Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
CCZZAASSOOPPIISSMMOO AAKKAADDEEMMIIII RROOLLNNIICCZZEEJJ iimm.. AAUUGGUUSSTTAA CCIIEESSZZKKOOWWSSKKIIEEGGOO ww PPOOZZNNAANNIIUU
NNrr 11 ((7766)) VVIIIIII ssttyycczzeeƒƒ 22000044
AKADEMICKIE
ISSN 1429–3064
Z nowym rokiem,nowym krokiem!Z nowym rokiem,nowym krokiem!
J u b i l e u s z 5 0 - l e c i aI N S T Y T U T U T E C H N O L O G I I M I ¢ S A A R
Uczestnicy Konferencji „Mapowanie genomu konia” w RPA.
Instytut Technologii Mi´sa w pe∏nym sk∏adzie: I rzàd (od lewej): prof. dr hab. Edward Pospiech, prof. dr hab. W∏odzimierz Dolata, prof. zw. dr dr h. c.Wincenty Pezacki, prof. zw. dr hab. Barbara Dzier˝yƒska-Cybulko. II rzàd: dr in˝. Bo˝ena GrzeÊ, mgr in˝. El˝bieta Piotrowska, mgr in˝. Dorota Stefaƒska,Barbara Kobierna, dr in˝. Krystyna Krysztofiak, dr in˝. Bo˝ena Danyluk, in˝. El˝bieta Szeszu∏a, mgr in˝. Beata Miko∏ajczak, mgr in˝. Ewa Iwaƒska, Liliana Mace∏ajtis-Go∏dyn, mgr in˝. Miros∏awa Krzywdziƒska-Bartkowiak. III rzàd: dr in˝. Hanna Gajewska – Szczerbal, mgr in˝. Krystyna Dolata, mgr in˝. Agnieszka Bilska, dr in˝. Jerzy Mróz, Jacek Spychaj, prof. dr hab. Waldemar Uchman, prof. dr hab. Jan Pyrcz, dr hab. Piotr Konieczny, mgr in˝. Ry-szard Kowalski, Stefan Odwa˝ny. � strona 6
� strona 9
miesi´cznik
wydawca:
Akademia Rolnicza im. Augusta Cieszkowskiego
w Poznaniu.
Przewodniczàcy Rady Programowej
prof. dr hab. Grzegorz Skrzypczak,
prorektor AR
Redaktor naczelny
Micha∏ Sójka, rzecznik prasowy AR
Adres redakcji:
60-637 Poznaƒ, ul. Wojska Polskiego 28
(Rektorat), tel./fax 848-70-84
e-mail: [email protected]
Sk∏ad i ∏amanie: Perfekt sp. j.
Numer zamkni´to 5 lutego 2004 roku
Nak∏ad 1000 egz.
Druk: Zak∏ad Graficzny AR w Poznaniu
Ok∏adka: „Siewca” Marcina Ro˝ka w zimowej szacie
fot. Jaros∏aw Zimny
Redakcja stara si´ zwracaç materia∏y nie zamówionei zastrzega sobie prawo skracania i opracowywania na-des∏anych tekstów oraz zmiany ich tytu∏ów. Redakcja nieodpowiada za treÊç zamieszczanych reklam i og∏oszeƒ.
STYCZE¡ 2004
Dialog KoÊcio∏a z Uniwersytetem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2Fotoreporta˝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12-13
Norwegii czar, Norwegii dar... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
˚a∏obna karta: dr in˝. Zdzis∏aw Madziar . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Jubileusz 50-lecia Instytutu Technologii Mi´sa na WT˚ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Do z∏otego jubileuszu......dodatku s∏ów kilka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
V Mi´dzynarodowa KonferencjaMapowania Genomu Konia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
Katedra Genetyki i Hodowli RoÊlinw VI Poznaƒskim Festiwalu Nauki i Sztuki . . . . . . . . . . . . . . . . 10
A mo˝e studia w Holandii? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Certyfikat FSC dla LZD Siemianice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
Inauguracja dzia∏alnoÊci Centrum Kszta∏ceniaPrzedsi´biorców LeÊnych przy LZD Siemianice . . . . . . . . . . . . . 16
O bezpieczeƒstwie pracy w leÊnictwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Wigilia na Wydziale LeÊnym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Perspektywy pracy w leÊnictwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Zak∏ad Geodezji i Kartografii Ârodowiska– prezentacja technologii GIS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Nowi profesorowie: prof. dr hab Andrzej Rutkowski . . . . . . . . . 20
Wydawnictwo AR na targach i wystawach ksià˝ki naukowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Jak uzyskaç dop∏aty bezpoÊrednie dla rolników . . . . . . . . . . . . 23
Profesorskie g∏osy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
Ko∏o PTTK Pracowników AR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Sukcesy sekcji siatkówki kobiet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
Obóz integracyjny – ZaniemyÊl 2003 . . . . . . . . . . . . IV str. ok∏adki
W numerze m.in.:
1
Od Redakcji
„Z nowym rokiem nowym krokiem”, mówi stareporzekad∏o. No i prosz´!
Na pierwszym tegorocznym posiedzeniu Senatu,jeden z profesorów zarzuci∏ „WieÊciom Akademic-kim”, ˝e zrobi∏y si´ strasznie laurkowate, ˝e nie maw nich dyskusji, ani polemik, ˝e w tej chwili najwi´-cej jest sportu, turystyki i spraw emerytów. Wniosko-wa∏, ˝eby zmieniç formu∏´ czasopisma, ˝eby przed-stawiaç tam polemiczne teksty i wa˝ne sprawy.
Niestety, poniewa˝, drugi raz od siedmiu lat, nieby∏em obecny na posiedzeniu Senatu, nie mog∏em si´„broniç”, ale JM Rektor przypomnia∏ m.in., ˝e ka˝dywydzia∏ ma swojego przedstawiciela w Radzie Pro-gramowej czasopisma. Tego typu pytania i sugestienale˝y zatem kierowaç bezpoÊrednio do Rady.
Ja jednak musz´ odnieÊç si´ do zarzutów i przed-stawiç fakty. Otó˝ w 75. dotychczas wydanych „WA”opublikowa∏em ok. 2000 materia∏ów, w tym ok. 100sportowych, 60 turystycznych i 10 „emeryckich” (na28 stron „WA” materia∏y te zajmujà zwykle ok. 2-3 str.).Pozosta∏e, idàc tropem myÊli interlokutora, to by∏ymateria∏y wa˝ne. Natomiast co do polemik i dyskusji,to tak krawiec kraje... Tego typu artyku∏y nie nap∏y-wajà do Redakcji, a sam rzeczony Senator nigdy niedostarczy∏ ˝adnej polemiki czy materia∏u dyskusyjne-go, natomiast same laurki.
Có˝, jak stwierdzi∏ jeden z Senatorów, by∏ to chybastart do kampanii wyborczej. Chcia∏o by si´ rzec – ra-czej falstart!
Micha∏ Sójka
redaktor naczelny
ZAK¸AD GRAFICZNYAkademii Rolniczej
wykonuje dla jednostek organizacyjnych, dla pracowników i studentów
Uczelni, a tak˝e dla klientów z zewnàtrz ni˝ej wymienione us∏ugi:
– druki folderów, informatorów, zaproszeƒ, wizytówek, listowników
druków akcydensowych, instrukcji, regulaminów
– druk i opraw´ ksià˝ek, materia∏ow konferencyjnych
– opraw´ twardà prac magisterskich, doktorskich, opracowaƒ naukowych
– opraw´ czasopism, bindowanie, laminowanie
– napraw´ i opraw´ zniszczonych ksià˝ek (równie˝ w skór´)
– galanteri´ introligatorskà: etui, pud∏a, tuby, pud∏a zielnikowe, ok∏adki itp.
ZAK¸AD GRAFICZNY AR60-625 Poznaƒ, ul. Wojska Polskiego 67
tel. 848-78-82
STYCZE¡ 2004
WRzymie, w dniach 17-20 lip-
ca 2003 r., w goÊcinnych
murach Lateraƒskiego Uni-
wersytetu Papieskiego oraz Bazyliki
Êw. Jana na Lateranie, odby∏o si´ – or-
ganizowane przez Rad´ Konferencji
Biskupów Europejskich (CCEE) i Mini-
sterstwo Edukacji Narodowej W∏och –
Sympozjum nt. „Uniwersytet a KoÊció∏
w Europie”. W spotkaniu tym udzia∏
wzi´∏o oko∏o 3000 osób reprezentujà-
cych m. in. dostojników KoÊcio∏a, rek-
torów, w∏adze i nauczycieli uniwersy-
tetów katolickich, duszpasterzy akade-
mickich, rektorów i Êrodowisko aka-
demickie uczelni Êwieckich wreszcie
braç studenckà wymienionych powy-
˝ej uczelni wy˝szych. Z Polski przyby∏o
kilkanaÊcie delegacji z ró˝nych oÊrod-
ków uniwersyteckich. Tematyka Sym-
pozjum trudna jest do przecenienia,
bo w dzisiejszych, wysoce odhumani-
zowanych czasach rozluênienia wi´zi
spo∏ecznych, alienacji, deprecjacji roli
rodziny, zatopienia w Êwiecie wirtual-
nym (okreÊlanym przez lekarzy mia-
nem zespo∏u internetowych uzale˝-
nieƒ behawioralnych), zdziczenia oby-
czajów, uzale˝nienia od narkotyków,
wspó∏czesny uniwersytet – z racji swo-
jej roli – stawiaç musi czo∏a nowym
wyzwaniom XXI wieku. Stàd nowocze-
sne uniwersytety, nawet te o profilu
technicznym, wprowadzajà modu∏y
przedmiotów filozoficzno – humani-
stycznych pozwalajàcych na pe∏ne wy-
zwolenie potencja∏u umys∏owego i du-
chowego cz∏owieka, co sprawia, ˝e
droga dzisiejszej uczelni wy˝szej w du-
˝ej mierze staje si´ zbie˝na z naucza-
niem KoÊcio∏a.
Z inicjatywy i zaproszenia Jego Eks-celencji ksi´dza biskupa prof. dr.hab. Marka J´draszewskiego, dele-
gata Konferencji Episkopatu Polski ds.
Duszpasterstwa Akademickiego, na
rzymskim Sympozjum poznaƒskie Êro-
dowisko akademickie reprezentowali:
rektor Politechniki Poznaƒskiejprof. dr hab. Jerzy Dembczyƒski– wiceprzewodniczàcy KRASP, prof.dr hab. Tomasz ¸odygowski – pro-
rektor Politechniki Poznaƒskiej ds.
Kszta∏cenia, prof. dr hab. Bronis∏awMarciniak – prorektor UAM ds. Na-
uki i Wspó∏pracy Mi´dzynarodowej,
ks. Mateusz Misiak – diecezjalny
duszpasterz akademicki Archidiecezji
Poznaƒskiej, a obecnie proboszcz Pa-
rafii Êw. Rocha, ks. Przemys∏aw Da-nielczak – Duszpasterz Akademicki
DA przy KoÊciele Stanis∏awa Kostki
(Poznaƒ – Winiary), przedstawicielka
adiunktów dr Katarzyna Dzikow-ska z Zak∏adu Literatury i Kultury Au-
striackiej Instytutu Filozofii Germaƒ-
skiej Wydzia∏u Neofilologii UAM,
przedstawicielka studentów Wydzia∏u
Teologii UAM i jednoczeÊnie absol-
wentka Europeistyki UAM mgr AdaSzymaƒska, przedstawicielka stu-
dentów UAM Joanna Najfeld z Insty-
tutu Filologii Angielskiej Wydzia∏u
Neofilogii UAM oraz piszàcy te s∏owa.
Niezw∏ocznie po ustaleniu sk∏adu de-
legacji, zespó∏ nasz pod przewodnic-
twem ksi´dza biskupa Marka J´dra-
szewskiego przystàpi∏ do przygotowaƒ.
Ostateczna forma prezentacji stano-
wisk i poglàdów do dyskusji zosta∏a
przyj´ta na poczàtku czerwca okreÊle-
niem tematyki wystàpieƒ towarzyszà-
cych wyk∏adowi plenarnemu pt.: „Ko-
Êció∏ lokalny w dialogu ze Êwiatem uni-
wersyteckim”, o wyg∏oszenie którego
poproszony zosta∏ przez organizatorów
Sympozjum delegat Konferencji Epi-
skopatu Polski ds. Duszpasterstwa Aka-
demickiego ksiàdz biskup Marek J´dra-
szewski. Mnie przypad∏o w udziale wy-
stàpienie pod roboczym tytu∏em
„Wspó∏czesny uniwersytet a dzisiejsze
chrzeÊcijaƒstwo”, które zosta∏o zapla-
nowane w ramach sekcji tematycznej
„Cz∏owiek a Êrodowisko”. Kanwà mojej
prezentacji* by∏a próba nakreÊlenia
mo˝liwoÊci progów i barier nauk przy-
rodniczych wyk∏adanych w uniwersyte-
tach rolniczych, w dialogu z KoÊcio∏em.
Ostatnia odprawa przed wyjazdem
rozpocz´∏a si´ w poniedzia∏ek 14 lipca
o godz. 10:00, kiedy to dopi´to wszel-
kie szczegó∏y organizacyjne. Nast´p-
nego dnia w koÊciele pod wezwaniem
Êw. Rocha, porannà Mszà Êw. o godzi-
nie 6:00 rozpocz´∏a si´ nasza wielka
przygoda.
Rzym powita∏ nas zatrzymujàcym
dech w piersiach, lejàcym si´ z nieba
˝arem i zadziwi∏ faktem, ˝e mimo tego
˝aru ani Bazylika Êw. Jana ani Uniwersy-
tet Lateraƒski nie dysponujà klimatyza-
cjà w pomieszczeniach obrad. To by∏a
jedyna niedogodnoÊç, bo reszta zosta∏a
przygotowana przez Organizatorów na
przys∏owiowà „piàtk´ z plusem”.
Dnia 17 lipca Sympozjum zainaugu-
rowano Mszà Êw., którà odprawi∏
ksiàdz biskup Rino Fisichella, rektor
Uniwersytetu Lateraƒskiego, w trakcie
uroczystego otwarcia okolicznoÊciowe
adresy wyg∏osili m. in. ksiàdz biskup
Giuseppe Betori – sekretarz Konferen-
cji Biskupów W∏och; ksiàdz biskup
Amedee Grab – prezydent CCEE; kar-
dyna∏ Karl Lehmann – prezydent Kon-
ferencji Biskupów Niemiec; profesor
Lorenzo Ornagli – rektor Uniwersytetu
NajÊwi´tszego Serca, przewodniczàcy
Komitetu Organizacyjnego Sympo-
zjum a ze strony uczelni i organizacji
Êwieckich dr Walter Schwimmer – se-
kretarz generalny Rady Europy, profe-
sor Eric Forment – prezydent Stowa-
rzyszenia Uniwersytetów Europej-
skich, tak˝e pani minister Edukacji Na-
rodowej W∏och Letizia Moratti i mer
Rzymu Walter Veltroni. Zarówno dobór
przedstawionych powy˝ej prelegen-
tów, jak i przekazane przez nich treÊci
dobitnie wskazywa∏y, ˝e obydwie stro-
ny (duchowna i Êwiecka) dostrzegajà
zespo∏y niepokojàcych zjawisk spo-
∏ecznych i wynikajàcà stàd potrzeb´
dialogu i szerszej wspó∏pracy celem
nieustannego podnoszenia nauczania
na wy˝szy poziom cz∏owieczeƒstwa.
Po zakoƒczeniu uroczystoÊci otwar-
cia pierwszy dzieƒ Sympozjum up∏y-
nà∏ na okolicznoÊciowych koncertach
muzyki organowej, wyst´pach chó-
rów i wystawach malarstwa stwarzajà-
cych doskona∏e t∏o do nawiàzywania
kontaktów, wzajemnego poznawania
si´ delegacji i wst´pnej wymiany po-
glàdów.
Dnia nast´pnego po krótkich po-
rannych modlitwach prowadzonych
przez arcybiskupa Oswalda Gomisa –
prezydenta Federacji Konferencji Bi-
skupów Azji rozpocz´∏a si´ w Bazylice
Êw. Jana na Lateranie seria wyk∏adów
przedpo∏udniowych poruszajàcych
problematyk´ roli uczelni wy˝szych
w krzewieniu kultury. Równolegle do
tych obrad w Sali Senatu Papieskiego
Uniwersytetu Lateraƒskiego, mia∏o
miejsce spotkanie rektorów uniwersy-
tetów uczestniczàcych w Sympozjum
oraz delegacji europejskich uczelni
wy˝szych zarówno Êwieckich, jak i du-
chownych z dostojnikami KoÊcio∏a.
W spotkaniu tym poznaƒskie Êrodowi-
sko akademickie reprezentowane by∏o
Dialog KoÊcio∏a z uniwersytetem
2
STYCZE¡ 2004
przez ksi´dza biskupa Marka J´dra-
szewskiego, profesorów Bronis∏awa
Marciniaka i Tomasza ¸odygowskiego
oraz mojà osob´.
W tej trwajàcej kilka godzin dyskusji
z ∏atwoÊcià da∏o si´ zauwa˝yç, ˝e
w ró˝nych krajach, a nawet w ró˝nych
regionach poszczególnych krajów po-
ziom dialogu i idàcej za nim wspó∏pra-
cy uniwersytetów z KoÊcio∏em jest bar-
dzo zró˝nicowany. Przekazane infor-
macje, a w szczególnoÊci dok∏adniej-
szy opis metod dzia∏ania sta∏y si´ kan-
wà o˝ywionej wymiany poglàdów.
Z uznaniem i satysfakcjà chcia∏bym
podkreÊliç, ˝e z du˝ym zainteresowa-
niem uczestników spotka∏a si´ nasza,
lokalna forma dialogu i wspó∏pracy
KoÊció∏ – uniwersytet, zapoczàtkowa-
na przez prof. dr. hab. Andrzeja B. Le-
gockiego, prezesa Polskiej Akademii
Nauk (wówczas dyrektora Instytutu
Chemii Bioorganicznej PAN) oraz ksi´-
dza biskupa prof. dr. hab. Marka J´dra-
szewskiego, inicjatywa cyklicznych se-
sji wyk∏adów naukowych, gdzie prele-
gentami byli zarówno przedstawiciele
Wydzia∏u Teologicznego, jak i Êwiec-
kich placówek naukowych. Wracajàc
do meritum sprawy, cieszà efekty prze-
prowadzonej dyskusji , a utworzona
sieç instytucji zmierzajàcych kontynu-
owaç nawiàzanà wspó∏prac´ jest jed-
nym z przyk∏adów istniejàcych i rozwi-
janych wi´zi.
Dzieƒ nast´pny, sobota 19 lipca to
dzieƒ wzruszeƒ, bo tak nazwaç nale˝y
spotkanie z Ojcem Âwi´tym, w trakcie
którego zderzajà si´ smutek wywo∏any
obrazem cierpieƒ toczonego chorobà
organizmu z podziwem dla charyzmy
obcowania z t∏umem Jego Âwiàtobli-
woÊci. Autobusy sprawnie przewo˝à
oko∏o 2 tysiàce osób do Pa∏acu Apo-
stolskiego w Castelgandolfo i punktu-
alnie o godz. 9:30 rozpoczyna si´ au-
diencja na dziedziƒcu letniej rezyden-
cji Biskupa Rzymu. Mam to szcz´Êcie,
˝e znalaz∏em si´ w najbli˝szej odleg∏o-
Êci tronu papieskiego i jeszcze wi´ksze
szcz´Êcie, ˝e zosta∏em wybrany do de-
legacji, uhonorowanej mo˝liwoÊcià
osobistego powitania Papie˝a.
Po audiencji o godzinie 11:30
w ogromnym centrum Mariapolis od-
prawiona zosta∏a Msza Êw. dla ogrom-
nej rzeszy wiernych, a ksiàdz Tadeusz
Kondrusiewicz, arcybiskup Moskiew-
skiej Diecezji Matki Boga swoim kaza-
niem wprowadzi∏ nas w realia KoÊcio∏a
katolickiego Rosji. Reszta dnia (po
wspólnym posi∏ku) up∏ywa na dysku-
sjach o wyk∏adach i wymianie poglà-
dów na ich temat. Nie zapomnieliÊmy
tak˝e o „rzucie okiem” na Góry Albaƒ-
skie i malownicze jezioro po∏o˝one
u ich stóp. Póênym wieczorem wraca-
my do rozpalonych murów rzymskiej
Metropolii.
Niedziela, kolejny dzieƒ Sympozjum
rozpoczyna si´ porannà modlitwà pro-
wadzonà przez biskupa Oskara Urbina,
delegata Konferencji Biskupów Amery-
ki ¸aciƒskiej, a po niej, o godz. 9:00 naj-
wa˝niejszy dla nas, wspomniany
uprzednio wyk∏ad ksi´dza biskupa Mar-
ka J´draszewskiego „KoÊcio∏y lokalne
w dialogu ze Êwiatem uniwersyteckim”.
Wychodzàc od datowanego na prze∏om
II i III wieku pytania Tertuliana: „Có˝
majà wspólnego Ateny i Jerozolima?
