Upload
ngodiep
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
MOT SO Y K I E N THAM GIA XAY DlTNG LUAT GIA
TS. Nguyen Ngoc Tudn
Chu tick Hoi Tham dinh gid Viet Nam
Nguyen Thu truong Bo Tai chinh
Truac het, thay mat Hoi Tham dinh gia Viet Nam toi xin hoan nghenh nhung
CO gang cua Ban soan thao - Bg Tai chinh da nghien cuu xay dung Du thao luat
gia. Day la Sir can thiet khach quan de dap ung nhung yeu cau cua quan ly kinh
te a nuoc ta noi chung va quan ly gia ca noi rieng trong thoi ky phat trien mai
phuc vu yeu cau chien luge phat trien kinh te trong giai doan moi.
De gop phan hoan chinh Du thao nay, toi xin tham gia hai phan sau:
I. Nhung quan diem Ion can quan triet trong xay dung luat gia
II. Nhung y kien dong gop doi voi phan tham dinh gia cua Du thao Luat nay
Ve diem thir 1: > r r r
\ Luat gia ca can quan triet va nhat quan ca che kinh te thi trwang dinh
hu-ang xa hoi chu nghia
- Day la quan diem cot loi mang tinh nguyen tac, la sgi chi do xuyen suot
trong xay dung luat gia. Ve co ban phai the hien ro gia ca dugc hinh thanh theo
quy luat cung cau, canh tranh va thi truong
- Tuy nhien chung ta con "Dinh huong xa hgi chu nghia'' phai dugc the hien
nhu the nao? Vi du:
+ Gia ca co gop phan thuc hien cong bang xa hgi khong?
+ Gia ca vai chinh sach phat trien mien nui, dan tgc nhu the nao?
+ Gia ca voi vung bi thien tai, lu lut nhu the nao?
+ Khi CO bien dong gia ca, tang chi so CPI co thuc hien bu luang, bu trg cap
xa hgi khong?
- Hien nay the giai dang yeu cau ta lam sao the hien ro de dugc cong nhan co
nen kinh te thi truong. Van de quan ly gia ca nhu the nao la mot trong nhung van
de rat quan trong de chung minh cho yeu cau c6 nen kinh te thi truong.
+ Toi con nha khi ta dam phan gia nhap WTO the giai yeu cau giai trinh hang
tram cau hoi ve gia ca, xem co phu hop vai san choi cua WTO khong? ..vvv
Vi vay luat gia phai the hien ro nhiing yeu cau nay.
Tren quan diem do, toi de nghi Ban soan thao luat gia can tap trung ra soat va
het sue tranh cac tinh hinh: ^
+ Co nhung quy dinh de tiep tuc con tinh trang "bao cap" va "Vua da bong,
vua thoi coi" '• ' ' " '
- Co nhung quy dinh chua thuc su khuyen khich canh tranh ve gia nham tao
dieu kien cho nguoi tieu dung dugc huong gia re, do la bien phap tot nhat bao ve
nguoi tieu dung '
- Co nhung quy dinh chua thuc su manh trong viec kiem soat va han che kiem
soat gia dgc quyen
• - Co nhung quy dinh chua thuc su manh trong viec thuc day qua trinh "tu do
hoa gia ca theo ca che thi truong".
2. Luat gia phai xuat phat va ngay cang phu hffp vol yeu cau nu'O'c ta
ngay cang hgi nhap sau rgng vol the gi6*i.
Yeu cau nay la mot tat yeu khach quan ma phap lenh gia da quy dinh. Mat
khac tir nhieu nam nay hoat dong tham dinh gia a nuoc ta da tham gia cac to
chuc tham dinh gia quoc te nhu Uy Ban chuan mirc tham dinh gia quoc te
(IVSC), Hiep hgi tham dinh gia ASEAN (AVA), Hiep Hgi th4m dinh gia The
giai (WAVO) .
