Zo ziet de verpakking van de toekomst er uit; alles over detrends en ontwikkeling van productverpakkingen.Verpakkingen zijn al zo oud als de weg naar Rome. Ze zijn niet meer weg tedenken in onze huidige consumptiemaatschappij. Maar door de groei vanonze economie neemt de druk op uitputting van fossiele brandstoffen ooksteeds verder toe. Dit vraagt om verduurzaming. Niet alleen bij producten,maar ook bij verpakkingen.In dit artikel beginnen we bij de geschiedenis van verpakkingen omvervolgens naar de trends en de toekomst te kijken. In welk stadiumbevinden we ons nu als het gaat om duurzame verpakkingen? Je leest hierhet allemaal!Waarom gebruiken wij verpakkingen?Verpakkingen zijn ervoor bedoeld om producten te vervoeren, op te slaanen te beschermen tegen invloeden van buitenaf.Verpakkingen bestaan al sinds mensenheugenis en paste zich geleidelijkaan de sociale evoluties en de technische vooruitgang aan. In de jaren kwamer steeds meer behoefte vanuit de mens om voedsel langer te bewaren. Dithebben we gaandeweg geprobeerd. Dit gaf aanleiding tot een aantalverbeteringen. Door levensmiddelen weg van lucht en licht te houden, werdhet bewaren bijvoorbeeld beter.Het zijn voornamelijk de veranderingen in ons consumptiegedrag en onsleven na de Tweede Wereldoorlog die de aanzet hebben gegeven tot deontwikkeling van verpakkingen die we vandaag de dag kennen.Warenhuizen zorgden ervoor dat een groot aantal verpakkingennoodzakelijk werden. Door de technologische ontwikkelingen zagenconservenblikken, plastic folie, luchtledige verpakkingen en drankkartonshet levenslicht. Mede door demografische ontwikkelingen veranderde deverpakkingen in de loop der jaren. Het gemiddelde gezin werd steedskleiner, de levensverwachting steeg aanzienlijk en het aantal personen datalleen woont nam drastisch toe, waardoor individuele verpakkingen steedsbelangrijker werden.

Vandaag de dag mogen we niet vergeten welke onvervangbare rolverpakkingen spelen voor het transport, de bewaring, de hygiëne, destapelbaarheid en de informatie voor de consument.Als we gaan kijken naar verpakkingen voor voedsel gebruikten de vroegemens, zoals jagers al bladeren, dierenhuid en hout om producten mee teverpakken. We nemen verpakkingen van voedingsmiddelen (dranken) evenals voorbeeld. Hoe zijn ze vandaag de dag gekomen tot de verpakkingenwaar we nu gebruik van maken?Al een flinke tijd voor het begin van de jaartelling werd glas gemaakt. Pas in1889 werd dit een interessante verpakking voor consumentenproducten. Indat jaar werd namelijk een machine ontwikkeld waarmee glazen flessengemaakt konden worden. Een lange periode zijn de glazen flessen gebruiktals verpakking voor melk; de melkboer zette deze flessen voor de deur bijmensen.In de VS verschenen begin 20ste eeuw de eerste drankkartons voor melk. In1961 slaagde een Zweedse fabrikant er in om een steriele melkverpakkingte produceren, waardoor melk langer kon bewaren.

