Na osnovu člana 16. stav 4. Zakona o Vladi Zeničko-dobojskog kantona - Prečišćeni tekst („Službene novine Zeničko-dobojskog kantona”, broj 7/10), a u vezi sa Odlukom o usvajanju Akcionog plana za implementaciju Strategije razvoja Zeničko-dobojskog kantona za period 2017.-2019. godina, broj: 02-28-3047/17 od 09.03.2017. godine i Rješenjem Vlade Zeničko-dobojskog kantona o imenovanju predstavnika Radnog tijela za izradu Programa poboljšanja stanja u oblasti bezbjednosti saobraćaja na području Zeničko-dobojskog kantona, broj: 02-27-6702/17 od 26.04.2017. godine, na prijedlog Ministarstva unutrašnjih poslova Zeničko-dobojskog kantona, Vlada Zeničko-dobojskog kantona, na 114. sjednici, održanoj 12.10.2017. godine, d o n o s i

ZZ AA KK LL JJ UU ČČ AA KK

I. Usvaja se Program poboljšanja stanja u oblasti bezbjednosti saobraćaja na području Zeničko-

dobojskog kantona za period 2017.-2019. godina, koji je utvrđen Akcionim planom za period 2017.-2019. godina za implementaciju Strategije razvoja Zeničko-dobojskog kantona za period 2016.-2020. godina.

II. Program iz tačke I. ovog zaključka je sastavni dio ovog zaključka.

III.

Za realizaciju ovog zaključka zadužuju se Ministarstvo unutrašnjih poslova, Ministarstvo za prostorno uređenje, promet i komunikacije i zaštitu okoline, Ministarstvo za obrazovanje, nauku, kulturu i sport, Kantonalna direkcija za ceste i Kantonalna uprava za inspekcijske poslove, svako u okviru svoje nadležnosti.

IV. Zadužuje se Radno tijelo, imenovano Rješenjem Vlade broj: 02-27-6702/17 od 26.04.2017.

godine, koje je pripremilo Program iz tačke 1 ovog zaključka, da nakon 1 (jedne) godine od dana stupanja na snagu ovog zaključka, sačini izvještaj o realizovanim aktivnostima istog.

V Zaključak stupa na snagu danom donošenja.

Broj: 02- /17. Datum, 12.10.2017. godine Z e n i c a

DOSTAVLJENO: 1 x Ministarstvo unutrašnjih poslova, 1 x Ministarstvo za obrazovanje, nauku, kulturu i sport, 1 x Ministarstvo za prostorno uređenje, promet i komunikacije i zaštitu okoline, 1 x Kantonalna uprava za inspekcijske poslove 1 x Kantonalna direkcija za ceste 1 x Stručna služba Vlade, 6 x Radno tijelo, 1 x a/a.

PREMIJER

Miralem Galijašević

Bosna i Hercegovina

Federacija Bosne i Hercegovine

ZENIČKO –DOBOJSKI KANTON

MINISTARSTVO UNUTRAŠNJIH POSLOVA

MINISTARSTVO UNUTARNJIH POSLOVA

Z E N I C A

Program

poboljšanja stanja u oblasti bezbjednosti saobraćaja

na području Zeničko-dobojskog kantona za period 2017.-2019. godina

Oktobar 2017. godine

2

S A D R Ž A J

Uvod ..........................................................................................................................................3

1. Dosadašnja istraživanja..................................................................................................4

2. Vizija...............................................................................................................................6

3. Misija..............................................................................................................................6

4. Ciljevi..............................................................................................................................6

5. Trenutno stanje bezbjednosti saobraćaja........................................................................6

6. Trendovi saobraćajnih nezgoda sa posljedicama u Zeničko-dobojskom kantonu...............9.

7. Preduzimanje mjera i radnji i nosioci aktivnosti..........................................................10

7.1. Preventivne mjere…………………………………………………………………………11

7.2. Represivne mjere…………………………………………………………………………15

Zaključci………………………………………………………………………………………….....17

3

UVOD

Cestovni saobraćaj kao dio sveobuhvatnog saobraćajnog sistema predstavlja značajan faktor

razvoja savremenog društva i najzastupljeniji je vid masovnog i individualnog transporta,

zahvaljujući prednostima koje ima u odnosu na ostale vidove saobraćaja. Sve dobrobiti ovog

fenomena, nažalost i nadalje plaćamo visokom cijenom nepotrebnog ljudskog stradanja. Dinamičan

rast broja motornih vozila koji nije praćen odgovarajućim razvojem cestovne mreže, kao i činjenica

da u saobraćajnim nezgodama u svijetu smrtno strada veliki broj ljudi, istakli su u prvi plan problem

bezbjednosti saobraćaja.

Osnovni pokazatelji stanja bezbjednosti cestovnog saobraćaja na određenom području su

saobraćajne nezgode i nastradala lica u saobraćajnim nezgodama. Uprkos napretku tehnologije

saobraćaja, psihofizičko stanje svih učesnika u saobraćaju odlučuje kako će se u određenom

trenutku odgovorna osoba ponašati da bi predvidjela mogućnost nezgode i da bi je adekvatnom

mjerom spriječila. Čovjek kao faktor sigurnosti u saobraćaju prisutan je direktno, kao učesnik u

saobraćaju i indirektno, kao graditelj cesta i onaj koji ih održava, kao konstruktor vozila i onaj koji

ih održava, kao onaj koji donosi zakone o bezbjednosti saobraćaja i brine se o njihovoj primjeni i sl.

Imajući u vidu da u svijetu godišnje smrtno strada oko 1,2 miliona učesnika u saobraćaju

kao i da 20-50 miliona istih bude povrijeđeno, rješavanje problema u oblasti saobraćaja postavlja se

kao imperativ u svjetskim okvirima.1 Polazeći od ove činjenice broj smrtno stradalih i povrijeđenih

lica u saobraćajnim nezgodama u ukupnom broju nasilnih smrti i povreda zauzima prvo mjesto od

svih drugih uzroka nasilnog povređivanja. Gotovo polovina (oko 46 %) smrtno stradalih spada u

jednu od kategorija korisnika puteva: pješak, biciklista ili motociklista1. Iz tog razloga istraživanje o

ovoj oblasti ima svoje višestruko opravdanje. Štete pričinjene društvu bilo da se radi o direktnim ili

indirektnim procjenjuju se na bilione eura dok su štete sa sociološkog aspekta neprocjenjive.

