92
ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A.

ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

  • Upload
    agrata

  • View
    53

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A. AGENDA. Wprowadzenie Systemy notowań Fazy sesji giełdowej Kursy giełdowe Zlecenia giełdowe Dystrybucja informacji Animatorzy. WPROWADZENIE. - PowerPoint PPT Presentation

Citation preview

Page 1: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W

WARSZAWIE S.A.

Page 2: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

AGENDA

WprowadzenieSystemy notowańFazy sesji giełdowejKursy giełdoweZlecenia giełdoweDystrybucja informacjiAnimatorzy

Page 3: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

3

WPROWADZENIE

Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie jest najważniejszą instytucją wtórnego rynku papierów wartościowych w Polsce

GPW powstała w kwietniu 1991 roku. Przy jej tworzeniu jako wzór przyjęto giełdę w Lyonie

Page 4: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

4

GPW w Warszawie jest spółką akcyjną, której akcjonariuszami są banki, domy maklerskie i Skarb Państwa

Obrót na GPW odbywa się zgodnie z wymogami przepisów, a wszystkie notowane papiery zostały wcześniej dopuszczone do publicznego obrotu przez Komisję Nadzoru Finansowego

WPROWADZENIE

Page 5: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

5

Celem GPW jest:

organizowanie publicznego obrotu papierami wartościowymi

promowanie obrotu papierami wartościowymi

upowszechnianie informacji związanych z obrotem papierami wartościowymi

WPROWADZENIE

Page 6: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

6

ZADANIA GIEŁDY

Umożliwienie przepływu kapitałów od tych, którzy szukają jak najlepszej lokaty do tych, którzy potrafią z tych kapitałów zrobić jak najlepszy użytek.

Page 7: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

7

ZADANIA GIEŁDY

Mobilizacja oszczędności – giełda stwarza możliwość osiągania zysków, inwestorzy wspomagają giełdę środkami finansowymi oczekując dochodów

Page 8: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

8

Wycena notowanych papierów wartościowych – wycena przez rynek aktualnej wartości przedsiębiorstw notowanych na giełdzie

ZADANIA GIEŁDY

Page 9: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

9

Page 10: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

10

Architektura systemu

Page 11: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

11

RYNKI NOTOWAŃ

Akcje spółek giełdy warszawskiej notowane są na rynkach:

podstawowym

równoległym

Page 12: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

12

RYNKI NOTOWAŃ

KryteriumRynek

podstawowyRynek

równoległyWartość akcji dopuszczonych

do obrotu giełdowego (iloczyn liczby wszystkich akcji emitenta i prognozowanej ceny

rynkowej tychakcji, a w przypadku gdy określenie tej

ceny nie jest możliwe – kapitały własne

emitenta)

15 mln EUROgdy warunki rynku podstawowego nie

są spełnione

Ilość akcji w posiadaniu akcjonariuszy,

z których każdy uprawniony jest do wykonywania mniej niż 5%

głosów na walnym zgromadzeniu emitenta

a) min 15% akcji objętych wnioskiem o dopuszczenie do obrotu giełdowego lubb) min 100.000 akcji objętych wnioskiem o dopuszczenie do obrotu giełdowego owartości równej co najmniej 1.000.000 euro liczonej wg ostatniej ceny sprzedaży lub emisyjnej

gdy warunki rynku podstawowego nie

są spełnione

Page 13: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

13

SYSTEMY NOTOWAŃ

Papiery wartościowe na warszawskiej giełdzie

notowane są w ramach następujących systemów

notowań:

System notowań ciągłych

System notowań jednolitych z dwukrotnym określeniem kursów

Page 14: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

14

SYSTEMY NOTOWAŃ

System notowań ciągłych

Kursy mogą ulegać zmianom w ciągu danej sesji giełdowej w miarę napływających ofert – kupna sprzedaży

Page 15: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

15

SYSTEMY NOTOWAŃ

System notowań jednolitych

Cena poszczególnych walorów ustalana jest jedynie na początku sesji giełdowej na podstawie zleceń, jakie napłynęły przed otwarciem sesji

Kursy jednolite nie ulegają zmianom w ciągu określonej części sesji, według nich rozliczane są wszystkie transakcje

