Upload
dennisbouwman
View
4
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Beschrijving van de woningmarkt in Diepenheim.
Citation preview
WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente 1
WoonconteXt Diepenheim (Hof van Twente)
InleidingKenniscentrum TWT heeft in 2009 de Wooncontext ontwikkeld; een tool om inzicht te krijgen in de
vraagontwikkeling van wonen en voorzieningen voor de komende decennia. Sinds haar oprichting in
2003 is de Stichting TWT actief als transfer- en kenniscentrum van vraag en aanbod van bijzondere
woonvormen op de woningmarkt. Door de toenemende vragen van buiten Overijssel heeft TWT
besloten niet alleen haar activiteiten landelijk uit te bouwen, maar ook haar taak te verbreden naar
kenniscentrum van vraag en aanbod van alle te onderscheiden huishoudens op de woningmarkt.
AanleidingDe aanleiding voor deze Wooncontext komt voort uit een kennismakingsgesprek tussen TWT en
de beleidsmedewerker van de Carint Reggeland Groep. Hieruit kwam een gesprek op gang over in
welke mate en op welke wijze de voormalige gemeente Diepenheim een interessante kern is op
het gebied van zorg en wonen voor bijzondere doelgroepen. Gezien het beperkt aantal inwoners
van Diepenheim (ongeveer 2700) lijkt de specifieke zorg- en woningbouwopgave voor bijzondere
doelgroepen minder relevant. Maar wanneer we kijken naar de historische achtergrond van het
stadje Diepenheim, en daarbij de centrumfunctie van Diepenheim op een aantal domeinen
meegerekend wordt, is Diepenheim als kern interessant genoeg . Vandaar dat TWT opdracht heeft
gekregen om een Wooncontext te maken voor Diepenheim, waarbij nadrukkelijk de regionale en
bovenlokale componenten van de gemeente Hof van Twente meegenomen worden in de context.
OpzetDeze wooncontext begint met een rapportage en analyse van de samenstelling van de bevolking.
Hierbij wordt explicitiet gekeken naar de leeftijdsopbouw, aangezien deze relevant is voor de
type zorg. Vervolgens is een samenstelling gegeven naar de huishoudenssamenstelling, met een
onderscheid naar type huishoudensamenstelling, waarna de ontwikkeling van de bevolking richting
2030 wordt geschetst. In het tweede gedeelte worden de bijzondere zorggroepen geschetst. Zo
wordt de woonbehoefte van jongeren met een beperking weergegeven, alsmede de ontwikkeling
van zorgbehoevende ouderen. Bij deze laatste groep wordt ingegaan op de type zorgvraag; nu
en over 20 jaar. Tot slot wordt in het laatste gedeelde de totale Wooncontext over 2010 en 2030
schematisch geschetst.
2 WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente
Huidige Bevolking: leeftijden
Bevolking naar leeftijd (aantal 2009)
Postcode 7478 Diepenheim Gemeente Hof van Twente
Bevolking lft. -14 jaar 466 6.393
Bevolking lft. 15-24 jaar 252 3.532
Bevolking lft. 25-34 jaar 186 3.213
Bevolking lft. 35-44 jaar 416 5.220
Bevolking lft. 45-54 jaar 429 5.006
Bevolking lft. 55-64 jaar 426 5.048
Bevolking lft. 65-74 jaar 283 3.874
Bevolking lft. 75+ jaar 236 2.865
Bevolking totaal 2.688 35.151
Bron: CBS Bevolkingsstatistiek
% bevolking naar geslacht en leeftijd (2009, Gemeente: Hof van Twente)Het percentage is ten opzichte van de totale bevolking.
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0%
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Jaar
85+
75-84
65-74
55-64
45-54
35-44
25-34
15-24
-14
% bevolking leeftijd mannen
Bron: CBS - Bevolkingsslatistiek
% bevolking leeftijd vrouwen
WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente 3
% bevolking naar geslacht en leeftijd (2009, Postcode: 7478 Diepenheim)Het percentage is ten opzichte van de totale bevolking.
