Wiek systemów nowożytnych

Charakterystyka

Nowy sposób podejmowania zagadnień teologicznych, nowe wyniki w filozofii;

Filozofia teoretyczna – postulat skonstruowania systemu (teorii, która odpowiadałaby na wszystkie pytania);

Wzorowanie się na matematycznym przyrodoznawstwie;

Galileo Galilei (Galileusz)1564–1642

Studiował medycynę, matematykę, filozofię;

Stworzył nową koncepcję metodologiczną przyrodoznawstwa; położył nacisk na doświadczenie;

Głosił, że wyniki nauk muszą być mierzalne = nauka musi być ścisła; mierzyć można to, co da się objąć arytmetycznie (ruch) lub geometrycznie (kształt);

Opowiadał się za subiektywnością jakości dostępnych zmysłami;

Był zwolennikiem teorii heliocentryzmu;

René Descartes (Kartezjusz)

1596–1650

Postanowił przeprowadzić reformę nauki – poszukiwanie metody, ułatwiającej dochodzenie do wiedzy i gwarantującej pewność wiedzy;

Najważniejsze są według niego jasność i wyrazistość – gwarancja pewności wiedzy;

Uważał, że należy wątpić – zmysły są złudne, zaś między snem a jawą brakuje granicy; przypuszczał, że, istnieje jakaś potężna istota, która wprowadza nas w błąd;

Cogito, ergo sum – ograniczenie wątpienia; nie ma wątpienia bez wątpiącego; twierdził, że skoro jesteśmy pewni swojego wątpienia (myślenia), możemy być także pewni swojego istnienia;

Jego zdaniem człowiek jest zbudowany z dwu substancji – myślącej (dusza, świadomość, funkcje psychiczne) i rozciągłej (własności cielesne);

Blaise Pascal1623–1662

Filozofia podejmująca wątki egzystencjalne, połączenie zdolności naukowych z filozofią i religią;

Należy znaleźć podstawę wiedzy – jesteśmy ograniczeni, szukamy fundamentów, na których można by oprzeć wiedzę;

Myślenie wynosi nas ponad inne stworzenia; człowiek jako trzcina myśląca (kruchość żywota);

Człowiek jest pełen sprzeczności; wojna między rozumem a namiętnościami („Serce ma swoje racje, których rozum nie zna”);

„Zakład Pascala”

„Bóg jest albo Go nie ma” – należy wybrać, czy przyjmuje się istnienie Boga, czy Jego nieistnienie;

Założenie, że Bóg istnieje – stawką jest własne życie; jeśli okaże się, że Bóg rzeczywiście jest (wygrana), można zyskać szczęście i życie wieczne; jeśli Boga nie ma (przegrana) – niczego się nie traci;

Założenie, że Bóg nie istnieje – jeśli Go nie ma (wygrana), człowiek niczego nie straci; jeśli zaś Bóg jest (przegrana), wówczas stracimy szansę na nowe, szczęśliwe życie po śmierci;

Bardziej korzystne dla człowieka jest więc życie w taki sposób, jakby Bóg istniał;

Filozofia w Polsce w XVII w.

Akademia Wileńska – ośrodek jezuicki; scholastyka w ujemnym znaczeniu tego słowa; Michał Śmiglecki, Jan Szydłowski;

Arianie polscy – radykalizm, potępianie zła i przymusu, negatywny stosunek do państwa; Jan Amos Komenský, Jan Jonston;

Znaczny rozwój nauk ścisłych: - Jan Brożek (matematyka) - Stanisław Pudłowski (eksperymentator), - Wawrzyniec Susliga (astronom), - Stanisław Solski (dziedzina mechaniki), - Krzysztof Mieroszewski (geometra, architekt), - Jan Heweliusz (astronom), - Adam Kochański (matematyk, fizyk), - Wojciech Tyłkowski (kursy arytmetyki, geometrii, fizyki, meteorologii).

Dziękuję za uwagę ;)