وضعیت سنجی

مجموعه ششمنویسنده : ابوالحسن بنی صدر

1397تاریخ انتشار کتاب : آذر این مجموعه از تاریخ

2016 دسامبر 1 برابر 1395 آذر 11

تا2017 مه 25 برابر 1396 خرداد 04

یافته استنگارش و انتشار یافته

انتشارات انقالب اسالمی

1

وضعیت سنجیمجموعه ششم

نویسنده : ابوالحسن بنی صدر1397تاریخ انتشار کتاب : آذر

این مجموعه از تاریخ2016 دسامبر 1 برابر 1395 آذر 11

تا201 مه 25 برابر 1396 خرداد 04

نگارش و انتشار یافته یافته است انتشارات انقالب اسالمی

2

فهرست 11............................روش وضعیت سنجی و ویژه گی های آن

وضعیت سنجی یک صد و بیست و ششم: »پسا حقیقت« و14...................................گرفتار موضع دفاعی دیرپا گشتن:

عالمت های گویای گرفتار موضع دفاعی، بنابراین دچار ترس15..........................................................گشتن غرب:

پسا حقیقت و ویژگی های زبان عامه پسند و عامه فریب که19................................................در حال شیوع است:

20................... ویژگی های زبان عامه پسند و عامه فریب:وضعیت سنجی یکصد بیست و هفتم: وضعیت تسلیم بزک کرده؟

24 ٭ سه بحرانی که ایران را در موقعیت و وضعیت تسلیم قرار

24...............................................................داده اند: سعی بیهودۀZ رژیم والیت فقیه در بزک کردن موقعیت و

26.......................................................وضعیت تسلیم:28.................... ورود رژیم والیت فقیه به مرحلۀZ انحطاط:

وضعیت سنجی یک صد بیست و هشتم: هاری ناشی از زندانی31.......................................شدن در بن بست خود ساخته:

چند خبر گویا که یک چند از آنها را انقالب اسالمی در هجرت32.................................................دریافت کرده است:

35............................. بن بست تغییر رژیم در مدار بسته:38.............................چگونه می توان بن بست را گشود؟:

3

وضعیت سنجی یکصد و بیست و نهم: حقوق شهروندی مجازی40............................................................بجای واقعی؟

در این منشور، حاکمیت قدرت ناقض حق، بر حق لحاظ شده41................................................................... است:

51وضعیت سنجی یک صد و سیم: ایران در آتش فقرها می سوزد51............................................... فقرها و پویائی فقر:

55................ فقر ناشی جانشین حقوق شدن قدرت است: وضعیت سنجی یک صد و سی و یکم: وقتی خالء اندیشه را زور

60..................................ویران گر پر می کند، چه باید کرد؟:60.............................................. خالء اندیشه در غرب:

● در خاورمیانه و آسیا و شمال افریقا، یک چند ازعنوان های61.............................................:1395 دی 15خبرهای

63................................................٭ چاره کار چیست؟: وضعیت سنجی یک صد سی و دوم: کارنامه هاشمی رفسنجانی

67.................................و اثر مرگ او بر موقعیت خامنه ای: کارنامه هاشمی رفسنجانی در گروهی که، در آن، او نقش

68....................................................دوم را می داشت:● جهت دادن به اقتصاد مصرف و رانت محور بسیار پرفساد:

73 اثر مرگ هاشمی رفسنجانی بر موقعیت و وضعیت خامنه ای

75..................................و بسا رژیم والیت مطلقه فقیه: وضعیت سنجی یکصد و سی و سوم : موقعیت خامنه ای و

77...........................روحانی بعد از مرگ هاشمی رفسنجانی پی آمد زیر را محتمل15 در داخل کشور، اهل نظر،

78.............................................................دانسته اند:81............................................. سود و زیان خامنه ای :

وضعیت سنجی یک صد و سی و چهارم: قدرت به مردم باز86................................................................می گردد!؟

4

وضعیت سنجی یک صد و سی و پنجم: بی اعتمادی به حاکمان و به یکدیگر، هیزمی که آتش خشونت ها را همواره تیز نگاه

94...................................................................می دارد:103....وضعیت سنجی یک صد و سی و ششم: رابطه دو فشار؟

هرگاه ترامپ اصل برائت و اصل شخصی بودن جرم و....دشمن قدرت است و نه دین قربانی آن را رعایت می کرد:

104 آیا مردم می توانند مانع از آن شوند که رژیم فشار داخلی را

106.....................................با فشارخارجی تنظیم کند؟:.وضعیت سنجی یک صد و سی و هفتم: حکومت ترامپ و ایران. .

110110........................ امریکا و اروپا و موقعیت دفاعی آنها:

111....................................... موقعیت امریکا در جهان:114................................درچه موقعیتی است؟  و ایران

رویه حکومت ترامپ در قبال ایران، بر اساس عمل به116.................................مواضع متخذ و یا عدول از آنها:

وضعیت سنجی یک صد و سی و هشت: ایران در حلقه پایگاه های120.....................نظامی و اطالعاتی به جنگ تهدید می شود؟

120......... طرح آلیس هاستینگ و محمل جنگ بر ضد ایران: آیا بدین خاطر که قصد حمله نظامی به ایران است، ترامپ

122................می گوید باید با روسیه از در سازش درآمد؟:123..................... تهدید به جنگ و ایجاد جبهه برضد ایران:

قرارگرفتن ایران در حلقه پایگاه های نظامی و اطالعاتی و125.............................................فرصت طلبی روسیه:

وضعیت سنجی یک صد و سی و نهم:هر امری که واقع شد و127............عوامل موجده اش برجا ماندند، استمرار می جوید:

»اکتبرسورپرایزها« امرهای واقعی که به تاریخ سمت و سو128..........................................................بخشیده اند:

5

.. وقتی عوامل برجا می مانند، امرواقع مستمر می شود: .131 وضعیت سنجی یک صد و چهلم: نقش ویژه »رهبر« در رژیم

135..................................................والیت مطلقه فقیه؟ نقش ویژه »رهبر« چیست و سپاه و دیگر سازمان های

137................................سرکوب چه نیازی به او دارند؟: چرا با جعل نامه و قول، خامنه ای رهبر شد و چرا او شانزده کار ،باال که مصادیق خیانت و جنایت و فساد هستند راتصدی

140.................................................................کرد؟: وضعیت سنجی یک صد و چهل و یکم: سیمای ایران در آستانه

144.............................................................۱۳۹۶نوروز 145..................................... اقتصاددان:40 اعالن خطر

147...... فسادها و آسیب های اجتماعی که بر هم می افزایند:149........................... ایران همچنان در حلقه آتش است:

..... مقاومت ها و کوشش جامعه مدنی در نقش دادن به خود:149

150............. کوشش جامعه مدنی برای نقش دادن به خود:151 واقعیت ها و جهت یابی جامعه مدنی راه کار را در بردارند: وضعیت سنجی یک صد و چهل و دوم: اگر براستی سیاست

153.................................ترامپ »تغییر رژیم ایران« باشد؟ هم به اسطوره براندازی رژیم ایران ترامپ و همکاران او

154...........................................................گرویده اند: یکبار دیگر خاطر نشان کنیم که فشار از بیرون سبب تثبیت

158.....................................رژیم می شود و نه تغییر آن: وضعیت سنجی یکصد و چهل و سوم: مسئله ها که استبداد

160.....می سازد، در استبداد حل نمی شوند و برخود می افزایند:161امروز چه ابعادی یافته اند: مسائل اقتصادی دوران قاجار

161.................. مسئله مالیات که خود چند مسئله است:1161....................................... کاهش ارزش پول ملی:2

6

163.............. تولید داخلی و رقابت کاالهای خارجی با آن:3 . گرانی قیمتها امر واقع مستمری که مرتب برخود4

164...........................................................می افزاید:166................. مزدها و عدم تناسب آنها با سطح قیمتها:5

وضعیت سنجی یک صد و چهل و چهارم: سرزمینی که بیابان.....می شود و جامعه ای که بیابان دین و اخالق و قانون می شود.

168171.........فراگرد بیابان شدن ایران از عصر قاجار تا امروز:

وضعیت سنجی یک صد و چهل و پنجم: کاربرد مرگ و بلبشو در176...................................انتخابات و در سیاست خارجی؟

محافظه کاران جدید امریکا و حکومت ترامپ و برانداختن179.......................................رژیم والیت مطلقه فقیه؟:

وضعیت سنجی یک صد و چهل و ششم : نقش پوتین و ترامپ185.......................................................در »انتخابات«؟

دو سیاست امریکا و روسیه در قبال »انتخابات« ریاست185.................................................جمهوری در ایران:

187.................................... جنب و جوش ها در منطقه: نقش مردم ایران و مردم کشورهای دیگر منطقه در خارج

189..................................کردن منطقه از جنگ ویرانگر: وضعیت سنجی یک صد و چهل و هفتم: وضعیت کارگران ایران

192.........................در آستانه »انتخابات« ریاست جمهوری:193........ تشدید فقری که جامعه ایرانی بدان گرفتار است:

واحدهای تولیدی یا تعطیل می شوند، و یا با نصف و کم تر از195....................................نصف ظرفیت، کار می کنند:

با وجود سه برابر شدن حجم نقدینه و رکود تولید داخلی، چگونه ممکن است تورم کاهش یافته باشد و رابطۀZ بی کاری

197..................................با حجم عظیم نقدینه چیست؟:198.......... حقوق شهروندی به چه کار آدم بی کار می آیند؟:

7

وضعیت سنجی یکصد و چهل و هشتم: انحطاط اخالقی بکنار، »نامزد« تحمیلی »شورای نگهبان«، تنها آموزش و6بنابر قول

مشکل و91پرورش و فرهنگ و هنر و سیاست خارجی با مسئله اقتصادی نیز بر13مسئله روبرو است. در این مناظره،

201.........................................................شمرده شدند: »نامزد ریاست6 وضعیت آموزش و پرورش ایران از زبان

202..........................................................جمهوری«:202......... قالیباف از برنامه خود هیچ نگفت در عوض گفت:

میرسلیم باید به پرسش در باره تعامل با احزاب سیاسی و....انتقاد پذیری پاسخ می داد و او این مشکل ها را مطرح کرد:

204 در حوزه سیاست خارجی، راه کار برای رفع تحریم ها موضوع

205...........................................پرسش از رئیسی شد: از جهانگیری در باره استمرار تقویت قوای دفاعی کشور207.پرسیده می شود و او ضعف های داخلی را بر می شمارد:

از روحانی در باره وجه تمایز زندگی »ایرانی – اسالمی« و تفاوتهای آن با سبک زندگی غربیان و برنامه اش برای تحکیم خانواده می پرسد و او در پاسخ، این مسئله ها را خاطرنشان

208...............................................................می کند: اگر انتخابات آزاد بود و نامزد ها می توانستند بگویند: این ها

هستند مسئله سازها و باوجود آنها مسئله ها حل نمی شوند و213......................................برآنها افزوده نیز می شوند:

۶وضعیت سنجی یکصد و چهل و نهم: اقتصاد کشور از زبان مشکل است و به قول۱۱۴»نامزد« ریاست جمهوری گرفتار

216......یکی از آنها، »ایران را داریم یک بار مصرف می کنیم«؟ وضعیت سنجی یکصد و پنجاهم: وضعیتی که »انتخابات« را

224...................................................شفاف بیان می کند . حق اختالف هم چنان پذیرفته نیست و فرهنگ نقد هنوز پدید1

224...............نیامده و جریان آزاد اندیشه ها برقرار نیست:225................................. شکست خورده ها و پیروزها:2

8

. ترسهایی که در این «انتخابات« برای »بردن مردم به پای3226.............................صندوقهای رأی« بکارگرفته شدند:

. حوزه رقابت و موضوع هایی که در انگیزه سازیها بکار4228.................................................................رفتند:

229...... اتحاد امریکا و اسرائیل و دولت سعودی و شیخ ها:5 . نیاز جامعه جوان به بیان استقالل و آزادی بمثابه اندیشه6

230...............................................................راهنما:...... دو راهی: راهی که یونس رفت و راهی که ایوب رفت:7

231231......... و تقلب برد و باخت خامنه ای را گزارش می کند:8

9

روش وضعیت سنجی و ویژه گی های آن

انتشار1392 اسفند 24 وضعیت سنجی نخستین، به تاریخ هستیم. بنابراین،1397 مهر 15یافته است. و اینک، ما در

نخستین ویژه گی وضعیت سنجی، وقتی واقعیت نزدیک به همان که واقع شده است، سنجیده می شود، این است که زمان،

آینده، بر صحت آن شهادت بدهد. و می دهد. اما برای این که زمان صحت آن را تصدیق کند، می باید که

ویژه گی دومی نیز داشته باشد و آن این است که حاصل شناسایی امرهای واقع و در رابطه قراردادن آنها به ترتیبی باشد

که امرها خود زبان بگشایند و واقعیت را همان سان که واقع شده است گزارش کنند. بنابراین، امرهایی که مطالعه می شوند، امرهای واقع مستمر باید باشند. شناسایی این امرها، بنوبه خود،

به ویژه گی ها که دارند، باید انجام بگیرد. بنابراین، زمان و مکان یک وضعیت سنجی، هم زمان و

مکانی است که، در آن، وضعیت سنجیده می شود و هم زمان و مکان مداومی است که گذشته و حال و آینده را در بر می گیرد.

بنابراین، ویژه گی سوم را نیز می یابد و آن این است: یک وضعیت سنجی را هر زمان بخوانی، می باید آن را شناسایی وضعیت

همان زمان بیابی. چنان که پنداری از وضعیتی آگاهت می کند که،وضعیت حال حاضر، زمانی است که در آنی.

بدین قرار، ویژه گی چهارم یک وضعیت سنجی که به روش علمی انجام بگیرد، این است که ساختار رابطه ها مستمر باشد. آیا باید بنابراین باشد که ساختارها تغییر نمی کنند؟ نه. اما برای این که ساختاری تغییر کند، باید امرهای مستمر در رابطه صفت

مستمر را از دست بدهند. برای مثال، والیت مطلقه فقیه و سلطه حزب سیاسی مسلح بر کشور و امرهایی از این دست، دیگر نباشند. باوجود این، رابطه های امرهای واقع مستمر، بنابر

مداخله رویدادها که می توانند امرهای واقع مستمر نباشند، تغییر می کنند. اطالع ها و داده ها می توانند صحیح نباشند. بدین خاطر

است که وضعیت سنجی به دقتی تا حد وسواس و شیکیبایی بسیار در تناقض زدایی از اطالع ها و داده ها و شناسایی

رویدادهای تغییر دهنده یک وضعیت، نیاز دارد.

10

بدین قرار، کار وضعیت سنج یافتن نتیجه ها و پی آمدهای امرهای واقع در رابطه می باید،قطعی و محتمل است:

پیشاپیش، وضعیتی را گزارش کنند که پی آمد وضعیت موجود می شود. این قسمت کار است که خود محک درستی یا نادرستی

یک وضعیت سنجی است. هرگاه روش علمی بکار نرفته باشد، وضعیت سنج یا وضعیتی را مطالعه نمی کند که حاصل وضعیت

مورد مطالعه است و یا مسائلی را که یک وضعیت پدید می آورد را ناگفته می گذارد و یا این دو کار را می کند و زمان به نادرستی

کارش شهادت می دهد. بنابراین، ویژه گی پنجم وضعیت سنجی این می شود: هر وضعیتی آبستن وضعیت بعدی است و مسائلی

را پدید می آورد که باید شناسایی شوند. و نیز، وضعیت سنجی وقتی هم به بعدی از ابعاد واقعیت

اجتماعی می پردازد، برای مثال، بعد اقتصادی، نمی تواند با غفلت از بعدهای دیگر انجام بگیرد. بدین خاطر، هر وضعیت سنجی در

برگیرنده بعدهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی است. بدین ترتیب که بعد مورد مطالعه، می باید خاصه های

بعدهای دیگر را نیز گزارش کند. از این رو، کار وقتی دقیق است که یک گروه دانا به ابعادهای گوناگون واقعیت اجتماعی انجامش

دهند. دست کم وضعیت شناس، از آنان، پرسیدنی ها را بپرسد. در نگارش این وضعیت سنجی ها، شماری از همکاران شرکت

کرده اند و اغلب آنها را می تواند کار جمعی تلقی کرد. اما وضعیت سنجی برای شناسایی تنها نیست، بلکه باید این امکان را به ما بدهد که راه کار و یا راه کارهای بایسته را بیابیم و

پیشنهاد کنیم. و نیز باید بتوانیم بکاربرنده راه کار را نیز بیابیم. هر راه کاری را هرکس یا هر مقامی نمی تواند بکار برد. و این

ویژه گی ششم یک وضعیت سنجی به روش علمی است. چنانکه مسئله ساز، مسئله حل کن نمی شود. بسیار اتفاق می افتد کس

یا جمعی که توانا به بکاربردن یک راه کار است یا هستند، بدان تن نمی دهد یا نمی دهند. از این رو است که وضعیت های فرآورده

ویران گری ها و آبستن ویران گری ها، استمرار می جویند. بدین خاطر است که مسئولیت وسایل ارتباط جمعی بسیار

سنگین است. زیرا هم باید جریان آزاد اندیشه ها و دانش ها و داده ها و اطالع ها را برقرار کنند و هم توانایی و سئولیت کس و

کسانی را مرتب خاطر نشان کنند که توانا به بکاربردن راه کارهابرای تغییر هستند.

11

این ویژه گی ها و روش شناسی در همان حال محکی در اختیار خوانندگان قرار می دهند برای آزمودن وضعیت سنجی ها که

می خوانند. 1397 مهرماه 15

ابوالحسن بنی صدر

12

وضعیت سنجی یک صد و بیست و ششم: »پسا حقیقت« و گرفتار موضع دفاعی

دیرپا گشتن:

2016 دسامبر 1 برابر 1395 آذر 11

از زمانی که جریان طال از کشورهای مس��لمان خاورمیان��ه ب��ه غرب برگردانده شد، یعنی از جنگ های صلیبی ب��دین س��و، در پی

است که غرب از موضع تهاجمی چند۱۹۸۰انقالب ایران، از دهه قرنی به موضع تدافعی گ��ذر می کن��د. ب��ه رغم تقاله��ا، بیش��تر از پیش، زمین گیر می شود. یکی از عوام��ل ق��وت گ��رفتن گ��رایش های افراطی راست همین در بند موضع دف��اعی افت��ادن و در آن ماندن غرب است. از این نظر، غرب هم��ان وض��عیت را دارد ک��ه ای��ران دارد. توض��یح اینک��ه، ب��ا پ��یروزی انقالب، ای��ران در راه اس��تقالل و آزادی ق��رار گ��رفت. یکی از دس��ت آویزه��ای ب��یرون بردن ایران از این راه و انداختنش در بیراهۀZ بازس��ازی اس��تبداد، صدور انقالب به معنای صدور خشونت )موضع تهاجمی( ب��ود ک��ه ب��ا گروگ��ان گ��یری اعض��ای س��فارت امریک��ا، آغ��از ش��د. ای��ران نتوانست فرصت را برای باز سازی خود بمثابه کش��وری مس��تقل و آزاد که در آن، شهروندان حقوقمند رشد کنند، مغتنم بش��مارد. موضع تهاجمی اتخاذ کرد، ام�ا مان��دن در این موض�ع، دی��ر نپایی�د. هم اینک، ایران در موضع دفاعی است. دشمن دشمن گفتن های

ق��رارداد وین و تهدی��د خ��امنه ای و آن »ن��رمش قهرمانان��ه« و امریکا: اگر تح��ریم ه��ا را تمدی��د کنی��د، ای��ران واکنش نش��ان می دهد. ضد و نقیض گویی های دیگر خامن��ه ای )دی��روز ب��ه م��ذاکره کننده تبریک می گفت که نگذاشتند مذاکرات به درازا بیانجامن��د، و امروز می گوید در انجام توافق وین عجله ش��د!( ک��ه ناش��ی از رهاندن خویش از مسئولیت امضای قرارداد وین و حتی جنگ ه��ا که او ایران را ب��دانها گرفت��ار ک��رده اس��ت، هم��ه و هم��ه، گوی��ای موضع دفاعی ناشی از ناتوانی است. ایران بیاب��ان، ب��ا وج��ود این رژیم، ممکن نیست بتواند از این موضع ب��در آی��د. ب��ا وج��ود ق��رار گرفتن غرب، در موضع دف��اعی ک��ه واقعیت ه��ا می گوین��د دیرپ��ا

13

خواهد بود و با وجود اینکه کش��ور م��ا و دیگ��ر کش��ورهای منطق��ه بهترین فرصت را برای رها کردن خویش از روابط مسلط – زی��ر سلطه دارند، با گرفتاری کشورهای دیگر منطقه، اس��تبداد ح��اکم

بر ایران به استبداد و جنگ، این فرصت را نیز خواهد سوزاند.  از منظر موضع دفاعی، نخست وضعیت غرب را می سنجیم     

و در نوبت دیگری وضعیت ایران را: 

عالمت های گویای گرفتار موضع دفاعی، ❋بنابراین دچار ترس گشتن غرب:

  دموکراسی غرب بر پایۀZ موقعیت مس��لط آن ب��ر جه��ان بن��ا     

ش��د. کش��ورهای غ��ربی دموکراس��ی برخ��وردار از م��وقعیت ن��ه مسلط و نه زیر سلطه را هیچگاه تجرب��ه نک��رده ان��د. امریک��ا، در دوران اول حی��ات خ��ود، وق��تی خ��ود را از س��لطۀZ ام��پراطوری انگلس��تان ره��ا می ک��رد، چ��نین دموکراس��ی را تجرب��ه ک��رد. ام��ا بتدریج، موقعیت مسلط جست و موضع ته��اجمی ی��افت. و این��ک، موقعیت مسلط خود را هر روز بیشتر از روز پیش، از دست می دهد. بیشتر از هم�ۀZ دیگ�ر نق�اط جه��ان، مس�ئول آل�ودگی محی�ط زیس��ت و ت��ه کش��یدن من��ابع موج��ود در ط��بیعت اس��ت. تولی��د و مصرف انبوه، به کشورهای غرب ساختاری اقتص��ادی– اجتم��اعی بخشیده است ک��ه ج��بر ف��زونی مص��رف ب��ر تولی��د را ب��ه همگ��ان تحمیل می کند. تخریب نیروه��ای محرک��ه را ن��یز روز اف��زون می کن��د. این وض��عیت، وض��عیت ته��اجمی نیس��ت، وض��عیت ت��دافعی است. غرب می توان��د راه اس��تقالل و آزادی را برگزین��د، ام��ا ن��ه اندیش��ۀZ راهنم��ای آن��را دارد، و ن��ه ی��ارای ره��ا ک��ردن خ��ویش از ساختاری را که ی��افته اس��ت؛ س��اختاری ک��ه س��رمایه داری آن را تحمیل کرده است. از این رو است که در انتخابات، شخصیت ه��ا

و سازمان های سیاسی برنامه های تدافعی پیشنهاد می کنند:  . مقایسۀZ اسالم ستیزی و اسالم هراسی که دس��تمایۀZ س��ازمان ۱

ها و شخصیت های سیاسی راست و چپ گشته است، با موض��ع غرب در دورانی ک�ه موض�ع ته�اجمی می داش�ت، س�خت ع�برت آموز است. در آن دوران، بنای غرب بر این بود که »قانون ترقی در همه ج��ا یکی اس��ت« و »متفک��ران« غ��رب دوران س��ازی می

14

کردند و مدعی می شدند که در واپس��ین دوران ک��ه غ��رب در آن ش��ده اس��ت، دین از می��ان ب��ر می خ��یزد و دانش جانش��ین آن می ش��ود. و ح��اال، مفتش می گم��ارد ت��ا مب��ادا دانش آم��وزان، ب��ا

عالمت مذهبی بر سر یا سینه، وارد مدرسه شوند!  دورتر این مختصر را بسط می دهیم: چرا بجای نقد، ناسزا و   

توهین و سیمای وحشت آور سازی رویه شده است؟. با اینکه ب��ا کمی تأمل، می توان دریافت که دشمنی با فکر راهنم��ا، از دی��نی و غیر آن، ناممکن و اظهار دشمنی با آن از بالهت است، دشمنی رویه شده است. دلیل آن این است که زبان عامه پس��ند و عام��ه

فریب، ویژه قرار گرفتن در موضع تدافعی است.  . دیروز، سخن از جهانی شدن بود و مقلدهای غرب ن��یز م��دعی۲

می شدند با جهانی شدن، دیگر استقالل، بی معنی ش��ده اس��ت. امروز، برنامۀZ ترامپ در امریکا و راس��ت ه��ا و ن��یز راس��ت ه��ای افراطی در اروپا، دفاع از اقتصاد غرب در برابر ته��اجم اقتص��ادی

از امریک��ا دف��اع آسیا است. ترامپ می گوید در برابر اروپ��ا ن��یز می کند.

  . دیروز غ��رب ب��رای خ��ود رس��الت برخ��وردار ک��ردن کش��ورهای۳

دیگر جهان از رشد، از دموکراسی –حتی تا سال ه��ای اول ق��رن بیس���ت و یکم- را قائ���ل ب���ود، در حقیقت، س���لطۀZ خ���ود را ب���ا برخورداری جهانیان از فرهنگ جهان شمول غرب می پوش��اند. وZام��روز، در تقالی م��راقبت از مرزه��ای خ��ویش اس��ت. در هم��ۀ کشورهای غرب، ترس از آمدن موج مه��اجران و تحمی��ل فرهن��گ خ�ویش ب��ه غربی��ان، دس�تمایۀZ راس�ت و راس�ت اف��راطی اس��ت. فرانسوآ فیون نامزد راست های فرانسه، به صراحت می گوی��د: جامعۀZ چند فرهنگی را بر نمی تابد. ترس از »ته��اجم ف��رهنگی«، دستمایۀZ گرایش های راست گشته است و از ن��و، »س��تیز تم��دن

ها« بر سر زبان ها است!  . ت��رس از ت��رور و تروریس��م هم ک��ه دیگ��ر مای��ۀZ رق��ابت می��ان۴

راس��ت و چپ اس��ت. ب��دیهی اس��ت ک��ه هیچ نمی گوین��د ت��رور فرآورده روابط مسلط – زیر سلطه است. اگر، در ح��ال حاض��ر، خاستگاه آن خاورمیانه است، بخ��اطر آن اس��ت ک��ه این منطق��ه، می��ان آس��یایی ک��ه س��ر ب��ر می آورد و غ��ربی ک��ه دارد م��وقعیت

15

مس��لط از دس��ت می ده��د، منطقه ای اس��ت ک��ه غ��رب قلم��رو سلطۀZ خویش می شناسد و با تمام توان می کوشد آنرا از چن��ک ندهد. اما جنگ ه��ا و تالش ب��رای تجزی��ۀZ این کش��ورها می گوین��د، غرب توانایی پیشین خود را ندارد. از ای��نرو، وارون��ۀZ سیاس��تی را

داش�ت. ت��ا آن زم��ان،۱۹۸۰در پیش گرفته است که تا سال های از استبدادهای تمرکز طلب در کشورهای زیر سلطه حم��ایت می

کرد، و حاال جانبدار تجزیۀZ این کشورها است.  . فلسفه و هنر و ادبیات بازهم زودتر موضع تهاجمی خود را رها۵

کردند. در دوران بعد از جنگ دوم، فیلسوفان جانبدار اس��تقالل و آزادی )سارتر و راسل ( ن��یز پی��دا ش�دند. ام��ا س�اختارها مس��اعد نبودند ک��ه فلس��فۀZ اس�تقالل و آزادی و رش��د ب��ر پای��ۀZ اس��تقالل و آزادی پ��ذیرش همگ��انی بیاب��د. در ح��ال حاض��ر، فلس��فه و ه��نر و ادبیات و دانش های سیاسی و اقتصاد موضع تدافعی جسته ان��د. آشکارترین نشانۀZ آن، رها کردن ص��فت »جه��ان ش��مول« اس��ت. واقع بین تر ها همگان را فرا می خوانند به پ��ذیرفتن این واقعیت که دیگر جهان چند قطبی شده است و غرب نمی توان��د جن��گ را وسیلۀZ حفظ موقعیت خویش کند و باید به راه همک��اری ب��ا قطب های دیگر برود. و به قول ادگ��ار م��ورن، غ��رب همچن��ان از تولی��د اندیشۀZ راهنما، ناتوان و از این نظر، در بن بست اس��ت. و ق��وت گرفتن گرایش های راست و راست اف�راطی و زب��ان فری��بی ک�ه

بکار می برند، بخاطر این بن بست است.  . در ش��مار آش��کارترین عالمت ه��ا، مق��روض ش��دن روزاف��زون۶

غرب، هم در مقی��اس ه��ر کش��ور –ب��ه دلی��ل ف��زونی مص��رف ب��رZتولید- و هم در مقیاس جهان است. وضعیت امروز غرب وارون��ۀ وضعیت دیروز او است. امروز بیشتر از هم��ه ب��ه آس��یا مق��روض

است.  . امی��د ب��ه آین��ده ج��ای خ��ود را ب��ه ی��أس از آین��ده داده اس��ت.۷

ضرورت تغییر نظام اقتصادی – اجتماعی احساس می ش��ود. بن��ا بر سنت غرب، چپ می باید تغییر را تصدی می کرد. اما چپ در نظام جذب شد و توانایی تغی��یر دادن را از دس��ت داد. این اس��ت که راست افراطی و راست قرار گرفته در مرز اف��راط، ب��ا بک��ار بردن زبان فریب، مدعی هستند که جذب نظام نیستند و به تغییر

16

آن توانایند. یأس از آینده و احساس شدید نی��از ب��ه تغی��یر، س��ببروی آوردن به این دو گرایش شده است.

  . اما سرمایه داری با مرام نئو لیبرال، در تمام قرن بیستم تبلیغ۸

می کرد و هنوز می کن��د ک��ه ب��یرون از آن، خالء اس��ت. ادع��ا این بود که جامع��ۀZ آرم��انی در ح��ال س��اخته ش��دن اس��ت. آن جامع��ه س��اخته نش��د و این��ک، ی��أس از تغی��یر پ��ذیری نظ��ام اقتص��ادی – اجتماعی، دارد ب��ا ی��أس دیگ�ری روب��رو می ش�ود: ی��أس از تغی�یر پذیری نظام از درون و روی آوردن به نیرویی که مدعی است از بند نظام رها است و ی��ا ره��ا ش��ده اس��ت و بن��ابر تغی��یر آن دارد. پرسش اصلی این شده است: آیا این سرمایه داری نیست که ب��ا بکار بردن زبان فریب توسط عوام��ل سیاس��ی و »علمی« خ��ود،

این عوامل را توانا به تغییر می باوراند؟  . خش��ونت، در اش��کال گون��اگون، در سراس��ر غ��رب دامن می ۹

گسترد. زیرا ق��درت ک��اربرد روزاف��زون پی��دا می کن��د. در قلم��رو سیاس���ت، تخ���ریب بیش از پیش، نقش می یاب���د و دروغ زب���ان رسمی می شود. این امر گویای پهنا گرفتن فساد و خش��ونت در جامعه های غرب و افزایش میزان آس��یب ه��ا و نابس��امانی ه��ای

اجتماعی در این جامعه ها است. و 

. اینک، در غ��رب، بخ��اطر رواج زب��ان ف��ریب و دروغ، اص�طالح۱۰ جدیدی ساخته شده است: »پسا حقیقت«. یع��نی زب��ان ف��ریب و دروغ، زبان اهل سیاست است؛ حقیقت، در زمان خ��ود، ن��ه تنه��ا گفته نمی شود، بلکه آشکار نیز نمی شود. پس از گذش��ت س��ال ها، سندهای مخفی شده پیدا می ش��وند و حقیقت را کم و بیش، گزارش می کنند. اما دیگر کاربرد و ک��ارآیی ندارن��د و حساس��یتی

هم نسبت به آنها نشان داده نمی شود: 

پسا حقیقت و ویژگی های زبان عامه پسند و ❋عامه فریب که در حال شیوع است:

  در کتاب عدالت، نوشتۀZ ابوالحسن بنی صدر، ویژگی های زبان   

Zعامه پسند و عامه فریب شرح شده اند. آن وی��ژگی ک��ه در هم��ۀ انواع این زبان وجود دارد، اینست که قدرت )= زور( بنمای��ۀZ این

17

زبان را تشکیل می دهد. باوجود این، وی��ژگی ه��ا را فهرس�ت وار می آوریم ت��ا ک��ه همگ��ان بتوانن��د زب��انی را شناس��ایی کنن��د ک��ه قدرتمدارها بکار می برند. پیش از آن، تعریف دانشگاه آکسفورد

را بخوانیم:۲۰۱۶ نوامبر ۲۱از »پسا حقیقت«، به نقل از لوموند  

هفتۀZ پیش، لغتنامۀZ دانشگاه آکسفورد، این کلمه را کلمۀZ سال☚ اوضPPاع نامید. بنابر تعریفش از کلمه، »پسا حقیقت، یعنی ۲۰۱۶

در ش��کلامرهایی کPPه واقعیت دارند که در آنها، و احوالی کم تر از سPPخنان برانگیزنPPدۀRو جهت دادن به فکر همگانی،

، اث����ر می احساسPPPات و تPPPأثرات و پنPPPدارهای شخصی گذارند«. و فیگارو توضیح می دهد ک��ه بخ��اطر تبلیغ��ات ب��ه س��ود خارج ش��دن انگلس��تان از اتحادی��ۀZ اروپ��ا و ب��ه ریاس��ت جمه��وری رس��یدن ت��رامپ و بخ��اطر اهمی��تی ک��ه دروغ و زب��ان ف��ریب در سیاست پی��دا ک��رده اس��ت، این کلم��ه را آکس��فورد وارد لغتنام��ه

کرده است.  اوضاع و احوال، یعنی قرار گرفتن و ماندن در موضع تدافعی   

و سخنان اثر گذار، یع�نی س�خنان پ��ر فری�بی ک��ه ش�وندگان را از دنی��ای واقعی می برن��د و در دنی��ای مج��ازی زن��دانی می کنن��د، وحشت را هم به پاسبانی می گمارند تا مبادا عقل ه��ا خ��ود را از این زندان رها کنند. اما زب��ان ف��ریب و وی��ژگی ه��ای آن، پیش از این، در کتاب عدالت اجتماعی شناسانده شده و به انس��ان ه��ای

امروز و فرداها نسبت به خطر آن هشدار داده شده است: 

ویژگی های زبان عامه پسند و عامه فریب: ❋  . خاصۀZ اول زبان »عامه پسند و عامه فريب«، این است که به۱

تجربه در نمى آيد. نه تنها هر فرد از اف��راد جامع��ه نمى توان��د آن را به عمل بگذارد و درستى آن را به محك تجربه بیازمای��د، بلك��ه عامه فريب، خود نيز، نمى تواند آن را تجربه كند. اين زبان، زبان زور است و به زور و آنهم به شرط آنكه "عامه" از"رهبر" پيروى كند، به عمل درآوردنى است. چ��ون برنام��ۀZ پیش��نهادی دس��توری است، جامعه بعد از شکس�ت، ب��ه نادرس�تی آن پی می ب��رد. ام�ا دیگر کار از کار گذشته و ویرانی ببار آم��ده ج��بران ناپ��ذیر گش��ته است. نگاه کنید به ایران در نظام والیت مطلقه فقیه و آلمان در رژیم ن��ازی و روس��یه در رژیم اس��تالین و... برنام��ۀZ پیش��نهادی

18

ترامپ و راست قرار گرفت��ه در م��رز راس��ت اف��راطی و راس��ت افراطی در فرانسه که دستوری و آزم��ون ناپ��ذیر اس��ت. ب��اوجود این، نقد پذیر است. هرگاه جریان آزاد اندیشه ها برقرار باش��د و

نقد درکار آید، عبور از حقیقت بس مشکل می شود؛  . خاصۀZ دوم زبان »عامه پسند و عام��ه ف��ریب«، این اس��ت ک��ه۲

بیانگر واقعیت نیست. توضیح اینکه، در زبان »عامه پسند و عامه فريب«، رايج ترين روش، روش دستكارى امره��اى واق��ع اس��ت. این دستکاری ضرور است. زیرا دروغ را بدون دستکاری امرهای واقع، نمی ت��وان س��اخت. ب��ه این دلی��ل س��اده ک��ه دروغ هیچ ج��ز پوشاندن واقعیت و یا حقیقت، نیست. بدینسان، تعریف آکسفورد از »پسا حقیقت« واجد این نقص است: امرهای واق��ع همانس��ان که هستند بکار برده نمی شوند. دستکاری می شوند و نه بی اثر

تر، که در قبوالندن دروغ اثر بخش تر می شوند؛  . خاصۀZ سوم زبان »عامه پسند و عامه ف��ریب«، باوران��دن این۳ 

دروغ است که ثنویت در ذات هستی و یا دست کم در ذات عق��ل است. بدین فریب، انتقال رهبری به ب��یرون از انس��ان، یع��نی ب��ه قدرت، قبوالنده می شود. تمامى فلسفه ها، دين ها، عرفان ها و اي��دئولوژى ه��ا ك��ه از خ��ود بيگان��ه ش��ده ان��د، اص��ل راهنمایش��ان دوگانگی گشته و بیان قدرت شده و زبانشان زبان »عام��ه پس��ند

گشته است. در نتیجه، رهبرى از آدميان س��تانده  و عامه فريب« شده و به اين و آن نماينده قدرت داده ش��ده اس��ت: واليت ه��اى مطلقه فقيه، قطب و مراد و پير، امام، ق��انون گ��زار، فيلس��وف، گزيده ها كه طبيعت براى ره��برى آفري��ده اس��ت!، پيش��وا، خل��ق برگزي��ده، كليس��ا، ح��زب ط��راز ن��و و... . و ت��ازه، این نماین��دگان

قدرت، خود، آلت قدرت گشته اند.  بنگرید به تکیه کالم تمایل های راست و راس�ت اف��راطی ک�ه   

کلمۀZ »آمریت« است. اینان دم از آن رهبری می زنند ک��ه بتوان��دقدرت را برای عملی کردن برنامۀZ پیشنهادی آنها بکار برد.

  . خاصۀZ چهارم زبان »عامه پس��ند و عام��ه ف��ریب« اینس��ت ک��ه۴

هیچیک از ارزش های جهان شمول را انکار نمی کند. معانی آنه��ا را تغییر می دهد: نه استقالل، نه آزادی ، ن��ه حق��وق انس��ان ، ن��ه

حقیقت ... را انک��ار نمی کن��د. برادرى، نه برابرى، نه عدالت، نه 19

تعريف هاى آنها را وارونه مى كند. براى مث��ال، ب��رادرى در مي��ان برابرها را پذيرفتنى و ارزش می کند. در نتیجه، برادری و برابری با »نابرابر« ها را خالف عدالت و پدید آورندۀZ مسائل، جل��وه می دهد. نگاه کنید به زبان مالتاریا در تقسیم کردن م��ردم کش��ور ب��ه خودی و غیر خودی و در غرب، به زبان راست و راست افراطی، در تعریف هویت و نسبت دادن مس��ئله ه��ا ب��ه آنه��ا ک��ه از ه��ویت مورد تعریف آنها برخوردار نیس��تند )در فرانس��ه( و زب��ان ت��رامپ

که »نابرابرها« را مشخص و طرد آنها را وعده می دهد.  . مشخصۀZ پنجم زبان »عامه پسند و عامه ف��ريب«، ایج��اد ب��اور۵

به ناتوانی خود و توانایی قدرت است. اصرار بر اینک��ه در ج��امعه ها آمریت از میان رفته است و باید آن را برقرار کرد، جز به این خاطر نیست که بباورانن�د ن��ه ش�ناختن حق�وق و عم��ل ک�ردن ب�ه حقوق و برقرارکردن حقوق، که ق��درت اس��ت ک��ه مش��کل گش��ا است. بکار برندگان زبان فریب، با استفاده از اوض��اع و اح��والی که مردم درآنند، مانع از آن می شوند که این مردم بدانند مسئله ها را قدرت، بخ��اطر ب��اال ب��ردن م��داوم م��یزان تخ��ریب ناش��ی از ف��زونی مص��رف ب��ر تولی��د و اف��زایش م��یزان تولی��د و مص��رف فرآورده های مخرب، بوجود می آورد. راهکار اصلی، ره��ا ش��دن از بند روابط قوا و پایان بخشیدن به ترکیب نیروه��ای محرک��ه ب��ا

زور و بکار بردنش در روابط قوا است. و  . خاصۀZ ششم زبان » عام��ه پس��ند و عام��ه ف��ریب، بک��ار ب��ردن۶

منط��ق ص��وری ب��ه قص��د غاف��ل ک��ردن عق��ل از واقعیت و بس��ا واقعیت ها است: پنج خاصۀZ باال را بدون منطق صوری نمی توان بکار برد. چرا که بدین منطق اس��ت ک��ه چش��م عق��ل در ص��ورت

غاف��ل خیره می ماند و نه تنها از واقعیت، ک��ه از تم��امی هس��تی می شود . بدین منطق بود که آدم فریب خورد و خدا شدن را در خوردن می��وه ممنوع��ه س��راغ ک��رد و آن را خ��ورد. ب��ا اینهم��ه، در جهان امروز، کار برد منط��ق ص��وری بیش از ه��ر زم��ان اس��ت و قدرتمدارها، در سرتاسر جهان، هم��ه روز و از ص��بح ت��ا ش��امگاه، آنرا� بکار� می� برند.� کلمه� ها� را� نگاهداشتن� و� معانی� آنها� را� تغییر دادن، از فراوان ترین کاربردهای منطق صوری در جه��ان ام��روز

است.

20

در غرب گرفتار موضع تدافعی، منطق ص��وری، چن��دین ب��ار      بیش از گذشته کاربرد دارد. با بک��اربردن این منط��ق– وق��تی ک��ه وس��ائل ارتب��اط جمعی بک��ار تبلی��غ زب��ان ف��ریب می آین��د و بک��ار برقرار کردن جریان آزاد اندیشه ها نمی آیند-، می ت��وان مس��ئله ساز واقعی را با قربانی ی��ا قربانی��ان مس��ئله و ی��ا ف��رآورده ه��ایZمسئله ساز جانشین ک��رد. چنانک��ه س��رمایه داری در م��دار بس��تۀ روابط مسلط – زیر سلطه، جانشین شده است با قربانیان آن و یا فرآورده های آن، از جمله، ترور و تروریس��م ک��ه ف��رآوردۀZ اینZروابط است. زبان فریب می باوراند که تروریس��ت ه��ا ب��ا ش��یوۀ زندگی غرب و ارزش های آن س��ر دش��منی دارن��د. چ��ون منط��ق صوری بکار می برند و جریان آزاد اندیشه ها نیز برق��رار نیس��ت، این پرسش ک��ه دش��منی چ��را و چگون��ه پدی��د آم��د و خش��ونت را روش گرداند، پرسیده نمی ش��ود. اگ��ر هم پرس��یده ش��ود، بج��ای

پاسخ، پرسش کننده مورد هجوم قرار می گیرد.  بدین قرار، هرگ��اه نس��ل ام��روز ای��ران و کش��ورهای دیگ��ر،     

وضعیت غ��رب را همانک��ه هس��ت بشناس��ند و وی��ژگی ه��ای زب��ان فریب را بخاطر بسپارند و در سنجش گفته ها و نوش��ته ه��ا بک��ار برند، می توانند از فرصت سوز ها خلع ید کنند و فرصت را برای درپیش گرفتن راه رشد، رشد انسان و عمران طبیعت، بر میزان

 عدالت اجتماعی در پیش گیرند.

21

وضعیت سنجی یکصد بیست و هفتم: وضعیت تسلیم بزک کرده؟

  2016 دسامبر 8 برابر 1395 آذر 18

خمی��نی، ت��وان انطب��اق بس��یار می داش��ت. کنش نداش��ت و واکنش بسیار داشت. تا خود را با طرفی که از دید او قوی بود و یا او را قوی می ک��رد، منطب��ق نمی ک��رد، ح��تی در براب��ر ط��رف دیگ��ر ک��ه قدرتمن��د تص��ور می ک��رد، واکنش ن��یز نش��ان نمی داد. بخ��اطر این انطب��اق پ��ذیری ب��ود ک��ه در انقالب م��ردم ای��ران،

موقعیتی را یافت، که یافت.  انقالب ایران موقعیت زیر سلطۀZ ایران را ب��ه ی��ک م��وقعیت     

تهاجمی بدل نکرد، بلک��ه ب��ه ی��ک م��وقعیت مس��تقل و آزادی ب��دل کرد. هرگاه بنابر جانشین کردن نظامی اجتماعی – اقتصادی زی��ر سلطه، با نظام اجتم��اعی مس��تقل و آزاد، بن��ابراین، ب��از و تح��ول پذیر بود، می باید برنامۀZ استقالل و آزادی با ه��دف خ��ارج ک��ردن ایران از مدار بستۀZ سلطه گر – زیر سلطه به اج��را گذاش��ته می

شد و نشد. چرا؟ زیرا، 

٭ سه بحرانی که ایران را در موقعیت و وضعیتتسلیم قرار داده اند:

  . ط��رح ره��بر بالمن��ازع و ص��احب اختی��ار مطل��ق برخ��وردار از۱

سازمان های سرکوب و مهار )»نهادهای انقالب« و حزب واحد(، به اجرا گذاشته شد. اگ��ر ف��رض ک��نیم از پیش نمی دانس��تند، در مقام اجرا دانستند که بازسازی استبداد، آنهم والیت مطلق��ۀZ ی��ک تن بر ملتی که ب��رای ره��ا ش��دن از اس��تبداد ت��اریخی، انقالب بی مانندی را خلق کرده بود، بدون مح��ور ک��ردن ق��درت خ��ارجی در سیاست داخلی و خارجی کشور ناممکن اس��ت. این نی��از ش��دید، زمینه ساز گروگانگیری و مح��ور سیاس�ت داخلی و خ��ارجی رژیم والیت فقیه شدن امریکا گشت. طراحان امریکایی گروگ��انگیری،

22

هم از انطباق پذیری و واکنش شدن خمینی اطالع داش��تند، و هم می دانستند ریگانیسم معادل خود را در کشورهای دیگ�ر ن�یز می طلبد. روابط آلی میان ریگانیسم و خمینیسم، اینسان پدی��د آم��د. از آن پس، ایران نه در موضع دفاعی، که در موضع تس��لیم ق��رار

ستیز در ظاهر و سازش در باطن، گویای این موض��ع و گرفت و وضعیت است:

  . در ظاهر، گروگانگیری را به س��تیز م��ردم ای��ران ب��ا امریک��ا،۱.۱

»شیطان بزرگ«، جلوه دادن��د. ام��ا در ب��اطن، ب��ا گ��روه ریگ��ان - بوش، معاملۀZ پنهانی کردن�د و ک�ار را در تس�لیم )ب�ه ق�ول ک�ارتر نقره داغ شدن ایران( به پایان بردند. در ح��الی ک��ه م��ردم ای��ران

گرفتار تحریم اقتصادی و تجاوز عراق به ایران شده بودند. و 

. جنگ در سود »انگلستان و غرب« )به قول آلن کالرک، وزیر۱.۲ س��ال ادام��ه ی��افت. در ظ��اهر،۸دفاع در حک��ومت ت��اچر( بم��دت

»امریکای جهان خوار« ح��امی ص��دام ب��ود و در نه��ان، خری��دهای اس��لحه از امریک��ا و متح��دانش ب��ه س��ه براب��ر قیمت انج��ام می گرفت. افتضاح ایران گیت بر افتضاح اکتبر سورپرایز افزوده شدو سرانجام، خمینی انطباق پذیر، جام زهر شکست را سر کشید.

  . رویۀZ ایران گی��تی ه��ای ح��اکم ب��ر ای��ران این نش��د ک��ه از دو۱.۳

تجرب��ۀZ گروگ��ان گ��یری و جن��گ، پن��د بگیرن��د، در خف��ا، ب��ه ابتک��ار هاشمی رفسنجانی و خامنه ای، برنامۀZ اتمی را به اجرا گذاش��تند تا بمب اتمی بسازند. بمب ساخته نشد، و بحرانی سخت س��اخته شد. این بحران را تا توانستند کش دادند و تحریم ه��ای امریک��ا و دیگ��ر کش��ورها از پی یک��دیگر وض��ع، و ب��ه اج��را گذاش��ته ش��دند؛ سرانجام نوبت تسلیم شد. خامنه ای که بر روی��ۀZ خمی��نی اس��ت، اما با انطباق پذیری کمتر، رویۀZ »ن��رمش قهرمانان��ه« را در پیش گرفت و تسلیم قرارداد وین شد. از زمان امضای ق��راردادی ک��ه

تعهد ک��رده اس��ت، او تقال می کن��د بگوی��د۱۰۵ایران را متعهد به »دیگران« این قرارداد را امضاء کرده ان��د، و ب��ه این دیگ��ران هم مردم خود رأی دادند و بر سر کار آوردند. پیش از این، ظری��ف و ع��راقچی می گفتن��د تواف��ق را پس از م��وافقت »ره��بر« ب��ا آن،

آذر، روحانی با صراحت گفت، جزء به۱۶امضاء کرده اند. اما در ج��زء ق��رارداد وین ب��ا تص��ویب خ��امنه ای ب��وده و ن��امه ه��ای او

موجودند.23

  اینک ایران در م��وقعیت و وض��عیت تس��لیم اس��ت. کوش��ش     

خامنه ای و روحانی و دستیاران اینان ب��رای ب��زک ک��ردن اینچ��نین موقعیت و وضعیتی، بیهوده است، زی��را ممکن نیس��ت بت��وان این

موقعیت و وضعیت را پوشاند: 

سعی بیهودۀR رژیم والیت فقیه در بزک کردن ❋موقعیت و وضعیت تسلیم:

  . سعی در بزک کردن موقعیت و وضعیت تسلیم بیه��وده اس��ت،۲

زیرا: 

. موقعیت خامنه ای و روحانی، موقعیت واکنش اظهار ک��ردن۲.۱ اس���ت: پیش از تص���ویب، خ���امنه ای می گفت ک���ه در ص���ورت تصویب تحریم ها که به ادعای او، مسلما ناقض برج��ام )ق��رارداد وین را می گوید( است، ایران عکس العمل نشان می دهد. و در

آذر، روحانی می گفت که اگر حکومت امریکا تحریم ه��ا را ب��ه۱۶ آیا این دواج��را گ��ذارد، ای��ران عکس المع��ل نش��ان می ده��د.

نمی دانند که موقعیت و وضPPعیت واکنش، اعPPتراف بPPه چرا می دانند. فکر می کنندضعف در یک رابطۀR قوا است؟

مردم ایران نمی دانند، و این »عکس العمل« نشان می دهیم را دلیل اقتدار ایران می انگارند. والیتی بزک را غلیظ تر کرد، وقتی گفت که تحریم ه��ای مص��وب کنگ��رۀZ امریک��ا، واکنش امریک��ا ب��ه

پیروزی های ایران در منطقه است! 

. این همه فغ��ان از تمدی��د تح��ریم ه��ا توس��ط کنگ��رۀZ امریک��ا،۲.۲ بخاطر ض��عف م��الی مف��رط رژیم و وض��عیت بس��ا وخیم اقتص��اد

درص��د اقتص��اد کش��ور در قلم��رو۸۰ایران است. ب��ا آنک��ه ح��دود دولت قرار دارد، این دولت بدان ح��د ن��اتوان اس��ت ک��ه وض��عیت

میلیون مردم ایران به کنار، توانا ب��ه متع��ادل ک��ردن۸۰اقتصادی دخ��ل و خ��رج خ��ود ن��یز نیس��ت. مخالف��ان برج��ام در امریک��ا و اسرائیل و ... با توجه به این وضعیت م��الی دولت والیت مطلق��ه

تعه��د از ای��ران را ک��افی نمی دانن��د و۱۰۵فقیه است که گ��رفتن می گویند باید تحریم ها را هرچه شدیدتر ک��رد ت��ا این رژیم از پ��ا

درآید.

24

  جنگ است– ولو در جنگ نفت متارک��ه ش��ده ۶. ایران گرفتار ۲.۳

است، اما سعودی ها می دانن��د ب��ا وض��ع تح��ریم ه��ا، رژیم والیت نیست- و دولتی گرفتار این جنگ  فقیه توانا به صدور نفت بیشتر

ها در برابر فشار اقتصادی بیشتر، توان مقاومت ندارد. 

. رژیم والیت مطلق��ۀZ فقی��ه فاق��د انس��جام درونی اس��ت و۲.۴ برخوردهای میان گرایش ها، هم از پرده بیرون افتاده ان��د، و هم بغایت شدید شده اند. بنابراین، گرفتار انحطاط است و توان��ا ب��ه

استقامت در برابر فشارهای اقتصادی جدید و غیر آن نیست. و 

. رژیم والیت مطلقه فاقد پایگاه اجتماعی است. مردم ایران۲.۵ هیچ فرصتی را ب��رای اب��راز مخ��الفت خ��ود ب��ا این رژیم از دس�ت نداده اند و نمی دهند. می بینند که کشورشان بیابان ش��ده و می شود. می بینند که گرفتار آسیب ها و نابس��امانی ه��ای اجتم��اعی فراگیر شده اند و می بینند مافیاهای نظ��امی – م��الی در فس��اد،

اندازه نگه نمی دارند. 

. این رژیم، اسالم فیضیه را نیز از آنچه بود خ��الی و از ت��وجیه ۲.۶ کننده های استبدادی که جز به ویرانگری توان��ا نیس��ت، پ��ر ک��رده است. بدان حد ک��ه ن��ه تنه��ا از دی��د جهانی��ان، بلک��ه از دی��د م��ردم ایران نیز آغازگر خشونت گستری بنام دین و تغذی��ه کنن��دۀZ م��رام خشونت گ��روه ه��ای خش��ونت پیش��ه ای چ��ون القاع��ده و داعش

Dominiqueاست. گرچ�ه ب�ه ق�ول وی��ل پنت ) de Villepin،) نخس��ت وزی��ر پیش��ین فرانس��ه، کادره��ای داعش را فرانس��ه و امریکا، ناخواسته، تعلیم داده اند و تربیت کرده اند، اما آنها توان��ا به تغذیۀZ مرام خشونت نبودند. این گروه ها از خمینیس��م ارت��زاق می کنند. طرفه اینکه خشونت آموخته را بر ض�د ش�یعه هم بک�ار

می برند!  بدین سان، دست رژیم از هر لحاظ خالی است. با مچ کردن     

دست، کجا می توان دست خ��الی را پ��ر جل�وه داد؟ بخص��وص ک��ه موارد ششگانه، گوی��ای ورود رژیم ب��ه مرحل��ه انحط��اط و انحالل

است: 

25

ورود رژیم والیت فقیه به مرحلۀR انحطاط: ❋  . بر عوامل ششگانه باال، باید این عوام�ل گوی��ای ورود رژیم ب�ه۳

مرحلۀZ انحطاط و سرعت گرفتن جریان انحطاط را هم افزود: . انحطاط اخالقی رژیم بدان حد ک��ه ایم��ان، آن��را ت��رک گفت��ه۳.۱

است. نه کسی ب��ه والیت فقی��ه ب��اور دارد، و ن��ه در رژیم، کس��ی خامنه ای را آدم ص��الحی می شناس��د. ول��و هاش��می رفس��نجانیZزبان مصلحت بکار می برد و می گوید خ��امنه ای، به��ترین گزین��ۀ رهبری بود، اما آیا سندها که ویکی لیکس منتشر کرد، نمی گویند که او خامنه ای را بیم��ار می دان��د و منتظ��ر م��رگ او اس��ت؟ آی��ا مصاحبه های فرزند او، مهدی، در خ��ارج از کش��ور از یاده��ا رفته

اند؟ و نه کسی رژیم والیت فقیه را ماندگار می داند. در نتیجه، . مشروعیت هایی که بقای هر رژیمی به وج��ود آنه��ا بس��تگی۳.۲

دارد، از دست رفته اند: ● مش��روعیت از دین را ب��ا خ��الی ک��ردن دین از محت��وایی ک��ه 

داشت و پرکردنش از توجیه کننده های قدرت وی��رانی گس��تر، از دس��ت داده اس��ت. مخ��الفت روحانی��ان ب��ا والیت فقی��ه آس��ان، و موافقت با آن مشکل شده است. مرجعی چون سیس��تانی ب��ا آنZمخالف نیز هست. ی��ادآور می ش��ود ک��ه منتظ��ری والیت مطلق��ۀ

فقیه را از مصادیق شرک می دانست؛ ● مشروعیت بخاطر دفاع از استقالل کش�ور و آزادی م�ردم آن 

و برخورداری ایرانیان از حقوق شهروندی را رژیم با محور کردن امریکا در سیاست داخلی و خارجی، بخصوص ب��ا کودت��ای خ��رداد

و زور و کشتار را وس��یلۀZ حک��ومت گردان��دن و در م��وقعیت و۶۰وضعیت تسلیم قراردادن کشور، از دست داده است؛

● مشروعیت بلحاظ تصدی رشد کشور را با بیابان کردن ای��رانو حیف و میل منابع کشور و گسترش فقر، از دست داده است؛

● مش��روعیت بخ��اطر ام��نیت داخلی و خ��ارجی کش��ور را هم از دس��ت داده اس��ت. گرچ��ه ب��ه م��ردم ای��ران الق��ا می ش��ود ک��ه شکرگزار باشند که ایران، سوریه و عراق نشده است، اما ترس از بدتر، بمعنای معرفت نداشتن بر وضعیت بد نیس��ت. در ای��ران امروز، از امنیت ها هیچ ی�ک برج�ا نیس�تند. انس�ان ای��رانی، فاق�د منزلت است. بدین مع��نی ک��ه رژیم، ن��ه ب��رای آن��ان حق��وقی می شناسد، و ن��ه حق��وقی را ک��ه نمی شناس�د، تض��مین می کن��د. در عوض، تجاوز به حقوق شهروندان ایرانی را رویۀZ همه روزۀZ خ��ود

 کرده است. و 26

●مشروعیت از آرمان شهر. انقالب ایران هدف ها می داش��ت.  آن هدف ها، با »پی��اده ک��ردن اس��الم در ای��ران و اس��المی ک��ردن جامعۀZ ایرانی« جانش��ین ش��د. در عم��ل، آرم��ان ش��هر انقالب بن��ا

نشد و اسالم در آئین خشونت و خشونت گستری ناچیز شد. . مکانیسم تقس��یم ب��ه دو و ح��ذف یکی از دو، و ن��اچیز ش��دن۳.۳

قوۀZ جذب، و بزرگ تر شدن قوۀZ دفع رژیم، س��بب ش��د ک��ه رژیمبه هیچ یک از دو کار توانا نشود. توضیح اینکه:

●رژیم نتوانس���ت ن���یروی جانش���ین را از می���ان ب���برد. ن���یروی  جانشینی که از جنس رژیم نیست و به قدرت خارجی هم وابسته نیست و به جامعه، بیان استقالل و آزادی را بمثابۀZ اندیشۀZ راهنما پیشنهاد می کند و به یمن شرکت در ابتالها، مس��تقل و آزاد را از بندۀZ جبر قدرت و وابسته، باز شناس��انده اس��ت و بمثاب��ۀZ حاص��ل تج��ربه ای بس ط��والنی، الگ��وی اس��تقالل و آزادی اس��ت، وج��ود دارد. این بدیل، راهکار خود بدیل گشتن را ن��یز ب��ه جامع��ۀZ م��دنی ایران ارائه می کند. هرگاه ایرانیان به جنبش همگ��انی حقوقمن��د ش��دن و حقوقمن��د زیس��تن، برخیزن��د، تح��ول بازگش��ت ناپ��ذیر از

استبداد به استقالل و آزادی میسر می شود. در خPPور یPPادآوری اسPPت کPPه اسPPتبدادها، بخصPPوص     

وقتی فراگPPیر می شPPوند، گمPPان می برنPPد بPPا از میPPان بردن نیروی جانشین، ابد مدت می شوند. امPPا اگPPر هم می توانستند این نPPیرو را از بین ببرنPPد، بPPاز ابPPد مPPدت نمی شدند، چنانکه همۀR آنها از میPPان رفتنPPد. بPPا وجPPود این، وقتی از حذف بدیل ناتوان می شPPوند، اعتمPPاد بPPه نفس و اطمینان از ادامۀR حیات را از دسPPت می دهنPPد.

رژیم والیت مطلقۀR فقیه در این وضعیت است. ● رژیم نتوانست خود را از بند تقسیم به دو و ح��ذف یکی از دو 

برهاند، و دافعه را ب��ا جاذب��ه، جانش��ین کن��د. از ای��نرو، نمی توان��د تمایل های موجود در خود را به تعام��ل ب��ا یک��دیگر برانگ��یزد. این ناتوانی، ناشی از وج��ود والیت مطلق��ۀZ فقی��ه از س��ویی، و ت��رس شدید از باز ک��ردن فض��ای سیاس��ی ب��ه ترتی��بی اس��ت ک��ه م��ردم کشور در گردش کار دولت، بخص��وص تص��دی ب��ه ن��وبت »اص��ول گرا« و »اصالح طلب« و »اعتدال گرا« و گروه های سیاسی ک��ه آنها را به حاشیۀZ خود رانده است، بتوانند نقش پیدا کنند. این امر که سخنرانی مطهری هم تحمل نمی ش��ود، گوی��ای ق��رار گ��رفتن رژیم والیت مطلق��ۀZ فقی��ه در وض��عیت ت��دافعی و گرفت��ار ت��رس

27

شدید شدن آن است. در این وضعیت است ک��ه از هم پاش��یدگیرژیم در درون خویش، اجتناب ناپذیر و عیان گشته است.

خارج کنندۀZ کشور از وضعیت، مردم ایران هستند و راهکار،      جنبش همگ���انی ب���رای بازی���افتن خویش���تن بمثاب���ۀZ ش���هروندان

 حقوقمند، و حقوقمند زیستن، است. 

وضعیت سنجی یک صد بیست و هشتم:

هاری ناشی از زندانی شدن در بن:بست خود ساخته

2016 دسامبر 15 برابر 1395 آذر 25 

رژیم والیت مطلقه فقیه نماد کامل ن��اتوانی اس��ت. مع��اون  اجرایی روحانی می گوید بخاطر مداخلۀZ دو قوۀZ مقننه و قض��ائیه در قلمرو ق��وۀZ اج��رائی،»ام��ور کش��ور قف��ل اس��ت«. ب��رخی می پندارند که، در سرکوب و ترور، رژیم کارآیی خود را مرتب نشان می دهد. اما نیک که می نگریم، می بینیم، از اتفاق دستگاه ه��ای سرکوبش نیز نماد فساد و بی کفایتی هستند. وج��ود گ��رایش ه��ا در این دستگاه ها و زورآزمایی همه روزۀZ این گ��رایش ه��ا س��بب آن است که ترورها یا پیش و یا در جریان اجرا و یا بالفاصله پس از آن ل��و می رون��د؛ فس��ادها رو می ش��وند؛ جن��ایت ه��ا از پ��ردهبیرون می افتند؛ خیانت ها و سازش های پنهانی افشا می شوند.

طبیعت ایران و آسیب ها و نابسامانی ها ک��ه جامع��ه ام��روز     ایران بدان ه��ا گرفت��ار اس��ت و اقتص��اد کش��ور و بیش��تر از هم��ه بودجۀZ آن که یا کسر است و ی��ا برداش��ت از ث��روت ملی، گوی��ای گرفتار شدن رژیم در بن بست ناتوانی ها است. این بن بست را زور مداری و روش عمومی کردن زور بوج��ود آورده اس��ت. خالء هایی چون دانش و فن و کاردانی و صداقت و عمل ب��ه حق��وق و رعایت حقوق را وقتی زور پ��ر می کن��د، کش��ور وض��عیتی را پی��دا

28

می کند که کرده است و رژیم گرفتار بن بست خ��ود س��اخته می ش�ود. ام��ا آی��ا رژیم ب��رای ره��ا ش��دن از بن بس��ت خ��ود س�اخته، کوششی می کند؟ نه. خود گرفتار ترس ها، بیشتر از همه ت��رس از جنبش مردم گشته و همچون گربه ای که در تنگنا قرار گرفت��ه باشد، چنگ می اندازد. غافل از اینکه زور بر زور افزودن، س��بب از پا در آم��دن در بن بس��ت می ش�ود. چن��د عالمت از ت��رس ه�ا،

خاصه ترس از جنبش همگانی: 

چند خبر گویا که یک چند از آنها را انقالب ❋دریافت کرده است: اسالمی در هجرت

  رژیم والیت فقیه در ک��ار ی�ک »پ��اک س�ازی« گس�ترده اس�ت.☚

قرار است از کارکنان دولت خواسته ش��ود پرسش��نامه ای را پ��ر )ب��ه ق��ول خ��امنه ۱۳۸۸کنند و در آن معلوم کنند در جنبش س��ال

ای، »فتنه«( شرکت داشته اند یا نه؟ اگر داشته اند تبری جس��ته اند یا خیر؟ این تفتیش عقیده دو هدف را تعقیب می کند: بی ب��و و خاصیت گرداندن و جلوه دادن بیش از پیش روحانی و حکومت او و تشدید جو ترس بخاطر جلوگ��یری از وس��عت گ��رفتن جنبش های اعتراضی و تبدیل ش��دن آن ب��ه جنبش همگ��انی. رژیمی ک��ه خود گرفتار ترس اس��ت، ب��ه تش��دید ج��و ت��رس نی��از ش��دید دارد.

زیرا: ● دوران خمینی با ایجاد امید به پیروزی در جنگ و ایجاد کمربند 

سبز و دنیا بکام شدن، با نوشیدن جام زه��ر شکس��ت در جن��گ ویأس و غم همگانی، پایان پذیرفت؛

● بالفاصله، به مردم مأیوس��ی ک��ه ی��ک نس��ل خ��ود را از دس��ت  داده و خسران عظیم جنگ را بخود دیده بودند، وع��ده س��ازندگی

س��ال دوران س��ازندگی، پی��دایش مافیاه��ای۸داده شد و حاص��ل نظ��امی – م��الی و اف��زایش عظیم ه��زینه ه��ای دولت و قرض��ه

خارجی و تورم شدید شد؛ ● دورۀZ اصالحات شد و در مردم امید به اصالح رژیم برانگیخت��ه 

ش��د. هش��ت س��ال گذش��ت و حاص��ل اص��الح رژیم عی��نیت ی��افتن ق�درت ب��ازهم بیش�تر ی�افتن هرچه بیشتر والیت مطلق�ه فقی�ه و

مافیا ه��ا و س�رعت گ��رفتن تح��ول س�پاه ب��ه ی�ک ح��زب سیاس�یمسلح و صاحب بخش عمدۀZ اقتصاد کشور، گشت؛

29

● دوره عدالت گستری احم��دی ن��ژاد ش��د و در پای��ان این دوره  این امید نیز برباد رفت. نابرابری ها بیشتر و فساد ه��ا عظیم ت��ر شدند. و حکومت جانشین گفت در دوره حک��ومت احم��دی ن��ژاد،

میلیارد دالر »گم شده است«. و۱۰۰ ● و روحانی حکومت خ��ود را حک��ومت اعت��دال و امی��د خوان��د و 

حاصل کارش قرارداد وین و تشدید سرکوبی است که او توانا به کاستن از شدت آن نیز نیست. او بودجه ای با کس��ری عظیم ب��ه

تومان نزدی��ک۴۰۰۰مجلس برده است و قیمت دالر دارد به مرز می ش��ود و حجم نقدین��ه دو براب��ر و نیم دوره احم��دی ن��ژاد می

درصد خانوارها،۲۴گردد و، در حکومت او، مسئولی می گوید حتی یک فرد شاغل نیز ندارند.

در امریکا، ترامپ به ریاست جمهوری رسیده اس��ت و بن��ابر     ض��دیت ب��ا »ای��ران« دارد و س��خن از س��خت ت��ر ش��دن ش��رائط خ��ارجی کش��ور اس��ت. ام��ا آی��ا رژیم می توان��د امی��د جدی��دی برانگیزد؟ اگر به آخ��ر خ��ط رس��یده باش��د و نتوان��د امی��د جدی��دی برانگیزد، چه می کند؟ همان کار که گربه وقتی در تنگنا قرار می

گیرد: چنگ می اندازد. 

خامنه ای، محمد رضا نق��دی را از فرمان��دهی بس��یج برکن��ار و☚ یک معت��اد ب��ه س��رکوب گ��ری ب��ه اس��م غالمحس��ین غیب پ��رور را جانشین او کرد. به نقدی یک مقام غیر فعال در سپاه داده اند ت��ا در وقت خود، یکسره کنار گذاشته ش��ود. بن��ابر اطالع واص��ل ب��ه انقالب اسالمی در هجرت، عالوه ب��ر آم��ادگی ب��رای روی��ارویی ب��ا جنبش های اعتراضی، مسئلۀZ جاسوس��ی ن��یز هس��ت. غیپ پ��رور تنها مواضع تند نیست که اتخ��اذ می کن��د )تهدی��د مفتش��ان آژانس بین المللی انرژی اتمی ک��ه هرگ��اه ب��رای بازرس��ی از تأسیس��ات نظامی پرچین قدم در آن گذارند، ب��ا گلول��ه از آنه��ا اس��تقبال می

« نجس هستند و...(، بلک��ه از س��رکوب ۸۸شود و یا سران »فتنه گره��ای بن��ام رژیم والیت مطلق��ه فقی��ه اس��ت. در ف��ارس ب��ه سرکوبگری مشغول ب��ود و مطه��ری هم، در س��فر ب��ه ش��یراز، از کتک مأموران او در امان نماند. اما م��أموریت او چیس��ت؟ پاس��خ این پرسش را این قسمت از پیام تبریک »سردار رحیم صفوی«،

می دهد:۱۳۹۵ آذر ۲۰مورخ ● اکنون ک��ه دش��منان از ض��ربه زدن ب��ه ملت و نظ��ام جمه��وری اسالمی ایران از طریق تحمیل جنگ و فشار خارجی نا امید شده

اصلی دشمن در ضربه زدن به اند و نفوذ به یکی از راهبرد های 30

اساس جمهوری اسالمی ایران تبدیل شده است، یقینا انتظ��ارات فرمانده معظم کل قوا در حکم انتسابی جنابعالی نشان از عمق

معظم ک��ل ق�وا در م�دیریت کالن درایت و ت�یز بی��نی فرمان�دهی جمهوری اسالمی ایران و رصد مسیر پر ف��راز و نش�یب انقالب و

دارد و ن��یز تع��یین کنن��ده خ��ط مش��ی ه��ا و  حPPوادث پیش روسیاست های کالن سازمان بسیج می باشد«.

و پاسخ دیگر را این واقعیت می دهد:       ۶۴وزارت کشPPور می گویPPد: در سPPال جPPاری،   مقام ●

درصد به اعتراضات اجتمPاعی افPزوده شPده اسPت. بPر درصد افPPزوده شPPده۶۹جنبش های اعتراضی کارگران

است. و باز ● در دانشگاه ها جنبش های اعتراضی بوم و رنگ سیاسی خود 

را نشان نیز می دهند. ک��ه ت��دارک دی��ده می فتنۀR جدیPPدی● کیه��ان ش��ریعتمداری از

شود، سخن می گوید. »جنگ نPPرمی کPPه در آن● جعفری، »فرمان��ده« ک��ل س��پاه،

را مهمترین تهدید می انگارد.قرار داریم« ● همراه ب��ا خ��بر دادن از »ح��وادث پیش رو« و »فتن��ه جدی��د«، 

واواک و سپاه هم مرتب خبر از دستگیری انتحاری ه��ای داعش��ی و کشته شدن عناصر مسلح در شرق و غرب کش��ور می دهن��د و

در اهواز، انفجاری عظیم روی می دهد و ... و ● محمد شریعتمداری، معاون اجرایی حسن روح��انی می گوی��د: مجلس و قوه قضائیه در تصمیمات دستگاه های دولتی »مداخلPPه« می کننPPد کPPه نتیجPPۀR آن » قفPPل همPPۀR امPPور

است.کشور« 

پس از آنکه شایع شد خامنه ای دچار سکته قلبی شده اس��ت،☚ تلویزی��ون رژیم دی��دار هی��أت ع��راقی را ب��ا او پخش ک��رد. یع��نی شایعه راست نبوده است. اما راست نبودن شایعه یک امر است و ناتوانی جسمی او به پرداختن به امور، آنهم همۀZ امور، یک امر دیگر اس�ت. دومی ام��ر واق��ع اس�ت و همین ام��ر واق��ع، از زب�ان جعفری، »فرمانده« کل س��پاه، کم رن��گ ش��دن والیت فقی��ه ن��ام می گیرد و او توضیح می دهد: »مهمترین تهدی��د علی��ه انقالب در

یعنی جنگ نPPرمیعرصه سیاسی، فرهنگی و اقتصادی است، و بخشی از این جنگ از س��وی دش��منانکه در آن قرار داریم

امPPPا سPPPربازان وخ���ارجی ه���دایت و پش���تیبانی می ش���ود، 31

و م��ا بای��د ب��دانیم این��ان چ��هفرماندهان آن در داخل هستندکسانی هستند«.

بدینسان، رژیم ترس خود را از جنبش همگانی نمی پوشاند.     بخصوص که جنبش همگانی بی نیاز ب��ه خش��ونت، بمثاب��ۀZ راهک��ار ورود مردم کشور، این بار، آگاه و عام��ل ب��ه حق��وق خ��ویش، ب��ه صحنۀZ مسئولیت، بمنزلۀZ شهروندان حقوقمند، پذیرفته می شود. البته به استثنای وابس��ته ه��ا ک��ه چش��م ب��ه مداخل��ۀZ بس��ا نظ��امی امریکا و اسرائیل دوخته ان��د ت��ا مگ��ر ای��ران وی��ران، تحوی��ل آنه��ا

گردد. 

