YƆ̈Ɔ̈P Ë YIC Ë STEM BAAI - beaconsfieldps.wa.edu.au€¦ · Cï mɛ̈në lɛ ̈k ë keek bïkë tääu ë curabat yic, bïkë kuɔ̈th wɛ ̈lɛ̈ thiɛkë ̈ anyuɔɔnic. Them

© Akut de Piööc, Paan Tueeŋ Australia 2017

YƆƆP Ë YIC Ë STEM BAAI

Thukul ë mïth agut cï ɣön ë 2

Ulum, nyïny ë ulum, tëët ku kuɛn ë kɛŋ.

Loiloi ku wël ë kɔc nɔŋ mïth bï kek piööc ë mïth ken ku dït den kuɔny.

Dinka


YEŊÖ TƆ THÏNMÏTH AYE DHIËËTH Ë KE NƆŊ PIƆƆTH PIÖC YÖK Ë KÄK Ë YAM 1

STEM YE ŊÖ? 2

PUOL Ë MOHÏM TÏNË PIÖC 3

THUNDUŊ DE POL 4

Ë MƐDBƐK YIC 5

NYIƐC THIËC Ë THUAAL 7

PIÖC Ë DHÖL Ë KUƐN 7

NË KÖL Ë DËŊ 8

KUUT Ë KÄ DHËŊ YIIC 9

LƆ ƔER DÏT APƐƐI 10

WÄKƆU 12

NË LIƐƐT NHOM 13

NË ADIKA YIC 13

KUƆTH AMOTH/AYƆK YIC 14

PUOL Ë THÄ DE WAAK 15

DHUK YI NHOM Ë TƐK, TËKIC, BÏ DHUƆK Ë CIRKA YIC KU BÏ DHUK Ë LUƆI 16

Rin tueeŋ: Yɔɔp ë yic ë STEM baai: Ulum, nyïny ë ulum, tëët ku kuɛn ë kɛŋ

SCIS NO: 1831078 ISBN: 978-0-7307-4608-9


Yeen ë gɛt kënë alëu bï ya thuuric në bak wɛlɛ yen abɛn në pan ë piööc në käke piööc cï ye ɣɔɔc në wëu.

Yenë kän atɔ të yënë ye thiëëc të puɔɔth cïnë yeen guɛɛr thïn.

Akut de Piööc 151 Royal Street East Perth WA 6004 T: 9264 4111 W: education.wa.edu.au

MÏTH AYE DHIËËTH Ë KE NƆŊ PIƆƆTH PIÖC YÖK Ë KÄK Ë YAMPol, yɔɔp ë käk ë yam ku thiëc kë thuɔɔl juɛc-yen ee të ye mïth piöc thïn ë käk ë ke gup, në kɔc kɔk ku piny nhom rëër ke thïn.

Athör kënë anɔŋic kä juɛc ye looi baai wek ë mïthku ba keek kuɔny në piööc den yic ku dït den në ulum, nyïny ë ulum, teet ku kuɛn yic ye cɔɔl STEM (science, technology, engineering and mathematics).

1© Akut de Piööc, Paan Tueeŋ Australia 2017

STEM YE ŊÖ?STEM e dhöl ë piöc ku lɔ tueŋ ë ɣän kë ulum, nyïny ë ulum, tëët ku riɛdhiat määt yiic.

Në STEM mïth aye piöc ë :• Thiɛc ë thualat• Luɔi atök• Tɛk ë käk ë yam• Lëu ë kä ril• yɔɔp ë käk ë yam• Lööm ë kë rilic cïkë deet• thëm ë kä cï lëu• Yökë dhɔl ë yam yenë käŋ looi.

Ke yïn ye depiöny tueeŋ de mɛnhdu, yïn alëu ba STEM den jɔɔk cök në cuɛc në run kor kek, ba gɔc ril cak tïnë piöc den ë köl ciɛɛn. Në yöök ye yïn mɛnhdu yɔɔk bï ya pol, ciɛɛth ku lïïr ke yïn akony mɛnhdu bi rɔt mat në piöc de yic.

Në lɔ tueŋ ë tëët ku nyïc, kë cït meth 65 në buɔɔt yic abï dhil ë ya luui në loiloi liu yiic.

