De Wet Kwaliteitsborging en de gevolgen voor de bouwsector
Bob Gieskens, Douglas Consultancy
1
AGENDA
1) Inleiding
2) Hoofdlijnen van de wet
3) Wat zijn de gevolgen voor bouwbedrijven?
4) Planning wetgevingstraject en implementatie
5) Ondersteuning door Bouwend Nederland
2
Inleiding Wkb
3
- Lange historie, sinds 2014 concreetAanleiding 2008 commissie Dekker rol gemeenteAanvulling huidige kabinet: positie consument
- Tweede Kamer heeft wet aangenomen, inclusief enkele amendementen. Behandeling 1e Kamer volgt.
UITGANGSPUNT: Invoering is ‘FACT OF LIFE’.
Hoofdlijnen van de Wkb
Doelen
• Verbeterde (borging van de) bouwkwaliteit
• Verbeterde positie van de consument
• Prikkel voor kwaliteitsverbetering
en verlaging faalkosten
Middelen
• Stelsel van toetsing op relevante aspecten van kwaliteit van het eindproduct door een onafhankelijke marktpartij
• Verklaring van kwaliteitsborger bij oplevering als voorwaarde voor ingebruikname
• BW-maatregelen t.a.v. aansprakelijkheid aannemer, 5% regeling voor woningbouw, opleverdossier voor de consument en informatieplicht verzekeringen
• Flankerend beleid t.a.v. benchmarking
4
Wat verandert er; wijziging BW
• aansprakelijkheid aannemer: ook als gebreken NIET bij oplevering zijn gezien, tenzij niet aan de aannemer toe te rekenenAandachtspunt Bouwend Nederland 1e Kamer: opdrachtgever die relevante invloed op de bouw uitoefent
• 5% regeling voor woningbouw: vrijgave laatste 5% op expliciet aangeven van de klant. Bouwer dient moment van oplevering duidelijk te communiceren aan consument
• informatieplicht verzekeringen: klant informeren over wijze van verzekeren m.b.t. gebreken en afbouw
• Opleverdossier: de aannemer levert bij oplevering een dossier aan de consument, waarin volledig inzicht wordt gegeven in de nakoming van de overeenkomst.
5
Wat verandert er; stelsel
6
OriëntatieEsthetisch ontwerp
Bouwvoorbereiding technische uitwerking
Bouw
Kwaliteitsborging
De nieuwe situatie uitvergroot
7
VERKLARING+
AS-BUILT DOSSIER
INSPECTIEPLAN
• Risicoanalyse
• Toetsmomenten
• Toetsniveau
Gemeente blijft verantwoordelijk voor welstand, RO, omgevingsveiligheid, toezicht op bestaande bouw, handhavingIn gebruikname na ontvangst verklaring + dossier door gemeente
Stelsel Kwaliteitsborging Bouw
Partijen en rollen in het nieuwe stelsel
• Toelatingsorganisatie (publiek, onderdeel Min. BZK)– Laat instrumenten toe– Controleert of instrumenten werken -
realitychecks– Sanctioneert indien nodig!
• Instrumentaanbieder (markt)– Ontwikkelen instrumenten– Controleren kwaliteitsborger– Sanctioneert indien nodig
• Kwaliteitsborgers (markt)– Zien toe op voldoen aan Bouwbesluit– Opleveringsverklaring
• Bouwbedrijf (markt)– Bouwt– Borgt intern kwaliteit– Levert gegevens aan borger
Toelatingsorganisatie
Instrumentaanbieder
Kwaliteitsborger
Bouwer / bouwwerk
Gevolgen voor bouwbedrijven
Blijft:
- Aanvraag omgevingsvergunning (welstand en bestemmingsplan)
- (Ontwerpen en) Bouwen conform Bouwbesluit en private eisen
Vervalt:
- Indienen vergunningsgereed ontwerp bij gemeente
- Toetsing en toezicht door gemeente
Komt erbij:
- Toetsing en inspectie door kwaliteitsborger
- Informatie aanleveren aan kwaliteitsborger
- Informatievoorziening opdrachtgever
9
Gevolgen voor bouwbedrijven
Burgerlijk Wetboek
Aanscherping aansprakelijkheid met “omgekeerde bewijslast” leidt mogelijk tot meer “conflicten”, arbitrages e.d.
De administratieve consequenties van de “bewijslast” zijn nog moeilijk te overzien. Dit geldt ook voor het opleverdossier.
Introductie nieuw stelsel
Er komt een andere toetser/toezichthouder op de bouw
De uitspraak over kwaliteit verschuift van ontwerp naar gereed product
Opleveringsverklaring kwaliteitsborger nodig voor gereedmelding aan gemeente en in gebruikname pand via vergunninghouder
10
Gevolgen voor bouwbedrijven (2)
Voordelen
• Gegevens ontwerp niet meer vroegtijdig aanleveren bij gemeente
– Mogelijk doorlooptijdverkorting vergunningsproces
– Toetsen kwaliteitsborger afgestemd op bouwproces; efficiencyvoordeel
• Extra set ogen werkt ‘disciplinerend’
• Lagere faalkosten door eerder ontdekken van non-conformiteit
• Kennis inbreng kwaliteitsborger werkt kwaliteitsverhogend
• Rapportage kwaliteitsborger ook bewijsvoering m.b.t. aansprakelijkheid
11
Gevolgen voor bouwbedrijven (3)
Nadelen:
• Kwaliteitsborger toetst intensiever dan gemeente
• Omgekeerde bewijslast aansprakelijkheid
meer conflicten? Geen balans i.r.t. ontwerpend OG
• Toename kosten kwaliteitsborging versus afname leges (?)
• Toename eigen interne kwaliteitsborging
aantonen dat iets voldoet vs afwijkingen registreren
12
Planning
Behandeling Wet door 1e Kamer : april/mei 2017
Opstellen AMvB en MR : tot juli 2017
Start Toelatingsorganisatie (i.o.) : 1 juli 2017
Implementatieondersteuning BZK : vanaf 1 februari 2017
Ingangsdatum wet gevolgklasse 1 en BW: 1 januari 2018
Ingangsdatum gevolgklasse 2 en 3: na positieve evaluatie, niet voor 2020
13
Wat moet u gaan doen?
LEUNEN OF STEUNEN?BRENG INTERNE KWALITEITSBORGING OP ORDE!
Zorg voor uitstekende dossiervorming- wat is er afgesproken, wat is er geleverd?- voldoet het geleverde aantoonbaar aan de gestelde eisen- opleverdocumentatie
Maak sluitende afspraken met leveranciers en onderaannemers• Leg (prestatie-)eisen vast- Laat documentatie en bewijsvoering aanleveren dat aan die eisen wordt
voldaan
Ontwerpaansprakelijkheid opdrachtgever- zorg dat uw opdrachtgever u een getoetst ontwerp aanlevert
14
Ondersteuning door Bouwend Nederland
WAAR LIGT UW BEHOEFTE?
• Feitelijke voorlichting welke thema’s relevant?
• Zelfhulppakket met nulmeting kwaliteitsborging
• Cursussen en trainingen via Bouwend Nederland Academy
• Netwerkbijeenkomsten met ervaringen uit pilots en experimenten
• …
15