Eind jaren 50 zijn uiteindelijk de blikjes op de markt gebracht zoals we dienu kennen. Rond diezelfde periode kwamen er ook plastic flessen op demarkt voor commercieel gebruik. In vergelijking met glas, metaal en papieris plastic relatief nieuw. Plastic heeft in een korte tijdsperiode veel terreingewonnen. Met name als het gaat om de verpakking van koolzuurhoudendedranken.De verpakkingstrends in de loop der jarenVerpakkingen vind je overal en spelen een belangrijk rol bij hetverduurzamen van onze samenleving en producten. Er zijn momenteel eenhoop trends gaande rondom recycling, gepersonaliseerde en slimmeverpakkingen en de regel- en wetgeving vanuit de overheid. Een aantal vandeze trends zullen we nader toelichten.Toename gerecycled materiaal bij kunststoffenKunststof verpakkingen bevatten steeds vaker gerecycled materiaal.Verpakkingen van papier, hout, glas en metaal worden al langere tijdgerecycled. Bij kunststof neemt dit aandeel toe. Het gebeurt nu vooral bijPET-flessen. Als we de PET-flessen onder de loep nemen, dan is te zien datin Europa het percentage van hergebruikt plastic in PET-flessen opgemiddeld 10 procent ligt. In Nederland is dit percentage al bijna drie keerzoveel.Inname en recycling door bedrijven zelfEen andere ontwikkeling is dat bedrijven steeds vaker gebruikteverpakkingen terugnemen om ze vervolgens zelf te recyclen. Het bedrijf kanmet zekerheid zeggen dat het geretourneerde materiaal goed is voorrecycling. Dit proces kan pas van start gaan als de logistiek van de recyclingniet negatief uitvalt voor de duurzaamheid. Dit zal een bedrijf dus goedmoeten onderzoeken en berekenen.Voorstel Europese Commissie voor verbod op traditionele plasticproductenIn de Europese Unie zullen producten zoals plastic borden, rietjes, bekertjesen ballonnenstokjes die gemaakt zijn van plastic verboden worden. Zewillen hiermee het gebruik van kunststof producten beperken. Ookwattenstaafjes, roerstaafjes en bestek van plastic mogen in de toekomst nietmeer gebruikt worden, als het aan Brussel ligt. In de praktijk zal dit

betekenen dat plastic wordt vervangen door papier of ander materiaal.Voor alles waar plastic in zit, zal statiegeld of een heffing voor betaaldmoeten worden in de toekomst.

Gepersonaliseerde verpakkingenConsumenten willen steeds meer unieke en eigen producten. Omdat ersteeds meer behoefte hiernaar is, komen er nieuwe concepten op de marktwaarbij klanten zelf hun maaltijd, outfit of meubelstuk samenstellen. In2018 kunnen klanten ook steeds meer zelf hun verpakking samenstellen.Zo kunnen consumenten kiezen uit een aantal kleuren, verschillendecadeaupapier en verschillenden afwerkingen en decoraties. Of wat denk jevan een eigen unieke bedrukking? De verpakking wordt ter plaatse bedruktnaar de wensen van de klant.Steeds meer grote bedrijven maken hippe verpakkingen. Dezeverpakkingen zijn gepersonaliseerd met de bedrijfskleuren, logo en stijl vanhet bedrijf. Men wil daar online mee gezien worden. Hoe cooler depresentatie, hoe hoger het bereidheid van de consument om het te delen opFacebook of Instagram. Dus Dit geldt zowel voor non-food als food.Onderscheiden was altijd al een belangrijke voorwaarde voor succes, maarnu in deze tijden nog meer.Millennials en verpakkingen

De shopgewoonte, zowel in de frequentie van winkelen als hoeconsumenten door de winkel navigeren is drastisch veranderd. Waarmensen normaal 1 keer per week de weekboodschappen deden, zie je datde millennials deze gewoonte vervangen door meer frequente bezoeken enkleinere aankopen.De millennials bezoeken steeds meer de verse en gekoelde gangpaden enlaten het aanbod in het midden van de supermarkt steeds meer links liggen.Deze klanten willen verse en gezonde producten. De verse en gekoeldegangpaden begeven zich vaak aan de randen van een winkel.In Amerika wordt het middenpad van de winkel steeds meer vermeden,omdat er veel te weinig verse en gekoelde producten liggen op deze plek.Een derde (34 %) van de Amerikaanse consumenten in de leeftijd van 18-34 jaar bezoekt nog het middenpad in tegenstelling tot (62%) van de 55-plussers.Nu is het tijd voor merken om de verpakking te gebruiken om de ervaringin het midden van de winkel op te frissen en te vernieuwen. Met als doel omde loyaliteit van de millennials-shopper terug te winnen.Aangezien de jonge consumenten een deel van winkel steeds meer ofhelemaal mijden, is het van belang dat de verpakking aan specifiekebehoeften en wensen voldoet. Dergelijke verpakkingenfuncties alstransparante materialen kan een gevoel van openheid en vertrouwencreëren bij consumenten, maar ook aansluiten bij de behoefte vanmillennials aan vers en gezonder voedsel. Een modern design, derecycleerbaarheid van verpakkingen of unieke vormen spelen hierbij eenbelangrijke rol. Hierdoor zie je steeds meer transparante verpakkingen opde markt komen.

