YEM KARIŞTIRMA VE DAĞITMA MAK ĐNELERĐ

2

Bu eğitim modülü Avrupa Birliği Hayat Boyu Öğrenme Programı Leonardo da Vinci Yenilik Transferi Projeleri kapsamında desteklenen, Kırsal Alanda Çalı şanlar için Daha Güvenli Tarım - Safer Agriculture For Employee s in Rural - SAFER projesi için üretilmiştir. Koordinatör: Ondokuz Mayıs Üniversitesi-OMÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Türkiye Ortaklar: Federacion Agroalimentaria de Comisiones Obreras-CCOO Đspanya Asesoria Declerq SL Estudios Europeos Đspanya

Ente Nazionale per la Meccanizzazione Agricola-ENAMA Đtalya Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Uluslararası Tarımsal Eğitim Merkezi Müdürlüğü-UTEM Türkiye Ankara Üniversitesi -AÜ Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü Türkiye Türk Tarım Alet ve Makineleri Đmalatçıları Birliği-TARMAKBĐR Türkiye Türkiye Ziraat Odaları Birliği-TZOB Türkiye Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü-TÜGEM Türkiye

3

Bu çalışmada; yerleştirme, çalıştırma, ayarlama, bakım, temizleme, onarım, taşıma işlerini yapan tarım makinesi kullanıcıları ve bu işlerin yapılması sırasında etkilenen diğer şahısların iş güvenliği ile ilgili karşılaşabilecekleri durumlarda yapılması gerekenler ile makinelerin güvenli imalatı ve kullanıcılara iletilmesi açısından uyulması gereken kurallar açıklanmaya çalışılmıştır. Tarım makinelerinde iş güvenliği ve kazalarla ilgili istenmeyen durumları sergileyen görsel bilgilerden hem olumsuz örneklerin edinilmesi ve içselleştirilmesindeki rolü hem de marka imajını zedelememek adına özellikle kaçınılmıştır. Bu eğitim modülündeki bilgiler ve bunlar esas alınarak üretilen bilgi kartları, video ve animasyonlara, http://safer-omu.net/ adresinden ulaşılabilir. Bu projeye ait eğitim modül ve materyallerinin tamamı ya da bir kısmı proje yasal sahibi Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin yazılı izni alınmadan çoğaltılamaz, başka internet sitelerinde yayınlanamaz Proje materyallerini edinmek için; Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Makineleri Bölümü 55139 Kurupelit-Samsun adresi ile temasa geçilebilir.

4

ĐÇĐNDEKĐLER

A. GENEL B ĐLGĐ

B. TANIM VE FONKS ĐYON

C. TEMEL ĐŞLEMLERDE R ĐSK DEĞERLENDĐRMESĐ

1. Makinenin Ayarları ve Ya ğ/Yakıt Deposunun Doldurulması

2. Yem Karı ştırma Vagonunun Karayolunda Dola şıma Hazırlanması

2.1. Kendi Yürür Yem Karı ştırma ve Da ğıtma Makineleri

2.1.1. Sürücü koltuğuna geçiş

2.1.2. Sürücü koltuğu ve kumandalar

2.1.3. Sürücü kabini

2.1.4. Koltuk

2.1.5. Sürücü pozisyonundan görüş

2.1.6. Sürücüyü korumak için muhafaza

2.2. Çekilir Tip Makineler

2.2.1. Traktöre bağlama ve traktörden ayırma

2.2.2. Mafsallı mil bağlantısı

2.2.2.1. Mafsallı mil

2.2.2.2. Mekanik hareketli parçalar

2.2.3. Çalışma yerine ulaşım ve kumandalar

5

2.3. Karayolunda Dola şım

2.3.1. Kendi yürür makineler

2.3.2. Çekilir tip makineler

3. Yem Karıştırma ve Da ğıtma Makinesinin Çalı şması

3.1. Yem Karıştırma Vagonunun Yüklenmesi

3.2. Karıştırma

3.3. Yemliğe Taşıma ve Dağıtma

3.3.1. Götürücü bant

3.3.2. Besleme helezonu

3.3.3. Serbest tahliye durumu

3.3.4. Yem karıştırma ve boşaltma donanımlarının kullanımda olmadıkları zaman korunması

3.4. Çalışma Alanından Görü ş

3.5. Gürültü

3.6. Titre şim

4. Temizlik ve Bakım

D. GENEL TEKN ĐK AÇIKLAMALAR

1. CE Đşareti

2. Tanıtım Plakası

3. Resim Yazılar

4. Kullanma Kılavuzu

5. CE Uygunluk Beyanı

KAYNAKÇA

6

A. GENEL B ĐLGĐ

Yem karıştırma vagonları silaj yemini kesen, karıştıran ve yemliklere dağıtan bir tarım makinesidir. Ülkelere göre farklı şekillerde yapılandırılabilirler. Bu modülde Türkiye’de kullanılan en yaygın tipler tanımlanmıştır.

Yem karıştırma vagonları, silaj yemini kesme, öğütme ve karıştırma yapabilme özelliklerine göre; silaj dağıtmak için kullanılan ve yemi kesen, karıştıran ve dağıtan vagonlar olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır. Helezonlarının konumlarına göre ise; yatay, düşey ve eğik eksenli olmak üzere üç gruba ayrılırlar. Tüm bu sistemler ürünü karıştırırken sindirimini kolaylaştırmak için boyut ve hacim olarak küçültür.

Çekilir tip yem karıştırıcı Şekil 1 ve 2’de, kendi yürür makine örnekleri ise Şekil 3, 4 ve 5’de gösterilmektedir.

Şekil 1. Çekilir tip yem karıştırma vagonu (yatay helezonlu, öğütme ve karıştırma)

Şekil 2. Çekilir tip yem karıştırma vagonu (dikey helezonlu, öğütme, parçalama ve karıştırma)

7

Şekil 3. Kendi yürür yem karıştırma vagonu (dikey helezonlu, öğütme, parçalama ve karıştırma)

Şekil 4. Kendi yürür yem karıştırma vagonu (dikey helezonlu, öğütme, parçalama ve karıştırma)

Şekil 5. Kendi yürür yem karıştırma vagonu

8

B. TANIM VE FONKS ĐYON

Yem karıştırma vagonları, traktör kuyruk mili gücüyle çalıştırılan çekilir tip makinelerdir (Şekil 6). Bunlar, yemi karıştırmak için içinde 1-4 yatay ya da 1-3 dikey helezon bulundurmakta ve yemi direk olarak yemliğe boşaltmaktadırlar (Şekil 7). Yem karıştırma vagonlarında yükleme elemanı bulunmamaktadır. Bu nedenle bunlar, hidrolik yükleyici, ön yükleyici, silo boşaltıcı ya da kendi yürür silaj öğütücü ve yükleyiciler ile yüklenmektedir.

Genellikle vagonun arka tarafında yığın haldeki ürünlerin elle yüklenmesi için küçük bir açıklık bulunmaktadır. Karıştırılmış yemin dağıtılması ise, bantlı veya zincirli götürücüler yardımıyla yapılmaktadır.

Şekil 6. Çekilir tip yatay helezonlu yem karıştırma vagonundaki materyal akışı

Şekil 7. Dikey helezonlu besleyicideki materyal akışı

Otomatik yüklemeli yem karıştırma vagonları (Şekil 8), mafsallı mil aracılığıyla traktör kuyruk milinden hareket alan çekilir tip makinelerdir. Bu tip yem karıştırma vagonlarında, yemi hem karıştıran hem de dağıtan yatay veya dikey konumda

9

C. TEMEL ĐŞLEMLERDE R ĐSK DEĞERLENDĐRMESĐ

helezonlar bulunmaktadır. Bunlar, silaj silolarından yemi direk olarak öğütüp keserek alan kendinden yüklemeli makinelerdir. Genellikle bu tip karıştırma vagonlarında bulunan helezonlar ile vagonun kenarları ve tabanına, bitkisel materyali (sap, saman vb) doğramak için kesme düzenleri yerleştirilmiştir.

Bu tip makinelerin tümünde, vagon tabanında, karışıma giren yemin ağırlığını ve hazırlanan karışımın oranını daha kolay belirlemek için tartım sistemi bulunmaktadır.

Şekil 8. Çekilir tip yem karıştırma vagonun ana elemanları

(1. Yağ dağıtıcı, 2. Ağırlık göstergesi, 3. Yağ tankı, 4. Bağlama kolu başı, 5. Çeki halkası, 6. Bağlama aleti, 7.Redaktör, 8. Karıştırma vagonu, 9. Boşaltıcı taşıma kayışı, 10. Boşaltma girişi krikosu, 11. Aks, 12. Arka sol/sağ sensör, 13. Tekerlek, 14. Reflektör, 15. Besleme helezonu, 16. Öğütücü kaldırma pistonu, 17. Değirmen ayağı, 18. Hidrolik kriko, 19.Değirmen tamburu)

Makine kullanıldığı zaman operatörün yapması gerekenler, ilgili riskler ve önlemler olmak üzere aşağıdaki şekilde gruplandırılabilir:

• Ayarlamalar ve yakıt ikmali yapmak,

• Temizlik ve bakım yapmak,

• Hareket ve karayolunda dolaşım,

• Makine ile çalışma.

Yem karıştırma vagonu kullanıldığında, işçi güvenliği ve sağlığı için tüm tedbirlere ve düzenlemelere uyulmalıdır.

10

Yem karıştırma vagonunu kullanmadan önce kullanma kılavuzunun dikkatlice okunması ve bakiye riskin yakınına yerleştirilen resim yazı şeklindeki uyarılara dikkat edilerek, uyulması önerilir. Yem karıştırma vagonu çalışmaya başladığında alınması gereken bazı genel tedbirler Tablo 1 de verilmiştir.

