Beter en slimmer leren met behulp van ict
Nathalie Bremer, Po Raad
Mirjam Brand en Willem-Jan van Elk, Kennisnet
www.poraad.nl
ww
w.p
oraad
.nl
programma
• Opening en kennismaking
• Context: bestuursakkoord en doorbraakproject
• Maatwerk/gepersonaliseerd leren
• Beter en slimmer veranderen
• Afsluiting
ww
w.p
oraad
.nl
Context
• Beleidsagenda PO-Raad ‘Om de leerling’
• Bestuursakkoord
• Doorbraakproject
ww
w.p
oraad
.nl
Ambitie
• Uitdagend en toekomstgericht onderwijs
• Leerling centraal, doorgaande leer- en ontwikkellijnen
• Onderwijs van hoge kwaliteit (basisvaardigheden maar ook brede ontwikkeling)
• Professionele schoolteams, blijvend in ontwikkeling
Goede inzet en gebruik ICT
ww
w.p
oraad
.nl
Doelstellingen bestuursakkoord
• In 2015 hebben alle schoolbesturen een implementatie en investeringsplan Onderwijs en ICT
• 90% van de scholen gebruikt in 2020 dagelijks digitaal leermateriaal in primair proces
• Daartoe hebben leraren voldoende ICT-vaardigheden en zetten deze in de lespraktijk in
ww
w.p
oraad
.nl
Gepersonaliseerd leren / maatwerk• maximale ontwikkeling van elk kind
• activeert en koestert de nieuwsgierigheid
• van passief naar actief leren
• betrokkenheid met de (multimediale) wereld om de school
Hiertoe:
• onderwijs, tijd en middelen anders inrichten
• leerlingen betrekken in doelen, stappen, reflecteren
• belang bij goede ict
• belang bij flexibel inzetbaar en adaptief materiaal
• meer aandacht metacognitieve vaardigheden
ww
w.p
oraad
.nl
Situatieschets
ww
w.p
oraad
.nl
Maatwerk
Leersituaties die tegemoet komen
aan individuele verschillen
tussen leerlingen
en efficiënt
zijn georganiseerd.
Een leersituatie schept
condities voor bereiken leerdoel.
Leer-
krachtlerende
hulp-
middel
inhoud
leer-
situatie
ww
w.p
oraad
.nl
Kenmerken leersituatie
Leer-
krachtlerende
hulp-
middel
inhoud
leer-
situatie
• Wat leert leerling? (inhoud, niveau)
• Hoe? (didactiek, tempo)
• Waar? (school, overal)
• Wanneer? (lesrooster, altijd)
ww
w.p
oraad
.nl
Leerkrachtgestuurd maatwerk
Leerkracht gestuurd lerende
hulp-
middel
inhoud
leer-
situatie
• Wat leert leerling?
• Hoe?
• Waar?
• Wanneer?
ww
w.p
oraad
.nl
Leerlinggestuurd maatwerk
Leer-
krachtLerende gestuurd
hulp-
middel
inhoud
leer-
situatie
• Wat leert leerling?
• Hoe?
• Waar?
• Wanneer?
ww
w.p
oraad
.nl
Basisvarianten maatwerk
Wanneer draagt ict bij aan leersituaties?
ww
w.p
oraad
.nl
Leerkracht/programmagestuurde leersituatieHier staat ict naast de leerkracht.Waar ontzorgt (‘verslaat’) ict de leerkracht?
• Vaste stappen
• Instructie – oefenen – herhalen
• Reproduceren
• Veel kennis van werking hersenen
(inspanning, succeservaring, vergeetcurve)
• Leraar max. 3 niveau’s, programmasturing
veel leerlingen op maat
Leer-
kracht
ICT
inhoud
leer-
situatie
lerende
ww
w.p
oraad
.nl
Opbrengstenprogrammagestuurd
• Harde bewijsvoering: feiten leren
• Leesonderwijs bij moeilijke concentratie : zeer goede resultaten!
• Zelden toepassingen die voor alle leerlingen werken!
• Kennis nodig – koppelen aan
individuele situatieLeer-
kracht
ICT
inhoud
leer-
situatie
lerende
• Wat leert leerling?
• Hoe?
• Waar?
• Wanneer?
