr uyuşmazlıkları ccediloumlzen mahkemelerin aynı kurallara tabi olması gerekirken ağır cezalık fiiller arasında ağır cezaoumlzel ağır ceza ayrımı yapılmış olmasının yargılamanın birliği ilkesini ihlal ettiğini

x Mahkemenin ara kararları ve son mahkucircmiyet kararı ile Yargıtayın onama kararının hukuki gerekccedileden yoksun olduğunu

xi Hakkındaki iddianame 1441994 tarihinde hazırlanmış olmasına rağmen İstanbul 12 Ağır Ceza Mahkemesinin nihai kararını verdiği 452011 tarihine kadar 17 yıl Yargıtayın onama kararına kadar da 185 yıldan fazla bir suumlre geccediltiğini yargılamanın uzun suumlrmesinde

mahkemenin sorumluluğunun olduğunu Mahkeme tarafından tutukluluğunun dikkate alınmadığını ve yargılamanın makul bir suumlrede tamamlanmadığını yargılamanın uzun suumlrmesi karşısında başvurulabilecek bir hukuk yolu bulunmadığını belirterek

xii Başvurucular Hatice Duman Ahmet Doğan ve Hasan Oumlzcan da başvurucu Aliguumll Alkaya ile benzer hak ihlali iddialarında bulunarak hukuka aykırı elde edilmiş Aliguumll Alkayarsquonın ifadesinin mahkucircmiyete esas alındığını delillerin yeterince araştırılıp değerlendirilmediğini muumldafi yardımından yararlandırılmadıklarını Mahkemenin tarafsız ve bağımsız olmadığını makul suumlrede yargılamanın bitirilmediğini iddia ederek

Anayasarsquonın 173 36 38 ve 141 maddelerinin ihlal edildiğini ileri suumlrmuumlş yargılamanın yenilenmesini her biri iccedilin 25000 TL (Hasan Oumlzcan iccedilin 50000 TL) manevi tazminat 3960 TL maddi tazminat oumldenmesini talep etmişlerdir

B Değerlendirme

1 Kabul Edilebilirlik Youmlnuumlnden

75 Başvurucuların iddiaları ldquoişkence yasağırdquo ve ldquoadil yargılanma hakkırdquo başlıkları altında ayrı ayrı incelenmiştir

a Başvurucu Aliguumll Alkayarsquonın İşkence Yasağının İhlal Edildiği İddiası

76 Başvurucu goumlzaltında tutulduğu sırada maddi ve manevi baskı ve işkenceye uğradığını iradesini zayıflatıcı ilaccedillar verildiğini oumlluumlmle tehdit edildiğini ailesine ve goumlzaltına alınan eşi Hatice Dumanrsquoa zarar verileceği youmlnuumlnde tehditlere maruz kaldığını bu nedenle Anayasarsquonın 17 maddesinin uumlccediluumlncuuml fıkrasının ihlal edildiğini iddia etmiştir

77 Bakanlık goumlruumlşuumlnde başvurucunun işkence yasağına ilişkin şikacircyetlerinin Anayasa Mahkemesine bireysel başvurunun başladığı 2392012 tarihinden oumlncesine youmlnelik olduğu ve bu konudaki adli suumlrecin anılan tarihten oumlnce kesinleştiği belirtilmiştir

78 3032011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunrsquoun geccedilici 1 maddesinin (8) numaralı fıkrası şoumlyledir

ldquoMahkeme 2392012 tarihinden sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılacak bireysel başvuruları incelerrdquo

79 Bu huumlkuumlm gereğince Anayasa Mahkemesi 2392012 tarihinden sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılacak bireysel başvuruları inceler Dolayısıyla Mahkemenin zaman bakımından yetkisi ancak bu tarihten sonra kesinleşen nihai işlem ve kararlar aleyhine yapılan bireysel başvurularla sınırlıdır Kamu duumlzenine ilişkin bu duumlzenleme karşısında anılan tarihten oumlnce kesinleşmiş nihai işlem ve kararları da iccedilerecek şekilde yetki kapsamının genişletilmesi muumlmkuumln değildir (GS B No 2012832 1222013 sect 14)

80 Somut olayda başvurucunun kolluğun goumlzaltı sırasında kendisine koumltuuml muamelede bulunduğunu iddia etmesi uumlzerine Fatih Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Hz200316662 sayılı dosya uumlzerinden soruşturma başlatılmış olup beş polis memuru hakkında Fatih 1 Asliye Ceza Mahkemesine kamu davası accedilılmıştır Mahkemenin 2672007 tarihinde beraat kararı vermesi uumlzerine başvurucu tarafından temyiz kanun yoluna gidilmiş ve Yargıtay 4 Ceza Dairesinin 1832010 tarihli ve E20104605 sayılı kararıyla zamanaşımının gerccedilekleşmesi nedeniyle kamu davasının duumlşuumlruumllmesine karar verilmiştir (bkz sectsect 32 33)

81 Accedilıklanan nedenlerle başvurucunun ldquoişkence yasağınınrdquo ihlal edildiği youmlnuumlndeki şikacircyetlerine konu olayda yargılama suumlrecine ilişkin nihai kararın Anayasa Mahkemesinin zaman bakımından yetkisinin başladığı 2392012 tarihinden oumlnce verildiği anlaşıldığından başvurunun bu kısmının zaman bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir

b Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edildiği İddiası

82 Başvurucuların bu başlık altındaki şikacircyetleri Mahkemenin bağımsızlığı ve tarafsızlığı makul suumlrede yargılanma hakkaniyete uygun yargılanma muumldafii yardımından yararlandırılma hakları kapsamında ayrı ayrı incelenmiştir

i Mahkemenin Bağımsız ve Tarafsız Olmadığı Şikacircyeti

83 Başvurucular Mahkemenin kuruluş ve işleyişinin Anayasarsquoya aykırı olduğunu aynı tuumlr uyuşmazlıkları ccediloumlzen mahkemelerin aynı kurallara tabi olması gerekirken ağır cezalık fiiller arasında ağır cezaoumlzel ağır ceza ayrımı yapılmış olmasının yargılamanın birliği ilkesini ihlal ettiğini ayrıca Mahkeme heyetinin tarafsız olmadığını iddia etmişlerdir (bkz sect 26)

84 Bakanlık goumlruumlşuumlnde oumlzel yetkili ağır ceza mahkemelerinin yasayla kurulduğu tabii hacirckim ilkesinin gereklerini karşıladığı işleyişine ilişkin duumlzenlemelerin Ceza Muhakemesi Kanunu ve Teroumlrle Muumlcadele Kanunursquonda oumlngoumlruumllmuumlş olduğu ve yasayla oumlnceden belirlenmiş huumlkuumlmler ccedilerccedilevesinde yargılama faaliyetlerini suumlrduumlrduumlğuuml AİHMrsquoin de benzer şikacircyetleri accedilıkccedila dayanaktan yoksun olduğu gerekccedilesiyle reddettiği belirtilmiştir

85 Başvurucular Bakanlık goumlruumlşuumlne karşı olarak başvuru dilekccedilelerindeki iddialarını tekrarlamışlardır

86 6216 sayılı Kanunrsquoun ldquoBireysel başvuruların kabul edilebilirlik şartları ve incelenmesirdquo kenar başlıklı 48 maddesinin (2) numaralı fıkrası şoumlyledir

ldquoMahkeme hellipaccedilıkccedila dayanaktan yoksun başvuruların kabul edilemezliğine karar verebilirrdquo

87 Anayasarsquonın 36 maddesinin birinci fıkrasında herkesin meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri oumlnuumlnde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu belirtilmiştir Anayasarsquoda adil yargılanma hakkının kapsamı duumlzenlenmediğinden bu hakkın kapsam ve iccedileriğinin Soumlzleşmersquonin lsquoAdil yargılanma hakkırsquo kenar başlıklı 6 maddesi ccedilerccedilevesinde belirlenmesi gerekir Soumlzleşmersquonin 6 maddesinde mahkemenin ldquokanunla kurulmuşrdquo olması gerektiği huumlkme bağlanmıştır Ayrıca Anayasarsquonın 37 maddesinde hiccedil kimsenin kanunen tabi olduğu mahkemeden başka bir merci oumlnuumlne ccedilıkarılamayacağı bir kimseyi kanunen tabi olduğu mahkemeden başka bir merci oumlnuumlne ccedilıkarma sonucunu doğuran yargı yetkisine sahip olağanuumlstuuml merciler kurulamayacağı 142 maddesinde mahkemelerin kuruluş goumlrev işleyiş ve yargılama usullerinin kanunla duumlzenleneceği huumlkuumlmlerine yer verilmiştir

88 Yukarıda belirtilen kuralların amacı mahkemelerin bağımsızlığının sağlanması istikametinde demokratik toplumda yargı sisteminin yuumlruumltmenin muumldahalelerine karşı korunması ve sistemin muumlnhasıran millet iradesini temsil eden parlamento tarafından şekillenmesinin sağlanmasıdır Pek tabii bu kural sistemin teşekkuumll ve işleyişine ilişkin tuumlm ayrıntılarının mutlaka kanunla belirlenmesini gerektirmemektedir Ayrıntılara ilişkin koşullar yargı denetimi sağlanmak koşuluyla ikincil mevzuatla belirlenebilir Yine Soumlzleşmersquonin 6 maddesi kanunla kurulmuş olmak şartıyla oumlzel mahkemelerin (oumlrneğin teroumlr mahkemeleri) kurulmasını yasaklamamaktadır (Benzer youmlnde AİHM kararı iccedilin bkz X ve Yİrlanda [KK] B No 829978 10101980)

89 Mahkemenin fiilen kanuna uygun olarak kurulmuş olması da kanunla kurulmuş olmanın diğer youmlnuumlnuuml teşkil etmektedir Buna goumlre bir mahkemenin goumlrev ve işleyişi ile ilgili kurallara uygun olarak teşekkuumll etmemiş ve faaliyet goumlstermemiş olması hacirclinde belirtilen guumlvenceye aykırı bir durum oluşacaktır

90 AİHM oumlzel yetkili mahkemelerde yargılanmış olmasının şikacircyet konusu edildiği bir başvuruyu incelemiş ve bu mahkemelerin kanun ile kuruluşu ve oradaki hacirckimlerin teminatları gibi guumlvenceleri dikkate alarak bir sorun olmadığını ifade etmiş ve bu youmlndeki

şikacircyetleri accedilıkccedila dayanaktan yoksun bulmuştur (Osman KeserTuumlrkiye B No 2932111 15102013 sectsect 24-28)