Tablo 1. Genel tedbirler.

• Nakliye sırasında herhangi bir hasar meydana gelirse, hemen bayi veya imalatçı firmayla bağlantıya geçilmelidir.

• Her ne olursa olsun makinenin herhangi bir parçası sökülmemeli ve değiştirilmemelidir.

Herhangi bir bakım yapılmadan önce, makinenin kullanma kılavuzu dikkatlice okunmalıdır.

• Eskiyen veya kırılan parçalar ile muhafazaların bakımı ve değiştirilmesi, sadece kullanma kılavuzunun verilen bilgilere göre yapılmalıdır. Diğer işletme ve bakım bilgileri için imalatçı ya da yetkili tamir servisi ile temasa geçilmelidir.

• Sadece orijinal yedek parça veya üretici firma tarafından tavsiye edilen yedek parça kullanılmalıdır.

• Yem karıştırma vagonu kullanıldığında, daima, yasalar tarafından belirlenen hijyen ve güvenlik kurallarına uyulmalıdır.

• Yem karıştırma vagonu çalıştırılmadan önce, tüm kumandalar ile ilgili tam bilgi sahibi olunmalıdır.

1. Makinenin Ayarları ve Ya ğ/Yakıt Deposunun Doldurulması

Makinenin tüm ayarları kullanma kılavuzuna göre yapılmalıdır. Tüm kumandalar, görünür ve kolay ulaşılabilecek şekilde ve ergonomik kriterler göz önüne alınarak yerleştirilmiş olmalıdır. Otomatik yüklemeli yem karıştırma vagonlarının olası ayarları, helezon ve boşaltma bandı zincirlerinin gerginlik durumu, helezonun hizalanması ve park fren telleri vb ayarlardır.

Yem karıştırma vagonunun kullanma kılavuzunun ve resim yazılarının gözetilmesi önemle tavsiye edilmektedir. Bununla beraber, makinenin ayarlanması ve depoların doldurulması sırasında meydana gelebilecek olası kazalara karşı alınması gereken tedbirler Tablo 2 de verilmiştir. Bunların birçoğu makinenin çalıştırılması sırasında da göz önüne alınmalıdır.

11

Tablo 2. Makinenin ayarlanması ve doldurulması sırasında alınması gereken tedbirler.

• Makine üzerinde herhangi bir işlem yapmadan önce, operatör uygun kıyafetler giymelidir. Hareketli elemanlara dolanabilecek kıyafetler giyilmesinden kaçınılması, metal platformdan düşme ve kayma tehlikelerine karşı tabanları iyi tutunan ayakkabılar giyilmesi tavsiye edilmektedir.

• Makinenin üzerine çıkarken veya inerken sadece merdivenler ve tutamaklar kullanılmalıdır. Daima yerden ya da metal platform üzerinde çalışılmalıdır.

• Soğutma sisteminin sıvı seviyesi sık sık kontrol edilmelidir. Sıvı doldurmak gerekirse, motor durdurulmalı, sıvının soğuması beklenmeli ve dikkatlice radyatör kapağı açılmalıdır. Yağ seviyesinin kontrolünde de aynı tedbirler uygulanmalıdır.

• Fren sıvılarının zehirli olduğu, bataryanın içerdiği asitin aşındırıcı olduğu ve soğutma sıvısının (etilen glikol) zararlı olduğu unutulmamalıdır. Bu yüzden, sıvıları doldururken dikkatli olunmalı ve kişisel koruyucu ekipmanlar (eldiven, gözlük, özel filtreli maske vb) kullanılmalıdır.

• Asla tutuşturma etkisi olan maddelerle (yanan sigara, ateş vb.) yakıt ikmali yapılmamalıdır. Gece boyunca depo içerisinde su buharının yoğuşmasını önlemek için yakıt ikmalinin günün sonunda yapılması tercih edilmelidir. Depo kapağının sıkıca kapatılması ihmal edilmemelidir.

• Motor sıcak durumdayken ya da çalışıyorken yakıt ikmali yapılmamalıdır. Yakıt ikmali sırasında yakıt veya yağ bulaşan kısımlar temizlenmelidir.

Makinenin ayarlanması ve yağ/yakıtın doldurulmasına bağlı olarak meydana gelebilecek temel riskler ve çözümler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Risk Düzenleme Çözüm

Dolaşma,

çekilme, kesme.

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 7. 1

Güç aktarma sisteminin tüm hareketli parçaları bunlarla temas etmenin tüm risklerini önleyecek şekilde tasarımlanmalı, imal edilmeli, yerleştirilmeli aksi halde korunmalıdır.

Erişilebilir hareketli güç iletim parçaları ile ilgili tehlikelere karşı korumayı sağlamak için makineler sabit muhafazalarla donatılmalıdır

12

Önceden sık kullanım varsayılıyorsa, muhafazalar açıldıklarında makineye asılı kalmalı, özel bir alet ile açılan muhafazalarla donatılmalıdır. Bu muhafazalar açıldıkları zaman makineye takılı kalmalı ve kapalı konumda takım kullanılmaksızın otomatik olarak kilitlenmelidir.

Sıvılarla temas riski.

TS EN ISO 4254-1: 4. 2. 6. 2

Đşletme sıvılarının güvenli doldurulması, boşaltılması ve tamamlanması operatörü için güvenli olacak şekilde yapılabilmelidir. Doldurma ağzı zeminden ya da bir platformdan 1500 mm mesafeden daha yukarıda olmamalıdır.

2. Yem Karı ştırma Vagonunun Karayolunda Dola şıma Hazırlanması

2.1. Kendi Yürür Yem Karı ştırma ve Da ğıtma Makineleri

2.1.1. Sürücü koltu ğuna geçi ş

Makineye çıkarken ve inerken meydana gelebilecek düşme kazaları önemli yaralanmalara neden olabilir. Merdiven ve platformla birlikte düşünüldüğünde sürücü koltukları (kendi yürür makine üzerindeki ya da traktör üzerindeki) genellikle 1 m’den daha yüksektir. Ayrıca, makine üzerindeki yürüme yerlerinde oluşan toz, yağ, yakıt, gres ve bitki artıkları sürücünün dengesini yitirmesine, kaymasına neden olarak makineden düşmesi için önemli bir sebeptir.

Operatörün makineden düşmesine neden olan diğer durumlar ise;

• Ayak için uygun destek noktasının bulunmaması,

• Eller için korkuluk ve tutamakların bulunmaması,

• Siper ya da kaymayı önleyici yüzeyin bulunmamasıdır.

Bu nedenle, düşme tehlikesine karşı şu tedbirler alınmalıdır:

• Yem karıştırma vagonu, ayaklar için destek elemanlarına (kaygan olmayan materyal, uygun genişlik ve yükseltilmiş kenarlı) ve eller için korkuluk tutamaklarıyla donatılmış olmalıdır.

• Daima, tabanı kaymayan ve uygun şekilde bağlanmış ayakkabılar giyinmelidir.

13

• Merdiven girişi ve vagon platformu çamur, bitkisel atıklardan, kaygan materyallerden temizlenmeli ve buralar daima temiz tutulmalıdır.

Risk Düzenleme Çözüm

Düşme

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 5. 1 ve 4. 1. 5. 2

Çalışma mahalli tabanının veya kabin tabanının zeminden yüksekliği 550 mm’yi geçtiği zaman bir binme aracı sağlanmalıdır. Bunun ölçüleri Şekil 9’da gösterildiği gibi olmalıdır.

Merdiven kullanılırsa, bunların eğim aşısı, 70o–90o arasında olmalıdır.

Her basamak kaymaz yüzeye, her uçta yan korumaya sahip olmalı ve normal çalışma şartlarında çamur ve kar birikimi en az olacak şekilde tasarlanmalıdır.

Binme aracının herhangi bir hareketli parçası işletildiği zaman, bunlar makaslama, kıstırma veya kontrol edilemeyen hareket tehlikesine neden olmamalıdırlar.

Binme aracının her iki tarafında merdiven parmaklıkları veya el tutamakları bulunmalıdır.

Bunlar, operatörün her zaman üç nokta temas desteğini sağlayabileceği şekilde tasarlanmalıdır. Koltuklar ve/veya el tutamağı enine kesitinin genişliği 25–35 mm arasında olmalıdır. Koltuklar ve/veya el tutamağının alt ucu zeminden 1500 mm’den daha yükseğe yerleştirilmemelidir. El açıklığı için korkuluklar ve/veya el tutamağının tüm çevresinde en az 50 mm açıklık sağlanmalıdır.

Merdiven parmaklığı ve/veya el tutamağı kavraması, en üst basamağın ve/veya binme merdiveni basamağının üzerinde 800-1100 mm arasındaki bir yükseklikte sağlanmalıdır. El tutamakları en az 150 mm uzunluğunda olmalıdır.

14

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 5. 3

Sadece makine sabitken kullanılan ve zeminden 1000 mm’den daha az yükseklikteki platformların dışındaki herhangi bir platform, kenarı çevresinde veya kenarından 50 mm’den daha az dışarıda olmak üzere en az 75 mm yüksekliğinde ayak siperliği ile donatılmalıdır. Platform girişinde ayak siperliği bulunmamalıdır. Platformun üzerinde 1000 mm’den aşağıda, 1100 mm’den yukarıda olmak üzere demir parmaklık sağlanmalıdır. Herhangi bir demir parmaklık arasında veya bir demir parmaklık ve ayak siperliği arasındaki düşey mesafe 500 mm’yi geçmeyecek şekilde ara demir parmaklık sağlanmalıdır.