Programmagestuurd maatwerk
ww
w.p
oraad
.nl
ww
w.p
oraad
.nl
Lerende gestuurdeleersituatiesHier staat ict naast de leerling
• Mindmaps• Planning tools• Portfolio en registratietools• Communicatie en presentatie• Hulp bij leren leren, vergrotenverantwoordelijkheid en begeleiding leerproces ICT
inhoud
leer-
situatie
Leer-
krachtlerende
ww
w.p
oraad
.nl
Opbrengsten lerendegestuurd
• Samenwerken met ict kan,
maar geen aantoonbaar effect op realiseren doelen
• Relatie betere resultaten sociaal
constructivisme niet aangetoond
• Niet iedereen heeft baat bij
dezelfde toepassing
• Vaardigheden in relatie
tot bereiken doelen - wisselendICT
inhoud
leer-
situatie
Leer-
krachtlerende
• Wat leert leerling?
• Hoe?
• Waar?
• Wanneer?
ww
w.p
oraad
.nl
Voorbeelden De School - Zandvoort
De Master - Sneek
ww
w.p
oraad
.nl
Beter en slimmer leren met ict
Pak de winst: essentie leraarschap blijft over!Om rechts doelen te bereiken, moeten we links iets doen waar we nog maar weinig aan gedacht hebben.
Substitutie – transformatie: bepaal de sturing en de positie van ict (vier in balans) en start waar de kansen liggen
ww
w.p
oraad
.nl
Waar liggen kansen en watpast binnen uw bestuur
http://4w.kennisnet.nl/
beter en slimmer veranderen
PO-Raad, Conferentie Kleine Besturen
Driebergen, 9 januari 2015
Willem-Jan van Elk
www.poraad.nl
ww
w.p
oraad
.nl
een schoolleider
Ik heb eigenlijk maar 2 vragen:
• Hoe kom ik tot een visie?
• Hoe krijg ik ‘ze’ mee?
ww
w.p
oraad
.nl
Vier in Balans als veranderaanpak?
ww
w.p
oraad
.nl
ww
w.p
oraad
.nl
visie en doelen
ww
w.p
oraad
.nl
veranderen: 4-bollen model
ww
w.p
oraad
.nl
de kern van verandering…
ww
w.p
oraad
.nl
het onderwijsleerproces
leermaterialen
leerkrachtenandere lerenden
ouders
ww
w.p
oraad
.nl
‘waarom’-vraag drijft verandering
• betekenisvol antwoord voor alle betrokkenen• herkenbaar in het onderwijsleerproces • vertalen in ‘visie’ (ambitieus einddoel), en … • … concrete herkenbare doelen voor korte termijn
• méér dan logica• ervaren van een probleem … (‘angst’, niet teveel)• … dat zich vertaalt in een ambitie (trage vraag)• … en in concrete doelstellingen (korte termijn)
• formuleer visie samen met leerkrachten• schoolleider begeleidt proces• schoolleider formuleert NIET ‘het’ antwoord (Fullan)
ww
w.p
oraad
.nl
ww
w.p
oraad
.nl
McKinsey (2000)
ww
w.p
oraad
.nl
over schoolleiders
ww
w.p
oraad
.nl
veranderen als continu proces
• organiseer veranderen als bottom-up proces• spreek leerkracht aan als ‘professional’• mobiliseer ideeën en energie van team
• visie geeft de richting aan• daag uit: hoe kan je de visie dichterbij brengen• kleine stapjes, geleidelijk veranderen• evalueer de resultaten in onderwijsleerproces
• af en toe een ‘pas op de plaats’• visie en doelen her-ijken• wanneer is een radicale stap nodig?
ww
w.p
oraad
.nl
ontwikkel verandervermogen
• verandering is een permanent proces• en niet-veranderen is geen optie
• een school van professionals• voortdurend ontwikkelen• gezamenlijk leren• eigenaarschap voor school en verandering• schoolleider: leidinggeven aan professionals
• resultaat: verandervermogen
Willem-Jan van Elk06 22 514 745
www.poraad.nl
Mirjam Brand@MirjamBrandIn MirjamBrand
Kevin [email protected] 52 858 734
Nathalie [email protected] 50 234 829
www.poraad.nl