28
2. ÜNİTE ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ KONULAR 1. Zil Tesisleri Şemaları 2. Numaratör Tesisleri Şemaları 3. Kapı Kilidi Tesisleri Şemaları 4. Işıklı Çağırma Tesisleri Şemaları 5. Röleli Bildirim Tesisleri Şemaları 6. Telefon Tesisleri Şemaları Çizimi

ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

  • Upload
    others

  • View
    33

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

2. ÜNİTE

ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

KONULAR1. Zil Tesisleri Şemaları

2. Numaratör Tesisleri Şemaları

3. Kapı Kilidi Tesisleri Şemaları

4. Işıklı Çağırma Tesisleri Şemaları

5. Röleli Bildirim Tesisleri Şemaları

6. Telefon Tesisleri Şemaları Çizimi

Page 2: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

37

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

GİRİşTüm iletkenlerin bağlantılarını gösteren tesisat şekline açık şema denir. Dev-

re çizimi yapılırken kapalı ve açık şemaların aynı malzemeler olduğu düşünülerek büyüklüklerin ve uzaklıkların aynı olmasına (simetrik) ve sembollerin orijinalliğine özen gösterilmelidir (semboller çizilirken kapalı ve açık şekillerde gösterilmelidir). Şekil 1.2’deki hatalar yapılmamalıdır. Çizimler yapılırken simetri esaslarının dikka-te alınmasının teknik elemana, mimari ve mühendislik vasıflarının gelişmesinde önemli bir rol oynadığının vurgulanması gerekmektedir.

şekil 2.1: Sembol çizim hataları

Not: Yukarıdaki çizimlerin yanlışlığını sembol tablosundakiler ile karşılaştırarak bu-lunuz ve maddeler halinde yazınız. Sınıfta arkadaşlarınızla öğretmen gözetiminde tartışınız. Devre çiziminde bu hataları yapmayınız.

2.1 ZİL TESİSLERİ şEMALARI

2.1.1 BİR BUTON İLE BİR ZİLİN ÇALIşTIRILMASI Faz,önceliklesigorta,trafo,buvatanahtarveyakontrolelemanınadahasonrakumandaedeceğialıcıyaçizilir.

Page 3: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

38

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

Şekil 2.2: Bir Buton ile Bir Zilin Çalıştırılması

şekil 2.3: Bir zilin ayrı yerden çalıştırılması devre şeması

Page 4: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

39

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

2.1.2 İKİ BUTON İLE BİR ZİLİN ÇALIşTIRILMASI Apartman girişi ile kattaki daire kapısı butonundan daire içindeki zili çalıştı-

ran bağlantıdır. İki buton birbirine paralel bağlanır (Şekil 2.3).

2.1.3 İKİ KATLI DÖRT DAİRELİ APARTMANIN KOMPLE ÇAĞIRMA-BİLDİRİM TESİSATI ÇİZİMİ Apartmanların ana giriş kapısının, dairelerle zil aracı ile haberleşmesini ve dairelerden elektrikle açılmasını sağlayan tesisattır (Şekil 2.4’te açık Şekil 2.5’te kapalı şeması görülmektedir).

şekil 2.4: İki katlı dört daireli apartmanın komple çağırma ve bildirim tesisatı (Açık şema)

Page 5: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

40

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

şekil 2.5: İki katlı dört daireli apartmanın komple çağırma ve bildirim tesisatı (kapalı şema)

Page 6: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

41

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

şekil 2.6: 3 kat 6 daireli apartmanın zil ve kapı otomatiği (Açık şema)

Page 7: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

42

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

şekil 2.7: 3 kat 6 daireli apartmanın zil ve kapı otomatiği tek hat şeması

Page 8: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

43

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

2.2 NUMARATÖR TESİSLERİ şEMALARI Kullanım alanı yok denecek kadar azalan numaratör tesisatı, apartmanlarda

kapıcıyı, büro, okul, yurt vb. yerlerde hizmetliyi ve taksi duraklarında taksiciyi çağır-mak amacıyla kullanılır. Numaratör tesisatında bir numaratör, bir zil ve çağırıcı sayısı kadar da buton bulunur.