91 Somut davada başvurucuların yargılandıkları Mahkeme kanunla kurulmuş olup genel adli yargı sistemi iccedilerisinde yer almaktadır Oumlte yandan succedil tarihinde başvuruculara yuumlklenen succedillara bakmakla goumlrevli olan DGMrsquolerin hukuki dayanağını oluşturan Anayasarsquonın 143 maddesi ve 2845 sayılı Kanun succedil tarihinden sonra yuumlruumlrluumlkten kaldırılmış ve 1662004 tarihli ve 5190 sayılı Kanunrsquola 1412 sayılı muumllga Kanunrsquoa 394a maddesi eklenmiş daha sonra da 2332005 tarihli ve 5320 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun Yuumlruumlrluumlk ve Uygulama Şekli Hakkında Kanunrsquoun 2 ve 162005 tarihinde yuumlruumlrluumlğe giren 5271 sayılı Kanunrsquoun 250 maddeleri ile bu succedillara ağır ceza mahkemelerinin bakacağı belirlenmiş olup anılan Kanunların amaccedil kapsam ve gerekccedileleri birlikte değerlendirildiğinde Anayasarsquonın 37 ve 142 maddesi huumlkuumlmleri ccedilerccedilevesinde yargılamayı yapan Mahkemenin succediltan sonra ve bu sanıklara youmlnelik kurulan oumlzel bir mahkeme olmadığı ve dolayısıyla doğal hacirckim ilkesi ve kanunla kurulmuş mahkemede yargılanma hakkına youmlnelik bir muumldahale olmadığı accedilıktır

92 Oumlte yandan başvurucular Mahkeme heyetinin tarafsız olmadığını bu youmlnden yaptıkları ldquohacirckimin reddirdquo taleplerinin sonuccedilsuz kaldığını belirtmişlerdir

93 Adil yargılanma hakkından bahsedebilmek iccedilin mahkemenin tarafsız olması gerekir ldquoTarafsızlıkrdquo oumln yargılı ve yanlı davranmamak anlamına gelmekte olup bu koşulun gerccedilekleşip gerccedilekleşmediği ancak her somut olayda oumlznel ve nesnel testler uygulanmak suretiyle saptanabilir AİHMrsquoe goumlre adil yargılanma anlamında tarafsızlığın varlığı hem belirli bir davada belirli bir hacirckimin kişisel duumlşuumlncelerini temel alan oumlznel bir teste hem de hacirckimin bu konudaki meşru şuumlpheleri giderebilecek guumlvenceleri taşıyıp taşımadığına ilişkin nesnel teste goumlre belirlenmelidir (HauschıldtDanimarka B No 1048683 2451989 sect 46)

94 Buna goumlre ldquotarafsızlıkrdquo koşulunda ldquoişlevselnesnelrdquo ve ldquoşahsioumlznelrdquo yanlılık hacirclleri birbirinden ayrı değerlendirilmelidir Aynı kişinin yargısal faaliyetler ccedilerccedilevesinde farklı işlevlere sahip olması ya da yargılamanın diğer taraflarıyla arasında hiyerarşik veya benzer nitelikli bağlar bulunması mahkemenin nesnel tarafsızlığına dair meşru bir şuumlphe ortaya ccedilıkarabilir Kişisel tarafsızlıkla ilgili olarak değerlendirilebilecek husus ise hacirckimin kişisel tutumunun boumlyle bir şuumlphe oluşturup oluşturmadığı veya yanlı bir davranış teşkil edip etmediğidir (Benzer youmlndeki AİHM kararı iccedilin bkz KyprianouKıbrıs [BD] B No 7379701 15122005 sect 122)

95 Bir hacirckimin başvurucuya karşı kişisel bir yanlılıkla hareket ettiğini goumlsteren bir delil olmadıkccedila hacirckimin tarafsız olduğu kabul edilmelidir (HauschıldtDanimarka sect 47)

96 AİHM nesnel tarafsızlık testinde oumlnemli olanın demokratik bir toplumda mahkemelerin halkta ve ceza davalarında yargılanan sanıklarda oluşturacağı guumlven duygusu olduğunu vurgulamıştır Nesnel tarafsızlık incelenirken mahkemenin tarafsız olmadığını iddia eden tarafın goumlruumlşuuml oumlnemli ama sonuca etkili değildir Muumlhim olan tarafsızlıkla ilgili şuumlphelerin nesnel olarak haklı goumlsterilip goumlsterilmediğidir Şayet hacirckimin tarafsızlığına youmlnelik meşru bir şuumlphe varsa o hacirckim davadan ccedilekilmelidir (FeyAvusturya B No 1439688 2421993 sect 30 HauschıldtDanimarka sect 48)

97 Nesnel tarafsızlık daha ccedilok bir ceza davasında yargılamayı yapan hacirckimin davanın oumlnceki aşamalarına ccedileşitli nedenlerle katıldığı durumlarda teste tabi tutulmaktadır Bir hacirckimin aynı davada kovuşturmadan oumlnceki aşamalarda goumlrev ya da karar almış olması o hacirckimin nesnel tarafsızlığına ilişkin şuumlphe veya endişeleri haklı kılmaz (FeyAvusturya sect 30) Şayet soruşturma aşamasında savcılık sıfatıyla bir dosya ile ilgilenmesini gerektiren tuumlrden bir goumlrev yapılmış ve daha sonra da aynı davada hacirckim olunmuşsa ilgililerin o kişinin tarafsızlığını sağlamak iccedilin yeterli guumlvencelerin var olmadığı konusunda endişelenmeye hakları vardır (PiersackBelccedilika B No 869279 1101982 sect 30)

98 Yargıtay kararlarında da hacirckimin nesnel tarafsızlığı tartışılmış ve hangi hacircllerde tarafsızlığın ihlal edileceği saptanmaya ccedilalışılmıştır Buna goumlre iddianame veya son

soruşturmanın accedilılması kararındaki succedil niteliği youmlnuumlnden goumlrevsizlik kararı veren soruşturma sırasında doğrudan doğruya ya da talimatla sanığın sorgusunu yapan ya da tanıkları dinleyen soruşturma aşamasında sanığın tutuklanmasına ya da salıverilmesine karar veren hacirckimin asıl davaya bakan mahkemeye katılmasının sakıncalı olmadığı ve tarafsızlığı ihlal etmediği kabul edilmiştir Soruşturma aşamasında değişik sebeplerle goumlrev almış olan hacirckim iccedilin oumlnemli olan soumlz konusu dava ile ilgili olarak oy ve kanaatini belli etmiş olup olmadığıdır Gerccedilekten esaslı işlemler niteliğinde bir soruşturmayı yapan veya duruşmayı youmlneterek delilleri toplayan olay hakkında belli bir kanıya varıp succedilun niteliği ve uygulanacak yasa maddelerini accedilıklayan ve boumlylece kanaat ve oyunu belli etmiş bulunan hacirckimin bu işe ait davada huumlkme iştirak etmesi tarafsızlığı şuumlpheli hacircle getirebilir [Yargıtay İccediltihadı Birleştirme Kararı (YİBK) E19772 K19773 5121977]

99 Bu genel ilkelerden hareketle somut olay incelendiğinde başvurucular tarafından başvurucuların avukatı ile duruşma Savcısı arasında meydana gelen olay ve bu olay kapsamında Savcının duruşmadan ccedilekilmesi gerektiği youmlnuumlndeki talep ve talebi yerine getirmediği iccedilin heyetin tarafsızlığını yitirdiği gerekccedilesi ile Mahkeme heyetinin reddinin talep edildiği anlaşılmıştır Bu talep dosyanın karar aşamasına geldiği haklı gerekccedile bildirilmediği ve yargılamayı uzatma amacına matuf olduğu gerekccedilesiyle 5271 sayılı Kanunrsquoun 31 maddesi uyarınca reddedilmiştir Bu itiraz temyiz aşamasında da ileri suumlruumllmuumlş ve Yargıtay tarafından da hacirckimin reddi talebinin yerinde goumlruumllmediğine karar verilmiştir

100 Şikacircyet konusuna ilişkin olarak Mahkemenin 2522011 ve 2532011 tarihli oturumlarındaki ara kararlarında şu tespitlere yer verilmiştir

ldquo1-Sanık Ali Guumll Alkaya muumldafi Av Faruk Nafiz Ertekinin 17062010 havale tarihli heyeti red dilekccedilesi duruşmayı uzatmak amacıyla yapıldığı anlaşıldığından CMK 31c maddesi uyarınca red talebinin REDDİNE Kararın Av Faruk Nafiz Ertekine tebliğinden itibaren 7 guumlnluumlk suumlre iccedilerisinde 13 Ağır Ceza Mahkemesine itirazı kabil olmak uumlzerehelliprdquo (2522011 tarihli oturum)

ldquo1-Geccedilen celse 1 nolu ara karı uyarınca sanık Ali Guumll Alkaya muumldafii Av Faruk Nafiz Ertekinin 17062010 havale tarihli heyeti red dilekccedilesinin duruşmayı uzatmayı matuf olduğundan bahisle CMK 31c maddesi uyarınca red talebinin reddine karar verildiği ancak kendisine tebliğ edilmemiş olduğundan ve bu celse kendisine okunmakla sanık Ali Guumll Alkaya muumldafii Av Faruk Nafız Ertekine bu guumlnden itibaren 7 guumlnluumlk yasal suumlresi iccedilinde İstanbul 13 Ağır Ceza Mahkemesine itiraz hakkının bulunduğunun hatırlatılmasına (ihtarat yapıldı)

2-Her ne kadar sanık hellipHasan Oumlzcan Ahmet Doğan hellip Hatice Dumanhellip muumldafii Av Keleş Oumlztuumlrk ve hellipsanıklardan Ali Guumll Alkaya muumldafii Av Faruk Ertekinnin oumlzellikle mazeret nedeniyle mazeretlerinin yargılamayı uzatmaya matuf olduğu ve bunu alışkanlık haline getirdiklerinden bahisle barodan muumldafii istenmesi ve yine daha oumlnce duruşmalarda meydana gelen olaylar nedeniyle heyetin tarafsızlığını kaybettiğinden bahisle gerek oumlnceki celse itibariyle ve gerekse bu celse itibariyle heyeti red taleplerinde bulunmuşlarsa da uzun zaman devam eden davanın karar aşamasında olduğu sanıklar ve muumldafilerinin heyeti red taleplerinin hiccedil bir geccedilerli sebebe dayanmadığı ve davayı uzatmaya youmlnelik olduğu anlaşıldığından CMK 31c maddesi gereğince heyeti red taleplerinin REDDİNE bu karara karşı yukarda belirtilen sanık ve muumldafilerinin tebliğden itibaren 7 guumlnluumlk suumlre iccedilinde İstanbul 13 Ağır Ceza Mahkemesine itirazda bulunabileceklerinin ihtarına (ihtarat yapıldı)hellip

5-Sanık muumldafilerinin oumlzellikle heyeti red talepleri hususunda varsa itirazları ile ilgili hususlarda karara bağlandıktan sonra sanıklarınhellip iddia makamının muumltalaasına karşı savunmalarını hazırlamaları iccedilin yeniden ve son kez gelecek celseye kadar mehil verilmesinehelliprdquo (2532011 tarihli oturum)

