3

xacna xtql dncwd

:ynegl ynegn dbxcda dlbzn dxeza epil` ritend 'd xac

ziy`xa ynegazeaehd mdizecine dne`d zea` mr miybtp ep`

zegtyn lk ekxazi epnny lecbd iebd ly eziy`xe eceqi mdy

.dnc`d

zeny ynegaritend l`xyi mr ,xgapd mrd mr miybtp ep`

ipa axwa dpikyd z`xyde dxez ozn ,mixvn z`ivi :zenew yelya

.okynd jeza l`xyi

`xwie ynegz`xyd xcq z` hxtnd ,zeny yneg ly ekynd `ed

ziwel` dkxcde ycwnd ixcq ,zepaxwd zcear ici lr okyna dpikyd

.odihxte zeevn ieaix ici lr miiga 'd xac zrtedl

xacna ynega.l`xyi ux` xar l` xacna rqnl mrd `vei

oeyld ynnzdl dligzne jynp mrd oiipa ly iwel`d jildzd

dle`bd ly ziyingdzzl ici z` iz`yp xy` ux`d l` mkz` iz`ade""awrile wgvil mdxa`l dze`jynd z` miybet ep` xacna ynega .

mzkla mb l`xyi z` deelnd dpikyd z`xyde ziwel`d digpdd

.da mikexkd mikeaiqde zepkqd ,miiywd lk mr jxca

xtqd lr illk han

epiipr lr illk han epl didiy ie`x ,xacna yneg z` cnll ep`eaa

h` h` dpaiiy ie`x micinlzd lv` mb oaenk .edpan lre xtqd ly

`rnw `rnw df han eykxi micinlzd cera j` ,xtqd lr siwn han

xacna xtql dncwd

4

dpenzd z` e`xi xtqd cenil z` eniiqiyk wxe ,mcenil jldna

zxkd jezn xtqd z` cnll ybipy ie`x mixend ep`y ixd ,dzellka

.illkd epiipr

xacna l`xyi z` 'd zbdpd ± xtqd `yep

:o"anxd azk

,¯·„Ó· Ì„ÓÂÚ· ̉· ÂÂˈ�˘ ‰Ú˘ ˙ˆӷ ÂÏÂÎ ‰Ê‰ ¯ÙÒ‰"̉ÓÈÚ ‰˘Ú ¯˘‡ '‰ È˘ÚÓ ÏÎ ¯ÙÒÏ ,Ì‰Ï ÌÈ˘Ú�‰ ÌÈÒÈ�·ÂÍȇ ‰ÂÂȈ ,·¯ÁÏ Ì‰È�ÙÏ Ì‰È·È‡ ˙˙Ï ÏÁ‰ ÈÎ ,¯ÙÈÒ .‡ÈÏÙ‰ÏÈ˙ÏÂÊ ,˙Â¯Â„Ï ˙‚‰Â� ˙ÂÂˆÓ ‰Ê‰ ¯ÙÒ· Ôȇ .Ì‰Ï ı¯‡‰ ˜ÏÁ˙‡Ï ÌÈ�‰ÂΉ ¯ÙÒ· ̉· ÏÈÁ˙‰˘ ˙Â�·¯˜‰ È�ÈÈ�Ú· ˙ÂÂˆÓ ˙ˆ˜

."‰Ê‰ ¯ÙÒ· ÔÓÈÏ˘‰Â ,ԯ‡ȷ ÌÏ˘�(xacna ynegl o"anxd zncwd)

ezgbyda ± xacna enr z` 'd zbdpda exwira wqer xacna xtq

dqipkl zepkdd zligza oke ,mdl dyry mi`ltpd miqpae l`xyi lr¦

lgd 'dy ,xef`d inr mr zepey`xd zenglnde ux`d zwelg - ux`l

.l`xyi ipa cia mzzl¦

caln zexecl zebdepd zeevn daxd epxtqa oi`y xirn o"anxd

miieeiv mpid eay zeevnd aexe ,zepaxwd ipiipra zeevn hrn znlyd

± xtqd ly illkd `yepl mikiiy el` miieeiv ;xacnd xecl micgein

xacna l`xyi z` 'd zbdpd.

l`xyi ipa zkild - "xacna" :`ed ok enyk - xtqd `yep ,ok m`

deelnd zcgeind ziwel`d dbdpdde ,l`xyi ux`l ipiq xdn ,xacna

.my mze`

xacna xtql dncwd

5

xtqd dpan

xtqd i`yep .`

zipiipr dpigan:miixwir miwlg ipyl xtqd wlgzn

oey`xd wlgdux`l rqnd z`xwl zepkda wqer :(i weqt i wxt cr)

okynd zxiny ,okynd aiaq dpgnd xeciq ,l`xyi ipa cwtn ± l`xyi

.diipgd ixcqe zerqnd ixcq ,eilke

ipyd wlgdmipeyd zerxe`na wqer :(xtqd seq cre `i weqt i wxtn)

.xacna eizerqn jldna l`xyi mrl exwy

xtqa mipnfd xcq .a

mbzibelepexk dpiganwlgny itk ,miwlg ipyl xtqd wlgzn

l`paxa`d:

oey`xd wlgdwqer :(gxw zyxt seq cr ,zepey`xd zeyxtd yng)

.mixvnn mz`vl zepey`xd ivge dpya l`xyi mrl rxi`y dna

ipyd wlgdmrl rxi`y dna wqer :(xtqd seq cr zweg zyxtn)

.mixvnn mz`vl mirax`d zpya l`xyi

rx`y dnzeyxta zex`eznd ,zepey`xd ivge dpyd oiay jeeza

mix`ezn dizerxe`ny ,mirax`d zpy oial ,xtqd ly zepey`xd

azky itke ,dxeza xREq `l - zepexg`d zeyxta:`xfr oa`d‰�‰Â" ©

˙�˘·Â ‰�¢‡¯‰ ‰�˘· ˜¯ ‡Ï‡ ,‰‡Â·� ‡ ‰˘ÚÓ Ì¢ ÏÏÎ ‰¯Â˙· Ôȇ."ÌÈÚ·¯‡‰(` ,k)

dne`d oiipaa aeyg aly ± xacna dkildd

enze ,"dnx cia" mixvnn ez`ivi mr elgd xacna l`xyi zerqn

.dpy mirax` xeark l`xyi ux` leab l` ± mvtg fegn l` mribd mr

wgxnd z` xearl ± ipkh jxev wx dpi` xacna l`xyi zkild

weqrl mly yneg cgiizdy jkn ,l`xyi ux`l mixvn oia cixtnd

xacna xtql dncwd

6

`le ef jxcl invr okez epyiy cenll ozip ,xacna l`xyi ly mkxca

xn`p .ux`l dqipkl "deevn xykd" wxglya zyxta:gNWA idie"©§¦§©©xn` iM `Ed aFxw iM miYWlR ux` KxC miwl` mgp `le mrd z` drxR©§Ÿ¤¨¨§Ÿ¨¨¡Ÿ¦¤¤¤¤§¦§¦¦¨¦¨©mrd z` miwl` aQIe ,dnixvn EaWe dngln mz`xA mrd mgPi oR miwl ¡Ÿ¤¦¨¥¨¨¦§Ÿ¨¦§¨¨§¨¦§¨§¨©©¥¡Ÿ¤¨¨

"...sEq mi xAcOd KxC(fi ,bi zeny)zpn lr ,jxcd z` l`xyil jix`d 'd ¤¤©¦§¨©.ie`xk dpead dzlert z` mrd lr dkex`d jxcd lrtzy

.'d zxeza aeyg wxt epid xacna l`xyi zkild ly df wxt

cnlpy itk ,ea mifepb mi`ltp mipkze ea miygxzn miaeyg mikildz

:oldl dxvwa oiivpy itke ,xtqd jynda

jxca mzkla s` l`xyia dxey dpikyd ± "jxcd xtq" .`

xne`d"ivxd:xacna zyxt lr eizegiya

¯˘‡Î .ͯ„·Â ˙È·· :ÌÈ·ˆÓ È‚ÂÒ È�˘· Ì„‡‰ ‡ˆÓ� ‰Ê‰ ÌÏÂÚ·"‰Î¯Ή ,ͯ„· Â˙‡ˆÓ‰ ˙ÓÂÚÏ ,Ô‚ÂÓ ‡Â‰ ˙È·· ·˘ÂÈ ‡Â‰ÂÈ·ˆÓ Ïη Ì„‡‰ ˙‡ ˙ÏÏÂΠ‰ÙÈ˜Ó ˙ȘÂχ‰ ‰Î¯„‰‰ .˙Â�ÎÒ·˘ÓÂÁ ,„ÁÂÈÓ ¯ÙÒ ÌÈÏÈÁ˙Ó Â�‡ .'ͯ„· Í˙ÎÏ·Â Í˙È·· Í˙·˘·' -͢Ó�˘ ÌÈÓ˘‰ ÔÓ ‰¯Â˙ Ï˘ „ÁÂÈÓ ˜ÏÁ ,ͯ„‰ ˘ÓÂÁ ,¯·„Ó·.ͯ„· ‡Ï ˙È·· ‡Ï Â�˙‡ ·ÊÂÚ ‰"·˜‰ Ôȇ :ͯ„· Â�˙ÎÏ· Â�Èχ˙‡¯˘‰ Â�ÈÈ�Ú ¯˘‡ ‰¯Â˙ Ï˘ „ÁÂÈÓ‰ ˜ÏÁ‰ ‡Â‰ ¯·„Ó· ¯ÙÒÂ�ÎÂ˙· ÚÈÙÂӉ Â�˙‡ Íȯ„Ӊ ‰Á�Ó‰ '‰ ¯·„ ͢Ӊ Ï˘ ‰�È΢‰ÍÂ˙Ó ,Ì„‡‰ ÈÈÁ ÏÎ ˙‡ ,˙‡ȈӉ ÏÎ ˙‡ ˙Ù˜Ó ‰¯Â˙‰ .ͯ„·

"ͯ„‰ ˙‡ Â�Ï ‰¯ÂÓ Â�Ï ‰¯È‡Ó ‡È‰ ˙È„ÂÒȉ ˙ÂÚÈ·˜‰hhevn)

(milw mibelica

xcq ly miavn mpyi ;mipeebne mipey miavn millek mc`d iig

on d`ivie zeirx` ,lehlh ly miavn s` mpyi ,mznerle zeriawe

,mipeyd mdiavn lk lr mc`d iig lk z` dtiwn 'd zxez .xcqd

ixcq z` dxezd dxcq `xwie ynegae zeny ynegay xg` ,jk jezne

xacna ynega dxezd dkiynn ,l`xyia dreawd dpikyd z`xyd

xacna xtql dncwd

7

z` s` ± miaivi zegte mireaw zegtd miavnd z` s` epl xi`dl

.miheyt `l zepeiqpe mileykn ,zepkq drahn zpnfny jxcd

lk jxe`l mrd z` deeliy iceqi oexwr micnl ep` xacna xtqn

epl xxazn ,jxca ,xacna epzkla :dixehqidd zna lr dkex`d ekxc

;jxca epzeida mb epze` jixcne epze` deeln ,epz` `vnp d"awdy¦

dxey 'd zpikye ,epze` deeln 'd oex` ,dpgnd ala rqep okynd

zxez'a weqrl mly yneg zcgiin dxezd .jxca ezkla l`xyi dpgna

s` ,dxyid mzbdpde mkxc z` l`xyil zexedle xi`dl ± 'jxcd

xy`k mby micnl ep` xacna xtqn .miirx`e mikaeqn miavna

,mixayn xy`k mb ,ezeaivie ezeriaw zxrxrzn xy`k mb ,jxca mrd

ea miiwzn mlerl ± eze` milhlhn milealae zelitp ,mi`hg ,miiyw

aezkd xn`n"Lpgn axwA KNdzn Liwl` 'd". ¡Ÿ¦§©¥§¤¤©«£¤

ly daxd ezad` z` dlbn xacna l`xyi z` 'd zbdpd .a

enrl 'd

ea oi`y ,mirbte zepkq ieex mewn ,xzeia dyw mewn `ed xacnd

d"awd .mc`d ly eneiwl miyexcd xzeia miiqiqad mi`pzd z`

jxca mdl wiprne ,xnyn lkn mdilr xney ,xacna enr z` jilen

iwl uegpd lk z` qpenr z` 'd jileny ef dkildn .mzeigeple mne

ribdl ekfiy epevx lre ,mdil` dlecbd ezad` lr micnl ep` xacna

xn`py enk .dil` qpkidle l`xyi ux`lmixac xtqa:Lidl` 'd iM"¦¡Ÿ¤dpW mirAx` df dGd lcBd xAcOd z` LYkl rci Lci dUrn lkA LkxA¥©§§Ÿ©£¥¨¤¨©¤§§¤©¦§¨©¨Ÿ©¤¤©§¨¦¨¨

:xaC Yxqg `l KOr Lidl` 'd(f ,a):my xn`pelcBd xAcOA LkilFOd" ¡Ÿ¤¦¨Ÿ¨©§¨¨¨©¦£©¦§¨©¨ŸxESn min Ll `ivFOd min oi` xW` oF`Ove axwre sxU Wgp `xFPde§©¨¨¨¨¨§©§¨§¦¨£¤¥¨¦©¦§©¦¦

"...Liza` oErci `l xW` xAcOA on Llk`Od .WinNgd(fh-eh ,g)cere ©©¨¦©©£¦§¨©¦§¨£¤Ÿ¨§£Ÿ¤:my xn`pz` Wi` `Vi xW`M Liwl` 'd L`Up xW` zi`x xW` xAcOaE"©¦§¨£¤¨¦¨£¤§¨£¡Ÿ¤©£¤¦¨¦¤

."dGd mFwOd cr mk`A cr mYkld xW` KxCd lkA FpA(`l ,`)d"awd §§¨©¤¤£¤£©§¤©Ÿ£¤©©¨©¤epilr gibyne ,epl xfer ,epz` `vnp `ed ,enr z` afer `l mlerl¦

.xacnk mipkeqne miyw zenewna mb daehl

xacna xtql dncwd

8

ומדאגתו אותם מהנהגתו גלוי באופן עולה לעמו ה' אהבת

בכל אף יותר נסתר באופן ומתבטאת במדבר, צרכיהם לכל

ישראל את לחזק מיועדים שכולם - הדרך וקשיי ניסיונות

ותכונותיהם כוחותיהם כל את השלם לפועל ולהוציא

תחושה החומש. בלימוד ועקרית חיונית תובנה זוהי הגנוזות.

צריכה ובהשלמתם, בטובתם וחפץ ישראל את אוהב שה' זו

בחומש לימודינו כל במהלך תלמידינו ואת אותנו ללוות

שונות בהזדמנויות לעמו ה' אהבת את ונדגיש נחזור במדבר.

צרכיהם לכל ה' דאגת על בלומדנו הן – הספר לימוד במהלך

שעוברים והאתגרים הקשים על בלימודינו והן ישראל, של

במדבר. בלכתם העם על

` z` dlbn xacna dkildd .b'dl l`xyi zad

xacna jyenne jex` rqna ligzne 'd ieeiv z` lawn l`xyi mr

jxcl z`vl mikqi mly mry ,xwire llk heyt df oi` .`xepde lecbd

zerx zeige miaxwr ,miygp eli`e ,oefne min ea oi`y xacna dkex`

jezn ,d"awd ly ieeivd zeawra xacna jled l`xyi mr .aexl ea yi

xn`py itk .exac z` miiwl oevx jezne 'da oeghia:edinxiadM..."Ÿux`A xAcOA ixg` KYkl KizlElM zad` KixErp cqg Kl iYxkf 'd xn`©¨©§¦¨¤¤§©¦©£©§Ÿ¨¦¤§¥©£©©¦§¨§¤¤

."drExf `l(a ,a)ipay ,dywe lecb oeiqip dpid gigvd xacna dkildd Ÿ§¨azk jke .dxeaba ea micner l`xyi:epxetqdχ¯˘È Ï˘ Ô˙ÂÎÊ ¯ÙÈÒ"

"¯·„Ó· ÂȯÁ‡ Ì˙ÎÏ ÏÚ;miigd xe`de:azkÂȉ˘ χ¯˘È Ï˘ ÔÁ·˘ „ÓÏÏ"."'‰ ıÙÁ˘ ‰Ó· ÌȈÙÁ

lretl mrd zegek z` mi`iven xacnd zepeiqip .c

ux`l dqipkl eze` zexiykne

:lirl ephhivy weqtd lriM miYWlR ux` KxC miwl` mgp `le..."§Ÿ¨¨¡Ÿ¦¤¤¤¤§¦§¦¦"...dngln mz`xA mrd mgPi oR miwl` xn` iM `Ed aFxwazkm"ialnd: ¨¦¨©¡Ÿ¤¦¨¥¨¨¦§Ÿ¨¦§¨¨

xacna xtql dncwd

9

ÔÂÁË·Â ‰�ÂÓ‡ Â�˜Â ˙Á‡ ‰�˘ ¯·„Ó· Âȉ˘ ¯Á‡Â ¯·„Ó‰ ͯ„ Ì˙‡ ·Ò‰...""...ÌÈÏ‚¯Ó‰ ‡ËÁ ‡ÏÂÏ ı¯‡Ï ÂÒ�ÎÈ˘ ÌÈȇ¯ Âȉ ·Ï‰ ıÓ‡Â(fi ,bi zeny).

,ceary zepy 80 lrn mkezn ,zelb zepy 210 xg` mixvnn `veid mrd

z` jix`n d"awd .ux`l qpkidl ziytpe zipgex oiicr oken epi`

,mda ewacy zecard zepekzn mvlgl icka xacna l`xyi ly mkxc

znlyd z`xwl mdizegek `elnae mznew xeriy `elna mzepale

zepeyln ziyingd oeyld meiwa ,mixvn z`ivi ly ziwel`d zipkzd

:dle`bd"ux`d l` mkz` iz`ade". §¥«¥¦¤§¤¤¨¨¤mrl miax zepeiqip okeqnde mneyd xacnd onfn mixacd rahn§©¥

,dkxale daehl eze` epaie ,mrd z` elygi el` zepeiqip .ea jledd

:mixac xtqa xn`py itksxU Wgp `xFPde lcBd xAcOA LkilFOd"©¦£©¦§¨©¨Ÿ§©¨¨¨¨¨"Lzixg`A Lahidl LzQp ornlE LzPr ornl ...min oi` xW` oF`Ove axwre§©§¨§¦¨£¤¥¨¦§©©©Ÿ§§©©©Ÿ¤§¥¦§§©£¦¤

(fh-eh ,g):iiga epiax azky itke ,̉ȯ˜Ó χ¯˘È È�ÈÈ�Ú ÏÎ ÈÎ Ú„Â"˙‚¯„Ó· ˙ÈÏ΢‰ Ì˘Ù� ÂÏ„‚È˘ È„Î ,¯ÂÓ‚ ÔÂÈÒÈ� ‰È‰ ÏΉ ,¯·„Ó·

."...ÔÂÁË·‰wlg mpid xacna mrd lr mixaerd mixaynde zepeiqpd

gkd on `ivedle ,eizerc z` xyiil mciwtze ,enrl ziwel`d dahddn

itke ,mixvn zelb zepy jyna e`kecy mifepbd eizegek z` lretd l`

azkyo"anxd:ÁΉ ÔÓ ¯·„‰ ‡ÈˆÂ‰Ï · ‰ÂȈ ͯ·˙È ‡Â‰ ÔÂÈÒ�‰ ÔÈ�Ú""...ÏÚÂÙ‰ χ(c ,fh zenya r"re ` ,ak ziy`xa)

rahd jxca dbdpdl dielb ziqip dbdpdn xarn .d

jxca ezkla mrd lr mixaerd zelcbzdde dginvd ikildzn cg`

,mixvn z`ivia bdped da dielbd ziqipd dbdpddn xarnd `ed

bdpen zeidl cizr `ed da ,rahd ikxc jeza ,xzei zxzqp dbdpdl

yibcny itk ,l`xyi ux`a:a"ivpd

ÌÏÂÚ‰ ÈÈÁ· '‰ ÌÚ ˙ÂÎÈω ‰�˘Ó ÛÈÏÁÓ‰ ‡Â‰ ¯ÙÒ‰ ‰Ê ¯˜ÈÚ"¯·„Ó·˘ .¯·„Ó· ‰· ÂÎω˘ ͯ„‰ ÔÓ Ï‡¯˘È ı¯‡Ï ÂÚÈ‚‰˘ ʇÓÂÎω χ¯˘È ı¯‡·Â ,ڷˉ ˙ÂÎÈÏ‰Ó ‰ÏÚÓÏ È¯Ó‚Ï ...ÌÈ‚‰�˙Ó Âȉ

xacna xtql dncwd

10

ÏÈÁ˙‰ ÈÂ�È˘‰ ‰Ê ,ÌÈÓ˘ ˙ÂÎÏÓ ˙Á‚˘‰ ȯ„Ò· ,ڷˉ ͯ„·Ù"Ú .˙˜ÂÁ ˙˘¯Ù· Â�¯‡È·˘ ÂÓÎ ÌÈÚ·¯‡‰ ˙�˘· ¯·„Ó· Ì„Âڷͯ„· ÔÂÁÈÒ ÌÚ È�Ú�Ή ÌÚ Ï‡¯˘È ˙ÂÓÁÏÓ Â˘Ú� ÈÂ�È˘‰ ‰Ê

."ڷˉ

dze` xiarnd ,dne`a `ixa zexbazd jildz zxvei xacna dkildd

bidpn jxcd ziy`xa :'xbea'd davnl ,'izecli'd davnn izbxcd ote`a

mi`lnn eixedy jx clil dneca - dielb ziqp dbdpda l`xyi z` 'd¦

.envr zegeka eikxv z` wtql llk epnn mitvn `le ,exeqgn lk z`

zepey`xd zeyxta zx`eznd ,xacna ekxc zligza mrd bdpen jk

da ,mirax`d zpya zewqer ,xtqd ly zepexg`d zeyxtd .xtqd ly

cizr `ed dze` ,ux`l dqipkd xar l` onfae mewna mrd axwzn

.rahd jxca dznc` z` carle dayiil ,dleagzae dnglna zyxl¦

`ly dbdpdl - ezegztzda ycg alyl lbzqdl ligzn mrd df alya

zlekie gek zpizpe `inyc `zriq lr m` ik ,miielb miqp lr zqqean¦

h` h`y ,xbead zbdpdl dneca ,rahd ixcb jeza lig zeyrl l`xyil

dkxcdd z` el mipzepe ,eiig lr zeixg`d z` eicia miciwtn eixed

.envr zegeka ldpzdl gilvdl zpn lr el miyexcd milkd z`e

mixvn z`ivin zerxe`nd xcq

mipnfd xcq z` dxvwa micinlzl xikfp xtqd cenill dncwdk

mitvn eppi`) .xacna yneg zligz cre mixvn z`ivin zerxe`nde

micinlzl zzl epzxhn ,mikix`zd lk z` dt lra exkfi micinlzdy

,mincewd miynega epcnl mze` mixacd jldn ly zillk dpenz

:(xacna ynega zerxe`nd jldn jynd cenill dncwdk

xacna xtql dncwd :mixvn ux`n l`xyi ipa z`vl dpey`xd dpya

11

:mixvn ux`n l`xyi ipa z`vl dpey`xd dpya

:oqipa e"hmixvnn l`xyi ipa z`ivie`vi dfd meid mvra idie" -"...'dl `ed mixeniy lil .mixvn ux`n 'd ze`av lk(an-`n ,ai zeny).

seq mi zrixw :oqipa `"k±Â¯Ó‡ ˙ȯÁ˘· .ÌÈÏ Â„¯È ÈÚÈ·˘ ÏÈÏÂ...""ÁÒÙ Ï˘ ÈÚÈ·˘ ÌÂÈ ‡Â‰Â ‰¯È˘(d ,ci zeny ,i"yx).