ConclusieOp basis van de leeftijdsverhouding kan geconcludeerd worden dat Diepenheim een kleiner aantal
jongeren (15-35) kent dan gemiddeld, ook in vergelijking met de gemeente Hof van Twente. Het
aantal kinderen daarentegen is wel gemiddeld. Het aantal ouderen, in het bijzonder onder de groep
75-plussers, is lager dan gemiddeld gesproken. En vooral de middengroep tussen de 45 en 65 is zeer
sterk vertegenwoordigd, wat significant afwijkt van vergelijkbare plaatsen en de gemeente Hof van
Twente zelf.
10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
Jaar
85+
75-84
65-74
55-64
45-54
35-44
25-34
15-24
-14
% bevolking leeftijd mannen
Bron: CBS - Bevolkingsslatistiek
% bevolking leeftijd vrouwen
4 WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente
Huidige bevolking: Huishoudens
Huishoudens naar samenstelling (2009)
Postcode 7478 Diepenheim Gemeente Hof van Twente
Hh. alleenstaand totaal 264 3.894
Hh. samenwonend - kinderen totaal 419 4.897
Hh. samenw + kind en eenoudergez totaal 402 5.466
Hh. totaal 1.081 14.257
Bron: CBS - Huishoudensstatistiek
% huishoudens naar samenstelling (2009)
Postcode 7478 Diepenheim Gemeente Hof van Twente
% hh. alleenstaand totaal [%] 24,4 27,3
% hh. samenwonend - kinderen totaal [%] 38,8 34,3
% hh. samenw + kind en eenoudergez totaal [%] 37,2 38,3
Hh. totaal [aantal] 1.081 14.257
Bron: CBS Huishoudensstatistiek
ConclusieDe conclusie op basis van de huishoudenssamenstelling is vergelijkbaar met die van de
bevolkingsopbouw. Het aantal alleenstaanden is licht kleiner dat gemiddeld, en het aantal
samenwonenden zonder kinderen groter. Dit wordt veroorzaakt door de grote groep 50-plussers
waarvan de kinderen veelal uit huis zijn.
WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente 5
Ontwikkeling Bevolking 2030
Bevolking [personen], 2030 - Gemeente: Hof van Twente en Diepenhein
Gemeente Hof van Twente Postcode 7478 Diepenheim
Bevolkingsprognose totaal op 1 januari
33.255 2.540
Bevolkingsprognose totaal 0-14 jaar 4.289 275
Bevolkingsprognose totaal 15-29 jaar 4.336 280
Bevolkingsprognose totaal 30-44 jaar 4.993 380
Bevolkingsprognose totaal 45-64 jaar 8.943 735
Bevolkingsprognose totaal 65-74 jaar 5.440 465
Bevolkingsprognose totaal 75 jaar en ouder
5.254 405
ConclusieWaar we eerder al constateerden dat vooral de middenleeftijden (45-65) in Diepenheim
vertegenwoordigd zijn, zien we dit ook terug in de bevolkingsprognose voor 2030. De totale
bevolking in Diepenheim zal afnemen zoals herkenbaar is voor vergelijkbare plaatsen in Nederland,
zij het dat de bevolkingsdaling langzamer inzet dan gemiddeld. Wel zal het aantal ouderen
sterk stijgen, aangezien de huidige oververtegenwoordiging van middenleeftijden zich doorzet
naar hogere leeftijd. Tegelijkertijd blijft het aantal nieuwe middenleeftijden relatief constant.
Waarschijnlijk valt dit te verklaren door het aantrekkelijke (culturele) imago van Diepenheim,
waardoor mensen van buiten Diepenheim zich gemakkelijker vestigen. Al met al kan de conclusie
getrokken worden dat het aantal ouderen relatief sterk stijgt (met 60-70%), maar dat absoluut
vooral de groep tussen de 60 en 70 sterk groeit. Dit is vaak een groep die weinig behoefte kent aan
ouderenzorg, die vaak beschikbaar zijn voor vrijwilligerswerk en mantelzorg, maar tegelijkertijd
naar mate men ouder wordt meer behoefte heeft aan zorgvoorzieningen (huisarts, apotheek) en
extramurale zorgondersteuning.
