Wojewódzkiego Konsultanta w dziedzinie farmacji szpitalnej

1/2013 FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO 1

Poezje w nr 1/77 Biuletynu

W prezentowanym P.T. Czytelnikom numerze biuletynu po raz kolejny

drukujemy wiersze naszej koleżanki Lidii Marii Czyż.

Przypominamy, że urodzona w Płocku Pani Lidia ukończyła studia na

Wydziale Farmaceutycznym A.M. w Lublinie w 1976r.

Osiadła następnie w Rzeszowie, stając się wybitna działaczką Polskiego

Towarzystwa Farmaceutycznego, zwłaszcza w aspekcie historycznym i

Podkarpackiej Izby Aptekarskiej.

Poezją zajmuje się już od czasów szkolnych.

Drukowane przez nas wiersze pochodzą z pierwszego wydanego przez L.

Czyż tomiku „Wędrówki sekund”, Poznań 1994.

S.R.

Lidia Maria Czyż

Igraszki wiatru

To słowa

a ja się słów boję

to liście jesienne, piękne i martwe

liście, którymi bawi się wiatr

to kryształy na łące ciężkiej od nasion

klejnoty nadchodzącego dnia.


SPIS TREŚCI

Poezje w nr 1/77 Biuletynu……………………………………………………...1

Spis treści………………………………………………………………………...2

Informacja Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku………....………..3

Informacja biura Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku.…..………..4

Kondolencje dla Prezesa NRA – dr. G. Kucharewicza.…..……..……………5

Gratulacje dla dr Beaty Kocięckiej……………………..…..……..…………..6

Życiorys dr Beaty Kocięckiej- Wojewódzkiego Konsultanta w dziedzinie

farmacji szpitalnej………………………………………………………………7

Nowe Prawo

Dyrektywa PE w zakresie zapobiegania wprowadzania sfałszowanych

produktów leczniczych do legalnego łańcucha dystrybucji……………….….….9

Z prac ORA

Sprawozdanie z działalności ORA………………………………..………..14

Z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Katarzyna Socha – doktorem habilitowanym….…………………………20

Z Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego

Sprawozdanie z działalności Oddziału Białostockiego PTFarm. w 2012r..……..….23

Varia

Prof. Z. Bela o pochodzeniu słów apteka i aptekarz oraz ich synonimów –dr

S. Rostafiński.……….………………………………………………………….33

Wspomnienia

Mgr farm. Janina Woińska..……..……………………………………………….37


INFORMACJA

Na wniosek Okręgowej Komisji Rewizyjnej, działającej przy

Okręgowej Izbie Aptekarskiej w Białymstoku, Okręgowa Rada

Aptekarska w Białymstoku uprzejmie informuje, iż na posiedzeniu

w dniu 4 marca 2013r., podjęła decyzję o zamieszczaniu na stronie

internetowej Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku

www.oiab.com.pl , elektronicznej wersji Biuletynu Informacyjnego

Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku „Farmacja Regionu

Północno-Wschodniego”.

Równocześnie informujemy, iż zostanie zmniejszona ilość

egzemplarzy drukowanych. Do każdej apteki zostanie przesłany

jeden egzemplarz Biuletynu.

Lidia Maria Czyż

Oczy kwiatów

Gdy cisza zamienia się

w szelest sekund porannych

rozgniatam chwilę w dłoniach

pachnie dziką miętą

gdy jeszcze nie ranią

złe godziny

mogę spojrzeć w oczy

najpiękniejszemu z kwiatów.


Okręgowa Izba Aptekarska w Białymstoku

ul. Ludwika Zamenhofa 27

15-435 Białystok

e-mail: [email protected] www.oiab.com.pl

Godziny przyjęć: poniedziałek-piątek:8.00-16.00

Telefony:

tel./fax +4885 732 52 75; tel. +4885 740 60 72

tel. kom. 607 129 899( Prezes mgr Jarosław Mateuszuk)

Prezes ORA w Białymstoku:

mgr farm. Jarosław Adam Mateuszuk

dyżur w środę: 13.00-15.00

Radca prawny OIA w Białymstoku:

mgr Elżbieta Nowak

dyżur w środę: 13.00-15.00

Konto bankowe:

PKO BP S.A. I Oddział Białystok

16 1020 1332 0000 1102 0232 6403

Składki członkowskie:

Kierownik apteki, hurtowni - 45,00 zł

Pozostali farmaceuci pracujący w aptekach i hurtowniach - 30,00 zł

Emeryci (niepracujący) - 1,00 zł

Kierownicy aptek szpitalnych - 25,00 zł

Pozostali farmaceuci pracujący w aptekach szpitalnych - 20,00 zł

Pracownicy naukowi - 10,00 zł


Prezesowi Naczelnej Rady Aptekarskiej

Wiceprezesowi Okręgowej Rady Aptekarskiej

w Białymstoku

dr. GRZEGORZOWI KUCHAREWICZOWI

wyrazy najgłębszego współczucia i żalu

z powody śmierci

MAMY

†

ŚP.

KRYSTYNY KUCHAREWICZ

składają

członkowie Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku

członkowie Komitetu Redakcyjnego

Biuletynu Informacyjnego

Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku

oraz

pracownicy Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku


Pani dr. Beacie Kocięckiej

serdeczne gratulacje

z okazji wyboru na

Wojewódzkiego Konsultanta w dziedzinie farmacji szpitalnej

składają

członkowie Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku,

członkowie Komitetu Redakcyjnego Biuletynu Informacyjnego

Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku

oraz

pracownicy biura Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku


Dr Beata Joanna Kocięcka urodziła

się 1 stycznia 1969 roku w Hajnówce.

W roku 1987 rozpoczęła studia na

Akademii Medycznej w Lublinie na

Wydziale Farmaceutycznym. Po trzecim

roku wybrała kierunek analityki

klinicznej. 16 czerwca 1993 roku złożyła

egzamin magisterski i otrzymała tytuł

magistra farmacji. Pracę magisterską

pisała w Zakładzie Analityki Klinicznej

Akademii Medycznej w Lublinie pod

kierunkiem Prof. dr hab. n. farm. Janusza

Solskiego. Studia ukończyła z wynikiem

bardzo dobrym.

W latach 1993-1994 odbywała staż w

Aptece Prywatnej dr n. farm. Stefana

Kaliszuka w Lublinie. W 1994 uzyskała

Prawo samodzielnego wykonywania zawodu aptekarza. W latach 1994-1995

pracowała jako młodszy asystent w Aptece Prywatnej w Lublinie. W 1995 roku

przeniosła się do Białegostoku i tam podjęła pracę jako kierownik Apteki

Prywatnej, gdzie pracowała do 1996 roku.

01 września 1996 roku rozpoczęła pracę jako kierownik w Aptece szpitalnej

SP ZOZ w Hajnówce i tam pracuje do dzisiaj. W 1998 roku uzyskała dyplom Iº

specjalizacji w zakresie Farmacji aptecznej a w 2003 roku zdobyła IIº

specjalizacji w tym samym zakresie. W 2002 roku rozpoczęła studia

podyplomowe w Wyższej Szkole Finansów i Zarządzania w Białymstoku w

zakresie Zarządzania w Ochronie Zdrowia, które ukończyła 18 czerwca 2003

roku. W grudniu 2006 roku otrzymała Decyzję Ministra Zdrowia w sprawie

uznania jej dotychczasowego dorobku naukowego i zawodowego za równoważny

ze zrealizowaniem programu specjalizacji w dziedzinie Farmacja szpitalna na

mocy której, dopuszczono ją do egzaminu państwowego. W listopadzie 2007

roku zdała egzamin specjalizacyjny i uzyskała tytuł specjalisty w specjalności:

farmacja szpitalna.

W grudniu 2009 roku uzyskała stopień naukowy doktora nauk

farmaceutycznych. Rozprawę doktorską ,,Telmisartan- modulator ,, cross-talk”

pomiędzy PPAR-γ i receptorem estrogenowym w procesie regulacji biosyntezy


kolagenu w komórkach raka sutka” napisała w Zakładzie Chemii i Analizy

Leków Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku pod kierunkiem prof. dr hab.

n. farm. Jerzego Pałki. Jej publikacje były zamieszczane w czasopismach

naukowych takich jak Farmaceutyczny Przegląd Naukowy, European Journal of

Pharmacology, czy Gazeta Farmaceutyczna.

Jako członek Zespołu ds. Farmacji Szpitalnej przy Okręgowej Radzie

Aptekarskiej w Białymstoku, zaangażowała się w pracę społeczną i aktywnie

uczestniczy w pracy Zespołu poprzez organizację spotkań szkoleniowych,

przygotowanie i prowadzenie szkoleń na rzecz aptekarzy szpitalnych pod nazwą

Podlasko-Mazurskie Warsztaty Farmaceutyczne.

W 2011 za pracę na rzecz Samorządu Aptekarskiego została odznaczona

przez Naczelną Radę Aptekarską w Warszawie medalem im. Bronisława

Koskowskiego.

Lidia Maria Czyż

Rosa łez

Świt

ciemność wycieka

przez otwarte okno

świat bez koloru melodia

niema rosa na trawie

łzy

odchodzącego cienia.


Nowe Prawo

DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY W ZAKRESIE

ZAPOBIEGANIA WPROWADZANIA SFAŁSZOWANYCH PRODUKTÓW

LECZNICZYCH DO LEGALNEGO ŁAŃCUCHA DYSTRYBUCJI –

ANALIZA POD KĄTEM POTENCJALNYCH SKUTKÓW DLA

FUNKCJONOWANIA APTEK W POLSCE.