:oeeiqa '`ipiq xd len mipeg l`xyiipa z`vl iyilyd ycega" -meia mixvn ux`n l`xyi"ipiq xacn e`a dfd(` ,hi zeny).

ipiq xd cnrn :oeeiqa 'e.`i ,hi zeny i"yx oiir ±

:fenza f"i cr oeeiqa 'fxdl dler dynz` lawne mei mirax`l

.` ,al zeny i"yx oiir .zixad zegel

fenza f"i:zegeld z` xaeye xddn cxei dyn.lbrd `hg zeawra

.` ,al zeny i"yx oiir

zipya xdl dler dyn :a`a h"k cr fenza g"imei 40 jynl

,h mixac i"yx oiir .a`a h"ka cxeie ,l`xyi mr lr lltzdle opgzdl

.gi

:ixyza 'i cr lel`a '`ziyilyd mrta xdl dler dyn40 jynl

:i"yx ixack ,mixetikd meia miniizqnd ,meiÌÂÈ· ÌÈÏk ‡ˆÓ�"«È˙ÁÏÒ :‰˘ÓÏ ÂÏ ¯Ó‡Â ‰ÁÓ˘· χ¯˘ÈÏ ‰"·˜‰ ‰ˆ¯˙� ÌÂÈ· · ,ÌȯÂÙÈΉ

"Íȯ·„Î(gi ,h mixac),elld minid mirax` ly mneiqa .- ixyza 'ia

.miipyd zegeld mr xddn cxei dyn

:ixyza `"iz` seq`l edeevne mrd z` lidwn dyndnexzd

okynd oiipal.` ,dl zeny i"yx oiir .ezepal ligzdle

:xc`a h"k cr xc`a b"kmi`elind ini zray`xwie i"yx oiir -

.` ,h

xacna xtql dncwdmixvnn l`xyi ipa z`vl diipyd dpya

12

mixvnn l`xyi ipa z`vl diipyd dpya

:oqipa '`okynd zkepg±cg`a zipyd dpya oey`xd ycga idie""okynd mwed ycegl(fi ,n zeny).

miynegd ly zerxe`nd xcq lr micinlzd mr xearpy xg`

:mipey`xd miweqtd z` `xwpe xacna yneg z` gztp ,mincewd

ipyd ycegl cg`a cren ld`a ipiq xacna dyn l` 'd xacie"zcr lk y`x z` e`y xn`l mixvn ux`n mz`vl zipyd dpya

."mzlblbl xkf lk mzea` zial mzegtynl l`xyi ipa

.xacna yneg ligzn :xii`a '`

aiaq dpgnd z` obx`le l`xyi ipa z` cewtl dyn z` deevn 'd

.l`xyi ux` xar l` xacna rqnl d`ivid z`xwl ,okynd

ux`l dqipkd sq lr ± xacna xtq

micinlzl xikfp ,lirl ep`ady mipnfde zerxe`nd zxiwql jyndk

xacna rqnl z`vl dzr micizr ,ipiq xd len mipegd l`xyi ipay

z` zyxl mippekzn l`xyi mr .l`xyi ux`l xvw onf jez ribdle

z` lcbl ,minxke zepb zrhl ,miza da zepal - da fg`idle ux`d

zklnn'k mceriie mciwtz z` da `lnle ,ux`d ly miyecwd dizexit

.jkl dni`znd ux`a ,mze` dkixcnd dxezd it lr ,'yecw iebe mipdk

חטא את החומש, המשך את מכירים כבר המורים, אנו,

לנו לגרום עלול זה מוקדם ידע הקשה. עונשו ואת המרגלים

בני כ"הליכת לתלמידים החומש נושא את מראש להציג

כן, לנהוג לא ממליצים אנו שנה". ארבעים במדבר ישראל

הידוע הרקע מתוך הספר את ללמד להתחיל אלא

יצאו ישראל בני - הקודמים מהחומשים לתלמידים

וכעת המשכן, את בנו סיני, בהר התורה את קיבלו ממצרים,

xacna xtql dncwd mixvnn l`xyi ipa z`vl diipyd dpya

13

למפתנה ולהגיע במדבר יום עשר אחד ללכת עתידים הם

את התלמידים עם 'לעבור' נוכל זה באופן ישראל. ארץ של

הכניסה לקראת איתם להתרגש - כהוייתו התהליך

ועל החמור החטא על איתם ולהתאבל לארץ, המיוחלת

בגינו. במדבר להתעכב העם על שנגזר הגדול העיכוב

14

xtqd zncwda miifkxn zepeirx

Û`l` ,ux`l ribdl irvn` wx dpi` xacna jxca l`xyi zkild

mixvn zecarn exexgya ,mrd oiipaa igxkde aeyg aly `id

.lretd l` eizegek z`iviae

Ûvik epcnln `ede "jxcd yneg" `ed xacna ynegavna mb c

epze` bidpn ,epaxwa okey 'd ,jxcd ly jaeqnde okeqnd ,i`xrd

.epilr gibyne

Ûlkl ezb`ce gigvde okeqnd xacna l`xyi z` 'd zbdpd

dvex ± l`xyi z` ade` 'dy dlecbd dad`d lr dxen ,mdikxv

.rbte dpkq lkn mze` xneye ,mdilr gibyn ,mzaeha

Û,xzeia miiqiqad meiwd i`pz z` xqgd ,xacna l`xyi zkild

mdy cr ,ea mpeghiae 'dl l`xyi zad` lr dxen ,'d ieeiv it lr

xacna" 'd xg` mthe mdiyp mr miklede mytp z` mixqen

."drexf `l ux`a

Ûzelitp mbe miiyw ,zepeiqip mrl zpnfn xacna dkildd

ecrep xacna ezkla mrd xaery zeieccenzdd .miax zepelyike

mze` xdhl ,micar zian e`vi dzr dfy l`xyi ipa z` lygl

zklnn"k mcerii ielinl mznew xeriy `elna mzepale ,mibiqn

."yecw iebe mipdk

Û,l`xyi ux`l xzl`l qpkidl zpn lr mixvnn e`vi l`xyi mr

.'yecw iebe mipdk zklnn' da cqiile dayiil ,dzyixl

15

xacna zyxtl dncwd

l`xyi dpgn ly iwel`d xcqd ± xacna zyxteizerqna

,i weqt i wxt cre xtqd zligzn - xtqd ly oey`xd ewlga

ux`l rqnd z`xwl 'd it lr l`xyi dpgna eyrpy zepkdd zex`ezn

obx`zdle opekzdl yi cvik wiecne hxetn iwel` xcq epyi .l`xyi

oi` ,jka dn ly xac dpi` xacna l`xyi ly mzkild .rqnd z`xwl

avna s` - xacna miceep zxiiyk inzqe i`xw` ote`a mikled md

mdilr `linne ,l`xyi dpgna dxey dpiky jxca dkildd ly irx`d

dpikyd z`xydl mini`znd miwiecn miiwel` mixcq lr xenyl

.maxway

.ez`xwl dpgnd xeciqe rqnl zepkdd zeligzn ok m` epzyxta

:miwxt drax` epzyxta

'` wxtamr cgi xetqle zepnl deEvn dyn .mrd cwtn jxrp

.jxcl dpkdk ,eihayl l`xyi mr lk z` zehnd iy`x zxfrae ,oexd`

lekd ,mrd ly illk oiipn ± wiecn xcqa dyrp oiipndoiipn mb l

wxtd seqa .iel hay lr gqete ,zegtynde mihayd ly hxetn

x`y mr dpnp `ed oi` epiba iel hay ly cgeind eciwtz x`azn

daihg dedn `ed .okyna ycewd zcear lr cwten iel hay :mrd

azky itke ,envr ipta dpnp `ed ok lre mra zinipte zcgeini"yx:

"„·Ï ‰�Ó� ˙ÂÈ‰Ï ÍÏÓ Ï˘ ÔÂÈ‚Ï ‡Â‰ ȇ„Î"(hn ,`).

'a wxtadpgnd ala .l`xyi dpgn ly driqpde dipgd xcq riten

xacna zyxtl dncwdeizerqna l`xyi dpgn ly iwel`d xcqd ± xacna zyxt

16

mixceqn eaiaq .ea xy` 'd oex`e okynd ± iniptd ceqid okey

lre l`xyi llk ly ycewd zcear lr micwtend miielde mipdekd

md s`yk l`xyi ihay lk mixceqn maiaqe ,okynd zxiny

.mihxt ihxtl hxetne cgein iwel` xcq it lr mixceqn

¯˘‡ Ìȯ·‡Î ÌÈË·˘‰Â Û‚‰ ÚˆÓ‡· ‡Â‰˘ ·ÏÎ '‰ ÔÎ˘Ó ‰È‰ÈÂ""·ȷÒ(l`paxa`).

'b wxtamipeyd mdiciwtzl mze` dpnn ,miield z` dyn dpen

z` eciqtdy zexekad zgz dield zyecwl mqipkne ,okynd zceara

ipevigd lbrnd xceqy xg` .lbrd `hga mpelyik zeawra mzyecw

miqpkp - rqnde dipgd ixcq exceqe ,mlek mihayd epnp :dpgnd ly

dpgn ly execiqe epiipnl ± l`xyi dpgn zeinipt ly xcql dnipt

.okynd aiaq dpgnd fkxna dpegd diel

c wxtaipa ± dnvr driqpd ixcq z` xcqle opekzdl miligzn

miiniptd okynd ilk i`yepk mciwtzl mipenne zipy mipnp zdw

,mipdkd ici lr rqnl milkd zpkd ixcq mihxetne ,dpgnd reqpa

.miield ici lr mz`iype

17

'` wxt

:miixwir mi`yep ipy epwxta

.1(ÂÓ-‡) χ¯˘È È · „˜ÙÓƒ

.2(„ -ÊÓ) ̄ȘÙ˙ ÌÈÈÂω ˙ÏÚÓ

l`xyi ipa cwtnl dgizt

"dry lk mze` dpen eiptl ozaig jezn"

miinrt xak epnp l`xyi mr .l`xyi z` zepnl dyn deEvn epwxta

:xara

oey`xd oiipnd`l df oiipn .mixvnn l`xyi z`v mr cin dyrp

,l`xyi ly mpiipn z` dxeza epl riced d"awd `l` ,mc` icia dyrp

xn`py itkzeny xtqa:ze`n yyk dzekq qqnrxn l`xyi ipa erqie""shn cal mixabd ilbx sl`(fl ,ai).

ipyd oiipndmeia d"awd dvxzdy xg` .lbrd dyrn xg` did

l`xyi ipa eehvp - okynd lr eehvpe ,l`xyil gelql mixetikd

xn`py itk ,okynd oiipal lwyd zivgn znexz ici lr cwtzdl

zligza`yz ik zyxt:df ...mdicewtl l`xyi ipa y`x z` `yz ik""...lwyd zivgn micewtd lr xaerd lk epzi(ai ,l zeny)aeldwie zyxt

:xn`pmixyr oan micewtd lr xaerd lkl ycewd lwya lwyd zivgn""miyinge ze`n ynge mitl` zyelye sl` ze`n yyl dlrne dpyzeny)

(ek ,gl.

oial ,mixvn z`ivia l`xyi z` d"awd dpny oey`xd oiipnd oia

'` wxtl`xyi ipa cwtn

18

znexzl lwyd zivgn ici lr l`xyi micwtzn ea ,ipyd oiipnd

dpde ,(ixyza `"i cre oqipa e"hn) dpyd zivgnk wx zxaer ,okynd

aey ,okynd znwd xg` yceg ,xii`a '`a - miyceg dray etlg mxh

xn`py itk ,l`xyi z` cewtl dyn deEvnepzyxta:y`x z` e`y"..."l`xyi ipa zcr lk(a ,` xacna)

?l`xyi z` d"awd dpeny mipiipnd ieaixl mrhd edn

xne`i"yxligza:dyxtd z

Y ‰Ú˘ ÏÎ Ì˙‡ ‰�ÂÓ ÂÈ�ÙÏ Ô˙·ÈÁ ÍÂ˙Ó",Ô‡�Ó ÌȯˆÓÓ Â‡ˆÈ˘Î

,Ìȯ˙Â�‰ ÔÈ�Ó Ú„ÈÏ ,Ô‡�Ó Ï‚Ú· ÂÏÙ�˘ÎÂY ̇�Ó Ì‰ÈÏÚ Â˙�È΢ ˙¯˘‰Ï ‡·˘Î

."̇�Ó ¯Èȇ· „Á‡·Â Ô΢Ӊ ̘‰ ÔÒÈ�· „Á‡·

לתלמיד מבטישראל לעם הקב"ה של הרבה אהבתו עם התלמידים את נפגיששוב אותם וסופר מונה הוא לעמו, חיבתו מתוך לבנו. אב כאהבת

שעה. בכל בשלומו ומתעניין לו, דואג בבנו, השמח כאב ושוב,

l`xyi ipa cwtn(en-`)

a xn`p:` weqt"...cren ld`a ipiq xacna dyn l` 'd xacie"

itk ,ipiq xdn dyn l` xeaicd did xdd cbp l`xyi epgy f`n

xn`pyzeny xtqa:"ipiq xda ez` 'd xac xy` lk z` mevie".(al ,cl)

xn`py dn miiwzp ,diipyd dpyd ly oqipa '`a ,okynd mwedyn

dnexz zyxta:ipy oian zxetkd lrn jz` izxace my jl izcrepe""l`xyi ipa l` jze` dev` xy` lk z` zecrd oex` lr xy` miaexkd

'` wxt l`xyi ipa cwtn

19

(ak ,dk zeny)oian ,cren ld` jezn 'd xac z` dyn laiw jli`e o`kn .

.miaexkd ipy

לתלמיד מבטלמשה נאמר המפקד על שהציווי לכך הילדים לב תשומת את נסבהקבועה השכינה השראת של הפלא את ונדגיש נשוב מועד. מאוהלהכרובים, שני מבין המשכן, מתוך כאשר המחנה, שבלב במשכןה' היה הקודשים, קודשי בבית פנימה המוצב הארון, מעל הניצבים

ומצוותיו. תורתו את להם ומורה ישראל בני לכל משה את מצוה

a xn`pb-a miweqtmzgtynl l`xyi ipa zcr lk y`x z` e`y" :lk dlrne dpy mixyr oan .mzlblbl xkf lk zeny xtqna ,mza` zial

."oexd`e dz` mz`avl mz` ecwtz ,l`xyia `av `vei

"l`xyi ipa zcr lk y`x z` e`y"

xn`p df weqt lr`ax yxcna:χ¯˘ÈÏ ‰"·˜‰ ¯Ó‡ - '˘‡¯ ˙‡ ‡˘'"˘‡¯ ÈÂÏ˙ ÌÎÏ È˙˙� ÍÎÏ ÌÎÓ ‰¯È˙È ‰È¯· È˙··ÈÁ ‡Ïz`iyp enk)y`x

(zeaiyge lceb ±È‡· ÏÎ ÏÚ ˘‡¯ ÈÂÏ˙ ÈÏ ˘È˘ Ì˘Î˘ ÈÏ ÌÎ˙‡ È˙ÈÓ„ÂÍÎÏ ˘‡¯ ÈÂÏ˙ ÌÎÏ ˙ÂÈ‰Ï È˙È˘Ú ÌÎÏ ÍÎ "‰Ï„‚‰ '‰ ÍÏ" ¯Ó‡�˘ ÌÏÂÚ¯Ó‡ ‡Â‰ ÔΠ,'ÂÓÚÏ Ô¯˜ ̯ÈÂ' ¯Ó‡�˘ ‰Ó ÌÈÈ˜Ï ,'˘‡¯ ˙‡ ‡˘' ¯Ó‡�

"ı¯‡‰ ÈÈ‚ ÏÎ ÏÚ ÔÂÈÏÚ ÍȘχ '‰ Í�˙�Â'dlecb ,ddabd oeyl - "e`y" oeyla xn`p cwtnd lr ieeivd

l`xyi z` mnexn 'd `avk dpgnd xeciqe dcrd cwtn .zennexe

."minrd lk lr oeilr" zeidle ,ux`a mewn ly eigely zeidl

"mzgtynl"

deevn 'd .zegtynn akxen hay lke ,mihayn akxen l`xyi mr

x`any itk ,mdihayle mdizegtynl mixabd z` cewtl dyn z`

o"anxd:ÌÈ‡È˘�‰Â ‰˘Ó È�ÙÏ Â¯Ó‡Â ,ÂϘ˘ ˘È‡ ‰„Ú‰ ÏΠ‡ȷ‰ ‰�‰Â"

'` wxtl`xyi ipa cwtn

20

"Â˙ÏÂÊ Է‡¯ Ë·˘Ï ‡Â‰˘ È�ÂÏÙ ˙ÁÙ˘ÓÓ È�ÂÏÙÏ È˙„ÏÂ� È�ÂÏÙ È�‡',`)

(giipa zcr ly llekd oiipnl cgi etxhvi mihayde zegtynd ipiipn .

.l`xyi

גם מיוחד. ותפקיד מיוחדות תכונות מיוחד, אופי שבט לכל

הפרטית, תכונתה את משפחה לכל יש השבטים, בתוך

לכל וכן השבט, של הכללי עניינו בתוך נוסף גוון המוסיפה

כל משלו. חשוב ותפקיד מיוחדת אישיות ישנה ופרט פרט

לתפקידיהם השבטים וכל לגווניהן המשפחות כל הפרטים,

למניין מצטרפים כולם ולבסוף מפורט באופן נמנים השונים

לעם רק לא מתייחסת לעמו ה' אהבת ישראל. לכלל – אחד

ומתפרטת הולכת היא אלא - העמים מכל ה' בחר בו ככלל,

באופן ישראל מעם ואחד אחד כל של והערכה לאהבה עד

אישי.

"mza` zial"

"ÂÈ·‡ Ë·˘ ÏÚ ÌÂ˜È ¯Á‡ Ë·˘Ó ÂӇ „Á‡ Ë·˘Ó ÂÈ·‡˘ ÈÓ".(i"yx)

eia` it lr rawp mc`d qegiiy l"fg ecnl df weqtni"yx)oiyeciw

('zpdk' d"c :eq.

mdl zzl lkep ,miclid ly mnlerl qegiid byen z` axwl icka

eni`y zexnl odk `ed s` ixd ,(iel e`) odk eia`y in :zxken dnbec

eia` m` odk eppi` ,odk za eni`y in mb z`f znerl .zil`xyi

.l`xyi

'` wxt l`xyi ipa cwtn

21

cg`e cg` lk ly ekxre ezedn z` dlbne mnexn cwtnd

l`xyin

"zeny xtqna"

d azk:epxetqÂ˙¯Âˆ ÏÚ ‰¯ÂÓ‰ ÂÓ˘· ·˘Á� ¯Â„‰ Â˙Â‡Ó „Á‡ ÏÎ"."'Ì˘· ÍÚ„‡Â' ͯ„ ÏÚ ,Ì˙ÏÚÓÏ ,˙ÈÈ˘È‡‰z` `han mc`d ly eny

cnily itk ezpekze ezedndcedi iav axd:zeny zyxtl eizegiya

˙Â‡ÈˆÓ ÌˆÚÏ ÍÈÈ˘ Ì˘‰ ...˙‰Ӊ ,̈ډ Ï˘ ÈÂÏÈ‚ ...‰Ó˘�‰ ‡Â‰ Ì˘‰...""...Ì„‡‰ ‡ ¯·„‰mihxtd xy`k illk ote`a wx dyrp `l oiipnd .

± zeaiyg jxca dpnp l`xyi mrn cg`e cg` lk `l` ,ea mirlap

xn`p jk .cgeind iyi`d epiipr lre ezedn lr dxend ihxtd enya

ayxcn:‡Ï .„Á‡Â „Á‡ ÏÎÏ ,‰Ï„‚·Â „·η Ì˙Â�ÓÏ ‰"·˜‰ ÂÏ ¯Ó‡"‡Ï‡ ,'?ÍÏ ˘È ÌÈ�· ‰ÓÎ' '?Í˙ÁÙ˘Ó· ‰ÓÎ' :‰ÁÙ˘Ó‰ ˘‡¯Ï ¯Ó‡ ‰È‰˙

"Ì˙‡ ‰�ÂÓ ‰˙‡Â „·η ‰Óȇ· ÍÈ�ÙÏ Ìȯ·ÂÚ ÔÂ‰È Ô‰ÏÎ(o"anxa `aen).

a okewgvi zcwr:azkÂÓˆÚ È�Ù· ˙Â·È˘Á ÂÏ ‰È‰È Ì‰Ó „Á‡ Ï΢ ¯ÓÂÏ"...‰Â¢· ÂÒÁÈ ÂÓ˘· „Á‡ ÏÎÏ ·Â˙Ή ¯ÈÎÊÈ˘ ‡ÏÙ� ÌÚË ‰Ê ,Ô‰ÂÎΠÍÏÓÎ

."¯ȷÁ ˙ÏÚÓÓ ˙„¯Ù� „Á‡ ÏÎ ˙ÏÚÓ ‰ÏÚÓ· ÌÈ¢ ÌÏÂÎ ÈÎÌ"È·ÏÓ‰Â:azk˙ÂÓ˘· Ô‰ÈÙ ÏÚ˘ ˙È˯٠‰Ï‚Ò ˙„ÁÂÈÓ ‰�ÂÎ˙ ÂÏ ˘È ˘È‡Â ˘È‡ ÏÎ"

‰˘Â„˜Â „ÁÂÈÓ ÔÈ�Ú ÂÏ ˘È „Á‡ Ï΢ ˙ÂÓ˘ ¯ÙÒÓ· Â�Ó� ÔÎ ÏÚ ‡¯˜�."˙„ÁÂÈÓ

`edy l`xyi ipan cg`e cg` lkl oixwnd ote`a dyrp cwtnd

ipan cg`e cg` lk .'d iptl aiage aeyg ,cgeind iyi`d epiipre ,hxtk

mdipta zedcfdle odkd oexd` z`e epax dyn z` yebtl dkef l`xyi

d ,ihxtd enyalkl miqgiizn oexd`e dyn .ezpekze epiipr lr dxen

itk ,eilr milltzne eze` mikxan s`e ,daigae dad`a cg`e cg`

azkyo"anxd:

,ÂÓ˘· ̉Èχ Ú„Â� ‡Â‰Â ,'‰ ˘Â„˜ ÂÈÁ‡Â Ìȇȷ�‰ ·‡ È�ÙÏ ‡·‰"È�· ·˙η ÌÚ‰ „ÂÒ· ‡· ÈÎ ,ÌÈÈÁ ˙ÂÎÊ ‰Ê‰ ¯·„· ÂÏ ‰È‰ÈÈÎ Ô¯‰‡Â ‰˘Ó È�ÙÏ Â�ÓÈ˘ ¯ÙÒÓ· ˙ÂÎÊ ÌÏÂÎÏ ÔΠ...χ¯˘È

'` wxtl`xyi ipa cwtn

22

,ÌÎÈ˙·‡ ȉÂχ '‰' :ÌÈÓÁ¯ ̉ÈÏÚ Â˘˜·È ,‰·ÂËÏ Ì�ÈÚ ÂÓÈ˘È."'ÌίÙÒÓ ËÈÚÓÈ ‡Ï ÌÈÓÚÙ Ûχ ÌÎÎ ÌÎÈÏÚ ÛÒÂÈ(dn weqt)

לתלמיד מבטלפני ישראל בני כל באים כיצד וחי ציורי באופן לתלמידים נתארבאופן ואחד אחד כל ואהרון משה פוקדים כיצד - ואהרון משהעניינו ואת אותו ומייקרים ומחשיבים לשמו אותו שואלים אישי,ואחד אחד כל מברכים ואהרון משה כיצד נתאר המיוחד. ותפקידוכתוצאה מהנפקדים אחד כל של קומתו נזקפת כיצד רבה, באהבהוכמה לטובה', עינם עליו ה'שמים ואהרון משה עם המיוחד מהמפגש

נביאיו. ואהרון משה ולפני ה', לפני וחביב אהוב חשוב, חש הוא

"mzelblbl xkf lk"

i"yxdid ozipy itk ,dxiyi dxitq ici lr dyrp `l cwtndy xirn

oeyldn oiadl"mzlblbl"weqtd oeylk ,milwy ici lr `l` ,zyxta

icewt:"ycwd lwya lwyd zivgn zlblbl rwa"(ek ,gl zeny)cnl oke ,

o"anxd:'b weqta aezkd oeyln"mze` ecwtz":,̯ÙÒÈ ‡Ï˘ ÊÂÓ¯Ï"."ÌÚ‰ ¯ÙÒÓ Ú„È ÁÈ‚˘È ‰Ê·Â ,Ϙ˘‰ ˙ȈÁÓ Ì˘Ù� ¯ÙÂÎ Â�˙È˘ ˜¯ ‡Ï‡

zyxta weqtd oeylk`yz ik:zivgn micewtd lr xaerd lk epzi df""ycwd lwya lwydz` micinlzl xikfp .`yz ik zyxta ecnlyzeny)

(ai lici lr m` ik xiyi ote`a l`xyi z` zepnl `ly ieeivd xaca

(my dxenl zxaega oiir) .e`iaiy milwyd oipn

?cwtnd zxhn idn

z` zepnl 'd deevn ,zipyd dpyl xii`a '`a ,df alya `weec recn

?l`xyi

enrl 'd zad` ielib .`

ixac z` lirl ep`adi"yxz` 'd dpeny mipiipnd ieaixy x`and ,

'` wxt l`xyi ipa cwtn

23

:enrl ezaig z` `han l`xyi‰Ú˘ ÏÎ Ì˙‡ ‰�ÂÓ ÂÈ�ÙÏ Ô˙·ÈÁ ÍÂ˙Ó"‡·˘Î ,Ìȯ˙Â�‰ ÔÈ�Ó Ú„ÈÏ ,Ô‡�Ó Ï‚Ú· ÂÏÙ�˘Î ,Ô‡�Ó ÌȯˆÓÓ Â‡ˆÈ˘Î Y¯Èȇ· „Á‡·Â Ô΢Ӊ ̘‰ ÔÒÈ�· „Á‡· Y ̇�Ó Ì‰ÈÏÚ Â˙�È΢ ˙¯˘‰Ï