1 WHO, Global Status report on road safety, 2009

4

1. DOSADAŠNJA ISTRAŽIVANJA

Prema opsežnom istraživanju WHO-a u koje su uključeni podaci od 2010. godine kao i za 2015.

godinu, Bosna i Hercegovina ima godišnju stopu smrtnosti od 15,6 lica na 100.000 stanovnika.

Pogrešno je shvatanje da se povećanjem stepena motorizacije povećava i broj saobraćajnih nezgoda

jer su istraživanja pokazala da primjenom određenih mjera broj saobraćajnih nezgoda može u

velikoj mjeri da se smanji kao i njihove posljedice uprkos stalnom povećanju stepena motorizacije.

Međutim, ogromne koristi od saobraćaja prate i negativne pojave koje su se vremenom mjenjale i

zavisile od karakteristika procesa odvijanja saobraćaja. Saobraćaj ne predstavlja problem sam za

sebe, već se taj problem javlja u pojavama, odnosima i aktivnostima ljudskog društva. Po stepenu

opasnosti mogu se izdvojiti saobraćajne nezgode koje za posljedicu imaju stradanje stanovništva

(teže povrijeđeni, lakše povrijeđeni i poginuli učesnici u saobraćaju) i nastanak manje ili veće

materijalne štete. Rizici koji su uzrokovali ove nezgode mjenjali su se po svojoj prirodi, izvorima,

strukturi, sadržaju, načinu djelovanja i dr. Naročito negativan uticaj ovih pojava vezuje se za

savremeni razvoj društva kada su posljedice saobraćajnih nezgoda počele u većoj mjeri da

opterećuju društvo i kada se javlja organizovan, planiran i osmišljen odgovor na ovu pojavu.

Velika gustina i intenzitet saobraćajnih tokova, poboljšanje vozno-dinamičkih osobina motornih

vozila, visok procenat učešća putničkih vozila kojima upravljaju lica koja nisu u punoj mjeri stekla

navike za bezbjedno upravljanje, tehnička neispravnost motornih vozila, kao i porast gustine

naseljenosti, doveli su do znatnog povećanja preduslova za stvaranje opasnih situacija, a time i do

nastanka saobraćajnih nezgoda.

Saobraćajne nezgode pored svojih socioloških problema imaju i svoje velike finansijske efekte.

Koristeći rezultate istraživanja može se tvrditi da su saobraćajne nezgode koje su se dogodile na

području Zeničko-dobojskog kantona u vremenskom periodu od 2010.-2015. godine društvu

prozrokovalo štetu u ukupnom iznosu od 238.505.699 KM.2 Ovdje posebno napominjemo da su

istraživanja ograničena samo na saobraćajne nezgode u kojima je došlo do povređivanja lica dok

nisu obrađivane nezgode u kojima je pričinjena materijalna šteta.

Jedan od osnovnih zahtjeva koji se postavlja pred saobraćajni sistem jeste bezbjednost, koja se

najčešće vrednuje apsolutnim i relativnim pokazateljima bezbjednosti saobraćaja. Sigurno je da sve

države nastoje da smanje posljedice saobraćajnih nezgoda, ali su te aktivnosti često proizvod sticaja

okolnosti, a ne organizovanog i sistemskog djelovanja društva. Zbog toga je neophodno obezbjediti

konstantno funkcionisanje i reagovanje društvenog mehanizma koji će omogućiti kontinuirano

smanjenje emitovanja opasnosti djelovanja različitih rizika u saobraćaju, a posljedica toga trebalo bi

da bude smanjenje ugroženosti stanovništva u saobraćaju.

U posljednjih deset godina, Evropska unija je donijela niz dokumenata koji imaju za cilj

podizanje nivoa bezbjednosti u cestovnom saobraćaju. Osnovna dva dokumenta koji sadrže

elemente koji se odnose na bezbjednost cestovnog saobraćaja su Bijela knjiga i Akcioni program

cestovne bezbjednosti. Instrumenti Evropske unije kojima se teži ostvarenju cilja su: legislativa,

istraživanje i razvoj, smjernice za bolju primjenu, finansijska podrška i baze podataka. Bosna i

Hercegovina je kao potpisnica Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju između Evropske zajednice

i Bosne i Hercegovine i donošenjem Zakona o ratifikaciji ovog sporazuma, potvrdila državno

opredjeljenje da preduzme sve potrebne aktivnosti i mjere za njenu integraciju u evropske,

euroatlanske i druge međunarodne strukture.

Prilikom definisanja cilja uzeti su u obzir stanje nauke o bezbjednosti saobraćaja u Bosni i

Hercegovini i činjenica da je Bosna i Hercegovina među prvima po stepenu ugroženosti u

saobraćaju u Evropi. Osnovni cilj je da se na bazi međunarodnih nastojanja, iskustava, preporuka i

2

A. Imamović, "Statistički prikaz povređivanja u saobraćajnim nezgodama na području Zeničko- dobojskog kantona",Naučni skup "Nasilno

povređivanje", Zenica, 2015 god.

5

reagovanja, definiše model odgovornosti svih nadležnih organa kao dijela društvenog mehanizma,

prilagođen uslovima koji vladaju u Bosni i Hercegovini, odnosno specifičnostima i karakteristikama

saobraćajnog sistema, koji će omogućiti upravljanje bezbjednošću saobraćaja. Na ovaj način stvorit

će se pretpostavke za smanjenje stepena ugroženosti u saobraćaju u Bosni i Hercegovini, kao i na

području Zeničko dobojskog kantona. Posredan cilj jeste širenje ideje, stavova i mišljenja da se u

našim uslovima, bez obzira na postojeće stanje teorije i prakse problema saobraćaja, može stvoriti

efikasan sistem bezbjednosti saobraćaja.

Unutrašnje institucionalno uređenje, političke prilike i neadekvatan odnos nadležnih i

odgovornih institucionalnih subjekata prema problemu bezbjednosti cestovnog saobraćaja uslovili

su da Bosna i Hercegovina još uvijek nema definisanu Strategiju bezbjednosti cestovnog

saobraćaja. Međutim, prethodne strategije bezbjednosti saobraćaja i akcioni planovi u Federaciji

Bosne i Hercegovine djelimično su postigli planirani cilj. Najvažniji faktori koji su ometali

dostizanje planiranih ciljeva su: ranija strategija je bila preširoko zamišljena i imala je za cilj da

postigne širok raspon učinaka po navedenoj problematici, prioritet nije dat „brzim“ rješenjima,

sredstva potrebna za implementaciju i odgovornosti za akcije nisu bila definisana i dogovorena.