Page 16: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

16

SYSTEM NOTOWAŃ CIĄGŁYCHW systemie notowań ciągłych znajdują się:

akcje wchodzące w skład indeksów WIG20, mWIG40, NFIJednostki uczestnictwa typu ETFpozostałe akcje o wystarczającej płynnościobligacje skarbowe i inne, prawa pierwszeństwa z obligacji,certyfikaty inwestycyjnelisty zastawneinstrumenty pochodne (opcje na akcje, opcje na indeks, kontrakty terminowe na indeksy, kontrakty terminowe na kursy walut, kontrakty terminowe na akcje, warratnty opcyjne) prawa poboru z akcji notowanych w systemie notowań ciągłychprawa do nowych akcji, jeśli będą notowane w systemie notowań ciągłychjednostki indeksowe

Page 17: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

17

SYSTEM NOTOWAŃ JEDNOLITYCH

W systemie notowań jednolitych znajdują się:

• akcje spółek o mniejszej płynności

• prawa poboru i prawa do nowych akcji jeśli dane akcje notowane są również w systemie jednolitym z dwukrotnym określeniem kursu

Page 18: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

18

FAZY SESJI GIEŁDOWEJ

Notowania ciągłe dla obligacji                          

Notowania ciągłe                                                                                                       

Notowania ciągłe - kontrakty terminowe

Page 19: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

19

FAZY SESJI GIEŁDOWEJNotowania jednolite z jednokrotnym określeniem kursu jednolitego                          

Notowania jednolite z dwoma fixingami                           

Page 20: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

20

FAZY SESJI GIEŁDOWEJ

Przed otwarciem

możliwe jest wprowadzanie zleceńzlecenia trafiają do centralnego arkusza zleceń, lecz nie są zawierane transakcjearkusz zleceń jest na bieżąco udostępniany użytkownikom systemupo wprowadzeniu każdego nowego zlecenia jest kalkulowany Teoretyczny Kurs Otwarcia (TKO), który jest podawany do publicznej wiadomości

Page 21: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

21

FAZY SESJI GIEŁDOWEJ

Interwencjanie można składać zleceńjedynie animatorzy jedynie animatorzy mogą dokonywać modyfikacji złożonych zleceń (w celu zwiększenia płynności instrumentu finansowego i zmniejszenia nierównowagi)

wolumen zleceń może być wyłącznie zwiększany, limit ceny w zleceniach kupna może być wyłącznie podwyższany, limit ceny w zleceniach sprzedaży może być wyłącznie obniżany.

modyfikacje są widoczne dla wszystkich uczestników rynku

w przypadku instrumentów finansowych, dla których nie zawarto umowy o wykonywanie zadań animatora rynku, w czasie interwencji wszyscy członkowie giełdy wszyscy członkowie giełdy mogą dokonywać modyfikacji złożonych zleceń maklerskich. Zarząd Giełdy może zrezygnować z fazy interwencji

Page 22: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

22

FAZY SESJI GIEŁDOWEJ

Fixing

następuje realizacja zleceń wprowadzonych do systemu w fazie przed otwarciemzostaje wyznaczona cena otwarcia (notowania ciągłe) lub kurs jednolity (notowania jednolite), równe ostatniemu znanemu TKO z fazy przed otwarciem

Page 23: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

23

FAZY SESJI GIEŁDOWEJ

Notowania ciągłe

możliwe jest wprowadzanie zleceń transakcje są realizowane natychmiast po wprowadzeniu zlecenia, które może być zrealizowane

Page 24: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

24

FAZY SESJI GIEŁDOWEJ

Dogrywka

wszyscy uczestnicy rynku mogą składać zlecenia kupna i sprzedaży po wyznaczonym kursie otwarciatransakcje zawierane są w sposób ciągłyalokacja zleceń odbywa się według czasu przyjęcia zlecenia do systemu

Page 25: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

25

SPECYFICZNE FAZY SESJI GIEŁDOWEJ

Zamrożenie

następuje podczas notowań ciągłych, gdy:

wprowadzone zlecenie PKC nie może być wykonane w całości zlecenie z limitem mogłoby spowodować zawarcie transakcji poza widełkami ograniczającymi wahania kursu instrumentu

przyjmowanie zleceń ulega wstrzymaniuogłasza się równoważenie rynku

Page 26: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

26

Równoważenie

może wystąpić:podczas otwarcia/zamknięcia notowań ciągłychw trakcie notowań ciągłych (po wprowadzeniu zlecenia powodującego zamrożenie instrumentu)

następuje jeżeli cena równowagi nie może być wyznaczona w granicach obowiązujących widełekogłasza się fazę przed sesją – przyjmuje się zlecenia i na ich podstawie wyznacza kurs równowagi

SPECYFICZNE FAZY SESJI GIEŁDOWEJ

Page 27: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

27

Równoważenie – c.d.