Dieu do doi hoi nhung quy dinh cua Luat gia phai minh bach, phu hop voi
kinh te thi truong, voi thong le quoc te dugc Viet Nam chap thuan, dac biet phai
kien quyet chong nhung quy dinh mang tinh chat bao cap, xin cho, "vua da bong
vua thoi coi". Tuc la chung ta phai kien dinh, dut khoat phat trien manh tham
dinh gia doc lap, phai tiep tuc thuc hien xa hoi hoa hoat dong tham dinh gia.
Nhat thiet khong ducfc lap lai " tham dinh gia Nha nuac", vi nhu vay trai voi
kinh te thi-truong, trai voi xu the hoi nhap va mau thuan vai nliieu dieu ma luat
phap da va se quy dinh. ;:
Viec thuc hien quan ly Nha nuac doi voi hoat dong tham dinh gia phai bang
xay dung co che chinh sach, luat phap cho tham dinh gia, dac biet la phai day
manh cong tac thanh tra, kiem tra va xu ly doi voi nhirng vi pham cua hoat dong
tham dinh gia. Dut khoat khong thuc hien quan ly Nha nuac doi voi tham dinh
gia bang viec thanh lap lai he thong tham dinh gia Nha nuoc. Nhu vay chac chan
la se khong hieu qua, tro lai co che xin cho, ton kem, tieu cue vi do la tinh trang
"vua da bong vua thoi coi", khong dam bao nguyen tac doc lap, khach quan
trung thuc cua tham dinh gia. - - -
The giai dang nhin ta xem co phai Viet Nam thuc su c6 nen kinh te thi truong
khong? Neu du luat gia khong dut khoat voi viec nay (tuc la khong thanh lap he
thong tham dinh gia Nha nuoc) thi he qua chac chan la khong phu hop vai san
choi chung cua cac dinh che tai chinh the giai.
3. Luat gia ve co* ban se duffc ton tai lau dai (10-15 nam) do do nhirng
nha xay dung luat nay can thay dien bien cua tinh hinh trong nhieu nam toi,
tir do phan cong nguai dam nhiem cong viec sao cho phu hop
- Dieu do doi hoi nhung quy dinh ve tham dinh gia phai dugc nhin xa, trong
rgng mot each khoa hgc, khach qua, phu hgp, khong the vi viec dinh gia ngay
cang thu hep ma ma rgng tham dinh gia doi vai quan ly Nha nuoc mot each
khien cuang, khong phu hgp nham niu keo, coi tham dinh gia la bien tuong cua
dinh gia. . ..
- Nguyen tac cao nhat ciia tham dinh gia la danh gia gia tri thi truang cua tai
san tai mot dia diem, thai diem nhat dinh, mot each khach quan, trung thuc va
doc lap. Chac chan rang tham dinh gia Nha nuoc khong the dam bao nguyen tac
nay.
- Nha nuoc can tao dieu kien va chuyen giao dan nhiing cong viec mang tinh
nghiep vu ma Nha nuac truac mat con dang nam cho cac to chuc xa hoi nghe
nghiep dam nhan. Du luat gia can co nhung quy dinh ro ve nhimg viec nay, vi du
giao cho Hoi tham dinh gia Viet Nam dam nhiem viec dao tao, boi duong nghiep
vu, cap nhat kien thuc moi hang nam cho doi ngii tham dinh vien ve gia, to chuc
thi va cap The Tham dinh vien ve gia..vv
- Nha nuac co the thanh lap Vien nghien cuu khoa hoc tham dinh gia de
nghien cuu xay dung ca che, chinh sach, tieu chuan, phuong phap tham dinh gia,
xay dung cac thong tin, ngan hang dij lieu ve tham dinh gia.. de dap ung yeu cau
cua cac doanh nghiep tham dinh gia. -
Hoi Tham dinh gia Viet Nam dang co gang thuc hien vai tro la cau noi giua
doanh nghiep tham dinh gia voi quan ly Nha nuac •
Hoi TDGVN dong thoi la to chuc phan bien xa hoi doi vai viec xay dimg ca
che, chinh sach tham dinh gia va viec thuc hien co hieu qua quan ly Nha nuoc
doi vai tham dinh gia.
