Trafikte, özellikle de kent içi trafikte yayalar; trafiğin asli ve birincil unsurunu oluşturur. Kentsel kamu alanlarının kulla-nımında yayalar öncelik hakkına sahiptir. Bu alanların nimet-lerinden özgürce yaralanma ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı vardır. Bu konu Avrupa Parlamentosu tarafından 1988 yılında “AVRUPA YAYA HAKLARI BİLDİRGESİ” olarak karara bağlanıp, yayımlanmıştır. Aşağıda verilecek olan bildirgenin maddeleri, bugünlerde İstanbul Gezi Parkı ve Taksim’deki toplumsal tepkile konusuna da ışık tutacak niteliktedir. Faz-la söze gerek bırakmayan bildirge aşağıdadır.

1. Yayanın; fiziksel ve ruhsal sağlığını korumaya uygun ko-şullar sunan kamu alanlarının nimetlerinden özgürce ya-rarlanma ve sağlıklı bir çevrede yaşama hakkı vardır.

2. Yayanın; motorlu taşıt değil, insan ihtiyaçlarına göre şe-killenmiş kent merkezlerinde yaşama hakkı vardır.

3. Çocuklar, yaşlılar ve engellilerin kendi zaafiyetlerini şekil-lendirmeyen ve kolay sosyal ilişkiye izin veren kentsel dü-zenlemelere sahip olmaya hakları vardır.

4. Engellilerin bağımsız hareketliliklerini sağlayacak ulaşım sistemlerine, kamusal düzenlemelere, uyarı işaretleme sis-temlerine ve taşıt araçlarına sahip olmaya hakları vardır.

5. Yayanın izole yaya bölgelerine değil, kentin düzeniyle uyumlu, ulaşılabilir, kısa ve makul bağlantıları olan yaya alanlarına sahip olmaya hakkı vardır.

6. Yayanın özel olarak;a.Motorlu taşıtların bilimsel olarak tolere edilebilir kim-yasal ve ses yayma standartlarına uygunluğunun sağ-lanmasına,b.Toplu taşım istemlerinin tümünün hava ve ses kirliliği kaynağı olmamasına,c.Kentsel alanlarda ağaç dikimiyle yeşil akciğerler oluş-turulmasına,d.Yaya ve bisiklet trafiğini korumak üzere yol sistemleri-nin uyarlanmasına ve hız sınırlamaları yapılmasına,e.Motorlu taşıtların uygunsuz ve tehlikeli kullanımını teşvik edici reklamların engellenmesine,

f.Görme ve duyma engellilerin ihtiyaçlarını da dikkate alan etkili bir işaretleme sistemine,

g.Yaya ve motorlu araç trafiğinin kolay geçiş ve durma sağlayacak şekilde ölçütler belirlenmesine,

h.Risk yaratanların sonuçlardan sorumlu olacağı bir risk yükümlülüğü sisteminin kurulmasına,

ı.Sürücü eğitim sisteminin yayaları ve yavaş kullanıcıları gözetecek şekilde tasarlanmasına hakkı vardır.

7. Yayanın tam ve engelsiz hareketini sağlayacak bütüncül bir taşıma sistemine, özellikle de;

a.Ekolojik kapsamlı ve iyi donanımlı toplu taşım siste-mine,

b.Kentsel alanlarda bisiklet kullanımına ait donanımla-rın sağlanmasına,

c.Otoparkların yaya hareketlerini engellemeyecek ve yayaların mimari olarak özelleşmiş alanlardan alacağı keyfi etkilemeyecek şekilde konumlanmasına hakkı var-dır.

8. Her üye ülke, yaya haklarıyla ve alternatif ve ekolojik taşı-ma biçimleri ile ilgili kapsamlı bilgiyi uygun kanallardan yaymalı ve çocuklara, öğrenime başladıkları andan itiba-ren iletmelidir.

Avrupalı sayılırız diyorsak bunları da görmek, görmek yet-mez uygulamak durumundayız. Özellikle araç kullananların çoğunun ne yaptığını biliyoruz; yaya haklarının yanından geçmediğimizin, bırakın saygı duymayı farkında bile olma-dığımızın birkaç örneğini dergimizin “KONUŞAN FOTOĞ-RAFLAR” bölümüne koyduk. Caddede, sokakta, çevremize baktığımızda yüzlercesini görebiliriz. Fotoğraflar Başkent Ankara ve İstanbul’un Avrupa kesiminde çekilmiştir. Sizler-den de trafikle ilgili ilginç fotoğrafları çekip dergiye gön-dermenizi bekliyoruz. Adınız belirtilerek okuyucularımızla paylaşılacaktır.

başyazı

Yaya haklarına saygı…

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koordinasyon Kurulu toplandı

SAYI 49 / YIL 11 Nisan - Mayıs - Haziran / 2013

Yönetim Yeri ATESTAŞ Ankara Trafik Eğitim ve Sağlık Hizmetleri A.Ş. 8 (1314). Cadde 86 (1309). Sokak No:2/1

A. Öveçler-Dikmen/Ankara

Tel:: 0 312 473 04 23

Faks: 0 312 473 04 28

info@ankaratrafikvakfi.org www.ankaratrafikvakfi.org

Ankara Trafik Vakfı Dergisi Yayın No: 3304

Yayın Türü Yerel Süreli Yayın

ATESTAŞ adına

İmtiyaz Sahibi Mümtaz Fahri AYKIRI

Genel Yayın Yönetmeni Süleyman PAMPAL

Genel Koordinatör Hüseyin KILAVUZ

Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Hüseyin BEKTAŞ

Yayın Kurulu Ahmet ÇİÇEK Ahmet KUŞGÖZ Timuçin ONURSAN Zeki AYDIN

Yapım/Organizasyon CAST GRAPHIC Tokdemir Ajans Prodüksiyon - Organizasyon - Yayıncılık Ltd. Şti. Turan Güneş Bulvarı 4. Cad. 712. Sk. 1/3Yıldız - Çankaya/ANKARATel: 0312 440 87 07(Pbx)Faks: 0312 440 12 92 www.tokdemirajans.com

Baskı Dumat Ofset Matbaacılık San. Tic. Ltd. Şti. Bahçekapı Mah. 2477. Sk. No: 6 Şaşmaz / AnkaraTel: 0312 278 82 00Faks: 0312 278 82 30 www.dumat.com.tr - dumat@dumat.com.tr

Ankara Trafik Dergisi, ATESTAŞ adına Cast@Graphic Ajans tarafından yayınlanmaktadır. YÖNETİM YERİ (ATESTAŞ) ÜCRETSİZ YAYIN ORGANIDIR. Reklamların sorumluluğu reklam veren firmaya ait olup, Cast@Graphic Ajans hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz. Dergide yayınlanan yazılar yazarların düşüncelerini kapsamaktadır.Basım Tarihi18 Haziran 2013

KURU

M4

> > içindekiler

Okul Öncesi Trafik Eğitiminde Drama Yönteminin Kullanılması

Hande FIRATCNN Türk Haber Ankara Temsilcisi

MERSİN

DOSYa12

GüNcEl 30

RÖPORTaJ

MERSİN

42

20

Türkiye Sigorta Birliği’nden Oto Sigortaları İle İlgili açıklama

4

kurum

Yayınlanan Başbakanlık Karayolu Trafik Güvenliği Stra-tejisi ve Eylem Planı’nda öngörülen hedeflere ulaşıl-masını sağlamak üzere İçişleri Bakanı’nın başkanlığında ve ilgili bakanlıklarla kurumların üst düzey temsilcilerinin katılımıyla, “Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi Eşgü-düm Kurulu” (Kurul) oluşturuldu.

Bu Üst Kurul, Eylem Planı’nın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren yapılan ve önümüzdeki altı aylık süre içerisinde yapılması planlanan faaliyetleri değerlendirmek üzere 13 Mart 2013 tarihinde İçişleri Bakanı’nın başkanlığında ve ilgili bakanlıklarla kurumların üst düzey temsilcilerinin katılımıyla ilk defa toplandı.

Yapılan bu ilk toplantıda alınan kararlardan bazıları şun-lar oldu:

1. Kurul tarafından alınan kararların, Strateji ve Eylem Planı’nın uygulanması için iş dünyası, medya ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla “Karayolu Trafik Gü-venliği Eylem Platformu” oluşturulacak, bu platform aracılığıyla ülke genelinde trafik güvenliği alanında far-kındalık oluşturmaya yönelik faaliyetler yürütülecek.

2. İllerde Eylem Planı kapsamında yürütülecek faaliyet-lerin koordinasyonunun sağlanması, takip ve değerlen-dirmesinin yapılması için Valilikler koordinesinde ilgili kurum ve kuruluş yöneticilerinin katılımıyla “Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kuru-lu” oluşturulacak.

3. 2013-2014 yıllarının “Emniyet Kemeri ve Hız Kont-rolü Yılı” ilan edilmesi, kurulacak platformun da deste-ğiyle Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) aracılığıyla Afyonkara-hisar ve Ankara illerinde pilot olarak yürütülen “Emniyet Kemeri ve Hız Kontrolü Projesi” ülke geneline yaygınlaş-tırılacak.

Bu gelişmeler üzerine, Ankara Valiliği, Başbakanlık ma-kamının 31 Temmuz 2012 tarih ve 2012/16 sayılı Başba-kanlık Genelgesi ile yürürlüğe giren “Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı” kapsamında An-kara ilinde yürütülecek faaliyetlerin koordinasyonunun sağlanması, takip ve değerlendirilmesinin yapılması için “Ankara İli Karayolu Güvenliği Eylem Planı Koordi-nasyon Kurulu” oluşturuldu.

Bu kurulun sekretarya görevinin Ankara Emniyet Mü-dürlüğü Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü tarafından yürütüleceği belirtildi.

Ankara İli Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı Koordi-nasyon Kurulu’nun ayda bir kez toplanması kararlaştı-rıldı. İlk toplantı 02 Mayıs 2013 tarihinde yapıldı.

1. KURUL NE ZAMAN TOPLANACAK?

Ankara Valiliği’nin yazısında Ankara İli Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kurulu’nun ayda bir kez toplanmasına karar verildi. Toplantıya katılacak kurul üyeleri şöyle belirlendi:

Ankara Vali Yardımcısı M. Fahri AYKIRI

Büyükşehir Belediye Başkanı İ. Melih GÖKÇEK

İl Emniyet Müdürü Kadir AY

İl Jandarma Komutanı J. Kur. K. Alb. Ali Osman GÜRCAN

İl Milli Eğitim Müdürü Kamil AYDOĞAN

İl Sağlık Müdürü Dr. Seracettin ÇOM

İl Çevre ve Şehircilik Müdürü Kasım KAYIHAN

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Müdür Vekili A. Vural ÖRSDEMİR

Karayolları 4. Bölge Müdürü Zeynel Abidin YEŞİL

İl Müftüsü Mustafa Hakkı ÖZER

Ankara Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Berahitdin ALBAYRAK

Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Mesut DÜZGÜN

Hacettepe Üniversitesi Genel Sekreter Yrd. V. Okan BEKAR

ODTÜ Temsilcisi Yrd. Doç. Dr. Hediye TÜYDEŞ

ODTÜ temsilcisi İç Hizmetler Müdürü Mahmut ERDEVİK

Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Araştırma Derneği Başkanı İhsan MEMİŞ

Trafik Eğitim ve Araştırma Derneği Başkanı Ümit YEĞÎN

Ankara Trafik Vakfı Başkanlığı Temsilcisi Prof. Dr. Süleyman PAMPAL

Birleşmiş Milletler’in 2 Mart 2010 tarihinde yayınladığı Moskova Deklarasyonu, Türkiye tarafından imzalanarak kabul edildi. Bu çerçevede Emniyet Genel Müdürlüğü koordinesinde ilgili bakanlık, kurum ve kuruluş temsilcilerinin katkılarıyla hazırlanan 2012/16 sayılı “Karayolu Trafik Güvenliği Stratejisi ve Eylem Planı”na ilişkin Başbakanlık Genelgesi 31.07.2012 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Ankara İli Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kurulu oluşturuldu

5

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

5. KURULDA HANGİ ALANLARDA FAALİYETLER ELE ALINACAK?

KONU

EĞİTİM

Temel ve ortaöğretim kurumlarında trafik bilincinin kazandırılması

İlk yardım eğitimi

Bölgesel ve sektörel bilgilendirme

Sürücü ve yaya eğitimi

Trafik polislerinin eğitimi

Jandarma trafik personelinin eğitimi

DENETİM

Hız denetimi

Alkol denetimi

Uyuşturucu denetimi

Emniyet kemeri, araç içi koruma sistemleri

Lastik denetimi

Motosiklet denetimi, kask kullanımı

Ağır taşıt denetimleri

Trafik cezalarının caydırıcı hale getirilmesi

Trafik ışık ve işaret ihlali denetimi

Cep telefonu kullanımı denetimi

Elektronik denetim sistemlerinin kurulması ve yaygınlaştırılması

Yol kenarı ağır taşıt denetimleri

Fahri trafik müfettişleri uygulaması ile denetimin etkinliğinin arttırılması

Diğer polislere trafik suçu tespit yetkisi verilmesi

Araç muayeneleri

Araçların üretiminin uygunluğu

Toplu taşıma araçlarının erişilebilirlik standartlarına uygunluğu

Piyasa gözetimi ve denetimleri

ALTYAPI

Bölünmüş yol oranı (%) (şehir içi yollar hariç)

Kaza kara noktası ve kaza potansiyeli yüksek noktaların iyileştirmeleri

Hemzemin demir yolu geçitlerinin iyileştirilmesi

Planlanan projeler ve trafiğe açık olan yollarda trafik güvenliği kontrolü yapılması

Karayolu İşaretleri ve Sinyalleri Sözleşmesi (1968)

Karayolu ağında akıllı ulaşım sistemlerinin yaygınlaştırılması kapsamında 18 adet trafik yönetim sistemi merkezi kurulması

Karayolu Altyapısı Güvenlik Yönetimi (2008/96/ec sayılı) AB direktifine uyum

Kırsalda ambulans helikopterlerin iniş-kalkış alanlarının oluşturulması

Kara ambulanslarının trafik kaza mahalline ulaşım güçlüğünün giderilmesi

SAĞLIKAcil sağlık çağrılarında kent merkezlerinde ve kırsalda vakaya ulaşım

Deniz ambulans sayıları

KAMPANYALAR

Karayolu trafik güvenliği kampanyaları

Trafikte sorumluluk hareketi

10 Ülkede Yol Güvenliği (RS10) Projesi

6

kurum

6. KURULDA HANGİ FAALİYETLER ELE ALINACAK?

Ankara İli Karayolu Güvenliği Eylem Planı Koordinasyon Kurulu’nda hangi faaliyetlerin ele alınacağı şöyle belirlendi:

Trafik Yönetimi

a) Trafik hizmetlerinde kullanılan araçların, taşıtların, malzemelerin ve personelin durumu

b) Trafik polisinin eğitim durumu

c) Yasaların eşit uygulanması

d) Gürültünün ve çevre kirliliğinin önlenmesi

e) Sesli, ışıklı uyarı işaretlerinin ve geçiş üstünlüğü hakkının doğru ve yasada belirtilen şekilde kullanılması

f ) Camilerde belirli zamanlarda trafik güvenliğinin önemi hakkında vaazlar verilmesi

g) Meslek odaları ile koordineli çalışılması, projeler oluşturulması ve oluşturulan projelere destek sağlanması

h) Yazılı ve görsel basından bilinçlendirme çalışmalarına destek vermelerinin sağlanması

i) Uluslararası standardın yakalanması adına mevzuat çalışmalarının yapılması

j) Trafik kazalarına karışanlara ilkyardım için ambulansların en kısa sürede gönderilmesi için çalışmaların yapılması.

Daha Güvenli Yollar (Denetim Faaliyetleri ve Altyapı-Enforcement/Engineering)

a) Altyapının iyileştirilmesi ve geliştirilmesine yönelik çalışmalar

b) Trafik yönetim ve denetiminde teknolojiden faydalanılması

c) Denetimlerin etkinliğinin ve yaygınlığının arttırılması

1. Hız, alkol, emniyet kemeri, kırmızı ışık ihlali, kask, cep telefonu denetimlerinin arttırılması

2. Ağır taşıtlar üzerinde çalışma süresi ve fazla tonaj üzerinde denetimlerin yaygınlaştırılması

3. Araç içi koruma sistemleri hakkında denetimlerin yapılması

d) Otomatik denetim sistemlerinin yaygınlaştırılması

e) Kara yolu kullanım oranlarını düşürmeye yönelik çalışmalar yapılması

f ) Çevre temizliği için daha çevreci ulaşım imkânlarının değerlendirilmesi, alternatif ulaşım türleri üzerinde çalışıl-ması.

Daha Güvenli Yol Kullanıcılar (Eğitim Faaliyetleri-Education)a) Tarım ve turistik yoğunluk arz eden yerlerde bu dönemlerde bilgilendirme faaliyetlerinin arttırılması

b) Okullarda “ Trafik Güvenliği Eğitim Planı’nın” oluşturulması

c) Okul öncesi çocuklara trafik güvenliği eğitiminin verilmesi

d) Trafik güvenliği üzerine geniş tabanlı katılımlar sağlanacak şekilde verimli projelerin oluşturulması, yürütülmesi, sonuçların değerlendirilmesi (“Ailemin ve Ülkemin Trafik Polisiyim”, RS10 – “Güvenli Trafik gibi”)

e) Yaya geçitlerinin kullanıma uygun, özendirici ve güvenli hale getirilmesine yönelik çalışılması

f ) Yaya geçitlerinde ilk geçiş hakkının yayalara verilmesi gerektiği konusunda sürücülere ve yayalara yönelik bilinç-lendirme çalışmalarının yapılması.

