WOJSKO POLSKIE. TWOJA ARMI@żandarmeria wojSkowa 24 Siły Specjalne 29 2 WOJSKO POLSKIE. TWOJA ARMI@ WOJSKO POLSKIE. TWOJ A ARMI@ Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą

Wojsko Polskie. TWojA ARMi@

WOJSKO POLSKIE.TWOJA ARMI@



Siły Zbrojne rZecZypoSpolitej polSkiej 3

tarcZa prZeciwminowa dla europy - operacja open Spirit 5

operacja active endeavour 8

patrole roZminowania 8

ratownictwo morSkie - Sar 15

akcja Serce 16

centralny ośrodek analiZy Skażeń 16

wojSkowe jednoStki odbudowy 21

żandarmeria wojSkowa 24

Siły Specjalne 29

Wojsko Polskie. TWojA ARMi@2


Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą

ochronie niepodległości państwa i niepodzielno-

ści jego terytorium. Zapewniają bezpieczeństwo

i nienaruszalność jego granic. Jako podstawowy

element systemu obronnego państwa uczestni-

czą w realizacji polityki bezpieczeństwa i polityki

obronnej.

Siły Zbrojne RP utrzymują gotowość do realizacji

trzech rodzajów misji:

• obrona państwa i przeciwstawienie się agresji

w ramach zobowiązań sojuszniczych (tj. utrzy-

mania zdolności użycia wojsk w zakresie obro-

ny i ochrony nienaruszalności granic RP, a tak-

że w działaniach antyterrorystycznych oraz

w rozwiązywaniu lokalnego lub regionalnego

konfliktu zbrojnego, jak również w operacji

obronnej - w kraju jak i poza nim);

• udział w procesie stabilizacji sytuacji między-

narodowej oraz w operacjach reagowania

kryzysowego i humanitarnych (tj. utrzyma-

nie sił i zdolności do uczestniczenia w ope-

racjach pokojowych i reagowania kryzyso-

wego prowadzonych przez NATO, UE, ONZ,

jak również w innych operacjach wynikają-

cych z porozumień międzynarodowych oraz

w operacjach humanitarnych prowadzonych

przez organizacje międzynarodowe, rządowe

i inne);

• wspieranie bezpieczeństwa wewnętrznego

i pomoc społeczeństwu (poprzez m.in. ochro-

nę przestrzeni powietrznej oraz wsparcie

ochrony granicy lądowej i wód terytorial-

nych, prowadzenie działalności rozpoznaw-

czej i wywiadowczej, a także: monitorowanie

skażeń promieniotwórczych, chemicznych

i biologicznych na terytorium kraju; oczysz-

czanie terenu z materiałów wybuchowych

i przedmiotów niebezpiecznych pochodzenia

wojskowego, prowadzenie działań poszu-

kiwawczo-ratowniczych, pomoc władzom

Siły Zbrojne rZecZypoSpolitej polSkiej

3



państwowym, administracji publicznej oraz

społeczeństwu w reagowaniu na zagrożenia,

którym przeciwdziałanie przekracza możli-

wości służb cywilnych).

Specjalistyczne pododdziały Sił Zbrojnych RP wy-

konują na terenie kraju wiele zadań związanych

bezpośrednio z realizacją wspierania bezpieczeń-

stwa wewnętrznego oraz pomocy społeczeństwu,

uzupełniając możliwości służb cywilnych. Ich wy-

korzystanie w sytuacjach kryzysowych zachodzi

na ogół wtedy, gdy użycie innych sił i środków jest

niemożliwe lub niewystarczające. Uczestniczą

również w realizacji zadań z zakresu reagowania

kryzysowego poza granicami kraju zgodnie z pol-

skim interesem narodowym i zobowiązaniami so-

juszniczymi.

W trakcie pierwszej i drugiej wojny światowej na

Bałtyku postawiono ponad 100 tysięcy min mor-

skich, które miały za zadanie nie dopuścić prze-

ciwnika do osiągnięcia przewagi na morzu i zaata-

kowania obcych portów. Ze względu na warunki

geograficzne (liczne cieśniny, przesmyki i zatoki)

Bałtyk był doskonałym akwenem do prowadze-

nia wojny minowej. Część z postawionych w toni

wodnej min, torped oraz bomb lotniczych nie wy-

buchła i do dzisiaj stanowi realne zagrożenie dla

żeglugi i rybołówstwa. Szacuje się, że w rejonie

Bałtyku i Morza Północnego na dnie mórz i w oko-

licach portów nadal zalega około 200 tysięcy min

morskich, torped, bomb i innych materiałów nie-

bezpiecznych, będących pozostałościami po I i II

wojnie światowej.