بن بست تغییر رژیم در مدار بسته: ❋  انقالب ایران بخاطر آن انجام شد که نخواست استبداد فاسد   

را با استبداد صالح جانشین کند. زیرا تجربه های تاریخی پرشمار که وجدان تاریخی مردم ایران درس های آنها را در خود دارد، به مردم این سرزمین می آموزند که اس�تبداد ص��الح هیچگ��اه وج��ود خارجی پیدا نکرده است؛ زیرا ممکن نبوده اس��ت. ق��درت ک��ه از ویرانگری و مرگ آوری پدید می آید، کجا می تواند ص��فت ص��الح بجوید؟ با وجود هشدار وجدان ت��اریخی و آزادگ��ان آگ�اه، اس�تبداد باز سازی شد و بازسازی کنندگان بدان ص��فت ص��الح ن��یز دادن��د. ۸در این بازس��ازی، ق��درت خ��ارجی، از راه گروگ��انگیری و جن��گ

س��اله، ش��رکت مس��تقیم داش��ت. ب��دون این ش��رکت مس��تقیم، میسر نمی شد.۶۰کودتای خرداد

  استبدادی که بدینسان بازسازی ش��د و عن��وان والیت مطلق��ه   

فقی��ه را جس��ت، ب��ا پیش گ��رفتن سیاس��ت س��تیز )در ظ��اهر( و سازش )درپنهان(، به دو طرف، امکان داد ک��ه نظری��ه »دش��منی ذاتی و ت��اریخی« را بس��ازند و راهنم��ای سیاس��ت ه��ای داخلی و خارجی خ��ود کنن��د. بن��ابراین نظری��ه اس��ت ک��ه اس��الم س��تیزی و اسالم هراسی و ایجاد جنگ شیعه و سنی، وسیلۀZ کار غ��ربی ش��د که اینک در م�وقعیت ت��دافعی اس�ت. قس��متی از گفتگوه�ای بس گویا و افشاگر نظری��ۀZ راهنم��ای سیاس��ت خ��ارجی امریک��ا را ک��ه می��ان مش��اور ت��رامپ و نویس��ندۀZ اس��الم س��تیز و ای��ران س��تیز امریکایی انجام گرفته است، ب��ه نق��ل از مقال��ۀZ علی نص��ری می

آوریم: 

32

● استیو بانون مشاور ارشد ترامپ خط��اب ب��ه راب��رت اسپنس��رTheنویسندۀZ کت��اب Complete Infidel’s Guide to Iran

)راهنمای کامل ایران برای کفار(: ت��و در این کت��اب ف��وق الع��اد ه ات به شدت از دولت اوباما برای م��ذاکرات ب��ا ای��ران انتق��اد می کنی. اما به غیر از این، ما را در مورد »جه��ان س��نی« و دش��منی سنی ها با ایران نیز راهنمایی می ک��نی. س��ؤال اولم این اس��ت: آیPPا یPPک اسPPتراتژی مفیPPد بPPرای غPPرب این نیسPPت کPPه بگذاریم یک جنگ فرسایشی میان ایران شیعه و جهPPان سنی راه بیافتد و هر دو طرف، خون همدیگر را بریزند

و ما عقب بنشینیم؟ 

۸ ای��ران و ع�راق ۱۹۸۰٭ رابرت اسپنسر: چرا ک�ه ن��ه؟! در ده�ه سال با هم جنگیدند

  ● استیو بانون: …بله یک جنگ بی رحمان��ه! این نکت��ه در رس��انه های غربی خیلی بازتاب نداشت، اما جنگ شان تقربیا مث��ل جن��گ اول جهانی بود؛ سنگر به سنگر. می دانی هر دو طرف چه تعداد

تلفات داشتند؟ 

٭ رابرت اسپنس��ر: "ع��دد دقیقش را نمی دانم، ام��ا تلف�ات ف��وق العاده باال ب��ود! حک��ومت ای��ران در آس��تانۀZ س�قوط ب��ود و ص��دام

نکتۀR مهم اینجاسPPتحسین هم مشکالت خودش را داشت. و که، در طPPول آن مPPدت، هیچ کPPدام شPPان مPPزاحم غPPرب نمی شPPدند. پس ایPPرادش کجاسPPت؟ مPPا نمی تPPوانیم جلPPوی تنفPPر بین شPPیعه هPPا و سPPنی هPPا را بگPPیریم. مسPPPئولیت کشPPPورهای غPPPربی فقPPPط حفPPPظ امPPPنیت

شهروندان خودشان است". در این گفتگو، اسپنس�ر م�دعی اس�ت ای��ران دش�منی ذاتی و   

ت��اریخی ب��ا غ��رب دارد. مع��نی س��خن او روش��ن اس��ت: وق��تی دشمنی، ذاتی و تاریخی است، ج��ز ب��ا از بین رفتن دش��من، رف��ع شدنی نیست. او مدعی است در طول تاریخ، ای��ران ح��تی یکب��ار تن به صلح با غ��رب ن��داده اس�ت. واقعیت این اس�ت ک��ه م��زدور

-postق��درت م��دارانی چ��ون اسپنس��ر، زب��ان »پس��ا حقیقت« )véritéبکار می برد. او امرهای واقع را وارونه می کند، چرا که )

از حمله اسکندر به ایران تا ام��روز، این غ��رب ب��وده ک��ه هم��واره متجاوز به ایران بوده است. چرا که جنگ ابتدایی را غ��رب ابتک��ار

33

کرد و در پایان ق��رن بیس�تم و آغ�از ق��رن بیس��ت و یکم، ب��وش و حکومت او بود که این جنگ را »دکترین ب��وش« گردان��د. وگرن��ه، در ق��رآن، جن��گ ابت��دایی نیس��ت. ص��لح، حقی از حق��وق انس��ان است. جنگ با هدف مسلمان کردن نیز ناقض اصل »ال إکراه فی

الدین« است. با وجود این، زمینه ساز نظریۀZ »دشمنی ذاتی و ت��اریخی«،      

تقدیس خش�ونت توس�ط خمی�نی، و نظری��ه س�ازی درب�ارۀZ جن�گ ابت��دایی توس��ط مص��باح ی��زدی، و »فت��وی« دادن ب��ر ج��واز جن��گ ابتدایی توسط خامنه ای، هستند. وگرنه، جنگ عراق با ایران می

ب��ه پای��ان۶۰توانست روی ندهد و بر فرض روی دادن، در خرداد برسد. اما چون به سود انگلستان و غ��رب ب��ود )ق��ول آلن کالرک وزیر دفاع انگلستان( و بازسازی اس�تبداد در ای��ران را ممکن می

اسپنسر نیز همان واقعیت– سال ادامه یافت. ۸کرد، بمدت که جنگ به سود غرب بود و هست- را باز می گوید.

  بدین قرار، دو طرف، امریکا و ایران، در یک مدار بسته قرار     

گرفته اند. هر دو طرف، »دشمنی ذاتی« را ت��وجیه گ��ر م��وقعیت خود در این مدار کرده اند. در این مدار، هر تغی��یری، ادام��ۀZ رژیم می شود، یا در این ش��کل، و ی��ا در ش��کل ه��ای دیگ��ر. ای��ران، از پایان صفویه بدین سو، شکل ه��ای گون��اگون اس��تبداد وابس��ته را بخود دیده اس��ت: وابس��تگی دو جانب��ه )قاجاره��ا(، وابس��تگی ی��ک جانبه توأم با باج دادن به ط��رف دیگ��ر )پهل��وی ه��ا و رژیم والیت فقیه(. بنابر تجربه ها، در مدار بستۀZ رابط��ۀZ ق��وا می��ان دول��تی ب��ا موقعیت مسلط با دولتی با موقعیت زیر سلطه، دومی است ک��ه ویران می شود و در خطر تجزیه می افت��د. چنانک��ه ای��ران اس��ت

 که بطور مداوم در معرض ویرانی و تجزیه است. عم��ل تجربه ها درس دیگری نیز می آموزند: هرگ��اه بن��ابر       

کردن در مدار بس��ته ب��ا ه��دف جانش��ین ک��ردن ش��کل دیگ��ری از قدرت با شکل کنونی آن ک��ه والیت مطلق��ه فقی��ه اس��ت، باش��د، جنبش همگ��انی غ��یر ممکن می ش��ود. جانش��ینی، ب��دون جنبش مردم، از راه کودتا ممکن می شود )سه کودتا، کودتای رضا خان،

(.۶۰ مرداد و کودتای خمینی و دستیاران او در خ��رداد ۲۸کودتای چون مردم کشور حقوق شهروندی، بنابراین حق حاکمیت را ب��از نمی یابند، جانشین، جز استبداد وابس��ته ای ک��ه عام��ل وی��رانی و

سقوط ایران می گردد، از کار در نمی آید. 

34

چگونه می توان بن بست را گشود؟:❋ درس جنبش های ناکام و کامیاب کدام ها هستند؟:      ۱Zدرس اول و مهم جنبش ه��ای ناک��ام این اس��ت: در مح��دودۀ .

رژیم، هر جنبشی محکوم به شکست است. چنانک��ه جنبش ه��ای دوران پهل��وی و دوران والیت مطلق��ه فقی��ه، هم��ه ب��ه شکس��ت

انجامیدند. و  . درس دوم و باز مهم جنبش های ناک��ام این اس��ت: جنبش ه��ا،۲

خواه مسلحانه و خواه غیر مسلحانه، در بیرون رژیم و وابسته به قدرت های خارجی، هیچگاه به نتیج��ه نیانجامی��ده ان��د؛ از اس��باب قوت گرفتن رژیم و البته باج گذاری بیشتر آن نیز شده اند. زی��را وجدان همگانی مردم کشور، اینگونه جنبش ها را محکوم و عمل

رژیم را در سرکوب آنها تصویب می کند.  . درس بس���یار مهم تجرب���ۀZ جنبش ه���ای کامیب���اب )از جنبش۳

( این ۱۳۵۷تنبکاکو ت��ا ملی ک��ردن ص��نعت نفت و از آن ت��ا انقالب است: در جنبشی بر اصول استقالل و آزادی، وقتی قدرت ه��دف نیس��ت، اس��تقالل و آزادی ه��دف و روش راهک��ار موف��ق اس��ت، بشرط آنکه دستکم نیروی محرکۀZ سیاسی توانمن��دی ت��ا رس��یدن

به هدف و بنای ایران مستقل و آزاد، در صحنه حاضر باشد. نس��ل ج��وان ام��روز ای��ران، بخص��وص جوان��ان دانش��گاهی و    

دانشجو که مشاهده می کنند جهانی شدن ادعایی سرمایه داری، جز منابع و نیروهای محرکه جهان را به تصرف ماوراء ملی ها در آوردن نب��ود و نش��د، بیش��ترین مس��ئولیت را در جهت دادن ب��ه جنبش های ایرانیان دارند. هرگاه ق��رار ب��ر تح��ول از اس��تبداد ب��ه دموکراس��ی ب��ر اص��ول اس��تقالل و آزادی باش��د، نی��از ب��ه جنبش همگانی توان��ا ب��ه خش��ونت زدایی و برخ��وردار کنن��دۀZ ایرانی��ان از

حقوق شهروندی دارد. رژیمی در موقعیت تسلیم، از جنبش مردم ایران می ترسد      

و اینک ترس خود را آشکارا اظه��ار می کن��د. بن��ابراین، بیش��ترین مراقبت را باید کرد ک��ه جنبش ه��ای اعتراض��ی ب��ه ه��رز نرون��د و یأس همگ��انی را تش��دید نکنن��د. ره��ا ک��ردن ای��ران از جن��گ ه��ای شش��گانه، ره��ا ش��دن از وی��رانی روزاف��زون و رهان��دن وطن از خطری است که حیات ملی آنرا تهدید می کن��د. وج��دان همگ��انی

35

می باید با شدت تمام وابستگان ب��ه بیگان��ه را محک��وم و مط��رود شناسد، تا مگر جنبش همگانی بی خطر میسر بگردد.

وضعیت سنجی یکصد و بیست و نهم: حقوق شهروندی مجازی بجای واقعی؟

2016 دسامبر 22 برابر 1395 دی 2

»منشور حقوق شهروندی« که روحانی امضاء و منتشر ک��رد، با متن پیشین بسیار متفاوت است. باوجود این، حقوق شهروندی را در بر ندارد. در حقیقت، متن جدید، دو قس��مت دارد: قس��مت اول مجموعه ای از مواد است که ان��واع »حق��وق«، از موض��وعه )اساسی و عادی(، و موادی از حقوق انس�ان مقی�د ب�ه ش�رط، و نیز الحقوق را در بر می گ��یرد، و قس��مت دوم، تقریب��ا ب��ه هم��ان حجم قسمت اول، واجد مأخذ اس��ت. مأخ��ذ ه��ا ک��دامها هس��تند؟

اینها هستند:

36

 ● اصول قانون اساسی رژیم و

● قانون مدنی و● قانون مطبوعات مصوب مجلس همین رژیم

● قانون دسترسی به اطالعات مصوب مجلس همین رژیمسند تحول بنیادین آموزش و پرورش ●

● راهبردهای ملی مصوبۀZ نقشۀZ مهندسی فرهنگی کشور● و...

  بPPدین قPPرار، پرسPPش اول این می شPPود: هرگPPاه     

حقوق سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فPPرهنگی هPPر شهروند ایرانی در این مأخذ مندرج هسPPتند، چPPرا اجPPرا نشPPده اند، و چPPه نیPPاز بPPه گPPردآوری آنهPPا و نهPPادن نPPام منشور بر آنها است؟ پرسش دوم این می شود: وقPPتی مPPواد این منشPPور در مأخPPذ قPPانونی وجPPود دارنPPد، چPPرا فقط قوۀR مجریه خود را ملزم به اجرای آنها می کنPPد؟ چرا مجموعۀR دولت ملزم به اجرای آن نیست. چرا پیش از این اجرا نشPPده انPPد؟ و سPPؤال سPPوم این می شPPود: قPPوۀR مجریPPه کیسPPت؟ چPPون آن بخش از این قPPوه کPPه متجاوز به حقوق انسان و حقPPوق شPPهروندی و حقPPوق طبیعت و حقوق ملی است، در اختیار روحانی و هیPPأت وزیران او نیسPPت. نیروهPPای مسPPلح از اختیPPار حکPPومت خارج هستند. واواک و دیگر دستگاه هPPای جاسوسPPی و سPPرکوب از اختیPPار حکPPومت خPPارج هسPPتند. دسPPتگاه تبلیغاتی از اختیار حکومت خارج است و حکPPومت حPPتی توانا به تبلیغ »منشور حقوق شPPهروندی« نPPیز نیسPPت. بخش بزرگی از اقتصاد در ید بخش دولتی هم از اختیار حک��ومت

خارج است. به این پرسش ها، روحانی باید پاسخ بدهد. اما اگر پرسش       

ها طرح نشده و پاس��خ نی��افته ان��د، ب��دین خ��اطر اس��ت ک��ه رژیم والیت مطلقه فقیه، یعنی حاکمیت مطلق قدرت بر جان و مال و ن��اموس م��ردم. در این رژیم، هیچ ش��هروندی، و بیش��تر از هم��ه،Zرهبر«، از حقوق شهروندی نمی تواند برخوردار بگردد. سیطرۀ« والیت مطلقۀZ فقی��ه، در »منش��ور حق��وق ش��هروندی«، در ش��کل

حاکمیت قدرت بر حقوق، به طور شفاف قابل مشاهده است: 

37

در این منشور، حاکمیت قدرت ناقض حق، بر حق❋لحاظ شده است:

  اص��ل ب��ر این اس��ت ک��ه حق��وق )حق��وق انس��ان، و حق��وق     

Zشهروندی او، و حق��وق ط��بیعت، و حق��وق ملی، و حق��وق بمثاب��ۀ دولت به ترتی��بی س��ازمان عضو جامعه جهانی( پذیرفته گردند، و

پذیرد )دولت حقوقم��دار(، و ن��یز نظ��ام اجتم��اعی – اقتص��ادی ب��ه گونه ای باز و تحول پذیر باش��د ک��ه ه��ر انس��ان بمثاب��ۀZ انس��ان، و بمنزلۀZ شهروند، از حقوق خ��ویش برخ��وردار بگ��ردد. هرگ��اه ک��ار وارونه شود، یع��نی نخس��ت س��ازماندهی دولت ب��ر مح��ور ق��درت انجام گیرد، و دولت و قشرهای صاحب امتیاز مانع از باز و تحول

دس�ته حق�وق، در۵پذیر ش�دن نظ��ام اجتم�اعی ش�وند، ول�و ه�ر اص��ولی روش��ن و بی نی��از از تعب��یر و تفس��یر ت��دوین ش��وند، برخ��ورداری ش��هروندان از حق��وق خ��ویش ن��اممکن می گ��ردد. چنانکه اگر رژیم والیت مطلقۀZ فقیه، بطور کامل عینیت پیدا کند، هیچ ایرانی از هیچ حقی برخوردار نمی شود. در »منشور حق��وق شهروندی« روحانی، بر حاکمیت والیت مطلقۀZ فقی��ه ب��ر حق��وق،

در این و آن بیان، مرتب تأکید می شود. یک چند از موارد:  . م��اده ی��ک »منش��ور« می گوی��د: ش��هروندان از ح��ق حی��ات۱

این حق را نمی تPPوان از آن هPPا سPPلب کPPرد،برخوردارند. نویسندگان »منشور« از ح��ق خ��الی، ومگر به موجب قانون.

از والیت مطلقۀZ فقیه )مسلط بر جان و مال و ناموس مردم( پر بوده اند. بدان حد که از خ�ود ن�یز نپرس�یده ان��د: مگ��ر ن�ه ق�انون گذار باید تابع حق باشد، و حق وضع قانون ناقض ح��ق را ن��دارد؟ پس چگون��ه ممکن اس��ت ق��انونی وض��ع ش��ود و ش��هروندان و ی��ا

شهروندی را از حق حیات محروم کند؟ از قرار، نویسندگان »منشور«، جرائمی را در ذهن داش��ته       

اند که مجازات آنه�ا در رژیم والیت مطلق�ۀZ فقی�ه، اع�دام اس�ت. غیر از اینکه قوانینی کPPه مجPPازات اعPPدام را مقPPرر می کنند، ناقض حق حیات و فاقد اعتبار هستند، نمی توان جرم و جنایتی را کPه مجازاتشPان اعPدام اسPت در سPPر داشPPت و اجPPازۀR عPPام سPPلب حPPق حیPPات را بPPه قPPانون،

نویس��نده ی��ا نویس��ندگانبنPPابراین بPPه قPPانون گPPذار داد. »منشور« می باید می دانس��تند ک��ه مج��ازات اع��دام هم، من��وط است ب��ه ارتک��اب ج��رم. بن��ابر ق��ول جانب��داران مج��ازات اع��دام،

38

مرتکب جنایت یا خیانت، خود، خویشتن را از حق حی��ات مح��روم کرده است. اینست ک�ه ق��انون گ�ذار، ق��انون ب��رای س�لب حی�ات وضع نمی کند، بلکه قانون برای مجازات کردن مج��رم وض��ع می

کند. ۲ Zمنش��ور« می گوی��د: زن��ان حق دارن��د در سیاس��ت ۱۱. م��ادۀ«

گذاری، قانون گذاری، مدیریت، اجرا و نظارت، مشارکت فعال و و بر اساس موازین اسPPالمی از فرصPPت تأثیر گذار داشته

«.های اجتماعی برابر برخوردار شوند اگر اینگونه مشارکت حق است، الجرم اسالم بدین خاطر که     

خود را دین حق می دان��د، آن را پذیرفت��ه اس��ت. بن��ابراین، مقی��د کردن حق به »موازین اسالمی«، غ��یر از مقی��د ک��ردنش ب��ه قی��د قدرت )والیت مطلق��ه فقی��ه( چ��ه می توان��د باش��د؟ این م��وازین ک��دام ه��ا هس��تند؟ ن��ه در ق��انون اساس��ی رژیم، و ن��ه در این »منشور« که تکرار آن قانون و قوانین ع��ادی اس��ت، تع��ریفی از این موازین وجود ندارد. اما چه کسی این موازین را می س��نجد؟ کسی که والیت مطلقه دارد؟ در هر جای جهان، هرب��ار ک��ه حقی مقید می شود، و مقید کننده نامعلوم است، مقید کنندۀZ نامعلوم، گویای مبسوط الید بودن کسی است که ق��درت در او متمرک��ز و بزرگ می شود. چنانکه هر زمان ولی فقی��ه الزم ببین��د ک��ه زن��ان ح��ق سیاس��ت گ��ذاری و... را، یکج��ا، ندارن��د، بن��ابر »م��وازین اسالمی«، زن��ان از پ��رداختن ب��ه آنه��ا ممن��وع می ش��وند. چنانک��ه خمینی گفت والیت به زنان نمی رسد، و م��انع ش��د اص��ل ق��انون اساسی تصریح کن��د زن و م��رد می توانن��د ب��ه ریاس��ت جمه��وری

انتخاب شوند.  این »منش���ور« می گوی���د: »آزادی ه���ای ف���ردی و۱۲. م���اده ۳

عمومی ش��هروندان مص��ون از تع��رض اس��ت. هیچ ش��هروندی را محPPدود کPPردن ایننمی ت��وان از این آزادی ه��ا مح��روم ک��رد.

آزادی هPPا تنهPPا بPPه قPPدر ضPPرورت و بPPه مPPوجب قPPانون،«.صورت می گیرد

بنابر اینکه آزادی حق است، از اسPPتقالل کPPه حPPق       دیگPPری اسPPت، جPPدایی ناپPPذیر اسPPت. این دو حPPق، از حقوق دیگر انسان و حقوق شهروندی و حقوق ملی و نیز حقPPوق مPPردم ایPPران بمثابPPۀR عضPPو جامعPPۀR جهPPانی، جدایی ناپذیر هسPPتند. از قPPرار، نویسPPندگان »منشPPور«

39

نمی دانسته اند که در هستی آفریده، محدود کننPPده ای جز قدرت )= ترکیب زور با نیروهای محPPرکه ای کPPه در روابط قوا بکار می رود( وجود ندارد. بنابراین، قانونی که آزادی را محدود می کند را قانون گPPذاری می توانPPد

وضع کند که خدمتگزار قدرت است. بسا باشند خوانندگانی که بپرس��ند: ی��ک رش��ته »آزادی ه��ا«     

هستند که نمی توانند نامحدود باش��ند، مث��ل آزادی انتخ��اب ش��غل در یک جامعه، و یا آزادی تش��کیل اجتماع�ات و اح��زاب و ... . ب��ه

این خوانندگان یادآور می شود که، . اختیار عضو یک جامعه، غ��یر از آزادی اس��ت. ب��ا وج��ود این،۳.۱

گرچه اختیار را کمبود امکان ها محدود می کن�د. ام�ا اص�ل را ب�ر این نباید گذاشت که اختیار انسان ها به ض��رورت مح��دود اس��ت. زیرا اگر بنا را بر محدود کردن انسان ها بگذاریم، درجا، اختیار را تابع ضد آن، یعنی ق��درت مح��دود کنن��ده، ک��رده ایم. اص��ل را ب��ر عدالت بمثابۀZ میزان باید گذاشت، تا که از هر امکانی، به اندازه،

در اختیار شهروندان قرار گیرد. . هرگاه هر شهروند بدان��د ک�ه آزادی او از اس�تقاللش ج��دایی ۳.۲

ناپذیر است، درجا، دریافته است که تخریب گری را روش ک��ردن و زب��ان ق��درت بک��ار ب��ردن، نخس��ت او را از اس��تقالل و آزادی خویش محروم می کن�د. بن�ابراین، اص�ل را ب�ر اس�تقالل و آزادی نامح��دود )معیت انس��ان ب��ا خ��دا( بای��د گذاش��ت و روش ه��ای برخ��ورداری عق��ل از خ��ودانگیختگی و ن��یز زب��ان آزادی را بای��د آموخت تا که قدرت، انسان ها را از خودانگیختگی )= استقالل و

آزادی( در اندیشیدن و بیان، محروم نکند. بدین قرار، کار قانون گذار، وقتی قانون ترجمPPان     

حقوق ذاتی می شود، این است کPPه، بPPا وضPPع قPPانون، موانع برخورداری شهروندان از استقالل و آزادی شان

را از میان بردارد.  می گوی���د: »ه���ر ش���هروندی از ح���ق آزادی بی���ان۲۶. اص���ل ۴

برخوردار است. این حق باید در چارچوب حدود مق��رر در ق��انون اعمال شود. شهروندان حق دارند نظ��رات و اطالع��ات راج��ع ب��ه موض��وعات مختل��ف را ب��ا اس��تفاده از وس��ایل ارتب��اطی، آزادان��ه جستجو، دریافت، و منتشر کنند. دولت باید آزادی بیان را به طور خ��اص در عرص��ه ه��ای ارتباط��ات گ��روهی و اجتم��اعی و فض��ای

40

مجازی، از جمله روزنامه، مجله، کتاب، سینما، رادیو، تلویزیون وشبکه های اجتماعی و مانند این ها طبق قوانین تضمین کند«.

چارچوب حPPدود مقPPرر در. تعلیق ح��ق آزادی بی��ان، ب��ه »۴.۱ «، یعنی تعلیق به محال. چنانکه، در ایران ام��روز، »زب��انقانون

سرخ سر سبز می دهد برباد«. نویسندگان »منشور«، یکی از دو کلم��ۀZ چه��ار چ��وب و ح��دود را ک��افی ندی��ده، و قی��د »چه��ارچوب

ق��انون۲۴ح��دود« را ب��ه قلم آورده اس��ت! چ��را؟ زی��را اص��ل اساس��ی، ن��ه ش��هروند، ک��ه نش��ریات و مطبوع��ات را »در بی��ان مط��الب« آزاد دانس��ته اس��ت، و این آزادی را ن��یز س��خت مقی��د گردانده است: »مگ��ر آنک��ه مخ��ل ب��ه مب��انی اس��الم و ی��ا حق��وق عمومی باشد«. این قید را نیز کافی ندیده مقرر کرده اس��ت ک��ه »تفصیل را قانون معین می کند«. و قانون، قانون مطبوع��ات از کار درآمده که در ش��مار خفق��ان آورت��رین ق��وانین مطبوع��ات در جهان ام��روز اس��ت. طرف��ه اینک��ه هرج��ا هم روزنام��ه نگ��اران را نتوان ب��ه اس��تناد همین ق��انون خفق��ان آور، از ک��ار ب��از داش��ت و روانۀZ زندان کرد، به استناد »مخل به مب��انی اس��الم«، ن��ه تنه��ا از

»بیان مطالب« محروم می کنند، که روانۀZ زندانش می سازند. ، شهروندان حق دریافت نظ��رات۲۶. بنابر قسمت دوم ماده ۴.۲

و اطالعات راجع به موضوعات مختلف را نه مس��تقیم )ک��ه حقی از حقوق انسان است(، که با اس��تفاده از وس��ائل ارتب��اط جمعی دارند. اما این وسائل ارتب��اط جمعی ن��یز اوال در اختی��ار حک��ومت )= قوۀZ اجرایی( نیستند، و ثانیا مقی��د ب��ه قی��د »ق��وانین« ک��ذایی

هستند. بدین قرار، هرگاه نویسندگان »منشور«، بجای باز      

نویسی موادی که در قPPانون اساسPPی و قPPوانین عPPادی آمده اند، به شماره کردن قید های آمده در این قPPوانین می پرداختند و به مردم ایران راست می گفتند، یعPPنی می گفتنPPد: بPPاوجود این قیPPدها، هیچ ایPPرانی از حقPPوق خویش برخوردار نمی شود، هشPPدار بPPه حقی را تکPPرار کرده بودند و با توجه به این واقعیت که روحانی رئیس جمهPPPوری در رژیم والیت مطلقPPPۀR فقیPPPه اسPPPت و در انتخابات غیر آزاد، بنابراین، مهندسی شPPده، این مقPPام

را یافته است، چنین کاری، کاری تاریخی بشمار بود.

۵ Zمنش��ور می گوی��د: » ح�ق ش�هروندان اس�ت ک�ه ب��ه۳۰. م��ادۀ مؤسسPPاتاطالعات عمومی موج��ود در مؤسس��ات عم��ومی و

41

خصوصی ارائه دهندۀR خدمات عمومی دسترسی داشته باشند. همPPۀR دسPPتگاه هPPا و نهادهPPا موظPPف بPPه انتشPPار

و مورد نیاز جامع��همستمر اطالعات غیر طبقه بندی شدهمی باشند«.

. از حق��وق انس��ان یکی ح��ق اطالع ی��افتن اس��ت. این ح��ق،۵.۱ جریان آزاد اندیشه ها و دانش ه��ا و فن ه��ا و هنر ه��ا و داده ه��ا و اطالع��ات در ه��ر چه��ار بع��د سیاس��ی و اقتص��ادی و اجتم��اعی و فرهنگی، و ن��یز داده ه��ا و اطالع��ات راج��ع ب��ه ط��بیعت و محی��ط زیست را ضرور می کند. این جریان آزاد اس��ت ک��ه بای��د برق��رار گردد. شهروندان حق دارند تا حک��ومت و دس��تگاه اداری ب��ه آنه��ا راس��ت بگوین��د، و راس��ت نمی گوین��د. مهم ت��رین و آش��کارترین نمونۀZ دروغگویی، بودج��ۀZ دولت اس��ت. این بودج��ه ب��ه تاریکخان��ه می ماند. کدام شهروند می تواند حتی از این واقعیت سر درآورد که ردیف های بودج��ه، واقعی هس��تند، ی��ا خ��یر؟ درآم��دها راس��ت هستند، یا خیر؟ هزینه ها واقعیت هستند، یا ن��ه؟ مب��الغ اختص��اص

یافته در ردیف های معین شده، صرف می شوند، یا نه؟ . تازه، این حق، مقید است به قید »اطالعات غیر طبقه بندی۵.۲

ش��ده«. معن��ای این قی��د اینس��ت ک��ه م��ردم ای��ران از داده ه��ا و اطالع��ات ض��رور ب��رای زن��دگی حق��وق من��د، مح��روم هس��تند.

بخصوص که، حکPPومت، بخش کوچPPک قPPوۀR مجریPPه بیش نیسPPت.. ۵.۳

بخش بPPزرگ آن کPPه بPPر تمPPامی دولت حPPاکم اسPPت، »دسPPتگاه رهPPبری« و حPPزب سیاسPPی مسPPلح )سPPپاه و بسیج( و دستگاه های اطالعات و جاسوسی و سرکوب و وسائل ارتباط جمعی بخش دولPPتی و نPPیز بخش غPPیر دولتی، از حیطۀR حکومت خارج هستند. معاون اجPPرایی حکومت روحانی بجا گفت، وقتی گفت: دخالت های دو قوۀR مقننه و قضائیه در کار حکومت، آنرا قفل کPPرده و

  مانع از کارش است. ۶ Zمنش��ور« می گوی��د: »ح��ق ش��هروندان اس��ت ک��ه۳۳. م��ادۀ«

آزادانه و بدون تبعیض از امک��ان دسترس��ی و برق��راری ارتب��اط و کسب اطالعات و دانش در فضای مجازی به��ره من��د ش��وند. این حق از جمله شامل احترام به تنوع فرهنگی، زب��انی، س��نت ه��ا و باوره��ای م��ذهبی و مراع��ات م��وازین اخالقی در فض��ای مج��ازی

ایجPPاد هرگونPPه محPPدودیت )ماننPPد فیلترینPPگ،اس���ت. 42

پارازیت، کاهش سرعت یا قطPPع شPPبکه( بPPدون مسPPتند«.قانونی صریح، ممنوع است

  بدین سان تنها برقرار کردن ارتباط با فضای مجازی، مقید با     

قی��د »مس��تند ق��انونی ص��ریح« می ش��ود. از ق��رار، نویس��نده ی��ا نویسندگان »منش��ور« خواس��ته اس��ت و ی��ا خواس��ته ان��د بگوین��د سانسوری که اعمال می شود، مستند ب��ه ق��انون ص��ریح نیس��ت،

ق��انون۲۴زی��را این ق��انون وج��ود ن��دارد. غاف��ل از اینک��ه اص��ل اساسی وجود دارد و »دامنۀZ شرع هم تا بخواهی وسیع اس��ت« و

براحتی می توان، بنام شرع، سانسور کرد!  می پ���ردازد، بی���انگر . در آنج���ا ک���ه »منش���ور« ب���ه اقتص���اد ۷

نئولیبرالیسم و ح��اکمیت س��رمایه ب��ر ک��ار می ش��ود. از م��الکیت شخصی، بمعنای مالکیت انسان بر کار خود نام نیز نمی ب��رد. ن��ام

نابرده، آنرا تابع مالکیت خصوصی، یعنی سرمایه می کند:۷.۱ Zمنشور« می گوید: »شهروندان در ح��ق دس��تیابی۶۸. مادۀ«

به فرصت های اقتصادی و امکانات و خ��دمات عم��ومی و دول��تی انعقاد قراردادها و پیمان های بخش عمPPومی وبرابرند.

دولتی با بخش خصوصPPی و اعطPPای هPPر نPPوع مجPPوز در حوزۀR اقتصادی به شهروندان، باید با رعایت قPPوانین و مقPPررات مربPPوط و رقPPابت منصPPفانه در دسPPتیابی بPPه

فرصت ها و امکانات انجام شود«. غیر از اینکه بخش عمدۀZ اقتصاد در ید سپاه و اموال رهبری     

و بنی��اد مستض��عفان و متولی��ان موق��وفه ه��ا، یع��نی »ره��بر« و کارگزاران او اس��ت، بن��ای این م��اده، ب��ر »رق��ابت منص��فانه« در بخش خصوصی )بنابر اصل مالکیت خصوصی بر سرمایه( است. بدین سان، ماده، بیان کنندۀZ »رقابت کامل« مقرر در لیبرالیس��م نیز نیست. تعریف منصفانه نیز معلوم نیس�ت ک�ه چیس�ت. ب�رای مثال، رقابت سپاه با یک کارفرما، منصفانه اس��ت، ی��ا خ��یر؟ اگ��ر نیست، حکومت را کدام اختیار است که آنرا منصفانه کند؟ ب��دین قرار، اگر هم قصد بر شناسایی بخش خصوص��ی ب��ود و حک��ومت برقرار کردن »رقابت منص�فانه« را برعه�ده می گ��رفت، بای��د از حزب سیاسی مسلح خل��ع ی��د می ش��د. بای��د هرآنچ��ه ب��ه جمه��ور شهروندان متعلق است، از ید »رهبر« و کارگزاران او خ��ارج می گشت. باید تولید، و نه رانت، محور اقتصاد می شد. باید فرص��ت

های فسادها از میان برداشته می شدند.43

. در منشور، از حق ذاتی انسان ک��ه ح��ق او ب��ر ک��ار خ��ویش۷.۲  اس��ت و ل��زوم ت��ابعیت م��الکیت خصوص��ی از این ح��ق، کلمه ای نیست. در عوض، زیر عنوان »حق اقتصاد شفاف و رقابتی«، درZپی تثبیت منزلت سرمایه و مالکیت سرمایه بر ک��ار اس��ت. م��ادۀ

منشور می گوید:۷۱ »دولت فضای قانونمند، شفاف و رقابتی منصفانه را ب�رای      

انجام انواع فعالیت های اقتص��ادی ش��هروندان و ام��نیت س��رمایه گذاری آنها تضمین می کند«.

رقابت، خاص سPPرمایه اسPPت. وگرنPPه برخPPورداری      شهروندان از حق کار و سازماندهی اقتصاد، به ترتیبی که هر شهروند صاحب کار بگردد، نه رقابت، که توحیPPد مساعی شهروندان، در بنای جامعۀR باز و تحول پPPذیری را ایجاب می کند که در آن، هرکس مالک سعی خویش

باشد. 

اسPPت، و نPPه  در قلمPPرو حPPاکمیت، حPPاکمیت قPPدرت ❋ شهروندان. و در قلمرو باور نیز، قدرت بر بPPاور حPPاکم

است: . در آغاز مقدمه، آمده است:۸ »حاکمیت مطلق بر جهان و انسان، از آن خداست و هم او،      

انسان را بر سرنوشت اجتماعی خویش حاکم ساخته اس�ت. هیچ کس نمی تواند این حق الهی را از انسان سلب کند یا در خدمت منافع فرد یا گروهی خاص قرار ده��د. ملت ای��ران این ح��ق را از

طریق اصول قانون اساسی اعمال کرده ...«  زبان عامه فریب و سراسر دروغی بدین وضوح – با آنکه این     

زبان باید ظاهری توانا به پوشاندن ح��ق و حقیقت داش��ته باش��د- ساختنی و بکار بردنی نیست. چرا که، به نقل از ق��انون اساس��ی رژیم، می نویسد: حاکمیت از آن خداوند است و خداون��د انس��انZرا بر سرنوشت خویش حاکم س��اخته اس��ت. یع��نی بن��ابر قاع��دۀ تخلیف، انسان جانشین خداوند در اعمال حق حاکمیت است. ب��ه دنبال آن، نمی نویسد همان ق��انون اساس��ی، این ح��ق را از ملت سلب، و به »فقیه« داده است. می نویسد: »ملت ایران این حق را از طری���ق اص���ول ق���انون اساس���ی اعم���ال می کن���د«. آی���ا نویس��ندگان این »منش��ور« نمی دانن��د ک��ه والیت مطلق��ۀZ فقی��ه

44

»مس��تند ب��ه نص��ب خداون��د و کش��ف توس��ط مجلس خبرگ��ان«، مطلقا ناقض حق ح��اکمیتی اس��ت ک��ه گوی��ا کس��ی نمی توان��د از انس�ان س�لب کن��د؟ اگ��ر هم بگوین��د »ره�بر« را مجلس خبرگ��ان منتخب مردم تعیین می کند، سر سوزنی واقعیت که قائل ش��دن به والیت مطلقه– بق�ول منتظ��ری از مص�ادیق ش�رک – اس�ت را

بنPPابراین، هرگPPاه قPPرار بPPر نوشPPتنتغی���یر نمی ده���د. »منشور« حقوق شهروندی بود، با ابطPPال اصPPل والیت مطلقه و غیر مطلقۀR فقیه، آغاز می گرفت. زیرا حPPق

حاکمیت، پایۀR حقوق شهروندی است. ۹ Zمنش��ور« می گوی��د: »ش���هروندان حق دارن���د از۹۹. م���ادۀ«

امکانات الزم برای مشارکت در حیات فرهنگی خود و همراهی با دیگ��ر ش��هروندان، از جمل��ه در تأس��یس تش��کل ه��ا، انجمن ه��ا، برپPPPایی آیین هPPPای دیPPPنی و قPPPومی و آداب و رسPPPوم

فرهنگی، با رعایت قوانین، برخوردار باشند«. باور کردن و ترک باورکردن، حقی از حقوق انسان     

است. مقید کردن آن به »قوانین« ناقض این حPPق، آیPPا کاری جز بکار بردن زبان فریب است؟ بنابر »قوانینی« کPPه رژیم والیت مطلقPPه فقیPPه مقPPرر کPPرده اسPPت، مجازات ترک باور، مرگ است. آئین های دینی ناساگار با والیت مطلقPPۀR فقیPPه، حPPق حیPPات ندارنPPد. حPPتی یPPکمرجع دینی، حق ندارد خالف رأی »رهبر« فتوی بدهد.

پس، هرگاه قرار بر شناختن حPPق هPPر انسPPان، بPPر      داشتن یا نداشتن باور باشPد، بایPد بPر این حPق تصPPریح می شPPد، و بجPPای مقیPPد کPPردنش بPPه قیPPد »قPPوانین«، قوانین ناقض این حق، ناقض حق و محکPPوم بPPه الغPPاء،

خوانده می شدند. خواننPPدگان خPPود می تواننPPد قیPPود مPPواد دیگPPر را      

شناسایی کننPPد و از خPPود بپرسPPند: تPPا کی زبPPان عامPPه پسPPند و عامPPه فPPریب، بایPPد در ایPPران رسPPمیت و رواج

 داشته باشد؟

45

وضعیت سنجی یک صد و سیم: ایران در آتش فقرها می سوزد

2016 دسامبر 29 برابر 1395 دی 09  این روزها که روزهای سخت زمستان هستند، ن��وعی از ان��واع   

فقر خود را آشکارتر نش��ان می ده��د: برک��ارتن خواب ه��ا، در گ��ور خواب ه��ا اف��زوده می ش��وند. ف��روش دخ��تران عل��نی تر انج��ام

این و آن درصد از جامعه که گرفتار فق��ر س��یاه می گیرد. درباره هس���تند، بحث می ش���ود. در ب���اره بی ک���اری رو ب���ه اف���زایش و آسیب های اجتماعی می نویسند و می گویند. اما از پوی��ائی فق��ر و رابطه آن با پویائی نابرابری و رابطه این دو با پویائی خش��ونت و رابطه این سه با پویائی از رشدماندن، س��خنی بمی��ان نیس��ت. از فقر معنوی ناشی از فقدان اندیشه راهنمائی که بیان اس��تقالل و آزادی باشد و به هر شهروند امکان ده��د ب��ه زن��دگی خ��ود مع��نی

ببخشد، سخنی بمیان نیست:

فقرها و پویائی فقر: ❋ دو تصویر، یکی تصویر زندگی اقلیتی ک�ه ب�اد ق�درت ب�رایش ●�

ثروت می آورد و این ثروت را در تش��خص طل��بی از راه مص��رف بکار می برد و تصویر زنده به گوران، در کنار یکدیگر، فقر معنوی و فک��ری بی مانن��دی را نش��ان می دهن��د ک��ه بس��ا هیچ گ��اه ب��ه این شدت نبوده است. از عوامل عمده این فقر، همدم شدن ض��دین

، مجل��ه ابس��رواتور2016 دس��امبر 27در ایران امروز اس��ت. در که مجل��ه چپ فرانس��ه اس��ت، مص��احبه ای ب��ا ونس��ان دلک��روا، )

Vincent Delecroixبعم��ل آورده اس��ت. او نویس��نده کت��ابی ) Apocalypseاست به نام du politiqueک��ه در س��ال ج��اری

مسیحی انتشار یافته است. متفکر فرانسوی توضیح می ده��د ک��ه در جامعه های غربی، دین با صفت مقدس، ب��ه معن��ای غ��یر قاب��ل انتقاد دارد باز می گردد و این به معنای مرگ دموکراس��ی اس��ت. هم او توض��یح می ده��د ک��ه س��ه دین توحی��دی، ب��دین خاطر ک��ه از

46

خواهان همدمی دین و سیاست سیاست تقدس زدایی می کنند و به معن��ای م��دیریت ق��درت نیس��تند، عام��ل اس��تقرار دموکراس��ی هستند. ی��ادآور می ش��ود ک��ه، بن��ابر ش��یعه، ه��ر آن کس ک��ه دین و سیاست را درآمیزد، ملعون است. بلح��اظ دی��نی، آیةالل�ه خمی��نی ملعون است. بدین خاطر که او دست آویزی دینی تراشید. قصد او

از دست آویز الجرم والیت فقیه است. در حقیقت، زوجیت دین و سیاست، اولی با صفت »مقدس«    

یا غیر قابل نقد- که خالصه می شود در »ام��ام فرم��ود«- و دومی به معنای م�دیریت ق�درت، س�بب فق�ر دی�نی ش�دید، س�بب فق�ر معن��وی ش��دید، س��بب از می��ان برخاس��تن حق��وق بمثاب��ه راه��بر فعالیت های حیاتی و تنظیم کننده رابطه ها گشته است. دی��نی ک��ه در والیت مطلقه فقیه و »امام فرمود« ناچیز گشته و در آن، جز توجی��ه کنن��ده های ق��درت نمان��ده اس��ت، عقل ه��ای متص��دیان »مدیریت قدرت« را به زندان مادیت خشن انداخت��ه و آنه��ا را از بی ک��ران معن��ویت، بن��ابراین، از اس��تقالل و آزادی خ��ود، مح��روم ک��رده اس��ت. فق��ر ب��زرگ از ی��ادبردن دین ن��افی ق��درت و در برگیرنده حقوق و گشاینده بی کران معنویت بروی انسان اس��ت. هشدار به دین ستیزان! ب��ه سرنوش��ت دین س��تیزی در روس��یه و اروپای شرقی دوران »کمونیسم« بیاندیش��ید. در دین س��تیزی در اروپای غربی تأمل کنید و ببینید که دین از میان نمی رود. بلک��ه از خود بیگانه می شود و به اس��تخدام ق��درت در می آی��د و س��رانجام متفکران را بر آن می دارد که نس��بت ب��ه خط��ر درآمیختن دین ب��ا صفت مقدس با سیاست بمعنای »مدیریت قدرت« هشدار بدهند

و نقش دین بمثابه گشاینده بی کران معنویت را بستایند. ● فق��ر معن��وی ک��ه ت��وأم اس��ت ب��ا فق��ر دانش ن��زد اقلیت رانت خواری که باد قدرت ثروت را به حس��اب های آنه��ا می ری��زد، یکی از عوامل مصرف و رانت محور شدن اقتصاد ایران است. و این

معن��وی اس��ت ک��ه س��رزمین ای��ران را↔فقر، همان فقر م��ادی بیابان کرده است. منظره ایران را منظره فقر همه گون��ه و هم��ه جانبه کرده است. ایران را گرفتار مجموعه ای از پویائی ه��ا ک��رده

است: - پویائی فقر فرآورده پویائی نابرابری اس��ت. چ��را ک��ه مجموع��ه عواملی که در ایران استبداد زده هرم اجتماعی را پدید آورده اند، فاص��له های س��طح زن��دگی را از قاع��ده ت��ا رأس ه��رم، پیوس��ته اف��زایش می دهن��د. بن��ابراین، فق��ر فزاین��ده ناش��ی از ن��ابرابری

فزاینده است.47

- چونکه ثروت بزرگی که نزد اقلیت جمع می شود، در تولید بک��ار نمی افتد و در اقتصاد مصرف و رانت محور بکار می افتد، اقتصاد گرفتار وی��رانی و خ��ود ویران س�ازی می ش��ود و، در ای��ران، ش��ده است. بدین سان، پوی��ائی خش��ونتی ک��ه اگ��ر نب��ود، والیت مطلق��ه فقیه ن��یز نب��ود، در عین ح��ال ن��ابرابری و فق��ر را پدی��د می آورد و بنوب��ه خ��ود از آنه��ا پدی��د می آی��د. بدین س��ان، مجموع��ه عوام��ل پدیدآورن��ده اس�تبداد ک�ه ای��ران را در م��وقعیت زی��ر س�لطه نگ��اه داشته اند، این بار، همراه با پویائی های خشونت و نابرابری و فقر،

پویائی از رشد ماندن شهروندان ایران را پدید می آورند. ● پویائی از رشدن ماندن انسان و بیاب��ان ک��ردن ط��بیعت ای��ران خود عامل فقر ایران بلحاظ نیروه��ای محرک��ه می ش��ود: وس��عت بیکاری گویای تشدید فقر ایران بخاطر محروم شدن از انس��ان ها بمثابه نیروی محرکه ن��یروی محرک��ه س��از اس��ت. چ��ون س��رمایه گذاری ها بعمل نمی آیند و به جائی می روند ک��ه بیش��ترین رانت را

ن��اچیز عای��د می کن��د، تولی��د و بک��ار افت��ادن س��رمایه مول��د ن��یز می ش��ود. دولت ن��یز نمی توان��د این فق��ر را ج��بران کن��د زی��را هزینه های جاری تمام بودجه را می بلعد هنوز گرفتار پویائی کس��ر بودجه است. در حقیقت، این دولت است که گرفتار فقری بزرگ

است که همه ساله بر ابعاد آن افزوده می شود. - نیروی محرکه ای که اندیشه های راهنمای رشد انسان و عم��ران طبیعت است، خ��ود در س��تایش گران ق��درت ن��اچیز ش��ده اند. این

تجویزکنن��ده والیت مطلق��ه و اعم��ال تنه��ا دین ن��اچیز ش��ده در قدرت )= زور( نیست که ضد رش��د انس��ان و ت��وجیه گر ب��زرگ و متمرکز شدن قدرت است، طرز فکرهای دیگری هم که این و ی��ا آن بیان قدرت هستند، ضد رشد و منکر توانائی انس��ان و امی��د و ش�ادی ذاتی حی�ات انس�انند. چنان ک�ه گ�روهی ب�ه کنگ��ره امریک�ا عریض��ه نگ��ار می ش��وند ک��ه ق��رارداد وین را تص��ویب بفرمائی��د و گروه دیگری به ترامپ عریضه می نویس��ند ک��ه رژیم والیت فقی��ه

را برانداز و دولت را از آن »دوستان امریکا« بگردان! ش���دت ی���أس و ناامی���دی و احس���اس حق���ارت و ن���اتوانی و    

کزک��ردگی و بی تف��اوتی و اعتیاده��ا ک��ه ویران گرت��رین آس��یب های اجتماعی هس��تند، گوی��ای انحط��اط اندیش��ه های راهنم��ا در ای��ران

  امروز هستند. - نیروی ه��ای مح��رکه ای ک��ه دانش و فن هس��تند چ��ون در رش��د انسان و عم��ران ط��بیعت ک��اربرد ندارن��د و ایرانی��ان این دو را در زندگی روز مره و رشد خ��ود و عم��ران ط��بیعت بک��ار نمی برن��د،

48

کاربردی جز در بهره کشی از انسان و منابع موجود در ط��بیعت و خود ط��بیعت پی��دا نمی کنن��د. ل��ذا عام��ل از رش��د مان��دگی و فق��ر

روزافزون می شوند. - هرم اجتماعی پدید آورنده قدرت و فرآورده ق��درت، تنه��ا ب��رای برپا نگاه داشتن خود، تمامی کارمایه ها را می بلعد: کارمایه ای که کار انسان است، چون در اقتصاد تولید محور بکار نمی افت��د و ب��ا نیروه�ای محرک�ه دیگ�ر در رش�د انس�ان و عم��ران ط�بیعت بک�ار نمی افتد، زور می شود و در ویران گری بکار می افت��د. آس��یب های اجتماعی بخشی از فرآورده های از خود بیگانه شدن کار انسان ها در زور و بکار رفتنش در برپا نگاه داشتن هرم اجتم��اعی و ممکن

کردن پویائی های نابرابری و فقر و خشونت است؛ - کارمایه ای که نفت و گ��از هس��تند خ��ام ص��ادر می ش��وند. ای��ران بنزین نیز وارد می کند. بخشی از تولی��د نفت و گ��از ک��ه در ای��ران مص��رف می ش��ود، هم ث��روتی اس��ت ک��ه از دس��ت می رود و هم آلوده کننده محیط زیست است. بمثابه ماده خام در مجموعه بهم

بکار نمی افتند )پتروش��یمی ها مجم��وعه ای را پیوسته ای از صنایع بوج��ود نمی آورن��د(، بعن��وان س��وخت بک��ار می افتن��د. ام��ا ب��رای مصرف کردن کاالهائی که به کش��ور وارد می ش��وند. در حقیقت، نفت و گازی که صادر می شود، بخش��ی ن��اچیز از ارزش��ی ک��ه در اقتص��ادهای واردکنن��ده ایج��اد می کنن��د، ب��ابت به��ا ب��ه کش��ور

صادر کننده ای که ای��ران باش��د، صادرکننده داده می شود. کشور ک��ه این درآمد را بودجه دولت می کن��د و دولتش ارز می فروش��د

س��ه عام��ل مهم در تع��یین قیمت آن، یکی کس��ر بودج��ه اس��ت و دیگر نیاز بازار ب��ه ارز ب��رای وارد ک��ردن ک��اال و ف��رار س��رمایه از

توم��ان ش��ده4150کشور. افزایش قیمت ارز که این��ک ه��ر دالر است، اثر تعیین کننده در واردات و صادرات و افزایش قاچ��اق و

فرار سرمایه ها دارد. واردات کاالها و خدمات از طریق رسمی و قاچاق بند از بن��د    

اقتص��اد تولی��د مح��ور می گس��لد و عرص��ه تولی��د را تن��گ و پهن��ایرانت خواری را می گسترد.

- نیروی مح��رکه ای ک��ه م��واد اولی��ه هس��تند هم ص��ادر می ش��وند. بنابراین فقر پدید می آورن��د. این فق��ر تنه��ا فق��ر ناش��ی از ب��ه ت��ه کشیدن منابع کشور نیس��ت. بلک��ه مجم��وعه ای از فقره��ا اس��ت: فقر ک��ار هم بلح��اظ کمیت و هم بلح��اظ کیفیت. زی��را زمینه ه��ای کار با صدور این مواد از بین می روند و کار فکری )انواع اب��داع ها

49

و خالقیت ه��ا( و ک��ار ی��دی )رش��ته های ف��راوانی ک��ه این م��وادمی توانند در آنها بکار افتند(.

- آب و زمین و وجود انواع آب و هواها در ایران در اقتص��اد رانت محور بکار می افتند و حاصل آن فقر ط��بیعت )بیاب��ان ش��دن ( و،

در نتیجه، از رشدماندگی شهروندان ایران است. - نیروی محرکه ای که س�رمایه انس�انی و س�رمایه اجتم�اعی و... هس��تند را ن��یز نظ��ام اجتم��اعی ق��درت مح��ور ن��اچیز می کن��د. آسیب های اجتماعی گویای این فقر بس ویران گر حیات اجتماعی

مرام ایران هستند.

:فقر ناشی جانشین حقوق شدن قدرت است ❋ ● بدین خاطر که قدرت بمثابه رابطه قوا و ترکیبی از زور و پ��ول و دانش و فن و دیگ��ر نیروه��ای محرک��ه ک��ه در این رابط��ه بک��ار می افت��د، مح��ور نظ��ام اجتم��اعی و برانگیزن��ده و ه��دف فعالیته��ا اس�ت، امک�ان و فرص�ت س�وز، بن�ابراین، فق�ر آف��رین اس�ت. از فقره��ا ک��ه می آفرین��د، یکی فق��ر حق��وق و دیگ��ری فق��ر وج��دان

اخالقی و وجدان های دیگر است: - هرگاه شهروندان حقوق خویش را می شناختند و به آن ها عم��ل می کردن��د، حک��ومت آنه��ا را ب��ا انتش��ار مت��نی ک��ه ب��دان »حق��وق شهروندی« نام داده اس��ت، ب��ه س��خره نمی گ��رفت. اگ��ر حق��وق تنظیم کننده رابطه ها بودن�د، فق�ر همگ��انی و هم��ه جانب��ه حج��اب س��تبر سانس��ور را نمی دری��د و این س��ان خ��ود را ب��ه نم���ایش نمی گذاش��ت. مقام ه��ای حک��ومت ن��اگزیر نمی ش��دند نس��بت ب��ه

شدت فقرها هشدار نیز بدهند: میلی��ون نف��ر از50 سال دیگر ای��ران بیاب��ان می ش��ود و 30. تا 1

جمعیت ایران باید مهاجرت کنند؛ میلی��ون نف��ر از18 و بن��ابر ق��ول دیگ��ری 12. بن��ابر ق��ول یکی 2

جمعیت ایران حاشیه نشین هستند؛ . بنابر قول یکی؛ یک سوم و بنابر قول دیگ��ری نیمی از جمعیت3

ایران زیر خط فقر زندگی می کنند؛ درصد جمعیت ایران گرفتار فقر مطلق هستند )مدیر کل11.� 4

دفتر فقرزدائی وزارت رفاه(؛ . سعید مدنی که جامعه شناس است، در بررسی خود از پدیده5

فقر می گوید: »افرادی ك��ه زی��ر این خ��ط باش��ند، فق��یر محس��وب می ش�وند. در ط�ول س�ال های گذش�ته و ده��ه شص�ت خ��ط فق��ر

درصPPد۵۰یعنی نسبی روی دهك پنجم و ششم ق��رار داش��ت. 50

درصPPد جامعPPه۵۰جامعه باالی خط فقر نسبی بودنPPد و این خط فقPPر نسPPبی۷۰پایین خط فقر نسبی. در دهه

بین دهك ششم و هفتم قرار گرفت بPPه این معPPنی كPPه درصد جامعه زیر خط فقPPر بودنPPد. در دهPPه هشPPتاد،۶۰

خط فقر بین دهك هفتم و هشتم قPPرار گPPرفت. یعPPنی درصPPد۸۰ تPPا ۷۰در دوره هشتاد بPPه طPPور میPPانگین بین

افراد جامعه زیر خط فقر قPPرار داشPPتند، یعPPنی طبقPPه.متوسط دائم در حال ریزش به زیر خط فقر است«

این واقعیت که هنرمندی چون اصغر فرهادی به روحانی نامه     می نویس��د و نس��بت ب��ه فق��ر فزاین��ده ب��ه او هش��دار می ده��د، از بسیاری جه��ات گوی��ا اس��ت: از این نظ��ر ک��ه روح��انیت ح��اکم ب��ا بازسازی استبداد، عامل این فقر است و بقیت روحانیت س��کوت می کنند، گویا است. از نظر، فق��ر وج��دان اخالقی جامع��ه ام��روز گویا است. از لحاظ فق��ر وج��دان علمی جامع��ه گوی��ا اس��ت و از

منظر فقر وجدان همگانی نیز گویا است. در حقیقت، - چون حقوق تنظیم کننده رابطه ها نیستند و قدرت تنظیم کنن��ده رابطه ه��ا اس��ت، ن��ابرابری روز اف��زون می ش��ود و قاع��ده ه��رم اجتم�اعی گرفت�ار فق�ر را بزرگ ت��ر می کن��د. ام��ا ک��اربرد نداش�تن حقوق، وجدان اخالقی را که کارش سنجیدن پندارها و گفتاره��ا و کرداره��ا ب��ه حق��وق اس��ت، از حق��وق تهی و از قض��اوت ن��اتوان می کند. این ناتوانی است که می گوید چرا جامع��ه ای��ران گرفت��ار

فقر همگانی و همه جانبه است. - وج���دان علمی جامع���ه فق���یر اس���ت و فق���یرتر می ش���ود هم ب��دین خاطر ک��ه علم در زن��دگی روزان��ه ک��اربرد ن��دارد مگ��ر در مصرف آنها توسط کسانی که قدرت مالی ب��رای مص��رف ک��ردن را دارند. و هم بدین خاطر که قش��رهای وس��یعی از م��ردم ای��ران علم و فن را در افزودن بر توانائی خ��ویش بک��ار نمی برن��د. و هم ب��دین خاطر ک��ه بک��ار زن��دانی ک��ردن این قش��رها در پن��دارهائی

می شوند که سبب بریدن از واقعیت و بی عمل شدن است. - در نتیجه، وجدان همگانی جامعه فق��یر می ش��ود هم ب��دین خاطر این وج���دان از س���ه وج���دان اخالقی و علمی و ت���اریخی تغذی���ه می ش��ود و هم ب��دین خاطر ک��ه پویائی ه��ای فق��ر و ن��ابرابری و

خشونت پیوندها را در سطح جامعه ملی می گسلند؛ ● ن��ابرابری می��ان ای��ران ب��ا کش��ورهای دیگ��ر بهم��ان نس��بت ک��ه

افزایش می یابد، دو کار انجام می دهد:

51

. فقیرترشدن مردم کشور در مقایسه با کشورهائی که غ��نی تر1می شوند. و

. بزرگ ت���ر ش���دن فاص���له می���ان زن���دگی واقعی ک���ه گرفت���ار2 پویائی های فقر و نابرابری و خشونت است و زندگی ممکن و در دسترس. آن فقری که برانگیزنده جامعه ه��ا ب��ه انقالب می ش��ود،

اس��ت ک��ه دائم فاص��له زن��دگی نه فقرهای پیش��ین ک��ه این فق��ر موج��ود از زن��دگی ممکن را بیش��تر می کن��د. برانگیزن��ده ای ک��ه همراه با دیگر برانگیزنده ها جامعه ها را به انقالب بر می انگیزن��د، این برانگیزنده است. کرین برینتون )صاحب کتاب کالبد ش��کافی چهار انقالب( که اش��تراکات چه��ار انقالب )انگلس��تان و امریک��ا و فرانسه و روسیه( را مطالع��ه ک��رده اس��ت، این عام��ل را در ه��ر چه��ار انقالب ی��افته اس��ت. در انقالب ای��ران ن��یز این انگ��یزه در

شمار انگیزه های مهم بشمار بود. بدین خاطر است که رژیم والیت مطلقه فقیه این فقر توأم ب��ا   

نابرابری را گرفتار انواع سانسورها کرده است. در این سانسور،حاشیه نشین های رژیم نیز شرکت دارند:

ای��ران در مقایس��ه ب��ا افغانس��تان و ع��راق در وض��عیت - این که بهتری است، یکی از سانسورها است؛

- هرگاه مردم ایران روی به جنبش آورند گرفتار وضعیت س��وریهو ... می شوند، سانسوری دیگر است؛

- همه جا آسمان همین رنگ است و وضعیت غرب خ��راب اس��ت )تبلیغ��ات دس��تگاه والیت مطلق��ه فقی��ه در خ��راب نش��ان دادن

وضعیت غرب( سانسور سومی است؛ - انقالب خشونت اس��ت و وض��عیت ام��روز ای��ران حاص��ل انقالب

است، دروغ و سانسور چهارمی است؛ - رژیم اصالح پذیر است و راه کاری جز اصالح آن نیز وجود ندارد،

سانسور پنجمی است؛ - سرنوش����ت ملت ای����ران همین اس����ت و این ملت توان����ائی

تغییردادن آن را ندارد؛ سانسور ششمی است؛ - سرنوشت ایرانیان تقدیر خداوند است، سانس��ور هفتمی اس��ت

که دین ساالران بکار می برند؛ - برهم افزودن خرافه ها و تبلیغ گسترده آنه��ا، سانس��ور هش��تمی

است که مالتاریا بکار می برد. و حقیقت این است که وقتی سطح زندگی مردمی،   

بسیار پائین تر از سطح امکانات آن مردم اسPPت، نظPPام اجتماعی سیاسPPی اسPPت کPPه بایPPد تغیPPیر کنPPد. اندیشPPه

52

راهنمPPا اسPPت کPPه بایPPد تغیPPیر کنPPد. آن واقعیPPتی کPPه سانسورهای باال برای پوشاندن آن از دید مردم اسPPت، این واقعیت اسPPت. مPPردمی کPPه بخواهنPPد پویائی هPPای نPPابرابری و فقPPر و خشPPونت و از رشPPد مانPPدگی را بPPا پویائی انقالب، جانشین کنند، بخصPPوص وقPPتی مرحلPPه اساسی این انقالب را به انجام رسPPانده اند، وضPPعیت و موقعیت خویش است که باید شناسائی کنند. نیروهای محرکه را بجای زور، بPPا حقPPوق اسPPت کPPه بایPPد تPPرکیب کنند. ناتوانی و یأس و غم دروغین را که قPPدرت القPPاء می کنPPد، بPPا توانPPائی و امیPPد و شPPادی اسPPت کPPه بایPPد جانشین کنند. روش تسPPلیم پذیری اسPPت کPPه بایPPد رهPPا کنند و روش جPPداکردن نیروهPPای سPPرکوب کPPه تخPPریب می شوند و تخریب می کنند از جباران است کPPه بایPPد در پیش بگیرنPPPد. در یPPPک کالم، خPPPود را از تغیPPPیرکردن و تغییردادن ناتوان انگاشتن است که باید بPPا خویشPPتن را توانا به تغییر کردن و تغییر دادن اسPPت جانشPPین کننPPد. وگرنه پویائی های چهارگانه، در آتش خPPود، حیPPات ملی

و طبیعت را خواهند سوزاند.

53

وضعیت سنجی یک صد و سی و یکم: وقPPتی خالء اندیشPPه را زور ویران گPPر پPPر

می کند، چه باید کرد؟:

 2017 ژانویه 5 برابر 1395 دی 16خالء اندیشه در غرب: ❋ آلن تورن جامعه شناس سرشناس فرانسوی ،در کتاب جدید  

« ) قرنLe nouveau siècle politiqueخود که زیر عنوان » نو سیاسی( انتشار داده است، جای جای از بحران اندیشه سخن می گوید. او می گوید: در غرب، ما در خالء اندیشه بس��ر می ب��ریم و گرفتار مسائلی هس��تیم ک��ه چپ و راس��ت و ایدئولوژی هاش��ان

توانا به حل آنها نیستند. در حقیقت، متفک��ران غ��رب می پنداش��تند نظ��ام »پیش��رفته«    

غرب مسائلی را که ایجاد می کند، خود نیز حل می کن��د. غاف��ل از این که مسئله ساز، توانا به حل مسئله نمی شود. مسئله ها ب��رهم افزوده می شوند و انبوه می گردن��د و کالفی س��ردرگم می ش��وند. واقعیت دومی را نیز اندر نمی یافتند و آن این ک��ه خالء را هم��واره قدرت )= زور( پ��ر می کن��د. تولیدکنن��دگان این و آن بی��ان ق��درت چگونه می توانستند از این واقعیت، با همه وضوح، سر درآورن��د؟ آیا خمینی توانست بفهمد که والیت مطلقه فقیه مرامی است که خالء حق��وق را پدی��د می آورد و این خالء را زور وی��رانی و فس��اد گستر پر می کند؟ ن��ه. او ن��ه تنه��ا نتوانس��ت این واقعیت عی��ان را دریابد، بلکه گوش به هشدارها بست و تا توانست خالء را ب��ا زور

نتوانسPتند رابطPه اندیشPه راهنمPا وپرک��رد. او و آنه��ا ک��ه قPPدرت را دریابنPPد، درنیافتنPPد کPPه قPPدرت مPPرام توجیPPه

. ب��ا این ک��ه وق��تیکننده خود را نPPیز خPPالی و پPPوک می کند می گفت ولی ام��ر می توان��د احک��ام دین را موقت��ا تعطی��ل کن��د و مجمع تشخیص مصلحت ایجاد می کرد، می بایست می دانست که پا به پای همگانی تر شدن ک��اربرد زور و خش��ونت، دین هم می��ان تهی می ش��ود. ام��ا بن��ده ق��درت ش��د و ب��ه ج��ای خش��ونت زدائی،

54

خش��ونت گرائی را روی��ه ک�رد. پیش از او، ش�رق و غ�رب اروپ��ا و امریکا خالی شدن مرام توسط قدرت را تجربه کرده بودن��د و از این تجربه درس نگرفته بودند. اینک، شرق و غرب، فرومان��ده در بن بس��ت اندیش��ه راهنم��ا، ق��درت فراگ��یری را ک��ه س��رمایه داری اس��ت نمی بینن��د، قربانی��ان آن را در سرتاس��ر جه��ان، مقص��ر می ش��مارند و از زمین و آس��مان آتش هس��تی س��وز ب���ر آنه��ا

می بارند:

در خاورمیانه و آسیا و شمال افریقا، یک چند●   :1395 دی 15ازعنوان های خبرهای

- آتش بس سوریه بازهم شکست؛ میلیون از مردم سوریه بست؛5- القاعده آب را بر روی

تن از اف��راد داعش را در منطق��ه الب��اب18- ترکی��ه می گوی��د سوریه کشته است؛

- حمله هوائی به مواضع النصرة در شمال سوریه م��وجب کش��ته عضو آن شد؛30شدن

تن کشته شدند؛284- در عراق، تن ، در عراق، کشته شده اند؛6878، حدود 2016- در سال

- شرق و غرب لیبی در جنگ با یکدیگرند؛- در موصل جنگ بشدت ادامه دارد؛

- در ایران، اعتصاب غ��ذای زن��دانیان هم��راه اس��ت ب��ا جنبش��هایاعتراضی کارگران؛

- در شرق و غرب و شمال و جن��وب ای��ران، بیش��ترین خبره��ا درباره فقر و خشونت هستند؛

- در یمن، داس اجل جنگ، مردم این کشور، بخصوص کودکان رادرو می کند؛

- در بیرمانی، هزاران مسلمان از بیم سبعیت ب��اورنکردنی ارتشاین کشور می گریزند.

4● در اروپPPا و امریکPPا، یکچنPPد از عنوان هPPای خPPبر در (:1395 دی 15 )2017ژانویه

س��ال اس��ت ک��ه در جن��گ اس��ت: در ع��راق، در15- امریک��ا افغانستان و در سوریه و لیبی و سومالی و...؛

تن کش��ته56- در ی��ک زن��دان برزی��ل حم��ام خ��ون ایج��اد ش��د و شدند؛

55

فرانس��وی ب��ه داعش پیوس��ته اند و جوان��ان2000- نزدی��ک ب��ه بسیاری در آرزوی پیوستن به داعش هستند؛

- بعد از انتخاب ترامپ به ریاس�ت جمه��وری، در امریک�ا و اروپ��ا، تمای��ل نژادپرس��تانه آش��کارا اظه��ار می ش��ود.پناهن��دگان، ح��تی پناهندگان س��وری مس��یحی، قربانی��ان نخس��ت تظاهره��ا ب��ه ن��ژاد

پرستی هستند؛ - در مح��ل نگاه��داری پناهن��دگان در ایتالی��ا، پناهن��دگان س��ر ب��ه

شورش برداشتند؛ - چاپ ششم کتاب »ن��برد من« اث��ر هیتل��ر انتش��ار پی��دا ک��رد. در امریکا و اروپا تبلیغات گ��رایش راس��ت اف��راطی، بس��ی گس��ترده

شده است؛ - بع�د از هیالری کلینت�ون، این�ک ن�وبت مرک�ل اس�ت. پ��وتین وارد

کارزار انتخاباتی آلمان، برضد مرکل شده است؛ - در برزیل و ونزئوال و هائیتی، برای قش��رهای وس��یع بی چ��یزان،

زندگی طاقت فرسا می شود؛ جنایت سازمان یافته امریکای التین را تهدید می کند؛ -

- کنگره جدید امریکا به ج��ان برنامه ه��ای اجتم��اعی افتاده اس��ت.تقصیر کسری ها با فقیرترین قشرهای جامعه است!

امر واقع درب�اره بی رحمی اقتص�اد امریک��ا ب��ا محروم ت�رین37-� قشرهای جامعه امریکائی؛

، دویست ثروتمند طPPراز اول جهPPان بPPا2016- در سال میلیارد دالر بر ثروت خود، میزان آن را به237افزودن

تریلیون رساندند؛ 4.4 ، ن��ابرابری در بهداش��ت و درم��ان، در داخ��ل2016- در س��ال

کشورهای جهان و میان کشورهای جهان، بیشتر شده است؛ - شدت آل��ودگی محی��ط زیس��ت و آب ش��دن برف ه��ای قط��بی و کمب��ود آب، ب��ر نگرانی ه��ا افزوده اس��ت. بخص��وص ک��ه روز آغ��از زمام��داری ت��رامپ نزدی��ک می ش��ود و او گفته اس��ت توافقنام��ه کش��ورها ب��رای محی��ط زیس��ت در نشس��ت پ��اریس را نخواه��د

     پذیرفت. روش��ن اس��ت ک��ه این عنوان ه��ا تم��امی عنوان ه��ای گوی��ای  

ویران گری ها و مرگ آوریه�ای ق�درت )بمثاب�ه رابط��ه و ترکی�بی از زور و نیروهای محرکه ک��ه در رابط��ه بک��ار می رود( نیس��تند. ام��ا

ق��اره روی زمین هس��تند.5بق��درکافی گوی��ای خالء اندیش��ه در گویای فراگیر ش��دن خش��ونت هس��تند. گوی��ای ب��رف انب��ار ش��دن مسئله های حل ناشده هستند. گویای بی محل شدن حقوق انسان

56

و حقوق شهروندی او و حقوق ملی هر جامع�ه )ج�ای خ��ود را ب��ه منافع مسلط ها داده اند و »من��افع ملی« ن��ام گرفته ان��د( و حق�وق

طبیعت و حقوق هر جامعه بعنوان عضو جامعه جهانی هستند.

چاره کار چیست؟:٭ پاسخ را با نقد نظ��ر آلن ت��ورن بازی��ابیم: آلن ت��ورن راه ک��ار را   

عبارت می داند از

. هرانسان کرامت و »حقوق بنیادی انسان« خویش را بشناسد1 و همگان این حقوق را بیاموزند و بکاربرند و رعایت کنند. صاحب کتاب شرح می دهد که حقوق انسان نخست صفت طبیعی و بع��د ص��فت سیاس��ی و در جامع��ه ص��نعتی، ص��فت ف��ردی و اقتص��ادی جس��ت و م��ورد نق��د م��ارکس و مارکسیس��ت ها ش��د. نوس��ازی اقتصادی، در جری�ان بس�ط ب��ه کش�ورهای در راه رش�د، ت�وان از حقوق انسان ستاند. او پیشنهاد می کند که زمان آن رسیده اس��ت

 که طبیعت اخالقی حقوق انسان را بازشناسیم.

. خالء احزاب سیاسی ناکارآم��د راجامع�ه م��دنی بمثاب��ه جمه��ور2مردم، خود پر کند.