Şekil 9. Tarım makinelerinin sürücü koltuklarına ulaşılmasında kullanılacak binme aracı için önerilen şekil ve boyutlar (TS EN ISO 4254-1).

2.1.2. Sürücü koltu ğu ve kumandalar

Sürücü koltukları, sürücünün ayaklarının ve ellerinin ezilme veya kesilme tehlikesine neden olacak şekilde olmamalıdır. Tüm kumandalar ve bunların farklı konumları belirtilen güvenlik gereksinimlerini ve ergonomik şartları karşılayacak şekilde olmalıdır. Resim yazı kullanılıyorsa, bunlar TS ISO 3767-1 ve TS ISO 3767-2 standartlarına göre kullanılmalı ve kullanma kılavuzunda belirtilmelidir.

15

Risk Düzenleme Çözüm

Ezilme ve

kesilme

TS EN ISO 4254-1: 4. 2. 2. 2

Oturma konumunda sürücü oturağı ve yolcu oturağından 1000 mm yarıçaplı bir küre sahası içi, sürücü kollarının erişebileceği alan olarak kabul edilmelidir. Kürenin merkez noktası oturak referans noktasının (ORN) 60 mm önüne ve 580 mm yukarısına yerleştirilmelidir (Şekil 10).

Çalıştırma

hataları

TS EN ISO 4254-1: 4. 1. 4

100 N’a eşit veya daha büyük harekete geçirme kuvveti gerektiren el kumandaları, dış hatları arasında veya makinenin diğer parçalarından en az 50 mm’lik bir “a” açıklığına sahip olmalıdır. 100 N’dan daha küçük harekete geçirme kuvveti gerektiren kumandalar da en az 25 mm’lik bir açıklığa sahip olmalıdır (Şekil 11).

Şekil 10. Sürücünün el ve ayaklarının ulaşabileceği alanlar (TS EN ISO 4254-1)

Şekil 11. Kumandalar arası boşluk ölçüleri (1. Kumanda kolu, 2. Sabit parça) (TS EN ISO 4254-1)

16

2.1.3. Sürücü kabini

Yem karıştırma vagonu sürücü kabinine sahip ise, aşağıda belirtilen şartlara

uymalıdır.

Risk Düzenleme Çözüm

Hapsolma

tehlikesi

TS EN ISO 4254-1:

4. 2. 2. 3

Kabinler giriş ile aynı tarafta olmayan en az bir acil çıkışa sahip olmalıdır. Sürücü kabininden kolayca açılabiliyorlarsa (yumuşatılmış cam pencereyi kırmak için özel bir çekiç kullanarak veya döner pimli çıkış ile) ön camlar, yan pencereler, arka pencereler ve tavan acil çıkışlar olarak kullanılabilir.

Acil çıkışların çevresinde çıkış esnasında herhangi bir tehlike bulunmamalıdır. Acil çıkışlar, en az 400 mm ve 640 mm eksenleri olan bir elips kadar yeterli genişlikte olmalıdır.

2.1.4. Koltuk

Sürücü koltuğu, sürücünün güvenliğini ve sağlığını korumalı, araç hareket halindeyken sürücünün rahat bir konumda olmasını garanti etmelidir. Özellikle, makinede oluşan titreşimlerin sürücünün vücuduna iletmeleri açısından tehlikeye sebep olabilir. Sürücü koltuğu yaylı, amortisörlü, şok absorbe edici, sürücünün omurgasını destekleyecek şekilde ve kolçaklı olmalıdır.

Risk Düzenleme Çözüm

Düşme,

kayma

TS EN ISO 4254-1:

4. 2. 3

Sürücü koltuğuna geçiş ayak değiştirerek mümkün olmalıdır. Bu amacı sağlamak için geçiş en az 300 mm genişliğe sahip olmalıdır. Sürücünün mevcudiyetini gösteren muhtemel anahtarlar hariç, kumandalar, geçiş boşluğuna veya yaklaşım sahasına yerleştirilmemelidir.

2.1.5. Sürücü pozisyonundan görü ş

Kendi yürür makineler karayollarında dolaşım için, yuvarlanmaya karşı koruyucu yapıya (ROPS) sahip kapalı kabinli olsalar bile iyi bir görüş kalitesine sahip olmalıdır. Bunların hepsi geri görüş aynasına sahip olmalıdır. Ön camı olanlar, görüşü iyileştirmek için ön cam silecekli olmalıdır.

17

Risk Düzenleme Çözüm

Çarpışma riski

TS EN ISO 4254-1:

4. 2. 2. 4

Operatör mahallinin konumu ve tasarımı, operatörün güvenli bir şekilde makineyi kullanımı ve makinenin iş sahasını görmesi için yeterli görüşe sahip olacak şekilde yapılmalıdır. Yeterli görüş sağlamak için aynalar, ultrasonik düzenekler vb yardımcı aksesuarlar sağlanmalıdır.

Far ve sinyal lambaları yol kurallarına uymalıdır. Çalışanların güvenliğini sağlamak için karanlık bölgeleri aydınlatmak ve gece çalışmak için makinenin uygun bir yerine ışık monte edilmelidir.

2.1.6. Sürücüyü korumak için muhafaza

Sürücüyü korumak için muhafazalara ilişkin mevzuatları uygulamak karmaşık bir durumda olup bu mevzuat halen gelişme evresindedir. 2006/42/AT Makine Yönetmeliği, makinenin devrilme/yuvarlanma tehlikesi olmasına karşı, makinelerin yuvarlanmayı önleyici yapıların (ROPS) bağlantılarını sağlayacak parçalarla üretilmesinin gerektiğini belirtmektedir. Kendi yürür tarım makineleri üzerindeki ROPS’lar için özel bir standart olmamasına rağmen, bunların test edilmiş olması gerekir. Aynı yönetmelik, makine ROPS ile donatılmışsa, devrilme durumunda sürücüyü tutması için emniyet kemerine ile donatılmış olması gerektiğini belirtmektedir.

Ekipmanların yuvarlanmasına ilişkin tehlikeler;

• Koruyucu yapılar, ekipmanların 90o’den daha fazla yuvarlanmasını engellemelidir,

• Koruyucu yapı, ekipmanların 90o’den daha fazla yuvarlanması durumunda sürücü etrafında yeterli bir boşluk oluşturmalıdır,

Eğer makine yuvarlanmayacak şekilde tasarlanmışsa, koruyucu yapılar kullanılması zorunlu değildir.

2.2. Çekilir Tip Makineler

2.2.1. Traktöre ba ğlama ve traktörden ayırma

Tüm muhafazaların hasar görmemiş, doğru yerleştirilmiş, uygun düzeyde yağlanmış oldukları, yıpranmaya ve aşınmaya maruz kalan parçaların (örneğin yataklar, mafsallı

18

mil, transmisyon zinciri, besleyici helezon vb) etkili çalıştığı ve yağlanmış olduğu kontrol edilmelidir.

Makineyi traktöre bağlamak için, düz bir zemin üzerinde çeki halkası ve çeki kancası arasındaki uyumluluk (kategoriler) kontrol edilmelidir.

Yem karıştırma dağıtma vagonu bir fren sistemi ile donatılmamışsa, bunlar kendilerinden daha ağır yapılı traktörler ile kullanılmalıdır. Traktör çeki kancasına gelen yükün de taşınabilme durumu kontrol edilmelidir.

Traktör/makine çiftine uygun bir mafsallı mil seçilmelidir.

Mafsalı mil, traktör ve makine üzerindeki kısımlardaki muhafazaların etkinliği ve yeterliliği kontrol edilmelidir. Böylece güç iletiminin tüm bölümlerinin muhafaza altında olduğu kontrol edilmiş olur.

Makinenin hidrolik sistemine basınçlı sıvı göndermeden önce, bağlantılar ve hidrolik boruların zarar görmediği kontrol edilmelidir.

Makinenin arka bölümünde çıkıntı oluşturan (öğütme ünitesi, yükleme açıklığı vb) elemanlar bulunuyorsa bunlar muhafaza altına alınmalıdır.

Makine üzerinde kablo ya da tel ile bağlantısı sağlanan kumandalar varsa, bunların traktör kabininde kolay ulaşılabilecek şekilde ve operatörün ergonomik çalışmasını sağlayacak şekilde yerleştirilmiş olması gerekir.

Makinenin traktörden ayrılması düz ve sert bir zemin üzerinde gerçekleştirilmelidir. Ayırma işlemi sırasında, traktörün motoru durdurulmuş, kontak anahtarı çıkarılmış ve tekerleklere takoz konulmuş olmalıdır (Şekil 12, 13 ve 14). Hidrolik boru bağlantıları ayrılmadan önce, sistemin basınç altında olmadığı kontrol edilmelidir.

Şekil 12. Makinenin traktöre bağlanması ve ayrılmasına ilişkin risklere karşı uyarı resim yazı örnekleri

19

Risk Düzenleme Çözüm

Makineler, sert zemin üzerinde talimat el kitabına göre park edildikleri zaman herhangi bir yönde 8,5° e ğim açısına kadar dengede kalacak şekilde tasarımlanmalıdır. TS EN ISO 4254-1:

4. 3. 2. 1. 1 Tekerleklerin dışındaki herhangi bir destekleme tertibatı zemine en fazla 400 kPa basınç yapacak kadar bir taşıma yüzeyine sahip olmalıdır.

