Ruben van Wendel de JoodeMigiel Gloudemans
Middelburg30-9-2011
Samenwerken en ICT
Vormen van samenwerken en de rol van bestuurders
2© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Onderwerpen
– Vormen van samenwerken
– De samenwerkingsvaardige organisatie
– De rol van bestuurders bij samenwerken
3© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT Delen
Uitwisselen
Functioneel Samenwerken
Ondernemend Samenwerken
TransactioneelSamenwerken
Verkennend Samenwerken
Van aspecten van Organiseren
Van Producten, diensten en middelen
VerbeterenVan de bestaande
Bedrijfsvoering
VernieuwenVan Diensten en
competenties
“Borgen van exclusiviteit”
“Sturen op doelen en synergie”
“Doelgerichte, ruimte scheppende
managementstijl ”
“Afspraken over procedures”
“Afspraken over diensten niveaus”
“Sturen op proces integratie en
service kwaliteit”
“Service gerichte managementstijl ”
“Resultaatsgerichte managementstijl ”
“Borgen van opdrachtgever en
opdrachtnemerschap”
“Borgen van koppelbaarheid”
“Sturen op transactiekosten en
keten efficiency”
“Afspraken over spelregels”
“Faciliterende managementstijl ”
“Sturen op toegankelijkheid en optimale interactie”
“Borgen van professionele
toegevoegde waarde”
“Afspraken over resultaats beschrijving”
Bron: Kaats, van Klaveren en Opheij, Organiseren tussen Organisaties, 2005
4© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Functioneel Samenwerken
Ondernemend Samenwerken
TransactioneelSamenwerken
Verkennend Samenwerken
Bron: Kaats, van Klaveren en Opheij, Organiseren tussen Organisaties, 2005
Issues
Worstelen met Worstelen met Worstelen met Worstelen met rechtmatigheidrechtmatigheidrechtmatigheidrechtmatigheid
Gevecht tussen Gevecht tussen Gevecht tussen Gevecht tussen ‘‘‘‘leadersleadersleadersleaders’’’’ en en en en ‘‘‘‘jobbersjobbersjobbersjobbers’’’’
Op zoek naar andere Op zoek naar andere Op zoek naar andere Op zoek naar andere risicoverdelingenrisicoverdelingenrisicoverdelingenrisicoverdelingen
Bredere scope Bredere scope Bredere scope Bredere scope contractvormencontractvormencontractvormencontractvormen
Ontdekken van de Ontdekken van de Ontdekken van de Ontdekken van de sociale componentsociale componentsociale componentsociale component
Balanceren tussen Balanceren tussen Balanceren tussen Balanceren tussen hierarchiehierarchiehierarchiehierarchie en en en en gelijkwaardigheidgelijkwaardigheidgelijkwaardigheidgelijkwaardigheid
Balanceren tussen Balanceren tussen Balanceren tussen Balanceren tussen trust en trust en trust en trust en controlcontrolcontrolcontrol
Worstelen met Worstelen met Worstelen met Worstelen met exclusiviteitexclusiviteitexclusiviteitexclusiviteit
Wat mag ik van Wat mag ik van Wat mag ik van Wat mag ik van de de de de NMANMANMANMA????
Loskomen van het Loskomen van het Loskomen van het Loskomen van het paradigma van paradigma van paradigma van paradigma van
controle en beheersingcontrole en beheersingcontrole en beheersingcontrole en beheersing
Leren werken met de Leren werken met de Leren werken met de Leren werken met de spelregels van het spelregels van het spelregels van het spelregels van het
netwerknetwerknetwerknetwerk
5© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
De samenwerkingsvaardige organisatie
6© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
De samenwerkingsvaardige organisatie
– Samenwerken wordt steeds belangrijker
– Dat betekent dat een organisatie steeds meer samenwerkingsrelaties moet onderhouden
– Dat leidt tot allerlei spanningen en dilemma’s
– Hoeveel relaties kunnen we als organisatie aan?
– Halen we voldoende meerwaarde uit de samenwerkingsrelaties?
– Met welke organisatie werken we het liefste samen?
– Onze ervaring leert dat bepaalde organisaties beter in samenwerken zijn dan andere
– Uitdaging: wat kunnen we van samenwerkingsvaardige organisaties leren?
7© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Instrumenten van een samenwerkingsvaardige organisatie
1. Alliantie verantwoordelijkheid belegd in top
2. Alliantie afdeling
3. Alliantie expert
4. Alliantiemanager
5. Relatie manager (boundary spanner)
6. Lokale alliantiemanager
7. Interne alliantie training
8. Externe alliantie traning
9. Training in intercultureel management
10. Partner selectie programma
11. Gezamenlijke business planning
12. Alliantiedatabase
13. Gebruik van intranet
14. Alliantie best practices
15. Cultuur programma
16. Partner programma
17. Evaluatie van alliantie
18. Vergelijking van alliantie evaluaties
19. Gezamenlijke evaluatie
20. Verantwoordelijkheidsstructuur voor allianties
21. Beloning alliantiemanager o.b.v. alliantie prestaties
22. Beloning businessmanager o.b.v. alliantie prestaties
23. Kennisuitwisseling tussen alliantiemanagers
24. Kennisdeling cultuurverschillen alliantiepartners
25. Alliantie metrics
26. Alliantiebeleid
Bron: Duysters en Heimeriks, 2002
8© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
De samenwerkingsstrategie
9© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Een samenwerkingsvaardige organisatiecultuur
Bron: Beugelsdijk, Noorderhaven en Koen, 2002
Organisatie Organisatie Organisatie Organisatie cultuurcultuurcultuurcultuur
SamenwerkingsSamenwerkingsSamenwerkingsSamenwerkingsvaardigheidvaardigheidvaardigheidvaardigheid
Alliantie Alliantie Alliantie Alliantie performanceperformanceperformanceperformance
“Organisaties met een innovatieve oriëntatie kennen een hoge mate van samenwerkingsvaardigheid”
“Stabiele en ‘high-trust’ organisatieculturen kennen hoge mate van samenwerkingsvaardigheid”
“Resultaatsgeorienteerde culturen kennen een lagere mate van samenwerkingsvaardigheid”
“Organisaties met hoge mate van samenwerkingsvaardigheid boeken betere resultaten in allianties”
10© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Borging in de organisatie
_r _r _r _r
_r _r _r _r
_r _r _r _r
_r _r _r _r
^ääá~åíáÉ=ã~å~ÖÉêë
_ÉäÉáÇ=Éå=áåëíêìãÉåíÉå
^ÇîáÉëê~~Ç
_ÉäÉáÇ=Éå=áåëíêìãÉåíÉå
`~ëÉ=ëíìÇáÉëLÉî~äì~íáÉë
^ääá~åíáÉ=dêçÉé
_ìëáåÉëë=aÉîÉäçéãÉåí=
~ÑÇÉäáåÖ
^ÇîáÉëê~~Ç^ääá~åíáÉ==
mê~âíáàâ
^ääá~åíáÉ=
j~å~ÖÉê
��_ÉÇêáàÑëÄêÉÇÉ=^ääá~åíáÉ=pí~Ñ_ÉÇêáàÑëÄêÉÇÉ=^ääá~åíáÉ=pí~ÑÒÒ ��^ääá~åíáÉî~~êÇáÖÜÉÇÉå=ÄáååÉå=ÇÉ=ëí~Ñ~ÑÇÉäáåÖ=_ìëáåÉëë=^ääá~åíáÉî~~êÇáÖÜÉÇÉå=ÄáååÉå=ÇÉ=ëí~Ñ~ÑÇÉäáåÖ=_ìëáåÉëë=aÉîÉäçéãÉåíaÉîÉäçéãÉåíÒÒ
��^ääá~åíáÉ=ëí~Ñ=çé=_ìëáåÉëë=råáí=åáîÉ~ì^ääá~åíáÉ=ëí~Ñ=çé=_ìëáåÉëë=råáí=åáîÉ~ìÒÒ ��^ääá~åíáÉ=s~~êÇáÖÜÉÇÉå=ÄáååÉå=ÇÉ=ÄìëáåÉëë=ìåáí^ääá~åíáÉ=s~~êÇáÖÜÉÇÉå=ÄáååÉå=ÇÉ=ÄìëáåÉëë=ìåáíÒÒ
^ääá~åíáÉ=
ã~å~ÖÉêë
^ääá~åíáÉ=
ã~å~ÖÉêë^ääá~åíáÉ=
ã~å~ÖÉêë
^ääá~åíáÉ=
ã~å~ÖÉêë
fåëíêìãÉåíÉå fåëíêìãÉåíÉå fåëíêìãÉåíÉå ^ÇîáÉëê~~Ç
^ÇîáÉëê~~Ç
_ÉäÉáÇ
qê~áåáåÖ
_ÉäÉáÇ
Bron: Gomes-Casseres, 2003
11© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Portfolio management van samenwerkingsrelaties
�aÉ=áåÇáîáÇìÉäÉ=êÉä~íáÉ=ëí~~í=ÅÉåíê~~äÒ
�^~åÇ~ÅÜí=îççê=ÇÉ=ë~ãÉåÜ~åÖ=î~å=
êÉä~íáÉëÒ
�j~å~ÖÉãÉåí=î~å=ÇÉ=éçêíÑçäáçÒ
12© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
De rol van bestuurders in samenwerken
13© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Bestuurlijke vragen rond samenwerken of fuseren:“Waarom doen bestuurders wat ze doen?”
?
ICTRendement
Strategische positie
Optimale schaal
Wie zijn de beste partners?
Welke vorm?
Machtspositie in onderhandeling
Imago
Onzekerheid
Wie kan ik vertrouwen?
En ik zelf dan?
Autonomie & macht
Zij zijn groot, ik ben klein
14© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Voorkeurstijlen en een gemeenschappelijk rollenrepertoire
De De De De strateegstrateegstrateegstrateeg
De De De De netwerkernetwerkernetwerkernetwerker
De De De De procesregisseurprocesregisseurprocesregisseurprocesregisseur
Verbindende Strateeg
Schakelende Zingever
Charmante Verleider
Geduldige Macher
Rollen repertoireVoorkeurstijlen
15© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Voorkeurstijlen
16© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Strategieën in situaties van samenwerken
Terug naar menu
Gebaseerd op Kilman
17© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Er zit een groot verschil tussen logica van bestuurders en complexiteit van ICT
– Bestuurlijk gedoe en ict-emoties
– Gering onderling vertrouwen
– Systeemvoordeel versus individueel voordeel
– Concept versus taaie praktijk
– Asynchroniteit tussen organisatie en ict
– Spraakverwarring
18© Twynstra Gudde 30-9-2011
Samenwerken en ICT
Alle intellectuele eigendomsrechten met betrekking tot deze presentatie berusten bij Twynstra Gudde. Niets uit deze presentatie mag worden verveelvoudigd of openbaar gemaakt zonder schriftelijke toestemming van Twynstra Gudde.
Ruben van Wendel de [email protected] [email protected]
www.twynstragudde.nl