Download docx - crosoft Office 2000 Web view · 2012-11-29qñaMsikSa 2010-2011. 2555-2556. អារម្ភកថា. ប្រធានបទស្ដីពី ការគ្រប់គ្រងដឹកនាំប្រទេស

សាកលវទិ្យាល័យបៀ��លប្រា�យ

qñaMsikSa 2010-2011 2555-2556

អារម្ភកថាប្រា�ធាន�ទស្ដីពី ការគ្រ�ប់គ្រ�ងដឹកនាគំ្របទេ�ស បៀនះប្រា�វូ�នសិក្សាប្រាសាវប្រា វ

និង ចងប្រាកងបៀ#ងីបៀកីម្ីប មបៀ%្យា�យដ៏�ុចមួយសំរា�់សិស្ស និស្ិស� ទុកប្រា.ន់ ឯកសារសំរា�់ បៀ%0ីការប្រាសាវប្រា វ។

ប្រា�ធាន�ទបៀនះ និងសិក្សាយ៉ា4 ងសបៀង5�អំពី ការករបៀកី�នៃនរដ្ឋ �ង្ហា: ញអំពីអំណាច �ួនាទី ក្នុងការដឹកនា ំនិង ប្រា@�់ប្រា@ងប្រា�បៀទសរ�ស់ ប្រាពះមហាក្សប្រា� ប្រាពឹទ្ធសភា និង រដ្ឋសភា។បៀលីសពីបៀនះបៀDបៀទ��ប្រា�ធានបៀនះ�ន �ង្ហា: ញនិងឆ្លុះ�ញ្ចាH ងំការប្រា@�់ប្រា@ង ប្រា�បៀទសរ�ស់ថា្ន ក់ដឹកនា។ំ�ន្ថែនJម ងបៀនះបៀDបៀទ��ដឹងអំពីការប្រា�កា-ស ការអនុម័�ច្បា�់ និង ប្រា��ួពិនិ�្យ រ�ស់រដ្ឋសភាសនិងប្រាពឹទ្ធសភាមុនប្រា�កាសឲ្យបៀប្រា�ីប្រា�ស់ក្នុងសង្គម កន្ថែស្ដង។

ម្យាPងវញិបៀទ��ប្រា�ធាន�ទបៀនះ�នផ្ដល់នូវការសបៀង5� @ុណសម្ប�្តិ @ុណវ�ិ�្តិ នៃនខ្លឹមសាររ�ស់ប្រា�ធាន�ទទាងំមូល។

គ្របធានប�ទេនះមានសារះសំខាន់ណាស់សំរាប់ទេ��ការគ្រសាវគ្រ�វរបស់និស្ិសត!សូមអរ�ុណ!

មា�ិការបៀសចក្ដីបៀផ្ដីម ទំព័រ

I-ការទេក�តរដ្ឋ........................................................................................១

១,និយមន័យនៃនការទេក�តរដ្ឋ.................................................................១បៀរ��បៀរ�ងបៀXយប្រាកមុនិស្ិស��ន្ទ�់202 Page 1


២,ធាតុផ្ំសរបស់រដ្ឋ................................................................................២

ក,ដែដន�ឹក....................................................................................២

ខ,ដែដនដ�.......................................................................................២

�,ដែដនអាកាស.............................................................................២

៣,�ំរង់នៃនការគ្រ�ប់គ្រ�ងរដ្ឋ....................................................................២

ក,�ំរង់រដ្ឋទេ1ល............................................................................២

ខ,�ំរង់រដ្ឋសហព័ន្ធ.......................................................................៣

�,�ំរង់រដ្ឋចគ្រមះុ............................................................................៣II-អំណាចគ្រពះមហាក្សគ្រត.......................................................៣

១,អំណាចរដ្ឋបាលដែដនដ�....................................................................៤

ក,អំណាចគ្រពះមហាក្សគ្រត..............................................................៤

ខ,អំណាចគ្រ�ប់គ្រ�ងដឹកនាំគ្របទេ�ស.................................................៤

�,អំណាច�អ�្គទេមបញ្ជា= ការ.........................................................៥

ឃ,អំណាចគ្របកាសទេពលគ្របទេ�ស�តិមានសង្រ្គាA្គ ម........................៥ង,អំណាចជំនួបសវនាការ�មួយបណាD គ្របទេ�សទេផ្សងៗ..................៥

២,តួនា��របស់គ្រពះមហាក្សគ្រត..............................................................៥

ក,ឋានះរបស់គ្រពះមហាក្សគ្រត..........................................................៥

ខ,តួនា��គ្រពះមហាក្សគ្រតក្នុងការដឹកនាគំ្របទេ�ស�តិ.........................៥�,ភារៈកិច្ចរបស់

គ្រពះមហាក្សគ្រត......................................................៥ឃ,ភារៈកិច្ចរបស់គ្រពះមហាក្សគ្រតទេល�វស័ិយទេសដ្ឋកិច្ច........................៦ង,ភារៈកិច្ចរបស់គ្រពះមហាក្សគ្រតទេល�វស័ិយនទេMបាយ.....................៦

បៀរ��បៀរ�ងបៀXយប្រាកមុនិស្ិស��ន្ទ�់202 Page 2


III-អំណាចគ្រពឹ�្ធសភា............................................................៦

១,អំណាចរដ្ឋបាលដែដនដ�....................................................................៦

ក,អំណាចគ្រពឹ�្ធសភា.....................................................................៧

ខ,អំណាចគ្រ�ប់គ្រ�ងដឹកនាំគ្របទេ�ស................................................៧

�,អំណាចគ្រតតួពិនិត្យដែកដែគ្របនិងអនុម័តច្បាប់.................................៧

ឃ,អំណាចសគ្រមបសគ្រមលួរវាងរដ្ឋសភានិងរដ្ឋា្ឋ ភិបាល..................៧២,តួនា��

គ្រពឹ�្ធសភា.............................................................................៧ក,តួនា��គ្របធាន

គ្រពឹ�្ធសភា.............................................................៨ខ,ឋានៈរបស់គ្របធាន

គ្រពឹ�្ធសភា......................................................៨�,ឋានៈរបស់អនុគ្របធាន

គ្រពឹ�្ធសភា.................................................៨៣,តួនា��របស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា...............................៩

ក,អំណាច�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា...................................៩

ខ,ភារៈកិច្ចរបស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា...........................៩�,តួនា��របស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា..............................៩

៤,អ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នគ្រពឹ�្ធសភា........................................................៩

ក,អំណាចអ�្គទេលខាដ្ឋា្ឋ នអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា.....................................៩

ខ,ភារះកិច្ចរបស់អ�្គទេលខាដ្ឋា្ឋ នអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា............................៩�,តួនា��របស់អ�្គទេលខាដ្ឋា្ឋ នអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា...............................៩

៥,�ណៈកមVការនានា1ងំ៩................................................................៩

៦,រចនាសម្ព័ន្ធ....................................................................................១១IV-អំណាចរដ្ឋសភា...................................................................១២



១,អំណាចរដ្ឋបាលដែដនដ�..................................................................១២

ក,អំណាចរដ្ឋសភា.....................................................................១២

ខ,អំណាចគ្រ�ប់គ្រ�ងដឹកនាំគ្របទេ�ស..............................................១២

�,អំណាចបទេងZ�តច្បាប់................................................................១២ ២,តួនា��រដ្ឋសភា..............................................................................១៣

ក,តួនា��គ្របធានរដ្ឋសភា............................................................១៣

ខ,ឋានៈរបស់គ្របធានរដ្ឋសភា......................................................១៣

�,ឋានៈរបស់អនុគ្របធានរដ្ឋសភា................................................១៣

៣,តួនា��របស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWរដ្ឋសភា...............................១៣ក,អំណាច�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWយ៏

រដ្ឋសភា...............................១៣ខ,ភារៈកិច្ចរបស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWយ៏រដ្ឋសភា......................១៣�,តួនា��របស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWយ៏រដ្ឋសភា..........................១៤

៤,អ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នរដ្ឋសភា........................................................១៤

ក,អំណាចអ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នដ្ឋសភា.........................................១៤

ខ,ភារៈកិច្ចរបស់អ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នរដ្ឋសភា...............................១៤

�,តួនា��របស់អ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នរដ្ឋសភា..................................១៤

៥,�ណៈកមVការនានា1ងំ៩.............................................................១៤

៦,រចនាសម្ព័ន្ធ....................................................................................១៥

ក,រដ្ឋសភា.................................................................................១៦

ខ,ការAររដ្ឋបាលរបស់រដ្ឋសភា..................................................១៦VI-ទេសចកD�សនWិដ្ឋា្ឋ ន.................................................................១៦



ក,�ុណសម្បតWិ...............................................................................................១៧

ខ,�ុណវបិតWិ....................................................................................................១៧

�,អនុសាន៏.....................................................................................................១៧