Resim 2.1: 5 Aboneli numaratör ve iç yapısı

Piyasada üç ve beş aboneli olarak satılan numaratörlerin daha fazlasına ihti-yaç duyulduğunda, bu üçlü ve beşli gruplar yan yana getirilerek değişik sayıda yeni gruplar oluşturulur.

şekil 2.8: Numaratör tesisatı çalışma prensibi ve yapısı

Butonlardan herhangi birine basıldığında numaratöre bağlı bulunan zil ça-

Page 9: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

44

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

lar, hangi odadaki butona basıldığını gösteren numara, numaratörün önünde bulu-nan pencereye düşer. Devre çizimi Şekil 2.9’deki gibidir.

şekil 2.9: Numaratör tesisatı

2.3 KAPI KİLİDİ TESİSLERİ şEMALARI

2.3.1 KAPI KİLİDİ OTOMATİĞİ TESİSATI ÇİZİMİ

Apartmanın giriş kapısına gelen kişi, girmek istediği daire ile ilgili butona basarak zili çalar. İlgili dairede bulunan kişi giriş kapısını açmaya yarayan butona ba-sarak kapı otomatiğini çalıştırır ve ana giriş kapısını açar. Devre şeması Şekil 2.10’da gösterilmiştir.

Page 10: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

45

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

şekil 2.10: Kapı kilidi otomatiği tesisatı

2.4 IşIKLI ÇAĞIRMA TESİSLERİ şEMALARI

Refkontak, Numaratör Bakımı ve Onarımı Yapma günümüzde kullanım ala-nını kaybetmiş, çağırma ve bildirim elemanlarından olan refkontak ve numaratör tesislerininin yerini dijital sayıcılı sıramatikler, diyafon, dahili telefon ve bilgisayar sistemine bağlı hemşire çağırma sistemleri almıştır.

Az da olsa kullanılan refkontak ve numaratör tesisatlarında nasıl bakım ve onarım yapılması gerektiğini kısaca açıklayalım:

Page 11: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

46

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

Refkontak Tesisatı:

şekil 2.11: Refkontağı oluşturan elemanlar

şekil 2.12: Refkontak (Işıklı çağırma) tesisatı çalışma prensibi ve yapısı

En basit refkontak tesisatı Şekil 2.12’de de görüldüğü gibi, röle, iki sinyal lam-bası, çağırma butonu ve söndürme butonundan oluşur. Trafo besleme gerilimi, zil ve kapı kilidine göre daha fazla olup 24 volttur.

Bu tesisatın, hastane, kütüphane ve çocuk bakım evleri gibi sessizliğin önemli olduğu yerlerde çağırma ve bildirim amaçlı olarak kullanıldığını daha önce öğren-miştiniz. Kullanıcı sayısına göre genellikle üç veya beş aboneli refkontak tesisatları vardır.

Page 12: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

47

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

2.5 RÖLELİ BİLDİRİM TESİSATI şEMALARI Apartman görüntülü haberleşme sistemi; gelen ziyaretçiyi görmek, içeri al-

madan karşılıklı konuşmak ve aynı anda resmini kaydetmek için kullanılan sistem-lerdir.

2.5.1 APARTMAN GÖRüNTüLü hABERLEşME SİSTEMİ Bunun yanı sıra hafıza modülü ilavesiyle apartman sakini evde yokken eve

gelen kişileri saat ve tarih ile birlikte kaydedebilme özelliğine sahip çeşitli modelleri de bulunmaktadır (Resim 2.3).

