68
iq ¿ yd uOHu m%udKfha jHjidhlhska i|yd ldrAusl ie,iq ï wdrlaIKh ms<sn| ye|skajSula jHdmdr i|yd nqoaêuh foam, udrAf.`mfoaY ud,dj ksrAudKYS,s Tng m%;srEmk wdrlaIKh wxl: 4

WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

iq¿ yd uOHu m%udKfha jHjidhlhskai|yd ldrAusl ie,iqï wdrlaIKhms<sn| ye|skajSula

jjHHddmmddrr ii||yydd nn qq oo aaêêuuhh ffoo aamm,,

uuddrr AAff..`̀mmffoo aaYY uudd,,ddjj

ksrAudKYS,s Tng m%;srEmk wdrlaIKh

wxl: 4

Page 2: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

fuu .%ka:h jHdmdr i|yd nqoaêuh foam, i|yd jk udrAf.damfoaY

.%ka: fm<l y;rjekakhs' fuh jHdmdrhkays l<uKdlrejkag

iy jHjidhlhag m%;srEmk whs;sh iy Bg iïnkaê; ysñlu

(Related rights) ms<n| ye¢kaùula imhhs' fuu .%ka:h u.ska

m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;s jHdmdrhkays úúO mdrAYjhkag

n,mdk whqre ,sys,a niska meyeos,s lrkq ,nhs'

fndfyda úg jHdmdr wdh;k m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê;

ysñlï u; mokï jQ uqøK lghq;=" m%ldYk lghq;=" ix.S;h iy

Y%jH oDYH ksrAudK ^Ñ;%mg iy rEmjdysks& fj<| m%pdrk lghq;="

oDYH iy bosrsm;a lsrSï ^Performance) ie,iqï iy ú,dis;d iy

.=jka ú?,s úldYk wdos lghq;= j, fhfoa' miq.sh oYl fol

uq:Z,af,a uD\qldx." nyqúO udOH iy ixLHdxl wka;rA.;hka u;

r|d mj;sk ish¨ lrAudka;hka wka;rAcd,fha mej;sh;a ke;;a

M,odhS f,i m%;srEmk whs;sh iq/lSu ms<sn| úYajdih ;nd

we;af;a úfYaIfhkau äcsg,a wf,úlrKfha iy úfkdaodYajdoh

imhk wdh;kj, we;sfúñka mj;sk úma,ùh fjki ksidh' fuys

m%;sM,hla f,i fndfyda jHdmdr ysñlrejka iy fiajlhsska

m%;srEmk whs;sh yd iïnkaê; ysñlï u.ska wdrCId l, oE

ksmojSug iy Ndú;d lsrÍug fm<ö isá;s'

fuu udrAf.damfoaY .%ka:h u.ska úfYaIfhka iq:Z yd uOH mrßudK

jHdmr j,g my; lrKq i|yd w;aje,la imhhs'

– tu jHdmdrhka i;= ysñlï fudkjdo hkak iy Tjqkaf.a

ksrAudKhka wdrCId lrkafka flfia ±hs jgyd .ekSug

– Tjqkaf.a m%;srEmk whs;sh iy $ fyda iïnkaê; ysñlïj,ska

Wmrßu m%fhdack ,eîug

– wkHhkaf.a m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê; ysñlï

W,a,x>kfhka je,lSug

foaYSh wdh;k iy foaYSh mdrAYjhkaf.a iyfhda.fhka fuu.%ka:fha foaYsh;ajhg wkql+,j ieliQ msgm;a iïmdokh lr .;yels w;r tfia wjYH wdldrhg .%ka:h iïmdokh i|yd wjYHudrAf.damfoaYkh fkdñf,a wm fj;ska ,nd .; yelsh'

yeoskaùu

Page 3: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

ww

w.wipo.int/sme/

jjHHddmmddrr ii||yydd nnqqooaaêêuuhh ffooaamm,, uuddrrAAff..`̀mmffooaaYY uudd,,ddjj

1. §Tng;a ,l=Kla§ - fj<| ,l=Kq wdrlaIKh( iq¿ yd uOHu m%udKfha jHjidhlhska

i|yd fj<| ,l=Kq ms<sn| ye|skajSula' ^nqoaOsuh foam, ms<sn| f,dal ixúOdkh - 900 jeks

m%ldYkh&

2. §fyd| fmkqula§ - ldrAusl ie,iqï wdrlaIKh( iq¿ yd uOHu m%udKfha jHjidhlhska

i|yd ldrAusl ie,iqï ms<sn| ye|skajSulaX ^nqoaOsuh foam, ms<sn| f,dal ixúOdkh - 498

jeks m%ldYkh&

3. §iqrCIs; wkd.;hla§ - fmagkaÜ wdrlaIKh( iq¿ yd uOHu m%udKfha jHjidhlhska

i|yd fm%agkÜ n,m;% ms<sn| ye|skajSulaX ^nqoaOsuh foam, ms<sn| f,dal ixúOdkh - 917

jeks m%ldYkh&

4. §ksrAudKYS,s Tng m%;srEmk wdrlaIKh§( iq¿ yd uOHu m%udKfha jHjidhlhska i|yd

m%;srEmk whs;sh ms<sn| ye|skajSulaX ^nqoaOsuh foam, ms<sn| f,dal ixúOdkh - 918 jeks

m%ldYkh&

by; ishq¿ m%ldYk my; i|yka fjí wvjsfhka ,nd .; yel(

www.wipo.int/ebookshop

iq¿ yd uOHu mrsudK jHjidh ixjrAOk jHdmD;sh ^m%;srEmk whs;sh 2010& bx.%sis wkqjdofha

m%;srEmk whs;sh nqoaOsuh foam, ms<sn| f,dal ixúOdkh (WIPO) ^m%;srEmk whs;sh 2006&

fuu m%ldYkfha wvx.= lreKq iïmqrAKfhkau fyda fldgia jYfhka fyda jsoaHq;a uÕska fyda

hdka;%sl udrA.hlska fyda fjk;a lsisu whqrlska m%;siïmdokh lsrSu fyda iïfm%aIKh lsrSu fyda

Y%S ,xldj ;=< fnod yerSu ysñ iq¿ yd uOHu mrsudK jHjidh ixjrAOk jHdmD;sfha (Project SMED)mqrAj wkque;shlska f;drj is\q fkdl, hq;=h’

úússsshhddppkkhh(( fuu fmdf;ys wvx.= f;dr;=re jD;a;Sh kS;s Wmfoia i|yd wdfoaYlhla fkdjk njie,lsh hq;=h’ fuys wvx.= jkafka jsIhh ms<sn| uq,sl f;dr;=re muKsX

fuu m%ldYkh nqoaOsuh foam, ms<sn| f,dal ixúOdkfha (WIPO) mQrAj wkque;sh iys;j mrsjrA;kh

lr m%;siïmdokh lrk ,o’S fuys uq,a bx.%sis wkqjdofha m%;srEmk whs;sh nqoaOsuh foam, ms<sn|

f,dal ixúOdkh (WIPO) i;= jk w;r tu m%ldYkh www.wipo.int/sme/en/documents/guides/ fjnz

wvjsfhys olajd we;’ mrsjrA;kh lrk ,o fmdf;ys wvx.= f;dr;=re j, ksj/os Ndjh ms<sn|j

mQrAK j.lSu Y%S ,xldfjz iq¿ yd uOHu mrsudK jHjidh ixjrAOk jHdmD;sh (Project SMED) i;= jk

w;r ta ms,sn|j nqoaOsuh foam, ms<sn| f,dal ixúOdkfha j.lSula fkdue;s nj ie,lsh hq;=h’

Page 4: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

2

ww

w.wipo.int/sme/

mgqk

msgqj

m%;srEmk whs;sh yd iïnkaê; ysñlï hkq l=ulao@ 3

wdrCIs; ld, iSudj iy úIh m:h 8

kjuq ksrAudK wdrlaId lsrSu 24

m%;srEmk whs;sfha ysñldrS;ajh 31

m%;srEmk whs;sh yd iïnkaê; ysñlï j, m%;s,dN 35

fjk;a mdrAYj j,g ysus ksrAudK Ndjs;d lsrSu 44

m%;srEmk whs;sh n, .ekaajSu 52

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

Page 5: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

3

1. mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh yyddiiïïnnkkaaêê;; yyssññllïï hhkkqqll==uullaaoo@@

m%;srEmk whs;sh (Copy Right) hkq l=ulao@m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;sh u.ska .%ka:

l;=jrekag" rplhskag" mrs.Kl m%luk

ksrAudK Ys,amSkag" fjí wvú

ksrAudKlrejkag iy fjk;a ksrAudK

lrejkag Tjqkaf.a ksrAudK f,i idudkHfhka

y¥kajk idys;H" Ñ;%" kdgHuh iy fjk;a

wdldrj, ksrAudK lD;s i|yd kS;suh

wdrCIdjla imhkq ,efnz'

m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;sh u.ska" fmd;a"

iÛrd" mqj;am;a" ix.s; ksrAudK" Ñ;%"

PdhdrEm" uQrA;s" .Dy ksrAudK" Ñ;%má"

mrß.Kl jevigyka" ùäfhda lS%vd iy o;a;

iuqodhka jeks úYd, mrdihl ksrAudK j,

uq,a lD;Skag wdrCIdj imhhs'

m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;sh u.ska hïksrAudKhl ksrAudmlhdg Tyqf.a ksrAudKi|yd iSudiys; jQ kuq;a oSrA> ld,hla i|ydúúOdldrjQ;a mrujQ;a ysñlï f.dkaklaimhkq ,nhs' fuu ysñlï u.ska l;D fj;;u ksrAudKfha wdrA:luh Ndú;d md,khi|yd l%u .Kkdjla imhkq ,nk w;rlD;sh i|yd jk f.úï ,eîug bv i,ihs'm%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;sh u.ska lsishïksrAudmlhl=f.a lSrA;su;a kduh iqrlsk

wkaofï iodpdruh ysñlïo iq/fla'

mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh iiyy jjHHddmmddrr

fndfyda iud.ï j, Tjqkaf.a jHdmdr j,

iuyr wxY m%;srEmk whs;sh u.ska wdrCId

fldg we;' Wod (- mrß.Kl jevigyka iy

uD\qldx." fjâ wvúj, wka;rA.;h”

ksIamdokh ms<sn| kdudj,s" mqj;a ,sms" Wmfoia

m;s%ld fyda mdrßfNda.sl øjH hka;%" iQ;%

ls%hdlrùu" iïnkao w;afmd;a úúOdldr

WmlrK iïnkaOfhka jQ Ndú;d" w:Z;ajeähd

iy kv;a;= ms<sn| w;afmd;a" úúO ksIamdok

i|yd jQ úia;r m;%ld j, wlaIr" Ñ;%" f,an,

fyda weiqreï" mqj;am;a j, ±kaùï” ±kaùï

mqjre" fjí wäú j, we;s wf,úlrK yd

fj<| m%pdrl m;%sld wdosh ±laúh yelsh'

fndfyda rg j, m%;srEmk whs;sh u.ska

ksIamdok i|yd jQ o< igyka Ñ;% fyda ie<iqï

wdosh wdrCId lrhs'

iiïïnnkkaaêê;; yy ssññllïï (Related Rights) hhkkqq ll ==uullaaoo @@

.S;" krA;k wdosh bosrsm;a lrkakka" Yío

jdyskS ksmojkakka iy .=jka ú\q,s jevigyka

m%pdrh lrkakka jeks mqoa.,hka i|yd jQ

ysñlï iuznkaOs; ysusluz f,i ye|skafõ'

tlai;a ckmoh iy tlai;a rdcOdksh jeks

iuyr rgj, fuu ysñlï o m%;srEmk whs;sh

hgf;au kS;s .; fldg we;' crAuksh iy

m%xYh jeks wfkl=;a rgj,a fuu ysñlï

''Neighbouring rights'' kï jQ fjk;a m%fNaohla

hgf;a wdrCId lr we;'

kv;a;= w;afmd;a yd bosrsm;a lsrSuz m%;smdokwhs;sh hgf;a wdrlaId l< yelsh’

Page 6: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

iïnkaê; ysñlï fldgia ;=klg fnfoa'

.S;" krA;k wdosh bosrsm;a lrkakka i|yd

Tjqkaf.a bossrsm;a lsrÍï i|yd jQ ysñlï

^Wod(- k:Zjka iy ix.S;{hska& fuhg

merKs kdgHuh fyda ix.S;uh lD;shl

icSù bosrßm;a lsrÍula fyda merKs

idys;Huh lD;shl icSù lshùula jeks

foa wh;a fõ' fuu bosrßm;a lsrÍï mQj_

jYfhka lskï fyda udOHhl igyka lr

;eîu" fmd\q ck m%orAYkhg bosrßm;a lr

;eîu fyda m%;srEmk whs;sh u.ska wdrCId

lr ;sîu wjYH fkdfõ' ;jo fuu

bosrsm;a lsrÍï kj;u ksrAudKhla fyda

merKs ksrAudKhla u; mokïj ilid

.;a tajd fyda úh yelsh'

Yío jdyskS ;eá ksIamdolhkag Tjqkaf.a

má.; lsrÍï i|yd jQ ysñlï ^Wod (-

ixhqla; .S; ;eá&

.=jkaú\q,s iïfma %IK wdh;k i|yd

Tjqkaf.a frAäfhda iy rEmjdyks

jevigyka iïfmaIKh i|ydo iuyr

rgj, flan,a moaO;shla u.ska ksrAudK

iïfma%IKh i|ydo jk ysñlï'

m%;srEmk whs;sh yd iïnkaê; ysñlï úúO

wxYhkays ysñlï j,g whs;sh orkakkaf.a

lD;S;a i|yd wdrCIdj imhhs' m%;srEmk

whs;sh yd iïnkaê; ysñlï m%odkh lrkq

,nkafka m%;srEmk whs;sh u.ska iqrCIs; fyda

iqrCIs; fkdjk fuu ksrAudK ck;dj w;rg

f.khdug" ikaksfõokhg iy bosrsm;a lsrÍug

jeo.;a ldrAHhla bgq lrk úúO wxYj,g

wh;a mqoa.,hskag iy jHdmdr j,gh'

WWoo ddyyrrKKhh :.S;hla i,ld neÆ úg m%;srEmk whs;sh u.ska

ix.S; ksrAudmlhdf.a ix.S; ksrAudKh iy

mo rplhdf.a mo ud,dj iqrCIs; w;r

iïnkaê; ysñlï my; tajd i|yd fhfoa'

.S;h bosrsm;alrk .dhlhka f.a iy

jdolhkaf.a bosrsm;a lsrÍï'

.S; iys;j ;egs.; lrkakka

ksYamdolhdf.a wdo, .S;h wvx.=

jevigyk ksIamdokh lrk iy úldYh

lrk wdh;kh u.ska m%pdrh lrk

jevigyk'

4

ww

w.wipo.int/sme/

Page 7: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

m %; s r E mk w h s; s h iy iïnk aê;

y sñlï Tfí j H dm drhg w o d, jk a fk a

flfi ao @m%;srEmk whs;sh u.ska lsishï fiajdjla fydaksIamdokhl we;s idys;Huh" fi!kaorAhd;aul"kdgHuh fyda fjk;a wdldrhlksrAudKd;aul wx. iqrlsk w;r tu.skam%;srEmk whs;sh orkakdg tu uq,a ksrAudKwkHhka úiska Ndú;d lsrÍu j<lajd,Sugyelshdj ,nd fohss' m%;srEmk whs;sh ydiïnkaê; ysñlï u.ska jHdmdrhg jdis/ila ysuslr .; yelsh'

u q, a ksr AudK jdKscuh f,i

Wmfhdackh md,kh lsrSu( fmd;a"

ix.S; ksrAudK" Ñ;%mg" mrß.Kl

m%luk" o;a; iuqodhkays uq,a msgm;a"

fj<| ±kaùï" fjí wvú j, wvx.= oE"

ùäfhd a lS %vd " má.; l, Ynzo"

frAäfhda " rEmjdyskS jevigyka fyda

fjk;a ´kEu ksrAudKd;aul ldrAhhka

fuhg wh;a fõ' m%;srEmk whs;sh iy

iïnkaê; ysñlï u.ska wdrCIs;

ksrAudK kS;suh ysñlref.a mQr Aj

wjirhlska f;drj msgm;a lsrßu iy

jdKscuh Wmfhdackh l, fkdyelsh'

m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê; ysñlï

u.ska wdrCIs; ksrAudK i|yd mj;sk

úfYaIs; nj fj<|mf,ys ksis

;r.ZldrS;ajhla mj;ajd .ekSug

jHdmdrhkg bjy,a fõ'

wodhï bmhSu (foam,l ysñlrefjl=

fukau m%;srEmk whs;sh fyda iïnkaê;

ysñlï orkafkl=g tu ysuslu Ndú;d

lsrÍug" úlsKSug fyda ;E.s oSug;a

Wreuhla f,i mjrd oSug;a yelsh'

m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê; ysñlï

jdKscuh jYfhka fhdod .; yels

wdldr lsysmhla we;' tkuz m%;srEmk

whs;sh fyda iïnkaê; ysñlï u.ska

wdrCIs; ksrAudKj, msgm;a idod

wf,ú lsrÍu ^Wod(- PdhdrEmhl

msgm;a& ” Tnf.a m%;srEmk whs;sh

fjk;a mqoa.,fhl=g fyda iud.ulg

úlsKSu” fomdrAYajh tl.Z jQ lreKq

u; uqo,ska f.ùula u; m%;srEmk

whs;sh fjk;a mqo a.,fhl=g fyd a

wdh;khlg Ndú;d lsrÍug wjir oSu

hkqfjks' fuh n,m;%hla ,nd oSu

u.ska lrekq ,nhs'

^msgqj 36 n,kak&

wruqo,a iïmdokh lr .ekSu(

m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê; ysñlï

j;alï f,i wh;a wdh;k j,g tu

ysñlï Ndú;d fldg uQ,Huh wdh;k

j,ska Kh uqo,a ,nd.; yelsh' tysoS

tu ysñlu wdfhdaclhka iy Kh

fokakka Tjqkaf.a uqo,a i|yd

wdrCIKhla f,i i,lkq ,nhs'

ysñlï W,a,x>kh lrkakkag tfrysj

mshjr .ekSu( m%;srEmk whs;sh u.ska

ysñlï orkakdf.a iqúfYaI

whs;sjdislï W,a,x>kh lrk ´kEu

wfhlag tfrysj kS;suh mshjr .ekSug

bv i,id fohs' fuysoS uQ,Huh iyk

,nd.ekSu lD;Ska wmyrKh je,elaùu

yd ffk;sl lghq;= i|yd jeh jQ uqo,a

wdmiq whlr .ekSu wdosh l, yelsh'

iuyr rgj, m%;srEmk whs;sh

wNsm%dhslj W,a,x>kh lrkakkag

tfrysj wmrdO kS;shg wod, ovZ qjï

,ndoSu lrkq ,nhs'

wkHhkag wh;a ksrAudK Ndú;d lsrSu(

fjk;a whg wh;a m%;srEmk whs;sh iy

iïnkaê; ysñlï u.ska wdrCIs;

5

Page 8: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

ksrAudK jdKscuh wruqKq i|yd

Ndú;d lsrÍu ksid Tnf.a jHdmdrfha

w.h iy ldrAhlaIu;djh o tys fj<|

w.ho jeä úh yel' WodyrK jYfhka

wjkay,l" îu y,l" is,a,r lvhl

fyda .=jka hdkhl ix.S; ksrAudKhla

jdokh lsrÍu u.ska tu wdh;khg

meñfKk mdrßfNd a.slhdg wu;r

;Dma;su;a Ndjhla w;alr foa' fndfyda

rg j, fujeks wdldrfha ix.S;

ksrAudK Ndú;d lsrÍu i|yd tys

m%;srEmk whs;sh yd iïnkaê; ysñlï

orkakkaf.ka n,m;%hla u.ska ksYaÑ;

ldrAhh i|yd tu ix.S;h Ndú;d

lsrÍug mQrAj wjirhla ,nd .; hq;=h'

m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê; ysñlï

ms<sn| wjfndaOhla ,nd .ekSu u.ska

l=uk wjia:djl flfia wjir

,nd.ekSu l, hq;=o hkak ms<sn|j Tn

±kqj;a fõ'

wêl f,i ld,h jeh jk wdrjq,a iy

wêl úhoï ±rÍug is\qjk ffk;sl

ls%hd udrA. wdosfhka je,lSug .;

yels fyd|u ls %hdudrA.h jkafka

ksYaÑ; ldrAhhla i|yd ksrAudKhla

Ndú;h i|yd m%;srEmk whs;sh iy

iïnkaê; ysñlï orkakkaf.ka

n,m;%hla ,nd .ekSuhs'

m %; srEmk wh s; sh iy iïnk aê; y sñlï

,nd.k afk a flfi ao@

m%dfhda.sl jYfhka f,dj mqrd ish:Z rgj,a

i;=j m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê;

ysñlï i|yd jk foaYSh kS;s tlla fyda

lsysmhla mj;S' úúO rgj, fuu kS;s w;r

jeo.;a fjkialï rdYshla mj;sk ksid

fuu m%;srEmk whs;sh yd iïnkaê;

ysñlï iïnkaO jk lsishï jQ jHdmdr

;SrK .ekSug fmr wod, foaYSh kS;s

Wmfoia i,ld ne,Su fyd a m%ùk

jD;a;slfhl=f.ka kS;s Wmfoia a ,nd.ekSu

fyda wksjdrAhfhka l< hq;=h'

m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê; ysñlï

wdrCIdj ms<sn| úúO rgj,a w;r we;s

uÜgu ie,lsh hq;= m%udKhlg iuj ;nd

.ekSu i|yd Woõjk jeo.;a wka;rA

cd;sl .súiqï lsysmhlg rgj,a úYd,

m%udKhla w;aika ;nd we;' fuu.ska tu

rgj,a úYd, ixLHdj;a ;=, lsis\q kshuhla

fyda ,shdmosxÑ lsrÍfï wjYH;d fkdue;sj

m%;srEmk whs;sh wdrCIdj ms<sn| lghq;=

lr.; yelsj ;sfí' m%Odk wka;rAcd;sl

.súiqu ms<sn|j ,hsia;=jla weuqKqqï wxl

(iii) we;'

6

ww

w.wipo.int/sme/

fndfyduhla jHdmdr w;am;%sld yd fj<|oekajSuz mjd m%;srEmk wdrlaIKh u.skawdjrKh lsrSu ms<sn|j jsYajdi lr;s’

Page 9: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

kkjjuuqq kkssrrAAuuddKK llDD;;ss iiqq//llSSuu ii||yydd ;;jj;;aakkSS;;ssuuhh llss%%hhdd uuddrrAA.. ;;ssffííoo@@ksrAudKfha iajNdjh wkqj Tnf.a jHdmdr

whs;Ska wdrCId lsrÍug my; ±lafjk nqoaêuh

foam, ysñlï wdldr j,ska tlla fyda

lsysmhla Ndú;d l, yelsh'

fj<| ,l=Kq(- fj<| ,l=Kla u.ska

lsishï ixfla;hlg ^jpkhla" ,dxPkhla

fyda jrAKhla fyda fïjdfha ixl,khla&

úYsIaG;djhla ,nd foa' tu.ska tu

ksIamdokh wfkla tajdfhka fjkalr

y\qZkd.ekSug WmldrÍ fõ'

ldrAusl ie,iqï(- ldrAusl ie,iqï

wdrCIdj u.ska hï ksIamdokhl

w,xldrj;a iy fi!kaorAhd;aul ,CIK

j,g úYsIaG;djhla ,nd.; yelsh'

iuyr rg j, fuh ie,iqï ms<sn|

fmagkaÜ n,m;% f,i y\qZkajhs' (DesignPatents)fmagkaÜ n,m;%h(- fmagkaÜ n,m;%h u.ska

kj ksmehqï tys kj;djh" ksmehqï mshjr

iy lrAudka;uh Ndú;d wdoS ksrAkdhl

j,g wod,j wdrCId lrkq ,nhs'

ryiH jHdmdr f;dr;=re(- jdKscuh

jákdlula we;s ryiH jHdmdr f;dr;=re

tys whs;slrejka úiska wod, f;dr;=re j,

fm!oa.,sl iy ryis.;Ndjh iq/lSug

mshjr .kakd ;dla l, fj<| ryia f,i

/lsh yelsh'

widOdrK ;rÛh ms<n| kS;s( jHdmdrßl

;rÛlrejkaf.a whq;= ls%hdldrlï j,g

tfrysj mshjr .ekSug fuu.ska bvlv

,efí' hï ksIamdokhl úúO wxY msgm;a

lsrÍu fyda widOdrK Ndú;hkag tfrysj

úúOdldrj nqoaêuh foam, ms<sn| ysñlï

j,ska ,efnk wdrCIdjg Tífnka jQ

wdrCIdjla fuu widOdrK ;rÛh ms<sn|

kS;s u.ska ,efí' tfia jqjo idukHfhka

widOdrK ;rÛhg tfrysj úúO úfYaIs;

jrA. j, nqoaêuh foam, ysñlï j,ska

,efnk wdrCIdj rgl idudkH kS;sh

u.ska ,efnk wdrCIdjg jvd Yla;su;ah'

7

iuyrúg ksrudKYS,s lD;s iq/lSug nqoaêuh

foam, ysñlï jrA. lsysmhla iuld,slj fyda

wkql%uslj Ndú;d flfrA' WodyrK f,i

m%;srEmk whs;sh fukau fj<| ,l=K kS;sh

u.skao ñlS ujqia wdrCIs;h' ©Disney Enterprises,Inc. fjda,sgz vziaks iud.fuz wkque;sh iys;j

Ndjs;d lrk ,os'

Page 10: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

2. wwddrrCCIIss;; lldd,, iiSSuuddjj iiyyúúIIhh mm::hh

mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh uu..sskkaa iiqqrrllsskkqq ,,nnkkaaffkkaall==uukk jjrrAA..ffhhaa ffyyddaa ll==uukk wwddllrrffhhaakkssrrAAuuddKKoo @@fnfyda rgj, m%;srEmk whs;sh ms<sn|j

b;sydih th úiska wdrCId lrkq ,nk

ksrAudK jrA. j, mrdih l%ufhka

mq:Z,aùfuka we;s jqjls' m%;srEmk whs;sh ms<sn|

foaYSh kS;s idudkHfhka thska wdjrKh

flfrk ksrAudK j, oSrA> ,hsia;= bosrsm;a

fkdlrk kuq\q mq:Z,a iy b;d ksrAudKYS,s

lafIa;% .Kkdjla boSrsm;a lrhs' fndfyda

rgj,a u.ska wdrCIdj ,ndfok ksrAudK

lafIa;% iy jrA. j,g my; tajd wvx.= fõ'

idys;Huh ksrAudK( ^Wod(- fmd;a" iÛrd"

mqj;am;a" ;dCIKsl ,sms f,aLK" Wmfoia

w;afmd;a" kdudj,s" idys;H ksrAudK

ix.%y&

ix.S; ksrAudK$ rpkd" ksrAudK ix.%y

kdgHuh ksrAudK ^fuhg kdgH muKla

fkdj ;j;a fndfyda foa Wod' f,i ùäfhda

mghl igyka jQ wf<ú mqyqKq

jevigykla jeks fohla jqjo wod, fõ&

fi!kaorAhd;aul ksrAudk ^ldgqka" Ñ;%"

uQrA;s iy mß.Kl ksrAudK wdosh&

PdhdrEmuh ksrAudK ^uqøs; iy äcsh,a

wdldr folu&

mrß.Kl m%luk iy uD\qldx.

iuyr jrA.j, o;a; iuqodh ^jevs jsia;r

i|yd msgq wxl 11 n,kak&

is;shï" f.da,dldr mD:Sú is;shï" lgq

igyka" rEm igyka" ie,iqï iy

;dCIKsl Ñ;% igyka

fj<| ±kaùï" jdKcuh uqøs; iy f,an,a

iskud ksrAudk (- p,k Ñ;%" rEmjdyskS

jevigyka" fjí wvú j, úldYkh j,

jevigyka wdosh fuhg wh;ah'

nyqúO udOH ksIamdok ^jevs jsia;r i|yd

msgq wxl 24 n,kak&

iuyr rgj, m%dfhda.sl Ñ;% ksrAudKo

ie,fla ^ksrAudKYS,S wdNrK" ì;a;s

ieris,s iy nquq;=reKq wdosh&^jevs jsia;r

i|yd msgq wxl 14 n,kak&

m%;srEmk whs;sh u.ska uqøs; ksrAudK fukau

bf,lafg%dksl iy äcsg,a udOHkays ksrAudKh

lr .nvd fldg we;s ksrAudKo wdrCId

flfrA' äcsg,a udOHkays we;s ksrAudK

mrß.Klhlska muKla ne,Sug yels jSu tys

m%;srEmk whs;shfha wdrCIdjg n,mEula we;s

fkdlrhs'

8

ww

w.wipo.int/sme/

is;shuz ix.S; yd jSvsfhda

Page 11: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

mmrrss..KKll jjeevviiggyykkaa iiyy uuDD\\qqllddxx.. jj,,wwddrrCCIIddjj ixLHdxl wdldrfhka i,ld neÆ úg äcsg,a

udOHhka ys we;s wCIr" Yío" rEm" PdhdrEm"

ix.S;h" icSúlrKh" ùäfhda jeks oE iy

uD\qldx. w;r we;a; jYfhkau fjkila ke;'

kuq;a tla m%Odk fjkila u.ska by; ish,a,

mrß.Kl m%lukhkaf.ka fjka fldg olajhs'

wlaIr" Yío" rEm wosh idudkHfhka wlS%h

iajNdjhla orK w;r mrß.Kl jevigyka

w;HjYHfhkau ils%h iajrEmhla olajhs' tu

ksid m%;srEmk whs;sh ms<sn|j kS;s u.ska

mrß.Kl jevigyka j,g wdrCIdjla iemhSu

ms<sn|j u; fnzohla mj;S'

m%dfhda.sl jYfhka mrß.Kl jevigyklúúO wxYj, wdrCIdj i|yd fndfyda udrA.we;'

m%;srEmk whs;sh u.ska mrß.Kl

m%lukhl ksrAudmlfhl=f.a uq,a wdlD;sh

§idys;Huh ksrAudKhla§ f,i iqrlS' m%Nj

fla;h (Source Code) th ksmojQ mrß.Kl

bxcsfkarejkaf.a woyia ms<sUsnq lrk w;r

idudkH jHjydrsl niska ,shd we;s idys;H

lD;shla f,i lshúh yelsh' idudkH

jHjydrsl niska we;s Wmfoia (Source Code)

muKla fkdj oaú.+K hdka;%sl niska

lD;sfha we;s Wmfoia (Object Code) hk folu

idys;H f,i i,ld m%;srEmk whs;sh

u.ska iqrCIs; fldg we;' flfia fj;;a

m%;dYk whs;sh u.ska wdrlaId l, m%Nj

fla;hka (Source code) ys wdrA:sl jgskdlu

iuzmQrAKfhkau ,efnkafka tu

uDoqldx.fha wjika ls%hdldrs;ajfhaoSh'

us<oS .; yels uD\qldx.hla f,i

uyck;djg ,nd fok m%lukh

mrs.Klh ls%hd lrjk m%Nj fla;hhs'

meflacA f,i ieliQ uD\qldx. mss<sn|

fj<|fmd< fmrgq fjz,d wdprKh (Lead TimeEffect) olajhs' fuhska woyia jkafka ;u

lr.Zlrejkag jvd jevs jdis iy.;