."̇�Ó

ux`l dqipkd z`xwl `avd i`vei oiipn .a

ezad` jezn enr z` 'd dpeny mipiipnd ly illkd mrhl xarn

:sqep oiipr epyi dyrp `ed ea iezirae ,df oiipna ,mdil`

azk:m"ayxdÌȯ˘Ú È�·Â χ¯˘È ı¯‡Ï ˙ÎÏÏ ÌÈÎȯˆ ‰˙ÚÓ˘ ÈÙÏ"‰Ê ˘„ÂÁ ˙ÏÈÁ˙· ‰"·˜‰ ‰ÂÂȈ ÍÎÏ ...‰ÓÁÏÓ‰ ‡·ˆ· ˙‡ˆÏ ÌÈȇ¯

."Ô˙Â�ÓÏeo"anxd:azk‰˘ÂÚ ˙ÂÎÏÓ‰˘ ͯ„Î ‰Ê ‰È‰ ÈÎ „ÂÚ ¯Ó‡�˘ ÔÎ˙ÈÂ"

ÈÎÏÓ ÌÚ ‰ÓÁÏÓ· ‡·Ï ı¯‡Ï Ò�ÎÏ ÌÈ�ÓÂÊÓ Âȉ ‰˙Ú ÈÎ ,‰ÓÁÏÓÏ Ì‡Â··Ï‡ Â�Á�‡ ÌÈÚÒÂ�' :¯Ó‡˘ ÂÓÎ ,ÌÏÎ ¯‡˘‰ ÌÚ Ԅ¯È‰ ¯·Ú· ¯˘‡ ȯÂÓ‡‰

''‰ ¯Ó‡ ¯˘‡ ̘Ӊ‡·ˆ ȈÂÏÁ ¯ÙÒÓ ˙Ú„Ï ÔÈÎȯˆ ÌÈ‡È˘�‰Â ‰˘Ó ÂȉÂ,‰ÓÁÏÓ‰ ˙ÂίÚÓ· ÂÈÏÚ „˜ÙÈ ‰Ó ˷˘Â Ë·˘ ÏÎ ¯ÙÒÓ ÔΠ‰ÓÁÏÓ‰

."Ûχ „Á‡ Û„¯È˘ Ò�‰ ÏÚ ÍÂÓÒ˙ ‡Ï ‰¯Â˙‰ ÈÎ(dn weqt)

:dxezd oeyla wiecn df yexit"l`xyia `av `vei lk"(b weqta)-

itke ,l`xyi ly i`avd gekd zkxrd zxhnl dyrp oiipndy rnyn

wiicny:o"anxd‡·ˆ È�ÙÓ ÔÈ�Ó‰ ÈÎ 'χ¯˘È· ‡·ˆ ‡ˆÂÈ ÏÎ' ÌÚË ‰ÊÂ""‰ÓÁÏÓ‰azk oke ,:xwi ilkd‰ÓÁÏÓÏ Â�Èȉ '‡·ˆ ‡ˆÂÈ'˘ ‡Â‰ ÂË¢ÙÂ"

."„ÈÓ ı¯‡Ï ÔÈÒ�Î� Âȉ ÌÈÏ‚¯Ó· ‡ËÁ ‡Ï ÂÏȇ ÈÎ

'` wxtl`xyi ipa cwtn

24

לתלמיד מבטמלחמות לעם צפויות ולכובשה. לארץ להיכנס מזומנים ישראל בניהתורה בצורות. בערים היושבים החזקים הארץ עמי נגד קשותיסייע שהקב"ה להאמין אלא הנס, על לסמוך לא ישראל את מלמדתאת ולהכין להיערך, בכוחם, להאמין כך ומתוך בהשתדלותם, להםאהרון משה, מצווים הללו מההכנות כחלק למלחמה. עצמםואת ישראל שבעם החיילים מספר את ולדעת למנות והנשיאיםהצבאי כוחם את להעריך מנת על שבט, שבכל החיילים מספרלנהל יוכלו זה מידע פי על שבט. כל של הצבאי כוחו ואת הכללי,

הקרבה. המערכה את בתבונה

cwtna mi`iypd ciwtz

a xn`pc weqt:eizea` zial y`x yi` dhnl yi` yi` eidi mkz`e"."`ed

mrdy oeeik .` :cwtna letk ciwtz did mi`iyply x`an o"anxd

ote`a mrd z` zepnl deehvp dyne ,eilbcle eihayl xceq mxh

mipnipd jeiiya mi`iypd zxfr dyxcp ,eihayle eizegtynl hxetn

znglnl dpkdk mb dyrp oiipndy oeeik .a .mdihayle mdizegtynl

,mi`iypd mby aeyg ,`avd i`vei oipn z` rcil ,ux`d yeaik

i`vei oiipn z` erci (onwlck) dnglnl mdihay y`xa mi`veid

.mdly hayay `avd

afh weqt:xn`pitl` iy`x mzea` zehn i`iyp dcrd i`exw dl`"."md l`xyi

mi`iypd ly mzenc

a a"ivpd azkxac wnrd:ÌÈȇ¯˘ „Ú ,'‰ ˙‡¯È ‰¯Â˙· ÌÈ�ÈÂˆÓ Âȉ"."Ë·˘‰ ˘‡¯· '‰ È�ÙÏ „ÂÓÚÏ ÌÈ˘‡¯ ˙ÂÈ‰Ï Âȉ

'` wxt l`xyi ipa cwtn

25

zyelyl mal zneyz z` miclid ly mail zneyz z` aqdl ozip

:weqtay mix`zd

"dcrd i`exw"yxit -:i"yx˙Â·È˘Á ¯·„ ÏÎÏ Ìȇ¯˜�‰"."‰„Ú·˘

"mzea` zehn i`iyp".mihayd i`iyp md -

l`xyi itl` iy`x"itl` lk lr y`x mdn cg` lk - "

ehayay miyp`d(`xfr oa`).

a a"ivpdxac wnrdiehiady yxtn"l`xyi itl` iy`x"z` `han

liaedl milbeqn eidy ± mi`iypl eidy zi`avd zebidpnd ixeyik

.my`xa mdyk axwl miliig itl` mdixg`

לתלמיד מבטהנשיאים: של דמותם את לתלמידים נצייר

ואף השבט, להנהגת וראויים מוכשרים שמים, וביראת בתורה גדוליםהשבט את ולהנהיג הצבא, בראש לעמוד הדרושים הכישורים בעלי

במלחמה.הם הם וביראה, בתורה המצוינים שהאנשים לתלמידים נדגישהמלחמה. עורכי בראש ולעמידה השבט להנהגת להתמנות הראויים

dpnzd `l hay dfi`l ,df alya xak micinlzd z` le`yl ozip

recn oiap wxtd jynda .iel hayl) ?mrd z` cewtl riiqiy `iypt"r)

(fn weqta o"anxd(

xn`pgi weqta:eclizie ipyd ycegl cg`a elidwd dcrd lk z`e"dlrne dpy mixyr oan zeny xtqna mzea` zial mzgtyn lr

."mzlblbl

a ,meia eae ,ieeivd meiwa fxcfn dyn"ipyd ycegl cg`"'`a ±

xne`y itk ,cwtna ligzne dcrd z` lidwn `ed ,xii`a:o"anxd

'` wxtl`xyi ipa cwtn

26

ÌÈ‡È˘�‰ ˙‡ Á˜Ï ¯Â·„‰ ÌÂÈ· ÈÎ ,Ì˘‰ ˙ˆӷ Â�·¯ ‰˘Ó ˙ÂÊÈ¯Ê ¯ÈÎÊÈ""...Ì˙‡ „˜ÙÏ ÏÈÁ˙‰Â ‰„Ú‰ ÏÎ Ïȉ˜‰Â

"mzegtyn lr eclizie"

dpnp cg`e cg` lk xy`k ,zepnidl elgd dcrd eldwpy xg`

lk ly illkd oiipnd mb dpnp df ote`a .ehayle ezgtynl jiiyk

azky itke ,haye hay lk oiipn mbe ,dcrdo"anxd:Ì˙‡ ‰Âˆ ¯˘‡Î"‡ȷ‰ ‰�‰Â .„ÚÂÓ Ï‰‡ Á˙Ù ÌÏÎ ‰„Ú‰ ÏÎ Âω˜� ‰"·˜‰ ÈÙÓ ÔÎ ‰˘ÓÈ˙„ÏÂ� ,È�ÂÏÙ È�‡' :ÌÈ‡È˘�‰Â ‰˘Ó È�ÙÏ Â¯Ó‡Â ,ÂϘ˘ ˘È‡ ‰„Ú‰ ÏÎÏÎ ÈϘ˘ Ô˙Â� ‰˘Ó Â˙ÏÂÊ Է‡¯ Ë·˘Ï ‡Â‰˘ ,'È�ÂÏÙ ˙ÁÙ˘ÓÓ ,È�ÂÏÙÏ

."ÏÏΉ ˯ى ¯ÙÒÓ Ú„È ,„ÁÂÈÓ Ì˜ӷ Ë·˘Â Ë·˘en-k miweqta,haye hay lk oiipn ± cwtnd ze`vez zehxetn

.dcrd lk ly llekd oiipnd seqale

e` invr cenila elld miweqtd z` cenll micinlzl zzl xyt`

a,mihayd zeny ly dlah oikdl i`ck .dcear sc ieeila zezexag

.illkd dcrd oiipne ,mi`iypd zeny ,mdipiipn

illkd dcrd oipn

xn`p:en-dn miweqtaoan mza` zial l`xyi ipa icewt lk eidie"ze`n yy micewtd lk eidie .l`xyia `av `vei lk dlrne dpy mixyr

."miynge ze`n ynge mitl` zylye sl`

xg` l`xyil 'd dvxzd ea mixetikd mei zxgnl ,dpey`xd dpya

ici lr cwtzdl eehvpe ,okynd ziipa lr l`xyi eehvp ,lbrd `hg

ik zyxt zligza xn`py itk ,okynd znexzl lwyd zivgn z`ad

`yz(fh-`i ,l zeny)ly eneiqa lawzdy oiipnd hxetn icewt zyxta .

:cwtn eze`"miyinge ze`n ynge mitl` zyelye sl` ze`n yy"zeny)

(ek gldray etlg epwxtay cwtnd oial ,zeny xtqay cwtnd oia .

dpya xii`a '` cr ,dpey`xd dpya mixetikd mei zxgnn ± miyceg

'` wxt l`xyi ipa cwtn

27

riztn dn :mnvra le`yl miclid z` xxerl zeqpl ozip .diipyd

?mdipia qgiae micwtnd ipy ze`veza

ixacl zeptdl lkep ,dil`n dzlr `l dl`yde dcina:i"yẋÂ"˙˘Ï˘Â Ûχ ˙Â‡Ó ˘˘ ÌÈ¢ χ¯˘È Âȉ ̉È�˘·˘ ¯˘Ù‡ ÈΠ:¯Ó‡˙È�· Ô¢‡¯‰ ÔÈ�Ó ˙Ú˘· Âȉ ‡Ï˘ ¯˘Ù‡ ȇ !?ÌÈ˘ÓÁ ˙Â‡Ó ˘ÓÁ ÌÈÙχ

"!'Î È�· ¢Ú� ‰È�˘·Â ,Â�Ó� ‡Ï˘ ‰�˘ Ë"Èazk oke`xfr oa`dzyxta

icewt(xvwd yexita):‰�˘· ÂÓÎ ˙È�˘‰ ‰�˘· ̯ÙÒÓ ‰È‰˘ Y ‡ÓÈ˙‰Â""‰�¢‡¯‰lk jyna mixyrd mzpyl eribd e` ,miyp` exhtp `l ike ±

!?elld miycegd zray

למורה מבטולכן נוספים קשיים ומעלות מורכבות ככולן רובן זו לשאלה התשובותלעורר רק או בכיתה, זו לשאלה התירוץ את ללמד האם לשקול ישניתן במקביל יותר. בוגרות לשנים התשובה את ולהותיר השאלה, אתתשובה למצוא בשאלה, במיוחד שיתעניינו מסוימים תלמידים לאתגראת יכיר שהמורה ראוי ודאי מקום, מכל הוריהם. בעזרת או בעצמםמדברי תשובות כמה בקצרה כאן הבאנו כך ולשם לשאלה, התשובות

המפרשים:לא האנשים שנות מניין המדרש): ע"פ טז, ל, שמות (בספר רש"י א.בין לכן העולם, שנות מניין לפי אלא הולדתם, יום לפי נספרשהיה השני המניין לבין הכיפורים, יום אחר שהיה הראשון המנייןיהפכו תשרי בא' רק שכן עשרים, בן אחד אף נעשה לא באייר,

כ'. לבני הי"ט בני כל יחדהלויים, גם נמנו הראשון במניין יב): ל, שמות (בספר רמב"ן ב.להיות צריך היה בפרשתנו המניין סכום נמנו. לא בפרשתנו ובמנייןהלויים כמספר בדיוק אך שמות. בספר מהמניין בהרבה נמוך לכןבין עשרים בני ונעשו שגדלו אלו מניין היה כן – מהמניין שפחתו

בעינו. המניין סכום נותר וכך המנייניםשווה היה המניין, על שנוספו עשרים בני הנעשים מניין רלב"ג: ג."יוצאי שאינם כיוון מהמניין שנגרעו ששים, בני הנעשים למניין

זהה. המניין נותר וכך צבא",

'` wxtmciwtze miield zlrn

28

נמנו הראשון שבמניין ומאחר הצבא', 'יוצאי רק נמנו הנצי"ב: ד.הזה, המניין על השכינה השראת נקבעה צבא, יוצאי 603,550רבים שודאי ואף הצבא. אנשי מניין יישאר שכך דאגו ומעתהבמידת אלא הצבא לשורות הכניסום לא – עשרים בני נעשו

וכדו'. שנפטר מי מקום למלאות הצורך

mciwtze miield zlrn(cp-fn)

xn`p:fn weqta."mkeza ecwtzd `l mzea` dhnl mielde"

mnvra oigadl micinlzd z` xxerl ozip weqtd cenill dncwdk

.mihayd ipiipn oia riten `l miield oiipny

mewnd zrcl oiekn dyn

miield z` cewtl `l dyn z` deeiv 'dy dxeza xkfp `l dk cr

zpiivny xg` wx .mzepnl `ly ezrcn hilgd dyn ;l`xyi ipa jeza

:dyn z` deevn 'd ,dyn ici lr ecwtp `l miieldy dcaerk dxezd

ipa jeza `yz `l my`x z`e cewtz `l iel dhn z` j`"."l`xyi

xiaqno"anxd:"...ÌÈÂω ˙Â�ÓÏ ‡Ï˘ Â˙Ú„Ó ‰˘Ó ‰‡¯ ‰ÏÈÁ˙Ó ‰�‰"

לתלמיד מבטשל לדעתו המכוון משה, של מעלתו את התלמידים בפני נצייןאלוקי אישור מקבל כך ואחר לוי, שבט את מונה ולא הקב"האת גם להזכיר נוכל המקום. לדעת מכוונת משה דעת למעשיו.כחך "יישר – שברת" "אשר הלוחות: שבירת בעניין חז"ל דרשתמדעתו, הלוחות את משה שבר שם אף צט.), (מנחות ששברת"

הרצי"ה) (שיחות המקום. לדעת דעתו והסכימה

'` wxt mciwtze miield zlrn

29

jln ly oeibl - iel hay

xn`p:hn-gn miweqtaiel dhn z` j` :xn`l dyn l` 'd xacie"."l`xyi ipa jeza `yz `l my`x z`e cwtz `l

yxit:i"yx."„·Ï ‰�Ó� ˙ÂÈ‰Ï ÍÏÓ Ï˘ ÔÂÈ‚Ï ‡Â‰ ȇ„Î"z`f mr cgi j` ,l`xyi mrn cxtp izla wlg oaenk epid iel hay

cgein ciwtz .mihayd x`yk hay epi` iel hay .epnn ogaen `ed

."jln ly oeibl" ± eilr lhen epinaz`e cwtz `l iel dhn z` j`""l`xyi ipa jeza `yz `l my`x`avn wlg eidi `l miield -

mciwtzl milcaen md .mihayd x`y llka epni `le mingeld

bl" ± iniptd."jln ly oei

לתלמיד מבטאברים ישנם שונים: תפקידים ולהם שונים, אברים ישנם האדם בגוףעל הממונים אברים ישנם חיצוניים, פיזיים תפקודים על הממוניםרוחניים תפקודים על הממונים אברים וישנם פנימיים תפקודיםמיוחד. תפקיד שבט ולכל שונים שבטים ישנם באומה אף ונפשיים.– המיוחד הפנימי בתפקידו לוי שבט מתייחד השבטים כל מתוךעל המופקד באומה חיוני פנימי איבר הוא לוי שבט מלך". של "לגיוןעבודת ועל המצוות קייום על התורה, לימוד על – הרוחני תפקודה

המשכן.

azkm"anxd:

ÌÏÂÎ ÂÈ�· „ÓÈÏ Â�È·‡ ·˜ÚÈÂ..."('d zrc)˘‡¯ ‰�ÈÓ ÈÂÏ ÏÈ„·‰Â ,˙‡ ‰ÂÂȈ ,̉¯·‡ ˙ÂÂˆÓ ¯ÂÓ˘Ï '‰ ͯ„ „ÓÏÏ ‰·È˘È· Â·È˘Â‰ÂÁÎ˙˘È ‡Ï˘ È„Î ‰�ÂÓÓ ¯Á‡ ‰�ÂÓÓ ÈÂÏ È�·Ó ˜ÈÒÙÈ ‡Ï˘ ÂÈ�·Ì‰ÈÏÚ ÌÈÂÏ�·Â ·˜ÚÈ È�·· ¯·‚˙Ó Íω ¯·„‰ ‰È‰Â „ÂÓÈωÌÈÓȉ Âί‡˘ „Ú ,'‰ ˙‡ ˙Ú„ÂÈ ‡È‰˘ ‰Ó‡ ÌÏÂÚ· ˙È˘Ú�‰¯Ê ‰„Â·Ú „·ÚÏÂ Ì‰È˘ÚÓÓ „ÂÓÏÏ Â¯ÊÁ ÌȯˆÓ· χ¯˘ÈÏ

'` wxtmciwtze miield zlrn

30

Ë·˘ „·Ú ‡Ï ÌÏÂÚÓ ˙·‡ ˙ˆӷ „ÓÚ˘ ÈÂÏ Ë·˘Ó ıÂÁ ,Ô˙ÂÓÎ"...‰¯Ê ‰„Â·Ú ÈÂÏ(b ,` dxf dcear zekld)

:azk cere

Ï„·Â‰˘ È�ÙÓ..."(iel hay)ÂÈί„ ˙¯‰Ï Â˙¯˘Ï ,'‰ ˙‡ „·ÚÏ·˜ÚÈÏ ÍÈËÙ˘Ó Â¯ÂÈ' :¯Ó‡�˘ .ÌÈ·¯Ï ÌȘȄˆ‰ ÂÈËÙ˘Ó Ìȯ˘È‰‰ÓÁÏÓ ÔÈίÂÚ ‡Ï ,ÌÏÂÚ‰ Èί„Ó ÂÏ„·Â‰ ÍÎÈÙÏ .'χ¯˘ÈÏ Í˙¯Â˙Â

."'ÂÏÈÁ '‰ ͯ·' :¯Ó‡�˘ .'‰ ÏÈÁ ̉ ‡Ï‡ ...χ¯˘È ¯‡˘Îzekld)

(a"i ,b"i laeie dhiny

לתלמיד מבטנספר לוי: שבט של דמותו את לתלמידים נתאר הרמב"ם דברי לאורעל הממונה להיות השבט, אבי בלוי, אבינו יעקב בחירת על להםלזרעו אף התפקיד המשכת על נספר בישראל. התורה ושמירת לימודלה' השבט של הנפלאה נאמנותו על נספר יעקב. במצוות לוי שלאת לתלמידים נזכיר במצרים. והשיעבוד הגירות ימי בכל ולתורתועצמם ואהרון שמשה נזכיר העגל, בחטא ולמשה לה' השבט נאמנותשמעתה הוא טבעי שאך לתלמידים נאמר זה, מובחר שבט מבני הינם

עבודתו. ועובדי המשכן שומרי להיות הלוים ימונו

mciwtzl miield iepin

xn`p:`p-p miweqtalk lre zcrd okyn lr mield z` cwtd dz`e"edezxyi mde eilk lk z`e okynd z` e`yi dnd :el xy` lk lre eilk± okynd zepgae ,mield ez` ecixei ± okynd rqpae epgi okynl aiaqe

."znei axwd xfde ,miield eze` eniwi

miield z` cwtd"± ""‰¯¯˘ ÈÂ�ÈÓ Ô¢Ï"dyn z` deevn d"awd .(i"yx)

iield z` zepnlzeknq ,dax zeaiyg ea yiy iepin ± dxxy ly iepin m

:lr zeknqd ilrae mi`xg` ,micwten eidi miield .oehlye

"zecrd okyn".envr okynd lr ±

'` wxt mciwtze miield zlrn

31

"eilk lk lre".zegafnde ogleyd ,dxepnk ,okynd ilk lr ±

xy` lk lre""elmilkd z` miynynd milkd el` ±

zexrwd ,dxepnd ly zezgnde miigwlnd oebk ,milecbd

.gafnd zecearl miyexcd milkd lke ,ogleyd ly zetkde

(`xfr oa`)

?el xy` lke eilk ,okynd lr miield zeixg` z`hazn dnae

"eilk lk z`e okynd z` e`yi dnd"okynd z` mi`yepd md ±

.dpgnd reqpa eilk z`e

"edezxyi mde",cqtp m` epwzl ,ezenly lr mi`xg`d mde ±

.exqg m` eilk z` milydle(a"ivp)

"epgi okynl aiaqe"xidfdl ,okynd aiaq epgi miield ±

.eil` xf axwi `ly xenyle

eze` eniwi ± okynd zepgae ,mield ez` ecixei ± okynd rqpae""miieldrqn z`xwl okynd wexit lr mi`xg` miield ±

.dpgnd ziipg mr eznwde ,dpgnd

:mekiql

dpgnd ziipgalal exneyle okynd aiaq zepgl miield micwten

.eilk zenilye ezenily lr gibydl oke ,xf axwi

dpgnd rqnl zepkdaokynd wexit lr miield micwten

dpgnd rqnaeilke okynd z`iyp lr miield micwten

dpgnd dpeg aeyyke.ycgn okynd znwd lr micwten miield

zceara miield ly mitqep miciwtz yebtp 'b wxta ,dyxtd jynda

.xzei hxetn ote`a okynd

'` wxtmciwtze miield zlrn

32

okynd aiaq dipgd xcq

xn`p:bp-ap miweqta

mze`avl elbc lr yi`e edpgn lr yi` l`xyi ipa epge"ipa zcr lr svw didi `le zecrd okynl aiaq epgi miielde

l`xyi."zecrd okyn zxnyn z` miield exnye

wqerd ,'a wxt ly epiipr mr epze` yibtdl miligzn el` miweqt

aiaq zepgl mieevn l`xyi ipa .l`xyi dpgn ly cgeind xcqa

elbc lr yi`e edpgn lr yi` ,`ltene wiiecn iwel` xcqa okynl

,okynd aiaq dpgnd fkxna mipeg miield .'a wxta dagxda hxetnk

l`xyi z` licand uig ± okynd oial l`xyi dpgn oia uig mieedne

.eil` mdly ie`xde oweznd xeaigd z` xyt`n dfae ,okyndn

"zecrd okyn zxnyn z` miield exnye"z` miaaeq miield ±

eil` axwzdl l`xyi ipan repnl icka uegan eilr mixneye okynd

± okynl ceak ef dxinya yi ,sqepa .ie`xk `lyÔȯËÏÙ ‰Ó„ Â�ȇ"(oenx`)"ÔȯÓ¢ ÂÈÏÚ Ôȇ˘ ÔȯËÏÙÏ ÔȯÓ¢ ÂÈÏÚ ˘È˘zia zekld ,m"anx)

(` g dxigadaezk jke .ixtqa,ıÂÁ·Ó ÌÈÈÂω ÌÈ�Ù·Ó ÌȯÓ¢ ÌÈ�‰ÂΉ" :"ÍÏÓ‰ ˘‡¯Ï ÌȯÓ¢ΠÌÏÂΠ̉Â(fhw gxw)azk oke .m"anxd:˙¯ÈÓ˘"

"ÂÏ „·Π‡Ï‡ Â˙¯ÈÓ˘ Ôȇ˘ ...‰˘Ú ˙ÂÂˆÓ ˘„˜Ó‰(my).

xn`p:cp weqta."eyr ok dyn z` 'd dev xy` lkk l`xyi ipa eyrie"

e 'd xack eyry l`xyi ipa z` gayn aezkd"ÌÏÂÚÏ Ô΢ӷ ÂÚ‚� ‡Ï"(`xfr oa` ,epxetq)zyecw jeza zeie`xd zebxcnd lr exny jkae ,

.l`xyi

mipiipr ipy micinlzl yibcp okynd lr miield zxiny oiipra

:miifkxn

.`iepa elek okynd .l`xyia dpikyd z`xyd mewn `ed okynd

migaeyn ,mixwi mixnegn iepa `ed ,ce`n caekne xcedn ote`a

'` wxt mciwtze miield zlrn

33

caeknd ed`xn .mignen mipne` ici lr ziyrp ezk`ln lke ,miwfge

ceak ybx eze` `lnne ,ed`exd lk al lr lret okynd ly xecdde

ly caeknd dpand lkl jyndk .okyna ezpiky dxynd ,'dl d`xie

jln ly oenx`l dneca ,okynl 'ceak xnyn' miield mieedn ,okynd

azky itk .xcde ceak el mitiqene eaiaq micner mixneydy aeyg

:ycwnd zxiny zeevn iyxya jepigd xtqa˙˙Ï ‰·Ò ˙È·‰ „·η ÈÎ"ÏΉ Ô„‡ ˙‡Ó ‰ÁÈÏÒ ‰�ÈÁ˙ ˘˜·Ï Ì˘ Â�‡Â··Â ,Ì„‡ È�· ·Ï χ ‡¯ÂÓÂÈÏÚ ˙Â�ÓÏ ‡Â‰ ˙È· Ï˘ „·ÎÓ ...‰¯‰Ó· ‰·Â˘˙‰ χ ˙··Ï‰ ÂÎί˙È

"...ÌÈÏ„‚‰ ÌÈÎÏÓ‰ ͯ„Î ÔȯÓ¢(gty deevn)

.aaiage xwi xac l`xyil oi` .l`xyi dpgn ly ald `ed okynd

epze` zkpgn dxezd .maxway dpikyd z`xyd mewnn ,okyndn

wgxnd z` epnn xenyl epilr okynd ly lecbd jxrd lya `weecy

`l okynd lr miield zxiny .'ycewd l` zr lka zybl' `le ,ie`xd

mixidfnd miield ± jtdl `l` ,okyndn l`xyi z` wigxdl dcrep

ly mnexnd ekxr z` mixney ,okynl dxzi daxwn l`xyi z`

ote`a ,eil` l`xyi ly ie`xde oekpd xeaigd z` mixyt`ne okynd

,miie`x zeidl l`xyi z` mnexi `l` ,dlilg okynd z` lityi `ly

zlrnl jiizydle mnexzdl ,dxeza aezkd xcqd zxiny ici lr

azky itk .okyndl`enyn mya:˙ÈÈ˘Ú· Ì˙ÂÎ΄ʉ Ì˙¯‰Ë ÏÎ ¯Á‡"¯Ó‡� ,ͯ·˙È Ì˘‰· ˜·„‰Ï ‰Ï„‚ ˙˜˜Â˙˘‰· ÌÈ„ÓÂÚ Âȉ ...ÂÈÏΠÔ΢Ӊ

˜Á¯˙È˘ ̉ÏÌÈÏ‚„Ï ÂÎÊ ,'ÈÏ ‰‡¯� '‰ ˜ÂÁ¯Ó' ̉· ÌÈȘ˙� ‰Ê ÏÈ·˘·Â ...."...ͯ·˙È Ì˘‰· ˜·„‰Ï ‡Â‰ Ì�ÈÈ�Ú˘:zn` ztyaeÌÂÏ˘ ÌÂÏ˘' ·È˙Î..."

