Upload
others
View
13
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Ander Barrena - [email protected]
IXA taldeaEuskal Herriko Unibertsitatea
UEU Wikidata TailerraUztailak 3
Wikidatako informazioa ustiatzen: SPARQL
Diapositibak: http://ixa2.si.ehu.es/anderbarrena/wikidata.pdf
Wikidatako informazioa ustiatzen: SPARQL
Donostiako eskulturak mapa batean kokatu nahi dituzu?
Wikidatako informazioa ustiatzen: SPARQL
Donostiako eskulturen fitxak ikusi nahi dituzu?
Wikidatako informazioa ustiatzen: SPARQL
Euskal Herriko mendiak mapan kokatu nahi dituzu?
Edo soilik 1000 metrotik gorakoak?
Wikidatako informazioa ustiatzen: SPARQL
Zein da begi koloreen banaketa munduan?
Wikidatako informazioa ustiatzen: SPARQL
Bud Spencerren pelikulen zerrenda
Minbiziaz hildako kasuak urteetan zehar eta minbizia motaren arabera sailkatuak
“M” letrarekin hasten diren musika taldeen zerrenda
Hiri konkretu batetik gertuen dauden 100 mendien
koordenatuak mapa batean kokatuak
Katuen, txakurren... argazki zerrenda
Grafikoak, timelineak...
Gaien zerrenda
Wikipedia eta WikidataSPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideak
Ariketak eta proposamenak
Wikipedia eta WikidataWikipedia eta Wikidata
Ezagutza-base askea
Unitatea: ItemaEntziklopedia askea
Unitatea: Artikulua
Wikipedia eta WikidataWikipedia eta Wikidata
Entziklopedia askea
Eduki askeko entziklopedia, lankidetzan editatua eta eleanitza. Helburua ezagutza entziklopedikoa sustatzea.
Estatistikak (Euskara)● Artikuluak: 692.010● Edukia duten artikuluak: 281.454● Sortu zenetik egindako aldaketa kopurua: 6.038.958
Estatistikak (Ingelesa)● Artikuluak: 42.411.636● Edukia duten artikuluak: 5.433.581● Sortu zenetik egindako aldaketa kopurua: 897.646.439
Informazio “ez-egituratua”
Wikipedia eta WikidataWikipedia eta Wikidata
Eduki askeko ezagutza-basea, lankidetzan editatua eta eleanitza. Helburua datuak bildu eta egituratu.
● Itemak: 29.045.831● Edukiarekin: 27.429.585
Egitura: Label, Identifier, Description, Aliases, Property, Value...Elementuak edo itemak erlazionatuak daude.
Informazio egituratua
Ezagutza-base askea
Wikipedia eta WikidataWikipedia eta Wikidata
Informazio ez-egituratua eta egituratua
Wikipedian Aitor_Gorosabel Artikulua:https://eu.wikipedia.org/wiki/Aitor_Gorosabel
Wikidatan Q3326796 Itema:https://www.wikidata.org/wiki/Q3326796
Wikipedia eta WikidataWikipedia eta Wikidata
Wikidatan:https://www.wikidata.org/wiki/Q3326796
Nola egituratua: Resource Description Framework RDF tripletak
property value
w:Aitor_Gorosabel p:member_of w:Su_Ta_Gar
Wikipedia eta WikidataWikipedia eta Wikidata
Resource Description Framework (RDF) eta Wikidata
● Web Semantikoaren oinarria, datuak adierazteko estandarra.
● RDF-ren oinarrizko egitura hirukotea da: ● baliabidea, propietatea, balioa.● subjektua, predikatua, objektua
w:Aitor_Gorosabel p:member_of w:Su_Ta_Garw:Aitor_Gorosabel p:place_of_birth w:Eibarw:Eibar p:instance_of w:Cityw:Eibar p:population v:27,528….
Wikipedia eta WikidataWikipedia eta Wikidata
Nola ustiatu RDF tripletetako informazioa, hau da, Wikidatako informazioa?