Ezilme

TS EN ISO 4254-1:

4. 3. 2. 1. 3

Çeki oku kancasına 500 N’dan daha fazla düşey yük gelen çekilir makineler, çeki okunu taşıyacak bir destek ile donatılmalıdır. Çeki oku zeminden en az 150 mm yukarıda olmalıdır.

TS EN 982

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 7. 3

Hidrolik sistem bağlantı parçaları bağlantı hatalarını önlemek için kodlanmış olmalıdır.

Hidrolik sistem hortumların değiştirme aralıkları kullanma kılavuzunda verilmelidir.

Hidrolik sisteme ait riskler

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 8. 2 ve 4. 3. 3

Basınçlı hortumlar, borular ve elemanlar kopmaları durumunda, işletim konumundaki operatöre içindeki sıvı ile zarar vermeyecek şekilde yerleştirilmeli veya siper edilmelidir.

Elektrik sistem ve fren kabloları

TS EN ISO 4254-1:

4. 3. 3

Makine kendi yürür taşıta bağlı olmadığı zaman, hidrolik hortumları ile elektrik kablolarını destekleyecek uygun tertibatlarla donatılmalıdır.

Şekil 13. Devrilme kazalarını önlemek için destek ayağı

Şekil 14. Park halindeki makinenin tekerleğini bloke etmekte kullanılan takoz

20

2.2.2. Mafsallı mil ba ğlantısı

2.2.2.1. Mafsallı mil

Makineye dolanma ve çekilme sonucu meydana gelen iş kazaları çok ciddi yaralanmalara ve hatta ölümlere neden olmaktadır. Çalışırken uygun olmayan kıyafetlerin giyinmesi (eşarp, atkı vb) ve mafsallı milin muhafazasız olarak kullanılması bu tür kazalara neden olmaktadır.

Mafsallı mil, traktör ile makine arasında güç transmisyonunda kullanılan ana bağlantı elemanıdır. Mafsallı mil, traktör-makine çiftine ve güç ihtiyacına göre seçilmelidir. Mafsallı milin, traktör bağlantı yerinin (Şekil 15) ve makine üzerindeki (Şekil 16) muhafazanın varlığı ve etkili olarak görev yaptığı, tüm transmisyon sisteminin muhafaza altına alınmış olduğundan emin olmak için, çalışmaya başlamadan önce daima kontrol edilmelidir.

Şekil 15. Traktör kuyruk mili muhafazası

Şekil 16. Traktör kuyruk mili ile mafsallı mil bağlantı yeri

Mafsallı mil ve muhafazası, CE işareti taşımalı ve uygunluk belgesi ile birlikte satılmalıdır. Daima doğru yönde ve doğru bir şekilde sabitlenmelidir. Daima traktöre ve makineye doğru bir şekilde bağlanmalı, doğru yönde ve uygun devirde dönmeli (dönme yönü mil üzerinde işaretli olmalıdır), muhafazanın dönmesini önlemek için traktör ve makine üzerindeki bağlantı noktalarına emniyet zincirleriyle sabitlenmelidir

21

(Şekil 17). Mafsallı mil teleskopik boruya sahip olmalıdır. Çalışma sırasında teleskopik boru, maksimum boru uzunluğunun en az 1/3’ü üst üste gelecek şekilde olmalı ve imalatçısının belirttiği açıdan daha fazla bükülmemelidir (Şekil 18).

Şekil 17. Mafsallı mil muhafazası üzerinde işaretli dönü yönüne göre ve doğru bağlantı

noktasından traktöre bağlanmalı, muhafazasının dönmesini önlemek için kullanılan emniyet zincirleri traktöre bağlanmalıdır.

Şekil 18. Teleskopik borunun bağlantı şekli

Risk Düzenleme Çözüm

TS EN ISO 5674+AC

Sabitleme parçaları ve muhafazalarda her hangi bir bozukluk ya da kırılma olmamalıdır.

Dolanma, makinenin içine çekilme

TS EN ISO 4254-1:

4. 3. 2. 3

Kuyruk mili muhafazası ile güç giriş bağlantısı muhafazasının çakıştığı düz hat en az 50 mm olmalıdır. En düşük çakışma mesafesi, geniş açılı kuyruk milleri ve kavrama veya diğer elemanlar kullanıldığı zaman bunların koruma tertibatlarına da uygulanmalıdır.

Mil muhafazasının dönmesini önleyen sınırlayıcı düzenek için uygun sabitleme noktaları sağlanmalıdır.

Güç giriş bağlantı muhafazası, kuyruk mili muhafazası ile bağlantılı olduğunda kuyruk milinin yerleştirilmesine ve dönmesine izin verirken, mili tamamen aletin ilk sabit yatak kılıfına kadar saracak

22

şekilde imal edilmeli ve alete bağlanmalıdır.

Makine, mafsallı mil traktörden ayrıldığında bunu uygun şekilde taşıyacak bir düzeneğe sahip olmalıdır.

2.2.2.2. Mekanik hareketli parçalar

Tüm mekanik hareketli parçalar (makaralar, zincirler, kayışlar ve dişliler) ya tamamıyla bunları örtecek muhafazalarla kapatılmalı ya da TS EN ISO 13857 standardının gereklerini karşılamalıdır (Tablo 3).

Tablo 3. Koruma ızgarasının ölçüleri (TS EN ISO 138571).

Güvenlik mesafesi sr (mm) Vücut uzvu Şekil

Açıklık şekli2 Yarık Kare Daire

12<e<20 ≥120 >120 >120

20<e<30 8503 ≥120 >120

10<e<12 ≥100 ≥80 ≥80 El

12<e<20 ≥9004 ≥120 >120

(1) Bu tablodaki uzaklıklar normal açıklıklara ait güvenlik mesafelerini (sr) verir. Yeşil renkli değerler 14 yaş ve yukarısındaki kişiler için, mavi renkli olanlar ise 3-14 yaş arasındaki kişiler içindir.

(2) “e” boyutu; kare açıklığın bir kenarını, yuvarlak açıklığın çapını, yarık biçimli açıklığın ise dar yerini gösteren değerdir.

(3) Yarık açıklığı, 65 mm veya daha küçük olduğunda, başparmak elin ileriye doğru hareketine engel olarak durdurucu olarak etki edebilir ve güvenlik mesafesi 200 mm’ye kadar azaltılabilir.

(4) Yarık açıklığı, 40 mm veya daha küçük olduğunda, başparmak elin ileriye doğru hareketine engel olarak durdurucu olarak etki edebilir ve güvenlik mesafesi 120 mm’ye kadar azaltılabilir.

23

2.2.3. Çalışma yerine ula şım ve kumandalar

Risk Düzenleme Çözüm

Çalıştırma sırasında hatalar

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 4

100 N’a eşit veya daha büyük harekete geçirme kuvveti gerektiren el kumandaları, dış hatları arasında veya makinenin diğer parçalarından en az 50 mm’lik bir “a” açıklığına sahip olmalıdır.

100 N’dan daha küçük harekete geçirme kuvveti gerektiren kumandalar da en az 25 mm’lik bir açıklığa sahip olmalıdır (Şekil 11).

Harekete geçirme kuvveti, bu standart ile uyumlu olmalıdır.

Traktöre dolanma

TS EN ISO 4254-1:

4. 3. 1

Mafsallı mil çalışıyorken, zeminde ayakta duran bir operatör tarafından çalıştırılması gereken el kumandası, çalışan mafsallı milden en az 550 mm yatay uzaklıkta olacak şekilde yerleştirilmiş olmalıdır.

Dolanma, kesilme, kapılma, ezilme riski

TS EN 703+A1:

5. 2

Kumandalar, bunları çalıştırırken, operatörün, muhafazasız hareketli parçalara ulaşmasının mümkün olmayacağı şekilde yerleştirilmelidir.

2.3. Karayolunda Dola şım

Yem karıştırma vagonlarının karayollarında dolaşımı çekilir makineler ve kendi yürür makineler olarak sınıflandırılarak incelenebilir ve bunlar bir takım yönergelere uymalıdır. Yem karıştırma ve dağıtma vagonları karayollarında dolaşırken hatırlanması gereken ana tedbirler Tablo 4 de özetlenmiştir.

Tablo 4. Karayolunda alınması gereken genel tedbirler.

• Yollardaki sabit engeller, özellikle elektrik tellerinin yüksekliği ve viyadükler, küçük köprülerde izin verilen maksimum yük ve dar yollar kontrol edilmelidir.

• Sadece üretici firma tarafından sağlanan lastik modelleri kullanılmalıdır.

• Lastikler üretici firma tarafından belirlenen basınç değerlerinde şişirilmeli ve yüklenilmelidir. Lastiklerin üretimi ve tanıtım işaretleri vb bilgiler lastiklerin dışında yazılmalıdır.

• Karayoluna çıkmadan önce, öğütücü kesici milin özel koruması ve makinenin tehlikeye yol açabilecek diğer elemanlarının doğru pozisyonda olup olmadığı kontrol edilmeli, kullanma kılavuzundaki talimatlar takip edilmelidir.

24

• Makine her tür yem artığı ve topraktan temizlenmeli, kullanma kılavuzu talimatlarına uyulmalıdır.

• Karayolunda dolaşım için izin verilen boyut sınırlamalarına uyulmalı, bu boyutları aşan elemanlar sökülmelidir (örneğin, yan taşıma bantları kapatılmalı, karıştırma elemanları çıkarılmalı vb).

• Çekilir tip makineler yeterli güç, ağırlık, pim bağlantısı ve kanca ile traktöre bağlandıktan sonra karayoluna çıkabilir.

• Sağ-sol ayrılabilir fren pedalları kilitlenmelidir.

• Makine üzerinde, sürücü haricinde hiç kimse bulunmamalı ve taşınmamalıdır.