;;ajhla ,nd .ekSug ksIamdolhka i;=j

ld, mrdihla mj;sk njhs' jHq;amkak

ksrAudK ksmojSug jsYsIag ysuslu

iemhSfuka kS;suh wdrlaIdj ,nk ld,h

we;=<; m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;s

fmrgq ld, wdprK ld<h f;la jsysfoa'

iuyr rgj, mrs.Kl jevigyka j,

ls%hdldrs wx. fmagkagz n,m;% u.ska

wdrlaId fldg we;s w;r wfkl=;a rgj,

ishMu jrA.j, uD\qldx. fmagkagz

wdrlaIdfjz iSudfjka meyeos,sju

bj;afldg we;'

mrs.Kl jevigyka j, m%Nj fla;

m%;srEmk whs;sfha wdrlaIKhg wu;rj

fj<| ryila f,i ;nd .ekSu idudkH

jdKscuh ls%hdudrA.hls'

iuyr rgj, oS mrs.Kl ;srfha

iqrejula jeks mrs.Kl jevigyka u.ska

ksrAudKh l, iuyr wx. ldrAusl

ie,iquz f,i wdrlaId lr ;snsh yelsh'

.sjsiquz kS;sh u.ska md,kh flfrk

.sjsiqula kS;suh wdrlaIdfjz flakaøh f,i

mj;sk w;r iuyr jsg nqoaOsuh foam,

ysusluz fjkqjg o fhfoa' fldka;%d;a $

n,m;% .sjsiqula u.ska flfrk tjeks

w;sfrAl wdrlaIdjl §iqmsrs m%;srEmk

whs;sh§ f,i y|qkajhz' tjeks w;sfrAl

wdrlaIdjla ksrka;rfhka >DKd;aul

wjOdkhla ysuslr .ekSu mq\quhla

fkdjkafka th m%Odk ia:dkfha

wjNdjs;hla f,i ie,lsh yels ksidh'

9

Page 12: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

uE; wjqreoq j,oS fndfyda rgj,a jsiska

uDoqldx. o we;=ZMj f;dr;=re

;dlaIKhkag msjsiSu md,kh i|yd

wmrdO kS;sh fhdod .ekSu jevsfjuska

mj;S'

uDoqldx. j, wdrlaIdj iuznkaOfhka

kS;suh iqrlaIs;;djhg Tnzfnka jQ kj

uqyqK;la ;dlaIKh u.ska imhhs'

WodyrKhla f,i w.=ZM oeush yels

jevigyka iy jpk lshjsh fkdyels

fla; njg m;alrk Encryption l%u Ndjs;h

oelajsh yelsh' fufia ;dlaIKh u.ska

nqoaOsu;a ksIamdolhskag ;udf.au jk

wu;r kS;suh wdrlaIdjla ksrAudKhg

wjia:dj i,ihs'Wod( jSvsfhda lS%vdjl

ksIamdolfhl= tys jia;= fla; ( Object code)

iq/lSu i|yd w.=ZM oeuSfuz' ;dlaIKh

iy$fyda m%;srEmk whs;sh flfrys

jsYajdih ;nkq we;'

fuz iu.u ie,lsh hq;= jkafka uDoqldx. j,

iuyr wxY j,g ir, f,i m%;srEmk whs;sh

,nd.; fkdyels jSuhs' b;d by< uÜgfï'a

fm!oa.,sl fyda fi!kaorAhd;aul wx. fkdue;s

ku ls%hdldrlu lrk jsOs l%u ^Wod - fukq

jsOdk& wdoshg idudkHfhka m%;srEmk whs;sh

,nd.; fkdyelsh' ta wdldrfhkau ienE

f,iu jsYsIg jQ wx. fkdue;s ku' ps;%l

mrsYS,l w;=re uqyqK;la (Graphical user interface)

i|ydo m%;srEmk whs;sh ,o fkdyelsh'

m%;srEmk whs;sh u.ska mrs.Kl

uDoqldx.hl wrA:dkajs; wx. j,g ,nd fok

wdrlaIdj i|yd

,shdmosxps jSu wjYH ke;(msgqj24 n,kak);

tu ksid ,nd .ekSu us< wOsl fkdfjz

fndfyda ld,hla mj;S ^msgqj 23 n,kak&

iSus; wdrlaIdjla ,ndfoa ' tkuz huz

uDoqldx.hl wvx.= jQ woyia" moaO;s iy

ls%hdudrA. wod, jevigyfka oS m%ldYs; jQ

jsfYaI wdldrh muKla wdjrKh lrk

fyhskah (msgqj13 n,kak);

woyila" moaO;s fyda ls%hdudrA.

tmrsoafokau wdrlaId lrkq fkd,nhs'

fjk;a f,ilska olajf;d;a mrsYs,l

w;afmd;a" w;=re uqyqK;a" ls%hd;aul l<

yels l%uf,aL" m%Nj fla; iy jia;= fla;

wkjirfhka msgm;a lsrSug tfrysj

m%;srEmk whs;sh wdrlaIdj imhhs' kuq;a

uDoqldx.hla ;=< wvx.= jk ls%hdldrluz"

woyia" ls%hdudrA." ieliSuz" we,af.drsou

ls%hd;aul lrk jsOs wdosh wdrlaId

fkdlrhs' fu'jd iuyr jsg fmagkagz

n,m;% u.ska fyda l%uf,aL fj<| ryila

f,i ;nd .ekSfuka wdrlaId flfrA'

hfula kS;suh fyda ;dlaIKsl Wmdh udrA.

ie,ls,a,g .;a;;a ke;;a uD\qldx.

ksIamdolhska jHdmdr Wmdhka ys fuzjd

10

ww

w.wipo.int/sme/

Page 13: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

Ndjs;d lrkafka kuz wo mj;sk ;;ajh u.ska

Tjqkg ;u ksmehquz i|yd fmr fkdjQ jsrE

wdrlaIdjla ,efnz oS we;' kuq;a uSg iu.duSj

wNsfhda.hla o fuys we;' tkuz' vscsg,a

ksrAudKhl ir jiu msgm;la iEosh yels

jSu iy mqoa.,sl mrs.Klhla yd wka;rAcd,

iuznkaOhla we;skï tu msgm;a yqfola we.Zs,s

oo;;aa;; ..nnvvddjjkkaa yyss wwddrrllaaIIddjjo;a; .nvdjlaa hkq jsOsu;a f,i ixjsOdkh

l< myiqfjka m%fõY jSu iy jsYaf,aIKh l<

yels f;dr;=re tl;=jls' th uqøs; fyda

bf,lafg%dksl wdldrfha tlla jsh yelsh'

m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;sh o;a; .nvdjka

kS;suh jYfhka wdrlaId lrk m%d:usl jsOs

l%uh fõ' flfia kuq¥ m%;srEmk whs;sh u.ska

ish:Z o;a; .nvd wdrlaId lrkq fkd,nk

w;r wdrlaIdj ,efnk tajdg o ,efnkqfha

iSus; wdrlaIdjls'

iuyr rgj, ^Wod - weursld tlai;a

ckmoh & m%;srEmk whs;sh u.ska o;a;

iuqodhla wdjrKh lrkq ,nkafka tu

o;a; iuqodh m%udKj;a f,i kjuq tlla

f,i fmfkk wdldrhlska ieliS fyda

ms<sfh, jS ;snqKfyd;a muKs' flfia jqj;a

b;d oSrA> f,i ms<sfh, lr we;s o;a;

iuqodh iy uqQ,sl kS;s j,g ^Wod -

wldrdos ms<sfj, tkï ¥rl;k

kdudj,shl jeks& o;a; fm< .iajd we;s

o;a; iuqodh idudkHfhka tu rgj,

m%;srEmk whs;sh u.ska iqrlskq fkd,efí'

^kuq;aa iuyr jsg fïjd widOdrK ;r.h

ms<Sn| kS;s u.ska iqrlskq ,nkjd jsh

yelsh'&

wfkl=;a rgj, jevs jYfhkau hqfrdamfha

kjuq tajd fkdjk o;a; .nvdjka o;a;

.nvd kS;s kuska ye|skafjk Sui generis

ysuslï u.ska wdrlaId lrkq ,nhs ' fuh

o;a; .nvdjka fj; jvd jevs wdrlaIdjla

imhhs' fuu ysuslï u.ska o;a; iuqodh

iïmdolhka fj; Tjqkaf.a ;r.lrejka

o;a; .nvdjkaf.a m%udKj;a fldgia

Wmqgd .ekSfuka fyda kej; Ndjs;fhka

o;a; j, wvx.= foa ,ndf.k fyda bosrsm;a

fldg ie,lsh hq;= wdfhdackhla l<fyd;a

Tjqkg jsreoaOj kvq u.g neiSfï

yelshdj ,ndfoa' o;a; iuqodhla i;=j tys

jHqyfha m%udKj;a uÜgul kj;djhla

we;skï tho m%;srEmk whs;sh u.ska

wdrlaId lrkq ,efí'

o;a; iuqodhla m%;srEmk whs;sh u.ska

wdrlaId flfrk jsg fuu wdrlaIdj

,efnkafka tys wvx.= fohg fkdj o;a;

iuqodh f;arSfï iy bosrsm;a lsrSfï jsOs

l%uhg muKs'

11

;=vl l%shdlrS;jh u.ska fyda h;=re ,shkh

Ndjs;fhka f,dj T'kEu ;eklg hejsh yels

jSuhs'

wo mj;sk ixlSrAK mrs.Kl jevigykafya;=fjka fndfyda m%;srEmk whs;sh lvlsrSïlsis¥ fjkila rys;j mrs.Kl jevigykamsgm;a lsrSu iy wkjir fnodyerSï j,skaiukajs; nj i|yka lsrSu jeo.;ah'

Page 14: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

wwddrrllaaIIKKhhllaa ii||yydd iiqq¥¥iiqqllïï ,,eennSSuuggkkssrrAAuuddKKhhllaa wwkkqqll++,, jjsshh hhqq;;== kkssrrAAkkddhhllffuuddkkjjddoo @@ m%;srEmk whs;sh u.ska ,efnk wdrlaIdj

i|yd iq¥iqlï ,enSug hï ksrAudKhla kjuq

tlla jsh hq;=h' kjuq ksrAudKhla hkq tys

m%ldYkh l;Df.ka uq,skau yg.;a tlls'

tkï iajdOSkj ksrAudKh jQ wka flfkl=f.ka

fyda fmd¥ iajduS;ajfha (Public domain) mj;sk

f;dr;=re j,ska msgm;a l< tlla fkdjsh

hq;=h' m%;srEmk whs;fha ms<sn| kS;sh hgf;a

kjuqNdjh hkakg kshu f;areu rgska rgg

fjkia fõ' flfia fj;;a kjuqNdjh wod,

jkafka m%ldYkfha wdldrhg jk w;r hgs

wre;g fkdfõ'

iuyr rgj,oS ksrAudKh hus øjHuh

wdldrhglg ;sr lr ;snsh hq;=h' ;sr lssrSug

Wod( ksrAudKh lvodishl ,shd ;snSu "

;egshl .nvd lr ;enSu " lekajihla u;

mska;dre lr ;enSu fyda mgshl mgs.; lr

;enSu wdosh we;=<;ah' tu ksid mgs.;

fkdl< krA;k ksrAudK" laIKsl l:d fyda

m%ia:dr fyda mgs.; fkdl< ix.S;

ksrAudKhka i|yd wdrlaIdj fkd,efí' ;sr

lsrSu ms<sn| wrA: oelajSu u.ska idudkHfhka

;srhla u; flgsld,Skj m%lafIamkh lrk

foaj,a rEmjdyskshl fyda iudk WmlrKhl

bf,lafg%daksl wdldrfhka fmkajk foaj,a fyda

mrs.Klhl u;lfha b;d flgs,Skj igyka

jQ foaj,a jeks jyd we;s jS ke;sjk wdldrfha

oE bj;a fldg we;' ksrAudKhla ;sr lsrSu

l;D u.ska fyda l;D jsiska n,h mejrE

wOsldrshla u.ska l< yelsh' Yío yd rEm

wvx.= ksssrAudKhla iïfma%Ikh ;sr lsrSula

f,i i,lkq ,nkafka iïfm%aIkhg iudka;rj

th ;sr (Fix) lr ;snqfKa kïh' tjeks

ksrAudKhla øjHuh jia;= wdldr foll ;sr

lr ;snSug yelsh' tkï Yío jdysks ;egs iy

msgm;ah' msgm;a fN!;sl ^uqo%s; fyda mrs.Kl

psmhl jeks uqo%s; fkdjk udOHl& fyda

ixLHdxl ^mrs.Kl jevigyka iy o;a;

iuqodh ix.%yl & jsh yelsh'

m%;srEmk whs;sh u.ska m%ldYhg m;a l< iy

fkdl< fojrA.fhau ksrAudK wdrlaId lrhs

fjfyi jS jev lsrSu" l=i,;d" ld,h"

olaI;djh f;arSu fyda udkisl W;aidyh

kjuq lD;shla ksrAudKh yd iïnkaO fõ'

tfia jQjo hï ksrAudKhg tys ksrAudKYS,s

wx. ie,lSulska f;drj m%;srEmk whs;sh

wdrlaIdj N=la;s jsosh yelsh' ;jo fï i|yd

thg lsishï idys;Huh fyda fi!kaorAhd;aul

.=Khla ;snSu wjYH ke;' m%;srEmk whs;sh

WodyrKhla f,i NdKav wiqrk f,an,a"

jÜfgdare" ;kslru ;dlaIKsl udrAf.damfoaY

Wmfoia w;afmd;a fyda bxcsfkareuh rEm

igyka muKla fkdj wjqre¥ 3 l <ufhl=f.a

ps;% i|yd mjd fhfoa'

12

ww

w.wipo.int/sme/

iels,s rE igyka” .Dy ksrAudK yd bxcsfkareuh

lghq;= j,g wod, ;dlaIKsl rEm igyka hka;%”

we.:Zuz fi,a,uz nvq wdoshg wod, igyka

m%;srEmk whs;sh wdrlaIKh hgf;a wdrlaIKh

flfrA’

Page 15: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

kkssrrAAuuddKKhhll ll==uukk mmee;;ss mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshhuu..sskkaa iiqqrrllsskkqq ffkkdd,,nnhhss oo @@

woyia fyda ixl,am( m%;srEmk whs;sh

wdrlaIdj imhkafka hus jsfYaIS;

ksrAudKhl m%ldYs; woyia iy ixl,am

bosrsm;a lrk js,dYhghs' ksrAudKh ;=<

flfia .eíjS fyda jsia;r flrS ;snqK;a ta

ms<sn| ;elSulska f;drj ksrAudKfha hgs

wre; ixl,am fidhd.ekSu

ls%hdldrs;ajfha wdldr" uQ,OrAu"

ls%hdudrA. ieliSu fyda moaO;s hk tajd

m%;srEmk whs;sh u.ska iqrlskq fkd,nhs'

hula lsrSfï l%uh ixl,amh fyda

m%;srEmk whs;sh hg;g fkdjegqk;a l%uh

fyda ixl,amh jsia;r flfrk fyda

meyeos,s flfrk ,sLs; Wmfoia iy ,qyqvq

igyka m%;srEmk whs;sh u.ska iq/fla'

WodyrK - Tnf.a iud.u i;=j nSr ksmojSu

i|yd l%ufõohla jsia;r flfrk Wmfoia

w;afmd;la i|yd m%;srEmk whs;sh we;'

w;afmd; i|yd m%;srEmk whs;sh" Tn w;afmd;

,shQ wdldrh" Tn Ndjs;d l< jdlH LKv iy

meyeos,s lsrSï wkHhka jsiska msgm;a lsrSu

je<elajSug Tng bv lv i,id fohs' flfia

fj;;a tu.ska Tng ;r.lrejka jsiska " a)w;afmdf;a i|yka hka;% iQ;% ls%hdudrA. iy

fj<odu msKsi NdKav bosrsm;a lsrSfï l%u

(Merchandising) Ndjs;d lsrSu b) nSr ksmojSu

iïnkaOfhka fjk;a w;afmd;la ,sjSu hk tajd

lsrSu je<elajSug whs;shla ,nd fkdfohs'

o;a; fyda f;dr;=re ( m%;srEmk whs;sh

jsoHd;aul" ft;sydisl cSjk prs;" fyda

m%jD;a;s wdYs%; o;a; fyda f;dr;=re

13

wdrlaId fkdl,;a tu f;dr;=re m%ldYs;"

f;dard.;a fyda ms<sfh, lr.;a l%ufõoh

wdrlaId lrhs' ^11 msgqj n,kAk&

WodyrK( mqoa.,fhl=f.a cSjs;h ms<sn|

fndfyda lreKq cSjk prs;dmodkhl wvx.=h'

uska fmr oek fkdisgs foa fidhuska .%ka:fha

l;D ie,lsh hq;= ld,hla jeh lr ;snsh

yelsh' tfy;a fuu lreKq m%ldYhg m;a lr

we;s wdldrh msgm;a lrkafka fkdue;s kï tu

lreKqQ Ndjs;d lsrSfï ksoyi wkakHhkag we;'

uSg iudk wdldrfhka hful=g wdydr

jÜfgdarejl we;s f;dr;=re Ndjs;d fldg tu

wdydrh ms<sfh, l< yels jqj;a wkjirfhka

tu jÜfgdarefõ msgm;a ilia l< fkdyelsh'

mqoa., kdu" mojs kdu" Woafhda. jdlH iy

fjk;a flgs jdlH LKav idudkHfhka

m%;srEmk whs;sh u.ska wdrlaIdj

fkd,nhs' kuq;a tajd by< ksrAudKYS,s

njlska hqla; kï iuyr rgj,a j, tajd

i|yd wdrlaIdjg bv i,ihs'

ksIamdokhl ku fyda fj<| m%pdrk jdlH

m%;srEmk whs;sh u.ska idudkHfhka

wdrlaId fkdlrk kuq¥ tajd fj<| ,l=Kq

kS;sh u.ska fyda widOrK ;r.h ms<sn|

kS;s u.ska iqrlshs' wfkla w;g wod,

wjYH;d imqrd we;akï lsishï ,dxPkhla

m%;srEmk whs;sh u.ska fukau fj<|

,l=Kq ms<sn| kS;s u.ska o wdrlaId flfrA' wdKavqfõ rdcldrsuh lD;s j,g^jHjia:djkays fyda wOslrKfha u; wdoshjeks& m%;srEmk whs;sh ms<sn| wdrlaIdjiuyr rgj, oS fkdue;' ^11 msgqjn,kAk&

Page 16: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

jHjydrsl l,djg wod, ksrAudK ’iuyr

rgj, jHjydrsl l,djg wod, ksrAudK

m%;srEmk whs;sh u.ska wdrlaId fkdflfrA'

tjeks rgj, tu ksrAudK j, w,xldrj;a

wx. ldrAusl ie,iqï f,i ldrAusl ie,iqï

kS;sh hgf;a wdrlaId l< yelsh' ^my;

fldgqj n,kak& flfia fj;;a tu

NdKavfha §Wmfhda.s;d wx. j,ska fjka

fldg y|qkd.;a rEmuh ps;% fyda uqrA;suh

,laIK muKla m%;srEmk whs;sfha

wdrlaIdj u.ska wdjrKh jkq we;'

mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;ssffhhaa wwddrrllaaIIddjj uu..sskkaa ,,nnddffookkyyssuussllïï ffuuddkkjjddoo @@ m%;srEmk whs;sh ysuslus lÜg, fyda f.dkq

folla ,ndfohs' wdrA:sl ysuslï l;Df.a fyda

whs;slref.a jdKscuh ,dN f,i ,ensh yels

wdrA:sluh whs;Ska iqrlshs' iodpdruh ysuslï

u.ska ksrAudKh u.ska m%ldYs; l;Df.a

ksrAudKd;aul wjxlNdjh iy lSrA;sh

iqrlshs'

wwddrrAA::ssll yyssuusslluuzz hhkkqq ffuuddkkjjddoo @@wdrA:sl ysuslï m%;srEmk whs;sh orkakdg

$whs;slreg ksrAudKfha ksYaps; Ndjs;d

n,.ekajSu fyda ;ykï lsrSu i|yd jQ jsYsIag

ysuslï ,ndfoa ' jsYsIag hkqfjka ye|skafjkafka

m%;srEmk whs;sh ysuslref.a mQrAj wjirhlska

f;drj lsisfjl=g fuu ysuslï mdjspzps l<

fkdyels njhs' fuu ysuslï j, mrdih"

tajdfha iSud iy tajd u.ska wdjrKh

fkdlrk foa i,lkq ,nk ksrAudKfha jrA.h

iy uSg wod, m%;srEmk whs;sh ms<sn| foaYSh

kS;sh u; fjkia fõ' wdrA:Sl ysuslï hkq ir,

jYfhka - §msgm;a lsrSu i|yd jQ whs;sh ka

Tíng .sh tajd fõ' fuysoS wjOdrKh

iïmQrAKfhkau msgm;a lsrSu ms<sn| ysuslï

j,g muKla whOdkh fhduqlr fkdue;s

w;r m%;srEmk whs;sfha uq,a ysuslref.a

ksrAudKfhka wh:d jdis ,nd .ekSug

j,lajd,Sug yels fjkia wdldrfha ysuslï

flfrys o wjOdrKh lr we;' idudkHfhka

wdrA:sl ysuslï j, my; oelafjk jsYsIag

ysuslï wvx.=h'

14

ww

w.wipo.int/sme/

jHjydrsl l,djg wod, ksrAudK - m%;srEmk

whs;sh iy ie,iquz ysusluz w;r w;spzfPAokhjHjydrsl l,djg wod, ksrAudK hkq tosfkod

Ndjs;d jk ksIamdok hg;g we;=<;a lsrSfuka

ldrAusl wruqKq i|yd Ndjs;d lrk

fi!kaorAhd;aul ksrAudK fõ' wdNrK" ,dïmq

iy .Dy NdKav fïjdg WodyrK fõ

jHjydrsl l,d ksrAudK j,g oajs;aj

iajdNdjhla we;' tajd fi!kaorAhd;aul

ksrAudK f,i ie,lsh yelsh' fïjdfha Ndjs;d

fukau Wmfhdack o jsfYaIs; ixialD;sl fj<|

fmd,j,a j, is¥ fkdjqj o fndfyda jsg idudkH

ksIamdok i|yd jk fj<|fmfd,aoS is¥fõ' fuh

fuu ksrAudK ldrAusl ie,iqï wdrlaIdj iy

m%;srEmk whs;sh w;r iSud frALdjl msysgqjhs'

jHjydrsl l,d ksrAudK j,g fokq ,nk

wdrlaIdj rgska rgg jsYd, jYfhka fjkia

fjhs ' iuyr rgj, fohdldrhl wdrlaIdjg

tlaj mej;sh yels w;r iEu rglgu fuh

wod, fkdjk ksid hï jsfYaIs; rgl ;;ajh

ms<sn| iEySulg m;a jSug foaYSh nqoaOsuh

foam, ms<sn| jsfYaI{hl=f.a Wmfoia me;Su

kqjKg yqreh'

Page 17: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

jsjsOdldrfha ksrAudKhka ys msgm;a

m%;sksIamdokh lsrSu( WodyrK f,i

ixhqla; ;egshla msgm;a lsrSu" fmd;l

Pdhdmsgm;a .ekSu" mrs.Kl jevigykla

nd.ekSu (Download) PdhdrEmhla

vscsg,alrKh fldg oDv ;egshl ;ekam;a

lsrSu " fPaohla mrsf,dalkh (Scan) lsrSu

ldgqka prs;hla gS IrAghl uq¥Kh lsrSu

fyda .S;hl fldgila ;j .S;hlg

we;=<;a lsrSu oelajsh yelsh' fuh

m%;srEmk whs;sh ,ndfok ysuslï w;rska

b;d jeo.;a tlls'

ksrAudKhl msgm;a uyck;dj w;r fnod

yerSu( m%;srEmk whs;sh tys ysuslreg

wkHhka jsiska ksrAudKfha wkjir msgm;a

jslsKsSu l=,shg oSu fyda tu msgm;a i|yd

n,m;% ,ndoSu ;ykï lsrSug bv i,id

fohs' kuq;a fuhska wdjrKh fkdlrk

jeo.;a lreKla we;' fndfyda rgj,

fnod yerSu ms<sn| ysuslu m%:u

jslsKsSfuka fyda hus msgm;l whs;sh

mejrE miq wjika fõ' ljo m%;srEmk

whs;sh i;= wfhl=g ksrAudKhl tys ld,

ksYaph fldkafoais iy ;;ajhka we;=`Mj

tys §m<uq jslsKSu muKla md,kh l<

yelsh' kuq;a hï msgm;la jslsKqkq miq

m%;srEmk whs;h ysuslreg tu msgm;

wod, rfgys n, m%foaY j, ;j¥rg;a fnod

yerSu ms<sn| ls%hd l< fkdyelsh'

.eKqïlreg msgm; kej; jslsKSug fyda

mjrd oSug yelsh' kuq;a kj msgm;a iEoSu

fyda ksrAudKh u; mokï jQ jHq;amkak

ksrAudK iEoSu l< fkdyelsh'

ksrAudKhl msgm;a l=,shg oSu’fuu

ysuslu idudkHfhka fhfokafka iskud

ksrAudK" ix.S;uh ksrAudK fyda

mrs.Kl jevgyka jeks jsfYaIS; jrA.j,

ksrAudK i|yd muKs' flfia fj;;a fuu

whs;sh ldrAusl ksIamdokhl fldgila

jk mrs.Kl m%luk j,g fkdfhfoa'

WodyrKhla f,i l=,S ldrhl caj,kh

md,kh lrk mrs.Kl m%luk oelajsh

yelsh'

ksrAudKhl mrsjrA;k fyda Wmhqla; idod

.ekSu’ fujeks ksrAudK tkï wdrlaIs;

ksrAudKhla u; mokï jQ kj ksrAudK

jHq;amkak ksrAudK f,i o y|qkajhs' Wod(

bx.S%isfhka we;s Wmfoia w;a fmd;la fjk;a

NdIdjkag mrsjrA;kh lsrSu " kjl:djla

ps;%mghlg yerjSu" mrs.Kl

jevigykla fjkia mrs.Kl NdIdjlska

kej; ,sjSu" fjkia ix.S; ixfhdack

ieliSu fyda ldgqka rEmhla weiqfrka

fi,a,ï nvqjla iEoSu oelajsh yelsh' flfia

fj;;a fndfyda rgj, jsYsIag ysuslï j,ska

wdjrKh fkdjk jeo.;a lreKq

jHq;amkak ksrAudK lsrSu i|yd we;'

WodyrK f,i Tng mrs.Kl

jevigykl msgm;la kS;Hdkql+, f,i ysus

kï tys jsOsu;a Ndjs;h i|yd muKla th

kjSlrKh fyda ilid .ekSu l< yelsh'

"ksrAudKhla uyck;djg m%isoaOsfha

bosrsm;a lsrsu iy ikafksfjokh lsrSï(

fuhg ksrAudKhla ck;djg bosrsm;a

lsrSu lshjSu fyda frAvsfhdaj " flan,a "

pkaos%ld" rEmjdysksh u.ska iïfm%aYkhg

wod, jsYsIag ysuslï wh;a fõ' mjqf,a

iuSm;uhka iy us;=rka g jvd msrsila

/iaj isgsk ia:dkhl fyda uyck;djg

jsjD; ia:dkhl ksrAudKhla bosrsm;a l<

jsg th m%isoaOsfha bosrsm;a l<

ksrAudKhla njg m;afõ'