6 WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente
Woonbehoefte jongeren met een beperking
In de gemeente Hof van Twente wonen 110 jongeren met een beperking. Grofweg kan gezegd
worden dat 80% van deze jongeren te maken hebben met een verstandelijke beperking, en 20%
met een andere beperking (lichamelijk en/of visuele). Van de 110 jongeren die in de Hof van Twente
wonen, kunnen 30 volledig zelfstandig, 32 gedeeltelijk zelfstandig en 48 niet zelfstandig wonen.
Mate van Zelfstandig Wonen (Hof van Twente; totaal 110)
Van deze personen is redelijk nauwkeurig in te schatten wanneer zij zich op de woningmarkt zullen
vestigen. Wanneer we hierbij expliciet naar de jongeren kijken die niet of gedeeltelijk zelfstandig
kunnen wonen, leidt dat tot de volgende tabel qua behoefende aan aantallen wooneenheden/
woningen. Alsmede daaruit vertaald de volgende grafiek met de geschatte specifieke woonbehoefte
in de komende jaren in de gemeente Hof van Twente.
Jaartal Gedeeltelijk en Niet Zelfstandig Wonen
2010 4
2011 6
2012 12
2013 15
2014 13
2015 15
Aantal benodigde woningen voor jongeren die niet zelfstandig of gedeeltelijk zelfstandig willen of kunnen wonen in de
Gemeente Hof van Twente
Niet (48)
Deels (32)
Volledig (30)
WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente 7
Geschatte specifieke woningbehoefte in de komende jaren in Hof van Twente
Conclusie / Betekenis voor DiepenheimDeze Wooncontext betreft de kern Diepenheim binnen de gemeente Hof van Twente. Voor het in
kaart brengen van de woonbehoefte van jongeren met een beperking is vaak een schaalgroote van
een regio, of hooguit een schaalgrootte van de gemeente gebruikelijk. Desalniettemin valt ook voor
Diepenheim zelf het nodige te specificeren.
In Diepenheim wonen 4 jongeren met een beperking, waarvan er 1 volledig zelfstandig, 1 deels
zelfstandig en 2 niet zelfstandig kunnen wonen. Deze leerlingen komen de komende jaren geleidelijk
op de woningmarkt, waarbij dit jaarlijks hooguit 1 persoon betreft. Dit kan normaal gesproken
opgevangen worden binnen de bestaande opgave van woningcorporaties.
Jaartal Gedeeltelijk en Niet Zelfstandig Wonen
2011 1
2012 2
2013 0
2014 0
2010 2011
Deels of Niet zelfstandig
2012 2013 2014 2015
aant
al
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
4
6
12
15
13
15
8 WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente
Ontwikkeling Zorgbehoevende ouderen
Ontwikkeling aantal ouderen per profiel in Hof van Twente; 2010, 2020 en 2030
2010 2020 2030
Profiel 2 428 564 697
Profiel 3 411 540 662
Profiel 4 230 323 411
Dementerenden, zware zorgvraag 179 250 327
Totaal 1.248 1.678 2.097
Profiel 2 houdt in dat er sprake is van planbare zorg waarvoor geschikt wonen benodigd is. Bij profiel
3 is naast sprake van planbare zorg ook behoefte aan oproepbare zorg en diensten. Bij dit profiel
is verzorgd wonen de behoefte bij huisvesting. Voor zowel profiel 4 als de groep dementerenden
is onplanbare zorg en 24-uurs toezicht nodig. Bij deze groep is veelal intramuraal wonen, hetzij
extramuraal wonen met een intensief zorgaanbod, noodzakelijk.