2 © Akut de Piööc, Paan Tueeŋ Australia 2017

PUOL Ë MOHÏM TÏNË PIÖCPuol ë kënë miɛt ë puɔɔu ku e bak puɔɔth tïnë piöc ë mïth ku dït den.

Në wɛt ë puol:• Mïth aye puɔth tɔ në kë loikë yïc ku

aye röt mat ke kë loikë• Aye piöc ë beer ye kek kä looi kɔc kɔk

beer yiic• Aye naŋ nhom lääu bïkë käkɛn ë yam

nhiarkë ya yɔɔp ku dhukë wël nhïïm ë röt• Piööc kë röt akem den kë pɛc• Piöc kë në jam ku rëër ke kɔc dït ku

mïth kɔk• Cuëc kë thööŋ ë käŋ yiic den• Cuëc kë riɛl

Anɔŋ dhɔl juɛc baai, aɣer ku akutnhom yic bïnë ke piöc në STEM. Ku kë piath de abɛn aye abac ë majaan.

Ye ŋö ba looi?• Cuëc ku thek nyïny ku ciɛk ë käŋ de

mɛnhdu.• Cɔk mɛnhdu aye käk ë yam yök ku ye

piöc ë rɔt.• Yë kä ye mïthku dhuk nhïim gam- aye

piath apɛɛi tïnë keek!• Yeke thiɛc thuaalat juɛc. Thiec juɛc aa

mɛnhdu kony bïkë kë loikë deet.

Yiɛnë mïthku purtha bïkë ya puol ke pɛc ke mïth kɔk-kënë e riɛl ë puɔɔu ku cök ë röt piny den cuëëc.

Aliääp apuɔth! Yeen e bak puɔɔth ë pol ku piöc-yen ë wɛc looi të cï yen thök.


THUNDUŊ DE POL• Wek ë mɛnhdu, puɔckë käŋ ë thunduk yic në dït,

të cï cake, cït, lɛkden, thiɛk den, kë cïne ke cuëëc ku luɔi den.

• Löm käk ë puol ka rou ku mɛɛk ë kë yekënɛn thiek. Tïŋ ë muɔɔk muk yïn kë ë cin karou yiic. Loi medhän bï yïn kä thiek thɔɔŋ.

• Tïŋ ye Arabia, döt, ku karay dac riŋ piny ne ɣän thöŋ nhïïm wääc cïmïnë thiiniya ë nyup, athör dït ku palaŋga ë tim. Tïŋ na ye wɛɛr ë piny cäth ë kë cath waar bi cath arëët.

Loi medhän ë cïny cï duɔɔt ë kënë nɔɔk alɛth thook në bɛk karou Nök kë yenë nöök ë tim wëc kɔc cï kan ë kɛm ë thöc karou Tääu ë käŋ ë cïth yiic karou. Tïŋ yeŋö bï rɔt looi të mɛt mɛnhdu kä thiek ku kä puɔl thïn.

LUƆƆI


Ë MƐDBƐK YIC• Nyuɔth ë mɛnhdu nadɛ thät e yic naŋ dhɔl

wääc cïmɛnë kuɛn athör, thëm ë kä thal ku thät në purun wɛlɛ maŋgat nhom.

• Kuɛny ë yic mɛnhdu yen kë loi të thɛt yïn. Ye wël cït yïk juɛc, lik, puɔl, thiek, lɛɛŋ, liɛr, tuc, lir, liääp ku cökpiny.

• Luel ku jam kä thal yiic. Lɛk ë mɛnhdu bï mɛɛk yeŋö bï tuɔl tɛ liɛɛp yïn ke ë tök.

• Yɔc/ŋör ku thiëp kä thä (cɔk mɛnhdu athiëp kä ŋic ë kë puɔth ke pɛc)

• Jamë të ye kä thal röt waar thïn të thɛɛl yïn keek.

Athiiir• Cɔk mɛnhdu luel rin ë kä thii kor nyin cï ke tïŋ

në athiir yic të këc ë pïu guɔ tääu thïn ku të cïnë pïu thääp ë tɛɛu thïn (tïnë kë rilkɔu lɔ kë lau yic).

• Cɔk mɛnhdu atïŋ talaja yic në nuth ë thää thok abɛn të cï athiir wic ku cɔk alueel të cï yen rɔt waar thïn.

