4-6-2014 Rapportage | Auteurs: Esther Cachet en Selina Kroesemeijer | Project Z4409
De Rotterdamse kunstenaar in beeld
Centrum Beeldende Kunst Rotterdam & Stichting Kunst Accommodatie Rotterdam
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 2
Inhoudsopgave
Bijlage
Resultaten
Methode en opzet
Conclusies en advies
Achtergrond, doel- en probleemstelling
Pagina 67
Pagina 16
Pagina 14
Pagina 6
Pagina 3
Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 3
In opdracht van het Centrum Beeldende Kunst (CBK) te Rotterdam, in naam van Ove Lucas en Chris Bouma van Stichting Kunst Accommodatie Rotterdam (SKAR), heeft Motivaction International B.V. een onderzoek uitgevoerd naar de wijze waarop het kunstenaarschap zich ontwikkelt en de wensen en behoeften die daaruit voortkomen in het kader van de ontwikkeling van de beroepspraktijk van Rotterdamse kunstenaars.
Het Centrum Beeldende Kunst Rotterdam zet zich in voor Rotterdamse kunstenaars. Het CBK zet zich in voor het kunstklimaat in Rotterdam en brengt kunstenaars en het publiek bij elkaar. Het CBK zet zich in voor beeldende kunst en voor Rotterdam. Als initiator, partner en coach verbindt het CBK de kunstenaar aan de stad, en de bewoners en bezoekers van Rotterdam aan kunst. Bij CBK staan 1.100 kunstenaars ingeschreven. Informatie over hun werk en exposities ontsluit CBK via haar website. De economische crisis en de snelle maatschappelijke ontwikkelingen hebben invloed op de wijze waarop kunstenaars hun beroep uitoefenen en de manier waarop het CBK hen van dienst kan zijn. Het CBK wil graag weten wat de Rotterdamse kunstenaar anno 2014 beweegt: wat zijn hun wensen en behoeften voor het uitoefenen van hun vak, hoe gaan ze om met veranderingen, vragen ze subsidies aan of niet, hoe gaan ze om met cultureel ondernemerschap, hoe is het met hun inkomen gesteld, wat is de invloed van sociale media, et cetera?
De Stichting Kunst Accommodatie Rotterdam (SKAR) beheert betaalbare en passende werkruimte voor professionele kunstenaars in Rotterdam. SKAR bemiddelt, adviseert en voert projecten uit. Professionele kunstenaars uit alle disciplines kunnen bij SKAR terecht. Zowel autonome kunstenaars als kleine culturele organisaties die zich richten op de productie van kunst kunnen bij SKAR terecht voor een passende werkplek. SKAR maakt voor de kunstensector onderscheid in de categorieën: kunsten, toegepaste kunsten en creatieve netwerkorganisaties uit alle disciplines.
Achtergrond
4-6-2014
Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 4
SKAR biedt kunstenaars verschillende soorten werkruimtes: permanente ateliers (291 Ateliers/studio’s verdeeld over 24 panden zijn in permanent beheer), tijdelijke atelier/studio (SKAR beheert een aantal tijdelijk leegstaande panden) en projectateliers/studio’s (voor kunstenaars die tijdelijk een atelier of een studio nodig hebben). SKAR wil dat kunstenaars zich in Rotterdam kunnen ontplooien en wil inspelen op de hedendaagse werkwijze van de verschillende typen kunstenaars (werken in samenwerkingsverbanden, individueel werken, interactie tussen verschillende disciplines) door geschikte werk- en productieplekken te bieden, door te bemiddelen en door aan gebiedsontwikkeling te doen.
Het CBK en SKAR hebben Motivaction gevraagd om een onderzoek uit te voeren onder professionele Rotterdamse kunstenaars (al dan niet aangesloten bij het CBK) om concrete inzichten te bieden in de wijze waarop zijn hun beroep uitoefenen. In deze rapportage worden de opzet en de resultaten van dit onderzoek uiteengezet.
Achtergrond
4-6-2014
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 5
Doel- en probleemstelling
De doelstelling van het onderzoek luidt:
Een scherp en onafhankelijk inzicht bieden in het profiel en de wensen en behoeften van professionele Rotterdamse kunstenaars ten aanzien van hun beroepspositie, hun huisvesting en hun werkwijze teneinde meer kennis te verkrijgen over de hedendaagse beroepspraktijk van Rotterdamse kunstenaars. CBK en SKAR zijn benieuwd hoe de samenwerking met de kunstenaars geoptimaliseerd kan worden en hoe nieuwe mogelijkheden kunnen worden benut.
De probleemstelling is meerledig:
• Wat is het profiel van de Rotterdamse kunstenaar?
• Hoe ziet de huidige beroepspositie van de Rotterdamse kunstenaars er uit?
• Wat zijn wensen en behoeften van Rotterdamse kunstenaars ten aanzien van hun beroepspositie?
• Wat zijn wensen en behoeften van verschillende kunstenaars ten aanzien van huisvesting?
• Welke rol spelen netwerken in de beroepspraktijk van kunstenaars?
• Hoe gaan Rotterdamse kunstenaars anno 2014 om met economische en maatschappelijke veranderingen?
• Hoe kan de dienstverlening van CBK en SKAR aan Rotterdamse kunstenaars worden geoptimaliseerd?
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 6
Conclusies
Sociodemografie Beroepspraktijk
Profiel
• Onder de kunstenaars die aan dit onderzoek deelnamen, bevinden zich ongeveer evenveel mannen als vrouwen.
• De gemiddelde leeftijd is 49 jaar. Er is slechts een kleine groep jongere kunstenaars (13% is onder de 35 jaar).
• De meeste kunstenaars wonen samen met een partner en/of kinderen.
• De partner zorgt vaak voor een stabiel inkomen. Het inkomen van de kunstenaars zelf is laag te noemen, meer dan de helft verdient beneden modaal.
• De kunstenaars zijn erg veelzijdig, ze beoefenen veelal verschillende kunstvormen. Schilderkunst en tekenen worden veruit het meest beoefend. Daarnaast zijn ook installaties, fotografie en beeldhouwkunst veel voorkomende kunstvormen.
• 9 van de 10 kunstenaars hebben een erkende kunstopleiding gevolgd, gemiddeld deed men daar 5 jaar over.
• De Rotterdamse kunstenaars hebben een afwisselende beroepspraktijk waarbij ze verschillende activiteiten combineren. De ruime meerderheid is autonoom kunstenaar en houdt zich daarnaast bezig met andere (al dan niet kunstgerelateerde) activiteiten. Velen van hen verrichten werk in opdracht en ook werken veel kunstenaars in het kunstonderwijs.
• Kunstenaars vinden het over het algemeen prettig om zo’n afwisselende beroepspraktijk te hebben. Ze worden geïnspireerd door en leren van hun werk in het kunstonderwijs. Ook geven enkelen aan dat ze het fijn vinden om af en toe met iets anders bezig te zijn dan hun kunst. Hun kunstenaarschap staat echter wel voorop, de rest is bijzaak.
• Niet-kunstgerelateerd werk beslaat ongeveer een vijfde van de werkweek, maar zorgt voor de helft van de inkomsten. Kunstenaars kunnen dus niet voldoende leven van hun kunstenaarschap en moeten daarnaast inkomsten uit andere bronnen halen.
• De kunstenaars zijn verdeeld in hun houding ten aanzien van geld verdienen aan hun kunst. Er is een groep die opdrachten aanneemt uit financiële noodzaak, maar een even grote groep doet dat liever niet.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 7
Conclusies
Huidige situatie Wensen en behoeften
Werkplekken
• Meer dan de helft van de kunstenaars huurt een zelfstandige werkruimte. Een kwart werkt aan huis.
• Van de kunstenaars die een atelier huren, doet meer dan de helft dat bij SKAR.
• Gemiddeld is een atelier 57 m² en betaalt men daar € 292,- per maand aan. De gemiddelde kosten per m² zijn € 5,60.
• Over het algemeen zijn de kunstenaars erg tevreden met hun werkruimte. De SKAR-huurders waarderen hun atelier met een 7,7 gemiddeld. De tevredenheid van kunstenaars die een atelier van een andere organisatie of een particulier huren is gemiddeld genomen ongeveer even hoog (7,6). Deze groep is wel meer verdeeld in de rapportcijfers die ze geven, de kwaliteit van de ateliers is dus wisselender dan bij SKAR.
• De eigenschappen die het meest bijdragen aan de tevredenheid zijn de locatie van de werkruimte, de geschiktheid om als atelier te gebruiken, de grootte en de lichtinval.
• Contact met andere kunstenaars wordt door veel kunstenaars gezien als een gewenste eigenschap voor een atelier. Er zijn praktische voordelen aan het delen van werkruimte verbonden, zoals het delen van materialen. Maar ook vindt men het prettig om anderen in de buurt te hebben om mee te overleggen of ideeën te toetsen.
• Het combineren van woon- en werkruimte is niet voor iedereen ideaal. Er zijn kunstenaars die liever niet thuis werken omdat ze dan niet genoeg focus op hun werk kunnen hebben of omdat hun wereldje dan wel erg klein wordt.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 8
Conclusies
Huidige situatie Houding ten aanzien van netwerken
Netwerken
• De meeste kunstenaars zijn actief op het gebied van netwerken, zowel online als offline.
• Offline netwerken bestaan vooral uit bevriende kunstenaars en oud-klasgenoten. Daarnaast zijn sommige kunstenaars aangesloten bij een collectief.
• Ongeveer twee derde van de kunstenaars werkt weleens met andere kunstenaars samen. Eén op de drie werkt uitsluitend alleen.
• Sociale media worden veel voor zakelijke doeleinden gebruikt.
• Kunstenaars zien veel verschillende redenen om samen te werken of te netwerken met andere kunstenaars. Men ziet ook een noodzaak in netwerken, zonder netwerk kom je niet ver. De redenen om samen te werken en te netwerken zijn vooral inhoudelijk van aard; men wil ideeën kunnen toetsen, inspiratie opdoen en van elkaar leren (zowel op artistiek als zakelijk gebied). Ook zijn er praktische voordelen zoals het delen van faciliteiten en zakelijke voordelen bijvoorbeeld om in contact te komen met potentiële kopers.
• Sociale media worden door veel kunstenaars voor zakelijke doeleinden gebruikt, daarbij zijn Facebook en LinkedIn favoriet. Men gebruikt sociale media om anderen op de hoogte te houden en om zelf op de hoogte te blijven van ontwikkelingen. Daarnaast worden sociale media aangewend om relaties te onderhouden en verkoopt één op de vijf kunst via deze media. Een opvallende uitkomst is dat kunstenaars vaker sociale media gebruiken om te netwerken met andere kunstenaars dan met kunstkopers.
• Een tiende van de kunstenaars gebruikt helemaal geen sociale media. • Nadelen die aan het gebruik van sociale media kleven, zijn volgens de kunstenaars dat het
vooral veel zenden en weinig interactie is. Daarnaast is het een erg vrijblijvend medium waardoor de opkomst voor bijvoorbeeld een tentoonstelling moeilijk in te schatten is.