Resim 2.2: Değişik tiplerdeki apartman görüntülü konuşma sistemleri

2.5.1.1 ELEMANLARI VE yAPILARI Apartman sesli haberleşme sistemlerinden farklı olarak, görüntülü haberleş-

menin sağlanabilmesi için bina içinde bulunan konuşma ünitesi monitörlü ve dış kapı konuşma paneli de kameralı olmalıdır. Bir apartman için kurulan görüntülü ha-berleşme tesisatı; dışka pıyı görmemize, dış kapı ve kapıcı ile konuşmamıza, dış kapı otomatiği ve merdiven otomatiğini de açma işlemlerini yapmamıza imkân sağlayan çeşitli tip ve modelleri vardır.

Görüntülü diafon sistemlerinde kullanılan zil panellerinde 1 adet kamera bu-lunur ve kapı önündeki kişinin görüntüsünü, monitörlü kapı diyafonundan izleme-mizi sağlar. Kameraların yanında bulunan kızıl ötesi led diyotlar gece karanlığında da net bir görüntü almanızı sağlar.

Page 13: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

48

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

Tüm zil panellerinde bulunan fotoseller, akşamları gelen misafirin etiket oku-yabilmesi için aydınlatma sağlar.

Resim 2.3: Diyafonlu görüntülü

Resim 2.4: Kameralı konuşma ünitesi butoniyer

2.5.2 ÇALIşMA ESASLARI Apartmanlarda sesli haberleşme konusunda da belirtildiği gibi her sistemin

çalışma özelliği birbirinden farklılık göstermektedir. Ancak genel çalışma esasları ay-nıdır.

Page 14: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

49

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

2.5.2.1 BAĞLANTI PRENSİP şEMASIŞekil2.16’de gösterilmiştir. Bağlantı şekilleri firmalara göre değişiklik göstere-

bilmektedir.

2.5.2.2 TESİSATINDA KULLANILAN ELEMANLAR Röleli bildirim tesisatlarında kullanılan elemanlar şu şekilde sıralanabilir:• Daire sayısı kadar görüntülü konuşma ünitesi (şube) • 1 Adet sistem santralı (Pano ile şube arasındaki irtibatı sağlar. Tüm

fonksiyonları çalıştırır.)• Daire sayısı kadar buton ihtiva eden hoparlörlü ve kameralı zil buton

panosu (Daire sayısı kadar ve varsa kapıcı zil butonlarından oluşur) • Güç kaynağı • Tesisat ölçüsü kadar diyafon kablosu • Gerektiği yerde kullanılmak üzere koaksiyel kablo

İşlem Sırası:

• Bağlantı şeması incelenir. • Kullanılacak kablo seçilir. • iletkenler çekilir. • Görüntülü haberleşme sistemi elemanları yerlerine montajı yapılır.

Page 15: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

50

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

şekil 2.13: Görüntülü haberleşme sisteminin bağlantı biçimi

Page 16: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

51

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

2.5.2.3 DİKKAT EDİLECEK hUSUSLAR • Bağlantıları yaparken kablo uçlarını gerektiğinden fazla sıyırmayınız. • Montaj yaparken, kablo renkleri ile terminal renklerinin birbiriyle

uyuşmasına dikkat ediniz. • Bağlantı şemasında gösterilenden başka kablo bağlamayınız (şema

üzerindeki uyarıları göz önüne alınız). • Tesisatta kullanılan boruların çapı daire sayısı da göz önüne alınarak en az

14mm olmalıdır.

2.5.3 DİyAfON TESİSATI

2.5.3.1 İş yERİ DİyAfONLA hABERLEşME SİSTEMİ Diyafon tesisatı; iletişimi sesli olarak sağlayan, bas konuş, bırak dinle şubelerden oluşan, karşılıklı konuşularak çağırma yapılan dahili konuşma sistemidir.

2.5.3.2 ELEMANLARI VE yAPILARIİş yeri diyafonla haberleşme sisteminde bir merkez diyafon, şube diyafonlarla

konuşur. 1-8 şube butonlu merkezler olduğu gibi 2,4,6 ve 8 şube butonlu merkezler de mevcuttur. şubeler merkezi ses ve ışık ikazı ile arar, isterse merkez şubeyi dinle-yebilir. Her şube için merkeze iki tel çekilir.

