23
Transportation Systems Stefan Rohn Detlef Derwenskus Witold Żyła Łódź, 29 marca 2006 1 Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w Polsce Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w Polsce Stefan Rohn Detlef Derwenskus Witold Żyła Siemens AG Siemens AG Siemens Sp. z o.o.

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 20061

Zastosowanie PPPw budowie i modernizacji linii magistralnych w Polsce

Zastosowanie PPPw budowie i modernizacji linii magistralnych w Polsce

Stefan Rohn Detlef Derwenskus Witold ŻyłaSiemens AG Siemens AG Siemens Sp. z o.o.

Page 2: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 20062

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolsceWstęp

Dlaczego partnerstwo przy wdrażaniu projektów kolejowych?

Sektory publiczny i prywatny zwykle współdziałają dla osiągnięcia następujących celów:

• Zapewnienie rozwiązań przynoszących opłacalność projektów• Podział ryzyka oraz uczciwy podział korzyści,• Wzrost siły nabywczej środków rządowych

Jeżeli któryś z tych celów nie jest poprawnie osiągany partnerstwo staje się nieefektywne,

Ocena alokacji środków i struktury projektu musi bazować na realistycznych założeniach; niedoszacowanie potrzebnego kapitału i wydatków operacyjnych jak również nadmierna rozbudowa struktury prowadzi do opóźnienia projektu lub nawet jego przerwania.

Pomyślne wdrożenie projektu zależy od poziomu rozwiązań prawnych, skali i złożoności projektu oraz przewidywanego transferu ryzyka.

Page 3: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 20063

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolsceWskaźniki makroekonomiczne

W rzeczywistości, państwo nie utrzymuje istniejącej infrastruktury.

W rzeczywistości, popyt na infrastrukturę rośnie.

$popyt (PKB)

Wartość infrastruktury luka infrastukturalna

dostawy (inwestycje)

czas

Page 4: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 20064

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolsceWskaźniki mikroekonomiczne

Koszt kapitału w sektorze prywatnym zazwyczaj jest wyższy niż koszt długu publicznego ale…

sektor prywatny dodaje wartość pochodzącą z:• kalkulacji kosztów w ujęciu „pełnego cyklu”• innowacji / umiejętności menedżerskich,• transferu ryzyka,• synergii projektowania, budowy i użytkowania,• dostępu do alternatywnych metod.

Page 5: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 20065

12 -18 miesięcy 15 - 30 lat

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolsceFazy projektu

Faza analiz wykonalności

Faza pozyskania projektu

Faza wykonania kontraktu i zmiany

zarządzania

• Zidentyfikowanie możliwych rozwiązań PPP

• Utworzenie zespołu zarządzającego projektem

• Ocena realności projektu

– Zdefiniowanie celów

– Zdefiniowanie wymaganych usług na podstawie szacunków wydajności

– Aspekty prawne PPP

– Test rynku i sektora bankowego

• Ogłoszenie przetargu

• Faza konsultacji

• Aprobata postępu

• Ocena propozycji

• Negocjowanie kontraktu

• Wybór preferowanych oferentów

• Aprobata postępu

• Zawarcie umowy zdomknięciem źródeł finansowania

• Wdrożenie kontrakt

• Zarządzanie kontraktem

• Okres kontraktu

Page 6: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 20066

Sektor publiczny- Przyznający koncesję -

Project Company Ltd.- Posiadający koncesję -

- dotacje wstepne- płatności etapowe- płatności za wykonanie- wpływy gwarantowane

Wsparcie sektora

publicznegoKontrakt

Udziały sektora prywatnego

Wpływy z eksploatacji technicznej

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolscePrzykładowa struktura projektu

Kredyty sektora prywatnego

Sub-kontrakty

Prace inżynieryjne Tabor Eksploatacja Utrzymanie

Konsorcjum lubodrębne kontrakty

Przedsiębiorstwo eksploatujące lubsub-kontrakt na eksploatację i utrzymanie

Page 7: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 20067

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolsceStruktura projektu PPP - role

Sponsorzy – zapewniają udziały:

• Zwykle firmy budowlane, eksploatacji i utrzymania,

• Potencjalni inwestorzy instytucjonalni.

SPV (spółka specjalnego przeznaczenia) – zazwyczaj nie ma wystarczającej wiedzy eksperckiej do wypełnienia wszystkich wymagań kontraktu PPP i dlatego…

• Budowa: Sub-kontrakt z firmą budowlaną (stała cena),

• Eksploatacja i utrzymanie: Sub-kontrakt z firmą eksploatującą,

• Bezpieczeństwo – asekuracja przez SPV.