راه کار او، ب��ه راه ک��ار بنی ص��در، در ص��ورت و مق��داری هم در    محتوی، نزدیک اس��ت. ام��ا رابطه ای ک��ه آلن ت��ورن می��ان حق��وق انس��ان ب��ا ق��درت برق��رار می کن��د، راه ک��ار اول او را ناکارآم��د

کت��اب(53می کند. توضیح این ک��ه بن��ابر نظ��ر آلن ت��ورن )ص��فحه مشروعیت قدرت ن�ه از وظ�ایف اجتم��اعی ک�ه از حق�وق بنی�ادی همه انسانها باید نشأت بگیرد. بدین سان، ماندن در قید ثنویت، او را از مشاهده این واقعیت بازداشته است که قدرت وسیله حقوق انسان نمی شود. بلکه حقوق را وسیله خود می کن��د. خمی��نی ن��یز مدعی شد دولت دینی بنا می نهد. اسالم دین ح��ق اس��ت و دولت باید وسیله اجرای آن باشد و مش��روعیت خ��ود را ن��یز از آن اخ��ذ کند. در عمل، دولتی بناکرد که دین را دولتی، یعنی وسیله قدرت گردان��د و ق��درت آن را می��ان تهی ک��رد. ق��درت همین ک��ار را ب��ه حق��وق انس��ان می کن��د. چنان ک��ه، در غ��رب، کرده اس��ت. ص��احب کت��اب می گوی��د حق��وق انس��ان بی اعتب��ار ش��ده اند ام��ا نمی گوی��د

قدرت، آنها را میان تهی کرده است. و اگر مراد از قدرت آلن تورن، در این ج��ا، دولت حقوق م��دار    

باشد و می خواه��د بگوی��د چ��نین دول�تی مش��روعیت خ��ویش را از57

وظ�ایف خ��ود اخ��ذ نمی کن��د، بلک��ه از حق�وق بنی��ادی انس��ان اخ��ذ می کند، راه کارش وقتی می تواند ب��ه از خ��ود بیگان��ه و می��ان تهی

شدن حقوق بنیادی انسان نیانجامد که ● حق تعریفی پی��دا کن��د ب��ه ویژگی ه��ایش ت��ا ک��ه ن��ه بن مای��ه آن

قدرت باشد و نه قدرت، حامی آن انگاشته گردد؛ ● صفت بنی��ادی بخش��یدن حق��وق را ش��فاف نمی کن��د. مبهم ن��یز می کن��د. چراک��ه دوگ��انگی می��ان انس��ان و حق��وق او، انس��ان در اعتیاد به اطاعت از اوامر و نواهی قدرت را عامل از خود بیگان��ه

کردن حقوق می کند. ● حق�وق انس��ان ذاتی حی�ات او هس�تند. همان س�ان ک��ه ه�ر ذی حیاتی، حقوقی دارد که حی��اتش بس��تگی ب��ه عم��ل ب��ه آن حق��وق دارد. هرگاه این حقوق را بنیادی بخوانیم، ناگزیر می شویم آنها را جدای از انسان و انسان را خ��الق آنه��ا بش��ماریم. ک��اری ک��ه آلن ت��ورن کرده اس��ت. ح��ال اگ��ر عق��ول قدرتم��دار هرآنچ��ه را پس��ند قدرت است، حق بنامند و وج��دان اخالقی آن ه��ا پن��دار و گفت��ار و کردارش�ان را ب�ه ق�درت بس�نجد، جری�ان کن�ونی خ�ود و یک��دیگر تخریبی شدت و شتاب نمی گیرد؟ آیا ممکن است حق��وق انس��ان جهان شمول بگردند؟ نه. چراکه ب��ه تع��داد انس��ان ها حق��وق پی��دا می شوند و همه ترجم��ان ق��درت. نق��د نظ��ر او، م��ا را ب��ه حق��وق ذاتی حی��ات رهنم��ون می ش��ود ک��ه هم��ه مک��انی و هم��ه زم��انی

هستند. ● حق���وق انس���ان هم���ان حق���وق ش���هروندی نیس���تند. حق���وق شهروندی حقوقی هستند که ه��ر عض��و جامع��ه، بمنزل��ه عض��و از

آنها برخوردار است؛● حقوق ملی ذاتی حیات هرجامعه ای هستند؛

● حقوق طبیعت نیز ذاتی حیات طبیعت هستند. و ● هر جامعه ای بعنوان عضو جامع��ه جه��انی از حق��وق برخ��وردار

است. دسPPته حقPPوق را نPPه می تPPوان در »حقPPوق5این     

بنیادی« انسان خالصه کرد و نه با یکدیگر تعارض دارند. یکدیگر را نیز ایجاب می کنند. از این رو، قانون اساسی جPPامعه ای کPPه، در آن، دولت مشPPروعیت خPPویش را از

دسPPته حقPPوق را در بPPر5حقوق اخذ می کنPPد، بایPPد هPPر بگیرد. این حقوق، در زبانی شPPفاف و دقیPPق و بی نیPPاز از تعبPPیر و تفسPPیر، هریPPک در اصPPلی از اصPPول قPPانون

 اساسی، باید تعریف شوند. 58

دولتی که بدین سان در خدمت برخورداری ش��هروندان از ه��ر     دسته حقوق قرار می گ��یرد، جانش��ین ه��ر انس��ان در عم��ل ب��ه5

حق��وق ذاتی حی��ات نمی ش��ود. جانش��ین او در عم��ل ب��ه حق��وق شهروندی ن��یز نمی ش��ود. س��ازمان م��ردم س��االر دولت ب��ر وف��ق چنین ق�انون اساس�ی ای، مح��ل عم��ل آن را جلوگ�یری از برق�رار شدن رابطه مسلط – زیر سلطه در جامعه می گرداند. به ترتیبی ک��ه ه��ر ش��هروند بیش��ترین امک��ان را در برخ��ورداری از حق��وق خویش و بکارانداختن مجموعه استعدادها و فضل هایش در رش��د

خود و عمران طبیعت، پیدا کند. برای توفیق در این وظیفه اساس��ی، دولت قواع��د خش��ونت     

زدائی و نیز اصول راهنمای قوه قضائی و اصولی که قوای دیگ��ر باید از آنها پیروی کنند، به اجرا می گذارد. این اصول و قواعد نیز

در قانون اساسی درج می شوند. انقالب ای��ران، انقالبی ک��ه، در آن، گ��ل برگلول��ه پ��یروز ش��د،    

امکان آن را فراهم آورد که نظام اجتماعی باز و تحول پذیر بگردد و شهروندان ایران از استبداد بیاسایند و خودانگیختگی خویش را بازیابند و رشد کنند. خمینی و دستیاران او کودت��ا کردن��د. ب��اوجود این، بدین خاطر که دین ساالران اس��تبداد را بازس��ازی کردن��د، ن��ه چرخ انقالب متوقف می شود و نه باید از راه ک��اری چش��م پوش��ید که پیش از آنکه متفکران غ��رب چ��اره را در آن ببینن��د، در ای��ران جسته آمد. رئیس جمهوری که به جرم ب��اور ب��ه حق��وق انس��ان و دموکراس��ی و مخ��الفت ب��ا والیت فقی��ه و س��تون پایه های ق��درت، »ع��زل« ش��د و همک��اران او ک��ه این ج��رم را داش��تند، ب��ر هم��ان راس��ت راه می رون��د. ایس��تاده اند و امی��دوار ایس��تاده اند ک��ه این

راه کار نخست در ایران به عمل درآید.

59

60

وضعیت سنجی یک صد سی و دوم: کارنامه هاشمی رفسPPنجانی و اثPPر مPPرگ

او بر موقعیت خامنه ای:

2017 ژانویه 12 برابر 1395 دی 23 

هر نسلی، بیشتر از نسل پیش از خ��ود، نی��از ب��ه وج��دان ت��اریخی دارد. زیرا او نیاز دارد که راه رشد انسان و آبادانی ط��بیعت را از بیراه��ه ب��زرگ و متمرک��ز ش��دن ق��درت، بن��ابراین، وی��ران ش��دن ط�بیعت و ن�اتوان ش�دن انس�ان از رش�د ب�از شناس�د. انقالبی ب�ا شرکت جمهور مردم ایران روی داد و در آن، گل بر گلوله پ��یروز ش�د. ه��دف آن انقالب، اس��تقالل و آزادی و والیت جمه��ور م��ردم بود. ب��اوجود این، اس��تبدادی زی��ر عن��وان »والیت مطلق��ه فقی��ه« بازس��ازی ش��د. هاش��می رفس��نجانی دس��تیار اول خمی��نی در ب��از س��ازی این اس��تبداد ب��ود. وض��عیت ط��بیعت ای��ران ام��روز ک��ه دستخوش بیابان شدن است و وضعیت اقتصاد ای��ران و وض��عیت جامع��ه گرفت��ار فق��ر و خش��ونت و ن��ابرابری و از رش��د مان��دگی است، فرآورده این استبداد اس��ت. از این رو، وض��عیت س��نجی را در دو قسمت انجام می دهیم: کارنامه هاشمی رفسنجانی ک��ه در واقع کارنامه گ��روهی اس�ت ک��ه او، در آن، هم��واره نقش دوم را داشته است زیرا نقش اول خاص »رهبر« بوده است و اث��ر م��رگ

او بر موقعیت خامنه ای و بسا رژیم والیت مطلقه فقیه:

کارنامه هاشمی رفسنجانی در گروهی که، در ❋آن، او نقش دوم را می داشت:

● در قلمرو سیاست داخلی: . باوجود مخالفت ب��ا گروگ��انگیری، اس��تفاده از گروگانه��ا ب��رای1

سنگین کردن فضای سیاسی و قبوالندن اصل والیت فقیه؛

61

. طرح انحالل ارتش با دست آویز کردن کودتای نوژه، این طرح2 را رهبران حزب جمهوری اسالمی تهیه کرده بودند ک��ه بهش��تی و

او تأثیر گذارترین آنها بودند؛

. پس از شکس��ت در انتخاب��ات ریاس��ت جمه��وری اول، اج��ازه3 تقلب در انتخابات مجلس را از خمینی گرفتن و تشکیل مجلس��ی ب��ا اکثری��تی از نماین��دگان قالبی. این واقعیت ک��ه ن��امزد ح��زب جمهوری اسالمی ک��ه چن��د ح��زب و گ��روه دیگ��ر هم ب��دو پیوس�ته

درص��د رأی آورد و ح��زب جمه��وری ب��ه تنه��ائی، ص��احب4بودند، اکثریت مجلس ش�د، س�ندی قطعی ب��ر وق�وع تقلب در انتخاب��ات

درص��د70مجلس اول است. بنابر گزارش های هیأتهای بازرسی، آن انتخابات تقلبی بود؛

. اجرای ط��رح کودت��ای خزن��ده برض��د تجرب��ه م��ردم س��االری و4 تبدیل مجلس به »دادگاهی حسب االمری« )بنابر عبور از بحران، خمینی به هاشمی رفسنجانی دستور داده بود زودتر کار بنی صدر را تمام کنید( ک�ه، در آن، هاش��می رفس��نجانی رئیس و خ�امنه ای یکی از ادعانامه خوان ه��ا ب��ود. در آن »دادگ��اه حس��ب االم��ری«، بنی ص��در، رئیس جمه��وری، م��رتکب »ج��رائم« زی��ر ش��ناخته و

محکوم شد:

. جانبداری از دموکراسی؛4.1. جانبداری از حقوق بشر؛4.2. مخالفت با والیت فقیه؛4.3 . مخ��الفت ب��ا »نهاده��ای انقالب« )س��پاه و دادگ��اه انقالب و4.4

کمیته ها و...(؛. مخالفت با قرارداد الجزایر بر سر گروگانها؛4.5. مخالفت با احکام »قضات شرع« و حدود و تعزیرها؛4.6 . مخ��الفت ب��ا »انتص��ابات ام��ام« )مقص��ود نص��ب بهش��تی و4.7

موسوی اردبیلی به ریاست و دادس��تانی دی��وان کش��ور ب��ر خالفقانون اساسی(؛

. مخالفت با تبلیغ برای خمینی؛4.8. مخالفت با اسالم فقاهتی؛4.9

. موافقت با ملی گرائی و طرفداری از مصدق یعنی هم��ان4.10دو اصل استقالل و آزادی؛

. مخالفت با گروگان گیری. 4.1162

. مخالفت با ادامه جنگ.4.12  این »جر ائم« در صورت جلسات مجلس اول ضبط و سندی    

پایدار و بس گویا بر نقش ضد استقالل و آزادی و حق��وق انس��ان و حقوق شهروندی ایرانیان کودتاچیان آن روز است که تا ام��روز بر ایران حاکم هستند. هاشمی رفسنجانی، تا مرگ، از هیچ یک از

مورد باال، تبری نجست. تنه��ا در م��ورد س��پاه گفت: ای��ران را12می خورد و سیر نمی شود.

،60. ادامه جنگی که با قبول پیشنهاد غیر متعه��دها، در خ��رداد 5 با دادن غرامت به ایران، می توانست پایان یابد. یکی از ه��دفهای کودت��ا، ادام��ه جنگی ب��ود ک��ه ب��ه ق��ول آلن کالرک، وزی��ر دف��اع انگلستان در حکومت تاچر، ادامه آن در س��ود انگلس��تان و غ��رب بود. مص��احبه هاش��می رفس��نجانی ب��ا مجل��ه الم��وقف العربی، در

، سندی قطعی است ب��ر این واقعیت ک��ه جن��گ در1360اسفند حال پایان، آن هم با پرداخت غرامت به ایران، ادامه ی��افته و او از عوامل ادامه آن بوده است. نوشاندن جام زهر شکست در جنگ،

به خمینی، نیز کار او بود؛ . تبدیل مجلس و حکومت به آلت فعل خمی��نی و زمین��ه س��ازی6

برای استقرار والیت مطلق��ه فقی��ه. خ��ود او گفته اس��ت: ام��ام از اول والیت مطلقه فقیه را اعمال می ک��رد و م��ا آن را وارد ق��انون اساسی کردیم. در روزهای پیش از مرگ خمینی، فرمان تش��کیل کمیته بازنگری در قانون اساس��ی از س��وی او ص��ادر ش��د. براب��ر قانون اساسی او اختیار تشکیل چ��نین کمیته ای را نداش��ت. نقض قانون اساسی به کنار، معل��وم ن��یز نش��د ک��ه آی��ا خمی��نی ح��واس

خویش را داشته است یا خیر؛

. گستردن بساط شکنجه و آراستن میدان های اع��دام. در س��ال7 ، به دنبال کودتا، تا توانستند اعدام کردند. از آنه��ا، اس��امی1360 نفر که مطبوعات رژیم منتشر کردند، در فهرستی جمع و2000

4انتشار یافتند. هاشمی رفسنجانی در عبور از بحران )یادداشت ( می گوید: در جلس��ه ای ک��ه، در آن، تنه��ا302 صفحه 1360مهر

موسوی اردبیلی و خامنه ای و هاشمی رفسنجانی و احمد خمینی و مهدوی کنی، حضور داشته اند، مهدوی کنی پیشنهاد می کن��د ب��ه اع��دام ها پای��ان داده ش��ود و آن جم��ع ب��ا این پیش��نهاد مخ��الفت

می کند. و

63

. توقیف مطبوعات آزاد که بنابر »عبور از بحران«، بهشتی بنام8 دادستان انقالب و به جای او، انجام داده بود. هاشمی رفسنجانی می نویسد: »قرارشد کوت��اه نی��ائیم«. این اختن��اق همچن��ان ادام��ه یافت. ولو در دوره ه�ائی ت�ا خ�ط قرم�ز، »آزادی داده ش�د«. ام�ا سرانجام، به دستور خامنه ای توسط سعید مرتضوی، مطبوع��ات

»فله ای« توقیف شدند.

. ح��ذف ب��دیل در درون و ب��یرون رژیم از راه س��رکوب خ��ونین.9 ، او ب��ه مهن��دس بازرگ��ان و دک��تر ی��زدی60بعد از کودتای خرداد

گفت��ه ب��ود: م��ا اش��تباه ش��اه را تک��رار نمی ک��نیم. این روی��ه را در دوران ریاس��ت جمه��وری خ��ود و »ره��بری« خ��امنه ای ادام��ه داد:

امض��ائی را امض��اء ک��رده بودن��د،90دستگیری کسانی ک��ه نام��ه یکی از موارد حذف بدیل است.

. جعل نام��ه و ق��ول ب��رای »ره��بر« ک��ردن خ��امنه ای: نام��ه از10 س��وی خمی��نی ب��ه مش��گینی، رئیس وقت مجلس خبرگ��ان و این

جمله از زبان خمینی: »شما آقای خامنه ای را دارید«.

. جنایت ه��ای سیاس��ی ک��ه ش��هیدان، فروهره��ا و ش��ماری از11 نویس��ندگان، قربانی��ان آن ش��دند و رژیم والیت فقی��ه ب��ه آنه��ا »قتلهای زنج��یره ای« ن��ام داد و پیش از آن، قت��ل فجی��ع ش��هیدان دکتر سامی و آیةالل��ه اله��وتی، ب��ا این ک��ه پ��در دو دام��اد هاش��می رفسنجانی بود. و انداختن اتوبوس حامل نویس��ندگان ب��ه دره ک��ه ناک��ام مان��د. ش��ماری از این جنایت ه��ا در حک��ومت خ��اتمی و ب��ه دستور خامنه ای رخ دادن��د. ام��ا این هاش�می رفس��نجانی ب��ود ک��ه »اصالح طلبان« آن روز او را عالی جناب سرخ پ��وش خواندن��د و

این او بود که گفت فتیله ها را پائین بکشید.

. دولته��ا، بخص�وص دولته�ای اس�تبدادی ت�رور می کنن�د ام�ا در12 رژیم والیت مطلقه فقیه بود ک��ه دولت تروریس��ت گش��ت. ب��دین توضیح که گروه های ترور از طریق سازمانهائی دولتی م��أموریت

ن�ام – هم�ه470خود را انج�ام می دادن�د. فهرس�ت ترورش�دگان تروره��ای داخ��ل کش��ور قاب��ل شناس��ائی نبودن��د – را در ب��ردارد. دادگاه میکونوس در مورد یکی از این ترورها برپ��ا ش��د و س��ران

رژیم )خامنه ای و هاشمی رفسنجانی ( را آمر ترورها شناخت.

64

. ب���ه اس���تخدام دولت اس���تبدادی درآوردن دین و می���ان تهی13 ک��ردن »دین دول��تی«. آیة الل��ه منتظ��ری گفته اس��ت: دولت دی��نی می خواستیم دین دولتی ساختند. ب��دیهی اس��ت او غاف��ل ب��ود ک��ه دولت دینی ناممکن است. زی��را دولت – وق��تی اس��تبدادی اس��ت بیشتر – قدرت است و ق��درت ب��ه خ��دمت دین و هیچ م��رامی در نمی آید دین و یا مرام را وسیله توجیه خ��ود می کن��د درح��الی ک��ه

آن را میان تهی نیز می کند.

. کشتارها با هدف راندن قطعی مردم کشور بمثاب��ه ش��هروند14 60 خ��رداد 30برخوردار از حق تصمیم از صحنه سیاسی: کشتار

و کشتارهای مشهد و اسالم شهر و قزوین.  

● محPPور کPPردن قPPدرت خPPارجی و سPPازش های پنهPPانی اکتPPبر سPPورپرایز و ایPPران گیت هPPا و اسPPتفاده از آن در

سیاست داخلی:

. خمینی گروگانگیری راکه ط�رحی امریک��ائی ب��ود و در ای��ران15 اجرا شد، انقالب دوم بزرگ ت��ر از انقالب اول خوان��د و امریک��ا را شیطان ب��زرگ نامی��د و این ش��یطان را مح��ور سیاس��ت داخلی و خارجی گرداند. بدین خاطر که تعهد خویش با والیت جمهور مردم را شکست و بنابر انکار حق��وق ش��هروندی ایرانی��ان گذاش��ت ک��ه حق حاکمیت پایه آنها را تشکیل می دهد، بعن��وان دولت ت��ک پای��ه، نیاز به پایه خ��ارجی ب��رای برس��رپا مان��دن ی��افت. این ش��د ک��ه از گروگ��انگیری ب��دین س��و، تم��امی ح��ذف کردن ه��ای جناتیکاران��ه و سبعانه را با متهم کردن حذف شوندگان به رابطه داشتن با و ی��ا تحری��ک ش��دن بوس��یله »ش��یطان ب��زرگ«، توجی��ه ک��رد. در این

تبهکاری، دستیار اول او، هاشمی رفسنجانی بود؛

. معامله پنهانی بر سر گروگانه��ا ب��ا گ��روه ریگ��ان و ب��وش، ب��ا16 ه��دف ب��ه ت��أخیر ان��داختن آزادی گروگانه��ای امریک��ائی ت��ا بع��د از انتخابات ریاست جمهوری امریکا که افتضاح »اکت��بر س��ورپرایز« نام گرفت. بهشتی گفت: باید از گروگانها مثل آتو برضد بنی صدر و کارتر استفاده کرد و خ��ود او وهاش��می رفس��نجانی ب��ا اطالع و تص��ویب خمی��نی، معامل��ه پنه��انی را انج��ام دادن��د. این معامل��ه، معامله دومی را در پی آورد که افتض��اح ای��ران گیت ن��ام گ��رفت.

هم اکنون ایران گیتی ها بر کشور حاکم هستند.65

. دست آویز کردن فاش کردن ایران گیت و کشتار زندانیان در17 ساله، برای کودتائی دیگر ک��ه برکن��اری منتظ��ری از8پایان جنگ

قائم مقامی رهبر و تصفیه هم��ه کس��انی را ب��ه دنب��ال آورد ک��ه ب��احکومت ایران گیتی ها بر ایران مخالف بودند.

. ایجاد بحران های بزرگ و کوچ��ک داخلی و خ��ارجی – خ��اتمی18 روز، مخالفان او در رژیم، یک بح��ران ب��رای او9می گفت در هر

می ساختند – برای توجیه بنای استبداد از راه سرکوبگری. بحران کنونی ک��ه بح��ران جنگ ه��ای نظ��امی و اقتص��ادی و تروریس��تی و مذهبی و تبلیغاتی و دیپلماتیک است، چهارمین بح��ران ب��زرگ، ب��ه دنبال سه بح��ران گروگ��انگیری ک��ه تح��ریم اقتص��ادی بب��ار آورد و

س�اله و بح��ران اتمی اس�ت ک��ه م��ردم ای��ران را گرفت��ار8جن��گ شدیدترین تحریم ها گرداند؛

  از این چه���ار بح���ران، در س���ه بح���ران نخس���تین، هاش���می    

رفسنجانی در میان صاحب نقش های ردیف اول بود. و 

جهت دادن به اقتصاد مصرف و رانت محور● :بسیار پرفساد

  . اج��رای ط��رح ص��ندوق بین المللی پ��ول ک��ه ب��ه اقتص��ادهای19

مقروض تحمیل ک��رد می ک��رد. این ط��رح دو قس��مت می داش��ت: قس��متی ک��ه ت��دابیر اقتص��ادی نئولی��برال را در ب��ر می گ��رفت و قسمت دیگری که تدابیری را، با هدف مردم ساالرکردن دولت و جامعه، شامل می شد. حکومت خامنه ای/هاشمی رفس��نجانی، ب��ا این دعوی که »مدل چینی« بهتر پاسخ می دهد، به جای عم��ل ب��ه مدل چینی، طرح صندوق را، بدون قسمت مرب��وط ب��ه اس��تقرار دموکراس��ی، اج��را کردن��د. نتیج��ه مص��رف و رانت مح��ور ش��دن

اقتصاد با تکیه بر قرضه بزرگ خارجی شد؛

. اقتصاد مصرف و رانت محور تکیه را بر صادرات نفت و گاز20 و هر فرآورده دیگری که قابل صدور باش��د و واردک��ردن کااله��ا و خ���دمات، متکی ش���د. بن���ابراین، بیش از پیش فق���یر و وابس���ته گذاشت. همین فقر و وابستگی اقتصاد، در حکومت احمدی نژاد،

66

تشدید شد و تحریم های خارجی را کمر شکن ک��رد. ب��زرگ ش��دن حجم نقدینه و تب تورم ضامن این وابس��تگی روزاف��زون و ایج��اد کنن��ده فرص��ت های ب��زرگ ب��رای رانت خ��واری و دیگ��ر ان��واع

فسادهای بزرگ گشت؛

. چون جنگ تمام شد، ایران گیتی ه��ا ک��ه ب��ه ریگ��ان پی��ام داده21 بودند در صورت حم��ایت امریک��ا از دولت آنه��ا حاض��ر ب��ه کش��تن خمینی نیز هستند، چاره را، به قول خودشان، »بس��تن پاس��دارها ب��ه آخ��ر« دانس��تند. این ش��د ک��ه در کن��ار مافیاه��ای »س��نتی«، مافیاهای نظامی – م��الی ن��یز ش��کل گرفتن��د. تأس��یس مافیاه��ا و بزرگ شدن آنها، گرچه از »دوران طالئی امام« آغاز شده ب��ود –

میلی��ارد دالر گم ش��د! - ، ام��ا در دوران105در آن دوره بود ک��ه خامنه ای/هاشمی رفس��نجانی ب��ود ک��ه مافیاه��ا مث��ل ک��رم هف��واد ب��زرگ و بزرگ ت��ر ش��دند. در خ��ود رژیم، هاش��می رفس��نجانی پدرخوانده نام گرفت. مافیاهای نظ��امی – م��الی ب��زرگ ش��دند و سپاه نیز تا که امروز، سپاه یک حزب سیاسی مسلح گشته و ب��ر

بخش بزرگی از اقتصاد کشور مسلط است؛

. غیر از شرکت های وابس��ته ب��ه س��پاه و نیروه��ای انتظ��امی و22 بسیج، با اس��تفاده از »بن��ادر آزاد« و پیش��ه ک��ردن قاچ��اق، ان��واع مافیاه��ااز مافیاه��ای نفت ت��ا مافی��ای اش��یای باس��تانی و از آن ت��ا مافیاهای شکر و دیگر مواد خوراکی و از این مافیاها تا مافیاهای م��واد مخ��در و از این مافیاه��ا ت��ا مافی��ای ارز، ش��کل گرفتن��د. »آقازاده ه��ا« و در م��واردی »روحانی��ان بلن��د پای��ه«، ب��ه اتف��اق

سرداران سپاه، گردانندگان این مافیاها هستند.

. بیاب��ان ش��دن س��رزمین ای��ران، بخ��اطر »س��ازندگی« ب��دون23 حساب و کتاب و بر محور کس��ب ح��داکثر رانت، حاص��ل اقتص��اد نئولیبرال زیرسلطه است. در مع��رض خش��ک ش��دن قرارگ��رفتن دریاچه ارومیه و تاالب ها و پائین رفتن س�طح آبه�ای زی��ر زمی�نی، ف���رآورده »توس���عه بخش کش���اورزی« هس���تند ک���ه در »دوران سازندگی« آغاز گرفت. آب نیز مافیا پیدا کرد و این مافی��ا بقص��د پرکردن جیب های خود، وضعیت آب و زمین را تا ب��دین ح��د وخیم

کرده است.

67

. تبدیل کردن دروغ به زبان رسمی »نظام جمهوری اسالمی«24 ایران و تبدیل کردن ایران ب��ه ش��وره زار اخالق و چ��رکین ک��ردن وجدان اخالقی ایرانیان، بسا ویران گرترین جنایت سران رژیم در

حق مردم ایران است. موارد بیست و چهار گانه تمامی مPPوارد فسPPادها و     

خیانت هPPPا و جنایت هPPPا نیسPPPتند. امPPPا مسPPPتندترین و قطعی ترین آنها هسPPتند. جPPوانی کPPه نخواهPPد تPPاریخ را آن سان که روی داده است، بشناسPPد، در توجیPPه حضPPور خود در مراسم تشییع جنازه هاشPPمی رفسPPنجانی، چPPه می تواند بگوید جز این که گذشته او را نمی شناسم واز وقتی که او را می شناسم، مواضع او را خوب می یابم. آیا او می داند که بخاطر ضعف وجدان تPPاریخی، بدانحPPد که از گذشته بالفاصله نیز در آن هیچ نیست، جز ایفای نقش آلت فعل، نقش دیگری نمی تواند ایفا کنPPد و آلت کنندگان کسانی هستند که کشPPور او را بPPه این حPPال و روز انداخته اند؟ بPPر نسPPل امPPروز اسPPت کPPه از مPPدعیان دروغ سPPاز و دروغگPPو بخواهPPد، بگوینPPد نقش هاشPPمی

گانه باال چه اندازه بوده است؟21رفسنجانی در موارد  

اثر مرگ هاشمی رفسنجانی بر موقعیت و ❋:وضعیت خامنه ای و بسا رژیم والیت مطلقه فقیه

این قسمت را در وضعیت سنجی بعدی مطالعه می ک��نیم. ت��ا     آن زمان، خ�اطر نش�ان می ک�نیم ک�ه خ�ود ی�تیم انگ��اری »اص�الح طلبان« و »اعتدال گراها« گویای این واقعیت اس��ت ک��ه پارس��نگ از میان رفته است. باوجود این، زیان کننده اول خ��امنه ای اس��ت. زیرا وقتی کسی ح��ذف می ش��ود ک��ه در رابط��ه رژیم ب��ا جامع��ه، نقش پارسنگی را بازی می کند که کف��ه امی��د ب��ه »اص��الح پذیری« رژیم را سنگین تر از کفه اص��الح ناپذیری آن می کن��د، زی��ان کنن��ده اول، »رهبر« است. همه رژیم های اس��تبدادی، از زم��انی گرفت��ار تزلزل بیشتر می شوند که اینگونه کسان را یا از دست می دهند و

یا خود حذف می کند. از آنجا که قدرت قابل تقسیم نیست و میل به تمرکز و ب��زرگ  

ش��دن در ی��ک مرک��ز را دارد، کس��ی ک��ه ق��درت در او متمرک��ز و بزرگ می شود، دست به ح��ذف پارس��نگ ها می زن��د و ب��ا این ک��ار، مرگ قدرت را نزدیک می کند. شاه چنین کرد. خامنه ای نیز چنین

68

می کند. از این رو، اینک او، با مردمی روبرو اس��ت ک��ه بخش��ی از آنه���ا هم ک���ه م���رگ کس���ی را ب���رای حض���ور در ص���حنه مغتنم

می شمارند، مخالفت صریح خود را با او ابراز می کنند.

69

وضعیت سنجی یکصد و سی و سوم : موقعیت خامنه ای و روحانی بعد از مرگ

هاشمی رفسنجانی

2017 ژانویه 19 برابر 1395 دی 30 

وقتی رژیمی جبار و القاء کننده ترس ها و فسادگستر اس��ت و ح��تی ب��ر حف��ظ وج��ود کش��ور حف��ظ وج��ود خ��ویش را مق��دم

می شناسد و تا بخ��واهی س��رکوب گر اس��ت، ب��رای این ک��ه م��ردم کش���ور از تغی���یر رژیم بیش���تر از خ���ود رژیم بترس���ند، می بای���د پارسنگی وجود داشته باشد که کفه »رژیم اص��الح پذیر اس��ت« را از کفه »رژیم اصالح پذیر نیست« سنگین تر کن��د. ب��ا آن ک��ه وج��ود این نوع کسان برای طوالنی کردن عمر رژیم ض��رور اس��ت، ام��ا قدرت در جریان تمرکز و بزرگ شدن، آنها را از میان بر می دارد و بدین کار، عمر خود را کوتاه می کند. شاه و رژیم او چنین کرد و کار را بجائی رس��اند ک��ه از دی��د م��ردم کش��ور، کف��ه »رژیم ش��اه اصالح پذیرنیست« بس�یار س�نگین و کف�ه »رژیم ش�اه اص��الح پذیر است« بسیار سبک شد. رژیم شوروی سابق نیز همین کار را کرد

و سرنگون شد. یادآور می شود که پیش از »انتخابات« ریاست جمهوری سال    

، وضعیت این سان سنجیده ش��د: روح��انی رئیس جمه��وری1392 می شود و او باید دو کار را از عهده برآید. یک کار را خود تص��دی می کند و ک��اردیگر ب��ا اس��تفاده از فعل پ��ذیری او انج��ام می گ��یرد. کاری که خ��ود انج��ام می ده��د ره��اکردن دس��ت خ��امنه ای از زی��ر

+� 5ساطور تحریم ها و انجام معامل�ه ب�ا کش�ورهای ب�ر س�ر1 »برنام��ه اتمی ای��ران« اس��ت. و ک��ار دیگ��ر، خ��ارج ک��ردن قطعی »سران فتنه« از صحنه سیاسی یعنی محدوده رژیم است. این��ک هاشمی رفسنجانی مرده اس��ت و کس��انی هس��تند ک��ه ب��ر کش��ته ش�دن او دالی��ل اقام�ه می کنن�د. س�خت گیری ب��ا خ�اتمی بدان ح�د است که به او اجازه شرکت در تشییع جنازه هاشمی رفس��نجانی

70

نیز داده نشد و شرط حضور خامنه ای در جم��ع خ��انواده هاش��می رفس��نجانی، حض��ور نداش��تن خ��اتمی گش��ت. زه��را رهن��ورد و میرحسین موسوی و ک��روبی همچن��ان در حص��ر هس��تند و حمل��ه تبلیغاتی به آنها از شدت نمی افت��د. و ب��از ی��ادآور می ش��ود ک��ه در سازمان نمائی که دستگاه اطالعاتی وابسته به خامنه ای در ب��اره »سران فتنه« و ش��اخه های تش��کیالتی هری��ک از آنه��ا تهی��ه ک��رده ب��ود، هاش��می رفس��نجانی در رأس ق��رار داش��ت. زی��ر ن��ام او، اسامی سه دستیار ، خاتمی و میرحسین موسوی و کروبی ق��رار می گرفتند و زیر نام هریک از آنها ش��اخه تش��کیالتی در برگیرن��ده اسامی دستیاران ردیف اول آنها می آمد. وقتی رفت��ار خ��امنه ای و

را ب��ا دستگاه تبلیغاتی وابسته به او با هاشمی رفسنجانی م��رده این واقعیت محک بزنیم، می بینیم ک�ه رفت�ار خ��امنه ای رفت�ار ی�ک جبار ،یعنی از میان برداشتن و برای از میان برداشته شده، ماتم

مت��ولی م��رده گرفتن است. چرا؟ زی��را هم بخ��اطر جلوگ��یری از ش��دن غ��یر خ��ود او و هم بخ��اطر نگ��رانی از پی آم��دها. در زی��ر

پی آمدهای محتمل را فهرست می کنیم.

پی آمد زیر را15در داخل کشور، اهل نظر، ❋:محتمل دانسته اند

امكان دارد با توجه به ف��وت هاش��می، تن��دروهای نظ��ام● اول:فشار خود را بر دیگر نیروهای وابسته به رژیم افزایش دهند؛

با مرگ هاشمی، عام��ل اتص��الی ک��ه او در رژیم ب��ود از● دوم: بین رفت. بن����ابراین، احتم����ال دارد گسس����ت ها در درون رژیم

شدیدتر بگردند؛ با رفتن هاشمی، مصونیتی كه خانواده او داش��تند ه��ر ● سوم:

چن��د ان��دك از بین ب��رود و خ��انواده و وابس��تگان او تحت فش��اربیشتری قرار گیرند همان بالیی كه بر سر خانواده خمینی آمد.

: در نبود هاشمی تصفیه حساب ها می توانند بی مانع تر● چهارمانجام بگیرند؛

حسن روحانی در نبود هاشمی ك��ار بس��یار س��خت تری● پنجم: پیش رو دارد، حس��ن روح��انی مح��ل اتك��ای سیاس��ی خ��ود را از دست داده و حال این اوس��ت ك��ه بای��د بتوان��د ب��دون هاش��می در براب�ر خ�امنه ای و گرایش�های زورم�دارتر ق�رار بگ��یرد. آی��ا او این

توان را دارد؟

71

در نبود او در مقام رئیس مجم��ع تش��خیص مص��لحت،● ششم: انتصاب کسی که جانشین او می شود گویای سمت یابی خامنه ای نیز هست. زیرا هاشمی رفسنجانی به او تعل��ق ن��دارد بلک��ه او را هاشمی رفسنجانی رهبر کرده است، چون دیگ��ر کس��ی چ��ون او

و گوی��ای س��مت ی��ابی او نیست، پس جانش��ین او آدم خامن��ه ایمی شود؛

با توجه به »زاویه پیدا کردن« هاشمی رفس��نجانی ب��ا● هفتم: خامنه ای و این که سپاه و بیت خامنه ای او را مق��ام اول »فتن��ه« گران می دانند، تشییع جنازه او فرصتی شد برای اب��راز مخ��الفت با خ��امنه ای. در گذش��ته، مخ��الفت م��ردم س��بب س��خت تر ش��دن موضع خامنه ای می شد. آیا او بهمان رویه ادامه می ده��د و ی��ا ب��ه

تعدیل روش روی می آورد؟ : با توجه به نقش روابط شخص��ی ق��درت در رژیم، ب��ا● هشتم

م��رگ هاش��می رفس��نجانی، خانواده ه��ای خمی��نی و هاش��می و بهش��تی و خ��اتمی و... تنه��ا از راه اتح��اد ب��ا یک��دیگر می توانن��د موقعیتی برای خود دست و پ��ا کنن��د. وگرن��ه، ض��ربه پ��ذیری آنه��ا

 بیشتر می شود؛ : بیانیه ای كه خامنه ای بمناسبت مرگ هاشمی رفسنجانی● نهم

صادر کرد، گویای روش جبار ه��ا اس��ت: ط��رد شخص��یت زن��ده واستفاده از مرده او.

اما این استفاده آیا با تعدیل رویه هم��راه می ش��ود ی��ا ب��ا تش��دید  سخت سری؟ رفتار او، وقتی شرط حضور خ��ویش ن��زد خ��انواده هاشمی رفسنجانی را حضور نداشتن خاتمی کرد، پاسخ پرس��ش

است؛ هاشمی رفسنجانی بر این باور بود که خ��امنه ای بیم��ار ● دهم:

و مردنی است. در جریان »انتخابات« مجلس خبرگان، تبلی��غ این بود که به فهرست هاشمی رفسنجانی رأی بدهید تا ک��ه جانش��ین خامنه ای کسی چ��ون او نش��ود. ب��دیهی اس��ت او این تبلی��غ را ب��ر زبان نمی آورد اما بن مای��ه تبلی��غ این فک��ر ب��ود. اس��ناد س��ری ک��ه ویکیلیکس منتش��ر ک��رد، ح��اوی ق��ول او هس��تند: خ��امنه ای بیم��ار اس��ت ت��ا دو س��ال دیگ��ر می م��یرد. ب��اوجود این، ت��رکیب مجلس خبرگان وارونه ترکیبی شد که او می خواس��ت. از س��ه نف��ری ک��ه باید انتخاب نمی ش��دند، دو تن »انتخ��اب« ش��دند و یکی از آن ه��ا،  جن��تی، رئیس مجلس خبرگ��ان ن��یز هس��ت. ب��اوجود ترکی��بی ک��ه

مجلس خبرگان پیدا کرد، تبلیغ می شد که هاشمی رفس��نجانی در انتخاب جانشین خامنه ای تأثیرگ�ذار خواه�د ب��ود. و ح�اال، او دیگ�ر

72

بنPابراین، اصPل والیت مطلقPPهنیس��ت ت��ا تأثیرگ��ذار باش��د. ؛فقیه و رهبری و رهبر، اصالح ناپذیر است

هاشمی رفسنجانی تPPا زنPPده بPPود، سPPخن از ● یازدهم: تجدیPPد قPPانون اساسPPی و شPPورائی کPPردن رهPPبری و

1384مدت مند کPPردن دوره رهPPبری می گفت. در سPPال کPPه او نPPامزد ریاسPPت جمهPPوری شPPد، فرزنPPدش، در مصPPاحبه بPPا نشPPریه امریکPPائی "یPPو اس تPPو دی" گفت: هرگاه پدرش به ریاست جمهوری انتخاب بشPPود، رهPPبر را چون ملکه الیزابت بی اختیار می کند. اما با مPPرگ او، دیگر در رژیم، کسی در موقعیت او نیست که سPPخن از اصPPالح قPPانون اساسPPی و مPPدت دار شPPدن رهPPبری و... بگوید. الجرم، جبار و دستیارانش از بقPPای رژیم والیت مطلقPPه فقیPPه، و بPPدیل رژیم از جانشPPین شPPدن آن بPPا دولت حقوقمPPدار و قPPانون اساسPPی بPPر اصPPل والیت جمهور مردم سخن خواهنPPد گفت. زود یPPا دیPPر، تقابPPل

نظر می شود؛ میان این دو : هاشمی رفس�نجانی یکی دیگ��ر از »ص�ندوقچه های● دوازدهم

اسرار نظام« بود. گرچه سری ف��اش نش��ده ، نمان��ده اس��ت. ام��ا بیان هر عمل سری از زب��ان متص��دی آن، ب��رای مث��ال، چگ��ونگی جعل نامه و قول از قول خمینی و چگونگی سازش های پنهانی ب��ا امریکا و دیگران، از زبان هاشمی رفس��نجانی، ب��رای خ��امنه ای و اص��ل والیت فقی��ه بس زیانمن��د ب��ود. این��ک او نیس��ت و چگ��ونگی انجام اعمال سری که اظهارشان برای خامنه ای زیانمن�د هس�تند،

از زبان او گفته نخواهند شد؛ : در رژیمی که رواب�ط ق�وا رواب�ط شخص�ی ق�درت● سیزدهم

هس��تند و چن��د ش��بکه بهم پیوس��ته ی��ک رئیس دارد، آن دس��ته از شبکه ها که هاشمی رفس��نجانی رئیس آنه��ا ب��ود، این��ک بی رئیس شده اند. در رژیم کسی نیست که م��وقعیت هاش��می رفس��نجانی را داشته باش��د. بن��ابراین، م��رگ او بس��ود ش��بکه هائی اس��ت ک��ه ریاست آنها با خامنه ای است. بیش��تر بس��ود مافیاه��ای نظ��امی –

مالی و به زیان »مافیاهای سنتی« است؛ والیت : زم��انی هاش��می رفس��نجانی مواف��ق ب��ود● چهاردهم

مطلق��ه فقی��ه وارد ق��انون اساس��ی ش��ود و ش��د. بع��د از آنک��ه خامنه ای کانون تمرکز و بزرگ شدن ق��درت گش��ت، ه��وس ک��رد ریاس��ت جمه��وری را ح��ذف کن��د. دس��ت کم رئیس جمه��وری را منتخب مجلس بگردان��د ت��ا ک��ه دولت تنه��ا ی��ک س��ر پی��دا کن��د و

73

»دولت اسالمی« واقعیت بیابد. این بار، هاشمی رفسنجانی م��انع ش��د. این��ک، او بعن��وان م��انع از س��ر راه برداش��ته ش��ده اس��ت. بنابراین، خط��ر آن وج��ود دارد ک��ه رئیس جمه��وری همین هم ک��ه

هست نماند. و ارتباط هاشمی رفسنجانی با یکچن��د از مراج��ع قم،● پانزدهم:

کم���ابیش مس���تقل از رژیم، او را عام���ل تع���ادل در درون رژیم می ک����رد. هم این گون����ه مراج����ع و هم »اص����الح طلب����ان« و اعتدال گرایان، توسط او، با خامنه ای »تعامل« می کردند. با مرگ

او، اینان این را از دست داده اند. پی آمد محتمل – بعضی محتمل حاصل سخن هر پانزده

نیسPPتند و قطعی هسPPتند – این اسPPت کPPه در محPPدودهرژیم والیت مطلقه فقیه،

الف. سود برنده ای نیسPPت. امPPا خPPامنه ای فضPPای یکPPه تازی بیشتری را پیدا می کند. و

ب. والیت مطلقه فقیه و رهPPبری و رهPPبر اصPPالح ناپذیر هستند و »جمهوریت نظام« در معرض تضPPعیف بPPازهم

بیشتر است. و تمایل اصالح طلب و اعتPPدال گرا،  در این محدود، دو ج.

کمPPتر می تواننPPد »بPPرگ مPPردم« را بPPازی کننPPد. خPPاتمی )فشار از پPPائین و وحکومت او این برگ را بازی کردند

معاملPPه در بPPاال( و بPPه شکسPPت انجامیPPد. بPPا فقPPدانهاشمی رفسنجانی، این راهبرد بکاربردنی نیست.

باوجود این، زیان بیننده اول، خامنه است. زیرا    

:سود و زیان خامنه ای ❋ زیان کننده اول خ��امنه ای و والیت مطلق��ه زیان خامنه ای:     

فقیه است. نه تنها ب��دین خاطر ک��ه هاش��می رفس��نجانی ب��ا جع��ل نامه از قول خمینی و نقض ق��انون اساس��ی )زی��را اگ��ر هم نام��ه جعلی نب��ود، مجلس خبرگ��ان ب��ه ق��انون اساس��ی و ن��ه ب��ه نام��ه خمی��نی بای��د عم��ل می ک��رد( و جع��ل ق��ول ب��از از زب��ان خمی��نی، خ��امنه ای را ره��بر ک��رد )س��خن ن��اطق ن��وری بس رس��ا اس��ت: ش���ورائی ک���ردن ره���بری داش���ت پیش می رفت ک���ه هاش���می رفسنجانی سخن امام را در باره خامنه ای باز گفت. مع��نی ق��ول او این است که پیش از آن نامه ک�ذائی، ب��ه مجلس ارائ�ه ش�ده و قول خمینی ارائه نشده بود. زیرا اگ��ر ارائ��ه ش��ده ب��ود، ش��ورائی ک��ردن ره��بری پیش نمی رفت ت��ا ک��ه هاش��می رفس��نجانی آن را

74

بلکPPه بیشPPتر بPPدین خاطر کPPه، جهت یPPابیمتوق��ف کن��د !(، عمل مردم و نیز گرایشPPهای موجPPود در رژیم و بPPیرون از آن را از جمله، ترازوئی معین می کند که در یک کفPPه آن وزنه »رژیم اصPPالح پذیر اسPPت« قPPرار می گPPیرد و در کفه دیگر آن، وزنه »رژیم اصالح پذیر نیست«. موقعیت هاشمی رفسنجانی در رژیم، او را پارسنگی کرده بPPود که مPانع می شPد کفPه »رژیم اصPالح پذیر اسPت« سPبک شPPPود و رژیم »اصالح ناپذیراسPPPت« جهت یPPPاب عمPPPل جمهPPور مPPردم بگPPردد. تاکPPه مPPردم عمPPل را ترجمPPان خواست دلی کنند کPPه بPPه بPPدیل جانبPPدار دموکراسPPی و

گرایش��های سیاس��ی حاش��یهدولت حقوقمPPدار سPPپرده اند. نشین نیز مبلغ اص��الح پذیری رژیم والیت فقی��ه بودن��د و در توجی��ه ک��ار خ��ود »ق��درت« هاش��می رفس��نجانی را ب��زرگ می کردن��د و

برایش »قدرتی« قائل می شدند که نداشت. اینPPک، خPPامنه ای و رژیم والیت مطلقPPه فقیPPه این    

پارسنگ را از دست داده انPد. امیPد کPاذبی کPه هاشPمی رفسنجانی ایجاد می کرد که گویPPا اصPPل والیت فقیPPه و رهبری و رهبر قابPPل اصPPالح هسPPتند، جPPای بPPه یPPأس از اصPPPالح پذیری آن می دهPPPد. کفPPPه اصPPPالح ناپذیری رژیم وقتی مPردم کشPور روزمPره شPاهد کم نقش تPر شPدن رئیس جمهPPوری بگردنPPد بPPاز هم سPPنگین تر می شPPود. هنPPPوز، زیPPPان خPPPامنه ای بPPPابت اصPPPالح ناپذیری رژیم

او مضاعف می شود هرگاه مPردم کشPور باورکننPد کPه هاشمی رفسنجانی را نیز، چون احمد خمینی، از میPان

برداشته است. دوسود خامنه ای که می تواند زیان او را افزون کند:    

پرسش مهم محل پیدا می کند: کسانی چ��ون هاش��می رفس��نجانی  باوجود اهمیت نقشی که  ●

خامنه ای اصرار در ح��ذف در بازداشتن مردم از عمل دارند، چرا هاشمی رفس��نجانی و »س�ران فتن��ه« داش�ت و دارد؟ پاس��خ این پرسش را خود او داده است: اینها می خواهن��د رژیم والیت فقی��ه را دارای دو سر کنند. در واقع نیز، قدرت قاب��ل تقس��یم نیس��ت و اگر همه کسانی که کانون متمرکز و بزرگ شدن قدرت شده اند، این عامل مهم بقای خود را حذف کرده اند، بدین خاطر اس��ت ک��ه هرگاه قدرت دو سر پیدا کن��د، دیگ��ر نمی توان��د متمرک��ز و ب��زرگ

گردد و الجرم منحل می شود.75

● آیا خامنه ای و تمایلهای جانب��دار اس��تبداد فراگ��یر فک��ر و عم��ل خود را تعدیل می کنند تا که از پارسنگ بی نیاز شوند و یا به روی��ه کنونی ادامه می دهند؟ پاسخ قدرتمدار به این پرسش این اس��ت: با اس��تفاده از پی آم��دهای م��رگ هاش��می رفس��نجانی، بخص��وص پی آمدهای دهم تا پانزدهم، بر تمرکز و بزرگ شدن قدرت اس��ت که باید اص��رار ورزی��د. زی��را تع��دیل ق��درت، آن هم وق��تی فراگ��یر

را دارد ک�ه دو س�ر ی��افتن آن. است )والیت مطلقه(، هم��ان اث��ر قدرتی که نتواند متمرکز و ب��زرگ ش�ود، در مع�رض انحالل ق�رار می گیرد. توجه باید داشت که تعدیل قدرت یع��نی تف��ویض اختی��ار ب��ه »رئیس جمه��وری« و این همان ک��اری اس��ت ک��ه خمی��نی و خ��امنه ای ب��دان تن ندادن��د، س��هل اس��ت، حاض��ر نش��دند رئیس جمهوری از اختیاراتی هم استفاده کند ک��ه بن��ابر ق��انون اساس��ی دارد. تنگ کردن عرصه بر رئیس جمهوری، رویه مس��تمر خمی��نی

و خامنه ای بود و هست. بدین سان، همچون دیگPPر مسPPتبدها، خPPامنه ای بسPPا     

مرگ هاشمی رفسنجانی را بسPPود قدرتمPPداری بPPازهم خود ببیند و نداند که میان دو زیPPان قرارگرفتPPه بیشتر

است: زیان کم تر، حPPذف هPPر سPPری اسPPت کPPه بخواهPPد رژیم دو سPPر کنPPد هرچنPPد این حPPذف رژیم یPPک سPPر را

کردن سPPبب سPPنگین شPPدن کفPPه »رژیم اصPPالح شPPدنی جمهور زیان بزرگ تر، یکی در برابر نیست« می گردد.

مردم شدن و قرارگرفتن است. بسا قPPدرت او را کPPور می کند و نمی بینPPد کPPه میPPان بPPد و بPPدتر انتخPPاب وجPPود ندارد و بمحض تن دادن به بد،به بدتر و بPPدترین نPPیز تن

محکوم کرده است. رژیم را به سقوط  داده و و سود و زیان »اصالح طلبان« و »اعتدال گرایان«:٭ نظرهایی ک��ه س��خنگویان »اص��الح طلب��ان« و اعت��دال گرایان     

اظهار کرده اند، جملگی، گویای زیان قطعی هس��تند. از آنه��ا یکی نیز نگفته است م��رگ او بس��ود این دو تمای��ل ب��وده اس��ت. م��رگ هاشمی رفسنجانی »کمر اصالحات« را شکست، جمله ای اس��ت که ارزیابی های دیگر را نیز در بر می گیرد. چرا این��ان م��رگ او را

برای خود زیانمند می بیننند؟ زیرا . محل عمل را سرای دولت والیت مطلقه فقی��ه می شناس��ند و1

کرده اند. مردم نقش کمک رسانی را ایفا می کنن��د. در واق��ع، این دو تمایل به دستگاه خامنه ای و جمهور »اقتدارگرایان« می گویند: بازدارنده م��ردم از روی گردان��دن از رژیم و روی آوردن ب��ه تغی��یر

76

آن، ما هستیم و این کار را با ایجاد امید ب��ه اص��الح و تعدیل پ��ذیری رژیم انجام می دهیم. هاشمی رفسنجانی بخاطر موقعیتی ک��ه در رژیم داش��ت، س��بب می ش��د این دو تمای��ل بتوانن��د هم در رژیم م��وقعیت داش��ته باش��ند و هم بخش��ی از جامع��ه را، ب��ه امی��د »اصالح پذیری نظام والیت مطلقه فقیه«، تکیه گاه اجتماعی رژیم بگردانند. اینک هاشمی رفسنجانی نیست و آنه��ا در س��رای دولت

بی کس شده اند و می گویند: »کمر اصالحات شکست«. در دوره خاتمی، نقشی که به مردم دادند »فشار از     

پPPائین« بPPود. نقش »دولت اصPPالحات« هم »معاملPPه در باال« شد. اما آن راهبرد به شکسPPت انجامیPPد و خPPاتمی

و احمPPدی نPPژاد جانشPPین او گشPPت. در تدارکاتچی شPPد حال حاضر، هاشمی رفسPPنجانی مرده اسPPت و »سPPران فتنه« مطرود خامنه ای هستند. آن راهPPبرد کم تPPر از آن زمPPان بکPPاربردنی اسPPت و هرگPPاه بکPPار رود، شکسPPتی

بنPPابر پی آمPPدهای قطعی تPPر ببPPار می آورد. از این رو، پانزده گانه، روحانی و حکومت او که رام بودنPPد، از این

.پس رام تر نیز می شوند . مرگ هاشمی رفسنجانی وقتی ناتوانی بیش��تر اص��الح طلبان و2

اعت��دال گرایان مع��نی می ده��د، پس »کم��ر اص��الحات شکس��ته س�رای دولت والیت مطلق�ه فقی��ه عم�ل ک�ردن و در است«. در

ازای ایجاد امید کاذب از مردم خواستن که نقش کمک رسانی را ایفاکنن��د، ب��دون وج��ود ی��ک پ��ای ث��ابت در رژیم ک��ه هاش��می رفسنجانی بود، بسیار مشکل است. راه کار دیگری ک��ه می مان��د، جمهور مردم را صاحب حقوق شهروندی، بخصوص حق مادر ک��ه حق والیت )شرکت در اداره جامعه خویش بر پایه رابطه ح��ق ب��ا حق و دوستی( است، ش��ناختن و، ب��دان، امی��د ک��اذب را ب��ا امی��د

واقعی جانشین کردن است. آنها که این راهبرد را بر می گزینند، دیگر بنای کPPار     

خPPود را نPPه بPPر زنPPدگی و مPPرگ کسPPی چPPون هاشPPمی رفسنجانی می گذارند که بر حق می گذارنPPد. خPPود را از این پندار دروغ که مردم نادانند و از دموکراسی سر در نمی آورند و نمی دانند حقوق چیست تا بدانند حقوقمند هستند و...، رهPPا می کننPPد. می داننPPد کPPه بیشPPتر از هPPر کشPPور دیگPPر، در ایPPران اسPPت کPPه قPPدرت موضPPوع کPPار اندیشمندان بوده است. به موازنPPه عPPدمی بمثابPPه اصPPل راهنما در ایران است که پی برده شده است. در ایران

77

است که، بر این اصPPل، حPPق شناسPPائی شPPده و انسPPان حقوقمند تعریف شده است. در ایPPران اسPPت کPPه بیPPان اسPPPتقالل و آزادی بمثابPPPه اندیشPPPه راهنمPPPا بازیافتPPPه شده اسPPPت. تضPPPاد میPPPان انسPPPان حقوقمنPPPد و دولت قدرتمدار و اغلب جبار، اینسPPت مضPPمون اصPPلی تPPاریخ ایPPران. از دوران اسPPاطیری )مبPPارزه بPPا ضPPحاک از راه جنبش همگPPPانی( تPPPا امPPPروز، حلقه هPPPای جنبش هPPPای

زنجیر جنبش ها را پدید آورده انPPد. دولت جبPPار همگانی نمی توانPPPPد باشPPPPد. حلقPPPPه واپسPPPPین آن نیسPPPPت و

مردم ساالری شورائی واپسین حلقه آن می تواند بشود چه کسPPی تردیPPد دارد کPPه نظPPام اجتمPPاعی و می شود.

تحت دولت والیت مطلقPه فقیPه پایPان تPاریخ نیسPت و جای به جامعه ایرانی برخوردار از نظام اجتماعی باز و

تحول پذیر می سپرد؟

78

وضعیت سنجی یک صد و سی و چهارم:

قدرت به مردم باز می گردد!؟

2017 ژانویه 26 برابر 1395 بهمن 07

سالم آقای بنی صدر در بخش زیر که صحبت از منطق صوری کرده ای��د و داس��تان   

اگر ممکن است دو سه نمون��ه از اس��تفاده از منط��ق آدم و حوا. صوری در حال حاضر از طرف سیاستمداران ارائه دهید. ممن��ون

می شوممحمود دلخواسته

میوه ممنوعه ای که آدم و حوا خوردن��د، هم��ان می��وه ای اس��ت    که فرزندان او، در هر روز، بسا چندین نوبت در روز، می خورن��د. بدون بکار بردن منطق صوری، این میوه پدید نمی آی��د ت��ا خ��ورده شود. بدون این منطق، زبان فریب را نمی توان بکار برد. چنانک��ه ب��دون رواج منط��ق ص��وری و تص��وری ک��ه از ق��درت در ذهن ه��ا هست، آقای ترامپ نمی توانست، به زب��ان عام��ه ف��ریب، بگوی��د ریاست جمهوری او، انتقال قدرت از یک شخص به ش�خص دیگ�ر و از یک حزب به حزب دیگر نیست، انتق��ال آن ب��ه م��ردم امریک��ا است. پیش از آن که به فریبی که انتقال قدرت ب��ه م��ردم اس��ت،

بپردازیم، به سراغ مثال آدم و حوا در قرآن برویم:

منطق صوری که شیطان در فریب آدم و حPPوا و این❋ دو در قPPانع کPPردن خPPود بPPه خPPوردن میPPوه ممنوعPPه

   بکاربردند که آنها را غافل کرد از:

بنابر قرآن، . بگاه خلق شدن، خداوند به آدم دانش آموخت. دانش زن��دگی،1

معرفت بر حقوق و استعدادها و بکار انداختن استعدادها در رشدرا هر انسانی که از خود غافل نشود، دارد؛

79

. فرشته ای که ب��ه تبعیض ن��ژادی قائ��ل ش��د، ش��یطان گش��ت و2رانده شد.

. این ش��یطان، آدم و ح��وا را وسوس��ه ک��رد: خداون��د ب��ه ش��ما3 می گوید از آن می��وه نخوری��د زی��را بیم دارد ک��ه حی��ات ج��اودان و

دانش مطلق بجوئید و رقیب او بگردید. . این دو وسوسه می شوند. یعنی اینکه عقل خ��ود انگیخت��ه آنه��ا4

که کارش خلق است، به تابعیت زبان فریب شیطان در می آی��د و توان��ائی خل��ق خ��ویش را از ی��اد می ب��رد و ت��وجیه گر می ش��ود و خوردن میوه ممنوعه را توجیه می کند. این دو، می��وه ممنوع��ه را می خورند و درج�ا، ن�اتوانی خ�ویش را عی�ان می بینن�د. از بهش�ت

رانده می شوند. بنابر چهار امر باال، روش کردن منطق صوری:   

. عقل را از استقالل و آزادی خویش غافل و توجیه گر می کند. 1 . ص��ورت را در نظ��ر عقلی ک��ه ت��وجیه گر ش��ده اس��ت، مطل��ق2

می کند تا که در صورت خیره ماند و از محت��وی غاف��ل ش��ود. اینغفلت غفلتهای زیر را به دنبال می آورد:

. آدم و حوا را از این که آفریدگار هستی مطلق است و انس�ان3 آفریده او است غافل کرد. قیاس خود با خداوند، غاف��ل ش��دن از نسبی و فعال بودن خویش و با ابتال به خود خدا انگاری، فعل پذیر

یافتن حیات جاویPPدان و علم مطلPPق انتظPPارشدن است: خPPود، حاصPPل این غفلت عامل در بیرون از داشتن از

بزرگ است. . عق�ل آن دو را از این ک��ه ش�یطان نخس�ت فرش�ته ب��ود غاف�ل4

کرد. آن هنگام دانشی کم ت��ر از آدم داش��ت. و آدم غاف��ل ش��د از این واقعیت و به خود نگفت: اگر او می دانست خوردن این میوه، خورنده را از عمر جاوید و دانش مطلق برخوردار می کند، از چه

در حقیقت، آدم و حوا، از این واقعیترو، کم دانش بود؟ کPPPه خPPPود برتربیPPPنی از دانش می کاهPPPد و فرشPPPته را

شیطان می کند غافل شدند. . عقل آن دو را از این که بنا گذاشتن بPPر »اول من«،5

بیرون رفتن از توحید و ثنPPویت را اصPPل راهنمPPا کPPردن اسPPت غافPPل کPPرد. حاصPPل این غفلت، از یPPاد بPPردن حقوقمندی خویش،از یاد بردن برخورداری از کرامت و حقPPPوق ذاتی انسPPPان و مجمPPPوعه ای از اسPPPتعدادها و

فضل ها است.

80

. خود خداگردانی و رقیب خدا گشتن رابطه قوا بر قرارکردن با6 خداوند است. پیش از او، فرشته ای که شیطان ش��د، این رابط��ه قوا را بر قرار کرد. در رابطه قوا، نخست نیرو را بای��د در زور از خود بیگانه کرد. غفلت بزرگ این است که بدون تخریب خ��ویش،

بدین قرار، میوه ممنوعهنیرو در زور از خود بیگانه نمی شود. ازخود بیگانه کردن نیرو در زور و ترکیب آن با دانش و

پس، رابط��هفن و ... و بکار بردنش در رابطه قوا است. ق��وا و ت��رکیب زور ب��ا نیروه��ای محرک��ه ک��ه در این رابط��ه بک��ار می رود، قدرت یا میوه ممنوعه ای است که آدم و حوا و فرزندان آنها باید از خوردن آن امتناع کنند و نمی کنند. سهل است، کس��ی چ��ون ت��رامپ، ب��ه م��ردم امریک��ا، وع��ده برخ��ورداری از حق��وق پنج گانه را نمی ده��د، بلک��ه ن��اممکن را وع��ده می ده��د: از ام��روز،

قدرت از آن مردم امریکا است! در غفلت های شش گانه کPPه بPPا روش کPPردن منطPPق    

صوری عقل بدان ها گرفتار اسPPت اگPPر تأمPPل کPPنیم، در می بPPابیم کPPه غفلت نخسPPتین، یعPPنی غفلت عقPPل از خودانگیختگی خPPویش، انسPPان را گرفتPPار جPPبر خPPوردن میPPوه ممنPPوعه ای کPPه قPPدرت اسPPت، می کنPPد. چPPرا کPPه غفلت عقPPل از اسPPتقالل و آزادی خPPویش، هم زمPPان

. قدرتمداری گشتن او است با گرفتار جبر

نمونه هPPا از بکPPاربردن سیاسPPت پیشPPگان فریبکPPار از❋ منطPPق صPPوری در مقPPام خPPوردن و خورانPPدن میPPوه

ممنوعه: از تازه ترین نمونه، که آق��ای ت��رامپ رئیس جمه��وری امریک��ا    

است، شروع کنیم: ● اول امریکPPا و از امPPروز قPPدرت از آن مPPردم امریکPPا

است: در سخنرانی بمناسبت آغ��از ریاس��ت جمه��وری خ��ویش، او دو   

جمله گفت که قدرت باوران و بکاربرندگان زبان عامه فریب، ب��ر ق��درت از آن م��ردم زب��ان آورده ان��د و خواهن��د آورد: از ام��روز،

امریکا است و »نخست امریکا«. این دو حکم قدرت محور بدون منطق صوری س�اختنی نیس��تند. ب��دون تخ��ریب امریک��ا ن��یز اج��را ک��ردنی نیس��تند. م��ردمی ک��ه این دو دروغ را ب��اور می کنن��د، بای��د تصوری از قدرت در سر داشته باشند که فرآورده منطق ص��وری است. بنابراین، باید این منطق را در زندگانی روزانه خویش بکار

81

برن��د. در حقیقت عقل ه��ا وق��تی ف��ریب می خورن��د ک��ه غاف��لمی شوند از:

. همه آنها که در باره قدرت تحقیق کرده اند، اتفاق نظ��ر دارن��د1 ک��ه ق��درت از ق��انون متمرک��ز و ب��زرگ ش��دن پ��یروی می کن��د. بنابراین، ن��زد جمه��ور م��ردم تمرک��ز و بزرگی پ��ذیر نمی ش��ود. ب��ه س��خن دیگ��ر، ق��درت نمی توان��د از آن م��ردم بگ��ردد. اس��تقالل و

ک���ه همگ���ان از آن آزادی و دیگ���ر حق���وق همگ���انی هس���تند برخوردارند و از آن همگان هس��تند. ی��ک مس��ئول حق��وق ش��ناس خط��اب ب��ا م��ردم می گوی��د: از این پس، امکانه��ای الزم ب��رای برخورداری از حقوق خویش را می یابی��د. او بای��د بدان��د و بگوی��د: شما مردم از حقوق و استعدادها و فضل های خود غاف��ل نش��وید. که هرگاه از آنها غافل نشوند، رابطه ها، رابطه ه��ای ح��ق ب��ا ح��ق می شوند و قدرتی پدی��د نمی آی��د ت��ا کس��ی بتوان��د آن را ب��ه م��ردم

امریکا ببخشد. . آن ت��رکیب نیروه��ای محرک��ه ب��ا زور ک��ه در رابط��ه ق��وا بک��ار2

می رود، بدون نابرابری بک��اربردنی نمی ش��ود. بن��ابراین، »ق��درت متعلق به مردم است« اگر بخواه��د مع��نی بجوی��د، بس��ط رواب��ط قوا به تمامی ابع��اد سیاس��ی و اقتص��ادی و اجتم��اعی و ف��رهنگی معنی می یابد و به پویائی های نابرابری و خشونت و تخریب است

که شدت و شتاب می بخشد. . ق��درت از آن م��ردم ن��ه تنه��ا حق��وق از آن م��ردم را از یاده��ا3

می برد، بلکه در س��طح ف�رد ب��ا ف��رد و گ�روه ب�ا گ��روه و ملت ب��ا ملت، اصل »اول من« را راهنمای پن��دارها و گفتاره��ا و کرداره��ا می کن��د. بن��ابراین، از این پس، بیش از گذش��ته، امریکائی��ان، در

در رواب��ط ق��وای خص��ومت آمیز درون و ب��یرون از مرزه��ا، بای��دبزیند.

. غفلت از حقوق طبیعت ن��یز ن��اگزیر می ش��ود. زی��را رابط��ه ب��ا4 ط�بیعت ن�یز رابط��ه ق��وا می گ��ردد. لغ�و تواف��ق جهانی�ان در ب��اره محیط زیست مع�روف ب��ه تواف��ق پ��اریس توس�ط آق��ای ت��رامپ،

گویای این غفلت از حقوق طبیعت است. . معرفت به حقوق و عمل به حقوق، راس��ت پن��داری و راس��ت5

گفت��اری و راس��ت ک��رداری را ایج��اب می کن��د. ام��ا وق��تی رئیس جمهوری به مردم امریکا نمی گوید از امروز همه ما باید از غفلت بدرآئیم و زندگی را عمل به حقوق کنیم و بکوش��یم جهانی��ان ن��یز چنین کنند، الجرم دروغ جای حقیقت می نشیند و »پس��ا حقیقت« زبان رئیس جمهوری می گ��ردد. ام��ا ب��دون این ک��ه، دس��ت کم، در

82

بخشی از مردم امریکا، »پس��ا حقیقت« رایج شده باش��د، ت��رامپ نمی توانست رئیس جمهوری بگردد و در سخنرانی آغ��از ریاس��ت جمهوری، »پس��ا حقیقت« را بک��ار ب��رد و زب��ان رس��می حک��ومت

خویش بگرداند. و ثنویت تک محوری بمثابه اصل راهنما که »اول من«  .6

و »قPPدرت از آن مPPردم امریکPPا« بیانگرهPPای آننPPد، امPPر بسPPPیار مهمی را در بPPPردارد کPPPه مPPPردم امریکPPPا از آن غافلنPPPد: »قPPPدرت از آن مPPPردم« را جمهPPPور مPPPردم نمی توانند بکار ببرند زیرا ممکن نیست. قدرت بایPPد در یک شخص متمرکز و بزرگ بگPPردد تPPا بتPPوان بکPPار بPPرد. بدین سPPان، چPPون سPPخن تPPرامپ را ابهPPام زدائی کPنیم، واقعیت را آن سان که هست در می یابیم: من، تPPرامپ، بمثابPPه تجسPPم مPPردم امریکPPا، قPPدرت متعلPPق بPPه مPPردم امریکا را بکار می برم. آیا ترامپ نمی گوید من به مردم امریکا و نه به نظام حاکم تعلق دارم؟ آیا اگر سPPخن از حقPPوق پنج گانPPه بمیPPان می آورد و می گفت شPPهروندان امریکا از این حقوق برخور دارند، خود نمی باید الگPPوی عمل به حقوق می گشت؟ امPPا او، کلمPPه حPPق را، یکبPPار

بر زبان نیاورد. قدرت بود کPه بPر زبPان آورد. پس، نیز هرگاه بخواهPPد بPPه گفتPPه خPPود عمPPل کنPPد و امریکائیPPان

بگذارند که چنین کند، جبار می گردد. یادآور می شود که شاه، بمثابه تجسPPم اجمPPاع ملت،    

خPPود را برخPPوردار از قPPدرت مطلPPق و »مصPPدر بیم و امیPPد« می دانسPPت. اسPPتالین قPPدرت را از آن پرولتاریPPا می خواند و حزب را تجسPPم پرولتاریPPا و خPPود را تجسPPم حزب و برخPPوردار از قPدرت مطلPPق می دانسPPت. هیتلPPر خود را تجسم نژاد برتر و صاحب قدرتی می دانست که از آن نPPژاد برتPPر اسPPت. خمیPPنی قPPدرت را از آن خPPدا می انگاشت که به پیامبر و امام و از آنان به او تفویض

و...شده است. وج��دان ت��اریخی غ�نی بک��ار آن می آی��د ک�ه م�ردم را از ف��ریب   

بزرگ آگاه کن��د ف��ریب آن را نخورن��د ک��ه گوی��ا ق��درت از آن آنه��ا به ضرورت، ضد مPردم و عامPPلمی شود و بدانند که قدرت،

.تخریب زندگی آنها بمثابه شPPهروندان حقوقمنPPد است هرگاه غفلتهPPای ششPPگانه خPPاطر نشPPان مPPردم امریکPPا می شدند، بسا میوه ممنوعPه نمی خوردنPد و سرنوشPت

83

خPPویش را بPPه دسPPت سPPرمایه داری و کPPارگزاران آن.نمی سپردند

● نمونPPه دوم، »فقیPPه برجPPان و مPPال و نPPاموس مPPردمبسط ید دارد«:

اختیار بر جان و مال و ن��اموس م��ردم یع��نی ق��درت برج��ان و    مال و ناموس مردم. زیرا حق بر ج��ان و م��ال و ن��اموس م��ردم، رعایت حقوق ذاتی حی��ات ه��ر انس��ان و ه��ر ن��اموس و ه��ر م��ال معنی می دهد. تفاوت »حق بر« با »قدرت بر« در این است که با عمل به حق، رابطه قوا و بکابردن ترکیب زور با نیروهای محرکه در این رابطه، به سخن دیگر، قدرت بی محل می شود. در عوض، قدرت محل پیدا نمی کند مگر به غافل شدن از حقوق. اما قدرت

و نیز بر دین، ساخته منط��ق فقیه بر جان و مال و ناموس مردم حق��وق و واقعیت ه��ا س��اختنی و صوری اس��ت و ب��دون غفلت از

بکار بردنی نیست: . بر اصل ثنویت ت��ک مح��وری )= غفلت از توحی��د(، »من فقی��ه1

مقدم هس��تم« فقی��ه را ن��ه ولی ام��ر ک��ه م��أمور ق��درت می کن��د. میلیون بگویند بله من می گویم ن��ه« ترجم��ان35موضعی چون »

ثنویت تک محوری و خویشتن را تجسم زور پن��داری اس�ت. زب��ان فریب که با بکاربردن منطق صوری س��اخته می ش��ود، هم از ی��اد مدعی می برد که آلت فعل قدرت گشته و کار را با خود تخری��بی

و م��ردمی ک��ه ف��ریب می خورن��د را از  و هم او آغاز کرده است این مهم غافل می کند که کسی تجسم دین، حتی فقیه نمی شود. اما کسی الگوی دینداری می ش�ود ک�ه ب��ه حق�وق عم�ل کن�د و از

حقوق بگوید و خود و دیگران را به ترک قدرت باوری بخواند. قدرت بدون غافل شدن و غافل کردن از . اصالت بخشیدن به 2

حقوق ذاتی انسان و حقوق ذاتی شهروندی که او اس��ت و ب��دون حقوق ذاتی ملتی که شهروندان تشکیل می دهند و ب��دون حق��وق این ملت بمثاب��ه عض��و جامع��ه جه��انی و ب��دون حق��وق ط��بیعت، ناممکن است. قدرت که اصالت جست و حقوق که از یاد رفتن��د، فقه را می توان در تکالیفی ناچیز کرد که بن مایه آنها زور است و

عمل به حقوق نیستند. . غافل شدن و غافل کردن از حقوق، ب��دون »پس��ا حقیقت« را3

زبان رسمی کردن، ناممکن می شود. این است که راست پنداری و راست گفتاری و راست کرداری با دروغ مص��لحت آمیز و توری��ه

و تقیه و... جانشین می شود.