Resim 2.5: Büro tipi diyafon sistemi

2.5.3.3 ÇALIşMA ESASLARI Diyafon tesisatında konuşma tek hatlı telsiz konuşma sistemine benzer. Ko-

nuşma ünitesi üzerinde bulunan butona basıldığında konuşulur, buton bırakıldığın-

Page 17: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

52

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

da ise dinleme durumuna geçilir. Konuşma bittikten kısa bir süre sonra da otomatik olarak kapanır. Paralel bağlantı da yapılarak şube sayısı artırılabilir.

2.5.3.4 BAĞLANTI PRENSİP şEMASI

şekil 2.14:Bağlantı Prensip şeması

2.5.3.5 MONTAj VE İLETKEN BAĞLANTILARININ yAPILMASI

Tesisatında Kullanılan Elemanlar: • Konuşma ünitesi (şube) • 1 Adet merkez diyafon (merkez) • Tesisat ölçüsü kadar diyafon kablosu

İşlem Sırası: • Bağlantı şeması incelenir. • Kullanılacak kablo seçilir. • İletkenler çekilir. • İş yeri diyafon sistemi elemanları yerlerine montajı yapılır.

Dikkat Edilecek Hususlar: • Bağlantıları yaparken kablo uçlarını gerektiğinden fazla sıyırmayınız. • Bağlantı şemasında gösterilenden başka kablo bağlamayınız (şema

üzerindeki uyarıları göz önüne alınız.).

Page 18: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

53

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

2.5.4 hIRSIZ ALARM TESİSATI Bir hırsız alarm sistemi üç ana bölümden oluşur, bunlar tablo 2.1’de gösteril-

miştir.

1. Algılama (Giriş) üniteleri 2. Değerlendirme Ünitesi 3. Ç'ıkış Üniteleri

Hareket Detektörleri Cam Kırılma Detektörleri Manyetik Kontaklar Darbe Detektörleri

İnfrared Bariyerler Telefon Hattı Dedektörü Panik

Butonu Duman Detektörleri Gaz Detektörleri

Hırsız Alarm PaneliSiren ve Flaşör

Telefon arama cihazı Kominikatör

Tablo 2.1: hırsız alarm sisteminin bölümleri

şekil 2.15: hırsız alarm tesisatı elemanlarının kurulumu

Page 19: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

54

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

Resim 2.7’deki tesisatta;

1. Alarm paneli

2. Harici tuş takımı

3. Manyetik kontak

4. Hareket dedektörü

5. Duman dedektörü

6. Gaz dedektörü

7. Su baskını dedektörü

8. İnfrared ışın dedektörü

9. Dahili siren

10. Harici siren’dir.

Algılama üniteleri:

Çeşitli dedektörlerden oluşur. Değişik sinyal ve bilgileri algılayarak sistemi harekete geçirir.

Değerlendirme ünitesi:

Hırsız alarm panelinden oluşur. Bu panel sisteme ait tüm cihazların kontrolünü ve elektrik beslemesini sağlar. Bir çoğu gelişmiş özelliklere sahiptir. Sistemin elektrik kesintilerinden etkilenmemesi için panel içinde akü bulunur.

Çıkış üniteleri:

Tesisatın ses ve ışıkla alarm verdiği kısımlardır. Sesli uyarıları sirenler, ışıklı uyarıları flaşörler sağlar. Bu ünitedeki “Telefon Arama Cihazı”, alarm devreye girdiğinde, ön-ceden programlanmış olan telefon numaralarını arayarak yine önceden kaydedil-miş olan sesli mesajı iletir.

Bazı alarm panellerinde sesli mesaj yerine sadece siren sesi iletilir. “Komini-katör” ile merkezi alarm izleme istasyonuna abone olan sistemlerde panel, alarm durumunda telefon hatlarını kullanarak merkezi izleme istasyonuna sinyal gönderir.