Giełda może:

przedłużyć równoważenie rynkurozszerzyć widełki, aby objęły one wyznaczony kurszakończyć notowania i ogłosić kurs nietransakcyjny równy dolnym/górnym widełkom

SPECYFICZNE FAZY SESJI GIEŁDOWEJ

Page 28: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

28

KURSY GIEŁDOWE

W fazie przed sesją na bieżąco jest wyliczany i publikowany TKO w oparciu o przyjmowane zlecenia

Ostatni znany TKO staje się kursem otwarcia dla danego instrumentu

Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia

Page 29: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

29

KURSY GIEŁDOWE

TKO jest wyznaczany przy zastosowaniu kolejno następujących zasad:

maksymalizacja wolumenu obrotu

minimalizacja różnicy pomiędzy popytem a podażą

minimalizacja różnicy pomiędzy kursem określanym a kursem odniesienia

Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia

Page 30: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

30

KURSY GIEŁDOWE

Wyznaczony kurs musi zapewniać, że:

Wszystkie aktywne:zlecenia PKCzlecenia kupna z limitem ceny wyższymzlecenia sprzedaży z limitem ceny niższym

od kursu określonego muszą być zrealizowane w całości

Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia

Page 31: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

31

KURSY GIEŁDOWE

Dodatkowo przy wyznaczonym kursie:

zlecenia PCROi aktywne zlecenia z limitem ceny równym kursowi określonemu

mogą być zrealizowane całkowicie, częściowo lub mogą pozostać niezrealizowane

Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia

Page 32: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

32

KURSY GIEŁDOWE

Dodatkowo przy wyznaczonym kursie:

wszystkie zlecenia kupna z limitem ceny niższym od kursu określonegowszystkie zlecenia sprzedaży z limitem ceny wyższym od kursu określonego

nie są realizowane

Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia

Page 33: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

33

KURSY GIEŁDOWE

KURS NIETRANSAKCYJNY – podawany jeśli nie można wyznaczyć kursu jednolitego w dopuszczalnych widełkach

Transakcje nie są zawierane, a określony kurs stanowi punkt odniesienia na następną sesję

Zasady ustalenia kursu otwarcia / zamknięcia notowań ciągłych/ kursu jednolitego/ kursu określonego w wyniku równoważenia

Page 34: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

34

REALIZACJA ZLECEŃ

Zlecenia są realizowane z zachowaniem:

priorytetu ceny

czasu przyjęcia lub uaktywnienia

oraz minimalizacji liczby transakcji

Page 35: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

35

Kolejność realizacji zleceń:

PKCz limitem wyższym (zlecenia kupna) lub niższym (zlecenia sprzedaży)PCROz limitem ceny równym określonemu kursowiwśród zleceń PKC lub z tym samym limitem ceny jako ostatnie realizowane są zlecenia z warunkiem limitu aktywacji

REALIZACJA ZLECEŃ

Page 36: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

36

KURSY GIEŁDOWE

Notowania ciągłe rozpoczynają się od ustalenia kursu otwarcia

Następnie transakcje mogą być zawierane po różnych cenach

Notowania w systemie notowań ciągłych

Page 37: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

37

Transakcje zawierane są po kursie najlepszego zlecenia oczekującego na rynku

Jednostką transakcyjną jest 1 instrument (akcja, obligacja, kontrakt terminowy)

Notowania w systemie notowań ciągłych

KURSY GIEŁDOWE

Page 38: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

38

W przypadku równoważenia rynku, można zmienić ograniczenia wahań kursów danego papieru wartościowego

Największe dopuszczalne odchylenie od kursu odniesienia nie może przekroczyć:

21% dla akcji6 punktów procentowych dla obligacji

OGRANICZENIA WAHAŃ KURSÓWNotowania ciągłe

Page 39: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

39

OGRANICZENIA WAHAŃ KURSÓW

Notowania ciągłe – ograniczenia STATYCZNE

możliwość rozszerzenia widełek w przypadku równoważenia**jednostki uczestnictwa typu ETF

Page 40: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

40

OGRANICZENIA WAHAŃ KURSÓWNotowania jednolite – ograniczenia STATYCZNE

Kurs na drugim fixingu na danej sesji może maksymalnie różnić się od kursu na pierwszym fixingu o 21%, jednak nie więcej niż 33,1% od kursu ostatniego fixingu na poprzedniej sesji

Page 41: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

41

OGRANICZENIA DYNAMICZNE

jednostki uczestnictwa typu ETF

Page 42: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

42

OGRANICZENIA WAHAŃ KURSÓWDla instrumentów finansowych, dla których w momencie wprowadzenia do systemu błędnego zlecenia, nie były zdefiniowane dynamiczne ograniczenia, wartości przedziału zmiany wahań kursów, o którym mowa w § 113 ust. 1 pkt. 2) Regulaminu Giełdy, są następujące:

Kurs odniesienia dla przedziału zmiany wahań kursów wyznacza przewodniczący sesji w momencie otrzymania wniosku o anulowanietransakcji.

Anulowanie transakcji

Page 43: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

PIERWSZA SESJA / DEBIUT

Na pierwszej sesji obowiązuje teoretyczna wysokość kursu odniesienia, którą wyznacza Giełda, także dla określenia pierwszego kursu jednolitego lub kursu zamknięcia, gdy nie został określony na pierwszej sesji.Na pierwszej sesji zlecenia PKC, PCR, PCRO nie są przyjmowaneW dniu debiutu (pierwsza sesja po pierwszym dopuszczeniu do obrotu akcji , na której notowany jest dany instrument finansowy) nie obowiązują ograniczenia wahań kursów dla

praw do akcji lub akcji w systemie kursu jednolitego z dwukrotnym

określeniem kursu – w dniu debiutu ograniczenia nie obowiązują wyłącznie w odniesieniu do pierwszego kursu jednolitego.

43

Page 44: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

44

DOKŁADNOŚĆ OKREŚLANIA KURSÓW

W zależności od wysokości kursu papieru wartościowego, różna jest dokładność, z jaką są notowane papiery wartościowe na giełdzie

Page 45: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

45

DOKŁADNOŚĆ OKREŚLANIA KURSÓW

Sposób notowania

instrumentuRodzaj instrumentu

w złotych

akcje, PDA, prawa poboru, certyfikaty inwestycyjne,

warranty, kontrakty terminowe na waluty i akcje, certyfikaty

inwestycyjne i strukturyzowane, jednostki indeksowe typu ETF,

opcje na akcje

w punktach

kontrakty terminowe na indeksy (np.USD, EURO), opcje na

indeks, certyfikaty strukturyzowane

w procentach wartości

nominalnej

Obligacje, listy zastawne, kontrakty terminowe na

obligacje

Page 46: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

46

DOKŁADNOŚĆ OKREŚLANIA KURSÓW

Page 47: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

47

OGRANICZENIE WIELKOŚCI ZLECENIA

W trosce o bezpieczeństwo obrotu giełdowego, giełda wprowadziła ograniczenia maksymalnego wolumenu zlecenia dla instrumentów pochodnych. Ograniczenia przedstawia poniższa tabela.

Page 48: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

48

ZLECENIA GIEŁDOWE

System giełdowy WARSET stosowany na

GPW gwarantuje równe traktowanie wszystkich inwestorów:

indywidualnych i instytucjonalnychkrajowych i zagranicznych

Page 49: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

49

ZLECENIA GIEŁDOWE

System WARSET zapewnia System WARSET zapewnia inwestorom:inwestorom:

dostęp do rynku i informacji giełdowych, bez względu na to, gdzie inwestorzy się znajdują

wykonanie prawie natychmiastowe i automatyczne ich zleceń

Page 50: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

50

ZLECENIA GIEŁDOWE

Dwie zasady pierwszeństwa przy wykonywaniu zleceń:

CENA (najważniejsza)CZAS

Page 51: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

51

ZLECENIA GIEŁDOWE

CENA

• zlecenie zakupu z wyższym limitem jest realizowane przed zleceniami o niższym limicie