Een blik op de toekomst, hoe verpakken we producten jaren verder?

Slimme verpakkingenInnovaties in de verpakkingsindustrie uiten zich in efficiëntereverpakkingen die gemaakt zijn van minder en gerecycled materiaal. Ookzien we steeds meer ‘slimme’ verpakkingen. Een voorbeeld hiervan is dePuma tas die hergebruikt kan worden door de eindgebruiker.

Het bedrijf Arjo Solutions heeft een ‘vingerafdruk’ ontwikkeld die klantengarandeert dat ze een authentiek product hebben gekocht. Dezevingerafdruk wordt op het product geplaats.Klanten kunnen de app genaamd ‘Safe’ gebruiken om te controleren of hetproduct wat ze hebben aangeschaft echt is door middel van het controlerenvan de ‘vingerafdruk’ op het product.

Het Britse bedrijf Insignia heeft een verpakking ontwikkeld dieconsumenten helpt om voedselverspilling tegen te gaan. De verpakking laataan de consument zien hoelang het product nog houdbaar en vers is. Hetlabel rechtsonder op het pak drinken geeft aan hoelang het product al openis en veranderd van klaar naarmate de tijd verstrijkt.

Vanaf 2021 statiegeld op kleine plastic flessenEr komt vanaf 2021 statiegeld op klein plastic flessen, tenzij deverpakkingsindustrie er voor die tijd in slaagt de hoeveelheid plastic flessenin het zwerfafval met 70 tot 90 procent te verminderen. Een andere eis isdat 90 procent van deze flessen hergebruikt worden. Deze afspraak heeftstaatssecretaris Stientje van Veldhoven met de sector gemaakt.Volgens het ministerie is het een “doorbraak” te noemen. Er heerstenamelijk veel weerstand tegen het plan vanuit supermarkten,frisdrankbedrijven en de verpakkingsindustrie.De Tweede Kamer dringt ook al lang aan op statiegeld op blikjes in tevoeren. Maar dit bleek nog een stap te ver.''Statiegeld helpt - dat weten we - dus de invoering van statiegeld op kleineflesjes zet ik in gang. Maar als een andere aanpak sneller hetzelfde resultaatboekt, is statiegeld niet nodig. Zolang we de plasticsoep maar aanpakken enwe van oude flesjes, nieuwe flesjes maken", dit zei Van Veldhoven.Zo willen ze fabrikanten die goede plastics gebruiken minder belasten enproducten die moeilijk recyclebare verpakkingen hebben meer latenbetalen.Verpakkingen en duurzaamheid; hoe kunnen trends in deverpakkingswereld bijdragen aan een schoner milieu?Verpakkingen zijn aan het verduurzamen. Dit is nodig voor minderzwerfafval en een schoner milieu. Het krijgt momenteel veel mediaaandacht en dat geeft aan dat er geen ontkomen meer aan is. Alleverpakkingen zullen in de toekomst recyclebaar zijn.Kennis Instituut Duurzaam VerpakkenZo is bijvoorbeeld het Kennis Instituut Duurzaam Verpakken (KIDV)opgericht in 2013. Het KIDV streeft erna om de verpakkingsindustrie enverpakkingen zo duurzaam en passend mogelijk te maken binnen decirculaire economie. Dit betekent dat verpakkingen zo worden ontworpenom zoveel mogelijk hergebruikt te worden met als doel om zo min mogelijkgrondstoffen te verspillen.