2.3.1. Kendi yürür makineler

Kendi yürür makinelerin karayollarında dolaşımı için gerekli mevzuatlara uyması gerekir. Yem karıştırıcı vagonları kullanmak için B sınıfı sürücü belgesine ihtiyaç vardır. Ayrıca, bu makinelerin karmaşıklığı ve büyüklüğü dikkate alınarak sürücülerin özel eğitim almaları tavsiye edilmektedir.

2.3.2. Çekilir tip makineler

Karayolunda çekilir tip yem karıştırma dağıtma makinelerinin dolaşımı sırasında hatırlanması gereken konular şunlardır:

• Traktörlerin büyüklük, şekil ve ağırlık sınırları altında kalınmalıdır,

• Çekme elemanları olarak (çeki kancası, çeki oku vb) sadece tip onayı almış olanlar kullanılmalıdır,

• Makinenin arka tarafı bir çıkıntı oluşturuyorsa, burası uygun şekilde işaretlenmeli ve muhafaza altına alınmalıdır,

• Yola çıkmadan önce, vagonda kalan yemler ve diğer artık maddeler boşaltılmalıdır.

3. Yem Karı ştırma ve Da ğıtma Makinesinin Çalı şması

Yem karıştırma vagonunun çalışması aşağıdaki aşamalardan oluşur:

• Karıştırılacak yemin vagona doldurulması,

• Yemin karıştırılması,

• Karışımın yemliğe taşınması ve boşaltılmasıdır.

25

Makine doldurma, kesme ve karıştırma, dağıtma gibi farklı aşamalardan oluştuğundan, makinenin çalışması sırasında birçok riskli durum ortaya çıkmaktadır.

3.1. Yem Karıştırma Vagonunun Yüklenmesi

Silaj, yem karıştırma dağıtma vagonuna üzerinde kesiciler bulunan bir yükleyici tamburla doldurulmaktadır. Bu şekilde yükleme işlemini başlatmadan önce yükleyici tamburun yanlarında bulunan ve gerekirse önünde bulunan muhafazaların çıkarılması ve silaj yığınının içine yerleştirilmesi gerekmektedir. Bu işlemler sırasında traktörün park freni çekilmelidir.

Kendi yürür makinelerde ise parçalanmış yem, bantlı götürücü yardımıyla karıştırma vagonuna iletilmektedir.

Risk Düzenleme Çözüm

Çarpışma ve sıkıştırma

TS EN 703+A1:

5. 4. 1

Kesme ve yükleme donanımlarını harekete geçirme ve durdurma kumandaları sürekli olarak basılı tutulduğunda çalışacak tipte (tut çalıştır) kumandalar olmalıdır.

Dolanma ve çekilme

TS EN 703+A1:

5. 4. 1

Kesme ve yükleme donanımlarının (döner ve salınımlı kesiciler) kumandaları, kesicilerin istemsiz olarak hareket etmesine olanak tanımayacak şekilde tasarlanmalı veya korunmalıdır (örneğin; bu donanımları işletme konumuna getirmek için iki farklı hareket gerektiren elle çalıştırılan kumandalar). Bu kurallar işlev deneyi ile doğrulanmalıdır.

Yükleme ve kesme donanımlarının durdurma süresi en fazla kendi yürür makineler için 5 s, çekilir makineler için 10 s olmalıdır.

3.2. Karıştırma

Karıştırıcı helezonlar, vagonun içerisine yem boşaltılmadan önce çalıştırılmalıdır. Karıştırma fonksiyonu ise öğütülecek ve karıştırılacak materyal vagona boşaltıldıktan sonra başlar. Homojen bir karışım elde edilinceye kadar devam eder. Homojen bir karışım elde edilince karıştırma işlemi sonlanır.

Risk Düzenleme Çözüm

Dolanma ve çekilme

TS EN 703+A1:

5. 6. 1. 1

TS EN 703+A1:

Kesme ve yükleme donanımları veya yükleme kapısı kapalı konumda olduğunda güvenlik mesafeleri TS EN ISO 13857’de belirtilen çizelgelerdeki güvenlik mesafeleriyle uyumlu olmalıdır.

26

5. 6. 1. 2 Hareket eden karıştırma ve/veya doğrama donanımları tarafından kesme ve yükleme donanımları veya yükleme kapısı kapalı konumda olmadıklarında ortaya çıkan kapma ve yakalama tehlikelerine karşı operatörün korunmasını sağlamak için aşağıdaki çözümler kullanılmalıdır:

• Karıştırma ve doğrama tertibatını harekete geçirmek sadece operatör tarafından sürekli olarak basılı tutulduğunda çalışacak tipte kumanda ile (tut çalıştır) mümkün olmalı ya da,

• Kesme ve yükleme donanımlarının yukarı kaldırılması ve aşağıya indirilmesi esnasında, TS EN ISO 13857’de belirtilen güvenlik mesafeleriyle uyumlu bir muhafaza (örneğin; çıkarılabilir bir siper) bulunmalıdır.

Karışımı kontrol ederken operatörün vagona düşme riski

TS EN 703+A1:

5. 6. 2 ve 5. 6. 3

Vagonun üst kenarı zeminden 1,6 m’den daha yüksekte olduğunda operatörün karıştırma işlemini kontrol etmesini mümkün kılmak için gerekli araçlar sağlanmalıdır. Bu araçlar:

• Uygun bir yükseklikte ve TS EN ISO 13857’de belirtilen güvenlik mesafeleriyle uyumlu olarak yerleştirilen bir açıklık;

• Üst basamağı ile karıştırma bölümünün üst kenarı arasındaki mesafe 1,2 m’den az 1,6 m’den fazla olmayan bir binme aracı (merdiven) olmalıdır.

Üst bölme kenarları içe doğru 45o eğimli olmalı ya da, en fazla 50 mm anma yarıçaplı yuvarlatılmış şekilde olmalı ya da, yatay yüzeyler mevcutsa bunların genişliği 80 mm’den az olmalıdır.

3.3. Yemliğe Taşıma ve Dağıtma

Karıştırılan yemin yemliklere dağıtılması ya bantlı götürücü, helezon vb aletler yardımıyla ya da karıştırma vagonundaki boşaltma açıklığından direk olarak yapılmaktadır. Yemin dağıtılması sırasında, tekdüze bir dağıtımı gerçekleştirmek için makine ile yemlik arasında doğru mesafenin korunması ve ilerleme hızının sabit tutulması gerekir.

3.3.1. Götürücü bant

Götürücü bandın en yaygın tipi zincir mekanizmalı olanıdır. Yemi, boşaltma ünitesinden alarak ya yemliğin içine ya da yemliğin yakın bir yerine bırakır.

27

Son yıllarda lastik kaplı götürücü bantlar kullanılmaktadır. Bu bantlar, gürültünün azalmasını sağlamakta ve dolanma tehlikesini önlemektedir.

Risk Düzenleme Çözüm

Dolanma ve çekilme

TS EN 703+A1:

5. 7. 2

Yanlarda koruma, alt kenarı en az bantlı götürücünün alt düzlemine kadar uzanan ve üst kenarı da bantlı götürücü üst düzleminden en az 50 mm yukarıda olan deliksiz bir koruyucu ile sağlanmalıdır (Şekil 19).

Bantlı götürücü karıştırma bölmesinin yanlarına yerleştirilirse, karıştırma ve doğrama tertibatının dış güzergâhı ile ileticinin dış kenarı arasındaki, herhangi bir dağıtma durumunda ölçülen, yatay güvenlik mesafesi önden en az 550 mm ve yandan da en az 550 mm olduğunda tahliye açıklığından doğrudan erişime karşı yeterli koruma sağlanmalıdır (Şekil 19).

Sıkışma, kıstırma

TS EN 703+A1:

5. 7. 2

Parmağı kıstırma tehlikesinden korumak için, koruyucu ve iletici arasındaki mesafe her yönde ya ≤8 mm ya da ≥25 mm olmalıdır (Şekil 20). Đşlevsel nedenler için ileticinin aşağısında bir levha gerektiren kuvvetlendirici telli çelik zincir durumunda, levha ve kuvvetlendirici teller arasında en az 25 mm’lik mesafe sağlanmalıdır (Şekil 19).

Şekil 19. Yanlara yerleştirildiğinde tahliye açıldığında doğrudan erişime karşı koruma 1 karıştırma ve doğrama tertibatı, 2 vagon 3 bantlı götürücü (lastik ya da metal), 4 koruyucular, 5 bantlı götürücünün altındaki çelik levha (TS EN 703+A1)

28

Şekil 20. Kıstırma tehlikesine karşı koruma 1 karıştırma ve doğrama helezonunun dış güzergâhı, 2 yan koruyucu, 3 bantlı götürücü (lastik ya da metal) (TS EN 703+A1)

3.3.2. Besleme helezonu

Helezon besleyici, yem fabrikalarında yığın ürünleri taşımakta kullanılan helezonlara benzer, fakat bunlar normal olarak yemi karıştırıcıya taşımak için kullanılmaktadır. Helezon, yarım daire bir kovan içinde dönerek çalışan sonsuz vidadan yapılmıştır. Materyal, helezonun dönüş yönünde taşınır.

Risk Düzenleme Çözüm

Dolanma ve sürüklenme

TS EN 703+A1:

5. 7. 3

Helezonun dış noktasında aşağıda verilen kurallar uygulanır.

TS EN ISO 13857’de belirtilen güvenlik mesafelerinden birini karşılayan güvenlik mesafeleri sağlanamadığında, helezon tamamen muhafaza altın alınmalıdır.