• De meeste kunstenaars voelen zich verbonden met en geïnspireerd door de stad Rotterdam. Ze kunnen echter ook prima werken in andere steden en velen doen dat ook. Ze voelen zich minder verbonden met de wijk waarin ze werken dan met de stad.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 9
Conclusies
Invloed op de beroepspraktijk Invloed op werk inhoudelijk
Economische en maatschappelijke ontwikkelingen
• Kunstenaars ervaren een sterke invloed van economische en maatschappelijke ontwikkelingen op hun beroepspraktijk. Ze voelen zich gedwongen om commerciëler en zakelijker te gaan werken, ook al voelen ze zich daar niet allemaal prettig bij. Er is echter ook een groep die zich niet gedwongen voelt tot commercie.
• Twee op de drie kunstenaars is van mening dat het huidige economische klimaat ongunstig is voor kunstenaars.
• De procedures omtrent het aanvragen van subsidies wordt door velen als bureaucratisch ervaren. Ook voelt niet iedereen zich er goed bij om aan allerlei regels omtrent het werkzaam zijn als zzp’er gehouden te worden. Niet alle kunstenaars vragen subsidies aan, omdat ze de aanvragen ervan als beperkend ervaren en niet willen inleveren op hun artistieke vrijheid.
• De term cultureel ondernemer wordt door velen gezien als een term die te commercieel is en teveel opgelegd wordt. Toch vindt de helft van de kunstenaars dat de term genoeg ruimte biedt voor eigen invulling en vindt een derde de term bij zichzelf passen.
• Maatschappelijke en economische ontwikkelingen en kunst hebben invloed op elkaar. Kunstenaars laten zich inspireren door ontwikkelingen in de maatschappij en laten maatschappelijke onderwerpen terugkomen in hun werken. Ook economische ontwikkelingen hebben veelal inhoudelijk invloed op het werk van kunstenaars. Daarnaast zien kunstenaars ook een maatschappelijke rol voor hun kunst weggelegd. Met hun kunst willen ze mensen raken en aan het denken zetten over de actuele maatschappelijke problematiek.
• Er lijkt een tweedeling te zijn onder de kunstenaars wat betreft de vrijheid die zij in de maatschappij voelen. Een derde van de kunstenaars voelt zich door de maatschappij in hun vrijheid beperkt, maar een even grote groep ervaart dat niet zo.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 10
Conclusies
CBK SKAR
CBK en SKAR
• De ruime meerderheid van de deelnemers aan het onderzoek is ingeschreven bij het CBK.
• Men waardeert de dienstverlening van het CBK met een 6,9 gemiddeld.
• De kunstenaars vinden dat het CBK veel doet voor kunstenaars en dat de dienstverlening en informatieverschaffing van hoge kwaliteit zijn.
• De kunstenaars die minder tevreden zijn over de dienstverlening van het CBK geven aan dat het CBK juist meer zou kunnen doen voor kunstenaars of zich te veel richt op een bepaalde groep kunstenaars. Men is van mening dat het CBK weinig zichtbaar is en weet niet goed waarvoor ze terecht kunnen bij het CBK.
• De kunstenaars zijn goed bekend met de activiteiten van het CBK. De meest bekende activiteiten zijn TENT, Artists in residence, het CBK / Materiaalfonds, kunst in de openbare ruimte en de O&O subsidies.
• Voor het Materiaalfonds is minder interesse dan voor andere activiteiten. Men is minder bekend met de bemiddeling tussen kunstenaars en het publiek, maar is hier wel in geïnteresseerd.
• Ongeveer de helft van de deelnemers huurt een werkruimte bij SKAR of staat op de wachtlijst.
• De huurders en kunstenaars op de wachtlijst van SKAR waarderen de dienstverlening van SKAR met een 7,6 gemiddeld.
• Het hoge gemiddelde rapportcijfer heeft SKAR vooral te danken aan de goede dienstverlening. Daarnaast vinden de kunstenaars SKAR een prettige organisatie en heeft men er goede ervaringen mee.
• Ruimte voor verbetering voor SKAR zit bij de communicatie en de huurprijzen. De kunstenaars zien SKAR vooral als een faciliterende organisatie en hebben verder weinig beeld van wat SKAR voor hen kan betekenen. Als kritiekpunten worden ook genoemd dat de wachtlijsten van SKAR erg lang zijn en dat de huurprijzen stijgen. Men zou ook graag de mogelijkheid hebben om via SKAR op tijdelijke basis werkruimte te huren en/of te verhuren.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 11
• De kunstenaars zien vooral een faciliterende en bemiddelende rol weggelegd voor het CBK en SKAR. Ze zouden het prettig vinden als er expositieruimtes door de organisaties beschikbaar worden gesteld en als ze hulp kunnen krijgen bij het organiseren van exposities. Daarnaast hebben zij behoefte aan een organisatie die de belangen van kunstenaars behartigt. Ook voor praktische zaken zoals het voorkomen en verhelpen van (kort durende) leegstand van ateliers zien zij als een taak voor het CBK en (met name) SKAR. Kunstenaars zien ook graag dat zij hulp kunnen krijgen bij administratieve zaken die horen bij het ondernemerschap, zoals bijvoorbeeld hun belastingaangifte of het vinden van een boekhouder.
• De kunstenaars zouden de organisaties graag (nog meer) zien als een verbinding tussen kunstenaars onderling en met het publiek. Via het CBK en SKAR willen de kunstenaars met elkaar en met kunstkopers in contact komen. Dit kan online zijn of fysiek, op een leuke ontmoetingsplek. Enkele kunstenaars komen met het idee om de ontmoetingsruimte van de oude locatie van het CBK (aan de Nieuwe Binnenweg) nieuw leven in te blazen. Ook is er behoefte aan een online platform waar kunstenaars met elkaar in contact kunnen komen en waar het publiek kunstenaars en hun kunst kunnen vinden.
• De communicatie met het CBK en SKAR verloopt bij voorkeur digitaal. Kunstenaars worden het liefst op de hoogte gehouden door het CBK en SKAR via een e-mailnieuwsbrief, via de websites van de organisaties en via sociale media. Er is ook een groep (een kwart van de kunstenaars) die graag tijdens bijeenkomsten geïnformeerd wordt.
Conclusies
Wensen en behoeften ten aanzien van dienstverlening CBK en SKAR
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 12
Advies
Algemeen advies voor beide organisaties
Communiceer actiever via sociale media. Facebook en LinkedIn worden intensief gebruikt door veel kunstenaars, ook voor zakelijke doeleinden. Via sociale media kun je op een meer persoonlijk niveau met kunstenaars in contact komen en is het tegelijkertijd mogelijk om in één keer een grote groep kunstenaars te bereiken. Daarnaast kunnen kunstenaars via sociale media vragen stellen en eventuele klachten melden bij de organisaties en kan daar direct op gereageerd worden (bijvoorbeeld via een besloten groep op LinkedIn of een aparte Facebook pagina). Ook kunnen evenementen zoals exposities en tentoonstellingen van kunstenaars hier gepromoot of gedeeld worden. Voor beide partijen is dit een laagdrempelige, maar effectieve manier om de communicatie te verbeteren en dichterbij de kunstenaars te komen. Blijf echter ook aandacht geven aan de groep kunstenaars die offline geïnformeerd wil worden.
Organiseer mogelijkheden voor kunstenaars om elkaar te ontmoeten en in contact te komen met kunstkopers. Denk hierbij aan een online platform, bijvoorbeeld een online prikbord waar men oproepen kan plaatsen en waar discussies gevoerd kunnen worden. Daarnaast is er ook behoefte aan een fysieke ontmoetingsplek waar kunstenaars en het publiek kunnen samenkomen en met elkaar in gesprek kunnen gaan en kunnen debatteren. Creëer hiervoor nieuwe, aansprekende en laagdrempelige mogelijkheden. Natuurlijk kunnen ook bestaande accommodaties, zoals TENT., hier (meer) voor gebruikt worden.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 13
Advies
Advies voor het CBK:
Het CBK moet meer zichtbaar worden onder de kunstenaars. De ruime meerderheid van de Rotterdamse kunstenaars staat ingeschreven, maar lang niet iedereen maakt gebruik van de activiteiten van het CBK. In de communicatie van het CBK richting de kunstenaars is het vooral van belang om duidelijk over te brengen wat het CBK te bieden heeft.
Een aantal functies en activiteiten van het CBK kunnen meer aandacht gebruiken. Een voorbeeld hiervan is de bemiddeling tussen kunstenaars en het publiek. Het CBK ziet dit als een taak voor hen, maar niet iedereen weet dat ze hiervoor bij het CBK terechtkunnen. Dit is bij uitstek een activiteit die aansluit bij de behoeften van de kunstenaars en waarmee het CBK de kunstenaars goed kan helpen.
Advies voor het SKAR:
Onder de huurders van SKAR en degenen die op de wachtlijst staan, zijn jongere kunstenaars ondervertegenwoordigd. Het is voor SKAR een belangrijke zaak om ook voor deze groep kunstenaars relevant te zijn. Een deel daarvan zit in de communicatie van SKAR, door meer via sociale media te communiceren zal deze groep al beter bekend raken met (het aanbod van) SKAR. Daarnaast is het raadzaam om het aanbod af te stemmen voor deze specifieke groep, denk bijvoorbeeld aan goedkopere ruimtes, andere locaties en meer flexibiliteit in het gebruik van de ruimtes (tijdelijke huur, flexwerkplekken).
Faciliteer de mogelijkheid om werkruimtes tijdelijk en kortdurend te (ver)huren. SKAR biedt momenteel al tijdelijke huur aan, maar het aanbod lijkt niet toereikend aan de vraag te zijn. Dit hoeft niet per se te betekenen dat het aanbod van SKAR uitgebreid dient te worden, SKAR kan hier ook een bemiddelende rol in spelen. Breng kunstenaars bij elkaar die tijdelijke werkruimte zoeken en aanbieden.
Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 14
Om de onderzoeksdoelstelling en vragen van het CBK en SKAR te beantwoorden is een combinatie van kwalitatief en kwantitatief onderzoek uitgevoerd:
Overige onderzoekstechnische informatie staat in de bijlage beschreven.
Methode en opzet
4-6-2014
Kwalitatief onderzoek 3 groepsdiscussies met
ieder 7 kunstenaars
Kwantitatief onderzoek onder kunstenaars
n=329, 24% respons
• Wensen en behoeften Rotterdamse kunstenaars
Output
Kick-offmeeting • Concrete afspraken maken over het onderzoek • Eerste opzet vragenlijsten bespreken
• Cijfermatig inzicht in de beroepspraktijk van Rotterdamse kunstenaars
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 15
Leeswijzer
De resultaten worden in de volgende hoofdstukindeling behandeld:
• Profiel pagina 16
• Werkplekken pagina 30
• Netwerken pagina 39
• Economische en maatschappelijke veranderingen pagina 48
• CBK Rotterdam en SKAR pagina 54
• Ieder hoofdstuk begint met de resultaten uit het kwalitatieve onderzoek. Daarna worden deze resultaten onderbouwd en aangevuld door de resultaten uit het kwantitatieve onderzoek. Links bovenaan op de pagina staat steeds met een icoontje aangegeven om welke onderzoeksfase het gaat.