84

. غفلت از این واقعیت ک��ه والیت مطلق��ه ب��ر ج��ان و م��ال و4 ناموس مردم سبب بسط رواب��ط ق��وا در ه��ر چه��ار بع��د واقعیت اجتماعی یعنی بعدهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و نیز رابطه با ط�بیعت می ش�ود ) بیاب��ان حق�وق ش�دن جامع��ه و

بیابان شدن طبیعت( . غفلت از این مهم کPPه والیت مطلقPPه خPPود بمعنPPای5

میان تهی شPPدن دین از حقPPوق اسPPت. و غفلت بPPازهم مهم تPPر این کPPه »نظریPPه والیت مطلقPPه فقیPPه« بPPدون

از عناصPPر اصPPلی آن قابPPل اجPPرا نیسPPت. بPPرای غفلت نمی توان دسPPتور کشPPتار داد و دروغ گفت و بPPر مثال،

اصل »من مقPPدم هسPPتم« بنPPا را بPPر خشPPونت گسPPتری   گذاشت و »اعلم و اتقی و اعدل« ماند.

غفلت از این مهم کPPPه این نظریPPPه بPPPدون انکPPPار .6 خداوند ساختنی نیست. به این دلیل سPPاده کPPه خداونPPد حق اسPPت و از حPPق جPPز حPPق صPPادر نمی شPPود. خداونPPد

قPPدرت انسPPان های در توانائی اسPPت و قPPدرت نیسPPت. رابطه قوا را بکار می برد و این منطق صوری است که واقعیت را وارونه جلوه می دهPPد و عقل هPPای غافPPل از اسPPPPPPPتقالل و آزادی، وارونPPPPPPPه واقعیت را واقعیت می انگارنPPد و گمPPان می برنPPد قPPدرت وسPPیله اسPPت و

انسان ها آن را بکار می برند. بدین سPPPان، خداونPPPد آلت قPPPدرت نمی شPPPود. حPPPق    

مطلقی که او است جز حق نمی آفرینPPد و انسPPان ها در بکاربردن حقوق خویش و رعایت حقPPوق یکPدیگر اسPت که از او نمایندگی می جویند و به یمن رشد، بر کPPرامت

خویش می افزایند. بدین سان، روش علمی روشی است که عقPPل را از    

خودانگیختگی، بنPPابر این، خالقیت خPPویش غافPل نکنPPد. همواره یادآور حقوق انسان به انسان و برانگیزنPPده او به عمل به حقوق و کرامت بر کPPرامت افPPزودن باشPPد.

اندیشه راهنما باید که به او بیاموزد: هPPر انسان را آن حقی خPPود روش خPPویش اسPPت. اسPPتقالل و آزادی دو حPPق هسPPتند. لPPذا نمی تPPوان زورگفت و زور شPPنید و مستقل و آزاد بود. عقPPل بPPا روش کPPردن اسPPتقالل در تصمیم و آزادی در گPPزینش نPPوع تصPPمیم و از راه خلPPق

85

از استقالل و آزادی خPPویش برخPPوردار کردن است که  می شود.

خوردن میوه ممنوعPPه بPPا »من مقPPدم هسPPتم« آغPPاز    می گیرد و گرفتار جبر روابط قPوا شPPدن، خPPوردن آن را اجتناب ناپذیر می کنPPد. بنگPPریم بPPه حPPال و روز ایPPران و بپذیریم که تنها آقای خمینی و دستیاران او نبودنPPد کPPه والیت مطلقPPه فقیPPه در کPPار آوردنPPد. اکPPثریت بPPزرگی منطق صPPوری را روش زنPPدگی کرده انPPد و بPPا غفلت از حقوق و واقعیت ها، قدرت را پدید می آورند و خود آلت آن می شPPPوند. ویPPPران می شPPPوند و ویPPPران می کننPPPد. امریکائیان نیز خود خویشPPتن را گرفتPPار آلت فعل هPPای

قدرتی کرده اند که سرمایه داری بس ویران گر است.

86

وضعیت سنجی یک صد و سی و پنجم: بی اعتمPPادی بPPه حاکمPPان و بPPه یکPPدیگر، هیزمی که آتش خشونت ها را همواره تیز

نگاه می دارد:

2017 فوریه 2 برابر 1395 بهمن 14  

ی��ک زم��ان، خ��بر و ش��ایعه و نظ��ر، از عقالنی و غ��یر عقالنی همسو می شوند و محتواهای مشابه ن��یز پی��دا می کنن��د ام��ا ن��ه ب��ا خبره��ای »رس��می«. چ��را ک��ه وج��ود تناقض ه��ا و ابهام ه��ا در »خبره��ای« رس��می زمین��ه س��از پی��دایش خبره��ا و ش��ایعه ه��ای عقالنی و غیر عقالنی می ش��وند. و این خبره��ا و ش��ایعه ها گوی��ای بی اعتمادی مردم کش��ور ب��ه حاکم��ان جب��ار، بخص��وص جب��ار اول

هستند:

شکست خبر رسمی از خبر غیر رسمی هم بPPه دلیPPل❋ دروغ آمیز بودن خبر رسمی و هم به خاطر بی اعتمPPادی

همگان به رژیم: ● خ��بر رس��می ط��رز م��رگ هاش��می رفس��نجانی را نخس��ت مسکوت می گذارد. خبرهای غیر رسمی کشته ش��دن او را اطالع

می دهند. این بار، خبرهای رسمی می گویند:- هاشمی رفسنجانی در استخر سکته کرده است.

- هاشمی رفسنجانی نه در استخر که در خودرو، بهنگام بازگشتبه خانه، سکته کرده است.

- او در راه مرده است.- او در بیمارستان مرده است.

بدین سان، خبر، تبدیل می شود به خبرهای رس��می ک��ه عب��ارت   باش��ند از اظه��ار نظ��ر مقام ه��ای رژیم. این خبره��ا ک��ه می بای��د سندیت داشته باشد، خود چهار احتم��ال را در بردارن��د. از جمل��ه، »وزیر« بهداش��ت می گوی��د او هم، بیم��اری قن��د می داش��ت و هم

87

بیماری قلب. باید انسولین تزری�ق می ک�رد. این ش�د ک�ه، در آب، غرق شد. از قول فاطمه، دختر هاشمی رفس��نجانی نق��ل ش��د – بی آنکه اطمینان وجود داشته باشد که او این سخن را گفته است اما مهم این است هم��ه ب�اور کرده ان��د- ک��ه خط��اب ب��ه هاش�می، »وزیر« بهداشت گفته است: ما ک��ه ح��رفی نمی زنیم ش�ما دیگ��ر

چرا از دروغ گفتن شرم نمی کنید! ● خبره��ای غ��یر رس��می و ش��ایعه ها ب��ر خبره��ای رس��می غلب��ه می کنند. این بار، در مقام خنثی کردن آن، دو خبر رسمی انتش��ار پیدا می کند: بنابر یکی، هاشمی رفسنجانی س��کته نک��رده و خف��ه شده است و بنابر دیگری، او سکته کرده است. اما این پزش��کی قانونی است که می تواند تشخیص بدهد آی��ا در آب، س��کته ک��رده اس��ت و ی��ا ب��ه علت دیگ��ری دچ��ار خفگی ش��ده اس��ت. در م��ورد جنازه هاشمی رفسنجانی، پزشک قانونی، یعنی تنه��ا مق��امی ک��ه ق��انون، مس��ئول ق��رار داده اس��ت، از عم��ل ممن��وع می ش��ود. خPPPانواده هاشPPPمی رفسPPPنجانی می خواهنPPPد پزشPPPکی قانونی به وظیفه خود عمل کند. به آنها گفته می شود اقتضای کالبد شکافی اینست که اعضای بدن از قلب و ریه و معده و... از آن خارج و مورد آزمون های پزشکی قرار گیرند. دکتر مهدی خزعلی قول خانواده هاشPPمی رفسنجانی را باز می گوید: رضا ندادیم زیرا دیدم ما که می دانیم چه بر سر پدرمان آمده است. لذا سزا نیسPPت پدر ما را قطعه قطعه کنند و سرانجام همان را بPPه مPPا

بگویند که می دانیم! و پزش���کان بیمارس���تان حاض���ر ب���ه ص���دور گ���واهی ف���وت    

نمی شوند، دستگاه قض��ائی تحت ریاس��ت ش�یخ ص��ادق الریج��انی وارد عم��ل می ش��ود و از آنه��ا می خواه��د ک��ه ب��ه ج��ای پزش��کی

قانونی، بر خالف قانون، گواهی مرگ صادر کنند! شکست خبرهای رسمی از خبرهای غیر رسمی سبب می شود  

که روح��انی، س��یف اللهی مع��اون ش��مخانی، دب��یر ش��ورای ع��الی امنیت ملی را مأمور رسیدگی ب��ه علت قت��ل کن��د. بن��ابر گ��زارش آمد نیوز، در جلسه ای که با حض��ور علی ش��مخانی دب��یر ش��ورای عالی امنیت ملی تش��کیل می ش�ود، حس��ن قاض��ی زاده هاش��می وزیر بهداشت به همراه چن��د تن از پزش�کان بیمارس�تان ش�هدای

بPPرتج���ریش ن���یز حض���ور می یابن���د. در این جلس���ه پزش���کان »مشPکوک« بPودن مPرگ آیت اللPه هاشPمی رفسPنجانی

88

تأکید می کنند و می گویند: »علت مرگ »سPPکته قلPPبی«نبوده و احتماال وی دچار خفگی در آب شده است«.

بدیهی است تشخیص نه با آن پزشکان که با پزشکی ق��انونی     است. اما وقتی همه پزشکان مع��اینه کنن��ده و ش��رکت کنن��ده در بازآوردن حیات به تن هاش��می رفس��نجانی می گوین��د علت م��رگ سکته نبوده و او در آب غرق شده است، این س��ئوال مح��ل پی��دا می کند: کسی که عادت به شنا داش��ته و هفته ای دوب��ار در همین استخر شنا می کرده و سکته هم نکرده چگونه در آب غرق ش��ده است؟ این سئوال، به استناد یک خبر غیر رس��می ک��ه ب��ه انقالب اسالمی رسیده است، پاسخ می جوید: کس��انی ک��ه م��أمور از بین ب��ردن هاش��می رفس��نجانی بوده ان��د، پیش��اپیش در درون مح��ل، حضور داشته اند. نخست او را م��ورد ض��رب و ش��تم ش��دید ق��رار می دهن��د و وق��تی از خ��ود بیخ��ود می ش��ود، در آبش می اندازن��د. محافظان او که در بیرون بوده اند، مداخل��ه می کنن��د، گالوی��ز ن��یز می ش��وند ام��ا واپس می نش��ینند. قص��د از دس��تگیری س��رگروه محافظان، تهدید او و اعضای گروه محافظت بوده است تاکه دم

آثار ضربه ها فرو بندند. سر او را بدان خاطر نوار پیچ کرده اند کهدیده نشوند.

● دو رشته خبر و شایعه غیر رسمی و خبرهای رسمی با یکدیگر در گالویز هستند که آتش سوزی و انفج��ار در س��اختمان پالس��کو روی می ده��د. دو دس��ته خ��بر در ن��زاع ب��ر س��ر چگ��ونگی م��رگ هاشمی رفسنجانی، جای خود را به شاخ به شاخ ش��دن خبره��ای

غیر رسمی و رسمی بر سر فروریختن این بنا می دهند. ● چن��د روزی می گ��ذرد. بن��ابر خ��بر غ��یر رس��می، یاس��ر فرزن��د هاشمی رفسنجانی، برای آنکه حالی کند پدرش به م��رگ ط�بیعی نمرده است. چهار عکس انتشار می دهد. این عکسها آثار ض��رب بر سر صورت او را نشان می دهند. در عکسی، زیر چش��م و ی��ک

طرف بینی سیاه و سر پوشانده شده است. عکس نش��ان می ده��د ک��ه پیش��انی او پانس��مان ش��ده و روی پانسمان را پوشانده اند. بنابر خبر غیر رسمی، خانواده هاشمی بادادن دو عالمت، قتل پدر خود را اعالم و قاتل را معرفی می کند:

89

. پیش از مرگ، او را کت��ک زده ان��د و پس از بیه��وش ش��دن، در1 آبش انداخته اند تا خفه شود. این نوع »م��رگ نش��انه دار«، ی��ادآور مرگ های نشانه داری است که بدستور جبار و توسط شبکه ت��رور انج��ام گرفتن��د و رژیم والیت فقی��ه ب��دانها »قتله��ای زنج��یره ای« عن��وان داد ب��دین گم��ان ک��ه ن��ام نه��ادن ب��ر جنایت ه��ای س��بعانه سیاسی اش، سبب می شود در وجدان تاریخی مردم ایران ض��بط

نگردند. . خانواده هاشمی رفسنجانی یادآور شدند ک��ه او ش��بی پیش از2

روز قتل امیر کبیر، از دنی��ا رفت. خ��اطر نش��ان ک��ردن مش��ابهت مرگ هاشمی رفسنجانی در استخر سعد آباد با کشته شدن امیر کبیر در حمام فین کاشان به دستور ناصرالدین شاه. فایده خاطر نشان کردن این مشابهت، متداعی کردن مشابهت دیگری است: ام��یر ب��ه دس��تور ناص��رالدین ش��اه ب��ه قت��ل رس��ید و هاش��می

رفسنجانی به دستور خامنه ای کشته شد. اینکه خبرهای غیر رسمی که در کشته شدن هاشمی   

رفسنجانی به دستور خامنه ای و توسط سپاه، اشتراک دارند واقعیت دارد یا خیر؟ اینکPPه سPPاختمان پالسPPکو را بعمد از میان برده اند و دست سPPپاه در کPPار بوده اسPPت، واقعیت دارد یا نه، بلحاظ تاریخی، البتPPه اهمیت تعPPیین کننPPده دارد. زیPPرا تPPاریخ بایPPد همان سPPان کPPه واقPPع می شPPود، نوشPPته آیPPد. امPPا بلحPPاظی دیگPPر، اهمیت آن

90

ثانوی است: وقتی هر خPPبر و اطالعی کPPه دولت والیت فقیه انتشار می دهد را وجPPدان همگPPانی حکم بPPر دروغ بودنش می دهPPد و چPPون در جPPا خالف آن را بPPه حقیقت نزدیک تر می داند، فراخنائی پدید می آید بPPرای خبرهPPای غیر رسمی و شایعه ها، هر واقعه ای فرصPPتی می شPPود برای اظهار بی اعتمادی همگانی به رأس رژیم. یPPادآور می شود که سینما رکس آبادان را کسانی آتش زدند که اقدام به جنایتی چنان سبعانه را توجیه گر هدف خویش می انگاشتند. اما وجدان همگانی مردم ایران رژیم شاه را عامل آن آتش سوزی شناخت. حکم محکومیت رژیم شاه توسط وجدان همگانی بعنوان متصدی هر جنایتی، سبب شد که بعد از انقالب، »قاضی شرعی« مثل سید حسین موسوی تPPبریزی کPPه بعPPد در جتایتکPPاری شPPهره شد، تنی چند از مقامات شهربانی آبPPادان را بPPه نPPاحق اعدام کند. این به یمن تحقیق روزنامه انقالب اسالمی

بود که حقیقت از پرده بیرون افتاد. اما وقPتی جPPامعه ای، رژیم، در واقPع رأس و سPتون   

فقPPرات آن را )خPPامنه ای و سPPپاه( عامPPل مPPرگ و آتش سPPوزی و فسPPاد و جنPPایت و خیPPانت می شناسPPد و هPPر نوبت، خبر رسمی او از خبر غیر رسمی کPPه در جامعPPه پخش می شود و حتی از شPPایعه شکسPPت می خPPورد، از جمله بPPدین معPPنی اسPPت کPPه جامعPPه بPPا رأس و سPPتون

به واپسین مرحله رویPPاروئی رسPPیده اند. فقرات رژیم به این مهم باز می گردیم.

بی اعتمادی جهانیان بPPه نظام هPPای دولPPتی، از جملPPه❋دموکراسی:

پیش از رسیدن ترامپ به ریاست جمهوری امریک��ا و »احک��ام    حکومتی« که صادر کرده اس��ت، بی اعتم��ادی ب��ه نظ��ام سیاس��ی غ��رب فراگ��یر ش��ده ب��ود. او ن��ان این بی اعتم��ادی را خ��ورد و ب��ه ریاس��ت جمه��وری رس��ید. در حقیقت، در آنچ��ه ب��ه آس��یب پذیری دموکراسی مربوط می شود، مردم غرب بطور مس��تمر ب��ا ام��ور

واقع پایدار زیر رویارویند: ● استالینیسم که در روسیه دارای نظام ام��پراطوری اس��تبدادی،

پدید آمد؛

91

● اما نازیسم و فاشیس�م در دموکراس�ی زاده و ب�زرگ ش�دند و دنی��ا – بیش��تر اروپ��ا و آس��یای دور و ش��مال افریق��ا و ای��ران - را

صحنه جنگ کردند. ● بعد از جنگ جهانی دوم، مرتب هشدار داده می ش��د ک��ه دیگ��ر نباید بگذاریم استبداد فراگیر باز گردد. اما اینک ترامپ در امریکا به ریاست جمهوری رسیده است. انگلیسی ها به ج��دائی از اروپ��ا رأی داده اند و گ��رایش راس��ت اف��راطی در یکچن��د از کش��ورهای اروپائی )فرانسه و هلند و اتریش( حزب ه��ای اول می ش��وند و در

بقیه کشورها نیز نیرومند می گردند. ● سرمایه داری بمثابه توتالیتر در همان حال که بطور م��داوم ب��ر چند و چون نابرابری ها می افزاید، بر خالی کردن زمین از منابع و آلودن محیط زیس��ت ش��تاب می بخش��د و قربانی��ان را هم وس��یله کار خود می کند تا که، بدون مقاومت، بتواند همچنان وی��ران کن��د

و بزرگ و متمرکز بگردد. ● فسادها از همه ن��وع، بخص��وص م��الی و جنس��ی – ت��رامپ ب��ه ه��ردو متهم ب��ود و رئیس جمه��وری ش��د و فی��ون، ن��امزد ریاس��ت جمه��وری فرانس��ه و همس��رش ب��دان متهم ش��ده اند-، اغلب ب��ا جن��ایت هم��زاد و ی��ا هم��راه هس��تند: پوش��اندن افتض��اح اکت��بر سورپرایز، کشتن بسیاری را ایجاب کرد. پیش می آید ک��ه وزی��ری و یا نماینده ای حذف می شوند )نمونه نخست وزی��ر و وزی��ر دف��اع پرتقال براثر اطالع از افتضاح اکت��بر س��ورپرایز(. ام��ا این ب��ار ک��ه سیا در باره فساد جنسی ت��رامپ در روس��یه و وج��ود فیلم آن در دست پوتین گزارش داد، درجا، سبب کشته شدن ژن��رال روس��ی شد که از قرار ماجرا را به جاسوس انتلیجنت سرویس لو داده و

30او در اختی��ار س��یا گذاش��ته اس��ت. مجل��ه ن��وول ابس��رواتور ) (به نقل از روزنامه انگلیسی دیلی تلگراف، گزارش2017ژانویه

، ژنPPرال روسPPی عضPPو2016در ماه دسPPامبر می کند ک��ه سPPPابق ک.گ.ب، بنPPPام اولPPPگ ارووینکین، در پارکینPPPگ بنائی در مسکو، نشسته در خودروئی، مرده یافت شد. کریستوفر استیل، افسر انتلیجنت سرویس که گزارش فساد جنسی ترامپ را در اختیار سیا قPPرار داده اسPPت نیز ناپدید شده است! خPPبرگزاری روس می گویPPد مPPرگ

ژنرال ارووینکین موضوع تحقیقی عمیق شده است! طرفه این که ترامپ مدعی فاسد بودن نخبه سیاسی امریکا      

شد و وعده داد بمحض رسیدن به ریاست جمهوری، به واشنگتن برود، جارو را بر دارد و آن شهر را از نخب��ه سیاس��ی فاس��د پ��اک

92

کند. و دلیل ریاس��ت جمه��وری او بی اعتم��ادی ب��ه م��راتب بیش��ترمردم امریکا نسبت به نخبه سیاسی کشور دانسته شد.

دموکراسی براصل انتخPPاب، توانPPا بPPه خPPود بدین سان،     درمانی نیست. توانا به دفاع از خود نPPیز نیسPPت. بPPدین خPPاطر کPPه در جامعه هPPای دارای نظPPام دموکراسPPی، بنیادهPPای جامعPPه، بخصPPوص بنیPPاد کارفرمPPائی، قPPدرت محPPور هسPPتند، حقPPوق همPPواره از قPPدرت شکسPPت می خورند. ریاست جمهوری تPPرامپ و احکPPام حکومPPتی که صادر می کند گویای بی اعتباری حقPPوق و ارزشPPها و

اعتبار جستن قدرت و نمادهای آن است: فرم��ان وی��زا ممن��وع ک��ه او ص��ادر ک��رده و دادن وی��زا ب��ه     

کشور به امریکا را ممن��وع ک��رده اس��ت، ن��ه7داوطلبان سفر از تنها فاقد حق��وق ک��ه واج��د تض��اد ق��درت ب��ا حق�وق اس��ت. واج��د تبعیض و تحقیر مردم این کش��ورها و دین س��تیزی اس��ت. گوی��ای بی اعتب��اری الئیس��یته بمثاب��ه راه ک��ار همزیس��تی مس��المت آمیز طرزفکره��ا و باوره��ا و بی ط��رفی دولت در آنچ��ه ب��ه دین و ب��اور مربوط می شود است. طرفه این که تا ام��روز، ی��ک ای��رانی و ن��یز عراقی و س��وری دس��ت ب��ه عم��ل تروریس��تی، در خ��اک امریک��ا، برضد امریکائی، نزده است. اما، از جمله، عربستانی ها ترورهای

را انج��ام داده ان��د. بن��ابراین، حکم حکوم��تی2001 س��پتامبر 11 ترامپ گویای تبعیضی است که دلیل خود را ب��ه فری��اد می گوی��د: دولت سعودی و متحدانش ن��ه تنه��ا ث��روت عظیم نفت در اختی��ار اقتصاد مسلط می گذارند، بلک��ه ب��ا بخش ک��وچکی از درآم��د نفت

که به آنها داده می شود، مقامات غرب را نیز می خرند. امPPا حکم حکومPPتی تPPرامپ بازگشPPت بPPه دوران      

جاهلیت است. پیش از او، رفقای اسرائیلی او بPPه این دوران بازگشته بودنPPد. توضPPیح این کPPه پیش از اسPPالم، جرم شخصی دانسته نبود. هر مجرمی خPPانواده و بسPPا طایفه خود را نیز مجرم می گرداند. آنچه امثال تPPرامپ نمی داننPPPد اینسPPPت کPPPه اسPPPالم این رسPPPم جPPPاهلی و توجیه گر جنگ و خون ریزی را ملغی و جرم را شخصPPی شناخت. اینPPک رئیس جمهPPوری امریکPPا جPPرم شخصPPی،

ملت اعالم آن هم انجPPام نپذیرفتPPه را، جPPرم این و آنمی کند!

فرمان ترامپ بر ضد محیط زیست هن��وز شکس��ت آش��کارتر     حقوق از قدرت است. این تنها طبیعت نیس��ت ک��ه محک��وم حکم

93

قدرت می شود، بلک��ه هم��ه زین��دگان روی زمین ن��یز محک��وم اینحکم می شوند.

فرم��ان دی��وار کش��یدن در ط��ول م��رز امریک��ا و مکزی��ک ن��یز،    پوشاندن واقعیت و نه درم��ان آن اس��ت. طرف��ه این ک��ه روح��انی خطاب به ترامپ گفت: زمان کشیدن دیوار س��رآمده اس��ت و او را به یاد فرجام کار دی��وار ب��رلین ان��داخت. غاف��ل از این ک��ه رژیم والیت فقی��ه همین دی��وار را در م��رز ای��ران و افغانس��تان کش��یده است. دیوار نم�اد ق�درت اس�ت. م��رز را ق�درت ایج��اد می کن��د و وقتی آن را دیواری بلند می گرداند، فاش می کن�د ک�ه در م��وقعیت تدافعی ناشی از ضعف روزافزون است. می گوی��د و بی پ��رده ک��ه

در حقیقت، قدرت مسلطبی اعتمادی بیرون از اندازه است. وقPPتی گرفتPPار ضPPعف و فتPPور می شPPود، آشPPکارترین عالمتی که از خود بروز می دهد بی اعتمادی همه جانبPPه

. این بی اعتمادی است که ترامپ بروز می دهد.و به همه است

گسترش خشPPونت و تشPPدید خطPPر جنPPگ در مقیPPاس❋جهان و راه کار:

بی اعتمادی به دولته��ا در س��طح جه��انی و شکس��ت حق��وق از    ق���درت، در دموکراس���ی های غ���رب ن���یز، از عوام���ل گس���ترش بی سابقه خشونت در سطح هر کشور و در سطح جهان است. تا بدانجا ک��ه گرب��اچف، م��ردی ک��ه فروپاش��ی تقریب��ا مس��المت آمیز دولت کمونیست روس��یه را تص��دی ک��رد، نس��بت ب��ه خط��ر جن��گ جهانی و بکاررفتن سالح هسته ای در این جنگ، هش��دار می ده��د. اما او تنه��ا نیس��ت. این هش��دار را ن��ه تن از متفک��ران غ��رب ن��یز می دهند. جو، ج��و جن��گ ش��ده اس��ت ک��ه نخس��ت وزیر انگلس��تان تهدید می کند هرگاه منافع انگلستان بخطر افتد، او در بکار ب��ردن سالح هسته ای، ول�و س��بب م��رگ ص��دها ه��زار نف�ر ش�ود، تردی��د نمی کند. بدین سان، تهدی��د ب��ه حمل��ه نظ��امی این��ک دارد ج��ای ب��ه

تهدید با سالح هسته ای می سپارد. بدین سان، بی اعتمادی به دولت ها و شکست حقوق از ق��درت   

که سبب بی اعتمادی همه به همه، فرد به فرد و گروه به گروه و کش��ور ب��ه کش��ور ش��ده اس��ت، از عوام��ل گس��ترش خش��ونت و

پیدایش خطر جنگ اتمی گشته است. برای این که حق��وق ب��ر ق��درت غلب��ه کنن��د، در غ��رب، فرهن��گ   

همگان شدن عم��ل ب��ه حق��وق انس��ان و رع��ایت ک��رامت انس��ان پیشنهاد می ش��ود. ام��ا وق��تی رابطه ه��ا رابطه ه��ای ق��وا هس��تند و

94

ستون پایه های قدرت )مراجعه شود به کتاب توتالیتاریسم نوشته ابوالحس��ن بنی ص��در(، شناس��ائی و ب��ا س��تون پایه ه��ای حق��وق جانشین نمی شوند، وقتی جامعه م�دنی، بمثاب��ه رکن دموکراس�ی عمل نمی کن��د و ب��ه زادن و پروران��دن ب��دیل توان��ا نیس��ت، وق��تی تصمیم را م��ردم نمی گیرن��د و منتخب��ان آنه��ا مج��ری تص��میم آنه��ا نیستند، بلکه خود هم تص��میم گیرنده و هم مج��ری هس��تند، وق��تی وسائل ارتباط جمعی زبان ق��درت بک��ار می برن��د و در ی��د ق��درت هستند و به جای برقرارکردن جریان آزاد اندیش��ه ها و دانش ه��ا و هنرها و داده ها و اطالع ها، حقیقت را سانس��ور می کنن��د و »پس��ا حقیقت« را جانش��ین حقیقت و زب��ان رس��می می کنن��د، چگون��ه ممکن است عمل به حقوق رویه همگ��ان بش��ود و س��بب ف��زونی گ��رفتن ک��رامت انس��ان بگ��ردد؟ چگون��ه ممکن اس��ت رابطه ه��ا

 رابطه های حق با حق بگردند؟ چگونه ممکن است... تحقیق در باره دموکراسی که در مجموعه ای از کتابها انتش��ار   

یافته اس��ت، در دس��ترس ایرانی��ان اس��ت. ایرانی��ان بودن��د ک��ه ب��ا پیروزی گل بر گلوله، اعتماد همه به همه را جانشین بی اعتم��ادی هم��ه ب��ه هم��ه کردن��د. ب��اوجود این، اس��تبداد بازس��ازی ش��د و بی اعتمادی فراگیر گشت و ایران در آتش خش��ونت ها می س��وزد. آیا نسل جوان کش��ور ب��ه خ��ود ج��رأت مراجع��ه ب��ه این راه ک��ار و

 تجربه کردن آن را می دهد و روی به خشونت زدایی می آورد؟

95

وضعیت سنجی یک صد و سی و ششم: ابطه دو فشار؟ر

2017 فوریه 9 برابر 1395 بهمن 21  ت��رامپ آم��د و زب��ان تهدی��د و تحق��یر می��ان او و خ��امنه ای و   

دستیاران این دو باب شد. راستی این است که تحری��ک و تحری��ک متقابل باب شد. از نو، مردم ایران و اقتصاد آنها گرفتار تهدید به جنگ و تشدید تحریم ها شدند. رویه ترامپ رویه یک جب��ار اس��ت.

کشور، اصل برائت را با اص��ل مج��رمیت7چرا که در باره مردم و ج��رم شخص��ی را ب�ا ج��رم همگ��انی جانش��ین می کن��د. او چ�ون قدرتمدار اس��ت، ن��ه ق��درت ک��ه دین را دش��من می دارد. ن��ه تنه��ا جباران همواره دین یا مرام را دش��من خوانده ان��د ت��ا ک��ه مقاص��د سلطه جویان��ه خ��ویش را بپوش��انند، بلک��ه ه��ر عق��ل قدرتم��داری ق��درت را نفی نمی کن��د دین ی��ا م��رام قرب��انی ق��درت را دش��من می دارد و نمی داند هرگاه عقل خویش را از بندگی ق��درت بره��د، خودانگیختگی باز می یاب��د و خالق می ش��ود و از بی��ان اس��تقالل و

آزادی نیز بمثابه اندیشه راهنما برخوردار می شود. هرگاه قرار بود ترامپ اص��ل ب��رائت و اص��ل شخص��ی ب��ودن    

جرم و اصل مقابله با قدرت و ن��ه قرب��انی ق��درت )دین( را روی��ه کشور مرب��وط می ش��د، این تغییره��ا7کند، در آنچه به مردم این

روی می داد:

هرگاه ترامپ اصل برائت و اصل شخصی بودن ❋ جرم و دشمن قدرت است و نه دین قربانی آن را

:رعایت می کرد

. م�����ردم امریک�����ا مس�����ائل واقعی را ک�����ه س�����رمایه داری1 ببارآورده اس��ت، شناس��ائی می کردن��د و ب��ه کس��انی نماین��دگی

96

می دادند که هم مشکل ها را بشناسند و هم ب��ر ح��ل آنه��ا مص��مم باش��ند. بدین س��ان، م��ردمی ک��ه از جن��گ دوم بدین س��و، می��ان دو فشار زندگی کرده اند، از این دو فشار، یکی »محور شر« بیگان��ه )زم��انی کمونیس��م بین المل��ل و بع��د تروریس��م بین المل��ل و ح��اال تروریس��م اس��المی( و دیگ��ری س��لطه فراگ��یر س��رمایه داری ب��ر

یکایک شهروندان، می آسودند. زندگی ، در می یابند اگر مردم امریکا فرصت تأمل را به خود بدهند   

کPPه قدرتمPPدارها دو فشPPار داخلی و خPPارجی را چنPPان تنظیم می کننPPد کPPه کPPاهش فشPPارداخلی بPPا افPPزایش

در م��واردی ک��ه فش��ارخارجیفشار بPPیرونی جPPبران گPPردد. کاهش ش��دید پی��دا می کن��د، درج��ا، دش��من دیگ��ری را می یابن��د و میزان فشار را باال می برند. برای مث��ال، جن��گ جه��انی دوم پای�ان یافت. درجا، »کمونیسم بین الملل« عامل تشدید فش��ار در درون شد. مک کارتیسم یا تفتیش عقاید وسیله مه��ار جامع��ه امریک��ائی گشت. در آغ�از واپس�ین ده��ه ق�رن بیس�تم، ام�پراطوری روس�یه فروپاش��ید و خط��ر »کمونیس��م بین المل��ل« از می��ان برخاس��ت. درجا، تروریسم بین الملل جانشین شد. کار بجائی رسید که بوش )پسر( جنگ صلیبی اعالن کرد. در حال حاض��ر ن��یز، از دی��د قش��ر ح��اکم، خط��ر آن وج��ود دارد ک��ه امریکائی��ان دش��من واقعی ک��ه سرمایه داری مه��ار بریده اس��ت را شناس��ائی کنن��د. این اس��ت ک��ه ت��رامپ رئیس جمه��وری می ش��ود ت��ا ب��ا اتخ��اذ روش تنش زائی و دی��وار کش��یدن و ش��اخ و ش��انه کش��یدن ها، خط��ر خ��ارجی را ب��ه ح��داکثر برس��اند و، ب��دان، جامع��ه امریک��ائی را ن��ه تنه��ا از عم��ل ب��ازدارد، بلک��ه امی��دوار کن��د ک��ه ک��ار درخ��ور و درآم��د بایس��ته

می جویند.

کش��ور از فش��ار ب��یرونی می رهن��د. رژیم ه��ای7. م��ردم این 2 اس��تبدادی ح��اکم ب��ر این کش��ورها از تنظیم دو فش��ار ب��ا ه��دففعل پذیر کردن مردم باز می مانند. مورد ایران را توضیح بدهیم:

در دوره شاه و بیش��تر از آن در دوره اس��تبداد والیت مطلق��ه     فقیه، دولت جبار بدون وجود فشار خارجی، قادر به اعمال فشار ب��ر م��ردم نمی ش��د و نمی ش��ود. در دوره ش��اه، خط��ر کمونیس��م بین المل��ل دس��تمایه س��رکوب ها ب��ود و دس��تگاه تف��تیش عقی��ده و سرکوب آن رژیم، به ه��ر فع��الیتی و جنبش��ی ان��گ »کمونیس��ت« می زد. رژیم مالتاریا انگ »امریکائی« می زن��د. زم��انی رس��ید ک��ه فشار خارجی میل به ص��فر ک��رد. رژیم ش��اه از س��رکوب ن��اتوان

97

شد و جنبش همگانی مردم ایران به حی��ات آن پای��ان بخش��ید. در دوره مالتاری��ا، ه��ر ن��وبت ک��ه فش��ار خ��ارجی روی ب��ه ک��اهش گذاشته است، رژیم دس�ت ب��ه تحری��ک و بح�ران س�ازی ب�ا ه�دف افزایش فشار از ب��یرون زده اس��ت. بیه��وده نب��ود ک��ه خ��امنه ای و دستگاه تبلیغ��اتی او از ن��امزد ریاس��ت جمه��وری ک��ه ت��رامپ ب��ود

حمایت می کرد. آمPPوزش مهم تجربPPه ایPPران و کشPPورهای دیگPPر در    

وضPPعیت ایPPران و نPPیز وضPPعیت ابPPر قPPدرتها، از جملPPه امریکا، اینست: فشار داخلی بPPا فشPPار خPPارجی تنظیم شدنی است. یعنی این که هرگاه فشار خPPارجی نباشPد، فشار داخلی بPدون توجیPPه می شPPود و جامعPPه بPPدان تن نمی دهد. در حقیقت، فشPPار خPPارجی بایPPد بPPدان شPPدت باشPPد کPPه جمهPPور مPPردم را فعل پPPذیر کنPPد. نیروهPPای محرکه را از فعال شدن در رشPPد بPPازدارد تPPا کPPه دولت جبار بتواند بخشی از آنها را در وسیله فشار بPPر مPPردم از خود بیگانه کند و بخشی دیگر را از کشPPور بگریزانPPد. چنان که تا گروگانگیری، اعمال فشPPار بPPه مPPردم توجیPPه الزم را نداشت. »گروهک هPPای ضPPد انقالب« دسPPت آویز بود امPPا کPPافی بPPرای اسPPتقرار اسPPتبداد والیت مطلقPPه فقیه نبود. گروگانگیری و جنگ امکان اعمال فشPPار در درون را سخت افPPزایش داد. از آن پس تPPا امPPروز، هPPر زمPPان، تPPوان اعمPPال فشPPار رژیم کPPاهش یافته اسPPت، بحران خارجی را تشPPدید کرده اسPPت. چنان کPPه، بPPا روی کارآمPPدن تPPرامپ در امریکPPا، تحریPPک عملی و زبPPانی دسPPتگاه والیت مطلقPPه فقیPPه، واکنش شPPدید زبPPانی و عملی ترامپ و منصوبان او را در پی آورد و سایه شوم

را بر سر مردم ایران بازگرداند. جنگ و تحریم ها

. ت��رامپ می گوی��د: تحریمه��ا داش��ت ج��ان ای��ران را ب��ه لب3 می رساند که برجام نجاتش داد. عقل قدرتمدار او در نمی یابد که

تشدید فشار از خارج سبب شد . ک�ه جامع�ه ای�رانی ب��ه ح�ال فلج درآی�د و یکس�ره فعل پ��ذیر3.1

بگردد؛ . ک��ه نیروه��ای محرک��ه )مغزه��ا و س��رمایه ها و نفت و گ��از و3.2

دیگر منابع طبیعی( به خارج از کشور جریان یابند؛

98

. که مافیاهای نظامی – م��الی رانت ه��ای خ��ود را ب��ه ح��داکثر3.3برسانند. در نتیجه،

. مردم کشور بسیار فقیر تر شوند و قشون بیابان در کش��ور3.4پیشرفت کند.

بدین قرار، آنها که به حکومت اوباما توصیه ک��رده بودن��د وض��ع    تحریم ها سبب می شود رژیم از پای درآید، برخطا بودند. زیرا این مردم ایران بودند که از پا درآمدند. آی��ا اگ��ر ق��رارداد وین امض��اء نمی شد و تحریم ها تشدید هم می ش��دند، رژیم از پ��ا در می آم��د؟ دو تجربه، یکی تجربه ع�راق دوران ص�دام و دیگ��ری تجرب��ه ک�ره شمالی، پاسخ این پرسش را می دهند: رژیم ه��ا از پ��ا در نیامدن��د. محتاج تشدید فشار در داخ��ل ن��یز نش��دند. زی��را فش��ار از ب��یرون بیش از ان��دازه ش��دید ب��ود. هرگ��اه وض��عیت این دو کش��ور را ب��ا وضعیت افریقای جنوبی مقایسه کنیم، می بینیم، عام��ل م��ردم در افریقای جنوبی عمل کرده و سبب تن دادن اقلیت حاکم به قبول حق��وق س��یاه پوس��تان گشته اس��ت. ب��اوجود این، عم��ل م��ردم افریقای جنوبی همراه بود با در تنگنا قرارگرفتن اقلیت حاکم. در حقیقت، تحریمهای افریقای جنوبی با تحریمهای دو کش��ور ع��راق و کره شمالی تفاوت ماهوی داشت. تحریمه��ای افریق��ای جن��وبی سبب ش��دت فق��ر اک��ثریت ب��زرگ سیاه پوس��تان نش��د. ب��ر اقلیت

سفید پوست فشار وارد کرد.

آیا مردم می توانند مانع از آن شوند که رژیم ❋فشار داخلی را با فشارخارجی تنظیم کند؟:

ام��روز، خ��امنه ای می گوی��د اوبام��ا ب��ه او نام��ه ف��دایت ش��وم      نوشته و در عمل، تحریم ها را تشدید کرده اس��ت. ام��ا این او ب��ود که گفتگوهای سری را با امریکا آغاز کرد. این او بود که »نرمش قهرمانانه« را رویه کرد. این او بود که ق��رارداد وین را پ��ذیرفت. چرا چنین ک��رد؟ آی��ا ب��دین خاطر چ��نین ک��رد ک��ه ب��ه ق��ول ت��رامپ تحریم ها در کار از پا درآوردن ایران بودن��د؟ آی��ا ب��ا آغ��از ریاس��ت

در جمهوری احمدی نژاد، اقتصاددانان در درون و ایران دوستان درون و بیرون از کشور هشدار ندادند سرمایه ها را برباد ندهید و خطر تهدید ها را جدی بگیرید؟ چ��را. رژیم هش��دارها را نش��نید و،

پاسخ این پرسش اساسی را بدهد: امروز، بر خامنه ای است که

99

● اوباما، بهنگام مبارزات انتخاباتی گفت: با ای��ران روش گفتگ��و را درپیش می گیرم. هشدار نیز داده شد ک��ه در وض��ع تحریم ه��ای ب��وش توان��ا نش��د ام��ا اوبام��ا توان��ا می ش��ود. اگ��ر پیش از وض��ع تحریم ه��ا و پیش از ص��دور قطعنامه ه��ای جدی��د توس��ط ش��ورای

رژیم باامنیت – که احمدی نژاد آن ها را ورق پاره می خوان���د -، مPPذاکره می کPرد، چPPه می شPد؟ آیPPا هPدف حPPل مشPPکل

قراردادی نمی شد با گرفتن امتیازهPPا و بPPدون سPPپردن اینهمه تعهد؟ چه سبب شد که بجای پایان بخشPPیدن بPPه

بحران، آن را تشدید کرد؟ ● خامنه ای می گوی��د اوبام��ا از س��وئی ب��ه او نام��ه ف��دایت ش��وم

« حم��ایت می ک��رد. در88می نوش��ت و از س��وی دیگ��ر از »فتن��ه روی داد88واقع، درد جانکاه خ��ویش را آش��کار می کن��د: جنبش

زیرا از سوئی، خ��امنه ای نتوانس��ت فش��ار ب��ر م��ردم را ب��ا فش��ار خ��ارجی، متناس��ب کن��د و از س��وی دیگ��ر، دولت، بلح��اظ م��الی، ورشکس��ت ش��ده ب��ود. خط��ای اوبام��ا و تدبیرس��نجان سیاس��ت خارجی او این بود که ب��ه ج��ای ک��اهش فش��ار، روی ب��ه اف��زایش فشارآوردند و فعل پذیری را به مردم ایران تحمیل کردند. خط��ای اوباما نه آن اس�ت ک��ه خ��امنه ای می گوی��د. خط��ای او اف��زودن ب��ر فشاری بود که سبب نجات رژیم والیت مطلق��ه فقی��ه ش��د. بیش از هرکسی، خامنه ای م�دیون سیاس�ت اوبام�ا اس�ت. ب��دین خاطر نیز، جانبدار ت��رامپ اس��ت ک��ه او ان��دازه فش��ار را ب��اال می ب��رد و خامنه ای می تواند فشار ب��ر م��ردم را متناس�ب ب�ا فش�ار خ�ارجی

تنظیم کند. ب��دین قرار، ک��اهش فش��ار از ب��یرون و ورشکس��ت دولت،     

را ممکن کرد. اما این جنبش خود خویشتن را در مدار88جنبش بسته رژیم والیت فقیه زندانی کرد. در واقع، جنبش ناتوانی رژیم را در افزودن ب��ر فش��ار، بس��ود رژیم، ج��بران ک��رد. ب��اوجود این، جنبش عالئم روشنی از خواست خویش ک��ه ی��افتن جامع��ه آزاد و مستقل اس��ت را اب��راز ک��رد. ب��دین قرار، هرگ��اه ق��درت خ��ارجی میزان فشار را باال نمی برد، رژیم والیت فقیه می توانست تن ب��ه

تسلیم به خواست مردم ایران بدهد. بدین س��ان، تزل��زلی ک��ه رژیم ب��دان گفت��ار ش��د و هیچ گ��اه     

نتوانست آن را پنهان کند و ترسش از،از س��رگرفته ش��دن جنبش که باز نتوانست پنهان کند، بط�ور قط�ع، یکی از عوام�ل تن دادن خامنه ای ب��ه گفتگوه��ای پنه��انی ب��ا امریک��ا و ن��رمش قهرمانان��ه و مهندسی انتخاب��ات بس��ود روح��انی و س��رانجام تس��لیم ش�دن ب��ه

100

ق��رارداد وین بوده اس��ت. بن��ابود در پی ق��رارداد وین، فش��ار از بیرون ک��اهش پ��ذیرد. ف��رورفتن در جنگه��ای شش��گانه در س��طح منطقه و تک��رار این دروغ ک�ه اگ�ر در س�وریه و ع�راق ب�ا داعش نجنگیم بای��د در کرمانش��اه و هم��دان ب��ا آن بجنگیم، گوی��ای تقالی خامنه ای و دستیاران او برای افزایش فش��ار از خ��ارج ب��ه جامع��ه ایرانی است. تجربه های پیش از این دوران بکنار، واپسین تجرب��ه

می گوید که مردم می توانند از قید دو فشار خویشتن را برهند. برای رهاشدن باید    

. مردم ایران ارزیابی ص��حیحی از خط��ر و فش��ار خ��ارجی پی��دا1 کنند. دریابند ک��ه ف��رق اس��ت می��ان فش��ار خ��ارجی وق��تی برض��د نهضت ملی اعمال می ش��د ب��ا فش��ارخارجی وق��تی ب��ا دس��ت آویز کردن رژیم جبار وارد می شود. فشار نوع اول که محتوی و شکل

را بخود گرفت، می توانست خنثی ش��ود1332 مرداد 28کودتای هرگاه ترس از خطر همسایه شمالی و ترس های دیگر، جامعه را از جنبش همگانی مداوم باز نمی داشتند. فش��ار ن��وع دوم، بی اث��ر می ش��ود هرگ��اه م��ردم کش��ور روی ب��ه جنبش آورن��د. هم تجرب��ه

معل��وم کردن��د ک��ه جنبش1388انقالب ایران و هم جنبش س��ال بازداشPتن دولت هPای غPرب ازمردم دو اث��ر مس��تقیم دارد:

اعمال فشار و برانگیختن افکار عمومی غPPرب و شPPرقبه حمایت از جنبش.

مردم کشور ،خود را محکوم به فعل پذیری نشمارند.� 2 و جامعه مدنی بمثابه جمهور مردم توانایی خPPود را بPPر وارد کردن فشار به رژیم بکارگیرد. این فشار می بایPPد هم بPPر رژیم وارد شPPود و هم در نظPPر افکPPار عمPPومی جهان، فشار قدرتهای سPPلطه جو بPPر ایPPران را ناموجPPه بگردانPPد. در نتیجPPه، وارونPPه کPPاری را بایPPد کPPرد کPPه خامنه ای و خاتمی مردم را به آن فPPرا می خواننPPد. کPPار یPک ملت بPالغ و رشPید این نیسPت کPه بPPه بهانPPه فشPار بیگانه، پشتیبان و وسیله کPPار رژیمی اسPPتبدادی بگPPردد که همه کار می کند تا که فشار خارجی میل به حPPداکثر کنPPد. کPPار او این اسPPت کPPه اراده خPPویش را بPPه زنPPدگی مستقل و آزاد، شفاف، بیان کند تا که جهانیان دریابند تشدید فشار به زیان جنبش یPPک ملت بPPرای زیسPPتن در

101

استقالل و آزادی و بسود رژیم استبدادی برای تخPPریب. مبانی حیات یک ملت است

. مردم ایران می بینند که سایه شوم تهدید به جنگ و تحریم های3 هرچه شدیدتر بازگشته اند. پس بای��د از خ��ود بپرس��ند: چ��ه س��بب شد که از گروگان گیری تا امروز، ایران در حلقه آتش است و در درون نیز ب��ه آتش اس��تبداد می س��وزد؟ هرگ��اه این پرس��ش را از خ��ود بکنن��د، در می یابن��د ک��ه فعل پ��ذیری آن��ان و واکنش ش��دن مداومش���ان، یکی از عوام���ل مهم این وض���عیت اس���ت. ت���رک فعل پ��ذیری و تص��دی زن��دگی حقوقمن��د در هری��ک از بع��دهای سیاس��ی و اقتص��ادی و اجتم��اعی و ف��رهنگی، می توان��د قلم��رو حاکمیت جباران را محدود و محدودتر کند. هرگ��اه این تص��دی ب��ا تس��لیم مص��لحت نگش��تن و ب��ه مح��دوده عم��ل رژیم در نیام��دن، بطور واضح، از ترس بدتر، تسلیم ب�د نش��دن و رژیم را ب��ه ان��زوا درآوردن – کاری ک��ه ش��ما م��ردم ب��ا رژیم ش��اه کردی��د -، هم��راه

بهرسیدن دو نتیجه می ش�ود: خالص��ی از به یک کار، منجر  شود، فش��ارها از ب��یرون و ره��ائی از اس��تبداد عام��ل ایج��اد کنن��ده این

. مهار مردم  و بکار بردن آنها در  فشارها

وضعیت سنجی یک صد و سی و هفتم: حکومت ترامپ و ایران.

2017 فوریه 16 برابر 1395 بهمن 28   

102

نوشته زیر از ابوالحسن بنی صدر اسPPت و در شPPمارهمنتشPPر شPPده ۱۳۹۵مجله میهن، مورخ بهمن/اسPPفند ۱۳

است گرچه شخصی که به ریاست جمهوری امریکا برگزی��ده ش��ده    

است، در جهت یابی قدرتی که امریکا است بی تأثیر نیس��ت، ام��ا واقعیتی که این قدرت است و واقعیتی که جهان بیرون از امریکا اس��ت و واقعی��تی ک��ه ای��ران اس��ت نقش تع��یین کنن��ده تری از تمایل های آقای ت��رامپ دارن��د. این واقعیت ه��ا، بط��ور اجم��ال، در

این موقعیت ها قرار دارند: 

:امریکا و اروپا و موقعیت دفاعی آنها ❋ این واقعیت که، در انتخابات ریاست جمهوری این بار امریک��ا،    

تبلیغ��ات مبت��ذل بودن��د و انحط��اط را گ��زارش می کردن��د و این واقعیت ک��ه، در آن، »اکت��بر س��ورپرایز« )نام��ه اف . بی. آی. ب��ه کنگره درباره بازگشودن پرونده ایمیل های خ��انم هیالری کلینت��ون در هفته ای پیش از روز اخ����ذ رأی و مداخل����ه روس����یه در این انتخابات(، نقش یافت، نباید واقعیت بسیار مهمی که قرارگرفتن امریکا در وضعیت تدافعی است را بپوشاند. نه تنه��ا تبلیغ ه��ای دو طرف گویای گذار از وضعیت تهاجمی به وضعیت تدافعی بودن��د، بلک��ه بخش عم��ده ای از رأی دهن��دگان ب��ه آق��ای ت��رامپ کس��انی هستند که می دانند موقعیت و منزلت خ��ویش را دارن��د از دس��ت می دهن��د و گم��ان می برن��د آق��ای ت��رامپ ب��ا وع��ده بازگردان��دن عظمت امریک��ا و اتخ��اذ ت��دابیر ب��رای متحق�ق ک��ردن اص��ل »اول امریکا«، مانع از آن می شود که آنها موقعیت و منزلت خویش را از دست بدهن��د. گرایش ه��ای راس��ت اف��راطی هم��واره ف��رآورده ترس از آینده نزدیک و دور و ایجاد امید کاذب به حف��ظ م��وقعیت و م��نزلت بوده ان��د و هس��تند. زب��ان این گرایش ه��ا، زب��ان دروغ و ف��ریب اس��ت. ب��ه ق��ول آکس��فورد، »پس��ا حقیقت« اس��ت. زی��را

 سراب را در نظر مردم واقعیت جلوه می دهند. اما چ��را این واقعیت ک��ه این گون��ه گرایش ه��ا، ب��دون اس��تثناء،   

م��رگ و وی��رانی بب��ار آورده ان��د، در غ��رب ام��روز، چ��نین ق��وت گرفته اند؟ چرا تجربه استبداد فراگیر کلیس��ا در ق��رون وس�طی و تجربه های هیتلر و موسولینی و استالین و خمینی در قرن بیستم، نتوانسته اند غربیان را از شر این گرایش بیاسایند؟ به دلیل وجود دو عامل: استبداد فراگیری که س��رمایه داری ش��ده اس��ت و خالء اندیشه راهنما )آلن ت��ورن، جامع��ه ش��ناس فرانس��وی را بای��د ب��ر

103

فهرست متفک��ران غ�رب اف��زود ک��ه نس��بت ب��ه این خالء هش��دار می دهند(. خالء را قدرت پ��ر می کن��د و دو راه ک��ار اف��راطی، یکی سازش گر با سرمایه داری تمامت خواه و دیگری خص��ومت پیش��ه با آن، فرآورده آن استبداد و این خالء هس��تند. اال این ک��ه، راه ک��ار خصومت پیشه، هنوز اندیشه راهنمای توانا ب��ه توجی��ه خش��ونت و

پیشنهاد بدیل جدید را نجسته و بدین خاطر ناتوان است.

: موقعیت امریکا در جهان❋ در صورت، بودجه نظامی امریکا همچنان با بودج��ه نظ��امی      

مجموع کشورهای جه��ان پهل��و می زن��د. اقتص��اد امریک��ا همچن��اناقتصاد اول جهان است. اما در محتوی،

. قاره آسیا، به اس�تثنای خاورمیان��ه ک��ه منطق��ه جن��گ اس�ت و،1 درآن، امریکا و اروپا از واپسین مناطق تحت سلطه خویش دفاع می کنند، از سلطه امریک��ا و اروپ��ا خ��ارج ش��ده اند. س��هل اس��ت، دارند اقتصادهای طراز اول جهان را می یابند و ق��درتهای نظ��امی

می گردند؛ . از دید ترامپ، تمامی کشورهای مسلمان قلمرو تروریس��ت ها2

هستند؛ . اگرهم افریقا را قاره باقی مانده زی��ر س��لطه اقتص��ادی غ��رب3

بشماریم، بخش بزرگی از آن از منابع خالی و فقیر شده است و در بخش دیگر هم غرب بای��د ب��رای حف��ظ م��وقعیت خ��ود بجنگ��د. ب��دین قرار، آفت��ابی ک��ه زم��انی در ام��پراطوری انگلس��تان غ��روب نمی کرد، امروز، بسا باید در انگلستان منه��ای اس��کاتلند و ایرلن��د

غروب کند؛ . در پای��ان جن��گ جه��انی دوم، اقتص��اد امریک��ا از اقتص��اد بقیت4

جهان، به بی نیازی، نزدیک بود. میزان باروری سرانه در امریکا از دو برابر اروپا بیشتر ب��ود. ام��ا ام��روز این ب��اروری براب��ر ب��اروری سرانه آلمان و فرانسه است. باروری سرانه شریک انگلیس��ی او از ایتالیا نیز کم تر است. بودجه امریکا به اوراق قرضه ای وابسته اس��ت ک��ه در دس��ت چین و ژاپن و اژدهاه��ای اقی��انوس کب��یر و کش��ورهای نفت خ��یز و ان��دکی هم اروپ��ا هس��تند. آق��ای ت��رامپ

میلی�ارد دالر ق��رض دارد. وق�تی ب��دانیم20000می گوی��د امریک�ا ه��زار میلی�ارد16.7 براب��ر 2013تولی��د ناخ�الص ملی امریک��ا در

دالر بوده است، تص��ور روش��ن تری از وض��عیت اقتص��ادی امریک��اپیدا می کنیم.

104

آقای ترامپ به قشرهائی که نگران از دست دادن م��وقعیت      و منزلت خویش هستند، وعده داده است سرمایه ها را به امریکا باز بگرداند. اما برفرض که چنین کند، باید فکری هم برای ب��اجی

بکند که امریکا از جهان بابت دالر بمثابه پول جهان، می ستاند. در س��الهای اخ��یر، امریک��ا از اروپ��ا، ب��ابت رع��ایت نک��ردن    

میلیارد دالر باج ستانده است. ب��ه40تحریم هائی که وضع کرده، (، تحریم ها راه کاری شده اند2017قول لوموند دیپلماتیک )ژانویه

برای باج گیری. باوجود این، افراط در تحریم و باج گیری، اروپ��ا و دیگر نقاط جهان را، بیشتر از آنچه امروز هس��ت ب��ر ض��د امریک��ا می کند. از این رو، احتمال همکاری اروپا و روسیه و چین در وضع و اجرای تحریمها بسیار کم تر شده است. بخص��وص ک��ه ت��رامپ، بلحاظ مشروعیت، بسیار ضعیف است. نه تنها بخ��اطر مواض��عی که در باره اروپا و کشورهای مسلمان و چین و ژاپن و اژدهاه��ای اقیانوس کبیر اتخاذ کرده است، بلکه بلحاظ چند و چ��ون انتخ��اب شدنش به ریاست جمهوری. این ض��عف، در آنچ��ه ب��ه کش��ورهای واقع در منطقه ما مربوط می شود، می تواند با پرخاشگری بازهم

بیشتر، جبران بگردد. . اما مهم ترین تغییر تناس�ب ق�وا می�ان امریک�ا و جه��ان، ناش�ی5

می شود از تغییر نگرش جهانیان ب��ه »مدرنیت��ه« غ��رب و »ش��یوه زن��دگی امریک��ائی«. س��لطه برجه��ان تنه��ا ب��ا ق��درت نظ��امی و اقتصادی هیچ گاه میسر نبوده است. نیاز به پذیرش برتری بلحاظ اندیشه راهنما، دانش و فن، شیوه زندگی نیز دارد. جهان امروز، دنیای دهه های اول بعد از جنگ جهانی دوم نیست. در خود غ��رب ن��یز، »اس��طوره رش��د شکس��ته اس��ت« و نظریه ه��ا ک��ه ص��احب نظران پیشنهاد می کنند، زیر عنوان »ضد رشد« تبیین می گردن��د. آن باور به این دروغ که گوی��ا تنه��ا مغ��ز غربی��ان م��اده خاکس��تری دارد، نیز از اعتبار افتاده و دانش و فن هم از انحصار غرب خارج شده اند. جهانی شدنی که ج��ز مه��ار نیروه��ای محرک��ه در س��طح جهان توسط ماوراء ملی ها نبود، امروز غربیان را نیز می ترساند. آقای ترامپ ریاس�ت جمه��وری خ�ویش را م��دیون این ت��رس ن��یز هست. در انگلستان نیز، تبلیغ کنندگان بسود ج��دائی انگلس��تان از

اروپا، از جمله، این ترس را دست مایه کردند. از این نظر، امریکا گرفتار چنان کاهش اعتباری شده اس��ت     

(2017 ژانویه les echos 5که راست گرائی چون آلن مینک )می گوید: امریکا دارد کشور اول دنیای سوم می شود.

105

. ه��ر ج��امعه ای نیروه��ای محرک��ه تولی��د می کن��د. هرگ��اه نظ��ام6 اجتماعی آن ب��از باش��د، این نیروه��ای محرک��ه در رش��د انس��ان و

افتند. اما اگ��ر نظ��ام اجتم��اعی نیم��ه ب��از آبادانی طبیعت بکار می باشد، به نسبتی که باز است، نیروهای محرکه را تولید می کن��د و بخشی را در رشد قدرت سرمایه بکار می ان��دازد و بخش دیگ�ری را هم تخریب و یا از جریان تولید خارج می کند. چرا؟ زی��را ب��از و تحول پذیر شدن جامعه شکل هرمی جامعه را از میان بر می دارد

ثروتمند طراز اول جهان نمی توانند ظرف ی�ک س�ال200و دیگر میلیارد دالر بر ثروت خود بیفزایند و مجموع ث��روت خ��ویش287 هزار میلیارد دالر افزایش دهند. بنابراین، از دید میزان4.4را به

ک��ه بنگ��ریم، تخریب نیروهای محرکه - مهم تر از همه، سرمایه - نظ��ام س��رمایه داری غ��رب را ویران گرت��رین نظام ه��ای اجتم��اعی می یابیم. یادآور می شود که سرمایه ای که در ب��ازار فرآورده ه��ای

براب��ر ک��ل تولی��د10،�� 2013مش��تق مش��غول اس��ت، در س��ال ناخالص کشورهای جهان بوده اس��ت. در تخ��ریب محی��ط زیس��ت نیز امریکا و اروپا مقام اول را دارند. باوجود این، جریان سرمایه و استعدادها و کارمایه ها و مواد اولیه به امریک��ا و اروپ��ا همچن��ان برقرار است. اال این که، غرب در همان حال که به جمعیت مهاجر برای جبران پیری جمعیت خود نیاز دارد، س��یل مه��اجرت آن را ب��ا مشکل بزرگی روبرو کرده است. راه کار دیگری ج��ز تن دادن ب��ه رشد اقتصادی قاره افریقا و رسیدن به سازش بر سر کشورهای

1990خ��اور میان��ه ن��دارد. ب��اوجود این ک��ه دس��ت کم از ده��ه بی تغی��یر مان��دن نظ��ام بدین سو، متفکران غرب نسبت به خط��ر

اجتم��اعی ویران گ��ر نیروه��ای محرک��ه م��رتب هش��دار داده ان��د ومی دهند، اما هنوز در سلطه بر همان پاشنه می چرخد.

حاصل این که حاکمان بر امریکا، نه بلحاظ داخلی و نه بلحاظ     موقعیت امریکا در جهان، توان اتخاذ سیاست تهاجمی را ندارن��د. در خاورمیانه هم از موقعیت مسلط خویش است ک��ه دارد دف��اع می کن��د. ب��دین خاطر اس��ت ک��ه ج��ور خ��ود را ب��ا ج��ور کش��ورهای ضعیف و بسا تجزیه شده جورتر می بیند. زیرا مهارشان آس��ان تر است. از این دید که بنگریم، ب��رای وطن م��ا، ای��ران، خطرن��اک تر

است.

درچه موقعیتی است؟ و ایران ❋ اما ایران دولت جباری تک پایه ناقص ) زی��را بخش��ی مهم از     

بنیاد روحانیت ب��ا آن مواف��ق نیس��ت( و بس ناکارآم��د و ویران گ��ر106

امکانها و سوزاننده فرصت ها دارد. دولتی با بودجه ای عظیم دارد ک��ه برداش��ت از تولی��د داخلی نیس��ت. اقتص��ادی مص��رف و رانت مح��ور دارد. در ن��اتوانی این اقتص��اد همین بس ک��ه ای��ران دارد بیابان می شود و از زمان حکومت خاتمی، همواره سخن از لزوم

میلی���ارد دالر س���رمایه گذاری در ص���نعت نفت اس���ت و در200 بخشی که حیات اقتصادی دولت جبار بدان بس��تگی دارد ن��یز این س��رمایه گذاری انج��ام نمی گ��یرد. پویائی ه��ای فق��ر و خش��ونت و

نابرابری و تخریب طبیعت ناتوانی آن را روز افزون می کنند. در آنچه به رابطه با دنیای خارج مرب��وط می ش��ود، این دولت    

بحران ساز است. درحقیقت، این دولت است که زمین��ه مداخل��هقدرت خارجی را فراهم می آورد:

● گروگان گیری، ولو در امریکا طراحی شده ب��ود، ام��ا در ای��ران بمثابه طرحی انقالبی اجرا شد و تحریم اقتصادی و تجاوز نظامی

به ایران را به دنبال آورد؛ س��اله ش��د و ب��ا8● تج��اوز نظ��امی ع��راق ب��ه ای��ران، بح��رانی

سرکشیدن جام زهر شکست پایان یافت؛ ● بحران اتمی کار را به تحریم ای��ران کش��اند و س��رانجام، بن��ابر

تعه��د105»نرمش قهرمانانه« و امضای قرارداد وین با س��پردن شد. تازه آق��ای ت��رامپ آن را »فاجعه ب��ار« می دان��د. زی��را امریک��ا

می توانست به تشدید تحریم ها ایران را از پای درآورد؛ ● هنوز، بحران اتمی پایان نپذیرفته، دولت جبار، ایران را گرفتار جنگه��ای نظ��امی و ت��رور و اقتص��ادی و م��ذهبی و دیپلماتی��ک و

تبلیغاتی، کرده است. ● ای��ران در حلق��ه پایگاه ه��ای اطالع��اتی و نظ��امی، در واق��ع در حلقه آتش است. چرا؟ زیرا رژیم والیت مطلقه فقیه حیات خ��ود را مقدم بر حیات ملی ما ایرانیان می داند و نگاه داشتن کشور در

حلقه آتش را برای ادامه حیات خود ضرور می انگارد. کشوری در این موقعیت، با حکومت ترامپ روبرو می شود. و   

ترامپ تنها در مورد ایران است که گفته است سیاست ته��اجمی در پیش خواهد گرفت. درباره داعش نیز گفت��ه اس�ت: ب��ا ش�روع بکار بعنوان رئیس جمهوری امریکا، ژنرال ها را به کاخ سفید ف��را

روز ط��رح از می��ان30می خ��وانم و از آنه��ا می خ��واهم ظ��رف برداشتن داعش را تهیه کنند.

107

رویه حکومت ترامپ در قبال ایران، بر اساس❋:عمل به مواضع متخذ و یا عدول از آنها

نخست بدانیم که مواضع ترامپ، در قبال اروپ��ا و کش��ورهای     نفت خ��یز خاورمیان��ه و روس��یه و چین، جملگی گوی��ای م��وقعیت

تدافعی امریکا هستند: . سازمان ناتو پوسیده و ناکارآمد است. شرط ماندن امریکا در1

آن، شرکت بیشتر اروپا در هزینه ها است؛ . امریکا قادر به حفظ امنیت کشورهای عرب خاورمیانه نیس��ت2

تPرامپ می گویPدمگر این که هزینه حمایت نظامی را بپردازند. 20این کشPPPورها هیچ چPPPیز جPPPز پPPPول ندارنPPPد و مPPPا

هزارمیلیارد دالر قرض داریم؛ . چین سرمایه های امریکا را جذب می کند و با وارد ک��ردن ک��اال3

به امریکا، با استفاده از پائین نگاه داشتن ارزش پول خود، عامل بیک��اری امریکائی��ان می ش��ود. ب��ر واردات ب��ه امریک��ا حق��وق و

عوارض گمرکی وضع می کند و...؛ . در همان ح��ال ک��ه می گوی��د ق��درت اتمی امریک��ا را اف��زایش4

می ده��د، وع��ده کن��ار آم��دن ب��ا روس��یه را می ده��د. رمزگش��ایانمی گویند: قصد او تقسیم قلمروهای نفوذ با روسیه است؛

کیلومتر خواه��د1600. در مرز امریکا و مکزیک دیواری بطول 5کشید؛

. هرکس بگوی��د نبای��د رابط��ه ب��ا روس��یه را بهب��ود بخش��ید، خ��ل6است؛

. امریکا دیگر وارد جنگ با کشوری نمی شود و درصدد براندازی7 رژیمی بر نمی آید. گرچه مایکل لودین می گوید ترامپ موافق ب��ر

 انداختن رژیم ایران است. و . قرارداد وین )برجام( فاجعه آمیز است و او آن را پاره می کن��د.8

تشدید تحریم های ایران نیز در دستور کار او است. و سپس، با توجه ب��ه مواض��ع او و ب��ا مقایس��ه دو م��وقعیت و    

وضعیت امریکا و ایران، می توان، با اطمینان کامل، گفت ک��ه ن��ه از خطر حکومت ترامپ باید بیم داشت که از وضعیت و موقعیت

چرا که، تاریخ گذشته ایPPرانایران است که باید بیم داشت. بکنار، از انقالب بدین سPPو، بPPه مPPیزانی کPPه دولت جبPPار ایران را ضPPعیف کPPرده اسPPت، سPPلطه پذیری خPPویش را افPPزایش داده اسPPت. بPPدین قرار، هرگPPاه ایPPران دولPPتی حقوقمدار و متکی به مردمی برخوردار از حقوق بیابPPد

108

و خالء هائی را پرکند که قدرت خارجی می تواند پرکنPPد، . بیم از حکومت ترامپ بی محل می شود

اما اگر دولت جبار به رویه خود در تضعیف ایران و سیاس��ت      ستیز و س��ازش ب��ا ان��یران، ب��ه قص��د برج��ا و برپامان��دن، ب��ه ه��ر

قیمت، ادامه دهد، سه وضعیت قابل پیش بینی است: . آقای ترامپ بر مواضع خویش می ماند و سیاس��ت خ��ارجی او1

اج��رای مجم��وعه ای از ت��دابیر ب��رای واقعیت بخش��یدن ب��ه آنه��ا می شود. در این ص��ورت، ک��اری را خواه��د ک��رد ک��ه آق��ای اوبام��ا نکرد: حمایت از اتحاد اس��رائیل و دولت س�عودی ب��ر ض�د ای��ران. البته به شرط این که دولت سعودی و ش��یخ ها هزین��ه س��لطه گری امریکا را در این بخش از جهان ت��أمین کنن��د. اتخ��اذ این سیاس��ت رژیم والیت مطلق��ه فقی��ه را بیش��تر وابس��ته ب��ه روس��یه و چین می کند. اما هیچ نه معلوم حکومت ترامپ با این دو، وارد معامله نشود. ص��احب نظ��ران غ��رب )از جمل��ه آلن ت��ورن( ب��ر این نظ��ر هستند که امریکا بر سر سلطه ب��ر ح��وزه اقی��انوس کب��یر و بلک��ه جهان، با چین است که می توان��د ش��ریک بگ��ردد. ب��اوجود این، در آنچه به ایران مربوط می شود، معامله حکومت ترامپ با روس��یه

است که احتمال دارد. در هردو حال، مردم ایران زیان سنگین خواهن�د دی�د. توض�یح    

این که اگر معامله امریکا و روس انجام نگ��یرد، ای��ران بای��د به��ای و سنگین وابستگی بیشتر به روس��یه را، در ح��ال ان��زوا، ب��پردازد

اگر معامله انجام بگیرد، بهای سنگین تحریم ها را، به تنهائی و درتنهائی، باید بپردازد.

. تحلیل گران نزدیک به آقای خ�امنه ای امیدوارن��د آق��ای ت��رامپ2 بخاطر اولویتی که برای از بین بردن داعش قائل است و احتمال برقرارک��ردن رابط��ه ب��ا حک��ومت اس��د را ن��یز رد نک��رده اس��ت، رویه ای را در پیش بگیرد که سود رژیم در آن است. اال این که به دنبال توافق روسیه ب��ا ترکی��ه ب��ر س��ر آتش بس و مواض��ع آق��ای ترامپ نسبت به حکومت اردوغان و حکومت پ��وتین، این ب��ار، این نگرانی ابراز می ش�ود ک��ه مع�امله ای می�ان این�ان، ب�دون دخ�الت دادن رژیم والیت فقیه و بسا با کنار گذاشتن رژیم انج��ام بگ��یرد. گرچه ب��ه رژیم ت��أمین کنن��ده ن��یروی زمی��نی و کمک ه��ای م��الی و

نفتی به رژیم اسد نیاز است. . آقای ترامپ منطقه را به اتح��اد اس��رائیل و اس��تبدادهای نفت3

فروش نمی سپارد اما تحریم ها برضد ایران را تشدید می کند. هم

109

سال تمدی��د ش��ده اند و دو10اکنون، یک رشته تحریم ها به مدت رشته تحریم ها در دستور کار کنگره هستند:

، قطعنامه مشترک درباره »مجوز اس��تفاده2017 ژانویه 5● در از نیروهای مسلح آمریک�ا ب�رای جلوگ�یری از دس�تیابی ای��ران ب��ه سالح هسته ای« به کمیته روابط خارجی مجلس نماین��دگان ارائ��ه شد. بنابر این قطعنام��ه، »رئیس جمه��وری این اختی��ار را دارد ت��ا هر زمانی که در مسیر هدف جلوگیری از دستیابی ایران به سالح اتمی الزم و مناس��ب تش��خیص ده��د، از نیروه��ای مس��لح ای��االت

متحده استفاده کند.« ● در همان تاریخ، دین هلر س��ناتور جمهوریخ��واه و عض��و کمیت��ه مالی سنا »طرح تح��ریم ای�ران در رابط��ه ب��ا برنام�ه موش�ک های

بالستیک« را به کمیته امور بانکی سنا تسلیم کرد. روشن است که امریکا می تواند از تواف��ق وین خ��ارج ش��ود و   

تحریم های جدید وضع کند. اما نمی تواند اروپا و روس��یه و چین را هم وادار کند از قرارداد وین خارج شوند. تهیه کنن��دگان سیاس��ت خارجی آقای ترامپ نیز می گویند قصد او »به��تر« ک��ردن تواف��ق وین است. »به��تر« ک��ردن، بن��ابر ق��ول س��ناتور لی��برمن و م��ارک

واالنس و تنی چند از همانندهای این دو، یعنی: . اجرای بدون اغماض قرارداد وین بمعنای ناگزیر ک��ردن ای��ران1

به عمل به تمامی تعهدها؛ . اقدام به م��ذاکرات جدی��د هم ب��ه قص��د اف��زودن ب��ر تعه��دهای2

ایران در زمینه اتم و هم در باره برنامه موش��کی ای��ران. باه��دف متوقف کردن »تجاوزگری ایران در منطقه بطور قابل بازرسی« و پایان بخشیدن به تروریسم دولتی و حم��ایت رژیم از تروریس��م

و خاتمه دادن به نقض حقوق بشر و سرکوب در داخل کشور. در ازای تن دادن رژیم به این تعهدها و عمل به آنها، تحریم ها    

برداشته می شوند و بسا روابط عادی نیز می توانند برقرار شوند. سناتور کروکر، رئیس کمیته روابط خارجی نیز می گوی��د: ت��رامپ

از توافق وین خارج نمی شود. بدین قرار، هیچ گاه استقالل و آزادی این سان ضامن    

حیPPPات ملی و رشPPPد و توانمنPPPد شPPPدن مPPPردم ایPPPران نبوده اند. با توجه به وضعیت و موقعیت غرب و با توجه به وضPPعیت و مPPوقعیت منطقPPه، ایPPران مسPPتقل و آزاد می توانست و می تواند رشد کند و بمثابPPه الگPPوی رشPPد انسPPان و آبPPادانی طPPبیعت، نقش تعPPیین کننPPده ای در منطقPPه و جهPPان بیابPPد. این توانPPائی در گPPرو یPPافتن

110

وجPPدان همگPPانی بPPر حقوقمنPPدی انسPPان و طPPبیعت و زیست در استقالل و آزادی است.