,˙˜Á¯ È„È ÏÚ ˘È ˙·¯˜ È„È ÏÚ ˙ÂÓÏ˘‰ χ ÔÈÎÂÊ ˘È˘ - '·Â¯˜Ï ˜ÂÁ¯Ï."'˜ÂÁ¯Ï' ·Â˙Î Ì„Â˜Ó˘ ‡Ï‡ ,„ÂÚ ‡ÏÂ

34

'` wxta miifkxn zepeirx

Ûlr riavn mzetikze l`xyi z` d"awd dpeny mipiipnd ieaix

,aeye aey mze` dpene xteq `ed mzaig aexn .enrl 'd zad`

.mieaixa dgny jezne mnelyl db`c jezn

Ûl`xyi `av zpkdn wlgk miyxtndn wlg itl dyrp mrd cwtn

,qpd lr jenql `l epze` zkpgn dxezd .orpk iklna dnglnl

'da gehale ,rahd ikxca dyexcd zelczydd lk z` zeyrl `l`

.lig zeyrl gk epl ozie epzelczyda epxfriy

Û,zegtyne mihayl hxetn ote`a mrd z` zepnl deevn dyn

miciwtze zeicegii zepekz dgtyn lkle hay lkly meyn

llk ly cg` oiipnl mitxhvn cgi mlek z`f mr cgi .micgein

.miwlegn mixa` lra cg` sebk ± l`xyi

Ûdpnpe ,mditn jxazn ,oexd`e dyn iptl `a l`xyin mc` lk

aeyge aiag l`xyi mrn hxte hxt lky jcnll ,envr ipta enya

.'d iptl ce`n

Ûilrae ,miwel` i`xi ,dxeza milecb :mi`iypd ly mzenc

zekxrna s` ebidpdle hayd y`xa cenrl miyexcd zepexyikd

miie`xd md ,d`xiae dxeza mipievnd miyp`d .dnglnd

.dbdpdl zepnzdl

Ûl`xyi z` zepnl 'd ieeiv z` miiwl fxcfnd ,epax dyn ly ezlrn

.revial dywe akxen ieeiva xaecny zexnl ,deevy meia ea cin

Ûz` dpen `le mewnd zrcl ezrcn oieeknd epax dyn ly ezlrn

.iel hay

Ûzxiny .oick `ly eil` xf axwi lal okynd zyecw lr xenyl yi

'` wxta miifkxn zepeirx

35

eil` oweznd xeaigd z` zxyt`nd `id okyndn ie`xd wgxnd

.ie`xk ezrtyd zlaw z`e

Ûce`n micitwne 'd ieeiv z` milawnd l`xyi ly mzlrnxenyl

okyndn ie`xd wgxnd z`

Ûzavend dxinyd znbeck xcde ceak el dtiqen okynd zxiny

l`xyi z` mi`ian excde okynd ceak .miklnd zepenx` lr

.ezcearl axwzdl oevxle 'd z`xil

36

'a wxt

:cg` ifkxn `yep epwxta

ÂÈÏ‚„Ï Ï‡¯˘È ‰ ÁÓ ¯Â„ÈÒ

milbcd `yepl dgizt

`lten iwel` xcq ± eilbcl dpgnd xeciq

e` ipkh oiipr eppi` ,epwxta l`xyi mieevn eilr ,l`xyi dpgn xcq

hxetne wiecn ote`a 'd ieeiv it lr xceqn dpgnd .cala ihzq`

mr akxen mdn micigid zeaax z` obx`nd xcqa ,mihxt ihxtl

.dpikyd dxey ealay cg` sebk ,cg` xcqk l`xyi¦

`edy dna ,l`xyi z` cg`n cg` cvn dpgnd ly iwel`d xcqd

zebxcnd iwelig z` xcqn ipy cvne ,cg` dpana mlek z` lilkn

cgeind enewn z` yi hay lkl ;mrd jezay miciwtzd iwelige

epiiprl mikiiyd xeivde ravd mr - el icegiid lbcd z`e ,dpgna

milelkd mihay mpyie ,zepgn iy`x mdy mihay mpyi oke ,cgeind

mirqepd mpyie mipey`x mirqepd mihay mpyi ,miiy`xd zepgna

x`ye cren lde` aiaq ,fkxna `vnp diiel dpgn ,miiyily e` miipy

± eaiaq mihayd"FlbC lr Wi`e Edpgn lr Wi`"eihayl xceqn mrd . ¦©©£¥§¦©¦§haye hay lkl cgein ciwtze cgein mewn ozepd ,`ltp cg` xcqa

.cg`e cg` lkle

'a wxt milbcd `yepl dgizt

37

נמצא במרכז נפלא. סדר אלוקי, בסדר מופיעים ישראל "בני

והלוויה הכהונה וכן בו, אשר והארון המשכן – הפנימי היסוד

מסתדרים ומסביב ישראל, כלל של הפנימיים החלקים שהן

פרטים" בפרטי ומפורט מיוחד סדר פי על ישראל שבטי .כל

(d"ivxd zegiy)

azk .mrd cwtn ixg` cin dpgnd xeciq lr ieeivd riten mpigl `l

:l`paxa`d‰Ê‰ ̘ӷ ÌÚ‰ ÔÈ�Ó· ͯ·˙È ÔÂÂÈ΢ ˙Â�ÂÂÎ‰Ó ˙Á‡ ‰˙ȉ"."ÌÈÏ‚„‰ ¯„ÒÏ È„Î:yxid x"yxae˙„ډ Ï‰Â‡Ï ·È·ÒÓ ˙Â�ÁÓÏ ‰˜ÂÏÁ‰"

"ÂÏÂÎ „˜ÙÓ‰ ˙ÈÏÎ˙ ‡È‰mrn cg`e cg` lk cwtp ea ,cwtnl jyndk .

eicgi mihayd lk etxhvde ,ehay jezae ezgtyn jeza ,enya l`xyi

eze` it lr dpgnd z` xcql l`xyi mieevn ± cg` llek oiipnl

hay lkle ,l`xyi ipan cg`e cg` lkl cgein mewn epyi ± oexwird

cg` `lten xcqa mixceqn cgi mleke ,eciwtze epiipr it lr haye

.okynd aiaq

l`xyil 'd wlgy dlecbe dad` ± eilbcl dpgnd xeciq

:ei`ex lk z` `iltdy xcdpe `ltp xcq xvi eilbcl dpgnd xeciq

lbc hay lkl xy`k ,zepgn-zepgne mihay-mihay xceqn dpgnd

dcitwa xnyp dpgnd xcq ,elyn"elbc lr yi`e edpgn lr yi`"rqnd onfa s` .elek dpgnd ala avip excde ezx`tz lka okynde

- dpgna zeirx`e dfefz ,drepz xvei rahd jxcay ,xacnd ikxca

- zenlya epk lr xcqd xnyp."mdilbcl Fci lr Wi` ErQi oM Epgi xW`M"©£¤©£¥¦¨¦©¨§¦§¥¤ade` 'dy daxd dad`l iehia dfd `ltend xcqa eyg l`xyi

d`ilt e`lnzd zene`d s`e ,mze` cakn 'dy lecbd ceakle ,mze`

riteny itk ,eilbcl xceqnd dpgnd d`xnl d`xiedax yxcna:

È·ÏÓk ÌÈÏ‚c ̇NÚL ‡e‰ Ce¯a LB„w‰ Ô·aÁ ‰ÏB„b ‰aÁ"ƒ»¿»ƒ¿»«»»∆¬»»¿»ƒ¿«¿¬≈‰ÓÏL ÔkL ?χ¯NÈÏ ‰·‰‡ ‡e‰L ÔÈpÓe ,Ôȯk� eȉÈL È„k ,˙¯M‰«»≈¿≈∆ƒ¿ƒ»ƒƒ«ƒ∆«¬»¿ƒ¿»≈∆≈¿……

'a wxtmilbcd `yepl dgizt

38

"...'‰·‰‡ ÈÏÚ BÏ‚„ ÔÈi‰ ˙Èa χ È�‡È·‰' :¯ÓB‡≈¡ƒ«ƒ∆≈«»ƒ¿ƒ¿»««¬»Ì‰a ÔÈÏkzÒÓ ˙Bn‡‰ ÏΠ̉ÈÏ‚„a χ¯NÈ eȉ ÌÈÏB„‚e ÌÈLB„˜"¿ƒ¿ƒ»ƒ¿»≈¿ƒ¿≈∆¿»»Àƒ¿«¿ƒ»∆‰¯a ‰�·lÎ ‰ÙÈ ¯ÁL BÓk ‰Ù˜Lp‰ ˙‡Ê ÈÓ :ÌȯÓB‡Â ÔȉÓ˙e¿≈ƒ¿¿ƒƒ…«ƒ¿»»¿»«»»«¿»»»»

Ïb„pk ‰nȇ ‰nÁk"...?˙B ««»¬À»«ƒ¿»ÔBLȇk „Ú ÏBÎÈ·k ?Ô¯ˆ� ÔÎȉ „Ú ,Ô¯ÓL ÔÎȉ „Ú ,Ô·aÁ ÔÎȉ „Ú"«≈»ƒ¿»«≈»¿»»«≈»¿»»ƒ¿»«¿ƒÌ˙B‡ ‰NÚL ...Ô¯ˆ� C‡È‰ ,Ô¯ÓL ÔÎȉ „Ú ,Ô¯ÓL C‡È‰ ‰‡¯ ,B�ÈÚ≈¿≈≈«¿»»«≈»¿»»≈«¿»»∆»»»ÌÈÏ‚c Ì˙B‡ ‰NÚ ‰LÓÏ ‡e‰ Ce¯a LB„w‰ ¯Ó‡ ,BÓLÏ ÌÈÏ‚c¿»ƒƒ¿»««»»¿∆¬≈»¿»ƒ‰NÚ‡ È˙B‡·ˆ Ô‰L ÈÙÏe ...È˙B‡·ˆ ̉ ...È�a ̉L ,‰nÏ ,ÈÓLσ¿ƒ»»∆≈»«¿≈ƒ¿«¿ƒ∆≈ƒ¿«∆¡∆

"...ÈÓLÏ ÌÈÏ‚c Ì˙B‡»¿»ƒƒ¿ƒ,̉a ÚbÏ ÏBÎÈ ‰È‰ ‡ÏL Ô„‚�k B�ÈÚ ‰‡ˆÈ ̉a ËÈa‰ ÌÚÏa Û‡"«ƒ¿»ƒƒ»∆¿»¿»≈¿∆¿»∆…»»»ƒ«»∆eȉL e�„ÓÏ ÔkÈÓ ...ÌÈÏ‚c‰ ̉ el‡ ,'ÂÈ�ÈÚ ˙‡ ÌÚÏ· ‡OiÂ' ¯Ó‡pL∆∆¡««ƒ»…ƒ¿»∆≈»≈≈«¿»ƒƒ»»«¿∆»

"...χ¯NÈÏ ¯„‚ ‰l„b ÌÈÏ‚c‰«¿»ƒ¿À»¿∆∆¿ƒ¿»≈

xcdd ,iteid mr micinlzd z` yibtdl lczyp wxtd cenil jldna

z` ade` 'dy daxd dad`d mre ,dpgnd ly iwel`d xcqay `ltde

.ux` iqt` lk ipirl mdl wlgy zcgeind dlecba z`haznd ,l`xyi

לתלמידים להדגיש נשתדל הפרק לימוד במהלך - לסיכום

עניינים: ארבעה

זאת עם ויחד אחד, כגוף העם את מאחד הדגלים סדר א.

המיוחד. מקומו את ושבט שבט לכל נותן

סביב המשכן, סביב ישראל את מאחד הדגלים סדר ב.

כולו. את המחייה המחנה לב שהיא השכינה השראת

כל לעיני שהראה והדר, הוד מלא סדר היה הדגלים סדר ג.

וכבודם. ישראל של גדולתם את ארץ אפסי

לעמו ה' של הרבה מאהבתו נובע הדגלים סדר על הציווי ד.

ציווה ולכן ובכבודם, ישראל של בטובתם חפץ ה' ישראל.

כך. כל מיוחד בסדר המחנה את לסדר אותם

'a wxt eilbcl l`xyi dpgn xeciq

39

eilbcl l`xyi dpgn xeciq

xn`p:a weqtacbPn l`xUi ipA Epgi mza` zial zz`a FlbC lr Wi`"¦©¦§§ŸŸ§¥£Ÿ¨©£§¥¦§¨¥¦¤¤."Epgi crFn ld`l aiaq¦§Ÿ¤¥©£

xcql l`xyi ipa mieevn dit lr dhiyd z` x`zn df weqtz`

ly hexit epid wxtd aexy oeeik ,df weqt xe`iaa jix`p .dpgnd

.ea xn`pd

"l`xUi ipA Epgi ...FlbC lr Wi`"¦©¦§©£§¥¦§¨¥

drax`l miwlegn mihayd .dpgna cgeind enewn hay lkl

jeza wiecn mewn epyi hay lkle ,mfkxnay diiel dpgnle ,zepgn

ly driqpde dipgd xcq .ixwn ,i`xw` xcq df oi` .zepgnd cg`

,l`xyi ihay lk z` xcqnd wiecne oeekn iwel` xcq `ed dpgnd

sebk ,dnly zg` dpenzk ,mdiciwtzae mdizepekza dfn df milcapd

xcq lr xenyle citwdl mieevn l`xyi ipa .mipey mixa` lra cg`

,zcgein dpekze cgein ciwtz xa` lkl mc`d sebay myk .dpgnd

xcqa mihayd lk mixceqn jk - seba wiecne oeekn mewin jk jezne

mi`znd wiecnd mewna avip hay lk xy`k ,okynd aiaq iwel`

.l`xyi llka eciwtzle ezpekzl

xne` jked"ivxd:eizegiya,ÌÏ˘ Û‚ΠÌȯ„ÂÒÓ Ï‡¯˘È ÈË·˘ ÏÎ"ÌÈÂÂ‰Ó Ï‡¯˘È ÈË·˘ ÏÎ .˙ȘÂχ‰ ‰ÈÁ�‰‰ ÈÙ ÏÚ Ì„˜˙‰Ï ÌÈ�ÓÂÊÓ ÌÈ�ÎÂÓ‰Ú˘· Ìȯ„ÂÒÓ ÌÈÚÈÙÂÓ Ì‰Â ,‰ÓÏ˘ ˙¯‚ÒÓ ÌÏ˘ ÔÈ�· ,‰ÓÏ˘ ‰�ÂÓ˙ „ÁÈ

."ÌÈÚ� ÌÈÚÒÂ� ̉˘ ‰Ú˘· ÍÎ ÍÂ˙Ó ÌȷȈÈ ÌÈ�ÂÁ ̉˘mici ,al ,gn ly xcq yi mc`d seb ly `ixad mfipbxe`ay myk"

,l`xyi ihay ly cgein xcq yi .il`xyi llkd mfipbxe`a jk ,milbxe

"...mly dnew xeriy yi

'a wxteilbcl l`xyi dpgn xeciq

40

zeze`de milbcd

"l`xUi ipA Epgi mza` zial zz`a FlbC lr Wi`"¦©¦§§ŸŸ§¥£Ÿ¨©£§¥¦§¨¥

yxtn:i"yxÏ˘ ÂÚ·ˆ .· ‰ÈÂÏ˙ ‰Ú·ˆ ‰ÙÓ - ˙‡ ÂÏ ‰È‰È Ï‚„ ÏÎ"ÍÎ ÍÂ˙Ó ,Ô˘ÂÁ· ‰Ú·˜‰ Â�·‡ ÔÂ‚Π„Á‡ ÏÎ Ú·ˆ ,‰Ê Ï˘ ÂÚ·ˆÎ ‡Ï ,‰Ê

."ÂÏ‚„ ˙‡ „Á‡ ÏÎ ¯ÈÎÈ:'` wxta xak xen`k ,'lbc' yi hay lkllr Wi` l`xUi ipA Epge"§¨§¥¦§¨¥¦©

"mz`avl FlbC lr Wi`e Edpgn(ap weqt)didi lbc lkly ieeiv sqep o`k . ©£¥§¦©¦§§¦§Ÿ¨.elbc lr riteiy hayd z` oiit`nd ('ztene ze`' enk) oniq ± 'ze`'

,xcde itei ztqez dpgnd ly `ltpd xcql etiqed milbcd

.zelwa ehay ziipg mewn z` `evnl cg` lk did leki mzervn`ae

lky ,elek mlera meik laewnd bdepd z`y xn`p dax yxcna

dpgnn zeieklnd ecnl ,dze` oiit`nd oniq mr lbc dl dyer dpicn

:'d it lr ef dbdpd dpey`xl dbdped ea ,l`xyi‡È˘� ÏÎÏ Âȉ ÔÈ�ÓÈÒ"Â·Ï ÏÚ Âȉ˘ ˙·ÂË ÌÈ�·‡ Ï˘ Ú·ˆÎ ‰ÙÓ ‰ÙÓ ÏÎÏ Ú·ˆÂ ,‰ÙÓ Y ‡È˘�Â."‰ÙÓ ‰ÙÓ ÏÎÏ Ú·ˆÂ ‰ÙÓ ÔÈ˘ÂÚ ˙ÂÈ‰Ï ˙ÂÎÏÓ‰ ‰„ÓÏ Ì‰Ó ,Ô¯‰‡ Ï˘

למורה מבטשבט לכל דגל היה שלא מבואר עוזיאל בן יונתן שבתרגום להעיר ישהשבטים שלושת את המייצג אחד דגל היה מחנה לכל אלא ושבט,אנו דן"). מחנה דגל ראובן, מחנה "דגל הפסוק: מלשון שמשמע (כפידגל. היה שבט שלכל האומר המדרש של דרכו פי על כאן הלכנוושבט, שבט לכל דגל שהיה וכותב השיטות בין מאחד הירש הרש"ר

המחנות. ארבעת את שייצגו אחרים דגלים עוד היו ומלבדם

dax yxcnazexevde miravd ly ± "zeze`"d ly dti hexit epyi

e`ixwdle micinlzl eze` mlvl ozip .mihayd ilbc z` epniqy

:dzika

'a wxt eilbcl l`xyi dpgn xeciq

41

Â�·‡ Ï˘ Ú·ˆÏ ‰Ó„ ÂÏ˘ ‰ÙÓ Ú·ˆ ÂÏ˘ ‡È˘� Ë·˘Â Ë·˘ ÏÎ"(oyegd ipa`a):

ì.Ìȇ„„ ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓ ̄‡ Ú·ˆ ÂÏ˘ ‰ÙÓ ̄‡ Â�·‡ - Է‡¯

.Ì΢ ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓ ˜¯È Ú·ˆ ÂÏ˘ ‰ÙÓ ‰„ËÙ - ÔÂÚÓ˘

Ì„‡ ˘ÈÏ˘Â ¯Á˘ ˘ÈÏ˘Â Ô·Ï ˘ÈÏ˘ Ú·ˆ ÂÏ˘ ‰ÙÓ ˙˜¯· - ÈÂÏ.ÌÈÓÂ˙ Ìȯ‡ ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓÂ

.‰È¯‡ ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓ ÌÈÓ˘ ÔÈÓÎ Â˙ÂÓ„ ÂÏ˘ ‰ÙÓ Ú·ˆÂ ÍÙ� - ‰„‰È

ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓ ÏÁÎÏ ‰Ó„ ¯Á˘ Ú·ˆ ÂÏ˘ ‰ÙÓ ¯ÈÙÒ - ¯Î˘˘È.Á¯È ˘Ó˘

Ì˘ ÏÚ .‰�ÈÙÒ ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓ ‰�·Ï ÂÏ˘ ‰ÙÓ Ú·ˆÂ ÌÏ‰È - ÔÂÏ·Ê:

.ÔÎ˘È ÌÈÓÈ ÛÂÁÏ ÔÏ·Ê

Ì˘ ÏÚ ˘Á� ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓ ¯ÈÙÒÏ ‰Ó„ ÂÏ˘ ‰ÙÓ Ú·ˆÂ Ì˘Ï - Ô„:

.˘Á� Ô„ ȉÈ

Ô·Ï ¯Á˘ ·¯ÚÓ ‡Ï‡ ¯Á˘ ‡ÏÂ Ô·Ï ‡Ï ÂÏ˘ ‰ÙÓ Ú·ˆÂ ·˘ - „‚Ì˘ ÏÚ ‰�ÁÓ ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓÂ:.Â�„Â‚È „„‚ „‚

Â˙ÂÓ„‡ Ôȇ˘ ÏÂψ ÔÈÈÏ ‰Ó„ ÂÏ˘ ‰ÙÓ Ú·ˆÂ ‰ÓÏÁ‡ - ÈÏ˙Ù�Ì˘ ÏÚ ‰Ïȇ ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓ ‰ÊÚ:.‰ÁÏ˘ ‰Ïȇ ÈÏ˙Ù�

· ˙Âˢ˜˙Ó˘ ‰¯˜È Ô·‡Ï ‰Ó„ ÂÏ˘ ‰ÙÓ Ú·ˆÂ ˘È˘¯˙ - ¯˘‡Ì˘ ÏÚ ˙ÈÊ ÔÏȇ ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓ ,ÌÈ˘�‰:.ÂÓÁÏ ‰�Ó˘ ¯˘‡Ó

ÌÈ‡È˘� È�˘Ï ¯ÈˆÓ „‡Ó „Ú ¯Á˘ ÂÏ˘ ‰ÙÓ Ú·ˆÂ ̉˘ - ÛÒÂȉÙÓ ÏÚ .ÌȯˆÓ· Ì˙„ÏÂ˙ Âȉ˘ Ì˘ ÏÚ ,ÌȯˆÓ ,‰˘�Ó Ìȯه