W dniu 1 lipca 2011 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej została

opublikowana Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/62/UE z dnia 8

czerwca 2011 r. zmieniająca dyrektywę 2001/83/WE w sprawie wspólnotowego

kodeksu odnoszącego się do produktów leczniczych stosowanych u ludzi – w

zakresie zapobiegania wprowadzania sfałszowanych produktów leczniczych do

legalnego łańcucha dystrybucji. Dyrektywa wprowadziła do obrotu prawnego

definicję sfałszowanego produktu leczniczego oraz substancji czynnej. Według

niej: ,, Substancja czynna: każda substancja lub mieszanina substancji, która ma

zostać wykorzystana do wytworzenia produktu leczniczego i która użyta w jego

produkcji, staje się składnikiem czynnym tego produktu, przeznaczonym do

wywołania działania farmakologicznego, immunologicznego lub metabolicznego

w celu przywrócenia poprawy lub zmiany funkcji fizjologicznych lub do

postawienia diagnozy metabolicznej’’, natomiast ,, Sfałszowany produkt

leczniczy to każdy produkt leczniczy, który został fałszywie przedstawiony w

zakresie:

a) tożsamości produktu, w tym jego opakowania i etykiety, nazwy lub

składu w odniesieniu do jakichkolwiek składników, w tym substancji

pomocniczych, oraz mocy tych składników

b) jego pochodzenia, w tym jego producenta, kraju wytworzenia, kraju

pochodzenia lub posiadacza pozwolenia na dopuszczenie do obrotu; lub

c) jego historii, w tym danych i dokumentów dotyczących wykorzystanych

kanałów dystrybucji.

Niniejsza definicja nie obejmuje niezamierzonych wad jakościowych oraz

pozostaje bez uszczerbku dla naruszeń praw własności intelektualnej.’’ Wytyczne

powyższej dyrektywy nakazują państwom członkowskim UE wprowadzenie do

prawodawstwa krajowego zharmonizowanych, ogólnoeuropejskich przepisów

dotyczących procedur , środków bezpieczeństwa i systemów weryfikacji


autentyczności leków, które wspólnie zapewnią dostępność tylko wysokiej

jakości, autentycznych produktów leczniczych w legalnym systemie wytwarzania

oraz dystrybucji hurtowej i detalicznej. Z danych organów kontroli celnej na

granicach UE wynika, że w okresie 5 lat zostało zakwestionowanych około 30

milionów podrobionych produktów leczniczych. Zaczynając od etapu

wytwarzania przepisy zmienionej dyrektywy od dnia 2 lipca 2013 r. nakazują

import do państw UE substancji czynnych używanych do produkcji leków tylko

pod warunkiem wyprodukowania ich zgodnie z zasadami dobrej praktyki

wytwarzania GMP – równoważnej co najmniej z zasadami obowiązującymi w

UE. Zgodność ta będzie musiała być wykazana pisemnym potwierdzeniem

odpowiedniego organu państwa trzeciego, z którego będzie sprowadzana

substancja czynna, z dodatkowym zobowiązaniem poddawania regularnej

kontroli wytwórcy oraz natychmiastowym powiadomieniem odbiorcy w

przypadku stwierdzenia nieprawidłowości. Ze względu na to, że nie istnieją

skuteczne mechanizmy, pozwalające nałożyć powyższe obowiązki na

odpowiednich organach państw trzecich, wdrożenie postanowień dyrektywy do

prawodawstwa krajowego może skutkować utrudnieniami w dostępie do

substancji czynnych, zwłaszcza tych sprowadzanych z Azji, a tym samym w

konsekwencji brakiem leków na rynku krajowym. Należy podkreślić fakt, że

spełnienie powyższych wymogów nie jest zależne od woli krajowego producenta

leku – importera substancji czynnej, ale również od innych organów państw

trzecich, które to nie mają obowiązku stosowania prawa unijnego. O ile samym

przedsiębiorcom z państw trzecich będzie zależało na dostosowanie swoich firm

do wymogów unijnych, o tyle władzom z tych państw niekoniecznie. Nie

wiadome jest również, czy na czas zostanie przeprowadzona walidacja zakładów

produkujących substancje czynne spoza Unii Europejskiej. Czy w drugiej

połowie roku zabraknie w aptekach niektórych leków – czas pokaże.

Drugim obszarem przepisów prawnych wprowadzanych do prawodawstwa

krajowego przez powyższą dyrektywę jest weryfikacja produktów leczniczych

wprowadzanych do obrotu lub będących w obrocie. Dyrektywa zakłada

utworzenie ogólnoeuropejskiego systemu weryfikacji leków, którego szczegóły

techniczne zostaną określone w aktach delegowanych, ogłoszonych ostatecznie w

2014 r. Weryfikacja w aptece będzie polegała na fizycznym sprawdzeniu w

specjalnie do tego celu stworzonym systemie informatycznym czy sprzedawane

pacjentowi opakowanie produktu leczniczego jest opakowaniem autentycznym,

pochodzącym od autoryzowanego producenta. Dotychczas wiadomo, że tzw.


,,elementem bezpieczeństwa” podlegającym weryfikacji będzie unikalny numer

seryjny w postaci kodu kreskowego przedstawionego techniką 1D lub w postaci

matrycy 2D, co w drugim przypadku wymaga użycia do odczytu specjalnego

skanera. Weryfikacja odbywać się będzie drogą łącza internetowego ze specjalnie

utworzoną przez producentów i dystrybutorów bazą danych, na podobnej

zasadzie jak odbywa się weryfikacja transakcji za pomocą kart kredytowych.

Powyższa baza będzie specjalnie chronionym zbiorem unikalnych numerów

seryjnych określonych produktów leczniczych, bowiem nie wszystkie leki będą

weryfikowane. Art. 1 analizowanej dyrektywy dodaje w przepisach zmienianej

dyrektywy 2001/83/WE, art. 54a, który określa kryteria niezbędne do

zakwalifikowania produktu leczniczego do kategorii leków podlegającej

obowiązkowej weryfikacji. Generalną zasadą jest przepis mówiący, że produkty

lecznicze wydawane bez recepty nie będą musiały zawierać specyficznego

identyfikatora autentyczności, chyba że istnieje poważne ryzyko ich

sfałszowania. Natomiast w przypadku leków wydawanych na receptę niektóre z

nich, dla których również istnieje ryzyko sfałszowania, będą zabezpieczone

identyfikatorem podlegającym obowiązkowej weryfikacji. Ryzyko sfałszowania

będzie oceniane na podstawie następujących kryteriów określonych w

dyrektywie:

-cena i wielkość sprzedaży

-liczba i częstotliwość wcześniejszych przypadków fałszerstwa danego leku i

dynamika tych liczb

-specyficzne cechy danych produktów leczniczych

- ciężar schorzeń leczonych tymi lekami

-inne ewentualne zagrożenia dla zdrowia publicznego.

Zgodnie ze stanowiskiem podjętym przez PGEU ( Grupa Farmaceutyczna Unii

Europejskiej ) należałoby objąć tym systemem wszystkie leki na receptę, OTC

oraz suplementy diety, żeby w przypadku niemożności podrabiania leków Rx,

zapobiec wysiłkom skierowanym na podrabianie leków OTC i suplementów

diety. Mogłoby to mieć pozytywny aspekt w detalicznym obrocie lekiem,

polegający na ograniczeniu dystrybucji leków i suplementów diety poza aptekami

ze względu na specyficzne procedury weryfikacji autentyczności pochodzenia

produktów. Jednak ze względu na lobbing producentów powyższych preparatów,

niestety prawdopodobnie tak się nie stanie. Dotychczasowe ustalenia wskazują,

że kluczowym elementem weryfikacji będzie procedura przeprowadzona w

aptece, w momencie wydawania leku w aptece, ewentualnie w chwili


przyjmowania towaru. Ze względów logistycznych weryfikacja każdego

opakowania leku w hurtowni nie będzie możliwa, a tym samym wymagalna.

Oczywiście najważniejszym elementem systemu weryfikacji leków będzie

odpowiednia aplikacja zintegrowana z informatycznym systemem aptecznym,

która powinna być systemem wystarczająco szybkim i wydajnym. Podobne

systemy już funkcjonują w Belgii i w Turcji i pokazują, że średni czas

odpowiedzi z krajowego systemu bazy danych w trakcie weryfikacji wyniósł 0,2

sek. Obecnie w różnych krajach europejskich prowadzone są testy wydajności

łączy internetowych. W okresie 5 miesięcy lat 2009-2010 był przeprowadzony

program pilotażowy z udziałem 14 producentów, którzy wytypowali 25

produktów leczniczych do testów weryfikacji, które przeprowadzono w 25

aptekach. Przeciętna dostępność systemu mierzona czasem odpowiedzi wyniosła

99,8%. Oczywistym konieczne jest opracowanie procedur zastępczych w

przypadku uszkodzenia łącza internetowego lub systemu informatycznego w

aptece. Najbardziej wydajnym sposobem weryfikacji autentyczności wydaje się

skanowanie kodów w postaci matrycy 2D, ponieważ może ona zawierać, oprócz

unikalnego numeru identyfikującego produkt leczniczy, dodatkowe elementy w

postaci numerów serii i daty ważności oraz informacji dotyczącej refundacji ( w

Polsce kod EAN ). Niestety zastosowanie powyższego systemu wiążę się z

pewnymi nakładami finansowymi, związanymi z zakupem skanera matrycy 2D

(koszt około 250 Euro), abonamentem szerokopasmowego dostępu do internetu

(większość z nas już z takiego korzysta ) oraz zintegrowania oprogramowania

weryfikacji autentyczności leków z oprogramowaniem aptecznym. Pozostałe

koszty istnienia systemu związane są z nakładami finansowymi na utrzymywanie

funkcjonowania bazy danych oraz nadania unikalnego numeru leku i

jednocześnie umieszczenia tego numeru w postaci matrycy, co jest szacowane na

kilka eurocentów na jedno opakowanie – koszt ten ma być pokryty bezpośrednio

przez producentów, ale z pewnością ostatecznie i tak zapłacą za to pacjenci. Poza

aspektem ekonomicznym istotna jest również kwestia własności i praw dostępu

do wygenerowanych danych oraz ich odpowiedniej ochrony, zwłaszcza że

dotyczyć to będzie bazy danych wydawanych leków o dużej wartości. Zgodnie z

ustaleniami wygenerowane dane będą należały do tych podmiotów, które je

generują, czyli do aptek. Oczywiście, w pewnych uzasadnionych przypadkach

uprawnione podmioty będą miały możliwość dostępu do bazy danych np. w

przypadku wycofywania pewnych serii leku z obrotu.