‒ De resultaten uit het kwalitatieve onderzoek worden weergegeven met het icoontje:
‒ De resultaten uit het kwantitatieve onderzoek zijn te herkennen aan het icoontje:
• In enkele grafieken tellen de percentages niet op tot honderd procent. In dit geval gaat het om (kleine) afrondingsverschillen. In verband met de leesbaarheid van de figuren zijn lage percentages die buiten de lay-out van de grafiek vallen, niet weergegeven.
Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 16
Resultaten
4-6-2014
Profiel pagina 16
Werkplekken pagina 30
Netwerken pagina 39
Economische en maatschappelijke veranderingen pagina 48
CBK Rotterdam en SKAR pagina 54
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 17
Resultaten – profiel
Het merendeel van de ondervraagden is autonoom kunstenaar. Sommige kunstenaars werken ook in opdracht, maar dat geeft hen dan wel het gevoel dat ze zich in bochten moeten wringen. Kunstenaars geven aan dat hun wereld vrij klein kan zijn, alles draait om de kunst en vrienden zijn vaak ook kunstenaars. Sommigen zijn naast het kunstenaar zijn ook werkzaam als docent. Zij halen veel voldoening uit het werken met studenten of leerlingen. Daarnaast houdt het ze ook scherp om kritisch op hun eigen werk te blijven. Anderen geven aan dat het werken als docent je ook even uit de je eigen beslommeringen haalt. Enkele kunstenaars geven ook aan dat werken met een jongeren (via het onderwijs) hen inspiratie kan bieden en bij de tijd houdt.
Op een gegeven moment zag ik niets
meer dan mijn huis, de supermarkt en mijn
atelier.
Alles draait om kunst, dus een bijbaan als
docent haalt me daar even uit.
Ik ben autonoom. Ik heb ooit besloten om zo te werken en leef met de consequenties daarvan. Ik probeer mijn uitgaven bij nul te
houden.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 18
Resultaten – profiel
48%52%
Geslacht (Basis: allen, n=329)
Man
Vrouw
7%
22%
25%
14%
8%
3%
1%
1%
13%
7%
€ 500,- of minder
Tussen de € 501,- en € 1.000,-
Tussen de € 1.001,- en € 1.500,-
Tussen de € 1.501,- en € 2.000,-
Tussen de € 2.001,- en € 2.500,-
Tussen de € 2.501,- en € 3.000,-
Tussen de € 3.001,- en € 3.500,-
Meer dan € 3.500 ,-
Zeg ik liever niet
Weet ik niet
Wat is uw netto maandinkomen? (Basis: allen, n=329)
13%
34%
31%
10%
12%
13%
35%
31%
10%
11%
9%
35%
35%
9%
11%
20-34 jaar
35-49 jaar
50-64 jaar
65-80 jaar
Zeg ik liever niet
Leeftijd (Basis: allen, n=329)
Totaal (n=329)
Inschreven bij CBK (n=279)
Huurder / wachtlijst bij SKAR (n=184)
29%
40%
13%
10%
3%
5%
1 persoon
2 personen
3 personen
4 personen
5 personen of meer
Zeg ik liever niet
Uit hoeveel personen bestaat uw huishouden, inclusief uzelf? (Basis: allen, n=329)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 19
Resultaten – profiel
46%
48%
6%
Heeft u kinderen?(Basis: allen, n=329)
JaNeeZeg ik liever niet
44%
40%
11%
5%
18%
11%
1%
0%
16%
1
2
3
4 of meer
Kinderen wonen niet meer thuis
Hoeveel kinderen heeft u en hoeveel kinderen wonen thuis? (Basis: heeft kinderen, n=151)
Aantal kinderen
Aantal thuiswonende kinderen
• Onder de kunstenaars die aan dit onderzoek deelnamen bevinden zich ongeveer evenveel mannen als vrouwen.
• De gemiddelde leeftijd van de kunstenaars is 49 jaar. Relatief weinig kunstenaars zijn jonger dan 35 jaar, met name onder de huurders van SKAR is deze groep klein. Bij SKAR-huurders is een grotere groep kunstenaars tussen de 50 en 64 jaar.
• Het netto maandinkomen van de kunstenaars is relatief laag, meer dan de helft verdient minder dan modaal (een netto maandinkomen bedraagt €1.866,- ).
• De meeste kunstenaars wonen samen met een partner en/of kinderen. 29% woont alleen, dat is minder dan het Nederlands gemiddelde (36% eenpersoonshuishoudens). Bijna de helft heeft kinderen, daarvan woont de meerderheid nog thuis.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 20
Het merendeel (83%) van de Rotterdamse kunstenaars heeft een erkende opleiding afgerond.
8% heeft de opleiding gevolgd, maar niet afgerond.
9% heeft geen erkende opleiding voor beeldende kunst gevolgd.
Merendeel heeft erkende opleiding afgerond
Resultaten – profiel
83%
8%
9%
Heeft u een opleiding gevolgd aan een door de overheid erkende academie voor beeldende kunst? (Basis: allen, n=329)
Ja, en ik heb de opleiding afgerond
Ja, maar ik heb de opleiding niet afgerond
Nee
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 21
Kunstenaars doen gemiddeld 5 jaar over hun opleiding voor beeldende kunst. Het gaat hier om kunstenaars die gestopt zijn met de opleiding of de opleiding hebben afgerond.
De meeste kunstenaars (62%) zijn zichzelf professioneel kunstenaar gaan noemen in het jaar dat ze hun opleiding afrondden.
3% noemt zich al professioneel kunstenaar voor het volgen van de opleiding voor beeldende kunst.
Resultaten – profiel
3% 14% 62% 21%
Is men zichzelf voor, tijdens of na het stoppen of afronden van de opleiding voor beeldende kunst, professioneel kunstenaar gaan noemen?
(Basis: kunstenaars die een opleiding hebben afgerond, n=299)
Voor Tijdens Gelijk met stoppen opleiding Na
Men doet gemiddeld
5 jaar over de opleiding voor
beeldende kunst
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 22
In de figuur hiernaast worden cohorten van 5 jaar weergegeven waarin de kunstenaars begonnen met hun opleiding, stopten (of afstudeerden) en sinds wanneer men zich professioneel kunstenaar is gaan noemen.
Vanaf 2000 is er een afname te zien in het aantal mensen dat is begonnen met de opleiding. Dat kan echter een effect van de steekproef zijn, omdat jongere kunstenaars ondervertegen-woordigd zijn.
Resultaten – profiel
2% 3%
5%
9%
12%13% 13%
11%
16%
10%
4%
1%
2% 2%
4%
10% 11%
14%13%
11%
15%
10%
5%
2%
2% 2%3%
9%
10%
12%
15%
12%
16%
12%
4%
Opleiding begonnen Opleiding gestopt Professioneel kunstenaar
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 23
De grootste groep beoefent schilderkunst (48%) en/of tekenen (48%).
Ook installaties (32%), fotografie (30%) en beeldhouwkunst (29%) worden relatief vaak genoemd.
De ruime meerderheid van de kunstenaars beoefent meerdere kunstvormen (85%). Gemiddeld beoefenen de kunstenaars 3 tot 4 verschillende kunstvormen.
Resultaten – profiel
48%
48%
32%
30%
29%
21%
20%
16%
16%
15%
12%
11%
10%
10%
9%
7%
6%
5%
4%
4%
3%
2%
2%
15%
Schilderkunst
Tekenen
Installaties
Fotografie
Beeldhouwkunst
Vormgeving / design
Grafisch / illustratie
Videokunst
Schrijven / publiceren
Performance
Andere vormen van toegepaste kunst
Film of documentaire
Keramiek
Textiel
Maatschappelijke kunstprojecten
Muziek / DJ
Interieur- of landschapsarchitectuur
Digitale installaties
Industrieel ontwerp
Kleding- of modeontwerp
Radio / televisie
Glaswerk
Sieraden maken
Anders, namelijk:
Welke van de onderstaande kunstvormen oefent u uit? (Basis: allen, n=329)
O.a. grafiek, dans, collages, animatie, decor, mediakunst en binnenhuisarchitectuur.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 24
De grootste groep (86%) geeft aan een autonome atelier-praktijk te hebben.
38% geeft aan andere vormen van kunst in opdracht uit te voeren.
Een kwart (26%) creëert installaties op locatie (tijdelijk).
Bijna drie kwart van de kunstenaars (71%) beoefent meer dan één beroepsactiviteit. Gemiddeld oefent een kunstenaar 2 tot 3 verschillende beroepsactiviteiten uit.
Autonome atelierpraktijk is de meest uitgeoefende beroepsactiviteit
Resultaten – profiel
86%
38%
26%
19%
16%
15%
12%
12%
11%
7%
20%
Autonome atelierpraktijk
Andere vormen van kunst in opdracht
Installaties op locatie (tijdelijk)
Kunst in de openbare ruimte (permanent)
Medewerker van een kunstenaarsinitiatief of cultureleinstelling
Kunstonderwijs (HBO / Hogeschool)
Kunsteducatie (bijv. museumgids, kinderateliers)
Curator / tentoonstellingen maken
Commissie- of jurywerk
Kunstonderwijs (voortgezet / secundair onderwijs)
Anders, namelijk:
Welke van de onderstaande artistieke of kunstgerelateerde beroepsactiviteiten oefent u uit? (Basis: allen, n=329)
O.a. toegepaste kunst, performancekunst,
muzikant, fotografie en filmmaker
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 25
Gemiddeld wordt de helft van de tijd aan autonoom werk besteed.
Bijna een vijfde (19%) van de tijd wordt besteed aan werk in opdracht en 14% aan kunst-gerelateerd werk.
18% van de tijd wordt besteed aan niet-kunstgerelateerd werk.
Resultaten – profiel
50%
19%
14%
18%
In een gemiddelde werkweek, hoeveel procent van uw tijd besteedt u aan… (Basis: allen, n=329)
Autonoom werk
Werk in opdracht
Kunstgerelateerd werk
Niet-kunstgerelateerd werk
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 26
Het grootste deel van de inkomsten komt uit niet-kunstgerelateerd werk. Daarna volgen kunstgerelateerd werk en werk in opdracht.
Subsidies en uitkeringen vormen slechts een klein deel van het inkomen.
Resultaten – profiel
21%
33%
34%
49%
6%12%
Hoe is uw inkomen verdeeld over onderstaande werkzaamheden en inkomensbronnen?