Ì˘ ÏÚ ¯Â˘ ¯ÈˆÓ ‰È‰ Ìȯه Ï˘:‰È‰˘ Ú˘Â‰È ‰Ê ,Â¯Â˘ ¯Âη

'a wxteilbcl l`xyi dpgn xeciq

42

Ì˘ ÏÚ Ì‡¯ ¯ÈˆÓ ‰È‰ ‰˘�Ó Ë·˘ ‰ÙÓ ÏÚ ,Ìȯه Ë·˘Ó:È�¯˜Â.‰˘�Ó Ë·˘Ó ‰È‰˘ ˘‡ÂÈ Ô· ÔÂÚ„‚ Ì˘ ÏÚ ,ÂÈ�¯˜ ̇¯

¯˘Ú ÌÈ�˘Ï ÌÈÚ·ˆ‰ ÏÎÏ ‰Ó„ ÂÏ˘ ‰ÙÓ Ú·ˆÂ ‰Ù˘È - ÔÈÓÈ�·Ì˘ ÏÚ ·‡Ê ÂÈÏÚ ¯ÈˆÓ ÌÈÚ·ˆ‰:¯Ó‡� ÍÎÏ ,Û¯ËÈ ·‡Ê ÔÈÓÈ�·

‡È˘� ‡È˘� ÏÎÏ Ì‰Ï Âȉ ÔÈ�ÓÈÒ˘ ˙˙‡·."

dpgnd al ± okynd

"Epgi crFn ld`l aiaq"¨¦§Ÿ¤¥©£

.cren lde` aiaq aaeq l`xyi dpgn ly xcqdy yibcn weqtd

fkxna ievnd alk ,dpgnd fkxna avip ,dpikyd dxey ea cren lde`

azk oke ,eixa` lka miig gex gitne sebdl`paxa`d:‰Ê· ¯˘‡ÎÂ"Û‚‰ ÚˆÓ‡· ‡Â‰˘ ·ÏÎ '‰ ÔÎ˘Ó ‰È‰È ,Ô΢ÓÏ ·È·Ò ÌÏÂÎ Â�ÁÈ ...ÔÙ‡‰."ÌÂÏ˘· ‡·È ÂÓÂ˜Ó ÏÚ ˘È‡˘ ˜ÙÒ Ôȇ ,Â·È·Ò ¯˘‡ Ìȯ·‡Î ÌÈË·˘‰Âgek lye dxdhe dyecw ly drtyd lawne diigzn elek l`xyi dpgn¦

ixcq lk z` mi`zdl l`xyi ihay lr .ealay 'd okynn zenevrze¦

mzeig z` lawle dil` xywzdl jkae maxwa dxeyd dpikyl mdiig

mzeig lk z` epnn milawne all mixeywd mixa`k ,dpnnx"yx it lr)

(yxid.

ipiq xd cnrn jynd ± okyna dpikyd z`xyd

o"anxdz`xyde okynd z` liawn xacna xtql ezncwda

:eilr okeyd 'd ceake ipiq xdl eaxway dpikydÔ΢Ӊ ˙‡ ÏÈ·‚È...""Ì˘ „·Ή ˙Âȉ· È�ÈÒ ¯‰ ÏÈ·‚‰ ¯˘‡Î ¯·„Ó· Â˙Âȉ·dagxda azk oke .

zligzadnexz zyxt:

˘ È�ÈÒ ¯‰ ÏÚ Ô΢ ¯˘‡ „·Ή ‰È‰È˘ ,‡Â‰ Ô΢Ӊ „ÂÒÂ"ÂÈÏÚ ÔηÂ˙Î ÔÎ ...'È�ÈÒ ¯‰ ÏÚ '‰ „·ΠÔ΢ÈÂ' Ì˘ ¯Ó‡�˘ ÂÓΠ.¯˙Ò�·

'a wxt eilbcl l`xyi dpgn xeciq

43

χ¯˘È ÌÚ „ÈÓ˙ Ô΢ӷ ‰È‰Â 'Ô΢Ӊ ˙‡ ‡ÏÓ '‰ „·ÎÂ' Ô΢ӷ.È�ÈÒ ¯‰· Ì‰Ï ‰‡¯�˘ „·Ή

¯Ó‡˘ ÂÓΠ.È�ÈÒ ¯‰· ÂÏ ¯·„� ¯˘‡ ¯Â·„‰ ÂÈχ ‰È‰ ‰˘Ó ‡··Â͇¯‰ ı¯‡‰ ÏÚ ͯÒÈÏ ÂϘ ˙‡ ÍÚÈÓ˘‰ ÌÈÓ˘‰ ÔÓ' ‰¯Â˙ Ô˙Ó·ÂÈχ ¯·„Ó Ï˜‰ ˙‡ ÚÓ˘ÈÂ' ·È˙Î Ô΢ӷ ÍÎ ,'‰Ï„‚‰ ¢‡ ˙‡

"'ÂÈχ ¯·„È Ìȷ¯Ή È�˘ ÔÈ·Ó ˙¯ÙΉ ÏÚÓ

ux`l ipiq xdn reqple dpgnd z` obx`l zrk mieevn l`xyi ipa

dlr dyn .'d zxez z` elaiw ea xdd aiaq epg dpyl aexw .l`xyi

lka e`x l`xyie ,dxeabd itn 'd zeevn z` laiwe mrt xg` mrt xdl

.mdipir cbpl elre eay el ekfy `ltpd cnrnd ze`xne ,xdd z` zr

lekiak xdd ± xdd z` l`xyi miafer `l dzr s`y o"anxd epcnln

`l` ,inrt cg ixehqid rxe`n wx epi` ipiq xd cnrn .mnr rqep¦

axwa dpiky z`xyd ly zkynzne dreaw ze`ivn epnn zkynp

ixcq lkae ezx`tz lka dpgnd ala avipd ,okynd .l`xyi dpgn

,mdilr ezgbyda ,mze` 'd zad`a dpen`d z` mra rinhn ,ezcear

'dl dlecb dad` mra dcilen ef dxkd .zr lka maxwa epkyae

z`xil mrd z` zxxern oke ,mkeza okeye megx a`k mze` bidpnd

.eizeevn zxinyle eipta drpkdl ,'d

extqa dn`xr wgvi iax azkwgvi zcwr:(a"r xry)

·˘È· ÈÎ"(daiyi oeyln)ÂÈ‰È Â· ,ÌÈÏ‚„‰Ó ÔÙ‡‰ ‰Ê ÏÚ Ì·ˆÓ· ¯˘‡ „ÁÂÈÓ‰ ̘Ӊ χ ̉Ȅ˜Ù ̇·ˆÂ ̉ÈË·˘ ÏÎ ÌÈ�ÂÙ,Ìȷ¯Ή È�˘ ÔÈ· ˙¯ÂÙΉ ÏÚ '‰ ÂÈÏÚ Ô΢ ¯˘‡ ˙„ډ ÔÎ˘Ó¯˘‡ ÌÏÂÚ ÍÏÓ ÌÈÈÁ ÌȘÂχ ·˘ÂÓ Ï‡ ÔÓÈÒ ˙‡ ‡Â‰ ÏΉ˘Ì‰È·‡Ï Ì·ÈÏ ÌÈ�ÂÂÎÓ ÌÏÂΠ‡ˆÓ� ...Â˙‡ ÌÈ··ÂÒ ÂÈÏ‚„ÌÈÙχ ÌÈÏ„·� ÌÈ˘¯Ù� ̉È�ÁÓ ÏÎ Âȉ˘ Ì˙‡¯· ÈÎ ...ÌÈÓ˘·˘‰�Â˙� ˙ȘÂχ‰ ‰¯Â˙‰Â ...Ô¯‡‰ ÌÈ˘„˜‰ ˘„˜·Â ...ÔÎ˘Ó‰Ó ‰Ó‡‰˙Âȉ Ì˘Ù�· ÂÚ·˜È ...ÏΉ ¯˜Ú ‡È‰ ÈÎ ÂÚ„È ÂÏÈÎ˘È ,ÂÎÂ˙·

'a wxteilbcl l`xyi dpgn xeciq

44

ÈÙ˘¯ ‰˙˜Â˘˙ ̈ÂÚ· Ì·Ï· ¯Ú·È ԯ˜ÈÚ ÌÈ˘ÚÓ‰ ÏÎ ˙ÈÏÎ˙."‰·Î˙ ‡Ï ‰È˙·‰Ï˘ ˘‡

לתלמיד מבטאת נתאר המשכן. סביב המסודר המחנה את לתלמידים נתארניצב המשכן את עת בכל הרואים ישראל במחנה השורה הרוממותבמסעיהם עימם ונוסע בחנייתם, בתפארתו בנוי המחנה, במרכזבעמדם שחשו מרוממות תחושות אותם את עת בכל הם וחשים

סיני. הר סביבנוכח כיצד אתנתאר ממלאת שבתוכו השכינה והשראת המשכן ות

לצייר ניתן ובתשובה. בהתעלות בביטחון, ביראה, בשמחה, ליבםשל ליבם את ממלא המשכן עם התמידי המפגש כיצד לתלמידיםבזה זה יפגעו שלא יראה בהם מעורר לזה, זה להיטיב ברצון ישראלנתאר ה'. מצוות כל את לקיים ושמחה חשק בליבם ונוטע חלילהאת בראותם בביטחון ישראל מתמלאים אויביהם מול בעמדם כיצדחשים והם המדבר נוראות מכל מפחדים הם אין בקרבם, המשכןמהלך ובכל אורחותיהם בכל וקבוע, תמידי באופן אותם מלווה שה'

חייהם.ולהשרות עימם להלך ורצונו לעמו ה' אהבת את לתלמידים נדגישבמדבר. הקשים במסעיהם והן בחנייתם הן עת, בכל ביניהם שכינתו

zerqnd zrya s` dcitwa xnyp dpgnd xcq

:h weqta xn`p"ErQi dpW`x". ¦Ÿ¨¦¨:i"yx yxitÚÒÂ� ,˙¯ˆÂˆÁ· ÌÈ�‰ÂΉ ÌÈÚ˜Â˙ ,˜Ï˙ÒÓ Ô�Ú‰ Ìȇ¯˘Î"

˙Âςډ ÌÈÂω ,Ô˙ÈÈ�Á ͯ„Î ÔÈÎω ,ÔÈÎω˘Î ,‰ÏÈÁ˙ ‰„Â‰È ‰�ÁÓ Ï‚„Ô„ Ï˘Â ,·¯ÚÓ· Ìȯه Ï˘Â ,̯„· Է‡¯ Ï˘Â ,Á¯ÊÓ· ‰„Â‰È Ï‚„ ,ÚˆÓ‡·

."ÔÂÙˆ·milbcd xy`k ,dpgnd rqna s` xnyp dpgnd ly wiecnd xcqd

'a wxt eilbcl l`xyi dpgn xeciq

45

gxfna dcedi mlerl .minyd zegex it lr reaw xcqa mixceqn

.epetva oce eaxrna mixt` ,enexca oae`x ,dpgnd

zrax` mihxetn :eihxt ihxtl dpgnd xcq hxetn `l-b miweqta

lka mipegd mihayd mihxetn ,l`xyi dpgna mnewine zepgnd

.mihayd ipiipn aey mihxetne ,zepgnd ipiipn mihxetn ,dpgn

`xwp ,eilbcl dpgnd xeciq ly d`ltpd zernynd z` epcnly xg`

yegle oiadl mze` xxerl lczype elld miweqtd z` micinlzd mr

miizedn miaikx mpid miweqta miritend mihxtd ihxt lky

.eilbcl xceqnd l`xyi dpgn ± `ltend illkd dfgnd ly miaeyge

z` mkql micinlzl zzl xyt` ,dxend zrc lewiyl ,sqepa

ld miweqtde` invr cenil ick jez ,dlahe mekiq zel`y ici lr el

ly ihnkq hehxy mzi` xevil s` e` ,mdl mlvl ozip seqal .szeyn

.(wxtd seqa sxevnd hehxyd oirn) elek dpgnd

תוצאות ותוצאותיו. ישראל בני מפקד על א' בפרק למדנו

שנראה בסדר בפסוקים פורטו ושבט שבט כל של המפקד

זבולון, יששכר, יהודה, גד, שמעון, ראובן, לחלוטין: אקראי

ונפתלי. אשר דן, בנימין, מנשה, אפרים,

בו שהסדר מתבאר בפרקנו, שלמדנו הדגלים סדר לאור

מדויק סדר הינו א, בפרק השבטים מניין את התורה פירטה

א: בפרק החזקוני שכתב וכפי ʉביותר, ԇΠÂ�Ó� ÌÈË·˘‰"‰Ê ¯Á‡ÌÈÏ‚„‰ ¯„ÒÎ,˘‡¯‰ ‰„Â‰È ÂȯÁ‡Â ,¯Âη‰ Է‡¯Ó ÏÈÁ˙Ó .

"Ô„Â Ìȯه ÂȯÁ‡Âבמניין הפירוט את פותחת התורה דהיינו, .

כ), פסוק א בפרק (כמפורש הבכור שהוא ראובן, שבט

וגד. שמעון – דגלו על שחנו השבטים מנייני מופיעים ואחריו

ראשון, הנוסע שהוא יהודה, שבט מניין מופיע כך אחר

ולבסוף ומחנהו, אפרים כך אחר דגלו, על החונים והשבטים

ומחנהו. המאסף דן

ולהפגיש לכך, המסוגלים מסוימים תלמידים לאתגר ניתן

'a wxteilbcl l`xyi dpgn xeciq

46

עם עצמית עבודה באמצעות החזקוני דברי עם אותם

מנחות: שאלות

ישראל שבטי את שתסדר טבלה לערוך מהתלמיד נבקש

מחנותיהם. פי על

מופיע שהוא כפי השבטים סדר את ירשום התלמיד כך אחר

א'. בפרק

סדר שבין בקשר בעצמו להבחין לנסות לתלמיד ניתן

לעיין אותו נפנה ולבסוף הדגלים, סדר לבין במניין השבטים

החזקוני. בדברי

xn`p:fi weqtaEpgi xW`M zpgOd KFzA mIeld dpgn crFn ld` rqpe"§¨©Ÿ¤¥©£¥©§¦¦§©©£Ÿ©£¤©£."mdilbcl Fci lr Wi` ErQi oM¥¦¨¦©¨§¦§¥¤

"zpgOd KFzA ...crFn ld` rqpe"yxit ±i"yx:Y '„ÚÂÓ Ï‰Â‡ ÚÒ�Â'" §¨©Ÿ¤¥§©©£Ÿ‰ ÌÈÏ‚„ È�˘ ¯Á‡Ï."ÂÏÏminkg iztyae:Â�Èȉ ,˙Â�ÁÓ‰ ÍÂ˙· ˘Â¯ÈÙÂ"

."...ÂȯÁ‡Ï ÌÈ˙˘Â ÂÈ�ÙÏ ÌÈ˙˘ Y ˙Â�ÁÓ '„ Ô‰˘ χ¯˘È ˙Â�ÁÓcren lde`

`edy `vnpe ,oce mixt` ilbc iptle oae`xe dcedi ilbc xg`l rqep

zriqpl oae`xe dcedi zriqp oia jeeza ezriqp onf ± "zepgnd jeza"

.oce mixt`

"ErQi oM Epgi xW`M"ixac z` epxkfd ±i"yx:ÌÈÎω - ÌÈÎω˘Î" ©£¤©£¥¦¨,̯„· Է‡¯ Ï˘Â ,Á¯ÊÓ· ‰„Â‰È Ï‚„ ,ÚˆÓ‡· ˙Âςډ ÌÈÈÂω .Ô˙ÈÈ�Á ͯ„Î

ÔÂÙˆ· Ô„ Ï˘Â ,·¯ÚÓ· Ìȯه Ï˘Â"(h weqt)wx `l xnyp dpgnd xcq .

z` xrxrl drahny ,jxca s` `l` ,reawde aivid avna ± diipga

iwel`d xcqd lr xenyle jiyndl l`xyi mieevn ,zeaivide xcqd

.dpgnd ly wiecnde `ltpd

'a wxt eilbcl l`xyi dpgn xeciq

47

לתלמיד מבטוארעיות. תזוזה לתנועה, גורמת מטבעה שהדרך לתלמידים נדגישחלק הינה המסעות בזמן אף מדויק באופן המחנה סדר שמירתשלם עם רואיו. כל את שהפליא המחנה של המופלא האלוקי מהסדרבארחות ארוכה דרך הולך רב, ורכוש מקנה עם וטף, נשים אנשים –

המיוחד. האלוקי סדרו על אורכה לכל ושומר המדבר

l`xyi ly ozaig ricedl ± mipiipnd zelitk

xn`p:al weqtazpgOd icEwR lM mza` zial l`xUi ipa icEwR dN`"¥¤§¥§¥¦§¨¥§¥£Ÿ¨¨§¥©©£Ÿ."miXnge zF`n Wnge mitl` zWlWE sl` zF`n WW mz`avl§¦§Ÿ¨¥¥¤¤§Ÿ¤£¨¦©£¥¥©£¦¦

azko"anxd˙Â�ÁÓ‰ Â�˜˙�˘ „Ú ÔÈ�Ó‰ ÈÓÈÓ˘ ÚÈ„Â‰Ï ,‰Ê ÏÎ ¯ÈÎʉ" :Ìȯ˘Ú ÂÈ‰È˘ Ò� ‰˘ÚÓ ‰Ê .˘È‡ Ì‰Ó „˜Ù� ‡Ï ,ÂÚÒ� ÔΠ̉ÈÏ‚„Ï ÔÎ Â�ÁÂ

."‰Ê‰ Ï„‚‰ ÌÚ‰ ÏÎÓ „Á‡ ˙ÂÓÈ ‡Ï˘ ÌÂÈdlecb zelitk miweqta yiy jkl micinlzd al zneyz z` xirp

ipiipn ± cwtnd ze`vez lk ehxet '` wxtay xg` ± dxe`kl zxzeine

eazkp ,milbcd xcq hexita ,'a wxta dzr ,llka mrd oiipne mihayd

dxe`kl .llekd dcrd oiipne zepgnd ipiipn ,mihayd ipiipn lk aey

wx siqedle '` wxta ehxety mihayd ipiipn lr jnzqdl did ozip

xn`p jk lr .zepgnd ipiipn z`:dax yxcna

- "Ì˙·‡ ˙È·Ï Ï‡¯˘È È�· Ȅ˜٠‰Ï‡"ÔÈ·È·Á ‰ÓÎ ‰‡¯Â ‡Â·Ï‡¯˘È Ô·˘Á ‡Â‰ ͯ· ˘Â„˜‰ ·˙Πȯ‰˘ ,̘Ӊ È�ÙÏ Ï‡¯˘È„ÂÚ ,ÏÏη ÌÈÓÚÙ È˙˘Â ˯ٷ ÌÈÓÚÙ È˙˘ ,ÌÈÏ‚„· ÌÈÓÚÙ Ú·¯‡,ÂÈ�ÙÏ ÔÈ·È·Á Âȉ ‰ÓÎ ÚÈ„Â‰Ï ,˯Ù ÏÏη Ï‚„ ς„ ÏÎ ‰�Ó‰Ï‚Ò ÂÏ ˘È˘ Ì„‡Î ,‰Ú˘ ÏÎ Ô˙Â�ÓÏ ‰ˆÂ¯Â ÂÈ˙‡·ˆ Âȉ ̉˘È„Î ,ÌÈÓÚÙ ‰ÓÎ „Ú ‰�ÂÓ ¯ÊÂÁ ‰�ÂÓ ‡Â‰Â ¯˙ÂÈ· ÂÈÏÚ ‰·È·Áͯ· ˘Â„˜‰ ‰È‰ ÍÎ .ÔÈ�Ó ÔÈ�Ó ÏÎ ÏÚ ‰· ÁÓ˘È ‰�·˘Á Ú„È˘

'a wxteilbcl l`xyi dpgn xeciq

48

ÈÓÏÂÚ· ÈÏ ˘È ˙‡·ˆ ÍÎ ¯ÓÂÏ Ï‡¯˘È ÔÈ�Ó ˙¯ÈÎÊ· ÁÓ˘ ‡Â‰Ì‰· ÌÁ�˙Ó È�ˆ¯ ÔÈ˘ÂÚ˘."

לתלמיד מבטבכדי רק בפסוקים נכתב לא ישראל בני שמניין לתלמידים נסבירהיה לא סתמי, מידע זה היה אילו – מניינם היה וכך שכך שנדעחביבים כמה ללמדנו בכדי נכתב המניין ושוב. שוב להיכתב צריךזאת ולמרות ומדויקת, מדודה בתורה מילה כל המקום. לפני ישראלמחנה וכל ושבט, שבט כל ומניין ישראל, של מניינם ושוב שוב נכתבממחנה ואחד אחד כל - מישראל ואחד אחד שכל ללמדנו ומחנה,נפתלי משבט או מנשה משבט ואחד אחד וכל דן, ממחנה או יהודההכללי העדה מנין על הן ושוב שוב חוזר ה' לכן ה'. לפני וחביב חשוב

בהם. ושמח השבטים, מנייני על והן

xn`p:cl weqtaEpg oM dWn z` 'd dEv xW` lkM l`xUi ipA EUrIe"©©£§¥¦§¨¥§Ÿ£¤¦¨¤Ÿ¤¥¨eiza` ziA lr eizgRWnl Wi` Erqp oke mdilbclxn`p jk lr ."yxcna §¦§¥¤§¥¨¨¦§¦§§Ÿ¨©¥£Ÿ¨

:dax‡Ï ÌÈÏ‚ca ÌB˜n‰ ȯ·c Ìi˜Ï ÌÈÊÈ¯Ê Ï‡¯NÈ eȉ „inL ·e˙k‰ „ÈbÓ"«ƒ«»∆ƒ»»ƒ¿»≈¿ƒƒ¿«≈ƒ¿≈«»«¿»ƒ¿…˙BNÚÏ e·kÚ." ƒ¿«¬

wiecnd xcqd it lr eihaye eizegtyn ,eihxt lk lr dpgnd xeciq

miiwl mpevx aexn l`xyi .ax lnre oebx` yxec milbcde zepgnd ly

elek dpgnd z` znnexnd milbcd zeevna mzgny aexne 'd zeevn

'd zevn z` miiwl ciin eybipe mzleki lkk efxcfd ,d`ltp dlrnl

.eevy itk weica eilbcle eizepgnl dpgnd z` xcqle

49

eilbcl xceqnd l`xyi dpgn xcq

50

zepeirx'a wxta miifkxn

Ûjezn ,mzlecbae mzglvda ,mzaeha utge enr z` ade` d"awd

xeciql epina cgeine `lten iwel` xcq mdl raew `ed jk

.dpgnd

Ûmpyi hay lkl - mc`d seba mixa`d xeciql dnec milbcd xcq

cgein mewn jk jezne ,micgein miciwtze zecgein zepekz

oia cexit lr dlilg dxen df oi` j` ,dpgna

Ûxcqa mihayd lk z` cg`n dpgnd xcq ,`axc` ± mihayd

.cg` seb ly mipey mixa`k ,cg`

Û.ipiq xd lr dpikyd z`xyd jynd `id okyna dpikyd z`xyd

epnn zkynp ± inrt cg ixehqid rxe`n epi` ipiq xd cnrn

dpgn ala okyna dpiky z`xyd ly zigvpe dreaw ze`ivn

.l`xyi

Ûd"awdy l`xyil dyignne dxikfn dpgnd ala dpikyd z`xyd

aiaq dipgd ."maxwa jldzn"e mdilr gibyn ,mze` ade`

oeghaa ,dad`a ,d`xia l`xyi ly mal z` z`lnn okynl¦

.zewacae

Û`iltdy xcdpe `ltp iwel` xcqa 'd it lr xcEq l`xyi dpgn

ly mzlecb z` ux` iqt` lk ipirl d`xd df xcq .ei`ex lk z`

.mze` 'd zad` z`e l`xyi

Ûote`a exneyl mieevn l`xyie wiecn iwel` xcq `ed dpgnd xcq

.zeaivide xcqd z` xrxrl mrahny ,zerqnd onfa s` `ln

Ûehxet xaky xg` epwxta aey eazkp dcrd oiipne mihayd ipiipn

,enr z` ade` 'd .'d iptl l`xyi ly mzaig ricedl ± '` wxta

.mpiipna gnye ,mnelyl b`ec

'a wxta miifkxn zepeirx

51

Ûexciqe ciin 'd ieeiv z` eniiwy l`xyi ly mzefixfe mzlrn

.eilbcl dpgnd z` xzl`l

52

'b wxt

:miixwr mi`yep dyy epwxta

.1(„-‡) ÌÈ ‰ÂΉ „˜ÙÓ

.2(È-‰) Ô΢Ӊ ˙„Â·Ú ˙‡ „·ÚÏ ¯ÂÓ˘Ï Ô¯‰‡ È ÙÏ ÌÈÈÂω ˙„ÓÚ‰

.3(‚È-‡È) ˙¯Âη‰ ˙Á˙ Y ÌÈÂω ˙˘Â„˜

.4È) ÌÈÈÂω „˜ÙÓ"Ï-„"(Ë

.5(‚Ó-Ó) χ¯˘È È · ˙¯Âη ˙„ȘÙ

.6(‡ -„Ó) ˙¯Âη‰ ÔÂÈ„Ù ÌÈÂω ÏÚ ‰˘Â„˜‰ ˙ÏÁ‰

dncwd

,okynd aiaq dpgnd xcq xceqe ,mrd cwtp 'ae '` miwxtay xg`

,'diel dpgn'l ± dpgnd all dnipt miqpkp ep` ,'ce 'b miwxta ,dzr

mrd oiipna dpnp `l iel hay .iel hay ly cgeind epiipra miwqere

aiaq ,dpgnd fkxna dpeg iel hay .zepgnd rax`a lelk eppi`e

wqer epwxt .okyna ycewd zceara iniptd eciwtzl cgein ,okynd

.mdilr dyecwd zlgdae miela ziwel`d dxigaa

mipdekd cwtn(c-`)

rvazn ,eize`vez ehxete ,mihayd xyr mipy cwtn miizqdy xg`

riiqnk hayd ly eciwtz x`azne ,iel hay ly cwtnd epwxta

.ycewd zceara dpedkd zgtynl

'b wxt mipdekd cwtn

53

xn`p:a-` miweqta

dN`e .ipiq xdA dWn z` 'd xAC mFiA dWnE oxd` zclFY dN`e"§¥¤§Ÿ©£ŸŸ¤§¦¤¤Ÿ¤§©¦¨§¥¤."xnzi`e xfrl` `Edia`e acp xkAd oxd` ipA zFnW§§¥©£Ÿ©§Ÿ¨¨©£¦¤§¨¨§¦¨¨

zcgiin miield cwtn ziy`xa .oexd` ipa cwtna gzet epwxt

,miield miriiqn dl ,dpedkd zgtyn cwtnl ceak ly mewn dxezd

azky itk .iel hay x`yn cxtpa mipdkd oexd` ipa z` dpene

:o"anxd‰ˆ¯Â Ì˙·‡ ˙È·Ï Ì˙„ÏÂ˙Ï Ï‡¯˘È ÏÎ ¯ÙÒÓ ÌÈÏ˘‰ ¯˘‡Î""‡Â‰‰ Ë·˘‰ È˘‡¯· ÏÈÁ˙‰ ,ÈÂÏ Ë·˘ ˙„ÏÂ˙ ¯ÈÎʉÏazk dfl dnecae

m"ayxd:Î"Á‡Â ,ÌÈ�‰ÂΉ ˙„ÏÂ˙ Î"Á‡Â ,χ¯˘È ˙„ÏÂ˙ ‰�Ó ‰ÏÈÁ˙"."ÌÈÈÂω ˙„ÏÂ˙

לתלמיד מבט"לגיונו - לוי שבט בתוך שגם לכך התלמידים לב תשומת את נסבהלויה. לקדושת הכהונה קדושת בין מדרגות חילוקי ישנם מלך", של

