Armoede en Sociale uitsluiting
op het platteland
Resultaten verkenningApril 2012
INLEIDING
Rol Samenlevingsopbouw
• twee sporen• leefbaarheid en dorpsparticipatie• sociale grondrechten
• participatief werken• pionier aanpak vervoersarmoede: belbus
Bevraging aanverwante sectoren
• Centra voor Algemeen Welzijnswerk (4)• OCMW (4 + 1 rondetafel)• Regionaal welzijnsoverleg (2)• Sector van Sociale Economie (2)• Welzijnsschakels (1)• Huisvesting (2)• Verenigingen waar armen het woord nemen (2)• Deeltijds onderwijs (1)• Thuiszorg (2)
Verkenning
Regio’s waar SO actief is• Westhoek• Zuid-Limburg• Meetjesland• Pajottenland• Hageland
Daarnaast• Provincie Antwerpen: De Kempen
SAMENVATTING RESULTATEN VERKENNING
Overzicht: Resultaten
1 - Doelgroepen en problemen
2 - Aanpak op maat van platteland: strategieën en methoden
3 – Publicaties Samenlevingsopbouw
1- Doelgroepen en Problemen
1.1. Ouderen
Vergrijzing: grootste uitdaging80-plussers alleen en geïsoleerdMantelzorg onder drukVerborgen armoedeOnaangepaste huisvesting
• Vooroorlogse woningen• Pajottenland, Zuid-Limburg
Mentale drempel
1.2. Jongeren
Groeiende groep probleemjongerenSchoolopleiding niet afGeen perspectief op werkDrugsproblemenRestgroep 18-25 jarigenConcentratie in sociale woonwijkenGeneratiearmen
1.3. Multiproblemgezinnen
Algemene toenameOnderbescherming
• 1/3 kandidaten sociaal verhuurkantoor• financiële dossiers in centrumgemeente• fusie ‘76 nog niet verteerd
Uithuis zettenTe weinig alternatieven
• vervoersarmoede• sociale economie: nieuwe doelgroepen
1.4. Landbouwers en zelfstandigen
Preventieve werking ontbreekt• Zelfstandigen (EFREM)• Landbouwers: Boeren op een kruispunt
• Inkomenskloof• Schulden & liquiditeitsproblemen• Welzijnsproblemen (zelfdoding)• (Zelf)organisatie
2 - Aanpak op maat
2.1. Verborgen armoede signaleren
HuisartsenGezins- en thuiszorgPolitieVrijwilligers
2.2. Outreachend
Gebrek mobiliteit, vervoersarmoede, mentale en andere drempels
• Vrijwilligers• Intermediairen• Huisbezoeken en gezinsondersteuning• ‘Zitdagen’• Online hulpverlening
2.3. Laagdrempelige ontmoetingsplaats
InloopcentraWijkcentrumDorpshuisDorpsrestaurantSociale kruidenierVolkstuinen
2.4. Sociale economie
AKSIDe Groene Kans
2.5. Regionaal welzijnsoverleg
Schaarse en onderbemande voorzieningenBehoefte aan overleg
• Groepen in kaart brengen• Kwesties helder krijgen• Creatieve gezamelijke aanpak
Teamoverleg binnen eigen organisatie
2.6. Intersectorale samenwerking
Illustratie aan de hand van huisvesting• CAW en huurdersoverlast• SVK Land van Loon en CAW Sonar• SVK en sociale economie• Woonkwaliteit en scans STEBO• Crisisopvang
Andere beleidsdomeinen
2.7. Intergemeentelijke aanpak
Kleine gemeenten en OCMW’s: geringe budgetten, beperkt personeel
• 17 OCMW’s in Westhoek rond schuldbemiddeling• 7 gemeenten: opvoedingspunt in Lennik
Knelpunten:• administratieve rompslomp• structurele middelen• bestuurlijke draagkracht• eenduidige visie
Publicaties Samenlevingsopbouw
• Digitaal rapport Armoede en sociale uitsluiting op het platteland (samenvatting)
• Digitaal rapport met uitgebreide tekst van interviews
• TerZake Cahier: Armoede en sociale uitsluiting op het platteland, goede praktijk en beleidsvoorstellen( juni, 2011)
www.samenlevingsopbouw.be