(Basis: inkomen bekend en besteedt tijd aan deze activiteit)
Autonoom werk
Werk in opdracht
Kunstgerelateerd werk
Niet-kunstgerelateerd werk
Subsidie(s)
Uitkering(en)
N.B. De percentages in bovenstaande figuur tellen op tot meer dan 100%. Dat komt doordat in de vragenlijst alleen de activiteiten zijn voorgelegd waar men zich mee bezighoudt. Voorbeeld: een kunstenaar die geen werk in opdracht uitvoert, heeft geen percentage ingevuld voor werk in opdracht. De 33% in bovenstaande figuur betreft dus kunstenaars die werk in opdracht uitvoeren, voor deze kunstenaars bestaat 33% van hun inkomsten uit inkomsten verkregen uit werk in opdracht.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 27
Veel tijd besteed aan autonoom werk, maar weinig inkomsten hieruit
In de figuur hiernaast is een kruising gemaakt van hoeveel tijd er aan een activiteit wordt besteed en hoeveel deze activiteit bijdraagt aan het inkomen.
De hoeveelheid tijd die men besteedt aan autonoom werk is niet naar verhouding met de hoeveelheid inkomsten die men daarmee genereert.
Kunstenaars blijken hun inkomsten meer uit niet-kunstgerelateerd werk te halen, ondanks dat men hier minder tijd aan besteedt.
Resultaten – CBK en SKAR
50%
21%19%
33%
14%
34%
18%
49%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
% tijd besteed % van inkomstenbron
Verhouding tijd en inkomen(Basis: allen die tijd besteden aan werkvorm)
Autonoom werk
Werk in opdracht
Kunstgerelateerd werk
Niet-kunstgerelateerd werk
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 28
Resultaten – profiel
4%
9%
14%
13%
11%
20%
32%
40%
33%
49%
85%
67%
64%
62%
60%
58%
42%
40%
34%
21%
Artistieke vrijheid is essentieel voor mij
Ik ben op de eerste plaats kunstenaar, andere activiteiten komen daarna
Van te voren weet ik bijna nooit of een werk gaat verkopen
Met mijn kunst wil ik een steentje bijdragen aan de maatschappij
Ik wil mensen aan het nadenken zetten met de kunst die ik maak
Het liefst besteed ik weinig tijd aan andere activiteiten dan mijn kunstenaarschapzodat ik niet te ver verwijderd raak van mijn kunst
Ik vraag zelden subsidies aan omdat ik mij niet aan allerlei voorwaarden wil hoevenhouden
Het interesseert mij eigenlijk niet of ik geld verdien aan mijn kunst, zolang ik maar mijnkunst kan blijven maken en kan rondkomen
Opdrachten aannemen is pure noodzaak, anders kom ik niet rond
Kunst maak ik voor mezelf, niet voor anderen
(zeer) oneens (zeer) eens
N.B. In bovenstaande figuur zijn de midden categorie en ‘weet niet’ buiten beschouwing gelaten. Een figuur met alle antwoorden staat in de bijlage.
In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken? (Basis: allen, n=329)
1/2
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 29
Resultaten – profiel
4%
9%
14%
13%
11%
20%
32%
40%
33%
49%
85%
67%
64%
62%
60%
58%
42%
40%
34%
21%
Artistieke vrijheid is essentieel voor mij
Ik ben op de eerste plaats kunstenaar, andere activiteiten komen daarna
Van te voren weet ik bijna nooit of een werk gaat verkopen
Met mijn kunst wil ik een steentje bijdragen aan de maatschappij
Ik wil mensen aan het nadenken zetten met de kunst die ik maak
Het liefst besteed ik weinig tijd aan andere activiteiten dan mijn kunstenaarschapzodat ik niet te ver verwijderd raak van mijn kunst
Ik vraag zelden subsidies aan omdat ik mij niet aan allerlei voorwaarden wil hoevenhouden
Het interesseert mij eigenlijk niet of ik geld verdien aan mijn kunst, zolang ik maar mijnkunst kan blijven maken en kan rondkomen
Opdrachten aannemen is pure noodzaak, anders kom ik niet rond
Kunst maak ik voor mezelf, niet voor anderen
(zeer) oneens (zeer) eens
Prioriteit
Het liefst willen de Rotterdamse kunstenaar zich zo veel mogelijk bezighouden met hun kunstenaarschap, andere activiteiten komen op de tweede plaats. Het lijkt erop dat andere activiteiten als afleiding van de hoofdzaak (kunst) worden gezien. Dat kan als positief en negatief ervaren worden.
Artistieke vrijheid
Bijna alle kunstenaars zijn het erover eens dat artistieke vrijheid essentieel is. Een vijfde maakt kunst puur voor zichzelf, bijna de helft maakt kunst (ook) voor anderen. Ruim vier op de tien vraagt geen subsidies aan omdat ze niet aan de voorwaarden hiervan willen voldoen.
Financiën en subsidie
De Rotterdamse kunstenaars zijn erg verdeeld over de noodzaak van geld verdienen aan kunst. Een derde neemt opdrachten aan uit financiële noodzaak, een even grote groep doet dit niet. Vier op de tien interesseert het niet of ze geld verdienen met hun kunst, een even grote groep interesseert het juist wel of ze met hun kunst geld kunnen verdienen. Twee op de drie kunstenaars geven aan dat ze van tevoren bijna nooit weten of een kunstwerk gaat verkopen.
Maatschappij
60% wil met zijn/haar kunst een steentje bijdragen aan de maatschappij. Een even grote groep wil dat de kunst die zij maken, mensen aan het denken zet.
2/2
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 30
Resultaten
Profiel pagina 16
Werkplekken pagina 30
Netwerken pagina 39
Economische en maatschappelijke veranderingen pagina 48
CBK Rotterdam en SKAR pagina 54
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 31
Resultaten – werkplekken
De meeste kunstenaars hebben een eigen atelier dat ze huren. Sommige ateliers zitten wel in een pand met andere ateliers. Een enkeling deelt zijn atelier met een andere kunstenaar. Zowel samenwerken als alleen werken heeft zijn voor- en nadelen.
Voordelen van samenwerken of in een pand met andere kunstenaars zitten, is dat je kunt reflecteren, maar ook praktische zaken kunt delen zoals de huur van een busje. Voordelen van alleen werken zijn dat je je volledig kunt focussen op je eigen werk en ook geen zaken hoeft te delen in het atelier. Daarnaast vinden sommige kunstenaars het niet fijn als anderen zien waar ze aan werken.
Ook de voorkeur voor werken aan huis is afhankelijk van persoonlijke voorkeur. Sommigen vinden het fijn om thuis te werken vanwege de flexibiliteit die het met zich meebrengt. Anderen vinden het juist fijn om een aparte werkplek te hebben, om meer ritme in hun leven te houden en afstand te kunnen nemen van hun werk.
Ik heb het liefst mijn eigen plek, mijn eigen spulletjes, mijn eigen
muziek en geen gezeur.
Ik heb stilte nodig en dat heb ik dan ’s ochtends. Het liefste werk in m’n
onderbroek.
Ik vind het vooral belangrijk om niet op dezelfde plek te werken als te slapen. Dat
idee dat je ook af en toe die afstand even kunt nemen,
dat vind ik heel erg fijn.
Ik zit in een gebouw met meerdere kunstenaars, dat we zelf beheren. We doen
ook dingen gezamenlijk en ik kan met andere mensen
praten.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 32
Ruim de helft van de kunstenaars heeft een gehuurde zelfstandige werkruimte (55%).
Een kwart (26%) heeft een werkruimte aan huis en 12% deelt een gehuurde werkruimte.
Kunstenaars die niet huren of op de wachtlijst staan bij SKAR hebben vaker een werkruimte aan huis. Ook hebben zij iets vaker geen vaste werkruimte.
Het merendeel heeft een gehuurde zelfstandige werkruimte
Resultaten – werkplekken
55%
26%
12%
3%
1%
4%
72%
13%
10%
1%
1%
2%
34%
42%
13%
5%
1%
6%
Gehuurde zelfstandige werkruimte
Werkruimte aan huis
Gehuurde gedeelde werkruimte
Zelfstandige werkruimte in eigen bezit
Gedeelde werkruimte in eigen bezit (ofvan één van de andere kunstenaars)
Ik heb momenteel geen vaste werkruimte
In wat voor werkruimte werkt u momenteel? (Basis: allen)
Totaal (n=329)
Huurder / wachtlijst bij SKAR (n=180)
Niet huurder / Niet op wachtlijst bij SKAR (n=145)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 33
Het merendeel van de kunstenaars die een zelfstandige werkruimte huurt, huurt deze van SKAR (55%).
Een tiende huurt een werkruimte via een particuliere verhuurder.
Het merendeel huurt via SKAR
Resultaten – werkplekken
55%
10%
6%
6%
5%
0%
16%
1%
SKAR
Particuliere verhuurder
Stadsontwikkeling Rotterdam
Woningcorporatie
Antikraak organisatie
Havenbedrijf
Anders, namelijk:
Weet ik niet
Van welke organisatie huurt u uw werkruimte? (Basis: huurt een werkruimte, n=220)
O.a. via eigen of andere verenigingen, kunstenaars initiatieven en stichtingen
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 34
De gemiddelde oppervlakte van een atelier is 57 m².
De maandelijkse kosten die kunstenaars betalen lopen erg uiteen, van € 10,- tot € 2.000,- per maand. De gemiddelde kosten zijn € 292,-
Op basis van deze gegevens bedragen de gemiddelde kosten per m²: € 5,60 m²
Resultaten – werkplekken
Atelier
Gemiddelde oppervlakte (n=312): 57 m² Gemiddelde kosten (n=225): € 292,- Gemiddelde kosten per m² (n=225): € 5,60 m²
N.B. Gemiddelde prijs per m² is gebaseerd op kunstenaars waarvan de gemiddelde huurprijs bekend is
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 35
Wanneer we de groep huurders / wachtlijsters bij SKAR vergelijken met kunstenaars die hun atelier niet van SKAR huren of niet op de wachtlijst staan, dan zien we enkele verschillen.
Kunstenaars die bij andere organisaties huren, beoordelen hun werkruimte vaker met een 9, maar geven ook vaker lage cijfers. Gemiddeld genomen zijn de groepen even tevreden.
Het merendeel is tevreden over huidige werkruimte
Resultaten – werkplekken
12%
9%
8%
5%
25%
26%
24%
37%
20%
12%
11%
11%
Niet huurder / Niet op wachtlijst bij SKAR (n=145)
Huurder / wachtlijst bij SKAR (n=180)
Kunt u met een rapportcijfer van 1 tot en met 10 aangeven hoe tevreden u bent over uw huidige werkruimte? (Basis: beschikt over een werkruimte)
1 t/m 5 6 7 8 9 10Gemiddelde
7,6
7,7
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 36
De belangrijkste redenen om de werkruimte positief te waarderen zijn de geschiktheid van de ruimte en de locatie.
Ook het licht en de grootte dragen sterk bij aan de tevredenheid.
Kunstenaars die huren via SKAR zijn vaker tevreden over de locatie dan kunstenaars die niet huren via SKAR of niet op de wachtlijst staan.
