Xem xét một bao cao RIA

Faisal Naru

Cô vân trương vê cai cach thê chê

Dư an USAID/VNCI

Trình bày tai Hội nghị của

Trung tâm bôi dương đai biêu dân cư

Ninh Thuân, ngay 29-30/07/2010

Nôi dung

1. Yêu câu vê RIA ơ Viêt Nam

2. Xac đinh vân đê bât câp

3. Xac đinh cac muc tiêu

4. Xac đinh cac phương an

5. Đanh gia tac đông22

1. Yêu câu vê RIA tai Vi t Namê

33

1. Muc đich của RIA >

• Xac định chinh xac, ro ràng vân đê ma cơ quan đê nghi xây dưng văn ban quy pham phap luât (VBQPPL) cho răng cân phai đươc giai quyêt.

• Nêu ro muc tiêu cua viêc ban hanh VBQPPL. • Thuyêt minh răng để giai quyêt vân đê, cơ quan có thẩm quyên có thể cân

phai có hanh đông can thiêp băng viêc ban hanh VBQPPL. • Nêu môt số giai phap có thể để thưc hiên VBQPPL, trên cơ sơ đanh gia

chung tac động vê kinh tê, xã hội, môi trường, hê thống phap luât; tac đông đên cac quyên va nghĩa vu cơ ban cua công dân; kha năng tuân thủ của cơ quan, tổ chức, ca nhân va cac tac đông khac.

• Kêt luân sơ bô răng cac phương an thay thê quy đinh khac không phai la cach tốt nhât để giai quyêt vân đê, dưa trên so sanh những phân tích tac đông tích cưc va tiêu cưc cua cac phương an đó. RIA sơ bộ nên đươc coi là kêt luân ban đâu răng phương an ban hành VBQPPL co nhiêu kha năng là phương an tôi ưu, nhưng không phai là kêt luân cuôi cung A.

• Đưa ra băng chứng vê những tac đông tích cưc va tiêu cưc cua phương an đươc lưa chọn thể hiên trong dư thao văn ban.

44

1. Quy trình thưc hiên RIA

Quy trình thưc hiên RIA

1. Xac định vân đê bât câp;2. Muc tiêu chinh sach;3. Cac vân đê chinh cân phân tich trong RIA;4. Cac phương an;5. Cac tac động;6. Tô chưc lây y kiên 7. Cach thưc tô chưc viêc tuân thủ; và8. Tom tăt và khuyên nghị.

55

2. Xac định vân đê bât câp

Bươc 1: Xac định vân đê bât câp Hương dân

Xac đinh vân đê bât câp cân giai quyêt Nêu ro vân đê đang gây anh hương tiêu cưc đên nên kinh tê, xã hôi, môi trường tai Viêt Nam va vân đê đó cân phai đươc giai quyêt băng sư can thiêp cua nha nước.

Nêu ro bối canh cua vân đê va giai thích tai sao vân đê lai tồn tai, bao gồm bât câp

liên quan đên quy đinh hiên hanh.

Nguyên nhân lam phat sinh vân đê? Biểu hiên cua vân đê la gi?

Giai thích tai sao vân đê đã xac đinh không thể giai quyêt đươc băng cac quy

đinh hiên hanh (nêu có).

Cung câp thông tin vê quy đinh phap luât hiên hanh va giai thích tai sao cac quy đinh nay không thể giai quyêt đươc vân đê. Trong nhiêu trường hơp, vân đê có thể đươc khắc phuc băng viêc thưc hiên tốt hơn cac quy đinh hiên hanh, thay vi

ban hanh cac quy đinh mới. 66

2. Xac định vân đê – Vi du

Vi du tôt vê xac định vân đê Vi du tôi vê xac định vân đê

Sư phat triển cua nganh nông nghiêp hiên nay đang đi xuống ma nguyên nhân có thể do thiêu vốn đâu tư. Có hai nguyên nhân dẫn tới nguồn vốn đâu tư không đu. Bô Nông nghiêp va Phat triển Nông thôn cho

biêt nguồn vốn từ ngân sach nha nước va hỗ trơ phat triển chính thức (ODA) danh cho dư an nông nghiêp ngay cang giam. Năm 1988, đâu tư trưc tiêp nước ngoai chiêm 21.6% tổng số vốn danh cho cac dư an nông nghiêp. Năm ngoai, con số nay chỉ la 6%.