Dezavantajlı Grupların Trafik Güvenliği

a) Özürlü ve hareket kısıtlılığı bulunan yayalar için geçitlerde düzenleme yapılması

b) Trafikte dezavantajlı yaya grubunun güvenliğini arttırmaya yönelik eğitim çalışmalarının yapılması

c) Gazilerin kartlarını göstermeleri halinde kamuya ait otoparklardan ücretsiz yararlanabilmesi çalışmaları

Kaza Sonrası Acil Müdahale (Emergency)

Kaza sonrası ilkyardım hizmetlerinin hızlı ve bilinçli şekilde sunulması.

Araç Güvenliği

Araç güvenliği ile ilgili çalışmalar ve önerilerin hazırlanması.

7

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

2 Mayıs 2013 tarihinde Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koordinasyon Kurulu toplandı

Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koordi-

nasyon Kurulu, Vali Alâaddin Yüksel’in başkanlı-

ğında, Vali Yardımcısı M. Fahri Aykırı, Büyükşehir

Belediye Başkanı İ. Melih Gökçek, İl Emniyet Mü-

dür Vekili Mahmut Azmaz, İl Jandarma Komutanı

J. Kur. Alb. Ali Osman Gürcan, İl Milli Eğitim Mü-

dürü Kamil Aydoğan, İl Sağlık Müdürü Dr. Sera-

cettin Çom, İl Çevre ve Şehircilik Müdürü Kasım

Kayıhan, İl Bilim, Sanayi ve Teknoloji Müdür Ve-

kili A. Vural Örsdemir, Karayolları 4. Bölge Müdü-

rü Zeynel Abidin Yeşil, İl Müftüsü Mustafa Hakkı

Özer, Ankara Üniversitesi Rektör Yardımcısı Bera-

hitdin Albayrak, Gazi Üniversitesi Öğretim Üyesi

Yrd. Doç. Dr. Mesut Düzgün, Hacettepe Üniver-

sitesi Genel Sekreter Yrd. V. Okan Bekâr, ODTÜ

Temsilcileri Yrd. Doç. Dr. Hediye Tüydeş ve İç Hiz-

metler Müdürü Mahmut Edevik, Karayolu Trafik

ve Yol Güvenliği Araştırma Derneği Başkanı İhsan

Memiş, Ankara Trafik Vakfı adına Prof. Dr. Süley-

man PAMPAL’ın iştirakiyle 02/05/2013 günü, saat

8

kurum

14:00’da ilk toplantısını yapmak üzere Valilik Top-

lantı Salonu’nda toplandı.

Toplantının açılış konuşmasını yapan Vali

Alâaddin Yüksel, Başbakanlığın 2012/16 sayılı ge-

nelgesinden ve bu genelgeye istinaden Ankara’da

ve diğer illerde Karayolu Trafik Güvenliği Eylem

Planı İl Koordinasyon Kurulu’nun oluşturulmasın-

dan ve bu kurulun amacından bahsetti. Ülke ge-

nelinde ve Ankara’da trafik kazalarının gündem

olmaktan çıkarılması gerekliliğine vurgu yapan

Yüksel, okullarda öğrenci, öğretmen ve velilere

yönelik trafik güvenliği eğitimlerinin yaygınlaştı-

rılmasının önemini anlattı. Yüksel, denetimlerde

cep telefonu, emniyet kemeri, kask ve hız konu-

larına ağırlık verilmesi ve radyolarda yayınlanmak

üzere kamu spotlarının oluşturulması gerektiğini

ifade etti. İl Müftüsünün trafik kurallarının dinde-

ki yeri konusunda çalışma yaparak sohbet, vaaz

ve hutbelerde bu konuya dikkat çekmesinin öne-

mine değinen Vali Yüksel, trafikte algıyı değişti-

rebilecek geniş tabanlı bilimsel projelerin geliş-

tirilmesinin gerekliliğini kaydetti. Emniyet Genel

Müdürlüğü veya üniversitelerin bünyesinde Trafik

Enstitüsü’nün oluşturulması ve kaza sonuçlarının

9

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

bu enstitü tarafından değerlendirilmesi gerekti-

ğini dile getiren Yüksel, trafik kazalarına karışan

kazazedelere acil yardım ve erken müdahalenin

öneminden ve tüm acil çağrı merkezlerinin tek bir

çatı altında toplanması çalışmalarından söz etti.

Kurul toplantısında Ankara Emniyet Müdürlüğü

Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü tarafından ha-

zırlanan ve Ankara’da meydana gelen ve MOBESE

tarafından kaydedilen kaza görüntülerinden oluş-

turulan video klip izlendi. Trafik Denetleme Şube Müdürü Ahmet Yıldırım tarafından Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koordinasyon Kurulu’nun kuruluş amacı, yasal dayanağı, çalışma sistemi, Ankara’nın trafik güvenliği konusundaki mevcut durumu, sorunlar ve sorunların çözümüne yönelik alternatif çözüm önerilerini içeren sunum yapıldı.

Sunum sonunda Kurul Başkanı Vali Alâaddin Yük-sel, Karayolu Trafik Güvenliği Eylem Planı İl Koor-dinasyon Kurulu’nun ilk toplantısı olması vesilesi ile bunun bir tanışma ve kısa fikir alışverişi olarak değerlendirilebileceğini ifade etti, bir sonraki top-lantıda kurul üyelerinin trafik güvenliği konusun-da kendi kurum ve kuruluşları ile ilgili alanlarda hazırlıklı gelmelerini hatırlatarak toplantıyı son-landırdı.

10

haber

Polis Haftası başkentte coşkuyla kutlandı

Ankara Emniyet Müdürlüğü, Türk Polis Teşkilatı’nın ku-ruluşunun 168. yıldönümünde 10 Nisan Polis Haftası dolayısıyla çeşitli etkinliklere imza attı. Etkinliğin açılış törenine Emniyet Müdür Yardımcıları Arif Canlı, Savaş Demirel ve İsmail Oktay Özyardımcı’nın yanı sıra, Asayiş Şube Müdürü Ömer Barlas, Asayiş Şube Müdür Yardım-cıları İlyas Sıtkı, Murat Sansar, Kadir Ayaz, Cengiz Atilla Özbek, Motosikletli Timler Amiri Oğuzhan Sarıbay, Terör-le Mücadele Müdürü Şamil Kaya ve şubede görevli çok sayıda polis memuru katıldı.

Etkinlikler kapsamında halk arasında ‘Yunuslar’ olarak bi-linen Ankara Emniyeti Asayiş Şube Müdürlüğü Motosik-letli Polis Timleri, Çankaya’da bir hatıra ormanı oluşturdu. ‘Yunuslar’, Yakup Abdal Mahallesi’nde kendilerine tahsis edilen boş alana 2 bin fidan dikti. Ormana ‘Motosikletli Polis Timleri Hatıra Ormanı’ ismi verildi. Etkinliğe katılan-lar beraberlerinde getirdikleri fidanları toprakla buluş-turduktan sonra ‘can suyu’ verdiler.

Polis Haftası nedeniyle düzenlenen etkinliklerden bir diğeri bu yıl 3’üncüsü oynanan Ankara Emniyeti’nde gö-revli polis müdürleriyle güvenlik muhabirleri arasındaki halı saha maçı oldu. Çamlıca Mahallesi’ndeki Polis Koleji Spor Tesisleri’nde oynanan maçı polis müdürleri, 3 sayı farkla kazanmayı başardı. Centilmence bir havada geçen maçı Süper Lig hakemlerinden Özgüç Türkalp yönetti. Ankara Emniyet Müdürü Kadir Ay, maç sonrası iki takım oyuncularına plaket verirken, “Bu müsabakanın bu yıl

üçüncüsünü gerçekleştiriyoruz, inşallah geleneksel hale getirdiğimiz bu maçların yüz üçüncüsünü de gerçekleş-tiririz.” diye konuştu.

Bir diğer etkinlik ise emniyet mensupları ve eşlerinin yaptıkları ebru ve resimlerin sergilenmesi oldu. Antares Alışveriş Merkezi’ndeki “Emniyet Mensupları Ebruli Ser-gisi-Bulutumsu Renklerin Ahengi” adlı serginin açılışına Emniyet Müdürü Kadir Ay ile çok sayıda davetli katıldı. Emniyet Müdürlüğü bünyesinde açılan kurslara katılan personel ve eşlerinin çalışmalarıyla hazırlanan sergi, be-ğeni topladı. Sanatseverlerin yoğun ilgi gösterdiği ser-gide satılan eserlerden yaklaşık 90 bin TL para toplandı. Elde edilen gelir, şehit, gazi ve malul emniyet mensup-larının üniversitede okuyan çocuklarının ihtiyaçlarının giderilmesi için kullanılacak.

Ayrıca yıldönümü dolayısıyla 1 Ocak-8 Nisan 2013 tarih-leri arasında çeşitli etkinliklere katılarak dereceye girip ödül almaya hak kazanan personel ve personel yakınla-rına ödüllerinin verildiği bir tören düzenlendi. Emniyet Müdürlüğü içindeki Şehit Başkomiser Erkan Ataman Brifing Salonu’ndaki törende Emniyet Müdürü Kadir Ay, dereceye girenlere ödüllerini takdim etti. Ödül töreninin ardından misafirler kokteylde bir araya geldi.

10 Nisan Polis Haftası nedeniyle düzenlenen Musta-fa Ceceli konseriyle de bir ilke imza atıldı. Arena Spor Salonu’nda gerçekleşen konsere Ankara Valisi Alâaddin Yüksel ile Emniyet Müdürü Kadir Ay’ın yanı sıra 16 bin davetli katıldı. Polisler, Ceceli’nin şarkılarıyla stres attı.

11

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

Trafik Haftası çeşitli etkinliklerle kutlandıAnkara Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü, 4-10 Mayıs tarihleri arasında gerçekleştirilen “Karayolu Güvenliği ve Trafik Haftası” kutlamaları kapsamında bir etkinlik düzenledi.

Gençlik Parkı Kültür Merkezi’nde 6 Mayıs tarihinde ger-çekleştirilen Karayolu Trafik Güvenliği açılış törenine Ankara Vali Yardımcısı Fahri Aykırı, Trafik Denetleme Şube Müdürü Ahmet Yıldırım ve Emniyet Genel Mü-dürlüğü Trafik Planlama ve Destek Daire Başkanı Yılmaz Baştuğ’un yanı sıra birçok emniyet müdürü ve personeli katıldı. Çeşitli ilkokullardan çok sayıda minik öğrencinin de hazır bulunduğu toplantıda konuşma yapan Vali Yar-dımcısı Aykırı, “Her gün televizyonları açtığımızda ana haber bültenlerinin yüzde 50’sini ölümlü ya da yaralan-malı trafik kazalarının oluşturduğunu görüyoruz. Trafik kurallarına uymayan toplumlar medeni olamaz. Bu ne-denle kurallara uymak, hepimiz için bir yaşam biçimi ol-malıdır.” dedi. Trafik nedeniyle yaşanan kayıpların azaltıl-masını sağlamak amacıyla herkese düşen sorumluluklar olduğuna dikkati çeken Aykırı, “Herkes sorumluluğunu yerine getirdiği takdirde yaşanan olumsuzlukları kaza olarak değerlendirebiliriz. Önlem almama, kurallara uy-mama nedeniyle yaşananlar kaza değildir. Kazaya dave-

tiye çıkaranlar, yalnızca kendi yaşamlarını değil, başkala-rınınkini de tehlikeye atıyorlar. Lütfen sorumluluklarımız farkında olalım ve kurallar uyalım!” diye konuştu.

“Öğren, uygula, tehlike yaratma!”

Trafik Denetleme Şube Müdürü Ahmet Yıldırım ise, Tra-fik Haftası kutlamaları kapsamında yapılacak etkinlikler hakkında katılımcılara bilgi verdi.

Trafik sistemi ele alındığında en önemli parçasının insan olduğunun görüleceğini vurgulayan Yıldırım, kurallara cezadan kaçmak için değil, insan hayatına saygı duyul-duğu için uyulması gerektiğine dikkati çekti. Trafikte yapılması gerekenler konusunda ayrıntılı açıklamalar ya-pan Yıldırım, konunun “Kuralları öğren, uygula ve tehlike yaratma!” olarak özetlenebileceğini dile getirdi.

Konuşmaların ardından Yön Sanat Atölyesi’nde engelli ti-yatrocuların hazırladığı “Azrail Blöf Yapmaz!” isimli drama oyunu sergilendi. Emniyet müdürleri ve katılımcı minik çocukların ilgiyle izlediği tiyatro oyunu büyük alkış aldı.

Fahri AYKIRI

Ahmet YILDIRIM

12

dosya

Okul Öncesi Trafik Eğitiminde Drama Yönteminin KullanılmasıErol, G., AKINOĞLU1, F. G., YEĞEN, A., YAŞAR, N.Doku Kültür Anaokulu

ÖZET

Okul öncesi dönemde çocuğun bütün gelişim alanlarının uyarılması ve öğrenmenin kalıcı olmasının sağlanması prensibinden hareketle, Doku Kültür Anaokulu’nda 2002 yılından bu yana 3-6 yaş grubu çocukları, ülkemizin en önemli sorunlarından biri olan trafik konusunda “Sürekli Trafik Eğitimi Projesi” kapsamında, özel bir uygulama ile geleceğe hazırlanmaktadırlar. Doku’da “Erken Trafik Eği-timi” adıyla uygulanmakta olan projenin amacı, 3-6 yaş çocuklarında güvenli trafik bilinci oluşturmanın yanı sıra, projede görev alan (öğretmen, sürücü, hostes) ve çocuk-ların yakın çevresinde bulunan yetişkinlerin de (aileler) bu konudaki duyarlılıklarının arttırılarak, günlük hayatta uyguladıkları yanlış trafik tutum ve davranışlarının değiş-tirilmesidir. Eğitim programlarının bütünleyici bir unsu-ru olan drama ise, uygulamalarda yararlanılan en temel yöntemlerden biridir. Çünkü drama en genel anlamı ile “yapmak” ya da “olmak”tır diye tanımlanabilir. Eğitimde drama, öğrenci merkezli eğitimi baz aldığından, “çocuk-ların bir şeyi kendilerinin yapmış olmalarının verdiği haz-la, edindikleri donanımları, belli bir alanda ama tümüyle kullanmalarını sağlayan” etkileşimli bir yöntemdir (Ön-der, 1999). Doku’da yapılan çalışmalarda da çocuklarda öğretilerin kalıcı davranışlara dönüştürülebilmesi için ağırlıklı olarak bu yöntemden yararlanılmaktadır. Bu bil-diride, yararlanılan bu yöntem ve destekleyici tekniklerin etkinliği, uygulamalarla ilgili somut örneklerle ortaya ko-nularak, paylaşıma açılmaktadır.

Anahtar terimler: Erken trafik eğitiminde drama, okul öncesinde trafik eğitiminde drama, trafik eğitiminde dra-ma

GİRİŞ

Ülkemizin en önemli sorun alanlarından biri olan trafik konusunun çözümünde yer almak, toplumun her kesimindeki birey ve kurumların üzerine düşen bir görevdir. Okul öncesi çocukların eğitimini üstlenen kurumumuz da bu konuda üzerine düşen sorumluluğu

yerine getirmek için 2002 yılından beri “Erken Trafik Eğitimi” adı altında özel bir trafik eğitimi modelini, Gazi Üniversitesi, Fen Bil. Enst. Trafik Planlaması ve Uygulaması Anabilim Dalı öğretim üyelerinden Yrd. Doç. Dr. H. Fatoş (Gür) Akınoğlu koordinatörlüğünde başarıyla sürdürmektedir. Yapılan çalışmaların sonuçları, her yıl ulusal ve uluslararası Trafik ve Yol Güvenliği kongrelerinde yetkililerin görüşlerine sunulmaktadır.

Hedef kitlesi anaokulumuza devam eden çocuklarımız, çocukları eğitecek olan öğretmenlerimiz, onları okula getiren okul taşıtımızın sürücüsü ve hostesi, onlara mo-del oluşturan en yakın yetişkinler olan bu projede; hedef, çocuklarımız ve bahsedilen yetişkinlerdeki mevcut trafik davranışlarının tespit edilip, hatalı olanların değiştirilme-si ve kalıcı hale getirilmesidir. Dinamik bir yapıya sahip

1- Gazi Üniv. Fen Bil. Enst. Trafik Planlaması ve Uygulaması ABD,

13

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

olan projemizde, alınan her bir geri bildirim, proje ekibi tarafından değerlendirilip, yerleşmeyen davranışlar, çe-şitli yöntemlerden yararlanılarak, yeniden ele alınmakta ve değiştirilmesine çalışılmaktadır. Bu bağlamda her bir hedef kitle ile sürdürülen çalışmalar farklı olup, elde edi-len veriler ve sonuçlar yine farklılık göstermektedir.

Bu çalışmada, çocuklarımızda trafiğin farkına varma, tra-fik konusunda duyarlılık geliştirme, güvenli trafik bilinci oluşturma ve pekiştirme eğitimi olarak özetleyebilece-ğimiz uygulamalarımızda yararlandığımız yöntemler-den en önemlisi olan drama ile ilgili olarak bilgi vermeyi amaçlıyoruz.