Dış noktada koruma, boşaltma açıklığını tamamıyla kapatan ve malzeme boşaltılmadığında otomatik olarak kapalı konuma geri dönen hareketli bir koruyucu ile sağlanmalıdır (Şekil 21).

29

Şekil 21. 1 Besleme helezonu, 2 Hareketli kapak (TS EN 703+A1)

3.3.3. Serbest tahliye durumu

Serbest tahliye nadiren kullanılmaktadır. Çünkü bu düzen yemin yemliklere boşaltılmasına olanak sağlamaz. Sadece boşaltma ağzı açıkken zemine boşaltmayı sağlar.

Risk Düzenleme Çözüm

Dolanma ve sürüklenme

TS EN 703+A1:

5. 7. 5

Koruma, bütün yönlerde ve üstten boşaltma ağzını kapatan, ucu karıştırma ve doğrama tertibatından Şekil 22’de gösterildiği gibi yerleştirilen ve aşağıdaki hususları sağlayan bir koruyucu ile sağlanmalıdır.

• Zemin ile koruyucunun alt kenarı arasındaki mesafe, h≤800 mm ise, “a” mesafesi 550 mm’den küçük olmamalı ve “b” mesafesi de 100 mm’den büyük olmamalı,

• Zemin ile koruyucunun alt kenarı arasındaki mesafe, h>800 mm ise, “a” mesafesi 850 mm’den küçük ve “b” mesafesi de 100 mm’den büyük olmalıdır.

Şekil 22. Serbest tahliye durumunda kıstırma tehlikesine karşı koruma 1 Muhafaza, 2 Besleme

helezonu (TS EN 703+A1)

30

3.3.4. Yem karıştırma ve bo şaltma donanımlarının kullanımda olmadıkları zaman korunması

Kesme elemanları, karıştırılan yemin taşınması ve yemlik içine boşaltılması sırasında korunmalıdır.

Risk Düzenleme Çözüm

Dolanma ve kesme

TS EN 703+A1:

5. 5

Kesme ve yükleme donanımlarının kullanımda olmadıkları zaman tehlikeli olabilen bütün donanımlar (örneğin; bıçaklar, kesme bölümleri, keskin kenarlar vb.) seyir ve dağıtma konumlarında korunmalıdır.

Bu koruma yanlarda seyir güzergahını, kesme ve yükleme donanımlarının iş konumdaki önünü tamamıyla kapsamalıdır.

Döner elemanlı donanım durumunda, ön koruyucu kendi kendine kapanır olmalı ve makine seyir konumundayken dikey ile kesme ve yükleme donanım ekseni arasındaki açı en az 1100 olacak şekilde çalışma alanının önünde uzanmalıdır (Şekil 23). Kesme ve yükleme donanımları makinenin önüne monte edildiğinde koruyucu, kendi kendine kapanır tip değilse, sürücü kabininden kumanda edilmelidir.

Şekil 23. Kullanımda olmadığında döner elemanlı donanımların korunması 1 Ön muhafaza

(TS EN 703+A1)

3.4. Çalışma Alanından Görü ş

Operatör, çalışma alanından, özellikle silaj boşaltma kolu açıkken yakından geçebilecek kişileri kontrol edebilmek için açık bir görüşe sahip olmalıdır.

31

Risk Düzenleme Çözüm

Ezilme ve sıkışma

TS EN 703+A1:

5. 2 ve 5. 3

Kesme ve yükleme donanımları veya yükleme kapısının elle çalıştırılan kumandalarının yeri, operatörün çalışma alanı ya da sürücü pozisyonundan bu kumandaları devreye koyduğunda, kesme ve yükleme donanımları veya yükleme kapısının çalışma alanında yeterli ve doğrudan görüş sağlanacak şekilde olmalıdır (Görüş yeterliliği standarda göre doğrulanmalıdır.).

Yeterli ve doğrudan görüş elde edilemediğinde kesme ve yükleme donanımlı veya yükleme kapılı makineler, dolaylı görüş sağlayan aynalar veya kapalı devre kamera gibi tertibatlarla donatılmalıdır.

3.5. Gürültü

Sürücü yem karıştırma vagonunu kullanırken gürültüye maruz kalmaktadır. Maruz kaldığı bu gürültü, işitme sisteminin zarar görmesine (uğultu, yorgunluk, denge kaybı ve en önemlisi hipoakuzi vb rahatsızlıklara) neden olmaktadır. Bu nedenle, kullanma kılavuzunda makinenin gürültü emisyon seviyesi açık olarak belirtilmelidir.

Risk Düzenleme Çözüm

Đşitime sistemine zarar verme riski

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 2

TS EN ISO 4254-1:

Ek D 8.1.

Makineler gürültü yayma değerlerini büyük ölçüde azaltacak şekilde tasarlanmalı ve üretilmelidir.

Gürültü emisyon değeri kullanma kılavuzunda yer almalıdır:

• Ölçülen değer 70 dB (A)’nın altında ise,

• Çalışma alanındaki A ağırlıklı ses basınç seviyesi (LpA) 70 dB A)’yı’i geçerse,

• Çalışma alanındaki C ağırlıklı ses basınç seviyesi 130 dB (C)’yi geçerse,

• Çalışma alanında A ağırlıklı ses gücü seviyesi 85 dB (A)’yı geçerse belirtilmelidir.

32

3.6. Titre şim

Kendi yürür makinelerde meydana gelen titreşim ve darbeler sürücünün tüm vücudunu etkilemektedir. Bu durum, çalışma verimliliğinin azalmasından eklem rahatsızlıklarına kadar bir çok soruna neden olabilmektedir.

2002/44/AT sayılı Titreşim Yönetmeliği’yle, işçilerin maruz kaldığı fiziksel faktörlerin (titreşim) artan tehlikelerine karşın, minimum sağlık ve güvenlik ihtiyaçları üzerine yeni standartlar hazırlamıştır.

Risk Düzenleme Çözüm

Omuriliğe verilecek zararla ilgili riskler

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 3

TS EN ISO 12100-2:

3. 6. 3

Makineler da geniş çapta titreşimi azaltacak şekilde yapılandırılmalı ve tasarlanmalıdır.

Kabinler (var ise) titreşimi absorbe edecek şekilde yerleştirilmelidir.

4. Temizlik ve Bakım

Yem karıştırıcı vagonun bakım ve temizliği farklı zamanlarda yapılabilir. Bazıları günlük, bazıları ise daha geniş aralıkta yapılmalıdır. Bu işlemler hayvan barınaklarının yanında, molalarda ya da daha uzun zamana ve özel ekipmanlara ihtiyaç duyuluyorsa garaj yakınında yapılması gerekebilir. Her durumda, bu işlemler çiftlikte gerçekleştiriliyorsa kullanma kılavuzunda verilen bilgilere göre yapılması gerektiği unutulmamalıdır.

Yem karıştırma ve dağıtma makinelerinin bakım işlemleri:

• Yatakların yağlanması (bantlı götürücü, helezon, öğütücü vb),

• Hidrolik sistemdeki yağın değiştirilmesi ve kontrolü,

• Redüktörün yağ kontrolü,

• Lastik hava basıncının kontrolü,

• Tekerlek cıvatasının, helezonun ve diğer makine parçalarının sıkılıklarının kontrolü,

33

• Değirmen bıçaklarının (sabit ve hareketli) aşınma ve yıpranmaya karşı kontrolü,

• Götürücü bandın temizliği,

• Karıştırma vagonunun temizliği.

Makine kullanılmadığı zaman, üzeri kapalı ve kuru bir yerde parka çekilmelidir. Makineler, uzun dönem kullanılmadıklarında, imalatçısı ya da bayisi tarafından tavsiye edilen serviste kontrolleri yapıldıktan sonra kullanılmalıdır.

Herhangi bir bakım yapılmadan önce:

• Makineyi durdur, motoru kapat, kontrol panelinden anahtarı çıkar ve silaj boşaltma ünitesini indir,

• El frenini çek, tekerleri bloke etmek için takozları yerleştir,

• Akü başlarını birbirinden ayır.

Çalışma alanının yakınında yangın söndürme tüpü ve ilk yardım çantası bulundurulmalıdır.

Kesici karıştırıcı helezonda çalışmak gerekiyorsa, hidrolik jakların pim veya eşdeğer hidrolik aletlerle kilitlendikten sonra çalışılmalıdır. Operatör makinenin altına veya vagonun içine girmesi gerekli ise, bu durumda ikinci bir operatörün yardımcı olması zorunludur.

Çekilir tip yem karıştırma vagonu traktörden ayrıldığında, makinenin ön tarafı destek ayağının üzerine bırakılmalıdır. Bu yüzden makinenin ön tarafında bir destek ayağının bulunması gereklidir.

Kapalı ve havadar olmayan yerlerde motor çalıştırıldığında ortamda biriken egzoz gazının dışarıya atılması için iyi bir havalandırma sistemine gereksinim vardır. Motor tarafından üretilen egzoz gazının, kapalı ve havadar olmaya yerlerde son derece tehlikeli olduğu unutulmamalıdır.

Makinenin temizlik ve bakımı sırasında alınması gereken bazı önlemler Tablo 5 de verilmiştir.

34

Tablo 5. Makine temizlenirken ve bakımı yapılırken alınması gereken önlemler.

• Uygun elbiseler kullanılmalıdır, özellikle dar elbiseler (örneğin; kol ve paçaları lastikli tulum gibi), diğer parçalara takılacak kısımları olmayan kıyafetler gibi. Metal platformda kayarak düşmeyi önlemek için tutunması iyi olan ayakkabılar giyilmelidir.