15

Page 18: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

ksrAudKhla kej; jslsKSl oS jsl=Kqua

usf,ka m%;sY;hla ysusjSï( fuh kej;

jslsKqï kS;sh fyda droit de suite f,i

y|qkajhs' fuu iuyr rgj,a j, muKla

oelsh yels w;r ksrka;rfhka ksYaps;

jrA.j, ksrAudK j,g iSud fõ ^WodyrK

- mska;dre" ps;%" uqøK" fld,dca ksrAudK"

uqrA;s" leghï" jsps;% f.;a;us j,ska ieliqQ

;sr" uegs NdKav" jS¥re NdKav uq,a

w;amsgm;a wdosh& hï kshu l<

wdldrhlg kej; jslsKsSu is¥jqjfyd;a

ksrAudKhl kej; jslsKSuloS ,efnk

,dNfhka fldgila fuu kej;s jslsKsSu

ms<sn| kS;s u.ska ksrAudmlhg ,nd fohs'

idudkHfhka fuu fldgi uq`M jsl=Kqï

usf<ka 2 ] isg 5 ] olajd jsp,kh fõ'

ksrAudK wka;rAcd, .; lsrsSSu u.ska

wjYH TzkEu jsgl uyck;djg thg

m%fõY jsh yels w;r tu.ska mqoa.,fhl=g

Tyq fyda weh jsiska f;drd.kakd TzkEu

ia:dkhl fõ,djl ksrAudKhg m%fõY jsh

yelsh'

by; i|yka l, TzkEu wjYH;djhla i|yd

wdrlaIs; ksrAudK Ndjs;d lsrSug

n,dfmdfrd;a;= jk TzkEu mqoa.,fhl= fyda

iud.ula idudkHfhka m%;srEmk whs;sh

ysuslre $ lrejka f.a mQrAj wjirh ,nd.;

hq;=h' m%;srEmk whs;sh ysuslref.a ysuslï

jsYsIag jQ tjd jqjo tajd ld,fhka iSud jk

w;r iuyr jeo.;a iSud iy ysuslï j,g

wh;a fkdjk foa j,ska hqla;h'

iiooddppddrr yyssuussllïï hhkkqq ffuuddkkjjddoo @@fïjd nqoaOsuh ksrAudK" ksrAudmlhdf.a

wd;aufha fyda m%dKfha uqrA;shla f,i i,lk

m%xYfha droit d auteur iïm%odh u; mokï

j we;' weka.af,da - ielaika jHjydr kS;sh

m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê; ysuslï ir,

jYfhka foam, ysuslï f,i i,lk w;r

TzkEu ksrAudKhla wYajfhl= fyda ldrhla

wdldrfhka u us<oS .ekSu jslsKsSu fyda l=,shg

oSu l< yels f,i i,lhs'

fndfyda rgj, iodpdr ysuslï ms<s.kakd

kuq;a fuu ysuslï j, jsIh m:h mq:Z,a f,i

fjkia jk w;r ish`Mu rgj,a j,ska fïjdg

m%;srEmk whs;sh ,nd oSu is¥fkdlrhs' wvqu

jYfhka fndfyda rgj,a my; oelafjk

iodpdr ysuslï jrA. fol ms<s.kS'

ksrAudKfha l;D f,i kï lrkq ,enSug

we;s ysuslu ^l;D;aj ysuslu fyda mS;D;aj

ysuslu& l;Djrfhl=f.a ksrAudKhla

m%;sksIamdokh l< jsg m%ldYkhg m;a

l< jsg uyckhdg ,nd.; yels njg m;a

l< jsg fyda ikaksfõokh l< jsg fyda

uyckhdg m%orAYkh l< jsg tfia lsrSu

i|yd j.lsj hq;= mqoa.,hd jsiska fya;=

iy.; TzkEu jsgl ksrAudKfha fyda

ksrAudKhg iïnkaO j l;D f.a ku

i|yka jSu .ek iy;sl jsh hq;=h'

ksrAudKfha iuia;h iq/lsSug we;s

16

ww

w.wipo.int/sme/

Page 19: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

ysuslu l;Df.a f.!rjh fyda lSrA;skduh

m:Z¥ lrk wdldrfha lsis¥ fjkialula

ksrAudKh lsrSu fuu.ska ;ykï lrhs'

ksrAudmlhdg fm!oa.,sl jk ksid wdrA:sl

ysuslï fuka fkdj iodpdr ysuslï fjk;a

flfkl=g mejrsh fkdyelsh' ^kuq;a fïjd

ksrAudmlhdf.a Wreulalrejkag ,ensh yelsh

& ksrAudKhla i;= wdrA:sl ysuslï fjk;a

flfkl=g jsl=Kq miqj mjd ksrAudKfha

iodpdrh ysuslï ksrAudmlhd i;=ju mj;S '

flfia fj;;a iuyr rgj, l;D g fyda

ksrAudmlhdg Tyq$ weh f.a iodpdruh ysuslï

,sLs; .sjsiqula u.ska w;ay, yels w;r u.ska

Tyq$ weh f.a iuyr fyda ish:Z iodpdruh

ysuslï fhdod.ekSfuka je<lSug Tyq$ weh

tlZ. fõ'

.Kkska jevs fjuska mj;sk kuq¥ rgj,a

iq:ZixLHdjla fuu iodpddruh ysuslï .S;

krA;k wdosh bossrsm;a lrkakka fj; Tjqkaf.a

bosrsm;a lsrSï i|yd ,ndoS we;' Yío jdysksS

;egsj, mgs.; fyda icSjS bosrsm;a lsrSï

iïnkaOfhka bosrsm;a lrkakka f.a

iodpdruh ysuslï tu bosrsm;a lsrSï j,

wdrA:sl ysuslï mejrSfuka miqj o mj;sk

w;r tajdfha my; lreKq wvx.= fõ'

bosrsm;a lsrSu (Performance) Ndjs;d lrk

wdldrh u.ska wK lsrSulska bj;a fldg

fkdue;s jsgl bosrsm;a lsrSug wod,

bosrsm;a lrkakd (Performer) f,i ye|skajSug

we;s whs;sjdislu b,a,d isgsSfï ysuslï

lSrA;shg ydkslr jsh yels jslD;s lsrSï

fldgia lmd oeuSï fyda fjk;a TzkEu

wdldrhl fjkia lsrSuglg tfrys jSug

we;s ysuslï

iiïïnnkkaaêê;; yyssuussllïï uu..sskkaa mm%%ooddkkhh ffllffrrkkyyssuussllïï ffuuddkkjjddoo @@bosrsm;a lrkakka (Performers) ^ Wod - k:Zjka"

ix.S; Ys,amSka" kegqï Ys,amSka & i;=j Tjqkaf.a

icSjS bosrsm;a lsrSï (Live Performance) fyda

tajdfhka lsishï ie,lsh hq;= fldgila fyda

lsishï udOHhl ;sr lsrSu ^mgs.; lsrSu&

uyckhdg ikaksfõokh lsrSu fyda .=jka js¥,s

m%pdrkh fyda flan,a u.ska iïfm%aIKh lsrSu

fukau Tjqkaf.a icSjS bosrsm;a lsrSï j,

mgs.; lsrSu ksIamdokh i|yd wjir oSug

fyda ;ykï lsrSug jsYsaIag ysuslï we;'

hqfrdamSh tluq;=fõ idudcsl rgj,a jeks

iuyr rgj,a icSjS bosrsm;a lsrSï we;=<;a jk

Y%jH oDIH ksrAudK iy Yí'o mgs.; lsrSuz

l=,shg fyda Khg oSu i|yd wjir oSug fyda

;ykï lsrSug bosrsm;a lrkakka i|yd

jsYsIag ysuslï imhd we;'

fndfyda rgj, YíojdyskS ;egshla .=jka js¥,s

m%pdrkh fyda uyckhd fj; ikaksfjzokh

i|yd fyda fhdod .;a jsg tys ksIamdolhkag

fyda bosrsm;a lrkakkag fyda tu mdrAYj

folgu fyda tla idOdrK .dia;=jla f.jsh

hq;=j we;'

17

Page 20: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

fndfyduhla rgj,oS bosrsm;a lrkakkaf.a

ysuslï iuia;hu fyda fldgila fjk;a

flfkl=g mejrsh yelsh' tjeks mejrSulska

miq mjd foaYSh kS;h u; r|d mj;sk whqrska

Tyq $ weh icSjS bosrsm;a lsrSï j, mgs.;

lsrSï iEoSu " jslsKSu " fnodyerSu iy rg

;=<g wdkhkh lsrSu ;ykï lsrSug bosrsm;a

lrkafkl=g yelsh'

YíojdyskS ;egs ksIamdolhska ^;egs

ksmojkakka iy ksrAudK Ys,amSka & i;=j

Tjqkaf.a mgs.; lsrSï j, m%;sksIamdok

Ndjs;djka fyda fnodyerSï j,g wjir oSug

fyda ;ykï lsrSug jsYsIag ysuslï we;'

b;du;a jeo.;a ysuslu jkqfha Yío jdyskS

;egs kej; ksIamdokh md,kh lsrSug we;s

ysusluhs' wfkla ysuslï w;r YíojdyskS ;egs

.=jka js¥,s m%pdrkfhaoS idOdrK .dia;=jla

,enSu ck;dj w;rska ;ks idudcslfhla

mgs.; lsrSu b,a,k wjia:djl ,ndosh yel

sjSu ms<sn| ysuslu fyda ck;dj fj;

ikaksfõokh lsrSfï ysuslu oelajsh yelsh'

fndfyda rgj, ksIamdolhkag Tjqkaf.a

YíojdyskS ;egs wdkhkh iy fnodyerSu o

;ykï l< yelsh' iuyr rgj, Tjqyq ;ud

ysuslu orK Yío mgs.; lsrSï uyckhd

bosrsfha bosrsm;a lsrSu fyda ikaksfõokh

fjkqfjka .dia;=fjka yrs wvla i|yd ysuslu

,n;s'

.=jka js¥,s m%pdrlhka ix{dj kej;

m%pdrkh lsrSu ix{dj ;sr lsrSu fyda

m%pdrlhka f.a wkque;sh rys;j ;sr lrk

,oaola mjd m%;sksrAudKh lsrSu wdos Tjqkaf.a

/yeka rys; ikaksfõok ix{j ms<sn| mru

ysuslï j,ska m%fhdack ,nhs'

iuyr rgj, .=jka js¥,s m%pdrlhka yg ;ks

;ks fiajdodhlhka b,a,d isgs jsg ;sr lrk

18

ww

w.wipo.int/sme/

YYííoo ;;eeggssssss kkssIIaammddoollhhsskkaa ii;;== yyssuussllïïfndfyduhla rgj, Yío ;egs ksIamdolhskag

;u mgs.; lsrSï .=jka js¥,s m%pdrkh ;ykï

lsrSug fkdyels kuq;a .=jka js¥,s m%pdrk

wdh;k j,ska l;D Nd.h ,nd.ekSfï ysuslu

we;'

fuu ysuslu ms<s.kakd rgj, oS .=jka js¥,s

m%pdrk wdh;k u.ska fuu f.jSu l< hq;af;a

ix.S; ksrAudKhla m%pdrkh i|yd tys ysuslu

wh;a ix.S; rplhdg iy mgs.; lsrSu us<oS

.ekSu i|yd Yío mgs.; l< iud.ug

muKla fkdj mgs.; lsrSu m%pdrkh i|yd

ysuslu fjkqfjkao Yío mgs.; l< iud.ug

f.jSu l< hq;=h’

rgla frdau iïuq;shg WTO (TRIPS .sjsiqug &

fyda WIPO bosrsm;a lsrSï iy Yío jdyskS ;egs

.sjsiqug iïnkaO jQ jsg tu.ska tu rfÜ .=jka

js¥,s m%pdrlhka yg ;egs ksIamdolhka fj;

l;DNd.h f.jSug we;s ne|su ke;s jk whqrska

bv lv idokq we;'

Page 21: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

,o m%pdrkhka iïfm%aIKhg iy mrs.Kl

o;a; .nvdjkag iïnkaO lr we;s ;sr lrk

,o .=jka js¥,s m%pdrkhkag udrA. .; cd,hla

Tiafia uyck;djg m%fõY jSu i,id oSug

wjir oSu fyda ;ykï lsrSug ysuslï we;'

kuq;a fjk;a fndfyda rgj,a wka;rAcd, Y%jH

oDYH kd,sld Tjqkaf.a m%;srEmk whs;sh iy

iïnkaê; ysuslu ms<sn| kS;s j, we;s j.ka;s

j,g wkql+,j .=jka js¥,s m%pdrk fiajd f,i

fkdi,lhs iuyr rgj, .=jka js¥,s

m%pdrlhskag Tjqkaf.a m%pdrkhka flan,a

iïfm%IKh i|yd wjir oSug fyda ;ykï

lsrSug o ysuslï we;' kuq;a iuyr fjk;a

rgj, flan,a ls%hdlrejkag wjirhlska fyda

f.jSulska f;drj .=jka js¥,s m%dpdrlhkaf.a

ix{d kej; iïfm%aIKhg ;ju;a yelshdj

we;

fndfyda rgj, rEmjdysksS ikaksfjzok

ix{djl m%pdrlhdg uyck;dj fj;

ikaksfjzokhg wjir oS fyda ;ykï lsrSu

i|yd mru ysuslu we;' th uyckhdj jsjD;

ia:dkhl we;+,qjSfï .dia;=jla u; bosrsm;a

lsrSu WodyrKhls'

.=jka js¥,s m%pdrkhla flan,a u.ska kej;

iïfm%aIKhg wjir oSu fyda ;ykï lsrSu

i|yd jk ysuslï .=jka js¥,s m%pdrk

ixjsOdkhla ;udf.a iïfm%aIKhka ms<sn|j

fhdod.kakd jsg yer wfkla wjia:dj,oS

ls%hdfjz fhdojkafka iduqysl md,k

ixjsOdkhla yrydhs'

udrA. .; (on line) j wvx.= foa ksmojSu yd

.,d hEug ie,eiajSu iïnkaOfhka ie,lsh

hq;= lreKla kï fuh is.%fhka mrsKduh jk

flaI;%hla ksid m%;srEmk whs;sh ms<sn|

jsfYaIfhl=f.a Wmfoia me;Su iq¥iq njhs '

wka;rA cd,h ;=< bosrsm;a lrk mgs.; l<

fyda m%pdrKh l< ksrAudKhla i|yd

m%;srEmk whs;sh u.ska ,efnk wdrlaIdjla

we;akï iïnkaê; ysuslï j, fhoSu i|yd n,

fkdmdhs'

19

.=jka js¥,s m%pdrkhkag wod, ysusluz ps;%mg”

ix.S;h yd wfkl=;a iïfm%aIK lghq;= i|yd

,efnk m%;srEmk whs;shg jvd fjkia fjz’

Page 22: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

iixx..SS;;hh ii||yydd jjkk mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh iiyyiiïïnnkkaaêê;; yyssuussllïïjHdmdrhla ;u mdrsfNda.slhka ;=< Okd;aul

n,mEula we;s lsrSu mdrsfNda.slhka

wdlrAIKh lsrSu fyda ;u fiajlhkaf.a iqN

isoaOsh i|yd jeks jsjsO fya;= i|yd ix.S;h

Ndjs;d l< yelsh' fuh hï jHdmdrhlg tys

lr.lrejkag jvd ;rla jdishla

(Competitive edge) ,nd.ekSug bv ,nd oSu"

fiajlhkag jvd fyd| jev mrsirhla ,ndoSu"

jsYajdijka; mrsfNda.sl msrsila idod .ekSug

Woj' jSu iy uq:Z iud.u ms<sn| fyda tys

fj<|kduh ms<sn| ck;djf.a wdl,amh

jrAOkh lsrSug mjd Wmldrs fjz'

m%Odk rEmjdyskS kd,sld cd," m%dfoaYSh

rEmjdysks iy frAvsfhda fiajd wdh;k" flan,a

iy pkaøsld cd, iy moaO;s" uyck .=jka

js¥,s m%pdrlhka wka;rA cd, fjí wvjs" jsoHd,

jsYaj jsoHd, " rd;S% iudc Yd,d" wdmk Yd,d"

miqnsï ix.S; fiajd" fi!LH yd YdrSrsl

jrAOk uOHia:dk" fydag," fj<| m%orAYk"

ix.S; ixorAYk bosrsm;a lrkakka" wf,js

uOHia:dk" jsfkdao Whka" .=jka fiajd"

¥rl;k iud.ï we;=,q mq:Z,a mrdihl me;srS

we;s fjk;a lrAudka;hka ys ix.S;h

mrsYS,kh lrkakka tu ix.S;hka Ndjs;d

lsrSug fyda wjir iys;j uyck;djg

bosrsm;a lsrSu i|yd f.jSula lrkq ,efí'

ix.S;h i|yd jk m%;srEmk whs;sh iy

iïnkaê; ysuslï wdrlaIdj jsjsO ;,hkays

ysuslï iy mo rplhka" ix.S; ksrAudmlhka

uqos%; ix.S; rpkd m%ldYlhka" ;egs iud.ï"

.=jka js¥,s m%pdrlhska" m%;srEmk whs;sh tl;=

lrk ix.ï jeks mq:Z,a mrdihl ysuslrejka

$ mrsmd,lhska yd iïnkaO fjz'

ix.S;h ksrAudKh lsrSu iy mo rpkh

mqoa.,hka fofofkla jsiska lr ;snqKfyd;a

fndfyda jsg foaYSh kS;shla u.ska fuh

ksrAudK folla f,i tkï ix.S;uh

ksrAudKhla iy idys;Huh ksrAudKhla f,i

i,ld lghq;= lrhs'

flfia fj;;a fndfyda wjia:dj, tla iduqysl

md,k ixjsOdkhla u.ska iuia; .S;h

m%pdrKh lsrSu i|yd n,m;%hla ,nd .;

yelsh'

ix.S; m%;srEmk ysuslï j,g mgs.; lsrSfï

ysuslu bosrsm;a lsrSfï ysuslu" msgm;a iEoSfï

ysuslu wod, ksrAudKh kj fyda fjk;a

ksrAudKhla ;=< wvx.= lsrSfï ^iuyr jsg

jHq;amkak ksrAudK f,i yeoskafõ& ysuslu hk

tajd wvx.= fjz' jdKscuh Wmfhdackh i|yd

20

ww

w.wipo.int/sme/

Page 23: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

bv ie,iSu i|yd fndfyda .S; rplhkaZ

m%ldYlhd Z kuska ye|skafjk Ndjhlg ;u

m%;srEmk whs;Ska mejrSug jevs leue;a;la

olajk w;r ix.S; m%;srEmk .sjsiqulska miqj

tu.ska m%;srEmk whs;sh fyda m%;srEmk whs;sh

md,kh lsrSfï whs;sh m%ldYlhdg mejfrA'

ix.S;uh ksrAudKhka wod, jk jsjsO

jrA.fha ysuslï w;r bosrsm;a lsrSï ms<sn|

ysuslï" uqøKh ms<sn| ysuslï" hdka;%sl

ysuslï iy iuld,Sk;d ysuslï wdosh fjz'

fïjd my; flgsfhka jsia;r flfrA'

uyckhd bosrsfha bosrsm;a lsrSfï ysuslu

(Public Performance Right) idudkHfhka .S;

rplhka fj; wdodhï ,ndfok jvd;au

jdisodhl m%Njh fjz' iuyr rgj, fuu

ysuslu Yío mgs.; lsrSï i|yd ysus fkdjqj

o ixLHdxl Y%jH iïfm%aIKh i|yd ysush'

jsfYaIfhka weursld tlai;a ckmoh jeks

rgj, ixLHdxl fkdjk Yío mgs.; lsrSula

bosrsm;a lsrSug n,m;%hla wjYH fkdjk kuq¥

mgs.; lsrSfï wvx.= mdol .S;h i|yd wjYH

fjz'

tla .S;hla iy .S; iuQyhla fyda ix.S;uh

rpkdjka ys msgm;a uqøKhg iy wf,jshg

we;s ysuslu uqøK ysuslu (Print Right) jk w;r

fuh m%ldYlhd u.ska n,.kajkq ,nhs'

hdka;%sl ysuslula (Mechanical Right) jsiska Yío

;egs ^yvZ mg" ixhqla; ;egs iy p,k ps;% fyda

fjk;a Y%jH oDYH ksrAudK j,g iïnkaO lr

fkdue;s fjk;a TzkEu wdldrhl Yíoh wvx.=

foaj,a& j, we;s m%;srEmk whs;sh iys; ix.S;

ksrAudKhka mgs.; lsrSug" m%;sksIamdokhg

fyda fnod yerSug we;s ysuslu olajhs' hdka;%sl

ysuslu Wmfhdackh lsrsu i|yd ,nd fok

n,m;% hdka;%sl n,m;% (Mechanical License) kï

fjz '

p,k ps;%hla rEmjdysks jevigykla"

rEmjdyskS fj<| oekajSula fyda jSvsfhda

ksIamdokhla jeks tll rEm rduq fyda mska;+r

iu. tl jsg ix.S; ksrAudKhla mgs.;

lsrSu i|yd we;s ysuslu iuld,Sl;d ysuslu

(Synchronization - “synch”) kï fõ ' Y%jH oDYH

mgs.; lsrSul ix.S;h ;sr lsrSu i|yd

wjir .ekSug iuld,Sl;d n,m;%hla

(Synchronization License) wjYH fjz' fuu n,m;%h

,nd oSu u.ska ksIamdolhdg lsishï jsfYaIS;

ix.S; LKavhla Y%jH oDYH ksrAudKhlg

iïnkaO lr .ekSug wjir foa' idïm%odhsl

jYfhka fuu n,m;%h m%ldYlhd iu.

rEmjdysks ksIamdolhd jsiska ix.S;

ksrAudKlre iy mo rplhd iu. fyda

fndfyda jsg m%ldYlhd iu. Rcq

.kqfokqjlaska miq ,nd .efka'

21

Page 24: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

Y%jH oDYH mgs.; lsrSul we;s ix.S;h

Ndjs;d lsrsug ix.S; ksrAudKlref.ka

,nd.; hq;= wjirhg wu;rj wod, ix.S;

ksrAudKh we;=<;a ;egsh mgs.; l<

ysuslref.ka fjku "Sync " n,m;%hla ,nd.;

hq;=h'

mgs.; lsrSfï ksIamdolhka fyda Ys,amsSka

uyckhdg wf,js lrk ix.; ;egs fyda yvZ

mgs iEoSug fhdod.kakd yvZ mgs fyda fjk;a

wdphk udOHhl .nvd l< uq,skau ksmo jQ

yvZ mgs.; lsrSï udiagrA frfldavska.a f,i

y|qkajhs' hï jsfYaIs; l,dlrejl=f.a ix.S;

ksrAudKhl huz jsfYaIs; bosrsm;a lsrSula

we;=<;a jk yvZ mgs.; lsrSï ysuslï fyda

udiagrA Ndjs;d ysuslï wjYH fjz'

ix.S;h Ndjs;d lrk flaIa;% w;rska b;d

is>%fhka jrAOkh jk flaIa;%hla f,i cx.u

¥rl:k kdo rgd i|yd ix.S; ksrAudK

fhdod.eksu oelajsh yelsh' cx.u ¥rl;kfha

mqoa.,sl;djh we;s lsrSfï jsfkdaod;aul iy

jsYd, jYfhka ckm%sh udrA.hla njg th

m;aj we;' ¥rl:k kdo rgd j, ckm%sh;dj

uq,ska n,dfmdfrd;a;= jQjdg jvd jvd;a mq:Z,a

me;ssrSula iy l,ameje;aula iys; nj Tmamq

lr we;s w;r tys ckms%h;dj" kj wdldrfha

ix.S; Ndjs;dj" cx.u ¥rl:k j, myiqlï

i|yd f.jd ,nd .; hq;=Z wdldrfha myiqlï

w;r m%uqLia:dkhl ;nd we;' ¥rl:k kdo

rgdjla hkq SMS fyda WAP u.ska cx.u

¥rl:khlg hjk oajsuh fla; f.dkqjls'

kdo rgd ms<sn| n,m;%h idudkHfhka

¥rl:k kdo rgd j, taal;d, kdo rgd iy

nyq;d, kdo rgd hk fojrA.hu ksrAudKfha

iy fnod yerSu wdjrKh lrhs'

Zvscsg,a ysuslï mrsmd,khZ 1™ Digital RightsManagement (DRM) ys fud,ï iy l%ufj'ohka

udrA. .; (Online) ix.S; wf,jshka

mrsmd,kh u.ska kS;s jsfrdaOS Wmqgd .ekSï

je,elajSu i|yd jeo.;a fufyhla bgq lrhs'

WodyrKhla f,I wem,a iud.fï f*hdmaf,a

;dlaIKh yd uhsfl%dfid*aÜ ys jskafvdaia

uSvshd u.ska vscsg,a ix.S;h i|yd ndOl

fhoSfuka m%;srEmk whs;sh ysuslrejka i|yd

Tjqkff.a ksrAudK wf,jsfhaoS jkaos ,enSug

ie,eiajSu u.ska tajdfha vsscsg,a msgm;a iEoSu

wvqfldg we;'

22

ww

w.wipo.int/sme/

fkdlshd iud.fuz wkque;sh iys;j Ndjs; lrk,oS’

Page 25: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh iiyy iiïïnnkkaaêê;; yyssuussllïïfflldd;;rrïï ll,,llaa mmjj;;SS oo @@fndfyda ksrAudK i|yd fndfyduhla rgj,

wdrA:sl ysuslï u.ska ,efnk wdrlaIdj l;D

f.a cSjs; ld,hg iy wvqu jYfhka wjqre¥ 50

l wu;r ld,hla mj;S' ;j;a rgj,a

.Kkdjl fuu ld,h by; ld,hg;a jvd

jevsh ^WodyrKhla f,i hqfrdamfha" weursld

tlai;a ckmofha iy fjk;a rgj,a lsysmhl

fuh l;D f.a urKfhka miq wjqre¥ 70 la

fjz'& tu ksid fuhska l;D muKla fkdj

Tyqf.a Wreulrejka o m%fhdackh ,nhs'

l;Dka lsysmfofkla ksrAudKhg iïnkaO kï

^noaO l;D;ajhla we;s ksrAudK & wdrlaIdj

ms<sn| ld,h .Kkh lrkafka wka;sug cSj;a

jQ l;D f.a urKfhka miqjh' ksrAudKhl

m%;srEmk whs;sfha wdrlaIdj wjidk jQ miq

tu ksrAudKh fmd¥ iajdus;ajfha (Public

Domain) we;s ksrAudKhla njg i,lkq ,efí'

iuyr jrA.j, ksrAudK i|yd foaYSh kS;sh

u; mokï jQ jsfYaIs; fldkafoais Ndjs;d jsh

yelsh' jsfYaIfhka"

fiajlhka jsiska l< ksrAudK iy jsfYaI

kshufhka l< ksrAudK ^WodyrK f,i

ld, iSudj m%ldYkfhka wjqre¥ 95 la

olajd fyda ksrAudKfhka wjqre¥ 120 la

olajd jsh yelsh & ;

noaO l;D;ajfhka hq;a ksrAudK;

p,k ps;% ksrAudK;

ksrAKdusl fyda jHdc kï orK ksrAudK;

PdhdrEmuh ksrAudK iy jHjydrsl

l,dj ms<sn| ksrAudK ^iuyr jsg fïjdg

jvd flgs ld,Sk wdrlaIdjla we;&

rch u.ska l< ksrAudK ^iuyrla fyda

ish,a,u m%;srEmk whs;sfha wdrlaIdfjka

f;dr jsh yelsh&

l;Df.a urKfhka miq m%ldYkhg m;a

l< ksrAudK ;

uq¥K Ys,amSuh ilia lsrSï

iodpdruh ysuslï i|yd jk wdrlaIs; ld,h

fjkia fjz' iuyr rgj, iodpdruh ysuslï

iodl,ays mj;S' wfkla rgj, tajdfha

meje;au wdrA:sl ysuslï j, mj;sk ld,hg

fyda l;D f.a urKh f;la mj;S'

iïnkaê; ysuslï j, wdrlaIdj mj;sk ld,

iSudj idudkHfhka m%;srEmk whs;sfha ld,

iSudjg jvd wvqh' iuyr rgj, iïnkaê;

ysuslï ksrAudKh ;sr lsrsu" bosrsm;a lsrSu

fyda .=jka js¥,s m%pdrKh is¥jQ le,ekavrA

jrAIfha wjidkfha isg wjqre¥ 20 l ld,hla

olajd wdrlaId fjz' flfia fj;;a fndfyda

rgj, fuu ld,iSudj ksrAudKh t< oelajSu

;sr lsrSu fyda m%pdrKh l, le,ekavrA

jrAIfha wjidkfha isg wjqre¥ 50 la olajd

jsh yelsh'

23

iuyr rgj, PdhdrEm j, wdrlaIdj

mj;skafka m%ldYkhg m;a l< oskfha isg

wjqre¥ 5 la fyda 15 la olajd muKs'

Page 26: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

3. uuqq,,aa kkssrrAAuuddKK wwddrrllaaIIdd llssrrSSuu

mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;ssffhhaa iiyy iiïïnnkkaaêê;; yyssuussllïï jj,,

wwddrrllaaIIddjj ,,nndd ..eekkssssuugg TTnn ll<< hhqq;;aaff;;aa

ffuuddkkjjddoo @@

m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê; ysuslï j,ska

,efnk wdrlaIdj lsis¥ kS;suh

ls%hdudrA.hlska f;drju ,efí' lsishï

ksrAudKhla tys meje;au wdrïN jQ js.iu

lsis¥ jsfYaI ,shdmosxpshlska " ;ekam;=jlska"

.dia;=jla f.jSulska fyda lsis¥ jsOsu;a

kshuhkaf.ka f;drj kssrdhdifhkau wdrlaId

fjz' tfia jQjo iuyr rgj,oS ksrAudKh hï

øjHuh wdldrhlg ;sr lsrSu wjYH fjz'

mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh yyssuussllrree TTnn nnjj TTmmaammqqllrrkkaaffkkaa ffllffiiaaoo @@ jsOsu;a kshuhka=f.ka f;drjQ wdrlaIs;

l%ufjzohla yryd lsishï wdrjq,l oS Tnf.a

whs;Ska j, j,x.=Ndjh ;yjqre lsrSug hdfïoS

jsjsO wmyiq;d u;=jsh yelsh' we;a; jYfhkau

hfula Tyq $ weh f.a ksrAudKhla wkqlrKh

l< njg fpdaokd lrk jsg Tn uq,a

ksrAudKlre nj Tmamq lrkafka flfia o @ fï

i|yd kshus; fj',djg iuyr mQrAfjdamhka

.ekSfuka ksrAudKfha l;D Tn nj oelafjk

idlaaIs f.dvk.d .; yelsh' WodyrK f,i"

iuyr rgj, .dia;=jla wh lsrsulska

Tnf.a ksrAudKh cd;sl m%;srEmk whs;sh

ms<sn| ldrAhd,hl ;ekam;a lsrsu iy $

fyda ,shdmosxps lsrsu wjia:djla imhhs’

^cd;sl m%;srEmk whs;sh ms<sn| ldrAhd,

j, fjí wvjs kdudj,shla i|yd

Wm.%ka:h 11 n,kak& fuf,i lsrsfuka

m%;srEmkwhs ;sfha wdrlaIdj ,nd .ekSug

j,x.= idlaIshl meje;au ;yjqre lrhs'

tajdys iuyr rgj, Tnf.a ksrAudKh

24

ww

w.wipo.int/sme/

nnyyqquuddOOHH kkssmmeehhqquuzz iiooZZyydd mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshhnyqudOH ksmehqula idudkaHfhka mrs.Kl

;egshla fyda ix.; ;egshla jeks ia:djr

udOHhl .nvd l< jsjsO jrA. j, ksrAudK

j,ska hqla; fjz' nyqudOH ksmehqï j,g

WodyrK f,i jSvsfhda lS%vd" f;dr;=re l=gs iy

jsjsO wka;rA ls%hdldrs fjí msgq oelajsh yelsh'

nyqudOH ksmehqulg wvx.= l< yels wx. w;r

ix.S;h" wlaIr" PdhdrEm" l=vd ps;%" ps;%"

uD¥ldx. iy iïmQrAK p,k jSvsfhda wdosh fjz

fï tla tla wx. tajdfha ysuslï i|yd jk

m%;srEmk whs;sh i|yd fjka fjka jYfhka

iq¥iqlï ,nhs' ;jo fuu ksrAudKhka

iïmdokh fyda noaO lsrSfï ls%hdj,sh ksid th

kjuq ksrAudKhla f,i ie,flhs kï fuu

nyqudOH ksmehqï i|yd thgu ysus m%;srEmk

whs;sh ,nd .; yelsh'

Page 27: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

cd;sl m%;srEmk whs;sh ms<sn|

ldrAhd,hl ,shdmosxps lr we;akï

m%;srEmk whs;sh W,a,x>kh ms<sn| kvq

b;d ldrAhlaIuj mj;ajdf.k hd yelsh'

tjeks rgj, mQrAjfhka ,shdmosxps jS isgSSu

jvd;a iq¥iqh'

Tnf.a ksrAudKfha msgm;la nexl=jl fyda

ksS;s{fhl= <.Z ;ekam;a l< yelsh' jsl,am

mshjrla f,iska Tnf.a ksrAudKfha

msgm;la Tn jsiskau uqos%; ljrhl nyd

jsfYaI ;eme,a fiajdjla u.ska hejsh yels

w;r fnodyerSfï osS ljrh jsjD; fkdjS

;snsh hq;=h' ^ljrh u; meyeos,s osk

uqo%%djla ;snsh hq;=h'& flfia kuq¥ fuu

ls%hdudrA.h j,x.= idlaIShla f,i ish:Z

rgj,a ms<s.kafka ke;'

m%ldYhg m;al, ksrAudK u; m%;srEmk

whs;sh ms<sn| igykla ;ensh hq;=h'

ksrAudKh jsfYaIS; iïu; y|qkd.ekSfï

wxlk l%u fjzohla Ndjs;d fldg i<l=Kq

lsrSu o iq¥iqh' fujeks l%ufjzo j,g Wod(

fmd;a i|yd wka;rA cd;sl iïu; fmd;a

wxlh (International Standad Book Number - ISBN) ;Yío mgs.; lsrsï i|yd wka;rA cd;sl

iïu; mgs.; lsrSfï fla;h (InternationalStandard Recording Code - ISRC) uqo%s; ix.S;

m%;srEmk i|yd wka;rA cd;sl ix.S;

wxlh (International Standard Music Number - ISMN);iduqysl mrsmd,k ixjsOdk u.ska md,kh

lrk ix.S; iuQyhka ys wvx.= ix.S;

ksrAudKhka i|yd wka;rA cd;sl iïu;

ix.S; ksrAudK fla;h (International StandardMusical Work Code - ISWC) ; Y%jH oDYH

ksrAudK i|yd wka;rA cd;sl iïu; Y%jH

oDIH wxlh (International Standard AudiovisualNumber - ISAN)

bbff,,llaaffgg%%ddkkssll ffyyddaa vvssccssgg,,aa wwddllddrrffhhkkaa wwee;;sskkssrrAAuuddKK wwddrrllaaIIdd llrrkkaaffkkaa ffllffiiaaoo @@ bf,lafg%dksl fyda ixLHdxl (Digital)wdldrfhka we;s ksrAudK ^Wod - CD , DVD,udrA..; (On line) wlaIr" ix.S;h" ps;%mg&

fndfyda jsg .=Kd;aul Ndjfha ie,lsh hq;=

ydkshla fkdue;sj msgm;a lsrsu iy

wka;rAcd,h yryd iïfm%aIKh b;d myiq

ksid jsfYaIfhkau ysuslï W,a,x.khg

myiqfjka f.d¥re fjz' cd;sl m%;srEmk

whs;sh ms<sn| ldrAhd,hl ,shdmosxps jSu jeks

by; i|yka l< ls%hdudrA. fujeks ksrAudK

i|ydo Ndjs;d fjz'

jHdmdrhka m%;srEmk whs;sfhka iq/ls

udrA..; (On line) ksrAudK imhk jsg

idudkHfhka th ksrAudKfha wvx.= oE iu.