111

وضعیت سنجی یک صد و سی و هشت: ایران در حلقه پایگاه های نظامی واطالعاتی به جنگ تهدید می شود؟

2017 فوریه 23 برابر 1395 اسفند 05   

این واقعیت که ایران در حلقه پایگاههای نظامی و اطالعاتی  اس���ت، پیش از این، موض���وع بررس���ی ش���ده اس���ت. نقش���ه نش��ان دهنده مح��ل ه��ای اس��تقرار این پایگاه ه��ا را ن��یز انقالب اسالمی، پیش از این، انتش��ار داده ب��ود. ت��ازه ترین نقش��ه ن��یز در همین وض��عیت س��نجی درج می ش��ود. »گزین��ه نظ��امی روی م��یز

امر تازه ای نیست. دو سه نوبت، خطر حمله نظ��امی است« نیز به ایران هم جدی شده است. با وجود این، از دید ناظرانی، جنگ با ایران روی خواهد داد. حتی یکی از آنه��ا زم��ان آن را ن��یز معین کرده است: ظرف یک یا دو سال آینده. در این وض��عیت س��نجی، نخست ببینیم طرح آلیس هاستینگ چیست و چرا او الزم می بین��د

کنگره به ترامپ اجازه اقدام به جنگ بر ضد ایران را بدهد:

طرح آلیس هاستینگ و محمل جنگ بر ضد❋ایران:

Nicolas● بنابر نوشته نیکوال داویس JS Daviesکه در ت��اریخ فوریه انتشار داده اس��ت، آلیس هاس��تینگ نماین��ده مجلس از19

10، 2016فلوریدای جنوبی، سوابق پرفسادی دارد. در انتخابات 3درصد هزینه های تبلیغاتی او را البی اسرائیل پرداخته است. در

، با اینکه عض��و ح��زب دم��وکرات اس��ت، الزم دی��ده2017ژانویه است طرح اجازه جنگ با ایران، به ترامپ رئیس جمهوری جدید، را به کنگره پیشنهاد کند. ط��رح او بس��یاری از اعض��ای کنگ��ره را شوکه کرده است. زیرا دادن چک س��فید امض��اء ب��ه کس��ی چ��ون ترامپ، کاری نیست ک��ه از ی��ک نماین��ده عض�و ح��زب دم��وکرات،

112

قابل انتظار باشد. دادن چ��نین ط��رح ب��ه کنگ��ره ای ک��ه در ه��ر دو مجلس آن، حزب جمهوری خواه اکثریت دارد، اب��راز خ��دمتگزاری بیش از ان��دازه ب��ه حک��ومت نت��ان ی��اهو و سیاس��ت منطقه ای او

در کنگ��ره مط��رح نش��ده و ب��ه تص��ویب این ط��رح هن��وز است. روز ی��ک60نرسیده است. بنابر طرح، رئیس جمهوری، تنها، ه��ر

ب��ار، وض��عیت جن��گ ب��ا ای��ران را ب��ه کنگ��ره گ��زارش می ده��د. بدین سان، بنابر یک جنگ تمام عیار و طوالنی است و نه بمب��اران

کردن هدفهای نظامی. ● اما چرا باید به ای��ران حمل�ه ک��رد؟، در ظ�اهر، ب��دین خاطر ک�ه دولت ایران نه از ساختن بمب اتمی دس��ت ب��ر می دارد و ن��ه ب��ه مداخالت خود در امور کش��ورهای منطق��ه پای��ان می بخش��د و ن��ه حاضر است بعنوان دولت، دست از حمایت تروریس��م بین المللی بردارد. ام��ا در واق��ع، جمهوری خوا ه��ان بیش��تر از دموکرات ه��ا از

بنابراین نظریه، بانظریه محافظه کاران جدید پیروی می کنند. تا زمانی که ابPPر فروپاشی امپراطوری روسیه، امریکا

قدرت مزاحمی عرض وجود نکPPرده اسPPت، یعPPنی بPPرای زمانی محدود، فرصت دارد یک چند از رژیم های مزاحم را بPPPا توسPPPل بPPPه قPPPوای نظPPPامی از میPPPان بPPPردارد. افغانسPPتان و هفت کشPPور دیگPPر در فهرسPPت قPPرار گرفته اند: لیبی و سوریه و عPPراق و ایPPران و سPPودان و

افغانستان. یعنی کشورهائی سومالی و لبنان، بعالوه که ترامپ ورود اتبPPاع آنهPPا را بPPه امریکPPا ممنPPوع کPPرده

است. واقعیت اول این اس��ت ک��ه محافظه ک��اران جدی��د وض��عیت    

امریکا بمثابه »تنها ابر قدرت« را نیک نسنجیده و ندانس��ته بودن��د و هنوز نمی دانند که امریکا بمثابه ابر ق��درت در انحط��اط اس��ت. این امر که کسی چون ترامپ رئیس جمه��وری امریک��ا می ش��ود، دلیل بر انحطاط امریکا بمثابه ابر ق��درت نیس��ت؟ و واقعیت دوم این است که جهان از سلطه غرب بدر آمده و منطقه نفت و گاز خ��یز خ��اور میان��ه و آس��یای میان��ه، منطقه ایس��ت ک��ه، در آن، س���لطه گران، از راه تحمی���ل جن���گ و ان���واع دیگ���ر خش���ونت، می کوشند سلطه خود را از دست ندهند. واقعیت سوم که نیکوال داویس نیز خاطر نشان می کند، این است که روس��یه آن ن��اتوانی که محافظه کاران جدید تصور می کردند نیس��ت. مح��دوده زم��انی یکه تازی امریک��ا ن��یز س�رآمده و این روس�یه ب��ا تحص�یل حم��ایت

113

چین، می تواند مانع از رسیدن امریک��ا ب��ه ه��دف های خ��ود در اینمنطقه بگردد.

آیا بدین خاطر که قصد حمله نظامی به ایران❋ است، ترامپ می گوید باید با روسیه از در سازش

درآمد؟:

● نیکال داویس بر این است که دستگاه حاکم بر امریک��ا دریافت��ه بدون امتیاز دادن به روسها، نمی توانند هدفهای خود در  است که

منطقه را متحقق کنند. از این رو، ترامپ بر این است که بای��د ب��ا روسها کنار آمد تا توانست بدون مداخله روسها، سیاست امریک��ا را در خاورمیانه پیش برد. از دید تدبیر کنندگان سیاس��ت امریک��ا، این کنار آمدن موقتی است و پس از رسیدن به مقاصد، یعنی ت��ا مدتی است که رهبران امریکا جنگ برای »تغی�یر رژیم« و وی��ران ک��ردن هرچ��ه وس��یع تر کش��ور ه��دف خص��ومت امریک��ا،را ض��رور تشخیص بدهند. اما مردم روس��یه ب��ه ی��اد می آورن��د ک��ه در س��ال

، همین معامل��ه انج��ام گ��رفت و حاص��ل آن وی��ران ش��دن1939آلمان و لهستان و روسیه در جنگ دوم جهانی شد.

پل ولفوویتز، از نظریه سازان محافظه کاران جدید و س��ازنده    کشور است، بهنگ��امی ک��ه مع��اون وزارت دف��اع7نظریه جنگ با

بود، این نظریه را به اجرا گذاشت. سه کشور ایران و افغانستان و ع�راق در ص��در فهرس�ت کش��ورهائی بودن��د ک��ه ق��وای امریک��ا می باید اشغال می کردند و رژیم هایش��ان را تغی��یر می داد. ژن��رال

A ) کالرک در رد نظر و خط��ر جن��گ ب��ا ای��ران کت��ابی انتش��ار دادTime To Lead باوجود این، جن��گ طلب��ان امریک��ائی م��دعی .)

هستند که امریکا هنوز می توان��د در خاورمیان��ه جن��گ راه بیان��دازدبدون این که نگران مزاحمت قدرت دیگری باشد.

س��ال از حمله ه��ای نظ��امی امریک��ا ب��ه ع��راق و15● با گذشت میلی��ون نف�ر و بب��ار آم�دن شکس��ت2افغانستان و کش�ته ش�دن

ف��اجعه آمیز، از ق��رار، ره��بران دو ح��زب امریک��ا مص��مم هس��تند جنگی جنون آمیز ب��راه بیاندازن��د. ب��اکی هم از ط�ول م��دت آن، از مرگ و ویرانی که بب��ار می آورد، ندارن��د. طرف��ه اینک��ه از س��وئی ت��رامپ می کوش��د از آزادی مطبوع��ات مش��روعیت بس��تاند و از سوی دیگر، این مطبوع��ات گرفت��ار ورشکس��ت فک��ری و اخالقی

هستند و بر آن نیستند مردم امریکا را از حقایق آگاه کنند.

114

جنگ احتمالی با ایران، با بمباران ه��ای بس گس��ترده و حجیم     به تأسیسات دفاعی و زیربناهای غیر نظامی و تأسیسات اتمی و کشتن دهه��ا ه�زارتن آغ�از می ش�ود و می توان��د ب�ه جنگی فاجع�ه

گ��ارت بارتر از جنگهای عراق و افغانستان و سوریه سرباز کن��د. پ��ورتر توض��یح می ده��د چ��را این جن��گ شکس��تی بب��ار می آورد فاجعه آمیز تر از شکست حمله ه��ای نظ��امی امریک��ا ب��ه ع��راق و

افغانستان.Patrick● پاتری���ک ک���وک ب���ارن Cockburnکارکش���ته ترین ،

روزنامه نگار غرب در ام��ور خاورمیان��ه، ب��ر این نظ��ر اس��ت ک��ه، ظرف یک یا دو سال آینده، به ایران حمله خواهPPد شPPد. زیPرا تPPرامپ بPه حPPل حPPتی یکی از بحران هPPای منطقPPه توانا نخواهد شد. فشار شکستهای سیاستهایش، تPPوأم با شPPیطان سPPاختن ایPPران و تهدیPPدهای این کشPPور بPPه

جنگ، حمله به ایران را اجتناب ناپذیر می کنند. از این منظر که بنگریم، طرح هاستینگ و تص��ویب آن توس��ط   

کنگره ضرور است. زیرا بدون آن، جنگ طلبان امریکائی نخواهند توانس��ت جن��گ ب��ا ای��ران را ب��ه راه بیان��دازد. همزم��ان، ش��یطان مجس��م بنم��ودن ای��ران، )برنام��ه اتمی و موش��کی و حم��ایت از تروریسم و مداخله در امور کشورهای متحد امریکا( موضوع ک�ار

  دستگاه تبلیغاتی امریکا است.

تهدید به جنگ و ایجاد جبهه برضد ایران: ❋

● خوانندگان وض��عیت س��نجی ها می دانن��د ک��ه باره��ا تالش ب��رای ایج���اد جبهه ای از اس���رائیل و دولت س���عودی و ش���یخ های خلیج فارس برض�د ای��ران را مطالع�ه ک��رده ایم. حک�ومت اوبام�ا ب�ا آن موافقت نکرد. اما اینک، ترامپ از ایج��اد من��اطق امن در س��وریه سخن می گوید و می گوید که هزینه آن را کش�ورهای ع�رب ح�وزه خلیج فارس خواهند پرداخت. کار سعودیها و حک��ومت نت��ان ی��اهو بیشتر از وانمود کردن است، اص��رار می ورزن��د ک��ه درک��ار ایج��اد حلقه ای برگرداگ��رد ای��ران و م��نزوی ک��ردن ای��ران هس��تند. در

همان حال، ● تهدید کنگره امریکا به وضع تحریم های جدید بر ضد ای��ران، در آنچه به برنامه موشکی ایران مرب��وط می ش��ود، روزم��ره اس��ت. بدین قرار، از سوئی ایران گرفتار شش نوع جنگ است

115

که برآن تهدید شدن به جنگ بعالوه ایجPPاد جبهPPه برضPPد ایران و تهدید شPPدن بPPه قرارگPPرفتن در حلقPPه انPPزوا و

. بعالوه تهدید به تحریم های جدید افزوده می شود بدین سان، بحرانی بزرگ تر از بحران اتمی جانش��ین آن ش��ده     

اس��ت. ب��اوجود بح��ران و این واقعیت ک��ه دولت، بلح��اظ م��الی، ورشکس��ته اس�ت، اقتص�اد کش�ور، بیش از پیش و بیش از بیش، قلمرو فعالیت های کوتاه مدت می شود. فرار سرمایه ها از تولید،

دو بحران بیکاری و تورم را تشدید می کند. پیشاروی این بحران ها، جبار و حکومت کننPPدگان بPPه    

چPPه کPPار مشPPغولند؟ جبPPار شPPاخ و شPPانه می کشPPد و روحانی و ظریف آمادگی ایران را بPPرای دفPPاع از خPPود اعالن می کنند! و خPPاتمی دعPPوت بPPه آشPPتی ملی بPPرای مقابلPPه بPPا تهدیPPد امریکPPا می کنPPد. چPPرا بPPه فکPPر آنهPPا نمی رسد راه کPPار در کشPPور اسPPت. این برخوردارشPPدن ایرانیPPPان از حقPPPوق خPPPویش اسPPPت کPPPه ایPPPران را از بحران های داخلی و خارجی می رهد و تهدید خارجی را بی محل می کند. راه کPPار، روی نمPPودن مPPردم ایPPران بPPه بدیل نماد اسPPتقالل و آزادی و بکاربسPPتن راه کارهPPائی اسPPPت کPPPه آنPPPان را از اسPPPتقالل و آزادی برخPPPوردار می کننPPد. حضPPور آنهPPا، بمثابPPه مPPردم مسPPتقل و آزاد و برخPPوردار از حقPPوق شPPهروندی در صPPحنه اسPPت کPPه امریکPPا و دسPPتیارانش در منطقPPه را از تهدیPPد ایPPران و

.بسا تدارک جنگ با ایران منصرف می کند

قرارگرفتن ایران در حلقه پایگاه های نظامی و ❋اطالعاتی و فرصت طلبی روسیه:

● نقشه ای که در پایان این وضعیت سنجی می یابی��د ب��ا ش��فافیت تمام می گوید نه امریکا و اسرائیل و عربستان که ایران است که تهدی��د می ش��ود. ای��ران از جن��گ ع��راق بدین س��و، همچن��ان در محاصره پایگاه های نظامی و اطالعاتی امریکا و اسرائیل اس��ت. در برابر این وضعیت، رژیم والیت مطلق�ه فقی��ه ن��ه در داخ��ل، از راه تن دادن به حقوق مردم ک��ه از راه ب��اج دادن ب��ه بیگانگ��ان و ستیز و سازش با امریکا و رژیم های دست نش��انده اش، ای��ران را

از بحرانی به بحرانی دیگر گرفتار کرده است:

116

( از ق��ول95 اس��فند 3 ) ● باج گیر اول روسها هستند. آم��د نی��وز یک مقام نظامی خبر داده است که جلسه ای تشکیل شده اس��ت برای چاره جوئی و جلسه به این نتیجه رسیده است که ایران تن به عادی کردن رابطه با امریکا ندهد. در عوض، به روسها امتی��از

بدهد. سه راه کار پیشنهاد شده اند: . اولین ط�رح این گ��روه کارشناس�ی، »پیش�نهاد اعط��ای مج��وز1

توسعه، استحصال و بهره برداری از میادین نفتی و چاه ه��ای نفت جنوب کشور به روسیه« است. این پیشنهاد برای کش��ور روس��یه

میلیارد دالر درآمد ارزی در پی خواه��د داش��ت۵۰حداقل سالیانه و می تواند این کشور را از بحران های مالی و اقتصادی ناش��ی ازاعمال تحریم های آمریکا در موضوع »جزیره کریمه« نجات دهد.

. دومین پیشنهاد، محق��ق ک��ردن آرزوی چن��د ده س��اله روس ه��ا2 برای »دسترسی به آب های آزاد« است. این گ��روه پیش��نهاد داده که ایران »اجازه دسترسی کشور روسیه ب��ه آب ه��ای گ��رم خلیج فارس« را به این کشور اعطا کند تا در صورت حمله آمریک��ا ب��ه ایران، این کشور بتواند از ایران در برابر نیروی دریایی و ه��وایی

قدرتمند آمریکا دفاع کند. پیش تر روس ها امتیاز اسPPتفاده از پایگPPاه نPPوژه در     

همPPدان را بPPرای حضPPور نطPPامی در سPPوریه از ایPPران دریPPافت کPPرده بودنPPد. این اجPPازه بPPا دسPPتور مسPPتقیم »رهبر« و بدون دخالت ارکان تصPPمیم گیری کشPPور، بPPه

روس ها اعطاء شده است.3 PP.س��ومین پیش��نهاد، »درگ��یر ک��ردن اس��راییل ب��ا حزب الل��ه و

گروه های فلسطینی در جن��گ نظ��امی« ب��وده ت��ا اس��رائیل نتوان��د فرصت رایزنی علیه ایران را با کشورهای دیگر جهان پی��دا کن��د و افکار عمومی کشورهای دنیا را علیه ایران متح��د کن��د. ب��ا وق��وع جن��گ جدی��د می��ان اس��رائیل ب��ا حزب الل��ه لبن��ان و گروه ه��ای فلسطینی، افکار عمومی دنیا به طور کام��ل از ای��ران منح��رف و ب��ه س��مت اس��رائیل متمرک��ز می ش��ود. این جن��گ می توان��د دوره نخست چهارساله دولت دونالد ترامپ را نیز به طور کام��ل تحت الش��عاع خ��ود ق��رار ده��د و فرص��ت تقاب��ل ب��ا ای��ران را از دونال��د

    ترامپ سلب کند. با آنکه از صحت این گزارش، هنوز اطمینان حاصل نک��رده ایم،  

اما همه می دانیم که رویه ب��اج دادن رژیم والیت فقی��ه ب��ه روس وچین و...، دیرین است.

117

وضعیت سنجی یک صد و سی و نهم: هPPPر امPPPری کPPPه واقPPPع شPPPد و عوامPPPل موجPPPPده اش برجPPPPا ماندنPPPPد، اسPPPPتمرار

می جوید:

2017 مارس 2 برابر 1395 اسفند 12

امر واقع موضوع تحقیق دورکیم جامعه شناس فرانسوی شد.    شیوه عملی می داند که می تواند پای��دار امر واقع اجتماعی را او

باشد یا نباشد و از بیرون انس��ان را در مض��یغه ق��رار ده��د . و او برای امر واق��ع ویژه گی ه��ایی قائ��ل اس��ت. بررس��ی ام��ر واق��ع و تعریف آن ب��ه ویژه گی ه��ا، موض��وع این وض��عیت س��نجی نیس��ت. موضوع این وضعیت سنجی اینس��ت: هرگ��اه عوام��ل پدیدآورن��ده

118

امر واقع برجا بمانند، امر واقع استمرار پیدا می کن��د. ل��ذا جامع��هشناسان بیشترین توجه را به شناسائی این عوامل می کنند.

از امرهای واقعی که استمرار جسته است، استفاده از عام��ل     خارجی در برقرارکردن رابط��ه ق��وا بس��ود خ��ود در درون اس��ت. ب��رای مث��ال، ب��ا گروگ��ان گیری، امریک��ا مح��ور سیاس��ت داخلی و خارجی امریکا ش��د و همچن��ان هس��ت. عوام��ل پای��دار ش��دن این امرواقع، هم درونی هستند )والیت مطلقه فقیه و رواب��ط ق��وا در این دستگاه که جبرمکانیسم تقسیم ب��ه دو و ح��ذف یکی از دو را بر رابطه قوی با ض��عیف ح��اکم کرده اس��ت و رابط��ه دولت تحت سلطه والیت مطلقه فقیه با مردم کشور و...( هم بیرونی هستند )نیاز رژیم استبدادی تک پایه به ایجاد تعادل با قدرت های خارجی،

بنابراین، بحران ها و روابط قوا در سطح منطقه و جهان و...(. گروگ���ان گیری سازش���ی پنه���انی را بب���ارآورد ک���ه »اکت���بر    

س��ورپرایز« ن��ام گ��رفت. این س��ازش پنه��انی، در امریک��ا س��بب شکست خوردن کارتر و پیروز شدن ریگان در انتخاب��ات ریاس��ت

و ادام��ه جن��گ60جمه��وری ش�د. در ای��ران ن��یز، کودت��ای خ��رداد س��ال و اس��تقرار اس��تبدادی بس خ��ون ریز و فس��اد و8بم��دت

خیانت و جنایت گستر را ممکن گرداند. و اکتبر سورپرایز یک امر واقع مستمر شد. یک نویسنده، بنام   

، »اکتبر س��ورپرایز« ه��ا را2016اکتبر 4تیلورگی، در مقاله مورخ پژوهش�����گریGoethe برشمرده اس�����ت و گ�����وت 1840از

، بمناسبت نقشی ک��ه2017 فوریه 23امریکائی، در مقاله مورخ ،2016روسها در انتخابات ریاس�ت جمه�وری امریک�ا، در س��ال

بازی کردند و از عوامل به ریاست جمهوری رسیدن ترامپ ش��د، اکتبر سورپرایز سخن بمیان آورده است. بنابر این تحقی��ق،15از

، اکت��بر س��ورپرایز در انتخاب��ات ریاس��ت جمه��وری1920از سال امریکا نقش داشته است. بدین سان، در طول نزدیک به یک قرن، امر واقعی که دخالت دادن عاملی برای تغییر رأی رأی دهن��دگان اس��ت، اس��تمرار جسته اس��ت. نخس��ت اکت��بر س��ورپرایزها را

شناسائی کنیم: 

اکتبرسورپرایزها« امرهای واقعی که به تاریخ»❋سمت و سو بخشیده اند:

از اکتبرسورپرایزها، دو اکتبر سورپرایز که بهم پیوسته اند:     

119

، نیکسون، نامزد ریاست جمهوری، در ک��ار ص��لح ب��ا1968. در 1 جانسون رئیس جمه��وری وقت می کوش��ید در ویتنام اخالل کرد.

ویتنام صلح برقرارشود تا مگر معاون رئیس جمهوری، ه��امفری، در انتخابات ریاست جمهوری موفق بگردد. نیکسون ب��ا وان تی��و، رئیس جمهوری ویتنام جنوبی رابطه برقرار کرد و به او وعده داد اگر از بستن قرارداد صلح سرباززند، در انتخابات، نیکسون پیروز می شود و در مقام ریاست جمهوری، حامی او وان تیو می شود و

کار بنفع وان تیو تمام خواهد شد. همین کار را مشاور امنیتی مس��تعفی ت��رامپ، مایک��ل فلین،     

از راه تماس با روسها انجام داده است. 

. دومین اکت���بر س���ورپرایز ک���ه نویس���نده ب���ه تفص���یل ب���ه آن2 پرداخته است، سازش پنهانی دستیاران خمینی با دستیاران ریگان

و بوش در پاریس است: ● از نقش سیروس و جمشید هاشمی و دیدار جمش��ید هاش��می با ویلیام کیسی )رئیس ستاد تبلیغات ریگان و ب��وش در انتخاب��ات

امریکا(می نویس��د : در م��ارس جمش��ید1980ریاست جمهوری با کیسی دیدار Mayflower Hotelدرمیفلورهتل 1980هاشمی

میکند و به او پیشنهاد مالقات با یک ایرانی برای معامل��ه ب��ر س��ر ، دونال��د گ��رک،1980گروگانه��ای امریک��ائی می ده��د. در آوری��ل

عضو شورای امنیت ملی امریکا که با ژرژ ب��وش مرتب��ط ب��ود، ب��ا ، نزدیک بانک هاشمی،Shazamسیروس هاشمی، در رستوران

در نیوی��ورک دی��دار ک��رد. ابوالحس��ن بنی ص��در، رئیس جمه��وریbookاس��بق ای��ران، در کت��اب My Turnمی نویس��د ک��ه می��ان

دستیاران خمینی، احمدی خمینی و بهشتی و هاشمی رفس��نجانی تم��اس برق��رار ش��د. در1980و دستیاران ریگان، در اوائل به��ار

اواخ��ر ژوئی��ه، در مادری��د، ویلی��ام کیس��ی و دونال��دگرگ، ب��ا ن��ام مس��تعار روب��رت گ��ری، ب��ا مه��دی ک��روبی، مالق��ات کردن��د. این مالقات را ب��رادران هاش��می ت��رتیب داده بودن��د. در این مالق��ات، طرف امریکائی به طرف ایرانی گفته اس�ت: هرگ�اه ب��ا گروگانه��ا خوش رفتاری بشود و بعد از انتخابات ریاست جمهوری امریک��ا و به ترتی�بی آزاد ش�وند ک�ه دادن تحف�ه ب�ه رئیس جمه��وری جدی�د، تلقی گردد، جمهوریخواه��ان سپاس��گزار خواهن��د ش��د و در مق��ام جبران، همان را خواهند داد ک��ه ای��ران بخواه�د. ک�روبی می گوی�د

من اختیار انجام این معامله را ندارم.

120

، کروبی، باردیگر، با کیسی دیدار می کن��د و1980 اوت 12● در ب��ه او می گوی��د: خمی��نی ب��ا پیش��نهاد مواف��ق اس��ت. از روز بع��د، کیس��ی س��یروس هاش��می را واس��طه معامل��ه اس��لحه ب��ا ای��ران می کند. معامل��ه اص��لی در م��اه اکت��بر انج��ام می گ��یرد. س��یروس هاش�می کش��تی می خ��رد و ش�روع می کن��د ب��ه حم��ل اس��لحه ب��ه

میلی��ون دالر از150ایران. نخست قطعات یدکی را که ب��ه مبل��غ اسرائیل خریداری شده بود را از بندر الیات در اسرائیل ب��ه بن��در عباس ایران حمل می کند. بنابر ق��ول من��ابعی در س��یا، س��یروس

میلی��ون دالر حق العم��ل دری��افت می کن��د. کیس��ی7هاش��می، دستیاری بنام توم کارتر را مأمور گفتگوها می کند.

، عراق به ایران حمله می کند. هوش��نگ1980 سپتامبر 22● در الوی، تاجر اسلحه که ایران را ترک گفته بود، ادعا می کند که، در اواخر این ماه، ریچارد آلن مشاور امنیتی ریگ��ان، ن��امزد ریاس��ت جمهوری، و روبرت مک فارلین و الورنس سیرمن دی��دار ک��رده و به اینان پیشنهاد کرده اس��ت در ازای آزادی گروگانه��ا، ش��کاریهای

به ایران بفروشند. 4اف – ، دی��داری می��ان فرس��تادگان1980 اکتبر 20 تا 15● در روزهای

ریگ��ان/ ب��وش، ک��ه در جم��ع آنه��ا ویلی��ام کیس��ی نقش کلی��دی راداشت، و فرستادگان بلند پایه ایران و اسرائیل، دیدار می شود.

، به دلیلی که توض��یح نجسته اس��ت، ای��ران1980 اکتبر 21● در موضع خود را در باره اسلحه و قطعات متعل�ق ب��ه ای��ران ک��ه ب��ه دستور کارتر توقیف شده بودند، تغییر می دهد. یع��نی از حک��ومت

کارتر آنها را مطالبه نمی کند. ، بط����ور محرمان����ه، تایره����ای1980 اکت����بر 23 ت����ا 21● در

را به ایران می فروشد. باوجود ممنوع ش��دن4هواپیماهای اف – این فروش توسط حکومت امریکا.

● به دنبال سازش محرمانه ریگ��ان/ب��وش ب��ا خمی��نی، ق��راردادی میان حکومت کارتر و حکومت ایران )بهزاد نبوی وزیر مش��اور و رجائی، نخست وزیر( انجام می گیرد و هواپیمای گروگانه��ا بع�د از

روز، بمحض ادای سوگند توسط ریگان، از فرودگاه ته��ران،444به پرواز درمی آید.

● جمهوری خواه ها می گفتند »اکتبر س��ورپرایز« واقعیت ن��دارد و س��اخته ذهن ه��ائی اس��ت ک��ه ه��ر روی��دادی را حاص��ل ت��وطئه ای می دانند. اما وقتی معامل��ه پنه��انی ف��روش اس��لحه ب��ه ای��ران در

، از پ��رده ب��یرون افت��اد و افتض��اح ای��ران گیت ن��ام1986س��ال گ��رفت، فرص��تی پدیدآم��د ب��رای تحقی��ق ج��دی تر در ب��اره اکت��بر

121

سورپرایز و رابطه این دو افتضاح با یکدیگر و این تحقیق بود ک��ه دست یافتن به مدارک و اطالعات در ب��اره »اکت��بر س��ورپرایز« را ممکن ک���رد. دس���ت اندرکاران آن، از جمل���ه کس���انی از س���یا،

شناسائی شدند: ● ویلیام کیسی، دستیار نیکس��ون، کس��ی ک��ه ریاس��ت جمه��وری خود را از »اکتبر سورپرایز« )معامل�ه پنه��انی ب��ا رئیس جمه��وری

، معامله پنهانی انجام داد که1980کره جنوبی( داشت، در اکتبر ریگان و بوش را به ریاست و معاونت ریاس��ت جمه��وری امریک��ا

رساند. ● کنگره کمیته تحقیق تشکیل داد و در پایان کار خود، گزارش��ی انتش��ار داد. بع��د از آن، روب��رت پ��اری، در بایگ��انی، از جمل��ه،

را ی��افت. در این1992 دس��امبر 12گ��زارش بنی ص��در، م��ورخ گزارش، تماس های دستیاران خمینی و دس��تیاران ریگ��ان/ ب��وش، ی��ک ب��ه ی��ک ش�رح ش�ده اند. بارس�ال، رئیس گ��روه تحقی��ق کمیت�ه گفته است وقت برای بررس��ی این گ��زارش و گ��زارش روس��یه و

مدارک دیگر نبود!  

وقتی عوامل برجا می مانند، امرواقع مستمر ❋:می شود

بهنگام سفر بنی صدر به واشنگتن به مناس��بت انتش��ار کت��اب      My turn to speakب�ه دع�وت کمیت�ه ام�ور خ�ارجی مجلس ،

نمایندگان، برای گفتگو درب��اره »اکت��بر س��ورپرایز«، او در کنگ��ره حض���وریافت. پس از پرسش���های نماین���دگان و پاس���خ دادنه���ای بنی ص��در، لی ه��امیلتون، رئیس کمیس��یون ب��ه بنی ص��در گفت: می دانی��د اگ��ر این معامل��ه پنه��انی انجام گرفت��ه باش��د، مع��نی آن چیست؟ معنی آن این است که دولت امریکا در دو دوره ریگان و اینک دوره بوش، غیر قانونی و نامشروع بوده است. چگونه بتوان چنین نتیجه تحقیقی را برزبان آورد؟ بنی ص��در در پاس��خ او گفت: هرگ���اه حقیقت را نگوئی���د، عوام���ل موج���د ام���ر واقعی ک���ه اکتبرسورپرایز اس��ت اس��تمرار می جوی��د. در نتیج��ه، دموکراس��ی قربانی می شود. اگر او می توانس��ت تص��ور کن��د وض��عیت ام��روز امریکا را، حقیقت را کتمان نمی کرد و کامل و ش��فاف ب��ه م��ردم امریک��ا می گفت و می ایس��تاد ت��ا ک��ه عوام��ل پدیدآورن��ده اکت��بر

سورپرایز در دستگاه حاکم بر امریکا، بی نقش می شدند.

122

همین هشدار را بنی صدر/ به خمینی ن��یز داد. او ن��یز نش��نید.     نتیجه این شد ک��ه دولت دولت جب��اران گش��ت و سیاس��ت داخلی دنباله سیاست خ�ارجی گش�ت. دس�تگاه والیت مطلق�ه فقی��ه، ب�ا برقراری نوعی از رابطه با ق��درتهای خ��ارجی، بحران ه��ای ب��زرگ امرواقع مستمر ش��دند و زن��دگی جمعی و ف��ردی ایرانی��ان را ب��ه بازی گرفتند. سازشهای پنهانی و قراردادهائی ک��ه ای��ران را تحت منگنه نگاه می دارند، امورواقع مستمر شدند. اما عامل ها کدامها

هستند؟: 

. عام����ل اول، تغی����یر نک����ردن س����اختار اس����تبدادی دولت و1 دستگاه های نظامی و اداری اس��ت. ن��ه انقالب مش��روطیت و ن��ه

، تغییری در ساختار57جنبش ملی کردن صنعت نفت و نه انقالب استبدادی پدید نیاورد. در پی انقالب ایران، اجرای طرح اس��تقرار اس��تبداد مطلق��ه، س��تون پایه های جدی��د )ح��زب واح��د و س��پاه و دادگ��اه انقالب و کمیت��ه و بس��یج و بنی��اد مستض��عفان و بنیاده��ای دیگ��ر و جهادس��ازندگی و...( ب��ر س��تون پایه های موج��ود اف��زوده شدند و دولت استبدادی بس ویران گرتر و ضد رشد ت��ر و نس��بت به جامعه ملی، خارجی تر و نسبت ب��ه ق��درت خ��ارجی، داخلی ت��ر شد. چنانکه پنداری، با ق��درتهای خ��ارجی مجم��وعه ای را تش��کیل

می دهد که عنصری از آن، ایران را مهار می کند؛ 

. در ره��بری س��ه جنبش ک��ه تأم��ل ک��نیم می بی��نیم ک��ه عناص��ر2 ش��رکت کنن��ده در پدی��دآوردن ام��ر واقعی ک��ه کودت��ا اس��ت، در رهبری جنبش های بعدی شرکت کرده اند. به سخن دیگر، س��اختار بدیل نیز ق��درت محور برج��ا مان��د. در ب��دیل، س��ازگاران ب��ا ه��دف اس��تقالل و آزادی، اقلیت بودن��د. کوش��ش ب��رای بک��اربردن نت��ایج تجربه نخستین در سازگارکردن کامل ب��دیل ب��ا ه��دف اس��تقالل و آزادی، انج��ام نگ��رفت و هن��وز هم مخالف��ان قدرتم��دار و وابس��ته رژیم ن��ه مزاحم��ان ب��دیل، ک��ه از تش��کیل دهندگان ب��دیل تص��ور

می شوند؛ 

. اندیشه های راهنما بیان های قدرت ماندند و هس��تند. بن��ابر این3 اندیش�ه ها، از دوران قاج��ار بدین س�و، سیاس�ت فن نیرنگ ب��ازی و فریب ک��اری و فریفت��اری و دروغ س��ازی و دروغ گ��وئی اس��ت. در سیاست، هدفی ک��ه ق��درت اس��ت وس��یله را توجی��ه می کن��د و... نتیجه این است که هنوز که هنوز است، سیاست بمثاب�ه مجموع�ه

123

تدابیری برای متحقق ک�ردن مردم س�االری ب�ر اص�ول اس�تقالل وآزادی و رشد بر میزان عدالت اجتماعی، شناخته نیز نیست؛

  . ناش��ناخته مان��دن حق��وق پنج گان��ه)حق��وق انس��ان وحق��وق4

شهروندی و حقوق ملی وحقوق طبیعت و حقوق انس��ان بعن��وان عضو جهانی( و در ذهن عم��ومی مس��اوی ب��ودن دولت ب��ا ق��درت خودکامه که عامل فعل پذیر ش��دن جامع��ه پیش��اروی خودک��امگی

دولت است؛ 

. بی نیاز شدن دولت از ملت در بودجه خ��ویش و وابس��ته دولت5 شدن جمهور مردم در فعالیت های اقتصادی خ��ویش ک��ه دولت را بازهم خودکامه تر و نسبت ب��ه ج��امعه ملی، بیگ��انه تر و نس��بت ب��ه

قدرتهای بیگانه، یگانه تر می کند؛ 

. آگاه نشدن جامعه مدنی، بمثابه جمه��ور م��ردم ب��ه نقش خ��ود6 بمثابه رکنی از ارکان دموکراسی و شرکت در ایجاد سازمان های سیاسی ک��ه خ��ود را در خ��دمت این جامع��ه بدانن��د و مح��ل عم��ل خویش را جامعه مدنی بدانند و بمحض تشکیل، به س��رای دولت،

تغییر منزل ندهند. در نتیجه، 

. فقدان جریان آزاد اندیش��ه ها و دانش ه��ا و داده ه��ا و اطالع ه��ا،7 بنابراین، بی محل شدن انتقاد، در حقیقت، از خود بیگانه ش��دنش

در تخریب. و  

. ضعف فرهنگ استقالل و آزادی و قوت ض��د فرهن��گ ق��درت و8 ض��عف اخالق اس��تقالل و آزادی و ض��عف ض��د اخالق ق��درت ک��ه سبب می ش��ود جمه��ور م��ردم نس��بت ب��ه امره��ای واق��ع مس��تمر

حاصل ویران گری و عامل ویرانگری، حساس نباشند. و 

. فعال نشدن وج��دان های ت��اریخی و علمی و اخالقی، در نتیج��ه9 ضعف وجدان همگانی. بدان حد، نه تنها دولت م��ردان مش�غول ب�ه فساد و خیانت و جن��ایت، ب��ا خ��اطری آس��وده ب��ه تبهک��اری ادام��ه می دهند، بلکه بخاطر حصر ایرانیان در مدارهای بسته بد و ب��دتر،

طلب محبوبیت نیز می کنند! 

124

این عامل ها، هریک مجم��وعه ای از عامل ه��ا هس��تند و توض��یح    می دهن��د چ��را امر ه��ای ن��اقض اس��تقالل و آزادی، هم��ه خی��انت و جنایت و فساد )اکتبر سورپرایز و ایران گیت( بطور مستمر واقع می شوند. تغییری بایسته است که وقوع این گونه امرها را ناممکن کند. هم ذهنیت شهروندان نیاز به تغییر دارد تا ک��ه »تغی��یر کن ت��ا تغییر کنی« را راهنم��ای اندیش��ه و عم��ل کنن��د، توان��ائی و امی��د و شادی فطری حیات را بازیابند و هم بدیل نیاز ب��ه تغی��یر دارد. ب��ه تغی��یری نی��از دارد ک��ه آن را از ق��درت ب��اوری و قدرتم��داری و قدرت محوری برهد. و این بدیل، نیاز به بیان استقالل و آزادی، به فرهنگ و اخالق استقالل و آزادی دارد تا که نم��اد و الگ��وی رش��د

بر میزان استقالل و آزادی باشد.

125

وضعیت سنجی یک صد و چهلم: نقش ویPPPPPژه »رهPPPPPبر« در رژیم والیت

مطلقه فقیه؟

2017 مارس 9 برابر 1395 اسفند 19

این وضPPPعیت سPPPنجی را بPPPا چنPPPد اطالع مهم آغPPPاز❋می کنیم:

در دوره چهارم مجلس خبرگان، به گفته دری نجف آبادی تنه��ا☚ بار و به گفته سيد احمد خاتمي چهار بار، کمیس��یون اص��ل های9

تش���کیل ش���ده اس���ت. چ���را در پنجمين دوره اين109 و 107 مجلس كه هنوز بيست ماه از شروع ب��ه ك��ار آن نگذش��ته اس��ت،

جلسه، برای تع��یین جانش��ین خ��امنه ای، تش��كيل6این کمیسیون شده است؟ زیرا تعیین جانشین خامنه ای ضرور شده است.

ت��اج زاده خ��بر می ده��د ک��ه محم��د خ��اتمی ک��ه بعن��وان رئیس☚ را تص��دی1384جمه��وری، انتخاب��ات ریاس��ت جمه��وری س��ال

ص��فحه ای در ب��اره م��داخله ها و50می ک��رده اس��ت، گزارش��ی تقلب های س��پاه در انتخاب��ات، ب��ه خ��امنه ای تس��لیم ک��رده اس��ت. خامنه ای ذیل آن نوشته است رس��یدگی ش��ود و رس��یدگی نش��ده است. این همان انتخابات است که به گفت��ه »س��ردار« ذو الق��در، سپاه آن را مهندس��ی ک��رد و ی��ک اص��ول گرا، احم��دی ن��ژاد، را ب��ه

ریاست جمهوری رساند! دانستنی است که محمد خاتمی تهدید ک��رد ک��ه اگ��ر انتخاب��ات   

آزاد نباشد، حک��ومت او آن را برگ��زار نخواه��د ک��رد. ام��ا ب��ا وج��ود تقلبات گسترده در انتخابات ریاست جمهوری و مجلس )که ح��اال

صفحه گزارش شده اند(،50خبر می دهند کم و کیف تقلب ها، در »وزیر« کش��ور او موس��وی الری ، آن را س��الم ترین انتخاب��ات در

جمهوری اسالمی خواند!

126

احمد خاتمی گفته است: رهبر فرموده اند ک�ه مجلس خبرگ�ان☚ نامزد رهبری در آستین داش��ته باش��د. هم زم��ان، در خ��ود10باید

ای��ران و در ع��راق و لبن��ان و س��وریه و ... و امریک��ا، جانش��ینیخامنه ای و جانشین او، موضوع کار شده است.

سران سپاه خود را صاحب کشور می دانن��د و می گوین��د ب��دون☚ سپاه، »نظام والیت مطلقه فقیه« برجا نمی ماند. اقتص�اد کش�ور در دست سپاه است. بار حف��ظ نظ��ام هم ب��ردوش س�پاه اس��ت. لذا، فرماندهان ارتش را سپاه باید معین کند. جانشین ره��بر بای��د کسی باشد که سپاه می خواهد. سران سه قوه نیز باید تابع سپاه باش��ند. ب��ه ق��ول هاش��می رفس��نجانی، اختی��ار ب��ر کش��ور را می خواهند. بخاطر توقعات سپاه است که روحانی می گوید: اگ��ر یک قوه نظامی خواست در انتخابات مداخله کند باید در برابر آن

ایستاد. حقیقت این است که اگر سپاه نمی خواست و موانع را خن��ثی   

نمی ک��رد، ب��ه ص��رف نام��ه جعلی از ق��ول خمی��نی ب��ه مش��کینی، خامنه ای ره��بر نمی ش��د. براب��ر ت��ازه ترین خ��بر واص��ل از کش��ور،

کمیسیون اصلهای بیماری خامنه ای سبب شش بار تشکیل شدن ، ب��رای »ی��افتن« جانش��ین او اس��ت. خ��بر می گوی��د109 و 107

ش�ش ب��ار تش��کیل جلس��ه ظ��اهرآرائی اس��ت. خ��امنه ای می دان��د جانش��ین او کیس��ت. از م��دتها پیش او در تک�اپو ب��رای جلب نظ�ر مراجع قم و روحانی��ان بلن��د پای��ه ش��هرهای ب��زرگ کش��ور اس��ت. »انتخابات« مجلس خبرگان را نیز ب��ه ترتی��بی انج��ام داد ک��ه ج��ز نامزد او »انتخاب« نشود. در ص��ورتی ک��ه م��رگ، خ��امنه ای را از میان بردارد، کسی ک��ه س��پاه ن��یز ب��ا او مواف��ق اس��ت، جانش��ین

خامنه ای می شود. اس�فند، محم��دعلی جعف��ری، »فرمان�ده17● طرف��ه این ک�ه در

کل« سپاه گفته است: »احدی در سپاه چه از پاسداران و چ��ه از ح��ق دخ��الت سیاس��ی و جن��احی درمانند گذشPPتهفرمان��دهان

انتخاب��ات و تخ��ریب کاندی��داها را ندارن��د«. قی��د »مانن��د گذش��ته« یع���نی این ک���ه، کمافی الس���ابق، س���پاه انتخاب���ات را مهندس���ی خواهدکرد. تا این زمان، ت��رجیح ب��ا روح��انی اس��ت. زی��را دلخ��واه خامنه ای و سپاه را بر می آورد و حتی به اندازه احم��دی ن��ژاد هم ایج��اد زحمت نمی کن��د. ام��ا اگ��ر ق��رار ب��ر ح��ذف او بش��ود، آی��ا سازمانی غیر از سپاه ب��رای مهندس��ی انتخاب��ات ب��ا ه��دف ح��ذف

روحانی وجود دارد؟

127

نقش ویژه »رهبر« چیست و سپاه و دیگر ❋سازمان های سرکوب چه نیازی به او دارند؟:

● در دوره خمینی، مداخله های او در امور کشور، عب��ارت بودن��داز: . اعم��ال ق��درت توس��ط »قاض��یان ش��رع« و س��پاه و کمیته ه��ا.1

دستگیری ها و شکنجه ها و اعدام ها و محکومیت ها ب��ه زن��دان و....1367و دستور کشتار زندانیان در تابستان

. تأیی��د گروگ��انگیری ک��ه ب��دان »انقالب دوم بزرگ ت��ر از انقالب2 روز گروگ��ان گیری را ادام��ه داد و ب�ا444اول« نام نه��اد. بم��دت

سازش پنهانی )اکت��بر س��ورپرایز(، ب��دان پای��ان داد. ب��ه رج��ائی و بهزاد نب��وی گفت: گروگانه��ا تفال��ه ان��ار ش��ده اند ک��ه بای��د ب��ه دور

انداخت! سال ک��ه وزی��ر دف��اع8 و ادامه جنگ بمدت 60. کودتای خرداد 3

انگلستان گفت در سود انگلس��تان و غ��رب ب��ود. در ط��ول م��دت جنگ، خمینی و دستیاران او ی��ک رش�ته افتض��اح ها ببارآوردن��د ک��ه ای��ران گیت ه��ای امریک��ائی و انگلیس��ی و فرانس��وی و آلم��انی و اتریشی و... نام گرفتند. پس از آنکه یک نسل ایرانی نفله ش��د و

میلیارد دالر زیان ببارآورد، با1000به قول ادامه دهندگان، جنگ سرکشیدن جام زهر، به آن پایان داد؛

به بعد60. اجازه تقلب در انتخابات ریاست جمهوری از خرداد 4 و تقلب در انتخاب��ات از مجلس اول بدین س��و. ب��ا این توجی��ه ک��ه مردم رأی ندارند و محض حفظ ص�ورت ظ�اهر انتخاب�ات برگ��زار

می شود؛ . ن��دادن اج��ازه عم��ل ب��ه وظیف�ه ب��ه رئیس جمه��وری و تحمی��ل5

نخست وزیر به او و دم زدن از والیت مطلقه فقیه؛ بار ک��ه75،�� 60. نقض مداوم قانون اساسی: تا کودتای خرداد 6

بار آن به احصائیه آمد؛300بعد از آن بیشتر نیز شد. . دائمی کردن سازمانهای سرکوب ک��ه موق��تی بودن��د. همچ��ون7

دادگاه انقالب و کمیته ها که جزء نیروهای انتظ��امی ش��د. این دو، به اتفاق سپاه و بسیج و اطالعات سپاه وسیله جنایت های ب��زرگ رژیم شدند و ماندند. او واواک را ایجاد کرد و برخالف نص قرآن، ایرانیان را جاسوس یکدیگر گرداند و دادگاه ویژه روحانیت را باز

بر خالف قانون اساسی، تشکیل داد؛ . ایجاد س��تاد انقالب ف��رهنگی ب��ا ه��دف س��رکوب دانش��گاه ها و8

دائمی کردن این سرکوب بعد از آن که ط��رح تعطی��ل دانش��گاه ها،128

در درون حزب جمهوری اسالمی، توسط گروه حسن آیت ریخت��ه شد. گریزاندن مغزها از کشور که هزین��ه س��نگین تعلیم و ت��ربیت

آنها را مردم کشور پرداخته بودند؛ . و چون دید رئیس جمه��وری و همک��اران او در قلم��رو اقتص��اد9

موفقیت بدست آورده اند، گفت: اقتصاد مال خر است. بنی ص��در می خواهد ایران را فرانسه و سوئیس کن��د و م��ردم ب��رای اس��الم

انقالب کردند؛ . مح��ورکردن امریک��ا در سیاس��ت داخلی و خ��ارجی ای��ران و10

پایه گذاری روش ستیز و سازش با غ��رب و س��ازش ب��ا روس��یه و چین که ب��ا چ��راغ س�بز دادن ب��ه روس�ها ب��رای قش�ون کش�ی ب��ه افغانس��تان آغ��از ش��د. از آن پس، از راه بحران ه��ای خ��ارجی و داخلی، ایرانیان تحت دو فش�ار ق�رار گرفتن�د: فش�ار از ب��یرون و

فشار رژیم والیت مطلقه فقیه در درون؛ . باب کردن ترور که با دادن اجازه ت��رور س��ران ارتش ش��روع11

شد و کار به تبدیل شدن دولت به دولت تروریست کشید؛ . باب کردن روش ارعاب از طریق هدف تیر ق��راردادن اف��راد12

زد و1200، در هفته، 60در خیابانها و کوچه ها. تا کودتای خرداد سپاه روی می داد که همواره یک طرف آن خورد مسلحانه

پاس��داران و کمیته ه��ا بودن��د. س��پس، برآنه��ا، ان��واع گش��ت ها و»حزب الله« و »انصار حزب الله« افزوده شدند؛

. سرکوب روحانیان بخصوص مراجع تقلی��د و س��لب اعتب��ار از13 روحانیت و مرجعیت. ب��اب کردن اع��دام روحانی��ان و حص��ر آنه��ا و

مجبورکردن به اعتراف تلویزیونی )مورد آیةالله شریعتمداری(؛ 105 س��اله، معل��وم ش��د ک��ه 8. فسادگستری: در پایان جنگ 14

میلیارد دالر پول کشور »گم« شده است. مافیاها و نیز مافیاهای نظ���امی – م���الی در دوره خمی���نی ش���کل گرفتن���د و در دوره خامنه ای/هاش�می رفس�نجانی ب��زرگ ش�دند و ب�ر اقتص��اد کش�ور

مسلط گشتند؛ . سرکوب جنبشهای مردم در شهرها و س��ازمان های سیاس��ی15

به گلوله آغاز شد.60 خرداد 30بستن مردم در جنبش در  که با او دستور بکاربردن بمب ناپالم در کردستان را ن��یز داده ب��ود ک��ه

بنی صدر مانع اجرای دستور او شد؛ . برق��رار ک��ردن رژیم سانس��ور ک��ه همچن��ان برق��رار اس��ت.16

گستردن بساط تفتیش عقای��د ب��ه س��بک دس��تگاه پ��اپ در ق��رونوسطی. و

129

. به قول منتظری، قرار بود دولت، دینی بگردد و دین، دول��تی17 شد. منتظری غافل بود ک��ه دولت ب��دین خاطر ک��ه ق��درت اس��ت،

بPPا وجPPود این، دیندینی نمی شود. دولت دینی ناممکن است. را وسیله توجیه مPPوارد پPPانزده گانPPه بPPاال کردنPPد، آن هم توسPPط یPPک مرجPPع دیPPنی، اگPPر سPPابقه داشPPته باشPPد،

. او ب��ااسPPتبداد فراگPPیر پاپ هPPا در قPPرون وسPPطی است ایج��اد مجم��ع تش��خیص مص��لحت، خ��الی کردن دین از حق��وق و پرک��ردنش از توجیه کنن��ده های خش��ونت های ب��اال ، خرافه ه��ا را دائمی گرداند. امروز، دین توجیه گر والیت مطلقه فقیه از توجی��ه این والیت و خشونت های ب��اال یکس��ره ن��اتوان ش��ده اس��ت. ل��ذا،

زمان، زمان انحالل رژیم والیت مطلقه فقیه است. . عهدشکنی با مردم18 . سرکوب زنان ایران و تضییع همه جانبه حقوق آنان .خصوصا19

هر گاه قصد زد و بن��د ب��ا ق��درتهای خ��ارجی را داش��ت ب��ر م��یزان  فشار بر زنان ایران افزود.

.خیانت به نیروی محرک��ه انس��ان س�ازی ک��ه جوان��ان مملکت20  بودند. بجای فراهم آوردن زمینه های رشد فکر ی و عقلی آنه��ا ، آنها را به زور عری��ان خ��و داد و اغلب آنه��ا را تش��ویق ب��ه بدس��ت

ساله ب��روی می��دانهای مین8گرفتن اسلحه نمود و با ادامه جنگ ارسال داشت.

و... موارد بیست گانه باال، کارنام��ه خمی�نی و دس�تیاران او اس�ت.   

اگر کار دیگری نکرد و نکردند، زیرا ممکن نبود. نقش ویژه کسی ک��ه ب��رای خ��ود والیت مطلق��ه قائ��ل اس��ت، ج��ز اعم��ال ق��درت، نمی توان��د باش��د. اعم��ال ق��درت، وق��تی دولت دو دس��تگاه پی��دا می کند، یکی دستگاه والیت مطلقه فقی��ه و دیگ��ری دولت بمثاب��ه سه قوه، جز موارد باال نمی توانن��د باش��ند و نش��دند و نمی ش��وند. دلیل آن این است ک��ه اختی��ار ب��ا وظیف��ه تناس��ب دارد. از این رو، نقش ویژه یا کارکرد یا وظیف�ه اختی�ار متناس��ب ب�ا خ��ود را طلب می کند. وقتی وظیفه اعم��ال ق��درت می ش��ود، اختی��ار بک��اربردن قدرت را طلب می کند. بدون نیاز به اعمال قدرت مطلق، والیت مطلق بی معنی می ش��ود. ب��دین خاطر اس��ت ک��ه اختی��ار دس��تگاه قضائی و سپاه و ارتش و نیروهای انتظ��امی و اطالع��اتی )واواک و اطالعات سپاه و اطالعات »بیت رهبری«( و دس��تگاه تبلیغ��اتی و »اموال رهبری« و بخش عمده ای از اختیارات دو قوه مجریه و

مقننه از آن او است.130

  چرا با جعل نامه و قول، خامنه ای رهبر شد و ❋

چرا او شانزده کار ،باال که مصادیق خیانت وجنایت و فساد هستند راتصدی کرد؟:

  . چرا خامنه ای، »مجتهد متجزی« رهبر شد؟ زیرا ایران گیتی ه��ا1

نمی توانستند بگذارند دولتی را که ب��ا ارتک��اب خی��انت و جن��ایت و فساد، تصرف کرده اند، کسی چ��ون منتظ��ری تص�دی کن��د ک��ه در خیانت و جنایت و فساد آنها ش��رکت نداش��ته اس��ت و در افش��ای روابط پنهانی ک�ه افتض�اح ای��ران گیت ن��ام گ��رفت و ن��یز افش�ای جنایت ها در زندان های رژیم خمینی، بخصوص کشتار زن��دانیان در

، نقش اول را پیدا کرده اس��ت. از این رو، توس��ط1367تابستان خمینی، منتظری را ناگزیر از کناره گیری کردن��د و س��پس ب��ا م��ک فارلین، مشاور امنی��تی ریگ��ان، توس��ط اس��رائیل ارتب��اط برق��رار کردند و طلب حم��ایت کردن��د و گفتن��د حاض��رند در ازای حم��ایت امریکا از دولت خود، خمینی را نیز بکشند و سرانجام دست بکار تعیین جانشین خمینی شدند. احمد خمینی را به وع��ده فریفتن��د و نامه ای از قول خمینی خط��اب ب��ه مش��کینی )رئیس وقت مجلس خبرگ��ان( جع��ل کردن��د. ب��رآن افزودن��د، جع��ل ق��ول ک��ه هاش��می رفس��نجانی برعه��ده گ��رفت. البت��ه اعتن��ائی هم ب��ه وص��یت نام��ه خمینی ک��ه در هم��ان جلس��ه خوان��ده ش��د و ن��یز ق��انون اساس��ی نکردند. بدین سان، از واپسین سالهای عمر خمی��نی و از آن ببع��د ت��ا ام��روز، ای��ران گیتی ه��ا ب��ر ای��ران حک��ومت می کنن��د. هاش��می رفس��نجانی م��رد و خ��امنه ای دارد ش��رائط تص��دی والیت مطلق��ه

فقیه را برای جانشین خود فراهم می کند. . در روزهای پای��انی زن��دگی خمی��نی، همچن��ان ب��ر خالف ق��انون2

اساس��ی، حکم ب��ازنگری در ق��انون اساس��ی را از او گرفتن��د و والیت مطلقه فقیه را وارد قانون اساسی کردند. از اختیاره��ا ک��ه »رهبر« یافته است و بنابر ادع��ا، هن��وز ک��ف اختی��ارات او اس��ت،

را از دولت س�لب و ب��ه »ره��بر« داده اس�ت: تع��یین چهار اختیار سیاس��ت های کلی و هم��ه پرس��ی و تنظیم رواب��ط س��ه ق��وه و فرماندهی کل قوا بعالوه نیروهای انتظ��امی. دانس��تنی اس�ت ک��ه برابر قانون اساسی پیش از بازنگری، از فرماندهی کل قوا، تنه��ا نصب چند مقام با »رهبر« بود و تصدی فرماندهی ک��ل ق��وا، ج��ز آن، با رئیس جمهوری بود. با سلب این چه��ار اختی��ار، دولت بیش

131

از پیش تحت قوه قهریه جباری قرار می گیرد که »رهبر« اس��ت. »شPPورای نگهبPPان« تفسPPیری من درآوردی سPPاخت و نقش ویPPPژه رئیس جمهPPPوری را کPPPه اجPPPرای قPPPانون اساسی است، به قوه مجریPPه محPPدود کPPرد. نتیجPPه این است که دولت مسلوب االختیار و رهPPبر صPPاحب اختیPPار مطلق است. بدین سان، بازنگری در قانون اساسی، در برداشتن مانع از سر راه اعمال قPPدرت مطلPPق توسPPط

        . رهبر، ناچیز شد خ�امنه ای نمی توان�د ک�اری ج�ز »اعم�ال ق�درت« بکن�د، زی�را    

والیت مطلقه فقیه جز بکار اعمال قدرت نمی آید. تمرکز و بزرگ ش��دن ق��درت ن��یز اعم��ال ق��درت را ج��بری می کن��د. ب��دین خاطر، خامنه ای جز تصدی هفده کار خشونت آمیز باال، بکار دیگری توان��ا نشده اس��ت. ممکن اس��ت در ذهن خوانن��ده این س��ئوال مط��رح شود: خمینی گفت اقتصاد م��ال خ��ر اس��ت ام��ا خ��امنه ای برنام��ه

اقتصاد مقاومتی را به دولت ابالغ کرد. این دو یک کار نیستند. ام��ر واق��ع اول این ک��ه در دوران تص��دی »ره��بری« توس��ط   

خامنه ای، وضعیت اقتصادی کشور از آنچ��ه در دوره خمی��نی ب��ود، بدتر شده است. زمین ایران بیابان گش��ته و فق��ر و قه��ر و دیگ��ر آسیب های اجتماعی – که گزارش وضعیت بس نگران کننده آن را »وزیر« کشور به خامنه ای داده است – جامعه ایران را به بیابان حقوق و شوره زاری فرآورده خشونت بدل کرده است. امر واقع دوم این است که غیر از این که پویائی تخریب دوران خمینی ک��ار را ب��ه تخ��ریب بیش��تر می کش��اند، خ��امنه ای در تش��دید تخ��ریب و ب���زرگ ش���دن ابع���اد آن، مس���ئولت اول را دارد. زی���را او ب���ا »سازندگی« حک��ومت هاش��می رفس��نجانی همداس��تان ش��د. ب��ه تقدم با توسعه سیاسی است خ��اتمی و حک��ومت او، ن��ه نگفت و مانع این توسعه شد و احمدی ن��ژاد را هم فک��ر خ��ود خوان��د و ب��ه هشدارهای مکرر اقتصاددانان در داخل و خارج از کشور، نه تنه��ا وقعی ننهاد که برکناری یک چن��د از اقتص��اددانان و زن��دانی ک��ردن تعدادی دیگر از آنها را سرکوب گران تحت ام��ر او تص��دی کردن��د. با آن که هشدار داده شد که حکومت ب��ا تخ��ریب اقتص�اد و هرچ��ه مصرف و رانت محورکردن آن، مقاومت این اقتص��اد را در براب��ر تحریم های اقتصادی از میان می برد، تخریب اقتصاد ادامه ی��افت. طرفه این ک��ه احم��دی ن��ژاد م��دعی ش��د ک��ه، در قلم��رو اقتص��اد، حک��ومت او دس��تور خ��امنه ای را اج��را ک��رده اس��ت. یکب��ار ب��ا مسئوالن اقتصاد ن��زد خ��امنه ای رفت��ه و نت��ایج وخامت ب��ار اج��رای

132

دستور را به او گزارش کرده اند و او گفته است همین »سیاستاقتصادی« باید ادامه یابد و هرکس نمی تواند استعفاء بدهد!

دوره احمدی نژاد دوره ای است که مافیاهای نظامی – م��الی     بر دولت مسلط شدند و اقتصاد را بیش از پیش مص��رف و رانت محور کردند. چون اقتصاد ایران از پا درآمد و ق��رار ب��ر »ن��رمش قهرمانانه« و امضای تس�لیم نام��ه وین ش�د، دس�تیاران خ�امنه ای مأمور شدند »برنامه اقتصاد تولید محور« را مثله کنند. آنها چنین کردن��د و او »برنام��ه اقتص��اد مق��اومتی« غ��یر قاب��ل اج��را را ب��ه حکومت ابالغ کرد. یک وضعیت سنجی را به آن اختص��اص دادیم. آن وضPPعیت سPPنجی توضPPیح این واقعیت شPPد کPPه بPPه حکومت روحانی، برنامه اقتصادی غیر قابل اجPPرا ابالغ

وارون��ه ش��دن نقش��ها را ب��بین! وظیف��ه مجلسشPPده اسPPت. خبرگان نظارت بر عمل کرد »رهبر« است. ام��ا جن��تی، »رئیس« این مجلس می گوی��د: مجلس خبرگ��ان بای��د ت��ابع ره��بر باش��د. در ع��وض، حک��ومت روح��انی را، او و رئیس��ی جنایت ک��ار ت��اریخ، استیضاح می کنند که چرا برنامه اقتصاد مقاومتی را اج��را نک��رده

است!   بدین سPPPPان، تجربPPPPه مسPPPPتمر، از گروگPPPPان گیری    

بدین سPو، کPافی اسPت بPرای دانسPتن این واقعیت کPه اصالح نظام والیت مطلقه فقیPPه نPPاممکن اسPPت. زیPPرا بPPدون حPPذف مقPPامی بPPا اختیPPار مطلPPق اعمPPال قPPدرت مطلق )بسط ید بر جان و مال و ناموس مردم(، ممکن نیست ایران از هفده تبهکPاری – تمPPام تبهکاری هPا نPPیز نیستند – که مصادیق خیانت و جنPایت و فسPاد هسPPتند، برهد. حتی ممکن نیسPPت گPPذار از بPPد بPPه بPPدتر مسPPتمر نگردد. زیرا پویائی تمرکز و بزرگ شدن قPPدرت، بPPزرگ شدن ابعاد ویران گری را ایجاب می کند. بیهوده نیسPPت کPPPه از کسPPPانی بعنPPPوان جانشPPPین خPPPامنه ای سPPPخن بمیان اسPPPت کPPPه، در ترسPPPیدن و بPPPه خشPPPونت گری و خشونت گستری روی آوردن، از او، بPPر او سPPر باشPPند . مدیران سازمان های سرکوب، در رأسشان گرداننPPدگان سPPپاه طPPالب »رهPPبر«ی هسPPتند کPPه آسPPان دسPPتور

 بکاربردن خشونت ها را بدهد. 8 سال حکPPومت روحPPانی و 4همان طور که تجربه      

سال حکومت خاتمی مبرهن کرده است، کارآترین کار،133

بازپس ستاندن والیتی است که به جمهور مPPردم تعلPPق دارد. از این منظPPر کPPه بنگPPریم، تحPPریم انتخابPPات هم اعالن تعلق والیت به جمهPPور مPPردم اسPPت. هم اعمPPال این حق است. هم بدرآمدن از غفلت، غفلت از حقPPوق و عمل کردن به حقوق است: حقPPوق انسPPان و حقPPوق شPPهروندی و حقPPوق ملی و حقPPوق طPPبیعت و حقPPوق

    .بمثابه جامعه ای عضو جامعه جهانی

134

وضعیت سنجی یک صد و چهل و یکم:

۱۳۹۶سیمای ایران در آستانه نوروز

2017 مارس 16 برابر 1395 اسفند 26 :1396 سیمای طبیعت ایران در آستانه نوروز ❋ سالی که دارد به پایان می رسد را می توان سال آتش سوزیها☚

نامید. آتش سوزیها پر شمار شدند و خسارت های ج��انی و م��الی بزرگ ببار آوردند. برای مثال، بنابر برآورد متصدیان، آتش سوزی

میلی��ون ی��ورو زی��ان100در پتروشیمی بوعلی س��ینای ما هش�هر، ببار آورده است.در شهرهای بزرگ، تهران و مش��هد و کرمانش��اه

اند. آتش سوزی در ساختمان پالس�کو و... آتش سوزیها روی داده سبب از میان رفتن بنا و کشته ش��دن ش��ماری از آتش نش��ان ها و

مغازه داران شده است. خواه آتش سوزیها عمدی و یا سهوی باشند، گویای    

سPPوء مPPدیریت و سPPوء مPPدیریت، گویPPای بی کفPPایتی مدیران و شیوع فساد و این دو گویای نPPاتوانی مفPPرط

رژیم جبار والیت مطلقه فقیه است. طبیعت ایران آئینه ای اس��ت ک��ه پوش��ش دروغ ه��ا را می درد و☚

کراهت چهره رانت خواران هستی سوز را، بی کم و کاست نشانمی دهد. ایران بیابان می شود و

● در شرق و غ��رب کش��ور، ریزگرده��ا نفس کش��یدن را مش��کل می کنن���د. در ش���رق کش���ور، در سیس���تان و بلوچس���تان، آب

آشامیدنی نایاب می شود؛ ● در همه جای ای��ران، زمین ف��رو می رود و فرس��ایش زمین ب��ر

وسعت تخریب طبیعت ایران گواهی می دهد؛ ● دریاچه ارومیه پر آب نشد. بودجه تأمین نشد. وع��ده می دهن��د

،1395 اس��فند 23 سال دیگر، از خشک شدن می رهد. اما، در 8 محم��د اس��ماعیل س��عید، »نماین��ده« ت��بریز، اعالن خط��ر ک��رد: .دریاچه ارومیه به مرحلPPه خطرنPPاک نزدیPPک شPPده است دریاچ��ه ه��امون خش��ک ش��د و تاالبه��ا خش��ک می ش��وند و در

135

خوزستان، ریزگردها، از جمله، حاصل خشکاندن تاالب غ��رب ایناستان هستند. و

● کمیابی آب، مشکل تنه��ا ش��رق کش��ور نیس��ت. مش��کل بخشعمده ای از ایران است. در نتیجه،

● تولی��د کش��اورزی نی��از م��ردم کش��ور ب��ه م��واد غ��ذائی را ب��ر نمی آورد و وابس����تگی ب����ه واردات فرآورده ه����ای کش����اورزی

روزافزون است.

: اقتصاددان40 اعالن خطر ❋ اقتصPPاددان40، اعالن خطPPر 1395 اسPPفند 25در    

.کشور نسبت به وضعیت وخیم اقتصاد انتشار پیدا کرد در حقیقت، اقتص��اد همچن��ان رانت و مص��رف مح��ورتر ش��ده و فقرها را بیشتر کرده اس��ت: فق��ر م��ردم کش��ور و فق��ر ط��بیعت

ایران و فقر منابع ایران. یک چند از واقعیت های گویا: برغم برداشته شدن تحریم فروش نفت و به حساب گذاش��تن☚

افزایش فروش نفت، اقتصاد کشور همچنان در رکود است: ، ب��ا توج��ه ب��ه نزدی��ک ش��دن »انتخاب��ات«1395 اسفند 23● در

درص��دی11.6ریاس��ت جمه��وری، بان��ک مرک��زی خ��بر از رش��د اقتص��اد کش��ور داد. ب��ه این گم��ان ک��ه همگ��ان در بن��د ص��ورت می مانن��د و ب��رآن نمی ش��وند س��ر از محت��وای درآورن��د. رش��د بخشهای مختلف اقتص�اد، بن��ابر گ�زارش، عبارتن�د از: نفت و گ�از

درص��د و0.03 درص��د و ص��نعت 4.2 درص��د و کش��اورزی 65.4 و خدمات، که عم��ده آن را  درصد17.1 و ساختمان 0.02معدن

درص��د. در نرخه��ا ک��ه تأم��ل ک��نیم،23.25دولت تصدی می کن��د، رشد منفی اقتصاد کشور را بیش از حد تص��ور می ی��ابیم: چراک��ه ساختمان و صنعت و کش��اورزی ب��ه واردات وابس��ته هس�تند. ام�ا دولت از رش��د منفی نمی توان��د مالی��ات بگ��یرد. ل��ذا بودج��ه آن خالصه می شود در درآمد نفت و قرض��ه و کس��ر بودج��ه. واردات نیز با درآمد نفت پرداخت می شود. باتوجه به این که رش��د نفت و

درصد گفته اند، رشد منفی صنعت و کش��اورزی بای��د65.4گاز را بیش از اندازه منفی باشد. چراکه باوجود ملح��وظ ب��ودن واردات در آنها که با درآمد نفت پرداخت می شود، ن��رخ رش��د آنه��ا ن��اچیز است. یادآور می شود که تولید ناخ��الص ملی را ب��ر پای��ه مص��رف محاسبه می کنند. بنابراین، مص��رف محص��والت کش��اورزی تولی��د داخلی و واردات را در ب��ر می گ��یرد . بدین س��ان، ک��افی اس��ت،

136

واردات بعالوه قاچاق را از تولید داخلی کم ک��رد ت��ا م��یزان رش��د منفی اقتصاد بدست آید.

بخاطر وضعیت بسیار وخامت بار اقتصاد کشور است     اسPPفند بPPه گPPزارش ایسPPنا( نPPیز23کPPه بانPPک جهPPانی )

اطالع می دهد: براثر تحPPریم یPPک جانبPPه امریکPا، رابطPه نظام بانکی ایران با نظام بانکی جهان قطع و بخPPاطر تحریمها سرمایه های خارجی به ایPPران وارد نمی شPPوند

و اقتصاد ایران گرفتار سردرگمی است. 40 ت��ا 30● م��یزان واقعی بیک��اری را اقتص��اددان اص��الح طلب،

درصد می داند. پس از انتشار این برآورد، رئیس مرکز آمار ایران درصد است!؛22گفته است: نرخ واقعی بی کاری

● با آن که، در ایران، دستکاری در آمار با ه��دف راس��ت را دروغ کردن، امر واقع مستمر است، ب��ا آنک��ه درآم��د س��ه ده��ک پ��ائین، کفاف یک سوم هزینه را نمی دهد، حتی بنابر آم��ار بان��ک مرک��زی نیز، متوسط درآم��د از متوس�ط هزین��ه کم ت��ر اس�ت. فق�ر م��ردم

بطور مستمر بیشتر می شود؛ ● نابرابریها میان اقلیت صاحب امتیاز و اکثریت ب��زرگ ن��یز دائم

بشتر می شوند؛ ● بدهی های دولت نیز بط��ور مس��تمر اف��زایش پی��دا می کن��د. در

480طول چهار سال، نقدینه که در پایان حکومت احم��دی ن��ژاد، هزار میلیارد تومان بود، اینک س��ه براب��ر ش��ده اس��ت: در تیرم��اه

میلی��ارد توم��ان رس��یده ب��ود. ن��رخ اف��زایش1082، ب��ه 1395 درصد ب��ود. هرگ��اه ب��ا همین ن��رخ ب��ه اف��زایش خ��ود30نقدینگی

میلی��ارد توم��ان1406.6، براب��ر 1396ادام��ه ده��د، در تیرم��اه خواهد شد.