Każdego dnia na wodach Bałtyku pływa pomię-

dzy 2,5 a 3 tys. jednostek, dla których materia-

ły niebezpieczne stanowią realne zagrożenie.

tarcZa prZeciwminowa dla europy - operacja open Spirit

5


Większość transportu towarów i surowców prze-

znaczonych na polski rynek odbywa się drogą

morską. Polskie porty rozwijają się, a na zatłoczo-

nym Bałtyku uruchamiane są nowe szlaki mor-

skie. Zakłócenie bezpiecznego korzystania z nich

mogłoby mieć bardzo niekorzystny wpływ na go-

spodarkę RP.

Dlatego też NATO utrzymuje Stałe Zespoły Sił

Przeciwminowych, które regularnie oczyszczają

szlaki komunikacyjne oraz podejścia do portów

z materiałów niebezpiecznych, uzupełniając tym

samym zadania realizowane przez załogi polskich

trałowców i niszczycieli min. Operacje tego typu

są prowadzone regularnie w różnych rejonach

Morza Bałtyckiego, Północnego i na Atlantyku.

Bałtyk podzielony został umowną siatką geogra-

ficzną, która dzieli jego wody na kwadraty o boku

jednej mili morskiej. W trakcie każdej operacji

przeciwminowej przydziela się okrętom do prze-

szukania konkretne „kwadraty”. Po dokładnym

sprawdzeniu dany rejon zaznacza się na mapie

na zielono, co znaczy, że został on przeszukany,

oczyszczony i jest bezpieczny dla żeglugi i ry-

bołówstwa. Dodatkowo prace przy wydobyciu

i neutralizacji materiałów niebezpiecznych są na

bieżąco prowadzone w przypadku ich wykrycia,

np. w trakcie prac budowlanych w rejonie portów,

badań hydrograficznych lub na podstawie zgło-

szeń cywilnych.

Polską Marynarkę Wojenną w operacji Open

Spirit reprezentuje okręt dowodzenia Stałym

Zespołem Sił Obrony Przeciwminowej NATO –

ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki”, rotacyj-

nie dowodzący okrętami NATO biorącymi udział

w operacji, niszczyciele min oraz specjaliści z grup

nurków-minerów.

6

Wojsko Polskie. TWojA ARMi@ 7


W wyniku działań wojennych na ziemiach pol-

skich pozostała ogromna ilość niewybuchów

i niewypałów. Kilkadziesiąt milionów sztuk udało

się wykryć i zneutralizować bezpośrednio po za-

kończeniu II wojny światowej, jednak niemal cała

powierzchnia kraju wymagała szczegółowego

sprawdzenia pod kątem lokalizacji przedmiotów

i materiałów niebezpiecznych dla ludzkiego życia.

patrole roZminowania

operacja active endeavour

Okręty Marynarki Wojennej RP zabezpieczają

kluczowe interesy państwa również poza woda-

mi terytorialnymi i rejonem Bałtyku, m.in. operują

na Morzu Śródziemnym w ramach stałej operacji

antyterrorystycznej Active Endeavour.

Morze Śródziemne to główny szlak wymiany han-

dlowej pomiędzy Europą a Azją, generujący wy-

mianę gospodarczą pomiędzy 58 dużymi portami

należącymi do 22 państw (w tym 7 państw UE) na

poziomie ok. 300 mld. euro rocznie. Dzienny trans-

port ropy przez Cieśninę Gibraltarską, prowadzo-

ny jednocześnie przez 800 tankowców, wynosi

2,5 mln baryłek ropy. Zagrożenie dla tego akwenu

wynikające z terroryzmu i przemytu jest groźne

dla gospodarki światowej, w tym gospodarki RP.

Jeden dzień wstrzymania wymiany gospodarczej

prowadzi do kilkuset milionów euro strat dla go-

spodarek europejskich. Zakłócenie wymiany han-

dlowej (wstrzymanie żeglugi, alternatywna trasa

wokół Afryki) prowadzi do wzrostu cen towarów

i surowców dostarczanych drogą morską (90%

wymiany eksport/import pomiędzy Europą a Azją

realizowane jest drogą morską). Przemyt narko-

tyków, broni i ludzi do Europy w tym obszarze to

rynek szacowany na ok. 30 mld. euro rocznie.