Có˝ Akademia i KoÊció∏”, opierajàc si´
na modelach i koncepcjach wspó∏cze-
snego uniwersytetu profesor Marek J´-
draszewski wykaza∏ nie tylko mo˝li-
woÊç takiego dialogu, ale i jego potrze-
b´, a wr´cz koniecznoÊç. Istotnym by∏o
nawiàzanie do nauczania Jana Paw∏a II
poprzez cytaty Papie˝a Polaka: „Uni-
wersytet, b´dàc jednym z arcydzie∏ kul-
tury, jest jednoczeÊnie szczególnym
miejscem walki o pe∏ne cz∏owieczeƒ-
stwo, dzi´ki czemu droga uniwersytetu
staje si´ drogà KoÊcio∏a”. Aby dialog ta-
ki móg∏ zaistnieç konieczne jest do-
strze˝enie jego potrzeby przez obie
strony. Wyk∏adowca wykaza∏ szans´
i potrzeb´ takiej wspó∏pracy wynikajà-
cej z potrzeby otwarcia cz∏owieka na
transcendencj´ i duchowe wartoÊci
trwa∏e niezb´dne do pe∏ni cz∏owie-
czeƒstwa. Cennym przyk∏adem by∏o
ponowne przedstawienie – wspomnia-
nej powy˝ej – inicjatywy Êrodowiska
poznaƒskiego, w której KoÊció∏ lokalny
wspierany Wydzia∏em Teologicznym
UAM prowadzi owocny i cieszàcy si´
ogromnym zainteresowaniem dialog
z placówkami naukowymi. Tematem
tych spotkaƒ i wyk∏adów sà ciàgle ˝ywe
problemy Êmierci, czasu, prawdy czy
ewolucji widziane zarówno z perspek-
tywy nauk przyrodniczych, filozofii jak
i teologii, które zawsze w efekcie koƒ-
cowym wnoszà szereg nowych przemy-
Êleƒ. Dialog taki ze wszech miar godny
jest polecenia szczególnie w krajach,
gdzie panujàce systemy totalitarne (na-
zizm, komunizm) powodujà lub spo-
wodowa∏y, ˝e uczelnie wy˝sze tracàc
swojà autonomi´ sta∏y si´ instrumen-
tem u∏atwiajàcym zapanowanie nad
umys∏ami studentów a w konsekwencji
spo∏eczeƒstw.
Z du˝ym zainteresowaniem spotka∏a
si´ kolejna inicjatywa Êrodowiska po-
znaƒskiego wyra˝ajàca si´ promocjà
przez KoÊció∏ wybitnych uczonych po-
przez udzia∏ tych ostatnich w gre-
miach cieszàcych si´ istotnym uzna-
niem. Rada Spo∏eczna przy Arcybisku-
pie Poznaƒskim jest takim forum pre-
zentujàcym wybitne postacie Êwiata
nauki i ich poglàdy na wa˝ne spo∏ecz-
nie problemy. Zapewnia si´ przez to
szerszy odbiór spo∏eczny uczonych,
dzi´ki czemu ich g∏os staje si´ w du˝ej
mierze g∏osem KoÊcio∏a wyzwalajàcym
go równie˝ z uprzedzeƒ okreÊlanych
mianem „KoÊció∏ siedzibà Ciemnogro-
du”. Koƒczàc mówca podkreÊli∏, ˝e
owoców dialogu nie mo˝na spodzie-
waç si´ od razu, bo proces ten do po-
wolnych nale˝y, ale systematyczna,
w dalekiej perspektywie czasowej osa-
dzona praca da z pewnoÊcià pozytyw-
ne rezultaty.
O tym, jak wa˝ne problemy w wyk∏a-
dzie zosta∏y poruszone i jak dalece po-
trzeba takiego dialogu jest dostrzega-
na Êwiadczy owacja na stojàco (ewene-
ment w ca∏ym Sympozjum) jakà zgoto-
wa∏o mówcy pó∏toratysi´czne audyto-
rium w Auli Wielkiej Papieskiego Uni-
wesytetu Lateraƒskiego.
Cykl wyk∏adów zapoczàtkowanych
przez ksi´dza biskupa Marka J´dra-
szewskiego zakoƒczy∏a prowadzona
przez biskupa Amedee Grab, prezy-
denta CCEE Msza Êw. odprawiona
w Bazylice Êw. Jana na Lateranie. Po
obradach jeszcze krótkie zwiedzanie
Wiecznego Miasta, w trakcie którego –
podobnie jak to mia∏o miejsce w wie-
czornych w´drówkach dni poprzed-
nich Sympozjum – biskup Marek wy-
kaza∏, ˝e jest nie tylko duszpasterzem
i kaznodziejà, ale równie˝ znawcà oraz
mi∏oÊnikiem kultury i sztuki.
Seminarium zakoƒczone, kontakty
nawiàzane, wnioski i przemyÊlenia sta-
nà si´ niewàtpliwie zaczynem do dal-
szych dzia∏aƒ zmierzajàcych do rozwo-
ju dialogu KoÊció∏ – Uniwersytet tak
aby kolejne sympozja wnieÊç mog∏y
nowe elementy.
Prof. dr hab. Piotr Goliƒski
* Dok∏adna treÊç wystàpienia przedsta-
wiona zosta∏a w dniu 18 listopada ub. r. na
spotkaniu Duszpasterstwa Akademickiego
naszej Uczelni w koÊciele Êw. Jana Vianney.
Fotoreporta˝ str. 12-13
3
STYCZE¡ 2004
4
Latem ubieg∏ego roku grupa w´-
drowców, nie tylko z Poznania i nie
tylko spoÊród naszej akademickiej
spo∏ecznoÊci, za sprawà ksi´dza kanoni-
ka Mariana Miko∏ajczaka, proboszcza na-
szej uczelnianej parafii i jego wspó∏pra-
cownika, ksi´dza Olafa Kwapisza, da∏a
si´ uwieÊç Norwegii. Wyprawa do tego
kraju obfitowa∏a niewàtpliwie w bardzo
g∏´bokie prze˝ycia jej uczestników. Wy-
miernym zaÊ owocem wyprawy sta∏ si´
bogaty zbiór fotografii. Za ich sprawà
powracajà wspomnienia, pot´gujà si´
prze˝ycia. Rodzi∏o si´ przeÊwiadczenie,
˝e tych prze˝yç, wspomaganych fotogra-
fiami, nie mo˝na zachowywaç dla siebie.
Tà niezwyk∏à radoÊcià nale˝y si´ podzie-
liç z innymi, ze spo∏ecznoÊcià akademic-
kà. Dokonano tego poprzez wystaw´ fo-
tograficznà „Norwegii czar, Norwegii
dar...” Pomys∏odawcà wystawy by∏ profe-
sor Stanis∏aw Koz∏owski, realizatorem
Katedra ¸àkarstwa. Zgromadzono na
niej ponad 80 fotografii autorstwa ks.
Mariana Miko∏ajczaka, Stanis∏awa Ko-
z∏owskiego, Feliksa Sikorskiego, Alek-
sandry Matei, Tomasza Ogrodowczyka.
Wystaw´ pod tym tytu∏em mo˝na by∏o
oglàdaç od 10 grudnia 2003 roku do 17
stycznia 2004 roku.
Atutem wystawy sà niewàtpliwie barw-
ne fotografie, mistrzowsko wykonane
i starannie dobrane. Ukazujà one Nor-
wegi´ w szerokim wymiarze – krajobra-
zowym, historycznym, kulturowym,
przyrodniczym, religijnym. Ukazujà
„Norwegii czar”. Trudno nie zauwa˝yç,
˝e komplementarnà wobec fotografii
cz´Êcià, jest tekst. Formalnie mo˝na go
traktowaç jako s∏owo objaÊniajàce foto-
grafie. Tekst, który wyszed∏ spod pióra
profesora Stanis∏awa Koz∏owskiego, jest
jednak równie mocnà stronà wystawy,
jak fotografie. Dzi´ki niemu wystawa
otrzyma∏a ˝yciodajnego ducha. Ca∏oÊç
stanowi niewàtpliwie dar dla wszystkich
zwiedzajàcych. Odczytanie jej staje si´
pe∏niejszym, je˝eli uwzgl´dni si´ s∏owa
profesora Stanis∏awa Koz∏owskiego, wy-
g∏oszone na uroczystoÊci otwarcia wy-
stawy. Tylko nielicznym dane by∏o wys∏u-
chaç tego przes∏ania. Uzyskawszy zgod´
Profesora podaj´ niektóre fragmenty te-
go wystàpienia:
„Od ponad 100 lat 10 grudnia oczyobywateli Êwiata spoglàdajà na stolic´Norwegii – Oslo. W sto∏ecznym ratuszukról Norwegii wr´cza Pokojowà Na-grod´ Nobla. DziÊ Harald V przekazu-je jà Szirin Ebad. Czy przekazuje? Wy-ra˝ajàc si´ bardziej precyzyjnie odbie-ra od Laureatki dar pokoju, stanowià-cy efekt ˝yciowych zmagaƒ jej umys∏ui serca, i przekazuje Êwiatu. Za spra-wà tej Nagrody Norwegia zaistnia∏aw ÊwiadomoÊci wielu spo∏eczeƒstw.Nie tylko poprzez t´ presti˝owà nagro-d´ Norwegia zwraca na siebie uwag´.Kraj ten posiada przedziwnà mocuwodzenia swoim naturalnym pi´k-nem, kulturà, historià. Norwegiiczar...
Specyfikà Norwegii sà niewàtpliwiefiordy, swoiste miejsce walki pomi´dzy
làdem a morzem. Wysokie masywyskalne stromo schodzà w wod´. Ichszczyty zdajà si´ si´gaç nieba. Zbocza,najcz´Êciej strome, usi∏uje zasiedlaçuboga roÊlinnoÊç – porosty, mchy, tra-wy, a na ni˝szych pi´trach – krzewyi drzewa. Nik∏e powierzchnie ziemi douprawy znajdujà si´ u podnó˝a gór.Tutaj te˝ zlokalizowane sà kwietne ∏à-ki, których ruƒ ze stoickim spokojemkonsumuje byd∏o. Najwy˝sze partiegór – to kraina Êniegu zamkni´tegow lodowcach. Wyzwalajàca si´ z nich
woda poszukuje ujÊcia tworzàc wodo-spady, cz´sto osza∏amiajàce.
Norwegia – w okresie wegetacji –kraina cudownych kolorowych krajo-brazów eksponowanych promieniamis∏oƒca, lub stonowanych mg∏amii opadami deszczu. Norwegia zimà –Ênie˝na kraina, na której mróz i wiatrrodzà nieprawdopodobne uk∏adyprzestrzenne. Norwegia – strefa polar-nych dni i nocy. ˚aden film, ˝aden lite-racki tekst nie jest w stanie oddaç cza-ru tej ziemi. Norwegia – kraina znie-walajàca cz∏owieka swoim pi´knem.W zetkni´ciu z tà osza∏amiajàcà pot´-gà krajobrazu i przyrody cz∏owiek sta-je si´ mikroskopijnym pionkiem,wznoszàcym bezwiednie swój wzrokku szczytom, instynktownie szukajàcytego, co w górze.
Norwegia – uwielbiana przez wspó∏-czesnych spadkobierców Wikingów.Norwegia – oblegana nieustannieprzez turystów z wielu kontynentów,nie tylko ze wzgl´du na naturalnepi´kno, ale równie˝ liczne obiektyi dzie∏a kultury, pamiàtki przesz∏oÊci –odleg∏ej i bli˝szej. Norwegia – ojczyznaIbsena, Hamsuna, Bojera, Undset...Bulla, Griega, Vigelandów. OjczyznaÊwi´tego Olafa.
Magnificencjo Rektorze!, któregoobecnoÊç w tym miejscu jest dla mnie(dla nas) wyró˝nieniem! Bardzo ser-decznie prosz´, aby zechcia∏ Pan po-wtórzyç w tym momencie gest Haral-da V, króla Norwegów i otworzy∏ t´wystaw´ – ofiarowujàc jà jako darwewn´trznego pokoju i êród∏o wy-tchnienia naszej akademickiej spo-∏ecznoÊci, wszystkich zainteresowa-nych Norwegià. Niech to b´dzie swo-isty gwiazdkowy i noworoczny upo-minek”.
Barbara Goliƒska
„Norwegii czar, Norwegii dar...”
Otwarcie wystawy: od prawej ks. Olaf Kwapisz, ks. Marian Miko∏ajczak, prorektor prof. GrzegorzSkrzypczak, rektor prof. Erwin Wàsowicz, prof. Stanis∏aw Koz∏owski, mgr in˝. El˝bieta Zeyland
fot.
Felik
s Sik
orsk
i
STYCZE¡ 2004
5
W dniu 5 listopada 2003 roku, po
d∏ugich zmaganiach z chorobà,
zmar∏ nasz kolega dr in˝. Zdzis∏aw Ma-
dziar – starszy wyk∏adowca w Katedrze
Ekologii i Ochrony Ârodowiska. Po˝e-
gnaliÊmy Go w dniu 8 listopada ub. r. na
cmentarzu przy ul. Lutyckiej w Poznaniu.
Dr in˝. Zdzis∏aw Madziar urodzi∏ si´
w 1940 roku w Gdyni, gdzie odby∏ tak˝e
edukacj´ podstawowà i Êrednià. Studio-
wa∏ na Wydziale Rolniczym naszej Uczel-
ni i w 1962 roku uzyska∏ dyplom magi-
sterski. BezpoÊrednio po studiach przez
krótki okres pracowa∏ jako asystent
w Instytucie Uprawy, Nawo˝enia i Gle-
boznawstwa (1962-1963), a od 1964 nie-
przerwanie w naszej Katedrze, jako asy-
stent, starszy asystent (1965), adiunkt
(1969) i starszy wyk∏adowca (od 1997).
W 1969 roku uzyska∏ stopieƒ doktora
nauk rolniczych AR w Poznaniu, na
podstawie rozprawy doktorskiej pt.
Wp∏yw poziomu azotu i wilgotnoÊcigleby na rozwój, cechy morfologicznei zawartoÊç bia∏ka w trzech gatun-kach traw pastewnych. W latach 1976-
-1978 pe∏ni∏ funkcj´ wicedyrektora In-
stytutu Melioracji Rolnych i LeÊnych AR.
W badaniach naukowych specjalizo-
wa∏ si´ w zagadnieniach dotyczàcych
ekologicznych podstaw produkcyjnoÊci
roÊlin, w szczególnoÊci traw, a tak˝e
kszta∏towania czynników plonotwór-
czych. W dzia∏alnoÊci dydaktycznej wy-
k∏ada∏ g∏ównie podstawy rolnictwa oraz
rolnicze wykorzystanie terenów zmelio-
rowanych, a tak˝e biologiczne podstawy
rolnictwa i podstawy ekologii. Prowadzi∏
bardzo o˝ywionà dzia∏alnoÊç spo∏ecznà
i organizacyjnà, pracujàc w wielu komi-
sjach wydzia∏owych i uczelnianych (m.
in. Senackiej Komisji Finansowej, Uczel-
nianej Komisji ds. Aparatury (1975-
-1978), Rektorskiej Komisji Likwidacyj-
nej ds. Aparatury (1996-2002), Wydzia∏o-
wej Komisji ds. Organizacji i Rozwoju
Wydzia∏u (1996-2002). By∏ cz∏onkiem
Rady Programowej miesi´cznika AR
„WieÊci Akademickie” (1997-1999), Pol-
skiego Towarzystwa Gleboznawczego
i Polskiego Towarzystwa Ekologicznego.
W latach siedemdziesiàtych i osiemdzie-
siàtych pe∏ni∏ funkcj´ Przewodniczàce-
go Rady Oddzia∏owej ZNP, opiekuna lat
studiów oraz domów studenckich. Wy-
promowa∏ kilkunastu magistrów i opu-
blikowa∏ kilkadziesiàt prac naukowych.
Przez 30 lat dr in˝. Zdzis∏aw Madziar
by∏ moim nieco starszym kolegà i bliskim
wspó∏pracownikiem. Kiedy rozpoczyna-
∏am prac´ w Katedrze dr Z. Madziar by∏
jej g∏ównym filarem naukowym i organi-
zacyjnym. To On wspólnie z Profesorem
Eugeniuszem Matusiewiczem tworzy∏
Katedr´ 10 lat wczeÊniej i organizowa∏ jà
od podstaw. Zdobywa∏ wyposa˝enie
i urzàdza∏ skromnà baz´ laboratoryjnà
w Dworku oraz imponujàcà baz´ do-
Êwiadczalnà w hali wegetacyjnej przy ul
Podlaskiej, wk∏adajàc w to wiele serca
i wysi∏ku. PoÊwi´ci∏ Katedrze wi´kszoÊç
swojego ˝ycia. Dzi´ki tym dobrym pod-
stawom, dobrej bazie materialnej i inte-
lektualnej nasza Katedra mog∏a dobrze
funkcjonowaç i przez ca∏y okres z powo-
dzeniem rozwijaç si´. Obchodzàc w ubie-
g∏ym roku Jubileusz 40-lecia Katedry mo-
gliÊmy z satysfakcjà podsumowaç nasz
dorobek.
Mog´ z pe∏nym przekonaniem stwier-
dziç, ˝e dr in˝. Zdzis∏aw Madziar by∏ bar-
dzo dobrym nauczycielem akademic-
kim, choç nie dane mu by∏o osiàgnàç
profesorski tytu∏. By∏ cz∏owiekiem mà-
drym i bardzo skromnym, sumiennym
i pracowitym, wymagajàcym i równocze-
Ênie ˝yczliwym. By∏ bezkonfliktowy, ko-
le˝eƒski i serdeczny. Od Niego uczy∏am
si´ systematycznoÊci i starannoÊci oraz
dobrego organizowania pracy. W pracy
dydaktycznej oraz w opracowywaniu
prac naukowych by∏ perfekcjonistà.
Umia∏ wspó∏pracowaç ze studentami
i by∏ przez nich lubiany i szanowany.
W ostatnich latach, mimo powa˝nych
k∏opotów ze zdrowiem i d∏ugotrwa∏ego
leczenia wywiàzywa∏ si´ ze wszystkich
obowiàzków dydaktycznych, jakie na
Nim spoczywa∏y. Do koƒca ostatniego
roku akademickiego prowadzi∏ samo-
dzielnie wszystkie powierzone Mu zaj´-
cia, zarówno na studiach dziennych, jak
i zaocznych, w tym równie˝ w Powodo-
wie. Dokumenty z zaliczeniami i wynika-
mi egzaminów przekaza∏ nam w pedan-
tycznym porzàdku, dzi´ki czemu nie
mieliÊmy ˝adnych problemów z doko-
naniem ostatnich wpisów do studenc-
kich indeksów.
Zachowamy Jego postaç w naszych
sercach i ˝yczliwej pami´ci. Trudno b´-
dzie Go zastàpiç.
Janina Zbierska
kierownik Katedry
˚A¸OBNA KARTA
dr in˝. ZDZIS¸AW MADZIAR– K a t e d r a E k o l o g i i i O c h r o n y  r o d o w i s k a
G∏ównym obiektem badaƒ dr. Z. Madziara by∏y trawy w doÊwiadczeniach wazonowych i po-lowych (w hali wegetacyjnej z panià ¸ucjà Przewoênà)
STYCZE¡ 2004
6
We wrzeÊniu 2003 roku na Wydzia-
le Technologii ˚ywnoÊci naszej
Akademii odby∏a si´ mi∏a uro-
czystoÊç uczczenia jubileuszu 50. lat po-
wstania w Wy˝szej Szkole Rolniczej w Po-
znaniu, na Wydziale Rolniczym w Sekcji
Technologii Rolnej, Katedry Technologii
Mi´sa, której kontynuatorem i spadko-
biercà jest dzia∏ajàcy obecnie Instytut
Technologii Mi´sa. Za∏o˝ycielem i wielo-
letnim kierownikiem Katedry, a póêniej
Dyrektorem Instytutu, by∏ prof. dr Win-
centy Pezacki, dr h.c. Jego nast´pcami by-
li: prof. dr hab. Jacek Wojciechowski
(1981-1987), dr hab. Józef Gracz (1987-91)
prof. AR, prof. dr hab. Barbara Dzier˝yƒ-
ska-Cybulko (1991-1994), prof. dr hab.
Waldemar Uchman (1994– 2000). Od 2000
roku Instytutem kieruje prof. dr hab. W∏o-
dzimierz Dolata, jego zast´pcà jest prof. dr
hab. Edward Pospiech. Kierownikami Za-
k∏adów sà: Zak∏adu Surowców Zwierz´-
cych – prof. Edward Pospiech, Zak∏adu
Technologii Produktów Mi´snych – prof.
dr hab. Jan Pyrcz, a Zak∏adu In˝ynierii
i Projektowania Procesów Produkcyjnych
– prof. W∏odzimierz Dolata.
Pierwszymi wspó∏pracownikami Profe-
sora W.Pezackiego w Katedrze Technolo-
gii Mi´sa w Poznaniu zostali ówczesny
mgr in˝. Zbigniew Duda oraz mgr Ewa
Kukiel. Wkrótce podj´∏a prac´ w Kate-
drze mgr in˝. Barbara Dzier˝yƒska.
W 1957 roku zorganizowana zosta∏a Do-
Êwiadczalna Przetwórnia Mi´sa. Spe∏nia∏a
ona zadania dydaktyczne (çwiczenia tech-
nologiczne z zakresu operacji jednostko-
wych), badawcze (wykonywanie prac ba-
dawczych przez pracowników Katedry
oraz cz´Êci doÊwiadczalnej prac magister-
skich) oraz prowadzono w niej produkcj´
towarowà. Wkrótce, ze wzgl´du na pro-
dukcj´ towarowà, nadano Przetwórni sta-
tut gospodarstwa pomocniczego. W Prze-
twórni studenci specjalizacji technologia
mi´sa odbywali praktyki. Mieli oni zatem
mo˝liwoÊç praktycznego przygotowania
si´ do zawodu technologa mi´sa. Gospo-
darstwo pomocnicze Katedry prowadzi∏o
produkcj´ towarowà do 1969 roku. Od
tego roku s∏u˝y ona tylko do realizacji za-
daƒ dydaktycznych i badawczych i nosi
nazw´ Przetwórni DoÊwiadczalnej.