• zlecenie sprzedaży z najniższym limitem jest realizowane przed zleceniami o wyższym limicie

Page 52: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

52

ZLECENIA GIEŁDOWE

CZAS

dwa zlecenia tego samego typu i z tą samą ceną są realizowane według czasu zarejestrowania w systemie giełdowym

Page 53: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

MODYFIKACJA ZLECEŃ

Zlecenia maklerskie mogą być modyfikowane przez członka giełdy, który złożył dane zlecenie maklerskie.W przypadku modyfikacji zlecenia polegającej na:

Zwiększeniu wielkości ujawnianej zleceniaZwiększeniu wolumenu zlecenia bez warunku wielkości ujawnianejZmianie limitu ceny bądź oznaczeniu limitu cenyZmianie lub określeniu limitu aktywacji zlecenia

zlecenie maklerskie traci piorytet czasu przyjęcia do systemu informatycznego giełdy, a modyfikacja traktowana jest jako wprowadzenie nowego zlecenia.

53

Page 54: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

54

ZLECENIA GIEŁDOWE

Inwestor składając zlecenie określa:

rodzaj oferty (kupno/sprzedaż)limit ceny lub rodzaj zlecenia bez limitu cenytermin ważności zlecenianazwę instrumentu finansowegoliczbę papierów wartościowych (wolumen)dodatkowe warunki wykonania zlecenia

Page 55: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

55

ZLECENIA GIEŁDOWE

Na podstawie złożonego zlecenia w biurze maklerskim, biuro sporządza zlecenie maklerskie, które jest przekazywane do realizacji na Giełdę

Page 56: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

INWESTOR

PUNKT OBSŁUGI KLIENTA

CENTRALA BIURA

MAKLERSKIEGO

MAKLER GIEŁDOWY

KOMPUTER GIEŁDY

Droga zlecenia składanego przez inwestora

Page 57: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

57

OD ZLECENIA DO ROZLICZENIA

Page 58: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

STRONY TRANSAKCJI

Stroną transakcji giełdowej może być wyłącznie:członek giełdy, w tym podmioty pkt 3. i 4., (por. slajd 58) we własnym imieniu i na własny rachunekKrajowy Depozyt albo spółka, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynnościspółka prowadząca izbę rozliczeniową.

58

Page 59: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

EWIDENCJA TRANSAKCJI

Niezwłocznie po zawarciu transakcji są wystawiane i przekazywane w formie przekazu elektronicznego członkom giełdy karty umów będące dowodem zawarcia transakcji giełdowych.W terminie określonym przez Zarząd Giełdy strony transakcji mogą zgłosić przewodniczącemu sprzeciw sprzeciw co do zgodności co do zgodności kart umów z przyjętymi przez giełdę zleceniami. Nie zgłoszenie sprzeciwu oznacza potwierdzenie.

Giełda przekazuje potwierdzone karty umów do Krajowego Depozytu w celu rozliczenia zawartych transakcji.

59

Page 60: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

KARTY UMÓW

Karta umowy może dotyczyć wielu transakcji giełdowych. Karta umowy powinna określać w szczególności:

numer własny (numer operacji rozliczeniowej), datę zawarcia transakcji, kod instrumentów finansowych będących przedmiotem transakcji, liczbę instrumentów finansowych będących przedmiotem transakcji, wartość transakcji, rodzaj transakcji (kupno/sprzedaż), indywidualny kod członka giełdy zawierającego transakcje,

numer i datę złożenia zlecenia maklerskiego.

60

Page 61: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

CZŁONKOWIE GIEŁDY

Członkiem Giełdy Członkiem Giełdy jest podmiot dopuszczony do działania na Giełdzie , który przekazuje na giełdę, modyfikuje i anuluje zlecenia maklerskie. Może nim zostać:

1. firma inwestycyjna

2. zagraniczna firma inwestycyjna nieprowadząca działalności maklerskiej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej

3. inny podmiot będący uczestnikiem KDPW lub, której KDPW przekazał wykonywanie czynności lub spółki prowadzącej izbę rozliczeniową i izbę rozrachunkową

4. inny podmiot niebędący uczestnikiem KDPW pod warunkiem wskazania podmiotu będącego uczestnikiem KDPW, który zobowiązał się do wypełniania obowiązków w związku z rozliczaniem transakcji.