8



Poziom zaminowania uniemożliwiał odbudowę

kraju ze zniszczeń wojennych, prowadzenie dzia-

łalności gospodarczej, ponowne uruchomienie

zakładów pracy lub funkcjonowanie rolnictwa

i gospodarki leśnej. Szczególnie wysokim stop-

niem zaminowania wyróżniała się Warszawa. Ak-

cja oczyszczania kraju z materiałów niebezpiecz-

nych trwała do 1956 roku. W tym czasie udało

się zlikwidować ponad 15 milionów środków bo-

jowych, zawierających nie tylko materiały wybu-

chowe, ale np. o właściwościach zapalających lub

żrących. Akcja ta kosztowała życie 640 saperów

i umożliwiła odbudowę państwa, jednak nie roz-

wiązała problemu całkowicie. Duża liczba przed-

miotów niebezpiecznych zalega na głębokościach

przekraczających możliwości wykrywaczy metali

lub na dnie zbiorników wodnych, co sprawia, że

całkowita neutralizacja wszystkich niewybuchów

i niewypałów na terenie kraju jest niemożliwa.

Siły Zbrojne RP w ramach systemu reagowa-

nia na zagrożenia niewybuchami i niewypałami,

utrzymują w swoich strukturach 39 etatowych

patroli rozminowania oraz 2 grupy nurków-mine-

rów, które rocznie realizują średnio 7-8 tysięcy

interwencji związanych z podejmowaniem śmier-

cionośnego zagrożenia. Każdego roku neutrali-

zują kilkaset tysięcy przedmiotów wybuchowych

i niebezpiecznych. Niemal 70 lat po zakończeniu

II wojny światowej każdy z patroli saperskich pra-

wie codziennie przyjmuje nowe zgłoszenie.

Skala zjawiska sprawia, że wojskowi saperzy kładą

nacisk na profilaktykę, prowadząc dla dzieci i mło-

dzieży zajęcia szkolne na temat zagrożeń zwią-

zanych z „zardzewiałą śmiercią” oraz zasad po-

stępowania w przypadku znalezienia przedmiotu

niebezpiecznego.

W lutym 2012 roku w Warszawie, patrol rozminowania Nr 20 z Nowego Dworu Mazowieckiego podjął znale-

ziony podczas prac budowlanych drugiej linii metra niemiecki granat moździerzowy kal. 600 mm „KARL”. Pocisk

ważył 1250 kg, miał 1800 mm długości i mógł zawierać nawet 400 kg materiału wybuchowego. Takimi pociska-

mi Wermacht ostrzeliwał stolicę podczas Powstania Warszawskiego w 1944 roku.

10



Patrole rozminowania Wojsk Lądowych, Mary-

narki Wojennej RP i Inspektoratu Wsparcia Sił

Zbrojnych posiadają rejony odpowiedzialności,

które pokrywają swoim zasięgiem obszar całego

kraju. Patrole rozminowania Sił Powietrznych re-

alizują zgłoszenia z rejonu poligonów lotniczych

w Nadarzycach i w Ustce. Patrole rozminowania

Marynarki Wojennej RP odpowiadają za obszar

plaż morskich, rejon Półwyspu Helskiego, obszary

zamknięte portów wojennych oraz rejony stacjo-

nowania jednostek i lotniska Marynarki Wojennej.

Grupy nurków – minerów odpowiadają za obsza-

ry morskie wód przybrzeżnych oraz wspierają

lądowe patrole rozminowania w podejmowaniu

niewybuchów i niewypałów na wodach śródlą-

dowych. Wielkość obszaru przydzielonego dla

patrolu rozminowania zależy od częstotliwości

zgłoszeń na danym terenie. Średnio na obszarze

województwa działa od 1 do 4 patroli.

Prace budowlane i rolnicze często prowadzą

do wykrycia przedmiotów niebezpiecznych. Wie-

le z tych przedmiotów to niewybuchy i niewypały

o dużym kalibrze i rozmiarach, a ich stan technicz-

ny powoduje, że są one wyjątkowo niebezpieczne.

Większość akcji saperskich, z uwagi na ich liczbę,

nie jest opisywana w mediach. Jednak akcje naj-

bardziej spektakularne, związane nie tylko z wiel-

kością znaleziska, ale również z koniecznością

ewakuacji ludności (np. podniesienie z dna przy

nowym nabrzeżu portowym w Szczecinie 1000

kg bomby lotniczej lub bomb na placu budowy

biurowca mieszkalnego we Wrocławiu) przypo-

minają, że Siły Zbrojne utrzymują w swoich struk-

turach pododdziały gotowe do usuwania takiego

zagrożenia.