Implementacja przepisów powyższej dyrektywy powinna nastąpić w obecnym

2013 r., publikacja aktów delegowanych, zawierających szczegóły techniczne

systemu, w roku 2014, a poszczególne kraje członkowskie UE będą zobligowane

do ich implementacji do roku 2017.

Prezes ORA w Białymstoku

mgr farm. Jarosław Mateuszuk

Lidia Maria Czyż

Obrazy ciszy

Dlaczego wraca wciąż do mnie

cisza

jasna, zwyczajna

pachnąca letnim południem

dlaczego widzę wciąż las sosnowy

a w nim godziny

owiane słońcem

i jałowce o ptasich sercach

dlaczego tak daleko pozostały

drzewa

o korze suchej i spękanej

drzewa, które wiatr obejmuje

wiatr, co rozpala niebo na zachodzie.


Z

Z prac ORA

09.01.2013r.

W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Prezydium Okręgowej Rady

Aptekarskiej w Białymstoku .

Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku wystosowało 33

wnioski do Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego o

dopuszczenie Izby do postępowań ws. reklam aptek na prawach strony.

O powyższym powiadomiono Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności

Zawodowej.

Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku odczytał zebranym

pisma GIF i WIF dotyczące reklam oraz współpracy GIF i Izb.

Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku nie zgłosiło

zastrzeżeń do rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu

sokólskiego.


zastrzeżeń do rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu

grajewskiego.

Równocześnie Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku popiera żądania

aptekarzy sokólskich i grajewskich, dotyczące zapłaty za pracę aptek w

godzinach nocnych.

Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku postanowiło

jednogłośnie pozytywnie zaopiniować kandydatów na kierowników aptek:

mgr farm. Marcina Makarskiego – apteka ogólnodostępna o

nazwie „Dbam o Zdrowie” mieszcząca się w Łomży przy ul.

Bema 33

01.02.2013r.


Aptekarskiej w Białymstoku.


jednogłośnie pozytywnie zaopiniować kandydatów na kierowników aptek:


mgr farm. Ewę Katarzynę Leoniewską – apteka

ogólnodostępna mieszcząca się w Sokołach ul. Gen. Władysława

Sikorskiego 8

mgr farm. Urszulę Wielgat – apteka ogólnodostępna o nazwie

„Dr Max” mieszcząca się w Łomży przy ul. Piłsudskiego 33

mgr farm. Anetę Annę Kowalczuk – apteka ogólnodostępna o

nazwie „Tania Apteka Nowa Farmacja” mieszcząca się w Łomży

przy ul. Dwornej 8

mgr farm. Emilię Gałczyńską – apteka ogólnodostępna o

nazwie „Apteka na Konstytucji 3 Maja Nowa Farmacja”

mieszcząca się w Grajewie przy ul. Konstytucji 3 Maja 13


przy jednym głosie wstrzymującym się - negatywnie zaopiniować mgr farm.

Mariana Gromada na funkcję kierownika apteki ogólnodostępnej o nazwie

„Apteka na Zielonych Wzgórzach” mieszczącej się w Białymstoku przy ul.

Storczykowej 7.

Z uwagi na to, że Pan mgr farm. Marian Gromada do chwili złożenia

pisma w dniu 21 stycznia 2013r., nie zgromadził odpowiedniej ilości punktów

edukacyjnych z pierwszego okresu ciągłego szkolenia /2004-2008/, nie zasługuje

na pozytywną opinię ze strony Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w

Białymstoku na funkcję kierownika apteki.

Osoba, która nie spełnia obowiązku ustawowego podnoszenia kwalifikacji

nie może być kierownikiem apteki, nie daje bowiem rękojmi należytego

wykonywania zawodu farmaceuty i funkcji kierownika apteki.

Mając powyższe na uwadze, Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w

Białymstoku wydało opinie negatywną.

Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku po rozpoznaniu

prośby mgr farm. Mariana Gromady o przedłużenie okresu ciągłego szkolenia,

nie widzi prawnych możliwości przedłużenia okresu szkolenia /2004-2008/ do

końca roku 2014.

Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku nie

przedstawiło kandydatur do odznaczeń państwowych.

Do odznaczenia przez Ministra Zdrowia wnioskowało następujące osoby:

Mgr farm. Krystynę Balewską

Mgr farm. Wiesławę Jackowską

Mgr farm. Tomasza Sawickiego


Do odznaczenia Medalem im. Bronisław Koskowskiego wnioskowało

następujące osoby:

Mgr farm. Irenę Adamowicz

Mgr farm. Alicję Dąbrowską-Sajewską

Mgr farm. Józefa Zwolińskiego

Do odznaczenia Wielką Pieczęcią Aptekarstwa Polskiego wnioskowało :

Prof. dr hab. Elżbietę Skrzydlewską

Do odznaczenia Mecenasem Samorządu Aptekarskiego wnioskowało:

Radcę prawnego mgr Elżbietę Nowak

Na tym posiedzenie zakończono.

13.02.2013r.




jednogłośnie pozytywnie zaopiniować kandydatów na kierowników aptek i

hurtowni farmaceutycznych:

mgr farm. Jolantę Ławreszuk – apteka ogólnodostępna o

nazwie „Nasza Apteka” mieszcząca się w Łomży przy ul.

Sybiraków 10B

mgr farm. Katarzynę Kocent-Zielińską – apteka

ogólnodostępna o nazwie „Dbam o Zdrowie” mieszcząca się w

Mrągowie przy ul. Królewieckiej 58 (teren działanie OIA w

Olsztynie)

mgr farm. Agnieszkę Łukaszewicz – apteka ogólnodostępna o

nazwie „Apteka AQUA VITAE Centrum Homeopatii”

mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Mickiewicza 39 lok. U5

mgr farm. Joannę Sajewską – apteka ogólnodostępna

mieszcząca się w Białymstoku przy ul. Stołecznej 7 lok. 5/1

mgr farm. Aleksandrę Krystynę Mejsak – apteka

ogólnodostępna mieszcząca się w Augustowie przy ul.

Jaćwieskiej 9

mgr farm. Eweline Korycką – hurtownia farmaceutyczna o

nazwie „Aquapharm Sp. z o.o.” mieszcząca się a Kieźlinach przy

ul. Księdza Jakuba Jagałły 1D


Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku zapoznało się

również z wnioskiem BRL Center Polska Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, ul.

Krzemieniecka 60a, dotyczącym udzielenia rękojmi prawidłowego prowadzenia

apteki o nazwie „Dr. Max” mieszczącej się w Wyszkowie przy ul. Sowińskiego

65 dla mgr farm. Izabeli Rurarz.

W związku z nieścisłościami w przedstawionej dokumentacji,

Prezydium ORA w Białymstoku postanowiło poprosić zainteresowaną o

uzupełnienie dokumentów.

Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku przedstawił

członkom Prezydium sytuację dotyczącą obecnego stany prawnego wniosków o

dopuszczenie Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku do udziału w

postępowaniach na prawach strony w sprawach dotyczących prowadzenia

reklamy przez apteki, złożonych do Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora

Farmaceutycznego. Poinformował, że Podlaski Wojewódzki Inspektor

Farmaceutyczne, postanowieniem z dnia 7 lutego 2013r. wszystkie wnioski

odrzucił.

Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku jednogłośnie

postanowiło złożyć zażalenie do Głównego Inspektora Farmaceutycznego na

postanowienie Podlaskiego Inspektora Farmaceutycznego w sprawach

dotyczących aptek łamiących przepisy o zakazie reklam.


04.03.2013r.

W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Okręgowej Rady Aptekarskiej w

Białymstoku oraz Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej – mgr Beata

Wróblewska.

Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku postanowiła jednogłośnie

pozytywnie zaopiniować kandydatów na kierowników aptek ogólnodostępnych:

mgr farm. Helenę Czernialis – apteka ogólnodostępna

mieszcząca się w Grajewie przy ul. Koszarowej 41

mgr farm. Joannę Sylwię Kowalczuk – apteka ogólnodostępna

o nazwie „Apteka Arnika Protektor Michał Brakoniecki”

mieszcząca się w Grajewie przy ul. Konstytucji 3-go maja 17


dr n. farm. Jana Szrzedzińskiego – apteka ogólnodostępna o

nazwie „Apteka dr n. farm. Jan Szrzedziński” mieszcząca się w

Turośni Kościelnej przy ul. Białostockiej 7

Członkowie Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku omówili stan

bieżący spraw dotyczących postępowań prowadzonych przez Podlaskiego

Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego ws. aptek naruszających przepisy

o zakazie reklamy.

Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przyjęła jednogłośnie

uchwałę w sprawie przyjęcia bilansu Okręgowej Izby Aptekarskiej w

Białymstoku za rok 2012.

Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku zapoznała się z

preliminarzem budżetu Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku na rok

2013. Na wniosek Przewodniczącej Okręgowej Komisji Rewizyjnej – mgr Beaty

Wróblewskiej, Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku, podjęła decyzję o

zamieszczaniu na stronie internetowej Okręgowej Izby Aptekarskiej w

Białymstoku www.oiab.com.pl , elektronicznej wersji Biuletynu Informacyjnego

Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku „Farmacja Regionu Północno-

Wschodniego”.

Równocześnie w ramach oszczędności postanowiła, iż zostanie zmniejszona

ilość egzemplarzy drukowanych i do każdej apteki będzie wysyłany tylko jeden

egzemplarz Biuletynu.


04.03.2013r.




jednogłośnie pozytywnie zaopiniować kandydatów na kierowników aptek oraz

hurtowni farmaceutycznych:

mgr farm. Małgorzatę Głowacz-Lewicką – apteka

ogólnodostępna mieszcząca się w Białymstoku przy ul.