101 Şikacircyet konusuna ilişkin olarak Yargıtay 9 Ceza Dairesinin 2592012 tarihli ve E20124794 K10066 sayılı ilamında şu gerekccedileye yer verilmiştir

ldquoCMKnın 29 ve 31 maddelerinin kapsam ve gerekccedilesi hakimin reddi talebinin geri ccedilevrilmesine youmlnelik itirazın reddine dair mercii kararının huumlkuumlmden sonra verilmiş olması goumlz oumlnuumlnde bulundurulup CMKnın lsquohakimin tarafsız olup olmadığı sorununun bir an oumlnce ccediloumlzuumlmlenerek esasa ilişkin yargılamaya devam edilmesinirsquo oumlngoumlren yaklaşımı dikkate alınarak hakimin reddine ilişkin itirazların CMUKnın 308 maddesi ccedilerccedilevesinde Dairemizce oumln sorun olarak incelenip sonuccedillandırılması gerektiği değerlendirilerek yapılan incelemede

Sanık Aliguumll Alkaya muumldafiinin hacirckimin reddi talebine ilişkin olarak ileri suumlrduumlğuuml nedenlerin tuumlm dosya kapsamına goumlre yerinde olmadığı anlaşıldığından ret isteminin geri ccedilevrilmesine ilişkin itirazın reddine

Reddi hacirckim talebine ilişkin yasal suumlrecin işleyiş biccedilimine bağlı olarak ileri suumlruumllen savunma hakkının kısıtlandığına ilişkin iddialar reddi hacirckim talebinin ileri suumlruumllduumlğuuml tarih bu tarihte kovuşturmanın geldiği aşama tuumlm savunmalar ve reddi hacirckim talebinin geri ccedilevrilmesine youmlnelik itirazın reddedilmiş olması karşısında yerinde goumlruumllmemiştirrdquo

102 Buna goumlre başvurucuların hacirckimin reddi taleplerinin genel ve soyut nitelikte olması ve yargılamayı uzatmaya matuf bulunması sebebiyle Mahkeme ve Yargıtay tarafından yerinde goumlruumllmediği anlaşılmıştır Yukarıdaki ilkeler goumlzetildiğinde anılan davada Mahkeme heyetinin oumlznel ve nesnel tarafsızlığı ile ilgili şuumlphe oluşmasına neden olabilecek bir husus saptanmadığı gibi başvuru dilekccedilelerinde de bu hususu ortaya koyacak esaslı bir bilgi ya da belge sunulmamıştır

103 Accedilıklanan nedenlerle başvurucuların ldquomahkemenin bağımsızlığı ve tarafsızlığırdquo ile ilgili şikacircyetleri youmlnuumlnden bir ihlalin bulunmadığı accedilık olduğundan başvurunun bu kısmının accedilıkccedila dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir

ii Makul Suumlrede Yargılanmama Şikacircyeti

104 Başvurucular soruşturma ve kovuşturmanın uzun suumlrmesi nedeniyle makul suumlrede yargılanma haklarının ihlal edildiğini iddia etmişlerdir

105 Bakanlık goumlruumlş yazısında AİHM kararlarına atıf yapılarak yargılamanın (Aliguumll Alkaya ile ilgili olarak) iki dereceli yargılama sisteminde 9 yıl 5 ay 16 guumln suumlrduumlğuuml ayrıca başvurucuların aynı nedenlerle Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığına başvurdukları Komisyonun makul suumlrede yargılanma hakkının ihlal edildiğini tespit ederek başvuruculara 6000 TL (Hasan Oumlzcan iccedilin 5250 TL) tazminat oumldenmesine karar verdiği makul suumlrede yargılanma haklarının ihlal edildiği iddiaları ile ilgili başvurucuların mağdur sıfatlarının olup olmadığı konusunda yukarıda anlatılanların Anayasa Mahkemesinin dikkatine sunulması gerektiği ifade edilmiştir

106 Anayasa ve Soumlzleşmersquonin ortak koruma alanı dışında kalan bir hak ihlali iddiasını iccedileren başvurunun kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi muumlmkuumln olmayıp (Onurhan Solmaz B No 20121049 2632013 sect 18) Soumlzleşme metni ile AİHM kararlarından ortaya ccedilıkan ve adil yargılanma hakkının somut goumlruumlnuumlmleri olan alt ilke ve haklar esasen Anayasarsquonın 36 maddesinde yer verilen adil yargılanma hakkının da unsurlarıdır Anayasa Mahkemesi de Anayasarsquonın 36 maddesi uyarınca inceleme yaptığı birccedilok kararında -ilgili huumlkmuuml Soumlzleşmersquonin 6 maddesi ve AİHM iccediltihadı ışığında yorumlamak suretiyle- Soumlzleşmersquonin lafzi iccedileriğinde yer alan ve AİHM iccediltihadıyla adil yargılanma hakkının kapsamına dacirchil edilen ilke ve haklara Anayasarsquonın 36 maddesi kapsamında yer vermektedir Somut başvurunun dayanağını oluşturan makul suumlrede yargılanma hakkı da yukarıda belirtilen ilkeler uyarınca adil yargılanma hakkının kapsamına dacirchil olup ayrıca davaların en az giderle ve muumlmkuumln olan suumlratle sonuccedillandırılmasının yargının goumlrevi olduğunu belirten Anayasarsquonın 141 maddesinin de -Anayasarsquonın buumltuumlnselliği ilkesi gereği- makul suumlrede yargılanma

hakkının değerlendirilmesinde goumlz oumlnuumlnde bulundurulması gerektiği accedilıktır (Guumlher Ergun ve diğerleri B No 201213 272013 sectsect 38 39)

107 Başvuru konusu olayda başvurucular hakkında ldquoTuumlrkiye Cumhuriyeti Anayasasırsquonın tamamını veya bir kısmını bozma ve değiştirme veya kaldırmaya teşebbuumls etmerdquo succedilundan 1994 yılında soruşturma başlatılmıştır İsnat olunan succedil 5237 ve 3713 sayılı Kanun huumlkuumlmleri kapsamında hapis cezasını gerektirir şekilde tanımlanmıştır Bu ccedilerccedilevede başvurucular hakkındaki succedil isnadına dayalı yargılamanın Anayasarsquonın 36 maddesinin guumlvence kapsamına girdiği konusunda kuşku bulunmamaktadır (BE B No 2012625 912014 sect 32)

108 Cezai alanda youmlneltilen succedil isnatları ile ilgili uyuşmazlıklara ilişkin makul suumlre değerlendirmesinde suumlrenin başlangıcı kural olarak kişiye bir succedil işlediği iddiasının yetkili makamlar tarafından bildirildiği veya isnattan ilk olarak etkilendiği arama veya goumlzaltı gibi tedbirlerin uygulandığı an olup somut başvuru accedilısından bu tarih başvurucuların (İlk goumlzaltına alınan başvurucular Aliguumll Alkaya ve Hatice Duman youmlnuumlnden diğer iki başvurucu ise daha sonraki tarihlerde yakalanmışlardır) bahse konu succedil kapsamında goumlzaltına alındığı anlaşılan 942003 tarihidir Suumlrenin bitiş tarihi ise succedil isnadına ilişkin nihai kararın verildiği tarihtir (Ersin Ceyhan B No 2013695 912014 sect 35) Bu kapsamda somut yargılama faaliyeti accedilısından suumlrenin bitiş tarihi başvurucular hakkında verilen mahkucircmiyet kararının onandığı 2592012 tarihidir

109 Başvuruya konu yargılama suumlrecinin incelenmesi neticesinde yargılamanın konusunun Tuumlrkiye Cumhuriyeti Anayasasırsquonın tamamını veya bir kısmını bozma ve değiştirme veya kaldırmaya teşebbuumls etme succedilu ile ilgili olduğu davada yer alan kişi sayısı ve davanın mahiyeti nedeniyle icrası gereken usul işlemlerinin niteliği başvuruya konu yargılamanın karmaşık olduğunu ortaya koymakla birlikte davaya buumltuumln olarak bakıldığında somut başvuru accedilısından farklı bir karar verilmesini gerektirecek bir youmln bulunmadığı ve soumlz konusu 9 yıl 5 ay 16 guumlnluumlk yargılama suumlrecinde makul olmayan bir gecikmenin olduğu sonucuna varılmıştır Ancak anılan davada makul olmayan bir gecikme tespit edilmiş olmakla beraber başvurucuların ldquomağdur sıfatırdquonı taşıyıp taşımadıklarının da incelemesi gerekir

110 Anayasa Mahkemesi accedilısından idari makamlar ve derece mahkemeleri tarafından başvurucu lehine bir tedbir ya da kararın alınması suretiyle ihlalin tespit edilmesi ve verilen karar ile bu ihlalin uygun ve yeterli biccedilimde giderilmesi hacirclinde ilgili tarafın artık mağdur olduğu ileri suumlruumllemeyecektir Bu iki koşul yerine getirildiği takdirde bireysel başvuru mekanizmasının ikincil niteliği gereği Anayasa Mahkemesinin inceleme yapmasına gerek kalmayacaktır Bu kapsamda Anayasarsquonın 36 maddesine ilişkin şikacircyetler accedilısından yargılama suumlrecinin ve usuluumlnuumln adilliğine riayet edilerek ve hakkaniyete uygun makul bir gerekccedileye dayalı olarak verilen bir karar mağdur sıfatını ortadan kaldırabilecektir (Sadık Koccedilak ve diğerleri B No 2013841 2312014 sect 83 Serpil Kerimoğlu ve diğerleri B No 2012752 1792013 sectsect 61 74)

111 Mağdur sıfatının ortadan kalkması oumlzellikle ihlal edildiği ileri suumlruumllen hakkın niteliği ve ihlali tespit eden kararın gerekccedilesi ile bu kararın ardından ilgili accedilısından uğradığı zararların varlığını devam ettirip ettirmediğine bağlı bulunmaktadır (Benzer youmlndeki AİHM kararı iccedilin bkz Freimanis ve LidumsLetonya B No 7344301 ve 7486001 922006 sect 68) Başvurucuya sunulan telafi imkacircnının uygun ve yeterli olup olmadığı kararı soumlz konusu anayasal temel hak ve oumlzguumlrluumlğuumln ihlalinin niteliği goumlz oumlnuumlnde bulundurularak dava koşullarının tamamının değerlendirilmesi sonucunda verilebilecektir Bu ccedilerccedilevede bir başvurucunun mağdur sıfatı Anayasa Mahkemesi oumlnuumlnde şikacircyet ettiği durum iccedilin aynı zamanda idari veya yargısal bir kararla kendisine oumldenmesine karar verilen tazminata da bağlı olabilecektir (Sadık Koccedilak ve diğerleri sect 84 Yavuz Selim Akkoccedil B No20121277 20112014 sect 51 benzer youmlnde AİHM kararları iccedilin bkz Fatma YuumlkselTuumlrkiye B No 5190208 942013 sectsect 48 49 GafgenAlmanya [BD] B No 2297805 162010 sect 116)

