Upload
guido-segers
View
216
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Het gedrag van de mens
van binnenuit
Divera Twisk
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Duurzaam Veilig-principe
Functionaliteit van wegen
Homogeniteit van massa’s en/of snelheid en richting
Herkenbaarheid van de vormgeving van de weg en voorspelbaarheid van wegverloop en van gedrag van weggebruikers
Statusonderkenning door de verkeersdeelnemer
Vergevingsgezindheid van de omgeving en van weggebruikers onderling
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Duurzaam Veilig-principe
Functionaliteit van wegen
Homogeniteit van massa’s en/of snelheid en richting
Herkenbaarheid van de vormgeving van de weg en voorspelbaarheid van wegverloop en van gedrag van weggebruikers
Statusonderkenning door de verkeersdeelnemer
Vergevingsgezindheid van de omgeving en van weggebruikers onderling
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Taakeisen (T)
Kalibratie
Kalibratie
Competenties (C)
Taakbekwaamheid (B)
Competenties (C)
Opleiding/training
Ervaring
Persoonskenmerken
Attitudes Inzicht
KennisVaardigheden
Taakbekwaamheid (B)
Fysieke condities
Ziekte
Vermoeidheid Psychoactieve
stoffen
AfleidingStress
Psychische condities
Taakeisen (T)Weg
Overige verkeersdeelnemers
Voertuig
(Weers-)omstandigheden
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Vind de balans: statusonderkenning
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Vergevingsgezindheid
• Niet alleen eigen taakbekwaamheid: rekening houden met anderen
– Ruimte laten voor elkaar
– Rekening houden met:
- beperkingen (kinderen, ouderen)
- beginners
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Voorwaarden in Duurzaam Veilig
• Omgaan met verschillen tussen mensen in:
– Competenties (ouderen en beginners)
– Situationele toestand (alcohol, vermoeidheid)
• Eigen taakbekwaamheid goed inschatten (statusonderkenning)
• Naast kunnen ook willen
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Levenslang leren
• Continu leren door:
– de dagelijkse ervaringen
– voorbeelden van anderen
• Leren kost veel tijd
• Terechte aandacht voor ‘levenslang leren’
• ‘Formele’ educatie klein deel
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Implicaties
• Bescherm beginners:– mobiliseer beïnvloeders
– zorg voor veilige leeromgeving
– geef getrapt toegang tot het verkeer
• Zorg voor ‘veilig’ voorbeeldgedrag:– geef voorlichting, educatie en training
– houd toezicht
• Geef formele educatie:– informeer en train beïnvloeders
– ontwikkel methoden voor statusonderkenning
– concentreer op ‘niet direct zichtbare’ verbanden en achtergronden
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Relatie statusonderkenning en regels
• Statusonderkenning (Wat kan ik?):
onderkennen eigen beperkingen/taakbekwaamheid en daarnaar handelen
• Verkeersregels (Wat mag ik?):
formele grens tussen aanvaardbaar en onaanvaardbaar gedrag
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Waarom mensen moedwillig overtreden
• Gewoonte
• Nut regels niet overtuigend
• Persoonlijk voordeel groter dan collectief nadeel
• Relatie met veiligheid niet duidelijk
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Snelheid
Probleem
• Massale snelheidsovertredingen (wel 50%)
• Grote acceptatie (geen spijt of schaamte)
Maatregelen
• Afstemming vormgeving weg en limiet
• Educatie/voorlichting: snelheid-ongevallenkans
• Handhaving (zero tolerance): het werkt
• Op termijn ITC voor:
– snelheidsbegrenzing
– dynamische limieten
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Alcohol en drugs
Kenmerk• Hoge risico’s (alcohol + drug)
• Geringe maatschappelijke acceptatie
• Probleem bij de ‘zware overtreder’
Maatregelen• Toezicht op zware gebruiker en combinatiegebruiker
• Alcoholslot voor herhalende overtreder
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Snelheid minder erg dan alcohol?
• Wist u dat binnen de bebouwde kom de kans op een letselongeval ……
– bij 5 km/uur te hard rijden vergelijkbaar is met een BAG van 0,5‰?
– en bij 20 km/uur te hard vergelijkbaar is met een BAG van 2,0‰?
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Risico letselongeval: snelheid en alcohol
0
5
10
15
20
25
30
35
60/km/uur 65 km/uur 70 km/uur 75 km/uur 80 km/uur
0,0 promille 0,5 promille 0,8 promille 1,2 promille 2,1 promille
Rel
atie
f R
isic
o
Snelheid Alcohol
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Blik op de toekomst met ITS
ITS
• houdt toezicht op beschermende maatregelen: smart key
• controleert op moedwillige overtredingen: de black box (eerst probleemgroepen)
• maakt rijden onder invloed onmogelijk: het alcoholslot (eerst recidivist)
• ondersteunt verkeerstaak voor verkeersdeelnemers met beperkingen
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens
Samenvattend
• Veilig door eigen inschatting taakbekwaamheid
• Leren door dagelijkse ervaringen
• Educatie opzichzelfstaand onvoldoende
• Bescherming door veilige leeromgeving
• Niet alleen opleiders: belangrijke rol anderen
• Handhaving consequent en effectief
• In de toekomst: mogelijkheden ITS
Divera Twisk2 november 2005 www.doormetduurzaamveilig.nl Het gedrag van de mens