Çalışma Yöntemi

Projemizde, yeni gelen öğrencilerin ve ailelerinin tra-fikteki tutum ve davranışlarının belirlenmesi için bir ön çalışma yapılarak, anket ve gözlem yöntemi ile veri top-lanmakta, daha sonra yıllık, aylık ve haftalık programlar yardımı ile hem genel bilgilerin yerleştirilip pekiştirilme-sine çalışılmakta hem de saptanan yanlış davranış ve tu-tumlar üzerinde özel olarak durulmaktadır. Çalışmalarda, çocukların öncelikle trafiği anlamalarını sağlamaya, daha sonra ise çocuklarımızda güvenli trafik bilinci oluştur-

ma, geliştirme ve pekiştirmeye yönelik etkinlikler yapıl-maktadır. Bu etkinliklerde kullanılan en etkili yöntem, dramadır. Drama çalışmaları sırasında ve sonrasında ise öğretmenler; gözlem ve kayıt yöntemleri ile geri bildirim toplamakta, yapılan değerlendirmelerden sonra gerekti-ğinde, aylık ve haftalık hedeflerde yeniden düzenlemeye gitmekte, sorun davranışların giderilmesine yönelik yeni çalışmalar planlamaktadır.

Bulgular

Doku’da verilen eğitimde; dramanın çocuklar üzerindeki etkileri, resim-sohbet gibi etkinliklerde çok daha net bir biçimde ortaya çıkmaktadır ve öğretmenler tarafından gerek notlar alınarak gerekse görüntülü kaydedilmekte-dir. Dramada yararlanılan teknikler, verilen eğitimin ço-cukta ve ailesinde ne ölçüde kalıcı davranışa dönüşebile-ceğini gösteren önemli bir ölçüt olmaktadır. Çocukların yaratıcılıklarının özgürce sergilenebildiği, özünde oyun olan bu yöntemde, rol oynama, pandomim, doğaçlama gibi tekniklerle, trafik eğitimi gerçek yaşamlarından ke-sitlerle birleştirilerek ele alınır ve çocuk-aile-servis üçge-ni hakkında çok önemli ipuçlarını içerir. Drama çalışma-larında, çocuklarda bilgilerin pekiştirilmesi daha kolay ve etkili olmaktadır. Bu bilgilerin örnekleriyle verildiği çalışmamızda, drama yönteminin okul öncesi trafik eği-timinde oynadığı önemli rol ortaya konulmaktadır. Elde edilen veriler hem Doku’daki trafik eğitiminin etkinliğini arttırmak hem de bu tür eğitimler veren/verecek olan diğer anaokullarına örnek olmak açısından büyük önem taşımaktadır.

DRAMA

Drama, en genel anlamı ile “yapmak/olmaktır “ diye ta-nımlanabilir (İlhan ve diğerleri Adıgüzel, 2004). Bir başka deyişle, günlük hayatta karşılaşılan olağan durumlardır. Türkçede tam bir karşılığı olmamakla birlikte, drama sözcüğünün kökeni, Yunancadan gelmektedir. Eski Yu-

Çocukların yaratıcılıklarının özgürce sergilenebildiği, özünde

oyun olan bu yöntemde, rol oy-nama, pandomim, doğaçlama

gibi tekniklerle, trafik eğitimi gerçek yaşamlarından kesitlerle

birleştirilerek ele alınır ve çocuk-aile-servis üçgeni hakkında çok

önemli ipuçlarını içerir.”

14

dosya

nancada yapmak, etmek, eylemek anlamında kullanılan “dran” sözcüğünden türetilmiştir. Drama konusunda pek çok tanım yapılmakla birlikte, genel olarak gerçek yaşan-tımızdan kesitleri/esintileri barındıran bir eylem olarak adlandırılabilir. Bilim adamlarınca yapılan tanımlardan birkaçı şöyle sıralanabilir: “Gerçekte drama, her an yaşa-mın içinde bulunan ve farkında olmadan kullandığımız hal ve durumlardır.” (Way, 1967). Söz yetersiz kaldığında, drama en büyük kolaylığı sağlar. Norman’a göre drama, “çağrışımların, duyguların, bilgi ve deneyimlerin özgür-leştiği bir ortamın sağlanmasıdır. Drama etkinliği, drama yaşantısının somut olarak duyumsanmasıyla kişinin ev-rensel, toplumsal, moral, etik ve soyut kavramları anlam-landırmasıdır.” (Tuluk, 2004).

EĞİTİMDE DRAMA

Çocuklar için oyun bir vazgeçilmezdir. Çocuk eğitiminde, bilgilerin davranışa dönüşmesini sağlamada yararlanılan en önemli teknik, oyundur. Bilgiler çocukta, oyun aracı-lığıyla görselleştirilebilir ve içselleştirilebilir. Bu vazgeçil-mez unsurdan yararlanan dramanın, eğitim programla-rının eşsiz ve bütünleyici bir unsuru olduğu görülür (Gö-nen, 1999). Dramada iyi öğrenmenin sağlanabilmesi ve öğrenmenin kalıcı olabilmesi için altı elemanın gerekli ol-duğundan söz edilebilir. Bunlar durum, problem, çözüm, altyapı, duygular ve planlamadır. Bu etkileşimli yöntem, sistemli ve devamlı olarak uygulandığında çocuklara de-ğerlendirme, yaratma, keşfetme, çözümlemeye yönelik soru sorabilme becerilerine sahip olma şansı sağladığı; çocukların deneyim ve cesaretlerinin gelişimine yardım-cı olduğu görülür (Heathote and Bolton, 1995). Drama, gruptaki her çocuğun karşılaştığı durumlara bağlı ola-

rak, neler yapabileceği konusunda deneyim kazanma-sına yardımcı olur. Drama ile oyun arasında benzerlikler olduğu kadar, farklılıklar da vardır. Bunlar şöyle sıralanır (Tuluk, 2004):

1. Dramada belli eğitsel, sanatsal vb. hedef ve amaç-lar vardır ve bunlar lider ya da öğretmen tarafından belirlenir. Oyunda çoğunlukla belli bir amaç olma-yabilir.

2. Drama bir grup yaşantısıdır. Oyun tek başına da oy-nanabilir.

3. Dramada çok kesin kurallar yoktur. Kurallar esnektir. Katılımcıların kendilerinden bir şeyler katmalarına izin verilir. Ödül veya yanlış yapma söz konusu değil-dir. Oyunlarda en basitten karmaşığa kadar birtakım kurallar vardır. Kurallara uymayanlar oyun dışında bırakılabilir.

4. Dramanın bir başlangıç ve sonuç bölümü olmayabi-lir. O anda yaratılır. Ortaya çıkan ürün ilk kez oluşur. Oyunda bir başlangıç ve sonuç vardır. Çoğunlukla bir başarı söz konusudur.

5. Dramada doğru-yanlış, güzel-çirkin vb. yoktur. So-nuç değil, süreç önemlidir. Oyunlarda çoğunlukla sonuç önemlidir.

6. Dramada bir lider (öğretmen) vardır. Grubun kendi-ni keşfetmesine, geliştirmesine, kendini ortaya koy-masına rehberlik eder. Oyunda yönlendirici yoktur. Bu görevi daha çok oyunculardan biri üstlenir.

7. Eğitimde dramada, hiçbir zaman bir şeyi olduğu gibi kabul etme, öykünme söz konusu değildir. Ço-cuk oyunlarında öykünme vardır.

8. Dramada tekrar vardır. Ancak yapısal anlamda fark-lılaşma yoktur.

9. Dramada estetik kaygı belirgindir. Bunun için süre-cin içinde ve sonunda estetik biçimlere ulaşılabilir. Oyunda estetik kaygıdan çok, rahatlama, enerji bo-şalımı gibi ögeler yer alır.

10. Drama sürecinde gözden geçirme ve tartışma yer alır. Oyunda ise bu ögeler bulunmaz.

11. Drama ve oyunun ortak özelliği ise belli kurallar için-de sonsuz özgürlükler içermeleridir.

Yaratıcı drama olarak da adlandırılan drama çalışmala-rında, tiyatro formalarından da yararlanılır ancak amaç

15

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

oyunculuk yeteneklerinin sergilenmesi değildir (Nee-lands, 2000). İnci San (1991), yaratıcı drama ile ilgili olarak şu tanımı yapar: “Yaratıcı drama; doğaçlama, rol oynama vb. tiyatro ya da drama tekniklerinden yararlanılarak, bir grup çalışması içinde, bireylerin bir yaşantıyı, bir olayı, bir fikri, kimi zaman bir soyut kavramı ya da davranışı, eski bilişsel örüntülerin yeniden düzenlenmesi yoluyla ve gözlem, deneyim, duygu ve yaşantıların gözden geçiril-diği ‘oyunsu’ süreçlerde anlamlandırması, canlandırma-sıdır. Ancak yaratıcı eğitsel drama çalışmaları 1) tiyatro yapmak 2) oyunculuk değildir.” Brian Way’in (1967) dra-maya eklediği “bireyin bireyselliğinin ön plana çıkarıldı-ğı” çalışmalarla, drama yeni bir boyut kazandı. Böylece drama sadece dışavurum değil, içselleştirme konusunda da yararlanılan bir yöntem haline gelmiş oldu (Phillips, 1987).

Eğitimde Yaratıcı Dramanın Çocuklar Açısından Önemi

- Sosyal ve politik yönden bilinçlenmesini sağlar.

- Kendini tanımasını, yaratıcı olarak ifade edebilmesi-ni ve estetik gelişimi sağlar.

- Özgüven duygusunun gelişmesini (kendine güven duyma, karar verme becerilerinin gelişmesini) sağ-lar.

- Bilişsel, dil (konuşma, dinleme, okuma, yazma), mo-tor ve sosyal açıdan gelişmesini sağlar.

- Değişik yaşantıları tanımasını, kendini başkasının yerine koyarak çok yönlü ve bağımsız düşünebilme-sini sağlar.

- İş birliği, dayanışma ve paylaşma duygusunun geliş-mesini sağlar.

- Eğitim ve öğretimde aktif rol almasını sağlar.

- Rahatlamasını (oyun ve değişiklik ihtiyacını gider-mesi) sağlar.

- Sorumluluk duygusunun gelişmesini sağlar.

- Kendini ve vücudunu tanımasını, nerede ve nasıl kullanabileceğini öğrenmesini sağlar.

- Çevresini tanımasını ve anlamasını sağlar.

- Yaşamı çok yönlü algılamasını sağlar.

- Farklı görüş açılarına sahip olmasını sağlar.

- Eleştirmeyi ve tartışmayı öğrenmesini sağlar.

- Farkındalık kazandırır.

- Etik değerlerin gelişmesine olanak sağlar.

- Hata yapma korkusu olmaksızın yeni davranışlar ge-liştirmeyi sağlar.

- Sanat formlarına duyarlılık göstermeyi sağlar.

- Duygunun sağlıklı ve kontrollü boşalımına olanak verir.

- Araştırma istek ve duygusunun gelişmesini sağlar, bilgiye ulaşmaya ve onu kullanmaya istekli duruma getirir. (Gönen, 1999; Adıgüzel, 1999; Tuluk, 2004).

Eğitimde Drama Programının Uygulanması

Eğitimde drama programı uygulanırken takip edilen, dört aşama vardır. Bunlar şöyle özetlenebilir:

1. Isınma

2. Kaynaştırma

3. Uygulama

4. Değerlendirme

Drama amacı seçilip, konu üzerinde hazırlandıktan son-ra grupla kısa bir ön çalışma yapılır. Bu çalışma, ısınma çalışmasıdır. Isınma, çeşitli yöntemlerle beş duyuyu kul-lanma, gözlem yetisinin geliştiği, bedensel ve dokunsal alıştırmaların yapıldığı, tanışma, etkileşim kurma, güven ve uyum özelliklerini katılımcıya kazandıran ve oldukça kesin kurallarla belirlenen, grup liderinin yönlendiricili-ğinde yapılan çalışmadır (Adıgüzel, 1999). Örneğin, 4-6 yaş çocuklarını basit bir müzik ya da tempo, ortak duyu-ma ulaştırabilir. Ortak duyum, gruptaki bütün çocukların olaya konsantre olması için gereklidir. Bu; aynı amacı, aynı sorumluluğu ve dikkati taşıyan çocuklara, ortak bir iş yaparken daima karşısındakinin duygularına değer vermeyi öğretir.

Eğitimde drama yöntemi, gerek hazırlık gerekse uygu-lama ve değerlendirme aşamalarında, öğrenci merkezli eğitimi baz alır. Amaç; öğrenme süreci boyunca çocuk-ları etkin kılmak, bu süreç içerisinde neşeli vakit geçir-melerini ve öğretilenlerin kalıcılığını sağlamaktır. Pek çok oyunun sonunda, bir tartışma ve değerlendirme yapılır. Tartışmada, açık uçlu sorular sorulur ve tek bir cevaba gi-dilmeye çalışılmaz. Eleştiriler kişiye değil, role yapılır. Tar-tışmanın amacı, oynanan problemi tanımak, çözümünü öğrenmek ve diğer çözüm yollarını keşfetmektir.

16

dosya

Eğitimde Dramadan Yararlanılan Teknikler

Eğitimde etkin bir yeri olan drama,

1. Rol oynama

2. Pandomim

3. Doğaçlamadır.

Oynama (pandomim ve rol oynama), belirlenmiş kurallar içinde, özgürce oyun kurma ve geliştirme çalışmaların-dan oluşur. Yaratıcılık, bu aşamada çok önemlidir. Doğaç-lamada ise, saptanan bir tema üzerinden yola çıkılarak, bir hedefe doğru belli aşamalarla yol alınır. Bireyselliğin ve yaratıcılığın ön plana çıktığı çalışmalardır (Adıgüzel, 1999).

DOKU KÜLTÜR ANAOKULU’NDA TRAFİK EĞİTİMİ

Doku’da 3 yıldır uygulanan “sürekli trafik eğitimi”nde amaç; okul öncesi 3-6 yaş çocuklarında, güvenli trafik bi-lincinin yerleştirilmesidir. Bu bağlamda, üzerinde önem-le durulan iki temel kavram vardır. Bunlar, trafikte tehlike yaratmamak ve trafikte tehlikelerden korunmaktır. Her iki kavramın öğretilmesi ve bu öğretilerin davranışa dö-nüştürülebilmesi için pek çok eğitim yönteminden yarar-lanılmaktadır. Bunlar şöyle sıralanabilir:

• Drama,

• Orff öğretisi,

• Hareket eğitimi ve yaratıcı dans,

• Sanat eğitimi,

• Spor,

• Anadili etkinlikleri,

• Yabancı dil eğitimi.

Doku’da trafik konusu, bu eğitim türlerinin hepsinde farklı zaman dilimlerinde işlenmektedir. Böylece çocukla-rın gelişim evrelerine uygun olarak verilen bilgileri, farklı alanlarda da kullanmaları sağlanarak, hatırda tutma ve

pekiştirmeye destek olunmaktadır. Ancak edinilen de-neyimlere dayanılarak, en önemli kazanımların, drama yöntemi ile elde edildiği görülmüş ve bu konuya ağırlık verilmeye başlanmıştır.

Doku’daki drama çalışmalarında, çocuklar aşağıdaki aşa-malardan geçerek, drama tekniklerinden yararlandırıl-mıştır. Bu çalışmalarda çocuklardan beklenen davranışlar şöyle gruplanabilir:

a) Dili kullanma, yeni davranışlar, durumlar ve karak-terler yaratma

b) Grup çalışmalarında yeni roller yaratma ve grupla beraber çalışabilme

c) İçinde yer aldığı ya da dışarıdan izlediği aktivitede yaratıcı roller ortaya koyabilmedir.

Bunun başarılabilmesi için çocukların izlemesi gereken yol:

• Role girme çalışmaları.

• Aktivite içinde anlatıcı olarak yer alma, yapılan ça-lışmayı başkalarına aktarma.

• Yukarıda yer alan “a” ve “b” basamaklarını perfor-mansa dönüştürme.

Drama aktiviteleri süreci içinde, öğretmenleri tarafından çocuklarda gözlenmesi gereken en önemli konular:

• Grupta kendi başına veya grupla beraber yeni du-rumlar, roller yaratabilme.

• Dramatik tekniklerden karakter analizi yapma. Sı-cak sandalye, flashback gibi.

• Öykü oluşturma, öykü içinde rol alıp oynama.

• Arkadaşlarının gösterdiği performansı gözlemle-medir.

Bu bölümde, uygulamalara ilişkin çalışmalardan birkaç örnek, uygulama sonuçları ve değerlendirmeleriyle bir-likte verilmektedir.

YAŞ GRUBU: 3

ETKİNLİK: Bu, bir müzik etkinliği aracılığıyla dans uygulamasıdır.

SÜRE: 15 dakika

ETKİNLİĞE KATILAN ÇOCUK SAYISI: 9

Çocuklar için oyun bir vazgeçilmezdir. Çocuk eğitiminde, bilgilerin davranışa dönüşmesini sağlamada yararlanılan en önemli teknik, oyundur. Bilgiler çocukta, oyun aracılığıyla görselleştirilebilir ve içselleştirilebilir.”

17

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

HEDEF: Araçlar için olan trafik ışıklarının (kırmızı, sarı, yeşilin) dans yoluyla pekiştirilmesidir.

KAZANDIRILMASI BEKLENEN DAVRANIŞ: Araçlar için olan trafik ışıklarının renklerini ayırt etme.

KULLANILAN MATERYAL: Hareketli bir müzik, teyp, kır-mızı, sarı, yeşil tüller (3 kırmızı, 3 sarı, 3 yeşil), kırmızı, sarı, yeşil halkalar (3 kırmızı, 3 sarı, 3 yeşil).