Pored toga, u gotovo svim slučajevima, nisu bila raspodijeljena dovoljna sredstva kako bi se

utjecalo na implementaciju definiranih strategija i ciljeva unutar relevantnih vladinih ministarstava i

ustanova. Očito je da većina inicijativa iz ranijih akcionih planova u oblasti bezbjednosti saobraćaja

kao i iz akcionog plana iz 2008. godine na nivou Federacije Bosne i Hercegovine nisu u potpunosti

implementirane. Jedino su nadležna Ministarstva unutrašnjih poslova pokušavala da na različite

načine poboljšaju stanje u oblasti bezbjednost saobraćaja.

Na zasjedanju Generalne skupštine UN-a u maju mjesecu 2010. godine donesena je rezolucija

broj A/RES/64/255 kojom se period 2011.-2020. godine proglašava dekadom bezbjednosti

saobraćaja u svijetu. Planirano je da se ova strategija implementira u toku narednih 10 godina zato

što Bosna i Hercegovina kao članica UN-a mora preuzeti svoj dio odgovornosti u realizaciji

decenije akcije za bezbjednost saobraćaja od 2011.-2020. godine. Tako Federacija Bosne i

Hercegovine mora preuzeti svoju ulogu unutar Bosne i Hercegovine, a i Zeničko-dobojski kanton u

okviru toga i dati svoj doprinos potrebnom smanjenju žrtava na državnom nivou tokom sljedeće

decenije. Iskustva visoko razvijenih zemalja, a posebno iz susjednih evropskih zemalja, pružaju

dovoljno dokaza da se saobraćajne nezgode i broj poginulih lica mogu smanjiti putem određenih

napora u ključnim sektorima i sa dovoljno političke i finansijske podrške od strane sudionika.

Postoji dakle ogromno iskustvo i dokazana rješenja koja se mogu primijeniti u cilju poboljšanja

bezbjednosti saobraćaja. Efikasna rješenja i „terapije“ su poznate i dostupne za ovu globalnu

''bolest''. Potrebni su samo resursi i volja (spremnost) da ih primijenimo i to će biti doprinos

Zeničko-dobojskog kantona da smanji broj poginulih do 2020. godine kako je propisano UN

obavezama.

Pomenutom strategijom UN-a predviđeno je da se broj smrtno stradalih u saobraćaju smanji za

50 % do 2020. godine. S obzirom na to da viši nivoi vlasti nisu preduzeli ništa po ovom pitanju

nerealno je očekivati da nadležni organi Zeničko-dobojskog kantona pred sebe postave ovako visok

cilj posebno uvažavajući činjenicu da drugi organi zaduženi za bezbjednost saobraćaja, u dovoljnoj

mjeri, ne preduzimaju mjere i radnje iz svoje nadležnosti. Stoga smatramo da bi realno

zadovoljavajući efekat bio postignut tako da se u posmatranom periodu broj smrtno stradalih smanji

za 20 %.

2. VIZIJA

Bezbjednost u cestovnom saobraćaju jedan je od temeljnih elemenata kvaliteta saobraćajnog

sistema. Svaki učesnik u saobraćaju i korisnik usluga prijevoza treba da ima sistem prijevoza koji

zadovoljava njegove potrebe i očekivanja. Od stepena bezbjednosti zavisi kvalitet života za sve

građane. Angažovanjem subjekata koji se bave poslovima, odnosno problematikom bezbjednosti

6

saobraćaja na cestama, s ciljem smanjenja broja poginulih i povrijeđenih lica, dostići će se prosječan

nivo bezbjednosti cestovnog saobraćaja Evropske unije, te stvoriti uslovi za bezbjedno odvijanje

saobraćaja i maksimalno smanjenje rizika za sve učesnike u saobraćaju.

Cestovni saobraćajni sistem treba da bude razvijan tako da:

- osigura bezbjedan i efikasan saobraćaj;

- bude ekološki prihvatljiv i minimizira štetne uticaje na životnu sredinu;

- bude usklađen sa propisima Evropske unije.

3. MISIJA

Omogućiti uslove za održivi razvoj saobraćaja u skladu sa potrebama društva u kojem će svi

građani a posebno grupe koje se smatraju rizičnim učesnicima u saobraćaju biti dio bezbjedonosnog

saobraćaja u sredinama u kojima žive i rade i uspostaviti efikasan sistem bezbjednosti cestovnog

saobraćaja koji će uključivati sudjelovanje i odgovornost subjekata kao što su: Skupština, Vlada,

ministarstva, organi lokalne samouprave, odgojno-obrazovne ustanove, univerziteti, civilni sektor a

posebno stručnjaci iz ove oblasti i dr. u kojem će svi navedeni faktori prepoznati koristi i prihvatiti

odgovornost za isto, proširiti i pooštriti sistem odgovornosti za eventualne saobraćajne nezgode

direktno uključenih učesnika u saobraćajnim nezgodama na sve subjekte koji mogu doprinijeti

smanjenju rizika od saobraćajnih nezgoda i njihovih posljedica.

Da bi se ostvarila misija potrebno je pokretanje i jačanje postojećih resursa i izgradnja novih

kapaciteta koji će uz snažnu političku podršku, te stručno i naučno vođenje, koristeći sistemski

pristup zasnovan na pet stubova bezbjednosti cestovnog saobraćaja(navedenih u nastavku teksta),

utvrđenih Decenijom akcije za bezbjednost cestovnog saobraćaja, neprekidno raditi u cilju

smanjivanja rizika učešća u cestovnom saobraćaju, a posebno raditi u oblastima sistema upravljanja

bezbjednošću cestovnog saobraćaja, bezbjednijih cesta, bezbjednijih vozila, bezbjednijih učesnika u

saobraćaju i zbrinjavanja učesnika nakon saobraćajnih nezgoda.

4. CILJEVI

- Smanjenje ukupnog broja poginulih u odnosu na prethodne godine;

- Smanjenje incidencije( učestalost) nezgoda uzrokovanih prevelikom brzinom i vožnjom pod

utjecajem alkohola u odnosu na prethodne godine;

- Porast stope korištenja sigurnosnog pojasa;

- Smanjenje broja poginulih pješaka;

- Smanjenje incidencije upravljanja vozilima bez važeće registracije kao i vozača bez važeće

vozačke dozvole;

5. TRENUTNO STANJE BEZBJEDNOSTI SAOBRAĆAJA

Analiziranje stanja u oblasti bezbjednosti saobraćaja na području Zeničko-dobojskog kantona

zasnovano je na statističkim podacima iz "Izvještaja o radu uprave policije sa analizom stanja

bezbjednosti ".