Hoi mong muon Nha nuac phai la ba do thuc sir, tao dieu kien cho Hoi phat
trien va lam tot cac vai tro nay. Do la nhimg dieu can thiet ma Du luat gia can
tinh toi va co nhimg quy dinh sao cho phu hap. - ; • ̂ " ' ' ^ . -
Van de thu*2:
1. Luat gia can lam ro su* giong va khac nhau co ban giira khai niem dinh
gia va tham dinh gia ~ -
- Truac het phai that ro: Trong kinh te ke hoach hoa tap trung bao cap chi co
duy nhat khai niem dinh gia.
- Thuc te a cac nuoc kinh te thi truang tren the giai va ngay a Viet Nam khai
niem tham dinh gia da xuat hien vai kinh te thi truang
- Trong kinh te thi truong ca dinh gia va tham dinh gia deu la 2 cong cu quan
trong khong the thieu ma Nha nuoc can su dung de huong dan, dieu tiet va quan
ly gia ca. Tuy nhien 2 khai niem nay tuy c6 nhung diem giong nhau nhung cung
CO nhieu diem khac nhau ca ban, Theo chung toi Luat gia can phai lam ro mot
each sau sac.
Theo suy nghi cua chung toi va thuc tien cua cac nuoc co kinh te thi truang
tren the giai cho thay:
- Dinh gid la quyen lire cua Nha nuac va cua Chu so hiaxi tai san, dinh gia luon
gan lien vai chinh sach, phan cong, phan cap quyen dinh gia cua Thu tuong Chinh
phu (kem theo danh muc quyet dinh gia) trong co che thi tru'ong; Muc gia dugc
quy dinh do co quan c6 tham quyen ban hanh dugc chap hanh nghiem chinh trong
pham vi tinh thanh pho hay ca nuoc; nguyen tac, phuong phap dinh gia phai theo
quy che tinh gia cua Bg Tai chinh va yeu to chinh sach xa hgi cua Dang, Nha nuac
trong tung thai ky.
- Tham dinh gid la viec danh gia va danh gia lai gia tri thi truong cua tai san tai
mot thai diem, dia diem nhat dinh; tham dinh gia (tren the giai va a Viet Nam)
deu do doanh nghiep thuc hien theo Tieu chuan Tham dinh gia Viet Nam va Quoc
te va dac biet ket qua tham dinh gia mang tinh tu van, tham khdo, khong bat bugc
khach hang so hiju tai san phai thuc hien ... (nguyen tac, phuong phap tham dinh
gia la theo Tieu chuan Tham dinh gia Viet Nam va quoc te va khong giong vai
nguyen tac, phuong phap dinh gia)
Nhu vay, ro rang trong kinh te thi truang ca dinh gia va tham dinh gia deu la
hai cong cu quan trong cua Nha nuoc trong dieu hanh, chi dao va quan ly gia.
Nhung tinh chat va muc do quan ly khac nhau. Trong kinh te thi truong viec dinh
gia cua Nha nuac ngay cang thu hep, nhung hoat dong tham dinh gia ngay cang
phat trien. Vi tham dinh gia la boat dong ngay cang gan vai thi truong, the hien
ro tinh linh hoat, phu hgp voi thi truang.
Hoat dong tham dinh gia chi xuat hien o nuoc ta sau su nghiep doi moi cung
voi su xay dung va phat trien kinh te thj truong dinh huong xa hoi chu nghia.
Toi con nha, nam 1997 voi trach nhiem Truang ban Ban vat gia Chinh phu
toi la nguoi ky quyet dinh thanh lap trung tarn tham dinh gia dau tien tai Ha noi f r
true thuoc Ban Vat gia Chinh phu. Tiep sau. Nam 1998 toi la nguoi ky quyet
dinh thanh lap trung tarn tham dinh gia thu hai tai Thanh pho Ho Chi Minh. Cho
tai nay, nuac ta co tren 50 Cong ty tham dinh gia vai hang tram van phong hoac
chi nhanh a tren ca nuoc va tat ca hoat dong doc lap theo luat doanh nghiep.