YARARLANILAN TEKNİK: Dramanın aşamalarından bir olan uygulamada, yönergeyi alma, doğru bir şekilde uy-gulama ve bedensel olarak ifade etme tekniği kullanıl-mıştır.

UYGULAMA: Mekân olarak sınıf kullanılır. Rol belirlen-mez, her çocuk kendini yansıtır. Uygulama öncesinde halkalar sınıfın farklı yerlerine, çocuk sayısına göre konur. Çocukların 3 tanesine kırmızı, 3 tanesine sarı, 3 tanesine de yeşil tül verilir. 3 ayrı bölüm hazırlanır (bölümlerde halkalar kırmızı, sarı, yeşil trafik ışıkları sırasında dizilir). Müzikle beraber çocuklar dans ederek, halkaların arasın-dan geçerler. Müzik durunca, her çocuk elindeki tülün rengindeki halkaların içine girer (etkinlik sonrasında ço-cuklarla sohbet edilir).

SONUÇ: Uygulama sonucunda, tüm çocuklarda trafik ışıklarının kırmızı, sarı, yeşil renklerde olduğu, trafik ışık-larının şeklinin daire olduğu ve araçlar için 3 tane trafik ışığı olduğu bilgilerinin yerleştiği, yapılan sohbet sırasın-da gözlendi.

DEĞERLENDİRME: 3 yaş çocuklarında kullanılan ma-teryallerin ışık sayılarına göre olması, kullanılan hal-kaların trafik ışıkları sırasına göre dizilmesi, ışıklarla ilgili pekiştirmenin gücünü arttırdı.

YAŞ GRUBU: 3-4-5-6

ETKİNLİK: “Ben bir … … … olsaydım” adlı, drama etkin-liği.

SÜRE: 20 dakika

ETKİNLİĞE KATILAN ÇOCUK SAYISI: 40

HEDEF: Çocukların trafik eğitimlerindeki deneyimle-rini yaşantıya dönüştürebilmeleri.

KAZANDIRILMASI BEKLENEN DAVRANIŞ: Çocukların doğru trafik davranışlarını göstermesi.

KULLANILAN MATERYAL: Teyp, kaset.

YARARLANILAN TEKNİK: Bu etkinlikte drama teknik-

lerinden, canlandırma, role girme tekniğinden yarar-lanıldı. Çocuklar kendi rollerini belirlediler. Oyun sı-rasında ve daha sonra yapılan söyleşilerde, bazı çocuklar araba, bazı çocuklar polis, bazı çocuklar trafik ışığı, bazı çocuklar asker olmak istediler.

UYGULAMA: Mekân olarak, sınıfta oluşturulan cadde kullanılır. Çocuklar kendi rollerini belirlerler. Dramatik oyuna ısınma aşamasında, “Balık Ağı” oyunu ile başlandı. Çocuklar, istedikleri bir role girerek canlandırma yaptılar. Problem durumları yaratıldı, çocuklar problemlere çö-zümler buldular.

SONUÇ: Her çocuk trafikte ne olmak istiyorsa, o role gire-rek canlandırma yaptı.

DEĞERLENDİRME: Çocukların trafikte davranışları-nın kurallara uygun olduğu gözlemlendi.

YAŞ GRUBU: 4, 5, 6 yaş grupları

ETKİNLİK: Drama etkinliği

SÜRE: 30 dakika

ETKİNLİĞE KATILAN ÇOCUK SAYISI: 50 (her grup kendi sınıfını kullanmıştır).

HEDEF: Yaya geçidi ve okul geçidi işaretlerinin pekiştiril-mesi, bu işaretlerin olduğu yerlere dikkat çekilmesi.

KAZANDIRILMASI BEKLENEN DAVRANIŞ: Çocukların yaya geçidi ve okul geçidi işaretlerini tanımaları.

KULLANILAN MATERYAL: Beyaz kartondan kesilmiş uzun şeritler (yaya geçidi için), plastik ve tahta bloklar, tuğlalar (yollar, kaldırımlar, kavşaklar, evler ve okul için), siyah, kırmızı, sarı, yeşil kartonlar, yapıştırıcı (trafik lam-bası için), şapka ve düdük (trafik polisi için), okul çantası, defter, kitap, kalem vs. (öğretmen ve okula gelen çocuk-lar için).

Eğitimde drama yöntemi, gerek hazırlık gerekse uygulama ve değerlendirme aşamalarında, öğrenci merkezli eğitimi baz alır. Amaç; öğrenme süreci boyunca çocukları etkin kılmak, bu süreç içerisinde neşeli vakit geçirmelerini ve öğretilenlerin kalıcılığını sağlamaktır.”

18

dosya

YARARLANILAN TEKNİK: Drama tekniklerinden sıcak sandalye, yeni karakterler yaratma ile rol oynama tek-niği kullanıldı. Rolleri öğretmen, çocuklarla beraber belirledi (Pinokyo-grup öğretmenleri, polis, öğretmen, okula giden çocuklar, Hansel ve Gratel’in annesi, Han-sel ve Gratel). Mekân olarak yollar, kavşaklar, kaldırımlar, Pinokyo’nun ve Hansel ve Gratel’in evleri, okul, yaya geçi-di ve trafik lambası çocuklar tarafından yapıldı.

UYGULAMA: Yaşadığımız çevre, sınıfta yaratılır. Hansel ve Gratel okula gitmek için hazırlanırlar. Pinokyo’yu da yanlarına alarak okula gitmek üzere yola çıkarlar. Hansel ve Gratel okula gitmek istemediği için, trafik kurallarını bilmeyen Pinokyo’ya trafik kurallarını etkinlik süresince öğretirler.

SONUÇ: Etkinlik boyunca tüm çocukların yaya geçidi ve okul geçidi işaret levhalarını tanıdıkları gözlemlendi.

DEĞERLENDİRME: Mekânın çocuklarla beraber hazır-lanması, çocukların role çabuk girerek, trafik dene-yimleri ve bilgilerini paylaşmalarını kolaylaştırdı.

Bu etkinlik süresince çocukların trafikteki yaşantıları, davranış ve tutumları girdikleri rollerle gözlemlendi.

YAŞ GRUBU: 6

SÜRE: 30 dakika

ETKİNLİK: Drama uygulaması (spor etkinliği aracılığıyla)

ETKİNLİĞE KATILAN ÇOCUK SAYISI: 18

HEDEF: Yaya geçidi ve trafik ışıklarını algılayabilme, em-niyet kemeri kullanımının önemini kavrayabilme.

KAZANDIRILMASI BEKLENEN DAVRANIŞ: Yaya halin-deyken karşıya geçişlerde yaya geçidi ve trafik ışıklarını kullanma, araç içinde emniyet kemeri kullanma.

KULLANILAN MATERYAL: Büyük bloklar, trafik işaretleri (yaya geçidi levhası, trafik ışığı levhası, trafik ışıkları), “red light stop” şarkısı.

YARARLANILAN TEKNİK: Drama tekniklerinden doğaç-lama, öğretmen tarafından kullanılmıştır. Roller (piknik yapan okul çocukları, trafik polisi, servis şoförü), çocukla-rın kendileri tarafından belirlenmiştir.

UYGULAMA: Uygulama öncesinde mekân orman olarak düzenlenir. Öğretmen çocuklara, “bugün sabah sporu için ormana gidileceğini” söyler ve etkinliğe geçilir.

Servise binilerek, ormana piknik yapmaya gidilir. Piknikte

sabah sporu yapılır. Çocukların seçtikleri rollerle, hedef-lere ulaşılmaya çalışılır.

SONUÇ: Bu çalışmanın etkisi, bir süre sonra okul servisi ile gerçekleştirilen şehir turunda gözlemlendi.

DEĞERLENDİRME: Dikkat çeken en önemli bulgu: Çocuklar gözlemlerini, bilgileri ile sınadıklarında, kırmızı ışıkta geçen, park yasağı levhalarının, trafik ışıklarının altında ve yaya geçitlerinin üzerinde park etmiş olan araçları gördüklerinde, bilgileri ile göz-lemlerinin çeliştiğini fark ettiler.

Ocak (2005) ayı boyunca yapılan trafik çalışmalarının so-nuçları, aşağıda ayrıntıları verilen “Kibritçi Kız” masalında, dramanın en son aşaması olan “dramatik bir yapı oluştur-ma ve performans sergileme” aşamasında gözlemlendi. Çocuklar, oyunun sonunda yapmış oldukları proje çalış-malarını da mekâna getirdiler ve fotoğraf çekimleri ya-pıldı.

YAŞ GRUBU: 5-6 yaş.

SÜRE: 30 dakika

ETKİNLİK: Yeni bir yerleşim alanının trafik düzeninin sağlanması.

ETKİNLİĞE KATILAN ÇOCUK SAYISI: 50

AMAÇ: Yeni yapılan bir yerleşim alanında trafik çalışma-larının yapılandırılması (trafik ışıkları, karşıya güvenli ge-çiş, araçlarda güvenlik vurgulanarak).

• Araçlar ve yaya işaretleri yerleşim yerlerinde nereler-de olur?

• Yayalar nerelerden karşıya geçerlerse güvenli olur?

HEDEF: Kurallara uyma.

Tehlikelerden korunma ve tehlike yaratmama.

MEKÂN: Yerleşim yeri (okulumuzdaki geniş bir alan olan orta alanın kullanılması).

YARARLANILAN TEKNİK: Donma, tablo oluşturma, do-ğaçlama tekniğinden yararlanılmıştır. Roller: Yaya geçit-leri (5 yaş Kelebekler grubu), okul (5 yaş Uğur Böcekleri grubu), park (5 yaş Yunuslar grubu), yollar, kaldırımlar (6 yaş Çiçekler grubu), Kibritçi Kız (1. öğretmen), Meltem (2. öğretmen), trafik polisi (3. öğretmen), belediye sorumlu-su (4. öğretmen), anlatıcı (5. öğretmen).

KULLANILAN MATERYAL: Kamera ve fotoğraf kaydı, not tutma, kibrit kutusu, kibrit, yatak, trafik işaretleri ve trafik ışıkları.

19

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

Öğretmene belediyeden telefon gelir. Belediyeden ara-yan kişiler, bizim trafik eğitimi aldığımızın haberini al-mışlardır. Yeni yerleşim alanının doğru trafik düzeni için, bizden yardım istemektedirler (bu da eğitimde bir drama çalışmasına başlanmasında kullanılan bir tekniktir).

UYGULAMA: Kibritçi Kız etkinlik sırasında her kibrit yaktığında, diğer çocuklar yeni mekânı oluşturmaya başlarlar (okul, yollar, park, yaya geçitleri). Mekân oluş-turulduğunda “Kibritçi Kız” rolündeki öğretmen ve trafik polisi rolündeki öğretmen çocuklara sorular sorarak yaya ışıkları, araçlar için trafik ışıkları, karşıya güvenli geçişi vurguladı. En sonunda belediye sorumlusu (öğretmen) yapılandırılan yeni yerleşim bölgesinin trafiğe uygun ol-duğunu onayladı.

SONUÇ: 5-6 yaş çocuklarının tümü etkinliğe katıldı. Rol-lerine uygun davranışları başarıyla sergileyebildiler.

DEĞERLENDİRME: Bir ay boyunca hedeflenen davra-nışlar, etkinlik boyunca çocuklarda gözlemlendi.

SONUÇ:

Doku Kültür Anaokulu’nda 3 yıldır “Erken Trafik Eğitimi Projesi” adıyla gerçekleştirilen sürekli trafik eğitimi hem okulda görevli yetişkinlerimiz hem çocuklarımız hem de aileleri tarafından yararlı görülerek ve inanılarak sürdü-rülmektedir. Bu eğitimin yararları tartışılamayacak kadar açıktır. Doku’daki çalışmalar bir program dâhilinde uygu-lanırken, öğretmenlerimiz tarafından çocuklardan alınan geri bildirimler, danışmanımızla birlikte değerlendirile-rek, eğitimin kalıcı davranışa dönüştürülemediği sorunlu alanlar tespit edilmekte ve yeni önlemler üzerinde çalışıl-

maktadır. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda, uygulanan yöntemler arasında en çok drama yönteminin etkili oldu-ğu görüldüğünden, çalışmalarımızda drama yöntemine ve onu destekleyen tekniklere daha fazla ağırlık verilme-ye başlanmıştır.

Bu çalışmada hem uygulamalarımızda yararlandığımız drama yöntemi hakkında teorik bilgiler aktarılmış hem de uygulamalarımızdan örnekler verilerek, sonuçları/et-kileri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yapılan çalışmalar, sadece birer etkinlik olarak değerlendirilmediğinden, gözlem tekniği ile alınan geri bildirimler, daha sonra ya-pılan uygulamalarda sınanmış ve çocuklardaki kalıcılığı ya da çelişkiler ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Uygulamalarda göze çarpan en önemli bulgu, küçük yaş-ta başlamasının önemi tartışılamayacak kadar açık olan trafik eğitimlerinin, örnek davranışlarla desteklenme-dikçe, sadece teorik bilgi olarak kalacağının açıkça gö-rülmesidir. Yapılan çalışmalarda, çocukların spor, müzik, dans, rol yapma gibi tekniklerle okulda edindikleri doğru trafik bilgilerinin, anne-baba ve diğer sürücülerin hatalı davranışları ile çelişmesi nedeniyle çocuklarda karışıklığa yol açtığı; projenin hedef kitlelerine uygun eğitimler ve uygulamalarla sürdürülmesinin gereği, bir kez daha sap-tanmıştır. Bu nedenle okulumuzda projemiz kapsamında eğitim alan çocuklarımızın ve yetişkinlerimizin sayısının, proje kapsamı genişletilerek arttırılmasının, ülkemizin en büyük sorunlarından biri olan sorunun çözümünde önemli bir yer tutacağını ve çalışmalarımızın, uzman ya da konuyla ilgili kişi ve kuruluşların desteğiyle yaygınlaş-tırılarak, diğer okullara da örnek olması gerektiğini dü-şünüyoruz.

KAYNAKLAR

1. Adıgüzel, Ö. (1999). “Yaratıcı dramayı tanımlayabilmek” Olu-şum Tiyatrosu ve Drama Atölyesi. Türkiye 1. Drama Liderleri Buluşması. Derleyen: Naci Aslan. Ankara: Fersa Yayıncılık.

2. Gönen, M. (1999). “Çocuk eğitiminde drama yönteminin kullanılması.” Oluşum Tiyatrosu ve Drama Atölyesi. Türkiye 1. Drama Liderleri Buluşması. Derleyen: Naci Aslan. Ankara: Fersa Yayıncılık.

3. Heathote, D., Bolton, G. (1995). Drama for learning. Port-smouth, NH: Heinemann.

4. İlhan, A., Okvuran, A., Adıgüzel, Ö. (2004). Drama. 1. Baskı. İstanbul: MEB Yayınları.

5. Önder, A. (1999). Yaşayarak öğrenme için eğitici drama; ku-ramsal temellerle uygulama teknikleri ve örnekleri. 1. Baskı. İstanbul: Epsilon Yayıncılık.

6. Neelands, J. (2000). Drama and traditional story for the early

years. London: New Fetter Lane.

7. Phillips, S. (1987). Drama. London: Oxford University Press.

8. San, İ. (1991). Yaratıcı drama-eğitsel boyutları. Ö. Adıgüzel

(Ed.). Ankara: Naturel Yayıncılık.

9. Tuluk, N. (2004). Yaratıcı drama. Pivolka, 3(15), 10-12.

10. Way, B. (1967). Developing through drama. London: Long-

man.

Kaynak: Erol, G., Akınoğlu, F. G., Yeğen, A. Yaşar, N. “Okul Öncesi

Trafik Eğitiminde Drama Yönteminin Kullanılması”, içinde Bildi-

riler Kitabı. Trafik ve Yol Güvenliği 3. Ulusal Kongresi Sergisi 4-6

Mayıs, Ankara, 2005.

20

Ankara Üniversitesi Radyo Televizyon Sinema Bölümü’nden me-zun olmanızın ardından televizyonculuğa adım attınız. Kanal D, NTV ve BRT’de çalıştığınızı biliyoruz. Uzun bir süredir de CNN Türk’tesiniz ve Ankara Temsilcisi olarak görevinize devam ediyor-sunuz. Medyada uzun bir geçmişiniz olduğunu görüyoruz. Medya tecrübeniz ve kadınlık hassasiyetinizle trafikteki sorunlarımızı paylaşmak istedik. Çok ağır bedeli olması nedeniyle trafik kaza-ları önemli bir gündem işgal ediyor. Sorunun boyutu öyle büyük ki ülkede “trafik terörü” diye bir kavram var. Size göre bu sorunun temel nedenleri nelerdir? Nasıl bir yol izlenirse çözüm yolunda ilerleme kaydedilmesi mümkün olur?

Bu sorunun temel nedeni trafik eğitimlerinin yetersiz verilmesi olarak gösterilebilir. Ancak bu başlı başına bir etken değil. Millet olarak acelemiz var, yürürken, okurken, yemek yerken sürekli bir telaş içerisindeyiz, bu trafiğe de yansıyor haliyle. Yine beni hep dü-şündürmüştür, Türk insanı arabasını evi olarak görür, ona iyi bakar, hatta onunla konuşur. Cansız bir varlıkla oluşturulan bu sevginin insanlarla da oluşturulması gerek ki trafik terörünün önüne geçi-lebilsin. İşim dolayısıyla sık sık seyahat ediyorum. Bu seyahatler bazen uzun oluyor, bazen kısa. Kısa ve uzun yolculuklar arasında

Mesleğine bağlılığı, renkli kişiliği ve enerjisi ile Türkiye gündemini, gerçekleri bizlerle paylaşan CNN Türk Haber Ankara Temsilcisi Hande Fırat ile Türkiye’nin trafik sorununu, sorunun temel nedenlerini ve çözüm yollarını, Ankara trafiğini, trafik konusunda farkındalık yaratmak amacıyla geliştirilebilecek eğitim stratejilerini ve medyanın sorumluluğunu konuştuk.