Trenutno stanje u oblasti bezbjednosti saobraćaja na području Zeničko-dobojskog kantona sa

uporednim pokazateljima u periodu 2010-2015. god. prikazano je u Tabeli 1.

7

Tabela 1. Uporedni pokazatelji stanja bezbjednosti saobraćaja

Broj saobraćajnih nezgoda3 je u 2015. godini, u odnosu na prethodnu, veći za 169 nezgoda ili

3,8 %, broj lakše povrijeđenih lica je veći za 109 lica ili 15,6%, dok je broj teže povrijeđenih lica

veći za 12 lica ili 7,3 %, te je broj smrtno stradalih veći za 3 lica ili 11,1%. Iz toga se može

zaključiti da se povećanje odnosi na saobraćajne nezgode sa lakšim posljedicama, odnosno na

saobraćajne nezgode sa lakše povrijeđenim licima, sa teže povrijeđenim licima i sa smrtno

stradalim licima. Trenutni trend u oblasti bezbjednosti saobraćaja je negativan posmatrajući ukupan

broj saobraćajnih nezgoda. Posmatrajući posljedice saobraćajnih nezgoda svi trendovi su negativni

počev od ukupnog broja saobraćajnih nezgoda preko lakše i teže povrijeđenih kao i smrtno stradalih

lica. Ovdje je potrebno napomenuti da su elementi policijske prisile kad su u pitanju posljedice

saobraćajnih nezgoda ograničene i iste se mogu svesti samo na dijelove policijske prisile u pogledu

kontrole brzine vozila,vožnje pod uticajem alkohola, vožnje tehnički neispravnim vozilima i dr.,

dok druge metode izlaze iz okvira nadležnosti policijskog organa. Pored toga mjere koje su u

nadležnosti policije su ograničenog efekta i bez sinergije (saradnje) sa drugim mjerama, koje su u

nadležnosti drugih ministarstava, organa i ustanova, nije moguće očekivati pozitivne efekte.

U Tabeli 2 prikazano je stanje opremljenosti materijalno tehničkim resursima.

Tabela 2. Opremljenost policijskih stanica MTS-om

3 Izvještaj o radu uprave policije sa analizom stanja bezbjednosti tokom 2015. godine, Uprava policije, 2015. god., str. 40.

Broj saobraćajnih

nezgoda

Broj lakše

povrijeđenih lica

Broj teže

povrijeđenih lica

Broj smrtno

stradalih lica

2010. godina 3972 697 182 32

2011. godina 3979 715 175 27

2012. godina 4027 600 131 20

2013. godina 4126 664 182 28

2014. godina 4411 697 165 24

2015 godina 4580 806 177 27

8

U Tabeli 3 prikazana su povrijeđena lica prema strukturi učesnika u saobraćaju.

Tabela 3. Povrijeđena lica prema strukturi učesnika u saobraćaju u 2015. godini4

Iz Tabele 4 vidljivo je da je brzina najveći uzrok nastanka saobraćajnih nezgoda, a slijede alkohol i

dr. Potrebno je napomenuti da se zaključak o uzroku nastanka saobraćajne nezgode donosi na

osnovu mišljenja policijskog organa, a evidencija o tome je nedovoljna u pogledu kvalitativnih

pokazatelja.

Tabela 4. Uzroci saobraćajnih nezgoda prema policijskoj evidenciji5

Pored toga aktivnosti policijskih službenika u oblasti bezbjednosti saobraćaja bilježe pozitivan

trend, a što je vidljivo u Tabeli 56.

4 BS3 Statistički obrazac, Uprava policije ZE DO kantona, 2015 godina.

5 BS2, Statistički obrazac, Uprava policije ZE DO kantona, 2015 godina.

9

Red. br. AKTIVNOSTI POLICIJE U OBLASTI BEZBJEDNOSTI

SAOBRAĆAJA

2014.

godina

2015.

godina

1. Kontrolisano vozila/vozača 126013 169045

2. Kontrolisano lica u vozilima 23287 25309

3. Podneseno krivičnih prijava zbog izvršenih KD ugrožavanja

bezbjednosti saobraćaja 133 132

4. Podneseno zahtjeva za pokretanje prekršajnog postupka 463 2140

5. Broj izdatih prekršajnih naloga 69775 86180

6. Isključeno vozila iz saobraćaja zbog tehničke neispravnosti 580 270

7. Zatečeno vozača pod dejstvom alkohola 2826 4525

8. Zatečeno vozača bez položenog vozačkog ispita 922 1335

9. Zatečeno vozača pod izrečenom zaštitnom mjerom zabrane

upravljanja motornim vozilima 38 128

10. Zatečeno vozača bez korištenja sigurnosnog pojasa 1834 3211

11. Zatečeno vozača koji koriste mobitel tokom vožnje 274 553

12. Otkriveno vozila bez važeće registracije 1512 2104

Tabela 5. Aktivnosti policije sa uporednim pokazateljima u 2015. godini

6. TRENDOVI SAOBRAĆAJNIH NEZGODA SA POSLJEDICAMA U ZENIČKO-

DOBOJSKOM KANTONU

Tabela 6. Broj saobraćajnih nezgoda 2010-2015

6 Izvještaj o radu uprave policije sa analizom stanja bezbjednosti tokom 2015. godine, Uprava policije, 2015. god., str. 43.

U toku vremenskog

perioda 2010-2015 na

području Zeničko-

dobojskog kantona

prijavljeno je 25.095

saobraćajnih nezgoda.

10

Tabela 7. Broj poginulih lica 2010-2015

7. PREDUZIMANJE MJERA I RADNJI I NOSIOCI AKTIVNOSTI

Stalni porast broja saobraćajnih nezgoda na području Zeničko-dobojskog kantona naveli su

upravljačke strukture kao što su Skupština i Vlada Zeničko-dobojskog kantona sa svojim

ministarstvima da prepozna saobraćaj kao granu privrede usmjerene prvenstveno na razvoj kantona

u cjelini sa jedne i sa druge strane da ublaži negativne posljedice koje prouzrokuje navedeno, a koje

sa sobom nosi saobraćaj kao što su saobraćajne nezgode, zagađenje životne sredine i dr.

Planom mjera i radnji će se pokušati planski i stručno pristupiti rješavanju smanjenja negativnih

posljedica koje saobraćaj kao takav nužno nameće.

Prema navedenom, iako je s obzirom na vremenski obuhvat trenutno završna faza realizacije

Globalnog plana Decenije akcije za bezbjednost cestovnog saobraćaja 2011-2020, Zeničko-dobojski

kanton se priključuje istoj kroz intenziviranje aktivnosti na postizanju osnovnog cilja, a to je

smanjiti broj poginulih na cestama Zeničko-dobojskog kantona za 20% do 2020. godine.

U skladu sa međunarodnom praksom i iskustvima, u svrhu dostizanja postavljenog cilja, treba

imati u vidu strateška dokumenta UN-a kao i smjernice, direktive i preporuke Evropske unije što

zahtijeva jačanje kapaciteta i sprovođenje interventnih i drugih aktivnosti u okviru svakog od pet

stubova bezbjednosti saobraćaja. Stubovi bezbjednosti cestovnog saobraćaja utvrđeni Decenijom

akcije za bezbjednost cestovnog saobraćaja su:

Stub 1: Upravljanje bezbjednošću saobraćaja;

Stub 2: Bezbjednije ceste i mobilnost;

Stub 3: Bezbjednija vozila;

Stub 4: Bezbjedniji učesnici u saobraćaju;

Stub 5: Djelovanje/Zbrinjavanje nakon saobraćajne nezgode.

S obzirom da je u toku završna faza realizacije Decenije akcije za bezbjednost cestovnog

saobraćaja aktivnosti će biti fokusirane na poznate najveće faktore rizika:

- Prebrza vožnja;

- Vožnja pod uticajem alkohola;

- Sigurnost pješaka;

- Korištenje sigurnosnog pojasa;

- Korištenje zaštitne kacige za motocikliste;

- Vožnja tehnički neispravnih i neregistrovanih vozila;

Za posmatrani period 2010-

2015 na području Zeničko-

dobojskog kantona u

saobraćajnim nezgodama

poginulo je 158 lica.

11

- Zaštita postojećih cesta.

Čovjek, cesta i vozilo su osnovni činioci koji određuju bezbjednost saobraćaja, stoga se i sistem

prevencije, a i represije, kao i njihovi nosioci, moraju razmatrati u kontekstu ova tri glavna činioca,

pri tome ne zanemarujući ni druge koji samostalno ostvaruju određene uticaje ili ih bliže

usmjeravaju ka osnovnim činiocima.

7.1. Preventivne mjere

U cilju preduzimanja preventivnih mjera i radnji na poboljšanju bezbjednosti saobraćaja na

području Zeničko-dobojskog kantona Uprava policije će putem press konferencija, promotivnog

i propagandnog materijala i neposrednim kontaktom upoznati građane sa ciljem preduzimanja

mjera kao i opasnostima kojima se izlažu kao učesnici u saobraćaju. Cilj organizovanja press

konferencija i saopštenja za javnost jeste prvenstveno upoznavanje građana o aktivnostima i

ciljevima preduzimanja mjera u narednom periodu.

Zaduženi: Odsjek za odnose sa javnošću, analitiku i planiranje Uprave policije

Rok: kontinuirano

U cilju realizacije projekta "Rad policije u zajednici" posjetiti osnovne i srednje škole te izvršiti

edukaciju djece školskog uzrasta o posljedicama nepoštivanja saobraćajnih pravila i propisa

kako bi se podigao nivo općeg znanja iz oblasti saobraćaja.

Zaduženi: Odsjek za edukaciju Uprave policije

Rok: početak školske godine

Prema vozačima koji su višestruki ponavljači u činjenju najtežih saobraćajnih prekršaja putem

Komisije za organizovanje i održavanje predavanja o posljedicama koje proizilaze iz

nepoštivanja ili nepoznavanja propisa o bezbjednosti saobraćaja na cestama organizovati

predavanja o posljedicama koje proizilaze iz nepoštivanja ili nepoznavanja propisa o

bezbjednosti saobraćaja na cestama i načinu provjere poznavanja propisa o bezbjednosti

saobraćaja na cestama .

Zaduženi: Komisija za organizovanje i održavanje predavanja o posljedicama koje proizilaze

iz nepoštivanja ili nepoznavanja propisa o bezbjednosti saobraćaja na cestama MUP

ZE DO kantona

Rok: kontinuirano

Sistematski unaprijeđivati specijalističke obuke policijskih službenika koji rade na poslovima

bezbjednosti saobraćaja (osnovni saobraćajni kurs s posebnim akcentom na kulturu ponašanja i

ophođenja, kursevi o uviđajima saobraćajnih nezgoda i o drugim specifičnim poslovima u

oblasti saobraćaja). Raditi na modernizaciji sistema i opreme uviđajnih ekipa policije sa

opremanjem svih uviđajnih ekipa sa GPS uređajima za lociranje mjesta saobraćajnih nezgoda.

Raditi na implementaciji zakonske odredbe o korištenju sigurnosnog pojasa, sistema mjerenja

brzine putem nadzornih kamera, unapređenju sistema nadzora i kamera koje snimaju prolazak

vozila i pješaka na crveno svjetlo, kao i na unaprijeđenju sistema provjere registracije i

osiguranja motornih vozila.

Zaduženi: policijske stanice

12

Rok: kontinuirano

Unaprijediti sistem prikupljanja podataka i analize saobraćajnih nezgoda u Ministarstvu

unutrašnjih poslova u skladu sa EU standardima i uspostaviti sistem razmjene podataka između

zdravstvenih ustanova i nadležnih organa o povrijeđenim u saobraćajnim nezgodama.

Unaprijediti saradnju, odnosno zajedničke obuke osoblja službi hitne medicinske pomoći i

spasilačke službe/vatrogasaca i saobraćajne policije.

Zaduženi: policijske stanice

Rok: kontinuirano

Sistem obrazovanja predstavlja značajan segment bezbjednosti u cestovnom saobraćaju.

Nedovoljna edukacija, nepoznavanje propisa u cestovnom saobraćaju, značajan su uzrok

saobraćajnih nezgoda. Posebna pažnja mora se posvetiti poboljšanju procesa edukacije učesnika

u saobraćaju i unapređenju svijesti o posljedicama saobraćajnih nezgoda, koja je osnov

podizanja nivoa bezbjednosti cestovnog saobraćaja i dostizanju evropskih standarda. Iskustva

razvijenih zemalja ukazuju da posebno treba obratiti pažnju na djecu školskog uzrasta i mlade

vozače. Formalno obrazovanje se obezbjeđuje programima redovnog obrazovanja za sticanje

znanja i podizanje saobraćajne kulture, koje realizuju predškolske i školske ustanove, a

obrazovanje odraslih u procesu pripreme kandidata za polaganje vozačkog ispita vrši se u auto-

školama.

Da bi se obezbijedilo adekvatno ponašanje svih učesnika u saobraćaju, potrebno je donijeti

planove edukacije o bezbjednosti u saobraćaju za školsku djecu u projektima obrazovanja u

školi (predškolsko vaspitanje, osnovna škola, srednja škola), te za predavače, instruktore,

kandidate, policiju i građane. Postojeće obrazovne programe je potrebno reformisati i inovirati

kako bi se učinili efikasnijim.

Zaduženi: Ministarstvo za obrazovanje, nauku, kulturu i sport

Rok: kontinuirano

Sprovesti odgovarajuću medijsku kampanju usmjerenu na popularizaciju saobraćajne kulture

svih učesnika. Kroz televizijske spotove edukativno plasirati sadržaje koji ukazuju na drastične

primjere kršenja pravila saobraćaja (brza vožnja, vožnja pod uticajem alkohola i drugih opojnih

sredstava, upotreba sigurnosnih pojaseva, upotreba mobilnog telefona, nošenje zaštitne kacige,

sigurnost pješaka, nepropisno preticanje, poštovanje prava prvenstva prolaza, agresivna vožnja i

dr.) i posljedice izazvane takvim ponašanjem učesnika. Ovaj projekat “afirmacije” saobraćajne

kulture bi imao ne samo edukativni nego i preventivni karakter što bi sasvim sigurno uticalo i na

povećanje nivoa prometne svijesti građana.

Zaduženi: Ministarstvo unutrašnjih poslova i Ministarstvo za obrazovanje, nauku,

kulturu i sport

Rok: kontinuirano

Unaprijeđenje standarda i propisa za prijevoz učenika. Utvrđivanje stanja u pogledu procjene

ugroženosti saobraćajne sigurnosti učenika-pješaka u osnovnim školama na području Zeničko-

dobojskog kantona.

Zaduženi: Ministarstvo za obrazovanje, nauku, kulturu i sport, Ministarstvo unutrašnjih poslova

i Ministarstvo za prostorno uređenje, promet i komunikacije i zaštitu okoline

Rok: kontinuirano

13

Potrebno je inovirati propise o posebnim uslovima, načinu osnivanja i organizaciji rada

ustanova koje obavljaju obrazovno vaspitni rad u oblasti bezbjednosti cestovnog saobraćaja i

načinu vođenja evidencije o obuci kandidata, izvršiti reformu procedura i nastavnog materijala

shodno zakonima i uskladiti ih sa standardima Evropske unije, donijeti novi program

osposobljavanja kandidata za vozače i propise o polaganju vozačkog ispita, edukovati

nastavnike teoretske i praktične nastave i članove ispitnih komisija. Posebno unaprijediti sistem

nadzora nad radom auto-škola i radom ispitnih komisija, te osigurati primjenu savremenih

informatičkih sredstava prilikom obuke kandidata i polaganja vozačkih ispita.

Zaduženi: Ministarstvo za obrazovanje, nauku, kulturu i sport u saradnji sa višim nivoima vlasti

Rok: kontinuirano

Realizacija programa aktivnosti na unapređenju vršenja kontrole tehničke ispravnosti vozila na

stanicama za tehničke preglede vozila na području Zeničko-dobojskog kantona, odnosno na

unapređenju djelatnosti rada stanica, u saradnji sa Federalnim ministarstvom prometa i

komunikacija i stručnom institucijom ovlaštenom za obavljanje stručnog nadzora i kontrole nad

radom stanica i to kroz aktivnosti: unapređenje procedura i osavremenjavanje metodologije

obavljanja tehničkih pregleda, unaprijediti sistem vanredne kontrole tehničke ispravnosti vozila,

rezultate kontrole vozila upućenih na vanredni tehnički pregled od strane policije objavljivati

uporedo sa podacima o redovnim tehničkim pregledima, objavljivati statističke podatke o

tehničkim pregledima vozila, unaprijediti nadzor i omogućiti nadzornim organima pristup

podacima iz integralnog informacionog sistema a│TEST za praćenje rada stanica za tehničke

preglede vozila. Cilj je pružanje kvalitetnije usluge tehničkih pregleda vozila kojima se utvrđuje

ispunjavanje tehničko-eksplotacionih uslova i tehnička ispravnost vozila kojima se vrše

pojedine vrste prijevoza i povećanje stepena bezbjednosti odvijanja cestovnog saobraćaja na

području Zeničko-dobojskog kantona. U suradnji sa Federalnim ministarstvom prometa i

komunikacija preispitati zakonsku regulativu u pogledu nadzora, izdavanja odobrenja za rad

stanica za tehničke preglede vozila, te osigurati, tehnički pregled vozila nakon saobraćajne

nezgode.

Zaduženi: Ministarstvo za prostorno uređenje, promet i komunikacije i zaštitu okoline u

saradnji sa višim nivoima vlasti

Rok: kontinuirano

Poduzimanje mjera i aktivnosti na zaštiti cesta i unapređenju bezbjednosti saobraćaja na

cestama u skladu sa odredbama Zakona o cestama Federacije Bosne i Hercegovine („Službene

novine Federacije BiH“ broj 12/10,16/10 i 66/13) i Zakona o osnovama bezbjednosti saobraćaja

na putevima u Bosni i Hercegovini („Službeni glasnik BiH“ broj 6/06, 75/06, 44/07, 84/09,

48/10, 18/13 i 8/17).

Kantonalna direkcija za ceste vrši upravljanje, građenje, rekonstrukciju, održavanje i zaštitu

regionalnih cesta Zeničko-dobojskog kantona. Cjelokupna politika upravljanja regionalnim

cestama usmjerava se na izvršenje prioritetnih poslova na regionalnim cestama kako se to

definiše godišnjim Planom zaštite, održavanja, rekonstrukcije i izgradnje cesta. Osnovni ciljevi

održavanja regionalnih cesta su: sprječavanje oštećenja cesta, smanjenje broja opasnih mjesta,

omogućavanje bezbjednog saobraćaja, smanjenje troškova korisnika dobrim stanjem cesta,

dovođenje cesta u projektovano stanje uzimajući u obzir izmijenjene potrebe saobraćaja. Često

se javljaju problemi koje je potrebno riješiti u veoma kratkom periodu kako bi se cesta dovela u

prohodno stanje tako da je neophodno odmah djelovati u cilju uspostave normalne prohodnosti.

14

Imajući u vidu veliki privredni i bezbjednosni značaj saobraćaja potrebno je unaprijediti sistem

nadzora i održavanja cesta.

Zaduženi: Ministarstvo za prostorno uređenje, promet i komunikacije i zaštitu okoline i

Direkcija za ceste, Kantonalna uprava za inspekcijske poslove

Rok: kontinuirano

U cilju povećanja stepena bezbjednosti saobraćaja potrebno je na regionalnim cestama postaviti

nedostajuću saobraćajnu signalizaciju. Kako većina regionalnih cesta nema saobraćajne projekte

potrebno je uraditi saobraćajne projekte kako bi se saobraćajna signalizacija i oprema na

cestama postavila pravilno i u skladu sa tehničkim normativima. Poboljšati uslove saobraćaja

uređenjem autobuskih stajališta, pješačkih staza, pješačkih prelaza u naseljima, prelaza preko

željezničke pruge u nivou.

Zaduženi: Ministarstvo za prostorno uređenje, promet i komunikacije i zaštitu okoline i

Direkcija za ceste

Rok: kraj 2019

Upravljanje, održavanje i rekonstrukcija lokalnih cesta Zeničko-dobojskog kantona je u

nadležnosti lokalnih zajednica. Iste je potrebno uključiti u izradu jedinstvene Baze cestovnih

podataka za sve ceste na području Zeničko-dobojskog kantona.

Zaduženi: Ministarstvo za prostorno uređenje, promet i komunikacije i zaštitu okoline i

Direkcija za ceste, Grad Zenica i općine u ZE DO kantonu

Rok: kontinuirano

Sistem upravljanja regionalnim cestama Zeničko-dobojskog kantona uspostavljen je izradom

Baze cestovnih podataka za regionalne ceste. U predmetnu bazu se učitavaju prikupljeni i na

adekvatan način obrađeni podaci za mrežu regionalnih cesta koji se stavljaju na raspolaganje

korisniku. Baza infrastrukturnih podataka (podaci o mreži, obimu saobraćaja, rizicima na mreži

itd.) čini osnovu u poduzimanju strategijskih mjera za rješavanje uzročnika nastanka

saobraćajnih nezgoda. Mjere trebaju biti usmjerene na izvore opasnosti i u srazmjeri sa jačinom

opasnosti koju pojedini izvori emituju i njihove korelacije sa drugim izvorima saobraćajnih

nezgoda. Odabrane mjere i aktivnosti treba provoditi planski i dosljedno. Vrlo je važno da

poduzete mjere budu stručno i naučno vođene. Potrebno je unaprijediti sistem prikupljanja

podataka i analize saobraćajnih nezgoda u skladu sa EU standardima.

Zaduženi: Ministarstvo za prostorno uređenje, promet i komunikacije i zaštitu okoline i

Direkcija za ceste

Rok: kontinuirano

Provođenje aktivnosti u saradnji sa Federalnim ministarstvom prometa i komunikacija i

Željeznicama Federacije Bosne i Hercegovine na uspostavi bezbjednog odvijanja željezničkog

saobraćaja preko putnih prelaza.

Zaduženi: Ministarstvo za prostorno uređenje, promet i komunikacije i zaštitu okoline i

Direkcija za ceste

Rok: kontinuirano

15

7.2. Represivne mjere

U represivnom smislu policijski službenici Uprave policije Ministarstva unutrašnjih poslova

Zeničko-dobojskog kantona će, u skladu sa svojim ovlaštenjima, postupati prema odredbama

Zakona o unutrašnjim poslovima, Zakona o policijskim službenicima i Zakona o osnovama

bezbjednosti saobraćaja na putevima u Bosni i Hercegovini, kao i drugih pozitivnih zakonskih i

podzakonskih propisa koji u represivnom smislu mogu pozitivno uticati na bezbjednost saobraćaja.

U toku izvođenja svih aktivnosti potrebno je poštovati propisane procedure vezano za

zaustavljanje, javljanje i neodložno evidentiranje preduzetih mjera. Prilikom preduzimanja svih

mjera i radnji vodit će se računa o lokacijama na kojima će se vršiti kontrola, da kontrolne tačke

budu propisno obilježene i bezbjedne za zaustavljanje i kontrolisanje vozila, policijski službenici

opremljeni neophodnom opremom i da sa rukovodnim službenicima vrše nadzor nad izvođenjem

aktivnosti.Plan mjera i radnji provodit će se kroz partnerski pristup, koji će omogućiti rad zajedno s

privatnim sektorom (stanice za tehnički pregled vozila, auto-škole i dr.) i akterima civilnog društva

( BIHAMK, Fakulteti, Instituti itd).

Korištenjem mobilnih radara (Traffipatrol XR, XRD, Trucam i dr.), video nadzora u pokretu

(Provida), video nadzora JP Autoceste Federacije Bosne i Hercegovine prema počiniocima

prekršaja će se primjenjivati metode policijske prisile u vidu represivnog djelovanja prema

pozitivnim zakonskim propisima. S tim u vezi prema svim učesnicima u saobraćaju koji se ne

pridržavaju zakonskih odredbi u pogledu kretanja dozvoljenom brzinom, primjenjivat će se

mjere policijske prisile metodom sankcionisanja u skladu sa Zakona o osnovama bezbjednosti

saobraćaja na putevima u Bosni i Hercegovini („Službeni glasnik BiH“ broj 6/06, 75/06, 44/07,

84/09, 48/10, 18/13 i 8/17) i Zakona o prekršajima („Službene novine Federacije BiH“ broj

63/14). Akcije je potrebno provoditi najmanje jednom mjesečno.

Zaduženi: Uprava policije

Rok: kontinuirano

Uprava policije kontinuirano vrši analize i prati stanje u oblasti bezbjednosti saobraćaja, broj

saobraćajnih nezgoda, posljedice, vrijeme i datum kada se najčešće čine prekršaji i ugrožava

bezbjednost saobraćaja. Primijećeno je da na području Zeničko-dobojskog kantona prilikom

obrade prekršaja koji su snimljeni stacioniranim radarima, veliki broj vozača koristi registarske

tablice koje nisu izdate za ta vozila tako da je potrebno organizovati povremene kontrole vozača

usmjerene na kontrolu zloupotrebe registarskih tablica i kontrolu važnosti registracije vozila.

Kontrola će se vršiti kako u urbanim tako i ruralnim područjima.

Zaduženi: Uprava policije

Rok: kontinuirano

Izvršenim uvidom u strukturu prekršaja na stacionarnim radarima postavljenim na području

Zeničko-dobojskog kantona i to na magistralnom putu M-17 u Zenici, Žepču, Maglaju i Tešnju

(i Usora koji još nije u operativnoj funkciji) utvrđeno je da je evidentiran veliki broj prekršaja

koji su počinila vozila sa inostranim registarskim tablicama. U cilju rješavanja problema i

načina sankcionisanja vozača vozila sa inostranim registarskim tablicama, a koji su

registrovani navedenim mjernim instrumentima, Odsjek za informatiku Ministarstva

16

unutrašnjih poslova Zeničko-dobojskog kantona sačinit će internu bazu svih vozila sa stranim

registarskim tablicama koji su registrovani kao prekršioci. Na osnovu navedenog, a u cilju

pronalaska i sankcionisanja vozača koji su vozilom sa inostranim registarskim tablicama

počinili prekršaj, Uprava policije će organizovati pojačane kontrole učesnika u saobraćaju sa

inostranim registarskim tablicama. Ove aktivnosti će se vršiti svakodnevno koristeći pri tome

baze podataka sačinjenje od strane Odsjeka za informatiku. Kontrole će se vršiti svakodnevno

na način da saobraćajne patrole na ulazno-izlaznim mjestima u gradske sredine, a PU I , PS

Kakanj i PS Visoko kontrolu vrše i na naplatnim kućicama auto puta A1.

Zaduženi: Odsjek za informatiku Uprave policije

Rok: kontinuirano

Imajući u vidu starosnu strukturu vozila koja se kreću u Bosni i Hercegovini, čija prosječna

starost prelazi 15 godina, u saradnji sa stanicama za tehnički pregled vozila organizovat će se

akcije kontrole učesnika u saobraćaju sa posebnim akcentom na kontrolu tehničke ispravnosti

motornih vozila. U toku izvođenja akcije posebnu pažnju obratiti na starija i dotrajala vozila

kao i teretna motorna vozila, autobuse i dr.

Zaduženi: Uprava policije u saradnji sa stanicama za tehnički pregled vozila i Kantonalnom

upravom za inspekcijske poslove

Rok: kontinuirano

Kako je vožnja pod uticajem alkohola jedan od vodećih uzročnika saobraćajnih nezgoda sa

najtežim posljedicama, koristeći postojeće mjerne uređaje za utvrđivanje alkoholisanosti vršit će

se kontrole vozača koji upravljaju vozilima pod uticajem aklohola. Ovo se naročito odnosi na

dane vikenda i u noćnim satima.

Zaduženi: Uprava policije

Rok: kontinuirano

Prema svim učesnicima u saobraćaju koji se ne pridržavaju zakonskih odredbi u pogledu

nedozvoljenog parkiranja, prelaska kolovoza na mjestima gdje to nije dozvoljeno kao i prema

vozačima koji ne poštuju svoje obaveze prema pješacima sa posebnim akcentom na prelazak

pješaka na obilježenim pješačkim prelazima, primjenjivat će se mjere policijske prisile

metodom sankcionisanja u skladu sa Zakonom o osnovama bezbjednosti saobraćaja na

putevima u Bosni i Hercegovini („Službeni glasnik BiH“ broj 6/06, 75/06, 44/07, 84/09, 48/10,

18/13 i 8/17) i Zakonom o prekršajima („Službene novine Federacije BiH“ broj 63/14).

Zaduženi: Uprava policije

Rok: kontinuirano

Uzimajući u obzir nadležnosti Kantonalne uprave za inspekcijske poslove Zeničko-dobojskog

kantona i inspekcijskih organa lokalnih zajednica u oblasti saobraćaja vršiti pojačani

inspekcijski nadzor nad primjenom propisa koji uređuju oblast cestovnog prometa, javni

prijevoz putnika, javni prijevoz tereta, prijevoz za vlastite potrebe, autostanice, stanice

17

tehničkog pregleda kao i nadzor nad primjenom propisa koji uređuju pravni položaj javnih

cesta, građenje, održavanje, zaštitu cesta i uvjete obavljanja prometa na cestama.

Zaduženi: Kantonalna uprava za inspekcijske poslove ZE DO kantona i lokalne zajednice

Rok: kontinuirano

ZAKLJUČCI

Funkcionalan saobraćajni sistem mora obezbijediti očekivani kvalitet, sa stalnim

smanjivanjem broja poginulih i teško povrijeđenih u cestovnom saobraćaju.

Problemi koji se posljednjih godina javljaju u segmentu bezbjednosti saobraćaja proizašli su

dobrim dijelom iz nepostojanja strateških dokumenata na nivou Bosne i Hercegovine (nije

napravljena Strategija bezbjednosti saobraćaja na cestama u Bosni i Hercegovini).

Politika cestovne bezbjednosti mora građanina, odnosno korisnika staviti u središte svog

djelovanja, ona ga mora potaknuti na preuzimanje odgovornosti za vlastitu sigurnost i sigurnost

ostalih učesnika u saobraćaju.

Ulaganje i izdvajanje za bezbjednost saobraćaja treba posmatrati kao “ulaganje” a ne kao

“trošak”.

Za realizaciju planiranih mjera i radnji kojima će se postići bolji rezultati u oblasti

bezbjednosti saobraćaja potrebno je jasno utvrditi metodologiju finansiranja sa jasno razgraničenim

finansijskim obavezama u preventivnom radu na polju bezbjednosti u saobraćaju (udio u

finansijskoj potpori od naplaćenih kazni i prekršaja, udio u obaveznom osiguranju motornih vozila,

udio u obaveznoj nadoknadi za ceste, udio od naknada za polaganje vozačkih ispita, udio od

naknada za tehničke preglede vozila, zaštita okoliša i dr.).

Broj: ___________/17 Predsjednik Radnog tijela

Adis Imamović Datum, ________2017. godine

Zenica

Dostavljeno:

1 x Ministarstvo unutrašnjih poslova,

1 x Ministarstvo za prostorno uređenje,

promet i komunikacije i zaštitu okoline,

1 x Ministarstvo za obrazovanje, nauku, kulturu i sport,

1 x Kantonalna direkcija za ceste

1 x Kantonalna uprava za inspekcijske poslove

1 x Stručna služba Vlade,

6 x Članovi Radne grupe

1 x a/a.