Inmiddels is het vijfjarig jubileum van het Kennisinstituut DuurzaamVerpakken geweest. ‘Samen moeten we alles op alles zetten om met degehele verpakkingsketen in de toekomst alle verpakkingen recyclebaar temaken. Ik ben ervan overtuigd dat we na de zure regen en het gat in deozonlaag ook het wereldwijde plastic probleem kunnen oplossen.’ Dit zeistaatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaatdinsdag 12 juni 2018.In Nederland is inmiddels 73 procent van alle verpakkingen gerecycled, vanalle kunststof verpakkingen is dit 51 procent. Nederland is hiermeekoploper op internationale schaal. Deze resultaten passen bij de ambitiesdie de elf multinationals, die tijdens het World Economic Forum in Davos(Zwitserland) bekend hebben gemaakt dat al hun verpakkingen in 2025volledig recyclebaar moeten zijn.Van Veldhoven gaf aan op de bijeenkomst van het KIDV hogeverwachtingen te hebben van de ambitie om in 2020 negentig procent vande kleine plastic flessen te recyclen.Bio based verpakkingen; een alternatief van plastic!Bio based verpakkingen zijn in opkomst en groeien harder dan ooit. Biobased plastics is het duurzame alternatief van plastics. Bio Based Plasticsbestaan uit hernieuwbare grondstoffen dat zorgt voor recyclebaarheid vanverpakkingsmaterialen.Bio based plasticBio based plastics, een kunststofproduct in een nieuw jasje. Maar wat zijnbio based plastics en wat zijn de feiten over dit kunststof? Plastic is eenkunststof dat gemaakt is van ethyleenkorrels. Momenteel wordenethyleenkorrels gemaakt van aardolie oftewel fossiele brandstoffen. Biobased plastics wordt gemaakt van ethyleenkorrels op basis van suiker uitbiomassa. De term bio verwijst dus naar de grondstof waarvan het productgemaakt is.Bio based plastic ontwikkelingenDe ontwikkelingen op het gebied van bio based plastics stijgen momenteelrazendsnel. De brancheorganisatie European Bioplastics verwacht dat dewereldwijde productie zal

toenemen van 1,7 miljoen ton in 2014 naar ongeveer 7,8 miljoen ton in2019. Het is vooral de bio based / niet afbreekbare categorie die eenstijging zal maken. Deze sterke stijging is onder andere te danken aan devraag naar bio plastics van bedrijven zoals Coca-cola, Danone, Ikea enandere.Bio based plastics zijn niet meer weg te denken en zullen in de toekomsteen serieuze positie innemen in onze samenleving. Deze plastics kunnen bioafbreekbaar en niet bio-afbreekbaar zijn. Deze producten zijn nietafhankelijk van prijsschommelingen van aardolie maar zijn momenteelduurder dan gewone aardolie plastics. De bio based plastic sector is nogrelatief nieuw in vergelijking met de aardolie plastic sector maar groeit erghard. Mede door de vraag vanuit de samenleving voor duurzamereproducten.Hernieuwbaar en composteerbaarDe term bio based plastics wordt eigenlijk gebruikt om twee verschillendetype elementen duidelijk te maken: de hernieuwbaarheid van grondstoffenen de composteerbaarheid. Deze plastics zijn bijvoorbeeld gemaakt vanmais of zetmeel. Het kunnen ook bio based plastics zijn die vervaardigdworden uit hernieuwbare grondstoffen, maar die niet composteerbaar zijn.Het kwadrant in figuur 1 geeft dit goed weer.

Figuur: 1

Helaas denken nog veel mensen dat alle bio plastics automatischcomposteerbaar zijn. Dit heeft als gevolg dat deze plastic producten bij hetGFT-afval komen, wat dus niet correct is.

Slechts een derde deel van de Nederlanders herkent het logo in figuur 2voor composteerbare verpakkingen. Alleen deze bio plastic productenmogen bij het GFT-afval gesorteerd worden.

Figuur: 2

Bio based certificatenEen bio based plastic wat niet composteerbaar is kan gecertificeerd zijn metéén van de certificaten uit figuur 3.