SPARQL
“Sparkle”
Gaien zerrenda
Wikipedia eta WikidataSPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideak
Ariketak eta proposamenak
SPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideakSPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideak
Resource Description Framework (RDF) query Language.RDF tripletan oinarritutako ezagutza ustiatzeko kontsulta lengoaia.
SELECT ?item ?itemLabelWHERE {
?item wdt:P31 wd:Q146.}
SPARQL erabiltzeko tresna eta tutoriala:
https://query.wikidata.org
Wikidata Item Id.Q146 : CatQ515 : City...Wikidata property.P31 : instance_of...
https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:SPARQL_query_service/A_gentle_introduction_to_the_Wikidata_Query_Service
Zer bistaratu nahi da Wikidata Item Id.Q146 : CatQ515 : City...Kontsulta
SPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideakSPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideak
https://query.wikidata.org
Kontsulta arruntak: Katuen zerrenda bistaratu, eta aztertu.
Cats aukeratu eta run eman. Aztertu elementuak: propietateen gainean sagua jarri eta propietatea bistaratzen da.
“Item zerrenda eta bere izenak eman, non item hauek katuen instantziak diren. Sortu baldin eta ingelesezko itemak badira.”
Aldatu Q146 → Q144 → Q515 edo Ctrl + Space erabili aukerak bistaratzeko.
Aldatu bistaratzeko hizkuntza.
SPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideakSPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideak
https://query.wikidata.org
Tokien kontsultak mapetan: Norbegiako itsasargiak.
Tokiak mapetan kokatu nahi ditugu: Lighthouses in Norway aukeratu eta run eman. Aztertu elementuak.
Aldatu Q20 → Q29 eta Q39715 → Q8502
Kontsulta partekatzeko
SPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideakSPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideak
https://query.wikidata.org
Kontsulta arruntak, irudiak eta tokien kontsultak mapetan ikusi ditugu. Baina adibideetan askoz gehiago daude.
Egiturak: Timelineak, grafoak...
Gaiak: politika, geografia, musika, gaixotasunak, surfa, kobazuloak, bideojokoak, artelanak, demografia, gitarrak, kotxeak, motorrak...
Gaien zerrenda
Wikipedia eta WikidataSPARQL eta Wikidata ustiatzeko adibideak
Ariketak eta proposamenak
Ariketak eta proposamenakAriketak eta proposamenak
https://query.wikidata.org
Planteatuko ditugun adibideak, aztertu eta jolasteko. eskerrik asko Kepa ;)
Donostiako eskulturak mapan http://tinyurl.com/m9tomqbDonostiako eskulturen fitxa http://tinyurl.com/y9app23l
E.H. eskulturak mapan (gutxi! osatzeko) http://tinyurl.com/ycu67h7gEuskal Herriko mendiak mapan http://tinyurl.com/y87plnfs
Euskal dantzak http://tinyurl.com/k2t2xwqMunduko hiri populatuenak http://tinyurl.com/ydbua7bd
Txepetxak eta senideak http://tinyurl.com/n293awxTxepetxak (irudi eta kantuak barne) http://tinyurl.com/k8wvdsb
Gipuzkoan jaio eta Wikipedian ez dauden emakumeak http://tinyurl.com/ydzakqjlBizkaian joaioak eta Wikipedian daudenak http://tinyurl.com/ych26gtd
Ariketak eta proposamenakAriketak eta proposamenak
https://query.wikidata.org
Proposamenak SPARQL trebatzeko:
Euskal Herriko mendi 3 mendi altuenak, edo 1000 metrotik gorakoak bistaratu.Eskulturak autoreen bitartez iragazi eta mapan bistaratu (Txillida).
...
Wikidata osatzeko planteatu daitezkeen ariketak:
Wikidatako Euskal Irakasle/Doktoreen zerrendan zeintzuk falta dira?Denak? Ba ahal dago baten bat?
…
Proposamen gehiago?