112 Başvuru konusu olay accedilısından oumlncelikli olarak başvurucuların makul suumlreyi aşan yargılama sebebiyle AİHMrsquoe başvuruda bulundukları (bkz sectsect 34 45 56 64) ayrıca 6384 sayılı Kanun gereğince AİHM oumlnuumlndeki başvuru ile ilgili Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Tazminat Komisyonu Başkanlığına da başvurdukları Komisyonun başvurucular hakkındaki kararın Yargıtay tarafından onandığı tarihe kadar olan yargılama suumlresini hesap ederek ldquomakul suumlrede yargılanma hakkının ihlal edildiğine başvuruculara 600000rsquoer TL (Hasan Oumlzcan iccedilin 525000 TL) tazminat oumldenmesinerdquo karar verdiği ve itiraz edilmeksizin kararların kesinleştiği goumlruumllmuumlştuumlr Komisyonun kararından sonra başvurucular vekilinin talebi uumlzerine başvurucular Aliguumll Alkaya Hatice Duman ve Hasan Oumlzcan iccedilin 1432014 tarihinde başvurucu Ahmet Doğan iccedilin 1072014 tarihinde huumlkmedilen tazminatların oumldendiği belirlenmiştir Bu şekilde Komisyon tarafından accedilık bir şekilde ihlal tespitinin yapıldığı başvurucuların iddialarının kabul edilerek başvurucular lehine huumlkmedilen tazminatların oumldendiği ve başvuruya konu edilen mağduriyetin ortadan kaldırıldığı anlaşılmıştır

113 Buna goumlre başvuruya konu edilen şikacircyetin Komisyon kararı ile başvurucular lehine sonuccedillandığı bu kararın başvurucular accedilısından belirli bir tatmin sağladığı ve ileri suumlruumllen ihlal iddiasının bu yolla giderilmek suretiyle mağdur sıfatının ortadan kalktığı sonucuna varılmıştır

114 Accedilıklanan nedenlerle makul suumlrede yargılanma hakkının ihlal edildiği şikacircyeti youmlnuumlnden başvurucuların mağdur sıfatının ortadan kalktığı anlaşıldığından başvurunun bu boumlluumlmuumlnuumln kişi bakımından yetkisizlik nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir

iii Başvurucular Hatice Duman Ahmet Doğan ve Hasan Oumlzcanrsquoın Soruşturma Aşamasında Muumldafii Yardımından Yararlandırılmamasına İlişkin Şikacircyetleri

115 Başvurucular soruşturma aşamasında bir avukatın hukuki yardımından yararlandırılmadıklarını ileri suumlrmuumlşlerdir

116 Anayasarsquonın 36 maddesinin birinci fıkrasında herkesin meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri oumlnuumlnde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu belirtilmiştir Anayasarsquoda adil yargılanma hakkının kapsamı duumlzenlenmediğinden bu hakkın kapsam ve iccedileriğinin Soumlzleşmersquonin ldquoAdil yargılanma hakkırdquo kenar başlıklı 6 maddesi ccedilerccedilevesinde belirlenmesi gerekir (Onurhan Solmaz sect 22)

117 Soumlzleşmersquonin ldquoAdil yargılanma hakkırdquo başlıklı 6 maddesinin (3) numaralı fıkrasının (c) bendi şoumlyledir

ldquo3 Bir succedil ile itham edilen herkes aşağıdaki asgari haklara sahiptir

hellip

c) Kendisini bizzat savunmak veya seccedileceği bir muumldafiin yardımından yararlanmak eğer avukat tutmak iccedilin gerekli maddicirc olanaklardan yoksun ise ve adaletin yerine gelmesi iccedilin gerekli goumlruumllduumlğuumlnde resen atanacak bir avukatın yardımından uumlcretsiz olarak yararlanabilmekrdquo

118 Şuumlpheliye kolluk tarafından ilk kez sorgulanmasından itibaren avukata erişim hakkı sağlanması kendisini succedillamama ve susma hakları yanında genel olarak da adil yargılanma hakkının etkili bir koruma işlevine sahip olması bakımından gereklidir Her davanın kendine oumlzguuml koşulları ccedilerccedilevesinde zorunlu sebepler ortaya ccedilıkması hacirclinde bu hak kısıtlanabilir ise de bu hacircllerde dahi succedil şuumlphesi altındaki kişinin savunma hakkına telafisi muumlmkuumln olmayacak şekilde zarar verilmemesi gerekir (Benzer youmlndeki AİHM kararı iccedilin

bkz SalduzTuumlrkiye [BD] B No 3639102 27112008 sect 55 Mustafa GuumlrTuumlrkiye B No 3918208 1412014 sect 31)

119 Başvuruculardan Hatice Dumanrsquoın goumlzaltında tutulduğu doumlnemde DGMrsquolerin goumlrev alanına giren succedillar youmlnuumlnden kural olarak muumldafi yardımından yararlanmanın ancak belli bir aşamadan sonra muumlmkuumln olabileceği kabul edilmiştir Anılan tarihlerde ilgili mevzuatta bu kapsamdaki succedillara youmlnelik soruşturmalar iccedilin normal goumlzaltı suumlresinde avukata erişim imkacircnı tanınmamıştır (Guumllluumlzar Erman B No 2012542 4112014 sect 48)

120 Buna goumlre doumlrt guumln goumlzaltında tutulan başvurucu Hatice Duman avukatı olmaksızın 942003 tarihinde kollukta 1342003 tarihinde Cumhuriyet Savcısı huzurunda susma hakkını kullanmıştır Başvurucu bir kısım şuumlpheliler ile aynı tarihte ccedilıkarılmış olduğu sorgu hacirckimliğinde ise muumldafii eşliğinde savunmasını yapmış ve kovuşturma suumlresince de avukat yardımından yararlanmıştır (bkz sectsect 36 37 38)

121 Başvurucu Ahmet Doğan muumldafii eşliğinde 1632004 tarihli kolluk ve aynı tarihli Savcılık ile sorgu ifade tutanaklarında susma hakkını kullandığını belirtmiş ve kovuşturma suumlresince de avukat yardımından yararlanmıştır (bkz sect 48)

122 Başvurucu Hasan Oumlzcan 19112005 tarihinde muumldafii eşliğinde kollukta susma hakkını kullanmış Savcılık ve sorguda muumldafii eşliğinde vermiş olduğu ifadesinde ise kollukta koumltuuml muamele goumlrmediğini belirterek succedillamaları reddetmiş ve kovuşturma suumlresince de avukat yardımından yararlanmıştır (bkz sect 58)

123 Goumlruumllduumlğuuml uumlzere her ne kadar başvurucular goumlzaltında bulundukları sırada bir avukatın hukuki yardımından yararlanmadıklarını iddia etmişlerse de başvurucu Hatice Dumanrsquoın hacirckim huzurundaki sorgusuna kadar devam eden suumlreccedilte susma hakkını kullandığı iccedilin kendisini succedillayıcı herhangi bir beyanda bulunmadığı veya aleyhine herhangi bir delil goumlstermediği saptanmıştır Başvurucunun bir avukatın hukuki yardımından mahrum bırakılmış olması savunma hakkının kullanılması bakımından bir eksiklik ise de bu durum başvurucunun savunma hakkı bakımından telafisi muumlmkuumln olmayan bir zarara neden olmamış ve belirtilen bu eksiklik sorgu işleminde avukatın katılımı ile giderilmiştir Ayrıca başvurucunun bu aşamada avukat yardımından faydalanmak iccedilin accedilık bir talebi de olmamıştır Diğer iki başvurucu ise tuumlm aşamalarda avukat yardımından yararlanabilmişlerdir Dolayısıyla başvurucuların belirtilen iddialarının adil yargılanma hakkına youmlnelik bir ihlal oluşturmadığı accedilıktır

124 Accedilıklanan nedenlerle başvurucuların soruşturma aşamasında bir avukatın hukuki yardımından yararlandırılmadıkları iddialarının adil yargılanma hakkına youmlnelik bir ihlal oluşturmadığı accedilık olduğundan başvurunun bu kısmının accedilıkccedila dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir

iv Başvurucu Aliguumll Alkayarsquonın Muumldafii Yardımından Yararlandırılmaması Şikacircyeti

125 Yapılan inceleme neticesinde başvurucunun bu şikacircyetlerinin accedilıkccedila dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek bir neden de bulunmadığı anlaşıldığından başvurunun bu boumlluumlmuumlnuumln kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir

v Hakkaniyete Uygun Yargılanma Hakkının İhlal Edildiği Şikacircyeti

126 Yapılan inceleme neticesinde başvurucuların bu şikacircyetinin accedilıkccedila dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek bir neden de bulunmadığı anlaşıldığından başvurunun bu boumlluumlmuumlnuumln kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir

2 Esas Youmlnuumlnden26

a Başvurucu Aliguumll Alkayarsquonın Muumldafii Yardımından Yararlandırılmadığı İddiası

127 Başvurucu Emniyet Cumhuriyet Başsavcılığı ve sorgu ifadeleri sırasında bir avukatın hukuki yardımından yararlandırılmadığını ileri suumlrmuumlştuumlr

128 Bakanlık goumlruumlş yazısında AİHM kararlarına atıf yapılarak başvurucu hakkında huumlkme esas alınan tek delilin kolluk aşamasında alınan ifadesi olmadığı başvurucu ve diğer sanıkların beyanları ile birlikte mağdur beyanlarına teşhis tutanağına ccedileşitli ekspertiz raporlarına arama el koyma tutanaklarına dayanıldığının goumlruumllduumlğuuml şikacircyet konusunda takdirin Anayasa Mahkemesine ait olduğu belirtilmiştir

129 Anayasarsquonın 36 maddesinin birinci fıkrası şoumlyledir

ldquoHerkes meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri oumlnuumlnde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahiptirrdquo

130 Soumlzleşmersquonin ldquoAdil yargılanma hakkırdquo başlıklı 6 maddesinin (1) numaralı fıkrası ve (3) numaralı fıkrasının (c) bendi şoumlyledir

ldquo1 Herkes davasının hellip cezai alanda kendisine youmlneltilen succedillamaların esası konusunda karar verecek olan yasayla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından adil ve kamuya accedilık olarak hellip goumlruumllmesini isteme hakkına sahiptir

hellip

3 Bir succedil ile itham edilen herkes aşağıdaki asgari haklara sahiptir

hellip

c) Kendisini bizzat savunmak veya seccedileceği bir muumldafiin yardımından yararlanmak eğer avukat tutmak iccedilin gerekli maddicirc olanaklardan yoksun ise ve adaletin yerine gelmesi iccedilin gerekli goumlruumllduumlğuumlnde resen atanacak bir avukatın yardımından uumlcretsiz olarak yararlanabilmekhelliprdquo