Cac nha phân tích đôc lâp cho biêt thu tuc hanh chính phức tap, tốn thời gian va môi trường phap lý không ổn đã khiên môi trường đâu tư ơ Viêt Nam trơ nên kém hâp dẫn. Chẳng han như cac nha đâu tư phai điên khoang 15-20 mẫu đơn, mẫu tờ khai mới đươc câp đât để triển khai dư an.

Thiêu vốn đâu tư để hỗ trơ phat triển nganh nông nghiêp ơ Viêt Nam trong thâp kỷ vừa qua.

[Cach xac định vân đê này có thể đúng nhưng chi nêu là thiếu vôn đầu tư - không chi ra được nguyên nhân côt lõi tai sao lai thiếu nguôn vôn]

77

3. Xac định muc tiêu chinh sach

Bươc 2: Muc tiêu chinh sach Hương dân

Nêu muc đích chung hay muc tiêu cu thể cua dư thao VBQPPL. “Muc tiêu” đươc hiểu la những

kêt qua hay tac đông dư kiên ma dư thao VBQPPL se mang lai.

Nêu cac muc tiêu chi tiêt trong từng vân đê ưu tiên đanh gia cu thể, nêu đó la môt dư thao VBQPPL phức tap.

Nêu cac tiêu chí thưc hiên hay cac muc tiêu có thể đo đươc ma dư thao VBQPPL cân đat đươc (nên đươc chu trong thưc hiên)

Nêu cac muc tiêu có thể đo lường đươc va thời han để đat đươc cac muc tiêu đó.

88

3. Xac định muc tiêu chinh sach – Vi du

Vi du tôt vê xac đinh muc tiêu Vi du tôi vê xac đinh muc tiêu

Giam 20% sô ca tư vong và bênh do ngộ độc thưc phâm vào năm 2015.

[Cach xac định muc đich này cu thể, có thể đo lương được, có thể giai trinh được, thưc tế và có thơi han cu thể.]

Cai thiên sưc khoe người dân Viêt Nam.

[Cach xac định muc đich này qua chung chung, do đó không rõ kết qua trên thưc tế se như thế nào.]

99

3. Xac định cac phương an

Bươc 3: Cac phương an Hương dân

Mô ta phương an ‘không can thiêp’.

Đây luôn luôn la Phương an 1.

Mọi bao cao RIA đêu phai bao gồm phương an “không can thiêp”.

Nêu nha nước không can thiêp gi thêm ma chỉ duy tri hiên trang hay sử dung cac chính sach hiên hanh thi vân đê se như thê nao (nêu có)? Phương an nay nhăm đưa ra môt căn cứ để so sanh cac thay đổi do cac phương an khac mang lai.

Nêu cu thể cac phương an thay thê viêc ban hanh VBQPPL (cac phương an không dung quy đinh, ma chỉ sử dung giai phap thay thê quy đinh)

Thuyêt minh nêu ap dung phương an không dung quy đinh, ma chỉ dung cac giai phap thay thê quy đinh, bao gồm ca phương an cai thiên thưc thi cua VBQPPL hiên hanh (nêu có) có thể giúp gi cho viêc giai quyêt vân đê?

Nêu đê xuât giai phap ban hanh VBQPPL, nêu cac thiêt kê chính sach khac nhau.

Nêu cân thiêt phai ban hanh VBQPPL, cân cân nhắc sơ bô cac giai phap quy đinh khac nhau để giai quyêt vân đê va thưc hiên muc tiêu môt cach hiêu qua. Ví du, có nên sử dung giây phép không? Tai sao không sử dung cac quy đinh chung? 1010

3. Phương an không dung quy định

Phương an không dung quy định Vi du

Tư quy định Bô quy tăc vê hoat đông nghê nghiêp và thương maiĐông quy định

Cac chiên dịch thông tin, giao duc Chiến dịch tac đông đến hành vi hoăc nhân thưc vê nguy cơ

Giai phap tài chinh Ưu đai hoăc bo ưu đai thuế

Dâu đam bao chât lương Chưng nhân chât lượng san phâm, vi du: đô gô

Tiêu chuân thưc hiên Quy định kết qua cần đat được, không quy định cach thưc nhăm đat được kết qua như thế nào, vi du: mu bao hiểm

Tiêu chuân dịch vu Ngành du lịch thương có ban tuyên bô tiêu chuân dịch vu nhăm thiết lâp tiêu chuân tôi thiểu cua cac cơ sơ du lịch, nhăm thu hút du khach.