Ndjs;d lrkakdg l< yels foa iSud lsrSfuz

.sjsiqula (Mouse Click Contract) wkqj is\qfjz' tjeks

iSudlsrsï u.ska idudkHfhka Ndjs;h ;ks

mqoa.,fhl=g iSud lrk w;r ksrAudKfha ;ks

msgm;la tla jrla lshjSug $ weiSug i,iajhs'

kej; fnodyersu fyda kej; Ndjs;h

idudkHfhka ;ykï flfrA'

;jo fndfyda jHdmdrhka ixLHdxluh

wka;r.;hka i|yd jk Tjqkaf.a m%;srEmk

whs;sh wdrlaId lsrSug ;dlaIKsl Wml%u

fhdod .kS' tjeks Wml%u idudkHfhka

ixLHdxl ysuslï l<ukdlrK (Digital RightManagement - DRM) fuj,ï iy l%u f,i

ye|skafjz' fïjd ksrAudKhka mj;sk ;dla l,a

tajd i|yd jk wjirhka yd ;;ajhka

bf,lafg%dksl wdldrfhka wrA: oelajSug"

ksrSlaIKhg iy n,.ekajSug Ndjs;d flfrA' 25

Page 28: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

ixLHdxl ksrAudK i|yd jk m%;srEmk whs;sh

md,kh i|yd ixLHdxl ysuslï l<ukdlrK

fuj,ï iy l%u Wojzjk wdldr folla we;'

“ysuslï l<ukdlrK f;dr;=re” f,i

ye|skafjk m%;srEmk whs;sh ksrAudKfha

ysuslre wdosh ms<sn| f;dr;=re ixLHdxl

(Digital) ksrAudKhka ys i|yka lsrSï

ixLHdxl ksrAudK j,g m%fjzYh fyda

Ndjs;h md,khg ^wjir oSug fyda

m%;slafIam lsrSug& Wmldr jk ;dlaIKsl

wdrlaIl jsOsl%uZ (Technical Protection Measures(TPMS) ) Ndjs;d lsrSu fuu jsOsl%u (TPMS)

jsjsO wdldrfha m%;srEmk whs;ss Ska

iïnkaOfhka fhdod .eksu u.ska wod,

m%;srEmk whs;sSka fyda iïnkaê; ysuslu

kS;s j,g wkql+,j ksrAudKh ne,Su " weiSu

jevs oshqKq lsrSu" mgs.; lsrSu" Wmqgd

.ekSu " mrsjrA;kh" kshus; ld, iSudjla

;nd.ekSu" fjk;a flfkl=g hejSu" msgm;a

lsrSu" uqøKh wdosh i|yd Ndjs;d lrkakg

we;s yelshdj md,khg Wojz fohs' fuu

jsOsl%u (TPMS) fm!oa.,sNdjh wdrlaIdj iy

wka;r.;fha wLKav;djh o iy;sl lrhs'

yyssuussllïï ll<<uukkddllrrKK ff;;ddrr;;==rreeTnf.a m%;srEmk whs;sh u.ska wdrlaIs; oE

y|qkd .ekSug jsjsO udrA. we;' yelsh

ixLHdxl wka;r.;hka m%;srEmk whs;sh

ms<sn| oekajSulska fyda wjjdohla oelafjk

ZjdKscuh fkdjk lghq;= i|yd muKla

m%;sksIamdokh l< yelshZ jeks f,an,hlska

f,an,a l< yelsh' Tnf.a jHdmdrsl fjí

wvjsfha iEu msgqjlu wka;rA.;hka

Ndjs;d lsrSu ms<sn| fldkafoais iy

kshuhka oelafjk m%;srEmk whs;sh ms<sn|

j.ka;shla we;=<;a lsrSu o iq¥iq

ls%hdudrA.hla fjz

ixLHdxl jia;+ka y|qkd.kq ,nkakd (Digitalobject indentifier (DOI) ) vscsg,a jgmsgdjla ;=<

m%;srEmk whs;sh ms<sn| ls%hd y|qkd.ekSu

i|yd jQ l%ufjzohls' (DOI) hkq wka;rA

cd,fha Ndjs;h i|yd vscsg,a wdldrfha

ksrAudKhkag fokq ,nk ye\qkqï

ixfla;hkls' tajd ksrAudKh wka;rA

cd,fha fidhd .; yels ;eka we;=<;aj

ksrAudKh ms<sn| jrA;udk f;dr;=re

iemhSug Ndjs;d flfrA' vscsg,a

ksrAudKhla fidhd .; yels ;eka we;=:Z

tu ksrAudKh ms<sn| f;dr;=re ld,h

iu. Fjkia jsh yels jqj;a tys (DOI)kduh fjkia fkdfj''

ld, uqo%djla (Time Stamp) hkq ixLHdxl

ksrAudK j,g fhdokq ,nk f,an,hla jk

;wr thg hï wjia:djl ksrAudKfha

wka;rA.;fha ;;ajh l=ula o hkak Tmamq

l< yelsh' hï jsfYaIS; jsoHq;a ,smshla

hejSfïoS" fldka;%d;a;=jla i|yd tl.Z

jSul oS" hï nqoaOsuh foam,la ksrAudKfha

oS fyda kjSlrKfhaoS fyda ixLHdxl26

ww

w.wipo.int/sme/

iiqq¥¥iiqq (DRM) ffuujj,,ïï ff;;ddaarrdd ..eekkSSuu m%;srEmk whs;sh W,a,x>kh (DRM) fuj,ï

iy jsOsl%u Ndjs;h ;=<ska wju lsrSug

fndfyda ;dlaIKsl jsOs we;' ta tlfkflys

fjkiq jQ YlH;d iy ¥rAj,;d fukau ,dN

iy kv;a;= jshoï we;' ksrAudKh Ndjs;h

yd iïnkaOs; wjOdku ms<Sn| Tnf.a

;lafiarej u; jsfYaIs; ;dlaIKsl l%uhla

f;dard .ekSu ;sSrKh fjz

Page 29: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

idlaIshla .ekSfï oS is¥jk m%;srEmk

whs;sh W,a,x.khla Tmamq lsrSfï oS ld,h

;SrKd;aul idOlhls'

ixLHdxl osh igyka (Digital Water Mark)

ixLHdxl ksrAudK ;=<u m%;srEmk whs;sh

ms<sn| f;dr;=re .eí lrjSug uD¥ldx.

Ndjs;d lrhs' ixLHdxl osh igyka

PdhdrEmhl fl<jrl oelsh yels

m%;srEmk whs;sh ms<Sn| igykla jeks

Rcqju orAYkh jk wdldrfha fyda osh

igyka iys; lvodis j, uqøs; ,shjs,s

fuka ,shjs,a, mqrd Tínjd we;s fia fyda

jsh yelsh' fndfyda jsg fïjd ksrAudK ;=<

.s,ajd fuka we;s w;r tu ksid idudkH

Ndjs;fha oS t;rï fkdfmfka' oDYHudk

osh igyka m%;srEmk whs;sh Ndjs;fha

wlghq;=lï j<lajd,Su i|yd m%fhdackj;a

w;r woDYHudk osh igyka fidrlï iy

udrA. .; msgm;a lsrSï (On line tracing )

Tmamq lsrSu i|yd m%fhdackj;a fjz'

;;ddllaaIIKKSSll wwddrrllaaIIKK WWmmll%%uu(Technological Protection Measures (TPMs)

iuyr ksrAudK ;u ksrAudKhkag m%fjzY

jSu tu ksrAudKhka ys Ndjs;d i|yd jk

fldkafoais iy kshuhka ms<s.kakd

mdrsfNda.slhka yg muKla iSud lsrSu i|yd

;dlaIKh Ndjs;hg jvd leue;a;la olajhs'

tjeks l%u ;=< my; oE wvx.= jsh yelsh'

uD¥ldx. ksIamdok Yío jdysks iy Y%jH

oDYH ksrAudK jeks tajdfha wkjir

Ndjs;d wdrlaId lsrSu i|yd fndfyda jsg

wlaIr fla;hka njg yerjSu (Encryption)Ndjs;d fjz' WodyrKhla f,i

mdrsfNda.slfhla ksrAudKhla

wka;rAcd,fhka ,nd .kakd jsg

mdrsfNda.slhd yg tys wka;rA.;h

kerUSug fyda ijkaoSu i|yd wjYH jk

f.jSï ms<Sfh, lsrSug f.dkqj kej;

lshjsh yels fia bosrsm;a lsrSug (Decrypt)iy uqrmohla jeks fohla ,ndoSug

27

;dlaIKsl wdrlaIl Wml%u Ndjs;fhaos ie<lsh hq;= lreKqm%;sksIamdokh iy fnodyerSug tfrysj

wdrlaIdjl wjYH;dj we;s kï tjeks

ksrAudK bosrsm;a lrkq ,nk jHdmdrhka

;dlaIKsl wdrlaIl Wml%u (TechnologicalProtection Measures - TPMs ) Ndjs;h ms<n| i,ld

n,kq we;' flfia kuq¥ fïjdfha Ndjs;h

wfkl=;a ldrKd iu. iunr jsh hq;=h'

WodyrKhla f,i mqoa.,slNdjh ms<sn| kS;s"

mdrsfNda.sl wdrlaIK kS;s" fyda m%;slr`.

l%shdldrlï j,g tfrys kS;s jeks Ndjs;fha

mj;sk kS;s W,a,x.kh jk wdldrhg

;dlaIKsl wdrlaIl Wml%u fhdod fkd.;

hq;=h'

wfkla mqoa.,hka f.a ixLHdxl wka;rA.;hka

;=<ska m%fhdack ,nk jHdmdrhka tu wod,

Ndjs;d i|yd wjYH ish:Z n,m;% fyda

wjirhka ,nd .; hq;=h' ula ksido h;a hï

mqoa.,fhl= fyda jHdmdrhla ;dlaIKsl

wdrlaIdl Wml%u j,ska fírS tu wdrlaIs;

ksrAudK Ndjs;d l<fyd;a th jxpdjg tfrys

kS;s lv lsrSug fukau m%;srEmk whs;sh

W,a,x>khg o wod, jk ksidh'

Page 30: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

m%;srEmk whs;sh iy iïnkaê; ysuslï

md,kh lrk wdh;khlg Tyqj iïnkaO

lsrSug RM uD¥ldx. j,g yelsh

m%fjzY md,k fyda ;;ajdfrdams; m%fjzY

md,k moaO;shla u.ska hï ksrAudKhla

Ndjs;dlrkakdf.a wkkH;dj" wka;rA.;

f.dkq iy jrm%ido ^lshjSu" fjkia lsrSu"

iïmdokh wdosh& mrSlaId lr n,hs'

vscsg,a ksrAudKhl ysuslrefjl=g ta ioyd

we;s m%fjzYh fndfyda wdldr j,ska ielish

yelsh' WodyrKhla f,i f,aLkhla

kerUsh yels jQj o uqøKh l< fkdyels

jsh yels fyda Ndjs;h iSudiys; ld,hla

i|yd iSud l< yelsh'

.=Kd;aul njska ySk ixialrK muKla

m%pdrKh lsrSu WodyrKhla f,i

jHdmdrhla Tjqkaf.a fjí wvjs j,g

iZ.ZZrdjl m,lsrSug ;rï jsia;r iy

.=Kd;aul Ndjfhka hqla; fkdjqj;a tajd

m%fhdackj;a oehs ;SrKh lsrSug ;rï

m%udKj;a jsia;r iys;j PdhdrEm iy

fjk;a wkqrEm we;=<;a l< yelsh'

28

ww

w.wipo.int/sme/

iissooaaOOss wwOOHHhhkkhh – Memory Computación jir 2001 oS ksjzfhdarAla kqjroS uhsfl%dfid*agz

wdh;kh Office XP osh;a lroaoS Office XP j,g

tl;= lsrSug Memory Conty kï jHdmdrhka

i|yd jk .sKqïlrk uD¥ldx.hla o bosrsm;a

lf<ah' fï uD¥ldx.h ksrAudKh lf<a

Wre.=fjz ys l=vd uD¥ldx. iud.ula jk

fuurs fldïmshqfÜIka ( "Memory") jsisks'

Memory iud.u tys

whs;sh u.ska

w;alr .; yels fyd|u jdKscuh m%;sM, ,nd

.ekSu i|yd iud.fï ysuslï wdrlaIdjg"

mrsmd,khg iy n,.ekajSug wjYH

ls%hdudrA. l%udkql+,j ;lafiare lr n,hs'

Memory Conty uD\qldx.hkays iEu msgm;lu"

tys Ndú;hg bjy,a jk Wmia: msgm;a (Back-up copy) .ekSu yer lsisu fya;=jla i|yd

iuia;hu fyda fldgila msgm;a lsrsÍu fyda mz;s

ksIamdokh j,lajk" m%ldYk whs;sh u.ska

uDÿldx.h wdrCId lr we;s nj ±lafjk

whs;slref.a n,m;zhla wvx.= fõ' Memory

iud.u th lszhd;aul jk rgj,aj, we;s

m%ldYk whs;sh iafõÉPdfjka ,shdmosxÑhg bv

i,ik mzldYk whs;sh ms<sn| ldrAhd,hkays

;u uDÿldx. ,shdmosxÑ lf<ah'

Memory iud.u nqoaêuh foam, ysñlï

W,a,x>kh" úfYaIfhkau uDÿldx.

wkjirfhka msgm;a lsrsíu ms<sn| oekqj;a

ksid Bg iudka;rj Tjqkaf.a ksmehqïj,

wdrCIdjg Wmdh udrA. ilid we;' mz:ufhka

u tu iud.u uD\qldx. myiqfjka msgm;a

lsrsu je,elaùug ;dCIKsl hdka;zK iys;

uDÿldx. fm,la ixia:dms; lf<ah' fojkqj

Memory iud.u wjOdkh fhduq lf<a Tjqkaf.a

kS;Hdkql+, mdßfNda.slhka yg ,ndosSh hq;=

wf,úfhka miq fiajfha .=Kd;aul Ndjhg iy

kj ixialrKj, wLKav kfjda;amdokh

flfrys jQ w;r tuksid iud.fï

mdßfNda.slhka jHdc uD\qldx. j,g jvd

kS;sHdkql+, uD\qldx. m%szh lrk w;r tajd ñ,§

.ekSfï jákdlu o jgyd .kS'

Page 31: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

úúffooaaYYhhllooss ,,eeffnnkkaaffkkaa ffllnn\\qqZZ wwddrrCCIIddjjllaa oo@@fndfyda rgj,aa tla rglg ksrAudKh jQ

m%ldYk whs;sh ysñ ksrAudKhla wka ish¨

idudcsl rgj,g o ksrdhdifhkau wdrCIs;

njg iy;sl jk wkaofï wka;rAcd;sl .súiqï

tll fyda lsysmhl idudcslfhda fj;s'

m%ldYk whs;sh ms<sn| b;du;a jeo.;a .súiqu

jkafka fi!kaorAhd;aul yd idys;Huh

ksrAudKj, wdrCIdj i|yd jQ nrAks (Berne)

.súiquhs' (Berne Congention for the Protection of Literary

and Artistic work) ^Wm.%ka:h III n,kak& Tn nrAks

.súiqfï idudcslfhl= jk rgl

iajfoaYslfhl= fyda mosxÑlrefjl= kï fyda

tu idudcsl rgl Tfí ksrAudKh m%ldYhg

m;a fldg we;akï fuu .súiqug iïnkaO

mdrAYajhka jk wfkla ish¨ rgj,a i|yd

nrAks .súiqfuka m%odkh fldg we;s uÜgfï

m%ldYk whs;shla Tfí ksrAudKh i|yd bfíu

ysñ fjz'

flfia fj;;a m%ldYk whs;sh ms<sn| wdrCIdj

tys iajdNdjh wkqj ksYaÑ; m%foaYhlg isud

fõ' tu ksid Tnf.a ksrAudKh wod< rfgys

m%ldYk whs;sh ms<sn| kS;sfha kS;suh wjYH;d

imqrd we;akï muKla thg m%ldYk whs;sfha

wdrCIdj ,efí' tuksid Tnf.a ksrAudKh

fndfyda rgj,g bfígu mdfya m%ldYk

whs;sh u.ska iq/flk kuq;a ^wka;rAcd;sl

.súiqï ksid& ráka rgg ie,lsh hq;= whqßka

fjkia jk fjka jQ m%ldYk whs;shla iEu

rglgu we;'

mm%%llddYYkk wwhhss;;sshh mmss<<ssnn|| ±±kkaaùùuullaa kkssrrAAuuddKKhhuu;; ;;ssîîuu ww;;HHjjYYHHoo@@fndfyda rgj,oS wdrCIdj i|yd m%ldYk

whs;sh ±lafjk ±kaùula wjYH fkdfjz' flfia

jqjo ksrAudKh u; fyda Bg iïnkaê;j

m%ldYk whs;sh ms<sn| ±kaùula ;sîu w;HjYH

jkafka tu.ska ksrAudKh m%ldYk whs;sh

iys; tlla nj ck;djg u;la lsrSu;a"

m%ldYk whs;slrej yªkajd fok ksid;ah'

tjeks yªkajd oSula ksrAudKh Ndú;h i|yd

mQrAj wkque;shla ,nd .ekSug wjYH

mqoa.,hkag WmldÍ fõ' m%ldYk whs;sh ms<sn|

oekaùula fhgu b;d úhoï - iM, wdrCIK

;%uhls' thg ie,lsh hq;= wu;r úhoula

±Íug wjYH fkdjQjo tu.ska Tnf.a ksrAudKh

wkHhka úiska msgm;a lsrSu j<lajd ,Sfuka

msßjeh b;=re ùu fukau m%ldYk whs;sh

orkakd yªkd .ekSu myiq lsÍfuka mQrAj

wkque;sh ,nd .ekSfï l%shdj,shg bv i,ihs'

;jo iuyr wêlrK n, iSud ;=<"

úfYaIfhka u wefursßld tlai;a ckmofha

j,x.= ±kaùula we;=¨ lsrSu u ysñlï

W,a,x>kh lrkakd wod< ksrAudKfha m%ldYk

whs;sh ms<sn| ;;ajh ±k isá njg is;kq

,efí' tys m%;sM,hla f,i wêlrKhla úiska

tu mqoa.,hd is;du;d ysñlï W,a,x>kh

lsÍfï jrog j.lsh hq;= nj i,lkq ,nk

w;r wúysxidjdos ysñlï W,a,x>khlg jgd

fndfyda jeä ovqZjulg ,la fõ'

29

Page 32: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

ksrAudKh u; ±kaùula fhdok úêu;a l%shd

ms,sfj<la fkdue;' th ,shk ,oaola" h;=re

,shkh lrk ,oaola" uqød ;eîula fyda w¢k

,oaola úh yels' m%ldYk whs;sh ms<sn|

±kaùul idudkHfhka my; tajd wvx.=h'

“m%ldYk whs;sh” hk jpkh fyda

m%ldYk whs;sh y.Zjk ixfla;h ©;

m<uqfjkau ksrAudKh m%ldYhg m;a l<

jrAIh

m%ldYk whs;slref.a ku

WWoodd ((- m%ldYk whs;sh 2006, ABC Ltd.

ksrAudKhla ie,lsh hq;= ;rï kùlrKhg

,la lrkafka kï iEu kùlrKhlg u wod<

jir tl;= lsÍfuka m%ldYk whs;sh ms<sn|

±kaùu hdj;ald,Sk l< hq;=h' WodyrKhla

f,i" "2000" 2002" 2004" hkafkka ksrAudKh

jir 2000 g ksrAudKh fldg 2002 iy 2004

oS kùlrKh fldg we;s nj lshfõ’

fjí wvúhl wka;rA.;h jeks ksrka;rfhka

hdj;ald,Sk jk ksrAudKhla i|yd tys m%:u

m%ldYkfha isg fï olajd ld,h jir u.ska

±laúh yelsh' Wod(- © 1998 - 2006" ABC Ltd.wjirfhka f;drj l< fkdyels l%shdjka

ms<sn| ,ehsia;=jla o fuu ±kaùu iu.Z fhgu

jvd iq\qiqh'

wdrCId l< Yío má.; lsrÍï i|yd

jD;a;hla ;=< jrykla we;s "P" wCIrh

Ndú;d flfrA' iuyr rgj,g tu i,l=K

hkq m<fjks m%ldYkfha jir YíojdyskS ;eá

msgm;aj, i|yka ùu wjYH fõ' ^Wod(- CDfyda Yío má u;&

30

ww

w.wipo.int/sme/ ffjjíí wwvvúú ii||yydd mm%%llddYYkk wwhhss;;sshh

fjí wvú rEml" wlaIr" ix.S;h" Ñ;z

ksrAudKh" PdhdrEm" o;a; iuqodh" ùäfhda"

mrs.Kl uD¥ldx." fjí wvú ksrAudKhg

fhdod .kakd HTML fla; wdoS úúO fjkia

wdldrfhka ksrAudKd;aul foaj, tl;=jls'

m%ldYk whs;sh u.ska fï wx. fjka jYfhka

wdrCId lrkq we;' WodyrK f,i fjí

wvúhl we;s ,smshlg thg ysñ m%ldYk

whs;shla ;sìh yelsh' m%ldYk whs;sh fuu

úúO wx. uq:Z fjí wvúh ksrAudKhg

f;dard.;a yd ms<sfh< lr we;s úfYaIs; wdl-

drh o wdrCId lrhs' jeä úia;r i|yd

www.wipo.int/sme/en/documents/business_website.htm

Page 33: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

4. mm%%llddYYkk wwhhss;;ssffhhaa yyssññlluu

kkssrrAAuuddKKhhll ll;;DD iieeuuúúgguu mm%%llddYYkk wwhhss;;ssffhhaayyssññllrreeoo@@l;D;ajh (Authorship) iy ysñlu (Ownership)

hk tajdfha wre;a ks;r jrojd jgyd .kshs'

ksrAudKhl l;D hkq th ksrAudKh l<

mqoa.,hdh' ksrAudKh is¥ lf<a tla

mqoa.,fhl=g jvd jeä fofkla kï ish¨

ksrAudKlrejka iu l;Djre fyda noaO

l;Dka f,i i,lkq ,nhs' l;D;ajh ms<sn|

lreK úfYaIfhkau iodpdr ysñlï j,g iy

m%ldYk whs;sh l,a bl=;ajk oskh ;SrKh

i|yd iïnkaO fõ'

m%ldYk whs;sh ms<sn| ysñlu fjkia lreKla

fõ' ksrAudKhl m%ldYk whs;sh ysñlre hkq

ksrAudKh Wmfhdackhg" ^Wod( Ndú;h"

msgm;a lsrSu" úlsKSu iy jHq;amkak ksrAudK

iEoSu wdosh& úYsIaG ysñlï we;s mqoa.,fhls'

idudkHfhka ksrAudKhl m%ldYk whs;sh th

uq,skau ksmehq mqoa.,hdg wh;a fõ’ tkï

l;Dg fõ' flfia fj;;a iEu rglu ;;a;ajh

fuh fkdjk w;r úfYaIfhkau my;

wjia:dj,oS ;;a;ajh fjkiah'

ksrAudKh lf<a Tyqf.a $ wehf.a /lshdfõ

fldgila f,i fiajlfhl= úiska kï;

úfYaIfhka kshu l< fyda weKjqï l<

ksrAudKhla kï

ksrAudKh lf<a mqoa.,hka lsysm fofkla

fndfyda rgj,a j,g .súiqula ms<sn|

tl.Z;djhka j,g m%ldYk whs;sfha ysñlu g

wod<j kS;sh u.ska ia:dms; ;Ska¥ fjkia

lsrSug fyda meyeos,s lsrSug yelsh'

iiooddppddrruuhh yyssññllïï ii;;== llddggoo@@iodpdruh ysñlï ieuúgu ksrAudKfha ;ks

ksrAudmlhdg wh;a fõ' kuq;a by; i|yka l<

f,i iuyr rgj,g iodpdruh ysñlï

w;ay, yelsh'

iud.ï i;=j iodpdruh ysñlï fkdue;'

WodyrKhla f,i Ñ;%mghl ksIamdolhd

iud.ula kï wOHCI iy ;sr rplhdg

muKla iodpdruh ysñlï j, whs;sh ,efí'

ffiiaajjllffhhll== úúiisskkaa llrrkkqq ,,eennqq kkssrrAAuuddKKhhllmm%%llddYYkk wwhhss;;sshh yyssññ llddggoo@@rgj,a fndfydauhl fiajlfhl= úiska ;u

jD;a;sfha iSudj ;=< ksrAudKhla l< úg

fjk;a wdldrhl tlÛ;ajhlg meñK ke;s

kï ksrAudKfha m%ldYk whss;sh bfíu

fiajHhd i;= fjhs' kuq;a iEu úgu ;;a;ajh

fï wdldr fkdfõ' iuyr rgj, kS;shg wkqj

fiajHhd fj; ysñlï .,d hEu bfígu is¥

fkdjk w;r /lshd fldka;%d;=fõ th kshu

lr ;sìh hq;=h' we;a; jYfhka u iuyr

rgj, fï wdldrfhka lrk ,o iEu

ksrAudKhla i|ydu mejrÍu ms<sn| kshu

Tmamqj l%shdfõ fhoúh hq;= úh yelsh'

31

Page 34: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

WodyrK (- iud.ula úiska mrs.Kl

l%uf,aL Ys,amsfhl= jevg fhdojd f.k we;'

Tyqf.a /lshdfõ fldgila f,i" idudkH jeg

lrk ld,h ;=< iud.u úiska iemhQ

WmlrK Ndú;fhka Tyq ùäfhda l%svd

ksrAudKh lrhs' fuu uD¥ldx. i|yd jk

wdrA:sl ysñlï fndfyda rgj,g iud.ug

ysñfõ' fiajlhdf.a idudkH /lshdfõ úIh

m:hg wh;a fkdjk ksrAudKhla Tyq úiska

l< úg fyda Tyqf.a ksjfiaoS fyda rdcldrÍuh

ld, fõ,dfjka miqj ksrAudKh l< úg oS hï

.eg:Z mek ke.sh yelsh' fujeks .eg:Z we;s

fkdùug .; yels iq¥iq l%shd ms<sfj;la

jkqfha fiajlhd iu.Z m%ldYk whs;sh ms<sn|

mek ke.sh yels ish¨ ;;a;ajhka wdjrKh

jk mrsos fldkafoais wka;rA.; ,sÅ;

.sjsiqulg t<USuhs'

úúffYYaaII llgghhqq;;aa;;llaa ii||yydd kksshhuu ll<< kkssrrAAuuddKKii||yydd mm%%llddYYkk wwhhss;;sshh oorrkkaaffkkaa lljjqqoo@@hï ksrAudKhla ndysr WmfoaYl fyda

ksrAudKYS,s fiajdjla u.ska lf,a kï" ^tkï

fldñia fldka;%d;a;=jla jeks& ta ms<sn|

mámdáh ;rula fjkia fõ' fndfyda rg j,oS

úfYaI lghq;a;la i|yd kshu l<

ksrAudKhl m%ldYk whs;sh ksrAudmlhd

i;=jk w;r ksrAudKh lsrSug úOdkh l<

;eke;a;dg kshu l< ldrAhh i|yd

ksrAudKh fhdod .ekSug muKla n,hla

,efí' fndfyda ix.S; ksrAudK lrejka"