• Thiëc yeŋo bï rɔt looi të cïnë abaŋ athiir nyääŋ piny kë cï tɛɛu ë talaja yic të cïnë ye liääp. Them


NË MƐDBƐK YIC (ALƆ TUEŊ)Pol abïk cï nuaai• Tïŋ ye thuraa kadɛ ku jiɛɛt lëu bake looi atök.• Mɛtë miök puɔth thïn, bï ciɛt ke nɔŋ guɔp pïu ku liɛɛt

ba ja pol abïk cï nuaai bï lɛk de ku ŋuɛc de waar.

Aduuk ke mɛdbɛk• Caath ë ye aduuk wääc ke mɛdbɛk luui kadï, cïmɛn ë

kënë patïla liep nhom ku kë yënë tilic gem. • Ye atiɛp tïŋ ë bɛk ë malaga ka rou.

thiëc yeŋö ye bak tök wuɔɔc? ku Ye bak no yen cït kë daai ë mandara yic?

• Cɔk mɛnhdu aye kä kor, kä dït, kä puɔl ku kä thiek jat nhial në ŋëm.

Luɔi kë maŋgat wek ë mɛnhdu. Jamkë në gup karkë, cïmɛnë purun, tuŋ, muktääu ë liëp de ku thac. Kuɔɔt ë käŋ ba bɛke looi cimɛnë karton (thunduk) nhïïm ke patïla (alöŋ) ku tim cï cot. Të looi wek maŋgat ke, luel të ye ɣän wääc lɔ thïn ku të yenë ke nuɛɛt thïn. Ku jɔl maŋgat tɔc ë buɔya.

LUƆƆI


NYIƐC THIËC Ë THUAALThiëc ë mïth riɛɛl piɔth bïkë tɛk den juak yic ku cïke ye dhukdhuk ë ɣëë wɛlɛ ɣei gam.

Thiëc Cïmɛnë

Ye ja Yök ë yï guɔp kadï? Niɛɛnë yë nyin ku lɛk ë ɣɛɛn ye yök ë yë guɔp kadi’?

Ciɛt ŋö? Thɔɔŋë cït, jiɛt, dït de, të cï cäk e ku lɛk de.

Ye bil ku jɔ yiɛdɛ? Nɔ të cï yïn kë cït ë kënë kaŋ bil dhiɛ?

ŋuɛc cï ŋö? Ye yï täk dɛt peei?

Piŋ cï ŋö? Ye tënɛn cï yïn ë röl/thoot kënë kaŋ piŋ thïn?

Yeŋo tak ë bï rɔt looi na…

Mɛtku pïu ë kënë yic?

Bï ciɛr ë riaŋ ë pol dït?

Yeŋö ye yïn ye tak… Atiɛp acï cath?

Ye… Makana cït raan luui kadɛ?

Naa… Waar dït ë kuɔl Arabia ye mïth pol wääc?

Lëu ba… Dööt looi bï kɔɔc ë cï rɔt thɔɔŋ kadɛ?

PIÖC Ë DHÖL Ë KUƐNWek ë mɛnhdu kuɛnkë athör cɔl Tim cɔl Turnip Dït Apɛɛi (The Enormous Turnip) gɔt ë Irene Yates.• Jämë ke mɛnhdu në anyïköl ba wël ë

nyuɔɔth wël kä juɛc nyuɔɔth cïmɛnë Tim athiek apɛɛi në wɛt dït yen.

• Jamë në dhɔl kɔk bï yïnë ke tim nyaai cïmɛnɛ tem bïnë ye tɛm bi ya kä thii.

• Luel dhɔl kɔk yenë ke kä dhëëth thïn ɣöt.

Wek ë mɛnhdu, kuɛn kë Athör ye cɔɔl Nyan Nɛk Cɔk Apɛɛi gɛt Eric Carle.• Wek ë mɛnhdu, yäp ke thunaruɛl

domic. Luel cït ku kä cï jiɛt tɔ në ke wuɔk.

• Ruɔk ë rɔt ke yïn ye kɔm cɔl nyan. Cath ë cï kɔm cɔl nyan. Thiëc mɛnhdu bï nyuɔth yïn lëu bï rëër ë päät ë tuɔŋ yic – ku lëu bï bɛn bei ë päät yic kadɛ.

• Luel të ye lääi ku kɔc pïr abïk dït thïn.