Ontwikkeling aantal ouderen per profiel in Diepenheim; 2010, 2020 en 2030 (onder 10% onzekerheidsmarge)
2010 2020 2030
Profiel 2 35 45 55
Profiel 3 30 40 50
Profiel 4 20 25 30
Dementerenden, zware zorgvraag 15 20 25
Totaal 100 130 160
Een vertaling van de ontwikkeling van het aantal ouderen valt ook te maken voor de kern
Diepenheim. Hierbij worden de gemeentelijke cijfers verrekend naar Diepenheim, waarbij getoetst
wordt op coherentie met de algehele bevolkingscijfers en generieke bevolkingsontwikkeling. Op
basis van dit model kan voor Diepenheim een trendprognose opgemaakt worden, met de nuancering
dat de significantie van de cijfers iets lager is dan normaal gesproken. Desalniettemin geeft ook
deze trendprognose een goede en betrouwbare inkijk in de ontwikkeling van de zorgvraag voor de
genoemde profielen.
WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente 9
Psychogeriatrische zorg: Totaal aantal zorgbehoevenden per postcode in Hof van Twente, 2030 (Bron: Horizonline)
Naast een betrouwbare gemeetelijke trend geeft TNO Zorg in de Horizonline ook een aantal
interessante inkijken naar de zorgbehoefte in de verschillende kernen binnen de gemeente. Het
gaat te ver om alle informatiegrafieken weer te geven, maar een tweetal zijn zeker interessant voor
Diepenheim. Allereerst is er de verdeling van de psychogeriatrische zorg. Duidelijk uit de grafiek komt
naar voren dat de zorgbehoefde voor psychogeriatrische zorg in Diepenheim in 2030 ondergemiddeld
is, zeker in vergelijking met andere kernen als Markelo en Goor.
Extramurale Zorg zorgbehoevenden in Hof van Twente (Bron: Horizonline)
10 WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente
Nog interessanter is echter het overzicht van de behoefte aan extramurale zorg in Diepenheim. Uit
deze informatiegrafiek kan immers geconcludeerd worden dat de behoefte aan extramurale zorg
niet alleen zeer hoog is, maar ook in vergelijking met andere kernen in de gemeente Hof van Twente
er nadrukkelijk bovenuit schiet. De verklaring hiervoor is de relatief grote groep jonge ouderen , die
weliswaar (nog) geen behoefte heeft aan intensieve zorg maar daarentegen wel een groeie behoefte
aan extramurale zorg en voorzieningen behoeft.
ConclusieDe vergrijzing zorgt ook in Diepenheim voor een toename van het aantal ouderen, en daarmee
logischerwijs voor een toename van het aantal zorgbehoevende ouderen. Dit betekent dat
ook in Diepenheim op termijn voldoende vraag is naar (kleinschalige) woonruimten voor
de ouderendoelgroep. Opvallender is de sterk toenemende behoefte aan extramurale zorg
in Diepenheim. De relatief grote groep jonge ouderen biedt kansen op het gebied van
vrijwilligerswerk, mantelzorg en het op peil houden van voorzieningen. Maar deze groep ontwikkelt
langzamerhand ook zelf meer gezondheidsproblemen, en heeft daarmee op een gegeven moment
ook zelf behoefte aan extramurale zorg. Al met al kan daarom gesproken worden over een vertraagde
vergrijzingsgolf in Diepenheim. De vergrijzing komt eraan, zij het ongeveer 15 jaar later dan in de rest
van de regio.
WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente 11
Finale wooncontext 2010 en 2030
De WooncontextZoals in de inleiding al is gesteld, heeft de verbredingsdoelstelling van TWT zich vertaald in een
concreet product genaamd de Wooncontext, een totaaloverzicht in de ontwikkeling van de
verschillende soorten huishoudens en voorzieningen binnen een gemeente of woongebied. Deze
Wooncontext brengt in de eerste plaats de specifieke vraag naar woningen voor mensen met een
beperking in kaart. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om dementerenden, jonge (licht) verstandelijk
gehandicapten of clinten in de GGZ. Daarnaast wordt de complete bevolkingsontwikkeling in kaart
gebracht, waarmee de totale ontwikkeling van verschillende soorten huishoudens in context wordt
geplaatst. Uiteindelijk vertaalt TWT dit naar een overzicht van de ontwikkeling van verschillende
vormen van huishoudens, op basis waarvan belanghebbenden een visie kunnen ontwikkelen of
bijstellen ten aanzien van de woningvoorraad in het betreffende gebied.
