YÖN339Taşımacılık Yönetimine

Giriş

Ders - II

Yrd. Doç. Dr. A. Özgür KARAGÜLLEArş. Grv. Gültekin ALTUNTAŞ

Yolcu ve Yük Taşıma TalebiTemel Kavramlar

Talep piyasalarda, belirli bir mal ve hizmete yönelen ve belirli bir satın alma gücü ile desteklenen satın alma isteğidir. Ancak bu isteğin piyasada talep haline dönüşebilmesi için yeterli satın alma gücüyle desteklenmesi gerekir, aksi takdirde sadece kişisel bir niyet olarak kalır, ekonomi üzerinde herhangi bir etkisi olmaz.

Yolcu ve Yük Taşıma TalebiTemel Kavramlar

Talebi etkileyen unsurlar şu şekildedir;

a) Tamamlayıcı malların fiyatlarındaki değişim,

b) Rakip malların fiyatlarındaki değişim,

c) Tüketicinin gelir seviyesindeki değişim,

d) Toplumsal beğenilerdeki değişim.

Yolcu ve Yük Taşıma TalebiTemel Kavramlar

Arz, bir üretici (ya da satıcının) belli bir zaman süresi içinde, ürettiği ya da elinde tuttuğu mal veya hizmetin, değişik koşullarda piyasaya sunmaya istekli olduğu miktarı olarak tanımlanır.

Yolcu ve Yük Taşıma TalebiTemel Kavramlar

Arzı etkileyen unsurlar şu şekildedir;

a) Maliyetlerdeki değişim,b) Teknolojideki değişim,c) Özel sebepler,d) Malın piyasa fiyatı

Taşımacılık Yolcu Taşıma Talebi

Niçin kişisel taşıma talebinde bulunuruz?

Kişisel eğlence (turistik, etnik, dini) için, İşe gitmek için ve İş seyahatleri gerçekleştirmek için…

Peki, talep miktarımızı neler etkiler?

Taşımacılık Yolcu Taşıma Talebi

Davranışsal unsurlar, Yola çıkılan, varılmak istenen ve iki nokta

arasında yer alan (hava, vb.) fiziksel koşullar, Yalnız başına veya birlikte yolculuk edilen kişilerle

ilgili sosyal koşullar, Zaman: Yolculuğun uzunluğu, yola çıkış süresinin

yakınlığı, zaman baskısı, Yolculuğun esas amacı, Yolcunun davranışsal açıdan durumu: Gergin,

endişeli, hasta, vb.

Fiyat elastikiyeti, Kişisel gelir düzeyi,

Arttıkça ikincil hizmetlerden yararlanma düzeyi düşer.

Talebin zirveye ulaştığı saatler…

Taşımacılık Yolcu Taşıma Talebi

Kişisel eğlence (turistik, etnik, dini) talepler

Low-cost havayolları, Çevre gezintileri, vb.

İşe gidiş

Aktarmalı olup olmaması, İki nokta arasındaki yolculuk zamanı, vb.

İş seyahatleri

Gezgin satıcı?!

Taşımacılık Yolcu Taşıma Talebi

Yolcu taşıma talebinin karakteristikleri

Anlık talep, Talebin aşırı değişkenliği, Talebin çok türlülüğü, Taşıma türleri arası rekabet ve elastikiyet, Aynı taşıma türü rekabet ve elastikiyet, Aynı taşıma türü sınıflar arası rekabet ve

elastikiyet, Gelir elastikiyeti, Hizmet koşulları ve fiyatsız rekabet.

Taşımacılık Yük Taşıma Talebi

Yolcu taşıma ile yük taşıma talebinde;

Zaman, mal sahibi ile yolcu için farklı değere sahiptir.

Zaman, yolcu için dakika ve saatlerle ifade edilirken, yük açısından günler ile ifade edilir.

Yük taşıma talebinde, Yük taşıma sürekli olarak gerçekleştirilirken,

üretim yalnızca çalışma saatleri içerisinde yapılır. Kısa teslim süreleri, güvenilirlik, güvenlik, vb.

talepleri karşılamaksızın gerçekleştirilemez.

Taşımacılık Yük Taşıma Talebi

Taşıması yapılacak ürün talebi elastik ise,

Ürünün taşıma maliyeti son kullanıcı fiyatına eklenir.

Bu nedenle, taşıma talebi de elastiktir.

Taşıması yapılacak ürün talebi elastik değil (inelastik) ise,

Taşıma talebi olan bir ürün için bir girdi olarak görülebilir. Özel taşıma talepleri gerektirdiğinden taşıma türleri arası

esneklik sağlanamaz. Taşıma maliyeti, genellikle, toplam maliyetin küçük bir kısmını

ifade eder. Kurumsal ve coğrafi kısıtlar, taşıma maliyetlerinden daha

önemlidir.

Bu nedenle, taşıma talebi de elastik değildir.

Taşımacılık Yük Taşıma Talebi

Zaman elastikiyeti Bozulan ürünler (özellikle gıda alanında), Finansal türev ürünler…

Kaynağında ücretsiz olan (?!) ürünlerin taşıma talebi Ürünlere olan talep elastikse, taşıma talebi de

elastiktir.

Taşımacılık Yük Taşıma Talebi

Ekonomik faaliyetleri konumlandırmak amacıyla dikkat edilen unsurlar şunlardır:

Zaman, uzaklık ve maliyet açısından pazara yakınlık, Zaman, uzaklık ve maliyet açısından tedarikçilere yakınlık, Toplu taşımacılık maliyetleri, güzergahlar, zaman planları vb.

açısından çalışanların yerleşme olanakları, Taşıma türleri açısından durum vb.

Görüldüğü gibi, taşımacılık faaliyetleri işletmelerin yer seçimini önemli ölçüde etkiler.