• Makineye çıkmak ve inmek için tırabzanlı ve tutamaklı merdivenler kullanılmalıdır. Đşlemler platformdan veya yerden yapılmalıdır. Stabil ve emniyetli merdivenler kullanılmalıdır.

• Tam olarak muhafaza altına alınamayacaklarından, motor kapatılsa bile tehlikeli olacaklarından, öğütme elemanlarının (bıçaklar, helezon, götürücü bant) yakınında çalışıldığı zaman özel önlem alınmalıdır.

• Toz ve bitkisel artıkları temizlemeden önce, anti toz filtreli koruyucu maske takılmalıdır. Özellikle (kendi yürür makinelerde) hava filtresi, radyatör ve hidrolik sistem temizlerken.

• Dişli kutusu, frenler, egzoz borusu gibi motor ve mekanik elemanların daima temiz tutulması gerekir. Bunların yangına neden olabilecek yağ, yakıt ve bitkisel artıkların temizlenmesi gerekir.

• Gres, yağ ve çözücü kaçakları durumunda, bunlar uygun bir materyale emdirdikten sonra özel bir kutuda toplanmalı, daha sonra imha edilmelidir.

• Egzoz yağı, filtre ve boş akü vb atıkların imha edilirken sınıflarına göre tehlikeli ve özel artık madde şartına göre taşınmaları gerektiği unutulmamalıdır. Asbest içeren (kavrama, conta ve yalıtım parçaları) atıkların imha edilmesi özel düzenlemelere göre yapılmalıdır.

• Kapalı, havadar olmayan ve uygun havalandırması olmayan yerlerde motor çalıştırılmamalıdır. Her durumda makinenin yakınında hiç kimsenin olmadığından emin olunmalıdır.

• Uygun bir yangın söndürücü bulundurulmalıdır.

• Makine parçalarının kaldırılması gerektiği durumlarda uygun alet (halat takımı, kriko) kullanılmalıdır. Her bir operatör için kaldırılabilecek ya da hareket ettirilebilecek yükün 30 kg’ı aşmaması gerektiği unutulmamalıdır.

• Hidrolik sistemin bakımı için, sistemin basınç altında olmadığından emin olunmalıdır. Basınç altında tamir yapılması gerektiğinde (örneğin kaçağın tespit edilmesi gibi) siperlik, gözlük ve eldiven gibi uygun kişisel koruyucu ekipmanlar kullanılmalıdır.

• Eğer uygun ekipmanlar bulunmuyorsa, lastikler üzerinde herhangi bir işlem yapmaktan kaçınılmalıdır. Uygun olamayan hareketler çok tehlikeli olabilmektedir.

• Cıvatalarının sıkılığı düzenli olarak kontrol edilmelidir. Özellikle makine yeni

35

ya da lastikler yeni değiştirilmişse.

• Elektrik sistemi üzerinde herhangi bir işlem yapmadan önce, akü bağlantı kablosu çözülmelidir.

• Akü, sülfürik asit içeren elektronik bir çözeltiden yapılmıştır. Bununla temastan kaçınılmalı, özel filtreli maske, koruyucu gözlük ve aside dayanıklı lastik eldiven kullanılmalıdır.

• Güç iletim muhafazalarını sökmek için makine ile birlikte verilen anahtarlar kullanılmalıdır. Muhafazanın sökülmesi durumunda hareketli parçalara ulaşılabiliyorsa işleme başlamadan önce bunların durması beklenmelidir. Tamir ve bakımdan sonra çıkartılan muhafazalar dikkatlice yerine takıldıktan sonra motor çalıştırılmalıdır.

• Makine uzun süre çalıştırılmamışsa muhafazaların doğru takılmış olduğundan emin olunması için kontrol edilmeleri gerekir. Doğru yerleştirilmemişlerse bunlar düzeltilmelidir.

• Makineyi yıkarken bozulmalarını önlemek için elektrikli parçaların ıslanmamasına dikkat edilmelidir. Hiçbir durumda su doğrudan radyatör ya da elektrik bağlantılarına yönlendirilmemelidir.

36

Aşağıda temizleme ve bakımla ilgili riskler ve olası çözümler sıralanmıştır:

Risk Düzenleme Çözüm

Bakım işleriyle ilgili riskler

TS EN ISO 4254-1:

4. 2. 6. 1

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 9 ve 4. 2. 6. 1

Đmalatçı tarafından kullanma kılavuzunda belirtilen periyodik yağlama ve bakım işlemleri, güç aktaran mil durdurulmuşken yapılabilmelidir.

Teknik nedenlerle bunun mümkün olmadığı durumlarda, makine tehlikeli parçalara ulaşmayı engelleyecek şekilde muhafaza ya da siperler kullanılarak tasarlanmış olmalıdır.

Sık bakım gerektiren parçalar erişilebilir olmalıdır.

Makine parçalarının elle işletimi için özel takımlar gerekiyorsa, bunlar makine ile birlikte sağlanmalı, makine üzerinde bunların taşınması için özel bir bölme olmalı ve bunların kullanımı talimat el kitabında açıklanmalıdır.

Ezilme,

makaslama

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 7. 2. 1

TS EN 703+A1:

5. 5

Bakım ve servis hizmetleri yaparken, operatörün makinenin yükselen parçası altında çalışmasına izin vermek için istenmedik alçalmayı önleyecek mekanik destekler ve diğer kilitleme tertibatı ile donatılmalıdır.

Mekanik destekleme tertibatı, desteklenecek en fazla yükün 1,5 katındaki yüke dayanmalıdır. Hidrolik kilitleme tertibatı, hidrolik silindir üzerine yerleştirilmeli, borularla hidrolik silindire bağlanmalı veya hidrolik silindire giden hortumlara yerleştirilmelidir. Son durumda hortumlar, çalışma basıncının en az 4 katı bir basınca dayanabilecek şekilde tasarımlanmalıdır.

Tamir ve bakım sırasında kayma riski

TS EN ISO 4254-1:

4. 1. 6

Sürücü ve operatör mahallinin dışındaki yerlere geçiş, ayak destekleriyle ve el tutaklarıyla sağlanmalıdır (Şekil 24). El tutaklarının eğim açısı yataydan 800-900 arasında olmalıdır. Her basamak kaymaz yüzeye, her uçta yan durdurma sistemine sahip olmalı ve normal çalışma şartlarında çamur ve kar birikiminin en az olacağı şekilde tasarımlanmalıdır.

Elektrik kazaları

TS EN ISO 4254-1:

4. 2. 5. 1

Akü, makine ters dönse dahi yerinde kalacak şekilde bağlanmalı, zeminden veya bir platformdan değiştirilebileceği ve bakım yapılabileceği şekilde yerleştirilmelidir. Topraksız uçlar beklenmedik kısa devre olmaya karşı korunmalıdır.

37

D. GENEL TEKN ĐK AÇIKLAMALAR

Şekil 24. Makinenin üzerinde tamir ve bakım alanlarına ulaşmak için kullanılacak merdivenlere ait ölçüler (TS EN ISO 4254-1)

05. 06. 2002 tarih 24776 sayılı Resmi Gazete

Mecburi Uygulama Tarihi 05.12. 2003

sonra pazara giren yem karıştırma ve dağıtma makineleri, CE işareti, tanıtım plakası, resim yazılar ve CE uygunluk beyanı bulundurmalıdır.

1. CE Đşareti

CE işareti, makine 2006/42/AT Makine Yönetmeliği’ne uygun olarak imal edilmiştir anlamına gelir (Şekil 25).

38

Şekil 25. CE Đşareti: 05.12.2003 sonra piyasa giren tüm yem karıştırma ve dağıtma makinelerinde, CE işareti olmalıdır.

2. Tanıtım Plakası

Yem karıştırma vagonlarının en az aşağıdaki bilgileri taşıması gerekir (TS EN 703+A1 standardına uygun olarak):

• Đmalatçının adı soyadı ve adresi,

• Đmalat yılı,

• Serisi ve tip tanımı,

• Seri numarası (varsa),

• Güç giriş bağlantısının anma devir sayısı ve dönü yönü (bir okla işaretli),

• Hidrolik devrenin izin verilen basıncı,

• Kendi yürür makineler için anma gücü (kW).

3. Resim Yazılar

Makine üzerinde operatörün dikkat etmesi gereken ve olası bakiye riskleri belirten resim yazılar olmalıdır (Şekil 26).

Her koşulda makine üzerinde:

• Dağıtıcı silindirin ve yükleme bölgesi yakınına yerleştirilen açıkça görünebilir bir uyarı, “tıkanma durumunda herhangi bir müdahaleden önce makine durdurulmalıdır” ifadesini göstermeli,

• Kullanım esnasında tehlike oluşturan hareketli parçalar gösterilmeli,

• Yükleme kolu ve/veya yükleme vinci ile donatılmış makinelerde, çalışma alanından görülebilen, yüksek gerilim hatları ile istenmedik temas tehlikesine karşı dikkat çekecek bir uyarı bulunmalıdır.

39

a

b

c

d

e

f

g

h

i

j

k

l

m

n

o

Şekil 26. Yem karıştırma ve dağıtma makinelerinde kullanılabilecek resim yazılara örnekler (TS ISO 11684)

a) DĐKKAT: Herhangi bir tamir veya bakım yapmadan önce kullanma kılavuzunu dikkatle okuyunuz.

b) DĐKKAT: Ezilme tehlikesi, makine ile traktör arasında durmayınız.

c) DĐKKAT: Basınçlı sıvının fışkırma tehlikesi, kullanım kılavuzunu inceleyiniz.

d) DĐKKAT: Motor üzerindeki emniyet korumasını açmayınız ya da çıkarmayınız.

e) DĐKKAT: Mafsallı mile dolanma riski.