Nowogródzkiej1

mgr farm. Bożennę Nowakowską – apteka ogólnodostępna

mieszcząca się w Łomży przy ul. Zawadzkiej 38


mgr farm. Pawła Zaborowskiego – apteka ogólnodostępna o

nazwie „Apteka Arnica” mieszcząca się w Ełku przy ul. Jana

Pawła II 15a/3

mgr farm. Marzennę Władysławę Olszewską – apteka

ogólnodostępna o nazwie „Dr. Max” mieszcząca się w

Wyszkowie przy ul. Centralnej 10 (teren działania OIA w

Warszawie)

mgr farm. Agnieszkę Dawidczyk – hurtownia farmaceutyczna

przy Agencji Rezerw Materiałowych Składnica w Ełku

mieszcząca się w Nowej Wsi Ełckiej przy ul. Wilczej 2


zastrzeżeń do rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie

Siemiatycz.

Prezes Mateuszuk odczytał członkom Prezydium pismo Podlaskiego

Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego, informujące o karach nałożonych

na apteki, które złamały przepisy o zakazie reklamy.

Prezes Mateuszuk odczytał zebranym pismo GIF dotyczące reklam

programu „Farmateka” oraz poinformował, że do Izby wpłynął niepodpisany

wniosek w tej samej sprawie.


Sekretarz

ORA w Białymstoku

mgr farm. Ewa Świerczewska


Z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Katarzyna Socha – doktorem habilitowanym

16 stycznia 2013 r. Rada Wydziału

Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego w

Warszawie nadała dr n. farm. Katarzynie Socha

tytuł doktora habilitowanego w specjalności

bromatologia.

Dr hab. n. farm. Katarzyna I – mo voto

Hukałowicz, II – do voto Socha z d. Twarowska

urodziła się 7 maja 1972 r. w Białymstoku.

Ukończyła Szkołę Podstawową nr 9 i V Liceum

Ogólnokształcące im. Jana III Sobieskiego o

profilu biologiczno – chemicznym w

Białymstoku, uzyskując w 1991 r. świadectwo

dojrzałości. W 1996 r. ukończyła studia na

Wydziale Matematyczno – Przyrodniczym Filii

Uniwersytetu Warszawskiego w Białymstoku,

gdzie obroniła pracę magisterską pt.: „Przepływowo – wstrzykowe oznaczanie

adrenaliny i noradrenaliny z zastosowaniem detekcji spektrofotometrycznej”,

uzyskując dyplom magistra chemii. W tym samym roku została zatrudniona w

Samodzielnej Pracowni Bromatologii na Wydziale Farmaceutycznym Akademii

Medycznej w Białymstoku (obecnie Zakład Bromatologii Uniwersytetu

Medycznego w Białymstoku - UMB), początkowo na stanowisku starszego

technika, a od 1998 r. asystenta. W 2002 r. na Wydziale Farmaceutycznym

Śląskiej Akademii Medycznej obroniła pracę doktorską pt.: „Wpływ sposobu

odżywiania i używek na zawartość selenu i manganu w krwi i włosach matki w

przypadku wad wrodzonych narządu ruchu u noworodka”, pod kierunkiem prof.

dr hab. n. farm. Marii H. Borawskiej, uzyskując stopień doktora nauk

farmaceutycznych i od 2003 r. pracuje w Zakładzie Bromatologii UMB na

stanowisku adiunkta. 16 stycznia 2013 r. na Wydziale Farmaceutycznym

Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego uzyskała stopień doktora

habilitowanego nauk farmaceutycznych na podstawie rozprawy pt.:

„Poszukiwanie zależności pomiędzy nawykami żywieniowymi a stężeniem

wybranych pierwiastków w przypadku tętniaków aorty brzusznej i mózgu oraz

wybranych nowotworów”.

Swoje umiejętności zawodowe doskonaliła na krajowych i zagranicznych

szkoleniach, m.in. z zakresu nowoczesnych metod przygotowania prób i

oznaczania pierwiastków metodą atomowej spektrometrii absorpcyjnej

(Politechnika Poznańska, 2001, 2003, 2008), Western Blotting i wysokosprawnej


chromatografii cieczowej (Firat University in Elazig, Turcja, 2007), plazmy

indukcyjnie sprzężonej ze spektrometrią mas (University of Natural Resources

and Life Sciences, Department of Chemistry; Austrian Centre of Industrial

Biotechnology, Austria, 2012).

Jest współwykonawcą dwóch grantów badawczych: w latach 2005-2008:

„Badania właściwości fizykochemicznych oraz mikrobiologicznych pochodnych

wybranych aromatycznych kwasów karboksylowych. Poszukiwanie nowych

środków dezynfekcyjnych i antyseptycznych w farmacji, medycynie oraz

produkcji żywności” oraz w latach 2010-2013 „Naturalne produkty pszczele a

glejaki mózgu” oraz kierownikiem 10 projektów badawczych MNiSW

realizowanych w AMB/UMB dotyczących: wpływu nawyków żywieniowych na

stężenie wybranych pierwiastków u pacjentów z tętniakami, badania zawartości

składników mineralnych i pierwiastków toksycznych w suplementach diety oraz

wpływu diety na stężenie wybranych pierwiastków i status antyoksydacyjny u

osób ze stwardnieniem rozsianym. Tematyka prac badawczych obejmuje

głównie: ocenę wpływu diety na zawartość pierwiastków w materiale

biologicznym pobranym od osób zdrowych i chorych, wykorzystanie makro- i

mikroelementów jako biomarkerów oceny stanu zdrowia, ocenę zawartości

pierwiastków w produktach żywnościowych i suplementach diety oraz ocenę

sposobu odżywiania ludzi w różnych grupach wiekowych. Jest dotychczas

autorem lub współautorem 76 prac naukowych i rozdziału w książce o zasięgu

międzynarodowym, dotyczącego tematyki rozprawy habilitacyjnej - stężenia

składników mineralnych u pacjentów z tętniakami oraz 83 streszczeń

konferencyjnych. Brała czynny udział w 11 sympozjach międzynarodowych i 24

krajowych. Za osiągnięcia naukowe wielokrotnie otrzymywała nagrody Rektora

AMB/UMB (lata 2000, 2001, 2003-2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010,

2011). W roku 2003 została odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi.

Na Wydziale Farmaceutycznym UMB prowadzi ćwiczenia z bromatologii na

IV roku farmacji, analizy środków spożywczych na II roku analityki medycznej,

seminaria z nutrikosmetyki na V roku farmacji oraz zajęcia fakultatywne z

żywności funkcjonalnej i dietetycznej. Na Wydziale Nauk o Zdrowiu prowadzi

ćwiczenia z analizy i oceny jakości żywności (II rok dietetyki, studia

licencjackie), suplementów diety, bezpieczeństwa żywności (III rok dietetyki,

studia licencjackie), jakości i bezpieczeństwa żywności (II rok studiów

magisterskich na kierunku dietetyki). Jest promotorem 3 i opiekunem naukowym

34 prac magisterskich, z których 4 uzyskały nagrody i wyróżnienia. Wielokrotnie

brała także udział w pracach Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej. Od 2003 roku

jest również wykładowcą w Wyższej Szkole Medycznej w Białymstoku

(wcześniej Wyższej Szkole Kosmetologii i Ochrony Zdrowia), w której prowadzi

zajęcia z podstaw żywienia człowieka, podstaw farmakologii, technologii oraz

receptury form kosmetyków i preparatów kosmetycznych.


Dr hab. Katarzyna Socha należy do Polskiego Towarzystwa

Farmaceutycznego (w latach 2001-2004 pełniła funkcję skarbnika Oddziału

Białostockiego, a od 2004 do chwili obecnej członka Komisji Rewizyjnej i

zastępcy przewodniczącego), Polskiego Towarzystwa Magnezologicznego,

Polskiego Towarzystwa Nauk Żywieniowych (członek Zarządu Oddziału

Białostockiego) oraz Stowarzyszenia „Podlaska Biesiada Miodowa” (w latach

2004-2007 pełniła funkcję skarbnika). Brała udział w organizacji 7 zjazdów

naukowych, m.in. w 1999 r. Ogólnopolskiego Sympozjum Bromatologicznego

„Jakość Zdrowotna Żywności i Żywienia”, w 2005 r. Ogólnopolskiego

Sympozjum Bromatologicznego „Żywność, żywienie – nowe wyzwania” i

Ogólnopolskiej Konferencji „Farmacja Podlasia – dokonania i perspektywy” oraz

w 2011 r. Ogólnopolskiego Sympozjum Bromatologicznego „Aspekty zdrowotne

żywności i żywienia”, gdzie pełniła funkcje wiceprzewodniczącej, skarbnika oraz

członka komitetu organizacyjnego. Obecnie jest zaangażowana w organizację

XXII Naukowego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego „Farmacja

– Nauka – Społeczeństwo” (Białystok, 18-21 września 2013), gdzie pełni funkcję

skarbnika. Wielokrotnie uczestniczyła również w organizacji Podlaskich Biesiad

Miodowych, od 2000 r. w Kurowie, a od 2007 r. w Tykocinie. Wygłaszała

wykłady oraz prowadziła warsztaty w ramach Podlaskich Festiwali Nauki i

Sztuki, jak również prowadziła szkolenia dla rolników w Ośrodku Doradztwa

Rolniczego oraz nauczycieli technologii żywności w ramach projektu Unii

Europejskiej „Technologie żywności – integracja zawodu nauczyciela z rynkiem

pracy”. Uczestniczyła również w akcjach promujących zdrowe odżywianie wśród

młodzieży gimnazjalnej.

Jest mężatką, ma jednego syna.


Z Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego

Sprawozdanie z działalności Oddziału Białostockiego

Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego w 2012 r.