Bu sinyal sayesinde hangi bölgedenyada hangi sebepten dolayı alarmın devreye girdiği merkez istasyondan izlenip gereken işlem yapılır.

Page 20: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

55

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

2.5.5 yANGIN BİLDİRİM TESİSATI Bir yangın alarm sistemi üç ana bölümden oluşur bunlar tablo 2.2’de göste-

rilmistir.

1. Algılama (Giriş) üniteleri 2. Değerlendirme Ünitesi 3. Çıkış Üniteleri

Duman detektörleri Gaz Detektörleri Sıcaklık

Detektörleri Alev Detektörleri Işın Tıpı

Detektörler Yangın İhbar Butonları

Yangın Alarm Paneli

Siren ve komalar Flaşörler

Telefon arama cihazı Söndürme Sistemleri

Tekrarlayıcı Panel

Tablo 2.2: yangın alarm sisteminin bölümleri

şekil 2.16: yangın alarm tesisatı elemanlarının kurulumu

Şekil 2.16’daki tesisatta:

1. Alarm kontrol paneli

2. Duman dedektörü

3. Yangın ihbar butonu

Page 21: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

56

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

4. Siren

5. Gaz dedektörü

Alarm Kontrol Paneli:

Sistemin kalbi ve beynidir. Detektörler ve diğer yardımcı cihazların tümü kontrol paneline bağlanır, panel, içinde bulunan akü sayesinde elektrik kesintilerinden etki-lenmeden sistemin kesintisiz çalışmasını sağlar.

Telefon arama cihazı bağlanabilir, böylelikle depo vs. maksatla kullanılan (in-sansız) yerlerde herhangi bir yangın durumunda sistem, telefon hattını kullanarak önceden programlanmış olan numaraları arayabilir.

Duman Dedektörü:

Korunmakta olan yerin yangın riskine göre bir çok modeli bulunmaktadır. Detektör tipleri hakkında detaylı bilgiyi, Genel Bilgi sayfasındaki Yangın İhbar Sisteminin Ya-pısı/ Giriş(algılama) Üniteleri sayfasından edinebilirsiniz.

Yangın İhbar Butonu:

Çıkış yollarında, özellikle merdiven sahanlıklarında ve açık havaya açılan kapıların yanlarına yerleştirilir. Genel olarak, sistem projelendirilirken bir yangın ihbar buto-nuna ulaşmak için katedilecek mesafe 30 metreyi geçmeyecek şekilde montaj ger-çekleştirilir.

Siren:

Yangın durumunda binanın tüm bölümlerinde en az 65dB ses şiddetinde sesli uya-rıverecek şekilde monte edilirler.

Gaz Dedektörü:

Mutfaklar ve kazan daireleri vb. alanlarda gaz kaçağına karşı uyarı amacıyla kullanı-lırlar.

Page 22: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

57

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

şekil 2.17: yangın alarm tesisatı

şekil 2.18: yangın Bildirim Tesisatı

Page 23: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

58

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

2.6 TELEfON TESİSLERİ şEMALARI Haberleşme sistemleri içerisinde en çok yaygın olanı, kullanılanlar arasında

doğrudan doğruya anlaşma imkânı sağlayan telefon olmuş ve bu yüzden de büyük önem kazanmıştır.

Telefonun amacı, birbirinden uzakta olan kimseler arasında, sözlü haberleş-meyi sağlamaktadır.

2.6.1 TELEfON KABLOSU Abonelerin birbirleri ile haberleşmelerini sağlamak amacıyla kullanılan özel

olarak tasarlanmış kablolardır.

2.6.1.1 yAPISI VE ÖZELLİKLERİ Telefon kablosunun içinde birçok telefona hizmet verebilecek sayıda tel çifti

(per) mevcuttur. Telefon kabloları 10, 20, 30, 50, 100’den 1800 pere kadar yükselebi-len telefon kabloları mevcuttur. Telefon kabloları genellikle bakırdan yapılmaktadır. Bilindiği üzere bakır, fiyatına oranla en iyi iletkenlerden biridir. Bakır telin etrafı oksit-lenmeye karşı kalayla kaplanır. Günümüzde kalaysız kablo zaten pek tercih edilme-mektedir. Kalay kaplı bakır daha sonra PVC veya polietilen (PE) ile izole edilmektedir.