40

f) DĐKKAT: Besleme helezonuna dolanma riski.

g) DĐKKAT: Elektrik hattına temas riski.

h) DĐKKAT: Elinizi mil yakınına koymayınız, kesme yaralanması riski.

i) DĐKKAT: Motoru kapat ve anahtarı çıkart, kullanım kılavuzunu dikkatlice okuyunuz.

j) DĐKKAT: Besleme helezonuna dolanma riski, öğütücü çalışıyorken vagona tırmanmayınız.

k) DĐKKAT: Yanma tehlikesi, sıcak yüzeylerden uzak, güvenli bir mesafede durun.

l) DĐKKAT: Mafsallı mili traktöre bağlamadan önce devir sayısı ve dönme yönünü kontrol ediniz.

m) DĐKKAT: El yaralanması tehlikesi, makine elemanlarına dokunmadan önce durmasını bekleyiniz.

n) DĐKKAT: Ezilme tehlikesi, tehlikeli bölgeye girmeden önce hidrolik kilit tertibatını devreye sokun.

o) Uygun Kişisel Koruyucu Ekipmanları (KKE) kullanın.

4. Kullanma Kılavuzu

Kullanma kılavuzunda, makinenin güvenli kullanımı ve bakımıyla ilgili bütün hususlara dair kapsamlı talimatlar ve bilgiler, uygun giysiler, kişisel koruyucu ekipmanlara ait bilgiler, gerekli görülüyorsa eğitim ihtiyacı gibi bilgiler yer almalıdır (TS EN 703+A1).

Bu bilgilerin detaylarına TS EN 703+A1 ve TS EN ISO 4254-1 standartlarında yer verilmektedir:

a) Bu makine sadece bir kişi tarafından kullanılmalıdır. Operatör kesme ve/veya yükleme sahasında birilerini tespit ettiğinde, operatör makineyi çalıştırmamalıdır,

b) Operatörün tehlikeli parçaları net bir şekilde göreceği görüşe sahip olması gerektiği,

c) Makine işletim halindeyken dağıtma tertibatı yakınında durmanın tehlikeli olduğu,

d) Đyi durumda olan bir muhafaza ile donatılmış mafsallı milin kullanılması gerektiği,

e) Asılır, yarı asılır ve çekilir makineler için, çalışma esnasında traktör ile makine arasında duran operatör için ezilme tehlikesinin olduğu,

f) Yükleme tertibatı ve/veya yükleme vinci ile donatılmış makineler için, yüksek

41

gerilim hatları ile istenmedik temas tehlikesi,

g) Karıştırma ve/veya doğrama bölümüne tırmanırken oluşan tehlikeler,

h) Makinenin insan, hayvan veya eşya taşımak için kullanılmasının yasak olduğu hususu,

i) Yükleyici elemanlara tırmanılmasının veya bunları kaldırma donanımı olarak kullanılmasının yasak olduğu,

j) Makineye bütün bakım ve servis hizmetleri için müdahalenin motor çalışmazken yapılması gerektiği,

k) Tıkanmaların temizlenmesi için kullanılacak donanımlar (makine ile birlikte sağlandığında) ve takip edilecek talimatlar (motorun durdurulması gerektiğinin hatırlatılması dahil),

l) Makinenin yukarıya kalkmış parçaları altında bakım ve servis hizmetleri yapmadan önce kilitleme tertibatının aktif hale getirilmesi hususu,

m) Makine ve hareketli parçalar kullanımda olmadıklarında takip edilecek güvenlik tedbirleri, depolandığı veya park edildiğinde kararlılığı sağlamak için gerekli tedbirler dahil,

n) Kesme ve yükleme donanımları için sökülebilir koruyucuların kullanımı için kurallar ve şartlar,

o) Güç giriş bağlantısının dönüş yönü ve anma devir sayısı,

p) Hidrolik devrelerin izin verilen basınç ve debisi,

q) Makinenin yukarısında silo veya saman sundurmasının üzerinde durmanın (örneğin elle yükleme için yasak olduğu),

r) Makinenin yüklemesinin uygun tertibatlarla yapılması gerektiği,

s) Asılır, yarı asılır ve çekilir makineler için, makinenin her iki yanında yanal görüşü sağlamak üzere traktörün aynalarla donatılmış olması gerektiği,

t) Operatörün dikkatini makinenin hareket eden elemanları ile duran elemanları arasında kıstırma tehlikesine çekerek, karıştırma ve/veya doğrama tertibatının bıçak ağızlarının ve/veya bıçaklarının nasıl değiştirileceği ve bu amaçla bölmeye nasıl girileceği hususu,

u) Bölmenin üst kenarına tırmanmanın yasak olduğu hususu vurgulanmalıdır.

Đmalatçı tarafından kullanıcıları bilgilendirme amacıyla hazırlanan kullanma kılavuzu ve makineyi tanıtan teknik dokümantasyonda, makinenin beyan edilen gürültü yayma değeri aşağıdaki şekilde verilmelidir:

42

• Çalışma alanında A ağırlık ses basınç seviyesi (bunun 70 dB (A)’yı aştığı yerler). Ses basınç seviyesi 70 dB’ i aşmamalı, bu husus gösterilmeli,

• Çalışma alanında en yüksek C ağırlıklı ses basınç seviyesi [bunun 63 Pa (20 µ Pa ile ilişkili olarak 130 dB)’ ı aştığı yerler],

• Makine tarafından yayılan ve tayin edilen A ağırlıklı ses gücü seviyesi (çalışma alanında/operatör konumunda A ağırlıklı ses basınç seviyesinin 80 dB (A)’yı aştığı yerlerde),

• TS EN ISO 4254-1 standardı Ek D’de gürültü deneyine atıf yapılmalı,

• Ölçme belirsizliğinin belirlenmesi,

• Düşük seviyede gürültü üretilen işletme modları ve/veya sınırlı işletme süreleri kullanımını tavsiye etmelidir (gerekirse).

• Kulak koruyucu kullanımı (gerekirse) tavsiye etmelidir.

Đlave olarak, kullanıcının dikkati karayolu trafik kanun ve yönetmeliklerine çekilmelidir.

5. CE Uygunluk Beyanı

CE Uygunluk Beyanı ile makinelerin imalatçısı ya da yetkili satıcısı (bayii), ürünün 2006/42/AT Makine Yönetmeliği’nin gerektirdiği asgari sağlık ve güvenlik gereksinimlerini karşıladığını beyan etmektedir. Bu beyan imalatçıya ilişkin bilgiler ile yem karıştırma ve dağıtma makinelerine uygulanan standartlar vb ile yasal zorunlulukların neler olduğunu içermelidir (Şekil 27).

AB UYGUNLUK BEYANI Biz, (imalatçının adı ve adresi) ..................................................................................................................................................... aşağıda adı, tipi veya modeli ile seri numaraları verilen ürününün /ürünlerin belirtilen standartlara (veya dokümanlara) uygun olarak 2006/42/AT Makine Yönetmeliği (ilgili yönetmeliğin/yönetmeliklerin adı) yönetmeliğin/yönetmeliklerin gereklerini karşılayacak şekilde ürettiğimizi beyan ederiz. Ürünlerin Adı, Tipi/Modeli, Seri No Đlgili standartlar TS EN 703+A1: 2010, TS EN ISO 4254-1:2006 vb Đlgili dokümanlar TS ISO 11684: 1999 vb Tarih ve Yer Yetkili Kişinin Đmzası ve Kaşe

Şekil 27. CE Uygunluk Beyanı örneği

43

1. ENAMA Working Group, 2007. Mixer Feeder Wagons. Leonardo da Vinci Project “FORMAAGRI: Training for the Correct Use of Farm Machinery” ENAMA Guidelines, Rome, Italy.

2. TS EN 703+A1: 2010 Tarım alet ve makineleri – Silâj yükleme, karıştırma ve/veya doğrama ve dağıtma makineleri – Güvenlik

3. TS EN 982:2005 Makinelerde güvenlik – Akışkan güç sistemleri ve bileşenleri için güvenlik kuralları – Hidrolik

4. TS EN ISO 4254-1:2006 Tarım Makineleri – Güvenlik – Bölüm 1: Genel Kurallar (Yürürlükten kalkan TS 5066 EN 1553)

5. TS ISO 11684:1999 Tarım ve Orman Makineleri, Traktörler, Motorlu Çim Biçme Makineleri ve Bahçe Ekipmanları Đçin Güvenlik Đşaretleri ve Tehlikelerin Resimli Gösterilmesi – Genel Kurallar

6. TS EN ISO 12100-1:2007 Makinelerde güvenlik – Temel kavramlar, tasarım için genel prensipler – Bölüm 1: Temel terminoloji, metodoloji (Yürürlükten kalkan TS EN 292-1)

7. TS EN ISO 12100-2:2006 Makinelerde güvenlik – Temel kavramlar, tasarım için genel prensipler – Bölüm 2: Teknik prensipler (Yürürlükten kalkan TS EN 292-2)

8. TS EN ISO 13857:2009 Makinelerde güvenlik- Kol ve bacakların ulaşabileceği bölgelerde tehlikenin önlenmesi için güvenlik mesafeleri (Yürürlükten kalkan TS EN 294)

9. 2006/42/AT Makine Yönetmeliği (Resmi Gazete Sayısı: 27158, Tarih: 03.03.2009)

10. 2002/44/AT Titreşim Yönetmeliği (Resmi Gazete Sayısı: 25325, Tarih: 23.12.2003)

KAYNAKÇA