Resultaten – werkplekken
35%
24%
23%
20%
12%
9%
9%
9%
5%
2%
31%
13%
20%
22%
10%
7%
7%
8%
5%
9%
Goede/geschikte ruimte
Goede locatie
Licht
Ruim/groot
Fijne collega’s/medekunstenaars/medehuurders
Goede sfeer/voel me er thuis
Rustig
Lage/stabiele huur
Buitenruimte
Ik werk thuis (positief)
Toelichting rapportcijfer werkruimte: positieve antwoorden<open vraag, achteraf gecodeerd>
(Basis: beschikt over een werkruimte)
Huurder / wachtlijst bij SKAR (n=180)
Niet huurder / Niet op wachtlijst bij SKAR (n=137)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 37
De meest genoemde reden waarom men minder tevreden is over de werkruimte is dat de ruimte te klein wordt gevonden. Dit geldt zowel voor huurders of kunstenaars op de wachtlijst bij SKAR (17%) als voor kunstenaars die niet huren of op de wachtlijst staan bij SKAR (20%).
Overige genoemde redenen om tot een lage beoordeling te komen, zijn slechte klimaat-beheersing, weinig (dag)licht, of vanuit huis werken. De nadelen om vanuit huis te werken zijn dat het huis vies wordt, er te weinig ruimte is en het niet kunnen scheiden van werk en privé (geen afstand kunnen nemen).
Resultaten – werkplekken
17%
10%
7%
7%
6%
4%
4%
4%
3%
20%
5%
2%
1%
1%
9%
3%
3%
5%
Te klein
Slechte klimaatbeheersing
Weinig (dag)licht
Geluidsoverlast van buren
Lastig met grote spullen
Ik werk thuis (negatief)
Te hoge huur
Onzekerheid hoe lang ik kan blijven/het is tijdelijk
Weinig opslagruimte
Toelichting rapportcijfer werkruimte: negatieve antwoorden<open vraag, achteraf gecodeerd>
(Basis: beschikt over een werkruimte)
Huurder / wachtlijst bij SKAR (n=180)
Niet huurder / Niet op wachtlijst bij SKAR (n=137)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 38
Met een open vraag is de kunstenaars gevraagd om hun ideale werkruimte te beschrijven.
De ideale werkruimte is ruim/groot (46%) en laat veel (dag)licht toe (40%). Ook contact met andere kunstenaars is een veel genoemde eigenschap (23%).
Daarnaast is de prijs van belang voor de ideale werkruimte (18%).
Bij de overige antwoorden noemt men bijvoorbeeld flexibiliteit (weinig voorwaarden en regels), specifieke wensen voor de kunst die zij maken en privacy.
Resultaten – werkplekken
46%
40%
23%
18%
18%
16%
15%
14%
12%
11%
11%
10%
9%
8%
8%
7%
7%
6%
5%
5%
5%
4%
4%
4%
36%
6%
Ruim/groot
(Dag)licht/veel ramen
Met meerdere kunstenaars/in de buurt van anderen/contacten
Betaalbaar
Hoog plafond
Goede klimaatbeheersing
Rustig/geen (geluids)overlast
Sanitair voorzieningen
Goed bereikbaar
Aparte opslagruimte
Buitenruimte/tuin
Op de begane grond
Centraal gelegen/in het centrum
Beschik ik al/ben tevreden
Twee aparte ruimtes
Aan huis
Permanent/langere huurperiode
Parkeergelegenheid/mogelijkheid tot laden en lossen
Internetverbinding
Eigen beheer/eigendom
Veilig/inbraakbeveiliging
Goed onderhouden/representatief
Inspirerende omgeving/mooi uitzicht
Altijd beschikbaar
Overige antwoorden
Weet niet/geen antwoord
Kunt u uw ideale werkruimte beschrijven? <open vraag, achteraf gecodeerd>(Basis: allen, n=329)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 39
Resultaten
Profiel pagina 16
Werkplekken pagina 30
Netwerken pagina 39
Economische en maatschappelijke veranderingen pagina 48
CBK Rotterdam en SKAR pagina 54
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 40
Resultaten – netwerken
Informele offline netwerken bestaan met name uit bevriende kunstenaars of oud-klasgenoten. Van verbondenheid met de wijk is weinig tot geen sprake, in sommige gevallen hangt het samen met de wijk waar een atelier is gevestigd waar volgens de ondervraagden geen ‘kunstklimaat’ heerst. Sommige kunstenaars zijn wel actief in (informele) offline netwerken. Ook openingen en beurzen (zoals RAW Art Fair en ART Rotterdam) zijn belangrijke plekken voor fysieke ontmoetingen met andere kunstenaars, galeriehouders en het geïnteresseerde publiek. Hoewel kunstenaars het belang van een goed netwerk over het algemeen inzien, vinden ze het soms ook lastig om actief te netwerken. Netwerken voelt volgens sommigen als bewust met je carrière bezig zijn op een (te) commerciële manier.
Je houdt vaak contact met een paar klasgenoten of oud klasgenoten, en dan per
tentoonstelling heb je opeens een nieuw netwerk.
Ik kom wel eens bij Upominkie, daar worden
ook gesprekken georganiseerd.
Ik zit in een kunstenaarscollectief dat als doel heeft om een paar keer per jaar bij elkaar te komen, maar lang niet iedereen is er
dan bij.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 41
Resultaten – netwerken
De meeste kunstenaars hebben een eigen website. Daarnaast gebruiken ze ook sociale media voor professionele doeleinden, zoals het onderhouden van relaties en om op de hoogte te blijven van ontwikkelingen. Toch is er ook een groep die geen sociale media gebruikt. Voordelen die door de kunstenaars aan sociale media worden toegewezen zijn: 1. Gevonden kunnen worden en bekendheid krijgen; 2. Het is een soort 2e website; 3. Het is een publiciteitspodium; 4. Het is informeler en speelser dan je eigen website; 5. Ook kunstenaars die lesgeven als docent gebruiken Facebook soms
als middel om met de leerlingen te communiceren.
Toch zien de kunstenaars ook wel wat nadelen. Zo vinden sommigen dat mensen op sociale media te veel langs elkaar heen ‘schreeuwen’ en elkaar daardoor niet bereiken. Ook zegt het aantal aanmeldingen op sociale media voor bijvoorbeeld een tentoonstelling in de meeste gevallen niet zoveel, omdat het te vrijblijvend is.
Ik maak veel gebruik van sociale media. Ik zie het als een publiek. Niet als een netwerk.
LinkedIn wel, maar Facebook is een publiek. Ik zie het ook als exposeren.
Alle hits van mijn website komen via Facebook.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 42
Bijna twee derde werkt samen met andere kunstenaars
In totaal werkt bijna twee derde van de kunstenaars weleens samen met andere kunstenaars.
Ruim een derde (35%) van de kunstenaars werkt uitsluitend alleen.
Vier op de tien kunstenaars werkt af en toe samen met andere kunstenaars, 15% doet dit regelmatig.
Resultaten – netwerken
35%
40%
15%
7%
3%
Ik werk uitsluitend alleen
Ik werk af en toe samen met andere kunstenaars
Ik werk regelmatig samen met andere kunstenaars
Ik werk vaak samen met andere kunstenaars
Ik werk uitsluitend samen met andere kunstenaars
In hoeverre werkt u samen met andere kunstenaars? (Basis: allen, n=329)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 43
Ideeën van uitwisselen is de belangrijkste reden om samen te werken
Er zijn veel redenen om met andere kunstenaars samen te werken.
De meeste genoemde reden is het uitwisselen van ideeën (66%).
Het delen van ervaringen (57%), gezamenlijk creëren van kunst (56%), van elkaar leren op artistiek gebied (54%) en het toetsen van ideeën (52%) zijn andere vaak genoemde redenen om samen te werken.
Resultaten – netwerken
66%
57%
56%
54%
52%
44%
42%
38%
38%
37%
27%
17%
Ideeën uitwisselen
Ervaringen delen
Samen creëren
Van elkaar leren op artistiek gebied
Ideeën toetsen
Netwerk opbouwen met andere kunstenaars
Inspiratie opdoen
Gezelschap
Faciliteiten delen
Van elkaar leren op zakelijk gebied
Netwerk opbouwen met kunstkopers
Anders, namelijk:
Wat zijn voor u redenen om met andere kunstenaars samen te werken? (Basis: werkt weleens met andere kunstenaars samen, n=214)
O.a. tentoonstellingen maken, grote projecten en kunstwerk
waarvoor twee personen nodig zijn om te maken
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 44
Facebook is het meest gebruikte sociale medium, dit wordt het meest voor zowel privé als zakelijk doeleinden gebruikt. In totaal gebruikt 62% van de kunstenaars Facebook voor zakelijke doeleinden.
LinkedIn wordt door 52% van de kunstenaars voor enkel zakelijke doeleinden gebruikt.
Ongeveer 1 op de 10 kunstenaars gebruikt geen enkele vorm van sociale media.
Facebook meest gebruikt; voor zowel privé als zakelijke doeleinden
27%
36%
82%
82%
86%
91%
73%
10%
5%
5%
4%
4%
18%
52%
5%
9%
5%
4%
12%
44%
10%
8%
6%
4%
12%
Google+
Flickr
Andere sociale media
Maakt u gebruik van onderstaande sociale media? (Basis: allen, n=329)
Gebruik ik niet Gebruik ik privé Gebruik ik zakelijk Gebruik ik zowel privé als zakelijk
Resultaten – netwerken
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 45
Sociale media worden vooral zakelijk gebruikt om anderen op de hoogte te houden van ontwikkelingen (74%) en om zelf op de hoogte te blijven van ontwikkelingen (74%). Daarnaast gebruikt bijna drie kwart sociale media om bestaande zakenrelaties te onderhouden. Kunstenaars gebruiken sociale media vaker om te netwerken met andere kunstenaars (51%) dan met kunstkopers (29%). Ook het promoten van tentoonstellingen (66%) en genereren van bekendheid (64%) wordt door een grote groep genoemd. Eén op de vijf verkoopt kunst via sociale media.
Resultaten – netwerken
74%
74%
73%
66%
64%
51%
35%
29%
29%
22%
21%
7%
Contacten op de hoogte houden van ontwikkelingen
Zelf op de hoogte blijven van ontwikkelingen
Bestaande relaties onderhouden
Tentoonstellingen promoten
Bekendheid genereren
Netwerk opbouwen met andere kunstenaars
Ervaringen delen
Netwerk opbouwen met kunstkopers
Opdrachten verwerven
Samenwerking opzoeken met andere kunstenaars
Kunst verkopen
Anders, namelijk:
Voor welke doeleinden maakt u zakelijk gebruik van sociale media? (Basis: gebruikt sociale media voor zakelijke doeleinden, n=277)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 46
Resultaten – netwerken
N.B. In bovenstaande figuur zijn de midden categorie en ‘weet niet’ buiten beschouwing gelaten. Een figuur met alle antwoorden staat in de bijlage.