Michał Tomczyk

Oddział Białostocki Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego

Adres do korespondencji: Michał Tomczyk, Zakład Farmakognozji, Uniwersytet

Medyczny w Białymstoku, ul. Mickiewicza 2a, 15-230 Białystok, e-mail:

[email protected]

W dniu 31 grudnia 2012 r. Oddział Białostocki Polskiego Towarzystwa

Farmaceutycznego liczył: 1 członka honorowego, 219 członków zwyczajnych, w

tym 109 z opłaconą składką za 2012 r. Sekcja studencka „Młoda Farmacja”

liczyła 26 studentów. W roku sprawozdawczym odbyło się 8 posiedzeń, w tym 4

zebrania Zarządu Oddziału oraz 4 posiedzenia naukowo-szkoleniowe w których

uczestniczyło łącznie około 220 farmaceutów.

W dniu 7 lutego 2012 r. na posiedzeniu Zarządu Oddziału jednogłośnie

przyjęto sprawozdania finansowe przygotowane przez skarbnika Oddziału oraz

sprawozdanie z działalności Oddziału w roku 2011. W dalszej części zebrania

podjęto dyskusję nad przygotowaniami do organizacji XXII Naukowego Zjazdu

Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego zaplanowanego na drugą połowę

września 2013 r. w Białymstoku. Poruszono kwestię tematyki przewodniej

zjazdu ze szczególnym uwzględnieniem farmacji jako ważnej dziedziny w

służbie społeczeństwa. Ostateczną decyzję w tej kwestii pozostawiono

przygotowywanym do powołania komitetom organizacyjnemu i naukowemu

Zjazdu. W pełni poparto kandydaturę Prof. dr hab. Jerzego Pałki na

Przewodniczącego Komitetu Organizacyjnego oraz Prof. dr hab. Elżbiety

Skrzydlewskiej, Dziekana Wydziału Farmaceutycznego UMB na

Przewodniczącą Komitetu Naukowego. Przedyskutowano również kwestię opłat

zjazdowych, ewentualnej publikacji pełnych wersji prac w czasopismach

wydawanych przez Pol. Tow. Farm w tym Acta Poloniae Pharmaceutica - Drug

Research oraz Bromatologia i Chemia Toksykologiczna. Poruszono również


przygotowanie i obsługę strony internetowej oraz organizacji podczas Zjazdu

obsługi cateringowej, imprez towarzyszących, a także punktowanych kursów

szkoleniowych (odpowiedzialna dr E. Telejko). W kolejnym punkcie posiedzenia

dr Rostafiński zgłosił uwagę o konieczności postulowania do Zarządu Głównego

o przedłużenie kadencji obecnego Zarządu Oddziału do dnia rozliczenia Zjazdu,

co będzie realizacją uchwały Walnego Zebrania członków Oddziału z maja 2010

r.

W dniu 15.02.2012r. pożegnaliśmy Prof. dr hab. Władysława

Gałasińskiego, Doctora Honoris Causa Akademii Medycznej w Białymstoku,

emerytowanego dyrektora Instytutu Chemii w Akademii Medycznej w

Białymstoku, wieloletniego członka Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego i

Polskiego Towarzystwa Biochemicznego. Prof. Gałasiński był jednym z

założycieli i honorowym prezesem Oddziału Białostockiego Polskiego

Towarzystwa Farmaceutycznego.

Kolejne posiedzenie Zarządu Oddziału odbyło się 16 kwietnia 2012

roku. Dotyczyło ono w głównej mierze przygotowań do XXII NZPTF.

Jednogłośnie podjęto uchwałę o wyborze firmy do organizacji imprezy

plenerowej i zapewnienia cateringu podczas XXII Naukowego Zjazdu Polskiego

Towarzystwa Farmaceutycznego. Poparto również tematykę planowanego w

miesiącu maju posiedzenia naukowo-szkoleniowego podczas którego wykład

wygłosił prof. dr hab. Andrzej Danysz. Na zakończenie tematykę planowanych

podczas zjazdu kursów szkoleniowych dla farmaceutów przedstawiła dr

E.Telejko.

Na posiedzeniu Zarządu Oddziału w dniu 29 czerwca 2012 r. poruszono

kwestie opłat zjazdowych, sprawy dotyczące zatwierdzenia składów komitetu

naukowego i organizacyjnego XXII NZPTF, kwestie dotyczące aktualizacji

programu rejestracyjno-abstraktowego na potrzeby Zjazdu, a także dyskutowano

o wyborze sponsora głównego zjazdu. Obecny na posiedzeniu Dyrektor Biura

Zarządu Głównego PTFarm dr J. Szewczyński zapoznał się również ze wstępną

wersją pierwszego komunikatu zjazdowego i zwrócił uwagę na kilka spornych

kwestii pomocnych w trakcie organizacji Zjazdu.

W dniu 30 listopada 2012 r. na posiedzeniu Zarządu Oddziału poparto

tematykę planowanego w miesiącu grudniu opłatkowego posiedzenia naukowo-

szkoleniowego podczas którego wykład nt „Zmiany w ustawie „Prawo

farmaceutyczne” wygłosił dr Jan Chlabicz. Jednogłośnie poparto wniosek o

dofinansowanie ogólnopolskiej konferencji naukowo-szkoleniowej


„Dermokosmetyki pod lupą farmaceuty” organizowanej przez Oddział

Białostocki Młodej Farmacji w kwocie 1000 zł. Kolejne punkty posiedzenia

zdominowane były przygotowaniami do Zjazdu PTFarm i dotyczyły ustaleń do

proponowanych sesji tematycznych, strony internetowej Zjazdu oraz

propozycjami dotyczącymi wykładu inauguracyjnego. Jednocześnie Prezes

Zarządu Prof. Pałka zwrócił się do członków Zarządu Oddziału o zgłaszanie

kandydatur do odznaczeń i nagród Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego.

Jeden z członków Towarzystwa dr n. farm. Wojciech Miltyk,

wiceprezes Oddziału, uzyskał stopień doktora habilitowanego nauk

farmaceutycznych w zakresie chemii leków, z racji czego złożono mu gratulacje.

Członkowie Oddziału PTFarm zorganizowali i prowadzili kursy z

kształcenia specjalizacyjnego z farmacji aptecznej w ramach tematów

wyznaczonych przez CMKP w ramach oraz kursy w ramach kształcenia ciągłego

farmaceutów przez Studium Kształcenia Podyplomowego przy Wydziale

Farmaceutycznym UMB. Członkowie Oddziału PTFarm zorganizowali i

prowadzili kursy z kształcenia specjalizacyjnego z farmacji aptecznej w ramach

tematów wyznaczonych przez CMKP w ramach oraz kursy w ramach kształcenia

ciągłego farmaceutów przez Studium Kształcenia Podyplomowego przy

Wydziale Farmaceutycznym UMB. W ramach szkolenia podyplomowego w

2011 r. członkowie Oddziału współtworzyli numery wydawnictw Polskiego

Towarzystwa Farmaceutycznego – Acta Poloniae Pharmaceutica – Drug

Research, Bromatologii i Chemii Toksykologicznej, Farmacji Polskiej.

Posiedzenia naukowo-szkoleniowe organizowano we współpracy z Okręgową

Radą Aptekarską w Białymstoku. Streszczenia z wykładów, a także bieżące

informacje z wydarzeń Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, publikowane

były w kwartalnie wydawanym biuletynie informacyjnym OIA „Farmacja

Regionu Północno-Wschodniego”. Oddział Białostocki Polskiego Towarzystwa

Farmaceutycznego w ramach współpracy organizował wykłady, opłacał

wykładowców, pokrywał koszty wynajmu sal wykładowych oraz przy wsparciu

OIA rozsyłał zaproszenia na wykłady zarówno do pracujących jak i

emerytowanych członków Oddziału Białostockiego Polskiego Towarzystwa

Farmaceutycznego, a także pracowników naukowych Wydziału

Farmaceutycznego Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Podobnie jak w

latach wcześniejszych tak i w minionym roku trwały starania nad zacieśnieniem

współpracy między Oddziałem Białostockim PTFarm, a OIA – Białystok.


Sekcja Historii Farmacji (przewodnicząca mgr farm. Irena Kałłaur)

Członkowie Sekcji: dr S. Rostafiński i mgr I. Kałłaur działali w Oddziale

PTFarm w Komisji Rewizyjnej, jak również, wspólnie z dr E. Rutkowską, w

Okręgowej Izbie Aptekarskiej - w Komitecie Redakcyjnym Biuletynu

Informacyjnego „Farmacja Regionu Północno-Wschodniego”. Mgr Irena Kałłaur

wsparła finansowo zakup eksponatów Muzeum Medycyny i Farmacji UMB, dr

Elżbieta Rutkowska uczestniczyła czynnie w XXI Sympozjum Historii Farmacji

„Farmacja w służbie człowieka i zwierząt” w Kazimierzu Dolnym w dniach 14–

17 czerwca 2012 r. Brała również, razem z mgr Zenonem Wolniakiem udział w

zebraniach Zespołu Sekcji Historii Farmacji w Warszawie.

Publikacje członków Sekcji Historii Farmacji:

dr Elżbieta Rutkowska:

1. „Bursztyn bałtycki – nie tylko w dawnym lecznictwie. Wystawa

czasowa w Muzeum im. Antoniny Leśniewskiej w Warszawie”.

Farmacja Regionu Północno-Wschodniego. Biuletyn

Informacyjny Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku

2012; 21, 2 (74), s. 36 – 37.

2. „Jubileusz 80 urodzin mgr farm. Ireny Kałłaur”, Farmacja

Polska, 2012; 68, 2, s 102 – 103.

3. „Otwarcie Euroregionalnego Centrum Farmacji. Białystok.25

stycznia 2012 r.”, Farmacja Polska, 2012; 68, 9,s.600-602,

4. „Zagadnienia receptury weterynaryjnej w świetle podręcznika -

Farmacja stosowana Feliksa Modrzejewskiego z 1957 r.” W:

XXI Sympozjum Historii Farmacji „Farmacja w służbie

człowieka i zwierząt” Kazimierz Dolny, 14 -17 czerwca 2012, s.