Hande Fırat

röportaj medyada trafik/Hande Fırat, çocuklarda trafik bilinci oluşturmak için öncelikle ebeveynlerin kurallara uyarak onlara örnek olması gerektiğini ifade ediyor ve medyada çocukların sevdiği bir karakterin sürekli kurallara uyduğunun gösterilmesi yoluyla sorunun çözümüne önemli bir katkı sağlanacağını düşünüyor.

21

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

muazzam bir fark var dikkat ettiniz mi bilmiyorum. Uzun yollarda genelde trafik olmaz, A noktasından B noktasına giden sürücü trafikten yani kalabalıktan, stresten uzak olduğu için daha güler yüzlü oluyor ve trafik kurallarına uyuyor. Ancak şehir içi trafikte, yani yoğun trafikte insanlar bomba gibi, ne zaman patla-yacaklarını kestirmek çok güç. Unutmamakta fayda var, lastik çıkarmak için kullanılan “levye”yi kapı ce-binde taşıyan nadir milletlerden bir tanesiyiz. Biraz önce ifade ettiğim bu stres durumu, insanların ku-rallara uymaması neticesinde 1 hafta içinde yüzlerce ölüme neden oluyor.

Bürokrasi trafiğinin de yoğun olduğu Ankara’da ya-şayan biri olarak, başkentteki trafiği nasıl değerlen-dirirsiniz? Yeni yapılanmaların getirdiği trafik sıkı-şıklığı da dikkat çekiyor. Başkentli bir sürücü olarak trafikte ne tür sorunlar yaşıyorsunuz?

Türkiye’de, özellikle Ankara’da siyasetin gündemi ka-dar trafiği de çok yoğun. Ankara’da gündem sürek-li değişiyor, trafikte ise tıkanan güzergâhlar sürekli değişiyor. Trafikte bir yardımcım var. Ben genelde direksiyonun başına hafta sonu geçiyorum onun dı-şında arka koltuktayım. Ama bu demek değil ki tra-fikten uzak kalıyorum… Özellikle yüksek binaların mantar gibi türediği Ankara’da yollara dikkat edin, çok dar. Araçlar sığmıyor yollara. Konya ve Eskişehir yollarında genişletilme çalışmaları yapılıyor. Meşhur bir metro çalışmamız var haliyle trafik kilitleniyor, in-

Türk insanı arabasını evi olarak görür, ona

iyi bakar, hatta onunla konuşur. Cansız bir varlıkla oluşturulan bu sevginin in-

sanlarla da oluşturulması gerek ki trafik terörünün

önüne geçilebilsin.”

22sanlar çileden çıkıyor. Çok araç var ancak yollarımız bu araçları kaldırabilecek düzeyde değil. Bir de bu özellikle Ankara’da böyledir, siyasilerin araçları tra-fikte geçiş üstünlüğüne sahiptir. Haliyle Ankara’da trafiğin kilitlenmesinin bir nedeni de budur. Sayın Başbakanın konvoyu yoldan geçti diyelim, 1 saat açamazsınız o yolu, kilit olur.

Trafik sorununun çözümünde eğitimin, özellikle ço-cuklara yönelik eğitimin büyük önem taşıdığı her fırsatta dile getirilen bir konu. Günümüzde çocukla-rın pek çok şeyi televizyondan yakalayabildiklerini biliyoruz. Bir anne olarak öncelikle kendi çocuğu-nuzda ve genel olarak tüm çocuklarda trafik konu-sunda farkındalık ve duyarlılığın nasıl oluşturulabi-leceğini düşünüyorsunuz?

Bir anne olarak çocuğuma ilk örnek benim, yani ol-maya çalışıyorum. Trafikte kurallara uyuyorum ve onun bunu takip etmesine yardımcı oluyorum. Tra-fik kurallarına uymazsak nelerin başımıza gelebi-leceği konusunda farkındalığa kavuşmasını önem-siyorum. Öte yandan kızımın izlediği programlara müdahale ediyorum. Olumsuz örnek oluşturabile-cek yayınları izlemesini istemiyorum. Henüz dav-ranışlarını şekillendirdiği küçük yaşında olumsuz-

luklardan ders almasını, doğru ve yanlışı kendisinin seçmesini istiyorum. Yine de ona ilk örnek benim. Öte yandan özellikle erkek çocuklarında araba bir tutku haline dönüşüyor, küçükken de bu böyle bü-yükken de… Genelde erkek sürücülerin trafikte yo-ğun olduklarını düşünürsek, küçük yaşta verilen eğitim burada önemli bir hale geliyor. Televizyonda çocukların sevdiği bir karakter oluşturun, bu karak-ter de trafik kurallarına hep uysun… Bakın bakalım o programla yetişen bugünün çocuğu trafikte terör estiriyor mu?

Eklemek istediğiniz bir şey var mı?

Başta da söylediğim gibi trafikte eğitim çok önemli. Ama sadece eğitim değil, doğru eğitim çok önemli. Yurt dışına bakın küçük yaştan itibaren oluşturul-muş bir trafik kültürü var. Saygı ile yoğrulmuş bir kültür… Kendileri kadar başkalarını da düşündükleri bir kültür var. Toplum sağlığına ve mutluluğa ulaş-mak, ortak kullanım alanlarında birbirimize saygılı olmaktan geçiyor. En büyük kamusal alan olan tra-fikte oluşturduğumuz saygı, mutlu olmamıza, kural-lara uymamıza vesile olacak. Yüksek cezalar trafikte yaşanan ölümlere çare olmuyor.

Söyleşi için teşekkürler.

Trafik sorununun temel nedeni trafik eğitimlerinin yetersiz verilmesi olarak gösterilebilir.”

röportaj/medyada trafik

23

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

Daha önce yazdığım bir köşe yazısında da sordum. Kendinize vakit ayırdınız mı? Ne zamandır baş-layamadığınız kitaba başladınız mı, o harika filmi izlediniz mi, kanepenin üstünde keyif yaptınız mı, çocuğunuzla top oynadınız mı? Akşam şöyle bir ha-berlere göz gezdirdiniz mi? Ölüm haberleri… Ölüm ülkesinin, ölüm haberlerini gördünüz mü?

Samsun’un Terme ilçesindeki trafik kazasında ha-yatını kaybeden 7 kişi Artvin’in Şavşat ilçesinde toprağa verildi.

21 Temmuz Cumartesi

01.37 Kırıkkale, trafik kazası-6 ölü, 02.14 Antalya, trafik kazası-1 ölü, 09.49 İstanbul, trafik kazası-1 ölü, 10.19 Bilecik, denizde boğulma-1 ölü, 10.34 Ağrı, trafik kazası-13 ölü, 10.51 Düzce, trafik ka-zası-3 ölü, 11.48 Bilecik, trafik kazası-1 ölü, 12.03 Aksaray, trafik kazası-1 ölü, 12.36 İstanbul, polisle çatışma-1 ölü, 14.21 Gaziantep, av tüfeği ile vurul-ma-1 ölü, 14.51 Tokat, iş kazası-1 ölü, 15.30 Urfa, derede boğulma-1 ölü, 18.46 Muş, kavga-1 ölü, 18.51 Urfa, kavga-1 ölü, 21.49 Diyarbakır, kavga-2 ölü, 23.12 İstanbul, silahlı saldırı-1 ölü

22 Temmuz Pazar

00.19 Sakarya, av tüfeği ile vurulma-1 ölü, 00.49 Antalya, trafik kazası-2 ölü, 09.33 Konya, trafik ka-zası-1 ölü, 10.05 Burdur, sulama havuzunda boğul-ma-1 ölü, 11.59 Samsun, trafik kazası-7 ölü, 13.54

Sakarya, dolabın altında kalma-1 ölü, 15.42 Nev-şehir, trafik kazası-3 ölü, 16.00 Trabzon, yangında zehirlenme-1 ölü, 16.25 Uşak, trafik kazası-1 ölü, 17.57 Burdur, trafik kazası-1 ölü, 18.56 Kahraman-maraş, silahla vurulma-1 ölü, 19.34 Hakkâri, heli-kopter kazası-4 ölü, 21.38 Denizli, trafik kazası-1 ölü.

Eksiği vardır…Anadolu Ajansı’ndan geçen haberler bunlar, saatleri ile birlikte…Bu listede tam 61 ölüm var…Bir hafta sonu sonlanan 61 hayat.61 insanın son hafta sonu idi…İnsanın yazarken de okurken de yüreği kaldırmı-yor…Ölümlerinin nedenleri yanlarında yazıyor.Yapacak hiçbir şey yok mu Allah aşkına?İki günde bu kadar çok ölüm olur mu?Kim bunun sorumlusu?Ne yapılması gerekiyorsa yapılsın!Trafik canavarı, maganda deyip geçmeyin…Herkes kendi ile yüzleşsin, bir sarsılıp kendine gel-sin, magandalığını da canavarlığını da kendi içindeki en korunaklı hapishaneye kapatsın!Kendine ağırlaştırılmış müebbet versin!

Gülhan TOKDEMİR

Hande Fırat, trafik konulu bir köşe yazısını da dergimizle paylaştı...

24

Otomotiv Genel Müdürü Atila Koç ile Türkiye’de yaşanan trafik sorunlarını, otomotiv sektörünün gelişimini ve sektörde yaşanan sıkıntıları, ikinci el araç satış ve destek hizmetlerini, zorunlu trafik sigortasının yükseltilmesinin sektöre ve tüketiciye yansımalarını ve yerli üretimin desteklenmesinin önemini konuştuk.

Neziroğlu Motorlu Araçlar olarak Türki-

ye’nin “otomobil” deyince ilk akla gelen

firmalarındansınız. Yıllardır otomotiv sek-

töründe faaliyet gösteren bir kurum olarak

Türkiye’deki trafiği nasıl değerlendirirsi-

niz? Trafikte çok fazla kaza olmasını ve çok

sayıda insanın bu nedenle hayatını kaybet-

mesini neye bağlarsınız?

Belki çok klasik bir cevap olacak ama tama-

men eğitim düzeyi ile ilgili olmakla birlikte

kanunların yetersiz olması yani caydırıcılığının

az olması ve mevcut yasaların da maalesef

keyfiyete göre uygulanmasından kaynaklan-

maktadır. Diğer taraftan altyapı yetersizliği de

önemli bir etkendir.

Neziroğlu Motorlu Araçlar olarak ikinci el

araç satış ve destek hizmetlerini vermek

için Neziroğlu İkinci El’in faaliyete girmesi-

ni sağladınız. Her iki şirketinizde de destek

hizmetleri veriyorsunuz. Destek hizmet-

leriniz tam olarak neleri kapsıyor? Kazalı

araçların bakım onarım işlerini de yürütü-

yor musunuz?

İkinci el ticareti yaptığımız iş de zincirin önem-

li halkalarından biridir. Firmamız 90’lı yılların

sonuna doğru bu operasyonun da sıfır oto-

mobil ticaretinde olduğu gibi kurumsal bir

otobilir /röportaj

Atila KOÇNeziroğlu Otomotiv Genel Müdürü

Atila Koç, Türkiye’de otomobil fiyatlarının, diğer ülkelere kıyasla oldukça yüksek olmasının nedenini aşırı vergilere bağlıyor ve yerli üretime geçmeden önce ARGE çalışmalarına ve buna bağlı teknoloji geliştirmeye ağırlık verilmesi gerektiğini ifade ediyor.

25

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

“Firmamız, bugün Türkiye’de yıllık 3000 adetlik perakende

ikinci el iş kapasitesi ile ilk sıralarda yer alıyor.

Toplamda 8500-9000 adet iş kapasitemiz bulunuyor.

Bu işi sadece ticaret olarak görmüyoruz.”

anlayış ve yapılanma ile yapılması gerektiğini gördü. Müşterilerin de ikinci el alırken kar-

şılarında ciddi kurumsal bir muhatap aradığı ihtiyacı tespit edilmesi nedeniyle altyapı

çalışmalarına başladık ve 2000’li yılların başından itibaren müşterilerin beklentilerine

ve ihtiyacına cevap verecek şekilde kurumsal anlamda faaliyete geçti. Firmamız, bugün

Türkiye’de yıllık 3000 adetlik ikinci el perakende iş kapasitesi ile ilk sıralarda yer alıyor.

Toplamda 8500-9000 adet iş kapasitemiz bulunuyor. Bu işi sadece ticaret olarak gör-

müyoruz. Müşterilerimize ekspertiz, chek-up, fiyatlandırma, takas veya direkt alım gibi

hizmetler yanında ikinci el atölyemizde gerek garantili satılan ikinci el otomobillere ge-

rekse diğer ikinci el otomobillere güvenli ve ekonomik hizmet veriyoruz.

Türkiye’de otomotiv sektörünün gelişimini ve bulunduğu noktayı nasıl değerlen-

dirirsiniz? Sektörün en önemli sorunları arasında nelerin olduğunu düşünüyorsu-

nuz? Bunların çözümleri konusunda önerileriniz var mı?

Özellikle 90’lı yıllardan itibaren otomotiv sektörü çok büyük bir gelişme sağladı. Bugün

gerek hizmet kalitesi gerekse Türkiye’de satılan araçların teknolojisi ileri ekonomilerden

daha iyi durumdadır. Bir taraftan tüketici bilinçlenmesi, diğer taraftan üretim safhasında

26

dosya

(özellikle kalite) edindiğimiz tecrübe ve altyapı çok mükemmel se-

viyede olmasına rağmen pazarın gelişmiş ekonomilerin gerisinde

olmasının veya istenilen düzeyde olmamasının temel iki nedeni

vardır.

Birincisi ülke olarak yerli otomobil üretmek yerine önceliği ARGE ve

buna bağlı teknolojiler geliştirmeye vermemiz gerekir. Eğer kendi

motorunuzu, şanzımanınızı üretir ve geliştirirseniz ve bunu dün-

ya pazarlarında kabul ettirirseniz zaten bir değil, birkaç otomobil

markanız olur.

İkincisi ise otomobilin ülkemizde hâlâ lüks olarak görülüp, bu man-

talite ile vergilendirilmesidir. Bugün 1600 cc’ye kadar olan otomo-

biller üzerindeki vergi yükü yüzde 50’ler seviyesindedir. Bu oran

gelişmiş ekonomilerde yüzde 20’ler seviyesindedir. Burada yapıla-

cak yüzde 20’lik bir iyileşme, pazarı en az yüzde 20 arttıracaktır. Bu

da daha çok vergi, istihdam ve katma değer yaratacaktır dolayısıyla

ARGE için kaynak oluşturacaktır.

Bildiğiniz gibi ikinci el ve eski araçların zorunlu trafik sigortası

giderlerinin aşırı yükseltilmesi konusu gündemde. Yasalaştığı

takdirde ikinci el araç sahipleri, araçlarının değerinin üstünde

bir tutar ödemek zorunda kalabilecek. Siz bu uygulamanın

doğru olduğunu düşünüyor musunuz? İkinci el araç satan bir

firma olarak bu durum sizi ve otomotiv sektörünü nasıl etki-

Gülhan TOKDEMİR

27

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

ler? İkinci el araç sahibi olmayı düşünenlere

nasıl yansır?

Tüketici açısından kesinlikle olumsuz etkileri

olacaktır. Bu olaya şu açıdan bakar isek doğ-

ru tespitte bulunmuş oluruz. Maalesef sigorta

şirketleri arasındaki yoğun rekabet; poliçele-

rin olması gereken fiyattan daha aşağı fiyatla

tanzim edilmesine yol açmış, bu da bilançoları

olumsuz etkilemiştir. Sigorta şirketleri bu zarar-

larını gidermek için kaskodan ziyade zorunlu

trafik sigortalarında yeniden fiyatlandırmaya

gitmişlerdir. Diğer taraftan yaşanan bu yoğun

rekabet tüketicilerin otomobil hasarlarında,

sigorta şirketlerinin maliyeti düşürmek için ha-

sarlı araçları muadil parça ve yetkili servisler

dışında sanayideki atölyelere yönlendirmiş ve

bu, müşteri memnuniyetsizliği ve birçok ihtilaf

yaratmıştır. Şikâyetlerin yoğunlaşması üzerine

Hazine Müsteşarlığı yeni düzenlemeyi yapmış-

tır. Bu düzenleme ile kasko sigortasında en az

dört faklı kloz sunma zorunluluğu getirmiştir.

Ancak tüketici açısından full kasko dışındaki po-

liçeler çok cazip gelmeyeceği için uygulama çok

başarılı olmamıştır. Sigorta şirketleri de kasko

poliçe fiyatlarında çok fazla artış yapamayacağı

için çareyi trafik sigorta tarifelerini yeniden dü-

zenlemekte bulmuştur. Burada unutulmaması

gereken, trafik ve kasko poliçelerinin fiyatlarının

poliçe sahibine göre belirlendiğidir. Bu yüzden

küçük hasarlarınızda poliçenizi kullanmayınız.

Küçük bir hasarı sigortadan yaptırdığınızda poli-

çeyi yenilerken bu, poliçe fiyatınıza misli ile yan-

sımaktadır.

Dünya genelinde yaşanan ekonomik krizin Türkiye’deki otomotiv sektörünü nasıl etki-lediğini düşünüyorsunuz? Krizin etkileri hâlâ hissediliyor mu, yavaş yavaş eski duruma dö-

nüldü mü?