PdhdrEm Ys,amSka iajdëkj f,aLkfha fhfok

udOHfõoSka" Ñ;%l ie,iqïlrejka (GraphicDesigners) mrß.Kl l%uf,aL Ys,amSka iy fjí

wvú ksrAudKlrejka fuu moku u; jev

lr;s' whs;sh ms<sn| m%Yak fndfyda úg u;=

jkafka hï úfYaIs; ldrAhhlg kshu l<

foaj,a th m%:ufhka Ndú;d l< ldrAhgu

fyda fjk;a ldrAhhla i|yd kej; Ndú;

lrk úgh'

32

ww

w.wipo.int/sme/

rrcchh ii||yydd ll<< kkssrrAAuuddKK......................iuyr rgj, rcfha u. fmkajSu iy md,kh hgf;a l<

ksrAudK fyda m%:ufhka m%ldYhg m;a l< ksrAudK i|yd

jk m%ldYk whs;sh ,sÅ; .súiqula u.ska fjk;a l%uhlg

tlÛ ù ke;akï tu rch i;= fõ' rcfha fomdrA;fïka;=

iy ksfhdacs; wdh;k i|yd ksrAudK lrk l=vd mrßudKfha

jHdmdrhka fuu kS;sh ms<sn| ±kqj;a úh hq;= w;r m%ldYk

whs;sfha ysñlu meyeoS,s lr .ekSug ,sÅ; .súiqulska

lghq;= iqodkï lr.; hq;=h'

ll==,,sshhgg ooSSuu ii||yydd jjkk kkssrrAAuuddKKwefurßld tlai;a ckmoh jeks iuyr rgj,m%ldYk whs;sh ms<sn| kS;sh u.ska §l=,shg oSui|yd l< ksrAudK kï m%fNaohla wrA:l:khlrhs' l=,shg oSu i|yd l< ksrAudKhla hkqfiajlfhla úiska Tyqf.a /lshdfõ úIhm:hg wod<j fyda hï fldka;%d;a;=jla u.skakshu l< wdldrhg l< ksrAudKhls' l=,shgosu i|yd l< ksrAudKhla i|yd tysos f.jkq,nkafka th ksrAudKh l< mqoa.,hdg fkdjm%ldYk whs;sh ysñlregh' m%ldYk whs;shysñlre wdh;khla" ixúOdkhla fyda ;ksmqoa.,fhl= úh yelsh'

Page 35: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

m%ldYk whs;s .; l< yels wdldrfha úIh

lreKla úh hq;= ùuh' iu l;DNdjh ms<sn|

ldrKfha oS idudkHfhka ysñlï l%shdfõ

fhdojkafka ish¨ iu l;Dka w;r

tlÛ;djhla u;h' tjeks tlÛ;djhla

fkdue;s wjia:djl idudkHfhka my; kS;s

Ndú;d fõ'

taldnoaO ksrAudK (Joint work) - l;Dka

fofofkl= fyda Bg jeä fofkla ;u

mqoa.,sl odhl;aj j, fjkia fkdl,els

fyda iajdëk tl;=jla i|yd Tjqkaf.a

odhl;ajhka tlg tl;= lsrSug tl.% jQ

úg noaO ksrAudKhla ìysfõ' noaO

ksrAudKhla i|yd WodyrKhla f,i mdG

.%ka:hla ±laúh yels w;r l;Dka

fofofkla fyda jeä fofkla tla ;ks

ksrAudKhlg leá lsrSug woyia l<

fjkia wxY odhl lrhs' noaO ksrAudKhl

odhl;ajh imhk l;Dka iuia;

ksrAudKfha noaO ysñlrejka njg m;afõ'

fndfyda rgj, m%ldYk whs;sh ms<sn|

kS;shg wkqj ish¨ noaO ysñlrejka m%ldY

whs;sh l%shdfõ fhoùug leu;s úh hq;=h'

wfkla rgj, noaO ysñlrejkaf.ka ´kEu

wfhl=g wfkla iul;Dkaf.a wjirhlska

f;drj Wmfhdackh l< yelsh' ^kuq;a

tjeks Ndú;hlska ,efnk ,dN fnod .;

hq;=h'& ysñlu iy Ndú;d wdldrfhka"

ksrAudK ixfYdaOkh i|yd jk ysñlï"

wf,úlrKh iy wdodhï fnod .ekSu iy

m%ldYk whs;sh W,a,x>khg tfrysj wem

33

WWooddyyrrKK : Tn Tnf.a iud.u i|yd jk

fjf<| ±kaùula ksrAudKhg wkq

fldka;%d;a;=jla ,ndfohs' ta iuÛu Tnf.a kj

ksIamdokh m%pdrKh i|yd tu ±kaùu fj<|

m%orAYkhloS Ndú;hg woyia lrhs' fndfyda

foaYSh kS;s hgf;a fjkia wdldrhlg

fldka;%d;a;=fõ tlÛ ù fkdue;s kï m%ldYk

whs;sh ysñ jkafka fj<| ±kaùï m%pdrl

wdh;khgh' hï ld,hg miqj fjf<|

±kaùfï fldgila ^Ñ;%l ie,iqula"

PdhdrEmhla fyda ,dxckhla& Tnf.a kj fjí

wvúh i|yd Ndú;d lsrSug Tng Wjukd fõ'

fuu kj wdldrhg m%ldYk whs;sh ysñ foaj,a

Ndú;d lsrSug Tn fj<| ±kaùï m%pdrl

wdh;kfhka wjir ,nd.; hq;=h' ula ksido

h;a wod< foh Tnf.a fjí wvúfha Ndú;h

uq,a fldka;%d;a;=fõ oS i,ld n,d ke;s ksidh'

tfia jqjo fuhg fjkia wdldrhl wjia:d

iuyrla o we;s w;r tajd f,i mqoa.,sl

ldrKd i|yd .;a PdhdrEm" wf,aLH Ñ;%

(Potraites) iy leghï" Yío má.; lsrSï" p,

Ñ;%má jeks tajd ±laúh yels w;r fjk;a

whqrlska tlÛ ù fkdue;s kï ksrAudKh

lsrSug kshu l< mdrAYajhg m%ldYk whs;sh

iuyr rgj,oS ysñfõ'

ll;;DDkkaa llssyyssmm ffooffkkllaa ll,, kkssrrAAuuddKKhhllmm%%llddYYkk wwhhss;;sshh yyssññ llddggoo@@iu - l;DNdjh i|yd uQ,sl wjYH;djhla

kï iEu iu l;Djrfhl=f.a u odhl;ajh

Page 36: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

jeks ldrKd ksYaÑ;j ±lafjk l;Dka

fyda ysñlrejka w;r we;s lr .kakd

,sÅ; .súiqula idudkHfhka fyd|u l%shd

ms<sfj;la fõ'

iduqys; ksrAudK (Collective works) -

ksrAudKh noaO tlla fkdù ;u

odhl;ajhka fjkaj Ndú;d lsrSug l;Dka

leu;s jQ úg ksrAudKh iduqysl tlla

f,i i,lkq ,nhs' iduqysl ksrAudK j,g

WodyrK f,i úúO ix.S;{hkaf.a .S;

ix.%yhla we;=<;a ix.; ;eáhla fyda

iajdëk f,aLlhkaf.a ,sms j,ska iukaú;

iÛrdjla ±laúh yels w;r fuysoS tla

tla l;D ;ud ksrAudKh l< fldgi

i|yd m%;srEmk whs;sh orhs'

jHq;amkak ksrAudK (Derivative works) -

jHq;amkak ksrAudKhla hkq ñka fmr

mej;s ksrAudKhla fyda ksrAudK u;

mokï j l< mrßjrA;khla" ix.S;

ixfhdackhla" l,d m%;sksrAudKhla"

kdgHdldrfhka ±laùula fyda p,k Ñ;%

msgm;la jeks ksrAudKhls' jHq;amkak

ksrAudK lsrSu m%ldYk whs;sh ysñlref.a

mru ysñluls' flfia jqjo jHq;amkak

ksrAudKhlg fjku m%ldYk whs;shla

i|yd iq¥iqlï ,eìh yels kuq;a tu

m%ldYk whs;sh wod, jkafka jHq;amkak

ksrAudKhg kjuq jQ wx.j,g muKs'

m%dfhda.slj ieuúgu noaO ksrAudKhla

iduqysl fyda jHq;amkak ksrAudKhlska

fjka fldg ±laùu myiq fkdfõ' noaO

ksrAudKhl úúO lD;Ska ks;ru Tjqkaf.a

wod< odhl;ajhka iajdëkj iy fjkia

wjia:dj,oS lrk ksid §fmr fyda §miq

ksrAudK ;sìh yelsh'

fndfyda rgj, ksrAudKh noaO ksrAudKhla o"

iduqysl ksrAudKhla fyda jHq;amkak

ksrAudKhla o hkak ;SrKh lrkafka noaO

l;Dka jkjdo fyda ke;so hkak ms<sn| iu

l;Dkaf.a wNsm%dh wkqjhs' noaO l;D;ajh

i|yd tjeks wNsm%dhla wjYH fõ' noaO

ksrAudKhla lsrSfï wNsm%dhla fkdue;s l;Dka

fofofkla fyda jeä .Kkla fjka fkdl,els

fyda tlla wfklg neªkq ksrAudK l< úg

jHq;amkak fyda iduqysl ksrAudK ìysfõ'

34

ww

w.wipo.int/sme/

vd jskais fla; ps;% mgh vd jskais fla; .%ka:fha

jHq;amkak ksrAudKhls’ tu ksid fuu ps;% mgfha

ksIamdolhdg ps;% mgh ksIamdokh yd fnod

yerSu i|yd vEka n%jqkaf.a wkque;sh .ekSug

is\qjsh’

Page 37: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

5. mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh iiyyiiuuzznnkkaaOOss;; yyssññllïï jj,,mm%%;;ss,,ddNN ,,eeîîuu

kkssrrAAuuddKKdd;;aauull llddrrAAhhhhkkaa ff..kkaa wwddooddhhuullaa,,nndd..kkaaffkkaa ffllffiiaaoo@@ksrAudKhl m%ldYk whs;sh Tfí iud.u i;=kï iïmQrAK mru ysñlï (Exclusive rights)f.dkakla bfíu Tn i;= fõ' fuhska woyiajkafka tu wdrCIs; ksrAudKh wf,ú lsrSufyda msgm;a l=,shg oSu" jHq;amkak ksrAudKlsrSu" ck;dj bossrsfha ksrAudKh bossrsm;alsrSu jeks l%shd i|yd ksrAudKhm%;sksIamdokh lsrSug Tn iud.ug yelsnjh' fjk;a mdrAYjhlg Tng m%ldYkwhs;sh ysñ foaj,a Ndú;hg fydajdKsclrKhg wjYH kï uqo,a f.ùula u;Tnf.a mru ysñlï ish,a, fyda tlla fydalsysmhla fldgia n,m;%hla u.ska mejrSugfyda úlsKSug yelsh' fuu uqo,a f.ùu tlajrla lrk tlla fyda kej; kej; is¥lrtlla úh yelsh' fuu.ska fndfyda úg Tnf.am%ldYk whs;sh l;D" ksrAudmlhd fydam%ldYk whs;sh ysñlre úiska fl,skauWmfhdackhg jvd jeä ,dNhla Tnf.ajHdmdrhg ,nd fohs'

fuu mru ysñlï wkHhkag fnoSu" wkqfnoSufyda n,h mejÍu fyda úlsKSu Tn is;kd´kEu wdldrhlg l< yelsh' fïjd fuf,iúlsKSu fyda n,h mejrSug m%foaYh" fõ,dj"fj<|m< fldgi" NdId udOH" fydawka;rA.;h u.ska iSudiys; fõ' WodyrKhlajYfhka m%ldYk whs;sh ysñlrefjl=gksrAudKhl m%ldYk whs;sh iïmQrAKfhka umejrSug fyda m%ldYk ysñlï fmd;am%ldYlfhl=g úlsKSu' Ñ;%mg ysñlu Ñ;%mgiud.ug úlsKSu" ksrAudKh .=jka ú¥,sm%pdrKhg we;s ysñlï .=jka ú¥,swdh;khlg úlsKSu" ksrAudKh kdgHhlgiq¥iq fia ilia lsrSug we;s ysñlï kdgH

ix.uhlg fyda rEmjdyskS iud.ulgúlsKSu fyda l< yelsh'ksrAudKd;aul ldrAhhka jdKsclrKhlsrSug fndfyda udrA. we;'

m%ldYk whs;sh u.ska wdrCIs; ksrAudK

úlsKSu fyda tajdfha msgm;a idod msgm;a

úlsKSu l< yelsh' fï wjia:d foflysoSu

m%ldYk whs;sfha ysñlï j,g msg;ska we;s

ish¨ fyda fndfyda ysñlï Tn fj; /f|a'

fjk;a flfkl=g ksrAudKh Ndú;d

lsrSug fyda m%;sksIamdokhg bvosh yelsh'

ksrAudKh i|yd jk wdrA:sl ysñlï j,

n,h mejrÍu u.ska fuh l< yelsh'

ksrAudKh i|yd jk m%ldYk whs;sh

iïmQrAKfhka u fyda thska fldgila

úlsKSug ^mejrSug& yelsh'

kkssrrAAuuddKKhh úúllssKKSSffuukkaa mmiiqq ttaa ii||yydd jjkkmm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh TTnnff..kkaa ..ss,,ssffyyaaoo@@

ksrAudKh wvx.= jk fN!;sl øjHfha whs;sfha

ms<sn| ysñlfu;a m%;srEmk whs;sh fjkia fõ'

m%;srEmk whs;sh iys; ksrAudKh yq¥

úlsKSula ^Wod( mrß.Kl m%lukhka fyda w;a

msgm;la& u.ska bfígu m%;srEmk whs;sh

.eKqïlreg mejfrkafka ke;' ksrAudKfha

.eKqïlre fj; ,sÅ; .súiqulska mjrkafka

fkdue;s kï idudkHfhka ksrAudKhl

m%;srEmk whs;sh l;D fj;u /f|a' flfia

fj;;a iuyr rgj,oS Tn ksrAudKfha

msgm;la fyda uq,a ksrAudKh wf,ú lrk úg

m%;srEmk whs;sh iu. iïnkaê; mru

ysñlï f.dkafkka lsysmhla Tng wysñ úh

35

Page 38: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

yelsh' WodyrKhla f,i msgm; ñ,oS .;a

.ekqïlreg tu msgm; iïnkaOfhka wNsu;

fia l%shd lsrSfï whs;sh" tkï th wf,ú lsrSu

fyda mejrSu jeks l%shdjkag whs;sh ysñjkq

we;' l=uk ysñlï ke;sfõo r|jd .;

yelsfõo hkak ráka rgg úYd, jYfhka

fjkia fõ' ;u rfÜoS fukau úfoaYSh fj<|

fmdf<oS o Tnf.a ksrAudKfha msgm;a wf,úhg

fmr wod< m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;s i,ld

ne,Su b;d iq¥iqh'

mm%%;;ssrrEEmmkk yyssññllïï wwjjiirrhhllaa hhkkqq ll==uullaaoo@@m%;srEmk whs;sh u.ska wdrCIs; ksrAudKhla

i;= wdrA:sl ysñlï tlla fyda lsysmhla

Ndú;d lsrSu i|yd wkHhkag ^mqoa.,hkag

fyda wdh;k j,g& fokq ,nk n,h n,

m;%.; wjirhla kï fõ' fujeks wjirhl

we;s jdisodhl ;;a;ajh jkqfha wkHhkag

ksrAudKfha msgm;a ieoSug" fnodyerÍug" ,nd

.ekSug (download) .=jka ú¥,s m%pdrKhg"

fjí wvúj, m%pdrKhg fyda jHq;amkak

ksrAudKh lsrSug bv i,ik w;ru Tng

m%;srEmk whs;sfha ysñlre f,i fmkS isàug

yelshdj ,eîuhs' n, .ekaùfï .súiqï wod,

mdrAYajhkaf.a úfYaI wjYH;dj,g wkql+, jk

mros ilid .; yelsh' fuf,i iuyr ysñlï

i|yd n,h mejrSug;a iuyr tajd i|yd tfia

fkdlr isàug;a yelsh' WodyrKhla f,i

mrs.Kl lS%vdjla Ndú;hg yd msgm;a

lsrSug we;s ysñlu i|yd n,h mejrej;a

tu.ska jHq;amkak ksrAudK lsrSu i|yd we;s

ysñlï Tn fj;u r|jd .; yelsh'

mmrruu wwhhss;;sshh (Exclusive Right) iiyy mmrruuffkkddjjQQ wwhhss;;sshh (Non Exclusive Right) ww;;rrffjjkkii ll==uullaaoo@@whs;sh hkak iSud lrk ,oaola fyda tfia

fkdlrk ,o tlla úh yelsh' Tn

ksrAudKhla i|yd iSudiys; ysuslulaa ,nd

fjk;a mdrAYjhlg ,nd ¥kafka kï ysusluz

,dNshdg ysuslu u.ska wdjrKh l<

wdldrj,g muKla ksrAudKh Ndú;d lsrSfï

ysñlu we;' fndfyda rgj, mru whs;sh

j,x.= ùu i|yd th ,sÅ; tlla úh hq;=h'

mru whs;shla úfYaIs; m%foaYhlg" ld,

iSudjlg" ksIps; ldrAhhlg Ndú;d lsrSu

i|yd iSud lrkq ,eîug fyda tys iSudiys;

Ndjfha mej;Su ksrAudKh u.ska bgq flfrk

wjYH;d u; r|d mj;skjd úh yelsh' Tnf.a

ksrAudKh i|yd Tn i;=j fyd| fj<|

fmd<la fkdue;s kï fuu iSudiys; wjirhka

m%;srEmk whs;sh iys; ksmehqï fjf<| fmdf<a

fnod yerÍug fyda wf,úhg iq¥iq fj<|

Wml%uhls'

wfkla w;g hï iud.ula i|yd iSud rys;

wjirhla Tn ,nd fokafka kï tu iud.ug

Tfí mru ysñlula fyda lsysmhla mdúÉÑ

lsrSu i|yd ysñlu Tn úiska ,ndfok kuq;a

tu.ska wkHhkag ^Tn we;=:Zj& tu ysñlï tu

ld,iSudfõoS mdúÉÑ lsrSug Tn úiska bv

ie,iSu j,lajkq fkd,nhs' tfiau ´kEu ;ks

mqoa.,hka .Kkdjlg fya idu.ï j,g

Tnf.a ksrAudKh Ndú;hg fyda fnod yerÍug

bv osh yelsh' iSudiys; wjirhka ysos fukau

iSudrys; wjirhka o iEu wdldrhlska u

iSud lsrSug yd wjysr lsrSug yelsh' fndfyda

rgj, iSudrys; wjirhka ,sÅ; fyda jdÑl

úh yelsh' flfia fj;;a ,sÅ; .súiqula jvd

fhda.H fõ'

36

ww

w.wipo.int/sme/

Page 39: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

37

TTnnff..aa mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh wwff,,úú ll<< úúggll==uullaa iiss¥¥ffõõoo@@m%;srEmk whs;sh i|yd wjirhla oSu fjkqjg

úl,am l%shdudrA.hla jkqfha ksrAudKfha

m%;srEmk whs;sh fjk;a wfhl=g wf,ú lsrSu

jk w;r túg tu mqoa.,hd m%;srEmk

whs;sfha kj ysñlre njg m;a fõ' túg fï

i|yd Ndú;d lrk mdrßNdIsl jpkh jkqfha

§mejrÍu§ (Assignment) hkakhs' n,m;%hla

(License) u.ska n,m;% fkdue;sj lrk ,oaola

kS;Hdkql+, fkdjk njg b.Zs lrhs’mejrÍula

u.ska Tnf.a ysñlï j, iuia: whs;sh mjrd

fohs' Tng iïmQrAK ysñlï f.dkaku fyda

thska fldgila muKla mejrßh yelsh'

fndfyda rgj, mejrÍu ,shú,a,la úh hq;=

w;r th j,x.= ùu i|yd m%;srEmk whs;sh

ysñlre úiska w;aika l< hq;=h' rgj,a iq:Z

ixLHdjloS" m%;srEmk whs;sh lsis¥

wdldrhlska mejrÍu l< fkdyelsh' tfukau

u;l ;nd .; hq;af;a wdrA:sl ysñlu

muKla mejrßh yels w;r iodpdruh ysñlï

l;D fj;u /f|k njh'

mejrÍula fyda mru ysuslula ,shú,a,lska oshhq;=hs'

n,m;% ms<sn| l%fudamdhwjirhla m%odkh lsrSu u.ska wjir ,dNshdg

tjeks wjirhla rys;j l< fkdyels hula l<

yels fjz’ wjirh i|yd jk .súiqfï ksYaÑ;j

olajd we;s wdldrfha iuyr foaj,a lsrSug n,h

,ndfoa' tuksid wjir .súiqu u.ska n,h

,ndfok l%shdldrlï j, úIh m:h yels

Wmrßu f,i ksjeros;djfhka meyeos,ss wrA:

±laùu b;d jeo.;ah' idudkHfhka

wjir,dNshdf.a úfYaI wjYH;d iy

reÑl;ajhkaf.a úIh m:hg iSudjQ wjirhka

m%odkh lsrSu jvd iq\qiqh' iSudrys; wjirh

m%odkh u.ska wkkH fyda fjkia kshuhka iy

fldkafoais i|yd fyda wkkH yd fjkia wruqKq

i|yd Wkka¥j olajk ´kEu mrßYS,lhska

.Kklg wjir ,nd osh yelsh' flfia fj;;a

iuyr úgl ksrAudKhla ms<sn| iïmQrAK

md,kh wjir,dNshd i|yd fyda tys jHdmdr

l%fudamdfha w;HjYH fldgila fyda i|yd jk

jHdmdrßl /ljrKh úoyd olajhs' tjeks

wjia:dj,o ish¨ ysñlï i|yd iSudiys;

wjirhla fyda mejrÍula tla jrla muKla jk

.dia;=jla (one-time fee) i|yd yqjudrej fyd|u

.kqfokqj úh yelsh' kuq;a tjeks .kqfokq

i,ld ne,sh hq;af;a wfkla ish¨ úl,amhka

i,ld ne,Sfuka miq fï i|yd m%udKj;a

f.ùula ,nk nj iy;sl ùfuka wk;=rejh'

Tnf.a ksrAudKh i|yd jk m%ldYk whs;sh

tla jrla fyda mejrÍu u.ska ta i|yd jk ish¨

wkd.; wdodhï Wmhk úNjhka Tnf.ka

.s,sfya'

Page 40: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

wwff,,úúllrrKKffhhaaooss NNddKKaavv bboossssrrssmm;;aa llssrrSSuu(Merchandising) hhkkqq ll==uullaaoo@@wf,úh i|yd NdKav bossrsm;a lsrSu

(Merchandising) hkq mdrßfNda.slhka bossrsfhaos

ksIamdokhla wdlrAIkh jeälsrSu i|yd

nqoaêuh foam, ysñlula ^fj<| ,l=Kla

ldrAñl ie,iqula fyda m%;srEmk whs;shla&

ksIamdokh u; fhdod .kakd wf,úlrK

l%uhls' ldgqka ;Sr" k:Zjka fmdma

ix.S;lrejka" lS%vdfõ lSrA;su;a mqoa.,hka

wdos prs; ckms%h Ñ;%" uQrA;s iy fjkia

fndfyda bfïc" à IrAÜ" fi,a,ï nvq" ,smsøjH"

fldams fcda.= iy fmdaiagr wdoS úYd, mrdihl

ksIamdok u; m%orAYkh lrhs' m%;srEmk

whs;sh u; úYajdih ;nd wf,úh i|yd

NdKav bossrsm;a lsrSu b;d ,dNodhs w;sfrAl

wdodhï udrA.hls'

m%;srEmk whs;sh we;s ksrAudK ^ldgqka Ñ;%

iy PdhdrEm jeks& i;= jHdmdrhkag ;u

m%;srEmk whs;sh Ndú;hg wjirh

yelshdfjka mQrAK wf,úh i|yd NdKav

bossrsm;a lrkakka (Merchandisers) fj;

,ndoSu u.ska ,dNodhs n,m;% .dia;= iy

l;DNd. bmhSu l< yelsh'

f;d. jYfhka ksmojk wvq ñ,e;s NdKav

jk fldams fcda.=" meKsri îu jrA. fyda

à IrAá jeks tajd ksIamdokh lrk

iud.ï Tjqkaf.a ksIamdok u; ckms%h

prß;hla" fi!kaorAhd;aul ksrAudKhka

fyda fjk;a is;a weo.kakd wx.hla

Ndú;fhka tu ksIamdok jvd;a

wdlrAYKSh njg m;a lrhs'

38

ww

w.wipo.int/sme/

wf,úlrKfhaos NdKv bossrsm;a lsrSfï

(Merchandising) l%shdj,sh i|yd tu NdKav

j,g wh;a úúO ysñlï ^m%;srEmk whs;sh ysñ

ksrAudKhla" lrAudka; ie,iqula fyda fj<|

,l=Kla jeks& Ndú;hg mQrAj wjirh ,nd

.; hq;=h' ckms%h mqoa.,hkaf.a rEm

mqoa.,sl;ajh iy m%isoaêh ms<sn| ysñlï

u.ska wdrCIs; ksid tajd by; l%shdj,s

(Merchandising) i|yd fhdod .ekSfïoS wu;r

wjOdkhla fhduq l< hq;=h'

ffïïrrßß ttkkaa..,,aaffnn%%hhssÜÜ (( ll,,ddllrreeffjjllaa iiyyjjHHjjiiddhhllffhhllaa ff,,ii fïrß tka.,afn%hsÜ wehf.a jrAKj;a iy

ixlSrAK ie,iqï i|yd f,dj mqrd m%isoaêhla

ork w;r l,d ksrAudK i|yd wjir ,ndoSu

ms<sn| mqfrda.dó;ajhg m;aj we;' m%isoaO ldâ

l=Ügï ksmojk iud.ï lsysmhla wef.a ie,iqï

ñ,oS f.k we;s w;r ;j;a fndfyda iud.ï

le,ekavrA" à IrAÜ" fcda.=" ;E.s fmd;a" rnrA uqød"

ueáfhka ;ekQ l=vd m%;sud wdoS fjk;a fndfyda foa

we;=<;a mq:Z,a mrdihl ksIamdok i|yd fïrßf.a

úYsIaG ksrAudK fhdod .ekSfï wjirh ,nd

.ekSug fkdbjis,af,ka miqfjhs' wehf.a

jHdmdrh ms<sn| isoaê wOHhkhla my; fjí

wvúfhka lshúh yelsh'

http://www.wipo.int/sme/en/case_studies/engelbreit_licen

sing.htm.