Figuur: 3

Drop in plasticsMomenteel is het nog niet mogelijk om een 100% bio based product temaken. Dit betekent dat het overige percentage Fossiel based is. Dit wordendrop-in plastics genoemd. Het voordeel van bio based plastics is dat erminder CO2 vrijkomt bij de productie in vergelijking met plastics diegebaseerd zijn op aardolie. Deze bio based plastics hebben ook dezelfdeeigenschappen als conventionele kunststoffen. Bio based plastics kunnenook gerecycled worden met conventionele plastics omdat de structuurgelijk is. Dit zorgt dus niet voor meer druk op het scheidingsproces.Food vs. Feed vs. FuelEen vraag die vaak naar voren komt met bio plasticsis de food vs. feed discussie en de food vs. fueldiscussie. De vraag is of we kostbare landbouwgrondmoeten gebruiken voor het maken van biomassa wat

gebruikt wordt voor bio plastics. Er is hier intensiefonderzoek naar gedaan en het resultaat is dat erslechts 0,01% van de globale landbouwgrond nodigis om genoeg biomassa te groeien voor onzeplasticbehoefte. Ook gebruiken we steeds meerRest- en bijstromen van de landbouw envoedselverwerkende industrie voor de productie vanbio plastics. Figuur: 4

Wat is een circulaire economie, en hoe draagt dit bij aanduurzaamheid?Een nieuwe economie genaamd de circulaire economie komt eraan enwordt de vervanger van de huidige lineaire economie. Maar wat is decirculaire economie en wat houdt het in voor onze samenleving?Definitie Circulaire economieDe definitie van de circulaire economie luidt volgens MVO Nederland alsvolgt:“De circulaire economie is een economisch systeem dat bedoeld is omherbruikbaarheid van producten en grondstoffen te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren. Anders dan in de huidige economie, waaringrondstoffen worden omgezet in producten die aan het einde van hunlevensduur worden vernietigd”.Maar waarom willen we eigenlijk ons huidige economisch systeem“vervangen”?De simpele maar erg belangrijke reden is dat het huidige systeem niet instand te houden is op de lange termijn. Momenteel maken we een producten wanneer het zijn levenseinde heeft bereikt gooien we het weg. Stel jeeens voor dat de aarde een groot ruimteschip is. We hebben alles wat wenodig hebben als mensheid om te leven op dit ruimteschip maar er komtniks nieuws meer bij in termen van grondstoffen. Dus moeten we alles zoeffectief mogelijk gebruiken en zo min mogelijk verspillen of weggooien.Het conceptHet idee van de circulaire economie is dat de producten, onderdelen enmaterialen zo goed mogelijk worden benut, zo min mogelijk waardeverliezen en zichzelf herstellen wanneer mogelijk. De circulaire economie is

gebaseerd op 2 kringen. Namelijk de biologische kring (links) en detechnosfeer kring. (Rechts)

Het eerste wat opvalt aan het systeem dat afgebeeld wordt, is de scheidingvan de twee kringen. Het is uiterst belangrijk dat de biologische materialen(links) en de technische materialen (rechts) gescheiden blijven omvervuiling aan weerskanten te voorkomen.We gaan meer recyclen!Het consumeren van voeding leidt onherroepelijk tot afval, waarbij deverpakking het merendeel van het afval omvat. Daarnaast liggen er kansenin het simpelweg meer recyclen.Dit is onderdeel van de circulaire economie. Hoewel er over circulaireeconomie veel vooroordelen bestaan, is de noodzaak om reststromenoptimaal te benutten van levensbelang geworden. De hoeveelheidgrondstoffen die de aarde ons kan leveren is nu eenmaal eindig en een vande grootste uitdagingen voor de komende jaren is er voor te zorgen datgrondstoffen zo vaak mogelijk hergebruikt worden. Door hergebruik neemtniet alleen de hoeveelheid rondslingerend afval af, maar zijn er ook mindernieuwe grondstoffen nodig.Papier Water Bottle