61

Page 62: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

CZŁONKOWIE GIEŁDY

Podmiot może zostać dopuszczony do działania na giełdzie jeżeli:posiada zezwolenie na prowadzenie działalności maklerskiejdaje rękojmię należytego wykonywania obowiązków członka giełdyposiada podstawowe środki organizacyjno-techniczne wymagane do obsługi obrotu instrumentami finansowymi notowanymi na giełdziejest osobą prawną

62

Page 63: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

CZŁONKOWIE GIEŁDY

Członek Giełdy obowiązany jest do prowadzenia:listy maklerów giełdowychlisty osób mających dostęp do systemu 4brokernetewidencję zleceń maklerskich, zawierającej informację o maklerze giełdowym, który przekazał zlecenie na giełdę i maklerze nadzorującym odpowiedzialnym za daną procedurę i jej stosowanie w odniesieniu do poszczególnych zleceń maklerskichewidencję procedur dotyczących przekazywania zleceń na giełdę

i udostępniania na pisemne żądanie Giełdy.

63

Page 64: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

MAKLERZY GIEŁDOWI

Wyznaczeni przez członka giełdy i upoważnieni w jego imieniu do przekazywanie, modyfikowania i anulowania zleceń maklerskich Odpowiedzialni za przekazywanie na giełdę zleceń maklerskich czyli weryfikację i autoryzację zgodnie z wewnętrznymi regulacjami członka giełdy, w sposób umożliwiający członkowi giełdy przyporządkowanie zlecenia do danego maklera giełdowego.

64

Page 65: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

MAKLERZY GIEŁDOWI

Maklerem giełdowym może zostać osoba, która:jest wpisana na listę maklerów papierów wartościowych prowadzoną przez KNFposiada odpowiednie, zweryfikowane przez członka giełdy, kwalifikacje i doświadczenie, zapewniające sprawność i bezpieczeństwo obrotu giełdowegojest zatrudniona przez członka giełdy lub jest członkiem jego władz.

65

Page 66: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

MAKLERZY NADZORUJĄCY

Członek Giełdy obowiązany jest do wyznaczenia i ogłoszenia co najmniej jednej osoby nadzorującej proces przekazywania nadzorującej proces przekazywania na giełdę zleceń maklerskichna giełdę zleceń maklerskich przez członka giełdyZa działalność maklera nadzorującego całkowitą całkowitą odpowiedzialnośćodpowiedzialność ponosi członek giełdyczłonek giełdyMaklerem nadzorującym może zostać osobą, która

jest wpisana na listę maklerów papierów wartościowych prowadzoną przez KNFzłożyła egzamin z zakresu znajomości przepisów i obowiązujących na giełdzie procedur dotyczących zasad przekazywania na giełdę zleceń maklerskich i otrzymywania informacji na potrzeby obsługi notowańjest zatrudniona przez tylko jednego członka giełdy lub jest członkiem jego władz

66

Page 67: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

MAKLERZY NADZORUJĄCY Odpowiedzialni za:

Prowadzenie listy maklerów giełdowychWeryfikację kwalifikacji i doświadczenia maklerów giełdowych Nadzorowanie maklerów giełdowych członka giełdyDopuszczanie maklerów giełdowych do przekazywania zleceń na giełdęNadzorowanie i przestrzeganie wymagań regulacyjnych przy przekazywaniu zleceń maklerskichZarządzanie tworzeniem i realizacją procedur dotyczących przekazywaniem zleceń na giełdęDziałanie jako osoba pierwszego kontaktu dla upoważnionych pracowników giełdy oraz pozostałych członków giełdy w sprawie transakcji zawartych na giełdzieTworzenie i zarządzanie kodami dostępu do sytemu 4brokernet, przekazywanie w użytkowanie kody wyłącznie maklerom giełdowym

67

Page 68: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

68

ANIMATORZY

ANIMATOREM jest członek giełdy lub podmiot niebędący członkiem giełdy wykonujący czynności animatora za pośrednictwem członka giełdy uprawnionego do działania na rachunek klienta i zobowiązał się do wspomagania płynności danego instrumentu finansowego na podstawie:umowy z Giełdą (ANIMATOR RYNKU) zobowiązał się do stałego zgłaszania ofert kupna lub sprzedaży danego papieru wartościowego na własny rachunek

bez zapytania członka giełdy,lub bezzwłocznie w odpowiedzi na zapytanie członka giełdy.