131 AİHMrsquoe goumlre Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin asıl amacı cezai kovuşturma soumlz konusu olduğunda isnat edilen succedillamalar ile ilgili olarak karar vermeye yetkili bir ldquomahkemerdquo tarafından adil bir yargılama yapılmasını sağlamak olsa da bu durum 6 maddenin hazırlık soruşturmasına uygulanamayacağı anlamına gelmemektedir Dolayısıyla bir yargılamanın adilliğinin soruşturmanın ilk safhalarında 6 madde huumlkuumlmlerine uygun hareket edilmemesi nedeniyle ciddi derecede zarara uğratılması soumlz konusuysa 6 madde ve oumlzellikle bu maddenin 3 fıkrası yargılama oumlncesi durumlar iccedilin de geccedilerli olabilir Buna goumlre Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin 3(c) paragrafında belirtilen hak birinci paragrafta yer alan ceza davalarında adil yargılanma kavramının unsurlarından birini teşkil eder (SalduzTuumlrkiye sect 50)

132 AİHM -mutlak olmamakla birlikte- cezai bir succedilla itham edilen herkesin gerekiyorsa resmicirc olarak goumlrevlendirilen bir avukat tarafından etkili bir şekilde savunulması hakkının adil yargılanmanın temel oumlzelliklerinden biri olduğunu belirtmekle beraber (PoitrimolFransa B No 1403288 23111993 sect 34 DemebukovBulgaristan B No 6802001 2822008 sect 50) avukat tayin edilmesinin tek başına sanığa yapılacak adli yardımın etkili olmasını garanti etmediğini de vurgulamaktadır (SalduzTuumlrkiye sect 51)

133 Oumlzellikle hukuki duumlzenlemeler uyarınca sanığın soruşturma aşamasındaki ifade ve tutumu kovuşturma aşamasında savunma accedilısından belirleyici bir rol oluşturuyorsa avukattan yararlanma hakkı soruşturmanın ilk evrelerinden itibaren sağlanmalıdır Oumlte yandan haklı sebeplerden oumltuumlruuml bu hakkın sınırlamalara maruz kalabileceği duumlşuumlnuumllebilir Her durumda sınırlamanın haklı sebeplere dayanıp dayanmadığı eğer haklı sebeplere dayanıyorsa

dava suumlrecinin buumltuumlnuumlne bakıldığında sanığı adil yargılama hakkından mahrum edip etmediği tartışılmalıdır

134 Sanığın muumldafii yardımından yaralanması ile aynı zamanda kamu goumlrevlilerinin haksız uygulamalarının oumlnlenmesi adli hataların oluşmaması sorgulama veya iddia makamı ile sanık arasında silahların eşitliğinin sağlanması ilkesi başta olmak uumlzere 6 maddenin amaccedillarının gerccedilekleştirilmesi de sağlanmış olacaktır (Sami Oumlzbil B No 2012543 15102014 sect 63 Dağdelen ve diğerleriTuumlrkiye B No 176703hellip 25112008)

135 Bu bakımdan soruşturma aşamasında bir avukat yardımından yararlanma en az kovuşturma aşaması kadar oumlnemlidir Ccediluumlnkuuml bu aşamada elde edilen deliller yargılama sırasında soumlz konusu succedilun hangi ccedilerccedilevede ele alınacağını belirlemektedir Oumlzellikle delillerin toplanması ve kullanılması aşamasında cezai yargılamaya ilişkin mevzuat giderek daha karmaşık hacircle geldiğinden sanık kovuşturmanın bu aşamasında kendisini savunmasız bir durumda bulabilir ve ancak bu savunmasızlık ya da kendini succedillamaya karşı koruma hakkı bir avukatın yardımı ile gereği gibi telafi edilebilir (Sami Oumlzbil sect 64)

136 Avukattan yararlanma hakkı esasen iddia makamının sanığın arzusu hilafına baskı ve zorlama metotları ile elde edilen delilleri kullanmadan iddialarını ispat etmeye ccedilalışmasını oumlngoumlrmektedir (JallohAlmanya [BD] B No 5481000 1172006 KoluTuumlrkiye B No 3582297 282005 SalduzTuumlrkiye sect 54) Bir yargılamanın kendini succedillamama imtiyazının oumlzuumlnuuml yok edip etmediğini değerlendirirken AİHMin oumlzel bir ihtimamla goumlzettiği usul guumlvencelerinden birisi kovuşturmanın ilk aşamalarında avukat erişiminin sağlanıp sağlanmadığıdır (JallohAlmanya) AİHM bu bağlamda tutuklunun avukat yardımı almasının koumltuuml muameleye karşı temel bir koruma olduğunu vurgulayan İşkenceyi Oumlnleme Komitesinin tavsiyelerini dikkate almakta ve ağır succedillamalar soumlz konusu olduğunda bu ilkelere oumlzellikle uyulması gerektiğini belirtmektedir (SalduzTuumlrkiye sect 54)

137 Bu accedilıklamalara goumlre adil yargılanma hakkının yeterince uygulanabilir ve etkili olabilmesi iccedilin Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin (1) numaralı fıkrası uyarınca kural olarak her davanın kendine has koşulları ışığında bu hakkın kısıtlanması iccedilin zorunlu sebepler olmadıkccedila şuumlpheliye polis tarafından ilk kez sorgulanmasından itibaren avukata erişim hakkı sağlanması gerekir Avukat erişiminin sağlanmamasına istisnai olarak zorunlu sebeplerin gerekccedile goumlsterilmesi durumunda bile boumlylesi bir kısıtlama -gerekccedilesi ne olursa olsun- sanığın 6 madde tarafından guumlvence altına alınan haklarına halel getirmemelidir (Mageeİngiltere B No 2813595 662000) Avukat erişimi sağlanmayan sanığa polis soruşturması sırasında succedillayıcı ifadeler kullanılması durumunda prensip olarak sanığın haklarına telafi edilemeyecek şekilde zarar gelir (SalduzTuumlrkiye sect 55)

138 Somut olayda başvurucuya isnat edilen birccedilok eylem bulunmaktadır Mahkemenin gerekccedileli kararı incelendiğinde yasa dışı oumlrguumlt uumlyesi olmak oumlrguumlt adına adam oumllduumlrmek ve yaralamak succedillarından aranan başvurucu H Ouml adına duumlzenlenmiş uumlzerinde kendi fotoğrafı yapıştırılmış sahte kimlikle birlikte 942003 tarihinde yakalanarak 4 guumln goumlzaltında tutulmuştur Başvurucu muumldafii olmadan 1242003 tarihli kolluktaki ifadesinde isnat edilen succedilları nasıl ve kimlerle birlikte işlediğini ayrıntıları ile accedilıklamıştır Anılan ifade tutanağında başvurucuya susma yakınlarına haber verme ve lehine olan hususları oumlne suumlrme gibi usule ilişkin hakları hatırlatılmıştır Tutanağın sonunda başvurucu ifadesini kendi huumlr iradesi ile hiccedilbir baskı ve cebir altında kalmadan isteği ile verdiğini yaptıklarından pişman olmadığını soumlyleyerek imza atmıştır

139 Başvurucu avukatı olmaksızın 1342003 tarihinde ccedilıkarılmış olduğu Savcının huzurunda ise kimlik bilgileri dacirchil olmak uumlzere hiccedilbir beyanda bulunmayarak susma hakkını kullanmıştır

140 Başvurucu yine muumldafii olmadan bir kısım şuumlpheliler ve onların avukatları ile aynı tarihte ccedilıkarılmış olduğu sorgu hacirckimliğinde ise succedillamaları kabul etmediğini emniyette

kendisine herhangi bir şey sorulmadığını beyanları emniyet goumlrevlilerinin yazdığını kendisinin de imzalamak zorunda kaldığını avukat tutmak istediğini soumlylemiştir

141 Başvurucu muumldafii ile birlikte 1442004 tarihinde vermiş olduğu Mahkemedeki savunmasında da oumlzetle iddianamede kendisine atılı succedillardan sadece MLKP uumlyesi olduğu ve ayrıca soumlz konusu evde yakalanan eşyaların da yine bu partinin ve kendisine ait olduğu youmlnuumlndeki succedillamayı kabul ettiğini bunun dışındaki succedilları ise kabul etmediğini kendisi ile beraber yargılanan sanıklardan Hatice Dumanrsquoın eşi olduğunu diğer sanıkların hiccedilbiri ile ilişkisi bulunmadığını kolluk aşamasında işkence goumlrmesi nedeniyle eylemleri uumlstlendiğini soumlylemiştir

142 Başvurucu Aliguumll Alkayanın başvurucu Hatice Duman ile birlikte oumlrguumltevi olarak kullandıkları tespit edilen ikametinde yapılan aramada ccedilok sayıda silah ve oumlrguumltsel dokuumlman ele geccedilirilmiş silahların hangi eylemlerde kullanıldığı ekspertiz raporları ile ortaya konulmuştur Ayrıca başvurucu bazı mağdurlar tarafından teşhis edilmiştir

143 Yukarıdaki tespitler (bkz sectsect 127-142) ışığında başvurucuya talebine rağmen avukat yardımının sağlanmamış olmasının ihlal nedeni oluşturup oluşturmadığı ayrıca incelenmelidir Goumlzaltında şuumlpheliye avukat erişim imkacircnının sağlanmaması youmlnuumlnde bir duumlzenlemeye dayanan uygulamanın muumldafi yardımından yararlanma hakkının ihlali sonucunu doğuracağı accedilıktır

144 Nitekim başvurucunun goumlzaltında tutulduğu sırada DGMrsquolerin goumlrev alanına giren succedillar youmlnuumlnden 3842 sayılı Kanunrsquoun 31 maddesi uyarınca kural olarak muumldafi yardımından yararlanma hakkı ancak belli bir aşamadan sonra muumlmkuumln olabilmekteydi Dolayısıyla anılan tarihlerde ilgili mevzuat goumlzaltı sırasında avukata erişim imkacircnını guumlvence altına almamıştır (Sami Oumlzbil sect 71)

145 Accedilıklanan nedenlerle başvurucunun Anayasarsquonın 36 maddesi bağlamında guumlvence altına alınan soruşturma aşamasında bir avukat yardımından yararlandırılma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir

b Hakkaniyete Uygun Yargılanma Hakkının İhlal Edildiği İddiası

146 Başvurucu Aliguumll Alkaya goumlzaltında goumlrduumlğuuml koumltuuml muamele sonucunda verdiği ifadesinin huumlkme dayanak yapıldığını esası etkileyecek tanıkların duruşmada dinlenilmesi gibi bir kısım savunmaya ilişkin taleplerinin reddedildiğini yeterince delil araştırması yapılmadığını dinlenilmesini talep ettiği tanıkların dinlenmediğini ve yuumlzleştirme yapılmadığını birleşen dosyaların ayrıntılı incelenmediğini kararların gerekccedileden yoksun olduğunu bu nedenle silahların eşitliği ccedilelişmeli yargılama davanın duumlzguumln bir şekilde incelenmesi ve yargılamaya etkili katılma gibi ilke ve haklarının ihlal edildiğini ileri suumlrmuumlş diğer başvurucular da benzer iddiaları dile getirmişlerdir