● ورشکس���تگی بانکه���ا دارد از پ���رده ب���یرون می افت���د و این ورشکس��تگی، در بخش��ی، بخ��اطر ن��اتوانی از ب��ازپس گ��رفتن

مطالبات از قدرتمدارها است؛ برابر5● در دوره حکومت روحانی، شرکت های دولتی زیان ده،

شده اند. ● حکومت روحانی مدعی است که قیمتها را کاهش داده و ن��رخ تورم را یک رقمی کرده است. حال این که قیمت گوش��ت ک��ه در

توم��ان ب��ود، ام��روز4200پایان ریاست جمهوری خاتمی کیلوئی قیمته��ای م��واد غ��ذائی و  برابر است. و 10 تومان یعنی 42000

سه برابر پوشاک و مسکن، بنابر مورد، به نرخی افزون بر دو تا

137

ن��رخ رس��می ت��ورم، اف��زایش یافته ان��د. ح��تی براب��ر آم��ار وزارتصنعت، افزایش قیمتهای مایحتاج مردم به این شرح است:

درص�د،141.6 درص�د، پی�از 18.1 ، برنج داخلی 94 در سال      58.8   درص��د و لپ��ه80.8 درص��د، گوج��ه ف��رنگی 39.9ع��دس

داش�ته اند. بن��ابر آم��ار93درصد افزایش قیمت نس��بت ب��ه س�ال ، تا آذر ماه، افزایش قیمتها بدین ق�رار95همان وزارت، در سال

کاالیی که وزارت صنعت گزارش داده، افزایش57است: از بین کاالی اساسی طی یک س��ال اخ��یر دو رقمی اس��ت:30قیمتهای

درص��د و ب��رنج ط��ارم36.3 درص��د و خرم��ا 62.3جوجه یکروزه 26.4 درص��د و گوش��ت م��رغ ت��ازه 34.3 درص��د و نخ��ود 34.2

درصد.23  درصد و موز 25درصد و لپه 2000 دانستنی است که قیمت یک دان��ه ن��ان س��نگگ آزادپ��ز     

هزارتومان شده است. علم الهدی، ام��ام جمع��ه مش��هد می گوی��د: م��ردم از وض��عیت   

حداقلی برخوردار نیستند. روزنام��ه جمه��وری اس��المی، در مق��ام طعنه زدن به او، می نویسد: در دوره احمدی نژاد می گفتید: مردم اشکنه پی��ازداغ بخورن��د. ام��ا طعنه زدن ب��ه او ک��ه در آن دوره، در دفاع از حکومت احمدی نژاد، از اکثریت مردم ایران که زیر خ��ط فقر هستند طلب می کرد، اشکنه پی��ازداغ بخورن��د، نبای��د واقعیت مهم تری را بپوشاند که همگانی تر شدن فقر م��ردم اس��ت. و این همگ��انی تر ش��دن ن��ه تقص��یر حک��ومت روح��انی ک��ه تقص��یر رژیم والیت مطلقه فقیه متکی بر اقتصاد مصرف و رانت محور است.

فسادها و آسیب های اجتماعی که بر هم ❋می افزایند:

در اقتص��اد مص��رف و رانت مح��ور، البت��ه فس��ادها فراگ��یر و☚ بزرگ می شوند و آسیب ها و نابسامانی های اجتم��اعی روزاف��زون

می گردند: از حد برون شده و سد ● گستردگی فساد در رژیم و در جامعه

سانس��ور را شکس��ته و مطبوع��ات رژیم ب��ه افش��ای فس��ادها می پردازند. البت��ه بع�د از آن ک��ه این فس��ادها در ب��یرون از مرزه��ا توس��ط ایرانی��ان دلس��وز ب��ه وطن افش��ا می ش��وند. از آن جمل��ه است فسادهای ق��وه قض��ائیه و ش��هرداری ته��ران و »حقوق ه��ای نجومی« و مافیای آب و مافیاهائی که بخش عم��ده از واردات را

138

در اختیار دارند و اموال رهبری و فس��ادهای بس��تگان خ��امنه ای وآقازاده ها و ماجرای کرسنت و ...؛

● قاچاق که از موانع سرمایه گذاری در تولی��د اس��ت و ارزش آن میلیارد دالر گفته اند و هنوز معلوم نیست که قاچ��اق م��واد25را

مخدر را شامل می شود یا خیر؛ ● آس��یب های اجتم��اعی آن وس��عت و ش��دت را یافته ان��د ک��ه »س��ران« رژیم ن��یز نتوانس��ته اند خطرن��اک بودنش��ان را تص��دیق نکنند. اعتیاد به مواد مخدر و انواع دزدی و قتل و تجاوز جنسی و تصرف مال غیر و ... آن ناامنی مزمن و مرگب��ار و ویران گ��ری را

پدید آورده اند که جنگ ببار نمی آورد؛ ● آسیب های روانی که جمعیت بزرگی از مردم ای��ران را رنج��ور

کرده اند. خش��ونت ها تنه��ا سیاس��ی نیس��تند، اقتص��ادی و اجتم��اعی و☚

فرهنگی نیز هستند. در حقیقت، بن مایه رابطه های فرد ب��ا ف��رد وگروه با گروه زور شده است. اما زیان بارترین آنها،

● اولی مم��انعت از برخ��ورداری ایرانی��ان از حق��وق پنج گان��ه و س��رکوب گری اس��ت ک��ه دامنه آن گس��ترده اس��ت: سیاس��ی و مذهبی که دامن اهل تصوف و انواع باوره��ای دیگ��ر را فراگرفت��ه است )تازه ترین مورد، محکوم کردن مرجان داوری ب��ه اع�دام( و شدت سانسور به قصد جلوگیری از برقرار شدن جریان های آزاد

اندیشه ها و دانش ها و هنرها و داده ها و اطالع ها؛ ● دومی خشونت هائی هستند که رژیم و بی تفاوت ه��ا – ک��ه خ��ود قربانی خشونت مضاعف هستند – در جلوگیری از ورود ب��دیل ب��ه عرص��ه بک��ار می برن��د: رب��ودن و ترورک��ردن و اع��دام و ش��کنجه

همچنان روش های اصلی هستند. و شهروندان بکار می برند در جلوگیری ● سومی خشونت هائی که

از بدیل شدن خود بمعنای رش��د کردن و ط��بیعت ای��ران را آب��ادانگرداندن.

ایران همچنان در حلقه آتش است: ❋ ب�ا زمام�دار ش�دن ت��رامپ، فش�ار حک�ومت امریک��ا ب��ر ای�ران☚

تشدید شده است. ایران به تش�دید تحریم ه��ا و بس��ا جن�گ تهدی��دمی شود. در منطقه،

● سیاست اوباما بر این نبود که اتحاد سعودیها و ش��یخ های خلیج فارس و اسرائیل بر منطقه مس��لط ش�ود، ام��ا سیاس��ت ت��رامپ می تواند مساعد این اتح��اد باش��د. رژیم، بن��ابر روی��ه، فرص��تی را

139

بسوخت و نشانه هائی حاکی از درک م��وقعیت س��خت را از خ��ودبروز نمی دهد؛

● ایران هم چنان در حلقه پایگاه های نظامی و اطالع��اتی اس��ت.، بیشتر از پیش در کام جنگها فرو می رود:1395در سال

● در ک��ام جنگ ه��ای نظ��امی و ت��رور و اقتص��ادی و دیپلماتی��ک و تبلیغاتی و م�ذهبی ف�رو می رود. ب�دیهی اس�ت ک�ه جن�گ ب�ر س�ر

منافع است و مذهب را وسیله توجیه می کنند؛ ● ولو جنگها زمانی ب��ه پای��ان می رس�ند ام�ا خص��ومتها می توانن��د بسیار دیرپا باشند. مگر این که ایرانیان صاحب کشور خود بگردند

و به کشور خود، در ایجاد صلح میان ملتها نقش دهند. و ● آتش هم اکنون به شرق و غرب کشور نفوذ کرده است. زد و

خوردهای مسلحانه استمرار جسته اند. پیشاروی وضعیت داخلی و خارجی کش��ور، مقاومت ه��ا رو ب��ه   

افزایش هستند:

مقاومت ها و کوشش جامعه مدنی در نقش ❋دادن به خود:

مقاومت ه��ا روزاف�زون هس�تند. ب�رخی »سیاس�ی« و ش�ماری☚  دیگر »غیر سیاسی«:

● اعتص��اب غ��ذاها ک��ه زن��دانیان سیاس��ی می کنن��د. ت��ازه ترین موردها: اعتصاب غذای احس��ان مازن��درانی و هنگام��ه ش��هیدی و

استقامت پرارج عیسی سحرخیز در زندان؛ ● از مهار رژیم بدررفتن شبکه پخش نظر و خبر که جری��ان آزاد اندیش��ه ها و داده ه��ا و اطالع ه�ا را برق��رار می کن��د. هران��دازه این شبکه گس��ترده تر توان��ائی جامع��ه م��دنی و ن��یز نیروه��ای محرک��ه

سیاسی در نقش دادن به خود بیشتر؛ ● ن���اتوانی رژیم از ج���ذب اس���تعدادها و روی آوردن بخش���ی از »اصالح طلب�ان« ب�ه مقابل�ه ب�ا دس�تگاه والیت مطلق�ه فقی�ه ک�ه

یکسره میان تهی و بی اعتبار شده است؛ ● اجتماع��ات دانش��جوئی ک��ه ب��رغم س��رکوب ش��دید، همچن��ان

استمرار جسته اند؛ ● جنبشهای اعتراضی در نقاط مختلف کشور که شکل سیاس��ی

و قومی و مرامی به خود می گیرند؛ ● جنبشهای اعتراضی در شهرها بخاطر آلودگی محیط زیس��ت و

ناهنجاری های اجتماعی و مشکل های اقتصادی؛

140

● جنبش��های ک��ارگری در اع��تراض ب��ه بیک��اری، پ��رداخت نش��دندستمزدها، ناچیز بودن دستمزدها؛

● جنبش های اعتراضی معلمان ک��ه اک��ثریت ب��زرگی از آنه��ا زی��رخط فقر زندگی می کنند. و

● جنبش اعتراضی بازنشستگان.کوشش جامعه مدنی برای نقش دادن به خود: ☚

● حساس��یت نس��بت ب��ه فس�ادها و آس�یب های اجتم��اعی بیش�تر شده و بنیادها که برای زدودن فسادها و آسیب ها تشکیل ش��ده و می ش��وند، پرش��مار گش��ته اند. از پ��رداختن ب��ه آب��ادانی ط��بیعت )بیابان زدائی و مبارزه ب��ا آل��ودگی محی��ط زیس��ت( ت��ا مب�ارزه ب��ا مواد مخدر و رهاندن جوانان از فحش��اء و سرپرس��تی کودک��ان و رهان��دن محکوم��ان ب��ه اع��دام از چ��وبه دار و فق��رزدائی و دیگ��ر اشکال خشونت زدائی، موضوع کار بنیادهائی هس��تند ک��ه ب��ه یمن

وجودشان، جامعه مدنی به خود نقش می دهد؛ ● بارزترین کوشش جامعه مدنی، کوشش در ج��داکردن حس��اب دین از حساب دین رسمی یا اسالم از خود بیگانه در بیان ق��درت و توجیه کنن��ده والیت مطلق��ه فقی��ه اس��ت. این »والیت« دین را چنان میان تهی کرده است که دیگر از پس توجی��ه جب��اریت جب��ار

بر نمی آید؛ ● نتیج��ه کوش��ش های ب��اال این اس��ت ک��ه جامع��ه م��دنی ه��ویت سیاسی مس��تقل یافت��ه و این ه��ویت را، در ه��ر مناس��بتی اظه��ار

می کند: - نیروه��ای محرک��ه سیاس��ی زن��ان و دانش��جویان و ک��ارگران و بازاری���ان و کارکن���ان دولت و بخش عم���ده ای از روحانی���ان ب���ه مخالفت ب��ا والیت مطلق�ه فقی�ه هم ش�ناخته می ش�وند و هم این

مخالفت را ابراز می کنند؛ - برغم شدت سانسور، در دانشگاه ها و نیز مس��اجد، گردهم آئیه��ا

انجام می گیرند و، در آنها، مواضع نمایان تر ابراز می شوند؛ بهمن و تش���ییع جن���ازه هاش���می22- در اجتماع ه���ای مج���از )

رفس��نجانی(، هم آنه��ا ک��ه ش��رکت می کنن��د، ب��ه ترتی��بی ش��رکت می کنند که گویای مخالفت آنها با خامنه ای و والیت مطلقه فقی��ه

باشد؛ - حساسیت ب��ه بح��ران س�ازی رژیم، در ح��ال حاض��ر، جنگه��ا ک��ه رژیم ایران را بدانها گرفتارکرده اس��ت و در آنه��ا، نقش رژیم ن��ه حم��ایت از حق��وق م��ردم کش��ورهای منطق��ه ک��ه رژیم ه��ا اس��ت

)بخصوص در مورد سوریه(، دیگر پنهان نگاه داشته نمی شود؛141

- س��نجش های افک��ار از دوره خ��اتمی ت��ا دوره روح��انی، بط��ور مس��تمر، گوی��ای دلبس��تگی ایرانی��ان ب��ه حق��وق انس��ان و حق��وق

شهروندی و حقوق ملی و دموکراسی هستند.

واقعیت ها و جهت یابی جامعه مدنی راه کار را در ❋    بردارند:

بدین سان، واقعیت های که به ایران سیمای فق��ر و آس��یب های    سیاسی و اجتماعی و اقتصادی و ف��رهنگی و ط��بیعی داده ان��د، از سوئی، و نقشی که جامعه مدنی دارد به خ��ود می ده��د، از س��وی

دیگر، دو واقعیت را، به روشنی، می نمایانند: . رژیم والیت مطلقه فقیه، حPPتی در جهت کاسPPتن از1

مداخله های »رهبر«، اصالح پذیر نیسPت. طPرفه این کPه، در حکPPومت روحPPانی، بPPازهم اختیPPار رئیس جمهPPوری کم تر و قلمرو مداخله خامنه ای بیشتر شد )تهیه برنامه رشد و سیاست های راه بردی آن، مورد برنامه ششPPم(. طرفPPPه این کPPPه متصPPPدی این تجPPPاوز نPPPیز هاشPPPمی رفسPPنجانی بPPود )مصPPاحبه مPPیر سPPلیم، عضPPو مجمPPع

(. امPPا1395 اسPPفند 2تشخیص مصلحت نظPPام، بتPPاریخ چPPون والیت مطلقPPه فقیPPه جPPز در اعمPPال زور کPPاربرد ندارد، نه می توان دامنه مداخله های خامنه ای را محدود

کرد و نه از اثر مخرب این مداخله ها کاست. بنابراین، . راه حل بایسته عمل جامعPPه مدنی اسPPت. این جامعPPه2

می تواند از راه کاسPPتن از تضPPادها، توحیPPد اجتمPPاعی و بدان، سرمایه ها یا نیروهPPای محرکPPه را افPPزایش دهPPد. می تواند گروه های سیاسی و نیز اشخاص سیاسPPی کPPه در سPPرای والیت مطلقPPه فقیPPه منزل کرده انPPد را طPPرد کند. می تواند به خPPود و بPPه جهانیPPان و نPPیز بPPه جبPPار و عوامPPل او اعالن کنPPد والیت متعلPPق بPPه جمهPPور مPPردم است و مصمم است بPPه غصPPب آن توسPPط جبPPار پایPPان دهد. تحریم انتخابات غیر آزادی که بنفسPPه سPPالب حPPق حاکمیت از مردم است، کوشش نخستین جمهور مPPردم برای بازیافتن حق والیت است. می تواند به بPPدیلی کPPه محل عمPPل خPPود را بPPیرون رژیم و درون جامعPPه مPPدنی قرار داده است، توان روزافPPزون ببخشPPد. می توانPPد از میان دو فشار، یکی فشPPار از بPPیرون ناشPPی از بحPPران

142

سازی های رژیم و دیگر فشار رژیم بر خود برهد. بدین ترتیب که رژیم را جانشین خود کند تا که، این بار، رژیم میان دو فشار قرار بگیرد و دسPPت از بحPPران سPPازی و شPPرکت در جنگهPPای گونPPاگون بPPردارد، تاکPPه محPPور سیاسPPPت داخلی و خPPPارجی رژیم کPPPه امریکPPPا اسPPPت، بشکند، تاکه ستون پایه های استبداد بنام دین، بی عمPPل شPPوند. تPPا کPPه دین از مPPالکیت جبPPار و عوامPPل او رهPPا

بگردد. تا که فقر و قهر ایران را ترک گویند.

وضعیت سنجی یک صد و چهل و دوم: اگر براستی سیاست ترامپ »تغییر رژیم

ایران« باشد؟

2017 مارس 30 برابر 1396 فروردين 10

قصد کنگره امریکا بر تشدید تحریمها و ق��ول ک��اخ س��فید ب��ر ☚ این ک��ه ت��رامپ ب��ه س��الها مماش��ات ب��ا ای��ران، پای��ان می ده��د و دری��وزگی اق��دام امریک��ا ب��رای تغی��یر رژیم ای��ران، موض��وع های

خبرهای منتشره در روزهای اول ماه فروردین هستند؛ س��الگی م��رد. ب��دین مناس��بت، روب��رت101 داوید راکفلر، در ☚

پاری مقاله ای دراز درباره نقش او و دوستش کیسینجر در ب��ردن شاه به امریکا و اکتبرسورپرایز انتشارداد. در نوشته او، از جمله، خاطر نشان می شود که تنها بعPPد از گذشPPت دو روز از

ژانویPPه22آغPPاز ریاسPPت جمهPPوری ریگPPان/بPPوش، در

143

میلیPPون دالر سPPرمایه ای20، »گارانتی بانک«، با 1981 کPPه اشPPرف پهلPPوی، بPPه جPPون شPPاهین، دوسPPت نزدیPPک

. واس��طه ک��ار،کیسPPی، پرداختPPه بPPود، شPPروع بکPPارکرد سیروس هاشمی بود. کیسی کسی بود که رئیس ستاد انتخاب��اتی ریگان /بوش بود و معامله پنهانی بر سر به تأخیر ان��داختن آزادی گروگانه��ا ت��ا بع��د از انتخاب��ات ریاس��ت جمه��وری امریک��ا )اکت��بر سورپرایز( را با »فرستادگان آیةالل��ه خمی��نی«، بعم��ل آورده ب��ود. اشرف پهل��وی چ�را این ب��اج را پ��رداخت؟ زی�را مراجعه کنن��ده ب��ه راکفلر و برانگیزنده او و کیسینجر به اقدام ب�رای ب�ردن ش�اه ب��ه امریکا او بود. شاه را به بهانه معالجه به نیویورک بردند و درم��ان او را پزشکی تصدی کرد که بیماری او را نمی ش��ناخت. ب��ه ق��ول صاحب کتاب »شاه و م��ردان او«، متخص��ص بیم��اری او پزش��کی کانادائی بود و هرگاه ق��رار ب��ر معالج��ه ب��ود، بای��د او را ب�ه کان��ادا منتقل می کردند. حتی زحمت دعوت از پزشک کانادائی را نیز ب��ه خود ندادند. حضور شاه در امریکا، دست آویز اجرای طرح اشغال سفارت امریکا و به گروگان گرفتن اعضای سفارت شد. راب��رت پاری خاطر نشان می کند که داوید راکفلر در ش��مار کس��انی ب��ود که معتقد بودند نباید گذاشت ک��ارتر، ب��رای ب��ار دوم، ب��ه ریاس��ت

جمهوری امریکا انتخاب شود. بدین قرار، در گروگانگیری و نیز در تجاوز عراق بPPه     

سPPاله کPPرد و این8ایPPران کPPه ایPPران را گرفتPPار جنگی جنگ، عاملی مهم از عوامل بازسازی استبداد در ایران شPPPد، دو رأس از سPPPه رأس مثلث زورپرسPPPت، نقش مسPPتقیم بازی کرده انPPد. یPPک رأس مالتاریPPا بPPه رهPPبری

از جنPPگ عPPراق خمیPPنی و رأس دیگPPر، پهلوی چی هPPا. بدین سPPو، رأس سPPوم از مثلث زورپرسPPت بPPه این دو رأس پیوسPPPت . در بحPPPران اتمی، بخصPPPوص این رأس سوم بود که نقش بلند گوی اسPPرائیل را بPPازی کPPرد. بPPا آن که در طول زمان، نقش کارگزار بیگانه شدن، سPPبب بی اعتباری روزافزونشان شده اسPPت و بPPدین خاطر کPPه فاقPPPد تPPPوان و مغضPPPوب مردمنPPPد، چPPPاره خPPPود را در

.کارگزاری بیگانگان می بینند و در این روزها، محافظه کاران جدید امریکائی گوی��ا ب��ه تک��اپو    

افتاده اند تا مگر ترامپ و حکومت او را بر س��رنگون ک��ردن رژیم والیت مطلقه فقیه ج��ازم کنن��د. نخس��ت چکی��ده تحلی��ل پ��ل پیالر

144

Paul R. Pillarم��ارس19 )ت��اریخ انتش��ار  ، تحلیل گر امریکائی (را بخوانیم: 2017

هم به اسطوره براندازی ترامپ و همکاران او ❋رژیم ایران گرویده اند:

● از ق��رار، یکچن��د از اس��طوره های اف��راطی راج��ع ب��ه ای��ران، هیچ گ��اه نمی میرن��د. یکی از آنه��ا ک��ه ب��ا لج��اجت تن ب��ه م��رگ نمی دهد، تغییر رژیم ایران توسط حکومت امریکا است. بنابراین داستان که محافظه کاران جدید ساخته اند، رژیم ای��ران را، ب��اوارد کردن فشار از بیرون، بسیار زود، می توان س��رنگون و دول��تی را

آن کرد که با ذائقه امریکا بخواند. جانشین این خیال بخش عمده ای از حکومت ژرژ بوش )پسر( را بخود   

او در سیاس��ت مص��الحه ب��ا مشغول کرده بود. بدین خاطر بود که ایران را بست و به جای مص��الحه، م��نزوی ک��ردن ای��ران و وض��ع مجازات ه��ای اقتص��ادی ب��ر ض��د این کش��ور را روی��ه ک��رد. س��الها تحریم بی نتیجه غیرمسئوالنه بودن این سیاست را ث��ابت می کن��د. مجازاتها زمانی کارسازشدند که حکومت جانشین، یعنی حکومت اوباما با ایران وارد گفتگو شد و مجازاته��ا را بک��ار آن گ��رفت ک��ه گفتگوها به یک توافق با ه��دف بس��تن راه دس��ت ی��ابی ای��ران ب��ه

سالح هسته ای، بیانجامند. ● اس�طوره این راه ک�ار را دارد: بک�اربردن گروه ه��ای ای��رانی در تبعید، بمثابه آلت فعل، ب��رای تغی��یر رژیم ای��ران ب��ه رژیمی ک��امال متفاوت ب��ا آن. بس��یاری از کس��انی ک��ه ب��ه تغی��یر رژیم در ای��ران توس��ط امریک��ا امی��د دارن��د، از این منظ��ر در مجاه��دین خل��ق می نگرند. اما این گ�روه ی�ک گ�روه تروریس�ت اس�ت و تقریب�ا از هیچ گون��ه حم��ایت م��ردمی برخ��وردار نیس��ت. ش��ماری از این جم���اعت کس���انی هس���تند ک���ه گم���ان می بردن���د احم��د چل��بی می توانس��ت همین نقش را در ع��راق ب��ازی کن��د. بع��د از حمل��ه

، و س��قوط رژیم ص��دام،2003نظامی امریکا به عراق، در سال تازه فهمیدند که احمد چلبی فاقد وزن و اعتبار است.

به ترامپ، که در شورای امنیت ملی و ک��اخ ● امروز، وفاداران سفید مق�ام جس��ته اند، ب��ه برداش�ت دیگ�ری از هم��ان اس�طوره، دلبسته اند. بنابر قول اینان، با اف��زودن ب��ر فش��ارها و وارد ک��ردن

حاص��ل خواهن��د ش��د. به ای��ران، نت��ایج مثب��تی ضربه ها از بیرون

145

غاف��ل از این ک��ه ج��ز پاس��خ های خص��مانه از رژیمی ک��ه ریش��ه دارگشته است، چیزی عاید حکومت ترامپ نخواهد شد.

مش��کل می ت��وان فهمی��د ک��ه آی��ا حک��ومت ت��رامپ ب��ه این    دالیلی را می پوشاند که این حک��ومت   یا که  اسطوره، باور دارد

را بر آن می دارند ایران را، در انزوا نگاه دارد. ایران بهیچ رو آماده تن دادن به یک زیر و روش��دن ک��ه بت��وان    

ی��ک انقالب جدی��د و ی��ا ی��ک ض��د انقالب توص��یفش ک��رد، نیس��ت. بیشترکردن فشار از بیرون نیز بی ثم��ر اس��ت. تردی��د نیس��ت ک��ه سیاست رژیم ایران، گویای وجود ناهمخوانی های بسیار در درون

رقابتهای درونی به تغی��یر آن است. این امکان نیز وجود دارد که سیاسی مهمی بیانجامند. برغم کاستی های مهم در نظام سیاسی ایران، این رژیم از قوامی برخوردار است که رژیم ه��ای ع��رب از آن برخوردار نیستند. اغلب ایرانیان ن��یز آم��اده نیس��تند دس��ت ب��ه

انقالب جدیدی بزنند. ● هم رژیم ای��ران و هم م��ردم این کش��ور ث��ابت کرده ان��د ک��ه توان��ائی مقابل��ه ب��ا مش��کالتی بس��یار بزرگ ت��ر از آن را دارن��د ک��ه مجازات های امریکا می تواند ایجاد کنن��د. آنه��ا هش��ت س��ال جن��گ ایران و عراق را تحمل کردند. حتی بعد از آن ک��ه ص��دام، آغ��ازگر جنگ، خواهان متارکه شد، ایرانیان جن��گ را ادام��ه دادن��د. ب��دیهی است وقتی از ب��یرون فش��ار وارد می ش��ود، ب��رای مقابل��ه ب��ا آن،

رژیم و مردم روی به مقاومت می آورند.

تحول بسیار:❋ ● در ط��ول چه��ل س��الی ک��ه از عم��ر رژیم جمه��وری اس��المی می گ���ذرد، در ط���بیعت و س���مت یابی آن، تح���ول بس���یاری روی داده است. اما ن��ه ب��ه آن ان��دازه ک��ه اگ��ر فش��ارها از ب��یرون وارد نمی ش��دند. اک��ثریت ب��زرگی از جمعیت ام��روز ای��ران از انقالب بدین س��و، ب��دنیا آمده ان��د. حج��اب از ش��دت خ��ود کاسته اس��ت و

پر نرمش ت��ر و آزادت��ر گشته اس��ت. بخص��وص زندگی در خانواده ب��رای نص��ف جمعیت ای��ران ک��ه زن��ان هس��تند، وض��عیت زن��ان در

کشورهای همسایه ایران در خلیج فارس، بدیل بهتری نیست. از منظر من��افع امریک��ا و غربیه��ا ک�ه بنگ�ریم، تح��ول مهم ت��ر،    

تحول در سیاست خارجی ایران است. مدت درازی است که این رژیم امی���د خ���ود ب���ه این ک���ه انقالبی از ن���وع انقالب ای���ران در کشورهای دیگر روی دهد، را از دست داده است. رژیم ایران ن��یز بهر ترتیب، به حیات خود ادام��ه می ده��د. این رژیم ب��ه تروریس��م

146

دولتی – کشتن مخالفان خود در تبعید – چن��د س��الی اس��ت پای��ان بخشیده است. از جمله ب��دین خاطر ک�ه رژیم ای��ران می خواه��د ب�ا

اروپا روابط عادی و سودمند داشته باشد. تح��ول بع��دی جمه��وری اس��المی ای��ران و سیاس��ت هایش در    

سالهای آینده، رابطه مس��تقیم دارد ب��ا م��یزان تعام��ل سیاس��ی و اقتصادی عادی با بقیه دنیا. انزوا و تنبی��ه حجت س��خت س��ران را قوت می بخشد. حجت آنها این است که تعامل با غ��رب ن��ه ممکن اس��ت و ن��ه می ت��وان انتظ��اری از آن داش��ت. تق��ویت م��وقعیت سخت سران چشم انداز تغییر سیاسی و آزادکردن بیشتر را تن��گ

می کند. بعکس، اف��زایش داد و س��تد ب��ا ای��ران و س��رمایه گذاریهای    

خارجی در ایران و رش��د اقتص��ادی ک��ه بب��ار می آورن��د، م��وقعیت کسانی را تقویت می کن��د ک��ه خواه��ان ع��ادی ک��ردن رابطه ه��ا ب��ا

هس��تند. م��وقعیت دنیای خارج و تحول اجتماعی مس��المت آم��یز کسانی تقویت می شود که می خواهند رژیم و اقتصاد را از دس�ت کس��انی خ��ارج کنن��د ک��ه م��وقعیت خ��ود را از ان��زوا و فش��ارهای

اقتصادی دارند که بر ایران وارد می شوند. زمان دیگر تغیPPیر بPPالقوه در سیاسPPت ایPPران، زمPPان●��

ساله ای است77گزینش رهبری به جای علی خامنه ای که از سالمت خوبی برخوردار نیست. در تهران، سPPخن از آن می رود که زمان تعیین جانشین خPPامنه ای، زمPPان تبیین دوباره نقش رهPPبر نPPیز هسPPت. دقیPPق بخPPواهیم، سخن ازآن بمیان است که، در ایران نیز، رهبر نقشPPی نزدیک به نقشی را پیPPدا کنPد کPه آیةاللPPه سیسPPتانی در

این تحول مهم ، نقش رهPPبر را غPPیر از آن عراق دارد. می کند که خمینی به خود داده بود.

در امریکا، آنها که در پی تغییر دادن رژیم ایران هس��تند، بای��د     بدانند که بهترین روش برای وصول به این مقصود، این است ک��ه بگذارند روند کنونی تغییر در ایران به نتیجه بیانجام��د و ب��ا تعام��ل بازرگ��انی و غ��یر آن، مش��وق این تغی��یر بگردن��د. تغی��یر نمی توان��د ناگهانی و خشن انجام بگیرد. احتمال چنین تغییری آنهم در جهتی

سازگار با منافع غرب، ناچیز است. جریان تاریخ ایران، بسمت آزادی است بش��رط آن ک��ه م��ا، از    

بیرون، با سیاستی ابلهانه، یع��نی م��نزوی ک��ردن و تحریم ک��ردن وتقال برای تغییر رژیم، مانع ایجاد نکنیم.

147

یکبار دیگر خاطر نشان کنیم که فشار از بیرون ❋سبب تثبیت رژیم می شود و نه تغییر آن:

● از انقالب بدین سو،امریکا و انگلیس و اس��رائیل، ب��ا همدس��تی تشنگان قدرت، با گروگان گیری و به دنبال آن، تجاوز نظ��امی ب��ه ایران که توأم شد با تحریم اقتص��ادی و س��پس سیاس��ت م��نزوی کردن ای��ران و تش��دید مجازاته��ای اقتص��ادی و بک��اربردن عناص��ر خود فروخته، نخست سبب بازسازی استبداد و س��پس تث��بیت آن شده اند. نوشته پیالر گویای پیدایش وجدان بر اثر س��وء فش��ار از بیرون، نزد اندک شماری از تحلیل گران غرب است. اما نویسنده

همین نوشته امور مهمی را از قلم انداخته است. اکثریت بزرگ تحلیل گران و ن��یز سیاس��ت گذاران چ��را واقعیت   

را وارونه می بینن��د؟ زی��را من��افع امریک��ا را در وج��ود رژیم والیت مطلقه فقیهی ن��اتوان می بینن��د. وج��ود این رژیم من��افع امریک��ای فاقد توان پیش��ین را ت��أمین می کن��د. من��افع ق��درتی ک��ه این��ک در موضع دفاع اس��ت، تض��عیف م��داوم کش��ورها و بس��ا تجزی��ه آنه��ا است. واقعیتی که مخالفت آشکار ترامپ با اتحادیه اروپ�ا اس�ت، هم گویای از دست رفتن موقعیت امریکا بمثاب��ه تنه��ا اب��ر ق��درت جهان است و هم بیانگر نیاز رو بشدت امریک��ا ب��ه ض��عیف ش��دن کشورهای رقیب و نیز کشورهائی است که ت��ا این زم�ان منطق�ه

نفوذ امریکا بوده اند. بدین قرار، هرگاه سیاست ت��رامپ تغی��یر رژیم در ای��ران ب�ود،    

می باید از فشارها می کاست. چراک��ه وج��ود فش��ارها، هم جنبش برای تغییر و هم وضعیت بعد از تغییر را ن��امطمئن و بس��ا بس��یار ترسناک )تجربه های لیبی و عراق و افغانستان و سوریه( می کند.

در نوشته پیالر که تأمل کنیم، بیاد می آوریم: ● که در دوره خمی��نی ن��یز ای��ران گیتی ه��ا از طری��ق اس��رائیل از ریگان تقاضای حمایت کرده بودند و گفته بودند حاض��رند خمی��نی را ن��یز بکش�ند. وع�ده داده بودن��د ک�ه دول�تی می�انه رو را تش�کیل  خواهند داد. نتیجه آن رهبر شدن خامنه ای با جعل نامه و قول از

قلم و زبان خمینی و ادامه رژیم خیانت و جن��ایت و فس��اد گس��تر شد. سنجش پیالر از وضعیت ایران بعد از مرگ خامنه ای و نقش ناظر پیداکردن »رهبر آینده«، یادآور آن پیام است. بنابر نوش��ته،

او زبان مقام یا مقامهائی از رژیم شده است . ● رژیم ایران، اگر ریشه می جست و از دوام حیات خود مطمئن می بود، نیاز به ایجاد بحرانهای بس پرخطر نداشت. نیاز به محور

خود نداشت. نی��از ب��ه کردن امریکا در سیاست داخلی و خارجی 148

متحقق کردن ه��دفهای انقالب ای��ران داش��ت. بازس��ازی اس��تبداد ضدیت با انقالب ایران بود و نیاز به وابستگی داش��ت. وابس��تگی از نوع وابستگی رژیم شاه کارآئی خود را از دس��ت داده ب��ود. در امریک��ا، گرایش��های راس��ت ک��ه این��ک ت��رامپ از آنه��ا نماین��دگی می کند، نیاز شدید به بحران ها و جنگها دارند. جهان خالی از جنگ و بحران و پر از رشد، گورستان این گون��ه گرایش��ها اس��ت. دولت والیت مطلقه فقیه حاصل این دو نیاز است. این رژیم تک پایه نه

از این رو اسPPت کPPهریش���ه می یاب���د و ن���ه دوام می جوی���د. بحران هPPا و فشPPار از بPPیرون شیشPPه عمPPرش هسPPتند. بدین خاطر است که تغییر رژیم از درون و بدست مردم ایPPران شPPدنی اسPPت و، از بPPیرون، غPPربی در موضPPع دفاعی نه سودی در تغیPPیر رژیم دارد و نPPه بPPدان توانPPا است. وگرنه، غرب می داند که تغیPPیر رژیم نیازمنPPد بPPه

به مردم ایران است. و صفر رساندن فشار ● هرگاه فشار از بیرون تنهPPا بPPر رژیم وارد می شPPد و فشPPار از نPPوعی بPPود کPPه رژیم نمی توانسPPت آن را بPPه مPPردم انتقPPال دهPPد، وضPPعیت وارونPPه می شPPد: این بPPار، رژیم تحت دو فشار، یکی فشار مردم کشPPور و دیگPPری فشPPار از بPPیرون قPPرار می گPPرفت و، بPPدون وارد شPPدن آسیبی، بدست مردم کشPPور و بPPدون مداخلPPه خPPارجی، تغییر می کرد. نماینPPده امریکPPا در سPPازمان ملPPل متحPPد می گوید: ما باید صدای ندا آقا سلطان باشیم. امPPا نPPدا آقا سلطان در خط استقالل و آزادی و مخPPالف سPPلطه

مردم ایPPران بیگانه بر ایران، بنابراین مخالف فشار به از بیرون بود. پس اگر تPPرامپ براسPPتی خواهPPان تغیPPیر رژیم ایPPران بPPود، بایPPد وارونPPه سیاسPPتی را بPPه اجPPرا می گذاشت که اینک، در سود رژیم والیت مطلقه فقیه

و البته منافع امریکا از دید او ، اجرا می کند.

وضعیت سنجی یکصد و چهل و سوم: مسPPPئله ها کPPPه اسPPPتبداد می سPPPازد، در اسPPPPتبداد حPPPPل نمی شPPPPوند و برخPPPPود

می افزایند:149

2017 آوریل 6 برابر 1396 فروردين 17

در وضعیت سنجی یک صد و سی و نهم خاطر نشان شد ک��ه   هر امر واقعی تا وقتی عوامل پدید آورن��ده آن برجاین��د، اس��تمرار می جوید. اینک گوئیم که وقتی امرهای واقع مسئله ها هس��تند ک��ه یک نظ��ام سیاس��ی پدی��د می آورد، ن��ه تنه��ا برج��ا می مانن��د، بلک��ه برخود می افزایند. مسئله ها حل نمی شوند زیرا نظام پدید آورن��ده

آنها برجا است. مطالعه تطبیقی نه تنها به نسل امروز امک��ان می ده��د دریاب��د   

مسئله ها چگونه برخود افزوده اند، بلکه به او امکان می دهد آیندهنزدیک و دور را نیز، روشن ببیند.

دکتر غالمحسین زرگری نژاد، سیاست نامه های عص��ر قاج��ار     سیاست نامه را در چهار جلد منتشر کرده 31را جسته و از آنها،

، نوش��ته441 ت��ا 411اس��ت. در جل��د چه��ارم آن، از ص��فحه های ملک المورخین، را زیر عنوان »قانون مظفری« آورده اس��ت. این

فصل دارد که، هریک ب��ه ش�رح کوت��اهی از مس��ئله ای57نوشته، می پردازد. مسائلی که او فهرست کرده اس�ت، مس�ائلی هس�تند که ایران ام��روز ن��یز، ب��رغم س��ه جنبش همگ��انی، بخ��اطر ادام��ه حیات استبداد، هم چنان بدانها گرفتار است. مقایسه نط��بیقی م��ا را از اندازه برخود افزائی مسئله ها آگاه می کند و آگاه می کن��د از

آنچه از ایران می ماند اگر استبداد بازپاید:

امروز چه ابعادی مسائل اقتصادی دوران قاجار ❋یافته اند:

مسئله مالیات که خود چند مسئله است:. 1 صاحبان ثروت و قدرت مالیات را نمی پرداختن��د و همچن��ان .1.1

نمی پردازند؛ عدم تناسب مالیات با توان پرداخت آن؛  .1.2. اخذ مالیات از قشرهای بی توان؛1.3 عدم وجود سیاست مالیاتی به معنای رابطه آن با تش��ویق .�� 1.4

تولید. در نتیجه،

150

. وص��ول مالی��ات، ب��رای م��اموران مالی��اتی فرص��ت س��وء1.5استفاده ایجاد می کرد و می کند. و

. گری��ز از فعالیته��ای تولی��دی و روی آوردن ب��ه فعالیت ه��ای1.6بی خطر و پر سود.

مس��ئله مالی��ات ک��ه مجم��وعه ای از مس��ئله ها اس��ت، برج��ا      است. این مس��ئله برخ��ود اف��زوده اس��ت و بع��د ام��روزی را پی��دا کرده است: بودجه دولت از مالیات نیست )مالی��اتی ک��ه س��تانده می ش��ود عم��ده مالی��ات ب��ر حق��وق اس��ت و حق��وق و ع��وارض گمرکی ک��ه متکی هس��تند ب��ه ف��روش ثروته��ای ملی، نفت و گ��از و...(. از فروش ثروتهای ملی و کسر بودجه ای است ک��ه وام ب��ر دوش نسلهای آینده است. اقتصاد کش�ور، مص��رف و رانت مح��ور

است.

. کاهش ارزش پول ملی:2 10 در دوره شاه طهماسب صفوی، ارزش ی��ک توم��ان ای��ران،   

لیره انگلیسی بود. با سقوط امپراطوری ای��ران، ارزش پ��ول ن��یز سقوط کرد. چنانکه در آغاز سلطنت مظفرالدین شاه، ه��ر ل��یره

قران ش��د. در ای��ام پیش از انقالب مش��روطیت،32.5انگلیسی، ارزش پ��ول ملی همچن��ان گرفت��ار ک��اهش می مان��د. بط��وری ک��ه

براب��ر ارزش ی��ک توم��ان می گ��ردد. علت4.85ارزش ی��ک ل��یره کاهش ارزش پول، جانشین کردن پول طال با نقره و سپس پ��ول فلزی بود که پول س�یاهش می خواندن��د. ت��ازه از وزن همین پ��ول نیز می کاستند. نوعی صدور اسکناس بدون پش�توانه و ب�از ب�ودن دروازه ها بروی واردات بود که به دنبال دنپینک، اینک نوبت گ��ران کردن قیمتها شده بود. به قول ملک المورخین، م��اهوت ذرعی دو تومان را پنج تومان می خریده ان��د. ب��دیهی اس��ت مالی��اتی هم ک��ه

20 اگ��ر دولت  دولت وص��ول می ک��رد، کم ت��ر می ش��د. بق��ول او هزارتوم��ان( مالی��ات وص��ول می ک��رد، در500ک��رور )ه��ر ک��رور

کرور مالیات وصول کرده بود. 7واقع، بن��ابر این ک��ه ک��اهش ارزش پ��ول ملی در قی��اس ب��ا ل��یره   

براب��ر ب��وده اس��ت. ام��ا در قب��ال دالر، ه��ر5انگلیسی، نزدیک به تومان یک دالر ارزش داش��ته اس��ت. این ک��اهش برخ��ود اف��زوده

براب��ر ی��ک3754 اس��ت و ام��روز ، در مقایس��ه ب��ا دالر، ه��ر دالر تومان است. دانستنی است که در دوره رضا خان، کاهش ارزش

براب��ر ی��ک توم��ان ش��د. دوره1.5پول ملی ادامه یافت: ه��ر دالر برابر ی�ک توم�ان ش�د. در روزه�ای آخ�ر7.5شاه سابق، هر دالر

151

براب��ر ش��د. بازس��ازی اس��تبداد ب��ا جن��گ و11 ت��ا 10رژیم ش��اه، تحریم ه��ا همزم�ان ش�د و ک�اهش ارزش پ��ول ملی ادام�ه ی��افت. زمانی رسید که بودجه دولت نیازمند درآم��د از مح��ل ف��روش ارز

ت��ا3شد )دوره خامنه ای/احمدی ن��ژاد( و ی��ک ض��رب، قیمت دالر برابر شد. بنا بود حکومت روحانی قیمت دالر را تثبیت کن��د.3.5

تومان ارزش دارد. بدیهی است3754ناتوان شد و اینک هر دالر بر این کاهش ارزش، دست کم دو صفر باید اف��زود. زی��را درآم��د نفت است ک��ه واقعیت یع��نی م��یزان واقعی س��قوط ارزش پ��ول

ایران را می پوشاند. خوانندگان می توانند بگویند که پولهای دیگر نیز گرفتار کاهش    

ارزش شده اند و در ک��اهش ارزش پ��ول عوام��ل مختلفی دخ��الت می کنند. حق با آنه��ا اس��ت. اال این ک��ه اوال ب��اوجود ک��اهش ارزش پولهای دیگر، نابرابری میزان کاهش سبب شده است ک�ه ام�روز

برابر یک تومان بگردد و ثانیا، وقتی دولت کش��وری3754 دالر 1 استبدادی است و بودجه اش متکی به داد و ستد بسیار نابرابر ب��ا اقتصاد مسلط است و از محل کاس��تن از ارزش مبادل��ه پ��ول ب��ا ارزها، ارتزاق می کند، تا وق��تی علت برجاس��ت، ارزش پ��ول ملی محک��وم ب��ه ک��اهش اس��ت. ح��ذف ص��فرها ن��یز مش��کلی را ح��ل

نمی کند.

. تولید داخلی و رقابت کاالهای خارجی با آن:3 بن��ابر نوش��ته ملک الم��ورخین، در دوران مظفرال��دین ش��اه    

قاجار، تولید داخلی کفاف مص��رف داخلی را می ک��رده اس��ت. ب��ا وج��ود این، »من��ع آوردن اجن��اس خارج��ه ممکن نب��وده اس��ت«. بخ���اطر حض���ور دو ق���درت نوخاس���ته روس و انگلیس در درون مرزهای ایران. راه کاری که او ب��ه ش��اه و رج��ال کش��ور پیش��نهاد می کند، این است که از تولیدهای داخلی مصرف کنند. لباسی که می پوشند از پارچه بافت داخل باشد. و... او می نویس��د تف��اوت

کرور است که عاید کشور می شود. بدین100این عمل، سالی س��ان، قش��رهای ص��احب امتی��از اجن��اس خ��ارجی را مص��رف می کرده اند و اثر آن بر تولید داخلی را، نویسنده با آوردن مثالی،

14000به روشنی معلوم می کند: در عهد خاقان مغفور، کاشان کارخان��ه ش��عربافی داش��ت. دوس��ال قب��ل ک��ه از ت��اریخ نگ��ارش »قانون مظفری«که نویسنده به کاشان رفته بوده اس��ت، از آن،

کارخانه، هفت، هشت کارخانه بیشتر باقی نمان��ده ب��وده14000 است.

152

اما چ��را ش��اه و رج��ال دولت او و ص��احب امتی��ازان کااله��ای     دولت عامل بند از بند گسستن خارجی را مصرف می کرده اند و

عص��ر قاج��ار عص��ر امتی��از تولی��د داخلی می ش��ده اس��ت؟ زی��را فروشی است. به بیگانگان، برای بهره برداری از رو و زی��ر زمین ای��ران، امتی�از می فروختن�د. دولت از تکی�ه خ��ود ب��ه تولی�د داخلی می کاست و ب��ر قرض��ه ها از بانکه��ای شاهنش��اهی و استقراض��ی روس می اف��زود. بدین س��ان، عام��ل پیش��رف اقتص��اد مس��لط در اقتصاد ایران می گشت. بدین سان بود که اقتصاد تولید مح��ور، از راه بکار افتادن نیروهای محرکه رشد نکرد. ب��ا ص��دور ثروت ه��ای ط��بیعی و وارد ش��دن کااله��ا محک��وم ب��ه بن��د از بندگسس��تگی و

دگردیسی، از اقتصاد تولید محور به اقتصاد مصرف محور شد. دو نوبت، نوبت اول دوره حکومت مص��دق و ن��وبت دوم دوره   

مرج��ع انقالب )ت��ا تش��کیل حک��ومت رج��ائی(، برنام��ه بازس��ازی اقتصادی تولید محور به اجرا گذاشته شد. هردو نوبت، کودتا مانع از به نتیجه رس��یدن آن ش��د. ب��دین قرار، بت��دریج ک��ه اس��تبداد ب��ه ق��درت های مس��لط وابس��ته تر می ش��د، بیش��تر عام��ل بن��د از بن��د گسس��تگی اقتص��اد و اس��تحاله آن در اقتص��اد مص��رف مح��ور

می گشت. این یادآوری بجاست که مدرس به احمد شاه پیام داده بود که   

ایران هنوز م��واد غ�ذائی ب��ه خ��ارج ص��ادر می کن��د. گن��دم و ج�و و ماست و پنیر و گوشت صادر می کند. قصد انگلیس ها از کودت��ا و روی کار آوردن رضا خان این است ک��ه وض��عیت کش��ور یکس��ره

ش��گفت آور دیگر شود و ما وارد کننده مواد غذائی نیز بگ��ردیم. اینک���ه در حک���ومت »روحانی���ان«، دولت بیش از پیش خ���ارجی گشته، اقتصاد مصرف محور شده و اقتص��اد داخلی تحت س��لطه اقتصاد مسلط اس��ت و ب��دون واردات ک��اال و خ��دمات، اقتص��ادی وجود ندارد. خامنه ای، سال را سال تولید و اش��تغال می خوان��د و غافل است ک��ه خ��ود نم��اد اس��تبداد وابس��ته اس��ت. این اس��تبداد برهم افزوده و دولتی گشته اس��ت، ک��ه تنه��ا س��پاه آن، ب��ه ق��ول

اقتصادهاشمی رفسنجانی کشور را می خورد و سیر نمی شود. تولید محور نیازمند تغییر ساختار دولت و تغیPیر رابطPه

این اقتص��اددولت با ملت و تابع ملت شدن دولت اسPPت.نیازمند...

مقایسه کم و کیف دولت در دوره مظفرالدین شاه و با دولت    در عص��ر والیت مطلق��ه فقی��ه، آدمی را ب��ه ی��اد ک��رم هف��واد در

153

شاهنامه می اندازد. کرم کوچکی که خورد و بزرگ ش��د و ش��د ت��ابدانحد که آذوقه شهر نیز کفاف خوراک او را نمی کرد.

. گرانی قیمتها امر واقع مستمری که مرتب4برخود می افزاید:

س��ال اس��ت ک��ه40 ملک المورخین توضیح می دهد که بیش از     کار نرخ در ای��ران مغش��وش اس��ت. ب��دین قرار، در زم��انی ک��ه او فهرست قیمت هائی که فروشندگان باید به آن قیمت ها به تقاض��ا

س��الی از جم��ع ش��دن عوام��ل40کنن��دگان کااله��ا را بفروش��ند، بر قیمتها می گذشته است. این عوامل عب�ارت گرانی و اثر آن ها

بوده اند از:. کاهش ارزش پول؛4.1 . افزایش جمعیت ته��ران و نیازمن��د ش��دن ه��ر روز بیش��تر از4.2

روز پیش به واردکردن کاالها و خدمات؛ . به انحص�ار واردکنن�دگان متص�ل ب�ه ک�انون ق��درت درآم�دن4.3

واردات؛ . جریان قدرت خرید از سراسر کش��ور ب��ه ته��ران، درنتیج��ه،4.4

افزایش قدرت خرید در این شهر. در نتیجه، . فزونی تقاضا ب��ر عرض��ه ک��ه وق��تی دائمی می ش��ود گ��رانی4.5

قیمتها را نیز مزمن می گرداند؛ . تمایل صاحبان درآمدهای باال به خرید کاالهای طرفه و القید4.6

بودن ثروتمندان نسبت به قیمت های آنها؛ . پیدا شدن واسطه ها که سبب می شوند چن��د دس��ت از قب��ل4.7

یک کاال درآمد تحصیل کنند؛ . فس��اد اداری و نب��ود دس��تگاه قض��ائی بازدارن��ده ص��احب4.8

امتیازان از تعیین قیمتها به دلخواه. به ق��ول نویس��نده ناکارآم��دیمحتسب ها؛

. وجود مرزهای شهری و گرفتن عوارض یا ورودیه. 4.9 . فق��دان م��نزلت انس��ان و ک��ار و حاص��ل ک��ار او بمعن��ای4.10

شناخته نبودن حقوق و برخورداری از امنیت ها، بخص��وص ام��نیتسیاسی و قضائی؛

. ترسها، بخصوص ترس از جنگ داخلی و هج��وم خ��ارجی و4.11 کمیابی ها و بسا قحطی. یادآور می شود که قحطی ک��ه انگلیس��ها در ط��ول جن��گ بین المللی اول بوج��ود آوردن��د، س��بب کش��تار

جمعیتی کثیر از مردم ایران شد. در نتیجه،

154

. تبدیل ش��دن ب��ازار می��ان عرض��ه کنندگان پ��ر زور و تقاض��ا4.12کنندگان بی زور.

عامل، از پیش از انقالب مشروطیت تا ام��روز، برج��ا12 این      هستند. برآنها اف��زوده ش��ده اس��ت. از جمل��ه، اس��تفاده از گ��ران ک��ردن ارز خ��ارجی ب��رای ب��ه ح��داکثر رس��اندن رانت. در نتیج��ه، قیمتها بطور مداوم برخود افزوده اند. برای گ�رفتن درس ع�برت،

یک چند از قیمتها را می آوریم: دینار بوده است. قیمت امروز یک لی��تر10 ● بهای شیر هر لیتر

تومان اس��ت.2300 و پر چربی، 1600شیر در تهران کم چربی باتوجه به عرض�ه ش�یر در آن روز ک��ه ش�یر چ��ربی نگرفت��ه ب��وده

120 براب��ر قیمت ش��یر در ح��دود 230000 اس��ت، قیمت ش��یر سال پیش است.

دین��ار ب��وده اس��ت. قیمت پن��یر31● به��ای پن��یر کیل��وئی ح��دود توم���ان اس���ت.23000، کیل���وئی 1396لیق���وان در ف���روردین برابر شده است.759000بدین سان، قیمت پنیر

دینار بوده است. قیمت یک65● قیمت گوشت گوسفند کیلوئی ه��زار40کیل�وئی  ،� 1396کیل�و گوش�ت گوس�فند، در ف��روردین

برابر شده است. 615380تومان است. بدین قرار، قیمت آن دینار بوده است. قیمت یک کیلو نان س��نگگ12.5● نان کیلوئی و2000 تا1600، بن��ابر مح��ل و کیفیت آن، 1396در ف��روردین

و128000 تومان است. بنابراین، قیمت آن از 3000 تا  2500برابر شده است. 240000 تا 200000 و از 160000

بدیهی است که در اقتصادهای صنعتی نیز قیمتها بطور م�داوم    سیر صعودی داشته اند و دارند. از عوامل، یکی این عام��ل اس��ت ک��ه ت��ورم یکی از روش��های جری��ان درآم��دها از زحمتکش��ان ب��ه ص��احبان امتی��از اس��ت. ب��اوجود این، ب��دین خاطر ک��ه اس��تبداد و عوام��ل ب��ر ش��مرده، مجم��وعه ای را تش��کیل نمی دهن��د، آهن��گ افزایش قیمته��ا بس��یار کن��د ب��وده اس��ت. تنه��ا مقایس��ه اف��زایش قیمتها از انقالب بدین سو، در ایران و در کش��ورهای ص��نعتی، ب��ر خواننده معل��وم می کن��د ک��ه نس��بت اف��زایش قیمت در ای��ران ب��ه

1 ب��ه 100کشورهای اروپائی، در م��ورد م��واد غ�ذائی، ح�د اق��ل، است.

. مزدها و عدم تناسب آنها با سطح قیمتها:5 ملک الم��ورخین مزده��ا را بی حس��اب و س��بب گ��رانی اجن��اس    

می داند و این مزدها را پیشنهاد می کند: بن��ا روزی س��ی ش�اهی و155

ناوه کش روزی شش عباسی و عمله روزی چهار عباسی. بنظ��ر او، با این دستمزدها، هزین��ه زن��دگی بن��ا و عمل��ه ت��أمین می ش��ده است. بدین ترتیب، نویسنده برای بنا روزی یک قران و نیم و ناوه

16 ش��اهی و ه��ر ک��ارگر س��اختمانی روزان��ه 4کش ی��ک ق��ران و شاهی ی��ک ق��ران ب��وده اس��ت( م��زد معین ک��رده20شاهی )هر

است. با توجه به سطح قیمتها، وضعیت کارگر ساختمانی بهتر ازوضعیت کارگر در ایران امروز بوده است.

و امروز، مزد کارگر ساختمانی، بنابر قول رئیس هیأت مدیره    درص��د ک��ارگران س�اختمانی، ح�داقل85انجمن صنفی کارگران،

توم��ان و روزان��ه917000 دس��تمزد را می گیرن��د ک��ه ماهان��ه شود. مقایس��ه دس��تمزد ک��ارگر س��اختمانی ب��ا تومان می30566

تنها قیمتهای مواد غذائی می گوید وضعیت کارگر در ایران، بط��ور مستمر بدتر شده است. بخصوص که چند و چون نیازهای ام��روز با چند و چون نیازهای امروز و محیط زیس��ت آل��وده ام��روز و در معرض بیماری ها و سوانح کار قرار داشتن امروز ب��ا وض��عیت آن

روز از این جهات قابل مقایسه نیستند. بدین قرار، ادامه استبداد وابسته به ق��درتهای خ��ارجی، ب��رغم    

سه جنبش همگانی، نه یک تجربه ای اس��ت ک��ه در گذش��ته انج��ام گرفته – باز باید درس می شد برای نسل امروز – بلک��ه ی��ک ام��ر واقع است ک��ه ت��ا ام��روز اس��تمرار جس��ته اس��ت. این ام��ر واق��ع می گوی��د و ب�ه فری��اد ک�ه ادام�ه اس�تبداد، ادام�ه انحط�اط و بس�ا انحالل جامعه و بیابان شدن ط��بیعت اس��ت. در وض��عیت س��نجی بعدی، وضعیت امروز طبیعت ایران را با وض��عیت آن در س��الهای پیش از انقالب مشروطیت مقایسه می ک��نیم و ی��ادآور می ش��ویم که در دوره کندی، امریکا مط��العه ای در ب��اره ط��ول عم��ر ای��ران

سال عمر می داشت.40انجام داده بود. بنابر آن مطالعه، ایران 25انقالب شد تا که حیات ملی ادامه بیاب��د. و ام��روز می گوین��د:

میلیون از جمعیت ایران بای��د از کش��ور مه��اجرت50سال دیگر، کنند. زیرا ایران بیابان می شود. در رژیم، مسئولیت اول با اف��راد سپاه و دیگر سازمانهای سرکوب است که چشم و گوش خود را ب��ر واقعیته��ا بس��ته اند. و در ب��یرون از رژیم، مس��ئولیت اول ب��ا جمهور مردم است که نظاره گر گذار دائمی از بد به بدتر و از آن

به بدترین و... و مرگ طبیعتند.

156

157

وضعیت سنجی یک صد و چهل و چهارم: سرزمینی که بیابان می شود و جPPامعه ایکه بیابان دین و اخالق و قانون می شود.

2017 آوریل 13 برابر 1396 فروردين 24

تاریخی ❋ جنایت کار جمهورییک ریاست نامزد می شود!؟:

هم زمان با تکرار خبر تشدید بیم��اری خ��امنه ای، ی��ک جنایتک��ار☚ کم مانن��د ن��امزد ریاس��ت جمه��وری می ش��ود. در توجی��ه ن��امزد ریاست جمهوری شدن رئیسی، تبلیغ می کنند ک��ه »ق��اطعیت« او در باره »گروه منافقین« مردم ایران را پس��ند می آی��د! انحط��اط

انس��ان و بی ارج ش��دن زن��دگی را اخالقی و دینی و زوال کرامتببین!

کشتن چند ه�زار زن��دانی محاکم��ه و محک��وم ش�ده و در ح��ال    گذراندن دوران محکومیت، در سه شب، آنهم، توسط »قاضی«، ام��ری بس کم مانن��د، ق��اطعیت خوان��ده می ش��ود! این واقعیت است که وارونه جلوه داده می شود: واقعیت این است که در هیچ تاریخی و در هیچ کشوری، از راه کش��ت و کش��تار، ی��ک گ��روه از میان نرفته است، بلکه کش��ت و کش��تار س��بب ق��وت گ��رفتن آن شده است. هر کس و هر گروه خود، خویشتن را تخریب می کن��د و یا می سازد. اگ��ر بج��ای کش�ت و کش�تار، فض�ای اجتم�اعی ب��از می ماند، گروه هائی که بر محور قدرت سازمان یافته بودند، بدین خ��اطر ک��ه نمی توانس��تند اف��راد خ��ود را در ان��زوا نگ��اه دارن��د و سازمانهاش���ان در دموکراس���ی، ک���ارآئی نداش���ت، ب���ه تحلی���ل می رفتند. بستن فضا، محی�ط را مناس�ب رش�د این گون��ه گروه ه��ا کرد. هرگاه ابتال نبود و در آزمایش، ماهیت ه��ا آش��کار نمی ش��دند، »قاتلیتی« که، در رژیم جنایت و خی��انت و فسادگس��تر ،ق��اطعیت خوانده می شود، بسا بسیار زودتر از سوریه و... ایران را گرفتار

60جنگ داخلی/خارجی خانمان سوز کرده بود. از کودت��ای خ��رداد بدین س��و ن��یز، اگ��ر جنایت ک��ارانی چ��ون رئیس��ی، جن��ایت، پیش��ه

158

نمی کردند، ابتال کار این گون��ه گروه ه��ا را س��الها پیش تم��ام ک��ردهبود.

شگفتا!، نامزد شدن رئیسی، قاتلی که خامنه ای او را مت��ولی     آس��تان ق��دس رض��وی – ام��امی ک��ه خ��ود قرب��انی جن��ایت رژیم

عباسیان شد – کرده است، نامزد ریاست جمهوری شده است. توجیه دومی که ساخته اند این است: روحانی با اوبام��ا ت��وان     

گفت و شنود داشت. در برابر ترامپ، کسی چون رئیسی بایسته است تا که حساب کار دست ترامپ بیای��د! زور ب��اوران همچن��ان

چPPرا کPPه در برابPPر کسPPی بPPاواقعیت را وارون��ه می نمایانن��د. روحیه تجاوزگری، کشوری چون ایران، به زمامPPدارانی نیPPاز دارد کPPه نمPPاد ایسPPتادگی بPPر حقPPوق ملی و دیگPPر حقوق ایرانیان باشد تا که او دست آویزی بPPرای تجPPاوز به حقPPوق ایرانیPPان نداشPPته باشPPد. حملPPه موشPPکی بPPه

کشPPور ثروتمنPPد جهPPان در7سوریه و تصPPمیم وزیPPران باره بشار اسد، دلیل روشنی بر این واقعیت نیست که زمامPPدار جنPPایت پیشPPه، خPPود مجPPوز مداخلPPه قPPدرتهای

جهانی است؟ و احم��دی ن��ژاد ن��یز ن��امزد ریاس��ت جمه��وری ش��د. ب��ا آن ک��ه☚

خامنه ای به او گفته بود نامزد نشود و او نیز طی نامه ای از نامزد شدن منصرف شده بود. گرچه می گوید بر عهد خود ب��اقی اس��ت و مقصودش از اسم نویس��ی، ی��اری رس��اندن ب��ه بق��ائی اس��ت!؟ چگونه می توان با نامزد ریاست جمهوری شدن، به نامزد دیگ��ری کم��ک ک��رد؟ ن��اگزیرکردن ش��ورای نگهب��ان ب��ه تص��ویب ص��الحیت بقائی؟ اگر صالحیت بقائی رد شد، ص��الحیت او تص��ویب بگ��ردد؟ اگر صالحیت هر دو رد شد چه؟ احتمال سوم بسیار قوی تر است و او نیک می داند. پس اسم نویسی او عل��تی دیگ��ر دارد. پیش از اسم نویسی، او وارونه کردن حقیقت ه��ا و واقعیت ه��ا، بخص��وص در مورد اتم و اقتصاد، را شروع ک��رد و ادام��ه داد. م��رتب تک��رار کرد که برنامه ها برای بالاثر گرداندن تحریم ه��ا داش��ته اس��ت ام��ا »نگذاشتند آنها را عملی کنم«. می گوید او هم به مانع ش��وندگان گفته است این کارتان خیانت است. با گفتگوهای محرمان��ه در دو سال پایانی ریاست جمهوری خود مخالف بوده و گفته اس��ت این کار یعنی آماده ایم امتیاز بدهیم. ام��ا غ��یر از خ��امنه ای چ��ه کس��ی می توانست نگذارد او برنامه های تحریم شکن را اج��را کن��د؟ پس ک��ار او و دس��تیاران او اس��ت ک��ه خی��انت ب��وده اس��ت. غ��یر از خامنه ای چه کسی می توانست اجازه مذاکرات محرمانه و امتیاز

159

دادن را بدهد و کشور را زیر بار تعهدها ببرد؟ پس، خائن و امتیاز دهن��ده و کش��ور زی��ر ب��ار تعه��دها برن��ده اص��لی خ��امنه ای اس��ت. احمدی نژاد هم طلبکار شده است و هم مقصر اصلی را معرفی

می کند!. بدین سان، در درون رژیم، نه سه قطب ک��ه چه��ار قطب خ��ود   

را نمایان کردند. فرض این چهار قطب این است که ایران بیابان است چرا که مردم کشور نفی و اثبات ندارند. ب��ه ق��ول خمی��نی،

هرکس پیشی گرفت، مردم به دنبال او می افتند! اما چرا این بار هر چهPPار قطب، اولی اصPPالح طلب و    

معتPPPدل ها، و دومی، اصPPPPول گراها و قاتلیت گراهPPPPا و سPPومی، تمایPPل احمPPدی نPPژاد و چهPPارمی تمPPایلی کPPه می پنPPدارد وقت آن اسPPت کPPه حسPPاب خPPود از این سPPه تمایل جدا کند، چرا وارد صحنه شده اند؟ بدین خاطر کPPه خالء وجود دارد. در رژیم، چرا خالء بوجود می آید؟ زیرا »رهPPPبر« هم بلحPPPاظ جسPPPمی نPPPاتوان اسPPPت و هم مشروعیت و آمریت را از دسPPت داده اسPPت. بنPPابراین، همPPPه تمایل هPPPای درون رژیم می خواهنPPPد مواضPPPع را تصرف کنند تPPا اگPPر خPPامنه ای از میPPان رفت، در تعPPیین جانشین او و نیز، در وضعیت جدید، موقعیت متفوق را

پیدا کنند. اما چرا م��ردم کش��ور ب��ر آن نمی ش�وند وارد ص��حنه ش�وند و    

خالء در رژیم را خالء رژیم بگردانن�د و آن را خ�ود، بمثاب�ه جامع�ه مدنی حقوقمند پر کنند؟ زیرا گرفتار ترس ها هستند، گرفت��ار روز به روز زندگی کردن هستند، گرفتار بی تفاوتی هس��تند، گرفت��ار...

وجدان اخالقی آنها نسبت به جنPPایت و خیPPانت وهستند. فساد حساسیت بایسته را ندارد. وجدان تPPاریخی آنهPPا، از وضعیت های نظیر وضعیت امروز رژیم ناآگاه اسPPت. حتی نمی داند کPPه پیPPدایش چPPنین وضPPعیتی در سPPوریه، سبب فرو رفتنش در جنگ داخلی/خارجی شد. وجPPدان علمی آنها بر وضPPعیتی کPPه ادامPPه رژیم والیت مطلقPPه فقیPPه پدیPPد می آورد، دانش بایسPPته و شPPفاف نPPدارد. بنابراین، مPPردم نمی تواننPPد وضPPعیتی را کPه حاصPPل پPPر شPPدن خالء توسPPط سPPپاه و سPPازمانهای سPPرکوب گر می شود تصور کنند. اگر سانسورها نبودند و وجدانهای اخالقی و علمی و تاریخی جامعه غPPنی بودنPPد، وجPPدان همگانی، با تغذیPPه از این سPPه وجPPدان بPPر وضPPعیتی کPPه

160

کشPPور در آن اسPPت اشPPرافی شPPفاف می جسPPت و بPPه جامعه مدنی فرمان می داد: برخPPیز. بدین سPPان، جامعPPه مدنی می دانست کPPه وقت عمPPل اسPPت و هرگPPاه عمPPل کند، می توانPPد خالء در رژیم را بPPا تبPPدیل خPPود بPPه رکن

.توانمند دموکراسی پر کند اما سرزمین ایران بکام بیابان می رود و این خود، بنابر موق�ع،   

ع�املی مهم از عوام��ل ب��رانگیختن م��ردم ب��ه جنبش و ی��ا، عام��ل کارپ��ذیر ش��دن آنه��ا اس��ت وق��تی خویش��تن را مطلق��ا ن��اتوان بیانگارند. الق�ای ن��اتوانی و ی�أس و غم ب��ه م�ردم کش�ور، بخ�اطر کارپذیر کردن آنها از رهگذر تبدیل ک��ردن عوام��ل برانگیزن��ده ب��ه حرکت، به عوامل خ��ود ن��اتوان انگ��اری و کارپ��ذیری روی��ه ک��ردن

است. و قرار ما بر این بود که فراگرد بیابان شدن سرزمین ایران را  

مطالعه کنیم. اگر ب��ه خالء در رژیم و بیاب��ان ش��دن چه��ار وج��دان اخالقی و علمی و ت��اریخی و همگ��انی پ��رداخته ایم، ب��دین خاطر است امرهای واقع اجتماعی – بنابر این که بیابان شدن ایران نیز یک ام��ر اجتم��اعی اس��ت – یک��دیگر را ایج��اب می کنن��د. چ��ون ب��ا یک��دیگر ارتب��اط برق��رار کردن��د، زب��ان می گش��ایند و واقعیت را

آن سان که هست تشریح می کنند:

فراگرد بیابان شدن ایران از عصر قاجار تا ❋امروز:

خوزستان که زمانی بدین خاطر که سراس��ر جنگ��ل و کش��تزار    بود منطقه سواد خوانده می شد و در عص��ر عباس��یان، خ��راج آن خرج دستگاه خالفت را می داد، در دوران قاجار بیابان می گشت. از زمانی که امتیاز بهره برداری از من��ابع نفت ب��ه دس��ت دارس��ی رس��ید، بیاب��ان نگ��اه داش��تن خوزس��تان، سیاس��ت ام��پراطوری انگلس��تان ش��د. از زب��ان ش��یخ خزع��ل ک��ه زم��انی هم��ه ک��اره خوزستان بود، نقل می شود ک��ه او مخ��الف درختک��اری و مزرع��ه سازی ب��ود. زی��را می گفت: ب��ا ه��ر درخت دو عجم )س��اکنان غ��یر عرب ایران( پیدایشان می شود. بسا سیاست امپراطوری بود که به شیخ خزعل نسبت می دادند. ملک المورخین می نویسد )فص��ل پانزدهم(: ساختن س��د اه��واز همیش��ه در زبان ه��ا ج��اری اس��ت و

ک��رور اس��ت.50ص��ورت خ��ارجی پی��دا نک��رده اس��ت. فای��ده آن چنانکه در قدیم آنجا را خوزستان می نامیدن��د یع��نی شکرس��تان و

161

شکر آنجا ب��ه ای��ران و بعض��ی بالد می رفت��ه اس��ت. اگ��ر دولت را وسعت بستن آن سد باشد، البته بهتر اس��ت و اال اج��ازه فرماین��د تجار داخله و دیگران به اشتراک سد آنجا را ببندند و از من��افعش

عشریه کامل به دولت برسد. زم��ان گش��ت، در دوران پهلوی ه��ا و مالتاری��ا، س��دها س��اخته     

شدند بدون توجه به کیفیت آب. و اینک، شوری آب زمین های زیر کشت را هم دارد شوره زار می کند. در دوره بنی صدر بنابر نم��ک زدائی از آب ها و تجدید ش��بکه آبی��اری خوزس��تان، دوران پیش از اسالم، شد. تا تشکیل حکومت رجائی و تج��اوز ع��راق ب��ه ای��ران، کار پیش می رفت. . در دوران جنگ، آن کار بکار ایجاد سد آبی در برابر قوای دشمن آمدند. از آن پس، ک��ار متوق��ف ش��د و ب��ر اث��ر

سد سازی خودکامانه، شوری آب افزون گشت. اما آب را به هرز دادن و زمین ها را ب��ه ح��ال خ��ود ره�اکردن،    

خ��اص خوزس��تان نب��ود. بن��ابر رس��اله ملک الم��ورخین، در دورهمظفرالدین شاه، وضعیت طبیعت ایران این گونه بوده است:

● می نویس��د )فص��ل چه��اردهم(: آب ک��رن اص��فهان از پش��ت کوه ه��ای بختی��اری ب��ه دری��ا می رود و هیچ کش��ت و زرعی از آن

سنگ آب است. مخ��ارج ب��یرون1000مشروب نمی شود. قریب آوردن آب و ان��داختن آن ب��ه زمین ه��ای مورچ��ه خ��وار اص��فهان،

ه���زار توم���ان اس���ت. س���رمایه الزم دارد. ب���رای100ق���ریب ه��زار توم��ان اس��ت. اگ��ر900بهره ب��رداری از این زمین ه��ا ن��یز

4دولت علیه بخواهد متحمل این دو کرور تومان بشود، در م�دت سال، صاحب دویست فرسخ زمین مزروعی خواهد شد.

اما ام��روز، در عص��ر والیت مطلق��ه فقی��ه، زاین��ده رود اغلب     خشک است. زمین های کشاورزی اصفهان نیز دارند بک��ام بیاب��ان

می روند. ● ملک المورخین ادامه می دهد) فصل شانزدهم(: اگ��ر دولت آب شاهرود را به صحرای قزوین بی��اورد، س��الی مب��الغی کلی فای��ده می برد و اگر نه، اجازه فرماید تجار داخله کمپانی تشکیل دهند و

آن آب را به این اراضی جاری سازند. بدین س��ان، ب���ود زمین و نب��ود آب، و ب��ود آب و نب��ود زمین،   

مشکل آن روز و امروز ایران است. اال این ک��ه در ای��ران ام��روز، این مشکل تشدید شده اس��ت بخ��اطر ح��اکم ش��دن مافی��ای آب. حفر بیش از اندازه چاه های عمی��ق و ف��رو نشس��تن آب ه��ای زی��ر

 زمینی، و بخاطر افزایش جمعیت و رها شدن روستاها و....