umowy z emitentem (ANIMATOR EMITENTA) Giełda może uznać, że w przypadku niektórych spółek notowanych na giełdzie, których płynność akcji jest bardzo mała, niezbędne jest podpisanie przez taką spółkę umowy z animatorem emitenta

Page 69: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

ANIMATOR RYNKU

Animator rynku jest zobowiązany do:wprowadzania nie później niż 5 minut przed określeniem kursu otwarcia oraz kursu zamknięcia zleceń kupna i sprzedaży oraz utrzymywania je w arkuszu przez cały czas trwania notowańdostosowywania w trakcie notowań swoich zleceń w czasie nie dłuższym niż 5 minut. wprowadzania nie później niż 5 minut przed rozpoczęciem fazy interwencji

Nie może składać takich zleceń, których realizacja doprowadziłaby do sytuacji, w której zawierałby transakcje sam ze sobą!Zlecenia nie mogą zawierać limitu aktywacji i muszą posiadać limit ceny

69

JED

NO

LIT

EC

IĄG

ŁE

Page 70: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

70

RODZAJE ZLECEŃ

Kryteria podziału zleceń składanych przez

inwestorów:

Limit ceny w zleceniuZlecenia z dodatkowym warunkiem wykonaniaTermin ważności zlecenia

Page 71: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

71

RODZAJE ZLECEŃ

Kryterium limit ceny w zleceniu

Zlecenia z limitem cenyZlecenia bez limitu

PCR (po cenie rynkowej)PCRO (po cenie rynkowej na otwarcie)PKC (po każdej cenie)

Page 72: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

72

RODZAJE ZLECEŃ

Kryterium zlecenia z dodatkowym warunkiem wykonania

Wmin – minimalna wielkość (wolumen) wykonaniaLimAkt – limit aktywacjiWUJ – wielkość ujawniana

Wielkość ujawniana zlecenia (WuJ) nie może być mniejsza niż 100 jednostek transakcyjnych!

Page 73: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

ZLECENIA Z LIMITEM AKTYWACJI

1.1. zlecenie może być utworzoneutworzone: limit aktywacji (K) ≤ lub ≥ (S) limit zlecenia

2.2. wprowadzone wprowadzone do arkusza: limit aktywacji > lub < kurs ostatniej transakcji

3. aktywacja +ujawnienie 3. aktywacja +ujawnienie (ciągłe): limit aktywacji ≤ lub ≥ kurs otwarcia itp

4. ujawnienie 4. ujawnienie (faza przed otwarciem, zamknięciem, w trakcie równoważenia) : limit (bądź wolumen) powoduje zmianę wartości kursu teoretycznego limit aktywacji ≤ lub ≥ kurs teoretyczny

73

Page 74: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

74

Kryterium termin ważności zlecenia

zlecenia z określonym terminem ważności

zlecenia bez określonej daty ważnościDZIEŃ (ważne do końca sesji giełdowej)DOM (ważność domyślna, bezterminowo)WiN (ważne do momentu zawarcia pierwszej transakcji, niezrealizowana część zlecenia traci ważność)WuA (ważne do momentu zawarcia pierwszych transakcji, musi być zrealizowane w całości lub nie jest realizowane w ogóle

RODZAJE ZLECEŃ

Page 75: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

75

ZLECENIA GIEŁDOWE

Zlecenie kupna/sprzedaży z określoną przez inwestora ceną

Limit dla zlecenia kupna określa MAKSYMALNĄ cenę zakupu papierów wartościowych

Limit dla zlecenia sprzedaży określa MINIMALNĄ cenę sprzedaży papierów wartościowych

Zlecenie z limitem ceny

Page 76: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

76

Zlecenie z limitem ceny

ZLECENIA GIEŁDOWE

Termin ważności Ilość Limit aktywacji

ważne do końca sesji giełdowej

ważne domyślnie

ważne do pierwszego wykonania

wykonaj lub anuluj

ważne do konkretnej daty

określona ilość

z warunkiem minimalnej wielkości

wykonania

z warunkiem wielkości ujawnienia

Page 77: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

77

ZLECENIA GIEŁDOWE

W zleceniu PCR inwestor nie określa limitu ceny, po której chce dokonać transakcjiZlecenie PCR jest realizowane natychmiast po wprowadzeniu po cenie wyłącznie pierwszego NAJLEPSZEGO oczekującego w arkuszu zlecenia przeciwnego