147 Bakanlık goumlruumlşuumlnde oumlzet olarak Anayasa Mahkemesinin yerel mahkeme kararlarını goumlzden geccediliren doumlrduumlncuuml derece bir yargı organı olmadığı delillerin kabul edilebilirliği veya değerlendirilmesi gibi konuların oumlncelikle yerel mahkemeleri ilgilendirdiği başvurucular Aliguumll Alkaya ve Hatice Dumanrsquoın evinde arama yapıldığı birccedilok silahın ele geccedilirildiği başvurucu Aliguumll Alkayarsquonın duruşmadaki ifadeleriyle bu durumun kabul edildiği başvurucular tarafından ileri suumlruumllen soruşturmanın genişletilmesi taleplerinin duruşmada değerlendirildiği gerekccedileleri belirtilerek taleplerin bir kısmının kabul edildiği bir kısmının ise reddedildiği Mahkeme heyetinin reddi talebinin Mahkeme ve Yargıtay tarafından tartışılıp reddedildiği son savunma iccedilin başvurucular ve vekilleri tarafından istenen suumlrelerin verildiği dava suumlrecinde başvurucuların davaya katılma hakkına riayet edildiği ve yargılama suumlreci boyunca haklarını savunmak iccedilin kendi goumlruumlşlerini sunma imkacircnı buldukları başvurucuların iddialarının Mahkeme tarafından esastan dinlendiği ve incelendiği gerekccedileli kararda silahlar ve diğer delillerin değerlendirilmesinin yapıldığı ve başvuruculara isnat edilen eylemlerle iş

bu delillerin bağlantısının kurulduğunun anlaşıldığı bu konuda takdirin Anayasa Mahkemesine ait olduğu ifade edilmiştir

148 Başvurucular Bakanlık goumlruumlşuumlne karşı sundukları dilekccedilelerinde oumlnceki iddialarını tekrarlamışlardır

149 Anayasarsquonın ldquoHak arama huumlrriyetirdquo kenar başlıklı 36 maddesinin birinci fıkrası şoumlyledir

150 Soumlzleşmersquonin ldquoAdil yargılanma hakkırdquo kenar başlıklı 6 maddesinin ilgili kısımları şoumlyledir

ldquoHerkes medeni hak ve yuumlkuumlmluumlluumlkleri ile ilgili uyuşmazlıklar ya da cezai alanda kendisine youmlneltilen succedillamalar konusunda karar verecek olan kanunla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makul bir suumlre iccedilinde hakkaniyete uygun ve accedilık olarak goumlruumllmesini istemek hakkına sahiptir

hellip

d) İddia tanıklarını sorguya ccedilekmek veya ccedilektirmek savunma tanıklarının da iddia tanıklarıyla aynı koşullar altında davet edilmelerinin ve dinlenmelerinin sağlanmasını istemekrdquo

152 Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin (1) numaralı fıkrasında kişilerin davalarının hakkaniyete uygun olarak goumlruumllmesini isteme hakları guumlvence altına alınmıştır Bu hak Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin diğer fıkralarında yer alan succedil isnadı ile karşı karşıya bırakılmış kişilere youmlnelik asgari hak ve guumlvencelerle doğrudan bağlantılı olduğu gibi anılan fıkralardaki guumlvenceler (1) numaralı fıkrada ifadesini bulan hakkaniyete uygun yargılanma hakkının somut goumlruumlnuumlmleridir Dolayısıyla hakkaniyete uygun yargılama hakkı Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin oumlzellikle (3) numaralı fırkasındaki somut guumlvenceler bakımından tamamlayıcı bir fonksiyon ifa etmektedir

153 Goumlruumllduumlğuuml uumlzere hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ceza muhakemesini ilgilendiren boyutu savunma hakkı ile ilintili olup oumlzellikle yargılama faaliyeti kapsamında alınan oumlnlemlerin savunma hakkının gerektiği gibi kullanılmasını teminat altına alacak duumlzeyde olmasını gerektirmektedir Delil sunmak veya bazı belgeleri istemek gibi davanın tarafının inisiyatifine bırakılan konularda dahi mahkemenin gerccedileğin ortaya ccedilıkarılabilmesi iccedilin Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin (1) numaralı fıkrasındaki hakları guumlvence altına alma pozitif yuumlkuumlmluumlluumlğuuml bulunmaktadır (Benzer youmlnde AİHM kararı iccedilin bkz Barbera Messegue ve Jabardoİspanya B No 1059083 6121988 sect 75 KerojarviFinlandiya B No 1750690 1971995 sect 42) Ayrıca delillerin elde edildiği koşulların onların gerccedilekliği ve guumlvenilirliği uumlzerinde şuumlphe doğurup doğurmadığının dikkate alınması gereklidir

154 Soumlzleşmersquonin 6 maddesinde delillerin kabul edilebilirliğine ilişkin ilkeleri duumlzenleyen accedilık bir kural bulunmaması yargılama makamının taraflarca ileri suumlruumllen iddiaları ve goumlsterilen delilleri gereği gibi inceleme zorunluluğunu ortadan kaldırmamaktadır

Bununla birlikte belirli bir davaya ilişkin olarak delilleri değerlendirme ve goumlsterilmek istenen delilin davayla ilgili olup olmadığına karar verme yetkisi esasen derece mahkemesine aittir (Benzer youmlndeki AİHM kararı iccedilin bkz Barbera Messegue ve Jabardoİspanya sect 68) Mevcut yargılamada geccedilerli olan delil sunma ve inceleme youmlntemlerinin adil yargılanma hakkına uygun olup olmadığını denetlemek Anayasa Mahkemesinin goumlrevi kapsamında olmayıp Mahkemenin goumlrevi başvuru konusu yargılamanın bir buumltuumln olarak adil olup olmadığının değerlendirilmesidir

155 Genel anlamda hakkaniyete uygun bir yargılamanın yuumlruumltuumllebilmesi iccedilin silahların eşitliği ve ccedilelişmeli yargılama ilkeleri ışığında taraflara iddialarını sunmak hususunda uygun olanakların sağlanması tanık delili de dacirchil olmak uumlzere delillerini sunma ve inceletme noktasında gerekli imkacircnların tanınması şarttır Bu anlamda delillere ilişkin dengesizlik veya hakkaniyetsizlik iddialarının da yargılamanın buumltuumlnuuml esas alınarak değerlendirilmesi gerekir (Yuumlksel Hanccediler B No 20132116 2312014 sect 19)

156 Silahların eşitliği ilkesi davanın taraflarının usule ilişkin haklar bakımından aynı koşullara tabi tutulması ve taraflardan birinin diğerine goumlre daha zayıf bir duruma duumlşuumlruumllmeksizin iddia ve savunmalarını makul bir şekilde mahkeme oumlnuumlnde dile getirme fırsatına sahip olması anlamına gelir (Yaşasın Aslan B No 20131134 1652013 sect 32)

157 Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin (3) numaralı fıkrasında yer alan ve ldquosuccedil isnadı altındaki kişilerrdquoe ilişkin olan ldquosuccedillamayla ilgili bilgilendirilmerdquo ldquosavunma iccedilin yeterli zaman ve kolaylıklara sahip olmardquo ldquobizzat muumldafii vasıtasıyla veya adli yardımla savunmardquo ldquotanık dinletme ve tanık sorgulamardquo ile ldquoccedilevirmenden uumlcretsiz yararlanmardquo hakları 6 maddenin (1) numaralı fıkrasında koruma altına alınmış daha genel nitelikteki ldquohakkaniyete uygun yargılanmardquo hakkının oumlzel goumlruumlnuumlm şekilleridir (Benzer youmlnde AİHM kararları iccedilin bkz SakhnovskiyRusya [BD] B No 2127203 2112010 sect 94 Asadbeyli ve diğerleriAzerbaycan B No 365305hellip 11122012 sectsect 130-132) Diğer taraftan 6 maddenin (3) numaralı fıkrasının (a-e) bentlerinde duumlzenlenen guumlvenceler arasında da bağ bulunmakta olup bunlardan her biri yorumlanırken diğerleri dikkate alınmalıdır (Benzer youmlndeki AİHM kararı iccedilin bkz Peacutelissier ve SassiFransa [BD] B No 2544494 2531999 sectsect 51-54)

158 Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin (3) numaralı fıkrasının (d) bendinde ilk olarak sanığın iddia tanıklarını sorguya ccedilekme veya ccedilektirme hakkı guumlvence altına alınmıştır Kovuşturma sırasında buumltuumln kanıtların tartışılabilmesi iccedilin kural olarak bu kanıtların aleni bir duruşmada ve sanığın huzurunda ortaya konulmaları gerekir Bu kuralın istisnaları olmakla birlikte eğer bir mahkucircmiyet sadece veya belirleyici oumllccediluumlde sanığın soruşturma veya yargılama aşamasında sorgulama veya sorgulatma imkacircnı bulamadığı bir kimse tarafından verilen ifadelere dayandırılmış ise sanığın hakları Soumlzleşmersquonin 6 maddesindeki guumlvencelerle bağdaşmayacak oumllccediluumlde kısıtlanmış olur Olayın tek tanığı varsa ve sadece bu tanığın ifadesine dayanılarak huumlkuumlm kurulacak ise bu tanık duruşmada dinlenmeli ve sanık tarafından sorgulanmalıdır Bu tanığın sanığın sorgulama imkacircnı bulamadığı bir doumlnemde alınan oumlnceki ifadesine dayanılarak mahkucircmiyet kararı verilemez (Benzer youmlnde AİHM kararı iccedilin bkz Sadak ve diğerleri (no 1)Tuumlrkiye B No 2990096-2990396 1772001 sectsect 64 65)

159 Yukarıda anlatılan ilkeler doğrultusunda kural olarak tuumlm delillerin sanığın huzurunda ortaya konulması gerekmekle birlikte bu şart uyuşmazlık konusu kovuşturmanın oumlncesinde ya da haricinde alınan ifadelerin kesinlikle delil olarak kabul edilemeyeceği şeklinde anlaşılamaz Tanık ifadelerinin okunulmasıyla yetinilmesi kimi durumlarda sanık aleyhinde beyanda bulunan kişilerin mahkeme huzurunda dinlenmesini imkacircnsız kılacak bir zorunluluktan (oumlluumlm adresin tespit edilememesi vs) kaynaklanabilmektedir Dolayısıyla savunma haklarına saygı goumlsterilmek kaydıyla bu ifadelerin yargılamada kullanılması adil yargılanma hakkına ve oumlzelde tanıkları sorgulama veya sorgulatma hakkına aykırılık teşkil

etmez (Benzer youmlnde AİHM kararları iccedilin bkz AschAvusturya B No 1239886 2641991 sect 25 BuglovUkrayna B No 2882502 1072014 sect 58)