© Akut de Piööc, Paan Tueeŋ Australia 2017 7

NË KÖL Ë DËŊ • Piɛŋë ë të tueny deŋ thïn në ɣän ke

piny. Thiëc mɛnhdu ë thuaal cït Ye piŋ kadɛ? ku ye ŋuäc kadɛ?

• Daai ë yeŋö ye lääi cï kuany ku lääi kɔk looi të këc deŋ tuɛny ku të cï yen thök ë tuɛny.

• Tïŋ piäär ë deŋ nhial. Jamë ë të ye puɔr röt luɔɔi thïn bï ya thuraa ku cït wääc.

Lɛɛŋ piny dïït ë kɔc baai• Gämë ran töŋ ë kɔc baai abɛn

ŋuääl ë koi ku thiëc keek bïkë dhɔl bï kek ye thiɔɔk ke cï lɛɛŋ të cïn talaja. Cï mɛnë lɛk ë keek bïkë tääu ë curabat yic, bïkë kuɔth wɛlɛ thiɛkë anyuɔɔnic. Them ye thää kadɛ bike nyaai bï ŋuääl ë koi bï lɛɛŋ. Jam në wɛt ye ŋuɛl kɔk dac lɛɛŋ.

Daai ë të tuɛny deŋ bï pïu ya thɛc në pul yic. Cɔk mɛnhdu aloi atiaktiak në ye cin. Tïŋ atïmdu në pïu yiic. Thɛc ë piu ɣer në pulic ë kɛɛc cïn kɛɛc thïn.

LUƆƆI


KUUT Ë KÄ DHËŊ YIIC• Kuɔɔt ë kä dhëŋiic cï mɛn ë thiët, döt thii, yïth ë tiim ku

nak. Kär ë ke piny ë baai yic abɛn ë dhöl loi thok.• Poc kä dhëŋ bïkë ya akut cïmɛnë cït, dït, lɛk, ciɛkden ku

adat ë thook ken. Jamë ke mɛnhdu ë të akut abɛn wuɔɔc ku të thöŋ kek thïn. Loi wël cït thɛp, agolic, kë ruɔŋruɔŋ, aröŋgööt ku kë lɔ padad. Yɔp kä cï jiɛt cïke bɛɛriic ku kä cï cuëëc loi ë röt.

• Car käkë ë tök ku tök në kënë käŋ juak nyin, wɛlɛ thur ke ë telepundu ku juak bike nyin dït ë cäca nyin.

Löm thura juɛc ke yï loi kä juɛc. Loi kënë telepun cɔl mobile app ba të ye thuraa yiɛn thïn waar. Kënë e tëët ku nyïc ë kä cï makana gɔɔr de mɛnhdu cuëëc.


LƆ ƔER DÏT APƐƐI • Cɔk mɛnhdu aloi aduuk ke mɛtbɛk cït yïk mäthpa, dhïïm,

thɛn ku koth ë gëm bï piny ya wec ku pol ë pïu, liɛɛt ku tiɔk.

• Jamë ë të ye pïu bɛn bei thïn ku yekë lɔ dɛ. Them ë tɛktɛk kënë në pɛl bï yïn mɛnhdu puɔl bï pïu wɛɛr wɛlɛ tɛc ke ë päny ci yuiu kɔu. ɣɛɛt ë yenel luɔɔi kënë në jämë yic ë të ye alɛth thiaaŋ thïn të cïnë kë kɔr.

• Tääu ë jarida cï rɛɛt ë töny dït yic ku wälë kɔu pïu. Piɛk ë dɛɛu akuem piny në töny yic bïkë ya dac tïŋ. Tääu ë töny të tuc, nɔŋ ɣɛɛr ku muɔc ë pïu bi ya lɔ duɛc. Daai ë nëë kë cï rɔt looi në nïn ka dhorou yic (meei acï ciil piny ku këër acï ciil nhial ë dɛn akuɛm yic)

Puol domic• Com dɛɛu ë lïm, nyïn ë yɔɔk ku tiim cï cil

wek ë mɛnhdu. Daai ë të bï kek ciil thïn në dhaman yic. Ye thuraa ken lööm ba të wɛɛr kek röt thïn gätpiny. Jam kë në kä röt waar yiic atök.