W 1969 roku w wyniku reorganizacji
Wydzia∏u Technologii Rolno-Spo˝ywczej
Wy˝szej Szko∏y Rolniczej w Poznaniu z po-
∏àczenia Katedry Technologii Mi´sa i Za-
k∏adu Technologii Drobiarstwa utworzo-
no Instytut Technologii ˚ywnoÊci Pocho-
dzenia Zwierz´cego. W 1970 roku Insty-
tut zosta∏ podzielony na cztery zespo∏y,
a w 1972 roku przekszta∏cono je w zak∏a-
dy. By∏y to: Zak∏ad Surowców Zwierz´-
cych, Zak∏ad Technologii Mi´sa, Zak∏ad
In˝ynierii i Projektowania Procesów Pro-
dukcyjnych i Zak∏ad Technologii Drobiar-
stwa. Od tego czasu w Instytucie by∏y pro-
wadzone dwie specjalizacje: technologia
mi´sa i technologia drobiarstwa. W wyni-
ku kolejnej reorganizacji Wydzia∏u w 1991
roku z Instytutu Technologii ˚ywnoÊci Po-
chodzenia Zwierz´cego wydzieli∏ si´ Za-
k∏ad Technologii Drobiarstwa i prze-
kszta∏ci∏ si´ w Katedr´ Technologii Pro-
duktów Drobiarskich. W tym czasie po-
wsta∏a tak˝e Katedra Technologii Mleczar-
stwa, której kierownikiem zosta∏ nasz do-
tychczasowy pracownik prof. dr hab. Ja-
cek Wojciechowski. Z pozosta∏ych Zak∏a-
dów utworzono Instytut Technologii Mi´-
sa, który w tej strukturze dzia∏a do dzisiaj.
Obecnie w Instytucie pracujà 23 osoby,
w tym: 4 profesorów tytularnych, 1 dok-
tor habilitowany, 5 adiunktów, 5 asysten-
tów, 8 pracowników in˝ynieryjno – tech-
nicznych oraz 5 doktorantów.
W minionym 50-leciu wielokrotnie ule-
ga∏ zmianie program kszta∏cenia studen-
tów. Jego zmiany, majàce znamiona ciàg∏e-
go doskonalenia, mia∏y na celu jak najlep-
sze przygotowanie przysz∏ej kadry do pra-
cy w zawodzie. Nowe treÊci dydaktyczne
wià˝à si´ równie˝ z ofertà kszta∏cenia stu-
dentów z zagranicy. Pracownicy naszego
Instytutu uczestniczà w kursach programu
Sokrates finansowanego przez Uni´ Euro-
pejskà. Pierwszymi s∏uchaczami sà g∏ównie
studenci francuscy. Nauczanie prowadzo-
ne jest w j´zyku angielskim. Przygotowuje-
my si´ do modernizacji tej oferty i szersze-
go obj´cia nià równie˝ polskich studen-
tów. Ostatnie programy studiów idà w kie-
runku bardzo szerokiego przygotowania
absolwenta w zakresie wiedzy technolo-
gicznej i nauki o ˝ywnoÊci. Niema∏à rol´
zwraca si´ na kwestie zdrowotne i higie-
niczne zwiàzane z produkcjà ˝ywnoÊci
i spo˝ywaniem wyrobów mi´snych.
¸àcznie technologi´ mi´sa i drobiu
w Instytucie Technologii Mi´sa, by∏ej Ka-
tedrze Technologii Mi´sa i Instytucie
Technologii ˚ywnoÊci Pochodzenia Zwie-
rz´cego ukoƒczy∏o 1615 studentów (da-
ne obejmujà równie˝ tegorocznych absol-
wentów). Z tej liczby 1233 osoby to absol-
wenci studiów magisterskich. Ten typ stu-
diów ukoƒczy∏o w ramach studiów dzien-
nych 1152 osób, zaocznie – 81. W przy-
padku studiów in˝ynierskich liczby te
przedstawiajà si´ odpowiednio: 382, 78
i 304. Z powy˝szego wynika, ˝e studia in-
˝ynierskie sà dominujàcà formà studio-
wania w trybie zaocznym, a magisterskie
– w systemie studiów dziennych.
W okresie 50 lat dzia∏alnoÊci samodziel-
ni pracownicy Instytutu byli promotora-
mi 30 prac doktorskich i uczestniczyli ak-
tywnie w realizacji 9 przewodów habilita-
cyjnych. SzeÊciu z nich uzyska∏o tytu∏ pro-
fesora. Pracownicy jednostki uczestniczy-
li w 14 przewodach habilitacyjnych pra-
cowników Uczelni oraz w 13 habilitacjach
osób spoza niej.
W zakresie dzia∏alnoÊci naukowo ba-
dawczej Instytut wspó∏pracuje z wieloma
placówkami naukowymi w kraju i za grani-
cà. SpoÊród nich nale˝a∏oby wymieniç:
Muscle Biology Laboratory University of
Wisconsin w Madison (USA), Bundesan-
stalt für Fleischforschung w Kulmbach
(RFN), Pasteur Institut w Pary˝u, Wy˝sza
Szko∏a Chemiczno – Technologiczna
w Pradze (Czechy), Katedr´ Surowców Po-
chodzenia Zwierz´cego Akademii Rolni-
czej im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu, In-
stytut Przemys∏u Mi´snego i T∏uszczowe-
go w Warszawie, Oddzia∏ w Poznaniu, Ka-
tedr´ Przetwórstwa Produktów Zwierz´-
cych Akademii Rolniczej im. H. Ko∏∏àtaja
w Krakowie, Katedr´ Hodowli Trzody
Chlewnej i Oceny Mi´sa Akademii Podla-
skiej w Siedlcach. Efektem dzia∏alnoÊci na-
ukowo – badawczej pracowników Katedry,
Instytutu Technologii ˚ywnoÊci Pochodze-
nia Zwierz´cego oraz Instytutu Technolo-
gii Mi´sa w okresie 50 lat jest 1496 publi-
kacji naukowych oraz ponad 85 ró˝nych
raportów z prac badawczych wykonywa-
nych w ramach CPBR, CPBP, resortowych,
bran˝owych, grantów KBN i innych pro-
jektów oraz prac zleconych. WÊród publi-
kacji ponad 70% stanowià oryginalne pra-
ce twórcze. Pozosta∏e stanowià podr´czni-
ki i monografie, prace przeglàdowe i po-
pularno – naukowe, komunikaty i donie-
JUBILEUSZ 50-LECIAINSTYTUTU TECHNOLOGII MI¢SA
NA WYDZIALE TECHNOLOGII ˚YWNOÂCI
STYCZE¡ 2004
7
sienia na konferencjach krajowych i zagra-
nicznych. Opatentowano 10 rozwiàzaƒ
technicznych i technologicznych.
AktywnoÊç publikacyjna pracowników
Instytutu Technologii Mi´sa wzmog∏a si´
szczególnie w ostatnich 10 latach.
W okresie tym opublikowano ∏àcznie 455
prac naukowych, z czego 288 by∏o orygi-
nalnymi pracami badawczymi. Niektóre
z nich (22 prace) ukaza∏y si´ w czasopi-
smach znajdujàcych si´ na tzw. liÊcie fila-
delfijskiej, a wi´c takich jak: Fleischwirt-
schaft, Meat Science, Medycyna Wetery-
naryjna, J. Muscle Foods. Podr´czniki
i monografie oraz rozdzia∏y w podr´czni-
kach stanowi∏y 32 pozycje. Oprócz tego
napisano 48 raportów i sprawozdaƒ
z grantów i innych prac zleconych.
Oprócz dzia∏alnoÊci dydaktycznej i na-
ukowo-badawczej pracownicy Instytutu
aktywnie uczestniczà w dzia∏alnoÊci orga-
nizacyjnej uczelni oraz poza nià. Byli i sà
cz∏onkami Senatu Uczelni, cz∏onkami
i przewodniczàcymi Komisji Senackich
i Wydzia∏owych, prorektorami i prodzie-
kanami. Pe∏nià wiele ró˝nych funkcji w ra-
dach i towarzystwach naukowych, gre-
miach doradczych oraz gospodarczych.
Sà cz∏onkami komitetów redakcyjnych
czasopism krajowych i zagranicznych np.
Meat Science. Ponadto sà organizatorami
lub wspó∏organizatorami krajowych
i mi´dzynarodowych kongresów, sympo-
zjów i konferencji naukowych. Z inicjaty-
wy prof. dr. Wincentego Pezackiego po-
wo∏ano do ˝ycia Muzeum Gospodarki
Mi´snej, które od ubieg∏ego roku zosta∏o
w∏àczone w struktur´ Muzeum Narodo-
wego Rolnictwa i Gospodarki Rolno-Spo-
˝ywczej w Szreniawie. W dzia∏alnoÊç Rady
tego Muzeum by∏o i jest zaanga˝owanych
wiele osób z ˝ycia naukowego, gospodar-
czego i politycznego.
Instytut utrzymuje równie˝ Êcis∏y kon-
takt z absolwentami. Kontynuuje tradycj´
zapoczàtkowanà przez Profesora Win-
centego Pezackiego, który by∏ inicjato-
rem i organizatorem w 1951 roku Ko∏a
Absolwentów ówczesnej Katedry Tech-
nologii Mi´sa. Ko∏o to jest unikalnym or-
ganizmem spo∏ecznym dzia∏ajàcym na
rzecz przemys∏u mi´snego, drobiarskie-
go i ch∏odniczego. Zjazdy te by∏y nie tyl-
ko wa˝nym wydarzeniem w ˝yciu absol-
wentów i okazjà do kontaktów osobi-
stych, zw∏aszcza m∏odszych absolwentów
ze starszymi. Stwarza∏y sposobnoÊç do
konfrontacji metod nauczania w Instytu-
cie z potrzebami praktyki przemys∏owej.
Stanowi∏y tak˝e okazj´ do przedyskuto-
wania najnowszych trendów rozwojo-
wych w przemyÊle mi´snym. Odby∏o si´
siedem takich zjazdów, ostatni by∏ w 1984
roku. W póêniejszym okresie ze wzgl´du
na zmiany, jakie zasz∏y w kraju i przemy-
Êle mi´snym, jak równie˝ bardzo du˝à
iloÊç absolwentów zrezygnowano ze zjaz-
dów. Kontakty z nimi sà jednak dalej
utrzymywane, a takà okazjà do spotkania
si´ z absolwentami by∏y obchody 50-lecia
Instytutu.
UroczystoÊci jubileuszowe Instytutu
Technologii Mi´sa, po∏àczone ze Zjazdem
Absolwentów, odby∏y si´ 19 wrzeÊnia
2003 roku w Kolegium Rungego. Zaszczy-
cili je swojà obecnoÊcià przedstawiciele:
Urz´du Marsza∏kowskiego Woj.Wielko-
polskiego – wicemarsza∏ek Józef Racki,
Urz´du Wojewódzkiego – pani Wies∏awa
Nowak, Urz´du Miejskiego – pan W∏odzi-
mierz Groblewski. Przyby∏ tak˝e Rektor
naszej Uczelni, prof. dr hab. Erwin Wàso-
wicz oraz dziekan naszego Wydzia∏u dr
hab. Zbigniew Czarnecki, prof. AR. Warto
podkreÊliç, ˝e w spotkaniu uczestniczyli
nestorzy, a wi´c prof. dr Wincenty Pezac-
ki, dr h.c., prof. dr hab. Barbara Dzier˝yƒ-
ska – Cybulko, obecnie b´dàca na emery-
turze, a niegdyÊ owocnie wspó∏pracujàca
z Profesorem, oraz prof. dr hab. Zbigniew
Duda, absolwent i by∏y dziekan naszego
Wydzia∏u, obecnie emerytowany profesor
Akademii Rolniczej we Wroc∏awiu, którzy
wspó∏pracujàc z Profesorem tworzyli
podwaliny naszej jednostki naukowo –
dydaktycznej. Licznà grup´ goÊci stanowi-
li absolwenci Katedry i Instytutu. W uro-
czystoÊci wzi´∏y tak˝e udzia∏ delegacje
wspó∏pracujàcych z Instytutem Uczelni
z Wroc∏awia, Olsztyna, Lublina i Siedlec
oraz Kierownicy Instytutów, Jednostek
oraz Katedr naszego Wydzia∏u i ich pra-
cownicy.
Jubileusz zainaugurowano odÊpiewa-
niem Gaudeamus igitur, po czym obec-
nych powita∏ dyrektor Instytutu Techno-
logii Mi´sa, prof. dr hab. W∏odzimierz Do-
lata. UroczystoÊç otworzy∏ oficjalnie Rek-
tor naszej Uczelni, wystàpi∏ tak˝e dziekan
naszego Wydzia∏u. Nast´pnie zabra∏ g∏os
Profesor Wincenty Pezacki, omawiajàc
poczàtki nauki technologii mi´sa w Po-
znaniu. Profesor przedstawi∏ m.in. histo-
ri´ naszej Jednostki, od jej zarania a˝ do
momentu swojego przejÊcia na emerytu-
r´. Gwoli Êcis∏oÊci mo˝na wspomnieç, ˝e
na emeryturze nabra∏a realnych kszta∏tów
idea Profesora, która dotyczy∏a stworze-
nia Muzeum Gospodarki Mi´snej. Ekspo-
naty do niego zbierano przez wiele lat, a˝
znalaz∏y swoje miejsce w Sielinku, gdzie
powsta∏ specjalny, przestronny obiekt,
w którym zosta∏y wyeksponowane. Obec-
nie muzeum jest cz´Êcià Muzeum Naro-
dowego Rolnictwa i Przemys∏u Rolno –
Spo˝ywczego w Szreniawie k. Poznania.
Po Profesorze zabra∏ g∏os dyrektor prof.
dr hab. W∏odzimierz Dolata, który mówi∏
na temat: „Instytut Technologii Mi´sa–
wspó∏czesnoÊç i przysz∏oÊç”. W wystàpie-
niu przedstawi∏ struktur´ Instytutu i jego
najnowsze osiàgni´cia, problematyk´ ba-
dawcza obecnà i planowanà, a tak˝e po-
wiàzania jednostki z przemys∏em i innymi
oÊrodkami naukowymi. Dowodem uzna-
nia tej dzia∏alnoÊci by∏y listy gratulacyjne
i wystàpienia goÊci oraz uczestników spo-
tkania, które nastàpi∏y po prezentacji
prof. W. Dolaty. Niektóre z listów zosta∏y
przedstawione przez prof. E. Pospiecha
w pe∏nym brzmieniu, o innych wspo-
mniano. Autorzy listów i uczestnicy spo-
tkania jubileuszowego podkreÊlali wa˝nà
rol´, jakà pe∏ni nasza jednostka w Polsce
w badaniach mi´sa, a tak˝e jak istotnà ro-
l´ w tych dzia∏aniach odegra∏ Profesor
Wincenty Pezacki.
Tradycjà spotkaƒ absolwentów Instytu-
tu jest ∏àczenie przyjemnego z po˝ytecz-
nym. Stàd te˝ w programie obchodów ju-
bileuszowych znalaz∏y si´ tak˝e dwa bar-
dzo ciekawe i pouczajàce wyk∏ady. Pierw-
szy z nich wyg∏osi∏ prof. Zbigniew Duda
z Akademii Rolniczej we Wroc∏awiu, cz∏o-
nek zagraniczny Norweskiej Akademii Na-
uk i Literatury. Wyk∏ad nosi∏ tytu∏: „Reflek-
sje i reminiscencje absolwenta”, a g∏ów-
nym jego przes∏aniem by∏a ocena rozwo-
ju, jaki dokona∏ si´ w ostatnich latach
i dokonuje nie tylko w nauce, ale i we
wspó∏czesnym s∏owotwórstwie, tak˝e na-
ukowym. Drugi wyk∏ad zosta∏ przygoto-
wany i wyg∏oszony przez prof. dr. hab.
Stanis∏awa Tyszkiewicza z Instytutu Prze-
mys∏u Mi´snego i T∏uszczowego w War-
szawie. Wyk∏ad pod tytu∏em: „Rys histo-
ryczny Êwiatowego i europejskiego prawa
˝ywnoÊciowego” zawiera∏ kalendarium
powstawania organizacji czuwajàcych nad
tworzeniem i tworzàcych przepisy, doty-
czàce produkcji i obrotu ˝ywnoÊcià, jej
bezpieczeƒstwa zdrowotnego ˝ywnoÊcio-
wego, a tak˝e prognozy na przysz∏oÊç
w tej materii.
UroczystoÊci jubileuszowe nie ograni-
czy∏y si´ tylko do strawy duchowej.
W przerwie, która mia∏a miejsce przed
wyk∏adami, wszyscy obecni zostali zapro-
szeni na posi∏ek, którego fundatorem by-
∏y Zak∏ady Mi´sne grupy Soko∏ów, jeden
ze sponsorów naszego jubileuszu.
W godzinach popo∏udniowych obcho-
dy przenios∏y si´ do budynku Wydzia∏u
Technologii ˚ywnoÊci. Absolwenci zasie-
dli na sali wyk∏adowej im. prof. Józefa Ja-
nickiego aby wys∏uchaç bardziej szczegó-
∏owych informacji o Instytucie i wymieniç
poglàdy na interesujàce ich tematy facho-
we. Zwiedzano sale seminaryjne i çwicze-
niowe oraz Przetwórni´ DoÊwiadczalnà
Instytutu. Póênym popo∏udniem mia∏o
miejsce towarzyskie spotkanie absolwen-
tów, pracowników i wyk∏adowców Insty-
tutu Technologii Mi´sa.
dr Hanna Gajewska – Szczerbal
prof. dr hab. W∏odzimierz Dolata
prof. dr hab. Edward Pospiech
STYCZE¡ 2004
8
W czasie jubileuszowej uroczystoÊci na-
uki i nauczania technologii mi´sa w po-
znaƒskiej uczelni stwierdzono, ˝e inicja-
torem i za∏o˝ycielem oraz d∏ugoletnim
pracownikiem kierowniczym tego Êwiato-
wego oÊrodka by∏ Pezacki. Krótkie to
stwierdzenie rodzi pytanie, czy Pezacki
„zjawi∏ si´ z przys∏owiowego nieba”?
Oczywiste zaprzeczenie temu podejrze-
niu nie jest jednak odpowiedzià.
Przez ca∏y okres okupacji hitlerowskiej
mieszka∏em w ma∏ym miasteczku i wsi,
praktycznie w dwóch wioskach powiatu
lipnowskiego. Po zakoƒczeniu okupacji,
skoro tylko by∏o to mo˝liwe, zamieszka-
∏em w jednym z podbydgoskich miaste-
czek. Na prze∏omie jesieni 1945 i zimy
1945/46 otrzyma∏em z Warszawy list z za-
pytaniem, czy nadal jestem zaintereso-
wany pracà w szkolnictwie wy˝szym.
Z odpowiedzià pojecha∏em do Minister-
stwa OÊwiaty w Warszawie. Uzgodni∏em,
˝e do sprawy wróc´, gdy uzyskam dok-
torat. JednoczeÊnie dowiedzia∏em si´, ˝e
prof. Irena Maternowska z UW, pod kie-
rownictwem której studiowa∏em, nie ˝y-
je. Z proÊbà o przyj´cie funkcji promoto-
ra zg∏osi∏em si´ wi´c do prof. Alfreda Tra-
wiƒskiego z AR w Lublinie. 10 czerwca
1946 by∏em ju˝ po doktoracie, a 1 wrze-
Ênia tego˝ roku pracowa∏em na jednej
z ∏ódzkich uczelni wy˝szych. Wkrótce
sta∏em si´ mieszkaƒcem ¸odzi i pracow-
nikiem tamtejszej politechniki.
Przedmiotem mego zainteresowania
by∏a technologia mi´sa. Dodam, ˝e po
katedrze warszawskiej, by∏ to drugi
w Polsce oÊrodek nauki i nauczania tej
cz´Êci nauki o ˝ywnoÊci. W 1951 zorgani-
zowa∏em Êwi´to pi´ciolecia pracy kate-
dry. Zaproszenia wys∏a∏em pod znane so-
bie adresy w ca∏ej Polsce. Nie oczekiwa-
∏em jednak przyjazdu do ¸odzi tylu go-
Êci, ilu si´ zjawi∏o. Du˝a sala wyk∏adowa
by∏a pe∏na w czasie obrad.
Rocznicowe spotkanie ∏ódzkie pol-
skich ˝ywieniowców stworzy∏o oczywi-
Êcie okazj´ do nie tylko oficjalnych dys-
kusji. Z rozmów osobistych, przeprowa-
dzonych w takich okolicznoÊciach, pra-
gn´ wspomnieç jednà, mianowicie
z prof. Józefem Janickim, popularnym
ju˝ wówczas organizatorem i kierowni-
kiem sporego oÊrodka ˝ywieniowego
w poznaƒskiej ówczesnej Wy˝szej Szkole
Rolniczej. Niby przypadkowà dyskusj´ ze
mnà rozpoczà∏ prof. Janicki, jak dzisiaj
pami´tam, od stwierdzenia, ˝e w ww.