W ramach zabezpieczenia Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 roku, Miasta-Gospodarze turnieju były

objęte szczególną ochroną patroli rozminowania, które w dniach spotkań piłkarskich były przygotowane do

interwencji w ciągu maksymalnie 1 godziny.

12




ratownictwo morSkie - Sar

Jak wynika z danych organizacji nadzorujących że-

glugę morską - na niewielki w stosunku do innych

akwenów Bałtyk przypada 15% udziału w global-

nym transporcie towarów drogą morską. Każdej

doby przebywa na nim od 2500 do 3000 jedno-

stek, a rocznie dochodzi do 120 różnego rodzaju

wypadków.

Polska strefa odpowiedzialności za poszukiwa-

nie i ratownictwo na Bałtyku obejmuje ponad

30 000 km² obszaru morza.

Obowiązek utrzymywania sił i środków gotowych

nieść pomoc wszystkim użytkownikom morza

wynika między innymi z podpisanej przez Polskę

27 kwietnia 1979 roku w Hamburgu Między-

narodowej Konwencji o poszukiwaniu i ratow-

nictwie morskim. Realizując to zadanie lotnicy

Marynarki Wojennej ściśle współpracują z odpo-

wiedzialną za prowadzenie i koordynowanie akcji

ratowania życia na morzu Morską Służbą Poszu-

kiwania i Ratownictwa, która nie posiada statków

powietrznych.

Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej jest je-

dyną formacją lotniczą w kraju, utrzymującą cią-

głą gotowość do prowadzenia akcji ratowniczych

z powietrza nad obszarami morskimi. W systemie

ratownictwa morskiego i lotniczego dyżury pełnią

śmigłowce typu W-3RM „Anakonda” i Mi-14PŁ/R

na lotniskach w Gdyni-Babich Dołach i Darłowie.

System ratownictwa wspierają również załogi

samolotu patrolowego Bryza dyżurujące na lotni-

sku w Siemirowicach. Od początku lat 90. XX w.

lotnicy morscy uczestniczyli w 538 akcjach ra-

towniczych i udzielili pomocy 280 osobom.

15


akcja Serce

Czas liczony od pobrania organu do momentu,

w którym może być wszczepiony innemu człowie-

kowi wynosi zaledwie kilka godzin, a oczekujący

pacjent może znajdować się w klinice transplan-

tacyjnej na drugim końcu Polski.

Pierwszy transport wojskowy dla potrzeb trans-

plantacji odbył się w 1985 roku, a jego inicjato-

rem był prof. (wówczas docent dr) Zbigniew Re-

liga. Po niemal 30 latach od tego wydarzenia Siły

Powietrzne oraz Marynarka Wojenna na mocy

porozumienia Ministerstwa Obrony Narodowej

z Ministerstwem Zdrowia realizują rocznie kilka-

naście lotów ratujących ludzkie życie.

Większość lotów w ramach „Akcji Serce” odbywa

się w nocy. Załoga statku powietrznego zabiera

na pokład ekipę transplantologów, którzy lecą

pobrać organ od zgłoszonego dawcy, a następnie

wraca z nimi do kliniki transplantacyjnej, gdzie na-

tychmiast rozpoczyna się operacja przeszczepu.

W wielu przypadkach, bez pomocy wojskowych

statków powietrznych, które mogą realizować

loty w dzień i w nocy, w każdych warunkach pogo-

dowych, zapewniając przy tym znacznie szybszy

transport niż jednostki cywilne, pomoc taka była-

by niemożliwa.

centralny ośrodek analiZy Skażeń

W ramach Wojsk Chemicznych funkcjonuje sys-

tem wykrywania skażeń, którego wybrane ele-

menty w okresie pokoju monitorują sytuację ska-

żeń na terenie całego kraju.