"...oexd` ipa zeny dl` ...dWnE oxd` zclFY dN`e"§¥¤§Ÿ©£ŸŸ¤

l`ey:i"yx"?Ô¯‰‡ È�· ‡Ï‡ ¯ÈÎÊÓ Â�ȇÂ"ok m` xn`p recne

"dWnE oxd` zclFY"ozip ?dyn ly eipak mb oexd` ipa mipnp recn ? §Ÿ©£ŸŸ¤.ef hyt zl`y mnvra le`yl micinlzd z` xxerl zeqpl

ipewfgde m"ayxd,wxtd jyndl zpeekn ef dncwdy mixiaqn

oipna eipae dyn mb milelk ,miield oiipn jeza xy`kzgRWn"¦§©©"inxnrd(fk weqt). ¨©§¨¦i"yxixacn yxcd jxc lr sqep yexit `ian`xnbd:‡¯˜�Â"

,‰¯Â˙ ¯·Á Ô· ˙‡ „ÓÏÓ‰ Ï΢ ,„ÓÏÓ .‰¯Â˙ Ô„ÓÏ˘ ÈÙÏ ,‰˘Ó ˙„ÏÂ˙"„ÏÈ ÂÏȇΠ·Â˙Ή ÂÈÏÚ ‰ÏÚÓ(:hi oixcdpq)

'b wxtokynd zcear cearle xenyl oexd` iptl miield zcnrd

54

למורה מבטהתלמידים את להרגיל מצוינת הזדמנות ישנה זה פסוק בלימוד •לקשיים לב ושימת הבנה ערנות, מתוך הפסוקים את ללמוד

וסתירות.לבין הפשט בין היחס ואת ההבדל את לתלמידים להדגיש חשוב •כך ואחר כפשוטו, הפסוק את להבין להשתדל יש ראשית הדרש.ולהבחין לב לשים חשוב כאשר הדרש, דרך על ללימוד מקום יש

מהם. הנלמדות הדרשות לבין הפסוקים פשט בין

xn`p:b weqta"migWOd mipdMd oxd` ipA zFnW dN`"¥¤§§¥©£Ÿ©Ÿ£¦©§ª¦

epcnly itk ,dgynd onya egynp eipae oexd`:zeny xtqaz`e"§¤"il odkl mz` YWCwe gWnY eipA z`e oxd`(l ,l)ipay zpiivn dxezd . ©£Ÿ§¤¨¨¦§¨§¦©§¨Ÿ¨§©¥¦

" mpid oexd`gynp lecbd odkd wx llk jxcay iptn "migeyn mipdk

iigay s` lr ,mdia` mr cgi gynidl ekf oexd` ipa .dgynd onya

xi`ny itk ,miheicd mipdkk ezxy mdia`:epxetqdÔÎ ‰¯˜ ‡ÏÂ"."Ï„‚‰ ԉΉ ÈÈÁ· ËÂÈ„‰ ԉΠÌ¢ Á˘Ó� ‡Ï Ì�Ó‡ ÈÎ ,˙¯„Ï

zcear cearle xenyl oexd` iptl miield zcnrdokynd(i-d)

e weqta:xn`podMd oxd` iptl Fz` Ycnrde iel dHn z` axwd"©§¥¤©¥¥¦§©£©§¨Ÿ¦§¥©£Ÿ©Ÿ¥".Fz` EzxWe§¥§Ÿ

mipdkl riiqle dpedkd zgtyn z` zxyl zepnzdl iel hay dkf

.okyna ycewd zceara

'b wxt okynd zcear cearle xenyl oexd` iptl miield zcnrd

55

לתלמיד מבטמשה עלה שכאשר הכהן, אהרון של הנהגתו את לתלמידים נזכיר"וראך עליו: נאמר לעזר, לו להיות הצטווה והוא לגדולה, הצעיר אחיומוכן אהרון היה כיצד ונתאר נשוב יד). ד, (שמות בליבו" ושמחשמץ בלבו התעורר ולא אחיו, למשה לעזר להיות חפץ ובלב בשמחההצעיר. לאחיו עוזר היותו ועל המשני תפקידו על עלבון או קנאהמאוד ושמחו לב, בחפץ הסכימו הלויים אף שכך לתלמידים נתארלהם ולהיות ובניו אהרון את לשרת - בחלקם שנפלה העצומה בזכות

המשכן. בעבודות לעזר

mipdkd z` mield mizxyny zexiyd zedn

"Fz` EzxWe"§¥§Ÿ

dxezd zhxtn z`f ?zexiyd edn:'g ± 'f miweqta

crFn ld` iptl dcrd lM zxnWn z`e FYxnWn z` ExnWe"§¨§¤¦§©§§¤¦§¤¤¨¨¥¨¦§¥Ÿ¤¥.oMWOd zcar z` carlz`e crFn ld` ilM lM z` ExnWe ©£Ÿ¤£Ÿ©©¦§¨§¨§¤¨§¥Ÿ¤¥§¤

"oMWOd zcar z` carl l`xUi ipA zxnWn¦§¤¤§¥¦§¨¥©£Ÿ¤£Ÿ©©¦§¨

"FYxnWn z` ExnWe"§¨§¤¦§©§

"FYxnWn"enk) dpenn `ed eilr odkd ly eciwtz epiid ¦§©§,ycwnd zxiny lr micwten mipdkd .("dpedk zexnyn"

onwl xn`py itk ,xeq`d ote`a xf axwi `ly(` ,gi):dY`"©¨"WCwOd oFr z` E`UY KY` Lia` ziaE LipaE,ok m` .(i"yx) ¨¤¥¨¦¦¨¦§¤£©¦§¨

"FYxnWn z` ExnWe"mipdekl riiql miiell ieeiv epid §¨§¤¦§©§.ycwnd zxinya ,mciwtza - mzxnyna

"dcrd lM zxnWn z`e"§¤¦§¤¤¨¨¥¨

zn`a j` ,ycwnd lr xenyl dcrd llkn exgap mipdkd wx mpn`

'b wxtokynd zcear cearle xenyl oexd` iptl miield zcnrd

56

deevn elek l`xyi mr - 'dcrd lk zxnyn' `id ycwnd zxiny

miriiqn miieldy `vnp ,ie`xk `ly ycwnl axwzdl `le xnyidl

azky itke ,ef dxinya dlek dcrl:yxid x"yxdͯˆÏ ‰ÓˆÚ ˙·ÂËÏ"."Ì˙¯Ó˘Ó χ ÌÈÈÂω ˙‡ ‰Ó‡‰ ˙ÁÏ¢ ,‰˙·ÂÁ ÈÂÏÈÓ

לתלמיד מבטאותם ומבדילה מרוממת אמנם הלוים מעלת לתלמידים: נדגישהעדה. על מתנשאים הם בה אישית מעלה זאת אין אך מהעדה,- העדה" כל משמרת "את לשמור הוא הלוים של עניינם אדרבא,נשיאתו המשכן, בעבודת שליחותו את ולמלא העם את לשרת

ושמירתו.

"oMWOd zcar z` carl"©£Ÿ¤£Ÿ©©¦§¨

eilke okynd z`iypa(l`paxa`).

"crFn ld` ilM lM z` ExnWe"§¨§¤¨§¥Ÿ¤¥

azeky itk .okynd ilk zenly lr xenyl mield lra"ivpd:ÂÈ‰È˘"˙¯˘ ÈÏÎ Ôȇ˘ ,˘„˜Ï ÁΠ̉· ‰È‰È˘ ,Ô¯ÒÁ ÈÏ· Ì˙�ÂÎ˙Ó ÏÚ ÌÈÏΉ

."‰ÓÏ˘ ‡È‰˘Î ‡Ï‡ ˘„˜Óazk okel`paxa`d:ÈÏÎ ÏÎ ˙‡ „ÂÚ Â¯Ó˘Â""˙ÂÚÈÒ�· ÂϘϘ˙È ‡Ï „·‡È ‡Ï˘ ̇˘Ó· „ÚÂÓ Ï‰‡

"l`xUi ipA zxnWn z`e"§¤¦§¤¤§¥¦§¨¥

ilk lr mield zxiny s` dzrn ,l`xyi lk eehvd zxyd ilk zpkda

oke .mipdkl wx zexiy dpi`e 'l`xyi ipa zxnyn z`' zzxyn okynd

azk:a"ivpdÏˉ ‰Ê ,ͯˆ‰ ÈÙÎ ˙¯˘ ÈÏÎ ˙¢ÚÏ ‰·ÂÁ χ¯˘È ÏÎ ÏÚ"."ÌÈÈÂω ÏÚaei"yx:Ìȇ· ÌÈÂω˘ ‡Ï‡ ˘„˜Ó‰ ÈίˆÏ ÔÈ˜Â˜Ê Âȉ ÔÏÂ΢"

."Ì˙ÂÁÈÏ˘· Ì˙Á˙

'b wxt okynd zcear cearle xenyl oexd` iptl miield zcnrd

57

:mield iciwtz mekiq

תחומים: שלושה מקיף הלויים ששירות מסכם האברבנאל

הקרבתהאחד בעת הדוכן על משוררים הלוים שהיו השיר :

הקרבנות.

יקרבהשני: לבל המשכן את שומרים הלוים שהיו השמירה

כראוי. שלא אליו זר

ושמירתםהשלישי המחנה, במסע נשיאתם - המשכן כלי :

במסעות. יתקלקלו ולא יאבדו שלא

xn`ph weqta:Fl dOd mpEzp mpEzp eipalE oxd`l mIeld z` dYzpe"§¨©¨¤©§¦¦§©£Ÿ§¨¨§¦§¦¥¨"l`xUi ipA z`n¥¥§¥¦§¨¥

"l`xUi ipA z`n"z` licadl deEvn dyn .'l`xyi ipa jezn' enk - ¥¥§¥¦§¨¥.(i"yx) mipdekd z` zxyl dcrd lk jezn miield

"mpEzp mpEzp"mipezp miieldy oiivle yibcdl d`a zelitkd - §¦§¦.mlerl xfrl mipdekl(`xfr oa`)

xn`pi weqta:xGde mzPdM z` ExnWe cwtY eipA z`e oxd` z`e"§¤©£Ÿ§¤¨¨¦§Ÿ§¨§¤§ª¨¨§©¨".znEi axTd©¨¥¨

"cwtY"xg` .iepine dcwtd oeyl `l` ,oipn oeyl epi` o`k ¦§Ÿlicadl dyn deevn ,llkk iel hay ly eiciwtz ex`azdy

cgeind mciwtzl mzepnle ,eipae oxd` z` miield llk jezn

,minc zlaw :oebk zeiniptd okynd zecear z` cearl -

zexeqn mpi`y zecear el` .dxhwde dkity ,dwixf ,dkled

mipdkl wxe j` `l` ,hayd llklznEi axTd xGde"(i"yx) " §©¨©¨¥¨

לתלמיד מבטאלוקי, בציווי הכהנים הופרשו לוי, שבט שמתוך לתלמידים נדגישהכוהנים משפחת ובמקדש. במשכן הפנימיות העבודות על והופקדוקדש בין ולהבחין להבדיל ציווה הקב"ה אך לוי, משבט חלק הינה

הלויה. לקדושת הכהונה קדושת בין - לקדש

'b wxtzexekad zgz - miield zyecw

58

zexekad zgz - miield zyecw.(bi-`i 'qt)

a xn`p:bi-`i miweqt

ipA KFYn mIeld z` iYgwl dPd ip`e .xn`N dWn l` 'd xAcie"©§©¥¤Ÿ¤¥Ÿ©£¦¦¥¨©§¦¤©§¦¦¦§¥.mIeld il Eide ,l`xUi ipAn mgx xhR xFkA lM zgY ,l`xUi¦§¨¥©©¨§¤¤¤¤¦§¥¦§¨¥§¨¦©§¦¦

il iYWCwd ,mixvn ux`A xFkA lk izMd mFiA ,xFkA lM il iM¦¦¨§§©Ÿ¦¨§§¤¤¦§©¦¦§©§¦¦".'d ip` Eidi il dndA cr mc`n ,l`xUiA xFkA lk§§¦§¨¥¥¨¨©§¥¨¦¦§£¦

miield iepinl d`iady mipiprd zelylzyd zx`ezn el` miweqta

mixvn zexeka oia d"awd licad da ,zexeka zkn zeawra :mciwtzl

xn`py itk ,okynd zcearl zexekad eycwed ,l`xyi ixekalxtqa

zeny:.`Ed il dndAaE mc`A l`xUi ipaA mgx lM xhR xFkA lk il WCw"©¤¦¨§¤¤¨¤¤¦§¥¦§¨¥¨¨¨©§¥¨¦(a bi)a xn`py itke "migafa dpyn:˙ÂÓ·‰ Âȉ ,Ô΢Ӊ ̘‰ ‡Ï˘ „Ú"

"˙¯Âη· ‰„·Ú ,˙¯˙ÂÓ(c ,ci)eciqtd ,lbrd `hga mpelyik awr .

lykp `le `hg `ly iel hay ,z`f znerl .mzlrn z` zexekad

z` cearl mler zexecl dpnzde ,dcrdn mxede lcaed ,lbrd `hga

.zexekad mewna okynd zcear

z`ivil dpey`xd dpya xak ycwd zcearl iel hay xgap ,mvra

lbrd `hg xg`l ciin ,mixvn(g ,i mixac i"yx oiir)mield zlcad j` ,

,mci lr zexekad oeicte mciwtz zxcbd ,cxtpa mziipn ici lr dyrnl

azky itk .mixvn z`ivil diipyd dpya - epzyxta wx dzyrp

o"anxd:mixac xtqa˘„Á· ˙È�˘‰ ‰�˘‰ „Ú ‰˘ÚÓ· ÌÏÈ„·‰ ‡Ï ÈÎ""È�˘‰azk oke .(g,i)l`paxa`d:ÈÂÏ Ë·˘ ¯Á·� Ï‚Ú‰ ÔÓÊÓ˘ ÈÙ ÏÚ Û‡˘"

È˙·Ï Ì˙„Â·Ú „˜ÙÈ Ì˙‡ ‰�ÓÈ˘ ͯ·˙È ‰ÂȈ ‡Ï ‰�‰ ,˘„˜‰ ˙„·ÚÏ"...‰Ê‰ ̘ӷ ‡Ï‡ Ì˙·‡

"l`xUi ipA KFYn mIeld z` iYgwl dPd ip`e"©£¦¦¥¨©§¦¤©§¦¦¦§¥¦§¨¥

yxtn:i"yxÂÏÒÙ� Ï‚Ú· ‡ËÁ˘Î"(zexekad)‰„Â·Ú Â„·Ú ‡Ï˘ ÌÈÂωÂ

'b wxt zexekad zgz - miield zyecw

59

"̉È˙Á˙ ¯Á·� ‰¯Êzcearl mrd lkn iel hay ly ezlcade ezxiga

.lbrd `hga lykp `le ,'dl on`p didy jk lr xky `id ycewd

"'d ip` Eidi il"¦¦§£¦

azkl`paxa`d:ÁÈ‚˘Ó‰ :¯ÓÂÏ Â�ˆ¯ ''‰ È�‡' ¯Ӈ· Ìȯ·„‰ Ì˙ÁÂ""...ÌÈÂω χ ·ÂË ÏÂÓ‚‡ ÔÎÏ ̄‡ È�· È�ÈÈ�Ú·

לתלמיד מבטלשלם נאמנותו ואת הקב"ה של טובו מידת את לתלמידים נדגיש

רצונו. ולעושי ליראיו טוב שכר

"mIeld il Eide"§¨¦©§¦¦

xne` oke .zexeclixtqd(a"v ,jzelrda)ȯ‰ 'ÈÏ' ¯Ó‡�˘ ÌÂ˜Ó ÏÎ""...'ÌÈÂω ÈÏ ÂȉÂ' ¯Ó‡ ‡Â‰ ÌÈÂÏ· ...ÌÈÓÏÂÚ ÈÓÏÂÚÏ ÌÏÂÚÏ ÌÈȘ ‰Ê.etlgedy zexekak `ly ,mlerl `id mield zxigay dyibcn dxezd

לתלמיד מבט" הפסוק: ללשון התלמידים לב תשומת את אתואנינסב לקחתי הנה

הבחירה את נדגיש ישראל". בני מתוך לוי.האלוקיתהלוים בשבט

ולייחד להבדיל משה את ומצווה קובע הקב"ה העגל חטא בעקבותמיוחדים יהיו אלא החולין, בצרכי עסוקים יהיו שלא לוי, בני אתהצדיקים ומשפטיו הישרים דרכיו ולהורות לשרתו, ה', את לעבוד

יג). פרק ויובל שמיטה הרמב"ם, (כדברי לעםשמשה שטענו ועדתו, קרח טענת ללימוד כהכנה זאת להדגיש חשובוהלויים, הכהנים של והתפקידים המדרגות את עצמו דעת על קבע

הספר. בהמשך שנלמד כפי

'b wxtmiield cwtn

60

miield cwtn(h"l-c"i)

xn`peh weqta:oAn xkf lM mzgRWnl mza` zial iel ipA z` cwR"§Ÿ¤§¥¥¦§¥£Ÿ¨§¦§§Ÿ¨¨¨¨¦¤".mcwtY dlrne WcgŸ¤¨©§¨¦§§¥

"dlrne Wcg oAn"¦¤Ÿ¤¨©§¨

x`eank ,yceg libl xekad ribn xy`k dlg xeka oeict zeevn

epnp ,zexekad zgz miqpkpd ,miield mb okl .gxew zyxtayceg oan""dlrne.(m"ayx)

mcwtY ...cwR"" §Ÿ¦§§¥

dlinl'cwR'.ciwtzl zFpnl mbe ,xetql mb :dletk zernyn dpyi §Ÿ§©

zpeek ef .mciwtzl mze` epin mb jkae ,yceg oan epn iel ipa z`i"yx ©

:azky."˘„˜‰ ˙¯Ó˘Ó ¯Ó¢ ‡¯˜ÈÏ ‰�ÓÈ� ‡Â‰ ÌÈÏÙ� ÏÏÎÓ ‡ˆÈ˘Ó"ƒ»≈

fh weqta:xn`p"dEv xW`M 'd iR lr dWn mz` cwtIe"©¦§ŸŸ¨Ÿ¤©¦©£¤ª¨

"'d iR lr"©¦

mrd z` cwt dyny xn`p l`xyi ipa oipna recn"'d dev xy`k"(hi ,` lirl)mze` cwt dyny xn`p iel hay oiipna eli`e ,"'d it lr"?

dilr zeprl ickae ,'zxzqp dl`y'k i"yx ixaca dfenx ef dl`y

:yxcnd ixac z` `ian `ed

˙Ú„Ï Ì‰Èω‡ ÍÂ˙Ï Ò�Î� È�‡ ͇ȉ' :‰"·˜‰ È�ÙÏ ‰˘Ó ¯Ó‡"?'̉Ș�ÂÈ ÔÈ�Ó

'ÈÏ˘ ‰˘Ú‡ È�‡Â ÍÏ˘ ˙‡ ‰˙‡ ‰˘Ú' :‰"·˜‰ ÂÏ ¯Ó‡Ï˜ ˙·Â ,ÂÈ�ÙÏ ˙Ó„˜Ó ‰�È΢‰Â ,ω‡‰ Á˙Ù ÏÚ „ÓÚ ‰˘Ó ÍωÍÎÏ .'‰Ê ω‡· ˘È ˙˜Â�È˙ ÍΠÍÎ' :˙¯Ó‡ ω‡‰ ÔÓ ‰‡ˆÂÈ

."'‰ ÈÙ ÏÚ" Y ¯Ó‡�iyew did `l okle ,dlrne dpy mixyr oan epnp mihayd x`y

,yceg oan epnp z`f znerl mield .dyn iptl e`a mlek ixdy ,mzepnl

'b wxt miield cwtn

61

okle ,zeripv jxc df oi`y oeeik mrd ild`l qpkidl dvx `l dyn

eki mpi`y zewepizd z` dpni cvik dywzdlya .oipnl aviizdl mil

.miield zewepiz oipna cgein iwel` reiq dynl ozip df iyew

לתלמיד מבטלתלמידים: נדגיש זה בפסוק

ישראל. בני אוהלי לתוך להיכנס רוצה שאינו משה של צניעותו את •ובעצמו בכבודו שהוא עד לוי, לשבט הקב"ה של הרבה אהבתו את •בחר שבטים, "ברא ט"ז): (תנחומא במדרש נאמר למנותם. מסייע

ישראל שבטי מכל אותו 'ובחר שנאמר: לוי, שבט זה מהם, אחד לו

פקד ופעם, פעם בכל למשה ואמר יותר מחבבו הוא לכך לכהן' לי

שמח והמלך שלו, טכסין שהן לפי מנאן? ...ולמה לוי. בני את

הרבה" שלו בטכסין

gl-fi miweqtmield cwtn ze`vez zehxetn el` miweqta :

miweqt cenila miclid mr xevil dqpp .zepeyd eizexnyn zehxetne

mnewn ,mdi`iyp ,mdizegtyn ,miield oipn ly dnly dpenz el`

.mdizexnyne dpgna

.szeyn e` invr cenil ick jez ,dlaha z`f mkql ozip

l`paxa`dzeny z` aezkd xikfn miield oiipn hexitay xirn

.zegtynd zeny exkfed `l l`xyi ipa oiipna eli`e ,mield zegtyn

xiaqn:l`paxa`dÈ�· ‡˘Ó ÈÎ ,̉È˙ÂÁÙ˘Ó ÈÙÎ Ì˙„Â·Ú ‰˙ȉ ÌÈÂω".̉È˙ÂÁÙ˘Ó ¯ÂÎÊÏ ÌÈÈÂÏ· ͯˆÂ‰ ‰Ê È�ÙÓ ,Ì¢¯‚ È�· ‡˘ÓÎ ‰È‰ ‡Ï ˙‰˜".˙ÂÁÙ˘Ó‰ ˙ÂÓ˘ ÌÈË·˘· ¯ÎÊ� ‡Ï ÍÎÏ ,‰ÊÓ ¯·„ ‰È‰ ‡Ï χ¯˘È· Ï·‡