43 – 44

dr Stefan Rostafiński:

1. „Prof. Władyslaw Gałasiński” Farmacja Regionu Północno-

Wschodniego. Biuletyn Informacyjny Okręgowej Izby

Aptekarskiej w Białymstoku, 2012; 21,1 (73), s. 5 - 9

2. „Łukasz Drewno (po 1565 – 1652) warszawski aptekarz ,

burmistrz powietrzny – patron warszawskiej ulicy”. Farmacja

Regionu Północno-Wschodniego. Biuletyn Informacyjny


Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku, 2012; 21, 2 (74), s.

38 – 40.

3. „Uniwersytet Medyczny w Białymstoku Krajowym Naukowym

Ośrodkiem Wiodącym (KNOW)”, Farmacja Regionu Północno-


Aptekarskiej w Białymstoku; 2012, 21, 3 (75), s.30-31

4. „Farmaceuta papieżem” Farmacja Regionu Północno-


Aptekarskiej w Białymstoku, 2012, 21, 4 (76), s.42-43.

5. „Kodeks Etyki Aptekarza RP, a wzorce osobowe”. Aptekarz

Polski, październik 2012 nr 74/52 online

Niektóre z artykułów dr S. Rostafińskiego przedrukowane były w takich

periodykach jak: Biuletyn Stowarzyszenia Farmaceutów Katolickich, Farmacja

Pomorza Środkowego, Medyk Białostocki.

Sekcja Farmacji Szpitalnej (przewodnicząca mgr farm. Irena Sidorczuk)

Farmaceuci zatrudnieni w aptekach szpitalnych w roku 2012 brali udział

w licznych konferencjach:

1. XXX Dni Farmacji Szpitalnej w Mikołajkach, 27-30 maja 2012.

2. VII Ogólnopolska Konferencja Naukowa PTFarm Sekcji Żywienia

Do i Pozajelitowego w Poznaniu, 16-17 listopada 2012.

3. XIII Ogólnopolskie Spotkanie Farmacji Onkologicznej w

Białymstoku, 21-24 października 2012.

4. II Seminarium Wiosenne Polskiego Stowarzyszenia Farmaceutów

Onkologicznych „Opieka farmaceutyczna w onkologii” we

Wrocławiu, 19-21 kwietnia 2012.

5. III Krajowy Zjazd Polskiego Stowarzyszenia Farmaceutów

Onkologicznych w Nowym Tomyślu, 6-8 grudnia 2012.

oraz szkoleniach i kursach:

6. XIV Podlasko-Mazurskie Warsztaty Farmaceutyczne w Lidzbarku

Warmińskim

7. XV Podlasko-mazurskie Warsztaty Farmaceutyczne w Goniądzu

8. Kurs Leczenia Żywieniowego Dla Zespołów Żywieniowych w

Białymstoku


9. Opieka Farmaceutyczna Nad Pacjentem Hospitalizowanym we

Wrocławiu

10. Jakość Życia Kobiet Leczonych z Powodu Nowotworów

Narządu Rodnego w Białowieży

Sekcja studencka „Młoda Farmacja” (przewodnicząca sekcji: studentka

Dominika Jarmoc)

W dniach 2-4 kwietnia 2012 przedstawiciele Młodej Farmacji Białystok

wzięli udział w I Wrocławskim Kongresie Stomatologiczno-Farmaceutycznym.

W interdyscyplinarnej sesji naukowej oraz dyskusji panelowej zatytułowanej

„Quo vadis Farmacjo?” poruszali szereg tematów dotyczących farmacji, opieki

farmaceutycznej, aptek, farmacji klinicznej i onkologicznej w Polsce.

W dniu 14 kwietnia 2012 roku na Wydziale Farmaceutycznym

Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego odbył się Ogólnopolski Konkurs Opieki

Farmaceutycznej, w którym wzięły udział dwuosobowe drużyny studentów

farmacji z Białegostoku, Bydgoszczy, Gdańska, Krakowa, Sosnowca, Lublina

oraz Warszawy. Była to już piąta edycja Konkursu, tym razem zorganizowana

przez gdański Oddział MF, połączona z II Weekendem Gdańskim. W ramach

Konkursu miała również miejsce Konferencja dotycząca opieki farmaceutycznej

w Polsce. W ramach organizowanej przez Samodzielną Pracownię Historii

Medycyny i Farmacji Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku „Nocy

muzeów” 19 maja 2012 roku, białostocki Oddział MF poprowadził cieszące się

dużym zainteresowaniem warsztaty dla dzieci przebiegające pod hasłem „Zostań

małym farmaceutą”. Młodzi uczestnicy mieli okazję zwiedzić wnętrza dawnej

apteki, poznać tajniki sztuki aptekarskiej i wykonać pierwszą w swoim życiu

tabletkę.

W dniach 18-19 maja 2012 roku Sekcja Studencka Młoda Farmacja

Białystok razem z Samorządem Studenckim Uniwersytetu Medycznego w

Białymstoku współorganizowała coroczne „Medykalia UMB”, podczas których

studenci MF przygotowali pokazy efektownych doświadczeń chemicznych oraz

zorganizowali warsztaty parzenia zielonej herbaty.

Podobnie jak w latach wcześniejszych podczas X Podlaskiego Festiwalu

Nauki i Sztuki odbył się Dzień Otwarty Uniwersytetu Medycznego w

Białymstoku. W dniu tym studenci MF zorganizowali pokazy widowiskowych


eksperymentów chemicznych oraz warsztaty sporządzania stałych postaci leku.

Wydarzenie miało na celu promocję Uczelni i Wydziału Farmaceutycznego

wśród młodzieży maturalnej. Odbyła się również wycieczka po nowoczesnym

gmachu Euroregionalnego Centrum Farmacji. Była to jedyna w swoim rodzaju

okazja do poznania campusu Uczelni oraz wymiany doświadczeń miedzy

studentami i licealistami.

Po raz kolejny Młoda Farmacja Białystok uczestniczyła w

organizowanym na Rynku Kościuszki Dniu Akademickim, który odbył się 17

czerwca 2012 roku. Przedstawiciele białostockiego Oddziału przygotowali kącik

porad farmaceutycznych oraz warsztaty wytwarzania recepturowych postaci leku.

Dodatkowo promowali Wydział poprzez dystrybucję ulotek, gazet i innych

materiałów reklamowych oraz uczelnianych gadżetów. W miesiącach letnich, w

ramach programu SEP (Student Exchange Programme), gościliśmy studentów

farmacji z Portugalii, Turcji i Niemiec, którzy przyjechali do nas na miesięczne

praktyki wakacyjne. Delegaci MF towarzyszyli naszym zagranicznym kolegom

podczas zajęć w aptekach ogólnodostępnych i szpitalnych. Była to również

jedyna w swoim rodzaju okazja do wymiany doświadczeń i wspólnego

zwiedzenia najciekawszych zakątków Warszawy, Krakowa a nawet Lwowa.

W dniach 26-28 października 2012 członkowie Młodej Farmacji

Białystok wzięli udział w Ogólnopolskim Kongresie Naukowym Studentów

Farmacji oraz Ogólnopolskim Konkursie Prac Naukowych w Katowicach. W

ramach Kongresu odbyła się Konferencja Naukowa „Farmakoterapia kobiet w

ciąży”. Wykłady oraz dyskusje były okazją do wymiany poglądów oraz zdobycia

cennego doświadczenia.

W miesiącu październiku, członkowie MF włączyli się aktywnie w

porządkowanie grobów zmarłych farmaceutów. Sprzątanie stało się już tradycją

studentów Młodej Farmacji, którzy co roku starają się zadbać o grób słynnego

białostockiego aptekarza i pierwszego przewodniczącego Rady Miejskiej po

odzyskaniu niepodległości w 1919 r. Feliksa Filipowicza.

W dniach 14-16 grudnia 2012 roku odbyła się Ogólnopolska Wigilia

Młodej Farmacji organizowana przez białostocki Oddział Młodej Farmacji.

Kluczowym punktem spotkania była Ogólnopolska Konferencja Naukowo-

Szkoleniowa „Dermokosmetyki pod lupą farmaceuty”, w której wzięło udział

około 250 uczestników - studenci farmacji i innych kierunków medycznych:

lekarskiego, lekarsko-dentystycznego, analityki medycznej oraz kosmetologii.

Gościliśmy przedstawicieli wszystkich Wydziałów Farmaceutycznych w Polsce.


W sesji wykładowej uczestniczyli również farmaceuci – członkowie Okręgowej

Izby Aptekarskiej w Białymstoku. Spotkanie było również okazją do odwiedzin

Muzeum Historii Medycyny i Farmacji oraz krótkiej wycieczki po

najciekawszych zakątkach Białegostoku. Po konferencji delegaci MłodejFarmacji

wzięli udział w uroczystej wieczerzy wigilijnej, którą zorganizowano w

malowniczo położonym Folwarku Nadawki. Oprócz tradycyjnego połamania się

opłatkiem nie zabrakło również Mikołaja, który obdarował wszystkich

prezentami. W pamięci wszystkich pozostanie również jedyny w swoim rodzaju

kulig.

W miesiącu grudniu członkowie Młodej Farmacji brali również udział w

akcji „Mikołaj 2012” i zbierali fundusze dla chorych dzieci.

Członkowie Oddziału Białostockiego Polskiego Towarzystwa

Farmaceutycznego w roku sprawozdawczym 2012 uczestniczyli w następujących

konferencjach i posiedzeniach naukowo-szkoleniowych:

Konferencje i sympozja krajowe:

1. 7th

International Medical Congress for Young Scientists, Białystok,

March 30-31, 2012.

2. II Seminarium Wiosenne Polskiego Stowarzyszenia Farmaceutów

Onkologicznych „Opieka farmaceutyczna w onkologii” we Wrocławiu,

19-21 kwietnia 2012.