Wydarzeniem, które wpłynęło na sposób myśle-

nia o organizacji Obrony Przed Bronią Masowego

Rażenia (OPBMR) był atak na World Trade Cen-

tre 11 września 2001 roku, który uświadomił,

16



że zagrożenie może powstać w najmniej spodzie-

wanym miejscu, czasie i postaci. System Wykry-

wania Skażeń (SWS) został kompleksowo przebu-

dowany i wyposażony tak, aby mógł zareagować

natychmiast na wykryte zagrożenie. Głównym

ośrodkiem analizy skażeń SWS Sił Zbrojnych

RP jest Centralny Ośrodek Analizy Skażeń, któ-

ry odpowiada przede wszystkim za koordynację

i wymianę informacji z właściwymi systemami

sojuszniczymi oraz funkcjonuje jako Centrum

Dyspozycyjne dla Krajowego Systemu Wykry-

wania Skażeń, obejmującego, poza wojskiem, tak-

że służby i instytucje cywilne odpowiedzialne za

ochronę środowiska i ochronę ludności przed

skażeniami. Monitoring i analiza danych z całego

kraju realizowane są w systemie całodobowych

dyżurów. COAS dysponuje nowoczesnymi mobil-

nymi laboratoriami oraz Mobilnym Zespołem Re-

agowania, które są gotowe do wypełniania zadań

zarówno na terenie kraju, jak i poza jego granica-

mi, w tym w ramach Sił Odpowiedzi NATO.

lidar (ang. light detection and ranging)

Urządzenie służące do zdalnej detekcji skażeń biologicznych i chemicznych zostało zaprojektowane w Wojsko-

wej Akademii Technicznej. LIDAR monitoruje przestrzeń powietrzną skanując z dużej odległości skład powie-

trza poprzez wysyłanie wiązki laserowej i cyfrową analizę jej rozproszenia. Na tej podstawie, z odległości wielu

kilometrów, można wykryć w powietrzu np. wąglika. LIDARy po raz pierwszy zostały użyte podczas Euro 2012.

W Warszawie instalowano je na 27. piętrze Pałacu Kultury. Jeden z nich monitorował Strefę Kibica, drugi ba-

dał z odległości ponad 10 km skład powietrza nad Stadionem Narodowym. LIDARy są urządzeniami mobilnymi,

w trakcie zabezpieczania meczów na innych stadionach instalowano je np. w furgonetkach. Czułość urządzeń

umożliwia wykrycie najmniejszych anomalii w składzie powietrza. W przypadku wykrycia niebezpieczeństwa od-

powiednio przygotowane służby wojskowe i cywilne natychmiast przystąpiłyby do procedur związanych z dekon-

taminacją, czyli oczyszczania ludzi i przedmiotów z substancji szkodliwych.

18




wojSkowe jednoStki odbudowy

Występujące w Polsce klęski żywiołowe oraz nad-

zwyczajne zagrożenia środowiska wywoływane

są siłami natury. Należą do nich: intensywne opa-

dy, nagłe roztopy i zjawiska lodowe, silne mrozy

oraz silne wiatry. Oddziaływanie tych czynników

prowadzi do występowania powodzi, pożarów,

gradobić, huraganów, itp. Takie zagrożenie może

się pojawić każdego roku, zwłaszcza w okresie

letnim. W wielu przypadkach, ze względu na skalę

zjawiska, służby cywilne i administracja terenowa

nie są w stanie poradzić sobie z jego skutkami bez

pomocy wojska. W resorcie obrony narodowej

funkcjonuje System Zarządzania Kryzysowego

dla zapewnienia właściwej realizacji takich zadań.

Siły Zbrojne RP wydzielają ogółem w tym celu

ponad 9500 żołnierzy oraz ok. 2400 jednostek

specjalistycznego sprzętu (m.in. pojazdy, jednost-

ki pływające oraz statki powietrzne) . W przypad-

kach szczególnych siły te mogą być powiększone,

jak np. w 2010 r., kiedy do udziału w akcjach prze-

promień

W sytuacji kryzysowej dostęp do informacji oraz ich właściwa, szybka analiza dostępna dla wszystkich użytkowni-

ków systemu ma kluczowe znaczenie. Ilość danych wymagających analizy przekracza możliwości zwykłych środ-

ków łączności. Dlatego powstał dedykowany system informatyczny Promień, który umożliwia automatyczne

przesyłanie informacji o skażeniach, prognozowanie sytuacji skażeń oraz ostrzeganie i alarmowanie zagrożonych

skażeniami elementów (zarówno Sił Zbrojnych, jak i służb cywilnych – system instalowany jest m.in. w Wojewódz-

kich Centrach Reagowania Kryzysowego). Promień został opracowany przez specjalistów z Centrum Informaty-

ki i Łączności Obrony Narodowej (obecnie Resortowe Centrum Zarządzania Projektami Informatycznymi) oraz

Centralnego Ośrodka Analizy Skażeń.