បៀសចក្ដីបៀផ្ដីមនាបៀពល�ចHុ�្បន្នបៀ[បៀលីពិភពបៀ]កការប្រា@�់ប្រា@ងដឹកនាបំ្រា�បៀទសនីមួយៗ សុទ្ធ

ន្ថែ�មានលក5ណៈខុស.្ន ៗបៀXយពឹងន្ថែផ̀កបៀលីបៀ.លនបៀយ៉ា�យរ�ស់ប្រា�បៀទសបៀរ�ងៗខ្លួ-ន។ ក់ន្ថែស្ដងបៀ[ក្នុងប្រា�បៀទសកម្ពុ ប្រា�បៀទសន្ថែដលប្រា�កាន់យកលទ្ធិប្រា� %ិ�បៀ�យ្យបៀសbរពីហុ�ក្ស។ក្នុងការដឹកនាំប្រា�បៀទសប្រា�វូមានការបៀប្រាeីសតាងំអ្នកដឹកនាបំ្រា�បៀទសបៀXយការបៀ�ះបៀg្ន � បៀសរនី្ថែដលប្រា� ពលរដ្ឋ អ្នកបៀ�ះបៀg្ន �បៀអាយដឹកនាបំ្រា�បៀទសបៀអាយមានការអភិវឌ្ឍន៏ និង រកីចំបៀរនីបៀលីប្រា@�់វស័ិយ។ម្យាPងវញិបៀទ��ប្រា�បៀទសកម្ពុ ដឹកនាបំៀXយនាយករដ្ឋមន្ត្រន្តីបៀXយបៀប្រាកាមការប្រា@�់ប្រា@ងរ�ស់ប្រាពះមហាក្សប្រា�ន្ថែដល ប្រា�មុខរដ្ឋ។ ទូបៀDប្រា�បៀទសកម្ពុ រដ្ឋន្ថែដលប្រា�កាន់យកអំណាច និងការអនុវ�្តន៏តាមប្រាទឹស្ដីរ�ស់បៀ]កមុ៉ងទេតសទេក^ ន្ថែដលន្ថែ�ងន្ថែចកអំណាច៣%ំៗ@ឺៈ

អំណាចនី�ិ�ញ្ញ�្តិ អំណាចនី�ិប្រា��ិ��្តិ អំណាច�ុ]ការ

អំណាចនីមួយៗប្រា�វូ�នន្ថែ�ងន្ថែចកXច់បៀXយន្ថែ#កពី.្ន ។ អំណាចនី�ិ�ញ្ញ�្តិដឹកនាបំៀXយសភាអំណាចនី�ិប្រា��ិ��្តិដឹកនាបំៀXយរX្ឋ ភិ�លនិងអំណាច�ុ]ការដឹកនាបំៀXយសា]eំរៈក្ដីនានាបៀហីយអំណាចទាងំ�ីបៀនះអនុវ�្តការង្ហាររ�ស់ខ្លួនបៀX-យឯករាe្យពី.្ន ។I-ការទេក�តរដ្ឋ

១,និយមន័យនៃនការទេក�តរដ្ឋរដ្ឋ �ឺ�សង្គមមនុស្សដែដលរស់ទេ`�ប់លាប់ទេល��ឹកដ�ដែតមួយ ទេដ្ឋាយ

មានអំណាចនទេMបាយមួយគ្រ�ប់គ្រ�ងM៉ងទេ�bង1ត់។ម្៉យងវញិទេ�bតរដ្ឋគ្រតវូបានទេ�បAf ញ�ំនិត និង ទេហតុការណ៏អរបូ�ដែដលគ្មាV នភាពពិតច្បាស់លាច្បាស់លាស់ បុ៉ដែនWវតWមានរបស់រដ្ឋបាន��ួលការចាប់អារមVណ៏M៉ងខាi ងំក្នុងជ�វភាពគ្របចានំៃjk។

រដ្ឋគ្រតវូបានទេ�ចាប់អារមVណ៏ និង��ួលសា្គ ល់តាមរបូភាពទេផ្សងៗគ្មា្ន ៖


ការគ្រ�ប់គ្រ�ងដឹកនាគំ្របទេ�សស


រដ្ឋ �ឺ�អំណាចកណាD លដែដលផ្ទុយព�អំណាចអា�o �រដែដនដ� រដ្ឋ �ឺ�សង្គមនទេMបាយមួយ ដែដលមានការទេរbបចំគ្រតឹមគ្រតវូ។

២,ធាតុផ្ំសរបស់រដ្ឋរដ្ឋគ្រតវូបានបទេងZ�តទេp�ងទេដ្ឋាយធាតុផ្ំសប� ដែដលពំុអាចខ�ះបាន�ឺៈ

ក,ដែដន�ឹកទេ`ក្នុងរដ្ឋន�មួយៗរដែមងមានដែដន�ឹកទេរbងៗខiួនទេដ្ឋាយមានការកាត់ចំ

ដែណកព�ដែដន�ឹកសមុគ្រ�តាមការកំណត់គ្រពំដែដនគ្របទេ�សទេដ្ឋាយការ��ួលសា្គ ល់�អនWរ�តិច្បាស់លាស់�សាកល។�ក់ដែសDងដែដន�ឹកដែដលមានទេ`ក្នុងដែដនទេគ្មាកដូច��ទេនi ស្ទឹង ដែគ្រពក...ល.�របស់គ្របទេ�សទេនាះ។

ខ,ដែដនដ�រដ្ឋគ្រតវូមានដែដនដ�របស់ខiួនក្នុងគ្រពំដែដនមួយកំណត់�ក់លាក់។គ្រពំដែដនរប

ស់រដ្ឋគ្រតវូបានកំណត់ទេដ្ឋាយ�មV�តិ(ភ្នំ សមុគ្រ� �ទេនi....) និងទេដ្ឋាយសន្ធិសញ្ជាq អនWរ�តិ ឬកិច្ចគ្រពមទេគ្រពbងនានា។ម្យ៉ាtងវញិទេ�bតរដ្ឋគ្រតវូបានបទេងZ�តនូវគ្រពំដែដនសមត្ថកិច្ចរប-ស់រដ្ឋ(ទេ1ះតូច ឬ�ំបុ៉នណាក៏ទេដ្ឋាយ)។

�,ដែដនអាកាសរដ្ឋគ្រតវូមានដែដនអាកាសខiួនក្នុងគ្រពំដែដនមួយកំណត់�ក់លាក់តាមដែផន

��គ្រពំដែដនរបស់រដ្ឋទេដ្ឋាយមានការលាតសន្ធឹង�ូ1ងំនៃផ្ទគ្របទេ�ស។ម្យ៉ាtងវញិទេ�bតក្នុងរដ្ឋមួយមានដែដនអាកាសមួយសំរាប់ទេប�កទេ��ការទេហាះទេហ�រទេ��ដំទេណ� រឆiងកាត់ព�គ្របទេ�សមួ-យទេwគ្របទេ�សមួយទេផ្សងទេ�bត។ទេហ�យការទេហាះទេហ�រឆiងកាត់ដែដនអាកាសគ្របទេ�សមួ-យបានគ្រតវូដែតមានការអនុញ្ជាq តព�គ្របទេ�សទេនាះ។

៣,�ំរង់នៃនការគ្រ�ប់គ្រ�ងរដ្ឋទេ�ដែចក�គ្រមង់របស់រដ្ឋ�ប�គ្របទេភ��ឺៈ

ក,�ំរង់រដ្ឋទេ1លរដ្ឋទេ1ល �ឺ�រដ្ឋមិនចំណុះរដ្ឋណាមួយ ទេហ�យក៏គ្មាV នរដ្ឋណាមួយចំនុះ

ទេអាយរដ្ឋទេ1លដែដរ ទេxល�ឺទេ`ក្នុងរដ្ឋទេ1លទេនាះ ទេ�ទេឃ�ញមានការទេរbបចំគ្រ�ប់គ្រ�ងនទេMបាយ និង�តិយុតWដែតមួយ�ត់ទេ`ទេល�ដែដនដ� និង គ្រប�ជនរបស់ខiួនគ្របកបទេដ្ឋាយអ�ិបទេតយ្យ និង ឯករាជ្យ។

គ្រ�ប់បុ�្គលទេ`ក្នុងរដ្ឋ ស្ថិតទេ`ទេគ្រកាមច្បាប់ដែតមួយ។ឧ1ហរណ៏ៈ បារំាង កម្ពុ� ចិន ទេអស្បាtញ.....។ខ,�ំរង់រដ្ឋសហព័ន្ធរដ្ឋសហព័ន្ធ �ឺ�រដ្ឋដែដលមានរដ្ឋ�ទេគ្រច�នទេ�bតចាចំណុះ ទេហ�យដែដល

ទេ`ក្នុងអំណាចនៃនរដ្ឋ�មVនុញqសហព័ន្ធមួយដែដលរដ្ឋ�មVនុញqទេនាះ វាកំណត់សមត្ថកិច្ចរបស់រដ្ឋសហព័ន្ធ និង រដ្ឋក្នុងរដ្ឋសហព័ន្ធ។រដ្ឋក្នុងសហព័ន្ធន�មួយៗមានរដ្ឋ�មVនុញqនិងច្បាប់របស់ខiួនទេរbងៗខiួន។

រដ្ឋសហព័ន្ធ �រដ្ឋដែដលគ្របមូលផDុំរដ្ឋនានា�សមាជិកដែដលៈ ការគ្រ�ប់គ្រ�ងខiះស្ថិតទេគ្រកាមអំណាចរដ្ឋដែតមួយ ដែតការគ្រ�ប់គ្រ�ងខiះរដ្ឋ�សមាជិកមានស�័យភាពឧ1ហរណ៏ៈ សហរដ្ឋអាទេមរចិ អូគ្រសាW ល� ម៉ាទេpសុ�.......។

�,�ំរង់រដ្ឋចគ្រមះុរដ្ឋចគ្រមះុ �ឺ�រដ្ឋដែដលឯករាជ្យ មានរដ្ឋា្ឋ ភិបាលមួយគ្រ�ប់គ្រ�ងបានដែតរដ្ឋ

មួយ�ត់សំរាប់ដឹកនារំដ្ឋបុ៉ទេណា} ះ។�ក់ដែសDងក្នុងរដ្ឋន�មួយៗគ្រតវូមាននាយករដ្ឋមង្រ្គានW�និងតុលាការដែដលមានឯករាជ្យក្នុងការជំរះកD�។ម្យ៉ាtងវញិទេ�bតរដ្ឋន�មួយៗ គ្រតវូមានការគ្រ�ប់បៀរ��បៀរ�ងបៀXយប្រាកមុនិស្ិស��ន្ទ�់202 Page 6


គ្រ�ងទេដ្ឋាយគ្របទេ�សក្នុងទេនាះមានគ្របធានា�ិបត�។II-អំណាចគ្រពះមហាក្សគ្រត

របបរា�និយមកម្ពុ��របបទេគ្រជ�សតាងំ មានន័យថាគ្រពះមហាក្សគ្រតjV�នៃនគ្រពះ-រា�នាចគ្រកកម្ពុ�គ្រតវូបានទេគ្រជ�សទេរ�សទេដ្ឋាយគ្រកមុគ្របឹក្សារាជសម្បតWិ។

សមាសភាពនៃនគ្រកមុគ្របឹក្សារាជសម្បតWិមានៈ គ្របធានគ្រពឹ�្ធសភា �គ្របធាន គ្របធានរដ្ឋសភា ចាអនុគ្របធាន��១ នាយករដ្ឋមង្រ្គានW� �អនុគ្របធាន��២ សទេមDចគ្រពះសង្ឃរាជ�ណៈមហានិកាយ និង �ណៈ�មVយុតWិ

កនិកាយ �សមាជិក អនុគ្របធាន��១ និង អនុគ្របធាន��២ គ្រពឹ�្ធសភា �សមាជិក អនុគ្របធាន��១ និង អនុគ្របធាន��២ រដ្ឋសភា �សមាជិក

១,អំណាចរដ្ឋបាលដែដនដ�ប្រាពះមហាក្សប្រា�កម្ពុ ប្រាទង់ប្រា@ងរាeសម្ប�្ដិ�4ុន្ថែន្ដប្រាទង់មិនកាន់អំណាចបៀទ្ីបយ។

ប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់ ប្រាពះប្រា�មុខរដ្ឋមួយeីវ�ិ។ប្រាពះមហាក្សប្រា�មិនអាចនណារបំៀ]ភ �ំពាន�នបៀទ្ីបយ។ប្រាពះមហាក្សប្រា� អ្នកដឹកនារំដ្ឋរ ឺអ្នកដឹកនារំាeរX្ឋ ភិ�លរទឺទួល�ួនាទីរដ្ឋ�លរនឺបៀយ៉ា�យបៀទ្ីបយ។ប្រាពះមបៀហសីនៃនប្រាពះរា ណាចប្រាកកម្ពុ ទុកប្រាពះរាeកាយពល�ំបៀពញប្រាពះរាeភារៈ�ំបៀរបី្រា�បៀយ៉ាeន៍សង្គមមនុស្ស%ម៌ សាសនានិងeួយប្រាពះមហាក្សប្រា�ក្នុងប្រាពះរាeកា�ព0កិចHន្ថែផ្នកពិ%ីការនិងការទូ�។

ក,អំណាចគ្រពះមហាក្សគ្រតប្រាពះមហាក្សប្រា� អ្នកដឹកនានិំងប្រា@�់ប្រា@ងប្រា�បៀទសប្រាទង់ អ្នកទ្បាយ

ប្រាពហសJបៀលខាបៀលីប្រាពះរាeប្រាកមប្រា�កាសបៀអាយបៀប្រា�ីរដ្ឋ%ម្មនុញ្ញច្បា�់ន្ថែដលរដ្ឋសភា�នអនុម័� និងប្រាពឹទ្ធសភា�នពិនិ�្យច�់សព0ប្រា@�់រចួបៀហីយនិងប្រាទង់ទ្បាយប្រាពហសJបៀលខាបៀលីប្រាពះរាeប្រាកិ�្យតាមបៀសចក្ដីបៀស្នីរសំុពី@ណៈរដ្ឋមន្ត្រន្ដី។ក្នុងបៀពលន្ថែដលប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រា�ឈួន បៀហីយប្រា�វូព្យា�លប្រាពះបៀរា@បៀ[�របៀទសក្នុងបៀពលបៀនាះប្រាពះមហាក្សប្រា� មានសិទ្ធិបៀផ្ទរអំណាចទ្បាយប្រាពហសJបៀលខាបៀ[បៀលីប្រាពះរាeប្រាកមរបឺ្រាពះរាeប្រាកិ�្យខាងបៀលីបៀនះបៀDប្រា�មុខរដ្ឋស្ដីទីចុះហតាJ បៀលខាeំនួសបៀXយប្រាពះរាeសារប្រា�@ល់សិទ្ធិ។

ខ,អំណាចគ្រ�ប់គ្រ�ងដឹកនាគំ្របទេ�សតាមបៀសចក្ដីបៀស្នីរ�ស់@ណៈរដ្ឋមន្ត្រន្ដីប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់ទ្បាយប្រាពហសJ

បៀលខាបៀលីប្រាពះរាeប្រាកិ�្យន្ថែ�ងតាងំផ្លា្ល ស់ផ្ដូររ�ឺញH�់ភារកិចHមន្ត្រន្ដី ន់ខ្ពស់សីុវលិនិងបៀយ៉ាធាឯកអ@្គរាeទូ�និងបៀប្រា�សិ�វសិាមញ្ញនិង បៀពញសម�Jភាព។តាមបៀសចក្ដីបៀស្នីរ�ស់ឧ�្ដមប្រាកមុប្រា�ឹក្សានៃនអង្គបៀyប្រាកមប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់ទ្បាយប្រាពះហសJបៀលខាបៀលីប្រាពះeប្រាកិ�្យន្ថែ�ងតាងំផ្លា្ល ស់�្ដូររដឺកបៀyប្រាកមន្ថែផ្នកយុតា្ដ %ិការ។

�,អំណាច�អ�្គទេមបញ្ជា= ការប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់ បៀម�ញ្ចាz ការកំពូលនៃនកងបៀយ៉ា%ពលបៀខមរភូមិន្ទ។

អ@្គបៀម�ញ្ចាz ការ កងបៀយ៉ា%ពលបៀខមរភូមិន្ទប្រា�វូ�នន្ថែ�ងតាងំបៀទ្ីបងបៀដីម្បី�ញ្ចាz កងបៀយ៉ា%ពលបៀខមរភូមិន្ទបៀនះ។

ឃ,អំណាចគ្របកាសទេពលគ្របទេ�ស�តិមានសង្រ្គាA្គ មប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់@ង់ ប្រាពះអ%ិ��ីនៃនឧ�្ដមប្រាកមុប្រា�ឹក្សាការពារ �ិ ន្ថែដ

លនឹងប្រា�វូ�បៀង{ី�បៀទ្ីបងបៀXយច្បា�់មួយ។ប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់ប្រា�កាសសន្ត្រង្ហា្គ មបៀប្រាកាយ ការអនុម័�រ�ស់រដ្ឋសភានិងប្រាពឹទ្ធសភា។

ង,អំណាចជំនួបសវនាការ�មួយបណាD គ្របទេ�សទេផ្សងៗ



ប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់ ទទួលសាតាងំឯកអ@្គរដ្ឋទូ�របឺៀប្រា�សិ�វសិាមញ្ញនិងបៀពញសម�Jភាពនៃនប្រា�បៀទសបៀប្រា|មកប្រា�ចាបំ្រាពះរា ណាចប្រាកកម្ពុ ។

២,តួនា��របស់គ្រពះមហាក្សគ្រតប្រាពះមហាក្សប្រា� ប្រាទង់មាន�ួនាទីខ្ពង់ខ្ពស់ អាe្ញកណា្ដ លបៀដីម្ីបធានាការប្រា�ប្រាពឹ�្ដបៀDនៃនអំណាច

សាធារណៈបៀអាយមានភាពបៀទ�ងទា�់។ក,ឋានះរបស់គ្រពះមហាក្សគ្រតប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាពះអង្គប្រាទង់ និមិ�្ដរ�ូនៃនឯកភាព �ិនិងនិរន្ដរភាព

�ិ។ប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់ អ្នកធានាឯករាe្យ �ិអ%ិ�បៀ�យ្យនិង�ូរណភាពទឹកដីនៃនប្រាពះរា ណា-ចប្រាកកម្ពុ ប្រាទង់ អ្នកធានាការបៀ.រពសិទ្ធិនិងបៀសរភីាពរ�ស់ប្រា� ពលរដ្ឋនិងការបៀ.រពសន្ធិសញ្ចា្ញ អន្ដរ �ិ។

ខ,តួនា��គ្រពះមហាក្សគ្រតក្នុងការដឹកនាគំ្របទេ�ស�តិប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់ អ្នកន្ថែ�ងតាងំនាយករដ្ឋមន្ត្រន្ដីនិងប្រាទង់ន្ថែ�ងតាងំ

@ណៈរដ្ឋមន្ត្រន្ដីតាមន្ថែ��ទន្ថែដលមានន្ថែចង ក្នុងមាប្រាតា១១៩ថ្មី។ប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់ទទួលសវនាការ ផ្លូវការពីរដងក្នុងមួយន្ថែខឱ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រន្ដីនិង

@ណៈរដ្ឋមន្ត្រន្ដីចូល.ល់រាយការណ៍ទូលថា0 យប្រាទង់ប្រា �អំពីសភាពការណ៍នៃនប្រា�បៀទស �ិ។�,ភារៈកិច្ចរបស់គ្រពះមហាក្សគ្រតប្រាពះមហាក្សប្រា�ប្រាទង់ ទ្បាយប្រាពហសJបៀលខាបៀលីសន្ធិសញ្ចា្ញ និងអនុសញ្ចា្ញ

អន្ដរ �ិបៀហីយប្រាទង់ប្រា�ទានសចាH �័នបៀលីសន្ធិសញ្ចា្ញ និងអនុសញ្ចា្ញ ទាងំបៀនាះបៀប្រាកាយ�នទទួលការអនុម័�យល់ប្រាពមពីរដ្ឋសភានិងប្រាពឹទ្ធសភា។

ឃ,ភារៈកិច្ចរបស់គ្រពះមហាក្សគ្រតទេល�វស័ិយទេសដ្ឋកិច្ចគ្រពះមហាក្សគ្រតមានភារៈកិច្ចទេល�គ្រ�ប់វស័ិយទេសដ្ឋកិច្ចដូច�ការអនុវតWន៏

តាមគ្របព័ន្ធទេសដ្ឋកិច្ច��ផ្សាទេសរ�។ទេហ�យការទេរbបចំទេនះ និង ការគ្របឹតWទេwនៃនគ្របព័ន្ធទេសដ្ឋកិច្ចទេនះគ្រតវូបានកំណត់ក្នុងច្បាប់

ង,ភារៈកិច្ចរបស់គ្រពះមហាក្សគ្រតទេល�វស័ិយនទេMបាយគ្រពះរា�ណាចគ្រកកម្ពុ�អនុវតWន៏តាមរបបនទេMបាយគ្រប��ិបទេតយ្យ

ទេសរ�ពហុបក្ស។ម្យ៉ាtងវញិទេ�bតគ្រពះមហាក្សគ្រតមានតួនា��M៉ងសំខាន់ការពារឯករាe្យអ%ិ�បៀ�-យ្យ�ូរណភាពទឹកដីនៃនប្រាពះរា ណាចប្រាកកម្ពុ អនុវ�្ដនបៀយ៉ា�យ�ប្រាង�ួ�ប្រាងមួ �ិបៀដីម្ីបការពារឯកភាព �ិរក្សាការពារទំបៀន�មទំ]�់ និងប្រា�នៃពណី លរ̀�ស់ �ិ។រាeរX្ឋ ភិ�លកម្ពុ ប្រា�វូការពារនី�្យានុកូលភាពធានាសណា្ដ �់ធា្ន �់និងសន្ដិសុខសាធារណៈ។ រដ្ឋយកចិ�្ដទុកXក់ អទិភាពចំបៀពាះeីវភាពរស់បៀ[និងសុខមាលភាពរ�ស់ប្រា� ពលរដ្ឋ។III-អំណាចគ្រពឹ�្ធសភា

ប្រាពឹទ្ធសភា@ឺeអង្គការន្ថែដលមានអំណាចនី�ិ�ញ្ញ�្ដិបៀហីយ�ំបៀពញភារកិចHរ�ស់ខ្លួនដូច�នកំណ�់ក្នុងរដ្ឋ%ម្មនុញ្ញ និងច្បា�់ %រមាន។ប្រាពឹទ្ធសភាមានចំនួនសមាeិកយ៉ា4 ងបៀប្រាចីនបៀស្មីនឹងពាក់កណា្ដ លនៃនចំនួនសមាeិករដ្ឋសភាទាងំមូល។សមាeិកប្រាពឹទ្ធសភាប្រា�វូ�នចា�់តាងំខ្លះនិងប្រា�វូបៀប្រាeីសតាងំបៀXយការបៀ�ះបៀg្ន �អសកលខ្លះ។សមាeិកប្រាពឹទ្ធសភាអាចប្រា�វូ�នចា�់តាងំ និងបៀប្រាeីសបៀរសីតាងំសា ថ្មី�ន។អ្នកន្ថែដលមានសិទ្ធិឈរបៀ�្ម ះ បៀ�ក5eនប្រាពឺទ្ធសភា @ឺ ប្រា� ពលរដ្ឋន្ថែខ្មរទាងំពីរបៀភទន្ថែដលមានសិទ្ធិបៀ�ះបៀg្ន �មានអាយុយ៉ា4 ង�ិច ៤០ g្ន មំានសញ្ចាz �ិន្ថែខ្មរតាងំពីកំបៀនី�។

១,អំណាចរដ្ឋបាលដែដនដ�គ្រពឹ�្ធសភាពិនិត្យទេហ�យទេអាយទេMបល់ក្នុងរយៈទេពលមួយដែខM៉ងយូរទេល�ទេសចកD�ទេគ្រពb

ងច្បាប់ ឬទេសចកD�ទេស្ន�ច្បាប់ដែដលរដ្ឋសភាបានអនុម័តយល់គ្រពមទេល�កដំបូងរចួទេហ�យ គ្រពម1ងំទេល�បញ្ជាf 1ងំពួងដែដលសភាបានដ្ឋាក់ទេអាយរដ្ឋសភា។



ក,អំណាចគ្រពឹ�្ធសភាប្រាពឹទ្ធសភាមានអំណាចចំបៀពាះការផ្តួចបៀផ្តីមបៀ%0ីច្បា�់និងអនុម័��4ុន្ថែន្តមិន

មានអំណាចសបៀប្រាមច ចុងបៀប្រាកាយថាបៀ�ីច្បា�់ទាងំបៀនាះចូល %រមានឬអ�់បៀនាះបៀទ។មានន្ថែ�រដ្ឋសភាមួយ@�់ន្ថែដលមានអំណាចបៀនាះ។មាប្រាតា៩១ថ្មីនៃនរដ្ឋ%ម្មនុញ្ញផ្តល់អំណាចបៀនះបៀអាយបៀDប្រាពឹទ្ធសភាបៀXយន្ថែចងថា «សមាeិកប្រាពឹទ្ធសភាសមាeិករដ្ឋស-ភានិងនាយករដ្ឋមន្ត្រន្តីមានសិទ្ធិផ្តួចបៀផ្តីម@ំនិ�បៀ%0ីច្បា�់»។

ខ,អំណាចគ្រ�ប់គ្រ�ងដឹកនាគំ្របទេ�សប្រាពឹទ្ធសភាមានអំណាចប្រា��ួពិនិ�្យប្រាពមទាងំបៀ%0ីអនុសាសន៍បៀDបៀលីពប្រាង្ហា

ងច្បា�់ឬបៀសចក្តីបៀស្នីច្បា�់ន្ថែដលប្រា�វូ�នអនុម័�បៀXយរដ្ឋសភា។បៀទាះ�ី ប្រាពឹទ្ធសភាអាចបៀ%0ីការ�ដិបៀស%ឬបៀស្នីបៀអាយបៀ%0ីវបិៀសា%នកម្មបៀDបៀលីអ�J�ទច្បា�់ប្រាពឹទ្ធសភាពំុមានអំណាចចា�់�ង5ំបៀអាយរដ្ឋសភាទទួលយកអនុសាសន៍រ�ស់ខ្លួនបៀ#យី។ចំន្ថែណកឯរដ្ឋសភាវញិអាច�ដិបៀស%មិនទទួលអនុសាសន៍រ�ស់ប្រាពឹទ្ធសភាបៀហីយនឹងអាចអនុម័�បៀអាយបៀចញនូវច្បា�់ន្ថែដលប្រាពឹទ្ធសភា�ន�ដិបៀស%។ច្បា�់ណាក៏បៀXយបៀ�ីបៀទាះ�ី ប្រាពឹទ្ធសភា�ដិបៀស%ន្ថែ�ទី�ំផុ�បៀ[ន្ថែ�ប្រា�វូ�នរដ្ឋសភាអនុម័�បៀហីយXក់ថា0 យប្រាពះម-ហាក្សប្រា�ឡាយប្រាពះហស្តបៀលខានិងប្រា�កាសបៀអាយបៀប្រា�ី។រដ្ឋ%ម្មនុញ្ញមិន�នផ្តល់បៀអាយប្រាពឹទ្ធសភានូវអំណាចអនុម័�នូវច្បា�់ឬអំណាចeំទាស់អ�J�ទច្បា�់បៀ#យី�4ុន្ថែន្តផ្តល់បៀអាយនូវ�ួនាទីប្រា�ឹក្សាឬអំណាចបៀ%0ីអនុសាសន៍ន្ថែដលរដ្ឋសភា�នអនុម័�។

�,អំណាចគ្រតតួពិនិត្យដែកដែគ្របនិងអនុម័តច្បាប់ប្រាពឹទ្ធសភាអាចតាមXនប្រា��ួពិនិ�្យការង្ហារនិងការអនុវ�្តន៍បៀ.លន-

បៀយ៉ា�យបៀផ្សងៗរ�ស់រាeរX្ឋ ភិ�ល ពិបៀសសប្រា��ួពិនិ�្យការបៀប្រា�ីប្រា�ស់ថវកិា �ិរ�ស់រាeរX្ឋភិ�ល។

ឃ,អំណាចសគ្រមបសគ្រមលួរវាងរដ្ឋសភានិងរដ្ឋា្ឋ ភិបាលគ្រពឹ�្ធសភាមានភារៈកិច្ចសគ្រមសួសគ្រមលួរវាងការAររដ្ឋសភា និងរដ្ឋា្ឋ ភិ-

បាល។ប្រាពឹទ្ធសភាសហការ មួយរដ្ឋសភានិងរាeរX្ឋ ភិ�លបៀដីម្ីបបៀរ��ចំបៀអាយ�នបៀចញ រ�ូរាងនូវកម្មវ%ីិនិងប្រា��ិទិននៃនការកសាងច្បា�់សប្រាមា�់g្ន នីំមួយៗ។

២,តួនា��គ្រពឹ�្ធសភាប្រាពឹទ្ធសភាអាចតាមXនប្រា��ួពិនិ�្យការង្ហារនិងការអនុវ�្តន៍បៀ.លនបៀយ៉ា�យ

បៀផ្សងៗរ�ស់រាeរX្ឋ ភិ�ល ពិបៀសសប្រា��ួពិនិ�្យការបៀប្រា�ីប្រា�ស់ថវកិា �ិរ�ស់រាeរX្ឋ ភិ�ល។

ក,តួនា��គ្របធានគ្រពឹ�្ធសភាគ្របធានប្រាពឹទ្ធសភាបៀដីរ�ួនាទីសំខាន់ក្នុងការតាមXនដំបៀណីរការការង្ហារ

រ�ស់សាJ �័នរដ្ឋនិងប្រា��ួពិនិ�្យយ៉ា4 ងបៀទ�ងទា�់អំពីការអនុវ�្តន៍ច្បា�់រ�ស់សាJ �័ននី�ិប្រា��ិ��្តិ។ខ,ឋានៈរបស់គ្របធានគ្រពឹ�្ធសភា

ទទួលខុសប្រា�វូរមួបៀលីការង្ហារដឹកនានិំងការប្រា�ប្រាពឹ�្ដបៀDនៃនសាJ �័នប្រាពឹទ្ធសភា@ណៈកមា្ម %ិការអចិនៃន្ត្រន្ដយ៍ @ណៈកម្មការeំនាញទាងំ៩ និងអ@្គបៀលខា%ិការX្ឋ នប្រាពឹទ្ធសភា�ំណាងប្រាពឹទ្ធសភាក្នុងការទាក់ទង មួយប្រាពះមហាក្សប្រា�រដ្ឋសភារាeរX្ឋ ភិ�-លនិងអា ្ញ %រ សាធារណៈ�ំណាងប្រាពឹទ្ធសភាក្នុងទំនាក់ទំនងអន្ដរ �ិ។

�,ឋានៈរបស់អនុគ្របធានគ្រពឹ�្ធសភា

អនុគ្របធាន��មួយ

eួយបៀ%0ីការប្រា�ធានបៀលីការង្ហារទំនាក់ទំនងអន្ដរ �ិរ�ស់ប្រាពឹទ្ធសភា៖



តាមXននិងដឹកនាកំារង្ហារពាក់ព័ន្ធដល់ប្រាកមុមិ�្ដភាពរ�ស់ប្រាពឹទ្ធសភានិងទំនាក់ទំនងរវាងប្រាពឹទ្ធសភា មួយសភានៃនប្រា�បៀទស មិ�្ដ

តាមXននិងដឹកនាកំារង្ហារពាក់ព័ន្ធដល់កិចHសហប្រា��ិ��្ដិការរ�ស់ប្រាពឹទ្ធភា-សក្នុងរង0ង់អង្គការអន្ដរសភាអាសាb ន (AIPA) សហភាពអន្ដរសភា(IPU) សមា@មសភានៃនប្រា�បៀទសបៀប្រា�ីភាសា�រំាង(APF)និងអង្គការអន្ដរ �ិបៀផ្សងបៀទ��។ចា�់ន្ថែចងការបៀរ��ចំសមាសភាព@ណៈប្រា��ិភូប្រាពឹទ្ធសភាបៀD�ំបៀពញបៀ�សកកម្មបៀ[បៀប្រា|ប្រា�បៀទស (ទស្សនកិចHមិ�្ដភាព ផ្លូវការទស្សនកិចHសិក្សាការចូលរមួសន្និសីទសិកា5 សា]ឬបៀវទិកា�ំ�ន់ និងអន្ដរ �ិ)។

តាមXននិងដឹកនាកំារង្ហារពាក់ព័ន្ធដល់កិចHសហប្រា��ិ��្ដិការរវាងប្រាពឹទ្ធសភា មួយនឹងនៃដ@ូអន្ដរ �ិ៖

កម្មវ%ីិអភិវឌ្ឍន៍សហប្រា� �ិ (UNDP)មូលនិ%ិខុនរា�ដ(KAF) @ំបៀរាង.បំ្រាទនី�ិ�្បញ្ញ�្ដិកម្ពុ -កាណាX (CCLSP)eួយ�ំបៀពញកិចHការបៀផ្សងបៀទ��តាមការប្រា�@ល់ភារកិចHរ�ស់ប្រា�ធាន។

អនុគ្របធាន��២ គ្រពឹ�្ធសភាមានភារកិច្ចដូចតទេw ៖

eួយបៀ%0ីការប្រា�ធានបៀលីការង្ហារប្រា�ចានំៃថ�នៃផ្ទក្នុងប្រាពឹទ្ធសភាខាងរដ្ឋ�លនី�ិកម្មនិងទំនាក់ទំនងសាធារណៈ

តាមXនការប្រា�ប្រាពឹ�្ដបៀDនៃនអ@្គបៀលខា%ិការX្ឋ នប្រាពឹទ្ធសភា ចា�់ន្ថែចងការង្ហាររដ្ឋ�លនី�ិកម្មទំនាក់ទំនងសាធារណៈរ�ស់ប្រាពឹទ្ធសភាប្រាពមទាងំ

សុវ�Jិភាពសណា្ដ �់ធា្ន �់ក្នុងប្រាពឹទ្ធសភា តាមXនសប្រាម�សប្រាមលួការង្ហារនិងបៀ�សកកម្មក្នុងប្រា�បៀទសរ�ស់@ណៈកម្មការ

eំនាញនិងសមាeិកប្រាពឹទ្ធសភា ចូលរមួបៀរ��ចំប្រា��ិទិនការង្ហារការប្រា�eំុ@ណៈកមា្ម %ិការអចិនៃន្ត្រន្ដយ៍ និងសម័យប្រា�eំុ

បៀពញអង្គប្រាពឹទ្ធសភា ចា�់ន្ថែចងការបៀឆ្លីយឆ្លងនិង�ញzូនលិខិ�សា្ន មនៃផ្ទក្នុងប្រាពឹទ្ធសភានិងទំនាក់ទំនងបៀD

ខាងបៀប្រា|សាJ �័ន។ eួយ�ំបៀពញកិចHការបៀផ្សងបៀទ��តាមការប្រា�@ល់ភារកិចHរ�ស់ប្រា�ធាន។

៣,តួនា��របស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា

�ណៈកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWយ៏គ្រពឹ�្ធសភាបានបទេងZ�តទេp�ងទេដ�ម្ប�ធានាដំទេណ� រការក្នុងគ្រពឹ�្ធសភានិងជួយជំរញុការឲ្យដំទេណ� រការបានល្អ។

ក,អំណាច�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWយ៏មានអំណាចទេ��ការសទេគ្រមចព�រទេបbបវារៈគ្របជំុទេពញ

អង្គ និង សទេគ្រមចកិច្ចការ�ំៗរបស់គ្រពឹ�្ធសភា។ខ,ភារៈកិច្ចរបស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា@ណៈកម្ម%ិការអចិនៃន្ត្រន្ដយិ៍រ�ស់ប្រាពឹទ្ធសភាមានភារៈកិចHប្រា�វូXក់eូនសម័យប្រា�

eំុប្រាពឹទ្ធសភាខាងមុខបៀដីម្ីបអនុម័�តាមម�ិភា@បៀប្រាចីនពីរភា@�ីនៃនសមាeិកប្រាពឹទ្ធសភាទាងំមូល។@ណៈកម្ម%ិការអចិនៃន្ត្រន្ដយិ៍រ�ស់ប្រាពឹទ្ធសភាទទួលភារកិចHចា�់ន្ថែចងការង្ហារ។

�,តួនា��របស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា�ណៈកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWយ៏គ្រពឹ�្ធមានតួនា��ទទួលអាញ�្ដិច្បា�់និងបៀសច



ក្ដីសំបៀរ-ចចិ�្ដទាងំទ្បាយន្ថែដលប្រាពឹទ្ធសភា�នអនុម័�រា��់រងការអនុ�្ដន៍�ទ�ញ្ចាz នៃផ្ទក្នុងរ�ស់ប្រាពឹទ្ធសភានិងចា�់ន្ថែចងការទាក់ទងអន្ដរ �ិទាងំទ្បាយរ�ស់ប្រាពឹទ្ធសភា។

៤,អ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នគ្រពឹ�្ធសភាគ្រពឹ�្ធសភាមានអ�្គលាខា�ិការដ្ឋា្ឋ នមួយដែដល��ួលបន្ទុកទេរbបចំទេ��កំនត់ទេហតុអង្គគ្របជំុ

របស់គ្រពឹ�្ធសភា និង របស់�ណកមVការនានារបស់គ្រពឹ�្ធសភា។អ�្គទេលខាការដ្ឋា្ឋ ន��ួលរា�ប់រងផលដែដលកិច្ចការរដ្ឋបាលរបស់គ្រពឹ�្ធសភា និង �ំនាក់�ំនងទេផ្សងៗទេ�bតទេគ្រ�ព�គ្រពឹ�្ធសភា។

៥,�ណៈកមVការនានា1ងំ៩១.�ណៈកមVការ��១មានតួនា�� ភារៈកិច្ច និង សមត្ថកិច្ចរបស់�ណៈកមVការសិ�្ធិមនុស្ស��ួ-

លxក្យបណDឹ ង និង អទេងZត�ណៈកមVសិ�្ធិមនុស្សអាចទេ�កាត់ថា�ណៈកមVការ��១។២.�ណៈកមVការ��២�ណៈកមVការហិរញqវត្ថុ �នាគ្មារ និង សវនកមVមានតួនា��សគ្រមបសគ្រម-ួ

លក្នុងទេគ្មាលបំណង និង ទេល�កតំទេក�ងគ្របសិ�្ធិភាពនៃនគ្របតិបតWិការច្បាប់ និង លិខិតប�ដ្ឋា្ឋ ន1ងំឡាយណាដែដល1ក់�ងកិច្ចការហិរញqវត្ថុ �នាគ្មារ និងសវនកមV។

៣.�ណៈកមVការ��៣�ណៈកមVការទេសដ្ឋកិច្ច ដែផនការ វនិិទេM� កសិកមV �នធាន�ឹក ឧតុ

និយម អភិវឌ្ឍន៏ជនប� និង បរសិា្ថ ន។៤.�ណៈកមVការ��៤�ណៈកមVការគ្រកសួងមហានៃផ្ទ ការxរ�តិ �ំនាក់�ំនង រដ្ឋសភា គ្រពឹ�្ធ

សភា អ�ិការកិច្ច និងមុខAរសាធារណៈ។៥.�ណៈកមVការ��៥�ណៈកមVការបរទេ�ស សហគ្របតិបតWិការ អនWរ�តិ ទេ�សនាការ និង

ព័ត៏មាន។ម្យ៉ាtងវញិទេ�bត�ណៈកមVការទេ��ការសគ្រមបសគ្រមលួការអនុវតWន៏ទេគ្មានទេMបាយ�តិទេល�វស័ិយបរទេ�សសហគ្របតិបតWិការអនWរ�តិ ទេ�សនការ និងព័ត៏មានទេអាយបានគ្របទេស�រទេp�ង។

៦.�ណៈកមVការ��៦�ណៈកមVការន�តិកមV និង យុតWិ�ម៌ �ណៈកមVការន�តិកV យុតWិ�ម៌ �អង្គ

ការចាត់តាងំរបស់គ្រពឹ�្ធសភាស្ថិតក្នុងសា្ថ ប័នគ្រពឹ�្ធសភា។តួនា��ជួយគ្រពឹ�្ធសភាពិនិត្យអត្ថប�ច្បាប់បញ្ជាf នានា ទេ��ទេសចកD�ទេស្ន�រច្បាប់ប�បញ្ជា= នៃផ្ទក្នុងឬវទិេសា�នកមVប�បញ្ជា=នៃផ្ទក្នុងគ្រពឹ�្ធសភា ផDល់ព័ត៌មានដែដលបានរកទេឃ�ញនាយំកសំនូមពរ��ួលបានព�មូលដ្ឋា្ឋ ន និងពិនិត្យរាល់សកមVភាពក្នុងវស័ិយន�តិកមV និងយុតាW �ិការដែដល1ក់�ងនឹងទេគ្មា-លការវមិជ្ឈការនិងវសិហមជ្ឈការក្នុងភូមិភា�ឬថា្ន ក់�តិជូន�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWគ្រពឹ�្ធសភា និងគ្រពឹ�្ធសភា1ងំមូល។

៧.�ណៈកមVការ��៧�ណៈកមVការអប់រំយវជន ក�ឡា �មVការ សាសនា វប្ប�ម៌ និងទេ�សចរ

ណ៏។៨.�ណៈកមVការ��៨�ណៈកមVការសុខាភិបាល សង្គមកិច្ច អត�តយុ�្ធជន យុវន�តិសម្ប1កា

AរបណDុ ះបណាD លវ�ិ= ជ�វៈ និងកិច្ចការនារ�។

៩.�ណៈកមVការ��៩



�ណៈកមVការសាធារណៈការដឹកជញ=ូន អាកាសចរណ៏សុ�វលិ នៃគ្របស-ណ� យ៏ �ូរ�មនា�មន៏ ឧស្សាហកមV ដែរ � ថាមពល xណិជ=កមV ទេរbបចំដែដនដ� ន�របូណ�យកមV និង សំ

៦,រចនាសម្ព័ន្ធ

IV-អំណាចរដ្ឋសភារដ្ឋសភា�អង្គការចាត់តាងំមួយដែដលទេក�តទេp�ងទេដ្ឋាយការទេបាះទេ�្ន ត�តំណា-

ងរាគ្រសWក្នុងសភា ទេដ�ម្ប�ទេរbបចំ ចងគ្រកង ទេស្ន�រសំុ អនុម័តច្បាប់ទេផ្សងៗ។១,អំណាចរដ្ឋសភារដ្ឋបាលដែដនដ�រដ្ឋសភាមានអំណាចទេពញទេលញរបស់ខiួនដូច�៖

រដ្ឋសភាឲ្យទេសចកD�យល់គ្រពមចំទេxះ�ណ� រដ្ឋបាល រដ្ឋសភាអនុម័តច្បាប់សD�ព�ការទេល�កដែលងទេ1ស��ទេw រដ្ឋសភាអនុម័តយល់គ្រពមឬលុបទេចាលសន្ធិសញ្ជាq ឬអនុសញ្ជាq អនWរ�តិ រដ្ឋសភាអនុម័តច្បាប់សD� ការគ្របកាសសង្រ្គាA្គ ម។

ក,អំណាចរដ្ឋសភារដ្ឋសភាមានអំណាចគ្រតវូ��ួលមុខAរដែដទេល�គ្របនៃពណ� �ឺការផDួចទេផD�ម

និង ការអនុម័តច្បាប់ទេគ្រxះរដ្ឋសភាដំណាងឲ្យគ្រប�ពលរដ្ឋ�ូ1ងំគ្របទេ�សទេហ�យ�ទេគ្មាលការណ៏ សគ្រមាប់មទេងZ�តច្បាប់ដែដលទេផD�មទេp�ងទេចញព�ឆន្ទៈ�ូទេwរបស់រាគ្រសW។

ខ,អំណាចគ្រ�ប់គ្រ�ងដឹកនាគំ្របទេ�សរដ្ឋសភា�អ្នកអនុម័តច្បាប់ចងគ្រកងច្បាប់ សំរាប់គ្រ�ប់គ្រ�ងដឹកនាគំ្របទេ�-

សឲ្យមានសណាD ប់ធា្ន ប់ សនWិសុខសង្គម អភិវឌ្ឍន៏ទេល�គ្រ�ប់វស័ិយទេផ្សងៗ។បៀរ��បៀរ�ងបៀXយប្រាកមុនិស្ិស��ន្ទ�់202 Page 12

គ្របធានគ្រពឹ�្ធសភា

អ@្គបៀលខា%ិការX្ឋ នប្រាពឹទ្ធសភា

អនុគ្របធាន��២អនុគ្របធាន��១

@ណៈកមា្ម %ិការអចិនៃន្ត្រន្ត

អ@្គបៀលខា%ិការអ@្គបៀលខា%ិការអ@្គបៀលខា%ិការ

@ណៈកមា្ម %ិការអចិនៃន្ត្រន្ត @ណៈកមា្ម %ិការអចិនៃន្ត្រន្ត

@ណៈកម្មការ


អ@្គបៀលខា%ិការ


@ណៈកម្មការ @ណៈកម្មការ @ណៈកម្មការ


មន្ត្រន្តីអ@្គបៀលខា%ិការX្ឋ ន





�,អំណាចបទេងZ�តច្បាប់ច្បាប់គ្រតចូបានរដ្ឋសភាបទេងZ�ត និង អនុម័តទេp�ងទេគ្រកាយទេពលដែដលគ្រពឹ�្ធ

សភាបានគ្រតតួពិនិត្យចប់សព�គ្រ�ប់រចួទេហ�យ ទេហ�យគ្រតវូបានគ្រពះមហាក្សគ្រតគ្រ�ង់ឡាយគ្រពះហសWទេលខាគ្របកាសឲ្យទេគ្រប�គ្របាស់ គ្រតវូចូល��រមានទេ`រាជធាន�ភ្នំទេពញក្នុងរយៈទេពល១០នៃjk�ត់ទេគ្រកាយនៃjkគ្របកាសឲ្យទេគ្រប� និងទេ`�ូ1ងំគ្របទេ�សក្នុងរយៈទេពល២០នៃjk�ត់ទេគ្រកាយនៃjkគ្របកាសឲ្យទេគ្រប�។បុ៉ដែនWច្បាប់ណាមួយដែចងថា �ច្បាប់គ្របញាប់ គ្រតវូចូល��រមានភាi មទេគ្រកាយនៃjkគ្របកាសឲ្យទេគ្រប�។

២,តួនា��រដ្ឋសភាតួនា��រដ្ឋសភា�អ្នកផDួចទេផD�មតាក់ដែតងទេសចកD�ទេស្ន�សំុវទិេសា�នកមVរបស់ខiួនរចួ

យកទេwដ្ឋាក់តមZល់ទេ`�ណៈកមVការអចិនៃង្រ្គានWយ៏ពិនិត្យ។ទេហ�យ�អ្នកគ្រតនួពិនិត្យ�មVនុញqភាព�អ្នកអនុម័តច្បាប់មួយចំនួនដែដលរំទេលាភទេល�ទេសរ�ភាពរបស់គ្រប�រាគ្រសW។

ក,តួនា��គ្របធានរដ្ឋសភាប្រា�ធានរដ្ឋសភាដឹកនាអំង្គប្រា�eំុរ�ស់រដ្ឋសភាទទួល�ញ្ញ�្ដិច្បា�់ និងបៀសចក្ដីសំបៀរចចិ�្ដ

ទាងំទ្បាយន្ថែដលរដ្ឋសភា�នអនុម័�រា��់រងការអនុវ�្ដន៍�ទ�ញ្ចាz នៃផ្ទក្នុងរ�ស់រដ្ឋសភា និងចា�់ន្ថែចងការទាក់ទងអន្ដរ �ិទាងំទ្បាយរ�ស់រដ្ឋសភា។

ខ,ឋានៈរបស់គ្របធានរដ្ឋសភារដ្ឋសភា�អ្នកគ្រតតួពិនិត្យ និង �អណ�្ដិនៃនសមាeិករដ្ឋសភាមានវសិមិ�ភាព មួយការ�ំបៀពញមុខង្ហារសាធារណៈ សកម្ម និង មួយមុខង្ហារ សមាeិកនៃនសាJ �័នដនៃទបៀទ��ន្ថែដលមានន្ថែចងក្នុងរដ្ឋ%ម្មនុញ្ញបៀនះ បៀវ�រន្ថែលងន្ថែ�បៀD�ំបៀពញមុខង្ហារក្នុង@ណៈរដ្ឋមន្ត្រន្ដីនៃនរាeរX្ឋ ភិ�ល។

�,ឋានៈរបស់អនុគ្របធានរដ្ឋសភាអនុប្រា�ធានរដ្ឋសភាទាងំអស់នៃនរ�ស់រដ្ឋសភាមានឋានៈ អ្នកសប្រាម�

សប្រាមលួការអនុម័�ច្បា�់បៀផ្សងៗ ។ម្យាPងវញិបៀទ��ក្នុងករណីន្ថែដលប្រា�ធានរដ្ឋសភាមាន%ុរៈមិនអាច�ំបៀពញមុខង្ហារ�នបៀXយបៀហ�ុមកពីមានeំងឺ�ំបៀពញមុខង្ហារ ប្រា�មុខរដ្ឋស្ដីទីរ ឺប្រាពះរា នុសិទ្ធីរ ឺ�ំបៀពញបៀ�សកម្មបៀ[�របៀទសអនុប្រា�ធានរដ្ឋសភាមួយរ�ូប្រា�វូទទួលភារកិចHចា�់ន្ថែចងការង្ហារeំនួស។

៣,តួនា��របស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWរដ្ឋសភា@ណៈកមា្ម %ិការអចិនៃន្ត្រន្ដយិ៍រ�ស់រដ្ឋសភារមួមានប្រា�ធានរដ្ឋសភាអនុប្រា�ធានរដ្ឋសភានិងប្រា�ធាន

@ណៈកមា្ម %ិការទាងំអស់រ�ស់រដ្ឋសភា។ក,អំណាច�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWយ៏រដ្ឋសភា�ណៈកមាV �ិការងចិនៃង្រ្គានWរដ្ឋសភាមានអំណាចសទេគ្រមចទេល�រទេបbបវារៈគ្រប

ជំុទេពញអង្គ និង សទេគ្រមចកិច្ចការ�ំៗរបស់រដ្ឋសភា។ខ,ភារៈកិច្ចរបស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWយ៏រដ្ឋសភា@ណៈកមា្ម %ិការអចិនៃន្ត្រន្តរដ្ឋសភាទទួលភារកិចHចា�់ន្ថែចងការង្ហារបៀរ��ចំ

និងការប្រា�ប្រាពឹ�្ដបៀDនៃនរដ្ឋសភានឹងមានកំណ�់ក្នុង�ទ�ញ្ចាz នៃផ្ទក្នុងនៃនរដ្ឋសភា។�,តួនា��របស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWយ៏រដ្ឋសភា

ទេ��ទេសចកD�ទេស្ន�ច្បាប់ មានសិ�្ធិបទេងZ�តច្បាប់ និង អនុម័តច្បាប់ អនុម័តទេល�ទេសចកD�សទេគ្រមចចិតWដែដលសមាជិករដ្ឋសភាបានដ្ឋាក់ជូន មានតួនា��ទេបាះទេ�្ន តទេល�ការសទេគ្រមច និង អនុម័តច្បាប់ទេផ្សងៗ។

៤,អ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នរដ្ឋសភាក,អំណាចអ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នរដ្ឋសភាអ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នរដ្ឋសភាមានអំណាចទេគ្រជ�សតាងំអ�្គទេលខារង�ជំ-



នួយ ដែដលទេគ្រជ�សតាងំក្នុងចំទេនាមមង្រ្គានW��ន់ខ្ពស់ដែដលមានប�ពិទេសា�ន៏ក្នុងកិច្ចការរដ្ឋបាល។