• Com ke në ɣän wääc ba të bï kek ciil thïn tïŋ ë ke cï thöŋ (atiɛp wɛlɛ akɔl yic, tiop loi, töny wɛlɛ domic wɛlɛ tïnë dom ë cum ë tiim). Jam kë të cï kek wuɔɔc thïn ku ye ŋö cï piath.

Carkë piny thin kor wek ë mɛnhdu ë kënë käŋ juak ë tiɛɛŋ cɔl magnifying glass. Thiëc thuaal cït Ye käm kadi ca tïŋ? Wɛlë yi nyin ë kɔm tök kɔu ku tïŋ yeŋ looi. Buɔth ba tïŋ leer no.

LUƆƆI



WÄKƆU• Cathkë aɣer wäkɔu wek ë

mɛnhdu- ke yic muk matääriya ku të cïn matääriya. Thiëc ë thuaal cït Ye ŋö ca tïŋ? ku Ye ŋö ca piŋ

• Loi atïïp në päny kɔu në matääriya. Jamë ë të ye atïïp röt waar thïn të cïnë matääriya wɛlɛ kë mer cuɔt thïn wɛlɛ cot ë ciɛɛn në päny guɔp.


NË LIƐƐT NHOM• Cɔk mɛnhdu aloi käk ë guɔpde bï käŋ ŋic-cimɛnë yɔc

aliir yic, daai ë pïu atiaktiak ë wäär yic, pïŋ ë dhiën ë diɛt, thiëëp ë pïu kë wär ku thap ë liɛɛt.

• Kääc ë në pïu thook ku cɔk atiaktiak abot yï cök piny. Thiëc thuaal cït Yë ŋö yök në yï cök piiny?

NË ADIKA YIC• Caathkë tim guɔp atök. Them ba tuŋ ë tim paat kɔu në

cin ka rou. Thiëc ye päät tïŋ, thɛp ku ŋör kadï. Tïŋ ye kït kadɛ bake yök. Jamë kënë rëër ë tim yic ku tïŋ na nɔŋ kë ba yök.

• Niɛɛnë yï nyin ku piŋ thoot juɛc wääc. Jam yeŋö ye pïŋ, cït mɛn diet ku yom ye yith ke tiim yääk. Pïɛŋë ë thoot ë kä dhiä ɣer cïmïnë riɛth ku tayarat nhial.

• Kääc ë tëtök Jamë ku thiëc thuaalat në kä ye tïŋ ë ke cath ë yï lɔɔm cïmɛnë diɛt pär nhial, yïth lɛr piny, jɔk thuny ku kɔc cath.

Kä ë riaŋ ye kɔc tuk thïn• Loi alaŋlaŋ Jamë kënë alaŋlaŋ looi bï rɔt ya wïïc. Kuany

të alaŋlaŋ rɔt ɣäth nhial thïn. • Ɣäth ë kënë ciɛr piny ku luel të bï yïn ye looi bï kɔɔc

në kamic. • Leer ë kedɔ piny ë kënë ciɛr kɔu. Luel të yenë looi bi

ya dac cath.

Wec kɔl të thiɔk ke pïu thook ku tïŋ ye thä yin dï bï nyaai bï thiäŋ ë pïu. Jamë ë të ye pïu bɛn thïn. Kääc ë kɔl yic ba tïŋ yeŋö bï rɔt looi.

LUƆƆI


KUƆTH AMOTH/AYƆK YIC• Koth ayɔk/amoth yic ku cɔk mɛnhdu aye them bike dɔm.

Thiëc thuaal cïmɛnë Yeŋö amoth looi bi ya thɔɔr ku Yeŋö amoth looi bi ya lɔ pur bei? Tïŋ ye amoth rëër aliiric në dhaman yïn dɛ?

• Cɔk mɛnhdu aloi amoth në ye cin në gɔl ye yen ye cin gööl ku jɔl kooth yic.

TË ye luɔi amothTääu ë 600ml wäl yenë lɔk aduuk ku 25ml ë jɛrthelïn ë kooth yic ku thiɔŋic ë pïu. Cɔk mɛnhdu aloi kënë mathura waak yic bi waai cï göölic looi ë ye nhom nhial. Cɔk mɛnhdu alut waai amoth/ayɔk cï liääp ku jɔl kë cï göölic kooth yic.

LUƆƆI


PUOL Ë THÄ DE WAAK• Tääu ë kä juɛc kɔck ë ɣooth ë waak yic wenë mɛnhdu.