Ryzyko – transferowane z rządu na SPVi przeniesione na podwykonawców.

Page 8: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 20068

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolscePodstawowe zasady

Rząd kupuje usługi, a nie aktywa

Kontrakt określa usługi na podstawie wymaganych parametrów systemu

• “Wykonawca powinien zapewnić przepustowość 100 000 osób na godzinę”

versus

• “Wykonawca powinien zapewnić 5 pociągów po 5 wagonów, każdy wagon o pojemności 150 osób”

Wielkość płatności oparta na osiągniętych warunkach kontraktowych:

• Dostępność

• Płatność dla wykonawcy kontraktu PPP zależna od wykonania

ZŁA USŁUGA = POTRĄCENIE PŁATNOŚCI !

Page 9: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 20069

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolsceŚrodki finansowe

Tradycyjnie:

• Kapitał w postaci czystego kapitału (źródło nielimitowane),

• Dług w postaci kredytu bankowego lub przychodu z obligacjidługoterminowych, raczej z elastycznym programem wykupu i stałym oprocentowaniem

Współczynnik Kredyt/Kapitał – w proporcji 80:20 zależny od

• technologii?

• ryzyka projektu?

Limitowane pożyczki płatnicze

Zwrot kapitału i obsługa długu przez jednostkę płatniczą sektora publicznego

Page 10: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200610

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolscePakiet bezpieczeństwa finansowego

Środki z międzynarodowego rynku finansowego będą kierowane do spółki specjalnego przeznaczenia SPV (Special Purpose Vehicle company)

Środki finansowe będą zabezpieczone z przyszłych przepływów pieniężnych, zapisów kontraktowych i gwarancji rządowych

Potrzeba silnych i wiarygodnych kontraktów i wykonawców

Cash flow powinien wykazywać finansową żywotność

Pożyczkodawcy będą oczekiwać realistycznych i udowodnionych założeń do modelu finansowego.

➨ Struktura SPV bazuje na przyszłych przepływach finansowych !!

Page 11: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200611

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolscePodział ryzyka

Tabela ryzyka

Ryzyko Rząd Wspólne Wykonawca kontraktu PPP

Faza planowania

•Pozyskanie gruntów a

•Projektowanie a

•Specyficzne zmiany w prawie a

•Starzenie się technologii i ogólne zmiany prawa a

•Finansowanie przez sektor prywatny a

•Zmiany wymagań a

Page 12: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200612

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolscePodział ryzyka

Ryzyko Rząd Wspólne Wykonawca kontraktu PPP

Budowa

•Ubezpieczenie a

•Licencje i zezwolenia a

•Usługi komunalne a

•Przekroczenie kosztów a

•Odbiory i certyfikacje a

•Zanieczyszczenia środowiska a

•Siła wyższa a

•Dostępność i koszt środków a

•Specyficzne zmiany w prawie a

•Starzenie się technologii i ogólne zmiany prawa a

Page 13: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200613

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolscePodział ryzyka

Ryzyko Rząd Wspólne Wykonawca kontraktu PPP

Użytkowanie

•Ryzyko uzyskania dochodów a

•Koszty użytkowania a

•Dostępność systemu a

•Siły wyższe a

•Inflacja a

•Specyficzne zmiany w prawie a

•Starzenie się technologii i ogólne zmiany prawa a

Page 14: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200614

Optymalizacja podziału ryzyka

WnioskiSkuteczne zrównoważenie ryzyka alokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej do oceny, kontroli i ograniczania każdego ryzyka.

Nieskuteczne zrównoważenie ryzyka utrata opłacalności, wzrost kosztów i zagrożenie finansowania

A

B

100% Sektor prywatny (B)100% Państwo (A)

Podział ryzyka

Kos

zt ry

zyka

Rzeczywisty koszt ryzyka PPP

Liniowy koszt ryzyka

Cel: Optymalizacja ryzykaMinimalizacja kosztów VfM

Udane wdrożenia projektów typu PPP zależą od optymalnego rozłożenia

ryzyka pomiędzy sektor publiczny i prywatny!

Page 15: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200615

Projekty PPP: Skuteczne w praktyce!