ខ,ភារៈកិច្ចរបស់អ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នរដ្ឋសភាអ�្គទេលខាដ្ឋា្ឋ នមានភារៈកិច្ច��ួលរា�ប់រងផលដែដលនូវ�រប់កិច្ចការរដ្ឋ-

បាលរបស់រដ្ឋសភា និង �ំនាក់�ំនងទេផ្សងៗទេគ្រ�ព�រដ្ឋសភា។�,តួនា��របស់អ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ នរដ្ឋសភាអ�្គទេលខា�ិការដ្ឋា្ឋ រដ្ឋសភាមួយដែដល��ួលបន្ទុកទេរbបចំទេ��កំណត់ទេហតុ

អង្គគ្របជំុរបស់រដ្ឋសភា និង របស់�ណៈកមVការនានា។៥,�ណៈកមVការនានា1ងំ៩ មានអំណាច��ួលនិងពិនិត្យទេសចកD�ទេស្ន�រច្បាប់

ឬទេសចកD�ទេគ្រពbងច្បាប់នានា និង ពិទេសស��ួលបន្ទុកទេwតាមមុខជំនាញរបស់ខiួនក្នុការគ្រតតួទេម�កិច្ចការរបស់រាជរដ្ឋា្ឋ ភិបាល។�ណៈកមVការ1ងំ៩�ឺ៖

១.�ណៈកមVការការxរសិ�្ធិមនុស្ស ��ួលxក្យបណDឹ ង អទេងZត និង�ំនាក់�ំន-ងរដ្ឋសភានិង គ្រពឹ�្ធសភា

២.�ណៈកមVការទេសដ្ឋកិច្ច ហិរញqវត្ថុ �នាគ្មារ និង សវនកមV៣.�ណៈកមVការដែផនការ វនិិទេM� កសិកមV អភិចឌ្ឍន៏ជនប� បរសិា្ថ ន �ន

ធាន�ឹក៤.�ណៈកមVការមហានៃផ្ទការxរ�តិអទេងZតទេបាះសំអាតនិងមុខAរសាធារណៈ៥.�ណៈកមVការកិច្ចការបរទេ�ស សហគ្របតិបតWិការអនWរ�តិ ទេ�សនាការ និង

ព័ត៌មាន៦.�ណៈកមVការន�តិកមV និង យុតWិ�ម៌៧.�ណៈកមVការអប់រំ យុវជន ក�ឡា �មVការ កិច្ចការសាសនា វប្ប�ម៌ និងទេ�-

សចរណ៏៨.�ណៈកមVការសុខាភិបាល សង្គមកិច្ច អត�តយុ�្ធជន យុវន�តិសម្ប1 ការA

បណDុ ះបណាD លវ�ិ= ជ�វៈ និង កិច្ចការនារ�៩.�ណៈកមVការសាធារណការដឹកជញ=ួន �ូ�មនា�មន៏ នៃគ្របសណ� យ៏ ឧស្សា-

ហកមV ថាមពល xណិជ=កមV ទេរbបចំដែដនដ� ន�របូន�យកមV និង សំនង់។៦,រចនាសម្ព័ន្ធ


អ@្គបៀលខា%ិការX្ឋ នរដ្ឋសភា

អនុគ្របធាន��២អនុគ្របធាន��១

@ណៈកមា្ម %ិការអចិនៃន្ត្រន្ត

អ@្គបៀលខា%ិការអ@្គបៀលខា%ិការអ@្គបៀលខា%ិការ

@ណៈកមា្ម %ិការអចិនៃន្ត្រន្ត @ណៈកមា្ម %ិការអចិនៃន្ត្រន្ត

អ@្គបៀលខា%ិការ





ប្រា�ធានរដ្ឋសភា


ក,រដ្ឋសភារដ្ឋសភា�អង្គការកំពូលនៃនរដ្ឋអំណាច និង �អ្នកតំណាង�ន់ខ្ពស់

របស់គ្រប�ជន ទេហ�យមានដែតរដ្ឋសភាទេ� ដែដលមានសិ�្ធិទេ��ច្បាប់។ខ,ការAររដ្ឋបាលរបស់រដ្ឋសភារដ្ឋសភាតាងនាម�គ្រប�ជន អនុវតWន៏សិ�្ធិអំណាចរដ្ឋ សទេគ្រមចអំព�ប-

ញ្ជាf សំខាន់ៗរបស់គ្រប��តិដូច�អនុម័តរដ្ឋ�មVនុញq និង ដែគ្រកដែគ្របរដ្ឋ�មVនុញq អនុម័តច្បាប់ កំណត់នទេMបាយ ក្នុង និង ទេគ្រ�គ្របទេ�ស សទេគ្រមចសា្ថ ប័នរដ្ឋ ទេគ្រជ�សតាងំអ្នកដឹកនាសំា្ថ ប័នរដ្ឋទេ`ថា្ន ក់មជ្ឹឈម និង គ្រតតួពិនិត្យសកមVភាពសា្ថ ប័នទេនាះ។VI-ទេសចកD�សនWិដ្ឋា្ឋ ន

ទេគ្មាលបំណងនៃនទេសbវទេ� ដឹងអំព�ការករទេក�តរដ្ឋ ធាតុផ្ំសនៃនរដ្ឋ ការគ្រ�ប់គ្រ�ងរដ្ឋដឹងអំព� ដឹងអំព�អំណាចរដ្ឋបាលដែដនដ�នៃនគ្រពះមហាក្សគ្រត តួនា��របស់

គ្រពះមហាក្សគ្រត ដឹងអំព�អំណាចដែដនដ�នៃនគ្រពឹ�្ធសភា តួនា��របស់គ្រពឹ�្ធសភា តួនា

��របស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWរបស់គ្រពឹ�្ធសភា អ�្គទេលខាដ្ឋា្ឋ នគ្រពឹ�្ធសភា �ណៈកមVការនានា1ងំ៩ និង រចនាសម្ព័ន្ធ

ដឹងអំព�អំណាចដែដនដ�នៃនរដ្ឋសភា តួនា��របស់រដ្ឋសភា តួនា��របស់�ណកមាV �ិការអចិនៃង្រ្គានWរដ្ឋសភា អ�្គទេលខាដ្ឋា្ឋ នរដ្ឋសភា�ណៈកមVការនានា1ងំ៩ និង រចនាសម្ព័ន្ធ។

អត្ថគ្របទេMជន៏ ដឹងអំព�ច្បាប់ក្នុងសង្គមកាន់ច្បាស់លាស់បដែន្ថម�ទេគ្រច�នទេផ្សងៗទេ�bត បណDុ ះផ្នត់�ំនិតគ្រប�ជនឲ្យយល់ដឹងគ្រពះមហាក្សគ្រត គ្រពឹ�្ធសភា រដ្ឋស-ភា

តួនា�� និង អំណាចក្នុងការគ្រ�ប់គ្រ�ងគ្របទេ�ស�តិ ដែស�ងយល់កាន់ដែតច្បាស់អំព�ការផ្លាi ស់បDូរ និង ការអនុម័តច្បាប់។

ក,�ុណសម្បតWិ ទេសbវទេ�ទេនះ�ុក�ឯកសារសំរាប់ការសិក្សាគ្រសាវគ្រ�វរបស់សិ-ស្ស

និស្ិសតជំនាន់ទេគ្រកាយៗទេ�bត។ខ,�ុណវបិតWិ

�ក់ដែសDងក្នុងការសរទេសររដែមងមានការខុសឆ្គងទេ`វអកា� វារ�ុ មិនបានគ្រតឹមគ្រតវូទេ�

សា្ន នៃដក្នុងការខិតខំគ្រសាវគ្រ�វ មិន1ន់បានគ្រតឹមគ្រតវូល្អទេគ្រxះមិន1ន់មានប�ពិទេសា�ន៏ក្នុងការទេសទេសរ។








�,អនុសាន៏ឯកឧតDម ទេលាក ទេលាកគ្រស� សិស្ស និស្ិសត សូមទេមតាW ជួយរះិ�ន់ក្នុង

នាមសា្ថ បនា ដែកលម្អររាល់កំហុសខុសឆ្គង�ទេចតនា ឬអទេចតនាក្នុងការសរទេសរការបកគ្រសាយនូវគ្របធានប�ខាងទេល�ទេដ្ឋាយមានxក្យទេពគ្រជខiះខុស ឬមិនគ្រតឹមគ្រតវូ ទេគ្រxះគ្រកមុទេយ�ងខoុំមិន1ន់មានប�ពិទេសា�ន៏ក្នុងការសរទេសរមDងណាទេp�យ។ទេហ�យគ្រកមុទេយ�ងខoុំរងចា�ំ�ួលរាល់ការរះិ�ន់ ដែករលំអរ នូវបញ្ជាf ខុសឆ្គង ទេដ្ឋាយទេសចកD�ទេសាមទេនាសរ�ករាយ�អដែណកកប្បកា។សូមអ�ុណ!