Page 41: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

TTnnff..aa kkssrrAAuuddKK NNddúú;;hh ii||yydd wwjjiirr ,,nnddffookkaaffkkaa ffllffiiaaoo@@m%;srEmk whs;sh fyda iïnkaê; ysñlï j,

whs;slre f,i flfia l=uk flfkl=g Tnf.a

ksrAudK Ndú;hg wjir fokafka ±hs ;SrKh

Tn i;=h' wjirh$n,h ,ndoSu m%;srEmk

whs;sh ysñlrejka úiska yiqrejk wdldr

fndfydauhla we;'

tla udrA.hla jkafka wjirh$n,h oSfï l%shd

udrA.fha ish¨u wx. Tn úiska u yiqrjkq

,eîuhs' iEu wjir,dNsfhl= iu.u

fm!oa.,slj idlÉPd fldg kshu iy

fldkafoais ;SrKh lr .ekSu fyda wfkla

mdrAYajh Tnf.a m%;srEmk whs;sh fyda

iuznkaOs; ysñlï Wmfhdackhg leu;s kï

Tjqka úiska ms<s.; hq;= iïu; kshu iy

fldkafoais bossrsm;a lsrSu l< yelsh'

Tn úiskau Tnf.a ish¨ ysñlï mrßmd,kh

lsrSu ksrka;rfhka u ie,lsh hq;=

mrßmd,kuh jev fldgila iy fjf<|fmd<

f;dr;=re" yelshdj iys; wjir,dNSka

fiùug iy .súiqï idlÉPd lr .ekSu wdoSh

iu. iïnkaO fõ' tu ksid Tnf.a ysñlï

ish,a, fyda lsysmhla mrßmd,kh fmd;a

m%ldYlfhl= fyda má.; lsrÍï ksIamdolfhl=

jeks Tn fjkqfjka n,h$ wjir ,ndoSfï

.súiqï j, meñfKk jD;a;Suh

ksfhdacs;fhl=g fyda tackaishlg Ndrosh

yelsh' fujeks ksfhdacs;hska ksrka;rfhka u

yelshdj iys; wjir,dNSka ±laùu" jvd fyd|

ñ, .Kka idlÉPd fldg kshu lr .ekSu

iy wjir ,ndoSfï j.ka;s wdosh ms<sn| ls%hd

lsrÍu jvd hym;a f,i lrkq ,nhs'

m%dfhda.slj m%;srEmk whs;sh fyda iuznkaOs;

ysñlï whs;slrejkag iy n,m;%

ksfhdacs;hskag mjd Tjqkaf.a ksrAudKj,

fjkia Ndú;d ish,a, mrÍCId lsrÍu wmyiqh'

iuyr úg frAäfhda iy rEmjdysks wdh;k

jeks mrßYS,lhkag o wjYH lrk wjirh

,nd.ekSu i|yd fm!oa.,slj tla tla l;D

fyda m%;srEmk whs;sh ysñlre uqK .eiSu b;d

¥Ialrh' mqoa.,slj wjir ,nd .ekSu wmyiq

fyda m%dfhda.sl fkdjk wjia:djkaysoS wod<

úfYaI jrA.fha ksrAudK i|yd wod< fõ kï

iduqysl l<uKdlrK ixúOdkhla

(Collective Management Organization) yd

iïnkaO ùu i¥iq mshjrla úh yelsh' fuu

ixúOdk ksYaÑ; jrA.fha ksrAudKj,

ksrAudmlhska fjkqfjka ksrAudKhka ys Ndú;d

mrÍCId lr n,k w;r wjirhka

iïnkaOfhka lghq;= lsrÍfï iy uqo,a f.ùï

tl;= lsrÍu is¥lrhs' fujeks wod< ixúOdk

Tn rfÜ ;sfí kï tu ixúOdkhlg iy$fyda

fjk;a rgl ixúOdkhlg Tng iïnkaO úh

yelsh'

39

Page 42: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

iidduuqqyyssll ll<<uukkddllrrKK iixxúúOOddkk ll%%%%sshhddllrrkkaaffkkaa ffllffiiaaoo@@ (Collective ManagementOrganization)fuu ixúOdk ;u idudcslhka jk m%;srEmk

whs;sh ysñlrejka iy mrßYS,lhka w;r

ueosy;alrejka f,i ls%hd lrhs' idudkHfhka

fuu ixúOdk mj;skafka tla rgl tl

ksrAudK jrA.hlg tla ixúOdkhla f,ih'

flfia kuq¥ Ñ;%mg" ix.S;h" PdhdrEm Ys,amh"

ish:Z wdldrfha uqøs; øjH" rEmjdysks iy

úäfhda iy oDYH l,d jeks iuyr ksrAudK

jrA. j,g muKla fuu ixúOdk mj;S'

fujeks ixúOdkhlg iïnkaO ùfuka tu

idudcslhska ;ud ksmehq fyda ;udg whs;s

ksrAudK ms<sn| ixúOdkh ±kqj;a lrhs'

fuu ixúOdkj, m%Odk l%%hdldrlï jkqfha

1& ixúOdkfha idudcslhkaf.a ksrAudK

f,aLK.; lsrÍu'

2& idudcslhka fjkqfjka l;DNd. tl;=

lsrSu yd wjir oSu'

3& ksrAudKfha Ndú;djka ms<sn| f;dr;=re

tl;= lsrSu iy jdrA;d lsrSu'

4& mrSCId lsrSu iy ú.Kkh

5& l;DNd. idudcslhkag fnod yerÍu'

iduqysl l<ukdlrK ixúOdkj,

NdKavd.dr j, we;s ksrAudK Ndú;h i|yd

wjir ,nd .ekSug leu;s mqoa.,hka fyda

iud.ï tu ksrAudK ms<sn| f;dr;=re

úuiSula lrhs' m%;srEmk whs;sh fyda ysñlï

orkakka wka;rAcd;slj ksfhdackh lrkq

,eîug yelshdj ,nd oSug fuu ixúOdk f,dj

mqrd mj;sk fujeks wfkl=;a ixúOdk yd

wfkHdakH .súiqï j,g t<fò' iduqysl

l<ukdlrK ixúOdk ;u idudcslhka

fjkqfjka wjir oSï ,ndoSu" f.ùï tl;=

lsrSu iy m%;srEmk whs;sh ysñlrejkag tl.%

jQ kshuhkag wkql+,j tl;= lr.;a uqo,a

kej; fnod yeÍu is¥ lrhs'

iduqysl l<ukdlrKfha m%dfhda.sl m%fhdack

my; mrßosS fõ'

iduqysl whs;sh mejrÍfuka (Collectivelicensing) mrßYS,lhkag iy ysñlï

orkakkag fndfyda jdis we;' tla ;eklska

ish,a, bgq lr .ekSug yels ùfuka

mrßYS,lhkag iy ysñlï orkakkag jk

mrßmd,kuh wjysr;d fndfyda fia wvqlr

.; yelsh' iduqysl l<uKdlrKh u.ska

ysñlï orkakka yg mrßmd,kuh úhoï

iïnkaOfhka mrßudKdl=, msrßueiqï

(Economics of scale) j,g m%fõYh i,ikjd

muKla fkdj wkjir Wmqgd .ekSï j,g

tfrysj ldrAhCIuj igka lsrSug bv

i,ik ixLHdxl moaO;s (Digital systems)ksrAudKh i|yd jk mrAfhaIK i|yd

wdfhdackhka o lrhs' ;jo iduqysl whs;sh

mejrÍu iu:lrefjl= f,io ls%%hd lrhs'

fujeks iduqysl moaO;shla fkdue;s kï

ish¨ fj<|fmd< l%shdlrejka iyNd.S jk

;ekl l=vd iy uOH mrßudKfha ysñlï

orkakka iy l=vd yd uOH mrßudK

mrßYS,lhka yg fj<| fmd<g we;=:Z úh

fkdyelsh’

fuu ixúOdk j,g jvd n,j;a iy wE;

úisrÍ isák mrßYS,l lKavdhï úYd,

ixLHdjla iu. jvd;a iunr f,i

40

ww

w.wipo.int/sme/

Page 43: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

.kqfokq l< yels ksid wdrCIs; kssrAudK

ysñlrejkag jvd;a fyd| kshu yd

fldkafoaiS w;alr .ekSug iduqysl flaj,a

lsrSfuz (collective bargaining) n,h Ndú;d

lsrÍug bv i,ihs'

wkHhkaf.a m%;srEmk whs;sh fyda

iuznkaOs; ysñlï Ndú;hg wjYH

jHdmdrhkag lghq;= l< yelafla tla

ixúOdkhla iu. jk w;r í,ekalÜgq

wjirhla (Blanket license) ,nd .ekSug

yelsh' í,ekalÜgq wjirh wjir,dNshd

fj; fuu iduqysl ixúOdk j, kdudj,s

yd NdKavd.drj, we;s ´kEu whs;uhla

tla tla mqoa.,sl ksrAudKj, kshu iy

fldkafoaiS iu. .kqfokq lsrSfï

wjYH;djhla fkdue;sj ksYaÑ; ld,

iSudjla i|yd Ndú;hg bv i,ihs'

äcsg,a wdldrfha we;s ksrAudKj,g wjir

oSu wjYH jHdmdrhkag fuh m%fhdackj;a

fuj,ula imhk w;r tu ysñlï ,nd

.ekSu ir, fldg we;'

fndfyda iduqysl l<ukdlrK ixúOdk

wjirhka ,ndoSu jk Tjqkaf.a uq,sl

ldrAhhg msáka jQ jeo.;a ldrAhhla bgq

lrhs' WodyrKhla f,i n, .ekaùu"

^Wmqgd .ekSï j,g tfrys& wOHdmk iy

f;dr;=re fnod yerÍfï fiajd iemhSu" kS;s

iïmdolhka iu.Z .kqfokq lsrÍu"

ixialD;sl uq, msrÍï ;=<ska úúO

ixialD;Ska ;=< kj ksrAudKhka ys

jrAOkh W;af;ackh iy wkq.%yh lsrsfuzoa

oS ;u idudcslhkaf.a idudcsl iy

ffk;sl iqN idOkhg yjq,a ùu ±laúh

yelsh' uE; wjqre¥ j,oS fndfyda iduqysl

l<ukdlrK ixúOdk ysñlï

l<ukdlrKh i|yd ixLHdxl ysñlï

l<ukdlrK (Digital Right Management)ixrpl l%shdldrÍ f,i jeä oshqKq lsrSfï

fhoS isá' ;jo fndfyda iduqysl

l<ukdlrK ixúOdk Tjqka ksfhdackh

lrk ysñlï l<ukdlrKh" mrßmd,kh

iy n,.ekaùu i|yd jk Tjqkaf.a

wjYH;dj,g .e<fmk fmd¥" wka;rA

l%shdfõ fhoúh yels wdrCIdldrÍ

iïu;hka ixjrAOkh osrß .ekaùu i|yd

wka;rAcd;sl jYfhka l%%shdldrÍ f,i

iyNd.S fjñka isà'

hï rgl wod< iduqysl l<ukdlrK

ixúOdk ms<sn| úia;r fuu ixúOdk

i|yd jk wka;rAcd;sl iuq:Zjlska

^weuqkqï wxl I n,kak& fyda cd;sl

m%;srEmk whs;sh i|yd jk ldrAhd,hlska

^weuqkqï wxl II n,kak& fyda wod<

lrAudka; ix.ufhka fyda weuqkqï wxl I ys

i|yka jk wka;rAcd;sl rdcH fkdjk

ixúOdkhlska ,nd .; yelsh'

41

m%;srEmk whs;sh yd iuznkaOs; ysusluzl<uKdlrKh

m%;srEmk whs;sh fyda iuznkaOs; ysñlï u.ska

,efnk whs;sjdisluz l>ukdlrKh ms<n|

my; lreKq jeo.;a fjz’

whs;sh fyda iuznkaOs; ysñlfï

ysusldrS;ajh;

m%ldYl” ksImdol fyda fnod

yrskakka;fyda

iduqysl l<uKdlrK ixúOdk(CMO).

iuyr wjia:d j,oS iduqysl l<uKdlrK

ixúOdk j, l<uKdldrS;ajh kS;sh u.ska

wksjdrAh lr we;’

Page 44: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

iixx..SS;; llrrAAuuddkkaa;;ffhhaa iidduuqqyyssll ll<<uukkddllrrKKhhix.S; jHdmdr odufha we;s úúO jrA.fhaysñlï fya;=fjka ysñlï ms<sn| iduqysll<ukdlrKh ix.S; lrAudka;fha m%Odk;ekla .kS' tu úúO ysñlï jrA. w;r oelshyels m%Odk ysusluz my; mrsos fjz"

l;Dka" ix.S; ksrAudKlrejka ydm%ldYlhka fjkqfjka f.dkq l< ldrAñlysñlï (Mechanical rights); l;Dka" ix.S; ksrAudKlrejka ydm%ldYlhka fjkqfjka f.dkq l< bossrsm;alsrSï i|yd jk ysñlï (Performance rights);iy kegqï" .S; wdosh bossrsm;a lrkakka(Performers) iy YíojdyskS ;eá ksIamdolhkafjkqfjka f.dkq l< bossrsm;a lsrSï i|yd jkysñlï (Performance rights)

oyia ixLHd; l=vd iy uOH mrßudKfhamá.; lsrSfï iud.ï" ix.S; m%ldYlhka iyl,dlrejka Tjqkaf.a ksrAudKd;aull%shdldrlï i|yd m%udKj;a m%;s,dNhla,eîu iy;sl lr .ekSu i|yd tu ix.S;ksrAudKhka ys m%n, mrßYS,lhka ^úYd,ikaksfõok lKavdhï" .=jka ú¥,s" rEmjdyskS"ú¥,s ixfoaY lKvdhï" fyda flan,al%shdlrejka& iu.% .kqfokq lsrSug iy ;ureÑl;ajhka ksfhdackhg ;u rgj, m%dfoaYShfyda ¥ria: iduqysl wjir ,ndoSfï ixúOdk(Collective Licensing Organization) flfrysúYajdih ;eîu mq¥uhla fkdfõ' ta ydiu.dój ;rd;sru fkdi,ld ish¨uwjir,dNSkag úYd, ixLHdjla jQ ;ks ysñlïorkakka yd .kqfokq lsrSfuka f;drj ish:Z

ix.S; iuQyhla iys; NdKavd.dr(Repertoires) j,g m%fõYh ysñh' bossrsm;alrkakka i|yd jk iduqysl l<ukdlrKixúOdk wdrïNfha isgu wka;rAcd,fhaysñlï" l<ukdlrKh lrñka isg we;s w;r±ka ±ka §m%dfhdackfha fhoúh yels ysñlï§(Making available rights) flfrys fhduq fõ'

fndfyda rgj, .=jka ú¥,s m%pdrl ixia:d

ix.S; m%pdrKh i|yd jk ysñlï i|yd

f.úh hq;=h' idudkHfhka fuu f.ùu ix.S;

ksrAudmlhdg wkshï wdldrhlska lrkq ,nhs'

m%dfhda.slj ix.S; ksrAudKlre Tyqf.a fyda

wehf.a ysñlï ix.S;h m%isoaêfha bossrsm;a

lsrSug Wkka¥jla olajk ish,a,ka iu.

.kqqfokq lrk ixúOdkhlg (CMO) mjrhs'

ix.S; ksrAudKlrejka úYd, ixLHdjl

idudcsl;ajh ksfhdackh lrk iduqysl

l<ukdlrK ixúOdk" hï ksrAudKhla

m%isoaêfha bossrsm;a flfrk jdr .Kkg

wkql+,j l;DNd.h tys idudcslhkag f.jhs'

.=jka ú¥,s m%pdrl ixúOdk" iduqysl

l<ukdlrK ixúOdkj,g iuia: jdrAIsl

f.ùula u.ska .kqfokq lrk w;r hï

má.; lsrSula jdokh l< jdr .Kk wkqj

ix.S; ksrAudKlrejkag l;DNd.h f.ùfï

ldrAhh i|yd .Kkh lsrSug bv i,ik

ksheos jdrA;d (Sample Returns) imhhs' fuu

iduqysl l<ukdlrK ixúOdk bossrsm;a

lsrÍfï ysñlï ms<sn| ´kEu ixúOdkhla úh

yelsh'

WodyrKhla f,i fmd¥rdcH uKav, .=jkaú¥,s m%pdrlhka i|yd wod< jkqfha´iafÜ%,shdkq bossrsm;a lsrSfï ysñlï ix.uh(Australian-performing Right Association) fydatlai;a rdcOdksfha mokï jQ bossrsm;a lsrSfïysñlï iudch fõ' fï ixúOdk folu f,dj´kEu ;ekl ksrAudKh l< ´kEu ix.S;hla

42

ww

w.wipo.int/sme/

Page 45: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

m%pdrKh i|yd m%pdrlhkag fjí wvúyryd wjir oSu i|yd iq¥iq ;;a;ajhl isá'

WodyrKhla jYfhka ´iafgz%%,shdkq bossrsm;alsrSfï ysñlu ix.uh" ´iafÜ%,shdfõ"kjiS,ka;fha iy ol=Kq meismsla l,dmfhaisák tys idudcslhka ix.uhg mjrkix.S;h muKla fkdj bossrsm;a lsrSfï ysñlïiudcfha idudcsl tlai;a rdcOdksfha ix.S;rplhka iy m%ldYlhska úiska rÑ; ix.S;ho md,kh lrhs' óg iudk .súiqï u.ska´iafg%%,shdfõ iy kjiS,ka;fha APRAix.uhg tlai;a ckmofha ix.ïj,idudcslhka fukau m%xYh" crAuksh" b;d,sh"iamd[a[h" ´,kaoh" .%%Sish iy fjk;a rgj,

ix.ïj, idudcslhka jk úúO ix.S;rplhka úiska rÑ; ix.S; ksrAudKj,md,kh ,nd fohs'

ix.S;h wvx.= ´kEu rEmjdyskS jegigykla

m%pdrh lsrSu i|yd m%isoaêfha bossrsm;a lsrÍfï

wjirhla (Public Performance license) wjYH fõ'

bossrsm;a lsrÍfï ysñlu (Performance rights)"m%;srEmk whs;sh ysñlre úiska fyda ix.S;

ksrAudKh iy Ndú;d l< ix.S; má.;

lsrSu m%ldYhg m;a lrkakka úiska j,x.= l<

hq;=h' bossrsm;a lsrSfï ysñlï i|yd jk

ix.uhlska ,nd.;a í,ekalÜgq wjirhla

(Blanket license) idïm%odhslj wdrCId iys;h'

43

mmssggmm;;aallrrKKhh (Reprography) ii||yyddiidduuqqyyssll ll<<uukkddllrrKKhhjHdmdr m%;srEmk whs;sh u.ska wdrCIs; iEu

jrA.hlu uqøs; øjHhka úYd, jYfhka Ndú;d

lrhs' WodyrK jYfhka Tjqkag m%jD;a;s m;%j,"

crAk, iy wfkl=;a jdr iÛrdj, wvx.= ,smsj,

Pdhdmsgm;a ,ndf.k f;dr;=re yd ióCIK

lghq;= i|yd tajd Tjqkaf.a fiajlhkag fnod

yerÍug wjYH úh yelsh' l<fkdyels fkdjQ

kuq;a" tjeks Ndú;hla i|yd f,dj mqrd isák

l;Dkaf.ka iy m%ldYlhskaf.ka iDcqj wjirh

b,a,d isàu iud.ï i|yd m%dfhda.sl fkdfõ'

úYd, mrßudKfha Pdhdmsgm;a lrKh i|yd

wjir .ekSu i|yd jk wjYH;djh ;Dma;

lsrSug l;Dka iy m%ldYlhka fndfyda rgj,

iduqysl l<ukdlrK ixúOdk jrA.hla jk

m%;sksIamdok ysñlï ixúOdk (Reproduction RightsOrganizations (RROs)) msysgqjd f.k we;af;a ;ks

;ksj ysñlï orkakkag l%shd lsrSu m%dfhda.sl

fkdjQ úg wjYH m%;srEmk whs;sh ms<sn|

wêldrÍkag ueosy;alrejka iy myiqlï

imhkakka f,i l%shd lsrSugh'

wdh;kj, iy ixúOdkj, ^mqia;ld," fmd¥

mrßmd,khka" msgm;a wf,úy,a" wOHdmksl wdh;k

iy mq:ZZZ,a mrdihl fjf<| iy lrAudka;uh

jHdmdr jeks& fiajlhkaf.a Ndú;h i|yd hï

m%ldYs; ksrAudKhl ^fmd;a" crAk,h iy jdr

i.Zrd wdosh& fldgil iSñ; msgm;a ixLHdjl

msgm;alrKh fyda mrßf,dalkh lrk ,o msgm;a

iEoSu i|yd wjirh ,ndfok n,m;% fuu

m%;sksIamdok ysñlï ixúOdk ;u idudcslhka

fjkqfjka ksl=;a lrhs' iuyr m%;sksIamdok

ysñlï ixúOdk mrs.Kl cd, yryd

bf,lafg%dksl fndodyerÍug iïnkaO oE jeks

fjk;a m%;srEmk whs;sfha Ndú;djka o n,

.ekaùu i|yd wjir ,nd we;'

Page 46: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

6. ffjjkk;;aa mmddrrAAYYaajjhhkkaagg yyssññkkssrrAAuuddKK NNddúú;;dd llssrrSSuu''

wwkkHHhhkkaaff..aa kkssrrAAuuddKK NNddúú;;hhgg wwjjiirrhhllaawwjjYYHH jjkkaaffkkaa ll==uukk wwjjiiaa::ddjj,,oo@@jHdmdrhkag ks;ru ;u jHdmdrßl

l%shdlrlïj,g wdOdr jYfhka m%;srEmk

whs;sh fyda iuznkaOs; ysñlï j,ska wdrCIs;

ksrAudK Ndú;d lsrSug wjYH fõ' wkHhkaf.a

ksrAudK Ndú;fhaoS m%:ufhka u m%;srEmk

whs;sh i|yd jk wjirh wjYH ±hs m%:ufhka

ksYaph lr.; hq;=h'

ksrAudKh m%;srEmk whs;sh iy$fyda

iuznkaOs; ysñlï j,ska wdjrKh jS

we;akï

ksrAudKh fmd¥ iajdñ;ajh (Public domain);=< fkdfõ kï

m%;srEmk whs;sh iy $ fyda iuznkaOs;

ysñlï whs;slre i;= ysñlï ish,a, fyda

fldgila Tn ie,iqï l< Wmfhdackh ;=<

Ndú;hg woyia lrhs kï;

Tn woyia l< Ndú;h cd;sl m%;srEmk

whs;sh fyda iuznkaOs; ysñlï kS;sfha

úfYaIfhka wvx.= jH;sfrAlhla (Exception)u.ska fyda iSudjla u.ska fyda idOdrK

Ndú;h fyda §idOdrK .kqfokqj§ u.ska

wdjrKh fkdlrkafka kï

m%;sm;a;shla jYfhka m%;srEmk whs;sh

ysñlref.ka fï i|yd wjirhla wjYH fõ'

u;l ;nd .; hq;= lreKla jkqfha Tnf.a

jHdmdr mrßY%fhka msg; wdfhdaclhkaf.a

udrA. wi, m%orAYkhla (Road show) iud.ï

fjí wvú" jdrAIsl jdrA;d" iud.ï ,sms wdosSh]

iy jHdmdr mrßY%h ;=< ^fiajlhkag fnod

yerÍu" ksIamdok ióCIK" wdh;kh ;=<

mj;ajk /iaùï iy mqyqKq jevigyka wdosh&

wka mqoa.,hkaf.a ksrAudK Ndú;h i|yd

úfYaI wjirhla ,nd.; hq;=h' ;jo Tn

m%;srEmk whs;sh u.ska wdrCIs; ksrAudKhl

fldgila muKla Ndú;d l< o idudkHfhka

mQrAj wjirh wjYH fõ'

ffjjkk;;aa mmqqooaa..,,hhkkaaff..aa kkssrrAAuuddKKjj,,bbff,,llaaffgg%%ddkkssll yydd iixxLLHHddxxll (Digital)NNddúú;;ddjjkkaagg oo wwjjiirrhh wwjjYYHH ffõõoo@@wfkla ish¨ Ndú;dj,g fhfok wkaoug u

m%;srEmk whs;sfha wdrCIdj ixLHdxl Ndú;h

yd wdphkh (Storage) i|yd fhfoa' tksid wod<

ksrAudK mrßf,dalkh lsrÍug;a bf,lafg%dksl

¨yqvq m%ldY mqjrejl (Electronic bulletin board)fyda fjí wvúhl fhoSug;a ixLHdxl

wka;rA.;hka Tnf.a iud.fï o;a; iuQodhl

;ekam;a lsrÍug;a tu ksrAudK Tnf.a fjí

wvúfha m%pdrKh lsrSug tu ksrAudKj,

m%;srEmk whs;sh ysñlrejkaf.ka mQrAj

wjirh ,nd .; hq;=h' fndfyda fjí wvú

bfïc iy mdG m%;sksIamdokh i|yd wjirh

b,a,d isàu idfmaCIj myiq lsrSu i|yd

iïnkaO úh hq;= mqoa.,hkaf.a úoHq;a ,smsk

,ehsia;=jla bossrsm;a lrhs'

44

ww

w.wipo.int/sme/

kQ;k ;dCIKh Ñ;%mg yd rEmjdyskS jegigyka"ix.S;h" Ñ;%l" PdhdrEm" uD¥ldx." mdG wdoSwkHhka úiska ksrAudKh lrk ,o foaj,a Tnf.afjí wvúh ;=< Ndú;h myiq lrjhs' fuf,iksrAudK Ndú;h yd msgm;a lsrSu i|yd jk;dCIKsl myiqj tfia lsrSug kS;suh ysñlula,nd fokafka ke;'

Page 47: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

TTnn mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh uu..sskkaa wwddrrCCIIss;;kkssrrAAuuddKKhhllaa ññ,, ooSS ff..kk wwee;;aakkïï TTnn lleeuu;;sswwddllddrrhhgg tthh NNddúú;;hhgg kkssooyyii ;;ssffííoo@@by; meyeos,s l< wdldrhg ksrAudKhl

whs;sh ms<sn| ysñlfuka m%;srEmk whs;sh

fjkia fõ' fmd;l" ix.; ;eáhl" ùäfhda

tll fyda mrs.Kljevigykl msgm;la

ñ,oS .ekSu u.ska tajdfha fjk;a msgm;a

.ekSug fyda tajd m%isoaêfha Ndú;d lsrSug

fyda fmkaùug .ekqïlreg tu.ska ysñlu

,nd fkdfohs' idudkHfhka fïjd lsrSug we;s

ysñlï m%;srEmk whs;sh ysñlre iuÛu

/f|k w;r tu l%shd lsrSu i|yd wjirh tu

ysñlre fj;ska ,nd .; hq;=h' ie,lsh hq;=

lreKla jkqfha ksrAudKhl Pdhdmsgm;la

,nd.ekSfïoS fukau" bf,lafg%dksl msgm;la

ksmoùu i|yd ksrAudKhla mrßf,dalkh iy

bf,lafg%%dksl wdldrfhka we;s ksrAudKhl

msgm;la ,nd .ekSu (downloading) hk ish¨

l%shd ksrAudKh msgm;a lsrSu yd iïnkaO jk

w;r tjeks l%shd lsrSug fmr mQrAj wjirh

wjYH fõ'

45

uuDD¥¥llddxx.. ii||yydd wwjjiirrhhkkaa ooSSuu (Licensingsoftware)m%ñ;sfhka hq;a meflac jYfhka we;s

uD¥ldx.hka ñ, oS .ekSfuka u Tn fj;

wjirh mejfrA' Tn fN!;sl meflach ñ,oS

.kakd kuq;a tys wvx.= uD¥ldx.hkaf.a

iuyr Ndú;d j, muKla n,h ,efí'

wjirhg wod< kshu iy fldkafoais meflacfha

wvx.= jk w;r tajd iuÛ Tn tlÛ fkdfõ

kï th kej; oSh hq;=h' meflach újD;

lsrSfuka Tn úiska .súiqug wod< kshu iy

fldkafoais ms<s.;a nj is;kq ,efí' ke;fyd;a

wjirh mejrÍfï .súiqu uD¥ldx. meflacfha

we;=<; wvx.= lr ;sìh hq;=h'

fndfyda úg uD¥ldx. Ndú;h ms<sn| wjirh

udrA..;j (on line) “uQislh” tîfuka fyda

wjir oSu ("Click-wrap licenses") f,i ;sìh

yelsh' tjeks wjirhkays oS fjí msgqjl wod<

whslkh u; tîfuka Tn .súiqfï kshu iy

fldkafoais ms<s.kshs' Tng hï uD¥ldx.hla

Tnf.a iud.u ;=< mrß.Kl fndfyda .Kkla

i|yd wjYH kï" uD¥ldx. i|yd jk

wjirhka rdYshla ñ,oS .ekSu ksid ,efnk

ie,lsh hq;= jÜgula ,ndfok fj:Zï

wjirhla (Volume licenses) Tng ,nd.; yelsh'

uE;l isg uD¥ldx. j,g fok wjirhkayS

j,x.=;djh ms<sn| l%ufhka jrAOkh jk u;

fNaohla mj;sk w;r fndfyda ksIamdolfhda

m%;srEmk whs;sh iy$ fyda iuznkaOs; ysñlï

kS;s u.ska fok wjirh blaujd w;sfrAl

.súiqula ms<sn| jQ j.ka;s u.ska ;u ysñlï

j, iSud m<,a lsrSug W;aiy .ks;s'

tjeks wjia:dj, Tn ñ,oS f.k ;sfnk

uD¥ldx.h iïnkaOfhka Tn l< iy fkdl<

hq;af;a l=ulao fiùu i|yd úuis,af,ka

wjirGfï .súiqu lshjd ne,sh hq;=h' óg

wu;rj wka;rA l%shd l, yels ksIamdok iEoSu"

jerOS ksjerOS lsrSu" wdrCIdj mrÍCId lr

ne,Su iy Wmia: msgm;a (back up copy) iEoSu

jeks wjirfha wjYH;djhlska f;drj l<

yels mrs.Kl m%lukhl iuyr Ndú;djka

lsrSu i|yd bv i,ik jH;sfrAl Tnf.a foaYSh

m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;sfha ;sìh yelsh'

Page 48: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

wwjjiirrhhllsskkaa ff;;ddrrjj NNddúú;;hh ii||yydd TTnnyyssññllïï ,,nnkkaaffkkaa ll==uukk wwkkaa;;rrAA..;;hhkkaa ffyyddaa øøjjHHii||yyddoo@@

lsishï ksrAudKhl m%;srEmk whs;shms<sn| kS;sh u.ska wdrCId fkdl<wx.hla Tn Ndú;d lrk úg"Wod( wdrCIs; ksrAudKhl we;s lreKq iywoyia l;Df.a m%;srEmkh msgm;a lsrSulafkdjk whqrßka Tn úiska m%ldY lsrSu'ksrAudKh fmd¥ iajdñ;ajh (public domain);=< ;sfí kïTnf.a Ndú;h cd;sl m%;srEmk whs;shms<sn| kS;sfha úfYaIfhka wvx.=jH;sfrAlhla u.ska fyda iSudjla u.skafyda §idOdrK Ndú;h§ fyda §idOdrK.kqfokqj§ ms<sn| u;fhka wdrCIs; kï

m%;srEmk whs;sh ms<sn| ysñlref.ka wjir.ekSu wjYH fkdfõ'

kkssrrAAuuddKKhhllaa ffmmdd¥¥ iiaajjddññ;;aajjhhgg (PublicDomain) mm;;aa jjkkaaffkkaa ll==uukk wwjjiiaa::ddjjlloo@@hï ksrAudKhla i|yd lsisfjl= i;=j

m%;srEmk whs;shla fkdue;s kï tu

ksrAudKh fmd¥ iajdñ;ajhg wh;a jk w;r

´kEu flfkl=g ´kEu ldrAhhla i|yd th

ksoyfia Ndú;d l< yelsh' my; wdldrfha

ksrAudK fmd¥ iajdñ;ajh ;=< mj;S'

m%;srEmk whs;sfha wdrCIdj mj;sk ld,

iSudj blaujd .sh ksrAudKhla

m%;srEmk whs;sh u.ska wdrCId l<

fkdyels ksrAudKhla

m%;srEmk whs;sh ysñlre úiska meyeos,sj u

Tyqf.a ysñlï w;ay< ksrAudKhla'

WodyrK f,i ksrAudKh u; fmd¥

iajdñ;ajh ms<sn| igykla ±ófuka

m%;srEmk whs;sh ms<sn| igykla fkdue;s ùu

ksrAudKh fmd¥ iajdñ;ajh hgf;a we;s nj

fkdyÛjhs' ksrAudKh wka;rAcd,fha we;s úg

mjd fuh wod< fõ'

mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh iiyy iiuuzznnkkaaOOss;; yyssññllïïjj,,sskkaa ;;jj \\qqrrgg;;aa kkssrrAAuuddKKhh wwddrrCCIIss;; ±±hhssffiiddhhdd ..kkaaffkkaa ffllffiiaaoo@@iodpdruh ysñlï wkqj l;Df.a ku

idudkHfhka ksrAudKh u; ±lafjk kuq;a

l;D ñh .sh jrAIh cSú; l;d ksrAudKj,

yd fmd¥ ck f,aLKj, ;sìh yelsh' tu

fiùu meyeos,s m%;sM, ,nd ¥kafka ke;skï

lsishï wod< f;dr;=rla mrÍCId lr ne,Sug

Tng Tfí rfÜ m%;srEmk whs;sh i|yd jk

ldrAhd,fha m%;srEmk whs;sh ms<sn| kdu

f,aLKh mrÍCId lr ne,Su fyda wod< iduqysl

l<ukdlrK ixúOdkh fyda ksrAudKfha

m%ldYl iïnkaO lr .ekSu fyda l< yelsh'

u;l ;nd .; hq;= lreKla jkafka tla

ksIamdokhla i|yd m%;srEmk whs;s lsysmhla

;sìh yels nj;a ta i|yd úúO ysñlrejka

úúO ld, mrßÉfPao i|yd isáh yels nj;ah'

