Wildbyvoeding se voor- en nadele

Craig Shepstone 083 305 1380

Byvoeding Aanvullende voeding van wild:

– om goeie diereprestasie te verseker en nutriënt wanbalanse en tekorte te voorkom

Winsgewendheid van die “boer”“wilds-

boer” teel onderneming word beïnvloed deur die % koeie / vroulike diere wat elke 12 maande kalf.

Grootste oorsaak van swak reproduksie is ’n tekort aan die regte voeding op die verskillende tye van die jaar

Voedingstekorte in weidings hang af van:

1. Veldtipe (soet vs suur) en drakrag

1. Kampe, en klein kampstelsels

2. Grondtipe – minerale

1. Direk effek op watergehalte

3. Kwaliteit ruvoer – verteerbaarheid, NDF,

lignien, ruproteïen

1. Lusern – gehalte anners tussen snitte

4. Seisoen

5. Behoeftes van dier

Hoekom aanvul?

Verbeter die benutting van weidings/ruvoere – Voorkom wanbalanse

Handhaaf kondissie

Verhoog produksie en reproduksie

Inname en tipe aanvullings sal afhang van vlak van produksie en kwaliteit van weiding

Byvoeding op droë/ winter weiding

– Onvoldoende proteïen – eerste beperking Onvoldoende proteïen vir rumen mikrobes, veral

waar geen groen materiaal voorkom

– Lae verteerbaarheid Lae inname Lae diereproduksie

– Minerale en spoorminerale tekorte of wanbalans Verlaagde inname Verlaagde diereproduksie en reproduksie

Die dier se verteringstelsel

HERKOUER VERTERINGSTELSEL

Proteïenbehoeftes en -voorsiening

Somer Winter Pr

oteï

en

Okt Okt

Voorsiening vanaf gras

Behoefte

Proteïenaanvulling op weidings Proteïen is die eerste beperkende

voedingstof op lae kwaliteit weidings –Nie noodwendig ruproteïen (Crude

protein) nie –Maar rumen degradeerbare proteïen

(RDP) Gebruik deur die mikrobes in die rumen

Proteïen aanvulling moet die benutbare energie van die weiding sover moontlik verhoog.

Weet ons hoeveel rumendegradeerbare proteïen word benodig om maksimum inname en verteerbaarheid (VOMI) van lae kwaliteit weidings te verseker

05

10152025303540

0 1 2 3 4 5 6 7

Totale RDP Inname, g/kg LM0.75

Tot

ale

VO

MI,

g/k

g L

M0.

75 Hooi RDP= 50-55%

Die Bepaling van RDP Behoeftes deur die “One Slope, Broken-Line Model” te gebruik (Köster, 1996)

Breekpunt = 4.0 (Optimum vlak)

220 kg SWP koei = 2200.75 x 4.0 = 57.12 x 4.0 = 228.5g RDP/dag

Energie en Iname Behoeftes

Somer Winter En

ergi

e

Okt Okt

Voorsiening

Behoefte

Energie en Inname Behoeftes

Die energiebehoeftes van ’n GVE (LSU) is 75MJ ME per dag,

dus ’n inname van 9kg droë voer vir ’n os wat op gras veld loop met ‘n verteerbaarheid van 55%.

Aanvaarde DM iname wardes:

– Droëseisoen – 2% liggaamsmassa – Natseisoen – 2.4 tot 2.5% liggaamsmassa

Hoe word die energiebehoeftes bepaal op wild?

– Data op basale hitte produksie is nodig om dier se onderhoudsbehoeftes te bepaal

– Groei en samestelling van groei, – Behoeftes vir dragtigheid, – Melkproduksie en die samestelling van melk

Energie en Iname Behoeftes

Die informasie is beskikbaar in die literatuur vir sekere spesies maar nie vir ander nie.

Meeste van die informasie is universeel tussen spesies indien erkende berekeninge gebruik word en regstellings gemaak word vir grootte.

As ons weet wat die kwaliteit van die voer is wat verskillende spesies vreet, is dit moontlik om die energiebehoeftes te bereken van die muis tot die olifant!

Energie en Inname Behoeftes

Per illustrasie die volgende tabel wys berekende skattings: – Vir die buffel as ’n bulk feeder, – Die koedoe as ’n blaar vreter – en die rooibok as ’n selektiewe vreter.

Gedurende vroee somers na goeie reën is die DE waarde (kwalliteit) van die vorr onderskeidelik 55, 75 and 65%, maar later in ander seisoene.

As die kwalliteit baie laag is, verloor herkouers gewig want hulle kan nie kompenseer deur meer te vreet nie; hindgut fermenters kan dit tot ’n sekere mate doen, en dus minder gewig verloor.

Tabel 1: Energie en Iname Behoeftes

Spesies Behoeftes Jong

diere Vroulik

Vroulik met jong dier Manlik

Buffel Energie, Mj per dag 32.0 76.0 99.0 88.0

Droe voer, Kg per

dag 3.8 9.2 11.9 10.6

Koedoe Energie, Mj per dag 16.0 30.0 39.0 40.0

Droe voer, Kg per

dag 1.4 2.7 3.5 3.5

Rooibok Energie, Mj per dag 5.8 10.2 13.9 12.2

Droe voer, Kg per

dag 0.6 1.0 1.4 1.2

Energie-aanvulling

Aanvullings – lekke / wildspille – Fokus op die rumen mikrobe, om hulle

getalle op te stoot. –Dus gebruik die rumen mikrobes die

energie om droe weidings beter te benut.

–Dus die dier se energie behoeftes so ver moontlik van die gras af te kry! RDP behoeftes

Minerale

Twee groepe –Makrominerale

–Mikrominerale ( Mikrospoorelemente)

Minerale en vitamiene Word in relatiewe lae hoeveelhede

benodig Speel ’n belangrike rol in verskeie

fisiologiese prosesse soos: groei, reproduksie, immuniteit en ander sellulêre funksies

Subkliniese tekorte - grootste probleem

Makrominerale

Kalsium, fosfor, magnesium, kalium,

natrium, chloor en swael Groter hoeveelhede benodig veral vir

groei (bene, tande) ens

Fosforvoorsiening en -behoeftes