Bence iç pazarı fazla etkilemedi ama ihracatı etkiledi. Aksine Av-

rupa’daki durgunluk iç pazara daha ucuz girdi sağlamıştır.

Gerek gümrük vergilerinin yüksek olması gerekse yerli üre-

timin sınırlı olması nedenleriyle Türkiye’de otomobil fiyatları

da ABD ve Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında oldukça paha-

lı. Sizce Türkiye’de yerli üretimin artması nasıl sağlanabilir?

Türkiye’deki fiyatların yüksek olmasının en büyük sebebi otomo-

bil üzerinden alınan vergilerdir. Yukarıda açıkladığım üzere Türki-

ye’deki vergi yükü diğer ülkelerin iki katıdır. Vergi yükünün hafif-

letilmesi ve ARGE’nin teşvik edilmesi hem üretimi hem de pazarı

olumlu yönden etkileyecektir.

Türkiye’de yıllardır trafik konusunda farkındalığı arttırmak için çalışmalar yapan Ankara Trafik Vakfı yayın oranı Trafik dergisi okurlarına iletmek istediğiniz bir mesaj var mı?

Öncelikle trafik kurallarını bir yük değil, bir sorumluluk olarak gör-

memiz gerektiğini ifade etmek isterim. Hepimiz sorumluluğumu-

zu yerine getirsek, olumsuzlukları en aza indirmiş oluruz.

Özellikle ikinci el araç alırken güvenilir ve bu işi kurumsal anlam-

da yapan ciddi muhatapları tercih etmeliyiz. Kendimizin ve sev-

diklerimizin canını emanet ettiğimiz araçlarımızın bakımını ihmal

etmemeliyiz. Küçük sorunların ertelendikçe büyüdüğünü unut-

mamalıyız.

28

Yaya haklarına saygılı olun

Yaya geçidi ihlali saygısızlıktırYanlış park kazaya davetiye çıkarır

Kaldırımları gasp etmeyin

Yaya haklarına saygılı olun

Yaya geçidi ihlali saygısızlıktırYanlış park kazaya davetiye çıkarır

Kaldırımları gasp etmeyin

Fotoğraf: Haldun SEBER

trafiktekonuşan fotoğraflar

Yaya haklarına saygılı olun

Yaya geçidi ihlali saygısızlıktırYanlış park kazaya davetiye çıkarır

Kaldırımları gasp etmeyinKaldırımlar

kim

in

Fotoğraf: Süleyman Pampal

Fotoğraf: Süleyman Pampal Fotoğraf: Murat Akmaz

29

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

Yaya haklarına saygılı olunYanlış park kazaya davetiye çıkarır

Kaldırımları gasp etmeyin

Yaya haklarına saygılı olunYanlış park kazaya davetiye çıkarır

Kaldırımları gasp etmeyinYa

ya ha

kların

a say

gılı o

lun

Yaya

geçid

i ihlal

i say

gısızlı

ktır

Yanlı

ş par

k kaz

aya d

avet

iye çı

karır

Kaldı

rımlar

ı gas

p etm

eyin

Yaya

hakla

rına s

aygıl

ı olun

Yaya

geçid

i ihlal

i say

gısızlı

ktır

Yanlı

ş par

k kaz

aya d

avet

iye çı

karır

Kaldı

rımlar

ı gas

p etm

eyin

Yaya

hakla

rına s

aygıl

ı olun

Yaya

geçid

i ihlal

i say

gısızlı

ktır

Yanlı

ş par

k kaz

aya d

avet

iye çı

karır

Kaldı

rımlar

ı gas

p etm

eyin

Yaya haklarına saygılı olun

Yaya geçidi ihlali saygısızlıktırYanlış park kazaya davetiye çıkarır

Kaldırımları gasp etmeyin

Yaya haklarına saygılı olun

Yaya geçidi ihlali saygısızlıktırYanlış park kazaya davetiye çıkarır

Kaldırımları gasp etmeyin

Fotoğraf: Süleyman Pampal Fotoğraf: Süleyman Pampal

Fotoğraf: Süleyman Pampal

Fotoğraf: Murat Akmaz

30

güncel

Son zamanlarda kasko ve trafik sigorta poliçelerinin ge-

nel şartları ve fiyatlandırılmasına ilişkin bazı basın yayın

organlarında yer alan eksik, yanıltıcı ve zaman zaman

hatalı bilgi içerdiğini gördüğümüz haberler üzerine aşa-ğıda yer alan açıklamaların kamuoyuyla paylaşılması ge-reği hâsıl oldu.

Kasko sigortası genel şartları Hazine Müsteşarlığı’nın yaptığı düzenleme ile 1 Nisan 2013 tarihinden geçerli olacak şekilde yeniden belirlendi. Düzenlemelerin bir kısmı, 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe giren Türk Ticaret Kanunu hükümleri çerçevesinde yapılması gerekenleri kapsadı, bir kısmı ise tüketici lehine getirildi. Lehte yapı-lan bu düzenlemeler şöyle sıralanabilir:

•Ürün içeriğinin belirlenerek 4 ana ürün şeklinde kas-ko poliçesinin oluşturulması

•Poliçe üzerine sigorta bedelinin yazılmayarak, hasar anında eksik sigorta uygulanmaması

•Hasar anında aracın rayiç bedelinin tespitinde, hangi kurumun değerlerinin referans alınacağının poliçe üzerinde belirtilmesi

•Onarımın sigorta şirketinin mi yoksa sigortalının mı istediği serviste yapılacağı ile orijinal parça veya eşdeğer parça kullanımının poliçe üzerinde belirtilmesi.

Sigortalıların satın almış olduğu ürünü daha net anlama-sı ve diğer sigorta şirketlerinin ürünleri ile kolaylıkla kar-şılaştırabilmesi amacıyla tek tip poliçe şablonu belirlen-di. Farklı içerikli kasko poliçeleri için dar kasko, kasko, ge-nişletilmiş kasko ve tam kasko ayırımına gidildi ve ürün

isminin 16 punto ile poliçeye yazılması şartı getirildi.

Oto Sigortaları ile İlgili AçıklamaTürkiye Sigorta Birliği’nden

31

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

Bu düzenlemelerle sigortalılarımız, hasar anında alabile-cekleri hizmetin niteliğini kasko poliçesini alırken belirle-

me imkânına sahip oldular.

Bu düzenlemenin kasko primlerini yüzde 50 civarın-da arttıracağı iddiası dayanaksızdır. Zira farklı içerikteki ürünler sigorta şirketleri tarafından vatandaşın tercihine hali hazırda sunuluyor ve bu ürünlerin prim tutarları içe-riğine göre farklılık arz ediyor. Bu kapsamda, bir önce-ki poliçe içeriği ile benzer bir poliçenin yeni dönemde tercih edilmesi durumunda prim seviyesinde önemli bir değişiklik beklenmiyor. Poliçe içeriğinin daraltılması veya genişletilmesi halinde ise ödenecek prim tutarı da doğal olarak azalabiliyor ya da artabiliyor.

Kamuoyunu yanıltan bir diğer konu ise düzenlemeyle birlikte primlerin şirketler tarafından serbestçe tayin edi-lebilir hale geleceği ve bunun da primleri yukarı çekeceği yönündeki yorumlar oldu. Kasko sigortası primleri 20 yılı aşkın süredir, trafik sigortası primleri de 1 Temmuz 2008 tarihinden bu yana serbestçe sigorta şirketleri tarafın-dan belirleniyor dolayısıyla düzenleme bu anlamda bir yenilik getirmiyor. Bu vesile ile belirtmek isteriz ki, devlet

tarafından kontrol edilen tarife rejiminin terk edilerek primlerin serbestçe belirlendiği serbest tarife sistemine geçiş, rekabeti ve ciddi prim düşüşlerini de beraberinde getirdi. Bu anlamda rekabete açık olan sistemler, her ha-lükarda tüketicinin yararına oldu.

Diğer taraftan, yine basında yer alan ve on kata vardığı iddia edilen trafik sigortası prim yükselişine ilişkin ha-berler de gerçek dışı. Sigorta sektöründe trafik branşın-da teminat veren 30 şirket bulunuyor ve her birinin fiyat-ları birbirinden farklılık arz ediyor. Sigorta şirketleri tari-felerini oluştururken, sürücü yaşı, araç türü ve araç yaşı, ehliyet yaşı, bulunduğu il veya ilçe, önceki yıllarda kaza yapıp yapmadığı ve ödenen hasar miktarı gibi birçok kri-ter kullanıyor. Özellikle son yıllarda tazminata sebebiyet vermeyen araçlara indirim uygulanırken, tazminata se-bebiyet verenlerin primleri arttırılarak maliyet, sisteme dâhil olan kişiler arasında paylaştırılıyor. Bunun aksi bir uygulamaya gidilmesi halinde, hiç kaza yapmayan araç ile bir sene içerisinde on kaza yapan aracın birbirinden hiçbir farkı kalmayacak. Bu durum, öncelikle aracını ku-rallara uygun ve dikkatli kullanan, herhangi bir hasara yol açmayan araç sahiplerine büyük bir haksızlık olacak.

Sigorta sistemi, primlerin bir havuzda toplanarak bir fon oluşturulması ve ortaya çıkan zararların poliçe şartları kapsamında bu fondan karşılanması üzerine kuruldu. Dünya genelinde olduğu üzere, fondan aşırı faydala-nanlar ile çok az faydalanan hatta hiç faydalanmamış kişilerin havuza aynı katkıyı yapmaları sigorta tekniği ve adalet kavramları ile bağdaşmaz.

Yukarıda yer alan açıklamalar çerçevesinde; 1 Nisan 2013 tarihinde yürürlüğe girecek kasko sigortası genel şartla-rındaki düzenlemelerin sigortalıların lehine olduğunu, sigorta şirketlerinin uzun zamandır primleri serbestçe belirlediğini; son düzenlemelerin doğrudan primleri art-tırıcı bir etki yaratmayacağını; kazaya karışmayan sürücü ile özellikle sık sık kaza yapan sürücüyü ayırabilmek ve kusurlu sürücünün maliyetini kusursuz sürücüye yükle-memek amacıyla aynı araç türündeki farklı araçlardan farklı primlerin talep edilebileceğini kamuoyuna saygıy-la duyururuz.

Kaynak: Türkiye Sigorta, Reasürans ve Emeklilik Şirketleri Birliği

32

Trafik kazalarının neden olduğu kayıpların istenen ölçü-

de azaltılamaması nedeniyle Emniyet Genel Müdürlü-

ğü tarafından yeni yöntemler uygulama kararı alındı ve

“Karayolu Trafik Güvenliği Strateji Eylem Planı ve Emniyet

Genel Müdürlüğü’nün Yapacağı Çalışmalar” konulu bir

genelge yayımlandı.

Emniyet Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı ve İçişleri Ba-

kanı Muammer Güler tarafından onaylanan genelge ile

2020 yılına kadar trafik kazası sonucu ölümlerin yüzde

50 oranında azaltılması hedefleniyor. Bu hedef doğrultu-

sunda 2012 yılında başlatılan çalışmalara rağmen trafik

kazalarının neden olduğu kayıpların istenen oranda azal-

tılamaması üzerine mevcut denetim yöntemleri yeniden

gözden geçirildi.

Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından, son yıllarda mey-

dana gelen trafik kazaları analiz edildi. Analiz sonucunda

ölümlü ve yaralamalı kazalara neden olan aşırı hız gibi

trafik kuralı ihlallerinin, seyyar radar ikaz levhaları ve de-

vamında ekiplerin bulunduğu bölgelerde yapılmadığı

ancak bu levhaların ve trafik ekiplerinin olmadığı bölge-

YÖNTEMLERİ DENETİM

yenileniyor

trafiktehaberler

33

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

lerde sürücülerin başta hız olmak üzere birçok trafik ku-

ralını ihlal ederek, kazalara neden olduğunu belirlendi.

Emniyet Genel Müdürlüğü, bu belirlemelerden hareket-le sürücüler üzerinde algılanan yakalanma riskini arttır-mak ve tüm kara yolu güzergâhlarında başta hız ihlali olmak üzere trafik kurallarına uyma alışkanlığını kazan-dırmak amacıyla radarla hız denetimlerinde kullanılan seyyar radar ikaz levhası uygulamasını sonlandırdı.

Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından mevcut sisteme göre, günlük her bir radar aracıyla gündüz 5 saat, gece ise 3 saat olmak üzere toplam 8 saat hız denetimi yapan trafik birimlerinin, bundan sonra 24 saat hız kontrolü yapmasına karar verildi. Hız denetiminin yüzde 50’lik bölümünün, şehir içi ve dışı yollarda, gece ve gündüz seyir halinde çevirme ekibi olmadan, diğer yüzde 50’lik bölümünün ise sabit ve çevirme ekibiyle birlikte yapıl-ması uygun görüldü. Otoyollardaki denetimlerin de çevirme ekibi olmadan gerçekleşmesi planlandı. Hız de-netiminde görev alan radar ekiplerinde akaryakıt kısıtla-masına gidilmemesi yönünde karar çıktı.

Analiz sonuçları arasında özellikle şehir içinde ölüm ve yaralanmayla sonuçlanan trafik kazalarının yüzde 20’si-nin kavşaklarda geçiş hakkı ve kırmızı ışık ihlalinden kaynaklandığı da yer aldı. Bu ihlallerin tespiti için de bir taraftan teknolojik sistemlerin yaygınlaştırılması, bir ta-raftan da bu sistemin olmadığı kavşaklarda ihbarlı de-

netim yöntemiyle denetlemeler yapılması kararlaştırıldı.

Uygulama ile tüm kural ihlallerinin cezalandırılmasını

amaçlayan Emniyet Genel Müdürlüğü, trafik kurallarına

her zaman ve her yerde uyulmasını sağlamayı hedefli-

yor.

Emniyet kemeri denetimleri de arttırılacak

Emniyet Genel Müdürlüğü, ölümlü kazalarda önemli rol

üstlenen emniyet kemeri konusunda da çalışmalar yaptı

ve yeni hedefler belirledi. Emniyet kemeri takma oranı-

nın 2015 yılına kadar şehir içinde yüzde 70’e, şehir dışın-

da yüzde 90’a, 2020 yılında da şehir içinde yüzde 80’e,

şehir dışında ise yüzde 100’e çıkarılması hedefleniyor.

Trafik Elektronik Denetim Sistemleri bulunan illerde, bu

sistemler üzerinden emniyet kemeri kullanımına yöne-

lik denetimlerine ağırlık verecek olan trafik ekiplerinin,

denetimlerini geçen yıla göre en az yüzde 10 oranında

arttırmasına karar verildi.

Emniyet Genel Müdürlüğü, tüm bu yeni uygulamalar

için denetimlerin planlanması ve aylık kontrol program-

larının hazırlanmasında uygun yer, zaman ve personel

ile dengeli bir çalışma süresi planlayacak.

Kaynak: http://www.memurlar.net/haber/350291/

34

TEDES kuruluyor

Güvenlik önlemleri kapsamında birçok kente MOBE-SE sistemini kuran İçişleri Bakanlığı, şimdi de Trafik Denetleme Sistemi üzerinde çalışıyor. İçişleri Bakan-lığı ile Maliye Bakanlığı, Mayıs ayında özel bir proto-kol imzalayarak Trafik Elektronik Denetleme Sistemi (TEDES)’nin ilk adımını attı.

Yürürlükteki 2918 sayılı Trafik Yasası’nın ek 16. mad-desine göre imzalanan protokol kapsamında şehir içi trafik sistemi, MOBESE sisteminin alt bileşeni ola-rak kurulacak. Bir süredir sadece İstanbul’da uygula-nan ve EDS adıyla bilinen sistem, önü-müzdeki süreçte diğer illere, ilçelere ve beldelere kadar yaygınlaştırılacak. Sis-tem sayesinde yerleşim birimlerindeki trafik suçları ve düzeni daha yakından takip edilebilecek. TEDES’in, özellikle kırmızı ışık, hız sınırı, banket ve emniyet şeridi ihlalleri başta olmak üzere tüm trafik kuralı ihlallerinin tespitinde kulla-nılabilmesi amaçlanıyor.

MOBESE’lerden farklı olarak TEDES’in valilikler ve il özel idareleri yerine be-lediyeler tarafından kurulması plan-

lanıyor. Sistemin kurulacağı yerleşim birimleri ise

Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından belirlenecek.

Bu belirlemede, nüfus, kayıtlı sürücü ve araç sayıları,

trafik kazaları ve sonuçları ile karayollarından geçen

yıllık ortalama trafik değerleri göz önünde bulundu-

rulacak.

Kurulumun tamamlanmasının ardından TEDES’ler,

kent merkezlerinde il emniyet müdürleri ve beledi-

ye başkanları, ilçelerde ilçe emniyet müdürü veya

amiri ile ilçe belediye başkanları arasında imzalana-

cak protokol ile uygulamaya girecek.

İmzalanan protokol çerçevesinde TEDES’lerin hiz-

mete girmesiyle, trafik zabıtası tarafından sorum-

luluk sahasında imzalanarak onaylanan idari trafik

para cezalarının toplamının yüzde 30’u, hizmet alımı

karşılığında belediyelere ödenecek.