160 Huumlkme esas alınan bir delilin başka delillerle desteklenmemiş olması mutlak biccedilimde her durumda adil yargılanma hakkı bakımından sorun oluşturmaz Delilin ccedilok kuvvetli olması ve guumlvenilirliği konusunda herhangi bir şuumlphe bulunmaması destekleyici delillere olan ihtiyacın yoğunluğunu azaltır Buna karşılık guumlcuuml ve guumlvenilirliği konusunda birtakım şuumlpheler bulunan bir delilin succedilun suumlbutu konusunda ulaşılan vicdani kanaat bakımından belirleyici olması hacirclinde bu durum hakkaniyete uygun yargılanma hakkı bakımından sorun oluşturabilir (Guumllluumlzar Erman sect 63)

161 İkrar iccedileren ifadelerin muumldafi huzurunda alınmış olması da oumlnemli olup muumldafiin hazır bulunmadığı ifadelerin huumlkme esas alınabilmesi iccedilin kovuşturma aşamasında bu ifadelerin baskı altında alınıp alınmadığını kontrol edecek yeterli mekanizmaların mevcut olup olmadığı hususu oumlnem kazanmaktadır Ayrıca ikrarın kişinin huumlr iradesine dayalı olup olmadığının -kovuşturma aşamasında- ccedilelişmeli bir usulle yargılama makamı tarafından irdelenip değerlendirilmiş olması da gereklidir Dahası oumlzellikle sanığın soruşturma aşamasındaki ikrarını koumltuuml muamele veya işkence altında verdiğini belirterek hacirckim oumlnuumlnde reddetmesi hacirclinde işin esasına geccedililmeksizin oumlncelikle bu konunun accedilıklığa kavuşturulması gerekir Aksi youmlndeki bir uygulama hakkaniyete uygun yargılama hakkı bakımından oumlnemli eksiklik oluşturabilir (Hulki GuumlneşTuumlrkiye B No 2849095 1962003 sect 91)

162 Somut olayda başvurucu Aliguumll Alkaya bir avukatın katılımı sağlanmaksızın kollukta verdiği 1242003 tarihli ifadesinde isnat edilen eylemleri kabul etmiştir (bkz sect 15) Başvurucu Aliguumll Alkaya avukatı olmaksızın 1342003 tarihinde ccedilıkarılmış olduğu Savcılıkta susma hakkını kullanmış olup aynı tarihli sorgudaki ifadesinde ise oumlzetle succedillamaları kabul etmediğini emniyette kendine bir şey sorulmadığını beyanları emniyet yetkililerinin yazdığını kendisinin de imzalamak zorunda kaldığını avukat tutmak istediğini soumlylemiştir Başvurucu Aliguumll Alkaya muumldafii ile birlikte 1442004 tarihinde vermiş olduğu Mahkemedeki savunmasında ise MLKP uumlyesi olduğunu evinde yakalanan eşyaların da yine bu Partiye ve kendisine ait olduğunu kabul ettiğini belirtmiş diğer succedilları ise reddetmiş ve kollukta koumltuuml muamele altında ifade verdiğini ileri suumlrmuumlştuumlr

163 Başvurucu Aliguumll Alkayarsquonın işkence ve koumltuuml muamele iddiaları ile ilgili olarak muumlşteki sıfatıyla Cumhuriyet Savcılığında verdiği ifadesinde ilgili goumlrevlilerden şikacircyetccedili olduğu bu konuda yapılan soruşturma sonucunda beş kolluk goumlrevlisi hakkında dava accedilıldığı yapılan yargılama neticesinde bu goumlrevlilerin beraat ettiği ve temyiz aşamasında davanın zamanaşımı nedeniyle duumlşuumlruumllduumlğuuml anlaşılmıştır (bkz sect 33)

164 Oumlte yandan başvurucular Aliguumll Alkaya ve Hatice Dumanrsquoın evinde ccedilok sayıda silah bulunmuş ve bu silahların birtakım eylemlerde kullanıldığı hususunda ekspertiz raporları alınmıştır (bkz sect 29) Yine başvurucu Aliguumll Alkayarsquonın bir oumllduumlrme olayına katıldığı hususunda da teşhis yaptırılmıştır (bkz sect 25) Başvurucu Ahmet Doğanrsquoın katılmış olduğu bir bombalama olayı sırasında yakalandığı saptanmış isnat edilen diğer eylemelere nasıl katıldığı ise Mahkeme tarafından yapılan değerlendirme ile ortaya konulmuştur Başvurucu Hasan Oumlzcanrsquoın oumlrguumlt uumlyeliği youmlnuumlndeki kabul de başka sanık anlatımları ve diğer delillere dayandırılmıştır

165 Ancak başvurucular savunma tanıklarının dinlenilmesi taleplerinin hiccedilbir gerekccedile sunulmadan geri ccedilevrildiğini yuumlzleştirme yapılmadığını bu suretle silahların eşitliği ilkesine aykırı davranıldığını 1922003 tarihinde SOnun oumllduumlruumllmesi ile ilgili olarak iddianamede ve Mahkeme kararında beyanları delil olarak kullanılan MZ ve RKnın duruşmada dinlenmediklerini iddia etmişlerdir Yine başvurucu Aliguumll Alkaya SOnun oumlluumlmuumlnuumln Kadıkoumly ilccedilesinde meydana geldiğini ve kendisine isnat edilen başka bir eylemin ise aynı guumln Beyoğlu ilccedilesinde meydana geldiğini aynı anda iki eyleme katılmasının muumlmkuumln olmamasına rağmen bu durumun Mahkemece değerlendirilmediğini ayrıca maktul AOumlnuumln

oumlluumlmuumlne neden olan ve vuumlcudundan ccedilıkarılan mermi ccedilekirdeğine ilişkin ekspertiz raporu alınmadığını mermi ccedilekirdeğinin hangi silaha ait olduğunun tespiti iccedilin bilirkişi incelemesi yapılmadığını ve bu konudaki taleplerinin de reddedildiğini bu olay sırasında yaralanan polis memuru S Tnin aynı ekipte yer alan polis memuru S A K tarafından vurulduğunu bu nedenle bu kişilerin vereceği ifadeler oumlnemli olmasına rağmen duruşmada dinlenmediklerini de ileri suumlrmuumlştuumlr

166 Yargılama makamları yargılamanın taraflarınca ileri suumlruumllen iddiaları ve goumlsterdikleri delilleri gereği gibi incelemek zorundadır Bununla birlikte belirli bir davaya ilişkin olarak delilleri değerlendirme ve goumlsterilmek istenen delilin davayla ilgili olup olmadığına karar verme yetkisi esasen derece mahkemelerine aittir Mevcut yargılamada geccedilerli olan delil sunma ve inceleme youmlntemlerinin adil yargılanma hakkına uygun olup olmadığını denetlemek Anayasa Mahkemesinin goumlrevi kapsamında olmayıp Mahkemenin goumlrevi başvuru konusu yargılamanın buumltuumlnluumlğuuml iccedilinde adil olup olmadığının değerlendirilmesidir Genel anlamda hakkaniyete uygun bir yargılamanın yuumlruumltuumllebilmesi iccedilin ldquosilahların eşitliğirdquo ve ldquoccedilelişmeli yargılamardquo ilkeleri ışığında taraflara iddialarını sunmak hususunda uygun olanakların sağlanması şarttır Taraflara tanık delili de dacirchil olmak uumlzere delillerini sunma ve inceletme noktasında da uygun imkacircnların tanınması gerekir Bu anlamda delillere ilişkin dengesizlik veya hakkaniyetsizlik iddialarının da yargılamanın buumltuumlnuuml ışığında değerlendirilmesi gerekir (Muhittin Kaya ve Muhittin Kaya İnşaat Taahhuumlt Madencilik Gıda Turizm Pazarlama Sanayi ve Ticaret Ltd Şti B No 20131213 4122013 sect 27)

167 Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin (3) numaralı fıkrasının (d) bendinde sanığın savunma tanıklarının da iddia tanıklarıyla ldquoaynı koşullar altındardquo davet edilmelerinin ve dinlenmelerinin sağlanmasını isteme hakkı guumlvence altına alınmıştır Sanığa tanınan bu guumlvence silahların eşitliği ilkesinin bir gereğidir Tanıkların dinlenmek uumlzere ccedilağrılmasının uygun olup olmadığının değerlendirmesi kural olarak derece mahkemelerinin takdir yetkisi dacirchilindedir Soumlzleşmersquonin 6 maddesinin (3) numaralı fıkrasının (d) bendi sanığın lehine olan buumltuumln tanıkların ccedilağrılmasını ve dinlenmesini gerektirmez Bu duumlzenlemenin esas amacı sanığın ldquoaynı koşullar altındardquo ve ldquosilahların eşitliği ilkesirdquone uygun olarak tanık dinletme talebinde bulunabilmesinin sağlanmasıdır Dolayısıyla bir sanığın bazı tanıkları dinletemediğinden şikacircyet etmesi yeterli olmayıp ayrıca bu tanıkların dinlenmesinin hangi nedenlerle oumlnemli olduğunu ve gerccedileğin ortaya ccedilıkması iccedilin neden gerekli olduğunu accedilıklamak suretiyle tanık dinletme talebini desteklemesi gerekmektedir (Atila Oğuz Boyalı B No 201399 2032014 sect 47)

168 Başvuru konusu olayda başvurucu Aliguumll Alkayanın kolluk aşamasında muumldafii olmaksızın ifadesinin alınması nedeniyle başvurucunun Soumlzleşmersquonin 63c paragrafında oumlzel olarak duumlzenlenen ve Anayasarsquonın 36 maddesi bağlamında guumlvence altına alınan ldquosoruşturma aşamasında bir avukat yardımından yararlandırılmardquo hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir Dosya bir buumltuumln hacirclinde incelendiğinde başvurucu Aliguumll Alkayanın mahkucircmiyetine esas olarak başvurucunun yalnızca kolluk aşamasında muumldafii olmaksızın alınan ifadesinin dikkate alınmadığı kolluk ifadesindeki genel ve Mahkemedeki kısmi ikrarı dışında bu ikrarı doğrulayan kamera goumlruumlntuuml kayıtları banka ccedilalışanlarının ve diğer mağdurların teşhisleri bir kısım tanıkların anlatımları sanıkların birbirleri aleyhine olan savunmaları olay yeri inceleme raporları başvurucuların ev aramalarında bulunan silahlar bu silahların isnat edilen olaylarda kullanıldığına dair ekspertiz raporları sahte nuumlfus cuumlzdanları ve başkaca birccedilok delile dayandırıldığı anlaşılmıştır Ancak başvurucu Aliguumll Alkayanın kolluk aşamasındaki ifadesinin de dikkate alındığı hacirclbuki bu ifadenin muumldafi olmaksızın alınması ve bu nedenle adil yargılanma hakkının ihlali nedeniyle gerekccedile olarak dikkate alınamayacağı ayrıca başvurucunun tanık olarak dinlenmesini talep ettiği bir kısım tanıkların

dinlenmediği bir kısmının dinlenmesi talebinin ise gerekccedile goumlsterilmeksizin reddedildiği belirlenmiştir