Dahili tesisat için dahili tesisat telefon kablosu kullanılır. Harici kablolar ise yeraltına gömme kablolar ve askı telli havai hat kabloları olarak iki temel gruba ayrı-lır. Harici kablolarda ekstra izolasyon mevcuttur. Örneğin alüminyum folyo koruyu-cu kullanılabilir. Askı telli kabloda normal kabloya bitişik olarak bir çelik askı halatı mevcuttur. Havaî hat çekilirken kabloyu bu halat taşır.

KablotipleriP,D,A,Vgibispesifikasyonlarlagruplandırılır.

Resim 2.6: Dahili hat telefon kablosu

Page 24: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

59

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

Per nedir?

Her bir telefon hattı için bir çift tel kullanılır. İngilizce’deki “pair” (çift) sözüne benzer şekilde her tel çiftine “per” denilmektedir. Per’deki bir çift kablo birbirine sarılıdır. Bu sayede komşu kablolar arasındaki manyetik etkilenme en aza indirilir.

Per iletken çapı nedir?

Telefon telinin iletken kesitinin çapı demektir. Piyasada 0.4, 0.5, 0.6 ve 0.9mm gibi standart çaplar mevcuttur. Tesisat kurulurken 0.4mm veya 0.5mm tercih edilir. Kablo çapı arttıkça birim kablo uzunluğuna karşılık gelen direnç düşer. Buna karşın fiyatta bir artış söz konusudur.

Dörtlü, grup ve paket nedir?

Tesisat çekilmesini ve kablo takibini kolaylaştırmak amacıyla kablo içerisindeki per-ler alt gruplara ayrılmıştır. Her on perlik demet bir “grup” olarak, ya da her 50 veya 100 perlik demet bir “paket” olarak belirlenir. Bir kablonun içini açtığınızda, her biri ayrı renkte şeritlerle sarılmış grup veya paketleri görürsünüz. Per sayısı düşük olan bazı kablolarda dörtlü denen demetler kullanılır. Dörtlü iki perden oluşur.

Not: Kablo renk kodu standardı 15 çift bir kablo örneği ile gösterilmiş olup bu kab-lolar 1600 çift’e kadar gidebilmektedir.

Resim 2.7: harici hat telefon kablosunun yapısı

Page 25: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

60

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

2.6.1.2 TELEfON KABLOSU ÇEKİLMESİ

Reglet nedir?

Abone hatları, santralden direkt olarak abone telefonuna götürülmez. Santralden gelen hatlar ile abonelerden gelen hatlar yan yana iki ayrı reglete girilir (reglet abone hatlarının üzerlerine girildiği, duvara monte edilen bir kutudur).

Daha sonra bu iki regletteki ilgili uçlar sarı-siyah jamper telleri ile birbirine irtibatlandırılır. iki ayrı reglet kullanarak, jamper ile bağlantı sağlamanın en büyük faydası, tesisat ile santral tarafının tamamen bağımsız hale gelmesi, herhangi bir değişikliğin hiçbir karışıklığa sebep olmamasıdır.

Modüler ve kullanışlı bir tesisat için reglet kullanmak şarttır. Regletin kepkep, krone ve pouyet gibi çeşitleri vardır. Krone ve özellikle pouyet, diğer reglet çeşitleri-ne göre daha kalitelidir. Eski tip vidalı regletler ise pek kullanışlı değildir.

Krone her bir yatay sırasına on adet perin girilebildiği bir montaj ve dağıtım birimidir. Bu yatay sıradan gerektiği kadar kullanılır. Örneğin 100 adet abone için on sıralı krone kullanmak gerekir. Perler özel bir aletle krone yuvalarına “çakılır” veya gerektiğinde sökülür.