Tham chi d Viet Nam da co hang chuc cong ty tham dinh gia nuac ngoai hoat
dong, CO 4 cong ty tham dinh gia nuac ngoai da tham gia Hoi Tham dinh gia Viet
Nam.
Nhung nam qua Nha nuac ( Ban Vat gia Chinh phu truac day va Bo Tai
chinh tu nam 2002 tai nay) da ban hanh nhieu Van ban phap quy, tao ra hanh
lang phap ly cho hoat dong tham dinh gia. Cu the:
- Phap lenh gia , .
- Nghi dinh cua Chinh phii v l thim dinh gia (Nghi dinh 101/CP 2005)
- 12 tieu chuan tham dinh gia Viet nam
- Cac Thong tu huang dan ve tham dinh gia -
- Quy dinh nhung van de dao tao, boi duang, tieu chuan cap The tham dinh
vien ve gia..
Tat ca hanh lang phap luat do da dan dua tham dinh gia timg buac hoat dong
theo quy luat cua kinh te thi truang va ngay cang phat trien phu hgp vai xu the
hgi nhap voi the giai. ' ' ^ ' '
Mat khac voi xu the khang dinh cua the giai, ma a nuac ta xu the nay cilng da
dugc khang dinh tir Phap lenh gia la cung voi su phat trien cua kinh te thi truang
dugc dinh gia true tiep cua Nha nuac se ngay cang thu hep chi con tap trung vao
mot so it hang hoa, dich vu mang tinh doc quyen hoac toi quan trong doi voi nen
kinli te va an sinh xa hoi; trong khi do tham dinh gia ngay cang phat trien.
2. Khong phu hop va thuc sy khong can thiet thanh lap lai he thong
tham djnh gia Nha nuoc. Luat gia can tiep tuc tao hanh lang phap ly va dieu
kien thuan lo*! de phat trien manh he thong tham dinh gia tu nhan, doc lap.
Chuong IV cua Du thao Luat gia quy dinh ve tham dinh gia:
- Muc 2 ve to chuc tham dinh gia quy dinh: . ^
+ To chuc tham dinh gia thuoc cac thanh phan kinh te tuc la cac doanh nghiep
tham dinh gia
+ To chuc tham dinh gia cua Nha nuoc. -
Tiep theo la cac Dieu 33, 34, 35, 36, 37....la cac dieu quy dinh mang tinh
hanh lang phap ly co ban cho hoat dong cua hai he thong to chuc tham dinh gia
nay. Qua nghien cuu cho thay nhung dieu quy dinh nay khong ro rang, khuc triet,
tham chi mau thuan rat ro. Hau nhu cac dieu quy dinh nay chi ap dung cho cac
doanh nghiep tham dinh gia doc lap con doi voi cac to chuc tham dinh gia Nha
nuoc thi dung ngoai cac quy dinh nay. Chinh vi vay ma thai bao kinh te Viet
Nam so 70 ngay 23/3/2011 da co bai "khong nen co tham dinh gia cong" va Thai
bao Tai chinh Viet Nam so ra ngay 1/4/2011 da co bai "Binh dang trong hoat
dong cung cap dich vu tham dinh gia". .̂
Theo chung toi, Nha nuoc khong nen thanh lap lai to chuc Nha nuac ve tham
dinh gia vi nhu vay vai su phat trien cua kinh te thi truang viec dinh gia true tiep
cua Nha nuoc ngay cang bi thu hep nay lai tai lap tham dinh gia Nha nuoc se de
la mot hinh thuc bien tuong cua dinh gia. Truac Nghi dinh 101/2005/ND-CP ra
dai, khi do chua co cac to chuc tham dinh gia tu nhan,cac "To chuc Nha nuac
dugc giao nhiem vu tham dinh gia" la he thong cacTrung tam Tham dinh gia cua
Bg Tai chinh va cac So Tai chinh, den nay da chuyen sang hoat dong theo luat
doanh nghiep (La cac Cong ty co phan, Cong ty trach nhiem hihx han) theo Nghi
dinh 101/2005/ND-CP tranh dugc hien tugng " vua da bong vua thoi coi" . Thuc
te vua qua cac doanh nghiep tham dinh gia da lam tot vai tro, nhiem vu cua minh
trong CO che thi truong, nay theo Du thao Luat lai tai lap "To chuc tham dinh gia
Nha nuoc" la khong phu hgp co che thi truang va thong le quoc te.