TEDES’ten elde edilecek veriler, suç işlenmesinin ön-

lenmesi veya adli bir soruşturma veya kovuşturma

için gerekmesi halinde emniyet birimleri tarafından

kullanılabilecek. Belediyelerin yapılacak hizmet alı-

mı protokolüne uymamaları halinde emniyet birim-

lerinin fesih işlemi uygulama hakkı bulunacak.

trafiktehaberler

35

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

“Emniyet kemeri, yolculuk sırasında meydana gelebilecek ani fren, önden veya arkadan çarpma, kayma, yuvarlanma gibi durumlarda can kaybını önlemede önemli bir faktördür. Ölüm riskini % 50’ye varan oranda azaltan başka bir önlem bulunmamaktadır. Emniyet kemeri hayat kurtarıcı olarak düşünülmeli, şehir içi ve şehir dışı yolculuklarda emniyet kemeri kullanımı konusunda toplumsal bilinç yaratılmalıdır.”

36

trafiktehaberler

Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından trafikte yayaların üstünlüğü bulunan

alanları ihlal eden sürücülere kesilecek cezalar konusunda yeni bir düzen-

leme yapılıyor.

Düzenleme ile geçiş üstünlüğü olduğu halde yayaya yol vermeyen sürücü-

lere kesilen para cezası iki katına çıkarılacak. Karayolları Trafik Kanunu’nda

değişiklik yapılmasına dair hazırlanan taslak ile beraber yaya geçitlerinin

işgal edilmesi ve yaya geçidi çizgisini ihlal eden sürücülere kesilecek

cezalar da yeniden düzenleniyor.

Yaya geçidinde yayalara yol vermeyen  araçlara  kesilen 166 TL

ceza 2 katına çıkarılarak, 343 TL’ye yükseltiliyor. Bu düzenlemeyle

Avrupa’da uygulanan yayaların yeşil ışığı ya da trafiğin boş oldu-

ğu anları beklemeksizin geçiş üstünlüğünü kullanmaları sağ-

lanacak. Söz konusu düzenlemeyle birlikte büyükşehirlerde

bulunan önemli yaya geçitlerinde denetimler arttırılacak.

Yaya geçidi ihlal cezası 166 TL’den 343 TL’ye yükseliyor

Uyuşturucuya denetim şart oldu!Trafikte alkolden sonra en büyük tehlike uyuşturucu ve uyutucu madde kullanımı. Türkiye’de kanun ve yönet-melikler araç kullanırken uyuşturucu kullanımına sıfır tolerans tanıyor. Ancak kanunlardaki bu tutum, uygu-lamaya yansımıyor.

İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü ve Adli Tıp Ku-rumu tarafından trafik kazasına karışanlar arasında ya-pılan çalışmalar, bu konudaki tehlikeyi ortaya çıkardı. Araştırma sonuçlarına göre 100 sürücüden 14’ünde uyutucu-uyuşturucu madde belirlendi. 90 uzun yol şo-föründen 31’inin esrar kullandığı anlaşıldı.

Trafikte alkolden sonra en büyük tehlike uyuşturucu. Ancak yasadaki madde kullanımına yönelik ‘sıfır to-lerans’ şartı uygulamaya yansımıyor. Adli Tıp Kurumu ve İstanbul Üniversitesi Adli Tıp Enstitüsü’nün yaptığı iki ayrı araştırmaya göre, sürücülerin yüzde 14’ü uyu-tucu-uyuşturucu madde kullanıyor. Yol kenarı tükürük testlerinin yapıldığı Avrupa’da ise uyku getirici ilaçları kullanmak bile yasak. Her iki araştırmanın sonuç bölümünde yol kenarı madde tarama testlerine ihtiyaç duyulduğu vur-gulandı ve dünyadaki uygulamalar örnek gösterildi. İtalya, İngiltere, Portekiz, Çek Cumhuriyeti, Avusturya başta olmak üzere birçok ülkede yol kenarı tükürük ve ter testleri yapılıyor.

Sonuç pozitif çıkarsa bir de kan testi yapılabiliyor. Uyuşturucu denetiminin maliyetli olması nedeniyle uzmanlar tarafından sonucun pozitif çıkması durumunda masrafların kullanıcılar tarafından karşılanmasını öneriyor.

Kaynak: http://www.memurlar.net/haber/220491/

37

Türkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği tarafından

1 Temmuz’da yürürlüğe giren Türk Ticaret Kanunu kapsamın-

da getirilen toplu taşıma araçlarının dış görünümünde uyul-

ması gereken kurallar duyuruldu.

6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu 13 Ocak 2011 tarihinde TBMM

tarafından kabul edilmiş, 14 Şubat 2011 tarihli 27846 sayılı

Resmi Gazete’de yayınlanmıştı. 1 Temmuz 2012 tarihinde yü-

rürlüğe giren Türk Ticaret Kanunu ile birlikte başta dolmuşlar

ve ticari taksiler olmak toplu taşım araçlarının dış yüzeyinin de

sade bir görünümde olmasına karar verildi.

Karayolları Trafik Yönetmeliği’nin 60. maddesine göre araç-

lardaki yazıların silinmesi gerekiyor. Trafik ekipleri, kamyon

arkası yazılara yönelik denetimleri arttırdı. Ekipler, ticari araç-

ların önü, arkası ve yanındaki yazılar için 2918 sayılı Karayolla-

rı Trafik Kanunu’nun 26/2. maddesine göre 72 lira para cezası

yazıyor.

Uygulama ile araçların değişik yerlerine yazılan manalı sözle-

rin diğer şoförlerin dikkatini dağıtması nedeniyle oluşan kaza-

ların önüne geçmek amaçlanıyor.

Sık sık rastlanılan kamyon yazılarından bazıları şöyle: “Bir sana,

bir de sabah uykusuna hastayım.”, “Bir sen değil, herkes has-

ta.”, “Rampaların ustasıyım, gözlerinin hastasıyım.”, “Önünü

görmeden sollama, eve acı haber yollama.”, “Âşıksan vur saza,

şoförsen bas gaza.”, “İstedim vermediler; sen şoförsün dedi-

ler.”, “Yaklaşma toz olursun, geçme pişman olursun.”, “Sollama

beni, mahcup ederim seni.”, “Tek rakibimiz, Türk Hava Yolları.”

38

trafiktehaberler

Trafik cezaları e-posta yoluyla gelecekEmniyet Genel Müdürlüğü tarafından trafik cezalarının e-posta yoluyla sürücülere gönderilmesini sağlayacak bir sistem için çalışma başlatıldı.

Mevcut uygulamada trafik kuralı ihlali nedeniyle yazılan cezalar, sürücülerin beyan ettikleri son adrese gönderi-liyor. Sürücüye ulaşılamaması durumunda ise emniyet müdürlüklerine bırakılıyor. Bu nedenle cezadan haberdar olamayan sürücülerin borcu, zamanında ödenmediği için iki katına çıkabiliyor.

Emniyet Genel Müdürlüğü sürücülerin yaşadığı bu mağ-duriyetin önüne geçmek ve polisin iş yükünü hafifletmek

amacıyla harekete geçti. Henüz taslak halindeki düzenle-

mede polisin trafik cezalarını elektronik ortamda yazması

planlanıyor. Uygulama ile kâğıtlara yazılan ve daha sonra

vergi dairelerinde tek tek sisteme girilen cezalar, anında

elektronik sisteme aktarılabilecek.

Ayrıca düzenleme ile yılda ortalama 6 milyon trafik cezası

yazan polis hem zaman hem de maddi anlamda büyük

tasarruf sağlamış olacak. Her posta için 6 lira ödeme ya-

pılan mevcut sisteme göre, 36 milyon liralık tasarruf elde

edilecek.

39

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

Emniyet kemeri, yaralanma riskini yüzde 50 azaltıyorEmniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığı, emniyet kemerinin etkileri hakkında yaptırdığı araştırmanın sonuçla-rını yayınladı. Araştırma sonuçlarına göre emniyet kemerinin; otomobilde seyahat edenlerin ağır yaralanma riskini yüzde 45, kamyonetlerde ise yüzde 60 oranında azalttığı ortaya çıktı. Ölümlü kazalarda emniyet kemeri kullananların yüzde 24,8’inin hiç zarar görmeden kazayı atlattığı tespit edilirken, emniyet kemeri kullanmayanlarda bu oranın yüzde 6,3 olduğu bildirildi. Emniyet kemeri kullanımının zorunlu olduğu ülkelerdeki ölüm ve yaralanma oranlarının, kullanımın zorunlu olmadığı ülkelere göre yüzde 40 daha az olduğu saptandı.

Araştırma sonuçlarına göre arka koltukta emniyet kemeri kullanımı ölüm ve yaralanmaların 2/3’ünü, ön koltukta emniyet kemeri kullanımı ölümlerin yüzde 6’sını önlüyor. Bütün ağır yaralanmalarda ise arka koltuk emniyet kemerleri, yaralanmanın şiddetini yüzde 50 oranında azaltıyor.

Daha düşük oranda emniyet kemeri kullanan arka koltuk yolcularının yaralanma riskinin 2 kat, fırla-tılma riskinin ise 7 kat daha fazla olduğunun ortaya çıkarıldığı araştırma sonuçlarına göre emni-yet kemeri takmamış arka koltuk yolcuları en çok kafa, yüz ve boyun zedelenmelerine maruz kalıyor. Arka koltuk yolcularının en büyük yaralanma sebebi ise fırlatılma olarak belirlendi.

Ölümlü trafik kazalarının yüzde 80’i 55-60 kilometre hızın altında gerçekleşiyorEmniyet Genel Müdürlüğü Trafik Hizmetleri Başkanlığı tarafından gerçekleş-tirilen araştırmada kazaların sıklıkla hangi güzergâhlarda gerçekleştiğine dair ilginç sonuçlar da çıktı. Araştırma sonuçlarına göre ölümlü trafik ka-zalarının yüzde 80’i eve 30-35 kilometre uzaklıkta ve 55-60 kilometre hızın altında gerçekleşiyor. Ayrıca trafik kazası ölümlerinin yüzde 35’i şehir içinde ve günlük güzergâhlar üzerinde meydana geliyor. Em-niyet kemeri kullanılmıyorsa 30 kilometre hızda çarpıldığında bile ağır yaralanma riskinin çok fazla olduğunun belirlendiği araştırmada, emniyet kemeri takmamış yaralıların yüzde 70’inin, 50 kilometreden daha düşük bir hızda yol alır-ken yaralandığı ve 50 kilometre hızdaki bir çarpmanın 4. kattan düşmeyle eşdeğer olduğu ifade edildi.

Emniyet kemeri takanların yangın durumunda ya-şama şansının 5 kat, suya batma durumlarında ise 3 kat daha fazla olduğunun ortaya çıkarıl-dığı araştırma sonuçlarına göre hava yas-tığı, emniyet kemerinin etkinliğini yüz-de 40 oranında arttırıyor ve yandan çarpma ile savrulmayı önlemede hiçbir zaman emniyet kemeri-nin yerini tutmuyor.

40

Devlet bisiklet yollarını destekleyecek

Takograf hileleri, kazalara davetiye çıkarıyor

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, motorlu taşıt kaynaklı hava kirliliği ve iklim değişikliğine neden olan kirleticilerin azaltılması amacıyla bisiklet yol-larının yaygınlaştırılmasına yönelik hazırlanan projelerin destekleneceği bildirildi.

Avrupa ve Uzak Doğu’nun birçok ülkesinde olduğu gibi Türkiye’de de bisiklet yollarına önem verileceğinin ifade edildiği açıklamada, bisiklet yolu yapacak belediyelere destek olunacağı kaydedildi. Başvuruların Çevre ve Şehir-cilik İl Müdürlükleri vasıtasıyla alınacağının duyurulduğu açıklamada, belediyelerin bisiklet yolları için talep ettik-leri yardım miktarlarını belirterek başvurmaları gerektiği kaydedildi.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yapılan açıklama-da şu ifadeler yer aldı:

“Trafikten kaynaklanan hava ve gürültü kirliliğinin azal-tılması, çevrenin korunması, ekonomiye katkı yapılması, proje hedeflerimiz arasında yer alıyor. Çevrenin korunma-sıyla ilgili yapılan projelerden, kent imar planında yer alan bisiklet yolları öncelikli olmak üzere; yolların mevcut alt-yapısının bisiklet yolu yapılmasına uygun olanlara, onay belgesi olanlara, müracaat etmeleri durumunda Bakanlı-ğın bütçe imkânları dâhilinde destek verilecek.”

Türkiye’de yaşanan trafik kazalarında kamyon, tır ve oto-büs şoförlerinin dikkatsizliğinin önemli rol oynadığının belirlenmesi, gözlerin ağır vasıta sürücülerinin hız ve dinlenme sürelerini denetleyen takograf cihazlarına çev-rilmesine neden oldu. Kazaları önlemek amacıyla 2012 yılında çıkarılan Yönetmelik, sürücünün günlük araç kul-lanma süresini 9 saatle sınırlıyor ve 9 saatin ardından ke-sintisiz 11 saat, haftalık 24 saat dinlenme şartı getiriyor.

Ancak bazı sürücülerin ve fabrika sahiplerinin çeşitli ta-kograf hileleri kullanarak, Yönetmelik şartlarını ihlal etti-ği ortaya çıktı. Bazı fabrikaların, sadece kendilerinde ve Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından belirlenen yetkili servislerde bulunan takograf ayar kartlarını kopyalaya-rak, kaçak dükkânlara, firma sahiplerine ve sürücülere dağıttığı anlaşıldı. Dağıtılan kartlar; hız ayarı, isim değiş-tirme ve takografi sıfırlama gibi hilelere olanak tanıyor. Bütün veriler sıfırlanabildiği için takograf cihazında araç, sürüşüne yeni başlamış gibi görünüyor.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yetkilileri tarafından yetkisiz ve kaçak takograf ayarlamaları yapan firmalara ilk seferde bin 400 lira para cezası kesildiği, ikinci seferde ise kapatma cezası verildiği açıklandı.

trafiktehaberler

41

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından seyyar radar ikaz levhası uygulamasına son verildiği açıklandı. Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yazılı açıklamada, son yıllarda yaşanan trafik kazalarında hız ihlallerinin radar ikaz levhası ile radar aracının bulunduğu aralıkta olmadığı belirtildi.

Radar araçlarının geçilmesiyle hız ihlallerinin ve kazaların arttığına dikkat çekilen açıklamada, hız sınırını aşan sürücüler üzerinde “her an yakalanacağı algısını arttırmak ve tüm karayolu güzergâhlarında başta hız ihlali olmak üzere kurallara uyma alışkanlığı kazandırmak” amacıyla seyyar radar ikaz levhası uygulamasının 11 Mart 2013 tarihli genelge ile sonlandırıldığı bildirildi.

radar ikaz levhası uygulaması kaldırıldıSeyyar

42

gezi

Mersin’in doğusunda Adana, batısında Antalya, kuzeyinde Konya, Karaman, Niğde ve güneyinde Akdeniz yer alır. İlin yüz ölçümü 15853 km² olup, top-raklarının yüzde 49,5’i ormanlıktır. İlin Akdeniz kıyısında 321 km’lik kıyı şeridi bulunur. İlin kuzeyi orta Toros dağla-rıyla çevrilidir, Bolkar Dağı Medetsiz Tepesi ilin en yüksek tepesini oluştur-maktadır. Tarsus ve Mersin’in bir kısmı Çukurova’nın devamı niteliğinde olup, ilin en geniş düzlükleridir. Batıya doğru Silifke ve Anamur dışında ovalar daral-maktadır. İlin başlıca akarsuları Berdan, Efrenk, Göksu, Anamur ve Lamas’tır.

İlin kıyı kesiminde tipik Akdeniz iklimi görülür. Sahilden iç kesimlere yük-seldikçe iklim karasala dönüşür. To-rosların eteklerine kadar uzanan kıyı kesimlerinde doğal bitki örtüsü ma-kidir. Toroslar ise zengin ormanlar ile

kaplıdır. Ormanları çam, ladin, köknar gibi ağaç türleri oluşturur. Doğusun-da Gülek Boğazı, batısında Sertavul, ili Orta Anadolu’ya bağlayan iki önemli ve doğal geçittir. Alp sistemi içindeki Toros Dağları, İçel’de geniş bir payanda duvarı gibi Akdeniz kıyılarından yükse-lerek, Anadolu platosuna destek verir.

Kentin kuzeyindeki Yumuktepe höyü-ğünde yapılan kazılarda birçok katman ortaya çıkarılmıştır. Bunların en eskisi, MÖ 6300’lere, en yenisi ise Selçuklu dönemine tarihlenir. Kazılardan çıkarı-lan eserler, Adana Arkeoloji Müzesi ve Mersin Müzesi’nde sergilenir. 

Mersin’in tarih sahnesine çıkışı 19. yüz-yılın ortalarına rastlar. Bu dönemde henüz bir köy olan bölge, göçmen bir Türkmen aşiretine ev sahipliği yapar ve adını da bu aşiretten alır. Özellikle Amerika iç savaşı sırasında dünyada-

ki pamuk kıtlığını gidermek amacıyla Çukurova’da gelişen pamuk üretimi ve bölgenin 1866’da demir yolu ağı-na bağlanması, Mersin’in kaderini değiştirir. Bu dönemde Mersin hızla, Çukurova’nın tarım ürünlerinin ihraç edildiği bir liman ve ticaret merkezi ha-line gelir. 

Şehrin bugünkü durumuna gelmesin-de, şu anda çok küçük bir azınlık olsa-lar da Hıristiyan Levantenlerin önemi yadsınamaz. Şehirde halen Latin-İtal-yan Kilisesi ve Arap-Ortodoks Kilisesi olmak üzere Levantenlere ait iki kilise bulunur.