WSR pracuje ju˝ pod Jego kierownic-
twem doÊç du˝y zespó∏ m∏odych pra-
cowników nauki w zakresie problematy-
ki ˝ywnoÊci. Brak jednak wÊród nich
osoby, która zajmowa∏aby si´ problema-
tykà ˝ywnoÊci mi´sopochodnej, tak jak
ja. Stwierdzajàc to, prof. Janicki zaprosi∏
mnie do Poznania i zaoferowa∏ prac´ nad
problemami mi´sa. Zach´cajàc mnie do
zaj´cia przychylnego stanowiska wobec
sprawy, prof. Janicki zadeklarowa∏ podj´-
cie staraƒ o powo∏anie w Poznaniu kate-
dry technologii, której w Politechnice
¸ódzkiej nie by∏o.
W tej sytuacji, propozycji prof. Janic-
kiego nie odrzuci∏em, z zastrze˝eniem,
˝e zadoÊçuczynienie proÊbie nastàpi po
ministerialnej decyzji lokalizacji w po-
znaƒskiej uczelni rolniczej katedry tech-
nologii mi´sa. Decyzja taka zapad∏a
w 1953 roku. W tym˝e roku objà∏em wy-
k∏ady w Poznaniu.
Nauczanie w ¸odzi i Poznaniu jedno-
czeÊnie nie by∏o ∏atwe. Ale ja by∏em
wówczas m∏ody, nie liczy∏em pe∏nych 40
lat. Byç mo˝e do takiej oceny przyczyni-
∏y si´ ulgi w regulaminie pracy. W 1953
roku nie mog∏em zresztà przeprowadziç
si´ do Poznania, bo w ¸odzi pozosta∏a
grupa studentów specjalizujàcych si´
w technologii mi´sa. Studentom tym
umo˝liwiono kontynuowanie studiów
w ¸odzi do wiosny 1954. Latem tego˝ ro-
ku przenios∏em si´ do Poznania, gdzie
ju˝ prawie od roku czeka∏o mieszkanie
dla mnie i rodziny. Poznaƒ wybra∏em na
miejsce mej emerytury i jej spo∏ecznych
i biologicznych nast´pstw. Dwom propo-
zycjom opuszczenia Poznania odmówi-
∏em. Nie ˝a∏uj´ tych odmów. Jestem bo-
wiem przekonany, ˝e wybór Poznania
i tutejszej uczelni rolniczej by∏ zasadny.
Wincenty Pezacki
Do z∏otego jubileuszu nauki i nauczania
technologii mi´sa w Poznaniu dodatku s∏ów kilka
� Prof. dr hab. Jerzy R. Warchalewski z Ka-
tedry Biochemii i Analizy ˚ywnoÊci zosta∏
cz∏onkiem Rady Programowej czasopisma
„Przemys∏ Spo˝ywczy”, organu Stowarzysze-
nia Naukowo-Technicznego In˝ynierów i Tech-
ników Przemys∏u Spo˝ywczego, wydawanego
przez Wydawnictwo Czasopism i Ksià˝ek tech-
nicznych SIGMA-NOT w Warszawie.
� Pani Justyna Banasik, studentka IV r. eko-
nomii zosta∏a laureatkà VIII edycji „Grasz
o sta˝” – najwi´kszego w Polsce konkursu dla
studentów i absolwentów organizowanego
przez PricewaterhouseCoopers i Gazet´ Wy-
borczà. „Wykazujàc si´ doskona∏à wiedzàmerytorycznà i bardzo dobrà umiej´tnoÊciàrozwiàzywania problemów z zakresu dzie-dziny studiów, pokona∏a licznà konkuren-cj´, co zapewni∏o jej miejsce wÊród 130. lau-reatów (spoÊród 1600. uczestników konkur-su) oraz praktyk´ umo˝liwiajàcà zdobycie
cennych doÊwiadczeƒ zawodowych. Ser-decznie gratulujemy dobrego przygotowa-nia studentów do przysz∏ej pracy zawodo-wej.” – z pisma gratulacyjnego, które nadesz∏o
do Rektora od organizatorów konkursu.
� Pan Rafa∏ Wieruszewski, student IV r. Wy-
dzia∏u Hodowli i Biologii Zwierzàt, zosta∏ brà-
zowym medalistà XXII Letniej Uniwersjady
(Daegu-Korea) w biegu na 400 m z czasem
46,27. Pismo gratulacyjne przes∏a∏ na r´ce
Rektora prezes Zarzàdu G∏ównego AZS.
� Dr hab. Jacek Wójtowski, prof. nadzw.
w Katedrze Hodowli Owiec i Kóz zosta∏ po-
wo∏any do Rady Redakcyjnej naukowego cza-
sopisma „Archiv fur Tierzucht-Archives of
Animal Breeding” (Current Contents) wyda-
wanego w Niemczech, a publikujàcego prace
w j´zyku niemieckim i angielskim. Prof. J.Wój-
towski jest pierwszym polskim naukowcem
w mi´dzynarodowym sk∏adzie Rady redakcyj-
nej w kilkudziesi´cioletnim okresie wydawa-
nia tego wysoko cenionego w Êwiecie nauko-
wym czasopisma. (ms)
Nagroda Naukowa Miasta Poznania
W 2004 roku w∏adze miasta Poznania ju˝
po raz czternasty zamierzajà przyznaç
Nagrod´ Naukowà Miasta Poznania oraz
stypendia dla m∏odych badaczy z po-znaƒskiego Êrodowiska naukowego.
Prawo zg∏aszania kandydatów do nagrody
i stypendiów wraz z uzasadnieniem przys∏ugu-
je radnym miasta Poznania, cz∏onkom Kapitu-
∏y Nagrody Naukowej Miasta Poznania (jej
przewodniczàcym jest prof. Lech Trzeciakow-
ski), instytucjom naukowym, stowarzysze-
niom, towarzystwom dzia∏ajàcym w Poznaniu.
W danym roku mo˝e byç przyznana tylko
jedna nagroda indywidualna lub zespo∏owa
oraz stypendia (dla badaczy, którzy nie ukoƒ-
czyli 30. roku ˝ycia) – za udokumentowanewybitne osiàgni´cia naukowe, które znala-
z∏y swój wyraz w publikacjach lub przeprowa-
dzanych badaniach w okresie dwóch lat po-
przedzajàcych jej przyznanie, czyli w latach
2002-2003. Informacj´ telefonicznà mo˝na
uzyskaç pod nr. tel./fax 852-46-23, 878-54-55,
e-mail: [email protected] Wnioski mo˝na
sk∏adaç w Wydziale Kultury i Sztuki Urz´du
Miasta Poznania, plac Kolegiacki 17, pokój 257
w terminie do 30 kwietnia br.
KILKA DOBRYCH WIEÂCI
STYCZE¡ 2004
9
Wdniach 10-14 sierpnia 2003, na
terenie Narodowego Parku
Krugera w Republice Po∏u-
dniowej Afryki, odby∏a si´ V Mi´dzynaro-
dowa Konferencja (Workshop) dotyczà-
ca mapowania genomu konia (5th Inter-
national Equine Gene Mapping Work-
shop). Poprzednie Konferencje mia∏y
miejsce w latach 1995 w Lexington, USA,
gdzie poj´to decyzj´ o realizowaniu
pierwszego projektu badaƒ genomu ko-
nia, nast´pnie w 1998 w San Diego, USA,
w 1999 w Szwecji w Uppsali oraz w 2001
roku w Brisbane w Australii. Zarówno
badania nad genomem konia, jak i kolej-
ne Konferencje realizowane sà w du˝ej
mierze dzi´ki finansowemu wsparciu
The Dorothy Russell Havemeyer
Foundation, Inc.
Celem prac nad genomem konia jest
stworzenie nowego, skutecznego narz´-
dzia badawczego z mo˝liwoÊcià wyko-
rzystania go w hodowli i doskonaleniu
tego gatunku. Od poczàtku tj. od 1995
roku w Projekcie aktywnie uczestniczy
zespó∏ pracowników Zak∏adu Hodowli
Koni naszej Uczelni – dr Grzegorz Cho-
lewiƒski, mgr Ewa Iwaƒczyk oraz tech.
wet. S∏awomir Stró˝yk.
W V Workshopie uczestniczy∏o 40. na-
ukowców z USA, Australii, Nowej Zelan-
dii, Japonii, Korei P∏d., W∏och, Niemiec,
Czech, Szwecji, W. Brytanii, Irlandii
i Francji. Polsk´ reprezentowali dr Bar-
bara Gralak z Instytutu Genetyki i Ho-
dowli Zwierzàt PAN w Jastrz´bcu oraz
autor artyku∏u.
Celem Konferencji by∏o przedstawie-
nie wyników prac uzyskanych w po-
szczególnych oÊrodkach oraz ustalenie
strategii badaƒ i wspó∏pracy na najbli˝-
sze lata. Odnotowano znaczàcy post´p
w badaniach nad genomem konia
w ostatnich 2 latach, jakie up∏yn´∏y od
Konferencji w Brisbane. Aktualnie prace
nad genomem konia kontynuowane sà
niezale˝nie przez 2 zespo∏y badawcze
(zespó∏, który zainicjowa∏ badania
w 1995 roku oraz grupa naukowców
z Newmarket, W. Brytania). Ka˝dy z Ze-
spo∏ów przyjà∏ innà strategi´ dzia∏ania.
Zespó∏ Pierwszy pos∏u˝y∏ si´ tzw. Mi´-
dzynarodowym Panelem Rodzin Refe-
rencyjnych, na który z∏o˝y∏o si´ 12. ro-
dzin pó∏rodzeƒstwa (half-sibling), nato-
miast Zespó∏ z Newmarket prowadzi ba-
dania na pe∏nych rodzinach (full-si-
bling). Dotychczas ukaza∏y si´ dwie ob-
szerne publikacje prezentujàce wyniki
prac Pierwszego Zespo∏u (Animal Gene-
tics vol. 30 no. 5, 1999; oraz vol. 34, no.
3, 2003). Zespó∏ z Newmarket przygoto-
wuje swojà pierwszà publikacj´ do dru-
ku. Wynikiem badaƒ przedstawionych
na Konferencji przez Pierwszy Zespó∏
jest mapa genomowa liczàca 559 marke-
rów zlokalizowanych we wszystkich au-
tosomach oraz w chromosomie X. Przed
Konferencjà mapa mia∏a d∏ugoÊç 2262
cM, a Êrednia g´stoÊç mapy zosta∏a osza-
cowana na poziomie 10.1 cM. Dane
przedstawione przez poszczególne
oÊrodki na Konferencji istotnie t´ map´
rozbudowujà. Jak zgodnie stwierdzono
mapa stanowi milowy kamieƒ w bada-
niach nad genomem konia gdy˝ jest
pierwszà mapà z 34 grupami sprz´˝e-
niowymi zlokalizowanymi w 31 autoso-
mach. Nad mapà pracowa∏o 21 laborato-
riów. W trakcie obrad, dyskutowano u˝y-
cie w przysz∏oÊci programu Carthagene
w celu po∏àczenia danych z map sprz´-
˝eniowych oraz map RH (radiation hy-
brid). Badacze Zespo∏u Newmarket po-
informowali o zmapowaniu 730 marke-
rów i wyrazili ch´ç wspó∏pracy z Zespo-
∏em Pierwszym.
Badacze z USA poinformowali o zloka-
lizowaniu genu D (gen warunkujàcy
umaszczenie bu∏ane u koni) w chromo-
somie 8 (ECA 8).
Grupa pracujàca nad mapà RH posta-
wi∏a sobie za cel zwi´kszenie liczby zma-
powanych markerów oraz udost´pnie-
nie mapy na stronie internetowej. Ich
prace skupiajà si´ aktualnie na chromo-
somach 17, 22 oraz chromosomie X. Po-
dobne prace prowadzone sà we Francji
przy u˝yciu tzw. sond BAC-owych (bac-
terial artificial chromosome).
WÊród prezentowanych doniesieƒ na-
le˝a∏oby wyró˝niç takie jak: „Niski po-ziom polimorfizmu w chromosomie
Y u konia domowego”, „Dodatkowemarkery na mapie genowej konia zma-powane metodà FISH oraz porównaw-cze mapowanie zró˝nicowanej liczbychromosomów u koniowatych” czy„Mapowanie genów maÊci Appaloosa”.
Cele i zadania, jakie postawili sobie
uczestnicy Workshopu na najbli˝szà
przysz∏oÊç dotyczà trzech obszarów:
A. Fizycznej/porównawczej mapy
w tym:
• mapowania RH (Laboratorium w Texa-
sie opublikowa∏o dotychczas map´
RH pierwszej generacji obejmujàcà
730 markerów). Wyznaczony cel do
roku 2005 to 4000 markerów.
• rozbudowy biblioteki BAC
• wykorzystania sekwencji EST (expres-
sed sequence tags). EST sà istotnym
êród∏em markerów dla porównaw-
czych/fizycznych map oraz podstawo-
wym narz´dziem w okreÊlaniu ekspre-
sji genów
• dalszego stosowania metody FISH do
mapowania genów, uzupe∏nienia bra-
ków na mapach fizycznych i wyjaÊnia-
nia rozbie˝noÊci wynikajàcych z ró˝-
nych metod mapowania
B. Mapy sprz´˝eniowej w tym:
• rozszerzania mapy sprz´˝eniowej (ist-
niejàce mapy sprz´˝eniowe mogà byç
po∏àczone w jednolità, zgodnà map´
przy pomocy programu CRIMAP jak
wykazali to badacze amerykaƒscy. Mi-
mo po∏àczenia danych ciàgle pozostajà
V Mi´dzynarodowa Konferencja Mapowania Genomu Konia
Zebry i antylopy w Narodowym Parku Krugera
STYCZE¡ 2004
10
miejsca gdzie brakuje markerów. Za∏o-
˝ono zwi´kszenie nasycenia mapy do
1500 markerów do roku 2005.
• skanowania genomu i rozwoju tech-
nik genotypowania (mapa jest wystar-
czajàco nasycona aby rozpoczàç ska-
nowanie genomu jak wykaza∏y ostat-
nie badania genów warunkujàcych
barw´ w∏osa u konia i innych cech.
Zostanie wyselekcjonowany zestaw
500 mikrosatelitów równomiernie
rozmieszczonych w genomie konia..
Techniki usprawniajàce genotypowa-
nie powinny zostaç w szerokim zakre-
sie zaadoptowane i ulepszone
• opublikowania jednolitej, mi´dzyna-
rodowo uzgodnionej mapy sprz´˝e-
niowej korzystajàc z istniejàcych map
i przedstawionych na Konferencji no-
wych markerów
C. Zastosowaƒ wyników badaƒ
w praktyce takich jak:
• testy genetyczne pojedynczych cech
(mapa genowa mo˝e byç wykorzysta-
na do identyfikacji genów odpowie-
dzialnych za dziedziczenie cech dys-
kretnych. U˝ycie mapy w taki sposób
jest dzia∏aniem u˝ytecznym i identyfi-
kujàcym cel Workshopu).
• testy na pochodzenie (markery gene-
tyczne i technologie rozwijane dzi´ki
wspó∏pracy w ramach Workshopu sà
u˝yteczne w badaniach kontroli po-
chodzenia u koni)
• badania cech o z∏o˝onej etiologii
(podstawowym celem jest badanie
cech uwarunkowanych zarówno ge-
netycznie jak i Êrodowiskowo warun-
kujàcych zdrowie i dzielnoÊç konia)
• genomika i proteomika funkcjonalna
(wiele cech i chorób interesujàcych
uczestników Workshopu nie ma dzie-
dzicznej komponenty, ale sà one
otwarte dla badaƒ przy u˝yciu narz´-
dzi genomicznych i proteomicznych.
Wszelkie stany zarówno fizjologiczne,
jak i patologiczne tkanek majà swoje
odzwierciedlenie w poziomie ekspre-
sji genów tkankowo specyficznych.
dr Grzegorz Cholewiƒski
Zak∏ad Hodowli Koni
M∏odzie˝ ch∏onna wiedzy i nowo-
Êci naukowych uczestniczy∏a
z du˝ym zainteresowaniem
w projektach festiwalowych Katedry Ge-
netyki i Hodowli RoÊlin. W wyk∏adzie pt.
„Technologia DNA a post´p hodowlany
XXI wieku” przeprowadzonym przez
prof. dr. hab. Zbigniewa Brod´ uczestni-
czy∏o ponad 120 osób: uczniowie i na-
uczyciele X i XV Liceum Ogólnokszta∏cà-
cego z Poznania, L. O. ze Swarz´dza
i Leszna oraz studenci i doktoranci na-
szej Uczelni i UAM. Frekwencja na wy-
k∏adzie przekroczy∏a oczekiwania orga-
nizatorów, w Collegium Cieszkowskich
w sali wyk∏adowej im. Prof. W∏. Smosar-
skiego zabrak∏o miejsc siedzàcych, dla-
tego cz´Êç m∏odzie˝y wys∏ucha∏a wyk∏a-
du na stojàco lub siedzàc na pod∏odze.
Tematyka wyk∏adu o technologicznym
wykorzystaniu DNA w aspekcie aplika-
cyjnym w celu zastosowania technik bio-
technologicznych w ulepszaniu popula-
cji roÊlin uprawnych wzbudzi∏a du˝e za-
interesowanie. Âwiadczy to o dobrym
przygotowaniu merytorycznym m∏o-
dzie˝y i programach dydaktycznych
szkó∏ Êrednich oraz du˝ym zaintereso-
waniu uprawianymi na Wydziale Rolni-
czym przysz∏oÊciowymi i dynamicznie
si´ rozwijajàcymi dyscyplinami takimi
jak: genetyka, hodowla roÊlin i biotech-
nologia.
Obecnie szeroko poj´ta technologia
DNA, a szczególnie mo˝liwoÊç rekombi-
nacji poprzez in˝ynieri´ genetycznà ge-
nów z odleg∏ych filogenetycznie gatun-
ków wytycza nowe du˝e mo˝liwoÊci
w doskonaleniu w∏aÊciwoÊci u˝ytko-
wych roÊlin uprawnych.
Prace nad istotà genu – elementami
dziedzicznymi majà swój poczàtek w ba-
daniach Jana Grzegorza Mendla nad
dziedzicznym uwarunkowaniem cech
u grochu (1866 r.). Tak˝e ponowne od-
krycie Praw Mendla w 1900 roku przez
Carla Corrensa, Ericha von Tchermaha
i Hugo de Vriesa da∏y nowy impuls w ba-
daniach nad istotà i definicjà genu. Do-
piero w 1944 roku O. T. Avery, C.
MacLand i M. McCarty udowodnili, ˝e
materia∏em dziedzicznym jest czàstecz-
ka DNA.
Podwójna spirala – helisa DNA, której
struktur´ przedstawili D. Watson i F. H.
C. Crick w pracy pt. „A Structure fir De-
oxyribose Nucleic acid” w presti˝owym
czasopiÊmie Nature w 1953 roku da∏a
mo˝liwoÊç poznania uniwersalnego ko-
du genetycznego, sekwencjonowania
genomów organizmów ˝ywych oraz ba-
dania ekspresji genów w ontogenezie.
Warsztaty biotechnologiczne umo˝li-
wi∏y zapoznanie si´ m∏odzie˝y z bada-
niami w genetyce i biotechnologii z za-
stosowaniem metod klasycznych i no-
woczesnych na rzecz hodowli roÊlin.
Metody diagnostyki molekularnej pre-
zentowa∏ zespó∏: prof. dr hab. Zbigniew
Broda, mgr Sylwia Miko∏ajczyk, mgr Le-
okadia Torz, Ewa Nowak; – metody cyto-
genetyczne i embriologiczne stosowane
do analiz roÊlin uprawnych oraz prezen-
tacj´ obrazów cytologicznych prowadzi∏
zespó∏: prof. dr hab. Andrzej Wojcie-
chowski, mgr B∏a˝ej Springer, in˝. Ma∏-
gorzata Weigt; – metod´ analizy kwasów
t∏uszczowych prezentowa∏ zespó∏: prof.
dr hab. Tadeusz ¸uczkiewicz, mgr Maria
Boberska, Miros∏awa Ciesielska oraz
sposób uzyskiwania metodami klasycz-
nymi rekombinacji genetycznych – dr
Jerzy Nawraca∏a, dr Stanis∏aw Dyba i mgr
Maria Broda. Warsztaty biotechnologicz-
ne przeprowadzono w laboratoriach
i szklarni Katedry. Ponad trzy godzinny
kontakt z procedurami badawczymi m.
in. izolacjà DNA, elektroforezà produk-
tów amplifikacji DNA, wyszczepianiem
eksplantatów na sztuczne po˝ywki, ob-
serwacje obrazów chromosomów roÊlin
uprawnych, analiza chromatograficzna
zawartoÊci kwasów t∏uszczowych, zapo-
znanie si´ z budowà kwiatów i kwiato-
stanów roÊlin uprawnych oraz klasycz-
nym krzy˝owaniem, indywidualne wy-
konanie okreÊlonych czynnoÊci labora-
toryjnych oraz kontakt z nowoczesnà
aparaturà da∏ uczestnikom warsztatów
mo˝liwoÊç zapoznania si´ z procedura-
mi badawczymi w genetyce, hodowli ro-
Êlin i biotechnologii. Mia∏y wi´c one
szczególne wartoÊci poznawcze i dydak-
tyczne oraz pokaza∏y szerokie mo˝liwo-
Êci podj´cia studiów i zdobywania no-
woczesnej wiedzy rolniczej.