Cɔk aatïŋ mɛnhdu na bïkë thɔɔr wɛlɛ bïkë dïïr. Thiëc bïkë mɛɛk yeŋö bï rɔt dhil ë luɔi në kaam kec kek ye them. Thiëc yeŋö ye kɔk thɔɔr ku yeŋö ye kɔk dïïr. Jamë kuɛr yenë käk ë thɔɔr looi bïkë ya dïïr ku të yenë kä ë dïïr looi bïkë ya thɔɔr.

• Cɔk mɛnhdu athiɔŋ ka wääc yiic në pïu ku wɛl kë yiic wei. Löm agɔrɔk ë shampoo bï yïn piu ya muɔc ɣer. Ye agɔrɔk nhiaac yic të lɔɔr yenic ku të thiɛŋ yen ku luel te yen yiɛn thïn. Nhiaac ë agɔrɔk yic në pïu cök piiny ku nhial ë pïu nhïïm ba tïŋ yeŋö bï rɔt looi.

Thiëc yeŋö rɔt looi të cïnë kënë pïu kuɛɛr ë tha ë waak yic nyaai.


DHUK YI NHOM Ë TƐK, TËKIC, BÏ DHUƆK Ë CIRKA YIC KU BÏ DHUK Ë LUƆI.Dhuk ë tɛk• Në lɔn bï yïn mɛnhdu jɔt në riääi ba ɣäth në thukul yic,

cathkë bäkë lɔ. Na ciɛŋkë tëmec ke thukul, cathkë në riääi ku cathkë abak në we cök.

• Ye mɛnhdu yɔɔk ba ya tak ë të ye kek käke piny nhom cï ye gɔɔl piny luɔɔi thïn ke kɔc kɔk Luel kä cït tɛɛu anyuɔɔn ë bärëmil ë wäthäka yic ku juir piny të cen thök ë tuk.

Tëk ë yic• Ye kärba tekic të ba mɛnhdu ya yɔɔk bï käk ë luui ë kärba

ya thiɔɔk ku lambaa tɔ në pany kɔu të cïn yen kë loi ë keek. Ye jääm ë yï cin abɛn ke dhöl ë luup.

• Cɔk mɛnhdu aye pïu thiɔɔk të thooth yen ye thok.• Nyuɔth ë mɛnhdu many ë thät cɔl gas, pïu ku käk ë kärba

gät piny bïkë ya deet yic ye ke them kadɛ.• Tääu ë jɛldɛr amam yic të wɛɛk mɛnhdu ku them ye pïu

yïn dï cï kë kueet.

Bïnë dɛt looi (berë piny)• Nyuɔth ë mɛnhdu kënë ye nyuɔɔth lɔn dɛk abï dhuɔk

cirka bï dhuk ë ber piny Jamë në piath ë ber ë piny ë käŋ. • Jamkë kä ye bɛr piny yiic ku kä cï ye bɛr piny.

Dhuk ë luɔi• Thään ë warak cï dhuk ë luɔi, kartoon, kɛt warak yenë käŋ

dol ku piönh yenë cuëc ku thuur. Tɔu dhäräär, aluɔɔn ku galaam ë tim në wënh alöŋ wɛlɛ lithïk.

• Dhuk karëton ë war bï yïn ɣööt ë käke pol ku thunduŋ ë döt dhëŋ.

• Nyuɔɔth ë dhɔl lëu bïnë ke pïu geeny ku dhuke luɔɔi baai, ë kë cï kuëër wei.


Ke yï këc kɛŋ guɔ cuat ë wäthäka yic, luel ye töŋ ë käkë looi ë ŋö ku thiëc mɛnhdu kënë ye nyuɔɔth lɔn dɛk aye dhuk ë luɔi. Poc kä ye dhuk ë luɔi atök ku tääu ë ke ë jäldɛr ë bɛr ë piny yic.

LUƆƆI



Documents

YƆ̈Ɔ̈P Ë YIC Ë STEM BAAI - beaconsfieldps.wa.edu.au€¦ · Cï mɛ̈në lɛ ̈k ë keek bïkë tääu ë curabat yic, bïkë kuɔ̈th wɛ ̈lɛ̈ thiɛkë ̈ anyuɔɔnic. Them