1111

4. Tac động vê măt kinh tê

Bươc 4: Đanh gia tac động Hương dân

Tac động vê kinh tê tơi doanh nghiêp

Xac đinh cac chi phí tuân thu chính cho doanh nghiêp cho từng phương an. Chi phí tiêt kiêm đươc cho doanh nghiêp đươc đưa vao phân lơi ích.

Bao cao RIA sơ bộ Bao cao RIA

Phân tích đinh tính cho thây: (1) không có tac đông, (2) tac đông nho, (3) tac đông vừa, hoăc (4) tac đông lớn.

Khi có thể, thưc hiên phân tích đinh lương đối với tac đông vừa hoăc lớn.

Lương hóa chi phí tuân thu trưc tiêp theo năm băng VND,

Mô ta chính xac cac tac đông khac va lương hóa khi có thể.

1212

4. Tac động tơi SME

Bươc 4: Đanh gia tac động Hương dân

Tac động vê kinh tê tơi cac doanh nghiêp vưa và nho (SME)

Cac doanh nghiêp nho phai ganh chiu cac ganh năng chính sach không cân xứng so với cac doanh nghiêp lớn, ma hâu hêt doanh nghiêp Viêt Nam la doanh nghiêp nho. Do đó, cân cân nhắc xem liêu phương an đang xem xét có gây cac tac đông tiêu cưc hoăc tích cưc đang kể nao tới cac SME, va liêu tac đông đó có lớn hơn tac đông đối với doanh nghiêp lớn. Ví du:

Doanh nghiêp nho phai chiu chi phí hanh chính lớn hơn.

Bao cao RIA sơ bộ Bao cao RIA

Phân tích đinh lương liêu DN nho có chiu tac đông lớn hơn tac đông đối với DN lớn. Cân xac đinh cu thể cac chi phí nay.

Phân tích đinh lương liêu DN nho có chiu tac đông lớn hơn tac đông đối với DN lớn. Cân xac đinh cu thể va lương hóa cac chi phí nay.

1313

4. Tac động tơi ngân sach nhà nươc

Bươc 4: Đanh gia tac động Hương dân

Tac động tơi ngân sach nhà nươc câp trung ương và địa phương

Trong bao cao RIA, cân lương hoa chi phí thi hanh văn ban trưc tiêp phat sinh cho nha nước ơ câp trung ương va đia phương cung như tac đông tới nguồn thu ngân sach (khi có thể). Đanh gia chi phí thanh tiên (hoăc chi phí tiêt kiêm đươc) băng VNĐ theo năm cho ngân sach nha nước cua từng phương an.

Ví du: Chi phí cho nha nước có thể phat sinh từ nhu câu tuyển dung thêm công chức, chẳng han, thanh tra, hoăc mua sắm trang thiêt bi như may vi tính, hoăc nguồn lưc khac như văn phong lam viêc.Bao cao RIA sơ bộ Bao cao RIA

Lương hóa theo VNĐ/năm

Lương hóa theo VNĐ/năm

1414

4. Cac tac động lơn khac

Bươc 4: Đanh gia tac động Hương dân

Cac tac động lơn khac trong cac linh vưc sau: xã hội, môi trường, hê thông phap luât, quyên tư do và quyên cơ ban của công dân

Định tinh

Cân nhắc cac tac đông chính cua từng phương an liên quan tới viêc đưa ra quyêt đinh cuối cung cua cac nha hoach đinh chính sach:

Tac đông vê măt xã hôi: Tac đông cua phương an đối với sức khoe, sư an toan cua người dân, sư gắn kêt xã hôi va cac vân đê xã hôi khac ơ Viêt Nam la gi? Tac đông vê măt môi trường: Chât lương môi trường se chiu tac đông gi? Tac đông lên hê thống phap luât: Phương an có lam tăng tính minh bach, đô an toan va chât lương cua hê thống phap luât không? Tac đông lên quyên cơ ban cua công dân: Phương an có tac đông đên cac quyên chính đang cua công dân như đươc sống tư do va tân dung cac cơ hôi cai thiên cuôc sống không?

Bao cao RIA sơ bộ Bao cao RIA

Phân tích đinh tính cho thây: (1) không có tac đông, (2) tac đông nho, (3) tac đông vừa, hoăc (4) tac đông lớn.

Phân tích đinh tính cho thây: (1) không có tac đông, (2) tac đông nho, (3) tac đông vừa, hoăc (4) tac đông lớn.

Phân tích cac tac đông vừa va lớn khi có thể. 1515