Onderzoeksopzet

Romy van der Burg S1030008Judith Maas S1030404PRV3JKb

Docenten: Arie van KootenMichelle Hendriks

Minor: Internationalisering

Onderzoeksopzet Zuid-Afrika Romy van der Burg & Judith Maas 1

Aanleiding

Drama is een vak dat ons beiden aanspreekt. Naar aanleiding van onze onderwijsexpeditie vorig jaar mei naar Malawi is onze interesse in dit vak gegroeid. Wij hebben ervaren dat er in de Afrikaanse cultuur veel wordt gedaan aan drama, dans en muziek. Op die manier wordt kennis met elkaar gedeeld. Nu willen wij deze lijn doortrekken naar het basisonderwijs en willen wij drama inzetten om de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen te bevorderen.De sociaal-emotionele ontwikkeling omvat onder andere het zelfvertrouwen, zelfbeeld en het uiten van gevoelens. Onderstaande bronnen geven aan hoe belangrijk het is om hier aan te werken in het onderwijs.

Bron 1: Zelfvertrouwen maakt kinderen weerbaar en minder afhankelijk van het oordeel van anderen. Het geeft ze de moed voor hun eigen mening uit te komen, initiatief te tonen en aan nieuwe dingen te beginnen. Zelfvertrouwen is niet alleen belangrijk uit het oogpunt van het welzijn van kinderen. Ook schoolprestaties worden er gunstig door beïnvloed.1

Bron 2: Drama zorgt ervoor dat je je masker niet op maar afzet. Dat afzetten van het masker confronteert je met jezelf, met je competenties en die waaraan je nog moet werken. Door op verschillende manieren met jezelf geconfronteerd te worden zal je zelfbewustzijn toenemen.

Deze twee bronnen geven het belang aan van drama en welke invloed het kan hebben op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen.

De totstandkoming van onze onderzoeksvraag is gekomen naar aanleiding van het lezen van een eerder gepubliceerd onderzoek, namelijk onderzoek naar de relatie tussen drama en de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen in de middenbouw van het basisonderwijs (Boogaard 2010). Dit onderzoek is in Nederland recentelijk uitgevoerd. Dit heeft ons geïnspireerd om met deze onderzoeksopzet verder te gaan en uit te voeren in Zuid-Afrika.

ProbleemstellingDoelstellingMet dit onderzoek willen wij ons verdiepen in het drama onderwijs op de basisschool. Daarbij willen wij ons vooral richten op de effecten van het drama onderwijs op de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen. Door middel van dit onderzoek willen wij kennis met de Zuid-Afrikaanse bevolking delen zodat wij beiden onze kennis kunnen uitbreiden.

Centrale vraagstelling“Welk effect hebben onze dramalessen op het gebied van sociaal-emotionele ontwikkeling gericht op het zelfbeeld, zelfvertrouwen en het uiten van gevoelens op kinderen in het basisonderwijs in Kaapstad?”

Deelvragen Hoe ziet de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen eruit? Hoe wordt het drama onderwijs op basisschool vorm gegeven en op welke wijze is

daarbij aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen? Welke drama-activiteiten werken aan het zelfbeeld, zelfvertrouwen en gevoelens uiten

van kinderen? Op welke van de drie gebieden boeken de kinderen de meeste vooruitgang?

1 http://www.sociaalemotioneel.nl/werkenaan/00008/Onderzoeksopzet Zuid-Afrika Romy van der Burg & Judith Maas 2

HypotheseKijkend naar onze centrale vraagstelling denken wij dat drama een positief effect zal hebben op de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen op basisschool A. Wij zullen op deze basisschool intensief dramales geven.Op basisschool B waar wij niet intensief dramalessen zullen geven, verwachten wij dat er geen veranderingen zullen optreden. Er zal volgens ons op basisschool A een positief stijgende lijn te zien zijn, maar dit zal niet in grote mate te zien zijn. Wij verwachten dat hiervoor een langere periode nodig zal zijn om daadwerkelijk een groot verschil te zien in effect.

Begrippen en conceptueel kader

Relevantie

Dit onderzoek is relevant voor onze verdere beroepspraktijk. Het is van belang om kinderen de kans te geven om zichzelf te ontwikkelen tot een sterke persoonlijkheid. Dat is vooral nodig in de maatschappij waarin wij nu leven. De wereld wordt steeds individualistischer waardoor het belangrijk is om je als individu te redden in deze maatschappij. Er zijn prikkels zoals internet, verkeer, werkdruk waaraan wij worden blootgesteld. Deze prikkels kunnen ons gedrag beïnvloeden. Door al deze prikkels is het soms lastig om dicht bij jezelf te blijven. Het is daarom goed om kinderen te leren naar zichzelf te kijken en grenzen te laten aangeven. Dit onderzoek zal uitwijzen of drama hierbij mogelijk een rol kan spelen om kinderen te stimuleren in hun sociaal-emotionele ontwikkeling.