162

● در گرگان آن روز نیز مشکل بود زمین و نبود آب و ب��ه عکس وجود داشته است )فصل هفدهم(: رودخان��ه گرگ��ان و رود ات��رک را اگر دولت علیه سد ببندد و آن آب را به اراضی آن قلعه جاری فرمای��د، س��الی مبلغی گ��زاف ب��رای دولت فای��ده دارد. بیش از بیست، سی هزارتومان مخارج الزم ندارد. یا اجازه فرمای��د تج��ار

متحمل مخارج بشوند و عشریه به دولت بدهند... و سیر بیابان شدن ادامه یافته و امروز منطق��ه ش��مال ای��ران   

را نیز بیابان دارد می بلعد. ● در فص��ل هیج��دهم، نویس��نده وض��عیت آب ته��ران را بررس��ی می کند. آب بیشتر از مصرف شهر است و م��ازاد آن را می ت��وان ب��ه کش��ت و زرع در ب��یرون ش��هر اختص��اص داد. ملک الم��ورخین پیشنهاد می کند آب شهر لوله کش��ی بگ��ردد ت��ا آلودگی ه��ا تص��فیه

شوند. هزار نفر( قابل150 جمعیت امروز با جمعیت آن روز تهران )   

مقایسه نیست. جمعیت ته��ران، ب��ه تنه��ائی، بیش از بقی��ه کش��ور مص��رف می کن��د. ن��ه تنه��ا آب آن روز کف��اف ته��ران ام��روز را نمی دهد و آب های دیگر را به تهران جریان داده اند، بلکه تهران با

دو مشکل کم آبی و پوک شدن زمین نیز روبرو شده است. ● برنامه گذاری که ملک االمورخین ب��وده اس��ت، در فص��ل چهلم، وض��عیت ط��بیعت »آذربائیج��ان و ف��ارس و خراس��ان و کرم��ان و غیره و غیره« را نیز نابسامان تش��خیص می ده��د و خ��اطر نش��ان می کند که »با اندک خرجی مالیات کلی به دولت می ده��د«. او از

شاه اجازه می خواهد رساله ای در این خصوص بنویسد. و  ● در فصل پنجاهم، صاحب رساله، هشدار می دهد: دربروجرد و

لرستان و عربستان )بخش ع��رب نش��ین خوزس��تان( و کرم��ان و ی��زد و کرمانش��اهان و غ��یره ن��یز وض��عیت زمین و آب نابس��امان است: »زمین ها با آب ف��راوان موج��ود اس��ت. ب��ه ان��دک ت��وجهی

آبادان می شود و منافع کلی عاید دولت می گردد«. و »غیره و غیره« در بر می گیرد سیس��تان و بلوچس��تان و آن    

بخش از خراسان را که همج��وار ک��ویر اس��ت. بدین س��ان، بیاب��ان شدن ایران، در دوران قاجار قابل پیشگیری بوده است. به ق��ول نویسنده، به اندک توجهی ایران آبادان می گشته است. ام��ا از آن

سال بعد، در دو سال اول80اندک توجه دریغ شده است. حدود انقالب ایران که دوران مرجع خوانده می ش��ود، برنام��ه بنی ص��در

درصد مردم بدان رأی دادند، بیابان زدائی و »ایران سبز«76که بود. اما باز اس��تبداد بازس��ازی ش��د و الزم ندی��د ب��ه بیاب��ان زدائی

163

اندک توجهی بکند. اینک دریاچه هامون و تاالبه��ا خش��ک ش��ده اند. پ��وک گش��ته ند. دریاچ��ه آبهای زیر زمینی ف��رو نشس��ته و زمینه��ا

ارومی��ه دارد می خش��کد و آذربائیج��ان در خط��ر ش��وره زارش��دن اس��ت. از سیس��تان و بلوچس��تان ک��ه م��پرس، بیاب��ان ش��ده اند. سیستان که روزی انبار غل�ه ای��ران ب�ود، این�ک بیاب��ان گش�ته و از جمعیت آن ان��دک ش��ماری بیش ب��اقی نمان��ده اس��ت. خوزس��تان براثر خش��کاندن تاالبه��ا و بالئی ک��ه ب��ر س��ر ع��راق آم��ده اس��ت، گرفتار ریزگردها نیز شده است. شرق و غرب کشور هم گرفت��ار

این بال گشته اند. با وجود این، بودجه برای حفظ رژیم که اوجب واجبات است    

و جنگها و بحران سازیها وجود دارد اما برای بیاب��ان زدائی وج��ود ندارد. طرفه این که، »وزیر« کشاورزی در حکومتهای میر حسین

30موسوی و هاشمی رفسنجانی و خاتمی هشدار می دهد که ت��ا میلی��ون از جمعیت ای��ران50سال دیگر ایران بیاب��ان می ش��ود و

باید از ایران کوچ کنند. باوجود خطری چنین نزدی��ک، ن��ه وض�عیت طبیعت ایران و نه وض��عیت جامع��ه ای��ران، از اول��ویت برخ��وردار

نیست. این امر واقع فرآورده محور شدن قدرت، نه تنها در    

پدید  دولت که در جامعه ایران است. این دو امر واقع آورنPPده و پدیPPد آمPPده آسPPیبهای سیاسPPی و اقتصPPادی و اجتماعی و فرهنگی هستند. و این سه امر واقع زبPPان می گشایند و توضیح می دهنPPد چPPرا ایPPران نمی توانPPد از مPPدار بسPPته سPPلطه گر – زیPPر سPPلطه خPPارج شPPود و در مPPوقعیت زیPPر سPPلطه، نیروهPPای محPPرکه ای کPPه تولیPPد می شPPوند، در مصPPرف و رانت محPPور شPPدن اقتصPPاد، بنابراین، بیابان شدن ایران، بکار می افتنPPد. در نتیجPPه، ایران را، از جمله، گرفتPPار پویائی هPPای تخPPریب و فقPPر می کنPPد. این شPPش امPPر واقPPع نیPPاز بPPه توجیPPه دارنPPد. بPPPدین خاطر اسPPPت کPPPه دین از حقPPPوق خPPPالی و از توجیه گرهای ضد و نقیض قدرت پر شد و حPPاال دیگPر از عهده توجیه نیز بر نمی آید. این هفت امر واقع همPPراه هستند با بحرانهائی که در مدار سلطه گر – زیر سلطه، برهم می افزایند و ایPPران را در انPPزوا و در لبPPه پرتگPPاه سPPقوط نگPPاه می دارنPPد. این هفت امPPر واقPPع تصPPدی خشونت همه جانبه، توسط دولت والیت مطلقPPه فقیPPه – از روز پیروزی انقالب تا امPPروز، والیت مطلقPPه تنهPPا

164

در خشونت گستری کاربرد پیدا کرده است. بدین خاطر، پPPرورده در مPPأموریت خشونت گسPPتری نPPامزد ریاسPPت جمهوری می شود - را ایجPPاب می کننPPد. و این می گویPPد چPPرا آسPPیب ها و نPPیز بیابPPان شPPدن سPPرزمین ایPPران و

جامعه ایرانی بطور مستمر، فزونی می جویند. اینک، مافیاهای نظامی – مالی از سوئی و مافیاه��ای س��نتی     

)که هاشمی رفسنجانی پدر خوانده آنها بود( از سوی دیگ��ر، وارد صحنه »انتخابات« ریاس��ت جمه��وری ش��ده اند. در واق��ع، بخ��اطر پیشدستی بر یکدیگر، بر سر پر کردن خالء، وارد عم��ل ش��ده اند. مدار بد و بدتر بسته شده است. بدین سان، ی��ک راه و ی��ک عم��ل در مدار بس��ته را، ب��ه روش�نی، می ت��وان از یک��دیگر، بازش�ناخت. هرگاه ایرانیان، بخصوص قشرهای میانه که گمان می کنند، هن��وز صاحب امتیازهائی هس��تند و می ترس��ند آنه��ا را از دس��ت بدهن��د، چشم بر وض��عیت واقعی، یع��نی ب��ر بیاب��انی نبندن��د ک��ه س��رزمین ایران و جامعه ایرانی است، راهی که پیش روی آنه��ا اس��ت، راه به بیرون از مدار بسته اس��ت: تح��ریم هرچ��ه وس��یع تر انتخاب��ات، جامعه مدنی را صاحب نقش می کند و بدو امکان می دهد خالء را

 با حضور خود بمثابه جامعه ای از شهروندان حقوقمند، پر کند.

وضعیت سنجی یک صد و چهل و پنجم: کاربرد مرگ و بلبشو در انتخابات و در

سیاست خارجی؟

2017 آوریل 20 برابر 1396 فروردين 31

یادآور می شود ک��ه در وض��عیت س��نجی یک ص��د و چه��ل و دوم، خبری را به اطالع رساندیم که بنابر آن، »میانه روه��ا« از امریک��ا خواسته بودند تحریم نکن��د و ب��ر فش��ارها نیفزای��د ت��ا ک��ه آنه��ا ب��ر سرکار بمانند. چرا که خامنه ای مردنی است و هرگاه آنها بر سر کار بمانند، جانشین او به ایفای نقش آیةالله سیس��تانی در ع�راق بس��نده خواه��د ک��رد. در پی آن، کنگ��ره رأی دادن ب��ه تحریم ه��ای

165

جدید را تا بعد از انتخابات ریاست جمه��وری در ای��ران، ب��ه ت��أخیرانداخت. به دنبال آن،

سایت آمد نیوز خبر داد که حال خ��امنه ای وخیم اس��ت. درج��ا،☚ سپاه این سایت را هک کرد. گفته می شود با کم��ک ف��نی روس��ها به این کار توانا شده است. سایت دیگری خ��بر را تک��رار ک��رد آن سایت نیز هک شد. راستی این است که حمله ها برای هک کردن

سایت ها، بیشتر از روسیه و اروپای شرقی انجام می گیرند؛ و از ایران دو خبر دریافت کردیم:☚

● مشرف بودن خامنه ای به مرگ بازی انتخاباتی است. در واق��ع دو هدف دارد: به حال انتظار درآوردن امریکا و گرم ک��ردن تن��ور انتخابات. قرار همچنان بر رئیس جمهوری شدن روح��انی اس��ت. رئیس��ی را ب��رای آن وارد ب��ازی کرده ان��د ت��ا هم رأی دهن��دگان از ترس بدتر به پای صندوقها برون��د و هم داغ جنایتک��ار ت��اریخی، ب��ا

»چند میلیون رأی که بنام او خواهند خواند« پاک شود. و ● بیماری او جدی اس�ت و بازگش�ت س�المت بعی��د اس�ت. ق��رار است بعد از انتخابات، وخامت بیماری او به این یا آن صورت، ب��ه مردم گفته شود. رفت و آمد به »بیت خامنه ای« بسیار بیش��تر از هر زم��ان ش��ده اس��ت. گرچ��ه در فص��ل انتخاب��ات رفت و آم��دها بیشتر می شوند، اما هم، هنوز روزها ب��ه ت��اریخ ورود نامزده��ا ب��ه »مب��ارزات«، مان��ده اس��ت و هم م��یزان ت��ردد بیش��تر از ت��ردد در

فصل انتخابات است. خبر سومی حاکی از این بود که نیروی های مسلح را به ح��ال☚

آم��اده ب��اش درآورده ان��د بی آنک��ه این آم��اده ب��اش را ب��ه اطالع همگان برسانند. در باره علت درآوردن ب��ه ح��الت آم��اده ب��اش را تهدید امریکا گفته اند: حمله موش��کی ب��ه س��وریه و ف��رو افکن��دن

تنی بر افغانستان که وزیر دفاع سابق امریک��ا می گوی��د10بمب ه��دف از ف�رو افکن�دن این بمب، تأسیس��ات اتمی ای��ران ب��ود.ب��ه

سخن دیگر، تهدید جدی ایران به استفاده از این بمب بود. اما آگاهان در داخل کشور به این نتیجه رس��یده اند ک��ه ح��الت    

آم��اده ب��اش، هم رب��ط ب��ا وخ��امت ح��ال خ��امنه ای دارد و هم ب��ه »انتخابات«. هم اکنون، وزیر پیش��ین واواک هش��دار می ده��د ک��ه

را تجدید کنند.88بی چیزان ممکن است جنبش سال با وجود این، اطالع دیگری می گوی�د خ��امنه ای را ب�رای ب�یرون   

آمدن و از »انتخابات« سخن گفتن و حساب احمدی نژاد را ک��فدست او گذاشتن آماده می کنند.

166

بلبشو در اسم نویس��ی نامزده��ا و رس��یدن ش��مار نامزده��ا ب��ه☚ تن نیز یک بازی انتخاباتی است و هدف از آن، قانع ک��ردن1600

مردم به وجوب وجود ش�ورای نگهب��ان و نظ��ارت استص��وابی این »ش��ورا« اس��ت. گرچ��ه علی الریج��انی، »رئیس« مجلس گفت ق��انون وض��ع ک��ردیم و ش��رائط ن��امزد رئیس جمه��وری را معین ک��ردیم و »ش�ورای نگهب��ان« ق��انون را وض��ع ک��رد و م��دعی ش��د شرائط را شورا باید معین کند و جنتی گفت »ش��ورا« آئین نام��ه وض��ع می کن��د و در آن این ش��رائط را می آورد و نک��رد، همچن��ان تبلیغ می شود، اگر اختیار »شورا« ب��ر استص��واب ص��الحیت نب��ود، انتخابات آشفته ب��ازار می گش��ت. دروغ اس�ت. زی��را در انتخاب��ات

نامزد ریاس��ت124اول ریاست جمهوری، شورای نگهبان نبود و جمهوری بودند و انتخابات نیز آشفته بازار نشد.

»انتخابات« ایران میدان زورآزمائی شده است: نامزده��ا تنه��ا☚ نیستند. هریک با چند وردست نامزد شده اند. توجیه این است ک�ه سخنانی را که رهبر اصلی نمی توان��د بگوی��د، وردس��ت ها بگوین��د! بدین سان، انتخابات نه فرصتی است برای پیشنهاد برنام��ه و نق��د

شدن برنامه ها به یکدیگر که میدان تخریب یکدیگر است! بنابر اطالع دیگری، »انتخاب�ات« ب��دون مداخل�ه س�پاه، از ن�وع☚

، ی��ک وض��عیت را1388 و 1384مهندس��ی انتخاب��ات س��الهای با مداخله مستقیم سپاه، وضعیت دیگ��ری پدی��د بوجود می آورد و

می آی��د. روح��انی این اخط��ار را ک��ه نیروه��ای مس��لح نبای��د در انتخاب��ات مداخل��ه کنن��د مک��رر می کن��د. درح��ال حاض��ر، ش��اخه تبلیغاتی سپاه برضد روحانی تبلیغ می کند. هرگاه این تبلیغ زمین��ه ساز مهندسی انتخابات نباشد، بس��ود روح��انی ن��یز هس��ت. بن��ابر

ارزیابی ارزیاب ها در کشور: ● هرگاه سپاه مداخله مستقیم، یعنی مهندسی نکند، روحانی در

همان دور اول »انتخاب« می شود. ● اگر سپاه انتخابات را مهندسی کند، بستگی ب��ه ن��وع مهندس�ی دارد. مهندسی خفیف با ه��دف کش��اندن انتخاب��ات ب��ه دور دوم و مهندسی شدید ب��ا ه��دف ب��یرون آوردن ن��امزد مطل��وب س��پاه از صندوق. در حال حاضر، نامزد مافیاه��ای نظ��امی/م��الی، اب��راهیم رئیسی است. اما پیش آمده است ک��ه ی��ک هفت��ه و بس��ا یکی دو روز ب��ه »انتخاب��ات« مان��ده، ن��امزد تغی��یر ک��رده اس��ت. در این روزه��ای اولی بع��د از اس��م نویس��ی نامزده��ا، حساس��یت افک��ار عمومی بر ضد رئیسی برانگیخته ش�ده اس�ت و نامزدکنن�دگان او

دریافته اند که او رأئی ندارد. 167

در تهران، سخن از مداخله روسها در انتخابات نیز ب��ر زبان ه��ا☚ است. از قول روس��ها این جمل��ه پخش ش��ده اس��ت: اگ��ر کس��ی نظیر خامنه ای به ریاست جمهوری ایران برسد، ب��رای رواب��ط دو کشور بهترین انتخاب است! البته سفارت روسیه مداخله روس�یه

در انتخابات ریاست جمهوری را تکذیب کرده است. بدین س��ان، عامله��ای داخلی، خ��امنه ای و فرزن��دش مجت��بی و   

مافیاهای نظامی/مالی که سپاه را ن��یز می گردانن��د و س��ه تمای��ل دیگ��ر در رژیم و عامل ه��ای خ��ارجی امریک��ا و روس��یه هس��تند. اطالع های باال را که به محک این عامل ها بس��نجیم، ب��ه س��خن در

می آیند و وضعیت را گزارش می کنند: ● بیماری خامنه ای چنان نیست که بتوان گفت او در بستر م��رگ است. باوجود این، از بیم��اری در سیاس��ت داخلی، بط��ور خ��اص، »انتخاب��ات« و در سیاس��ت خ��ارجی، ب��ه ح��ال انتظ��ار درآوردن

امریکا، استفاده می شود. ● با توجه به عوام�ل، اطالع�ات می گوین��د س�پاه در »انتخاب��ات« مداخل��ه می کن��د. هرگ��اه، روح��انی، در خف��ا، تعه��دهائی ک��ه از او می خواهد را بسپرد، رئیس جمه��وریش تجدی��د می ش��ود. ب��اوجود

این، ● هرگاه گردانندگان سپاه، برغم تعهد س��پاری روح��انی، دخ��الت خفیف را الزم تش��خیص دهن��د »انتخاب��ات« می توان��د ب��ه دور دوم

 بیفتد. ● نقشی که بنابر اطالعات باال رژیم برای م��ردم درنظ��ر گرفت��ه

است، رأی دادن فعل پذیرانه است. ● بنابر ارزیابی ناظران امریکائی، هرگاه طرح تحریمه��ای جدی��د

امریک��ا را در م�وقعیت جن��گ ب��ا ایران، در کنگره تص��ویب ش�ود، ایران قرار می دهد. رئیس جمهوری ک��ردن کس��ی چ��ون رئیس�ی، زمین��ه مناس��ب س��اختن ب��رای تص��ویب آن ط��رح و لب��اس جن��گ پوشیدن حک��ومت ت��رامپ اس��ت. از ی��اد ن��بریم ک��ه این حک��ومت

ائتالف سرمایه داران بزرگ و سران نظامی است. قص��د خ��ود ب��ر تغی��یر  در ● اگر هم محافظه کاران جدید امریک��ا

رژیم در ایران جدی باشند، این پرسش مح��ل دارد: آی�ا ت�رامپ و حک��ومت او ک��ه حاص��ل ائتالف س��رمایه داران ب��زرگ و س��ران نظامی است، رژیم حاکم را رژیمی س�ازگار ب�ا من�افع امریک��ا در

منطقه نمی دانند و بنابر تغییر رژیم ایران دارند؟

168

محافظه کاران جدید امریکا و حکومت ترامپ و ❋برانداختن رژیم والیت مطلقه فقیه؟:

Jonathan جاناتان مارش��ال،     Marshallنویس��نده امریک��ائی که در ب��اره قص�د محافظه ک��اران ب��ر واژگ��ون ک��ردن رژیم ای��ران

خ��ود، اطالع��ات2017 آوری��ل 15نوشته است، در مقاله م��ورخ قاب��ل ت��وجهی از قص��د محافظه ک��اران جدی��د ب��ر بران��داختن رژیم ایران توسط حکومت ت��رامپ، ب��ه دس��ت می ده��د. نک��ات عم��ده

نوشته او اینها هستند: ● حکومت ترامپ هر روز بر م��یزان بک��اربردن ق��وای مس��لح در سوریه و عراق و یمن می افزاید. محافظه کاران جدی��د ت��رامپ را س��تایش می کنن��د و او را به س��وی بران��دازی رژیم ای��ران س��وق میدهند. از دید او، ایران ریشه همه نابسامانی های منطقه است. ● ویلیام کریستول، سرمقاله نویس ویکلی استاندارد می نویسد: »مجازات کردن اس�د بخ�اطر بک�اربردن اس�لحه ش�یمیائی خ�وب است. تغی�یر رژیم ای�ران ع�الی و به��ائی اس�ت ک�ه ب�رای توفی��ق

سیاست امریکا در منطقه باید پرداخت. کریستول یکی از بانیان طرح مشهور »قرن جدید امریکا« در   

اس���ت. ه���دف از تهی���ه این ط���رح، برقرارک���ردن1997س���ال »هژم��ونی امریک��ا ب��ر جه��ان« اس��ت. بن��ابراین ط��رح، رژیمه��ای ناسازگار با من��افع امریک��ا می بای��د س��اقط گردن��د. تهی��ه کنن��دگان

، به کلینتون رئیس جمهوری اسبق امریکا فش��ار1998طرح، در آوردند تا که رژیم صدام را سرنگون کند. ام��ا هم آن زم��ان و هم از آن پس تا امروز، چش��م از ای��ران ب��ر نگرفته ان��د و ب��رای وادار کردن حکومت امریکا به براندازی رژیم مالیان، زمینه می س��ازند. صدام اعدام شد و اسد نیز بخش بزرگی از ق��درت خ��ویش را از دست داده است. لذا ایران در مرکز توج��ه محافظه ک��اران ق��رار دارد. کریستول ذی��ل نوش��ته خ��ود در ت��وئیت، مق��اله ای را خ��اطر نشان کرده است که دو طرفدار بی قید و شرط حمل��ه ب��ه ای��ران

Reuel  در واش��نگتن پس��ت نوش��ته اند. این دو، روئ��ل گرش��تGerecht و ری تکی��ه Ray Takeyh  هس��تند. عن��وان مقال��ه

»چگونه ترامپ می تواند به سقوط رژیم ایران کمک کند« است. آنها از ت��رامپ می خواهن��د تواف��ق هس��ته ای ب��ا ای��ران را ب��ه آتش فشانی در زیر ته��ران ب��دل کن��د ک��ه ه��ر آن می توان��د س��ربازکند. استدالل پایه آنها که شگفت می نماید این اس��ت ک��ه م��ردم ای��ران صادقانه خواهان آنند که امریک��ا »تحریم ه��ای فلج کنن��ده« برض��د ایران وضع کند و بنام دفاع از »حق��وق انس��ان«، اقتص��اد آنه��ا را

169

اال اینک��ه ویران کند. نویسندگان در جزئیات طرح، مبهم هس��تند. مدعی هستند که مالیان حاکم بر ای�ران، براث�ر »عص�یان م�ردم« که توسط »مخالفان رژیم« برانگیخته می شود، به س��رعت از پ��ا در می آیند. بخص��وص اگ��ر، امریک��ا، بقص��د تق��ویت پی��ام خ��ود ب��ه

ایرانیان، قوای بیشتری به عراق و سوریه گسیل کند. ● گرشت از محافظه کاران جدی��د اس�ت. او م��دیر پیش��ین ط�رح

طرح قرن جدید امریکا بود. در س��ال خاورمیانه بمثابه بخشی از ، او کشف کرد ک��ه اش��غال ع��راق وس��یله ای اس��ت ب��رای2002

برانگیختن شورش در ایران. خیزش هم زمان در شهرهای ب��زرگ ایران بر می خیزند و واحدهای ضد ش��ورش رژیم از مه��ار جنبش در می مانن��د. ک��ار وارون��ه ش��د و در ع��راق رژیمی پدی��د آم��د ک��ه

طرفدار ایران است. ● امروز او عضو بنیاد دفاع از دموکراسی، یک اطاق فکر متعلق به محافظه کاران جدید است. کار این بنیاد توجیه جنگ »با اسالم مبارزه جو« و تأکیدش بر این است که، این جنگ را باید ب��ا جن��گ با ای��ران آغ�از ک��رد. بخش عم��ده بودج��ه آن را ش�لدون آدلس�ون تأمین می کند که س�خت جانب�دار اس�رائیل اس�ت. بنی�اد ب�رای آن بوجود آم��د ت��ا ک��ه راه کاره��ای بازه��ای اس�رائیلی را ب�پرورد و ب��ه

امریکائیان القاء کند. بنیاد با توافق هسته ای با ایران سخت مخالفت کرد.    

علت مخالفت این بود که مانع از گشایش باب تفاهم و بخص��وص گرش��ت ب��ود ک��هتعامل امریکا بPPا ایPPران بگPPردد.

اصرار می کرد بجای امضای توافق با ایران، امریکا باید به ای��ران ، او بخود بالید ک��ه »من در ب��اره ل��زوم2010حمله کند. در سال

ه��زار کلم��ه نوش��ته ام. ح��تی م��ادر من فک��ر25بمباران ای��ران، می کند من بسیار افراط کرده ام«

,Side-kick● س��اید – کی��ک ری ت��ایخ Ray Tayekh محققی است که در شورای روابط خارجی کار می کن��د و م��دت کمی هم مش���اور دنیس راس، مع���اون وزارت خارج���ه در وزارت هیالری کلینتون براین وزارت خانه ب��ود. حمل��ه او ب��ه تواف��ق هس��ته ای ب��ا ایران را می توان سبعانه توصیف کرد. او ب��ه مؤسس��ه ای یه��ودی پیوسته است که در آنچ��ه ب��ه رواب��ط امریک��ا و اس��رائیل مرب��وط می شود، بخصوص در بع��د نظ��امی، خ��ود را ص��احب نفوذترین ه��ا می خواند. تایخ توصیه می کند که امریکا از مخالفان رژیم و نیز از کردها و عرب ها و بلوچ های ایران و دیگر گروه های مخ��الف رژیم

ایران محرمانه حمایت کند.170

● تغییر رژیم ایران هدف نتان یاهو، نخست وزیر اسرائیل است. بدین خاطر بود که ارزیابی های جامعه اطالعاتی اسرائیل، در باره امتیازه��ای ق��رارداد وین )ک��ه رژیم برج��ام می خوان��د(، از منظ��ر

نتPPان یPPاهو بPPا بPPرانگیختنام��نیت اس��رائیل، را نپ��ذیرفت. طرفداران اسرائیل در کنگPPره بPPه هرچPPه شPPدیدترکردن مخالفت با توافق اتمی، براین بود کPPه هرگونPPه امکPPان

. سناتور توم کوتن باتعاون امریکا با ایران را از میان ببرد »هدف سیاسPPت مPPا بایPPد روشPPن باشPPد:سادگی می گوید:

.تغییر رژیم ایران« ● امروز، بازهای کنگره بر همان روش هستند که س��خت س��ران اس��رائیل و محافظه ک��اران جدی��د هس��تند. این��ان ط��رح مجازاته��ا برضد ایران را به کنگره ارائه کرده اند که تح��ریم بخش عم��ده ای از نیروهای مسلح ایران را )س��پاه( ب��ه این عن��وان ک��ه س��ازمانی تروریست است در بر می گیرد. هرگاه این ط��رح تص��ویب ش��ود،

امریکا و ایران را در حالت جنگ بایکدیگر قرار می دهد. ● اما ترامپ خود نیز در محاصره سخت سران ضد ایران است. اینان سخت جانبدار جنگ با ایران هستند. مشاور امنی��تی اول او، ژنرال مایکل فلین کسی است که به اتفاق مایکل لودین ) کسی ک��ه مح��رم راز اس��رائیل و همک��ار گرش��ت در بنی��اد دف��اع از

، کتابی را ب��ا عن��وان »چگون��ه2016دموکراسی است(، در سال می ت��وانیم در جن��گ جه��انی برض��د اس��الم رادیک��ال و متح��دانش، پیروز شویم«، نوشته اند. از دید این دو، ایران دشمن شماره اول

است. با آن که فلین برکنار شد، اما بازهای زیادی هن��وز در مقامه��ای   

Josephخ��ود هس��تند: ژن��رال ژوزف وت��ل Votelرئیس س��تاد ، ارتش امریکا، به تازگی در کنگ�ره ش�هادت داد. او گفت: »ای��ران تهدیدی دراز مدت برای ثبات خاورمیانه است. م��ا بای��د راه ک��اری نظ��امی و غ��یر آن را ب��رای ن��اتوان ک��ردن ای��ران از فعالیته��ایش

بررسی کنیم. در سال پیش، وزیر دفاع امریک��ا، ژن��رال جیمس م��اتیس، در    

کنف��رانس مطبوع��اتی خ��ود، در مرک��ز مطالع��ات اس��تراتژیک واش��نگتن، گفت: »ای��ران ی��ک دولت – ملت نیس��ت. ی��ک عام��ل انقالبی است که کارش از هم پاش��اندن اس��ت«. نیوی��ورک ت��ایمز

که م��اتیس فرمان��ده2013 تا 2010گزارش کرد که در سالهای ستاد ارتش امریکا بود، خصومتش با ایران ب��دان ش��دت ب��ود ک��ه

حکومت اوباما، او را پیش از پایان دوره ریاستش، برکنار کرد. 171

ماتیس نزدیک بود فرمان اقدام جنگی ب��ر ض��د  در اول فوریه،   ایران را صادر کند. دست آویز او توقیف یک کشتی جنگی بود که برای حوثی های یمن اسلحه می برد. اگ��ر ای��ران دس��ت ب��ه عم��ل

انتقامی می زد، آتش جنگ می توانست زبانه بکشد.

نتیجه گیری:❋ روز تمدی��د90● ترامپ تعلیق تحریمهای اتمی ای��ران را بم��دت

ک��رد. بدین س��ان، اوال تحریمه��ا لغ��و نش��ده بلک��ه ب��ه ح��ال تعلی��ق روز یکبار در حال تعلی��ق مان��دن آنه��ا را90درآمده اند. و ثانیا هر

امضاء کردن، جز نگاه داشتن شمشیر تحریمها بر گ��ردن اقتص��اد ایران نیست. توض��یح این ک��ه این رفت��ار حک��ومت امریک��ا م��انع از

در ای��ران هرگونه سرمایه گذاری دراز م��دت و ح��تی می��ان م��دت می شود. تا بح��ال اینگون��ه س�رمایه گذاریها انج��ام نگرفته ان��د و در

روحPPانی دروغدوره حکومت ترامپ هم انجام نخواهند گرفت. گفتن به مردم را خیانتی بزرگ می خواند پس چPPرا این

حقیقت را از مردم ایران پنهان می کند؟ ● یکبار دیگر روشن می شود که مخالفت ب��ا ق��رارداد اتمی وین، نه بدین خاطر بود و هست که آن قرارداد ایران را برای مدت ربع

تعهد مقید می کند و دست امریکا را105قرن و بیشتر از آن، به ب��رای هراق��دام برض�د ای��ران ب��از نگ��اه می دارد - ک�ه، ح�داقلش،

روز یکبار است -، بلکه ب��دین لح��اظ90تجدید تعلیق تحریمها هر بود و هست که سخت سران اسرائیل و نیز سخت سران امریکا که اینک بر اسرائیل و امریکا حکومت می کنند با تفاهم امریکا ب��ا ایران مخالف هستند. در این مخالفت، ب�ا خ�امنه ای هم مس�لک و

هم هدف هستند. ● در این وض��عیت، ب��ه ریاس��ت جمه��وری رس��یدن کس��ی چ��ون ابراهیم رئیسی، ج��ز بهان��ه الزم را ب��رای تش��دید تحریمه��ا و بس��ا

حمله نظامی به ایران، بوجودآوردن، معنائی ندارد. و ● برای این که وجود رژیم دست آویز تحریمه��ا و ت��دارک جن��گ ب��ا ایران نگردد و ش��ر دس��ت نش��اندگان بیگان��ه ن��یز دف��ع ش��ود، این مردم ایران هستند ک�ه بای�د دس�ت بک�ار تغی�یر وض�عیت بگردن�د. حتی اگر تحریمها و تهدیدها به جنگ نیز نبودند، پایان بخشیدن ب��ه رژیم جنایت و خیانت و فسادگستر ایجاب می ک��رد م��ردم ای��ران، برای جانشین کردن آن با دولت حقوقمدار و در خدمت اس��تقالل و آزادی، به جنبش درآیند. هرگاه به وجدان تاریخی خود مراجع��ه

172

قPPدم اول تحPPریم رژیم والیتکنن��د، ب��ه آنه��ا خواه��د گفت: مطلقه فقیه است.

173

وضعیت سنجی یک صد و چهل و ششم: نقش پوتین و ترامپ در »انتخابات«؟

2017 آوریل 27 برابر 1396 ارديبهشت 07 دو سیاست امریکا و روسیه در قبال »انتخابات« ❋

ریاست جمهوری در ایران: پ��وتین، رئیس جمه��وری روس��یه متهم اس��ت ب��ه دخ��الت در☚ 

انتخابات امریکا و رفراندوم انگلیس و انتخابات ریاست جمهوری فرانسه و »انتخابات« ریاست جمهوری در ایران. اتهام، موض��وع رسیدگی است. اما موضع گیری ه��ای پ��وتین و مقام��ات حک��ومت

او، حتی مبهم نیستند که نیازمند شفاف گردانی باشند: ● در انتخاب��ات ریاس��ت جمه��وری امریک��ا، روس��یه از ن��امزدی

ترامپ،حمایت می کرد؛ ● پیش از آن، روسیه موافق "برکزیت" ی��ا ج��دایی انگلس��تان از

اروپا بود. در این باره، ترامپ نیز با پوتین موافق بود؛ ● در فرانسه، پوتین جانبدار خانم لوپن، ن��امزد راس��ت اف��راطی است. زم�انی، ح�زب ه�ای کمونیس�ت کش�ورهای اروپ�ای غ�ربی ح��امی روس��یه بودن��د و از مس��کو رهنم��ود می گرفتن��د. زم��ان دیگ��ری، این ح��زب ه��ا از ح��زب کمونیس��ت روس��یه و رژیم آن کشور بریدند و احزاب کمونیست اروپایی را پدید آوردن��د و این��ک رژیم جانشین رژیم کمونیست در روسیه، از راست های افراطی

حمایت می کند!؟ ● در ایران، نماینده پوتین ب��ا اب��راهیم رئیس��ی، یکی از نماده��ای ردیف اول جنایتکاری رژیم دیدار می کند. آنهم ی��ک هفت��ه بع��د از

سفر روحانی به مسکو!؟ اما پوتین برای رفتارش دلیل دارد: در امریک��ا، تمای��ل ان��زوا     

طلب در پیروزی ترامپ نقشی مهم ایف��ا ک��رد و ت��رامپ ن��یز می گفت امریکا دیگر وارد جن��گ ب��ا کش��وری نمی ش�ود و ب�ا روس�یه همکاری می کند. جدایی انگلستان از اروپا به سود روسیه است. برنامۀZ نامزد راست افراطی فرانس��ه ن��یز ج��دا ش��دن از اتحادی��ه

174

اروپا است. در مورد ای��ران ن��یز روس��یه خواس��تار ان��زوای هرچ��ه بیشتر ایران است. رژیم والیت مطلقه فقی�ه هم اکن�ون در ان��زوا است. این انزوا هرگاه ابراهیم رئیس��ی، رئیس جمه��وری بگ��ردد، تشدید می شود. خامنه ای »رهبر« و رئیسی »رئیس جمهوری«،

بنفسه دلیل اتخاذ سیاست خصمانه نسبت به ایران هستند. ام��ا ت��رامپ، رئیس جمه��وری امریک��ا از وزارت خارج��ه این☚

کش��ور خواس��ته اس��ت، در آنچ��ه ب��ه ق��رارداد وین و تروریس��م و مداخل��ه ای��ران در ام��ور کش��ورهای منطق��ه مرب��وط می ش��ود، مواضع سخت تری نسبت به ایران اتخاذ کند. نام��ه وزی��ر خارج��ه امریکا به کنگره که در آن، ایران ح��امی اول تروریس��ت و عام��ل نابسامانی های منطقه خوانده شده است و برگردان��دن وض��عیت تحریم ه��ا ب��ه پیش از ق��رارداد وین از راه امض��اء فرم��ان تعلی��ق

روز یکبار و ب��ه تک��رار گفتن ک��ه ق��رارداد وین۹۰مجازات ها، هر بدترین قراردادها است و امریکا در حال بررسی آن است، دست آویز کردن آن قرارداد ب��رای ح��داکثر فش��ار ب��ه ای��ران اس��ت. در حقیقت، با این دو کار، امریکا تحریم های خود را در عمل برقرار و کشورهای دیگر جه��ان را در بن��د ت��رس از مج��ازات در ص��ورت معامله با ای��ران ق��رار داده اس��ت. در هم��ان ح��ال، کنگ��ره گفت��ه است تا پایان انتخابات ریاست جمه��وری در ای��ران، رأی دادن ب��هZطرح تحریم ها را به تأخیر می اندازد. یعنی اینکه امریکا از حربۀ

تحریم در »انتخابات« ایران استفاده می کند. ه��دف ت��رامپ از اتخ��اذ این روش چیس��ت؟ دخ��الت در     

»انتخابات« ایران بسود روحانی؟ بدیهی اس��ت ک��ه روش متخ��ذه نمی تواند با »انتخاب��ات« ریاس��ت جمه��وری در ای��ران بی رابط��ه باشد. اما نوع راهکارها می گوید ک��ه تلقی ت��رامپ و حک��ومت او از »میانه رو«ها و »تندرو«ه��ای رژیم والیت مطلق��ه فقی��ه، دیگ��ر شده است. روحانی بعنوان ش��خص نیس��ت ک��ه عام��ل این ی��ا آن سیاست امریکا در قبال ای��ران می ش��ود، بلک��ه رژیم در مجم��وع خود مورد نظر است. راهکارها می گوین��د ک��ه حک��ومت ت��رامپ، روحانی و حکومت او را پوششی نازک تلقی می کند ک��ه م��انع از دیده شدن ماهیت رژیم نیست. ب��دین س��ان، هرگ��اه »انتخاب��ات« تغییر معنی داری در م��اهیت رژیم را گ��زارش کن��د، می توان��د در

رفتار کنگره و حکومت ترامپ مؤثر افتد. و می دانیم که ● اتحاد محافظه کاران امریکایی و اسرائیل و دولت سعودی ب��ر این هستند که امریکا نباید به کمتر از مرگ رژیم، ق��انع باش��د. از دید این اتحاد، سیاست امریکا در حکومت اوبام�ا ب�ر این ب�ود ک�ه

175

م��اهیت رژیم تغی��یر کن��د و نتیج��ه نبخش��ید. در حک��ومت روح��انی،اصول گراها در بیرون از مرزها فعال تر نیز شده اند.

جنب و جوش ها در منطقه: ❋ آوری���ل، وزی���ر خارج���ه رژیم س���عودی، در کنف���رانس۲۶ در ☚ 

مطبوع��اتی مش��ترک ب��ا وزی��ر خارج��ه روس��یه گفت: م��ا مص��مم هس��تیم ب��ه م��داخالت ای��ران در ع��راق و س��وریه و یمن و دیگ��ر سرزمین های عرب، از طری��ق س��پاه ق��دس و ح��زب الل��ه لبن��ان

پایان بدهیم. همزمان، ● از ضرورت گردهمایی مقامات سعودی و مصر برای اش��تراک

مساعی در منطقه خبر دادند؛ ● بر مداخالت نظامی اسرائیل در سوریه افزوده ش��ده و س�خن از آم�اده ش�دن اس�رائیل ب��رای تص��رف بخش�ی از خ��اک س�وریه

است. ● اف��زایش مداخل�ه نظ��امی امریک��ا در س�وریه و خلیج ف��ارس و یمن ک��ه هزین��ۀZ آن را کش��ورهای نفت خ��یز ع��رب ت��أمین کنن��د،

موضوع خبر و تحلیل بخصوص مطبوعات عرب است. ● در خلیج ف��ارس، دو خ��بر گوی��ای وخیم ب��ودن وض��عیت اس��ت: رویارویی قایق سریع السیر سپاه با کشتی جنگی امریک��ایی و زد و خورد با گارد ساحلی امارات متحد ع��ربی ک��ه منج��ر ب��ه کش��ته

شدن یکی از افراد گارد ساحلی امارات شده است. ● رابطه رژیم با حکومت اردوغان نیز تیره تر شده است. شدت گ��رفتن حمله ه��ای وس��ائل ارتب��اط جمعی رژیم ب��ه اردوغ��ان و

رفراندوم در ترکیه و...، گویای افزایش تیرگی هستند. در همان حال، خ��امنه ای از نامزده��ای ریاس��ت جمه��وری می ☚

خواهد نظر از بیرون برگیرند، و روی به مردم بیاورند. پن��داری اوZنمی داند غاصب حق حاکمیت مردم خود او است، و محور کنندۀ قدرت های خارجی در سیاست داخلی و خارجی کش��ور، نخس��ت

خمینی بود و اینک او است. در همان حال، ● در ظاهر، دو گرایش موجود در رژیم یک��دیگر را ب��ه تمای��ل ب��ه امریک��ا و روس��یه متهم می کنن��د. روس گراه��ا بق��ای رژیم را در گرو تصفیۀZ رژیم از امریکا گراها می دانن��د، و »می��انه روه��ا« همZاز امریکا می خواهند از تشدید تح��ریم ه��ا ب��از ایس��تند، و کنگ��رۀ امریکا نیز، رأی دادن به تحریم ها را به بعد از انتخاب��ات ریاس��ت

جمهوری در ایران موکول می کند. در همان حال،

176

تPPرامپ می خواهPPد، در ● بPPا آنکPPه نیویPPورک تPPایمز از قبال ایران، رویPPۀR تPPوپ و تشPPر زدن را رهPPا کنPPد و می نویسد که باید تماس مستمر میان این حکومت و ایران باشد و نیسPPت، برابPPر اطالعی کPPه دریPPافت کPPرده ایم، بغداد محل تماس پنهPPانی خPPامنه ای و تPPرامپ، توسPPط واسPPPطه هPPPای این دو اسPPPت. وقPPPتی ریگPPPان رئیس جمهوری امریکا شد، برای رژیم خمیPPنی خPPط و نشPPان می کشید. حال آنکه زیرازیر، معاملPPۀR اکتPPبر سPPورپرایز را با این رژیم انجPPام داده بPPود کPPه معاملPPۀR ایPPران گیت

دنبالۀR آن بود. زمینه های معامله نیز وجود دارند: ● ت�رامپ وع�ده داده ب�ود ظ�رف ی�ک م�اه ط�رح ن��ابودی کام�ل داعش را تهیه و به اجرا بگذارد. دستور تهیه طرح را نیز داد. ام��ا در عراق و س��وریه، امریک��ا هم��ان نقش را دارد ک��ه در حک��ومت اوباما داشت. ایفای نقش نظامی بیش��تر، ب��دون روس�یه و ای��ران )در مورد سوریه( و بدون ایران )در مورد عراق(، نیازمند قشون کشی است. اقدام هایی نظ��یر موش��ک ب��اران ک��ردن ی��ک پایگ��اه

ت��نی ب��ر افغانس��تان– ک��ه۱۰ه��وایی س��وریه و ف��روریختن بمب واکنش آن حمله بس خونین طالبان به پایگ��اه نظ��امی در ش��مال

شد- راه بجایی نمی برد. اما مداخلۀZ نظ��امی بیش��تر، افغانستان هم نی��از ب��ه بودج��ه دارد، و هم راض��ی ک��ردن افک��ار عم��ومی

امریکاییان. ● در حال حاض��ر، بن��ابر ارزی��ابی کارشناس��ان نظ��امی، جن��گ در سوریه ب��ه بن بس��ت رس��یده اس��ت. گش��ودن آن، ی��ا بای��د از راه دیپلماسی با هدف پایان بخشیدن ب��ه جن��گ انج��ام بگ��یرد، و ی��ا از طریق نظامی با وارد کردن قوای نظامی هرچه بیشتر که بس��یار

پر خطر است. ام��ا راهک��ار سیاس��ی، تن دادن امریک��ا و اروپ��ا از س��ویی، و   

روسیه از سوی دیگر، به تعادل جدید قوا در منطقه را ایجاب می کن��د. هرگ��اه حک��ومت ت��رامپ ب��ه این نتیج��ه برس��د، ن��اگزیر از بازگش��ت ص��ریح ب��ه سیاس��ت اوبام��ا اس��ت. مش��کلی ک��ه او در بازگش��ت ب��ه این سیاس��ت دارد، حک��ومت ائتالفی او اس��ت ک��ه ائتالف نظامی��ان و س��رمایه داران ب��زرگ اس��ت. در حقیقت، او میان دو فشار گرفتار آمده است: مردم امریکا که منتظر تحق��ق وعدۀZ او هستند: نپرداختن به امور دنیا بخصوص از راه توسل ب��ه قوای نظامی، و پ��رداختن ب��ه مس��ائل داخلی امریک��ا. هم اکن��ون،

میزان محبوبیت او در امریکا در حداقل است.177

● تعادل جدید در منطقه، نیازمند رها کردن هدف »اب��ر ق��درت« منطقه ای شدن رژیم ه��ای ترکی��ه و ای��ران و س��عودی، و دس��ت

شستن اسرائیل از سیاست تجزیۀZ کشورهای منطقه است:

نقش مردم ایران و مردم کشورهای دیگر ❋منطقه در خارج کردن منطقه از جنگ ویرانگر:

در ح��ال حاض��ر، تن��ور "انتخاب��ات" س��رد اس��ت. ب��اوجود این،☚ تمایلی در ایران وجود دارد که می گوید: خامنه ای بیمار و مردنی است، باید رأی داد و نگذاش��ت ی��ک اص��ول گ��را رئیس جمه��وری بگ��ردد. در براب��ر، تمای��ل دیگ��ری وج��ود دارد ک��ه می گوی��د در وض��عیت کن��ونی، حف��ظ نظ��ام درگ��رو جلوگ��یری از ب��ه ریاس��ت جمه��وری رس��یدن روح��انی اس��ت. تمای��ل اولی در آن بخش از

مردم که رأی می دهند، وجود دارد و تمایل دومی در رژیم. اما ● تمای�ل نگ�ران پس از م�رگ خ�امنه ای و جانب�دار رأی دادن ب��ا هدف جلوگیری از رئیس جمهور گشتن یک اصول گرا، از ان��زوای ایران و خطر تشدید فشارها و وضعیتی ک��ه ق��رارداد وین بوج��ود آورده است و دسته بن��دی ه��ای منطقه ای و گرفت��اری ای��ران در شش جنگ، غافل است. توجه به این عامل، باید م��ردم ای��ران را بر آن دارد که در صحنه بمثابۀZ صاحب اختیار کشور، حضور یابند.

در حقیقت، ● رفراندوم ترکیه با آنکه موافقان رئیس جمهوری قدرت محور،

درصدی بدست آوردند، اما این واقعیت ک��ه مخالف��ان۵۱اکثریت از آزادی تبلیغ به مقیاس وس�یع مح��روم بودن��د و این واقعیت ک��ه ن��اظران بین المللی رفران��دوم را مخ��دوش خوان��ده ان��د، گوی��ای حضور مردم ترکیه در صحنه است. مردم ترکیه گفتند ک��ه عام��ل نیرومندی ترکیه توحید اجتماعی و سیاسی و اقتصادی و فرهنگی آنها، و نه قدرقدرتی رئیس جمهوری است. از منظر منطقه ای و جهانی که به رفراندوم ترکیه بنگریم، اردوغان بع��د از رفران��دوم،

ضعیف تر از اردوغان پیش از رفراندوم است. ● هرگاه اصول گرایان در وضعیتی باشند که بتوانند »انتخاب��ات« را مهندسی کنند، از اینک��ار خ��ودداری نخواهن��د ک��رد. اال اینک��ه در حال حاضر، خامنه ای هم آمریت از دست داده، و هم بی اعتبار، و هم همچن��ان ح��ریص پرک��ردن ه��ر خالئی اس��ت. چنانک��ه خالءZهاش��می رفس��نجانی را ب��ا تص��رف دانش��گاه آزاد پرک��رد. ض��ربۀ

- احم��دی ن��ژاد کم��ر ش��کن ب��وده اس��ت. در ایندوران خ��امنه ای

178

وضعیت، این خامنه ای است که بیشترین نیاز را به حضور، مردم در پای صندوق های رأی دارد تا بگوید رژیم والیت مطلق��ه فقی��ه،

مردم کشور را در مهار خود دارد. از میان برداشتن بدیل، کاری است ک��ه ه��ر ح��اکم جب��اری می ☚

کند. غفلت جامعۀZ مدنی از این واقعیت که بدیل جانبدار حقوق و نقش این جامعه بمثابۀZ رکن مردم ساالری، به مردم تعلق دارد و بدون این بدیل، ناتوان می ماند و ن��اتوان می ش��ود؛ و ن��یز غفلت گرایش ه��ای ب��دیل از این واقعیت ک��ه ب��ه یک��دیگر تعل��ق دارن��د و جملگی به مردم و باید در توانمن�دی یک��دیگر بکوش�ند؛ و ب��االخره غفلت بدیل از ایستادن بر حق؛ کار جب��ار و دس��تیاران او را در از میان برداشتن بدیل آسان می کند. در همه جا، روش کار جباران

چنین بوده است: ● ایجادی شبه بدیل در درون خود. کار این شبه بدیل، پوش��اندن بدیل واقعی از چشم جمهور مردم، و نیز شرکت در تخریب بدیل

اصیل است. این تخریب به دو روش انجام می گیرد: ● ترور شخصیت و اگر دس��ت داد، کش��تن آنه��ا ک��ه ب��ر ح��ق می

ایستند. و ● ب��ه خ��ود خوان��دن آنه��ا ک��ه ب��ه ق��درت می اندیش��ند، و از راه سرسپردگی به ق��درت ه��ای خ��ارجی، خ��ود، خویش��تن را تخ��ریب نمی کنند. به آنها که از تغییر رژیم جب��ار م��أیوس و منص��رف می ش�وند، رژیم والیت مطلق�ه فقی��ه ت�ا آس�تانۀZ دروازه، اج��ازه جل�و آمدن می دهد. کاری که بر عهدۀZ آنها قرار می گیرد تشدید ترس در مردم با حربۀZ ثنویت یا این رژیم، ی��ا س�وریه؛ و تض��عیف ب��دیل اصیل است. چنانکه در ه��ر »انتخاب��ات«، نقش بی اث��ر باوران��دن تح��ریم، و پ��ر اث��ر باوران��دن ش��رکت در دادن رأی را این گ��روه

برعهده دارند. اما جامعۀZ مدنی بدون یافتن فرهنگ اس��تقالل و آزادی از راه   

عمل به حقوق، نقشی جز نقش م��رده در دس��ت غس��ال را پی��دا نمی کن��د. و وض��عیت کش��ور و وض��عیت آن در منطق��ه و جه��ان ایجاب می کند که مردم ایران به خود و جهانیان بگویند کش��ور از آن آنها اس��ت. به��وش باش��ند ک��ه فعل پ��ذیری تنه��ا اج��ازۀZ تع��یین سرنوشت توسط رژیم جب��ار نیس��ت، بلک��ه مخت��ار ک��ردن ق��درت

 های خارجی در تعیین سرنوشت خویش نیز هست.

179

180

وضعیت سنجی یک صد و چهل و هفتم: وضعیت کارگران ایران در آستانه

»انتخابات« ریاست جمهوری:

2017 مه 4 برابر 1396 ارديبهشت 14 

اقتصاد ایران، در حک��ومت احم��دی ن��ژاد گرفت��ار رک��ود ش��د و ماند. گناه را به پ��ای تح��ریم ه��ا نوش��تند. احم��دی ن��ژاد می گوی��د برنامه برای بی اثر کردن تحریم ها تهیه کردیم، اما نگذاشتند آنرا اجرا کنیم. م اهم گفتیم جلوگیری از اجرای برنامه، خیانت است!

احمدی نژاد، کشور افزون ب��ربا این حال، در حکومت خامنه ای/ میلیارد دالر درآمد ارزی پی��دا ک��رد. این ارز می توانس��ت در۷۰۰

Zاقتصاد تولید محور س��رمایه گ��ذاری ش��ود، ک��ه نش��د. ام��ا بمثاب��ۀ قدرت خریدی عظیم، آن حکومت را ناگزیر کرد دروازه ه��ا را ب��ه روی واردات باز کند. واردات، جانشین تولی��د ش��د و چ��ون زم��ان اجرای تحریم ها رسید، نه وارد کردن کاالها بم��یزانی ک��ه ق��درت خرید را جذب کن��د، ممکن ش��د، و ن��ه تولی��د داخلی ب��ود ت��ا آن را

جذب کند. این شد که کشور گرفتار رکود توأم با تورم شد. حکومت روحانی مدعی اس��ت ت��ورم را مه��ار ک��رده اس��ت.     

معلوم ک��رد ک��ه در آنچ��ه ب��هوضعیت سنجی یکصد و بیستم کاالها و خدمات مورد مصرف مردم مربوط می شود، نرخ ت��ورم همچنان باال اس��ت. دو عام��ل س�بب ک��اهش متوس��ط ن��رخ ت��ورم

شدند: کاهش ترس از جنگ و تشدید تحریم ها، و تشدید فقر:

تشدید فقری که جامعه ایرانی بدان گرفتار ❋است:

، رئیس��ی گفته اس��ت:۱۳۹۶ اردیبهش��ت ۸در مناظره جمعه       واحد اف��زایش۷ صدم رسیده و ۴۳ صدم به ۳۶»ضریب جینی از

یافته است. این فاصله نشان بدی است«.

181

. نخس��ت ب��دانیم ک��ه غ��یر از اینک��ه اعتم��ادی ب��ه محاس��به ه��ای۱ دستگاه ه��ای رژیم نیس��ت، این ض��ریب ب��ه هیچ رو، ش��دت فق��یر شدن مردم کشور را نشان نمی ده��د، ام��ا وق��تی س��طح زن��دگی این مردم را با سطح زندگی انسان با نیازهای اساسی او، غ��ذا و مسکن و پوشاک و سالمت و آموزش و پرورش، مقایس��ه ک��نیم، آنوقت شدت فقر را آنس��ان ک��ه هس��ت، ان��در می ی��ابیم. درخ��ور

ص��دم۵٠، همین ض��ریب، ب��ه ۱۳۵۴ی��ادآوری اس��ت ک��ه در س��ال رسید. در به��ار انقالب، ب��ه یمن برابرت��ر ش��دن توزی��ع درآم��دها و فزونی متوسط درآمد خانوارها بر متوس�ط هزین��ۀZ آنه�ا، در س�ال

صدم کاهش یافت. با این تف��اوت ک��ه۳۹، ضریب جینی، به ۱۳۵۹ کاهش توزیع نابرابر درآمدها با فروش هرچه بیش��تر نفت هم��راه نشد، بلکه با کاهش میزان صدور نفت و سه براب��ر ش��دن قیمت

آن همراه شد و نیز با بیابان شدن کشور همراه نشد. . اف��زایش ض��ریب جی��نی وق��تی ص��حیح محاس��به ش��ود، گوی��ای۲

نابرابری توزیع درآمدها است، اما شدت فقر را نشان نمی ده��د. شدت فق��ر بن��ابر ق��ول نامزده��ای ریاس��ت جمه��وری و ن��یز بن��ابر واقعیت های آماری که هنوز بی��انگر واقعیت ه��ای واقعی نیس��تند،

بدین شرح است: درص��د م��ردم کش��ور۹۶ درصد صاحب همه چیز و ۴● قالیباف:

درص��د جمعیت ای��ران زی��ر خ��ط فق��ر هس��تند.۲۵فقیر هستند. و میلیون از جمعیت ایران زیر خ��ط فق��ر هس��تند.۲۰بنابر قول او،

او م��یزان فق��یران را کم��تر از واقعیت اظه��ار می کن��د. درص��دکسانی که زیر خط فقر هستند، بسیار بیشتر است:

برابPPر٧● پژوهشکده مرکز آمار در تازه ترین گزارش خود، از برابر شدن آن در دهه٨شدن فقر غذایی در شهرها و

، بPPدترین سPPال۹۲خPPبر داده اسPPت. سPPال ۱۳۹۲ تا ۱۳۸۲ . فقیران، فق��یرتر ش��ده وبرای خانوارهای فقیر بوده است

شماری از قشرهای میانه، به فقیران پیوسته اند. در نتیجه، خ��ط ۷۱۴، ب��ه ۱۳۸۳ ه��زار توم��ان در س��ال ۹۱فقر ماهان��ۀZ س��رانه، از

۵ رسیده است. در آن سال، هر خ�انوادۀZ ۹۲هزار تومان در سال نفرۀZ ایرانی که نمی خواست به جمعیت بی چیزان بپیوندند، بای��د

هزار توم��ان درآم��د می داش��ت. از س��ال۵۷۲ میلیون و ۳ماهانه بدین سو، بر شمار فقیران افزوده شده است:۱۳۹۲ ، حسین زاغفر، طراح نقشۀZ فقر ایران، در گفتگ��و ب��ا۱۳۹۴● در

درصد جمعیت ایران زیر خط۴۰روزنامه شرق گفته است:

182

و متأس��فانه روز ب��ه روز آم��ار فق��یران در کش��ورفقر هسPPتندافزایش پیدا می کند.

میلیون نفری ایران در پایان٧٧با احتساب جمعیت       ، می توان به این جمع بندی رسPPید کPPه بیش از٩٣سال

میلیون نفر از مردم ایران امروز به زیPPر خPPط فقPPر٣٠ رفته اند و دولت برنامه مشخصی برای توقف و کاهش این تعداد فقیر در کشور ندارد. اگرچه سید ابوالحسPPن فیروزآبادی، قائم مقام وزیر رفاه، اعالم کرده که هیچ

نقشه ای از فقر در کشور وجود ندارد. حسین راغفر می گوید: اتفاقا نقشه فقر وجود دارد، اما هیچ     

برنامۀZ خاصی از سوی دولت ب��رای ریش��ه کن ک�ردن فق�ر وج��ود آمPPار فقPPیران در۸۴تا قبPPل از سPPال ن��دارد. ب��ه گفت��ه او،

بPPه این طPPرف،۸۴ درصد بود، اما از سال ٣٠ایران زیر این آمار رو به افزایش رفته است تا جایی که هم اینک

۴۰باید گفت تعداد فقیران در جمعیت ایران به بیش از درصد رسPPیده اسPPت و درصPPورتی کPPه دولت برنPPامه ای برای این مسئله نداشته باشPد، این آمPPار بیشPتر از این

خواهد شد.Zدر عم��ل تع��داد فق�یران اف��زایش ی��افته اس�ت. بن��ابر مطالع�ۀ ●

درصد۸۰ تا ۷۰آماری، کسانی که زیر خط فقر نسبی قراردارند، درصد مردم زی��ر۸۲جمعیت کشور هستند. قول رئیسی بر اینکه خط فقر هستند، مستند به این تحقیق است:

خط فقر نسبی روی دهك پنجم و ششم۶۰در دهه       درصPPد جامعPه بPPاالی خPPط فقPPر۵۰قرار داشPت. یعPنی

درصد جامعه پایین خط فقPPر نسPPبی.۵۰نسبی بودند و این خPPط فقPPر نسPPبی بین دهPPك ششPPم و۷۰در دهPPه

درصد جامعه زیر۶۰هفتم قرار گرفت به این معنی كه ، خط فقر بین دهك هفتم و٨٠خط فقر بودند. در دهه

بطور میانگین بین٨٠هشتم قرار گرفت. یعنی در دهه درصد افراد جامعه زیر خط فقر قرار داشتند.۸۰ تا ۷۰

یعنی طبقه متوسط دائم در حPPال ریPزش بPPه زیPPر خPPطفقر است.

● در آنچه به کارگران ایران مربوط می شPPود، حPPداقل مزد که بیشتر کارگران آنرا دریافت می کنند، نصف تPPا یک سوم میزان درآمدی است که دارنPPدۀR کم تPPر از آن،

زیر خط فقر قرار دارد:183

مرکز پژوهش های مجلس، خ��ط فق��ر را درآم��د ماه��انه ای      هزار تومان اعالم کرده است. کارگران و۸۰۰برابر یک میلیون و

ه�زار توم��ان۹۰۰اقش��ار ض�عیف جامع�ه ب��ر اس�اس ق�انون زی�ر حقوق ماهانه دریافت می کنند. یع��نی نص��ف درآم��د الزم. ام��ا در

ه��زار توم��ان۷۰۰ میلی��ون و ۲س��ال ج��اری، خ��ط فق��ر ماهان��ه، هزار۹۰۰برآورده شده است. یعنی کارگران و اقشار فقیرتر که

تومان و کم تر درآمد دارند، یک سوم درآم��دی را دارن��د ک��ه خ��طفقر خوانده می شود.

واحدهای تولیدی یا تعطیل می شوند، و یا با ❋نصف و کم تر از نصف ظرفیت، کار می کنند: ه��زار۷● وزیر ص��نعت، مع�دن و تج��ارت می گوی��د: در مجم��وع

واحد متوقف در شهرک های صنعتی کشور وج��ود دارن��د ک��ه می ه��زار میلی��ارد توم��ان تس��هیالت ب��انکی و یاران��ه ب��رای۱۶توان با

کمک به نرخ تسهیالت آنها را فعال کرد. ● فرشاد مقیمی، معاون سازمان ص��نایع کوچ��ک و ش�هرک ه��ای صنعتی می گوید: وضعیت واحدهای صنعتی و تولیدی به هیچ وجه

، سرشار از خبرهای بد تولیدی۹۴مساعد نیست و آمارهای سال برای کارگران و واحدهای تولید است چرا که بر اس��اس آم��ار در

درص��د۲۹.۵ واح��د، مع��ادل ۱۸۳ ه��زار و ۱۰س��الی ک��ه گذش��ت، درصد کار کرده ان��د و۵۰کارخانجات صنعتی، با ظرفیت کمتر از

درص��د۲۹ واحد صنعتی نیز وجود داشته که معادل ۹۲۷ هزار و ۹ درصد ظرفیت خ��ود۷۰ تا ۵۰کل واحدها را تشکیل می دهند و با

هم ب��ا۹۵مشغول به ک��ار هس��تند و ب��ه نظ��ر می رس��د در س��ال ادامه همین وضعیت رکود و عدم تزریق کمک های دولتی ب��ه این واحدها، وضعیت ب��دتر هم بش��ود. طب��ق گفت��ۀZ آق��ای یار احم��دیان

۱۰۰۰رئیس »مجم��ع ع��الی نماین��دگان ک��ارگران ای��ران«، تع��داد کارگاه به دلیل سیاست های غلط دولت یازدهم در سال گذشته،

تعطیل شده اند. »طبق آمPPار● عباس پاپی زاده »نماینده« مجلس، می گوی��د:

درصد از واحدهای تولیدی کشور به صPPورت۶۰موجود، تعطیل و نیمه تعطیل درآمده اند«.

۹۴ و ۹۳● آخرین گزارش مرکز آمار می گوید: طی س��ال ه��ای ش��مار۹۴ هزار صنعت کار بیکار ش��ده ان��د. در س��ال ۱۶۶حداقل

۵ هزار نفر بوده اند که ۱۴۷ میلیون و ۷شاغالن در بخش صنعت

184

درصد کل شاغالن کشور را شامل می شود. ام��ا ش��اغالن در۳۲ ه��زار۳۱۳ میلی��ون و ۷ بیش از ۹۲بخش صنعت کش��ور در س��ال

ه��زار۱۶۶، بخش ص��نعت ۱۳۹۴نفر بوده اند. بدین سان، تا سال کارگر از دس��ت داده اس��ت. ب��ا توج��ه ب��ه ادام��ه رک��ود، در س��ال

، نیز باز از شمار کارگران بخش صنعت کاسته شده است.۱۳۹۵ ● کم��ال ال��دین پ��یر م��وذن، عض��و کمیس��یون ص��نایع مجلس می

درصد دیگر نیز۵۰ درصد کارخانه ها تعطیل شده اند. و ۵۰گوید: بر اساس ادعای دولت نیمه فعال یا زیان ده می باشند. ه��زار۱۴● معاون وزیر صنعت در مص��احبه ب��ا ایس��نا می گوی��د:

کارخانه در ایران تعطیل شده است. ● هم زمان، معاون وزیر صنعت ایران به خبر آنالین می گوید: »

درصد کار می کنن�د.۵۰ هزار واحد صنعتی با ظرفیت کمتر از ۲۲ درصد ب��ه کارش��ان۷۰ تا ۵۰ هزار واحد صنعتی هم با ظرفیت ۲۴

ادامه می دهند.« ، وع��ده۱۳۹۲● طرفه اینکه روحانی، پیش از »انتخاب��ات« س��ال

»همین کارخPPانه هPPای موجPPود در کشPPور اگPPرداده ب��ود: درصد توان، کار کنند، بخش۶۰ درصد توان، با ۲۰بجای

عظیمی از مشPPکالت اشPPتغال زایی در کشPPور برطPPرف می شود«. و » در ماه های ابتPPدای آغPPاز بPPه کPPار دولت »تPPدبیر و امیPPد« موانPPع از سPPر راه تولیPPد برداشPPته می

شود«. و اینک آمار می گویند، در حکومت او، بخش صنعت     

هزار کارگر نیز از دست داده است.۱۶۶ ● پدرام سلطانی ن��ایب رئیس ات��اق بازرگ��انی ای��ران، در اس��فند

ه��زار واح�د ص��نعتی۳۱ گفته است: »در حال حاضر از بین ۱۳۹۵ درصد تعطیل شده اند یا ب��ا۵۲داخل شهرک های صنعتی کشور،

درص��د مش��غول فع��الیت ان��د. این آم��ار۵۰ظ��رفیت پ��ایین ت��ر از هزار واحد صنعتی در کشور تعطی��ل و نیم��ه۱۴نشان می دهد که

تعطیل هستند و احیای آنها نیاز ب��ه اختص��اص تس��هیالت از س��وی دولت دارد؛ زیرا بزرگترین مشکل واح��دهای ص��نعتی هم اکن��ون،

کمبود شدید نقدینگی است. « بدین قرار، کارگاه های صنعتی که به قول روحانی با ظرفیت     

درص��د۶۰ درصد ک��ار می کردن��د، ن��ه تنه��ا نتوانس��تند آن��را ب��ه ۲۰ برس��انند و »بخش عظیمی از مش��کالت اش��تغال زایی کش��ور را برطرف کنند«، بلکه روند تعطیل شدن کارخانه ها ادامه ی��افت و

185

درصد کار می کنند. اما۴۰ تا ۲۰کارخانه های بیشتری با ظرفیت چرا چنین است؟

با وجود سه برابر شدن حجم نقدینه و رکود ❋ تولید داخلی، چگونه ممکن است تورم کاهش

یافته باشد و رابطۀR بی کاری با حجم عظیم نقدینهچیست؟:

● پدرام سلطانی علت تعطیل شدن و زیر ظرفیت تولی��د ک��ردن کارگ����اه ه����ای ص����نعتی را نب����ود نق����دینگی می دان����د و می

درص��د مش��کل توق��ف۷۰گوی��د:»تحقیق��ات م��ا نش��ان می ده��د فعالیت کارخانه ه��ا ب��ه ت��أمین نق��دینگی مرب��وط اس��ت. همچ��نین بخشی از این صنایع نیز به دلیل مشکل بازار فروش و اختالف با

شرکاء، تعطیل شده اند. ٣● در همان حال، حجم نقدینگی در حکومت روحانی نزدیک ب��ه

ه��زار۱۳۰۰ ه��زار میلی��ارد توم��ان ب��ه ۴۸۰براب��ر ش��ده اس��ت: از میلیارد تومان رسیده است. این حجم عظیم نقدینه به تولی��د راه نمی برد. نتیجه بخش صنعت و نیز کشاورزی، بر دریای پ��ول، ب��ر

اثر تشنگی پول، می میرند! این نقدینه جذب فعالیت هایی می شود که رانتی بزرگ عاید     

می کنند و آن بخش که جذب اینگون��ه فع��الیت ه��ا و قاچ��اق نمی ش��ود، ارز می ش��ود و از کش��ور خ��ارج می گ��ردد. چ��را ج��ذب فعالیت های تولی��دی نمی ش��ود؟ زی��را اقتص��اد مص��رف مح��ور و رانت محور است و فعالیت های تولیدی، مزاحم های بزرگ دارند )مافیاه��ای نظ��امی– م��الی( و ام��نیت ه��ای قض��ائی و سیاس��ی

)داخلی و خارجی( و اقتصادی را ندارند. ● سه برابر شدن حجم نقدینه و رکود تولی��د ب��ه ض��رورت س��بب تب تورم، تبی شدید و بسا مرگ آور می ش��ود. از این رو، ج��ذب فعالیت دراز مدت )صنعت و کشاورزی( نمی شود. زیرا درکوت��اه مدت تورم را مرگ آور می کند. حکومت ناگزیر است بخش��ی از این قدرت خرید عظیم را با واردات بیشتر )م�زاحم ب��زرگ و اول تولید داخلی( جذب کن��د، و بخش دیگ��ری را از راه انتش��ار اوراققرضه خنثی کند و بگذارد بخش دیگری هم از کشور خارج شود.

اما چرا در صنایع موجود که تشنۀZ نقدینگی هستند، بکار نمی       افتد؟ نخست به این دلیل ک��ه بخش بس��یار ب��زرگ این نقدین��ه را دولت از راه هزینه هایش توزیع می کند که یکسر برای خرید کاال

186

و خ��دمات وارد ب��ازار می ش��ود. س��پس ب��ه این دلی��ل ک��ه اقلیت حاکم بخش بسیار بزرگی از اعتبارات ب��انکی را در انحص��ار خ��ود دارند و بخشی از هزینه های دولتی نیز توسط آنها بعمل می آید. و سرانجام به این دلیل که دولت آن بخش از یارانه را که باید به صنایع اختصاص می یافت، نمی پردازد. زیرا توانا به پ��رداخت آن

نیست. نتیجه این است که بخش صنعت و کشاورزی، سرمایه جذب     

ساله ایران، یا کار ندارن��د۶۰ تا ۱۸ درصد جمعیت ۶۰نمی کنند و و یا به کارهای کاذب مشغولند. در این میان، ابراهیم رئیسی می

گوید: حقوق شهروندی به چه کار آدم بیکار می آید؟!

حقوق شهروندی به چه کار آدم بی کار می ❋آیند؟:

● ابراهیم رئیسی، »نامزد« ریاست جمهوری ک��ه این��ک از س��وی »روحانیت مبارز تهران« و »مدرسین قم«، یعنی بخش عمده ایZاز »روحانی��انی« ک��ه در ط��ول زم��ان، از فق��ه ن��یز بری��ده و بن��دۀ قدرت شده ان��د، ن��یز »ن��امزد اص��لح« عن��وان گ��رفته اس��ت، می

حقوق شهروندی به چه کPار آدم بی کPار می آیPد.گوید: هرگاه او درس حقوق، و نه آدم کشPی را خوانPPده بPPود، دسPPت کم، اگPPر بعنPPوان انسPPان حقPPوق خPPویش را می شناخت، می دانست حق کار از حقوق انسان و حقPPوق شهروندی هر کس است. می دانست مالکیت انسان بر کار خویش ایجاب می کند که همۀR شهروندان از امکان ها و ابزار کار برخوردار باشPPند. و بPPاز می دانسPPت بPPه نسبتی که مردم یک کشور از امکان ها و ابزار محPPروم هستند، از حقوق خویش نیز محروم هستند. از این رو، بی کارها و نیز با کارهایی که بخش عمده ای از حاصل کارشان از آنهPPا دزدیPPده می شPPود، بیشPPتر از همPPه می باید نگران غفلت از حقوق خPPویش و عمPPل نکPPردن بPPه این حقوق باشند. اگر آنها از حقوق خود غافل نبودند، چگونPPه ممکن بPPود این شPPش تن نامزدهPPای ریاسPPت

جمهوری بگردند؟ و برای اینکه ببینیم محروم ترین ها از حقوق خود، از جمل��ه ح��ق کار، کیانند، این قسمت از پیام بنی صدر، بمناسبت اول م��اه م��ه

را می آوریم:۲۰۱۷

187

»آق��ای جه��انگیری رقم درخ��ور ت��وجهی را ب��ر زب��ان آورد:      میلی��ون۲۲شاغالن کشور در آغاز به کار حک��ومت احم��دی ن��ژاد،

میلیون نفر ماندند. فرض ک��نیم از۲۲ سال همان ۸بودند. پس از میلیون نفر کسی بازنشسته نش��ده و چش��م از جه��ان ن��یز۲۲آن

۲۴نپوشیده باشد. اینک، در پایان چه��ار س��ال حک��ومت روح��انی، میلی��ون نف��ر(.۲۳میلیون نفر مش��غول بک��ار هس��تند )بن��ابر آم��ار

فرض کنیم شمار بزرگی از آنها نیز به شغل های ک��اذب مش��غول س��ال کش��ور،۶۰ ت��ا ۱۸نیستند. جمعیت در سن کار، یعنی سنین

۷۹.۶، ۱۳۹۵ میلی��ون نف��ر اس��ت ) جمعیت ای��ران در س��ال ۵۳.۶ میلی��ون نف��ر ش��اغل را از این رقم کم۲۴میلی��ون نف��ر(. هرگ��اه

میلیون نفر بیکارند و قربانی اول بیکاری، زنان کشور۲۹.۶کنیم، هستند«.

و تازه معلوم شد که، در چهار سال حکومت روحانی، خالص      میلی��ون نف�ر،۲»نیروی کار« افزوده شده بر شمار ش�اغالن، ن��ه

و اندی هزار نفر هستند. به سخن دیگ�ر ش�مار بی ش�غل ۳۰۰که باوجود بیابPPان شPPدن ایPPران، و میلی��ون نف��ر اس��ت. ۳۱ه��ا

بPPاوجود تهدیPPدهای خPPارجی کPPه رژیم بPPر می انگPPیزد )ولیعهد دولت سعودی وعده می دهد جنگ را بPPه درون ایران بکشاند(، و باوجود ناتوانی دولت از تأمین هزینه هPای جPاری خPPود، در آینPده بPPر شPمار بیکPاران بPاز هم افزوده خواهPPد شPPد. دولت بمثابPPۀR قPPدرت فاقPPد عقلی توانا به انتقاد از خویش و رها کردن کشور از شر خود اسPPت. از بPPد اقبPPالی، آنهPPا هم کPPه بایPPد جامعPPه را از وضPPعیت واقعی اش بیاگاهنPPد، اینPPک کPPه مPPردم کشPPور دارند بر خطر ماندن در مPPدار بسPPتۀR بPPد و بPPدتر وجPPدان پیدا می کنند، روحانی را نه بد در برابر بدتر، که خPPوب در برابر بد می خوانند! و یPPا روحPPانی را از سPPر مPPردم امروز ایPران زیPPاد هم می انگارنPد! غافPل از اینکPه بPPر فPPرض مPPردم ایPPران از حقPPوق خPPویش یکسPPره غافPPل باشند، چاره نه طوالنی کردن این وضعیت که افPPزودن بر کوشش برای ایجاد وجدان همگانی آنPPان بPPر حقPPوق

 خویش است.