Hızla hayata geçirilen GAP Projesi, Ataş Rafinerisi ve sahip olduğu geniş hinterland sayesinde Mersin Limanı, Türkiye’nin Akdeniz’deki en büyük li-manı olma özelliğini taşır. Limanda bu-lunan 27 iskelenin 8 tanesi raylı bir sis-

Atatürk’ün sözünü tutup; kültürüne, sanatına, sporuna sahip çıkan şehir...

Mersin

Katkılarından dolayı Mersin İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne teşekkür ederiz.

43

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

44

gezi

temle bağlanır. 1991 Körfez Savaşı’ndan bu yana yaklaşık 85 milyon dolar harcanarak yenilenen Mersin Limanı’nın kapasitesi, son üç yıldır her sene yüzde 10 oranında artar.

Kentin ticari açıdan önemi göz önüne alınarak, Türkiye’nin dört serbest bölgesinden biri burada kurulur. 785.000 metrekarelik bir alan üzerine ku-rulan Mersin Serbest Bölgesi, başta tekstil firmaları olmak üzere yaklaşık 250 şirkete ev sahipliği yapar. Ayrıca Mersin-Adana karayolu üzerinde cam, soda, gübre, tekstil, meyve suyu gibi sektörlerde faaliyet gösteren birçok önemli fabrika da bulunur.

Tarihi ve doğal güzellikler bakımından zengin olan Mersin, görülmeye değer pek çok değere ev sahip-liği yapar. İl merkezi ve ilçelerde bulunan müzeler-de Neolitik dönemden başlayarak MÖ 1200 yılları, Arkaik, Grek, Helenistik, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı devirlerine ait eserler sergilenir. Mersin’in merkezinde bulunan Karaduvar, Yumuktepe, Vi-ranşehir antik kentleri, Mersin Müzesi, Gözne Yaylası, Refah Şehitleri Anıtı ve Barış Anıtı önemli tarihi değerlerin görülebildiği mekânlar arasında yer alır. Anadolu’nun en eski yerleşimlerinden biri olan Yumuktepe’den çıkarılan pek çok eser, Mersin Müzesi’nde sergilenir.

Mersin’in ilçeleri de turistik değerlerle doludur. Silifke ilçesinde Cennet-Cehennem Mağaraları, Roma Tapınağı, Tekirambarı Sarnıcı, Silifke Kalesi, Meryemlik, Adam Kayalar, Taşköprü, Üç Güzeller Mozaiği, Uzuncaburç Kulesi, Sütunlu Yol, Zafet Takı, Zeus Tapınağı, Tcyhe Tapınağı, Roma Tapınağı, Eski Mezarlık, Tokmar Kalesi, Astım Mağararası ve Cambazlı Kilise bulunur. Ayrıca MS 161-180 döneminde Roma İmparatoru Marcus Aurelius tarafından yapıldığı bilinen Diocaesarea Tiyatrosu görkemli yapısıyla ilçede dikkat çeker. İki kademeli olan yapının doğal, çukur bir arazi seçilerek basamaklarının arazi meyilinden yararlanılarak yapıldığı görülür. Birinci kademesinde 18, ikincisinde 10 sıra sayılabilen Diocaesarea Tiyatrosu 3100 kişiliktir.

Tarsus ilçesi de tarihi ve doğal güzelliklere ev sa-hipliği yapar. Kleopatra Kapısı, Gözlükule Höyüğü, Donuktaş, Eski Hamam&Onur Yazıtı, Justinianus Köprüsü, Roma Yolu, Makam-ı Şerif Camisi ve Dan-yal Peygamber Kabri, Ulu Cami, Aziz Paul Kuyusu, Aziz Paul Kilisesi, Kırkkaşık Bedesteni, Yedi Uyurlar Mağarası, Tarsus Şelalesi, Tarsus Müzesi ve Kubat Paşa Medresesi ilçede bulunan önemli yapılar arasında yer alır. Tarsus’un girişinde bulunan Kle-opatra Kapısı, Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi’nde

İskele Kapısı olarak geçer. Bizans döneminde inşa edilen Kelopatra Kapısı’nın; Mısır’ın ünlü Kraliçesi Kleopatra’nın sevgilisi Romalı General Antonius’un şehre bu kapıdan girmesi nedeniyle bu ismi aldığı anlatılır.

Mersin’in Erdemli ilçesinde de önemli turistik ya-pılar bulunur. Kız Kalesi, Korikos Kalesi Ayaş, Kan-lıdivane, Helenistik Kule, Bazilikalar ve Nekropoller Erdemli’dedir. Korikos Sahil Kalesi’nin 200 metre açığındaki küçük adada bulunan Kız Kalesi, Kara-manoğlu İbrahim Bey tarafından 1448 yılında ona-rılır ve ilin turizm sembolü haline gelir. Bir rivayete göre Korikos’ta yaşayan krallardan biri kız çocuğu olmasını çok ister. Sonunda dileği gerçekleşir ve bir kızı olur. Günlerden bir gün şehre bir falcı gelir ve krala kızının bir yılan tarafından öldürüleceğini söyler. Kral da Kız Kalesi’ni yaptırır ve kızını koru-mak için buraya kapatır. Ancak kızının kaderini de-ğiştiremez zira bir süre sonra saraydan gönderilen üzüm sepetinin içinden çıkan yılan, genç kızın ölü-müne neden olur.

Ayrıca Aydınlık ilçesindeki Dört Ayaklı Anıtmezar ve Aynalıgöl Mağarası, Bozyazı ilçesindeki Kilise Burnu, Anamur ilçesindeki Çukurpınar Mağarası, Ala Köprü ve Mamure Kalesi, Mut ilçesindeki Ala-han Manastırı ve Gülnar ilçesindeki Meydancık Kalesi, Mersin’de görülmeye değer tarihi eserler arasında bulunur.

Mersin, kültür-sanat alanında da oldukça gelişmiş bir il olarak dikkat çeker. Türkiye’de Devlet Opera ve Balesi’nin bulunduğu 4’üncü kenttir. Ulusal kül-türümüzün zenginliğinden kaynaklanan büyük potansiyele sahip ilde opera ve balenin oluşu ayrı bir önem taşır. Büyükşehir belediyesinin yaptığı 4 km sahil parkında görülmesi gereken birçok hey-kel ve yapı bulunur. Ayrıca kentte bulunan sanat galerisi de Mersin’in sanat alanında ne kadar başa-rılı olduğunun bir göstergesi sayılabilir. Kültür Sa-nat Şenliği, Kültür ve Sanat Festivali, Müzik, Kültür ve Folklör Haftası; ilin tanıtımına katkı sağlayan ve gelişimine ivme kazandıran organizasyonlar ola-rak büyük önem taşır.

Mersin tüm bu doğal ve tarihi zenginlikleri, gelişim çizgisi ve ekonomik potansiyeli ile hem gezilip gö-rülmesi gereken hem de yaşanabilir bir kent olarak Türkiye’nin en önemli illeri arasında yer alır.

Mersin’e yolunuz düşerse cezerye ve tantuni ye-meden dönmeyin!

45

Nisan - Mayıs - Haziran 2013 | Ankara Trafik Vakfı

HER İKİ TARAFTANDARALAN KAPLAMA

YANDAN RÜZGAR

KASİSLİ YOL

ANA YOL-TALİ YOL KAVŞAĞI

OKUL GEÇİDİ

DÜŞÜK BANKET

DEMİRYOLU HEMZEMİN GEÇİT YAKLAŞIMI

LEVHALARI (SOL-SAĞ)

TEHLİKE UYARI İŞARETLERİ

EHLİ HAYVANLARGEÇEBİLİR

İKİ YÖNLÜ TRAFİK

KAYGAN YOL

ANA YOL-TALİ YOL KAVŞAĞI

BİSİKLET GEÇEBİLİR

SAĞDAN ANA YOLA GİRİŞ

VAHŞİ HAYVANLARGEÇEBİLİR

SAĞDAN DARALAN KAPLAMA

GEVŞEK MALZEMELİ ZEMİN

ANA YOL-TALİ YOL KAVŞAĞI

GİZLİ BUZLANMA

SOLDAN ANA YOLA GİRİŞ

TEHLİKELİ EĞİM (İNİŞ)

IŞIKLI İŞARET CİHAZI

AÇILAN KÖPRÜ

KONTROLSÜZ KAVŞAK

GEVŞEK ŞEV

KONTROLSÜZ DEMİRYOLU GEÇİDİ

KONTROLSÜZ DEMİRYOLU GEÇİDİ

(EN AZ İKİ HAT)

TEHLİKELİ EĞİM (ÇIKIŞ)

HAVAALANI - HAVALİMANI(ALÇAK UÇUŞ)

DENİZ VEYA NEHİR KIYISINDA BİTEN YOL

ANA YOL-TALİ YOL KAVŞAĞI

YAYA GEÇİDİ

DÖNEL KAVŞAK

ENGEL İŞARETİ

TEHLİKELİ VİRAJ YÖN LEVHALARI

DEMİRYOLU HEMZEMİN GEÇİT YAKLAŞIMI

LEVHALARI (SOL-SAĞ)

DEMİRYOLU HEMZEMİN GEÇİT YAKLAŞIMI

LEVHALARI (SOL-SAĞ)

KÖPRÜ BAŞI LEVHALARI (SOL-SAĞ)

ONARIM YAKLAŞIM LEVHALARI

DÖNÜŞ ADASI EK LEVHASI

REFÜJ BAŞI EK LEVHASI

YOLDA ÇALIŞMA

SOLDAN DARALAN KAPLAMA

DİKKAT

ANA YOL-TALİ YOL KAVŞAĞI

KONTROLLÜ DEMİRYOLU GEÇİDİ

KONTROLSÜZ DEMİRYOLU GEÇİDİ

(TEK HAT)

SAĞA TEHLİKELİ VİRAJ SOLA TEHLİKELİ VİRAJ SAĞA TEHLİKELİ DEVAMLI VİRAJLAR

SOLA TEHLİKELİ DEVAMLI VİRAJLAR

%10 %10

TRAFİK TANZİM İŞARETLERİ

YOL VER

BİSİKLET GİREMEZ

EL ARABASI GİREMEZ

SOLA DÖNÜLMEZ

BÜTÜN YASAKLAMA VE KISITLAMALARIN SONU

İLERİ VE SAĞA MECBURİ YÖN

HER İKİ YANDAN GİDİNİZ

MECBURİ ATLI YOLU SONU

DUR

MOPET GİREMEZ

TRAKTÖR GİREMEZ

U DÖNÜŞÜ YAPILMAZ

HIZ SINIRLAMASI SONU

İLERİ VE SOLA MECBURİ YÖN

ADA ETRAFINDA DÖNÜNÜZ

MECBURİ ASGARİ HIZ

KARŞIDAN GELENE YOL VER

KAMYON GİREMEZ

BELİRLİ MİKTARLARDAN FAZLA PATLAYICI VE PARLAYICI MADDE

TAŞIYAN TAŞIT GİREMEZ

ÖNDEKİ TAŞITI GEÇMEK YASAKTIR

GEÇME YASAĞI SONU

SAĞA VE SOLA MECBURİ YÖN

MECBURİ BİSİKLET YOLU

MECBURİ ASGARİ HIZ SONU

GİRİŞİ OLMAYAN YOL

OTOBÜS GİREMEZ

TEHLİKELİ MADDE TAŞIYAN TAŞIT GİREMEZ

KAMYONLAR İÇİN ÖNDEKİ TAŞITI

GEÇMEK YASAKTIR

KAMYONLAR İÇİN GEÇME YASAĞI SONU

İLERİDEN SAĞA MECBURİ YÖN

MECBURİ BİSİKLET YOLU SONU

ZİNCİR TAKMAK MECBURİDİR

TAŞIT TRAFİĞİNE KAPALI YOL

TREYLER GİREMEZ

BELİRLİ MİKTARLARDAN FAZLA SU KİRLETİCİ MADDE

TAŞIYAN TAŞIT GİREMEZ

AZAMİ HIZ SINIRLAMASI

SAĞA MECBURİ YÖN

İLERİDEN SOLA MECBURİ YÖN

MECBURİ YAYA YOLU

ZİNCİR TAKMA MECBURİYETİ

SONU

MOTOSİKLET HARİÇ MOTORLU TAŞIT

TRAFİĞİNE KAPALI YOL

YAYA GİREMEZ

MOTORLU TAŞIT GİREMEZ

SESLİ İKAZ CİHAZLARININ

KULLANIMI YASAKTIR

SOLA MECBURİ YÖN

SAĞDAN GİDİNİZ

MECBURİ YAYA YOLU SONU

TEHLİKELİ MADDE

TAŞIYAN TAŞITLARIN

İZLEYECEKLERİ MECBURİ YÖN

TEHLİKELİ MADDE

TAŞIYAN TAŞITLARIN

İZLEYECEKLERİ MECBURİ YÖN

TEHLİKELİ MADDE

TAŞIYAN TAŞITLARIN

İZLEYECEKLERİ MECBURİ YÖN

MOTOSİKLET GİREMEZ

AT ARABASI GİREMEZ

TAŞIT GİREMEZ

GENİŞLİĞİ .....METREDEN FAZLA

OLAN TAŞIT GİREMEZ

YÜKSEKLİĞİ ..... METREDEN FAZLA OLAN

TAŞIT GİREMEZ

UZUNLUĞU ..... METREDEN FAZLA OLAN

TAŞIT GİREMEZ

DİNGİL BAŞINA ..... TONDAN FAZLA

YÜK DÜŞEN TAŞIT GİREMEZ

YÜKLÜ AĞIRLIĞI ..... TONDAN FAZLA

OLAN TAŞIT GİREMEZ

ÖNDEKİ TAŞIT ..... METREDEN DAHA YAKIN

TAKİP EDİLEMEZ

SAĞA DÖNÜLMEZ

GÜMRÜK(DURMADAN GEÇMEK

YASAKTIR)

İLERİ MECBURİ YÖN

SOLDAN GİDİNİZ

MECBURİ ATLI YOLU

D.2600.21 E.90

E.900.21

400 m

D.260

Radyo

TRTFM

88.8

KAVŞAK ÖNCESİ YÖN LEVHASI

İLERİKİ KAVŞAKTA SOLA DÖNÜŞ YASAĞINI

GÖSTEREN İŞARET LEVHASI

TÜRKİYE DEVLET SINIRI LEVHASI

İL SINIRI LEVHASI MESKUN MAHAL LEVHASI (İL MERKEZİ)

MESKUN MAHAL SONU LEVHASI (İL

MERKEZİ)

MESKUN MAHAL SONU LEVHASI (İLÇE

MERKEZİ)

MESKUN MAHAL LEVHASI (İLÇE

MERKEZİ)

MESKUN MAHAL LEVHASI (KÖY-BELDE-BUCAK

MERKEZİ)

MESKUN MAHAL SONU LEVHASI (KÖY-BELDE-BUCAK

MERKEZİ)

COĞRAFİ BİLGİ LEVHASI (DAĞ GEÇİDİ)

COĞRAFİ BİLGİ LEVHASI (KÖPRÜ-NEHİR)

COĞRAFİ BİLGİ LEVHASI

(DAĞ)

COĞRAFİ BİLGİ LEVHASI (GÖL)

KARAYOLLARI TEŞKİLATINA AİT BİLGİ LEVHASI

(BÖLGE MERKEZİ)

MESKUN MAHAL ve KAVŞAK ÇIKIŞI MESAFE LEVHASI

MESAFE LEVHASITEK YÖNLÜ YOL OTOYOL BAŞLANGICI OTOYOL SONU

MOTORLU TAŞIT YOLU BAŞLANGICI

MOTORLU TAŞIT YOLU

SONU

İLKYARDIM

JANDARMA

OTEL veya MOTEL

YÜZME YERİ

YÜZÜLMEZ ÖNCELİĞİOLAN YÖN

İKİ YÖNLÜYOL

ŞERİT DÜZENLEME LEVHALARI

ŞERİT DÜZENLEME LEVHALARI

ŞERİT DÜZENLEME LEVHALARI

ŞERİT DÜZENLEME LEVHALARI

ŞERİT DÜZENLEME LEVHALARI

ŞERİT DÜZENLEME LEVHALARI

ŞERİT DÜZENLEME LEVHALARI

LOKANTA ÇAYHANE veya

KAFETERYA

ÇEŞME PİKNİK YERİ YÜRÜYÜŞBAŞLANGICI

KAMP YERİ KARAVANLI KAMP YERİ

GENÇLİK KAMPI

TURİZM DANIŞMA

ALT GEÇİT ÜST GEÇİT

ANA YOL

POLİS YANGIN TEHLİKESİ

RADYO BÖLÜNMÜŞ YOL ÖNCESİ

YÖN LEVHASI

ÇADIRLI ve KARAVANLI KAMP YERİ

TÜNEL HASTANE DURAK TELEFON AKARYAKITİSTASYONU

TAMİRHANE

KAVŞAK ÖNCESİ ŞERİT SEÇİM

LEVHASI

TÜRKİYE HIZ SINIRLARI LEVHASI

KAVŞAK İÇİ YÖN LEVHASI

KAVŞAK İÇİ YÖN LEVHASI(TURİSTİK MAHAL)

KAVŞAK İÇİ YÖN LEVHASI(HAVAALANI)

KAVŞAK İÇİ YÖN LEVHASI

(KAMP YERİ)

REFÜJ ORTASI YÖN LEVHASI

GİRİŞİ OLMAYAN

YOL KAVŞAĞI

GİRİŞİ OLMAYAN

YOL KAVŞAĞI

GİRİŞİ OLMAYAN

YOL KAVŞAĞI

İLERİ ÇIKMAZ

YOL

KAPLAMA ÜSTÜ YÖN LEVHASI

TEHLİKE BİLGİ İŞARETLERİ