Du˝a frekwencja, zainteresowanie
oraz podziw dla osiàgni´ç naukowych
m∏odzie˝y jest przejawem ch´ci pog∏´-
bienia wiedzy z obszaru nowoczesnej
biologii stosowanej. Wiedza ta ma oczy-
wiste miejsce w rolnictwie i nakreÊli
komplementarne do tradycyjnego nowe
oblicze rolnictwa XXI wieku.
prof. dr hab. Zbigniew Broda
Katedra Genetyki
i Hodowli RoÊlin
w VI Poznaƒskim
Festiwalu
Nauki i Sztuki
V Mi´dzynarodowa Konferencja Mapowania Genomu Konia
STYCZE¡ 2004
Prof. Andrzej Wojciechowski – prezentacja obrazów cytologicznych
Mgr Sylwia Miko∏ajczyk omówi∏a kultury in vitro w diagnostyce molekularnej
Wyk∏ad prof. Zbigniewa Brody w sali im. prof. W. Smosarskiego
O rekombinacjach genetycznych mowi∏ dr Jerzy Nawraca∏a
Metody analizy kwasów t∏uszczowych przedsta-wi∏a m.in. mgr Karolina Boberska
11
STYCZE¡ 2004
DIALOG KOÂCIO¸A
12
Bazylika Êw. Jana na Lateranie i Papieski Uniwersytet Lateraƒski by∏y naszym miejscem obrad.Tekst strona 2-3.
Autor.
UroczystoÊç otwarcia Sympozjum w Bazylice Êw. Jana na Lateranie.
Nasz przystanek Lateran.
STYCZE¡ 2004
Z UNIWERSYTETEMJedna z naszych Mszy Êw. w kapliczce pami´tajàcej pierw-szych Êwi´tych KoÊcio∏a katolickiego. (Msz´ Êw. koncelebrujàksiàdz biskup Marek J´draszewski oraz ksi´˝a Mateusz Misiak i Przemys∏aw Danielczak, pierwsze czytanie –prorektor UAM prof. dr hab. Bronis∏aw Marciniak).
Arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz (w Êrodku) z Diecezji Moskiewskiej wita si´ z naszà delegacjà.
S O B O T A19 LIPCA 2003
TO
DZIE¡ WZRUSZE¡
13
Jego Ekscelencja ksiàdz biskup Marek J´draszew-ski – duszpasterz, kaznodzieja, humanista, kone-ser kultury i sztuki, erudyta, znawca wykwintnejkuchni i lodów.
STYCZE¡ 2004
Na poletkach doÊwiadczalnych holenderskiej uczelni
Mgr Izabela Lipiƒska w trakcie prezentowania naszej Uczelni mi´dzy-narodowemu audytorium w CAH Dronten
W kampusie CAH – prof. Franciszek Borówczak, mgr Izabela Lipiƒska i KarolinaAndra∏ojç
14
A M O ˚ E S T U D I A
Karolina Andra∏ojç, IIIr. WHiBZ przy stanowisku badawczym w CAH Dronten
W jury prezentacji sprawozdaƒ z wyjazdów studyjnych znalaz∏a si´ tak˝e naszastudentka Karolina Cz´piƒska (niegdyÊ „¸any”), studiujàca w Anglii
STYCZE¡ 2004
W ubieg∏ym roku dr hab. Franciszek
Borówczak prof. nadzw. z Katedry
Uprawy Roli i RoÊlin i mgr Izabela Lipiƒ-
ska z Katedry Ekonomiki Gospodarki
˚ywnoÊciowej goÊcili w Wy˝szej Szkole
Rolniczej (The Christian Agriculture
College – CAH) w Dronten, w Holandii.
Celem pobytu by∏o zaprezentowanie
holenderskim studentom oferty stu-
diów w Akademii Rolniczej w Poznaniu,
jak i wymiana dotychczasowych do-
Êwiadczeƒ ze wspó∏pracy pomi´dzy na-
szymi Uczelniami w ramach programu
SOCRATES – ERASMUS. Nasi przedsta-
wiciele wykorzystali dla zapromowania
Uczelni materia∏y informacyjne o Akade-
mii Rolniczej, film video oraz przygoto-
wali prelekcje dotyczàce programów
studiów i polskiego rolnictwa.
Gospodarze pobytu przygotowali dla
goÊci specjalny program obejmujàcy
spotkania z naszymi i zagranicznymi stu-
dentami, zwiedzenie Uczelni i zak∏adów
doÊwiadczalnych oraz wyjazdy turystycz-
ne. Du˝ym wyró˝nieniem dla goÊci by∏o,
na proÊb´ gospodarzy, stanowienie jury
dla oceny prezentacji sprawozdaƒ stu-
dentów holenderskich z wyjazdów stu-
dyjnych do Finlandii, Polski, Stanów
Zjednoczonych Ameryki i W´gier. Ofi-
cjalne spotkania z koordynatorami stu-
diów zagranicznych Timem Mengerem
i Will Bekkering poÊwi´cone by∏y omó-
wieniu mo˝liwoÊci dalszego doskonale-
nia wspó∏pracy pomi´dzy partnerskimi
uczelniami. Strona holenderska wyra˝a-
∏a bardzo pozytywne opinie o naszych
studentach, o ich przygotowaniu i zaan-
ga˝owaniu w studiach. W roku akade-
mickim 2002/2003 w Dronten studiowa-
∏o pi´ciu naszych studentów. Obie
uczelnie sà przekonane, ˝e taka wspó∏-
praca wzbogaca ich dzia∏alnoÊç i jest
wspólnym interesem jej doskonalenie
i rozwijanie w przysz∏oÊci. Gospodarze
wyrazili zamiar ponownego zaproszenia
przedstawicieli naszej Uczelni, uwa˝ajàc,
˝e taka forma promocji studiów jest naj-
efektywniejsza. Pobyt by∏ równie˝ okazjà
do nawiàzania kontaktów z przedstawi-
cielami Uniwersytetu Evora z Portugalii,
który wspó∏pracuje z CAH.
W czasie wolnym by∏a mo˝liwoÊç spo-
tkania si´ z naszymi studentami i zapo-
znania si´ z ich opiniami o studiach
w Dronten. Obecnie w CAH studiowaç
mo˝na na jednym z czterech mi´dzyna-
rodowych kursów, a mianowicie:
• International Livestock Sciences (Pro-
dukcja zwierz´ca na Êwiecie)
• Agricultural Chain Management (Za-
rzàdzanie sieciami i ∏aƒcuchami w rol-
nictwie)
• Rural Development and Innovation
(Rozwój i unowoczeÊnianie obszarów
wiejskich)
• European Funds Management (Zarzà-
dzanie funduszami europejskimi).
Oferta kursów skierowana jest przede
wszystkim do studentów majàcych ukoƒ-
czony trzeci rok studiów, czyli po zalicze-
niu podstawowych przedmiotów i spre-
cyzowaniu w∏asnych zainteresowaƒ na-
ukowych. Studia w Dronten sà okazjà do
nawiàzania kole˝eƒskich kontaktów ze
studentami zagranicznymi z Portugalii,
Francji, W´gier i S∏owenii. Warunkiem
podj´cia studiów jest dobra znajomoÊç
j´zyka angielskiego. Uczelnia w Dronten
oferuje studentom zagranicznym bardzo
dobre warunki zakwaterowania. Do dys-
pozycji studentów pozostaje szeÊç no-
wych budynków z pokojami jed-
no– i dwuosobowymi. Szczegó∏owych in-
formacji o zasadach ubiegania si´ o stu-
dia w CAH udziela w Dziale Wspó∏pracy
z Zagranicà, pok. 310 mgr Joanna Pie-
trzak codziennie w godz. 1000 – 1300 (tel.
8487012, e-mail: [email protected]) oraz Koordynator Programu
SOCRATES – ERASMUS dr hab. W∏odzi-
mierz Nowak z Katedry ˚ywienia Zwie-
rzàt i Gospodarki Paszowej, pok. 34,
w poniedzia∏ki w godz. 900 – 1200 (tel.
8487235, e-mail: [email protected]). Informacje takie zamieszczo-
no równie˝ na stronie internetowej na-
szej Uczelni (www.au.poznan.pl/so-crates). Autorzy, pozostajàc pod wra˝e-
niem pobytu w CAH, zach´cajà naszych
studentów do zainteresowania si´ studia-
mi w Dronten.
Franciszek Borówczak
Izabela Lipiƒska
W H O L A N D I I ?
15
LeÊny Zak∏ad DoÊwiadczalny Sie-
mianice zdoby∏ w lipcu ubieg∏ego ro-
ku Certyfikat Forest Stewardship Co-
uncil (FSC) dla prowadzonej przez
siebie gospodarki leÊnej. Certyfikacj´
przeprowadzono wed∏ug Standardów
Gospodarki LeÊnej SmartWood.
SmartWood jest programem zrów-
nowa˝onego leÊnictwa Rainforest Al-
liance – mi´dzynarodowej organizacji
przyrody, która ma na celu ochron´
zagro˝onych ekosystemów oraz ludzi
i zwierzàt je zamieszkujàcych poprzez
zmian´ sposobów u˝ytkowania,
przedsi´wzi´ç biznesowych i zacho-
waƒ konsumentów. SmartWood jest
najstarszym i najwa˝niejszym progra-
mem certyfikacyjnym gospodarki le-
Ênej na Êwiecie. Jest on oczywiÊcie
akredytowany przez Forest Steward-
ship Council.
Nale˝y podkreÊliç, ˝e Forest Ste-
wardship Council jest mi´dzynarodo-
wà organizacj´ typu non-profit, za∏o-
˝onà w celu wspierania takiej gospo-
darki leÊnej na ca∏ym Êwiecie, która
bierze pod uwag´ spe∏nianie wszyst-
kich jej aspektów Êrodowiskowych,
spo∏ecznych i ekonomicznych.
Gospodarka leÊna prowadzona
przez LZD Siemianice zosta∏a w ten
sposób poddana zupe∏nie niezale˝nej
ocenie pod wzgl´dem ekologicznym,
ekonomicznym i spo∏ecznym. Mi´dzy-
narodowy zespó∏ audytorów uzna∏, ˝e
spe∏nia ona wszystkie surowe kryteria,
przyj´te w wy˝ej wymienionych pro-
gramach. Uzyskany certyfikat zapewni
Zak∏adowi lepszy i wi´kszy zbyt surow-
ca i produktów drzewnych. Jednocze-
Ênie nale˝y podkreÊliç, ˝e obejmuje on
wyroby pochodzàce z przynale˝nego
do LZD Siemianice Tartaku w Laskach
oraz sadzonki i nasiona z Gospodar-
stwa Szkó∏karskiego DobrygoÊç i lasów
siemianickich. Warto podkreÊliç, ˝e
w tym ostatnim zakresie, jest to pierw-
szy tego typu certyfikat w Polsce.
Oficjalne wr´czenie certyfikatu na-
stàpi∏o w trakcie uroczystoÊci inaugu-
racji dzia∏alnoÊci Centrum Kszta∏cenia
Przedsi´biorców LeÊnych.
Iwo Ga∏ecki
Certyfikat FSC dla LZD Siemianice
STYCZE¡ 2004
Wpaêdzierniku ub. roku na terenie OÊrodkaNaukowo – Dydaktycznego w Laskach ko∏oK´pna, nale˝àcego do LeÊnego Zak∏adu Do-
Êwiadczalnego Siemianice, odby∏a si´ uroczysta in-auguracja dzia∏alnoÊci Centrum Kszta∏cenia Przed-si´biorców LeÊnych.
Centrum powsta∏o z inicjatywy grupy osób (z Wydzia∏u
LeÊnego AR w Poznaniu, kierownictwa PGL Lasy Paƒstwowe
i Stowarzyszenia Przedsi´biorców LeÊnych), które widzia∏y
potrzeb´ stworzenia systemu kszta∏cenia ukierunkowanego
na przekazanie przedsi´biorcom leÊnym najnowszej wiedzy
z zakresu stosowanych w gospodarce leÊnej technologii
i zarzàdzania firmà. Wychodzàc naprzeciw tym oczekiwa-
niom Uczelnia nasza powo∏a∏a, na terenie swoich lasów do-
Êwiadczalnych, jednostk´ dydaktycznà o nazwie Centrum
Kszta∏cenia Przedsi´biorców LeÊnych.
SpoÊród zaproszonych goÊci w uroczystoÊci udzia∏ wzi´li:
rektor AR prof. dr hab. Erwin Wàsowicz, naczelnik Wydzia∏u
Organizacji i Rozwoju Dyrekcji Generalnej Lasów Paƒstwo-
wych mgr in˝. Jerzy Kapral, dyrektor Regionalnej Dyrekcji
Lasów Paƒstwowych w Poznaniu mgr in˝. Piotr Grygier, pro-
dziekan Wydzia∏u LeÊnego AR dr in˝. Jan Ceitel, prezes Sto-
warzyszenia Przedsi´biorców LeÊnych Jan Kubiak. Lokalne
w∏adze samorzàdowe reprezentowa∏ sekretarz powiatu k´-
piƒskiego Krzysztof Dàbrowski. Obecni byli równie˝ wyk∏a-
dowcy, którzy b´dà uczestniczyli w realizacji programu na-
uczania.
Inauguracja dzia∏alnoÊci Centrum zosta∏a po∏àczona
z przyznaniem LZD Siemianice certyfikatu dobrej gospo-
darki leÊnej FSC, który wr´czy∏ dr in˝. Andrzej Czech
– przedstawiciel firmy konsultingowej NEPCon.
UroczystoÊç poprowadzi∏ dyrektor LeÊnego Zak∏adu Do-
Êwiadczalnego Siemianice mgr in˝. Iwo Ga∏ecki. W krót-
kim wystàpieniu przywita∏ zaproszonych goÊci, wyrazi∏ za-
dowolenie z faktu utworzenia Centrum na terenie Zak∏adu
DoÊwiadczalnego, którym kieruje i poprosi∏ o zabranie
g∏osu rektora prof. Erwina Wàsowicza. Rektor zapozna∏ ze-
branych ze strukturami Uczelni, nowymi kierunkami i spe-
cjalnoÊciami studiów, liczbà studentów itp. Zwracajàc si´
do s∏uchaczy Centrum, podkreÊli∏, i˝ od tego momentu
przez dwa semestry b´dà oni stanowili czàstk´ Uczelni.
Swoje wystàpienie JM Rektor zakoƒczy∏ ˝yczeniami skiero-
wanymi do pierwszego rocznika s∏uchaczy, aby ich zwià-
zek z Uczelnià przyniós∏ wymierne efekty w prowadzonej
przez nich dzia∏alnoÊci gospodarczej, zaowocowa∏ nowy-
mi kontaktami i sta∏ si´ êród∏em satysfakcji równie˝ w ˝y-
ciu pozazawodowym.
Nast´pnie g∏os zabrali: dyrektor Piotr Grygier, naczelnik
Jerzy Kapral, który w imieniu dyrektora generalnego Lasów
Paƒstwowych dr. in˝. Janusza Dawidziuka, przekaza∏ ˝ycze-
nia wielu sukcesów pomys∏odawcom Centrum, organizato-
rom i s∏uchaczom, prodziekan Jan Ceitel, kierownik Cen-
trum W∏odzimierz Stempski i Krzysztof Dàbrowski.
Kolejnym punktem uroczystoÊci by∏o wr´czenie przez
rektora prof. Erwina Wàsowicza nominacji cz∏onkom Rady
Programowo-Dydaktycznej dzia∏ajàcej przy Centrum.
W sk∏ad Rady wchodzà przedstawiciele Lasów Paƒstwo-
wych, Stowarzyszenia Przedsi´biorców LeÊnych, LeÊnego
Zak∏adu DoÊwiadczalnego i Wydzia∏u LeÊnego.
Nast´pnie rozpocz´∏y si´ pierwsze wyk∏ady z hodowli la-
su, które poprowadzi∏ dr in˝. Jan Ceitel, kierownik Zak∏adu
Techniki Hodowli Lasu.
Oferta edukacyjna Centrum skierowana jest do w∏aÊci-
cieli firm leÊnych zajmujàcych si´ us∏ugowym wykonaw-
stwem prac na rzecz Lasów Paƒstwowych. Pierwszy rocznik
s∏uchaczy liczy 114 osób, wywodzàcych si´ praktycznie
z terenu ca∏ego kraju, posiadajàcych ró˝ne kwalifikacje
(w przewa˝ajàcej cz´Êci legitymujà si´ oni wykszta∏ceniem
nieleÊnym). Program zaj´ç obejmuje, oprócz zagadnieƒ
z zakresu gospodarki leÊnej, tematyk´ prawno-ekonomicz-
nà zwiàzanà z zarzàdzaniem firmà, szczególnie w kontek-
Êcie nieodleg∏ego cz∏onkostwa Polski w strukturach Unii
Europejskiej. Wyk∏adowcami sà pracownicy Wydzia∏u Le-
Ênego, administracji Lasów Paƒstwowych oraz osoby nie-
zwiàzane bezpoÊrednio z leÊnictwem – ekonomiÊci, praw-
nicy, pracownicy Paƒstwowej Inspekcji Pracy, Urz´du Kon-
troli Skarbowej itp.
W∏odzimierz Stempski
16
Wystàpienie JM Rektora prof. dr. hab. Erwina Wàsowicza S∏uchacze pierwszego rocznika Centrum Kszta∏cenia Przedsi´biorcówLeÊnych
Inauguracja dzia∏alnoÊci
Centrum Kszta∏cenia
Przedsi´biorców LeÊnych
przy LZD Siemianice
STYCZE¡ 2004
Pierwsze seminarium Bezpieczeƒstwo
pracy w nowoczesnym leÊnictwie,
które oby∏o si´ w czerwcu 2002 roku w cza-
sie trwania Targów „EKO-LAS” w Tucholi,
spotka∏o si´ z ˝ywym zainteresowaniem Êro-
dowiska leÊników i przedsi´biorców Êwiad-
czàcych us∏ugi w podstawowych dzia∏ach
prac leÊnych. W efekcie tego równie˝ na Tar-
gach EKO-LAS 2003, Katedra In˝ynierii Âro-
dowiska Pracy przy organizacyjnym wspar-
ciu Mi´dzynarodowych Targów „SAWO”
w Bydgoszczy, wzmocniona wiedzà i do-
Êwiadczeniem w propagowaniu problema-
tyki ochrony pracy przez Okr´gowy Inspek-
torat Pracy w Poznaniu, zaprosi∏a pracowni-
ków leÊnictwa i s∏u˝b leÊnych na drugie se-
minarium opatrzone tym samym tytu∏em.
Zainteresowanie nim przesz∏o wszelkie
oczekiwania – udzia∏ wzi´∏o blisko 150 osób.
Dominantà tegorocznego programu se-
minaryjnego by∏y zagadnienia starannego
przystosowania si´ do nowych warunków
funkcjonowania tego sektora gospodarki
leÊnej po wejÊciu Polski do struktur Unii
Europejskiej. A prowadzenie obrad semina-
ryjnych w samym centrum imprezy targo-
wej, przy oddzieleniu od otoczenia leÊnego
jedynie Êcianami namiotu konferencyjne-
go, w swoisty sposób kszta∏towa∏o atmosfe-
r´ przekazu wiedzy i prowadzenia dyskusji.
Stworzono sprawne organizacyjnie
i atrakcyjne merytorycznie forum dyskusyj-
ne, zaczynajàce przybieraç znamiona spo-
tkaƒ cyklicznych. Nast´puje na nich bezpo-
Êredni przep∏yw wiedzy z zakresu bezpie-
czeƒstwa i ochrony pracy w leÊnictwie od
instytucji i osób zajmujàcych si´ tym profe-
sjonalnie i przechwytywanie przez nie sy-
gna∏ów o trudnoÊciach, z jakimi muszà so-
bie radziç wykonawcy zadaƒ zwiàzanych
z prowadzeniem gospodarki leÊnej oraz
z pozyskiwaniem i przygotowaniem drew-
na do przemys∏owego przerobu. Czas
i miejsce, okreÊlane imprezà targowà, w ra-
mach której seminaria te si´ odbywajà, sà
czynnikami niezwykle korzystnymi, gdy˝ ci
sami specjaliÊci, których ciekawià najnow-
sze osiàgni´cia w technice i organizacji prac
leÊnych sà te˝ zainteresowani ich wykony-
waniem w sposób najbardziej efektywny
i bezpieczny.
Dorobek tegorocznego seminarium zo-
sta∏ zebrany w drugim, obszerniejszym ni˝
w roku 2002, zeszycie materia∏ów semina-
ryjnych. Spodziewamy si´, ˝e ich treÊç sta-
nie si´, w takim samym stopniu jak po-
przednio, zach´tà do sk∏adania zamówieƒ
przez instytucje i podmioty gospodarcze
funkcjonujàce w sferze gospodarki leÊnej.
Nie skrywamy przy tym zadowolenia
z w∏àczenia si´ w organizacj´ seminariów
Paƒstwowej Inspekcji Pracy – Okr´gowego
Inspektoratu Pracy w Poznaniu. Wymiana
doÊwiadczeƒ i wzajemne uzupe∏nianie si´
w wiedzy z zakresu ochrony pracy i sposo-
bów jej propagowania z tej rangi partne-
rem podnosi presti˝ samej imprezy i wp∏y-
wa bardzo korzystnie na aktualizacj´ kie-
runków prac badawczych i doskonalenie
form prowadzenia zaj´ç dydaktycznych
w Katedrze.