לתלמיד מבטוהתפקידים המדרגות לחילוקי התלמידים לב תשומת את נסבומררי. קהת גרשון, השבט: משפחות בין לוי שבט בתוך הפנימיים

'b wxtmiield cwtn

62

fk weqta:xn`p zdw ipa oipn hexita ,ze`n yye mitl` zpeny...""ycwd zxnyn ixny

± ef ztqez"ycewd zxnyn ixney".hayd ipiipn x`ya dxn`p `l

l`paxa`dipay meyn cegiia zdw ipa lr xn`p df x`ezy x`an

,oex`d ± ycwnay miycewn xzeid mixacd z` z`yl ecwted zdw

.zegafnde dxepnd ,ogleyd˙‰˜ È�·Ï ‰Ê‰ ˘Â„˜‰ ‡˘Ó‰ ‰È‰˘ ÈÙÏÂ"ÈÏÎ ¯ÓÂÏ ‰ˆÂ¯ ,˘„˜‰ ˙¯Ó˘Ó ÌȯÓ¢ ÂÈ‰È˘ „·Ï· ̉· ¯Ó‡� ,„ÂÁÈ·

".ÌÈ˘„˜‰ ˘„˜ ÈÏΠÏÎȉ‰

al weqtap:xn`ixny zcwt ,odkd oxd` oa xfrl` ield i`iyp `iype""ycwd zxnyn

dpekn xfrl`"ield i`iyp `iyp"d `edy meyn,"ÌÏÂÎ ÏÚ ‰�ÂÓÓ"efe

:weqtd jynd zpeek"ycwd zxnyn ixny zcwt"˙„˜٠‡È‰ Â„È ÏÚ" -"ÌÏÂÎ(i"yx)

xn`phl weqta:'d it lr oxd`e dyn cwt xy` miield icewt lk""sl` mixyre mipy xkf lk ,mzegtynlxzeia ohwd hayd `ed iel hay

.zeki`d axe zenkd hrn .zixtqn dpigan

למורה מבטהכוזרי משמרותבספר ענין את ריה"ל מסכם כ"ו) סימן שני, (מאמר

נפלאה: בצורה הלויםÂȉ ̉ ÈÎ ,ÈÂÏ È�·· ‰Âχ‰ ¯Á· (Ô΢Ӊ ˙„·Ú) ‰Ï‡‰ ˙„·ÚÏÂ"ÂÈχ ÂÙÒ‡ÈÂ' :¯Ó‡�˘ ‰ÓÎ ,Ï‚Ú‰ ‰˘ÚÓ ˙Ú˘Ó „ÂÁÈ· ,ÂÈχ Ìȷ¯˜‰

;'ÈÂÏ È�· ÏÎÌȯ·„‰ ˙‡ „ȷ ˙˙Ï ‰Âχ‰ ¯Á· ,¯ÊÚχ· ,ÈÂÏ È�·· „·Î�·Ô‰Î‰ Ô¯‰‡ Ô· ¯ÊÚχ ˙„˜ÙÂ' :·Â˙ÎÎ ,¯˙ÂÈ· ÌÈ�Ȅډ ÌÈ·Â˘Á‰¯˘‡ ÏÎ ,'‰Á˘Ó‰ ÔӢ „ÈÓ˙‰ ˙Á�Ó ÌÈÓÒ‰ ˙¯Â˘ ¯Â‡Ó‰ ÔÓ˘ÏÚ ‰‡Â·�‰ ¯Â‡ ۇ ,˙Ú„‰Â ‰ÓÎÁ‰ ¯Â‡Â ‰˜„‰ ˘‡‰ ̉· ‰˜·„

.'ÌÈÓÂ˙ Ìȯ‡'‰ È„È

'b wxt l`xyi ipa zexeka zciwt

63

È�·' ˙ÁÙ˘Ó ‡È‰ ‡Ï‰ ,¯ÊÚχ ȯÁ‡ 'ÌÈÈÂÏ'‰ ˙ÂÁÙ˘Ó· ‰„·Î�‰ È„È·ÂÔÁÏ¢‰Â Ô¯‡‰' :Ô΢Ӊ Ï˘ ÌÈÈÓÈ�Ù‰ ÌÈÏΉ ˙‡È˘� ˙‡ ¯ÒÓ ,'˙‰˜ÈÎ' :¯Ó‡� ‰ÈÏÚ ,'̉· Â˙¯˘È ¯˘‡ ˘„˜‰ ÈÏΠ˙ÂÁ·ÊӉ ‰¯Â�Ó‰Â

.'‡˘È Û˙η-̉ÈÏÚ ˘„˜‰ ˙„·Ú˙ÂÓˆÚ Ì‰Ï Ôȇ ,· ¯˘‡ ÌÈÈÓÈ�Ù‰ Ìȯ·‡‰ :Û‚· Ì‚ ¯·„‰ ÔÎ ‡Ï‰Ìȇ˘Â� ÌÈÈÁ‰ ˙ÂÁ¯ ÌÈÈÓÈ�Ù‰ ˙ÂÁÂΉ ˜¯ ,Ì˙‡È˘�· ‰�ÚÈÈÒ˙ ¯˘‡

.̉· ˜·„‰ ÏÎ ÏÚ Ì˙‡˙‡ ‰Âχ‰ ¯ÒÓ ,Ô¢¯‚ È�·Ï ,˙‰˜ ˙ÁÙ˘Ó È¯Á‡ ‰‡·‰ ‰ÁÙ˘ÓÏ„ÚÂÓ Ï‰‡Â ,Ô΢Ӊ ˙ÂÚÈ¯È :Ô‚Π,ÌÈÈ�ˆÈÁ‰ ÌÈί‰ ÌÈÏΉ ˙‡È˘�

.‰ÏÚÓÏÓ ÂÈÏÚ ¯˘‡ ˘Á˙‰ ‰ÒÎÓ ,‰ÒÎÓÂÂÈÒ¯˜' :ÌÈ˘˜‰ ÌÈÏΉ ˙‡È˘� ˙‡ -,ȯ¯Ó È�·Ï ,‰È¯Á‡˘ ‰ÁÙ˘ÓÏÂ

.'ÂÈ�„‡Â ÂÈ„ÂÓÚ ,ÂÈÁȯ· ,ÂÈ˘¯˜Â:Ô‡˘Ó ÈÙÎ ,˙ÂÏ‚Ú È„È ÏÚ Ì˙‡È˘�· ÂÚÈÈ˙Ò� ‰Ï‡‰ ˙ÂÁÙ˘Ó‰ È˙˘

.'Ì˙„Â·Ú ÈÙΠȯ¯ÓÏ ˙ÂÏ‚Ú‰ Ú·¯‡Â ,Ô¢¯‚Ï ˙ÂÏ‚Ú‰ È˙˘'".˙ȘÂχ‰ ‰ÓÎÁ‰ ÈÙÏ ‚¯„ÂÓ ¯„ÂÒÓ ‰Ê ÏÎ

l`xyi ipa zexeka zciwt(bn-n)

rval dyn deevn ,mdizexnyn lr mzcwtde miield oiipnl jyndk

dyecwd z` ligdle ,zexekad z` zectl ± dtlgdd dyrn z` lreta

etlgei zexekady 'd xfb lbrd `hg xg`l xak mpn` .mield lr

`l ,lreta miield lr dzelge zexekadn dyecwd zriwt j` ,miiela

oeictd dyrn z` dyn dyry cr dlg(a"ivp),oeictd dyrnl dncwdk .

:n weqta xn`py itk ,zexekad z` zepnl dyn deevnl` 'd xn`ie" ¦

xtqn z` `ye dlrne ycg oan l`xyi ipal xkf xka lk cwt dyn."mzeny

`n weqta:xn`pipaa xeka lk zgz 'd ip` il mield z` zgwle"."l`xyi

'b wxtl`xyi ipa zexeka zciwt

64

"mield z` zgwle"ligiy lreta yeciwe dgiwl dyrn dyr ± epiid¥

xn`ie iel oae xeka dyn gwiy ,`ede ,mield lr dield zyecw z`

dyrn ici lr (:fi oixcdpqa `xnba x`eank) "df iel oa j`ct" xekal

.ield lr legze xekadn dyecwd rwtz df

my ,d"n weqta wx dyn deEvi envr oeictde dgiwld dyrn lr

:xn`p"'eke xeka lk zgz mield z` gw"z` dynl 'd ricen wx zrk ,

± zexekad oipn zxhn"xkf xeka lk cwt"gwiz ,oipnd xg`y zpn lr

.mdipipnl m`zda zexekad zgz mycwze mield z`xac wnrd)

(l`paxa`e

"l`xyi ipa zndaa xeka lk zgz miield znda z`e"

ik mc`d xeka lr wx `l dlg dxekad zyecwy epcnl zeny xtqa

:dndad xeka lr mb m`l`xyi ipaa mgx lk xht xeka lk il ycw""`ed il dndaae mc`axn`p mye"dya dctz xeng xht lke"(bi zeny).

mdilr eze` ,dya mdixeng ixht z` zectl l`xyi mieevn llk jxca

ixht z` zectl ,df onfl wx cgein ieeiv epyi epweqta .mipdkl zzl

.miield cia ze`vnp xaky zendaa l`xyi ixeng

lired `l mield zexeka ici lr dndad zexeka oeicty al miyl yi

xeka .zexedhd zendad zexekal `le ,l`xyi ly xengd ixhtl `l`

:xn`py itk ,oeictl ozip `l dxedh dndaayk xeka e` xey xeka j`""...md ycw dctz `l fr xeka e`(fi gi xacna)weqtd lr i"yx xne` jke .

:eply‡Ï‡ χ¯˘È Ï˘ ‰¯Â‰Ë ‰Ó‰· ȯÂη ˙‡ ÌÈÈÂω ˙ÂÓ‰· „٠‡Ï"."̉ȯÂÓÁ ȯËÙ ˙‡

xn`pbn weqta:lk idie ,l`xyi ipaa xeka lk z` ...dyn cewtie""miiz`ne miraye dyely sl` mixyre mipy ...xeka

22,273 epnp zexekad cwtnae ,miiel 22,000 epnp miield cwtna

mzgz eqpkie zexeka 22,000 ecti mield 22,000 ,ok m` .zexeka¦

'b wxt zexekad oeicte mield lr dyecwd zlgd

65

.mzectl iel oa mcbpk oi`y zexeka 273 ex`yi oiicre ,ycewd zcearl

.md mb ecRi cvik x`azi mi`ad miweqta¦¨

zexekad oeicte mield lr dyecwd zlgd(`p-cn)

gn-dn miweqta:xn`pl`xyi ipaa xeka lk zgz mield z` gw"dyelyd iiect z`e .'d ip` mield il eide mznda zgz mield znda z`ezyng zgwle ,l`xyi ipa xekan mield lr mitcerd miiz`nde mirayde" mda mitcerd iiect eipale oexd`l sqkd zzpe ...zlblbl milwy zyng- lreta dtlgdde dgiwld dyrn z` zeyrl dyn deevn zrk

,ycewd zcear icaer mzeidl ,dield zyecwl miield z` qipkdl

22,000 z` ycwle zgwl deevn dyn .mzyecwn zexekad z` zectle

l` eybip zexekad lke iel ipa lk .zexeka 22,000 zectl jkae ,mield

drwt jkae "df iel oa j`ct" :xekae xeka lkl xn` dyne ,dyn

mitcerd zexekad 273 .ield lr dyecwd dlge xeka eze`n dyecwd

dyne ,dynl mdn cg` lk oziy mirlq dyng ici lr EcRi miield lr¦©

.eipale oexd`l mpzi

`p-hn miweqta:xn`plr mitcerd z`n meictd sqk z` dyn gwie"dyn ozie ycewd lwya sl`e ze`n yelye miyye dyng ...mield iiect

."dyn z` 'd dev xy`k ,'d it lr eipale oexd`l meictd sqk z`cg` lkn milwy dyng gwel - 'd zeevn z` miiwn dyn

milwy 1365l dlerd ,milwyd lk jq z` ozepe ,mitcerd zexekadn

.eipae oexd`l

'b wxtzexekad oeicte mield lr dyecwd zlgd

66

בבן החלפתם ידי על נפדו הבכורות שרוב מהפסוקים עולה

לשאול, יש שקלים. חמשה מתן ידי על נפדו ומיעוטם לוי,

ואלו הלוים, ידי על יפדו בכורות אלו להחליט יש כיצד

כסף את שיתנו העודפים 273 לאותם ישתייכו בכורות

לכהנים? פדיונם

שנים (משה) "הביא יז.): (סנהדרין בגמרא נאמר כך על

ושבעים ומאתים לוי', 'בן עליהם: וכתב פתקין אלף ועשרים

ונתנן בללן שקלים', 'חמשת עליהם: כתב פתקין ושלשה

'בן בידו שעלה מי פתקיכם. וטלו באו להם: אמר בקלפי.

'חמשה בידו שעלה מי לוי. בן פדאך כבר לו: אמר לוי'

נ) פסוק (רש"י, וצא". פדיונך תן לו: אמר שקלים'

67

b wxta miifkxn zepeirx

Û.okynd zcear z` cearl mrd llkn mxene lcap elek iel hay

jezn minxen mipdkd :zebxcn zwelg dpyi dield zyecw jeza

zwelg dpyi mield oia s`e ,dnipt okynay zecearl iel hay

.ixxne zdw ,oeyxb ± hayd zegtyn oia zebxcne miciwtz

Ûoa z` cnlnd" ± micinlzl dcnlnd zlrne dxezd cenil zlrn

"ecli eli`k dxez exiag

Ûigely md miield ,`axc` ,mrdn mze` dcixtn `l miield zlrn

.eilke okynd ,ycewd zxnyn ,dzxnyn ixneye dlek dne`d

Û`le ,ycewd zceara mipdkl xefrl egnyy miield ly mzlrn

ipyn `ed mciwtzy jk lr xrv e` d`pw uny maila xxerzd

.mipdkd ciwtzl

Ûdxfb dpid mipdkl miield oiae miiell l`xyi oia zebxcnd zlcad

.ziwel`

Û.iel hay ilde`l qpkidl dvex `ly dyn ly ezeripv

Û.mpiipnl envra riiqny cr ,iel hayl 'd zad`

68

'c wxt

:miixwir mi`yep ipy epwxta

.1(„-‡) ˙‰˜ È · ÔÈÈ Ó ÏÚ ÈÂÂȈ

.2(Î-‰) ‰ ÁÓ‰ ÚÒÓÏ Ô΢Ӊ ÈÏÎ ˙ Ή

zdw ipa oiipnl dncwd

riten zdw ipa oiipn) miield z` zepnl dyn deevn aey epwxta

zegtyn ipiipn miriten ,`yp zyxt zligza ,eixg`l ciine ,epzyxta

:miield epnp mipiipn ipy .(ixxne oeyxb

zexeka zgz mzyecwl mqipkdl zpn lr miield epnp ,mcewd wxta

.l`xyi ipa

,yceg liba ,ltp llkn `viyn xekad lr dlg oeictd zaegy oeeik

df oipna epnp zexekad zgz miqpkpd miield mb oklyceg oan""dlrne.

zg` lk ly wiiecnd ciwtzd yxtzne ,mield zipy mipnp epwxta

miield mipnp df oipna okl .eilke okynd z`iypa miield zegtynn

zcearl miie`xd z` zepnl zpn lr ,dpy miying oa cre miyely oan

xn`py itk okynd z`iypb weqta:miying oa cre dpy miyely oan""cren lde`a dk`ln zeyrl `avl `ad lk dpyx`any itke ,

l`paxa`d:ÔÈÈ�Ó‰ ÏÚ Â�˜¯Ù· ‰Âˆ ,Ô¢‡¯‰ ÔÈÈ�Ó‰ ÏÚ ‰Âˆ˘ ȯÁ‡Â".‰�˘ ÌÈ˘ÈÓÁ Ô· „Ú ‰�˘ ÌÈ˘ÂÏ˘ Ô·Ó Ì˙‡ ‰�ÓÈ˘ ‰Âˆ ,Ì‰Ó È�˘‰.Ì‰Ï È‡¯‰ ‡˘Ó‰ ‡˘ÈÈ˘ ȄΠ̉· ¯˘‡ ÌȯÂÁ·‰ ˙Ú„Ï „ÚÂ� ‰Ê‰ ÔÈÈ�Ó‰Â

'c wxt zdw ipa oiipn lr ieeiv

69

„Ú ‰�˘ ÌÈ˘ÂÏ˘ Ô·Ó Â¯Á·� ÔÎÏ ,‡˘ÈÈ Û˙η ̉ÈÏÚ ˘„˜‰ ˙„·ڢ ÈÙÏÂÌ‚ ,ÂÓ΢ ÏÚ ‡˘Ó ˙‡˘Ï Â˙¯Â·‚ ÁÂη Ì„‡‰ ʇ ÈÎ ,‰�˘ ÌÈ˘ÈÓÁ Ô·

".ÂÓȘ‰Ï Ô΢Ӊ ˙‡ „ȯ‰Ï

zdw ipa oiipn lr ieeiv(c-`)

xn`pb-a miweqta:mzgtynl iel ipa jezn zdw ipa y`x z` `yp"."mza` zial

epnp ea 'b wxta oipnd znerl ,zdw ipa oipna gzet ipyd mield oipn

oeeik oeyxb ipaa geztl dxen oeibdd dxe`kl .mipey`x oeyxb ipa

deeiv epwxta recn ok m` oiadl jixv .iel ly exeka `ed oeyxby

?mipey`x zdw ipa z` `weec zepnl d"awd

:l`paxa`d azkÔ¯‡ ˙‡ Ìȇ˘Â� Âȉ ̉˘ ÈÙÏ ˙‰˜ È�· ÂÏÚ˙�"˙‡ÙÓ Â�˜˘ ‰˘Â„˜ ˙ÏÚÓ È�ÙÓ ,‰ÏÂÚ‰ Á·ÊÓ ÏÎȉ‰ ÈÏÎ ÏΠ˙„ډ

"‰�¢‡¯ ·Â˙Ή ̯ÎÊ Ì‡˘Ó:xn`p mb okl"iel ipa jezn zdw ipa y`x z` `yp"yxity itke

l`paxa`d:ÍÂ˙Ó' ¯Ӈ ‰Ê ÈÂÏ È�· ¯‡˘ ÏÎÓ ÌÈ·Â˘Á ÌÈÏÂÚÓ Ì‰˘"".ÌÏÂÎÓ ¯˙ÂÈ „·η ̇˘�È ÌÏË�È˘ ¯ˆÂÏ ‰ˆÂ¯ 'ÈÂÏ È�·

xtqa l"dix azk jkeixfekd:‡Ï‰ ,ÌÈÈÂω ˙ÂÁÙ˘Ó· ‰„·Î�‰ È„È·Â"Ô¯‡‰ :Ô΢Ӊ Ï˘ ÌÈÈÓÈ�Ù‰ ÌÈÏΉ ˙‡È˘� ˙‡ ¯ÒÓ ,˙‰˜ È�· ˙ÁÙ˘Ó ‡È‰

"̉· Â˙¯˘È ¯˘‡ ˘„˜‰ ÈÏΠ˙ÂÁ·ÊӉ ‰¯Â�Ӊ ÔÁÏ¢‰Â(ek ipy xn`n).

xn`p'b weqta:`a lk dpy miying oa cre dlrne dpy miyely oan""cren lde`a dk`ln zeyrl `avl:xn`p jzelrda zyxta ,z`f znerl

"cren lde` zceara `av `eavl `eai dlrne dpy mixyre yng oan"(ck,g)cren lde`a cearl miligzn mieldy xn`p epzyxta ,ok m` .

xak cearl miligzny xn`p jzelrda zyxta eli`e ,miyely liba

'c wxtrqnl okynd ilk zpkd

70

xiaqn !ynge mixyr libai"yx:,‰„Â·Ú ˙ÂÎω „ÂÓÏÏ ‡· ‰"Î Ô·Ó""„·ÂÚ ÌÈ˘ÂÏ˘ Ô·Â ÌÈ�˘ ˘ÓÁ „ÓÂÏÂ.(ck,g)

xn`p'c weqta:miycwd ycw cren ld`a zdw ipa zcear z`f""

i"yx yxit:˙ÂÁ·ÊÓ‰ ‰¯Â�Ӊ ,ÔÁÏ¢‰Â ,Ô¯‡‰ ,ÔÏÂη˘ ˘„˜Ӊ"."˙¯˘ ÈÏΠ˙ίىÂ

,oex`d :oebk miiniptd okynd ilk z` z`yl `id zdw ipa zcear

td jynda x`eank ,zegafnde dxepnd ,ogleydmd el` milk .wx

zlrnn ddeab mzyecw zlrne ,okyna xzeia miycewnd milkd

± ipevigd cvl mikiiyd ± micenrde miyxwd ,mirlwd ,zerixid

`id zdw ipa ly mzceary aezkd xne` okl .okynd zevignlycew""miycewdmiiexw elld milkde "ycew" miiexw okynd iwlg x`y -

ly ycewd' - ycewd jeza xzeia miyecwd md - "miycewd ycew"

.'ycewd

rqnl okynd ilk zpkd(k-d)

okynd ilk z`iyp xcq z` dxezd zhxtn fh -d miweqta

.zdw ipa ici lr miiniptd

okynd iwlg zxard ly ipkh oiipr wx dpi` okynd ilk z`iyp

alay okyna ezpiky dxyn d"awd .edpynl cg` diipg mewnn

onfa s` `l` ,ezx`tz lka iepa okyndyk dipgd onfa wx `l dpgnd

dpikyd z`xyd iel ipa ici lr `yipe wxetn okyndyk ,dpgnd rqn

- zkynp"jiaie` evetie 'd dnew dyn xn`ie oex`d reqpa idie"jk .

d zxne`migafa `xnb:„ÚÂÓ Ï‰‡ ÚÒ�˘ ÈÙ ÏÚ Û‡ Y '„ÚÂÓ Ï‰Â‡ ÚÒ�Â'""‡Â‰(:`q)o`k yxit oke ,yxid x"yxd:˙Ú˘· ‰˜ÒÙ ‡Ï Ô΢Ӊ ˙˘Â„˜"

'c wxt rqnl okynd ilk zpkd

71

"ÂȘÏÁÏ ˜¯Ù˙�˘ ȯÁ‡ Ì‚ ,‡˘Ó‰okynd xy`k dpgnd reqpa s` okl .

.'d it lr wiecn xcq oerh okynd ilk `yn ,wxetn

ziyrp rqnl zegafnde dxepnd ,ogleyd ,oex`d :ycewd ilk zpkd

miqkn mipdekd .ycewd ilka zrbl mi`yx md wxy ,mipdekd ici lr

mi`yx jk xg` wxe ,miweqta hxetnd wiiecn xcq it lr milkd z`

,d`iypl mipkene miqekn xak md xy`k mze` z`yle zybl miield

xn`py itkeh weqta:ÈÏÎ ÏÎ ˙‡Â ˘„˜‰ ˙‡ ˙ÂÒÎÏ ÂÈ�·Â Ô¯‰‡ ‰ÏÎÂ"ΠȯÁ‡Â ‰�ÁÓ‰ ÚÂÒ�· ˘„˜‰˘„˜‰ χ ÂÚ‚È ‡Ï ˙‡˘Ï ˙‰˜ È�· Â‡Â·È Ô

"...Â˙ÓÂ

rqnl zecrd oex` zpkd

zecrd oex` ieqike zpkda milkd zpkd lr ieeivd z` zgzet dxezd

azky itk ,(l`paxa`) okynd xwir `ede zecrd zegel eid eay oeeik

m"ayxd:"'˘„˜Ó ÈÏ Â˘ÚÂ' Ï˘ ¯˜ÈÚ‰ ‡Â‰ Ô¯‡‰"(i dk zeny).

xn`pe-d miweqta:zkxt z` ecixede dpgnd rqpa eipae oxd` `ae"enye dlrnln ygz xer ieqk eilr epzpe zecrd oex` z` da eqke jqnd

"eica

"dpgnd rqpa"reqil dpgnd lgdy xg` wxy dpeekd oi` oaenk ±

`l` ,okynl ceak `l dfy ,rqnl okynd z` oikdl mipdkd efxcfd

md f`e ,reqpl ligzn dpgndy mircei mipdekd oprd wlzqdy rbxn

(i"yx) .mz`yl elkei zdw ipay icka ycwd ilk z` zeqkl miybip

ezeqkl mipdkd z` 'd deev ,zecrd oex` ly ezeaiyge ezlrn lya

:l`paxa`d mkqny itk ,miieqik dyelya

cg`dokynd xy`k miycwd ycwl ycwd oia dlicand zkextd ±

:xn`py itk ,iepa."zecrd oex` z` da eqke zkextd z` ecixede"ipydone xhnd on obdl ,zkextd lrn ozipd ygzd xer ieqk -

.wa`d

iyilyde.ceakl ygzd xer ieqik lrn ozipd zlkz lilk cba ±

'c wxtrqnl okynd ilk zpkd

72

azk:o"anxd

̉ÈÏÚ ‰‡¯� ‰È‰ ,˙ÂÁ·ÊӉ ‰¯Â�Ӊ ÔÁÏ¢‰ ,ÌÈÏΉ ÏÎ ¯‡˘"˘Á˙ ¯ÂÚ ‰ÒÎÓ ‰ÏÚÓÏÓe minybdn obdl ick)(wa`d͇ ,

Âȉ Ï·‡ ,˘Á˙ ¯ÂÚ ÈÂÒÎ ÂÈÏÚ ‰‡¯� ‰È‰ ‡Ï Ô¯‡‰ ˙ÏÚÓ ¯Â·Ú·Ì‰È�˘ ˙‡ ÌÈÒÎÓ ,ÂÏ˘ ÍÒÓ‰ ‡Â‰˘ ˙ίٷ Â˙‡ ÌÈÒÎÓÏÈÏÎ „‚· ÏÂΉ ÏÚ ÌÈ˘¯ÂÙ ,ÌÈÓ˘‚‰ ¯Â·Ú· ˘Á˙ ¯ÂÚ ‰ÒÎӷ̈ÚÎ ‡Â‰˘ „·Î�‰ „‚·‰ ÂÈÏÚ ‰‡¯� ‰È‰È˘ ,‰ÏÚÓÏÓ ˙ÏÎ˙

"¯‰ÂËÏ ÌÈÓ˘‰l`paxa`d siqede¯‡˘Ó ÂÏÈ„·‰Ï ‰Ê ‰È‰Â" :."˙ȘÂχ‰ ‰˘Â„˜‰ Ì˘ ÈÎ Ú„È ¯ÈÎÈ ‰‡Â¯‰ Ï΢ È„Î ÌÈÏΉ

z`xyd lr fnex `ede ,xdehl minyd mvrke riwxl dnec zlkzd

azky itk ,ez`xile 'd zad`l ei`ex z` `iane dpikydodkd wecv 'x

oilaeln" :"Ì„‡‰ ·ÏÏ ÌÈÓ˘ ˙‡¯È ÍÈ˘ÓÓ‰ ÚȘ¯Ï ‰Ó„‰ ˙ÏÎ˙ Ï˘ ËÂÁ‰(d xn`n ,zay zyecw ,wicv ixt).