7%
9%
21%
19%
9%
19%
41%
45%
74%
72%
61%
50%
38%
37%
28%
26%
Ik voel me verbonden met de stad Rotterdam
Zonder netwerk ben je als kunstenaar nergens
Als kunstenaar werk ik zowel internationaal als nationaal
De stad Rotterdam inspireert mij in mijn werk
Het inhoudelijk debat wordt in Rotterdam te weinig gevoerd
Rotterdam heeft te weinig ontmoetingsplaatsen voor kunstenaars
Ik zou niet in een andere stad dan Rotterdam willen werken
Ik sta in nauw contact met de wijk waarin ik werk
(zeer) oneens (zeer) eens
In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken? (Basis: allen, n=329)
1/2
7%
9%
21%
19%
9%
19%
41%
45%
74%
72%
61%
50%
38%
37%
28%
26%
Ik voel me verbonden met de stad Rotterdam
Zonder netwerk ben je als kunstenaar nergens
Als kunstenaar werk ik zowel internationaal als nationaal
De stad Rotterdam inspireert mij in mijn werk
Het inhoudelijk debat wordt in Rotterdam te weinig gevoerd
Rotterdam heeft te weinig ontmoetingsplaatsen voor kunstenaars
Ik zou niet in een andere stad dan Rotterdam willen werken
Ik sta in nauw contact met de wijk waarin ik werk
(zeer) oneens (zeer) eens
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 47
Rotterdam
Drie kwart van de kunstenaars voelt zich verbonden met de stad Rotterdam. De helft van de Rotterdamse kunstenaars wordt zelfs geïnspireerd door de stad. Men heeft echter in mindere mate contact met de wijk waarin ze werken, 45% geeft aan geen nauw contact te hebben met de wijk waarin ze werken. 41% zou wel in een andere stad willen werken.
Netwerken en debat
Bijna drie kwart van de kunstenaars erkent het belang van netwerken, zij geven aan zonder netwerk nergens te zijn als kunstenaar. 37% heeft behoefte aan meer ontmoetingsplekken voor kunstenaars in Rotterdam. 38% geeft aan dat het inhoudelijk debat in Rotterdam te weinig gevoerd wordt.
Nationaal / Internationaal
Zes op de tien (61%) geven aan zowel nationaal als internationaal te werken als kunstenaar. Bij een vijfde (21%) is dit niet het geval.
Resultaten – netwerken
2/2
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 48
Resultaten
Profiel pagina 16
Werkplekken pagina 30
Netwerken pagina 39
Economische en maatschappelijke veranderingen pagina 48
CBK Rotterdam en SKAR pagina 54
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 49
Resultaten – economische en maatschappelijke veranderingen
De kunstenaars ervaren een sterke invloed van de economische en maatschappelijke veranderingen op hun inkomenspositie. Hierdoor is hun inkomenspositie in de meeste gevallen gedaald of zelfs gehalveerd. Vaak zorgen partners van de kunstenaars voor een stabiel inkomen voor het gezin.
Sommigen ontvangen subsidie, maar het aanvragen van subsidies wordt door velen als tijdrovend en lastig ervaren. De voorwaarden die gelden bij een subsidieaanvraag geven de kunstenaars vaak het gevoel dat ze zich in bochten moeten wringen. Hierdoor geeft een aantal kunstenaars aan dat ze de handdoek in de ring hebben gegooid en geen subsidies meer aanvraagt.
Het inkomen van mijn partner is een fijn vangnet.
Stel dat het echt slecht gaat, dan kan de ander
bijspringen.
Over een jaar verspreid heb ik meestal wel genoeg, maar er zitten slechte periodes tussen.
Dan is het zeker fijn dat er iemand is, die een stabiel ding
heeft.
Bij subsidieaanvragen wil de politiek een soort zekerheid.
Er is een angst voor die openheid van het autonome.
Je gaat een subsidieaanvraag schrijven waarbij je probeert te voldoen aan die voorwaarden. Je komt in een spagaat.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 50
Resultaten – economische en maatschappelijke veranderingen
De kunstenaars verschillen van mening als het gaat om de invloed die de economische en maatschappelijke veranderingen hebben gehad op hun werk. Sommigen zijn er bijvoorbeeld bewust mee bezig en proberen terug te gaan naar de essentie van hun werk of verzetten zich tegen de huidige veranderingen door juist extra autonoom te werken. Anderen geven aan gewoon door te gaan zoals ze bezig waren en zich er niets van aan te trekken, dit is echter een minderheid.
De meeste kunstenaars herkennen zichzelf niet in de term cultureel ondernemer. Dit komt met name door het woord ondernemer, waarbij zij vooral zakelijke en commerciële associaties hebben, die ze niet graag aan zichzelf toekennen. De kunstenaars geven aan dat zij het ondernemerschap nooit hebben geleerd en daar af en toe ook best moeite mee hebben. Zo hebben ze moeite om in te schatten welke werken goed zullen verkopen en welke niet. Inherent hieraan vinden ze het ook lastig om voor de kunstmarkt te kiezen die bij hen past.
Ik vond het wel fijn dat er een soort gat ontstond. Een
soort bezinning.
Ik vond het wel leuk om tegen de stroom in te gaan werken. Dat ik als het nodig was een jaar met een werk bezig ben.
Om me daar aan over te geven. En dat bevalt me veel beter.
Het is moeilijk in te schatten wat gaat
verkopen. Ik zit er altijd naast.
Ik had een poos niet zoveel geld om
materiaal te kopen.
Het is beleidsjargon, zoals de minister het gebruikt. Het gaat
alleen over maken wat de mensen willen.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 51
Kunstenaars vinden dat de term ‘cultureel ondernemer’ te vaak wordt gebruikt en teveel wordt opgelegd.
Bijna de helft (46%) vindt de term te commercieel. Een even grote groep vindt cultureel ondernemen een ruim begrip.
Bijna een derde van de kunstenaars vindt de term cultureel ondernemen bij zichzelf passen, 47% vindt dit juist niet. Meer kunstenaars identificeren zich niet met de term, dan wel.
Resultaten – economische en maatschappelijke veranderingen
N.B. In bovenstaande figuur zijn de neutrale categorie buiten beschouwing gelaten. Een figuur met alle antwoorden staat in de bijlage.
54%
53%
46%
46%
29%
13%
18%
18%
29%
45%
Wordt te vaak gebruikt
Wordt opgelegd
Is te commercieel
Is een ruim begrip
Past bij mij
Past niet Past wel
Kunt aangeven wat u van de term cultureel ondernemer vindt?
(Basis: allen, n=329)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 52
Resultaten – economische en maatschappelijke veranderingen
N.B. In bovenstaande figuur zijn de neutrale categorie en ‘weet niet’ buiten beschouwing gelaten. Een figuur met alle antwoorden staat in de bijlage.
26%
29%
32%
47%
47%
45%
57%
67%
45%
42%
34%
24%
23%
17%
14%
4%
Maatschappelijke ontwikkelingen vormen een inspiratiebron voor mij
Maatschappelijke ontwikkelingen beïnvloeden mijn werk inhoudelijk
Kunstenaars krijgen steeds minder vrijheid in de maatschappij
Economische ontwikkelingen beïnvloeden mijn werk inhoudelijk
Ik voel me als kunstenaar gedwongen om commerciëler te gaan werken
Ik verzet me tegen maatschappelijke ontwikkelingen
Ik trek me niets aan van maatschappelijke ontwikkelingen
Het huidige economische klimaat is gunstig voor kunstenaars
(zeer) oneens (zeer) eens
In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken over economische en maatschappelijke ontwikkelingen? (Basis: allen, n=329)
1/2
26%
29%
32%
47%
47%
45%
57%
67%
45%
42%
34%
24%
23%
17%
14%
4%
Maatschappelijke ontwikkelingen vormen een inspiratiebron voor mij
Maatschappelijke ontwikkelingen beïnvloeden mijn werk inhoudelijk
Kunstenaars krijgen steeds minder vrijheid in de maatschappij
Economische ontwikkelingen beïnvloeden mijn werk inhoudelijk
Ik voel me als kunstenaar gedwongen om commerciëler te gaan werken
Ik verzet me tegen maatschappelijke ontwikkelingen
Ik trek me niets aan van maatschappelijke ontwikkelingen
Het huidige economische klimaat is gunstig voor kunstenaars
(zeer) oneens (zeer) eens
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 53
Resultaten – economische en maatschappelijke veranderingen
Maatschappelijke ontwikkelingen
Maatschappelijke ontwikkelingen kunnen een inspiratiebron vormen (45%) of het werk inhoudelijk beïnvloeden (42%). De meeste kunstenaars zijn maatschappelijk geëngageerd en voor velen zijn maatschappelijke ontwikkelingen een inspiratiebron. Een derde van de kunstenaars voelt zich in hun vrijheid beperkt door de maatschappij, een ander derde voelt zich juist niet in vrijheid beperkt. Kunstenaars zijn hier verdeeld over.
Economische ontwikkelingen
Een kwart geeft aan dat economische ontwikkelingen hun werk inhoudelijk hebben beïnvloed. Voor een grote groep, 47%, is dit echter niet het geval. Een even grote groep (47%) geeft aan zich niet gedwongen te voelen om commerciëler te gaan werken. Bijna een kwart voelt deze dwang tot commercie wel. Twee derde van de kunstenaars geeft aan dat het huidige economische klimaat niet gunstig is voor kunstenaars. Slechts 4% vindt het huidige economische klimaat wel gunstig.
2/2
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 54
Resultaten
Profiel pagina 16
Werkplekken pagina 30
Netwerken pagina 39
Economische en maatschappelijke veranderingen pagina 48
CBK Rotterdam en SKAR pagina 54
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 55
Resultaten – CBK Rotterdam
Over het algemeen zijn de kunstenaars niet goed op de hoogte van de activiteiten van het CBK. Wat het CBK allemaal doet en waarvoor ze bij het CBK terecht kunnen is niet helemaal duidelijk voor ze. Toch is het een aantal kunstenaars opgevallen dat er bij het CBK dingen zijn weggevallen, zoals de ontmoetingsruimte. Een dergelijke ontmoetingsplek wordt wel gemist door de kunstenaars en ze zouden het dan ook prettig vinden als er een weer een informele ontmoetingsplek komt.
Ook geven de kunstenaars aan dat ze het prettig vinden om persoonlijk benaderd te worden door het CBK voor events of lezingen. Door een persoonlijke benadering voelen ze zich serieus genomen en zijn ze eerder bereid om deel te nemen aan georganiseerde activiteiten.
Daarnaast zou het CBK een ondersteunde/adviserende rol kunnen hebben door de kunstenaars te helpen met de praktische zaken van het ondernemerschap. Bijvoorbeeld hulp bieden bij de belastingaangifte, maar ook als intermediair optreden voor het generen van meer opdrachten of helpen bij het kiezen van de passende kunstmarkt voor kunstenaars. Ook zouden kunstenaars het fijn vinden als ze bij het CBK terecht kunnen met een leuk idee of plan waarover het CBK kan meedenken. Dit zou een laagdrempeligere en informelere manier zijn om input van het CBK te krijgen dan het aanvragen van een subsidie waarbij de kunstenaars aan allerlei criteria moeten voldoen.