Stanis∏aw Dolny
16grudnia 2003, jak co roku, stu-
denci Wydzia∏u LeÊnego wraz
z w∏adzami dziekaƒskimi, przedstawi-
cielami kadry naukowej oraz wieloma
osobami g∏´boko zwiàzanymi ze Êro-
dowiskiem studenckim, spotkali si´
na uroczystej Kolacji Wigilijnej w klu-
bie „Dziupla” DS „Przylesie”. Organi-
zacjà Wigilii zaj´li si´ sami studenci
pod patronatem Ko∏a LeÊników oraz
Zespo∏u Tr´baczy MyÊliwskich Vena-
tor. GoÊciem honorowym by∏ prorek-
tor ds. studiów prof. dr hab. Leszek
Nogowski. Nie zabrak∏o równie˝
dziekana prof. dr. hab. Les∏awa ¸a-
budzkiego i prodziekanów dr. hab.
Romana Gornowicza i dr. in˝. Jana
Ceitla, jak równie˝ licznego grona
profesorskiego.
By∏y wspólne Êpiewy kol´d i krótki
koncert w wykonaniu ZTM Venator.
Z dalekiej Laponii przyby∏ Âwi´ty Mi-
ko∏aj, zwany tak˝e Gwiazdorem, wraz
z dwiema przeÊlicznymi Ânie˝ynka-
mi. Starcowi, choç zm´czonemu po-
dró˝à, dopisywa∏ znakomity humor,
który udziela∏ si´ wszystkim obec-
nym, szczególnie podczas rozdawa-
nia prezentów. W worku Gwiazdora,
oprócz rózg dla studentów, znalaz∏y
si´ tak˝e drobne upominki dla przy-
by∏ych goÊci.
Uroczysta Kolacja Wigilijna sta∏a si´
równie˝ okazjà do wr´czenia pi´ciu
wybitnie zas∏u˝onym dla Ko∏a LeÊni-
ków osobistoÊciom „Z∏otych Odznak”,
nadanych jednog∏oÊnie przez Walne
Zgromadzenie Ko∏a dr Dorocie Wroƒ-
skiej-Pilarek, dr. Dariuszowi Gwiazdo-
wiczowi, dr. in˝. Jaros∏awowi Szabano-
wi oraz przedstawicielom RDLP w Po-
znaniu dyrektorowi RDLP mgr. in˝.
Piotrowi Grygierowi i przewodniczàce-
mu PTL mgr. in˝. Jerzemu Flisykow-
skiemu. Nadano równie˝ tytu∏ Hono-
rowego Cz∏onka Ko∏a LeÊników dr. in˝.
Tadeuszowi Mizerze i dr. hab. Roma-
nowi Gornowiczowi.
Piotr Szyszko
Otwarcie seminarium: prof. Stanis∏aw Dolny – kierownik Katedry In˝y-nierii Ârodowiska Pracy i mgr in˝. Krzysztof Fiklewicz – Okr´gowy Inspek-tor Pracy w Poznaniu
17
Wigilia na Wydziale LeÊnym
O bezpieczeƒstwie pracy w leÊnictwie
fot.
W∏o
dzim
ierz
Kus
iak
Audytorium seminaryjne
STYCZE¡ 2004
Wdniach 28-29 listopada 2003
roku odby∏ si´ wyjazd tereno-
wy studentów V roku Wydzia-
∏u LeÊnego AR w Poznaniu w ramach fa-
kultetu „Perspektywy pracy w leÊnic-
twie”. Fakultet, w którym uczestniczy∏o
28 osób, zosta∏ zorganizowany przez dr.
in˝. W∏adys∏awa Kusiaka z Katedry In˝y-
nierii Ârodowiska Pracy. Celem zaj´ç
by∏o zapoznanie przysz∏ych absolwen-
tów leÊnictwa z aktualnymi mo˝liwo-
Êciami podj´cia pracy w Lasach Paƒ-
stwowych oraz z zagadnieniami doty-
czàcymi funkcjonowania jednostek or-
ganizacyjnych LP.
Pierwszym punktem progra-
mu by∏a wizyta w NadleÊnic-
twie Zdrojowa Góra na terenie
RDLP Pi∏a. Studentom przed-
stawiono struktur´ zatrudnie-
nia w nadleÊnictwie oraz omó-
wiono zarzàdzenie nr 80 Dy-
rektora Generalnego Lasów
Paƒstwowych w sprawie zasad
przyjmowania absolwentów le-
Ênych szkó∏ Êrednich i wy˝-
szych na sta˝ w Lasach Paƒ-
stwowych. Tezy przedstawione
w tym zarzàdzeniu sta∏y si´
punktem wyjÊcia do dyskusji.
Uczestnicy skoncentrowali si´
przede wszystkim na kwe-
stiach egzaminu sta˝owego
oraz zasad wynagradzania sta-
˝ystów.
Drugim przystankiem „wy-
prawy” by∏a siedziba RDLP
w Szczecinku. Studentów po-
wita∏ naczelnik RDLP Jerzy Zagórowski
wraz z towarzyszàcymi mu naczelni-
kiem Tadeuszem Partykà oraz starszym
specjalistà ds. hodowli lasu El˝bietà Mu-
rat. Scharakteryzowali oni struktury
szczecineckiej dyrekcji oraz gospodark´
leÊnà na tym terenie, a tak˝e procedury
kwalifikacji absolwentów, którzy ukoƒ-
czyli sta˝, do dalszej pracy w Lasach
Paƒstwowych. Okaza∏o si´, ˝e w zwiàz-
ku z restrukturyzacjà zatrudnienia, jaka
jest przeprowadzana w jednostkach or-
ganizacyjnych LP, jedynie cz´Êç absol-
wentów b´dzie mia∏a szans´ podj´cia
tutaj pracy. Ten fakt sta∏ si´ podstawà
dyskusji o przysz∏oÊci polskich lasów,
w których wbrew powszechnym dekla-
racjom mo˝e dojÊç do powstania tzw.
luki pokoleniowej. Studenci poddali
krytyce zarówno proces restrukturyza-
cji zatrudnienia, jak i kryteria przyjmo-
wania absolwentów szkó∏ leÊnych na
sta˝ w Lasach Paƒstwowych. Uznano, ˝e
zasady zarzàdzenia nr 80 sà nieprecyzyj-
ne i w du˝ej mierze subiektywne. Nie
opierajà si´ na rzeczywistej wiedzy
i umiej´tnoÊciach kandydatów, a na
uznaniowo przyznawanych punktach
wed∏ug niejasnych kryteriów.
Po dyskusji studenci udali si´ do
NadleÊnictwa Miastko, le˝àcego na te-
renie tej dyrekcji. NadleÊniczy Bole-
s∏aw Tomaszczyk dokona∏ prezentacji
nadleÊnictwa, by∏a te˝ okazja do roz-
mów o perspektywach pracy w leÊnic-
twie. Na zakoƒczenie studenci zaÊpie-
wali przy ognisku hymn poznaƒskich
leÊników.
Kolejnym etapem wyjazdu by∏ OÊrodek
Szkoleniowo-Wypoczynkowy w Orzecho-
wie Morskim, na terenie NadleÊnictwa
Ustka, gdzie studentów powita∏ nadleÊni-
czy Kazimierz ˚muda-Trzebiatowski.
Drugi dzieƒ poÊwi´cony zosta∏ pre-
zentacji warunków pracy w nadmor-
skim NadleÊnictwie Ustka. NadleÊniczy
wraz z zast´pcà Jaros∏awem Wilkosem,
in˝ynierem nadzoru Waldemarem Rze-
szutkiem i leÊniczymi pokazali studen-
tom leÊnà Êcie˝k´ dydaktycznà, biegnà-
cà przez tereny wydmowe oraz wyjàt-
kowe w skali kraju zbiorowisko nad-
morskiego boru ba˝ynowego. Nast´p-
nie uczestnicy obejrzeli teren poligonu
wojskowego w okolicach Ustki, na któ-
rym znajdujà si´ nietypowe umocnie-
nia wydm w postaci zbiorowisk 80-let-
niej kosodrzewiny o powierzchni po-
nad 200 ha. Przedstawiono tak˝e aktu-
alne problemy nadleÊnictwa w zakresie
szkód w drzewostanach powodowa-
nych przez silne wiatry, sposobów przy-
gotowania gleby na ró˝nych siedliskach
oraz ochrony odnowieƒ. Zaj´cia tere-
nowe zakoƒczy∏o omówienie sytuacji
kadrowej w nadleÊnictwie oraz trudno-
Êci zwiàzanych z koniecznoÊcià zmniej-
szenia liczby pracowników w zwiàzku
z przebiegajàcà restrukturyzacjà w La-
sach Paƒstwowych.
Podsumowujàc refleksje z fakul-tetu „Perspektywy pracy w leÊnic-twie” trzeba podkreÊliç, ˝e sk∏oni∏on jego uczestników do powa˝-nych rozwa˝aƒ na temat w∏asnejprzysz∏oÊci i realizacji ˝yciowych
planów. Wszyscy uÊwiadomili so-bie, ˝e Lasy Paƒstwowe nie sàw stanie zatrudniç nawet znaczà-cej cz´Êci uczniów i studentówopuszczajàcych co roku muryszkó∏ leÊnych. Szkoda, ˝e uwarun-kowania ekonomiczne sà ciàglewa˝niejsze od marzeƒ absolwen-tów leÊnictwa o pracy w upragnio-nym zawodzie.
Na zakoƒczenie warto podkreÊliç nie-
codziennà atmosfer´ spotkania leÊni-
ków ze studentami. Sprawni i goÊcinni
organizatorzy zapewnili interesujàcy
program prezentujàcy blaski i cienie
pracy w leÊnictwie. Mimo ma∏o optymi-
stycznych wniosków p∏ynàcych z roz-
mów o szansach pracy w Lasach Paƒ-
stwowych, ˝aden ze studentów nie ˝a-
∏owa∏ uczestnictwa w tym fakultecie.
Piotr Rogowski
PERSPEKTYWY PRACY
18
Spotkanie na terenie NadleÊnictwa Ustka
WW LLEEÂÂNNIICCTTWWIIEE
STYCZE¡ 2004
19
Wprocesie nauczania przedmio-
tów prowadzonych przez pra-
cowników Zak∏adu Geodezjii Kartografii Ârodowiska (do 1.X. 2003 r.
-Katedry Geodezji) Wydzia∏u Melioracjii In˝ynierii Ârodowiska na macierzy-
stym wydziale oraz na wydzia∏ach: Rolni-czym (na kierunku Ochrona Ârodowi-
ska), Ogrodniczym (na specjalnoÊci
Kszta∏towanie terenów zieleni oraz Ar-
chitektura krajobrazu) i do ubieg∏ego ro-
ku akademickiego na Wydziale LeÊnym,wa˝nà rol´ odgrywa przekazywanie wie-
dzy o ró˝nych aspektach wykorzystania
informacji przestrzennej, w tym tak˝e in-
formacji zgromadzonej w Systemach In-
formacji Przestrzennej (SIP).
Poj´cie system informacji przestrzen-
nej oznacza system pozyskiwania, gro-
madzenia, weryfikowania, integrowania,
analizowania, transferowania i udost´p-
niania danych przestrzennych. W szero-
kim rozumieniu SIP obejmuje metody,
Êrodki techniczne, w tym sprz´t i opro-
gramowanie, baz´ danych przestrzen-
nych, organizacj´, zasoby finansowe
oraz ludzi zainteresowanych jego funk-
cjonowaniem. Jednym z cz´sto stosowa-
nych podzia∏ów SIP jest podzia∏ na sys-
temy informacji terenowej (SIT) oraz
systemy informacji geograficznej (GIS).
W programach nauczania przedmio-
tów realizowanych przez pracowników
Zak∏adu Geodezji i Kartografii Ârodowi-
ska zagadnienia budowy i wykorzystania
zarówno systemów SIT, jak i GIS sà naj-
szerzej prezentowane na zaj´ciach z:
„Zastosowania SIP w gospodarce prze-
strzennej obszarów wiejskich” (na uzu-
pe∏niajàcych studiach magisterskich
– kierunek In˝ynieria Ârodowiska) oraz
„SIP w sozologii” (na kierunku Ochrona
Ârodowiska – specjalnoÊç Monitoring
i Oceny Ârodowiskowe).
Zrealizowano te˝ szereg prac magi-
sterskich poÊwi´conych tej tematyce.
Wykaz prac zamieszczono na stronie in-
ternetowej Zak∏adu Geodezji i Kartogra-
fii Ârodowiska Katedry Melioracji,
Kszta∏towania Ârodowiska i Geodezji
(www.au.poznan.pl/katedra/geo/).
SpoÊród wielu producentów oprogra-
mowania dla budowy SIP do znaczàcych
nale˝y firma ESRI (Environmental Sys-
tems Research Institute) z Redlands
w USA. W celu zaprezentowania no-
wych rozwiàzaƒ proponowanych przez
t´ firm´ w roku ubieg∏ym Katedra Geo-
dezji i Mi´dzyuczelniane Ko∏o AR i Poli-
techniki Poznaƒskiej Stowarzyszenia
Geodetów Polskich oraz Zarzàd Oddzia-
∏u Wielkopolskiego Stowarzyszenia
Geodetów Polskich zorganizowa∏y se-
minarium pt. „Prezentacja technolo-
gii GIS firmy ESRI – mo˝liwoÊci
i zastosowania”. Prezentacj´ prze-
prowadzili przedstawiciele firmy ESRI
Polska – Katarzyna Sosnowska i Prze-mys∏aw Cholewiƒski. W seminarium
oprócz pracowników katedr naszego
Wydzia∏u uczestniczyli równie˝ pracow-
nicy innych jednostek Akademii Rolni-
czej zainteresowani problematykà za-
stosowania SIP w procesie dydaktycz-
nym i pracach badawczych (m.in. z Ka-
tedry Metod Matematycznych i Staty-
stycznych Wydzia∏u Rolniczego oraz Ka-
tedry Urzàdzania Lasu Wydzia∏u LeÊne-
go), przedstawiciele Uniwersytetu im.
A. Mickiewicza, Politechniki Poznaƒ-
skiej, Zespo∏u Szkó∏ Geodezyjno-Dro-
gowych oraz ZGiKM Geopoz, studenci
i magistranci.
W ramach prezentacji przedstawiono
mo˝liwoÊci wykorzystania oprogramo-
wania ESRI, a zw∏aszcza ArcGIS Survey
Analyst, ArcGIS Spatial Analyst oraz
ArcGIS Geostatistical Analyst do rozwià-
zywania zagadnieƒ geodezyjnych i karto-
graficznych. Po prezentacji przedstawio-
no ofert´ handlowà skierowanà do
oÊrodków akademickich i szkó∏ wy˝-
szych, w tym warunki zakupu Licencji
„Site” dla Êrodowiska akademickiego Po-
znania. Proponowana pierwsza op∏ata li-
cencyjna wynosi wówczas 25 000 USD,
a op∏ata roczna (od drugiego roku u˝yt-
kowania) – równie˝ 25 000 USD. Propo-
zycja licencji „Site” obejmuje co najmniej
2 uczelnie i umo˝liwia zainstalowanie
dostarczonego oprogramowania na do-
wolnej liczbie stanowisk w pracowniach
i na komputerach nale˝àcych do tych
uczelni. Ze wst´pnych deklaracji uczest-
ników seminarium wynika, ˝e oferta taka
mog∏aby objàç AR, UAM, Politechnik´
Poznaƒskà, AWF (Wydzia∏ Turystyki i Re-
kreacji) oraz AE. Przedstawiciele firmy
ESRI zadeklarowali te˝ pomoc w organi-
zacji mi´dzynarodowego „Dnia GIS”. Zo-
bowiàzanie zrealizowali uczestniczàc
w obchodach „GIS – day” 19 listopada
2003 r. Szereg prezentacji odby∏o si´
w Collegium Maius na Wydziale Nauk
Geograficznych i Geologicznych UAM.
Maria Jankowska
Zak∏ad Geodezji i Kartografii Ârodowiska– prezentacja technologii GIS
Spotkania op∏atkowe naszej spo-
∏ecznoÊci akademickiej w so∏ackim
koÊciele stajà si´ tradycjà. Gospoda-
rzem spotkaƒ jest duszpasterz akade-
micki i proboszcz parafii Êw. Jana
Vianney`a ksiàdz kanonik Marian Mi-
ko∏ajczak, ciàgle otwarty na ka˝dà for-
m´ kontaktu z Pracownikami naszej
Uczelni. Ewenementem op∏atkowych
spotkaƒ jest nieprzerwane uczestnic-
two ksi´˝y biskupów KoÊcio∏a Po-
znaƒskiego.
Tegoroczne, 21 z kolei, mia∏o miej-
sce 8 stycznia. Mszy Êwi´tej przewod-
niczy∏ i homili´ wyg∏osi∏ ksiàdz biskup
Marek J´draszewski, delegat Episkopa-
tu Polski do spraw duszpasterstwa aka-
demickiego. Opraw´ muzycznà stano-
wi∏y kol´dy Êpiewane przez chór ch∏o-
pi´co-m´ski pod dyrekcjà profesora
Stefana Stuligrosza. Utrzymane w to-
nacji Êwiàteczno-noworocznej ˝ycze-
nia z∏o˝y∏a ksi´dzu biskupowi profesor
Aleksandra Sawicka. Nawiàzywa∏y one
w swej treÊci do „˚yczeƒ na Bo˝e Na-
rodzenie”, których autorkà by∏a b∏ogo-
s∏awiona Matka Teresa z Kalkuty. ¸ama-
nie si´ op∏atkiem, po∏àczone ze sk∏a-
daniem ˝yczeƒ trwa∏o d∏ugo. Niewàt-
pliwie jest to wyraz wytworzonej ser-
decznej atmosfery. Po zakoƒczeniu
uroczystoÊci, ks. kanonik Marian Miko-
∏ajczak zaprosi∏ w∏adze Uczelni i przed-
stawicieli spo∏ecznoÊci, a tak˝e spra-
wujàcych s∏u˝b´ liturgicznà na spotka-
nie, któremu towarzyszy∏a m.in. dys-
kusja nad przysz∏oÊcià nauki, KoÊcio∏a
i naszej Uczelni.
Stanis∏aw Koz∏owski
Op∏atek AD 2004
STYCZE¡ 2004
20
Urodzi∏ si´ 7 maja 1953 roku w Po-znaniu, gdzie ukoƒczy∏ szko∏´ pod-stawowà oraz liceum ogólnokszta∏-
càce. W latach 1972-1977 studiowa∏ na Wy-dziale Zootechnicznym Akademii Rolniczejw Poznaniu, uzyskujàc dyplom magistra in-˝yniera zootechniki na podstawie pracymagisterskiej pt. „Próba ustalenia standar-du w badaniach wartoÊci od˝ywczej bia∏ekna kurcz´tach”. BezpoÊrednio po ukoƒcze-niu studiów podjà∏ prac´ w Katedrze ˚y-wienia Zwierzàt i Gospodarki PaszowejAkademii Rolniczej w Poznaniu w charakte-rze pracownika naukowo-dydaktycznego.Stopieƒ doktora nauk rolniczych uzyska∏w roku 1984, na podstawie rozprawy pt.„Ocena wartoÊci od˝ywczej bia∏ek na kur-cz´tach metodà wspó∏czynnika b prostejregresji (TWb)”. W roku 1986 zosta∏ powo-∏any na stanowisko adiunkta. Pracujàc nie-przerwanie w Katedrze ˚ywienia Zwierzàti Gospodarki Paszowej w roku 1996 uzy-ska∏ stopieƒ naukowy doktora habilitowa-nego nauk rolniczych w zakresie zootech-niki (specjalnoÊç naukowa – ˝ywienie zwie-rzàt). Podstawà otrzymania tego stopniaby∏o kolokwium habilitacyjne i rozprawapt. „WartoÊç pokarmowa zbó˝ dla kurczàtrzeênych”. W roku 1999 zosta∏ zatrudnionyna stanowisku profesora nadzwyczajnegoAkademii Rolniczej im. Augusta Cieszkow-skiego w Poznaniu.
Dorobek publikacyjny prof. A. Rutkow-skiego stanowi 169 prac, w tym: 53 to ory-ginalne prace twórcze, 10 pozycji ksià˝ko-wych (w tym 1 ksià˝ka autorska i 9 autor-stwo lub wspó∏autorstwo rozdzia∏ów), 2 ar-tyku∏y naukowe, 23 komunikaty na mi´dzy-narodowych konferencjach naukowych, 38komunikatów na krajowych konferencjachnaukowych, 43 artyku∏y popularno-nauko-we. W 25-letnim okresie pracy zawodowejwspó∏pracowa∏ i dalej wspó∏pracuje z wie-loma oÊrodkami naukowymi w kraju i za-granicà. Jego dzia∏alnoÊç naukowa jestukierunkowana na ˝ywienie drobiu,zw∏aszcza brojlerów kurzych i kur niosek,a dorobek publikacyjny w tym zakresie sta-nowi zdecydowanà wi´kszoÊç wszystkichprac naukowych. Dzia∏alnoÊç naukowaprzed habilitacjà zwiàzana by∏a z pracamio charakterze metodycznym s∏u˝àcymi dodoskonalenia metod oceny wartoÊci od-˝ywczej bia∏ka, oznaczaniem energii meta-bolicznej, stosowaniem pasz pochodzeniakrajowego i ocenà efektywnoÊci enzymówpaszowych poprawiajàcych wykorzystaniepasz w ˝ywieniu kurczàt. Po habilitacji pro-fesor A. Rutkowski swojà dzia∏alnoÊç ba-dawczà skoncentrowa∏ nad kontynuacjàprac z poprzedniego okresu i podj´ciembadaƒ dotyczàcych poznania mechani-zmów funkcjonowania mikroflory przewo-du pokarmowego kurczàt i kur oraz praceksperymentalnych prowadzàcych do bli˝-szego poznania zapotrzebowania i wartoÊcipokarmowych pasz dla go∏´bi domowychi perlic. Do osiàgni´ç w pracy naukowej na-le˝y zaliczyç równie˝:1. Autorstwo w wielu wydawnictwach
ksià˝kowych
2. Uczestnictwo w realizacji projektu mi´-dzynarodowego Eureki: EU 906 ELANEZ„ Elimination of antinutritive effects offeed components by enzymes” 1997 –2001, kierownik polskiej cz´Êci projektu.
3. Uczestnictwo w VI Programie Europej-skim jako partner nr. 9 w pracy pt.”Plants and their extracts and other natu-ral alternatives to antimicrobials in fe-eds.” Framework 6 STREP contract506487: REPLACE – 2004
4. Kierownictwo w realizacji 5. projektówbadawczych Komitetu Badaƒ Nauko-wych.Prof. dr hab. Andrzej Rutkowski prowa-
dzi çwiczenia i wyk∏ady z przedmiotu „˚y-wienie zwierzàt i paszoznawstwo” na: Wy-dziale Hodowli i Biologii Zwierzàt w ra-mach kierunków i specjalnoÊci: zootechni-ka, agroturystyka, biologia stosowana, (stu-dia stacjonarne i zaoczne), Wydziale Rolni-czym (studia stacjonarne i zaoczne). Jestpromotorem 24. prac magisterskich. Przezwiele lat zajmowa∏ si´ praktycznym kszta∏-ceniem studentów. Pe∏ni∏ funkcj´ opiekunastudenckich praktyk produkcyjnych, Wy-dzia∏owego Opiekuna eksperymentalnejrocznej praktyki dla studentów I roku,w ramach której prowadzi∏ przedmioty„Konsultacje zawodowe” oraz „Podstawyrolnictwa”. By∏ kilkakrotnie opiekunemstudenckich praktyk zagranicznych. Powie-rzono mu funkcj´ sekretarza Wydzia∏owejKomisji Rekrutacyjnej. Pe∏ni funkcj´ opie-kuna Sekcji ˚ywienia Zwierzàt przy Stu-denckim Kole Naukowym Zootechników.W latach 1996 – 2001 by∏ opiekunem Stu-denckiego Ko∏a Naukowego Zootechni-ków. W tym okresie cz∏onkowie Ko∏a zdo-byli wiele nagród i wyró˝nieƒ na mi´dzyna-rodowych i krajowych konferencjach Stu-denckich Kó∏ Naukowych. W roku 2000 by∏pomys∏odawcà i organizatorem Wydzia∏o-wej Konferencji Ko∏a Naukowego Zootech-ników, która sta∏a si´ corocznà tradycjà.
Zainteresowania hobbystyczne profeso-ra Rutkowskiego znalaz∏y odzwierciedleniew przedmiocie fakultatywnym „Podstawychowu i hodowli ptaków amatorskich”,który wyk∏ada dla studentów V roku Wy-dzia∏u Hodowli i Biologii Zwierzàt. By∏ pro-motorem zakoƒczonego w 2001 roku prze-wodu doktorskiego, ponadto jest promo-torem dwóch otwartych przewodów dok-torskich. By∏ recenzentem czterech zakoƒ-czonych rozpraw doktorskich. Za dzia∏al-
noÊç naukowà i dydaktycznà otrzyma∏ licz-ne nagrody JM Rektora.
Profesor A. Rutkowski nale˝y do nast´-pujàcych organizacji naukowych: TheWorld’s Poultry Science Association (WPSA)– od 1999 – 2003 r. cz∏onek Zarzàdu Pol-skiego Oddzia∏u WPSA, a 9 grudnia 2003 r.zosta∏ wybrany na Przewodniczàcego Zarzà-du Polskiego Oddzia∏u WPSA. Jest cz∏on-kiem Polskiego Towarzystwa Zootechnicz-nego i Polskiego Towarzystwa ˚ywieniowe-go oraz cz∏onkiem Komitetu Redakcyjnegomiesi´cznika Polskie Drobiarstwo.
Prof. dr hab. A. Rutkowski jest tak˝e g∏´-boko zaanga˝owany w sprawy Uczelni i Wy-dzia∏u. Prowadzi prace zwiàzane z organi-zowaniem oraz dzia∏aniem bazy doÊwiad-czalnej do badaƒ ˝ywieniowych na drobiuw RZD Gorzyƒ, a obecnie ZD˚Z Gorzyƒ.Aktualna baza doÊwiadczalna, b´dàca jed-nà z najlepszych w naszym kraju, pozwalana prowadzenie nowoczesnych doÊwiad-czeƒ bilansowych na kurcz´tach i drobiudoros∏ym, testów wzrostowych i produk-cyjnych na kurcz´tach i nioskach, doÊwiad-czeƒ na przepiórkach, badaƒ nad wyl´go-woÊcià oraz wszelkich badaƒ na go∏´biachi perliczkach.
By∏ w latach poprzednich cz∏onkiem Se-nackiej Komisji ds. Nauki, Wydzia∏owej
Komisji ds. Nauki, Wydzia∏owej KomisjiRekrutacyjnej, kilkukrotnie cz∏onkiem Ko-misji Wydzia∏owych ds. przeprowadzenianiektórych czynnoÊci zwiàzanych z prze-wodami habilitacyjnymi i doktorskim.
Profesor A. Rutkowski dzia∏a równie˝czynnie na rzecz praktyki rolniczej. W la-tach 2000 – 2001 by∏ ekspertem strony rzà-dowej ds. Ustawy o Ârodkach ˚ywieniaZwierzàt (tzw. prawo paszowe). Bra∏ udzia∏we wdro˝eniu wielu prac badawczych,zw∏aszcza dotyczàcych stosowania paszkrajowych oraz enzymów. Jest konsultan-tem naukowym w przedsi´biorstwach zaj-mujàcych si´ produkcjà pasz oraz drobiu.Jest znanym popularyzatorem wiedzy rol-niczej poprzez publikowanie artyku∏ów po-pularno-naukowych, jak równie˝ poprzezprzeprowadzanie licznych szkoleƒ i wyg∏a-szanie wielu referatów dla potrzeb przemy-s∏u paszowego, OÊrodków Doradztwa Rol-niczego, przedsi´biorstw drobiarskich, tar-gów rolniczych itp. (AR)
N O W I P R O F E S O R O W I E
Prof. dr hab. Andrzej Rutkowski– Katedra ˚ywienia Zwierzàt i Gospodarki Paszowej
STYCZE¡ 2004
21
Paêdziernik to nie tylko miesiàc in-
auguracji roku akademickiego, to
równie˝ swoista inauguracja dla wy-
dawnictw uczelnianych, wtedy bo-
wiem odbywajà si´ pierwsze w sezonie
jesiennym targi ksià˝ki naukowej, któ-
rych organizatorem jest Wydawnictwo
Naukowe Uniwersytetu im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu. Ubieg∏orocz-
ne, siódme ju˝, Poznaƒskie DniKsià˝ki Naukowej pod patronatem
Rektora UAM, prof. dr. hab. Stanis∏awa
Lorenca trwa∏y od 2 do 4 paêdziernika.
Bogata oferta targowa by∏a adresowa-
na przede wszystkim do Êrodowiska
akademickiego, a tak˝e do animato-
rów kultury, nauczycieli, bibliotekarzy,
ksi´garzy i hurtowników.
Impreza, jak co roku, zgromadzi∏a
liczne grono wydawców ksià˝ek.
W holu CK Zamek przedstawi∏o swà
ofert´ 83 wystawców z ca∏ej Polski –
od wydawnictw uczelnianych po du˝e
oficyny wydawnicze. Prezentowane
by∏y nie tylko ksià˝ki niskonak∏adowe,
specjalistyczne, przeznaczone dla wà-
skiego grona odbiorców, lecz tak˝e
s∏owniki, albumy, poradniki, encyklo-
pedie i wydawnictwa multimedialne.
Ka˝dy z kupujàcych móg∏ zatem zna-
leêç coÊ dla siebie, zw∏aszcza ˝e wy-
stawcy sprzedawali ksià˝ki po cenach
promocyjnych.
Poznaƒskim Dniom Ksià˝ki towarzy-
szy∏y liczne spotkania wydawców i wy-
k∏ady. Odby∏a si´ tak˝e dyskusja pane-
lowa z udzia∏em zagranicznych goÊci
otwierajàca cykl „Pogranicze. Proble-
my i szanse partnerstwa kultur”. Praw-
dziwà atrakcjà dla wszystkich odwie-
dzajàcych targi by∏y pokazy r´cznego
czerpania papieru. Towarzyszy∏a im
opowieÊç o tym, z czego i w jaki spo-
sób robi si´ taki papier, a nawet jak
czerpaç go domowymi sposobami.
Krakowskie Targi Ksià˝ki
K raków przywita∏ wszystkich ko-
chajàcych ksià˝ki zimnem i siàpià-
cym deszczem. Nie przeszkodzi∏o to
jednak 304 wystawcom i 24 tys. ludzi,
którzy odwiedzili hal´ targowà przy ul.
Zapolskiej. Krakowskie, VII ju˝, Targi
Ksià˝ki odnios∏y kolejny sukces. Obec-
noÊç Wydawnictwa AR z Poznania nie
pozosta∏a niezauwa˝ona. Odwiedzajà-
cy witali nas serdecznie, wiedzàc ˝e
uczestniczymy w Targach ju˝ po raz
trzeci. By∏o to niezwykle mi∏e.
W tym roku goÊciem honorowym
by∏a Rosja, wi´c nastrój tworzy∏y pio-
senki Bu∏ata Okud˝awy i W∏odzimie-
rza Wysockiego. Jak zwykle w Krako-
wie mo˝na by∏o spotkaç wielu zna-
nych twórców: Stanis∏awa Lema, S∏a-
womira Mro˝ka, Ludwika Jerzego
Kerna, Wand´ Chotomskà i innych.
Wyjàtkowa by∏a wizyta pani Ireny
Kwiatkowskiej, która podpisywa∏a
ksià˝k´ o sobie pt. Irena Kwiatkow-ska i znani sprawcy, napisanà przez
Romana Dziewoƒskiego. Najdro˝szà
ksià˝kà VII Targów by∏ 800-stronicowy
album o wymiarach 50 x 50 cm i wa-
dze 34 kg poÊwi´cony bokserowi
wszechczasów Muhammadowi Ale-
mu. Luksusowe wydanie Benedykta
Taschena kosztuje 7500 euro. Punk-
tem kulminacyjnym Targów by∏a uro-
czystoÊç zorganizowana w kinie „Ki-
jów”, w czasie której wr´czono g∏ów-
nà nagrod´ im. Jana D∏ugosza za naj-
wybitniejszà ksià˝k´ z dziedziny sze-
roko poj´tej humanistyki pt. Polskiwiek Êwiate∏. Obszary swoistoÊci pa-
ni Profesor Teresy Kostkiewiczowej.
Wiàza∏a si´ ona równie˝ z nagrodà
pieni´˝nà ufundowanà przez firm´
Kulczyk Holding SA. Laureatka otrzy-
ma∏a czek na 40 tys. z∏. Rozstrzygni´-
to tak˝e III edycj´ konkursu wydaw-
nictwa Znak dla debiutujàcego proza-
ika – 15 tys. z∏ otrzyma∏ Micha∏ Ol-
szewski za powieÊç Do Amsterdamu.
Anna Gutowska
Wydawnictwo AR na targachi wystawach ksià˝ki naukowej
Atena 2003
W dniach 5-8 listopada 2003 roku Wydawnictwo Akademii Rolniczej
uczestniczy∏o w odbywajàcych si´ jubileuszowych 10. Targach
Ksià˝ki Akademickiej ATENA. Targi warszawskie Êciàgajà uwag´ zarówno
oficyn uczelnianych, jak i gigantów wydawniczych (PWN, WNT, PZWL.
PWE, Arkady), dlatego chyba najdok∏adniej pokazujà bogactwo polskiej
myÊli naukowej. Cieszà si´ jednoczeÊnie du˝ym zainteresowaniem biblio-
tekarzy, ksi´garzy, ale tak˝e studentów i pracowników naukowych. Tym
razem stoiska 63 wystawców w auli Politechniki Warszawskiej odwiedzi∏o
10 tys. osób.
Og∏oszono równie˝ werdykt w Konkursie na Najlepszà Ksià˝k´ Akade-
mickà. Niezwykle ucieszy∏a nas wiadomoÊç o zdobyciu wyró˝nienia. Uwa-
g´ jurorów zwróci∏y bowiem Torfowiska i torf Piotra Ilnickiego. Tym sa-
mym nasze Wydawnictwo znalaz∏o si´ w gronie bardzo szacownych lau-
reatów, m. in. PWN, WNT, Arkad, Wyd. Uniwersytetu Gdaƒskiego, Wyd.
SGGW, Wyd. UAM. To ju˝ druga nagroda dla nas przyznana na warszaw-
skiej ATENIE.
Niezwykle interesujàco przedstawia∏ si´ równie˝ program towarzyszà-
cy Targom ATENA 2003. Lynette Owen, dyrektor Person Education w An-
glii, specjalistka w dziedzinie zakupu praw autorskich, wyg∏osi∏a odczyt
Udzielanie licencji na prawa autorskie jako pomost kulturowy do UniiEuropejskiej. Zwraca∏a uwag´ dyskusja panelowa Regulacja prawa au-torskiego w poszczególnych krajach Unii Europejskiej z uwzgl´dnie-niem prawa martwej r´ki. Przygotowano konferencj´ na temat polskie-
go szkolnictwa wy˝szego na tle programów nauczania w UE. GoÊcie i wy-
stawcy zebrani w Teatrze Ma∏ym dla uczczenia jubileuszu 10-lecia Targów
ATENA przyj´li goràco wyst´p zespo∏u regionalnego – Lipsk znad Bie-
brzy, który przedstawi∏ zwyczaje i pieÊni weselne w∏asnego regionu.
Lucyna Borowczyk
STYCZE¡ 2004
Pod koniec ub. roku, na spotkaniu
dyrektorów Zak∏adów DoÊwiad-
czalnych naszej Uczelni pod prze-
wodnictwem prorektora prof. Grzego-
rza Skrzypczaka, dr in˝. Zofia Szalczyk
dyrektor Oddzia∏u Agencji Restruktury-
zacji i Modernizacji Rolnictwa w Pozna-
niu – powiedzia∏a o przygotowaniach
do realizacji dop∏at bezpoÊrednich, któ-
rych obs∏ug´ b´dà prowadzi∏y biura po-
wiatowe Agencji. Pomocy rolnikom b´-
dà udzielali wczeÊniej przeszkoleni pra-
cownicy Agencji i OÊrodka Doradztwa
Rolniczego.
W zwiàzku z powy˝szym chcia∏abym
przybli˝yç spo∏ecznoÊci akademickiej
najbardziej u˝yteczne informacje doty-
czàce dop∏at do gruntów rolnych utrzy-
manych w dobrej kulturze przy zacho-
waniu wymogów ochrony Êrodowiska,
o które z dniem akcesji do Unii Europej-
skiej ubiegaç si´ b´dà polscy rolnicy.
Ogólnie mówiàc, p∏atnoÊci bezpo-
Êrednie do powierzchni uprawy sk∏adaç
si´ b´dà z:
• dop∏aty podstawowej, która wynie-
sie: w roku 2004 – 25%, 2005 – 30%,
2006 – 35% tej dop∏aty, jaka przys∏ugu-
je rolnikom w UE,
• dop∏aty uzupe∏niajàcej, która mo-
˝e podwy˝szyç dop∏at´ podstawowà
do wysokoÊci: w roku 2004 – 36%, w
2005 – 39%, a w roku 2006 – 42%. Do-
p∏ata ta mo˝e zostaç podwy˝szona
z bud˝etu krajowego do maksymalnej
wysokoÊci ogó∏em i wynosiç: w roku
2004 – 55%, 2005 – 60%, a w roku
2006 – 65% tej dop∏aty, jaka obecnie
przys∏uguje rolnikom w UE.
Kto mo˝e ubiegaç si´ o dop∏at´podstawowà i uzupe∏niajàcà?
O dop∏at´ podstawowà mo˝e ubie-
gaç si´ ka˝dy, kto spe∏nia nast´pujàce
warunki:
• posiada gospodarstwo rolne, o mini-
malnej ∏àcznej powierzchni gruntów
rolnych (grunty orne, ∏àki, pastwiska,
ugory1, sady, plantacje wieloletnie)
utrzymanych w dobrej kulturze rol-
nej2 o powierzchni co najmniej 1ha,
sk∏adajàcej si´ z dzia∏ek rolnych3, któ-
rych powierzchnia wynosi co najmniej
0,10 ha;
• jest w∏aÊcicielem gospodarstw rol-
nych, a tak˝e inna osoba, która w∏ada
nimi z innych tytu∏ów np. dzier˝awy,
u˝yczenia;
• osoba fizyczna;
• osoba prawna – Skarb Paƒstwa i jed-
nostki organizacyjne (spó∏ki akcyjne,
spó∏ki z o.o., stowarzyszenia, zwiàzki,
zrzeszenia), które sà wpisane do Kra-
jowego Rejestru Sàdowego;
• jednostka nie posiadajàca osobowoÊci
prawnej np. spó∏ki: jawna, partnerska,
komandytowa, komandytowo-part-
nerska, mogà to byç zak∏ady bud˝e-towe i gospodarstwa pomocnicze.
O dop∏at´ uzupe∏niajàcà mo˝e
ubiegaç si´ ka˝dy, kto:
• spe∏nia warunki przyznania dop∏aty
podstawowej ,
• uprawia jednà lub wi´cej z nast´pujà-
cych roÊlin: chmiel, tytoƒ, ziemniaki
przeznaczone do przetwarzania na
skrobi´, inne roÊliny – wykaz tych ro-
Êlin b´dzie okreÊlany corocznie przez
Rad´ Ministrów w drodze rozporzà-
dzenia. Do tej pory nie jest znana jesz-
cze ta lista. Bioràc jednak pod uwag´
prawodawstwo Unii Europejskiej
w wykazie powinny si´ znaleêç nast´-
pujàce roÊliny: pszenica, j´czmieƒ,
owies, ˝yto, pszen˝yto, mieszanki
zbo˝owe, gryka, proso, kukurydza na
JAK UZYSKAå DOP¸ATY BEZPOÂREDNIEDLA ROLNIKÓW
1 Ugory – to grunty, które w danym roku zosta∏y wy∏àczone spod uprawy, ale na których dokonuje si´ odpowiednich zabiegów agrotechnicznych.2 Dobra kultura to zestaw zabiegów i elementów agrotechnicznych pozwalajàcych na: ochron´ gleby przed erozjà, utrzymanie odpowiedniego poziomu próchnicy, zachowanie odpowiedniejstruktury gleby, zachowanie naturalnego Êrodowiska gleby.3 Dzia∏ka rolna – zwarty obszar gruntu rolnego, na którym prowadzona jest jedna uprawa, o powierzchni nie mniejszej ni˝ 0,10 ha, wchodzàcy w sk∏ad gospodarstwa rolnego.
22
Spotkanie w sprawie dop∏at dla rolnictwa – dyr. dr in˝. Zofia Szalczyk, prorektor prof. GrzegorzSkrzypczak, dr in˝. Janusz Sosiƒski, pe∏nomocnik rektora ds. zak∏adów doÊwiadczalnych orazszefowie zak∏adów. fot. Urszula Mojsiej
STYCZE¡ 2004
23
ziarno i pasz´, rzepak, len oleisty, s∏o-
necznik oleisty, soja, groch, bobik, ∏u-
bin s∏odki, len w∏óknisty, konopie
w∏ókniste, wyka, ciecierzyca, soczewi-
ca oraz ∏àki i pastwiska.
Zaznaczam, ̋ e zgodnie z ustawodawcà,
udzia∏ w systemie dop∏aty jest dobrowol-
ny. Rolnicy, którzy nie chcà otrzymaç p∏at-
noÊci, nie muszà sk∏adaç wniosku o wpis
do ewidencji producentów, ani wniosku
o przyznanie p∏atnoÊci obszarowych. Nie
zwalnia to jednak posiadaczy zwierzàt
z obowiàzku ich znakowania i prowadze-
nia dokumentacji w ramach Systemu
Identyfikacji i Rejestracji Zwierzàt.
Jakie powierzchnie kwalifikujàsi´ do dop∏aty?
Obliczajàc powierzchni´ gospodar-
stwa wliczamy tylko te dzia∏ki rolne, któ-
rych powierzchnia jest nie mniejsza ni˝
0,10 ha. Mówiàc potocznie to np. pole
rzepaku, pole cebuli itd., przez które nie
biegnie szosa, tory kolejowe, rzeka, stru-
mieƒ, rów itd.
Dzia∏ka rolna nie musi i najcz´Êciej nie
jest identyczna z dzia∏kà ewidencyjnà,
która znajduje si´ w urz´dowym reje-
strze gruntów i budynków prowadzo-
nych przez Powiatowe OÊrodki Doku-
mentacji Geodezji i Kartograficznej.