21


Wojskowi saperzy od lat w ramach ćwiczeń budują na poligonach mosty i przeprawy, które następnie są rozbie-

rane. W sytuacjach kryzysowych saperzy wielokrotnie odbudowywali na terenie całego kraju infrastrukturę, któ-

ra służyła przez lata społeczeństwu. Obecnie Wojskowe Jednostki Odbudowy realizują zadania o charakterze

ćwiczebnym na realnych obiektach, odbudowując na terenie kraju mosty i przeprawy, które szczególnie na te-

renie małych, mniej zamożnych gmin mają duże znaczenie dla miejscowej ludności. W takich przypadkach gmina

jest zobowiązana jedynie zakupić materiały do budowy mostu, a wojskowi inżynierowie projektują i wykonują

kompleksowe prace w ramach standardowych ćwiczeń. Planuje się, że w ten sposób rocznie będzie powstawać

ok. 30 mostów na terenie kraju.

ciwpowodziowych na terenie 15 województw za-

angażowano ogółem niemal 27 tys. żołnierzy.

Analizując poziom zjawisk i potrzeby w zakresie

udzielania społeczeństwu pomocy w usuwaniu

ich skutków, Siły Zbrojne RP zwiększyły zdolno-

ści do reagowania na zagrożenia niemilitarne, po-

przez utworzenie wyspecjalizowanych Wojsko-

wych Jednostek Odbudowy (WJO), odpowiednio

przygotowanych i wyposażonych do reagowania

na każdą sytuację kryzysową.

Wydzielenie i odpowiednie doposażenie specjali-

stycznych zespołów zwiększyło zdolności saperów

do odbudowy zniszczonych dróg, mostów i wałów

przeciwpowodziowych, ewakuacji ludzi i mienia

w razie powodzi, wypompowywania wody z zala-

nych budynków, zasilania w energię elektryczną

odciętych miejscowości, a także niszczenia zatorów

lodowych oraz usuwania skutków katastrof budow-

lanych i niekorzystnych zjawisk atmosferycznych.

Łącznie zostanie sformowanych 10 samodzielnych

i mobilnych WJO, zdolnych do realizacji zadań

ewakuacyjnych oraz prac inżynieryjnych z możli-

wością wydzielenia 1-2 zgrupowań zadaniowych

z każdej jednostki inżynieryjnej. Każda jednost-

ka zostanie wyposażona w nowoczesny sprzęt

m.in.: mosty składane, łodzie hybrydowe z napę-

dem strumieniowym, pompy dużej wydajności,

22



poduszkowce, elektrownie siłowe, podnośniki

hydrauliczne, samochody specjalne, cysterny, żu-

rawie, uniwersalne maszyny inżynieryjne, rozpie-

raki hydrauliczne, kontenerowe zestawy socjal-

no-bytowe oraz specjalistyczne karetki wojskowe

na podwoziu terenowym, które są w stanie doje-

chać w miejsca niedostępne dla medycznych po-

jazdów cywilnych oraz mogą jednorazowo zabrać

i objąć opieką większą liczbę poszkodowanych.

W pierwszej kolejności WJO tworzone będą

w ramach jednostek inżynieryjnych Inspektoratu

Wsparcia Sił Zbrojnych. Pierwsze cztery powsta-

ły w 2. Inowrocławskim Pułku Inżynieryjnym,

3. Batalionie Inżynieryjnym w Nisku, 4. Batalionie

Inżynieryjnym w Głogowie oraz 1. Dęblińskim

Batalionie Drogowo-Mostowym w Dęblinie.

żandarmeria wojSkowa

Żandarmeria Wojskowa jest formacją wojskową

o charakterze policyjnym, która posiada możliwo-

ści wsparcia innych służb w zakresie zapewnienia

porządku publicznego w sytuacjach wymagają-

cych zaangażowania dodatkowych sił i środków,

jak np. w trakcie Mistrzostw Europy w Piłce Noż-

nej. Podczas EURO żołnierzom Żandarmerii Woj-

skowej przysługiwały uprawnienia policjantów

nadane przez Prezesa Rady Ministrów. Do bez-

pośredniego wsparcia Policji i współdziałania ze

Strażą Graniczną Żandarmeria Wojskowa zaan-

gażowała blisko 1200 żołnierzy, którzy wykony-

wali zadania w miastach gospodarzy Mistrzostw

oraz miastach, z których oddelegowano siły poli-

cyjne do zabezpieczenia turnieju, a także wsparli

ochronę granicy państwowej w okresie wzmożo-

nego ruchu granicznego, związanego z przyjaz-

dem do Polski kilkuset tysięcy kibiców z różnych

krajów.