Over de onderscheidende methodiekMet de Wooncontext is TWT onderscheidend ten opzichte van vergelijkbare modellen en commercile
adviesbureaus. TWT kiest als stichting zonder winstoogmerk een onafhankelijke benadering waarbij
de wetenschappelijke betrouwbaarheid van de cijfers op de eerste plaats komt te staan. Daarnaast
biedt de Wooncontext een methodiek die niet alleen de vraagontwikkeling inzichtelijk maakt in de
tijd, maar onderscheid maakt tussen kwalitatieve segmentaties en verdieping naar kernen of zelfs
buurten. Tenslotte maakt de expertise en deskundigheid in de bijzondere doelgroepen TWT uniek,
vooral omdat gebruik wordt gemaakt van harde cijfers die TWT veelal zelf verzamelt.
OpzetDe Wooncontext bestaat uit een variant voor 2010 en een variant voor 2030. Het bovenste gedeelte
van de Wooncontext geeft de behoefte aan type huishoudens weer, geschetst aan de totaal
aanwezige (bekende) woningvooraad. Het onderste gedeelte zoomt vervolgens in op wonen met
zorg. Al met al biedt deze finale Wooncontext een overzicht van de huidige en verwachte stand van
huishoudens in Diepenheim, alsmede de huidige en toekomstige frictie tussen vraag en aanbod van
wonen met zorg.
12 WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente
Wooncontext 2010 (bron: CBS/Primos 2009/Horizonline/TWT Research)
Types huishoudens Behoefte Aanwezig Saldo
Regulier
Starters (1- en 2 persoons) 1.219
Jonge gezinnen (-35) 579
Oudere gezinnen 4.275
Eenoudergezinnen 641
Tweepersoonshuishoudens (zonder kinderen) 2.322
Eenpersoonshuishoudens (zonder kinderen) 1.382
Tweepersoons seniorenhuishoudens (65-plus) 2.006
Eenpersoons seniorenhuishoudens (65-plus) 1.960
Waarvan: Seniorenhuishoudens verzorgd wonen (539) (182) (-357)
Totaal 14.383 14.370 13
Wonen met zorg (Hof van Twente)
Intramuraal Psychogeriatrisch 179 132 -47
Intramuraal Somatisch 230 118 -112
Bewoners verzorgingstehuizen - 244 244
Totaal 409 494 85
Wonen met zorg (Diepenheim)
Intramuraal Psychogeriatrisch 14 11 -3
Intramuraal Somatisch 18 9 -9
Bewoners verzorgingstehuizen - 18 18
Totaal 32 38 6
WoonconteXt Diepenheim / Hof van Twente 13
Wooncontext 2030 (bron: CBS/Primos 2009/Horizonline/TWT Research)
Types huishoudens Behoefte Aanwezig/Gepland
Saldo
Regulier
Starters (1- en 2 persoons) 990
Jonge gezinnen (-35) 296
Oudere gezinnen 2.484
Eenoudergezinnen 1.291
Tweepersoonshuishoudens (zonder kinderen) 2.001
Eenpersoonshuishoudens (zonder kinderen) 3.945
Tweepersoons seniorenhuishoudens (65-plus) 860
Eenpersoons seniorenhuishoudens (65-plus) 3.670
Waarvan: Seniorenhuishoudens verzorgd wonen (998) (182) (-816)
Totaal 15.537 15.681 -144
Wonen met zorg
Intramuraal Psychogeriatrisch 25 10 -15
Intramuraal Somatisch 31 9 -22
Bewoners verzorgingstehuizen 18 18
Totaal 56 37 -19