3. II Ogólnopolska Konferencja Naukowa "Środowisko, odżywianie,

kosmetyki a zdrowie i uroda", Olsztyn, 18 maja 2012.

4. XXX Dni Farmacji Szpitalnej w Mikołajkach, 27-30 maja 2012.

5. XXI Sympozjum Historii Farmacji ''Farmacja w służbie człowieka i

zwierząt", Kazimierz Dolny, 14-17 czerwca 2012.

6. V Sympozjum "Naturalne i syntetyczne produkty zapachowe i

kosmetyczne" - Łódź, 27-29 czerwca 2012.

7. IX Środkowoeuropejski Kongres Reumatologiczny i III Krajowe

Spotkanie Reumatologiczne, Kraków, 1-3 września 2012.

8. XXII Ogólnopolskie Sympozjum Bromatologiczne "Żywność i żywienie

w XXI wieku - wyzwania i nadzieje", Wisła, 5 -7 września 2012.

9. XXVII Zjazd Polskiego Towarzystwa Mikrobiologów "Drobnoustroje

bez granic", Lublin, 5-8 września 2012.


10. 47th

Congress of the Polish Biochemical Society Polish-German

Biochemical Societies Joint Meeting, Poznań, Poland, September 11-14,

2012.

11. Vth

Conversatory on Medicinal Chemistry, Lublin, September 13-15,

2012.

12. European Environmental Mutagen Society, Annual Meeting, Warsaw,

September 16-20, 2012.

13. III Ogólnopolskiego Sympozjum "Nowoczesne techniki badawcze w

ocenie jakości produktów leczniczych" Lublin, 20-21 września 2012.

14. XVI Międzynarodowy Kongres Polskiego Towarzystwa

Kardiologicznego, Poznań, 20-22 września 2012.

15. XIII Ogólnopolskie Spotkanie Farmacji Onkologicznej w Białymstoku,

21-24 października 2012.

16. VII Ogólnopolska Konferencja Naukowa PTFarm Sekcji Żywienia Do i

Pozajelitowego w Poznaniu, 16-17 listopada 2012.

17. XVII Sympozjum Sekcji Kardiologii Eksperymentalnej Polskiego

Towarzystwa Kardiologicznego oraz Komitetu Nauk Fizjologicznych i

Farmakologicznych Polskiej Akademii Nauk, Rynia k. Warszawy, 22-

24 listopada 2012.

18. III Krajowy Zjazd Polskiego Stowarzyszenia Farmaceutów

Onkologicznych w Nowym Tomyślu, 6-8 grudnia 2012.

Konferencje i sympozja zagraniczne:

1. 78th

Annual Meeting, Deutsche Gesellschaft für Experimentelle und

Klinische Pharmakologie und Toxikologie e.V., Dresden, Germany,

March 19-22, 2012.

2. 10th

Meeting of France - New EU Countries, Hradec Králové, Czech

Republic, June 12-15, 2012.

3. International Congress Natural Anticancer Drugs, Olomouc, Czech

Republic, June 30-July 4, 2012.

4. 6th

European Congress of Pharmacology EPHAR 2012, /Granada/ Spain,

July 17-23, 2012.

5. 8th

Joint Meeting of AFERP, ASP, GA, PSE & SIF, New York City

USA, July 28-August 1, 2012.


6. 22nd

International Congress on Thrombosis, Nice, France, October 6-9,

2012.

7.

Posiedzenia naukowo-szkoleniowe:

W 2012 roku odbyły się 4 posiedzenia naukowo-szkoleniowe

organizowane pod patronatem Oddziału Białostockiego Polskiego Towarzystwa

Farmaceutycznego oraz we współpracy z Okręgową Izbą Aptekarską w

Białymstoku:

1. 23 stycznia 2012 r. wykład „Macierz zewnątrzkomórkowa i jej wpływ na

procesy proliferacji i różnicowania komórek macierzystych” wygłosił

Prof. zw. dr hab. n. med. Marcin Kamiński, Kierownik Katedry

Morfologii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

2. 7 marca 2012 r. wykład „Miejsce walsartanu w terapii nadciśnienia

tętniczego – najnowsze wytyczne PTNT” wygłosiła dr n. med. Anna

Lisowska, adiunkt Kliniki Kardiologii z O.I.N.K. Uniwersyteckiego

Szpitala Klinicznego w Białymstoku oraz prezentacje leków Vivacor,

Tensart, Lucetam, Egitromb (EGIS Polska) przedstawiła mgr Anna

Grądzka

3. 21 maja 2012 r. wykład „Moja przygoda z nauką” wygłosił prof. zw. dr

hab. dr h.c. Andrzej Danysz, posiedzenie naukowo-szkoleniowe

współorganizowane z Oddziałem Białostockim Polskiego Towarzystwa

Farmakologicznego (Przewodnicząca O/Białostockiego Polskiego

Towarzystwa Farmakologicznego prof. dr hab. Róża J. Wiśniewska).

4. 11 grudnia 2012 r. wykład „Zmiany w ustawie „Prawo farmaceutyczne”

wygłosił dr Jan Chlabicz, Podlaski Wojewódzki Inspektor Farm.


VARIA

Prof. Zbigniew Bela

o pochodzeniu słów apteka i aptekarz oraz ich synonimów

W nr 1 Farmacji Polskiej z 2013 r. ukazał się artykuł o podanej w tytule

materii*. W języku polskim pierwotnym terminem była apoteka. Tak właśnie

wyraża się Śmierć w Dialogu z

mistrzem Polikarpem (XV w.):

Nie pomogą apoteki , przeciw

mnie żadne leki. We

wszystkich językach

europejskich źródłem wyrazu

oznaczającego aptekę jest

grecki termin apotithemi,

składający się z dwóch

składowych: apo –

oznaczającego „osobno, w

osobnym miejscu” i tithemi

„kłaść, ustawiać”.

Fot. Madonna jako patronka farmacji. Z apteki w Meersburgu n. jez. Bodeńskim.

Wg. Starego Kalendarza z 1932r.. Unikalne przedstawienie NMP w tej roli.

Chodziło zatem o pomieszczenie magazynowe. W takim znaczeniu użył tego

słowa Galen, pisząc o strawionym przez pożar swoim traktacie, który był

przechowywany w „aptece” przy Via Sacra. Zdanie to dało asumpt do przyjętej

przez licznych historyków farmacji tezy, jakoby Galen miał przy rzymskiej Via

Sacra aptekę, w której sporządzał leki. W podobnym do Galena znaczeniu użył

terminu apotheca Pliniusz Starszy (I wiek n.e.) i inni autorzy starożytni, mając na

myśli np. skład wina. W nowożytnym piśmiennictwie łacińskim wyraz apotheca

stosowany był na określenie magazynu książek lub też klasy szkolnej


wyposażonej w pomoce naukowe: apotheca librarum, apotheca scholastica. W

łacinie daje się zaobserwować tendencja do zawężania terminu apotheca do

miejsc służących do przechowywania produktów spożywczych, a więc określano

tak skład wina, spichlerz, czy też śpiżarnię. Użyty w Kodeksie Justyniana (VI

w,) termin apothecarius oznaczał człowieka obsługującego śpiżarnię. Dziełem, w

którym po raz pierwszy termin ten odnosi sie do osoby sporządzającej leki i

handlującej nimi jest Liber de Regno Siciliae (Kroniki Królestwa Sycylii).

Dwunastowieczny autor, kronikarz króla Wilhelma I Sycylijskiego – Hugo

Falcandus, pisze o medyku posądzonym o trucicielstwo, iż kupił on rzekomą

truciznę od aptekarza (oryg. apothecario) imieniem Justus.

Fot. Wnętrze 14. Wiecznej apteki. Miniatura z muzeum w Haag-Holland.

Wg starego kalendarza z 1932r.


Fakt, że użyto tego wyrazu bez żadnych wyjaśnień świadczy, że musiał on być w

tym kontekście powszechnie znany i rzeczywiście odnalezione zostały dowody o

tym świadczące.

Odnosząc się do innych terminów związanych z wytwarzaniem i sprzedażą

leków, prof. Bela sięga do starożytnej Grecji, gdzie źródłem ich wszystkich był

wyraz farmakon, oznaczający lek, lecz także kosmetyk i farbę. Stąd miejscem

sprzedaży leków był farmakopoleion, ten zaś, kto lek wytwarzał to farmakopoios,

a ten, kto je sprzedawał – farmakopoles lub farmakopeos.

W Cesarstwie Rzymskim osoba zajmująca się (oprócz lekarza) wytwarzaniem

leków to madicamentarius i pigmentarius, Był też w użyciu termin

pharmacopolae z nienajlepszą konotacją, odnosił się bowiem do wędrownych

handlarzy leków, niejednokrotnie szarlatanów. Byli też perfumownicy i olejkarze

– unguentarii i seplesarii, zaś miejscem, gdzie sporządzano leki i sprzedawano je

była officina medicamentaria lub tez z greki pharmacopolium, co tłumaczy się na

„kram z lekami”. W starożytności były w użyciu określenia wywodzące się od

nazw surowców leczniczych, a więc ziół i korzeni. W grece był to rhizotomos,

czyli krajacz korzeni, w łacinie zaś herbarius, czyli zielarz. W okresie

postklasycznym i średniowieczu, na określenie człowieka parającego się

wytwarzaniem i sprzedażą leków funkcjonował termin pigmentarius. Mniej

więcej w okresie, kiedy apothecarius zaczyna pełnić funkcje, które dziś mu

przypisujemy, zaczynają być używane synonimy tego wyrazu, jak speciarius (w

różnych wariantach językowych – espicer i in.) i aromatarius. Zbiega się to w

czasie ze wzmożonym importem species aromatices, czyli towarów

aromatycznych ( przypraw), i obie części tego określenia skrótowo stały się

źródłem interesujących nas synonimów apothacariusa. Miejscem, gdzie ów

aromatarius pracował nosiło nazwę aromatopolium lub taberna aromataria,

jakbyśmy to dziś powiedzieli, był to kram, czy też sklep korzenny. Ostatnim

synonimem, o którym mówi prof. Bela, jest confectionarius. Wywodził się wyraz

ten od łacińskiego confectio, czyli „to, co sporządzone”, a odnosił się do leków

wykonywanych według urzędowych lekospisów. A więc confectionarius to ten,

kogo obowiązują aktualne farmakopee. Oczywiście, wszystkie te terminy miały

swoiste warianty lub odpowiedniki w różnych językach europejskich.