Żandarmi dbali o bezpieczeństwo mieszkań-

ców i turystów głównie w okolicach stadionów

24



W 2012 r. zasadniczym zadaniem w obszarze zarządzania kryzysowego było zapewnienie bezpieczeństwa

Turnieju Finałowego UEFA EURO 2012. Siły Zbrojne RP pełniły wiodącą rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa

przestrzeni powietrznej. Do realizacji tego zadania utrzymywano na dyżurach bojowych: 6 samolotów bojo-

wych F-16 i Mig-29 oraz 6 śmigłowców Mi–24D, a także siły i środki Obrony Przeciwlotniczej dyslokowane

w rejonach Miast-Gospodarzy. Ogółem, w czasie EURO 2012 w ramach realizacji zadań wykonano 19 misji sa-

molotami F-16 (loty patrolowe w ramach misji AIR POLICING, loty w strefach dyżurowania) oraz 42 loty śmi-

głowcami Mi-24D (loty patrolowe).

Na terenie Miast-Gospodarzy funkcjonowały cztery Wojskowe Zgrupowania Zadaniowe, których głów-

ne zadania obejmowały wykrywanie i likwidację skażeń, zabezpieczenie medyczne i przeciwepidemicz-

ne, oczyszczanie terenu z niewypałów i niewybuchów oraz zabezpieczenie logistyczne i transportowe.

Ogółem, do zapewnienia bezpieczeństwa EURO Siły Zbrojne RP wydzieliły ok. 3400 żołnierzy oraz 1200 jed-

nostek różnego rodzaju sprzętu.

piłkarskich, stref kibica oraz miejscach pobytu

reprezentacji piłkarskich. Patrole piesze, zmo-

toryzowane i ruchu drogowego wsparte były

dodatkowo przez przewodników psów służbo-

wych. Żandarmi kierowali też ruchem drogowym

w miejscach o zmienionej organizacji ruchu, po-

magając kierowcom w sprawnym dotarciu do celu

podróży i rozładowując korki.

Oddział Specjalny ŻW z Warszawy, specjalizujący

się m.in. w ochronie ważnych osobistości, realizo-

wał natomiast zabezpieczenie ochronne delegacji

zagranicznych – ministrów obrony i szefów szta-

bów generalnych Szwajcarii, Chorwacji, Czech

oraz Niemiec.

26




Siły Specjalne utrzymują natychmiastową go-

towość do prowadzenia operacji specjalnych

na terenie kraju i poza jego granicami, w tym

do prowadzenia działań przeciwterrorystycz-

nych w czasie pokoju, kryzysu i wojny, wszędzie

tam, gdzie zagrożone jest bezpieczeństwo pań-

stwa lub jego obywateli. Posiadają zdolność do

natychmiastowego działania w różnorodnym

środowisku walki na lądzie, w powietrzu i na mo-

rzu oraz w każdych warunkach klimatycznych.

Siły Specjalne utrzymują w gotowości personel

i środki przystosowane do reagowania w sytu-

acjach szczególnych, takich jak: porwania obywa-

teli polskich poza granicami państwa, zagrożenie

bezpieczeństwa placówek dyplomatycznych,

ewakuacja obywateli polskich z zagrożonych re-

jonów. Dysponują możliwością realizacji zadań

nie tylko na poziomie taktycznym, ale również

strategicznym, co sprawia, że Siły Specjalne od-

grywają jedną z kluczowych ról w zabezpiecza-

niu interesów narodowych Polski.

Jednostki specjalne przygotowane są do realiza-

cji szerokiego spektrum zadań, co umożliwia ich

wykorzystanie w prowadzeniu różnych operacji.

Każda z jednostek posiada także swoją specjali-

zację związaną z zakresem zadań oraz środowi-

skiem, w jakim je wykonuje.

Jednostka Wojskowa GROM jest najbardziej

uniwersalnym modułem Sił Specjalnych, przy-

gotowanym do prowadzenia skomplikowanych

operacji o najwyższym stopniu ryzyka, związa-

nych z uwalnianiem zakładników (duże budynki,

statki, promy pasażerskie, samoloty).

GROM dziedziczy tradycje „Cichociemnych” –

Spadochroniarzy Armii Krajowej.

JW FORMOZA to specjalny oddział płetwo-

nurków przeznaczony do prowadzenia operacji

w środowisku morskim i przybrzeżnym, w szcze-

gólności w operacjach wymagających skrytego

Siły Specjalne

29


podejścia pod lustrem wody do infrastruktury

nabrzeżnej lub nawodnej, jednostek pływają-

cych lub wybrzeża oraz długotrwałego opero-

wania w ekstremalnie nieprzyjaznym dla czło-

wieka środowisku.