169 Sonuccedil olarak başvurucu Aliguumll Alkayanın muumldafii olmaksızın alınan ifadelerin mahkucircmiyete esas alınması ayrıca tanık dinletme taleplerinin değerlendirilmemesi bir kısım tanıkların dinlenmesi taleplerinin reddedilmesinde yeterli ve makul gerekccedileler ortaya konulmaması bir buumltuumln olarak hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucunu doğurmaktadır

170 Diğer başvurucuların mahkucircmiyetleri ise esas olarak başvurucu Aliguumll Alkayanın kolluk aşamasında muumldafi olmaksızın alınan ifadelerine dayandırıldığı o ifadeler dikkate alınarak mahkucircmiyet huumlkmuumlnuumln gerekccedilesinin oluşturulduğu anlaşılmaktadır Yukarıda belirtildiği uumlzere başvurucu Aliguumll Alkayanın kolluk aşamasında muumldafii olmaksızın ifadesinin alınması nedeniyle başvurucunun Soumlzleşmersquonin 63c paragrafında oumlzel olarak duumlzenlenen ve Anayasarsquonın 36 maddesi bağlamında guumlvence altına alınan soruşturma aşamasında bir avukat yardımından yararlandırılma hakkının ihlal edildiğine karar verilmiştir Bu durumda başvurucu Aliguumll Alkayanın kolluk aşamasında muumldafii olmaksızın alınan ifadeleri diğer başvuruculara isnat edilen succedillamaların değerlendirilmesinde tek başına kullanılamayacağı gibi bu ifadelerden yola ccedilıkılarak diğer başvurucular hakkında mahkucircmiyet kararı verilmesi de hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlali niteliğindedir Ayrıca başvurucu Aliguumll Alkaya dışında diğer başvurucular tanık dinlenmesini talep ettikleri hacirclde Mahkemece bu konuda değerlendirme yapılmadığı başvurucuların bir kısmının mahkucircmiyetine esas olarak farklı mahkemelerce dinlenen tanıkların beyanlarının dikkate alınmasına rağmen bu tanıkların duruşmada dinlenmediği ve bir kısım tanıkların dinlenmesi taleplerinin reddedilmesinde yeterli ve makul gerekccedileler goumlsterilmediği bu şekilde tanık sorgulamadinletme hakkının gereklerinin yerine getirilmemesi nedeniyle bir buumltuumln olarak hakkaniyete uygun yargılanma haklarının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır

171 Bu tespitler ışığında başvurucular hakkındaki yargılamanın bir buumltuumln olarak adil olduğu soumlylenemeyeceğinden başvurucuların hakkaniyete uygun yargılanma haklarının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır

172 Accedilıklanan nedenlerle başvurucuların Anayasarsquonın 36 maddesinde duumlzenlenen adil yargılanma hakkı kapsamında hakkaniyete uygun yargılanma haklarının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir

3 6216 Sayılı Kanunrsquoun 50 Maddesi Youmlnuumlnden

173 Başvurucular ihlalin tespitini ihlal ve sonuccedillarının ortadan kaldırılması iccedilin yeniden yargılama yapılmasına karar verilmesini maddi ve manevi tazminata huumlkmedilmesini talep etmişlerdir

174 6216 sayılı Kanunrsquoun ldquoKararlarrdquo kenar başlıklı 50 maddesi şoumlyledir

ldquoEsas inceleme sonunda başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir İhlal kararı verilmesi hacirclinde ihlalin ve sonuccedillarının ortadan kaldırılması iccedilin yapılması gerekenlere huumlkmedilir Ancak yerindelik denetimi yapılamaz idari eylem ve işlem niteliğinde karar verilemez

Tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa ihlali ve sonuccedillarını ortadan kaldırmak iccedilin yeniden yargılama yapmak uumlzere dosya ilgili mahkemeye goumlnderilir Yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan hacircllerde başvurucu lehine tazminata huumlkmedilebilir veya genel mahkemelerde dava accedilılması yolu goumlsterilebilir Yeniden yargılama yapmakla yuumlkuumlmluuml mahkeme Anayasa Mahkemesinin ihlal kararında accedilıkladığı ihlali ve sonuccedillarını ortadan kaldıracak şekilde muumlmkuumlnse dosya uumlzerinden karar verirrdquo

175 Başvurunun değerlendirilmesi neticesinde başvurucu Aliguumll Alkayanın Anayasarsquonın 36 maddesi bağlamında guumlvence altına alınan soruşturma aşamasında bir avukat

yardımından yararlandırılma hakkının ve hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi diğer başvuruların ise Anayasarsquonın 36 maddesinde duumlzenlenen adil yargılanma hakkı kapsamında hakkaniyete uygun yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi nedenleriyle ihlali ve sonuccedillarını ortadan kaldırmak iccedilin yeniden yargılama yapmak uumlzere kararın ilgili Mahkemesine goumlnderilmesine karar verilmesi gerekir

176 Başvurucular tarafından tazminat talebinde de bulunulmuş olup mevcut başvuruda Anayasarsquonın 36 maddesinin ihlal edildiği tespit edilmiş olmakla beraber tespit edilen ihlal sonucu yeniden yargılama yapılmasına karar verildiği iccedilin tazminat taleplerinin reddine karar verilmesi gerekir

177 Dosyadaki belgelerden tespit edilen 19835 TL harccedil ve 1500 TL vekacirclet uumlcretinden oluşan toplam 169835 TL yargılama giderinin başvuruculara muumlştereken oumldenmesine karar verilmesi gerekir

V HUumlKUumlM

Accedilıklanan gerekccedilelerle

A 1 Başvurucu Aliguumll Alkayarsquonın işkence yasağının ihlal edildiği iddiasının zaman bakımından yetkisizlik

2 Başvurucuların Mahkemenin bağımsız ve tarafsız olmadığı iddialarının accedilıkccedila dayanaktan yoksun olması

3 Başvurucuların makul suumlrede yargılanma hakkının ihlal edildiği iddialarının kişi bakımından yetkisizlik

4 Başvurucular Hatice Duman Ahmet Doğan ve Hasan Oumlzcanrsquoın soruşturma aşamasında muumldafi yardımından yararlandırılmadığına ilişkin şikacircyetlerinin accedilıkccedila dayanaktan yoksun olması

nedenleriyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA

5 Başvurucu Aliguumll Alkayanın muumldafii yardımından yararlandırılmadığına ilişkin şikacircyetinin KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA

6 Başvurucuların hakkaniyete uygun yargılanma haklarının ihlal edildiğine ilişkin şikacircyetlerinin KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA

B 1 Başvurucu Ali Alkayarsquonın Anayasarsquonın 36 maddesi kapsamında guumlvence altına alınan soruşturma aşamasında avukat yardımından yararlandırılma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE

2 Başvurucuların Anayasarsquonın 36 maddesinde guumlvence altına alınan hakkaniyete uygun yargılanma haklarının İHLAL EDİLDİĞİNE

C İhlali ve sonuccedillarını ortadan kaldırmak iccedilin yeniden yargılama yapmak uumlzere kararın İstanbul 12 Ağır Ceza Mahkemesine goumlnderilmesine

D Başvurucuların tazminata ilişkin taleplerinin REDDİNE

E 19835 TL harccedil ve 1500 TL vekacirclet uumlcretinden oluşan toplam 169835 TL yargılama giderinin BAŞVURUCULARA MUumlŞTEREKEN OumlDENMESİNE

F Oumldemelerin kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren doumlrt ay iccedilinde yapılmasına oumldemede gecikme olması hacirclinde bu suumlrenin sona erdiği tarihten oumldeme tarihine kadar geccedilen suumlre iccedilin yasal faiz uygulanmasına

27102015 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi

BaşkanZuumlhtuuml ARSLAN

BaşkanvekiliBurhan UumlSTUumlN

BaşkanvekiliEngin YILDIRIM

UumlyeSerdar OumlZGUumlLDUumlR

UumlyeSerruh KALELİ

UumlyeOsman Alifeyyaz PAKSUumlT

UumlyeRecep KOumlMUumlRCUuml

UumlyeNuri NECİPOĞLU

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeCelal Muumlmtaz AKINCI

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

UumlyeHasan Tahsin GOumlKCAN

UumlyeKadir OumlZKAYA

UumlyeRıdvan GUumlLECcedil

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

GENEL KURUL

Başkan Zuumlhtuuml ARSLAN

Başkanvekili Burhan UumlSTUumlN

Başkanvekili Engin YILDIRIM

Uumlyeler Serdar OumlZGUumlLDUumlR

Serruh KALELİ

Osman Alifeyyaz PAKSUumlT

Recep KOumlMUumlRCUuml

Nuri NECİPOĞLU

Hicabi DURSUN

Celal Muumlmtaz AKINCI

Erdal TERCAN

Muammer TOPAL

Hasan Tahsin GOumlKCAN

Kadir OumlZKAYA

Rıdvan GUumlLECcedil

Raportoumlr Murat AZAKLI

Başvurucular 1 Aliguumll ALKAYA

2 Hatice DUMAN

3 Ahmet DOĞAN

4 Hasan OumlZCAN

Vekilleri Av Faruk Nafiz ERTEKİN

Av Keleş OumlZTUumlRK

I BAŞVURUNUN KONUSU

1 Başvuru isnat edilen succedillardan dolayı yapılan yargılamanın adil bir biccedilimde yuumlruumltuumllmediği hukuka aykırı şekilde elde edilen delillerin huumlkme esas alındığı davaya etkili katılma silahların eşitliği ccedilelişmeli yargılama avukat yardımı susma ve savunma gibi haklardan yararlandırılmadıkları Mahkemenin bağımsız ve tarafsız olmadığı kararların hukuki gerekccedileden yoksun verildiği yargılamanın makul suumlrede bitirilmediği gerekccedileleriyle Anayasarsquonın 17 36 38 ve 141 maddelerinin ihlal edildiği iddiaları hakkındadır

A Olaylar

hellip

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

A Olaylar

hellip

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

B İlgili Hukuk

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

hellip

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

V HUumlKUumlM

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

UumlyeHicabi DURSUN

UumlyeErdal TERCAN

UumlyeMuammer TOPAL

ANAYASA MAHKEMESİ

GENEL KURUL

A Olaylar

B İlgili Hukuk

B Değerlendirme

Documents

kararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr · Web viewMutfak masası üzerindeki kül tablasında bulunan parmak izinin Hatice Duman'ın sağ el baş parmak izi ile aynı olduğu. Söz konusu