Onderzoeksopzet Zuid-Afrika Romy van der Burg & Judith Maas 3

Drama Activiteiten

Inlevingsvermogen

Gevoelens Conflicten

Zelfreflectie

Sociaal- emotionele ontwikkeling

Onderzoeksopzet & strategie

Literatuuronderzoek

Om te beginnen willen wij ons verdiepen in de literatuur die er is verschenen rondom drama en de sociaal-emotionele ontwikkeling van kinderen. Daarbij zullen wij het onderwerp sociaal-emotionele ontwikkeling afbakenen door ons op de volgende drie gebieden te richten:

ZelfvertrouwenZelfbeeldGevoelens

Het literatuuronderzoek zal grotendeels antwoord moeten geven op de eerste drie deelvragen.Uit het praktijkonderzoek zal blijken wel effect de dramalessen hebben gehad op de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen.

Praktijkonderzoek

Enquête leerlingenDit onderzoek voeren wij uit op twee basisscholen. Op basisschool A zullen wij vier weken lang dramalessen verzorgen waarin wij als doel hebben het zelfvertrouwen, zelfbeeld en het uiten van gevoelens van de leerlingen te bevorderen. Alvorens wij ons onderzoek gaan uitvoeren, zullen wij de beginsituatie van de sociaal-emotionele ontwikkeling van de kinderen vaststellen gericht op de drie gebieden zelfvertrouwen, zelfbeeld en het uiten van gevoelens. De methodiek die wij zullen gebruiken bij het vaststellen van de beginsituatie zal gaan volgens vragenlijsten die wij de kinderen voorleggen. Aan het einde van deze vier weken zullen wij dezelfde vragenlijst opnieuw afnemen bij de kinderen.

Op basisschool B zullen wij de kinderen dezelfde vragenlijst voorleggen. Echter krijgen deze kinderen niet te maken met door ons verzorgde dramalessen. Na vier weken krijgen de kinderen opnieuw dezelfde vragenlijst uitgedeeld. Op basis van de uitslagen van deze vragenlijsten maken wij een vergelijking tussen de twee scholen. De gegevens zullen worden geanalyseerd en bij opvallende resultaten zal er mogelijk een klein vervolgonderzoek plaatsvinden.

Interview leerkrachten (dramadocenten en groepsleerkrachten basisschool)Op beide basisscholen zullen wij interviews afnemen bij leerkrachten over hun ervaringen op het gebied van drama onderwijs om zo de beginsituatie vast te stellen. Wij zullen leerkrachten uit alle leergroepen benaderen van de basisscholen die wij bezoeken. Daarnaast zullen wij interviews afnemen bij mensen uit het beroepsveld (dramadocenten). Aan de hand van de afgenomen interviews krijgen wij een beeld van de dramalessen en zullen wij onze lessen hier op laten aansluiten.

Tijdsplanning

Voor de reisLitteratuur onderzoekInterviews makenEnquêtes makenLessenserie maken

Praktijkonderzoek school AWeek 1

Onderzoeksopzet Zuid-Afrika Romy van der Burg & Judith Maas 4

Interviews afnemen met leerkrachten van school AVerwerken van uitslagen interviewsBeginsituatie vaststellenLessenserie aanpassen op niveau van de school

Week 2Afnemen van eerste enquête bij leerlingenStart van het praktijkonderzoek/lessen

Week 3Vervolg praktijkonderzoek/lessen

Week 4 Vervolg praktijkonderzoek/lessen en afsluiting op basisschool ATweede enquête door leerlingen laten invullen.

Week 5Resultaten en gegevens analyseren en verwerken.

Praktijkonderzoek school BWeek 1Interviews afnemen met leerkrachten van school BVerwerken van uitslagen interviewsBeginsituatie vaststellen

Week 2Afnemen van eerste enquête bij leerlingen

Week 4 Afsluiting op basisschool BTweede enquête door leerlingen laten invullen.

Week 5Resultaten en gegevens analyseren en verwerken.

Analyse praktijkonderzoekGegevens van school A en B met elkaar vergeleken.Bij opvallende resultaten mogelijk een vervolgonderzoek starten.

Voorlopige literatuurlijst

Boeken

- Feldman, R. (2007). Ontwikkelingspsychologie. Amsterdam: Pearson Education Benelux. 2e druk.

- Heijdanus-de Boer, E. van der Jagt, T. (2004). Drama in de hoofdrol. Bussum: uitgeverij Coutinho.

- Heijnen, R. (2002). Expressie voor de basisschool. Amsterdam: Meulenhoff Educatief bv. 1e

druk.

Onderzoeksopzet Zuid-Afrika Romy van der Burg & Judith Maas 5

- Kordelaar van, N. & Schmidt, M. (2011). Zo gaan Roos en Tom met elkaar om. Amsterdam: uitgeverij SWP Amsterdam. 2e druk.

- Rooyackers, P. (1998). Honderd dramaspelen. Katwijk: Panta Rhei. 3e druk.

Internet

- Wat een drama! (M. Boogaard), hbo-kennisbank.nl. Gevonden op 2 juni 2011 op http://www.hbo-kennisbank.nl/nl/page/hborecord.view/show?uploadId=ede%3Aoai%3Arepository.samenmaken.nl%3Asmpid%3A3247

Onderzoeksopzet Zuid-Afrika Romy van der Burg & Judith Maas 6