Jednostka Wojskowa Komandosów (JWK) to

specjaliści realizujący zadania w środowisku

lądowym i przybrzeżnym, w szczególności za-

liczane do tzw. „taktyki zielonej”: rozpoznanie

specjalne, działania niekonwencjonalne oraz ak-

cje bezpośrednie, w szczególności dywersyjne.

JWK dziedziczy tradycje batalionów AK „Zośka”

i „Parasol”.

W strukturze Dowództwa Sił Specjalnych

znajdują się również jednostki odpowiedzial-

ne za wsparcie realizacji zadań realizowanych

przez GROM, JWK i FORMOZĘ.

O sukcesie operacji specjalnych prowadzonych

przez operatorów z pododdziałów bojowych

decyduje nie tylko ich wyszkolenie, ale przede

wszystkim informacja. Dostarczaniem takich

danych zajmują się specjaliści z Jednostki Woj-

skowej NIL, która dziedziczy tradycje Kedywu

KG AK. Oprócz wsparcia informacyjnego, jej

żołnierze odpowiadają za wsparcie dowodzenia

oraz zabezpieczenia logistycznego i medyczne-

go operacji specjalnych prowadzonych przez

wojska specjalne w kraju oraz poza jego grani-

cami. Charakter wykonywanych zadań sprawia,

że w NIL-u służą najwyższej klasy specjaliści.

Większość z nich szkoliła się w ośrodkach sił

specjalnych różnych armii NATO.

JW AGAT jest oddziałem specjalnym szkolonym

na wzór amerykańskich Rangers, dysponują-

cym ciężkim sprzętem wsparcia kinetycznego.

Jednostka jest przeznaczona do wsparcia ope-

racji specjalnych prowadzonych przez GROM,

JWK i FORMOZĘ. Do najważniejszych zadań

jednostki należy opanowanie i zabezpieczenie

terenu operacji, a po jej realizacji zapewnienie

bezpiecznego wycofania sił. Silne uzbrojenie

jednostki uzupełnia potencjał lekkich jednostek

specjalnych. Jej nazwa wywodzi się z tradycji od-

działu specjalnego Kedywu KG AK – AGAT-u.

30



7. Eskadra Działań Specjalnych to wydzielo-

ny komponent przeznaczony do zapewnienia

transportu lotniczego oraz wsparcia ogniowego

dla działań specjalnych w środowisku lądowym

(w tym m.in. w górach i terenie zabudowanym)

i morskim, w każdych warunkach pogodowych,

zarówno w dzień, jak i w nocy. Działania te wy-

magają od pilotów najwyższego kunsztu w za-

kresie pilotażu.

Efektywne wykorzystanie Sił Specjalnych jako

samodzielnego, zintegrowanego komponentu

zdolnego do realizacji kompleksowych operacji,

jest możliwe dzięki powołaniu Dowództwa Sił

Specjalnych (POLSOFCOM), współpracującego

ściśle od swojego powstania z amerykańskim

Dowództwem Operacji Specjalnych (USSO-

COM).

Przykład polskich Sił Specjalnych jest podawany

jako modelowy sposób osiągania przez państwo

NATO poziomu państwa ramowego ze zdol-

nością dowodzenia, prowadzenia i wspierania

operacji specjalnych na poziomie sojuszniczym.

Efektem tego jest przekazanie polskiemu Do-

wództwu Sił Specjalnych w 2014 roku rotacyj-

nego kierowania Sojuszniczym Dowództwem

Komponentu Operacji Specjalnych (ang. NATO

SOCC – Special Operations Component Com-

mand). Taką zdolność obecnie posiada jedynie

7 państw NATO.

32

www.wojsko-polskie.pl

CzASEM nIEWIdOCznI. zAWSzE ObECnI.



www.wojsko-polskie.pl

Materiał promocyjny nieprzeznaczony do sprzedaży. Wydany przez Departament Wychowania i Promocji Obronności MON.

Fotografie: Bartosz Bera, Michał Chyłkowski/KG ŻW, Sebastian Kinasiewicz, Marian Kluczyński/Marynarka Wojenna RP, Piotr Rams, Adam Roik/DO SZ RP

Projekt i redakcja: Vena Art

Documents

WOJSKO POLSKIE. TWOJA ARMI@żandarmeria wojSkowa 24 Siły Specjalne 29 2 WOJSKO POLSKIE. TWOJA ARMI@ WOJSKO POLSKIE. TWOJ A ARMI@ Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą