Wika ng Nagahaharing Uri

Consuelo J. Paz

Ang ugnayan ng Wika’t Pulitika

Ano nga ba ang kahalagahan ng wika?

Karaniwang sasabihin ng isang mamamayan na kahalagahan ng wika ay ang ang komunikasyon. Hindi nila alam na maliban sa pakikipagusap, malaki ang ginagampanan ng wika sa pulitika at pamumuno.

Sinabi ng mayakda na ang paggamit ng wika ay batay sa pangangailangan ng isang indibidwal o komunidad. Mayroon tamang wikang ginagamit sa iba’t ibang uri ng sitwasyon. Ang mga halimbawang naibigay ng mayakda ay ang paggamit ng isang manggagawa ng wikang Ingles kapag nakikipag-usap sa manager at wikang rehiyonal naman kapag nakikipag-usap sa mga katulad din niyang empleyado. Sinasabi ng mayakda na hindi namamalayan ng isang karaniwang tao na siya ay namimili ng wikang kanyang gagamitin sa iba’t ibang sitwasyon.

Halimbawa:

A. Nakikipagusap sa kaibigan: “Hoy, samahan mo nga ako.”

Nakikipagusap sa magulang: “Samahan niyo nga ho ako.”

Nakikipagusap sa manager: “Maaari niyo ho ba akong samahan.”

B. Hindi marapat na sabihing “Ang payat mo ngayon” sa isang kakilalang tagaprubinsya dahil baka inaakala niyang iniisip mong siya ay naghihirap.

Hindi rin marapat na sabihin sa isang tagasiyudad na “Ang taba mo ngayon” lalo na kung Westernized ang taong ito.

C. “Ang taba ng tiyan mo ‘pre” ay mas kadalasang maririnig mula sa isang lalaki kausap ang kanyang kapwa lalaki.

D. Sa pagtatalumpati, ginagamit ang wikang Ingles o Filipino, at wikang rehiyunal sa ordinaryong okasyon.

Tinalakay ng mayakda ang mga sumusunod upang patunayang ang hangaring pulitikal ay naaabot sa pamamagitan ng wika.

a. Kakayahahan at kasanayan sa wikab. Ang oportunindad na makapag-aral ng wikac. Ang pagtingin sa mga wika at sa mga gumagamit nitod. Ang pagbabago

A. Kakayahan at kasanayan sa wikaSinabi ni Paz hango kay Chomsky (1965), na “ang kasanayan sa wika ay kasanayan sa

pagbigkas ng lahat ng istruktura ng wika sa wastong paraang maiintindiha ng iba”.

Sabi sa akda na ang kasanayan ng isang tao sa kanyang katutubong wika ay hindi maihahalintulad sa wikang natutunan lamang. Sinabi rin ditto na hindi masasabing litereyt ang isang tao kung hindi niya kayang isulat ang lahat ng kanyang gustong sabihin, at hindi niya kayang intindihin ang kanyang binasa na parang ito ay sinabi sa kanya, (Gidschinsky, 1974).

Maraming Pilipinong hindi marunong magbasa at magsulat sa anumang wikang nalalaman niya. Tulad na lamanang ng kahusayan sa wikang Ingles ay madalas na natututunan sa eskwelahan ngunit dahil ito ay isang wikang banyaga, ito ay mahirap pag-aralan at hindi masyadong nagagamit ng karaniwang Pilipino. Ang struktura ng wikang Ingles ay ibang iba sa wikang ginagamit sa Pilipinas kaya ito ay mahirap aralin.

Pati na ang mga katutubong wika ay hindi rin napagaaralang mabuti ng mga Pilipino. Ang epekto nito ay hindi nakakapag-isip ang mga mamamayan para sa kanyang sarili at dumepedepende na lamang sa mga pag-iisip ng banyaga. Dahil dito, hindi naibabahagi sa kapwa ang mga katutubong pag-iisip at ang mas nakakabahala pa ay hindi na maipapamana ito sa susunod pang henerasyon.

Sa pagsusuri ng mayakda, ang pagehersisyo ng kapangyarihan ng mga Amerikano ay ang paggamit ng Wikang Ingles bilang wikang panturo. Dahil dito nasupil ang pagkatuto sa paghadlang ng literasi at pagbihag sa kaisipan. Mayroong mang masasabing marunong at mahusay sa Ingles na mga Pilipino, sila rin ay sumasangayon sa pagpapatuloy ng pagsuporta ng Estados Unidos sa paggamit ng Ingles upang tayo ay makatanggap ng tulong tulad na lang ng pautang ng World Bank at Peace Corps.

Ang paggamit ng wikang Ingles sa mga kasulatang pangkomersiyo at pulitika ay humahadlang sa mga karaniwang tao na makilahok sa mga usapang pulitika at pamamalakad ng gobyerno at pagkilala ng karapatan nila bilang isang mamamamayan.

B. Ang oportunidad para sa pag-aaral ng isang wika

Unang kautusan ng Amerikanong noong sila ay naparito ay ituro ang wikang Ingles magmula sa unang grado. Ang pagiimplementa nito ay naging madali sapagkat walang wikang pambansa noon na sana ay nakahadlang sa pagpapatupad nito.

Hindi lahat ng tao ay may kakayahang tapusin ang pag-aaral dahil hindi abot ng karamihan ang mga paaralan na kadalasa’y nasa syudad itinayo at dahil na rin sa hirap ng pamumuhay. Nagkaroon ng mas lalong malaking agwat ang mga natuto ng wikang Ingles sa mga hindi natuto nito. Ang mga kasangkapang literatura at medya ay gumagamit din ng wikang Ingles. Dahil dito, ang mga hindi marunong sa wikang banyaga ay madaling linlangin dahil hindi sila makalahok sa mga disisyong nagaganap sa bansa . Kapag hindi pantay ang oportunidad na alamin ang isang wika, ang mga nakakaalam nito ay may mas kapangyarihan.

C. Ang pagtingin sa wika at mga gumagamit nito

Mas kinikilala ang mga taong marunong magIngles bilang isang taong makapangyarihan at kayang mamuno kaya mas madaling mamanipula ang mga hindi marunong sa wikang Ingles.

D. Ang pagbabago

Nagsimula ang pagbabago sa reyalisayong hindi pa rin nawawala ang kapangyarihan ng banyaga dito sa Pilipinas kahit na nasasabing independiyente tayong bansa. Importanteng piliin ang wikang Filipino bilang wikang panturo dahil ito ay madaling ituro sa karamihan at kayang intindihin ng marami. Mabibigyan ng pagkakataong makilahok ang mga tao sa iba’t ibang sulok ng bansa sa mga disisyong pampulitika at tataas din ang literasi. Ang wikang Filipino ay nagsisimula na ring magkaroon ng prestige dahil ito ay wika ng karamihang tao, magagamit ito sa makabayang pagbabago.