Ik heb praktische hulp nodig, zoals bij mijn belastingaangifte. Ik zoek
nog steeds een boekhouder die mijn subsidies kan verwerken in mijn
aangifte.
Ik zou het toch wel fijn vinden, als je met een leuk plan komt, dat je bij
het CBK terecht kunt, zodat ze mee kunnen denken. Omdat je toch niet alles weet is hun advies waardevol.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 56
Resultaten – SKAR
Ook voor SKAR geldt dat de kunstenaars niet goed op de hoogte zijn van de mogelijkheden die SKAR te bieden heeft. De kunstenaars hebben vooral het gevoel dat het lang duurt om op een wachtlijst te staan en dat SKAR niet erg flexibel is als het gaat om leegstand. Ze zouden het prettig vinden als het makkelijker wordt gemaakt om ateliers tijdelijk door te verhuren als een kunstenaar bijvoorbeeld voor een periode in het buitenland zit. De kunstenaars zien een soort online platform (‘marktplaats’) voor zich van vraag en aanbod.
Het tijdelijk kunnen huren van een ruimte, die aansluit op de behoeften van de kunstenaar op dat moment (bijvoorbeeld een 5 meter hoge ruimte) of het gebruik kunnen maken van gespecialiseerde werkruimtes spreekt kunstenaars wel aan. Belangrijk hierbij is vooral dat het huren of het gebruik ervan niet te complex wordt gemaakt en dat het op korte termijn (maximaal een paar weken van te voren) gereserveerd kan worden. Een andere optie die kunstenaars aanspreekt is het kunnen huren van een opslagruimte.
Ik heb soms een maandje een plek nodig. SKAR biedt ateliers aan voor 3, 6 of 9 maanden, maar dat is zo gecompliceerd en ik weet niet 6 maanden van tevoren dat ik iets
nodig ga hebben.
Leegstaande ateliers is zonde, maar ik snap ook wel dat
kunstenaars het aanhouden. Dat doen ze omdat het zo
goedkoop is en uit angst het kwijt te raken.
Ik zou graag gebruik willen maken van een keramiek werkplaats,
want ik werk graag met keramiek.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 57
43% van de kunstenaars ingeschreven bij CBK én SKAR
43% van de kunstenaars staat zowel bij het CBK als bij SKAR ingeschreven.
De ruime meerderheid van de kunstenaars (85%) is ingeschreven bij CBK.
37% huurt een werkruimte van SKAR en 22% staat hier op de wachtlijst voor een werkruimte.
Resultaten – CBK en SKAR
85%
37%
22%
2%
Ik sta ingeschreven bij CBK
Ik huur een werkruimte van SKAR
Ik sta op de wachtlijst van SKAR
Ik ben niet ingeschreven bij CBK en SKAR
Bent u ingeschreven bij het CBK en/of SKAR? (Basis: allen, n=329)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 58
De dienstverlening van CBK wordt beoordeeld met een 6,9. Dit is ruim voldoende. 14% van de ingeschreven kunstenaars bij het CBK beoordeelt de dienstverlening van het CBK met een onvoldoende.
De dienstverlening van het SKAR wordt hoger beoordeeld met een 7,6.
Dienstverlening CBK en SKAR ruim voldoende beoordeeld
Resultaten – CBK en SKAR
14%
7%
17%
8%
34%
29%
27%
39%
5%
13%
3%
5%
CBK (n=279)
SKAR (n=184)
Kunt u met een rapportcijfer van 1 tot en met 10 aangeven hoe u de dienstverlening van CBK en/of SKAR over het algemeen waardeert?
(Basis: ingeschreven bij CBK of huurder/wachtlijst SKAR)
1 t/m 5 6 7 8 9 10Gemiddelde
6,9
7,6
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 59
Als toelichting op een positieve beoordeling geeft 16% van de kunstenaars aan dat het CBK veel doet voor kunstenaars. Ook worden de dienstverlening (11%) en informatieverschaffing (11%) als positieve eigenschappen genoemd.
De kunstenaars die de dienstverlening van het CBK onvoldoende beoordelen, vinden dat het CBK te weinig doet voor kunstenaars (8%), of zich beperkt tot een bepaalde groep kunstenaars (8%).
16%
11%
11%
11%
9%
8%
1%
8%
8%
6%
6%
4%
4%
2%
18%
27%
8%
CBK doet veel voor kunstenaars/belangrijk
Goede dienstverlening
Goede informatieverschaffing
Tevreden/prima organisatie
Goede ervaringen mee gehad
Toegankelijk/aanspreekpunt
Reageren snel
Zou meer kunnen doen voor kunstenaars
Ze niets doen voor mij/alleen voor een bepaalde groep iets doen
Hebben last van bezuinigingen/slecht politiek klimaat
Onvoldoende toegankelijk/zichtbaar
Staat te ver van de kunstenaars af
Behulpzaam/denken mee
Communicatie kan beter
Ik maak er niet veel gebruik van
Overige antwoorden
Weet niet/geen antwoord
Toelichting rapportcijfer CBK<open vraag, achteraf gecodeerd>
(Basis: ingeschreven bij CBK)
Resultaten – CBK en SKAR
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 60
23% van de kunstenaars die de dienstverlening van het SKAR positief beoordeelt noemt de dienstverlening goed (algemeen). Nog eens 16% vindt het een goede organisatie. 16% geeft aan dat het SKAR veel doet voor kunstenaars en 14% heeft goede ervaringen met het SKAR.
7% noemt als verbeterpunt dat de communicatie beter kan. 4% noemt de huur te hoog.
Resultaten – CBK en SKAR
23%
16%
16%
14%
8%
7%
4%
3%
2%
7%
4%
3%
3%
2%
1%
1%
33%
7%
Goede dienstverlening
CBK/SKAR doet veel voor kunstenaars/belangrijk
Tevreden/prima organisatie
Goede ervaringen mee gehad/ik heb een (goed) pand
Ik maak er niet veel gebruik van
Behulpzaam/denken mee
Reageren snel
Goede informatieverschaffing
Toegankelijk/aanspreekpunt
Communicatie kan beter
Te dure ruimtes/hoge huur
Zou meer kunnen doen voor kunstenaars
Hebben last van bezuinigingen/slecht politiek klimaat
Staat te ver van de kunstenaars af
Ze niets doen voor mij/alleen voor een bepaalde groep iets doen
Onvoldoende toegankelijk/zichtbaar
Overige antwoorden
Weet niet/geen antwoord
Toelichting rapportcijfer SKAR<open vraag, achteraf gecodeerd>
(Basis: huurder/wachtlijst SKAR)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 61
Bijna de helft van de CBK leden heeft gebruikgemaakt van de tentoonstellingsruimte TENT. Hier zijn zowel CBK leden als niet-leden het meest bekend mee.
Ruim een derde van de CBK leden is niet bekend met de bemiddeling van het CBK tussen kunstenaars en het publiek.
Ruim een kwart heeft een O&O subsidie aangevraagd of gekregen.
Geheel naar verwachting zijn CBK leden bekender met de activiteiten van het CBK dan niet-CBK leden.
Resultaten – CBK en SKAR
8%
42%
36%
56%
7%
60%
12%
42%
10%
68%
35%
56%
24%
66%
24%
84%
56%
52%
38%
87%
38%
66%
50%
63%
30%
55%
38%
72%
32%
51%
62%
8%
11%
6%
5%
22%
8%
27%
9%
6%
3%
48%
14%
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
In hoeverre bent u bekend met onderstaande activiteiten van het CBK?(Basis: allen, n=329)
Ken ik nietKen ik, maar heb ik nooit gebruik van gemaaktKen ik en heb ik weleens gebruik van gemaakt
Ontwikkeling van educatieve programma's
O&O subsidies
Kunst in de openbare ruimte
CBK / Materiaalfonds lening
Bemiddeling tussen kunstenaars en het publiek
Artists in residence
Regeling investeringsbijdragen
TENT.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 62
Wanneer we vragen in hoeverre men geïnteresseerd is om gebruik te maken van de activiteiten van het CBK, dan zien we dat er ook interesse voor is onder kunstenaars die niet bij het CBK zijn ingeschreven.
Kunstenaars die bij het CBK staan ingeschreven hebben over het algemeen meer interesse in de activiteiten van het CBK.
Resultaten – CBK en SKAR
10%
26%
6%
18%
14%
26%
6%
20%
7%
28%
13%
18%
11%
22%
20%
33%
22%
27%
20%
46%
34%
28%
34%
19%
28%
44%
40%
32%
24%
15%
18%
28%
22%
36%
34%
23%
33%
18%
29%
18%
24%
20%
34%
30%
34%
30%
29%
30%
31%
28%
17%
20%
34%
28%
45%
26%
19%
22%
24%
24%
47%
32%
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
Wel CBK (n=279)
Niet CBK (n=50)
In hoeverre bent u erin geïnteresseerd om gebruik te maken van onderstaande activiteiten van het CBK? (Basis: allen, n=329)
Zeker niet Meer niet dan wel Meer wel dan niet Zeker wel
Ontwikkeling van educatieve programma's
O&O subsidies
Kunst in de openbare ruimte
CBK / Materiaalfonds lening
Bemiddeling tussen kunstenaars en het
Artists in residence
Regeling investeringsbijdragen
TENT.
87%84%
95%
61% 62%
69%
81%
85%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
56%
64%
79%
66%
43%
57%
70%
40%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%Gebruik en interesse van CBK-activiteiten
(Basis: allen, n=329)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 63
In de figuur hiernaast zijn de bekendheid van de activiteiten van het CBK afgezet tegen de interesse om er gebruik van te maken. Daarin zien we dat over het algemeen de interesse en bekendheid goed in lijn zijn.
Uitzonderingen hierop zijn het Materiaalfonds en bemiddeling tussen kunstenaars en publiek.
• Kunstenaars zijn vrij bekend met de Materiaalfonds lening (85%), maar hebben minder interesse om dit te gebruiken (40%).
• De interesse in de bemiddeling tussen kunstenaars en het publiek is juist hoger dan de bekendheid.
Resultaten – CBK en SKAR
Bekendheid
Gebruiksinteresse
61%
Artists in
residence Kunst in de
openbare
ruimte
TENT. Bemiddeling
tussen
kunstenaars
en het
publiek
Ontwikkeling
van
educatieve
programma’s
Regeling
investering
sbijdragen
O&O
_subsidies
CBK /
Materiaalfonds
lening
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 64
Kunstenaars hebben het meeste interesse in aanbod van expositieruimtes en het organiseren van exposities.
Daarnaast geven ook veel kunstenaars aan dat zij behoefte hebben aan een organisatie die de belangen van kunstenaars behartigt.
Ook het verhelpen van de leegstand van atelierruimtes vinden kunstenaars belangrijk.