Zlecenie po cenie rynkowej (PCR)

Page 78: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

78

ZLECENIA GIEŁDOWE

Realizowana jest TYLKO najlepsza oferta po stronie przeciwnej

Niezrealizowana część zlecenia staje się zleceniem z limitem równym kursowi ostatniej zawartej transakcji

Zlecenie po cenie rynkowej (PCR)

Page 79: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

79

Zlecenie PCRO może być składane:

wyłącznie w trakcie notowań ciągłych z wyjątkiem fazy równoważenia rynku

ZLECENIA GIEŁDOWEZlecenie po cenie rynkowej (PCR)

Page 80: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

80

ZLECENIA GIEŁDOWE

Inwestor składając takie zlecenie chce nabyć określoną liczbę akcji, nie określając dokładnie ceny zakupu

Niezrealizowana część zlecenia PCRO staje się zleceniem z limitem ceny równym ostatniej zrealizowanej transakcji

Zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO)

Page 81: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

81

Zlecenia PCRO biorą udział w wyznaczaniu kursu otwarcia

Zlecenia PCRO są realizowane przed zleceniami z limitem równym kursowi jednolitemu, otwarcia, zamknięcia, kursowi określonemu w wyniku równoważenia rynku

Zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO)

ZLECENIA GIEŁDOWE

Page 82: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

82

nie mogą być modyfikowane w fazie interwencji

nie mogą zawierać dodatkowych warunków: LimAkt, Wmin, WUJ, WuA

Zlecenie po cenie rynkowej na otwarcie (PCRO)

ZLECENIA GIEŁDOWE

Page 83: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

83

ZLECENIA GIEŁDOWE

W przypadku obrotu:prawami pierwszeństwa z obligacji,warrantami subskrypcyjnymi,prawami poboru do akcji notowanych w systemie ciągłymcertyfikatami strukturyzowanymiopcjami indeksowymi

zlecenia PKC, PCR i PCRO nie są przyjmowane!

Page 84: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

84

ZLECENIA GIEŁDOWE

W fazie równoważenia przyjmowane są

tylko zlecenia:

z limitem cenyPCROPKC

Page 85: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

85

ŁĄCZENIE DODATKOWYCH WARUNKÓW WYKONANIA

Faza przed otwarciem

Page 86: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

86

ŁĄCZENIE DODATKOWYCH WARUNKÓW WYKONANIA

Faza notowań ciągłych

Page 87: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

87

ŁĄCZENIE DODATKOWYCH WARUNKÓW WYKONANIA

Dogrywka

Page 88: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

88

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Page 89: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

89

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Walne Zgromadzenie Giełdy

mogą w nim uczestniczyć wszyscy akcjonariusze GPW

do kompetencji WZA należy:

dokonywanie zmian w statucie

zatwierdzanie regulaminu Giełdy

wybór Rady Giełdy

Page 90: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

90

Rada Giełdy

nadzoruje działalność Giełdy

dopuszcza do obrotu giełdowego papiery wartościowe

decyduje o nadaniu lub cofnięciu statusu członka Giełdy

Rada składa się z przedstawicieli banków, domów maklerskich, instytucji finansowych, izb gospodarczych i emitentów

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Page 91: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

91

Zarząd Giełdy

Kieruje bieżącą działalnością Giełdyokreśla zasady wprowadzania papierów wartościowych do obrotuokreśla datę rozpoczęcia działania członka giełdy na giełdzie na wniosek członka giełdy,nadzoruje działalność maklerów giełdowych i domów maklerskich w zakresie obrotu giełdowego

STRUKTURA ORGANIZACYJNA

Page 92: ZASADY FUNKCJONOWANIA GIEŁDY PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH W WARSZAWIE S.A

92

Źródła:Regulamin GiełdySzczegółowe Zasady Obrotu GiełdowegoZasady obrotu Giełdowego – Jarosław Ziębiecwww.bossa.pl