WodyrKhla f,i fmd;l fjkia jQ m%;srEmk

whs;Skaf.ka wdrCIs;" fjkia wjia:dj, l,a

bl=;ajk mdG iy bfïc ;sìh yelsh'

46

ww

w.wipo.int/sme/

WWooddyyrrKK: f*ä%la fpdmska 1849 oS ñh .sfhah'

Tyq úiska rÑ; ix.S;h iy mo rpkd fmd¥

iajdñ;ajfha mj;S' tu ksid fpdmskaf.a

ix.S;h ´kEu flfkl=g jdokh l< yelsh'

flfia fj;;a ix.S; rpkdjkaf.ka fjkia

f,i má.; lsrSï wdrCId fldg we;s ksid

fpdmskaf.a ix.S; má.; lsrSï ;ju;a

m%;srEmk whs;sfha wdrCIdj ,nhs'

Page 49: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

ksrAudKhla m%;srEmk whs;sfhajH;sfrAlhla fyda iSudjla f,i fyda “idOdrK Ndú;h” fyda “idOdrK.kqfokqj” ixl,amh hgf;a fydaNdú;d l< yelafla ljrwjia:djloSo@ish¨ foaYSh m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;sj,

jH;sfrAl iy iSud úYd, ixLHdjla wvx.= jk

w;r tajd u.ska m%;srEmk whs;sh ms<sn|

wdrCIdfõ úIh mrdih iSud lr ksrAudKhka

hï wjia:d hgf;a fkdñf,a Ndú;hg fyda

.dia;=jla f.ùfuka miq wjir ,nd .ekSulska

f;drj Ndú;d lsrSfï bv ,ndfohs' kshu

j.ka;s ráka rgg fjkia jQj;a idudkHfhka

jH;sfrAl iy iSud ie,l+ úg tajdg;a

m%;srEmkhg m;a lrk ,o ksrAudKhlska l<

Wmqgd .ekSula Ndú;h ^tkï iajdëkj lrk

,o ksrAudKhlg l=vd WoaOD; Ndú;h&"

fm!oa.,sl iy iajlSh Ndú;h i|yd jQ

msgm;a lsrSï ^ióCIK iy wOHhk lghq;=

i|yd jeks&" mqia;ld, iy f,aLkd.drj, hï

m%;sksIamdok ^ck;djg ksl=;a lsrSug fkdyels

;rug ksrAudK msgm;a wn,ka jQ úg tajd

uqøKh lsrSu jeks&" .=rejreka úiska mka;s

ldurhl isiqkag Ndú;d lsrSu i|yd

ksrAudKj, Wmqgd.ekSï m%;sksIamdokh"

oDYHdndê; mqoa.,hkaf.a Ndú;h i|yd

úfYaI wdldrfha msgm;a ;ekSu jeks tajd

wgx.= fõ'

fjkia rgj, isák úúOdldr lKavdhï j,

m%fhdackh i|yd fndfyda jH;sfrAl iy iSud

mj;S' fndfyda úg fuu iSud iy jH;sfrAlhka

oSrA> f,i foaYSh kS;sj, úia;r flfrk w;r

uÛfmkaùula f,i fïjd úuiSu lsrSu fyda

úfYaI{ Wmfoia ,nd.ekSu l< hq;=h'

´iafÜ%,shdj" lekvdj" bkaoshdj" tlai;a rdcH

iy wefurßld tlai;a ckmoh jeks jHjydr

kS;sh mj;sk rgj, ksrAudK “idOdrK

Ndú;h” fyda “idOdrK fj<|du” hg;g

jefÜ' fuys m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;sh

úia;r ù we;af;a wvqfjks' “idOdrK Ndú;h”m%;srEmk whs;sh u.ska iq/lSu wkHkaf.a

ksrAudKj, iuyr wdldrj, Ndú;d i|yd

m%;srEmk whs;sh orkakdf.a wjirh wjYH

fkdjk nj ms<s.kshs' tu wod< Ndú;h

m%;srEmk whs;sh orkakd i;= m%;sksIamdok

iy wfkla wdldr Ndú;d i|yd jk

ysñlïj,g ndOd fkdlrk iEfyk muKg

wju uÜgfï nj is;kq ,efí' “idOdrK

Ndú;h” ms<sn| lsishï wdldrhl fmd¥ kS;s

±laùu wmyiq jkafka th iEu úgu f;dr;=re

úfYaIs; jk ksidh' flfia fj;;a jdKscuh

Ndú;djka i|yd ksrAudK msgm;a lrkakkag

jgd fm!oa.,sl Ndú;d i|yd tfia lrk ;ks

mqoa.,hkag “idOdrK Ndú;h” ysñlï we;'

“idOdrK Ndú;h” hgf;a wjir osh yels

l%shdldrlï j,g m%jD;a;s m;%hlska .;a

mska;+r j, msgm;a mka;s ldurhl wOHdmksl

wruqKq i|yd fnod yerÍu" iudc újrKhla

fyda Wmydid;aul jegigykla i|yd

ksrAudKhla wkqlrKh lsrSu" m%ldYhg m;a

l< ksrAudKhlska Wmqgd .ekSfï ,nd .ekSu

wdosh we;=<;a fõ' §idOdrK Ndú;h§ ms<sn|

mrdih ráka rgg fjkia fõ'

u;l ;nd .; hq;= lreKla kï" fndfyda

rgj,oS by; kS;s rÍ;sj,g wkql+,j

wkHhkaf.a ksrAudK Ndú;d l<;a ksrAudKfha

l;Df.a ku i|yka lsrSu wjYH njh'

47

Page 50: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

ffmm!!ooaa..,,ssll mmssggmm;;aa llssrrSSuu ii||yydd jjkk wwhhnn¥¥ll%%uuhhllaa hhkkqq ll==uullaaoo@@;ks mqoa.,hka úiska jdKscuh fkdjk ;u

mqoa.,sl Ndú;h i|yd m%;srEmk whs;sh iys;

foaj,a úYd, jYfhka msgm;a lrhs' tjeks

msgm;a lsrSï u.ska má.;$ msgm;a lsrSfï

WmlrK iy udOH ksIamdolhska iy

wdkhklrejkag b;d jdisodhl

fjf<|fmd<la ksrAudKh fjz’ flfia fj;;a

mqoa.,sl msgm;a lsrSï tys kshu iajdNdjfhka

.súiqula u.ska md,kh l< fkdyelsh’

mqoa.,sl msgm;a lsrSï mqoa.,hka úiska

fm!oa.,sl;ajhlska hq;=j Tjqkaf.a ksfjiaj,

wyUq f,i is¥lrkq ,nhs' tuksid iuyr

rgj, fm!oa.,sl Ndú;h i|yd ir, f,i

jH;sfrAlhla hgf;a wjir fokq ,efí' mQrAj

wjirhla me;Su wjYH fkdfõ' kuq;a tjeks

fndfyda rgj, ;u ksrAudKj, msgm;a .ekSu

fjkqfjka l,dlrejkag" f,aLlhkag iy

ix.S;{hskag m%;smQrAKh i|yd whn¥ f.ùfï

l%uhla msysgqjd we;' whn¥ l%uhla wx.

follska iukaú; fõ'

WmlrK iy udOH whn¥ (- msgm;a

lsrSfï iy *elaia hka;%j, isg ix.;

;eá iy ixLHdxl nyqúO ;eá hka;%"

ùäfhda leiÜ frfldavr iy mrßf,dalk

hka;% lrd mrdihl úysfok ish¨

jrA.j, má.; lsrSfï WmlrKj, ñ,g

m%;srEmk whs;sh i|yd jk lvgd

.dia;=jla tl;= lrhs' iuyr rgj,a Pdhd

msgm;a lvodis" ysia má" fyda *a,EIa ldâ

jeks ysia má.; lsrSfï udOH i|yd o

whn¥ fhdod we;'

l%shdlre whn¥ (Operator LEvy)(- úYd,

mrßudKfhka Pdhd msgm;a ,nd .kakd

mdi,a" úoHd mSG" wdKavqfõ wdh;k"

mrAfhaIK wdh;k" úYaj úoHd," mqia;ld,

iy jHdmdrhka úiska mrsYS,l .dia;= jla

f.jkq ,efí'

idudkHfhka iduqysl l<ukdlrK

ixúOdkhla u.ska ksIamdolhkaf.ka"

wdhkhlrejkaf.ka" l%shdlrejkaf.ka fyda

mrsYS,lhkaf.ka whn¥ tl;= fldg wod<

ysñlï orkakkag tajd fnod yrskq ,efí'

48

ww

w.wipo.int/sme/

ffnn,,aaccsshhïï WWooddyyrrKKhhfn,acshfï oS ;udg whs;s WmlrKj,ska

^whs;s" l=,shg .;a fyda noaog .;a& wdrCIs;

ksrAudKj, msgm;a ,nd .kakd jHdmdr ta

i|yd .dia;=jla f.úh hq;=h' tu .dia;=j

wdrCIs; ksrAudKfhka ,nd.;a msgm;a

ixLHdjg wkqrEm úh hq;=h' fn,acshdkq

m%;sksIamdok ysñlï ixúOdkh (REPROBEL)

fuu whn¥ tl;= lrk w;r wdodhï kshñ;

mrßoS fnod yrßhs'

Page 51: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

;;ddCCIIKKssll wwddrrCCIIll WWmmll%%uu (TPMs) jj,,sskkaawwddrrCCIIss;; kkssrrAAuuddKK TTnngg NNddúú;;dd ll<< yyeellssoo@@jHdmdr úiska ;dCIKsl wdrCIl Wml%u

(TPMs) u.ska wdrCIs; ksrAudK jdKscuh

Ndú;djka i|yd fhdod.kakd úg fndfyda

rgj,a j, kS;sfhka ;ykï lr we;s l%shdjla

jk tu Wml%u uÛyer hdfï l%shdudrA.

(Circumvention) wjYH fõ ±hs ie,ls,su;aj

fidhd ne,sh hq;=h' fndfyda rgj,aj, fuu

kS;s lv lsrSï ms<sn| jk j.lSï wdrCIs;

ksrAudKj, m%;srEmk whs;sh W,a,x>kh lsrSu

ms<sn| j.lSï j,ska fjkia fõ' fuhska woyia

jkafka Wml%u uÛyer hdu (Circumvention)i|yd wjir ,enqK;a m%;srEmk whs;sh

W,a,x>kh i|yd jk idudkH kS;s ;j ¥rg;a

wod< jk njhs' ta fya;=fjka ksrAudKfha lskï

fyda Wmfhdackhla i|yd wod< m%;srEmk

whs;sh ysñlref.a wjirhla wjYH fõ'

;dCIKsl wdrCIl Wml%u uÛyerÍu is¥úh

yels wdldrj,g WodyrK f,i wdrCIs;

wka;rA.;hka wkjirfhka Ndú;h i|yd

hful=f.a ixLHdxl ysñlï l<ukdlrK

moaO;sj, wkjirfhka we;=:Z ùu oelajsh

yelsh" wkjirfhka m%ldYs; whs;sh iys;

ksrAudKhla úfla;lrKh (Decrypt) ±laúh

yelsh' iuyr rgj, foaYSh kS;s u.ska u.yer

hdfï (Circumgention) l%shdudrA. kS;s úfrdaê

l%shdjla f,i i,lkjd muKla fkdj ta

i|yd jk ´kEu uQ,sl l%shdldrlula fyda

u.Zyerhdfï WmlrK (Circumventionequipment) ,nd.; yels f,i ls%hd lsrSu o kS;s

lv lsrSula f,i i,lhs'

wwkkHHhhkkaa ii;;==jj yyssññllïï mmjj;;sskk wwddrrCCIIss;;kkssrrAAuuddKK NNddúú;;hhgg wwjjiirrhh TTnn ,,nndd ..kkaaffkkaaffllffiiaaoo@@m%;srEmk whs;sh u.ska fyda iuznkaOs; ysñlïu.ska iq/ls ksrAudK Ndú;hg wjir,nd.; yels uQ,sl l%u folla ;sfí; tkïiduqysl l<ukdlrK ixúOdkhl fiajdNdú;h fyda iïnkaO lr.; yels úia;rmyiqfjka ,nd.; yels kï m%;srEmk whs;shfyda iuznkaOs; ysñlï whs;slre iu. iDcqjiïnkaO ùuh'

iq¥iqu l%shdudrA.h jkafka m<uqfjkauksrAudKh wod< iduqysl l<ukdlrKixúOdkfha NdKavd.drfha ,shdmosxÑ ù we;s ohkak jk w;r tfia kï wjir ,nd .ekSfïl%shd udrA.h jvd ir, tlla fõ' iduqysll<ukdlrK ixúOdk u.ska úúO wruqKqiy Ndú;hka i|yd úúO jrA.j, wjirhka,nd fohs' iuyr iduqysl l<ukdlrKixúOdk ixLHdxl n,m;% o ,nd fohs'

ksrAudKfha fyda ksrAudKj, m%;srEmk whs;sh

fyda iuznkaOs; ysñlï iduqysl l<ukdlrK

ixúOdkhla u.ska l<ukdlrKh

fkdlrkafka kï m%;srEmk whs;sh fyda

iuznkaOs; ysñlï whs;slre fyda Tyq $ weh f.a

ksfhdacs;hd iuÛ iDcqju iïnkaO úh hq;=h'

m%;srEmk whs;sh ms<sn| ±kaùfï kï lr we;s

mqoa.,hd uq,au m%;srEmk whs;sh ysñ mqoa.,hd

jqjo l,a .; j;au m%;srEmk whs;sfha fyda

iuznkaOs; ysñlïj, wdrA:sl ysñlï fjk;a

mqoa.,fhl=g mejrÍ ;sìh yelsh' bkaoshdj iy

wefursld tlai;a ckmoh jeks m%;srEmk

whs;sh ms<sn| iafõÉPdfjka ,shdmosxÑ ùfï

l%uhla we;s rgj, cd;sl m%;srEmk whs;sh

ms<sn| kdudj,sh msrßlaid ne,Sfuka m%;srEmk

49

Page 52: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

whs;sfha fyda iuznkaOs; ysñlïj, jrA;udk

ysñlre yªkd.; yelsh' ,sÅ; fyda ix.S;uh

ksrAudK iïnkaOfhka .;a úg ksrAudKh

m%;sksIamdokhg ksrka;rfhka u ysñlu orK

ksrAudKfha m%ldYl fyda má.; lsrSï

ksIamdok iïnkaO lr.; hq;=h'

ksrAudKhla i|yd ysñlï §ia:r§ (Layers)

lsysmhla mej;sh yels neúka tla tla

ysñlref.a wjirh wjYH wkaofï úúO

ysñlï orkakka lsysm fofkl= isáh yelsh'

WodyrKhla jYfhka ix.S; ksrAudKhla

i|yd m%ldYlfhl=" ix.S; má.; lsrSu i|yd

má.; lsrSfï iud.ula iy ksrka;rfhka u

ix.S; ksrAudKh bosrßm;a lrkakka (Performers)isà'

jeo.;a n,h mejÍï i|yd Tnf.a wjirhGfï .súiqfï kshuhka iy fldkafoaiSidlÉPd fldg kshu lr .ekSug fmrúfYaI{ Wmfoia ,nd.ekSu iq¥iqh' n,m;%iEGfï oCI úfYaI{fhl=g Tnf.a jHdmdrwjYH;dj,g .e,fmk fyd|u n,h mejÍfïúiªï idlÉPd fldg kshu lr .ekSugWmldrÍ úh yelsh'

TTnnff..aa jjHHddmmddrrhh kkSS;;ss WW,,aa,,xx>>kkhh llssrrSSffïïwwjjooddkkuu wwvvqqllrr ..kkaaffkkaa ffllffiiaaoo@@m%;srEmk whs;sh W,a,x>kh lsrSu i|yd kS;s

u.ska lghq;= lsrSu úhoï wêl l%shdj,shla úh

yelsh' tu ksid tjeks W,a,x>kh lsrSï

j<lajd .ekSug ie,iqï l%shd;aul lsrSu

{dKdkaú;h' my; l%shd udrA. ta i|yd iq¥iq

fõ'

Tnf.a wdh;kh u.ska fiajfha fhdojdwe;s ldrAh uKag,hg Tjqkaf.a fiajfhaoSiy l%shdldrlï j,g is¥úh yelsm%;srEmk whs;sh ms<sn| ixl+,;d ms<sn|±kqj;a ùu i|yd mqyqKqj ,ndfokak'wjYH wjia:dj, ,sÅ; wjir oSï fyda.súiqï ,ndf.k Tnf.a ldrAh uKav,htjeks wjiroSu fyda mjrd oSï j, mrdihms<sn| yqrejla we;s njg iy;sl jkak'm%;srEmk whs;sh W,a,x>khg Ndú;d l<yels wdldrfha ´kEu WmlrKhla^Pdhdmsgm;a hka;%" mrß.Kl" ix.; ;eáyd ixLHdxl nyqúO ;eá ,shkhka wdosh&u; tu WmlrKh m%;srEmk whs;shW,a,x>khg Ndú;d fkdl< hq;= nj±lafjk ±kaùula oukak'Tnf.a ldrAh uKav,hg ldrAhd,mrs.Kl Ndú;d fldg wjirhlskaf;drj m%;srEmk whs;sh iys; foaj,awka;rAcd,fhka ,nd .ekSug meyeos,sju;ykï lrkak'Tnf.a jHdmdrh ks;r ;dCIKslwdrCIl Wml%u j,ska wdrCId l<ksIamdok Ndú;d lrhs kï" fiajlhkam%;srEmk whs;sh ysñlref.a wjirhlskaf;drj tu Wml%u u.yer l%shd lsrSu(Circumvention) fyda wjirfha mrdih blaujdl%shd lsrSu hk tajd fkdlrk njgiy;sl lrk m%;sm;a;s f.dv k.kak'

50

ww

w.wipo.int/sme/

Tng m%;srEmk wdrlaIKh iys; huzlghq;a;la Ndjs; lsrSug wjYH kuz tA i|ydkS;Hkql+, ysuslref.a wjirh .; hq;=h’ .;al;=jreka idudkHfhka wdrA:sl M, fk,d .ekSums<n| ;u whs;sh m%ldYlhkag fyda iduqysll<uKdlrK ixúOdk(CMO) fj; mjrkq oelshyelsh.

Page 53: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

iEu jHdmdrhla i;=ju m%;srEmk whs;sh

i|yd jk wkql+,;dj i|yd iúia;r

m%;sm;a;shla ;sìh hq;= w;r tu jHdmdrhg

iy Ndú;hkag úfYaI jk m%;srEmk whs;sh

ms<sn| wjirhka ,nd.ekSu ms<sn| iúia;r

l%shdudrA.hla tys wvx.= úh hq;=h' m%;srEmk

whs;shg wkql+,;dj olajk ixialD;shla

Tnf.a jHdmdrh ;=< f.dvkexùu m%;srEmk

whs;sh W,a,x>kh i|yd Tn i;= wjodku wvq

lrhs'

51

iiddrrddxxYYhhTnf.a m%;srEmk whs;sh ms<sn| wdrCIdj

jeä lr.kak' iafõÉPdfjka m%;srEmk

whs;sh ms<sn| ,shdmosxÑh ,nd.; yels kï

cd;sl m%;srEmk whs;sh ms<sn|

ldrAhd,hl Tnf.a ksrAudK ,shdmosxÑ

lrkak' m%;srEmk whs;sh ms<sn| igykla

Tfí ksrAudK u; fhdokak' ixLHdxl

ksrAudKj, wdrCIdj i|yd ixLHdxl

ysñlï l<ukdlrK fuj,ï Ndú;dfõ

fhdojkak'

m%;srEmk whs;sfha ysñlu ksjeros j fidhd

±k.kak' Tnf.a wdh;kh i|yd l<

´kEu ksrAudKhl m%;srEmk whs;sfha

ysñlu ms<sn| .eg:Zjlg fhdod .ekSu

i|yd ish¨ fiajlhka" ksoyia

fldka;%d;alrejka iy wfkl=;a mqoa.,hska

iuÛ ,sÅ; .súiqï ;nd .kak'

ysñlï W,a,x>kfhka j<lskak' Tnf.a

ksIamdokfha fyda fiajdfõ Tnf.a iud.ug

iïmQrAKfhka u kjuq fkdjQ hula wvx.=

fõ kï" th Ndú;h i|yd wjirhla

,nd.; hq;=o hkak fidhd n,d wjYH kï

mQrAj wkque;sh ,nd .kak'

mqreoaola f,i Tnf.a m%;srEmk whs;sfhka

.; yels Wmrßu m%fhdackh ,nd.kak'

Tnf.a m%;srEmk whs;sh úlsKSu fkdj ta

i|yd wjir oSu lrkak' wjir ,dNshdf.a

úfYaIs; wjYH;d i|yd tla tla wjirh

ilid .ekSu i|yd úfYaIs; iy iSud lrk

,o wjirhka msrskukak'

Page 54: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

s7. mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh nn,,..eekkaaùùuu

TTnnff..aa mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh WW,,aa,,xx>>kkhh jjkkqqffhhaall==uukk wwjjiiaa::ddjj,,GGoo@@m%;srEmk whs;sh ysñlreg ;ksj lsrSug fyda

;ykï lsrSug wjir,;a l%shdldrlul

fjk;a flfkla m%;srEmk whs;sh ysñlref.a

mqrAj wjirhlska f;drj fh¥kq úg

ysñlref.a m%;srEmk whs;sh lvl< nj iy

m%;srEmk whs;sh W,a,x>kh l< nj lshkq

,efí'

hfula mQrAj wjirhlska f;drj"

Tng muKla lsrSug úYsIaG ysñlï we;s

l%shdjla l< úg

iuyr rgj, kS;s W,a,x>kh lr" l<

ksrAudKhla iuÛ jdKscuh .kqfokqjla

lsrSfuka fyda th iEoSug wjYH foa

iemhSfuka

iuyr rgj, kS;s W,a,x>kh l<

ksrAudKhla ^th kS;s jH;sfrAlj,g

fkdjefÜ kï& wdkhkh lsrSfuka fyda

ika;lfha ;nd .ekSfuka

wdrA:sl ysñlï W,a,x>kh úh yelsh'

ksrAudKhl fldgila muKla Ndú;d l< úgmjd m%;srEmk whs;sh W,a,x>khla úh yelsh'W,a,x>kh lsrSula f,i idudkHfhkais¥jkafka “ie,lsh hq;= fldgila” tkïjeo.;a" w;HjYH fyda úfYaI fldgilam%;srEmk whs;sh ysñlreg iqúfYaI f,i fjkajQ wdldr j,ska tla wdldrhlg Ndú;d l<úgh' tuksid fuysG m%udKd;aulNdjh iy.=Kd;aulNdjh hk folu jeo.;a fõ' flfia

fj;;a m%;srEmk whs;sh W,a,x>kfhka f;drjksrAudKhl fldmuK m%udKhla Ndú;d l<yelso hkakg fmd¥fõ ms<s.; yels kS;shlafkdue;' .eg:Zj ;SrKh l< yelafla tla tlaisoaêh u; msysgd jk w;r iEu isoaêhluis¥ùï iy i;H f;dr;=re u; fuh r|d mj;S’

l;D f,i ksrAudKhg we;s Tnf.a

odhl;ajh ms<s.kq ,nkafka fkdue;s kï

fyda

Tnf.a ksrAudKh fkd.e,fmk wkaofï

ie,lSulg Ndckh ùu fyda Tnf.a

f.!rjhg fyda lSrA;skduhg ydksjk fia

kùlrKh lsrSu fyda jQfha kï

iodpdruh ysñlï (Moral Rights) W,a,x>kh

úh yelsh'

Tnf.a m%;srEmk whs;sh iys; foaj,a wdrCIdlsrSug wkjir mrsYS,lhkag tfrysj ilial< ;dCIKsl wdrCIk Wml%u uÛyerfírÍug (circumvent) Ndú;d l< yels m%fhda.ms<sn| jdKsc .kqfokq" wdkhkhka fydaksrAudKhka hful= lrkafka kï tys^m%;srEmk whs;sh fyda ksoyia& W,a,x>khlais¥úh yelsh'

;j¥rg;a lsjfyd;a hfula m%;srEmk whs;shiys; ksrAudKhlg Tn úiska noaO fldg we;sysñlï l<ukdlrK f;dr;=re bj;a lsrSufyda fjkia lsrSu is¥lf<a kï tys ysñlïW,a,x>khla úh yelsh'

52

ww

w.wipo.int/sme/

Page 55: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

tla ;ks l%shdjla u.ska fndfyda ysñlïorkakkaf.a ysñlï lvùu úh yelsh'WodyrKhla f,i .=jka ú¥,sfhka m%pdrKhjQ jevigyka j, yvZ má úlsKSu .=jka ú¥,sm%pdrKh i|yd jQ ysñlï W,a,x>kh lsrSuls'we;a; jYfhka u fuu l%shdj ix.S;ksrAudKlref.a iy uq,a má.; lsrSu l<má.; lsrSfï iud.fï m%;srEmk whs;Ska oW,a,x>kh lrkq ,nhs' iEu ysñlïorkafkl=gu fjka fjka kS;s l%shdudrA. .;yelsh'

TTnnff..aa yyssññllïï llvv llrrkkqq ,,eenn wwee;;ss ffyyddaa ttffiiaaúúhh yyeellss ffiiaa ffmmffkkaa kkïï TTnn ll<< hhqq;;aaff;;aall==uullaaoo@@m%;srEmk whs;sh iy iuznkaOs; ysñlï n,.ekaùfï ¥Ialr;djh m%Odk jYfhka uysñlï orkakd u; mejfrA' Tnf.a ysñlï j,l=uk wdldrhl fyda lvùula yªkd .ekSuiy Tnf.a ysñlï n,.ekaùu i|yd l=ukmshjr .; hq;=±hs ;SrKh lsrSu Tn i;=fõ'ysñlï W,a,x>kh lrkakkag tfrysj .;yels l%shdudrA. .kafka kï tajd fudkjdo"tajd flfia l=uk wjia:dfõ .; hq;=o iykS;suh l%shd udrA.hlska fyda fjk;a whqrlskatu .eg:Z úi|d .kafka flfiao hk tajd;SrKh lsrSug Tng Wmldr ùu iy ±kgmj;sk .;yels l%shdudrA. iy f;dr;=reiemhSu m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;s{fhl=fyda iud.ulska lrkq we;' Tnf.a iuia:jHdmdr l%fudamdhkag iy wruqKqj,g tjeks;SrK .e,fma ±hs iy;sl lr .kak'

Tnf.a m%;srEmk whs;sh W,a,x>kh ù we;akï"

fpdaos; ysñlï W,a,x>klreg ,smshla heùu

u.ska bosrsfhaoS úh yels .egqula ms<sn| Tyqg

$ wehg ±kaùfuka Tng wdrïNhla ,nd.;

yelsh' fuu ,smsh ,sùu i|yd kS;s{hl=f.a

iydh ,nd .ekSu iq¥iqh' ^fuu ,smsh

§keje;aùfï iy je,elaùfï ,smsh f,i

yªkajhs'& iuyr rgj,G" wka;rAcd,fha we;s

Tnf.a m%;srEmk whs;sh hfula W,a,x>kh

lr we;akï my; l%shd udrA. .; yelsh'

W,a,x>khg ,la jQ wka;rA.;h fjí

wvúfhka bj;a lrk f,i fyda thg

m%fõY ùu wjysr lrk f,i b,a,ñka

wka;rAcd, fiajd imhkakd fj; úfYaI

keje;aùfï yd je,elaùfï ,smshla heùu'

wka;rAcd, fiajd imhkakdg ±kqï oSu

u.ska fuu fpdaos; ; ysñlï W,a,x>Kh

ms<sn| fiajd .%dyhlhka ±kqj;a lr

tu.ska wod< lreKq iu:hlg m;alr

.ekSug myiqlï ie,iSu'

iuyrúg uú; lrùu iq¥iqu Wmdh udrA.hfõ' ysñlï W,a,x>Kh l, mqoa.,hd fj;ysñlïmEfï ksfõokhla bosrsm;a lsrSu Tyqgie.ùug fyda idlaIs úkdY lsrSug rel=,aoSula fõ' ysñlï W,a,x>Kh ys;du;d lrk,o nj Tn i,lhs kï yd W,a,x>Kls%hdldrlï is¥l, ia:dkh Tn okafka kïwod< pQ fpdaos;hdg lsis¥ ±kqï oSulska f;drjWidúhg f.dia pQos;hdf.a mrsY%fhys yosisfidaosishlska wod< idlaIs w;awvx.=jg .ekSugbg i,ik talmdrAYúl ksfhda.hla (Ex parte)b,a,d isàug yelsh'

Widú ls%hdudrA.j,g ie,lsh hq;= ld,hla

.;fõ' fuu ld, iSudj ;=, ;j¥rg;a jk

ydks je<elaùug fpdaos; ysñlï W,a,x>Kh

lsrSfï ls%hdj kj;ajd wod< NdKAv

fj<|fmd<g we;=:Zùu j<lajk CIKsl

ls%hdudrA.hla .; hq;=h'