Wymienione wyżej synonimy wyrazów „apteka” i „aptekarz” w XVII i XVIII

wieku w Europie zaczynają zanikać. Przyczyną tego staje się coraz bardziej

naukowy charakter aptekarstwa. Znamienny dla tego okresu jest fakt powołania

w 1777 r. przez Ludwika XVI College de Pharmacie. W dekrecie powołującym


tę instytucję znajduje się zapis, że farmacja to „sztuka drogocenna dla ludzkości”

i w miejsce dotychczasowego cechu aptekarskiego powołuje się stowarzyszenie o

nazwie College de Pharmacie, któremu nadane zostało prawo do kształcenia

aptekarzy i które stworzyło fundamenty do powołanie przez Napoleona trzech

wyższych uczelni farmaceutycznych ( w Paryżu, Montpellier i Strasburgu).

W zakończeniu artykułu znajduje się konkluzja: „…Zanik nazw w rodzaju

aromatopolium czy spezieria i pojawienie się w ich miejsce nazw typu farmacia,

farmacias, pharmacie, pharmacy spowodował coraz bardziej naukowy charakter

europejskiego aptekarstwa i związane z tym dążenie aptekarskiego środowiska do

zerwania z wizerunkiem aptekarza będącego synonimem handlarza

przestarzałymi ziołami i fałszywymi przyprawami”.

Gorąco zachęcam do przeczytania gruntownie udokumentowanego i pięknie

ilustrowanego artykułu prof. Z. Beli.

Stefan Rostafiński

Fot. Wnętrze apteki szpitalnej w

Wűrzburgu. Wyposażenie w

stylu rokoko ok. 1760r. Wg

starego kalendarza z 1932r.

*Zbigniew Bela. Etymologia i historia wyrazów apteka i aptekarz i ich dawnych

synonimów Farmacja Polska, 2013;69,1,s.37 – 46.


Wspomnienia

Mgr farm Janina Woińska

Społeczeństwo Brańska 26 lutego 2013 r.

pożegnało Janinę Woińską, „Sprawiedliwą

Wśród Narodów Świata” i Honorową

Obywatelkę Miasta Brańska. Z podlaską

farmacją aktywnie była związana przez 52 lata.

Pani „Magister”, jak powszechnie mówiono, a dla

przyjaciół „Pani Jasia”, urodziła się 28 lipca 1919

r. w Milejczycach, w rodzinie felczera Marcina i

Marii z d. Zalewskiej, małżonków Woińskich Po

piątym oddziale szkoły powszechnej ojciec wysłał

ją na dalszą edukację do gimnazjum J. I.

Kraszewskiego w Drohiczynie.

Fot. Mgr farm. J. Woińska

Po czterech latach przeniosła się do żeńskiego gimnazjum E. Orzeszkowej w

Wilnie, gdzie w 1937 r, złożyła egzamin maturalny. Jesienią przyjęto ją na

Oddział Farmaceutyczny Uniwersytetu Stefana Batorego. Po drugim roku

studiów, w czasie wakacji, podjęła pracę asystentki w aptece szwagra mgr farm.

Walentego Pańczyka w Brańsku.

Kilka tygodni później wybuchła wojna. Wileńskie studia zostały przerwane.

Zmobilizowany brat, oficer Wojska Polskiego, trafił do niemieckiego obozu

jenieckiego, a potem do obozów koncentracyjnych. Przeżył, ale po wojnie w

obawie przed bolszewikami wyjechał do Argentyny. Szwagier W. Pańczyk, po

frontowej zawierusze znalazł się w Anglii. Janina pozostała w Brańsku pracując

razem z siostrą Jadwigą, także farmaceutką po uniwersytecie wileńskim. Sowieci

w grudniu 1939 r. odebrali aptekę i powierzyli ją obcym ludziom. Dwa miesiące

później zmarła 25-letnia Jadwiga Pańczyk, siostra Janiny. Po przejściu frontu i

zajęciu Brańska przez Niemców, prowadzenie apteki powierzono Janinie

Woińskiej, jedynej osobie z wykształceniem, choć niepełnym, ale

farmaceutycznym. Podjęła wówczas akcję wysyłania paczek do żołnierzy

polskich, będących w niemieckiej niewoli.


Brańska apteka

sąsiadowała z gettem.

Janina Woińska w

listopadzie 1942 r.

odznaczyła się

bohaterstwem pomagając

w ucieczce trzem

Żydom. Żydzi ci

przetrwali wojnę i

emigrowali do Ameryki.

Pani Woińska nawiązała

z nimi kontakt i

dwukrotnie ich

odwiedzała. W czasie

okupacji niemieckiej,

razem z pracownicą,

przy wsparciu

miejscowego wikarego,

dostarczały żywność i

leki innym Żydom oraz

partyzantom.

Fot. Mgr Woińska przy pracy w aptece.

Współpracowała z akowskim ruchem oporu, a apteka była punktem

kontaktowym placówki AK. Wiosną 1944 r., przez kilka tygodni na strychu nad

apteką ukrywała Adama Koczelę, nauczyciela i kierownika młyna, którego

Niemcy chcieli uwięzić w obozie koncentracyjnym. W pierwszych trudnych

latach powojennych pomagała partyzantom z AK i WiN-u. W 1944 i 1945 r.

zmagała się w radzieckimi żołnierzami, szabrującymi aptekę w poszukiwaniu

spirytusu. Latem 1945 r. przeżyła bandycki napad na budynek w którym mieściła

się apteka. Zabito wówczas księdza mieszkającego po sąsiedzku.

Kierownikiem apteki w Brańsku była do października 1946 r. Wówczas

wyjechała do Łodzi by dokończyć studia farmaceutyczne. Dyplom magistra

farmacji uzyskała w 1948 r. Powróciła do Brańska i podjęła pracę receptariusza

w aptece szwagra, który nieco wcześniej powrócił z zagranicy. Na początku 1951

r. polskiej farmacji zadano dotkliwy cios. Zgodnie z komunistyczną ideologią


upaństwowiono apteki. Apteka otrzymała nr 23 (później 05-032). Kierownictwo

powierzono Janinie Woińskiej. Na władzach wymusiła gruntowny remont

budynku. W 1962 r. „przeprowadzała” aptekę do nowego budynku. W latach

1966-1970 była członkiem Zarządu Oddziału PTFarm. w Białymstoku. Na

kursach dokształcających podnosiła swe kwalifikacje zawodowe. W 1974 r.

uzyskała II stopień specjalizacji w zakresie farmacji aptecznej. Jej poświęcenie i

zaangażowanie zawodowe dostrzeżono w 1980 r., kiedy została „Farmaceutką

Roku” i w tymże roku otrzymała dyplom uznania od Polskiego Towarzystwa

Farmaceutycznego. Dbała o dobre i stałe zaopatrzenie apteki, o co w czasach

socjalizmu nie było łatwo. Wielokrotnie była radną miasta. Jako kierownik apteki

pracowała do przejścia na emeryturę w 1982

r. Nie rozstała się jednak

z apteką i nadal

pracowała na pół etatu w

latach 1982-90 jako

starszy asystent, a potem

do końca 1991 r. była

kierownikiem apteki.

Fot. Sympozjum

PTFarm. „Organizacja

Zaopatrzenia

Farmaceutycznego i

zagadnienia

Ekonomiczne Aptek”

25 maja 1969r. Złożenie

wieńca pod pomnikiem w

Wiźnie ( od lewej) mgr

Janina Woińska, ppłk

mgr. Paweł Giecewicz,

dr farm. Stefan

Rostafiński, mgr Halina

Szybkowska.


Za wzorową pracę zawodową otrzymała wiele wyróżnień i odznaczeń.

Szczególnym jest dyplom i medal „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”

wręczony jej przez przedstawiciela ambasady Izraela w 1994 r. za pomoc Żydom

w czasie II wojny światowej. Wyróżnienie to potwierdza szczególny

humanitaryzm Pani Janiny, tak istotny w zawodzie farmaceuty. Jej podejście do

zawodu i ludzi dobrze oddaje polityczna charakterystyka z lat pięćdziesiątych:

„W pracy swej sumienna uczciwa i dokładna. W stosunku do współpracowników

uprzejma i grzeczna, od podległych wymagająca. W stosunku do chorych

cierpliwa i cieszy się dobrą opinią, jak również ma dobrą opinię u władz

kierowniczych. Dyscypliny pracy przestrzega”. Jedyna uwaga jaką miano

ówcześnie do niej, dzisiaj poczytywana musi być jako zasługa, a chodziło o

nieuczęszczanie na szkolenia ideologiczne. Nie założyła rodziny. Była osobą

bardzo towarzyską i otwartą na ludzi. Kochała kwiaty.

Honorowym Obywatelem Miasta Brańska została 1 IX 2009 r., a kilka dni

później, 5 września otrzymała medal diecezji drohiczyńskiej „Benemerenti”.

Zmarła spoczęła na katolickim cmentarzu parafialnym w Brańsku, we wspólnej

mogile z siostrą, farmaceutką - Jadwigą Pańczyk. Miałem zaszczyć znać i

przyjaźnić się z Panią Jasią. Jej śmierć zamyka epokę przedwojennej farmacji w

regionie.

Zbigniew Romaniuk

Documents

Wojewódzkiego Konsultanta w dziedzinie farmacji szpitalnej