Resultaten – CBK en SKAR
65%
62%
59%
53%
56%
41%
39%
39%
39%
33%
28%
17%
8%
1%
66%
60%
59%
58%
51%
41%
43%
37%
38%
32%
29%
18%
8%
3%
Creëren/aanbieden van expositieruimte
Organiseren van exposities
Belangen behartigen van kunstenaars
Leegstand van atelierruimtes verhelpen
Bemiddeling in contact met kunstkopers
Creëren/aanbieden van een ontmoetingsplek voor kunstenaars
(Online) Platform aanbieden om vraag en aanbod vanwerkruimte kenbaar te maken
Organiseren van evenementen
Faciliteren van uitleen van materialen/faciliteiten
Inhoudelijke advisering
(Online) Platform aanbieden om kunstenaars met elkaar incontact te brengen
Bemiddeling in contact met andere kunstenaars
Anders, namelijk:
Geen van deze
Stel dat het CBK en SKAR hun dienstverlening zouden verbreden, welke van onderstaande diensten/activiteiten zou u interessant vinden? (Basis: allen)
Inschreven bij CBK (n=279)
Huurder / wachtlijst bij SKAR (n=184)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 65
Kunstenaars worden het liefst op de hoogte gehouden via een nieuwsbrief per e-mail of via de websites van CBK en SKAR. SKAR-leden willen vaker op de hoogte gehouden worden via de website dan CBK-leden.
Een kwart heeft behoefte om op de hoogte gehouden te worden via sociale media terwijl 25% aangeeft op de hoogte gehouden te willen worden via bijeenkomsten. Dit lijken twee verschillende groepen te zijn, er is namelijk weinig overlap tussen deze twee groepen.
Nieuwsbrief per e-mail gewenste kanaal om op de hoogte te blijven
Resultaten – CBK en SKAR
87%
44%
25%
25%
1%
3%
3%
86%
51%
24%
26%
1%
3%
3%
Via een nieuwsbrief per e-mail
Via de websites van CBK en SKAR
Via sociale media
Via bijeenkomsten
Ik wil niet op de hoogte worden gehouden
Anders, namelijk:
Geen voorkeur
Hoe zou u het liefst op de hoogte gehouden worden door CBK en SKAR? (Basis: allen)
Inschreven bij CBK (n=279)
Huurder / wachtlijst bij SKAR (n=184)
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 66
Resultaten – CBK en SKAR
Heeft u verder nog opmerkingen of tips voor het CBK of SKAR? <open vraag> (Basis: allen, n=329)
“Wat de SKAR betreft heb ik altijd het idee dat de wachtlijsten ontzettend lang zijn en een aantal van de ateliers niet echt heel actief gebruikt worden, dat lijkt me jammer. Het zou goed zijn als het CBK vaker tentoonstellingen organiseert of initieert.”
“Jullie (SKAR) zouden als organisatie de kunst in Rotterdam best beter onder de aandacht kunnen brengen door evenementen te organiseren, waarbij kunstenaars hun werk laten zien en meer contact krijgen met het publiek. Wellicht niet zo zeer om te verkopen, maar meer dat het Rotterdams publiek (en ook de gemeente) ons gaan kennen.”
“Wat mij waardevol zou lijken, is dat het CBK (en SKAR) hulp zou kunnen bieden bij de zakelijke kanten van het kunstenaarschap. Denk aan:- adviezen/cursus bij het schrijven van teksten;- cursus sociale media, wat heb je er aan;- actief atelierbezoeken afleggen en mensen koppelen”
“Bemiddelen bij binnenhalen opdrachten. Strakker beleid schoonhouden, c.q.. controle algemene ruimten binnen ateliergebouwen. (Beide organisaties)”
“Ik ben zeer geïnteresseerd in masterclasses, lezingen, netwerkactiviteiten en het Artist in Residence aanbod van het CBK. De organisatie mag van mij wat meer naar voren komen.”
“Gebruik sociale media als communicatiemiddel (SKAR)”
“De ruimtes van SKAR beginnen relatief duur te worden. Ik heb behoefte aan goedkopere ruimte. Ik heb ook behoefte aan goedkope en veilige opslagruimte.”
“Graag meer aandacht aan de 'senior' kunstenaar. (Beide organisaties)”
Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 67
Bijlage
4-6-2014
Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 68
Onderzoekstechnische informatie - kwalitatief • Veldwerkperiode
– Het veldwerk is uitgevoerd op 14 april 2014 bij een onderzoekslocatie in Rotterdam
• Methode respondentenselectie
– Uit een door de klant beschikbaar gesteld adressenbestand
• Incentives
– De respondenten hebben als dank voor deelname aan het onderzoek een vergoeding ontvangen
• Bewaartermijn primaire onderzoeksbestanden
– Primaire onderzoeksbestanden, zoals ingevulde schriftelijke vragenlijsten, notulen, beeld- en geluidsopnames worden door Motivaction tot 12 maanden na het afronden van het onderzoek bewaard
• Overige onderzoekstechnische informatie
– Overige onderzoekstechnische informatie en een exemplaar van de bij dit onderzoek gehanteerde vragenlijst zijn op aanvraag beschikbaar voor de opdrachtgever
Bijlage
4-6-2014
Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 69
Onderzoekstechnische informatie - kwantitatief • Veldwerkperiode
– Het veldwerk is uitgevoerd in de periode van 25 april tot en met 6 mei april
• Methode respondentenselectie
– Uit een door de klant beschikbaar gesteld adressenbestand
• Incentives
– De respondenten hebben als dank voor deelname aan het onderzoek een kleine vergoeding ontvangen
• Weging
– De onderzoeksdata zijn niet gewogen
• Responsverantwoording online onderzoek
– In de veldwerkperiode is aan 1.395 personen een uitnodigingsmail verstuurd. Op de slotdatum van het veldwerk (zie bij Veldwerkperiode) was het gewenste aantal vragenlijsten ingevuld en is de toegang tot de vragenlijst op internet afgesloten
• Bewaartermijn primaire onderzoeksbestanden
– Primaire onderzoeksbestanden, zoals ingevulde schriftelijke vragenlijsten, notulen, beeld - en geluidsopnames worden door Motivaction tot 12 maanden na het afronden van het onderzoek bewaard
• Overige onderzoekstechnische informatie
– Overige onderzoekstechnische informatie en een exemplaar van de bij dit onderzoek gehanteerde vragenlijst is op aanvraag beschikbaar voor de opdrachtgever
Bijlage
4-6-2014
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 70
Bijlage
13%
18%
18%
29%
45%
33%
29%
36%
25%
26%
54%
53%
46%
46%
29%
Wordt te vaak gebruikt
Wordt opgelegd
Is te commercieel
Is een ruim begrip
Past bij mij
Kunt aangeven wat u van de term cultureel ondernemer vindt? (Basis: allen, n=329)
Past niet Neutraal Past wel
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 71
Bijlage
5%
4%
4%
6%
9%
8%
13%
7%
12%
9%
6%
16%
26%
30%
25%
36%
9%
22%
18%
22%
26%
20%
22%
19%
27%
27%
35%
36%
42%
39%
39%
34%
28%
28%
21%
15%
50%
31%
22%
23%
21%
25%
14%
12%
14%
6%
4%
4%
4%
5%
Artistieke vrijheid is essentieel voor mij
Ik ben op de eerste plaats kunstenaar, andere activiteiten komen daarna
Van te voren weet ik bijna nooit of een werk gaat verkopen
Met mijn kunst wil ik een steentje bijdragen aan de maatschappij
Ik wil mensen aan het nadenken zetten met de kunst die ik maak
Het liefst besteed ik weinig tijd aan andere activiteiten dan mijn kunstenaarschapzodat ik niet te ver verwijderd raak van mijn kunst
Ik vraag zelden subsidies aan omdat ik mij niet aan allerlei voorwaarden wilhoeven houden
Het interesseert mij eigenlijk niet of ik geld verdien aan mijn kunst, zolang ik maarmijn kunst kan blijven maken en kan rondkomen
Opdrachten aannemen is pure noodzaak, anders kom ik niet rond
Kunst maak ik voor mezelf, niet voor anderen
In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken? (Basis: allen, n=329)
Zeer oneens Oneens Niet eens, niet oneens Eens Zeer eens Weet niet/geen mening
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 72
Bijlage
4%
5%
12%
10%
5%
7%
17%
15%
9%
17%
29%
35%
17%
18%
15%
28%
35%
33%
28%
26%
48%
45%
44%
38%
28%
28%
19%
18%
26%
27%
17%
12%
10%
9%
9%
7%
18%
11%
4%
Ik voel me verbonden met de stad Rotterdam
Zonder netwerk ben je als kunstenaar nergens
Als kunstenaar werk ik zowel internationaal als nationaal
De stad Rotterdam inspireert mij in mijn werk
Het inhoudelijk debat wordt in Rotterdam te weinig gevoerd
Rotterdam heeft te weinig ontmoetingsplaatsen voorkunstenaars
Ik zou niet in een andere stad dan Rotterdam willen werken
Ik sta in nauw contact met de wijk waarin ik werk
In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken? (Basis: allen, n=329)
Zeer oneens Oneens Niet eens, niet oneens Eens Zeer eens Weet niet/geen mening
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 73
Bijlage
5%
5%
6%
11%
12%
9%
15%
23%
21%
25%
26%
35%
35%
37%
43%
44%
26%
26%
30%
27%
29%
36%
27%
26%
33%
33%
22%
20%
17%
13%
11%
12%
9%
12%
4%
6%
4%
4%
Maatschappelijke ontwikkelingen vormen een inspiratiebron voor mij
Maatschappelijke ontwikkelingen beïnvloeden mijn werk inhoudelijk
Kunstenaars krijgen steeds minder vrijheid in de maatschappij
Economische ontwikkelingen beïnvloeden mijn werk inhoudelijk
Ik voel me als kunstenaar gedwongen om commerciëler te gaan werken
Ik verzet me tegen maatschappelijke ontwikkelingen
Ik trek me niets aan van maatschappelijke ontwikkelingen
Het huidige economische klimaat is gunstig voor kunstenaars
In hoeverre bent u het eens met de volgende uitspraken over economische en maatschappelijke ontwikkelingen? (Basis: allen, n=329)
Zeer oneens Oneens Niet eens, niet oneens Eens Zeer eens Weet niet/geen mening
Auteursrecht Het auteursrecht op dit rapport ligt bij de opdrachtgever. Voor het vermelden van de naam Motivaction in publicaties op basis van deze rapportage – anders dan integrale publicatie – is echter schriftelijke toestemming vereist van Motivaction International B.V.
Beeldmateriaal Motivaction heeft datgene gedaan wat redelijkerwijs van ons verwacht kan worden om de rechthebbenden op beeldmateriaal te achterhalen. Mocht u desondanks menen recht te kunnen doen gelden op gebruikt beeldmateriaal, neem dan contact op met Motivaction.
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 74
Auteursrecht
Motivaction International B.V.
Marnixkade 109
1015 ZL Amsterdam
Postbus 15262
1001 MG Amsterdam
T +31 (0)20 589 83 83
www.motivaction.nl
www.facebook.com/stempunt
4-6-2014 Behoeftenonderzoek | CBK & SKAR | Project Z4409 75