Do powierzchni dzia∏ki3 rolnej nie wli-
czamy: terenów zabudowy mieszkalnej
oraz innego rodzaju zabudowaƒ np. al-
tan, szop, itd., prywatnych dróg dojazdo-
wych do pól o szerokoÊci powy˝ej
2m i nie poroÊni´tych trawà, pojedyn-
czych drzew, skupisk i szpalerów drzew,
obszarów pokrytych krzewami, rowów,
miedz, Êcie˝ek nie poroÊni´tych trawà,
murów, ˝ywop∏otów i innego rodzaju
ograniczeƒ trwa∏ych o szerokoÊci powy-
˝ej 2m. Wyjàtkiem od tej regu∏y sà: drogi
b´dàce integralnà cz´Êcià uprawy ze
wzgl´du na proces technologiczny np.
przy uprawie chmielu, pole manewrowe
nie przekraczajàce 8m (w przypadku
upraw chmielu i sadów), prywatne drogi
dojazdowe do pól zaroÊni´te trawà, dro-
gi przep´dowe dla zwierzàt stanowiàce
cz´Êç pastwiska. Ich powierzchni´ wlicza
si´ do powierzchni dzia∏ki rolnej, na któ-
rej si´ znajdujà. Dopiero tak obliczona
powierzchnia kwalifikuje si´ do dop∏aty.
Jakie dokumenty nale˝y z∏o˝yçubiegajàc si´ o przyznanie dop∏aty?
Ubiegajàc si´ o przyznanie dop∏aty na-
le˝y z∏o˝yç:
a) wniosek o wpis do ewidencjiproducentów – wnioskodawca majà-
cy zamiar ubiegaç si´ o dop∏at´ musi
wystàpiç do biura powiatowego
ARiMR o nadanie numeru identyfika-
cyjnego. Po pozytywnym rozpatrzeniu
wniosku o wpis do ewidencji otrzy-
muje jeden, niepowtarzalny, dziewi´-
ciocyfrowy numer identyfikacyjny4.
Wniosek sk∏ada si´ w biurach powia-
towych ARiMR; nie póêniej ni˝ 21 dni
przed z∏o˝eniem pierwszego wniosku
o przyznanie p∏atnoÊci obszarowych.
Z wnioskiem o przyznanie dop∏aty wy-
st´puje ten, kto rzeczywiÊcie u˝ytkuje
danà dzia∏k´ rolnà, a mianowicie: w∏aÊci-
ciel albo dzier˝awca, albo ten, kto upra-
wia grunt, choç nie jest on jego w∏asno-
Êcià i nie jest dzier˝awiony.
Bardzo wa˝na informacja – o p∏at-
noÊç obszarowà do danej dzia∏ki
rolnej mo˝e ubiegaç si´ tylko je-
den wnioskodawca!!!
b) wniosek o przyznanie p∏atnoÊciobszarowych – pobiera i sk∏ada si´
w biurach powiatowych ARiMR ze
wzgl´du na miejsce zamieszkania lub
siedziby wnioskodawcy, nie póêniej
ni˝ do 15 czerwca 2004 roku5. Osoby
prowadzàce gospodarstwo rolne po-
∏o˝one na terenie dwóch lub wi´cej
powiatów sk∏adajà wniosek w tym biu-
rze powiatowym ARiMR na obszarze
dzia∏ania, na którym sà zameldowani
lub, w przypadku wnioskodawców,
w którym znajduje si´ ich siedziba.
Bioràc pod uwag´ powy˝sze informa-
cje myÊl´, ˝e nasze Zak∏ady DoÊwiadczal-
ne, którym przys∏uguje powy˝sza dop∏ata
skorzystajà z nadarzajàcej si´ okazji i wy-
stàpià z wnioskami o dop∏at´ obszarowà.
Podaj´, ˝e Wielkopolski Odzia∏ Regional-
ny Agencji Restrukturyzacji i Moderniza-
cji Rolnictwa znajduje si´ w Poznaniu, ul.
Strzeszyƒska 36 tel. 061 840 06 95 lub
061-845 56 60, gdzie ka˝dy mo˝e uzyskaç
dok∏adne informacje.
Mo˝na tak˝e skorzystaç ze strony inter-
netowej Agencji Restrukturyzacji i Mo-
dernizacji Rolnictwa www.arimr.gov.pl
Biuro Promocji i Wspó∏pracy
z Praktykà
dr in˝. Urszula Mojsiej
W ubieg∏ym roku reaktywowany zosta∏
chór profesorów poznaƒskich uczel-
ni. Decyzja o wznowieniu jego dzia∏alnoÊci
dojrzewa∏a d∏ugo w sercu profesora Stefa-
na Stuligrosza dyrygenta chóru. Przyczyn
by∏o wiele i g∏ównie natury losowej. Zbie-
g∏a si´ ona z powierzeniem Profesorowi
obowiàzku g∏ównego dyrygenta po∏àczo-
nych chórów z Wielkopolski, które Êpiewa-
∏y podczas uroczystoÊci 750-lecia lokacji
miasta Poznania. Profesorski chór by∏ wów-
czas jeszcze za s∏aby, ˝eby wystàpiç pod
w∏asnym szyldem. Trwa∏y próby i trwa∏o
kompletowanie chóru. Wówczas te˝ Profe-
sor Stuligrosz, a jak chce mistrz i uczniowie
– druh Stefan, poprosi∏ o prowadzenie
chóru swojego przyjaciela profesora dokto-
ra Leona Zaborowskiego. Nowy dyrygent
jest profesorem nadzwyczajnym poznaƒ-
skiej Akademii Muzycznej, pracownikiem
naukowo-dydaktycznym Katedry Chórali-
styki, znajdujàcej si´ na Wydziale Dyrygen-
tury Chóralnej, Edukacji Muzycznej i Muzy-
ki KoÊcielnej. Profesor Zaborowski jest zna-
ny, przede wszystkim, jako twórca i dyry-
gent chóru kameralnego Capella MusicaeAntiquae Orientalis, specjalizujàcego si´
w wykonywaniu muzyki cerkiewnej, i to nie
tylko w naszym mieÊcie.
Efektem prób profesorskiego chóru pod
nowà batutà sta∏y si´ publiczne wystàpie-
nia. Zainaugurowa∏a je uroczystoÊç ods∏o-
ni´cia tablicy pamiàtkowej ku czci dowódz-
twa i ˝o∏nierzy Armii Krajowej Okr´gu Wi-
leƒskiego i Nowogródzkiego. Ceremonia
mia∏a miejsce dnia 21 wrzeÊnia 2003 r. na
Wzgórzu Êw. Wojciecha w Poznaniu. Pu-
blicznoÊç by∏a renomowana – stanowili jà
bowiem – ˝o∏nierze Polski Walczàcej, ich
rodziny i przyjaciele.
Profesorski chór da∏ si´ poznaç tak˝e
w∏asnej spo∏ecznoÊci akademickiej – 7
stycznia br. podczas noworocznego spo-
tkania w Collegium Rungego Êpiewa∏ kol´-
dy. W tydzieƒ póêniej chór wyst´powa∏
w Trzciance, na terenie zespo∏u tamtej-
szych szkó∏ rolniczych. Kol´dowanie by∏o
wzmocnione g∏osami cz∏onków zespo∏u
„Polanie”, dzia∏ajàcego na terenie szko∏y.
Wspólne Êpiewanie z m∏odzie˝à sprzyja na-
wiàzywaniu bezpoÊrednich kontaktów
z dyrektorem szko∏y mgr. Czes∏awem Janic-
kim i gronem pedagogicznym, a przede
wszystkim stwarza niepowtarzalnà mo˝li-
woÊç przybli˝ania poznaƒskich uczelni,
zw∏aszcza Akademii Rolniczej, tamtejszej
m∏odzie˝y.
Stanis∏aw Koz∏owski
3 Dzia∏ka rolna – zwarty obszar gruntu rolnego, na którym prowadzona jest jedna uprawa, o powierzchni nie mniejszej ni˝ 0,10 ha, wchodzàcy w sk∏ad gospodarstwa rolnego.4 Numer identyfikacyjny wa˝ny jest tak d∏ugo jak d∏ugo istnieje osoba wnioskodawcy, nie jest dziedziczony z gospodarstwem.5 Ostateczny termin sk∏adania wniosków zostanie okreÊlony ustawowo.
Profesorskie g∏osy
STYCZE¡ 2004
24
Od trzech lat notujemy dobre wyniki
sekcji siatkówki kobiet. Aktualne
wicemistrzynie Polski AR skoƒczy∏y se-
zon w dobrych nastrojach, gdy˝ ostatnio
zanotowa∏y kilka znaczàcych sukcesów.
Tradycyjnie rozgrywki mijajàcego se-
zonu rozpoczà∏ „Turniej I Lat” wy˝-
szych uczelni m. Poznania. Nasza dru˝y-
na po zwyci´stwach z zespo∏ami Poli-
techniki, UAM i Akademii Medycznej za-j´∏a, po raz trzeci z rz´du, I miej-sce. Dru˝yn´ tworzy∏y: Natalia Fràcko-
wiak, Monika Hojarska, Magdalena Wita-
sik, Mariola Walczyƒska, Syliwa ˚ynda,
Natalia Oleksiak, Anna Bartnik, Beata
Maƒczyƒska.
Na poczàtku listopada ruszy∏y roz-
grywki ligi mi´dzyuczelnianej m. Po-
znania. Tu na zwyci´stwo liczà tradycyj-
nie: AR, AE i UAM, do∏àczy∏a te˝ PP. Jak
si´ okaza∏o z du˝ym powodzeniem,
gdy˝ „politechniczki” wygra∏y wszystkie
mecze. Nasza dru˝yna na pó∏metku
rozgrywek zaj´∏a II miejsce. Mecz
z Politechnikà, przegrany po bardzo
dobrej grze 2:3, obserwowa∏ prorektor
ds. studiów prof. Leszek Nogowski,
który pogratulowa∏ dziewczynom wa-
lecznej gry.
Zwyci´stwo w lidze, to przepustka do
gry o miano najlepszej dru˝yny uczelnia-
nej w Polsce. Turniej taki odbywa si´ tra-
dycyjnie w oÊrodku AZS w Zieleƒcu. Sek-
cja nasza uczestniczy∏a w tych rozgryw-
kach dwa razy. Raz zaj´liÊmy VII miejsce,
raz IV. To du˝y sukces zwa˝ywszy, ˝e star-
tujàce tam dru˝yny uczelniane w wi´k-
szoÊci grajà w ligach profesjonalnych.
Tak te˝ by∏o i tym razem. Wyprzedzi∏y
nas, grajàce w II ligach, dru˝yny AWF
Warszawa, Uniwersytetu Warszawskiego
i gdyƒskiej Akademii Morskiej.
Kolejne zawody, w których wzià∏
udzia∏ nasz zespó∏, to turniej mi´dzyna-
rodowy w pi´knej sali sportowej w Sza-
motu∏ach. Organizatorzy zaprosili do
udzia∏u zespo∏y ze S∏upcy, KoÊciana,
WrzeÊni i Energetyka Poznaƒ, wyst´pujà-
JESIE¡ WIELKOPOLSKA
(...) JeÊli kto zgryêliwy z natury,niech lepiej nie idzie zupe∏nie w aleje,bo tam widaç, jak g´ste dotychczas sklepienie ga∏´zi corazbardziej z liÊci pustoszeje,bo tam dywan rozes∏any ka˝demu pod nogi, przypomina˝ycia nieuniknione próchnienie,bo tam wstaje Niepowrotne i wilgotnym nagle szyj´ otaczaramieniem. (...)
Kazimiera I∏∏akowiczówna
Ostatnia w 2003 roku wycieczka na-
szego Ko∏a nie by∏a wskazana dla osób
„zgryêliwych z natury” .Nie dosyç, ˝e
spacery po jesiennym lesie mog∏y przy-
pomnieç „˝ycia nieuniknione próch-nienie”, to jeszcze zwiedzaliÊmy klasztor
z trumnami w podziemiu i cmentarzy-
sko sprzed tysi´cy lat. Zachowajmy jed-
nak chronologi´ wydarzeƒ.
Wycieczk´ rozpocz´liÊmy od zwiedza-
nia lasu w leÊnictwie Woêniki (nadleÊnic-
two Konstantynowo). Jest to przyk∏ad
leÊnictwa, w którym doskonale ∏àczone
sà funkcje gospodarcze (produkcja
drewna) z funkcjami ochrony przyrody.
Dominujà tu wilgotne lasy o charakterze
gràdu. Spacerujàc po lesie oglàdaliÊmy
przeurocze zakàtki jesiennej kniei, po-
dziwiajàc licznie pozostawione tu s´dzi-
we i majestatyczne drzewa. Przer´bowy
sposób pozyskania drewna i stosowane
odnowienie naturalne drzewostanu
sprawia wra˝enie, ˝e otaczajàcy nas las
wyglàda jak naturalny. OczywiÊcie taka
gospodarka wymaga od gospodarza le-
Ênictwa du˝ej wiedzy fachowej, praktyki
i serca do tego, co robi. Chodzi przecie˝
o to, aby wyhodowany drzewostan by∏
nie tylko uroczy i zdrowy, ale równie˝ by
drzewa charakteryzowa∏y si´ wspania∏y-
mi parametrami technicznymi. Dodat-
kowà atrakcjà sà tu liczne ∏àki ÊródleÊne
i bagna, dzi´ki którym krajobraz jest tu
niebywale barwny i urozmaicony. To
wszystko powoduje, ˝e znajdujà tu bar-
dzo dogodne warunki do ˝ycia liczne
zwierz´ta, wÊród nich rzadkie w Polsce
gatunki ptaków, ssaków czy owadów.
Pewnym zgrzytem w naszej w´drówce
by∏a wizyta nad rzeczkà Mogilnicà, prze-
p∏ywajàcà przez teren leÊnictwa Woêni-
ki. Ten malowniczy niegdyÊ ciek wodny,
meandrujàcy po okolicznych ∏àkach i la-
sach, dziÊ jest cuchnàcym Êciekiem.
Sprawcà tego stanu rzeczy sà zak∏ady
przemys∏owe Opalenicy i okolicznych
miejscowoÊci.
Na skraju tego kompleksu leÊnego
znajduje si´ wzgórze z zabudowaniami
poreformackimi, nale˝àcymi do najcen-
niejszych zabytków barokowych Wielko-
polski. Wieloletnia przerwa w sprawowa-
niu tu kultu religijnego spowodowa∏a
zniszczenie obiektu, któremu dawnà
ÊwietnoÊç przywrócono dopiero po
przej´ciu przez franciszkanów w ostat-
niej çwiartce ubieg∏ego stulecia. Zwie-
dzajàc ten zespó∏ klasztorny zwróciliÊmy
szczególnà uwag´ na bogate jednolite
wyposa˝enie wn´trza. Do zwiedzania
udost´pnione sà te˝ trzy krypty z liczny-
mi trumnami – w znacznej cz´Êci pocho-
wani sà tu przedstawiciele rodziny Miel-
˝yƒskich. Na cmentarzyku przykoÊciel-
nym pochowany jest ostatni z chobienic-
kiej linii tego rodu Karol Maciej (zmar∏y
w 1994 roku). By∏a wi´c okazja, aby przy-
pomnieç sobie zarówno zas∏ugi Miel˝yƒ-
skich dla kraju, jak i tragiczne wydarze-
nia, które ich równie˝ nie omija∏y.
Cmentarny wàtek wycieczki kontynu-
owaliÊmy w pobli˝u wsi ¸´ki Ma∏e (mi´-
dzy Grodziskiem a KoÊcianem). Zacho-
wa∏y si´ tam cztery kurhany kultury
unietyckiej (wczesna epoka bràzu), czy-
li sprzed oko∏o 3600 lat. Sà to zatem
prawdopodobnie najstarsze z zachowa-
nych obiektów wzniesionych przez cz∏o-
wieka na terenie Wielkopolski. Badania
archeologiczne tych „wielkopolskich pi-
ramid” wykaza∏y, ˝e ich wn´trza kryjà ka-
mienne komory grobowe ze szczàtkami
naczelników rodów lub plemion.
Z tej zamierzch∏ej przesz∏oÊci przenie-
ÊliÊmy si´ do KoÊciana, gdzie w pobli˝u
goÊciƒca „U dudziarza” przypomnieliÊmy
sobie budow´ i zasad´ dzia∏ania wiatraka
koêlaka. Niedaleko KoÊciana, w pobli˝u
wsi Niel´gowo, znajduje si´ te˝ kom-
pleks leÊny, którego fragment zwiedzili-
Êmy. MieliÊmy okazj´ zobaczyç tutaj las
mocno zmieniony przez cz∏owieka.
Âwiadczy∏ o tym chocia˝by niezgodny
z siedliskiem sk∏ad gatunków drzewosta-
nu. Poza tym, w oglàdanym kompleksie
leÊnym spotkaliÊmy liczne, obce naszej
florze gatunki drzew, które w niektórych
fragmentach dominowa∏y w drzewosta-
SUKCESY SEKCJISIATKÓWKI KOBIET
„Jesienny las, jesienny czas”Ko∏o PTTK zakoƒczy∏o sezon wycieczkowy
fot.
Ursz
ula
Moj
siej
fot.
Jerz
y Âw
igoƒ
Na treningu
STYCZE¡ 2004
ce w rozgrywkach III ligi paƒstwowej,
oraz zespó∏ z Niemiec i naszà dru˝yn´.
Nasze panie wygra∏y wszystkie mecze
i tym samym ca∏y turniej.
Ostatni w sezonie wyst´p siatkarek to
udzia∏ w turnieju organizowanym przez
Akademi´ Medycznà w Poznaniu o Pu-
char Kierownika Studium Wychowania
Fizycznego i Sportu. W tych zawodach
zaj´liÊmy II miejsce za Akademià Me-
dycznà.
Analizujàc osiàgni´te wyniki trzeba
podkreÊliç du˝e zaanga˝owanie siatka-
rek na treningach. Mimo ich póênej po-
ry (cz´sto zawodniczki wracajà do domu
po godz. 23) nie mog´ narzekaç na fre-
kwencj´. Studentki-siatkarki biorà udzia∏
w treningach i zawodach w swojej uko-
chanej dyscyplinie, rozs∏awiajàc dobre
imi´ naszej Uczelni.
Trener sekcji
mgr Marian ¸yszczak
nie (jedlica zielona, robinia akacjowa, dàb czerwony, dàb bur-
gundzki). Dàb burgundzki jest stosunkowo rzadko spotykany
w kompleksach leÊnych, a tu tworzy spory fragment starego
drzewostanu, który samoistnie odnawia si´ w okolicy, powi´k-
szajàc swój area∏.
Nie trzeba byç fachowcem aby stwierdziç, ˝e ten fragment
lasu wyglàda sztucznie i nienaturalnie. Na szcz´Êcie gospoda-
rze rozpocz´li tu d∏ugotrwa∏y proces przebudowy drzewosta-
nu, o czym Êwiadczy∏y oglàdane przez nas ogrodzone uprawy.
Posadzono tam w miejscu wyci´tych sosen i topól d´by, jesio-
ny, wiàzy i Êwierki, które na tym bogatym i wilgotnym siedlisku
utworzà w przysz∏oÊci drzewostan bardziej zbli˝ony do natu-
ralnego.
W drodze powrotnej do Poznania skorzystaliÊmy z okazji do
„przetestowania” oddanej niedawno do u˝ytku autostradowej
obwodnicy naszego miasta.
in˝. Piotr Kiciƒski
dr in˝. Jerzy Âwigoƒ
„... i tak w∏aÊnie to si´ kr´ci” (przy wiatraku w KoÊcianie) Wiatrak koêlak w KoÊcianie
Powrót jesiennà alejà ko∏o Niel´gowa
Uczestnicy obozu z rektorem prof. Erwinem Wàsowiczem
i prorektorem prof. Leszkiem Nogowskim
Pierwsze kroki...dobry poczàtek... – chyba takich s∏ów na-le˝a∏oby u˝yç, by najkrócej jak tylko mo˝na opisaç obózintegracyjno-szkoleniowy, który odby∏ si´ w dniach
3-7 wrzeÊnia 2003 w ZaniemyÊlu. Uczestniczy∏o 50 osób plusoczywiÊcie cz∏onkowie Samorzàdu Studenckiego. Przez 5 dniprzebywaliÊmy w oÊrodku ZaniemyÊl, po∏o˝onym bezpoÊrednionad pi´knym jeziorem.
Z za∏o˝enia imprezy tego typu majà na celu zarówno zapozna-nie si´ z „zasadami” panujàcymi na uczelni, jak i nawiàzanie nowych znajomoÊci, które cz´sto sà podtrzymywane przez ca∏yokres studiów: A czy nie o to chodzi?
˚e dzia∏o si´ wiele – na pewno mogà powiedzieç okolicznimieszkaƒcy, którzy ze zdziwieniem spoglàdali na m∏odych ludziz wymalowanymi g∏owami (tak tak...g∏owami), którzy biegali ob-sypani màkà! A i Panowie Rektorzy, którzy zaszczycili nas swojà obecnoÊcià, z uÊmiechem wspomnà niejeden raz te weso-∏e chwile!
Wspólne ogniska, czy inne imprezy (jak np. po˝egnalna zaba-wa na parkiecie obok klubokawiarni, w której i cia∏a nasze uzy-ska∏y pokarm niezb´dny), na d∏ugo pozostanà w naszej pami´ci!
W tym roku znów si´ spotkamy? Jasne! Tyle, ˝e w innym gro-nie z nowym pierwszym rokiem. Na pewno b´dzie inaczej, napewno równie weso∏o! Tekst i fot. Samorzàd Studencki AR
Jestem silny, jestem zdrowy
– aerobik jest bombowy!
Ja – kot zielony, ciàgle jeszcze zapchlony – przysi´gam...
˚egnaj – kocie ˝ycie! Ciach i po ogonku!!
...plus oczywiÊcie cz∏onkowie Samorzàdu Studenckiego
Obóz integracyjny – ZaniemyÊl 2003