53

Page 56: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

fndfyda rgj, kS;sh wjika Widú ksfhda.h,efnk ;=re fpdaos; W,a,x>Klreg Tyqf.ajxpdldrS ls%hdj kj;ajd wod< idlaIsiqrlaIs;j ;nk f,i ksfhda. flfrk;djld,sl ;ykula ksl=;a lsrSug bv i,ihs'

yssñlï W,a,x>Kh l, mqoa.,fhl=g tfryskS;suh ls%hdudrA. .ekSu iq\qiq jkafka1' ksrAudKfha m%;srEmk whs;sh Tn i;=nj Tmamq lsrSug yelskï 2' Tnf.a ysñlï W,a,x>Kh Tmamq l,yelskï3' kS;suh ls%hdudrA.h iM,ùfï jákdluwod< ls%hdudrA.h .ekSug hk úhoug jvdjeäkï muKs'

ysñlï W,a,x>Khlg jkaos f.ùu i|ydWidúhla u.ska fok ms<shï w;r w,dN";ykï lsrSï" ,dN i|yd j.lshk f,i kshulsrSï iy ysñlï W,a,x>Khg ,lajQ NdKavysñlï orkakka fj; iemhSug kshu lsrSuwdos h we;=<;a fõ' ;jo ysñlï W,a,x>KhflrE mqoa.,hdg wod< øjH ksIamdokh ydfnod yerÍug iïnkaOjQ f;jk mdrAYjh iyfnod yerÍfï udrA. fy<s lsrSu i|yd n,lrkq,nhs' ;jo b,a,Sula u; ysñlï W,a,x>Khg,la jQ NdKav jkaos f.ùulska f;drj úkdYlsrSu i|yd wK lsrSug Widúhg yelsh'

m%;srEmk whs;sh ms<sn| kS;sh u.ska ysñlïW,a,x>Khg ,lal, ksrAudK iEoSu ydjdKscuh f,i .Kqfokq lsrSu i|yd idmrdêj.lSula mjrhs' ysñlï W,a,x>Kh lsrSugovqju ovhla fyda isr.;ùula mjd úhyelsh' wkjirfhka Wmqgd .;a ksrAudK wdkhkhje<elaùu i|yd foaYSh frA.= wêldrskaf.aiyh me;sh hq;=h'

fndfyda rgj,a iq¥iq f,i iSud n,.ekaùfïWml%u fhdod we;s w;r tu.ska m%;srEmk

whss;sfha ysñlrejkag iy wjir,dNskagwkjir Wmqgd .ekSï hehs iel iys; fydajHdc NdKv r|jd .ekSfï ksfhda.hla b,a,disáh yelsh'

mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh WW,,aa,,xx>>KKhh llssrrSSuu iiuu::hhllggmm;;aallrr ..eekkSSuu ii||yydd WWiiddúúhhllgg hhEEuu yyeerr ..;;yyeellss ll%%sshhdduuddrrAA.. ffuuddkkjjddoo@@fndfyda wjia:dj, W,a,x>Kh lsrSï iuÛ

.Kqfokq lrkd M,odhs wdldrhla jkafka

fíreïlrKh (Arbitration) fyda

iu:lrKhhs (Mediation) fíreïlrKfha

jdish jkafka Widú l%shdudrA.j,g jgd

úêu;aNdjh wvqùu" flá iy ,dNodhS

udrA.hla ùu jk w;r wka;rAcd;sl f,i

fíreïlrejl= úiska lrk myiqfjka

n,.ekaúh yels ùuhs' fíreïlrKh yd

iu:lrKh hk foflysu we;s jdishla

jkqfha wdrjq,a ksrdlrKh lr.ekSfï

ls%hdj,sfha md,kh wod, mdrAYj i;=ùuhs' ta

ksidu Tnf.a iud.u wkd.;fhaoS kj wjir

.ekSï mámdáj,g taug fyda iyfhda.fhka

ls%hd lsrSug leu;s wfkla jHdmdrhla iuÛ

we;s hym;a jHdmdrsl in|;d ;yjqre

lr.ekSug yelsh' wjir oSfï .súiqï j,

iu: lrk iy$fyda fíreïlrK j.ka;s

we;=:Z lsrSu idudkHfhka iq¥iq ls%hdudrA.hls'

jeä¥r f;dr;=re i|yd WIPO ys

fíreïlrK yd iu:lrK uOHia:dkfha

fjí wvúhg msúiSug

arbiter.wipo.int/center/index.html fjí ,ssmskh Ndú;d

lrkak'

54

ww

w.wipo.int/sme/

Page 57: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

55

wweeuuqqKKqquu I

jeo.;a wka;rAcd, ,smsk

f,dal nqoaêuh foam, ixúOdkh: www.wipo.int

l=vd iy uOH mßudK jHdmdr i|yd WIPO YdLdj: www.wipo.int/sme/en/

m%;srEmk whs;sh iy iuznkaOs; ysñlï i|yd jk WIPO fjí wvúh :www.wipo.int/copyright/en/index.html

n,.ekaùu ms<sn|j WIPO fjí wvúh : www.wipo.int/enforcement/en/index.html

WIPO bf,lafg%dksl fmd;ayf,ka m%;srEmk ñ,g .ekSug : www.wipo.int/ebookshop. fuys

my; tajd we;=,;a fõ:– m%;srEmk whs;sh yd iuznkaOs; ysñlïj, whs;sh mejrÍu i|yd jk udrAf.damfoaYh"

m%;srEmk wxl 897– m%;srEmk whs;sh yd iuznkaOs; ysñlï i|yd iduQysl l<uKdlrKh" m%;srEmk wxl

855

fkdñf,a fok m%;srEmk ,nd.ekSug : www.wipo.int/publications. fuys my; tajd we;=,;a fõ:– m%;srEmk whs;sh yd iuznkaOs; ysñlï f;areï .ekSu" m%;srEmk wxl 909

– l,dlref.a isg fma%laIld.drhg ksrAudK Ys,amSka iy mdrsfNda.slhska m%;srEmk

whs;sh yd iuznkaOs; ysñlï iy m%;srEmk whs;sh ms<sn| iduqysl l<uKdlrK moaO;s

j,ska m%fhdack ,nkafka flfiao@ m%;srEmk wxl 922

– msgm;alrKh i|yd jk iduqysl mrßmd,kh; m%;srEmk wxl 924

cd;sl m%;srEmk whs;sh ms<sn|j kdudj,sh: www.wipo.int/news/en/links/addresses/cr/index.htm

cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdk

hdka;%sl má.; lsrSï iy m%;sksIamdok ysñlï mdrßmd,kh lrk ix.ï j, cd;Hka;r

uKav,h : www.biem.orgjHdmdr uD¥ldx. ikaOdkh : www.bsa.org

Page 58: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

56

ww

w.wipo.int/sme/

cd;Hka;r rdcH fkdjk ixúOdk

hdka;%sl má.; lsrSï iy m%;sksIamdok ysñlï mdrßmd,kh lrk ix.ï j, cd;Hka;r

uKav,h : www.biem.org

jHdmdr uD¥ldx. ikaOdkh : www.bsa.org

l;Dka iy rplhskaf.a ix.ïj, cd;Hka;r ixúOdk : www.cisac.org

Ñ;%mg ksIamdolhskaf.a ix.ï j, cd;Hka;r ix.uh : www.fiapf.org

m%;sksIamdok ysñlï ikaOdk j, cd;Hka;r ixúOdkh : www.ifrro.org

YíojdysKs ;eá lrAudka;fha cd;Hka;r ixúOdkh : www.ifpi.org

iajdëk ix.S; iud.ï tluq;=: www.impalasite.org

cd;Hka;r m%ldYlhkaf.a ix.ufha : www.ipa-uie.org

uD¥ldx. yd f;dr;=re lrAudka; ix.uh : www.siia.net

Page 59: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

57

wweeuuqqKKqquu II

cd;sl m%;srEmk whs;sh mrsmd,k wdh;kj, fjí ,smsk

we,acSrßhdj [email protected] www.ompa.adwdrAfckaákdj www2.jus.gov.ar/minjus/ssjyal/autor´iafÜ%,shdj www.ag.gov.auNdnfgdaia www.caipo.gov.bbfn,arEia [email protected]

[email protected],Sia www.belipo/bzfndia;shdj yd yrAif.dúkshdj www.bih.nat.ba/zsmpn%iS,h www.minc.gov.brlekvdj cipo.gc.caÖkh www.info.gov.hk/ipdfldf,dïìhdj www.derautor.gov.cofl%dfhaIshdj www.dziv.hrfpia ckrch www.mkcr.czfvkaudrAlh www.kum.dkt,a ie,ajfodarh www.cnr.gob.sv*ska,ka;h www.minedu.fifcdrAcshdj www.global-erty.net/saqpatenticrAuksh www.bmj.bund.deykaf.arßhdj www.hpo.huwhsia,ka;h www.ministryofeducation.isbkaoshdj copyright.gov.in

hdj;ald,Sk f;dr;=re i|yd my; fjí wvúhg msúfikak' : www.wipo.int/directory

Page 60: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

bka¥kSishdj www.dgip.go.idwhrA,ka;h www.entemp.ielsrßlsia;dkh www.kyrgyzpatent.kg,eÜúhdj www.km.gov.lvf,nkkh www.economy.gov.lb,s;=tkshdj www.muza.lt,laieïnrA.h www.etat.lu/ECu,hdishdj mipc.gov.myfulaisfldaj www.sep.gob.mx/wb2/sep/sep_459_indautorfudkdfldaj www.european-patent-office.org/patlib/country/monaco/

fudkaf.da,shdj www.ipom.mnkjiS,ka;h www.med.govt.nzkhs.rA www.bnda.ne.wipo.netfkdrAfõ www.dep.no/kd/fmare www.indecopi.gob.pems,smSkh ipophil.gov.phfldrshdkq ckrch www.mct.go.kr/englishreishdkq iuQydKavqj www.rupto.ruisx.mamQrej www.gov.sg/minlaw/ipos

www.ipos.gov.sg/iaf,dfõlshdj www.culture.gov.skiaf,dfõkshdj www.sipo.mzt.si/iamd[a[h www.mcu.es/Propiedad_Intelectual/indice.htmiaúÜirA,ka;h www.ige.ch;dhs,ka;h www.ipthailand.org;=rAlsh www.kultur.gov.trhqlafrAkh www.sdip.gov.ua

www.uacrr.kiev.uatlai;a rdcOdksh www.patent.gov.ukwefurßld tlai;a ckmoh www.loc.gov/copyright

58

ww

w.wipo.int/sme/

hdj;ald,Sk f;dr;=re i|yd my; fjí wvúhg msúfikak' : www.wipo.int/directory

Page 61: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

59

wweeuuqqKKqquu III

m%;srEmk whs;sh yd iuznkaOs; ysñlï iïnkaOfhka ls%hd;aul jk m%Odkwka;rAcd;sl .súiqïj, idrdxYh

iiddyyss;;HH yydd ffii!!kkaaoorrAAhhuuhh kkssrrAAuuddKK wwddrrllaaIIddjj ii||yydd jjQQ nnrrAAkkss ..ssúúiiqquu (1886)nrAks .súiqu wka;rAcd;sl m%;srEmk whs;sh ms<sn|j m%Odk .súiqu fõ' fuhska msysgqjkq ,enQ

kS;shla jk “foaYSh ie,lSu” hkafkka iEu rglgu úfoaYSh l;Dka yg foaYSh l;Dka N=la;s ú¢k

ysñlï j,g iudk ysñlï whs;s nj ±lafõ' fuu iuq:Zj ±kg rgj,a 162 l l%shd;aul fõ' fuu

.súiqug iïnkaê; mdrAYj yd iïmQrAK úia;r www.wipo.int/treaties/en/ip/berne/index.html

fjí wvúh u.ska ,nd .; yelsh' .

bboossrrssmm;;aa llrrkkaakkkkaa (Performer) YYííoojjddyysskkss ;;eeáá kkssIIAAmmddoollhhsskkaa iiyy ..==jjkkaa úú¥¥,,ss mm%%ppddrrKK

iiuudd..ïïjj,, wwddrrllaaIIddjj ii||yydd jjQQ wwkkaa;;rrAAccdd;;ssll ..ssúúiiqquu ^̂ffrrddaauu ..ssúúiiqquu&& (1961)frdau .súiqu ;u wdrlaIdj Neighboring rights kï ysñlï f;la úys¥jhs' .S; kegqï bosrsm;a

lrkakka ;u bosrsm;a lsrSï i|yd jQ ysñlïo" YíojdysKs ;eá ksmojkakka ;u Yío má.;

lsrSu i|ydo" frAäfhda yd rEmjdysKs wdh;k ;uka m%pdrKh lrk jegigyka i|ydo jk

ysñlï N=la;s ú£ fuys idudcsl ±kg rgj,a 83 la ,nd we;' fuu iuq:”Zjg iïnkaê; mdrAYj

iy iïmQrAK úia;r www.wipo.int/treaties/en/ip/rome/index.html hk fjí wvúfhka ,nd .;

yelsh.

YYííoojjddyyssKKss ;;eeáájj,, wwkkjjiirr mmssggmm;;aa iiEEooSSuugg ttffrryyss YYííoojjddyyssKKss ;;eeáá kkssIIAAmmddoollhhsskkaaff..aa

wwddrrllaaIIddjj ii||yydd jjkk ..ssúúiiqquu ^̂YYííoojjddyyssKKss ;;eeáá ..ssúúiiqquu&& (1971)YíojdysKs ;eá .súiqu u.ska tu .súiqug neªk rdcHhl jeisfhl= jk YíojdysKs ;eá

ksIamdolfhl=j" ;u ksIamdok ck;djg fnod yerÍu msKsi wjirhlska f;drj msgm;a lsrSu"

msgm;a wdkhkh iy tjeks msgm;a ck;djg fnodyeÍu hk tajdhska wdrlaId lsrSu i|yd

.súiqug iïnkaO iEu rdcHhlgu l<hq;= foa iQodkï lrhs' §YíojdysKs (Phonogram) hkqfjka

woyia jkafka tys wdldrh l=ula jqj;a ^;eá" má fyda fjk;a wdldr& úfYAIfhkau weiSug

iïnkaO ;sr lsrSï fõ' ^tkï fïjdg Ñ;%mghla fyda ùäfhda máhl yg igyka wh;a fkdfõ'&

fï .súiqu ±kg rgj,a 75 n, meje;afõ' .súiqug iïnkaO mdrAYjhka iy iïmQrAK úia;r

www.wipo.int/treaties/en/ip/phonograms/index.html fjí wvúfha wvx.= fõ.

Page 62: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

60

ww

w.wipo.int/sme/

nnqqooaaêêuuhh ffooaamm,, yyssññllïïyyss ffjj<<||dduugg iiïïnnkkaaOO mmddrrAAYYjj mmss<<ssnn|| ttllÛÛ;;dd ..ssúúiiqquu (1994)Anqoaêuh foam, ysñlï ms<sn| M,odhs iy m%udKj;a wdrlaIdj iuÛ wka;rAcd;sl fj<|du tlg

tluq;= lsrSu wruqKq fldg fj<|du yd ine¢ nqoaêuh foam, ysñlï j, wod,;ajh" mrdih yd

Ndú;h ms<sn| uQ,OrAu iy iq¥iq iïu;hka iys; ksfhda. ksjeros fia ilia lr.ekSug fuu

.súiqu flgqïm;a flrsKs' ta yd iuÛu fuu .súiqu tjeks ysñlï n,.ekaùfï wdldr imhhs'

f,dal fj<| ixúOdkfha ish¨ idudcslhska 149 fokdu fuu .súiqfuka nef|a' fuys úia;r f,dal

fj<| ixúOdkfha fjí wvúh jk http://www.wto.org/english/docs_e/legal_e/27-trips.doc fj;

msúi ,nd .; yelsh.

mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhss;;sshh mmss<<ssnn||jj WWIIPPOO ..ssúúiiqquu iiyy bboorrssßßmm;;aa llssrrSSïï yydd YYííoojjddyyssKKss ;;eeáá

mmss<<ssnn|| WIPO ..ssúúiiqquu (1996)fuu .súiqï fol 1996 oS we;slr .kq ,enqfõ ixLHdxl f,dalfha (Digital World) my< ùu;a iuÛ

we;s jQ wNsfhda.hkag irß,k fia l;Dkaf.a" bosrsm;a lrkakkaf.a ^Performer& iy YíojdysKs

;eá ksmojkakkaf.a ysñlï wdrlaIdj i,id .ekSugh' m%;srEmk whs;sh ms<sn| WIPO .súiqu

f;dr;=re iudcfha (Information Society) kj wjYH;dj,g .e,fmk fia ;u fldkafoais ilid

.ksñka idys;Huh iy fi!kaorHd;aulj ksrAudKj, wdrlaIdj i|yd jk nrAks .súiqug iyh

fohs' fuhska woyia lrkafka m%:ufhkau nrAks .súiqfï jk ish¨ ksfhda. úia;r lrkq ,en we;s

;eka j,g wod,j wjYH fjkia lsrSï iys;j (mutatis mutandis) ixLHdxl mßirh (DigitalEngironment) i|yd Ndú;d l, yels njhs' thska woyia jk ;j;a fohla jkafka nrAks .súiqug

iïnkaOj jqj;a ke;;a m%;srEmk whs;sh ms<sn| WIPO .súiqug ne£ we;s mdrAYj .súiqfï iajdëk

kshuhkag tlÛ úh hq;= njhs' m%;srEmk whs;sh ms<sn| WIPO .súiqu" jsYsIAG ysñlï 03 la

iemhSfuka ;u ksrAudK i|yd l;Dka i;= ysñlï jeäoshqKq lrhs' tu úYsIaG ysñlï jkqfh:

– uq,a ksrAudK fyda tajdfha msgm;a wf,úfhka fyda fjk;a l%uhlska m%isoaêfha fnod yerSu

i|yd wjirh oSug fyda ;ykï lsrSug we;s ysñluhs' ^fnodyerÍfï ysñlu&;

– mrs.Kl jevigyka" iskud ksrAudK fyda YíojdysKs ;eáj, wka;rA.; ksrAudK

jdKscuh jYfhka l=,shg oSu i|yd ^fujeks jdKscuh jYfhka l=,shg Gu úYd,

mrßudKfhka ksrAudK msgm;a lr m%;sksIamdokh i|yd jk ysñlïj,g fndfyda fihska ydks

lrhs kï& wjir oSug fyda ;ykï lsrSug we;s ysñlu ^l=,shg oSu i|yd jk ysñlu&

– ;ud úiska mqoa.,slj f;dard .;a fõ,djl fyda ia:dkhl isg ksrAudK j,g msúiSug yels

wdldrhlg ksrAudK ck;djg ,nd .;yels njg m;alsrSugo (Making Agailable) we;=:Zj

/yeka iys; fyda /yeka rys; wdldrhlska ;u uq,a ksrAudK fyda tajdfha msgm;a ck;djg

ikaksfõokh lsrSu i|yd wjir oSug fyda ;ykï lsrSug we;s ysñlu ^ck;djg

ikaksfõokhg we;s ysñlu&

Page 63: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

m%;srEmk whs;sh ms<sn|j WIPO .súiqu n,d;aul jQfha 2002 udrA;= 02 jeksod jQ w;r

jrA;udkfha rdcHhka 59 la tys idudcslhska ù we;' (www.wipo.int/treaties/en/ip/wct/index.htmlys n,kak').

m%;srEmk whs;sh ms<sn| WIPO .súiqug fjkia wdldrhlska l%shdlrk bosrsm;a lsrSï yd

YíojdysKs ;eá ms<sn|j WIPO .súiqfïs wruqK f;dr;=re iudchl isák bosrsm;a lrkakka iy

YíojdysKs ;eá ksIamdolhskaf.a wdrlaIdj cd;Hka;r jYfhka tla ;,hl f.k tau ksid th

.Kqfokq lrkafka iuznkaOs; ysñlï orkakka iuÛh' flfia fj;;a fuh Y%jHoDYH bosrsm;a

lsrSï i|yd fkdfhfoa' YíojdysKs ;eáj, má.;ù we;s fyda fkdue;s ;u bosrsm;a lsrSï i|yd

bosrsm;alrkakka ^k:Zjka" .dhlhska" ix.S;{hska jeks& i;= wdrA:sl ysñlï yd fm!oa.,sl;ajh

ms<sn| ysñlï fuu .súiqu u.ska m%Odk jYfhka wdrlaId lrhs' yg ;sr lsrSu i|yd uQ,sl mshjr

.kakd iy ta i|yd j.lSu orK mqoa.,hskag fyda ffk;sl Ndjhkago fuu .súiqu wdOdr lrhs'

bosrßm;a lsrSï yd YíojdysKs ;eá ms<sn| .súiqu u.ska ysñlï orkakkag my; úYsIaG ysñlï

,ndfoa:

– YíojdysKs ;eá iDcq f,i fyda jl%j m%;sksIAmdokhg wjir oSu fyda ;ykï lsrSu i|yd

jk ysñlï ^m%;sksIamdokh i|yd ysñlu&;– wf,úhlska fyda fjk;a l%uhlska whs;sh mejrÍulska YíojdysKs ;eáhl uq,a msgm; fyda wkq

msgm;a ck;djg ,nd .; yels njg m;alsrSug (Making Agailable) wjir oSu fyda ;ykï

lsrSu i|yd jk ysñlu ^fnodyerÍfï ysñlu&;– YíojdysKs ;eáhl uq,a msgm; fyda wkq msgm; ck;djg jdKscuh jYfhka l=,shg oSug

wjiroSu fyda ;ykï lsrSug we;s ysñlu ^l=,shg oSfï ysñlu&

– ;ud úiska mqoa.,slj f;dard.;a fõ,djl fyda ia:dkhl isg ;sr lrk ,o bosrsm;a lsrSulg

m%fõY ùug ck;djg yels wdldrhlg" /yeka iys; fyda /yeka rys; l%uhlska YíojdysKs

;eáhl ;sr lrk ,o boßrsm;a lsrSula ^Performance& ck;djg ,nd.; yels ;;a;ajhg

m;alsrSug (Making Agailable) wjir Gu fyda ;ykï lsrSu i|yd jk ysñlu ^,nd.; yels

;;a;ajhg m;alsrSfï ysñlu&.bosrsm;a lsrSu yd YíojdysKs ;eá ms<sn| WIPO .súiqu YíojdysKs ;eáj, ;sr fkdlrk

,o icSú bosrßm;a lsrSï i|ydo bosrsm;a lrkakka fj; úYsIAG ysñlï ,ndoSï tu.ska":

– ck;dj fj; .=jka ú¥,s m%pdrKhg;– ck;djg ikaksfõokhg– ;sr lsrSug ^Yíoh muKs& wjir ,ndfohs'

fuu .súiqu ls%hd;aul ùu wdrïN jQfha 2002 uehs 20 isgh' rdcHhka 58 la ±kgidudcsl;ajh orhs' (www.wipo.int/treaties/en/ip/wppt/index.html fj; msúfikak').

61

Page 64: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

wwkkaa;;rrAAccdd,, wwmmrrddOO mmss<<ssnn|| ..ssúúiiqquu (2001)hqfrdamSh ljqkais,h u.ska flgqïm;a l, wka;rAcd, wmrdO ms<sn| .súiqu" wka;rAcd,

wmrdOj,g tfrysj iudcfha wdrlaIdjg b,lal l," fmd¥ wmrdO ms<sn| m%;sm;a;shla úoyd

olajhs' fï wka;rAcd,h yd wfkl=;a mrs.Kl cd, lrk wmrdO ms<sn| m%:u wka;rAcd;sl

.súiqu jk w;r úfYAIfhkau m%;srEmk whs;sh ms<sn| W,a,x>K" mrs.KlwdYs%; jxpdjka" <ud

wmpdr yd cd, wdrlaIdj lg lsrSï wdOS h iuÛ .Kqfokq lrhs' mrs.Klcd, mrßlaId lsrSu

iy kj;ajd,Su jeks n,;, iy l%shdudrA. fYa%Kshla tys wvx.=h' iïmQrAK úia;r

conventions.coe.int/Treaty/en/Treaties/Html/185.htm u.ska lshúh yelsh' .

mm%%;;ssrrEEmmkk wwhhssss;;ssffhhaa úúOOddkkhh ^̂22000011&&

f;dr;=re iudchl m%;srEmk whs;sfha iy iuznkaOs; ysñlïj, iuyr me;s tluq;= lsrSu i|yd

jk hqfrdamSh m%cdfõ úOdkh iuyr m%Odk jrA.fha ysñlï tlg tl;= lrkafka uQ,sl jYfhka

wka;rAcd,fha iy úoaHq;a fj<|dfï iy ixLHdxl ;dlaIKfha wNsfhda.hkag uqyK oSugh' ysñlï

l<uKdlrK moaO;sj, ;dlaIKsl wxYhka i|yd jk kS;suh wdrlaIdjka iy ysñlï j,

jH;sfrALhka iuÛo fuh .Kqfokq lrhs'

62

ww

w.wipo.int/sme/

Page 65: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

ww

w.wipo.int/sme/

wweeuuqqKKqquu IV

idys;Hh iy fi!kaorAhd;aul ksrAudKj, wdrCIdj i|yd jk nrAks .súiqfïmdrAYajhka jk rgj, ,ehsia;=j ^2006 cqks 16 osk m%ldYs; wkaoug&

we,afíkshdj

we,af.arßhdj

wekafvdardj

wekaá.=jd iy nrAnhqvdj

wdrAfckaákdj

wdrAfïkshdj

´iafÜ%,shdj

´iaá%hdj

wirAnhscdkh

ndydudia rdcHh

nyfrAkh

nx.a,dfoaYh

ndrAnfgdaia

fn,reih

fn,acshu

fn,Sia

fnkska

nQ;dkh

fnd,súhdj

fndiakshdj iy

yrAiaf.dúkshdj

fndÜiajdkdj

n%iS,h

nDDkdhs forei,ï

n,af.arshdj

nlskd *dfida

leurEkh

lekvdj

flamajä

uOHu wms%ldkq ckrch

pdâ

Ñ,S

Ökh

fldf,dïìhdj

fldufrdaia

fldkaf.daj

fldiav ßld

Cote d'loirefl%dfhaIshdj

lshqndj

ihsm%ih

fpia ckrch

fldrßhdkq m%cd;ka;%jdoS

ck;d ckrch

fldkaf.daj

fvkaudrAlh

csnqá

fvdñksldj

fvdñkslka ckrch

blajfodarh

Bcsma;a;=j

t,a ie,ajfgdrh

iul .Skshdj

tiafgdkshdj

*scs

*Ska,ka;h

m%xYh

f.afndka

.eïìhdj

fcdrAcshdj

crAuksh

.dkdj

.S%ish

f.%kdgd

f.da;ud,dj

.skshdj

.sksìiõ rdcHh

.=hdkdj

yhsá

fyda,s iS

fydxvqrdia

yxf.aßhdj

whsia,ka;h

bkaoshdj

bka\qkSishdj

whrA,ka;h

BY%dh,h

b;d,sh

cefuhsldj

cmdkh

fcdrAodkh

63

Page 66: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

kj;u f;dr;=re i|yd my; fjí wvúhg msúfikak: www.wipo.int/treaties/en/ip/berne

lilia;dkh

flkahdj

lsrß.sia;dkh

¨;=fõkshdj

f,nkkh

f,fif;da

,sfíßhdj

,ssìhdkq wdrdì cuyzrßhdj

f,Éfvkaiaáka

,s;=fõkshdj

¨laieïnrAla

uev.ialrh

u,dú

u,hdishdj

u,s

u,avd

ußvdkshd

ußáhqia

fulaisfldaj

uhsfl%dfkaishd

fudkdfldaj

fudxf.da,shdj

fudfrdlafldaj

kñìhdj

fkamd,h

fkorA,ka;h

kjiS,ka;h

kslre.=wd

khs.rA

khscSrshdj

fkdrAfõ

´udkh

mlsia;dkh

mkudj

mr.=ths

fmare

ms,smSkh

fmda,ka;h

mD;=.d,h

lgdrA

fldßhdkq ckrch

fud,afvdajd ckrch

refïkshdj

reishdkq iuQydKavqj

rejekavd

idk;a lsÜidyka fkaúia

Ydka; ¨ishd

idka; úkaikaÜ iy

.%ekvhskaia

fi!os wdrìh

ifudjd

fik.d,h

irAìhdj iy

fudkafvkafkaf.%daj

isx.mamQrej

iaf,dfõlshdj

iaf,dfõkshdj

ol=Kq wms%ldj

iamd[a[h

YS% ,xldj

iQvdkh

iqrSfkaï

iajdis,ka;h

iaùvkh

iaúÜirA,ka;h

isrßhdkq wrdì ckrch

gcslsia;dkh

;dhs,ka;h

ueisfvdakshdfõ merKs

hqf.diaf,da.shdkq ckrch

fgdf.daj

fgdx.dj

gs%ksvEvh iy fgdnEf.daj

gqksIshdj

;=rAlsh

hqlafrAkh

tlai;a wrdì tñ,a rdcHh

tlai;a rdcOdksh

gekaidkshdkq tlai;a

ckrch

wefursld tlai;a ckmoh

Wre.=ths

Wiafn.sia;dkh

fjksishq,dj

úhÜkduh

ieïìhdj

isïndífõ

(tl;=j 162)

64

Page 67: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

nqoaOsuh foam, ms<sn| f,dal ixúOdkh (WIPO) jsiska ksl+;a lrkq ,en

we;s jHdmdr i|yd nqoaOsuh foam, ms<sn| ish:Zu m%ldYk

www.wipo.int/sme/en/ hk fjnz wvjsfhka o

iqq¿ yd uOHu m%udK jHjidh wxYfha jzoHq;a i.Zrdj

www.wipo.int/sme/en/documents/wipo_sme_newsletter.html hk fjnz

wvjsfhka o lsis\q wh lsrSulska f;drj ,nd .; yelsh’

Page 68: WIPO - ksr Au dKYS, sTng m%;srEmk wdrlaIKh · w w w.wipo.int/sme/ jHdmdr i|yd nqo aê uh foam , udrAf.`mfoaY ud,dj 1. §Tng; ,la Kl= a§ - fj

User GuideWIPO Publication No.918 SK /SI (Sinhala) ISBN 978-92-805-2084-2m%:u uqøKh

fyda tys iq:Z yd uOH mrsudK jHjidhwxYh

,smskh(

fkd( 34" fjuska fvia fldf,duzfngzia

;eXfmX 18

iSs tpz-1211 cskSjd 20iajsÜirA,ka;h

*elaia:

+41 22 338 87 60

jsoaHq;a ;emE,([email protected]

fjnz wvjsh(www.wipo.int/sme

jeä \qr úia;r i|yd

,smskh :nqoaOsuh foam, ms<sn| f,dl ixjsOdkhfkd( 34" fjuska fvia fldf,duzfngzia;eXfmX 18iSs tpz-1211 cskSjd 20iajsÜirA,ka;h

\qrl:k(¤41 22 338 91 11

*elaia (¤41 22 733 54 28

jsoaHq;a ;emE,([email protected]

ksjzfhdala ys msysgs iuznkaOSlrKh lsrSfuz ldrAhd,h

,smskh(2" hqkhsgvz fkaIka ma,didIqhsgz 2525ksjzfhdala" tka jhs 10017weursld tlai;a ckmoh

\qrl:k(¤1 212 963 6813

*elaia (¤1 212 963 4801

jsoaHq;a ;emE,( [email protected]

isxy, mrsjrA;kh ms<sn| jevs\qr f;dr;=re fyda weKjquz lsrSu i|ydiq:Z yd uOH mrsudK jHjidh ixjrAOk jHdmD;shfkd’ 53” fjdlafIda,a mgqu.fld<U 02Y%S ,xldj

\qrl:k(¤94 11 230 4287-9

*elaia (¤94 11 230 4291

jsoaHq;a ;emE,([email protected]