188

189

وضعیت سنجی یکصد و چهل و هشتم: 6انحطاط اخالقی بکنار، بنابر قول

»نامزد« تحمیلی »شورای نگهبان«، تنها آموزش و پرورش و فرهنگ و هنر و

مشکل و مسئله91سیاست خارجی با مسئله13روبرو است. در این مناظره، اقتصادی نیز بر شمرده شدند:

2017 مه 10 برابر 1396 ارديبهشت 20

»مناظره« دوم »نامزدهای ریاست جمهوری، در تاریخ جمعه     ، انج��ام گ��رفت. در مح��دوده ای ک��ه ص��دا و1396 اردیبهشت 15

سیمای تحت امر خامنه ای تع��یین ک��رده ب��ود. از آنج��ا ک��ه خالء را زور پ��ر می کن��د، خالء برنام��ه را حمله ه��ای زب��انی »نامزده��ا« ب��ه یکدیگر پر کرد. این که وخامت وضعیت کشور ب��ه چ��ه ح��د اس��ت را، مردم ایران از زبان نامزدها شنیدند. شنیدند که تنها در قلمرو آموزش و پرورش و سیاست خارجی – یک چند از نابسامانی ها و مسئله ها اقتصادی هستند که به ضرورت برزبانها آمدن��د – کش��ور

مس��ئله وخ��امت ب��ار روب��رو اس��ت. این مس��ئله ها وض��عیت99با کشور را هن��وز، هم��ان س��ان ک��ه هس��ت توض��یح نمی دهن��د. زی��را نامزدها نمی توانست واقعیت ها را همان سان که هستند، بر زب��ان آورند. برخی از مس��ائل را ب��ه اش��اره، می گفتن��د. این��ک وض��عیت آموزش و پرورش و روابط ایران با دنیای خارج و اقتصاد از زبان

»نامزدها«ها: 

6وضعیت آموزش و پرورش ایران از زبان ❋»نامزد ریاست جمهوری«:

 

190

قالیباف از برنامه خود هیچ نگفت در عوض ❋ گفت:

. وزیر آموزش و پرورش کش��ور در ش��مال ویال دارد و در خان��ه1 او، اشیاء قاچاق پیدا شده است. درجا معلوم شد راست نگفت��ه و دختر وزی��ر، پوش�اک کودک��ان وارد می کرده اس�ت. گرچ��ه دروغ و بهتان زدن روش کار مقامات دستگاه والیت مطلقه فقیه اس��ت، و در ادامه قالیباف اعتراض کرد چرا وزی��ر آنهم وزی��ر آم��وزش و پرورش به ک��ار تج��اری بایس�تی ب��پردازد؟ام��ا وج�ود فس��اد اداری امری غیر قابل انکار است و به اس��تناد این فس��اد اس��ت، ک��ه او می تواند »وزیر« را به قاچاق کاال متهم کند.(بنا به گفته محس��نی اژه ای شرکتی به نام "آمیتیس طراوت کودکی" متعلق ب��ه وزی��ر مح��ترم آم��وزش و پ��رورش آق��ای فخرال��دین احم��دی آش��تیانی و

ب��ه ثبت رس��یده واز ت��اریخ ثبت93خ��انواده وی اس��ت. در س��ال تا به امروز، رئیس هیات مدیره وزیر آموزش و93شده در سال

پ��رورش اس��ت و م��دیرعامل دخ��تر وی اس��ت. این ش��رکت ی��ک نماین��دگی از ی��ک ش��رکت ایتالی��ایی دارد و ح��وزه فع��الیتش هم واردات و ص��ادرات منس��وجات اس��ت. ش��رکت ب��ا ی��ک ک��ارت

دارن��دگان4بازرگانی دیگر کاال را وارد کرده است وطبق تبصره این کارت حق ندارند این کارت را به دیگری بدهند (

● میرس��لیم در مق��ام انتق��اد او گفت: پس برنام��ه ش��ما ب��رای مشکل که آموزش و پ��رورش3آموزش و پرورش کجا است؟ و با آنها روبرو است را بر شمرد:

. کیفیت آموزش و پرورش بستگی ب��ه معلم��ان دارد و معلم��ان2 در وضعیت بدی بسر می برند. برای تأمین زندگی خود باید روزی

دو تا سه شیفت کارکنند.. آموزش با پرورش همراه نیست. 3 . ب��ه تولی��د علم و فن اهمیت نمی دهیم. بج��ای آنک��ه هواپیم��ا4

بسازیم، جشن می گیریم که هواپیما وارد می کنیم. ● روحانی در انتقاد قالیباف سه مشکل را ب��ر ش��مرد ک��ه بس��ی

مهم هستند: . در آموزش و پرورش ب��ه زی��ر بن��ا بای��د توج��ه ک��رد و آن اخالق5

است. . بای��د آزادی باش��د. وق��تی در ش��یراز، دانش��جویان از آق��ای6

مطهری، دعوت می کنند و آن صحنه کت��ک ک�اری ایج��اد می ش�ود،محیط دانشگاه چگونه می تواند محیط بحث علمی باشد؟

191

. وجود سانسور و فق��دان م��نزلت ه��نر و هنرمن��د . ومث��ال آورد7سانسور ربنا را که آقای شجریان خوانده است.● هاشمی طبا دو مشکل را خاطر نشان کرد:

. آموزش و پرورش ایران عقب مانده است.8 . تعلیم با تربیت همراه نیست. استادان باید به علم بپردازند اما9

نقص قانون س��بب شده اس��ت ک��ه اعض��ای علمی دانش��گاه ها ب��هکارهای دیگر مشغول شوند و فرصت کار علمی را پیدا نکنند.

● جهانگیری یک مشکل را خاطر نشان کرد:. محیط دانشگاه محیط امید و نشاط نیست.10

● رئیسی سه مشکل را بر شمرد: . رشد علمی بشدت کم شده است و برنامه گذاری برای جذب11

استعدادها وجود ندارد. . صندوق فرهنگیان به یغما رفته است. فرهنگیان امنیت م��الی12

ندارند. . شغل برای این که دانش��جویان وق��تی تحص��یل دانش��گاهی را13

تمام کردند مشغول کار شوند، وجود ندارد. یک میلی��ون دانش��گاهدیده بیکار وجود دارد.

● قالیب��اف در مق��ام پاس��خ ب��ه نق��دها، دو مش��کل را برش��مرد وهم چنان نگفت برنامه او چیست:

. تجه��یزات علمی موج��ود ن��اچیز اس��ت. بناه��ا فرس��وده اند.14بازنشستگی معلمان نابسامان است.

. دانش آموزان و لباس و کفش ندارند و گرفتار فقرند.15 

میرسلیم باید به پرسش در باره تعامل با احزاب ❋ سیاسی و انتقاد پذیری پاسخ می داد و او این

مشکل ها را مطرح کرد: 

. دولت ی��ازدهم )حک��ومت روح��انی( انتق��اد پ��ذیر نیس��ت و16 م��واردی از ت��وهین و تحق��یر انتقادکنن��دگان را توس��ط روح��انی

برشمرد.. در کشور امکان انتقاد وجود ندارد و باید آن را ایجاد کرد.17

● روحانی در مقام انتقاد میرسلیم مش��کل های پرمخ��اطره ای راخاطر نشان کرد:

. افکار مختلف برسمیت شناخته نمی شوند و باید وجود افکار18مختلف را پذیرفت.

192

. احزاب در موقعیت برابر نیستند و از حقوق برابر برخ��وردار19نیستند.

. اقوام و اقلیت ها از حقوق برابر برخوردار نیستند.20. مردم از حقوق شهروندی برخوردار نیستند.21

● هاشمی طبا دو مشکل را یادآور شده است: . نش��ریات و س��ایت ها تخ��ریب را جانش��ین انتق��اد کرده ان��د و22

بیشتر از همه حکومت روحانی را تخریب می کنند. . هزینه های جاری بقدری زیاد است که امکان تخصیص بودجه23

الزم به آموزش و پرورش وجود ندارد. ● جهانگیری دو مشکل را خ��اطر نش��ان ک��رد ک��ه یکی از آنه��ا را هاشمی طبا ی��ادآور ش��ده ب��ود)اه��انت و تخ��ریب جانش��ین انتق��اد

شده است(:. فقدان آزادی مطبوعات و آزادی فضای مجازی.24

● رئیس مشکلی مهم را برزبان آورد: . امنیت انتقاد وج��ود ن��دارد. انتق��اد کنن��ده م��ورد اه��انت ق��رار25

می گیرد.● قالیباف دو مشکل را برشمرد:

. دانشگاه هایسیاسی نیستند. 26 . مردم ایران فاقد اختیارند و باید اختیارات را به مردم منتقل27

کنیم.● میرسلیم: کاستی های مهمی را بازگفت:

. روزنام��ه نگ��اران ام��نیت ندارن��د. وزی��ر دوربین را از دس��ت28خبرنگار می گیرد و به او پرخاش می کند.

. اصل هشتم قانون اساسی اجرا نمی ش��ود. بن��ابر این اص��ل،29امر به معروف و نهی از منکر وظیفه ای همگانی است.

. آزادی دسترس��ی ب��ه اطالع��ات وج��ود ن��دارد. وزی��ران خ��ود30 کاسب کارند و از اطالعاتی که در دسترس آنها است بسود جیب

خود استفاده می کند. . فقدان امنیت اطالعات: مبتکران و مخترع��ان از بیم دزدی��ده31

شدن کارشان آنها را ثبت نمی کنند. 

در حوزه سیاست خارجی، راه کار برای رفع❋تحریم ها موضوع پرسش از رئیسی شد:

193

● رئیسی و نیز دیگران وجود ق��رارداد وین )برج��ام( را )ب��ا هم��ه اش���کاالتی ک���ه در این ق���رارداد وج���ود دارد( پذیرفتن���د. او این

مشکل ها را برزبان آورد:+5. ض��عف حک��ومت روح��انی در گفتگ��و ب��ا کش��ورهای 32 1

)روحانی گفت خزانه خالی است و پیام بدی ب��ود(. ب��دیهی اس��ت که دروغ بزرگ می گفت. زیرا ضعف را خامنه ای/احم��دی ن��ژاد ب��ا

تخریب اقتصاد ایران بوجود آوردند. . ترساندن از هجوم دشمن )اگر این ک��ار را بک��نیم ب��ه کش��ور33

حمله میکنند(. . برجام یک طرفه اجرا ش�ده و م�ا را در موض�ع ض�عف ق�رار34

داده است. . تحریم ها اگر برداشته شده است چرا اثری در س��فره م��ردم35

نداشته است؟رئیسی راه کار و برنامه ای اظهار نکرد.   

● قالیباف این مشکل را به یادآورده است: . اثر برج�ام ب��ر اقتص�اد مش��اهده نمی ش�ود. مش�کل در اج�را36

درصدی های صاحب هم��ه چ��یز می رس��د.4است. سود برجام به برجام فرصت ایجاد کرده است برای واردات از اروپا.

● روحانی می گوید: . تحریم ه���ای اتمی برداش���ته ش���ده اند. و روح���انی راس���ت37

نمی گوید. زیرا اوال، در آنچه به امریکا مربوط می ش��ود، ب��ه ح��ال روز ی��ک ب��ار توس�ط رئیس90تعلی��ق درآمده اس�ت و این تعلی��ق

جمهوری امریکا تمدید می شود و ثانیا بانکهای غیر امریک��ائی ن��یزاز ترس جریمه با ایران معامله نمی کنند.

● رئیس��ی دروغ روح��انی را خ��اطر نش��ان می کن��دو چ��اره را درنشان دادن اقتدار می داند:

. چرخ اقتصاد نمی چرخد و تحریم ها بر جا هستند.38 . در براب��ر دش��من نبای��د ض��عف بخ��رج داد. دولت مقت��در الزم39

است.  

● از هاش��می طب��ا، از اولویت ه��ای سیاس��ت خ��ارجی پرس��یده می شود و راه کار او، چن��د مش��کل اساس��ی موج��ود در سیاس��ت

خارجی رژیم را عیان می کند:. فقدان تعامل با کشورهای منطقه و جهان.40 . رعایت نشدن شئون ملت ایران. رئیسی نیز رع��ایت نش��دن41

این شئون را برزبان می آورد.194

● جهانگیری به اشاره مشکل مهمی را یادآور می شود: . یک وزارت خارجه وجود دارد که باید سیاست خارجی کشور43

را اداره کند اما موازی ها هم که به سیاست خارجی می پردازن��د،وجود دارند.

● قالیباف بر این است که دولت چند دیپلماسی باید داشته باش��دو ندارد و این مشکل را خاطر نشان کرد:

. در حوزه تجارت بین المللی، انسجام نداریم زی��را دیپلماس��ی44اقتصادی نداریم.

● میرسلیم ضعف دولت ایران در برابر همسایه ها را افزود: . افغانها بر رود هیرمند سد بس�ته اند و سیس�تان و بلوجس�تان45

بیابان شده است و ترکها بر فرات سد می بندند و ای��ران و ع��راقگرفتار پی آمدهای وخیم آن می شوند.

● روحانی، در پاسخ، از نقش ایران در سوریه سخن می گوی��د ونمی گوید که

جن��گ )نظ��امی و م��ذهبی و اقتص��ادی و6. ای��ران گرفت��ار 46 تبلیغاتی و دیپلماتیک و ترور( است و سعودیها تهدید می کنند جنگ

را به درون ایران بکشانند. 

از جهانگیری در باره استمرار تقویت قوای❋ دفاعی کشور پرسیده می شود و او ضعف های

داخلی را بر می شمارد:

. ناپختگی و عدم تخصص و47 . ماجراجوئی ه���ا در داخ���ل کش���ور و وج���ود مح���دودیت ها و48

آشفتگی ها و نبود آزادی در داخل کشور.● رئیسی در مقام انتقاد مشکلی مهم را مطرح می کند:

. امنیت های سیاسی و اقتصادی و فرهنگی وجود ندارد.49● قالیباف مشکل جوانان را پیش می کشد:

. به جوانان اعتماد نمی شود. 50 ● میرسلیم: بر تن��گ ب��ودن عرص��ه ن��وآوری و نب��ود بودج��ه تأکی��د

می کند: . کشور، بخصوص صنایع دفاعی نیاز به ن��وآوری و رش��د ف��نی51

دارد. ام��ا حک��ومت روح��انی بودج��ه تحقیق��ات را ب��ه نیم درص��د درصد بودجه باشد.4کاهش داده است حال آن که باید

● هاشمی طبا چهار مسئله مهم را پیش می کشد:

195

میلی��ون دیگ��ر هم10. مه��اجرت ب��ه ش��هرها و این ام��ر ک��ه 52مهاجرت خواهند کرد.

. نزاع قبائل بر سرآب. بنابراین مشکل بی آبی اس��ت ک��ه دارد53حاد می شود.

. هم ام��نیت داخلی ای��ران تهدی��د می ش��ود و هم ب��ا تهدی��د54سرزمین ایران روبرو هستیم.

. تحقیر مردم )گدا صفت خواندن مردم(.55 مشکل مهم سخن بمیان می آورد:5● جهانگیری از

. چرخ فرهنگ چکشی و دستوری نمی چرخد. فرهن��گ بای��د در56اختیار مردم قرار بگیرد.

. جامعه دو قطبی می شود و من نسبت به این خط��ر هش��دار57می دهم.

. وعده های توخالی به مردم دادن یأس آورده است. 58. نخبگان از کشور مهاجرت می کنند.59. از ظرفیت های کشور استفاده نمی شود.60

  از روحانی در باره وجه تمایز زندگی »ایرانی – ❋

اسالمی« و تفاوتهای آن با سبک زندگی غربیان و برنامه اش برای تحکیم خانواده می پرسد و او در

پاسخ، این مسئله ها را خاطرنشان می کند:

. در همه شئون زندگی مردم مداخله می شود.61. عزت و منزلت انسان باید رعایت شود و نمی شود.62. بی ثباتی و عدم اطمینان از فردا گریبانگیر مردم است.63 . فق��دان اخالق و م��ردم فری��بی و انش��قاق و درص��د س��ازی64

درص��دی دانس��تن96 و 4)تعریض به قالیب��اف بخ��اطر دو دس��ته جامعه ایران(

. شهرهای زیر زمینی )موش��ک س��رای زی��ر زمی��نی ک��ه س��پاه65 ایجاد کرده و فیلم آن را پخش کرد(را نشان دادن و روی موشک

و این تنها مورد در این مناظره بود کPPه بPPهشعار نوشتن. اشPPاره، از یکی از مهم تPPرین عوامPPل وضPPیعت کنPPونی کشور و یکی از عمده ترین مسئله سازها، یعنی سPPپاه،

.سخن بمیان آمد● هاشمی طبا از بی نقش بودن علم و فساد سخن گفت:

196

. س��بک زن��دگی م��ا عالمان��ه نیس��ت. غ��یر واق��ع بینان��ه هس��ت66)کاربرد نداشتن علم و فن در زندگی ایرانیان(

. به مردم حقایق گفته نمی شود )شیوع دروغ (67 . بنظ��ر او، مش��کل پرون��ده کرس��نت اج��را نش��دن آن اس��ت.68

یادآور می شود که قرارداد پرفساد کرسنت موضوع حمله و دفاعشد.

● جهانگیری بر دو مشکل تأکید می کند:. اسراف در مصرف آب و دیگر منابع کشور.69 . مسئله اقوام. از دید او، وج��ود اق��وام عام��ل توانمن��دی بای��د70

باشد ولی اینک عامل ضعف است. ● رئیسی همان مشکل وعده دادن و عم��ل نک��ردن ب��ه وع��ده را

خاطر نشان کرد که هاشمی طبا پیش کشیده بود. ● قالیباف مشکل بی ت��وجهی ب��ه ه��نر و هنرمن��د را خاطرنش��ان

می کند:. به هنر و هنرمندان توجه نمی شود. 71

● میرسلیم سه مشکل را عنوان می کند: . رشد دنیا طلبی و حقوق های نجومی و فس��ادها و کاخ ه��ا ک��ه72

ساخته می شوند و کوخ ها و زاغه ها که بر هم افزوده می گردند. . تضعیف خانواده و افزایش طالق و فراوان شدن آس��یب های73

اجتماعی. . دروغ گفتن ب��ه م��ردم و ع��دم پاس��خگوئی و ش��یوع رذائ��ل74

اخالقی، در نتیجه بحران هویت که جوانان بدان گرفتار شده اند. ● روحانی در مقام پاسخ به انتقادها گفت موضوع کرسنت هنوز

میلی��ارد دالر محک��وم13در داوری اس��ت و ای��ران ب��ه پ��رداخت نشده است. و نسبت به این خطرها هشدار داد:

ی��ا ادام��ه92. دو راه پیش رو است: بازگشت ب��ه قب��ل س��ال 75راه.

. انتخاب انتخاب می��ان دولت آمران��ه و ی��ا دولت م��ردم س��االر76است.

اما رژیم تنها در قلمرو آموزش و پرورش و سیاست    مسPPئله104خارجی و فرهنگ، از زبPPان کPPارگزارانش،

ایجPPاد کرده اسPPت و محPPورش والیت مطلقPPه فقیPPه بPPا اختیPPاراتی بی شPPماری کPPه جPPز بکPPار اعمPPال خشPPونت نمی آیند، به صPPرف تجدیPPد »انتخPPاب« روحPPانی، چگونPPه مPPردم سPPاالر می شPPود؟ بPPاوجود این، روش بایسPPته همچنان ایستادن بر حPPق و فراخوانPPدن بPPه حPPق اسPPت.

197

هرگPPاه بPPدیل جانبPPدار حقPPوق و دموکراسPPی بPPر حPPق نمی ایسPPPتاد، روحPPPانی، کسPPPی کPPPه در مجلس اول، جانبPPPداری رئیس جمهPPPوری را از حقPPPوق انسPPPان و دموکراسی جرم می شناخت، چگونه ممکن بود امPPروز،

از مردم ساالری و حقوق شهروندی سخن بگوید؟ 

از جهانگیری پرسیده شد: برنامه دولت شما در بهره❋ برداری از ظرفیت های هنری و فرهنگی چیسPPت؟ و در پاسخ، او اصول گرایان را )بی آنکه نام ببرد( عامل ایجاد

مشکل های زیر دانست:

. آزادی عم��ل ب��ه هنرمن��دان بای��د داد و از مح��دودیت ها بای��د77 کاست و هیچ مق��امی م��انع دادن کنس��رت نش��ود )مس��ئله وج��ود مراکز متعدد قدرت که رژیم والیت مطلقه فقیه پدیدآورده اس��ت. در واق��ع در رأس رژیم دو دولت و در س��طح کش��ور چن��د و چن��د خودکامه وجود دارند. اشاره او به امام جمعه ه��ا اس��ت ک��ه م��انع

برگذاری کنسرت ها می شوند(.. عدم وجود آزادی و امنیت در دانشگاه ها.78. عدم کارآئی تحصیل کرده ها.79

  از قالیبPPاف در بPPاره برنPPامه اش بPPرای افPPزودن بPPر❋

کارآئی تحصیل کرده ها پرسیده شPد و اوگفت دو تفکPر داریم که یکی از آنهPا را مسPPئله سPاز و نPاتوان از حPPل

:مسئله ها دانست

. ی��ک تفک��ر ب��ه من��ابع داخلی بی توج��ه اس��ت و اس��اس را ب��ر80 توانائی ه��ای موج��ود در کش��ور نمی گ��ذارد و چش��م ب��ه خ��ارج دوخته است. بنا را ب�ر ن�اتوانی ایرانی�ان می گ�ذارد و بج�ای عم��ل، حرف می زند و شعار می ده��د. از دی��د او، روح��انی و حک��ومت او

این تفکر و این منش و روش را دارند. 

از میرسلیم مشکل قانون گریPPزی و قPPانون سPPتیزی❋را پیش می کشد:

. قوه مجریه باید قانون را اجرا کند اما پایبند به قانون نیست.81. همکاری میان دو قوه مجریه و قضائیه وجود ندارد. 82

198

از دی���د او، راه ح���ل مراجع���ه ب���ه »ره���بر« اس���ت. زی���را او  فصل الخطاب است!

  از هاشPPمی طبPPا در بPPاره برنPPامه اش بPPرای مPPدیریت❋

فضای مجازی و کاهش از رذائل اخالقی می پرسد و درپاسخ، او این مشکل را یادآور می شود:

. بی و بن��د ب��اری ح�اکم ب��ر فض�ای مج��ازی ک�ه او علت را ن��ه83 وجود سانس�ور و ممن�وع ک�ردن پ��رداختن ب��ه مس�ائل کش�ور ک�ه

کمبود کنترل می داند. 

روحانی در مقام جمع بنPPدی، دو مشPPکل دیگPPر را بPPر❋می شمرد:

. بی اعتنائی به حقوق مردم و غارت ام��وال م��ردم )اش��اره او84به بابک زنجانی است(

. عدم شفافیت. 85 

جهانگیری در مقام جمع بندی می گوید:❋

. قالیباف دو دروغ گفته است. مشکل دروغ زبان رسمی رژیم86 شدن بسا مادر مشکل ها و زوج خشونت گری والیت مطلقه فقیه

است و این زوج تولیدکننده مسئله ها هستند. 

: رئیسی در مقام نتجه گیری می گوید❋

. نه بازگشت ب��ه گذش�ته و ن�ه مان��دن در وض�ع موج�ود، بلک��ه87تغییر باید کرد. او مشکل رقیب هراسی را مطرح کرد.

غافل از این که ایجPPاد مPPدار بسPPته بPPد و بPPدتر بقصPPد    ترساندن مردم از بدتر و مجبورکردنشان به تحمPPل بPPد، رویه ای است که رژیم والیت مطلقه فقیه، بخصوص از

، رویPPPه کرده اسPPPت و در همین1360کودتPPPای خPPPرداد انتخابات، او که پنهان نمی کند قدرت گرائی خPPویش را،

.نقش بدتر را برعهده دارد 

چون نوبت جمع بندی به قالیباف می رسد، می گوید:❋199

. ساختار اداری کشور فرسوده اس��ت و بک��ار نمی آی��د. فس��اد88اداری و بی کفایتی مدیران هم مشکل و مشکل ساز است.

. اختالف شدید طبقاتی و بی نقش بودن مردم در اقتصاد.89 

٭ و میرسلیم این سان جمع بندی می کند:

. اعتیاد به م��واد مخ��در و آس��یب های اجتم��اعی دیگ��ر مش��کل90کشور است.

. تبلیغات دروغ دولت مش��کل س��از اس��ت )روح��انی می گوی��د91 درص��د آن حاص��ل نفت6 درصد رشد کرده و نمی گوید 8اقتصاد

خام فروشی است(. 

مشکل های اقتصPPادی کPPه از آنهPPا در این »منPPاظره«❋سخن بمیان آمد:

. نفت خام فروشی به هدر دادن ثروت ملی و انتقال زمین��ه و92امکان کار به خارج از ایران

. افزایش بدهی های ایران به نظام بانکی 93. قاچاق کاال و ارز94. واردات بی رویه و تبعیض بسود صاحبان نفوذ.96. خالصه شدن کار بانکها در زد و بندهای پولی و مالی97 . تحریم ها دنیا را بکام رانت خوارها ک��رده ب��ود و کرده اس��ت و98

از جمله سبب گران خریدن از واسطه ها می شود.. تبذیر درآمدهای نفتی در دوران تحریم ها. 99

. سهم ناچیز ایران در بازرگانی منطقه100. فقدان ظرفیت اداری برای جذب سرمایه های خارجی. 101. تکیه بر واردات بجای تکیه بر صادرات.102 سال، ایجاد اش��تغال10. در حکومت احمدی نژاد، در طول 103

برای بیکاران صفر بود.(7 درص��د ) 7. در دوره احمدی نژاد ن��رخ رش��د منه��ای 104 �-./ بود.

 

200

اگر انتخابات آزاد بود و نامزد ها می توانستند ❋ بگویند: این ها هستند مسئله سازها و باوجود آنها

مسئله ها حل نمی شوند و برآنها افزوده نیزمی شوند:

  سحام نیوز از روحانی می خواهد از وضع موجود سخن نگوید و از

»نامزد« مص��وب »ش��ورای6دولت سایه بگوید. این واقعیت که نگبهان« نه از عوامل پدیدآورنده سخن می گوین��د و ن��ه برن��امه ای ارائه می کنند، گویای ح��الت فلجی اس��ت ک��ه رژیم ب��دان گرفت��ار اس��ت. ح��تی »نامزده��ا« آزادی بی��ان، در ح��د اش��اره ب��ه عوام��ل داخلی و خ��ارجی ک��ه ای��ران را گرفت��ار وض��عیتی چ��نین وخیم کرده ان��د، را ن��یز ندارن��د. اگ��ر اس��تقالل و آزادی خ��ود را در گ��رو

موقعیت یابی در این رژیم نگذاشته بودند، می توانستند بگویند:

. ایران یک دولت ندارد. دو دولت دارد یکی متصدی اعم��ال زور1 و خشونت ک�ه تم��امی اختیاره�ای بک��ار ب��ردن خش�ونت را دارد و م��ردم را در خ��دمت خ��ود تعری��ف می کن��د و دیگ��ری دول��تی ک��ه ت��دارکاتچی دولت اولی اس��ت و پوش��ش آن اس��ت. م��ردم ای��ران

موظفند به پای صندوقهای رأی بروند و رأی بدهند.  

. در آنچه به آموزش و پرورش مرب��وط می ش��ود، بن��ابر نقش��ی2 که دولت جبار دارد و تمایل به استبداد فراگیری ک��ه پنه��انش ن��یز نمی کند، دستگاه تعلیم و تریبت را مأمور انسان مطیع و مص��رف

کننده بارآوردن کرده است. از این رو، . دین دس���تگاه و نظ���ام ح���اکم دانش آم���وز و دانش���جو را2.1

موج�ودی برخ��وردار از مجم��وعه ای از اس�تعدادها تلقی نمی کن��د. بخص��وص وظیف��ه خ��ود را آم��وزش و پ��رورش اس��تعداد علمی و استعداد ابتک��ار و خل��ق، بن��ابراین، ایج��اد بیش�ترین فرص��ت ب��رای فعال ک��ردن این دو اس��تعداد و اس��تعداد ره��بری را وظیف��ه خ��ود نمی دان��د. دانش آم��وز و دانش��جو بای��د ب��ه مص��رف »معلوم ه��ا«

بسنده کنند. . آموزش حقوق پنج گانه و پرورش انسان حقوقمند را نه تنها2.2

وظیفه خود نمی داند بلکه مأمور است این حقوق را سانسور کند و نسل جوانی با عقلی معتاد ب��ه ت��وجیه گری تحوی��ل نظ��ام والیت

مطلقه فقیه بدهد. 201

. در قلمرو سیاست خارجی، هیچ یک آن جرأت را ندارن��د ک��ه از3 بحران سازی های دستگاه والیت مطلق��ه فقی��ه س��خن بگوین��د. از گروگانگیری و برانگیختن رژیم صدام به حمله به ای��ران و بح��ران اتمی و بحران جنگ های ششگانه و ف��راوان بحران ه��ای ک��وچک تر

س��ال اس��ت37دیگ��ر و به��ای بس س��نگینی ک��ه م��ردم ای��ران می پردازن��د، البت��ه یکی از این��ان را ی��ارای س��خن گفتن نیس��ت.

مهم تر از آن، . اگر بحران گروگانگیری و بحرانهای پس از آن ایجاد ش��دند،3.1

بدین خاطر بود و هست که رژیم تک پایه والیت مطلقه فقیه ک��ه از خود بیگانه ساز دین و تباه کننده زندگی مردم ایران اس��ت، ب��ه محور سیاست داخلی و خارجی کردن ق��درت خ��ارجی نی��از دارد. به »دشمن« نیاز دارد تا بتواند این استبداد ویران گر و تک پایه را

برپا نگاهدارد. و . سنگین نگاه داشتن جو ت��رس در ای��ران و مح��رومیت م��ردم3.2

ایران از امنیت های سیاسی و اقتصادی و اجتم��اعی و ف��رهنگی و از استقالل و آزادی و حقوق انسان و حقوق ش��هروندی و حق��وق ملی و حقوق طبیعت و حقوق خود بمثاب��ه عض��و جامع��ه جه��انی، برخ���ورداری از ام���نیت بباوران���د. امنی���تی ک���ه ایرانی���ان از آن

برخوردارند، زندگی در جبر سکون و سکوت است.  و آیPPا مPPردم ایPPران بPPه خPPود این حPPق را می دهنPPد    

بپرسند مسئول ایجPPاد این همPPه مسPPئله تنهPPا در قلمPPرو آموزش و پرورش و سیاسPPت خPPارجی کیسPPت و والیت مطلقه فقیهی که پدیدآورنده این وضعیت است تا کی باید ادامه پیدا کنPPد؟ دسPPت کم هماننPPد مPPردم الجزایPPر، دست به تحریم فعال انتخابات می زنند تPPا کPPه جهانیPPان بدانند این ملت فرهنگ استقالل و آزادی را می شناسد

و رژیم جباران را نمی خواهند؟

202

وضعیت سنجی یکصد و چهل و نهم: »نامزد« ریاست۶اقتصاد کشور از زبان

مشکل است و به۱۱۴جمهوری گرفتار قول یکی از آنها، »ایران را داریم یک بار

مصرف می کنیم«؟

 2017 مه 18 برابر 1396 ارديبهشت 28

صورت وظاهری که ایرانیانی در بند مدار بسته بد و بدتر، در    رژیم برای پوش��اندن واقعیت س��اخته اس��ت خ��یره مانده ان��د. این مردم راه کارها و برنامه ها را نشنیدند و در عوض مش��کل هائی را شنیدند که رژیم ایجاد کرده است. در »انتخابات« که ترس ب��ر آن حاکم است و نه حقوق پنج گانه ای که این مردم دارند، البته ن��ه از

و ن��ه از مش��کل های س��اختاری ک��ه عوامل پدید آورنده مشکل ها مشکل های آمده بر زبان »نامزدها«، از آنها بوجود آمده اند سخن بمیان نیامد. با این حال، برشمردن این مشکل ها وضعیت سنجی است. دست کم بدین خاطر که اعتراف اس�ت ب�ر این واقعیت ک��ه

رژیم والیت مطلقه فقیه، بطور پی گیر مسئله ساخته است. وض��عیت کش��وری ب��ا اینهم��ه مش��کلها ک��ه »نامزده��ا« ب��ر   

می ش��مارند، و این ام��ر ک��ه خ��امنه ای س��خن از آزادی در ای��ران ریاس��ت می راند که دیگران حسرت آن را می برند، »انتخاب��ات«

زیرا ایسPPتادگان بPPرجمهوری را محک ص��داقت ک��رده اس��ت. حقPPPوق را از مصPPPلحت گرایان و قPPPدرت بPPPاوران بPPPاز می شناساند. در »انتخابات« پیشPPین، موقعیPPتی تPPا این اندازه شفاف پیش نیامPPده بPPود. در این مPPوقعیت اهPPل سره از اهل ناسره تمیز می جویند و هرگاه اهPPل سPPره بر ایستادن بر حقوق پای بفشرند، بسا توانPPائی نجPPات

. توان��ائی نج��ات کش��وری را می یابن��د ک��ه ب��هایران را می یابند ق��ول هاش��می طب��ا، یکی از نامزده��ا، کش��ور ی��ک ب��ار مص��رف

شده است. 

203

جهPPانگیری می بایPPد بPPه این پرسPPش پاسPPخ می داد: ❋ برنامPPه شPPما بPPرای مقابلPPه بPPا قاچPPاق چیسPPت. و او از

:برنامه خود سخن نگفت و گفت میلیارد دالر بود و در سه سال اخ��یر، ب��ا25. میزان قاچاق کاال 1

میلیارد دالر ک��اهش ی��افته اس�ت. رئیس�ی در12اجرای تدابیر به انتقاد از او گفت: مشکل قاچاق همچن��ان برجاس��ت و م��یزان آن

میلیارد دالر است.18 . قالیباف، خود رئیس مبارزه با قاچاق بوده است، بیاید گذش��ته2

خود را شفاف بگوید و بگوید چرا قاچاق این اندازه شده است. . رئیسی: وقتی دولت و وزی��رانش در بخش خصوص��ی فع��الیت3

دارند، البته نمی توانند با قاچاق مبارزه کنند. اس��کله کش��ور قاچ��اق وارد کش��ور114. هاش��می طب��ا: از 4

می شود. . قالیباف: وقتی پاداش های چند میلی��اردی ب��ه خ��ود و همک��اران5

می دهی��د چگون��ه پیش گ��یری می کنی��د؟ وزی��ر آم��وزش و پ��رورشواردات غیر قانونی می کند.

میلیارد تومان جابجا شده است.400 فساد فراگیر است.  .6 . میرسلیم: اث��رات ویران گ��ر قاچ�اق ب�ر اقتص�اد کش�ور را چ�را7

سال خواب بودید و قاچ��اق وارد کش��ور می ش��د و4ندیدید؟ این شما نمی دید؟

. برخالف قول آقای جهانگیری، برنامه ای برای مبارزه با قاچاق8وجود ندارد.

. روحانی: کیفیت پائین تولید و کم تر از م��یزان تقاض��ا و رق��ابت9ناپذیر بودن تولید داخلی علت قاچاق است.

. گروه ه��ای تولی��د کنن��ده ام��نیت سیاس��ی و قض��ائی ندارن��د و10سالبان امنیت نمی گذارند بخش خصوصی فعالیت کند.

. رانت خواری: امالک نجومی و واگذاری آنها: امالک م��ردم را11 51 میلی��ارد توم��ان امالک م��ردم را بخش��یدید. 2200چه کردید؟

مورد تخلف توسط قوه قضائیه چه شد؟ افشا کننده را س��ه م��اهزندانی انفرادی کردید.

. ابهام: شفاف گردانی باید بشود.12 . جه��انگیری: ض��عف ق��وه قض��ائی عام��ل ت��رس از فع��الیت13

امنیت سرمایه وجود ندارد.  اقتصادی است. . بانک س�رمایه را ک�ه متعل�ق ب��ه ش�هرداری اس�ت را ب��ه ی��ک14

مفسد اقتصادی واگذار کردید؟

204

. اسراف و تبذیر س��رمایه برج��ا نمی گ��ذارد ت��ا س��رمایه گذاری15شود.

  از میر سلیم پرسیده شد: برنامه شما بPPرای توسPPعه❋

صPPPادرات و کPPPاهش خPPPام فروشPPPی نفت و کPPPاهشوابستگی به نفت چیست؟ و در پاسخ او گفت:

. خام فروشی نفت و تبدیل نکردن آن به انواع فرآورده نفتی16 میلیون بشکه نفت، مشکل2.5و افتخار کردن به فروش روزانه

اقتصادی کشور است. . اس��تفاده از درآم��د نفت ب��رای واردات مش��کل ب��زرگ دیگ��ر17

کشور است.. صادرات از طریق واسطه که سودش به واسطه می رسد. 18 روحانی: از موانع اقتصادی، تحریم ها هستند و انزوا. او وعده19

داد تحریمهای غیر اتمی را هم لغو بگردان��د -. تحریمه��ائی ک��ه ب��همسئله اتمی مربوط نیستند.

. ب��ازار نفت ای��ران را عربس��تان گرفت��ه ب��ود پس گرف��تیم.20 واقعیتی که او نگفت این که بازار نفت در دست دولت سعودی و

دولت پوتین است. . رئیسی: فقدان پاالیشگاه که سبب شده است ایران واردات21

نفتی داشته باشد. . تبعیض مالی��اتی بس��ود رانت خواره��ا: قاچاقچی��ان مالی��ات22

نمی پردازند و تولید کنندگان مالیات می دهند نتیجه این اس��ت ک��ه هزار واحد تولیدی تبدیل شده اند به توزیع کننده.250

میلی�ارد دالر رس�یده اس�ت.45. هاشمی طبا: صادرات ما به 23 بخشی از آن خدمات مهندسی اس��ت. و ب��دیهی اس��ت نمی گوی��د رقم سازی به کنار، فرآورداه ه��ای نف��تی )پتروش��یمی و...( را هم

به حساب صادرات غیر نفتی می گذارند. . مشکل بزرگ اقتصاد ایران اش��تغال ک��اذب و فعالیته��ای زود24

بازده است. . شبکه راه ها که با توزیع واردات در کشور انطب��اق دارد و ن��ه25

با تولید و صادرات. . قالیباف: چهار درصدی ها مانع رشد تولید داخلی هستند چون26

سودشان در واردات است. . شبکه روابط شخصی اقتصاد را به انحص��ار در آورده اس��ت.27

او از بانکی سخن گفت که بقول او ب��ه تص��رف ب��رادر جه��انگیریداده شده است.

205

میرسلیم در مقام پاسخ به نقدها گفت: . واقعیت این است که صادرات ما خالصه می ش��ود در ص��دور28

مواد خام. . بی ثباتی مقررات واردات و صادرات از موانع رشد ص��ادرات29

است. درصد از نفت استفاده می کند. 5. پتروشیمی تنها از 30 . فقدان مدیریت الیق از عوامل وضعیت اقتص��ادی نابس��امان31

کشور است. . فقدان فن آوری درخور نیز از عوامل ابتالی به خام فروش��ی32

است. و راه حل و برنامه؟ اظهار نشد.   

روحانی باید به این پرسش پاسPPخ می داد: مهم تPPرین❋ مشکل نظام بانکی چیست و برنامه شما برای هدفمند

کردن اعتبارات بانکی چیست؟ و او پاسخ داد: . تأمین کسر بودجه دولت و برعهده اعتبارات بانکی گذاش��تن33

بودجه عمرانی. این راه کار گوی��ای یکی از مهم ت��رین مش��کل های اقتصادی است ک��ه او می پوش��اند و آن این اس��ت: بودج��ه ج��اری بدانحد باد کرده است که بودجه عمرانی را باید حذف کرد. نتیجه این اس��ت: روز نخس��ت ق��رار ب��ود درآم��د نفت یکس��ره ص��رف سرمایه گذاری شود و اینک همه آن صرف بودجه ج��اری می ش��ود

و با وجود حذف بودجه عمرانی، بودجه جاری هنوز کسر دارد. . ناتوانی بانکها از جلب سرمایه های خارجی که بای��د برط��رف34

شود. روشن است که او ب��ه این واقعیت ن��پردازد ک��ه در اقتص��اد مصرف و رانت محور، کار نظام ب��انکی ص��ادر ک��ردن س��رمایه ها

است. . در بودجه امک��ان ب��رای هیچ ک��ار دیگ��ری وج��ود ن��دارد. او از35

براب��ر ک��ردن یارانه ه��ا را از کج��ا3رئیس��ی می پرس��د: بودج��ه می آورید؟

. جهانگیری: بانک خزان�ه دولت تلقی ش�د و من�ابع حبس ش�د.36باید منابع آزاد شود.

. معوقه های بانگی یعنی وامها ک��ه س��ودجوها گرفته ان��د و پس37نمی دهند.

. غلط بودن نظام اعتباری. 38. کمی سرمایه بانکی که حکومت روحانی افزایش داد.39. موانع بانکی. او این موانع را بر نشمرد.40

206

. رئیس��ی: بخش کش��اورزی کاس��تی دارد از جمل��ه نیازمن��د41سرمایه است.

میلی��ارد دالر ج��ذب1، سرمایه خارجی کم��تر از 95. در سال 42شده است. امکان جذب فراهم نشده است.

درص��د ک��اهش10. صادرات غیر نف��تی در حک��ومت روح��انی 43یافته است.

. هاشمی طبا: بدون تردی�د مش�کالت ب�انکی از گذش�ته ایج��اد44 شده است. یک مشکل این است که نظام بانکی اروپائی است و عقود اسالمی را بر آن سوار کرده ایم. در نتیجه، مسئوالن بانکه��ا

نمی دانند چه چیز را امضاء می کنند.. بانکها بنگاه شده اند.45 هزار میلیارد تومان وام داده شده اما به چن��د500. قالیباف: 46

هزار نفر. وام به تولید کننده داده نمی شود. برابر شده است 3. نقدینگی 47. بیکاری سه برابر شده است.48 . میرس��لیم: بانک��داری رب��اخواری اس��ت. رانت خ��واری ه��دف49

بانکداری و اعتبار دادن است. . کارگاهه��ای تولی��دی چ��ون نتوانس��ته اند وامه��ا را بپردازن��د50

ورشکسته شده اند.. نظام بانکی هم در بند روابط شخصی است. 51 درصد18 درصد است، بهره بانکی چرا 9. اگر تورم 52

است؟ میلی��ارد دالر پ��ول کش��ور را ض��بط کردن��د6.2. امریکائی ه��ا 53

حکومت قبلی و شما چه کردید؟ . دور زدن تحریمها و بخور و ببرها حاصل فس��اد ریش��ه ای ک��ه54

همچنان بر جا است. 

هاشمی طبPPا بایPPد بPPه این سPPئوال جPPواب می داد: در❋ صنعت و کشاورزی و خPPدمات، بPPرای اشPPتغال جوانPPان، بخصPPوص تحصPPیل کرده هPای دانشPگاه ها چPPه برنPPامه ای

دارید و او گفت: تخریب جنگلها و آب ها و زمین ها )بیابان شدن کشور(. .55 . قالیباف: نیروی انس��انی آم��وزش دی��ده داریم و س��رمایه هم56

داریم اما کارفرمائی یا توانائی ترکیب عوامل را نداریم. . میرسلیم: علت این ک��ه تولی��د خوابی��ده چیس��ت؟ علت رک��ود57

درصد واحدهای تولیدی خوابیده است.70است. 207

. واردات، تولید داخلی را خوابانده است. 58. بهروه وری ناچیز است. 59. تعاونی ها و سرمایه ها خوابیده اند. 60 درصد تولید دولتی است و دولت نمی تواند مدیریت کند.85. 61 میلی��ارد دالر20. روحانی: اضافه درآمد نفتی در سال ج��اری 62

5 ت��ا 3 میلیارد را صرف س��رمایه گذاری می ک��نیم و 15می شود. میلی��ارد دالر را ب��ه بهب��ود وض��عیت اقش��ار آس��یب پذیر اختص��اص می دهیم. و او از یاد برده بود که قبال گفته بود بانکها سرمایه های

الزم برای تولید را تأمین می کنند. . جه��انگیری: تیم دولت گذش��ته )منظ��ور او حک��ومت احم��دی63

درصد منفی7نژاد بود( این جا نشسته است. رشد اقتصاد کشور - درصد( و حاال می خواهند همان دولت را سرکار بیاورن��د.7بود )

او آش��کار نگفت ام��ا آنچ��ه گفت یع��نی این مش��کل مش��کل س��ازدولت است.

. مشکل، بی ثباتی قیمت ها و قیمت ارزها است.64 . رئیسی: کارگاه های تولیدی که ص��احبان درآم��دهای ب��اال می 65

توانند کاالهایشان را بخرند، برجا هستند و بقیه تعطیل شده اند. میلی��ارد توم��ان ب��ه به��ره300. خاصه خرجی: ب��ه کس��ی وام 66

صفر درصد داده شد. . واردات محصوالت کشاورزی، مانع تولید کشاورزی در داخل67

است. درصد منفی است. 16. رکود مسکن: مسکن 68 . هاش��می طب��ا: خری��دها از طری��ق واس��طه ها. این خری��دها69

موجب می شود قیمت گران��تر ب��پردازیم و هزین��ه بیم��ه و حم��ل و نقل بیشتری را بپردازیم. البته با ص��راحت نگفت ب��دین خاطر ک��ه

کشور در انزوا است.  

P❋هPPخ می داد: برنامPش پاسPPه این پرسPد بPPقالیباف بای برای ارتقای بهره وری در کشPPاورزی و صPPنایع تبPPدیلی

شما چیست؟ و او گفت: 5. جمعیت جوان کشور بی کار است و هرگاه انتخ��اب ش��وم، 70

میلیون شغل ایجاد می کنم.. حجم نقدینه نه به تولید که به مصرف جهت دهی می شود.71. قانون برنامه ششم اجرا نشده است. 72 . صنعت پتروشیمی و فوالد در دس�ت ش�بکه رواب��ط شخص��ی73

است.208

. زمین خواری ب��ه رواج اس��ت او روح��انی و جه��انگیری را ب��ه74 سوء استفاده م��وقعیت و خری��د دو قطع��ه زمین ب��ه قیمت ن��اچیز

متهم کرد. . ع��دم خ��ود تک��افوئی در بخش کش��اورزی و فق��دان ص��نایع75

کوچک. . فساد فراگیر که مانع بزرگ است.76 . رئیس��ی: فس��اد فراجن��احی ش��ده و اف��راد ص��الح مقامه��ا را77

تصدی نمی کنند. . ناکار آمدی نظام اداری باوجود نقش مهمی ک��ه دارد، ام��ری78

آشکار است. . هاشمی طبا: نظام مالیاتی کشور باید اصالح ش��ود. البت��ه او79

به چهار نقش مهمی که مالیاتها در رابط��ه دولت ب��ا ملت و رش��داقتصاد دارد، اشاره نیز نکرد.

درصد اشخاص و مؤسسات مالیات نمی پردازند.40. 80 . قشرهای زحمتکش )پیشه وران و صادر کنندگان( را بای��د از81

مالیات معاف کرد. . روح��انی: ت��رور شخص��یت )فق��دان ام��نیت اخالقی(. او ب��ه82

رئیسی بابت متهم کردن برادرش، اعتراض کرد.. تورم مانع است و باید مهارش کرد.83 . جهانگیری: دروغ و بی اعتمادی ض��د رش��د تولی��د اس��ت و ب��ه84

رواج است. . باید از تمامی ظرفیتهای کشور استفاده کرد. و نگفت ک��دام85

عوامل مانع از این استفاده است. . میرس�لیم: برنام��ه ب��رای رش�د فعالیته��ای دانش بنی��اد وج��ود86

ندارد.. میان صنعت و دانشگاه همکاری وجود ندارد.87 . فرصت سوزیها و رشد نک��ردن فن شناس��ی و بی ق��در ک��ردن88

استعدادها.. گریز استعدادها از کشور. 89

  رئیسی باید به این پرسش پاسخ می داد: برنامه شما❋

برای هدفمند کردن یارانه ها چیست؟ و او گفت: . سطح قیمتها در آنچه به کااله��ای م��ورد نی��از م��ردم مرب��وط90

می شود باال است و سبب فقر مردم می شود.

209

. هاشمی طبا: یارانه تورم را ب��اال ب��رد. هرگ��اه بخواهی��د آن را91 هزارتوم��ان از م��ردم800 هزارتوم��ان بکنی��د، در ازای آن، 250

خواهید گرفت.

:قالیباف از چهار درصدی ها می گوید درصدی ها است.4. ترس از سرمایه گذاری ترس از 92

او واقعیت را همان سان که هسPPت نمی گویPPد. واقعیت اینست که سPPپاه در خPPدمت مافیاهPPای نظPامی – مPالی اسPPPت و از این مافیاهPPPا اسPPPت کPPPه سPPPرمایه گذاران می ترسPPPند. از اقتصPPPاد در تصPPPرف سPPPپاه اسPPPت کPPPه

سرمایه گذاران می ترسند. درصد از افزایش قیمتها می باید بPPه30. میرسلیم: 93

تولید اختصاص می یافت و نیافته است. . ورشکستگی ها پر ش��مار و اث��ر آن ب��ر قب��ول خط��ر س��رمایه 94

گذاری عامل گریز از سرمایه گذاری است.

وضعیت سنجی یکصد و پنجاهم: وضعیتی که »انتخابات« را شفاف بیان

می کند

2017 مه 25 برابر 1396 خرداد 04

این سخن آق��ای روح��انی نیازمن��د توض��یح نیس��ت. بخوانی��د!:      »همین طوری كه توی این هفته آخر با م��ردم رفت��ار كردی��د ت��وی

سال رفتار كنید. ما در این هفته با م��ردم ب��رای چی رفت��ار٤این كه همه بیاینPPد پPPای صPPندوق آراء ! درسPPتخوش كردیم؟

هم هست، صندوق آراء، صندوق سرنوشت منPPافع ملی  است«

بدین سان، روحانی، هم اعتراف می کن��د ی��ک هفته ای ب��ا م��ردم   ایران »خوش رفتاری کرده اند« تا مگر ب��ه پ��ای ص��ندوق های رأی

210

بروند و هم از آنها ک��ه »ق��درت را در دس��ت دارن��د« ب��ه التم��اس می خواهد در طول چهار سال ریاست جمهوری دوم او ن��یز همین رفتار را ادامه بدهند. بدین سان، هم در روز نخس��ت، ب��ه ن��اتوانی خویش اذعان می کند. مجموعه ای که در ظاهر خامنه ای در رأس آن است و ب��ر آن والیت مطلق��ه دارد، گم��ان می برن��د ق��درت در دست آنها است و غافلند که خود آلت دست ق��درت هس��تند. این مجموع���ه وقعی ب���ه التم���اس او نگذاش���ت و ب���ا تم���ام ش���دن »انتخابات«، بگیر و ببندها را از سرگرفت تا جوانان دریابند ب��ازی تمام شد. باوجود این که جمله وض��عیت حاص��ل از »انتخاب��ات« را

شفاف گزارش می کند، آن را در هشت قسمت می سنجیم:

. حق اختالف هم چنان پذیرفته نیست و فرهنگ1 نقد هنوز پدید نیامده و جریان آزاد اندیشه ها

برقرار نیست: حق اختالف یکی از حقوق انسان است. بنابراین، هم موافقان  

رأی دادن و هم تح��ریم کنن��دگان ح��ق دارن��د از اح��ترام یک��دیگر برخوردار باش�ند. بن�ابراین، جانش�ین ک��ردن دلی�ل ب�ا تخریب ه�ا و تحقیره��ا، بکاربرن��دگان این روش را مع��رفی می کن��د: عقل ه��ای قدرتمدار، اگر هم بخواهند نمی توانند کار خود را با تخریب شروع نکنند. اگر عقل ه��ا عقله��ای آزاد بودن��د، می توانس��تند جری��ان آزاد اندیشه ها را از راه نقد و نق�د متقاب��ل پدی��د آورن��د و ب��رای م�ردم

»انتخابات«کشور امکان عم��ل در ش��فافیت را ف��راهم آورن��د. معلوم کرد که همچنPPان حPPق اختالف شPPناخته نیسPPت و تخریب و تحقیر مانع نقPPد بمعنPPای جPPدا کPPردن سPPره از ناسره و تصحیح ناسره است و جامعه ایPPران از جریPPان

.آزاد اندیشه ها و داده ها و اطالع ها محروم است

. شکست خورده ها و پیروزها:2 مخالفانی که قدرت را هدف »مبارزه سیاسی« می شناسند و   

دست نشاندگی بیگانه را هم ضرور می دانند، در ش��مار شکس��ت خوردگان به تقصیر هس�تند. این�ان ش�رکت کنن�دگان در الق�ای دو ترسی هستند که در این »انتخاب��ات«، در ش��مار ترس��هائی بودن��د که رأی دهندگان را به دادن رأی ناگزیر کردن��د: ت��رس از جن��گ و

ترس از تشدید تحریم ها.

211

دس��ته حق��وق انس��ان اس��توار۵ و پ��یروز آنه��ا هس��تند ک��ه ب��ر     ایس��تاده اند و بمثاب��ه ب��دیل و الگ��و، جامع��ه ای��رانی را ب��ه زن��دگی حقوقمند می خوانند. نه تنه��ا ب��ه این دلی��ل ک��ه ح��وزه رقابت ه��ای نامزدهای نظام نیز، این بار، حقوق انسان و حق��وق ش��هروندی و دموکراس��ی، اس��تقالل و آزادی ب��ود، بلک��ه ب��ه این دلی��ل ن��یز ک��ه مواضع به حق آنها در باره مسائل اساس��ی کش��ور – ک��ه س��لطه سپاه بمثابه حزب سیاسی مسلح یکی و از مهم ترین آنها است – هربار ک��ه از س��وی »ن��امزدی« ب��ر زب��ان آمدن��د، ش��اخه تبلیغ��اتی دستگاه والیت مطلقه فقی��ه، تهدی��د ک��رد ک�ه این موض��ع »ی��ادآور

مواضع بنی صدر است«. و م��ردم ای��ران، رأی دهن��دگان و ن��یز آن دس��ته از ش��رکت   

نکردگ��ان در دادن رأی ک��ه از حق��وق خ��ویش غاف��ل هس��تند، ب��ه نسبتی که بر حقوق خویش عارف هستند، پیروز و به نس��بتی ک��ه غافل هستند شکس��ت خورده ان��د. در نتیج��ه، تحریم کنن��دگانی ک��ه تح��ریم را فع��ال و عم��ل ک��ردن ب��ه ح��ق ح��اکمیت، بمثاب��ه ح��ق

دسته حقوق می دانند، پیروزن��د. هرگ��اه این��ان س��ه5مشترک در راه کار دیگر را بعم��ل درآورن��د، راه کاره��ائی را بعم��ل درآورندک��ه چند نوبت تشریح شده اند )تمرین عمل به حقوق با هدف فرهنگ و اخالق استقالل و آزادی جستن و خود ب��دیل خویش��تن گش��تن و تشکیل هسته ها ک��ه درآنه��ا، رابطه ه��ا را رابطه ه��ای ح��ق ب��ا ح��ق گرداندن و نیرومند گردان��دن ب��دیل ایس�تاده ب��ر حق�وق پنج گان�ه(،

چرا کPPهامواجی می گردند که ایران و انیران را ف��را می گیرن��د. تغییر جز قطع رابطه با قدرت و برقرارکردن رابطه بPPا حقوق نیست. تPPرس از انقالب و بسPPا تغیPPیر کPPه نسPPل جوان ایران را فعل پذیر گردانده است، ترسPPی هم وزن وهم اسPت کPه در آنهPPا القPPاء می کننPد. این نسPل بایPPد

هم نیPPاز بPPه بدانPPد کPPه هم انقالب خشPPونت نیسPPت و انقالب نیست. چراکه انقالب به انجام رسPPیده اسPPت و کاری که باید کرد رها نکردن تجربه تا به نتیجه رساندن آن، یعنی متحقق کPPردن هPPدفهای انقالب مPPردم ایPPران

.است

212

. ترسهایی که در این «انتخابات« برای »بردن3مردم به پای صندوقهای رأی« بکارگرفته شدند:

غ���یر از ترس���های پیش���ین )عم���ده، ت���رس از مه���ر نخ���وردن   شناسنامه( که اثر پیش�ین را ندارن�د، پنج ت��رس ب�زرگ در جامع�ه القاء شدند. القاء کنندگان ق��درت ب��اورانی هس��تند ک��ه ق��درت را

هدف مبارزه سیاسی می دانند: . ترس از به ریاست جمهوری رسیدن رئیسی، جنایتکاری ک��ه3.1

نامش در تاریخ می ماند. در القای این ترس، روحانی نیز ش��رکت س��ال کارش��ان38کرد وقتی گفت: مردم کسانی را که در طول

اعدام و زن��دان ب��وده اس��ت را نمی خواهن��د. البت��ه او ب��روی خ��ود نیاورد که اگر نامزد شدن رئیسی ممکن شد، بدین خاطر بود ک��ه یکی دیگر از اعضاء »هیأت م��رگ«، مص��طفی پورمحم��دی، را او »وزیر« دادگستری خ��ویش گردان��د. توجی��ه کنن��دگان وج��وب رأی دادن، انتخابات فرانسه را با »انتخابات« ایران مقایس��ه کردن��د و گفتن��د: چ��را، در فرانس��ه، از ت��رس ل��وپن ب��ه ک��امرون رأی دادن کاری بایسته است و در ایران، از ترس رئیس��ی ب��ه روح��انی رأی دادن نبایسته؟ این قیاس صوری است. از جمله به این سه دلیل: در فرانس��ه، م��ردم از حق��وق برخوردارن��د. این م��ردم از آن بیم

مح��روم داشتند که رئیس جمهوری چون لوپن، آنها را از حق��وق کند. از آن نیز می ترسیدند که فرانسه در اروپا و جهان، اعتبار از

34کف بدهد. در فرانسه، انتخابات آزاد است. در فرانسه، حدود درصد مردم ی��ا رأی ندادن��د و ی��ا رأی س��فید دادن��د. یع��نی تس��لیم

ترسی نشدند که القاء می شد. . ترس از فقر س��یاه. این ت��رس را رئیس��ی و قالیب��اف الق��اء3.2

کردند: در حک��ومت روح��انی، م��ردم کش��ور فق��یرتر ش��ده اند ک��ه واقعیت اس��ت. این واقعیت را دس��ت مای��ه کردن��د و ترس��اندند:

سال دیگر هم این حکومت برج��ا بمان��د، در هم��ان ح��ال4هرگاه که اقلیت ثروتمند بر ثروت خویش خواهد افزود، فقر، قش��رهای آسیب پذیر جامعه را فراخواهد گرفت و اکثریت بزرگ ن��ان بخ��ور و نم��یر را هم نخواهن��د ی��افت. ش��دت این ت��رس س��بب ش��د ک��ه

میلیون از م��ردم کش��ور را10 سال، 4روحانی قول بدهد ظرف که گرفتار فقر مطلق هستند، از فقر برهاند.

. ترس از تش��دید تحریم ه��ا. زمین��ه س��از این ت��رس حک��ومت3.3 ت��رامپ و اک��ثریت جمهوری خ��واه کنگ��ره )رأی ب��ه ط��رح تش��دید

213

تحریم ها را به بعد از انتخاب��ات ریاس��ت جمه��وری ای��ران موک��ول کرد( و وابستگان »ایرانی« هستند. اما، روحانی و مبلغان او ن��یز این ترس را القاء می کردند: به ریاست جمهوری رسیدن رئیس��ی یعنی تشدید تحریم ها. روحانی گفت: وق��تی آن ش��خص )ت��رامپ( در امریک��ا انتخ��اب ش��د، در این ج��ا گفتن��د: گ��ازانبر دو س��ر دارد. یکس��رش در امریک��ا بوج��ود آم��د و س��ر دیگ��رش ن��یز در ای��ران

)ریاست جمهوری رئیسی( باید بوجود آید. . ترس از انزوا و جن��گ و کش��یده ش��دنش ب��ه ای��ران بخ��اطر3.4

تحریکات س�پاه و مداخل�ه س�پاه در سیاس�ت داخلی و خ�ارجی و پی آمد آن که گرفتار شدن ای��ران ب��ه جن�گ و بس��ا حمل��ه نظ�امی امریکا به ایران است. زمینه ساز این جنگ ن��یز حک��ومت ت��رامپ

افغانس��تان و گفتن این س��خن ک��ه  ت��نی در 10)بک��اربردن بمب هدف بعدی ایران است و حمله هوائی به ی��ک س��تون نظ��امی در سوریه که امریکا آن را قوای ایران در س��وریه خوان��د( و ولیعه��د عربستان بودند. او گفت: ما می کوشیم جن��گ را ب��ه درون ای��ران بکشانیم. جهانگیری و روحانی یک چند از م��داخله ها و تحریک ه��ای

سپاه را بر شمردند. . ترس از تغییر ک��ه نس��ل ج��وان مح��روم از بی��ان اس��تقالل و3.5

آزادی بمثابه اندیشه راهنما را، چون لباس��ی، در برگ��رفته اس��ت. انقالب، بضرورت، خش�ونت زدائی اس�ت. زی��را از جمل�ه عوام��ل پدید آورنده آن، تخریب نیروهای محرکه بدان حد است که حی��ات ملی بخطر بیفتد. با این ح��ال خش��ونت کودتاچی��ان برض��د انقالب، انقالبی که در آن گل بر گلوله پیروز شد را خش��ونتی باورانده ان��د ک��ه پن��داری ذاتی انقالب اس��ت. این دروغ را هم آنه��ائی الق��اءکرده اند و می کنند که در کودتای بر ضد انقالب شرکت داشتند.

آن زمان کPPه نسPPل جPPوان دریابPPد کPPه الPPف. نیPPاز بPPه    انقالب جدید نیست و نیPPاز بPPه متحقPPق گردانPPدن هPPدف انقالب است و ب. تا تغییر نکند، یعPPنی رابطPPه خPPود بPPا قدرت را با رابطه خود بPPا حقPPوق جانشPPین نکنPPد، شPPب تاریک استبداد دیر خواهد پائید و ج. با شناختن و عمPPل به حقPPوق خPPویش و بکاربسPPتن قواعPPد خشPونت زدائی است که می تPPوان مPPانع اسPPتبداد را از میPPان برداشPPت،

سپیده استقالل و آزادی خواهد دمید.

214

. حوزه رقابت و موضوع هایی که در4انگیزه سازیها بکار رفتند:

. اقتصاد تولید محور و فقر زدائی و ایجاد کار. یادآور می شود4.1 مش��کل اقتص��ادی را خ��ود برش��مردند. ب��از بی��اد114که نامزدها

می آورد که طراح�ان اقتص�اد تولی�د مح��ور ایس�تادگان ب��ر حق�وقپنج گانه هستند.

. حق��وق ش��هروندی. این حق��وق را روح��انی ب��ر زب��ان آورد.4.2 رئیسی با آنکه نخست گفته بود حقوق شهروندی به چه کار بیکار و گرسنه می آید، به دنبال نقد س��خنش، گفت: حق��وق ش��هروندی

بیشتر از همه بکار بیکار و بی چیز می آید. . حقوق انسان ک��ه در مق��ام پرخ��اش ب��ه تجاوزه��ای دس��تگاه4.3

قضائی و قوای سرکوب، بر زبان آمدند.. دموکراسی که این بار صفت اسالمی نیز نجست. 4.4

مطرح کنن��دگان این س��ه موض��وع از س��وی ش��اخه تبلیغ��اتی      دستگاه والیت مطلقه فقیه متهم شدند که خط و رب��ط بنی ص��در

را درپیش گرفته اند. . خط و ربط مصدق که همان ایستادن بر دو حق اس��تقالل و4.4

آزادی و دیگر حقوق است را روحانی دس��تمایه ک��رد و فرام��وش کرد که در مجلس اول، او در شمار کسانی بود که بنی صدر را به

جرم، از جمله ارتکاب چهار »جرم« اخیر، »عزل کردند«.12 بدین خاطر است که در بند دوم خاطرنشان شد کPPه     

ایستادگان بر حقوق، پیروز هستند. در حقیقت، تحPPول وقPPتی شPPدنی اسPPت کPPه بPPدیلی ایسPPتاده برحقPPوق، در بزنگاه ها نیز، پPPا سسPPت نکنPPد و الگPPو/بPPدیل زیسPPتن در فرهنPPPگ اسPPPتقالل و آزادی بمانPPPد و اخالقش، اخالق

استقالل و آزادی باشد.

. اتحاد امریکا و اسرائیل و دولت سعودی و5شیخ ها:

»انتخابات« مقارن شد با سفر دونالد ترامپ، رئیس جمهوری    امریکا ب��ه عربس��تان و اس��رائیل. در عربس��تان، غ��یر از س��تاندن

میلی��ارد دالر ف��روش110 میلیارد دالر از عربس��تان )درج��ا، 470 اسلحه با ه��دف تب��دیل عربس��تان ب��ه ی��ک ق��درت نظ��امی(، او در سخنانی خطاب به »رؤسای« کشورهای مسلمان، رژیم ایران را

215

هم ردی��ف ب��ا داعش و القاع��ده خوان��د و امریک��ا را متح��د اتح��اددولت سعودی و شیخ ها با اسرائیل برضد ایران گرداند.

خوانندگان بیاد می آورند که بخصوص در دو سال اخ��یر، بط��ور    مستمر، خطر تغی��یر سیاس�ت امریک��ا را خ��اطر نش��ان ک��رده ایم. توض��یح داده ایم ک��ه اوبام��ا و حک��ومت او مواف��ق نبودن��د اتح��اد سعودیها و شیخ ها با اسرائیل بر منطقه حاکم بگردد. موافق آنن��د که میان دو طرف، تعادل برقرار شود. رژیم والیت مطلقه فقیه، تن به معامله ننگین بر سر اتم داد اما تن به عادی ک��ردن رابط��ه به امریکا نداد. شرط خامنه ای این بود که روابط با امریکا ع��ادی نگردد. بدین سان، آن فرصت بس��وخت و این��ک ت��رامپ امریک��ا را

وارد اتحاد می کند. ترامپ هم خامنه ای و دولت واقعی که تحت ریاست او است    

را هدف هجوم خود می کند و کشورهای مسلمان و غیر مس��لمان را ب��ه م��نزوی ک��ردن »ای��ران« ف��را می خوان��د و هم تحریمه��ای مرب��وط ب��ه »برنام��ه موش��کی ای��ران« را تش��دید می کن��د و هم تحریم ه��ای مرب��وط ب��ه اتم را ب��ه ح��ال تعلی��ق در می آورد و آرزو

می کند ایرانیان از دولت خوبی برخوردار شوند.

. نیاز جامعه جوان به بیان استقالل و آزادی6بمثابه اندیشه راهنما:

این واقعیت که رأی دهندگان به مصلحت عم��ل کرده ان��د و        ن��ه ب��ه حق��وق خ��ویش، گوی��ای واقعیت مهم دیگ��ری اس��ت: رأی

سال کارش ص��دور حکم38دهندگان به یک روحانی که در طول اعدام و زندان بوده و »جنایتکاری است که ن��امش ثبت در ت��اریخ است« و به روحانی دیگ��ری ک��ه عض��و دیگ��ر هی��أت م��رگ، وزی��ر دادگستری او است و خود نیز گفته بود مخالفان رژیم را در محل

و60برگزاری نماز جمع�ه بای�د اع�دام ک�رد و در کودت��ای خ�رداد طوالنی ک��ردن جن��گ و سازش��های پنه��انی )افتض��اح ای��ران گیت(

صاحب نقش بوده است، رأی داده اند. این دو واقعیت، واقعیت س����وم و مهم ت����ری را در مع����رض    

مشاهده ایرانیان و غیر ایرانیان قرار می دهد: اسالم ستیزی و به جای ق��درت، قرب��انی اول آن، اس��الم، را مقص��ر وض��عیت ام��روز کشور تبلیغ کردن، حاصلی جز خالء اندیشه راهنما نداشته است. زیرا نمی توانسته است داشته باشد. چون خالء را زور پر می کند،

216

رأی دهن��دگان غاف��ل از حق��وق خ��ود، در مق��ام توجی��ه رأی دادن،ترسهای باال را به انگیزه بدل و به پای صندوقهای رأی رفته اند.

این تجرب���ه ک���ه همانن���دهای آن در کش���ورهای غ���رب ک���ه    دموکراسی دارند نیز مش��اهده می ش��ود، ب��ه آنه��ا ک��ه ب��ر حق��وق پنج گانه ایس�تاده اند و ب�ه نس�ل ج�وان ام�روز، می آم�وزد ک�ه هیچ مهم تر از اندیشه راهنما نیست. این اندیشه را از بیرون نمی توان اخ��ذ ک��رد. از جمل�ه ب��ه این دلی��ل ک��ه بیرونی��ان خ��ود ن��یز گرفت�ار بن بست اندیشه راهنما هس��تند. این اندیش��ه را ب��ا نق��د اس��الم از خود بیگان��ه ش��ده در بی��ان ق��درت می ت��وان ی��افت و ی��افت ش��ده است. کافی است همگان عقل ه�ا را از س�اخته های ذه�نی ره�ا و این بی��ان را در زن��دگانی روزم��ره بک��ار برن��د. ب��ه تجرب��ه ک��ردن

می ارزد.

. دو راهی: راهی که یونس رفت و راهی که7ایوب رفت:

یونس مأیوس شد که مردم، مردمی که او آنها را به حق��وق      می خواند، خویشتن را از بندگی قدرت رها کنن��د. از می��ان م��ردم ب��یرون رفت و ب��ه ش��کم م��اهی رفت. ای��وب ص��بر ش��یوه ک��رد و سختی ها اراده او را سست نکردند و او را وادار نکردند در براب��ر قدرت سرتسلیم فرود آورد و مصلحت هایی که ق��درت می س��نجد را روش زندگی خود کند. ب��دیل/الگ��و ش��د ب��رای هم��ه انس��ان ها،

نسل بعد از نسل. »انتخابات« بطور ش��فاف اهمیت روزاف��زونی را می نمایان��د     

که حقوق و مردم ساالری در زندگانی ایرانیان دارد پی��دا می کن��د. از این رو، بیشتر از هر زمان دیگر، نیاز ب��ه انس��جام ب��دیل/الگ��و و اف�زودن ب��ر کوشش�ها اس�ت. کوش�ش ب��رای آن ک�ه نس�ل ج�وان کشور بر ترسها غلبه کن��د، کوش��ش ب��رای آن ک��ه این نس��ل بی��ان استقالل و آزادی را اندیشه راهنمای خود کند و به یمن عم��ل ب��ه حقوق و رابطه ها را، رابطه ه��ای ح��ق ب��ا ح��ق ک��ردن، اس��تقالل و

آزادی خود را بازیابد و در استقالل و آزادی، رشد کند. و

. و تقلب برد و باخت خامنه ای را گزارش8می کند:

روحانی، در مصاحبه بعد از »انتخاب��ات«، ش��رکت کنن��دگان در    میلی��ون نف��ر ن��یز ب��ر4 میلیون نفر خواند. یع��نی 45دادن رأی را

217

رقم رس��می اف��زود مب��ادا همگ��ان از یادببرن��د ک��ه، در این رژیم، زبان رسمی دروغ است. در برابر، رئیسی و س��تاد او از تخلف��ات گسترده در »انتخابات« شکایت می کنن��د. و براب��ر اطالعی ک��ه از درون وزارت کش��ور ب��ه م��ا رس��یده اس��ت، پیش از اعالن نت��ایج، جلسه محرمانه ای در وزارت کشور تشکیل می شود. جه��انگیری، مع��اون اول روح��انی را ب��ه آن جلس��ه دع��وت می کنن��د. ه��دف از تشکیل جلسه، تواف��ق برس��ر تغی��یر آراء ب��وده اس��ت. س��رانجام،

میلیون رأی به آرای رئیسی می شود ت��امگر از7قرار بر افزودن پی آمدهای شکست سخت رئیسی در س��پاه و دس��تگاه قض��ائی و

بسیج و... جلوگیری شود. ب��ا توج��ه ب��ه این ام��ر ک��ه رأی دهن��دگان ب��ه دو لیس��ت رأی   

می داده اند، ب��ر پای��ه زم��ان الزم ب��رای اخ��ذ رأی ه��ر رأی دهن��ده، می توان میزان آرای تقلبی را بدست آورد. بنابر محاسبات انج��ام

میلیون رأی قالبی به صندوقها ریخته ش��ده اند.10گرفته، حداقل تقلب در روستاها، بیش�تر ب�وده اس�ت. محاس�به دیگ�ری در خ�ود ایران، بر اساس زمان رأی دادن و شمار صندوقهای رأی، انج��ام

میلیون نف��ر توانس��ته اند رأی22گرفته است که بنابر آن، حداکثر بدهند. چ��ون در این وض��عیت س��نجی، بن��ای م��ا وض��عیت س��نجی »انتخابات« بلح��اظ م��یزان تقلب نیس��ت، ب��دین ی��ادآوری بس��نده

می کنیم. میلی��ون رأی خوانده ان��د، روح��انی16 این��ک ک��ه بن��ام رئیس��ی،    

میلی��ون رأئی شکس��ت خ��ورده )س��عید جلیلی(4دیگ��ر ب��ا ن��امزد روبرو نیست. با طرفی روبرو است که تم��امی ق��وا را در اختی��ار دارد و مدعی است از پایگاه اجتماعی الزم نیز برخ��وردار اس��ت. ب��ه س��خن دیگ��ر، روح��انی همچن��ان ض��عیف و خ��امنه ای ق��وی تر شده است. باخت او اینس��ت ک��ه از دی��د اک��ثریت رأی دهن��دگان و تحریم کنندگان، عامل مبتلی کردن ایران به بی شمار مس��ئله ها و ابتالیشان ب�ه ترس�ها و م�انع اس�تقرار دموکراس�ی و برخ�ورداری

   دسته حقوق خویش است. 5ایرانیان از

218