Theo suy nghi cua chung toi, Nha nuac van phai thuc thi quyen quan ly doi
voi viec dinh gia va tham dinh gia qua viec xay dung co che chinh sach, hanh
lang phap ly va day manh cong tac thanh tra kiem tra.
Diem 3 Dieu 33 ve nguyen tac hoat dong tham djnh gia quy djnh:
- Bao dam tinh dgc lap ve chuyen mon nghiep vu va tinh trung thuc, khach
quan.
Diem lb Dieu 52 ve quyen va nghia vu cua tham dinh vien ve gia quy
dinh:
- Dgc lap ve chuyen mon nghiep vu. ''-^ "
Vai nhung quy dinh nhu vay, thuc su chi co nghia doi vai cac tham dinh vien
ve gia dgc lap con tham dinh vien ve gia Nha nuac ro rang dung ngoai hoac
dung tren cac quy dinh nay. " ' " ' • • • '
Dieu 49 quy dinh:
"Tham dinh vien ve gia cua Nha nuoc la nguai da dugc cap The tham dinh > •x
vien ve gia dang lam cong tac gia tai cac ca quan cua Nha nuac ve tai chinh gia
ca". ' ' •
Theo chung toi quy dinh nay la su bat binh dang khong the chap nhan giua
tham dinh vien ve gia cua Nha nuac va tham dinh vien ve gia dgc lap. Xin de
nghi khong nen cap the tham dinh vien ve gia cho cong chuc va vien chuc ma
khong phai thi sat hach, dieu nay bat binh dang voi cac tham dinh vien ve gia
phai thi, khong phu hgp voi luat cong chuc va thong le quoc te (tren the giai
khong CO mot tham dinh vien ve gia nao la khong phai thi). Mat khac, cong chuc
khong phai ky Chung thu, Bao cao nhu tham dinh vien tai doanh nghiep, vi vay
The tham dinh vien ve gia cap cho cong chuc la khong phu hop.Tren thuc te vua
qua mot so cong chuc, vien chuc da c6 tham nien lam gia 20-30 nam, nhimg qua
ki thi de lay The tham dinh vien ve gia phan Ion deu bi trugt, nhu vay khong the
noi rang cong chuc c6 tham nien 10 nam nghien cuu, nghiep vu quan ly gia la co
trinh do tham dinh gia. Vi dinh gia, quan ly gia va tham dinh gia la 2 nghiep vu
chuyen mon khac biet nhau.
Qua nghien cuu chung toi thay kinh nghiem quan ly Nha nuoc trong co che
thi truong tren the gioi va phu hgp voi cai each hanh chinh cua Nha nuoc ta, mot
nguyen ly can dugc thuc hien nhat quan la:
- Nha nuac quan ly va chi lam nhimg cong viec ma khong co doanh nghiep va
tu nhan nao lam hoac doanh nghiep vd tu nhan khong lam noi, con khi doanh
nghiep da vd dang lam duac tot cong viec do thi Nha nuac khong nen tham gia
de chia viec, md nen tap trung vdo viec quan ly Nhd nuac de cong viec do sao
cho minh bach vd hieu qud. -
Dieu 36 ve ket qua tham dinh gia.
De nghi Du luat ghi ro: "Ket qua tham dinh gia chi la co so tu van tham
khao. Nguoi co quyen so huu tai san (chu so huu tai san) mai la nguai quyet
dinh"
Tren day la mot so y kien xin dong gop voi Ban soan thao Du luat gia rat
mong dugc Ban soan thao tiep thu hoan chinh Du thao Luat gia tao ra hanh lang
phap ly phu hgp kinh te thi truang cua Viet Nam va thong le quoc te de viec
quan ly gia va nghe tham dinh gia ngay cang phat trien.
Xin tran trgng cam on!