"eica enye"epieehvp ±zeny xtqaoex`d ica z` xiqdl `ly

:xn`py eizerahn"epnn exeqi `l micad eidi ox`d zeraha"(eh dk).

a ex`a xeqi`d mrhazetqezd ilran mipwf zrc:my˙˘Â„˜ È�ÙÓ"Ï·‡ ,˙ÂÚ·Ë· ÌÒÈ�ΉÏ ÌÈ„·‰ ¯ÈÒ‰Ï Â· ¢ӢÓÈ˘ ‰"·˜‰ ‰ˆ¯ ‡Ï Ô¯‡‰

[`l`]Â˙‡ ÔÈÁÈ�ӢΠ,Ôȇ˘Â� ÌÈ„·‰ È˘‡¯· ÔȘÈÊÁÓ Â‡˘Â�Ï Ôȇ·˘Î"‰˘Â„˜‰ ˙Óȇ ˙ÓÁÓ „ÈÓ Ì‰Ï ÔÈÎω.

o`k xn`p ok m` recn"eica enye"onfd lk mipezp micad ixd ?

?zeraha

,zeraha xak mipezpd micad z` epeekiy epiweqta dpeekd `l`

.oex`d z`iypl mi`znd ote`a(l`paxa`)

'c wxt rqnl okynd ilk zpkd

73

לתלמיד מבטאת לתלמידים נדגיש למסע, והכנתו הארון כיסוי על הלימוד במהלךבו הברית, ארון הוא המשכן שעיקר להם נזכיר העדות. ארון קדושתיסוד שהן הדברות עשרת כתובים עליהן העדות, לוחות נמצאיםלעשות הוא ברוך הקדוש "צוה הריב"א: שכתב כפי כולה, התורהבו" מונחות שהלוחות בשבילו היה המלאכה שעקר תחלה הארוןמקום הוא במשכן החפץ "עקר הרמב"ן: שכתב וכפי לה) (שמותודברתי שם לך 'ונועדתי שאמר כמו הארון, שהוא השכינה מנוחת

ב). כה (שמות, הכפרת" מעל אתךאת עת בכל ישראל רואים המסע בזמן אף כיצד לתלמידים נתארהמכוסים, הכלים כל מבין המחנה. במרכז עימם נוסע ה' ארוןאת המכסה התכלת בבגד מבחינים הם הלויים, ידי על הנישאיםהברית לוחות ובתוכו האלוקים ארון מצוי שתחתיו ויודעים הארון,אותו המכסה המיוחד התכלת ובגד הארון, ראיית סיני. בהר שקבלו

בקרבם. השוכן בה' ובטחון שמחה, יראה, ליבם את ממלאת

rqnl ogleyd zpkd

xn`pg-f miweqta:eilr epzpe zlkz cba eyxti miptd ogly lre"eilr cinzd mgle jqpd zeyw z`e zeiwpnd z`e ztkd z`e zexrwd z`"eica enye ygz xer dqkna ez` eqke ipy zrlez cba mdilr eyxte didi

dyelya rqnd zrya zeqkl d"awd deev eilk z`e ogleyd z` mb

:l`paxa`d mkqny itk miieqik

cg`dcba lrn .ceakl dtn enk ogleyd lr yxtpd zlkz cba ±

,el micgeind milkd x`ye eizetk ,ogleyd zexrw z` migipn zlkzd

.miptd mgl z` oke

ipydzrlez cba mipdkd miyxet zlkzd cba lrny milkd lr ±

mgle milkd eidiy ote`a (mec` rav oirn ,cgein rava reav cba) ipy

'c wxtrqnl okynd ilk zpkd

74

oia mgld z` miyl zaya mibdep ep`y itk) .zetnd izy oia miptd

.(zetn ipy

iyilydxhnd on obdl ygz xer miyxet ipyd zrlez ieqik lr ±

.xtrd one

לתלמיד מבטמעלת את נזכיר למסע, והכנתו השולחן כיסוי על לימודינו במהלךנוכל ה'. לפני לכבוד הפנים לחם את הכהנים מניחים עליו השולחן,חם נותר שהיה - קבע דרך הפנים בלחם שנעשו הניסים את להזכירהכהנים ידי על אכילתו ועד שבת בערב השולחן על מהנחתו וטריהיה ממנו שמעט כך במעיים, מתברך ושהיה שלאחריה, בשבתהניצב השולחן קדושת שמכח עוד נזכיר האוכלו. הכהן את משביעשכתב כפי ישראל, כל של מזונותיהם מתברכים פנימה במשכןהברכה, תחול בו הפנים בלחם "השולחן כד): כה (שמות, הרמב"ן

ישראל" לכל השובע יבוא וממנו

rqnl dxepnd zpkd

xn`pi-h miweqtaz`e xe`nd zxepn z` eqke zlkz cba egwle" :dl ezxyi xy` dpny ilk lk z`e dizezgn z`e digwln z`e dizexp

"hend lr epzpe ygz xer dqkn l` dilk lk z`e dz` epzpe mda

.miieqik ipya zeqkl d"awd deev dilke dxepnd z`

cg`d.zlkz cbaa dilk lk mr dxepnd z` eqki ±

ipydminybd iptn dpbdl ygz xer dqkn eniyi zlkzd cba lr ±

.wa`de

"hend lr epzpe"jeza z`yp `id okle micae zerah dxepnl oi` ±

.hend lr dieqik

'c wxt rqnl okynd ilk zpkd

75

לתלמיד מבטהדלקת את נזכיר למסע, והכנתה המנורה כיסוי על לימודינו במהלךוכלפי המשכן כלפי ויראה כבוד רוממות, היוצרת במנורה הנרותהגמרא דברי את עוד נזכיר מה). ג נבוכים (מורה בו השורה השכינההשורה השכינה על ועדותו המערבי הנר בדבר (כב) שבת במסכתאמר בישראל... שורה שהשכינה עולם לבאי היא "...עדות בישראל:דולק היה מערבי "...נר הריטב"א: שפחרש וכפי מערבי", נר זו רב

נס" בדרך הערביים בין עד היום וכל הלילה כלמאירה ידה על המנורה, של פעולתה את ולהזכיר להוסיף ניתןשמות: בספר הנצי"ב שכתב כפי פה, שבעל תורה חכמת בישראלעל שיבא תורה וחידושי הפלפול כח להאיר הוא המנורה "תכליתאשר המנורה כח ניתן תלמוד שנקרא הנפלא הכח "ולזה האמת" דרך

תורה" של לפלפולה הנדרש כוחות וכל חכמות שבע בו נכלל

rqnl zxehwd gafn zpkd

xn`p`i weqta:dqkna ez` eqke zlkz cba eyxti adfd gafn lre""eica z` enye ygz xer

cba lrne ,ceakl zlkz cbaa :miieqik ipya dqek zxehwd gafn

.wa`e xhnn obdl ygz xer ly ieqik zlkzd

xn`pbi weqta:epzpe ycwa ma ezxyi xy` zxyd ilk lk z` egwle""hend lr epzpe ygz xer dqkna mze` eqke zlkz cba l`

mze`a mzi` cgi eqek mdly zxyd ilky ,dxepnke ogleyk `ly

gafn lr dceard dzyrp mda zxyd ilk z` ,mzi` e`yipe miieqikd

cxtpa zeqkl yi (milgbl dzgne minqd zxehwl sk) zxehwd

.cxtp hen lr z`yle gafndn

eilrne ,ceakl zlkz cba :miieqik ipya miqekn eid ,gafnd ilk

.dpbdl ygz xer ieqk

'c wxtrqnl okynd ilk zpkd

76

לתלמיד מבטנחזור למסע, והכנתם וכליו הקטורת מזבח כיסוי על לומדים כשאנונזכיר הקטורת. מזבח ומעלת קדושת על התלמידים עם בקצרהובערב. בבוקר יום בכל הקטורת את הכהנים מקטירים שעליוונעשתה ומיוחד, נעים בריח המשכן את ממלאת היתה הקטורת"ענין א): ל (שמות, הספורנו שכתב כפי במשכן, השוכן לה' לכבודעמו עבודת ברצון לקבל בואו אחרי יתברך האל את לכבד המזבח זה'הבו דרך על קטורת, במנחת פניו ולשחר והערב, הבוקר בקרבנות

לפניו'" ובואו מנחה שאו שמו כבוד לה'

rqnl dlerd gafn zpkd

xn`pci-bi miweqta:epzpe onbx` cba eilr eyxte gafnd z` epyce"mirid z`e zblfnd z` zzgnd z` mda ezxyi xy` eilk lk z` eilr

"eica enye ygz xer ieqk eilr eyxte gafnd ilk lk zwxfnd z`e

gafnd z` dqiky onbx` cbaa :miieqik ipya dqek dlerd gafn

k egped eilrn ,envrxer ieqk yxtp cgi eilke gafnd lrne gafnd il

.ygz

gafn zece` dnexz zyxta ecnl xy` z` micinlzl xikfdl ozip

± elcb z` :dlerdzen` yelye ...agex zen` ynge jxe` zen` yng""eznew(` ,fk zeny)± edpan z`e"eze` dyrz zegel aeap"(g ,my my).

miielde lelg did gafnd .okyna xzea lecbd ilkd `ed dlerd gafn

eid ,dpgnd ziipga okynd znwda .ezxbqn z` wx mi`yep eid

.zepaxwd z` miaixwn dilre dnc`a gafnd zxbqn z` mi`lnn

'c wxt rqnl okynd ilk zpkd

77

לתלמיד מבטשכיון נציין למסע, והכנתו העולה מזבח כיסוי על לימודינו במהלךעוונותינו על ומכפר אלינו קרוב הוא הרי בישראל שוכן שה'ועל היחיד על לכפר העולה מזבח על הקרבים הקרבנות באמצעותואת ה' לפני קרבנות להקריב ישראל של העז רצונם את נציין הצבור.א): כז, (שמות, אברבנאל כדברי מזבח, לעשות בציווי הרבה שמחתםקרבנות". עליו להקריב מזבח לבנות ה' שיצוה מחכים היו ישראל "כלשל נפשו על הקרבן הבאת שפועלת הנפלאה הפעולה על נדברשל אדיר חפץ החטאת, בהבאת עמוקה חרטה של פעולה – המביאליבו חדרי את הממלאת טובה הכרת העולה, בהבאת אלוקים קרבת

וכדו'. תודה בהבאת

"gafnd z` epyce"yxti"yx:"ÂÈÏÚÓ Ô˘„‰ ˙‡ ÂÏËÈ"

`xwie xtqa:aezk"dakz `l gafnd lr cwez cinz y`"('e ,'e).

?cvikd ?zerqnd zrya mb gafnd lr zcwei cinzd y` m`d

azki"yx:o`k˙Ú˘· ȯ‡Î „‚·‰ ˙Á˙ ‰ˆÂ·¯ ,ÌÈÓ˘‰ ÔÓ ‰„¯È˘ ˘‡Â""˙˘ÂÁ� Ï˘ ¯˙ÎÒÙ ‰ÈÏÚ ÔÈÙÂÎ Âȉ˘ Y Â˙Ù¯Â˘ ‰�ȇ .˙ÂÚÒÓ‰

zrya mb ,iqip ote`a ,zyegpd gafn lrn dwlc cinzd y` ,epiidc

`xwpy ilk dilr oitek eid onbx`d cba z` sexyz `ly icke ,zerqnd

.rqnd meiql cr gafnd oeyicl creind ,xzkqt

:aezk migaf zkqnae‡Ï ,‰˘Ó ÈÓÈ· ÌÈÓ˘‰ ÔÓ ‰„¯È˘ „ÈÓ˙ ˘‡"‰ÓÏ˘ ÈÓÈ· ‡Ï‡ ˙˘ÂÁ�‰ Á·ÊÓ ÏÚÓ ‰˜Ï˙Ò�ziaa ycg gafn miwdy)

"(ycwnd.(:`q)

לתלמיד מבטאינה השמים, מן נס בדרך היורדת העליונה שהאש לתלמידים נדגישהמזבח. על רבוצה נותרת היא ניסי ובאופן המסעות בזמן אף נכביתמסעותינו בעת גם איתנו שוכן הקב"ה כי מעידה זו תמיד אשבדרך בהיותינו גם אותנו ולהנחות ללוות ממשיך והוא ונדודינו,

במדבר.

'c wxtrqnl okynd ilk zpkd

78

xn`p:eh weqtailk lk z`e ycwd z` zeqkl eipae oexd` dlke"ycwd l` erbi `le z`yl zdw ipa e`ai ok ixg`e dpgnd rqpa ycwd

"cren ld`a zdw ipa `yn dl` ezne

xne`yxcnd'˘„˜‰ ÈÏÎ ÏÎ ˙‡Â' .Ô¯‡‰ ‰Ê - '˘„˜‰ ˙‡ ˙ÂÒÎÏ'" :Î ÏΠ˙ÂÁ·ÊÓ È�˘Â ‰¯Â�Ó ÔÁÏ¢ Âχ Y"Ô‰ÈÏ(gi c x"na).

"...zdw ipa e`eai ok ixg` ...ycwd z` zeqkl eipae oexd` dlke",ycwd ilk z` zeqkl eipae oexd` miniiqny xg`l wx ±

.milkd z` mi`yepe zdw ipa mi`a

"ezne ycwd l` erbi `le"ilka mirbep `l zdw ipa dfk ote`a

.zxk zzina miaiigzn mpi`e ,miqekn xak md ixdy ,ycwd

לתלמידים נדגיש למסעות המשכן כלי הכנת בלימוד

מרכזיים עניינים ארבעה

המיוחדת,• קדושתם ועל הכלים תפקידי על איתם נחזור

וכלי כלי לכל וכבוד יראה של יחס אצלם ליצור ונשתדל

המיוחד. לתפקידו בהתאם

מפורק בהיותו גם פוקעת לא המשכן שקדושת נדגיש •

הקדש לכלי והיראה הכבוד יחס זאת ובעקבות במסעות,

גם תמיד. בקרבנו שוכן הקב"ה תקפו. בכל נשמר

אותנו. ומנהיג איתנו הולך ה' במסעותינו

"כבוד דבר"• הסתר ג)אלוקים כה של(משלי ומוראו כבודו .

הקדש. בכלי ולגעת להסתכל להתפרץ, שאין הוא המשכן

אל לגשת מסויים ובסדר מסויים בזמן הותר לכוהנים רק

המסע. לקראת ולהכינם הקדש כלי

לקדושת הכהונה קדושת בין המדרגות הבדלת את נדגיש •

הצורך על נדבר השונים. תפקידיהם בין כך ומתוך הלויה,

'c wxt rqnl okynd ilk zpkd

79

של ותפקידם מקומם על רבה ובאחריות בזהירות לשמור

לא ולהישמר הלויים של ותפקדם מקומם מול הכוהנים

התחומים. בין לטשטש

xn`pfh weqta:zxehwe xe`nd ony odkd oxd` oa xfrl` zcwte""dgynd onye cinzd zgpne minqd

`ypy in j` ,elld mixacd z`iyp lr dpenn did oexd` oa xfrl`

ipa eid lretaazky itke ,okynd ilk lkk zdw:o"anxd‰˙Èȉ"Â˙„˜Ù(xfrl` ly)È�·Ó ÌÈ�˘ ‡ „Á‡ „È· Ì˙‡ ˙˙Ï ,‰Ï‡‰ Ìȯ·„·

,˯ٷ ̉ÈÏÚ Â·Ï ÂÈ�ÈÚ Â˙¯ÈÓ˘ ˙ÂÈ‰Ï ÈÎ ,˜Ê� ÏÎÓ ÌÈÓÏ˘ ÌÂÎÈÏÂÈ˘ ˙‰˜".Â˙„˜٠χ ÂÒÁÈ˙�mdilr dpen elld mixacd ly mzlrne mzeaiygl

l"dix azky itk oexd` oa xfrl` hxtaixfekd xtqa:ÈÂÏ È�·· „·Î�·",¯˙ÂÈ· ÌÈ�Ȅډ ÌÈ·Â˘Á‰ Ìȯ·„‰ ˙‡ „ȷ ˙˙Ï ‰Âχ‰ ¯Á· ¯ÊÚχ·˙Á�Ó ÌÈÓÒ‰ ˙¯Â˘ ¯Â‡Ó‰ ÔÓ˘ ԉΉ Ô¯‰‡ Ô· ¯ÊÚχ ˙„˜ÙÂ' :·Â˙ÎΉÓÎÂÁ‰ ¯Â‡Â ‰˜„‰ ˘‡‰ ̉· ‰˜·„ ¯˘‡ ÏÎ Y '‰Á˘Ó‰ ÔӢ „ÈÓ˙‰

"ÌÈÓÂ˙‰Â Ìȯ‡‰ È„È ÏÚ-‰‡Â·�‰ ¯Â‡ ۇ ,˙Ú„‰Â(ek ipy xn`n).

xn`pk-gi miweqta:jezn izdwd zegtyn hay z` ezixkz l`"eipae oexd` miycwd ycw z` mzyba ezni `le eige mdl eyr z`fe mieldrlak ze`xl e`eai `le e`yn l`e ezcear lr yi` yi` mze` enye e`eai

"ezne ycwd z`

zdw ipal exqnp ycwnd ilky ,epcnl xak mincewd miweqta

:xn`py itk mdicia mda erbi lal ± miqekn"ezne ycwd l` erbi `le"(eh weqt).

miiell xeq`y cala ef `l zecrd oex`ay micnl ep` el` miweqta

:mdilr dxeq` ezii`x s` `l` zrblycwd z` rlak ze`xl e`eai `le""eznemipdekdy drya zecrd oex` z` ze`xl s` miiell xeq` ±

.eieqik jezl 'rlap' `ede ,eze` miqkn

'c wxtrqnl okynd ilk zpkd

80

למורה מבטלארון מתייחס הקדש את לראות שהאיסור סוברים הראשונים רובאות נסים (מעשה כתב הרמב"ם בן אברהם רבנו אך בלבד, העדותהלוים שעל הקודש, כלי לשאר ביחס אף נאמרה זו אזהרה כי ב)

נשיאתם. בשעת לראותם שלא להיזהר

"miield jezn izdwd zegtyn hay z` ezixkz l`"mipdekd ±

,elyxzi m` oky ,ycwd ilk ieqika un`zdle fxcfdl mieevn

.zxk aiigzdle ycwd ilka zrbl zdw ipa milelr

zeni `l eige""e

azkmiigd xe`d:ÌÈÈÁ‰ ¯Â˜Ó ‡Â‰˘ ‰¯Â˙‰ ·˘ Ô¯‡· ̘ÒÚ˙‰· ÈÎ"‡Ï ¯Ó‡ · ˙‡¯‰Â ‰ÚÈ‚�‰Ó ˙ÂÈ‰Ï ÏÂÎÈ˘ ˜Êȉ‰ ˘˘ÁÏ ,ÌÈÓÈ ÂÎȯ‡È

."Â˙ÂÓÈ

לתלמיד מבטשני את לתלמידים נדגיש החיים, האור ופירוש הפסוק בעקבותהעצומה הזכות את נדגיש מחד ובכליו: במשכן לעיסוק ביחס הצדדיםעל הקודש כלי ואת המשכן את לשאת הלויים של בחלקם שנפלהגדול באור חיהם את המאירה זכות בישראל, השכינה שורה ידםהנתבעת העצומה הזהירות את נדגיש מאידך ימיהם. את ומאריכהאו בראיה כרת חייוב חשש כדי עד הקודש אל בגישתם מהלוים

כראוי. שלא בקודש נגיעה

"e`yn l`e ezcear lr yi` yi` mze` enye"mipdekdy xg`l±

iyteg ote`a mnvrn miybip `l zdw ipa ycwd ilk z` miqkn

ipan cg`e cg` lk miyl mieevn mipdkd `l` ,okynd ilk z` z`yl

.wiecnd enewne eciwtz lr zdw

'c wxt rqnl okynd ilk zpkd

81

xn`pk weqta:"ezne ycewd z` rlak ze`xl e`eai `le"

itke ,eipae oexd`l mcewd weqta xn`py ieeivl mrh `ed df weqt

azkymiigd xe`:ÔÓˆÚ ˙¢¯· ˙‰˜ È�· ÂÈ‰È ‡Ï˘ ‡Â‰ ‰˘ÚÓ‰ ˘Â¯ÈÙ"‡ˆÓ� „·ÚÏ ÌȈ¯ ÏΉ ˘„˜‰ ˙„Â·Ú ˙·ÈÁ „ˆÏ ʇ˘ ,ÔˆÙÁÎ ˙‡˘Ï

,¯·„· ÌÈ‚‚¢milkdy iptl zybl zefixfe zeadlzd aexn milelry)

(mze`xle miqeknÂ˙„Â·Ú ÏÚ ˘È‡ ˘È‡ ÂÈ�·Â Ô¯‰‡ Ì˙‡ ÂÓÈ˘È ‡Ï‡ÚÏ·Î ‰È‡¯ È„ÈÏ Â‡Â·È ‡Ï˘ È„Î ...ÂÓÂ˜Ó ¯ÈÎÓ „Á‡ ÏÎ ‰Ê·Â ,‡˘Ó ÏÚÂÈ�ÂÏÙ' ÂÈ�·Â Ô¯‰‡ ÂÏ ¯Ó‡È˘ „Ú ˙‡˘Ï Â„È ÌÂ˘Ï Ò�ÎÈ ‡Ï ...˘„˜‰ ˙‡

."'‡˘ÈÏ È�ÂÏ٠̘ӷ Í„È ÌÈ˘

82

c wxta miifkxn zepeirx

Ûzegel zegpen ea ,exwire okynd fkxn `edy zecrd oex` zlrn

.dpikyd z`xyd xwir eae ,dyxeye dxezd xwir ± zecrd

Û.mze` mi`yepd zdw ipa zlrne ,miiniptd okynd ilk zlrn

Û.mdiciwtze mipeyd milkd zlrne zyecw

Ûzerqna wxetn `edy drya s` okyna ezpiky dxyn d"awd

lka mze` bidpne mze` dgpn l`xyi z` deeln d"awd ± dpgnd

.jxcd ikeaiqe ikldn lka s` ,avn

Ûepi` okynl xywd "xac xzqd miwel` ceak" ± ycwn `xen

ie`xd `xende wgxnd lr xenyl yi ziy`x ,zevxtzda

cecne wiiecn xcqa axwzdl mb mizirl yi jk jezn ,ycewdn

.'d ieeiv it lr

Û,minevr `xene zexidf dkixvn cgn miiniptd okynd ilk z`iyp

.da miwqerl miig dtiqend dnevr zekf `id jci`ne

Û,miield x`yl zdw ipa oiae ,miiell mipdkd oia zebxcnd zlcad

.ef dlcad lr dxinyd zeaiyge