Dwa przykłady skutecznie wdrożonych i sfinansowanychkontraktów o rozwiniętej strukturze PPP

Metro Sul do Tejo, Portugalia

HSL Zuid, Holandia

> >

Page 16: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200616

Metro Sul do Tejo, Portugalia

Kluczowe dane projektu

System transportu zbiorowego (lekka kolej)15 km linii oraz tabor

Całkowita wartość kontraktu: 350 000 000 EUR

Zakończenie finansowania: lipiec 2002

Dostawy i usługi: – Projektowanie– Budowa– Tabor– Finansowanie– Utrzymanie i eksploatacja

Okres koncesji: 30 lat

Page 17: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200617

Metro Sul do Tejo, Portugalia

Innowacyjna koncepcja PPPGovernment

Concessionaire (company)

Contract for Rolling Stock & Depot

Directly financed by the Portuguese Government

Financed by ridership

Ryzyko przychodów ograniczone poprzez gwarancje rządowe pokrywające minimalne przewozy

Wymagane przychody ograniczone dobezpośredniego finansowania infrastruktury

Contract for infrastructure

Contract for Maintenance & Operation

Investment costs Ticket price

Page 18: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200618

HSL Zuid, Holandia

Kluczowe dane projektu

Linia szybkiej kolei (E & M superstructure)z Amsterdamu do granicy belgijskiej,90 km (2 x 45 km); 6 tuneli

Całkowita wartość kontraktu 1 200 000 000 EUR

Zakończenie finansowania: październik 2001

Zakres: – Projektowanie– Budowa– Odbiór– Finansowanie– Utrzymanie

Okres koncesji: 30 lat

Największy kontrakt typu PPPzawarty kiedykolwiek przezrząd holenderski

Page 19: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200619

HSL Zuid, Holandia

Kluczowe dane projektu

135 dokumentów kontraktu(93 dotyczące finansów, 42 dotyczące dostaw i utrzymania)

3,5 roku fazy akwizycyjnej

15‘0 € całkowitych kosztów akwizycji

Ograniczenie odpowiedzialność w kontrakcie EPC do 35 %

Efektywny proces płatności

Page 20: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200620

HSL Zuid – Struktura finansowa

Fundusze prywatne w 100 %!

TOTAL COSTS1''200 €

(development, supplyand construction costs)

Public0 % (0‘0 €)

Private100% (1‘‘200 €)

Equity10% (120‘0 €)

Debt (Lenders)90% (1‘‘080 €)

Institutional Investor75% (90‘0 €)

(50 % Innisfree)

(50 % Charterhouse)

Industrial Sponsors 25 % (30‘€)

(46% Siemens)

(11 % Fluor Daniel)

(43% BAM NBM)

Page 21: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200621

Innowacyjna koncepcja PPP

Wynagrodzenie poprzez dzienne obciążanie kosztami za techniczną dostepnośćsystemuBrak ryzyka dochodów z operowaniaCałkowite uwolnienie rządu od operowania, zajmowania się i struktury taryf

HSL Zuid, The Netherlands

Construction contractor

(substructure)

Concession company = availability provider

Execution Maintenance

Government

Operation

E & M Infrastructure

Page 22: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200622

Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w PolsceCzynniki sukcesu

Rozwój PPP na kolejach polskich:

Niezbędne szczegółowe regulacje prawne w zakresie PPP w celu zwiększenia atrakcyjności dla udziałowców zagranicznych

Rozwój rzeczywistego transferu ryzyka do sektora prywatnego

Właściwa ocena kosztów i ekonomiki projektu

Kluczowymi kryteriami są koszty długoterminowe i efektywność całego systemu w okresie obowiązywania koncesji a nie koszt pozyskania kapitału

Maksymalna elastyczność PPP dla sektora prywatnego w zakresie budowy i eksploatacji systemu przy zdefiniowanych wydajności i bezpieczeństwie

Odpowiedzialne i wyważone decyzje

Wzajemne zaufanie partnerów prowadzi do „Rozwiązania WIN – WIN“!!

Page 23: Zastosowanie PPP w budowie i modernizacji linii magistralnych w … 29 marzec 2006/IV-4... · Skuteczne zrównoważenie ryzyka Îalokacja ryzyka do części projektu najlepiej przygotowanej

TransportationSystems

Stefan RohnDetlef DerwenskusWitold ŻyłaŁódź, 29 marca 200623

Dziękujemy Państwu za uwagę

Zastosowanie PPPw budowie i modernizacji linii magistralnych w Polsce

Stefan Rohn & Detlef DerwenskusSiemens AG Transportation Systems, Berlin

Witold ŻyłaSiemens Sp. z o. o. Transportation Systems, Warszawa