Paper Water Bottle is een kickstarter die papieren waterflessen fabriceerduit gerecycled materiaal. Toen Jim Warmer zijn zoon vertelde dat hij plasticflesjes ontwierp, kon zoon James zijn oren niet geloven. “ontwerp jij afval?”Dit was het begin van Paper Water Bottle. Het is de allereerste fles dievolledige biologisch afbreekbaar is.FreitagEen ander goed voorbeeld van een bedrijf wat producten produceert vangerecyclede materialen is Freitag. Zij produceren onder andere tassen vanvrachtwagenzeil.De gerecyclede materialen zijn gebruikte vrachtwagenzeil, autogordels,postzakken en fiets binnenbanden. Het zijn stoere materialen, waarvanstoere producten gemaakt worden. De Freitag tassen worden gemaakt inZwitserland.Naast recyclen kunnen bedrijven en de overheid investeren in deverduurzaming van het logistieke proces.We kopen steeds meer online, dat biedt kansen voor het verlagen vande milieu-impactMeer en meer mensen doen hun aankopen online en deze ontwikkelingblijft doorgaan. Tevens blijft de keuze en het gemak van de aankoop voorconsumenten toenemen. Ook zijn er steeds meer innovaties gericht op hetonline winkelsegment zoals de bezorging. De toename in online aankopenbetekent een toename in het aantal bezorgingen en verpakkingen, denkbijvoorbeeld aan noppenfolie. Deze bezorgingen hebben een impact op hetmilieu. Toch biedt de stijgende populariteit van online retail kansen.Het bezorgtraject tussen webwinkel en consument, genaamd de ‘last mile’,is onderzocht door PostNL, DPD en Thuiswinkel.org. Onderzoek toont aandat ‘bezorging aan huis’ in de meeste gevallen een lagere milieu-impact(€3,8 cent schadekosten voor vervoer één pakket) heeft dan het‘conventioneel winkelen (€4,5 cent). In deze berekening wordt ervan uitgegaan dat de consument regelmatig de auto gebruikt voor het winkelen.“Het is belangrijk dat webwinkels inzicht hebben in hun milieu-impact endit meenemen in hun logistieke strategie. Enerzijds in de keuzes diewebwinkels intern over de logistieke inrichting maken. Anderzijds doorconsumenten inzicht te geven in de milieu-impact van een bepaalde

afleveroptie”, aldus Margreeth Pape, adviseur Logistiek en Duurzaamheidbij Thuiswinkel.org.

Innovatie speelt een belangrijke rol bij duurzamere bezorgmogelijkhedenen de mogelijkheden blijven groeien. Denk aan drop-off en pick up punten,elektrische voertuigen en fietskoeriers en deze opties verlagen naarverwachting de impact.Consument heeft invloed op milieu-impactEr is ook een belangrijke rol weggelegd voor de consument. Uit onderzoekis gebleken dat de keus van de consument invloed heeft op de milieu-impact. Tijdens het onderzoek is een social media scan uitgevoerd om tebepalen hoe de consument kijkt en zich uitspreekt naar de duurzaamheidvan de ‘last mile’. Het bleek dat de consument zich nauwelijks uitsprak overhet onderwerp. Dit kan als reden hebben dat zij zich er niet druk om makenóf dat zij te weinig weet hebben van de effecten van online winkelen op hetmilieu. Door het verschaffen van informatie over de impact van de ‘lastmile’ kan de consument een keuze maken betreft het type pakketbezorging.Uit dit artikel is te concluderen dat de komende jaren een hoop gaatveranderen als we gaan kijken naar verpakkingen en de verduurzaminghiervan. Op allerlei vlakken gaan verpakkingen innoveren en groener

worden. Dit met als doel om het milieu zo min mogelijk te beschadigen. Decirculaire economie, bio based plastics en recycling zullen hiertoebijdragen. Ook wordt er vanuit de overheid en het bedrijfsleven eenserieuze boodschap achtergelaten: ‘Samen moeten we alles op alles zettenom met de gehele verpakkingsketen in de toekomst alle verpakkingenrecyclebaar te maken. De toekomst zal het uitwijzen! Maar desalnietteminzijn de eerste grote stappen gezet.Bron: Vendrig Packing (Verpakkingen)