Resim 2.8: Reglet

Page 26: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

61

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

Resim 2.9: Kablo kanalı

Kanal nedir?

Kabloları gruplar halinde ve dış ortamdan izole ederek döşeyebilmek için kanallar kullanılır. Kanallar tesisatı dış etkenlere karşı korumaları yanında, göz zevkine de hi-tap eder.

Ek neden ve nasıl yapılır?

Telefon tesisatında kablolar arası ekleme yapmak ihtiyacı doğabilir. Bu durumlarda kablo perlerinin hiçbir malzeme kullanılmadan birbirlerine tutturulması düşünül-mez. Keza kabloların açık kısımları kolayca kopabilir, kısa devre olabilir, oksitlenebi-lir. Birbirlerine bu şekilde tutturulan kablolar hava, su, nem gibi çevresel faktörler-den etkilenir.

Bunu önlemek için “boncuk” veya “yakpir” denen malzeme kullanılır. Boncuk, içine iki per sokulup sıkıştırıldığı zaman bu iki per arasında sağlıklı ve dayanıklı bir temas sağlar. Bonuğun içinde bulunan silikon bir yandan kontakları sağlamlaştırır-ken, diğer yandan tellerin sokulduğu yuvaları tıkayarak içeri hava ve su girişini en-geller.

İşlem Sırası:

• Bağlantı şeması incelenir. • Kullanılacak kablo seçilir. • Bağlantı şemasına göre kablo çekilir.

Dikkat Edilecek Hususlar:

• Bina içi telefon tesisatı kuvvetli akım tesisatından etkilenmeyecek şekilde yapılmalıdır.

• Ayrıca bina içi telefon kablolarının geçtiği borulardan zil, merdiven otomatiği vb. hatlar geçirilmemelidir.

• Kullanılacak malzemeler TSE’ye uygun olacaktır.

Page 27: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

62

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

• Telefon prizinden kat veya ara telefon terminaline kadar olan kablolar yekpare olarak çekilecek ve uçları terminale bağlanacaktır.

2.6.2 TELEfON PRİZİ Telefon makinesinin bina içi telefon tesisatına irtibatlandırıldığı yere telefon

prizi denir. Bina içine kadar gelen telefon tesisatının dağıtımına kolaylık ve güvenlik sağlamak amacıyla kullanılır.

2.6.2.1 yAPISI VE ÖZELLİKLERİ Telefon prizlerinin bina içi telefon kablo bağlantı uçları dışında kalan temas

ve dış yüzeyleri yalıtkandır. Gövdesi üzerinde akım taşıyan iletken kısımları ve parça-ları sert bakırdan veya bakır alaşımlı sert malzemelerden, gövdeleri ise porselenden veya bakalitten yapılmıştır (Resim 2.10).

Resim 2.10: Telefon prizi

Page 28: ZAYIF AKIM TESİSAT ŞEMALARI ÇİZİMİ

63

1. SINIF ELEKTRİK TESİSATÇILIĞIMESLEK RESMİ

DEĞERLENDİRME SORULARIAşağıda boş bırakılan parantezlere, cümlelerde verilen bilgiler doğru ise D,

yanlış ise Y yazınız.

1. ( ) Genel olarak transformatörler bir elektrik devresinde voltaj veya akımı indirmek veya yükseltmek için kullanılır.

2. ( ) Çağırma ve bildirim tesisatlarında devreye enerji verip kesmeye yarayan ele-manlara diyafon denir.

3. ( ) Kapı otomatikleri, binaların ana giriş (cümle kapı) kapıları, ısı kaybı ve güvenlik açısından kapalı tutmaya yarar.

4. ( ) Binalarda sesli ve görüntülü iletişim kurmaya yarayan sistemlere anahtar denir.

5. ( ) Elektromekanik zillerin içerisinde elektromıknatıs bulunur