UntitledElementy ludyczne i komiczne w Rozmowie mistrza Polikarpa
ze mierci
Wprowadzenie Przeczytaj Ilustracja interaktywna Sprawd si Dla
nauczyciela
Bibliografia:
O mierci, [w:] Banie, opowieci, gadki przez Oskara Kolberga
zebrane, red. O. Kolberg, Warszawa 1998. Rozmowa mistrza Polikarpa
ze mierci, [w:] W. R. Rzepka, W. Wydra, Chrestomaa staropolska.
Teksty do roku 1543, Wrocaw 1984. Aron Guriewicz, Problemy
redniowiecznej kultury ludowej, tum. Z. Dobrzyniecki, Warszawa
1987. Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] Rzepka Wojciech R.,
Wydra Wiesaw, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocaw
1984. Groteska, [w:] Gowiski Micha, Kostkiewiczowa Teresa,
Okopie-Sawiska Aleksandra, Sawiski Janusz, Sownik terminów
literackich, Wrocaw 1988.
Czy typowe dla redniowiecza ludyczne przedstawienia powicone
nieuchronnoci mierci licoway z powag tematu?
Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci to zarówno utwór
moralizatorski, jak i satyryczny. Komizm wierszowanych
dialogów i liczne sceny obyczajowe z ycia przedstawicieli
rónych stanów pozwalay na prezentacj utworu w formie
teatralnej. W ten sposób tematyka mierci, podejmowana
w kazaniach i teologicznych traktatach, moga wzbudzi ywe
zainteresowanie szerokiej publiczno, któr dzisiaj nazwalibymy
publicznoci masow. Podane w artobliwej formie proste prawdy, e
mierci nie da si oszuka i e nie mona jej przekupi, zmuszay do
refleksji.
Twoje cele
Dokonasz analizy i interpretacji fragmentów Rozmowy mistrza
Polikarpa ze mierci, wskazujcych na jej przynaleno do kultury
ludowej. Wyjanisz powody, dla których autor polskiej wersji dziea
wprowadzi zmiany do aciskiego tekstu bdcego wzorcem dla Rozmowy
mistrza Polikarpa ze mierci. Ustalisz, na czym polega satyryczny
charakter Rozmowy mistrza Polikarpa ze mierci.
ródo: Pixabay, domena publiczna.
Elementy ludyczne i komiczne w Rozmowie mistrza Polikarpa ze
mierci
Przeczytaj
Wszytcy ludzie posuchajcie… Trudno dzi oszacowa, ilu ludzi potrafio
w redniowieczu pynnie czyta i pisa po acinie. Badacze
potwierdzaj, e panowa wówczas powszechny analfabetyzm, który
dotyczy nawet ludzi penicych najwysze funkcje (m.in. królów). Tylko
niewielki procent spoecznoci europejskiej móg samodzielnie pozna
np. rozwaania o mierci. Mimo e jedno z najwaniejszych
hase tej epoki – Memento mori! (ac. Pamitaj o mierci!) –
dotyczyo wszystkich, nieliczni byli w stanie zapozna si
z dzieami teologicznymi lub filozoficznymi, w których
podejmowano problemy eschatologiczne.
Aron Guriewicz
“
Danse Macabre – fresk yjcy na przeomie XV i XVI wieku niemiecki
drzeworytnik Michael Wolgemut tak zilustrowa wizerunek mierci. Ta
ilustracja nie tylko upikszaa dzieo dotyczce m.in. umierania, ale
te uatwiaa niepimiennym lub sabo czytajcym w jzyku niemieckim
zrozumienie, jaka jest mier ródo: Samuel Leach, licencja: CC BY
2.0, dostpny w internecie: www.flickr.com.
Kultura ludowa Wspóczesna definicja kultury ludowej utosamia j
z kultur niszych warstw spoecznych, a nawet
z folklorem, zwaszcza wiejskim. W odniesieniu do
redniowiecza rozumienie pojcia kultury ludowej naley znacznie
poszerzy. Przyjmuje si, e bya to kultura, któr wspótworzyy róne
rodowiska: ubodzy mieszczanie i chopi, lecz take uczeni,
urzdnicy, rycerze. Funkcjonowali oni w wiecie, w którym
istniay wspólne dla wszystkich wyobraenia dotyczce pewnych zjawisk.
Pisanie o nich jzykiem wymagajcym znajomoci terminologii
naukowej w naturalny sposób ograniczao grono odbiorców.
Zwracanie si do niewyedukowanych grup spoecznych wymagao innego
kodu, który uwzgldnia, kim jest zamierzony odbiorca. wiat
przedstawiony w dzieach skierowanych do takiego odbiorcy musia
operowa konkretem, a unika poj abstrakcyjnych. Ponadto naleao
pokazywa rzeczywisto blisk jego dowiadczeniu, tak, któr mona pozna
empirycznie. Z tego wzgldu m.in. tre uczonych traktatów
przetwarzano na kazania, pieni, modlitwy czy przedstawienia.
ródo: Aron Guriewicz, Problemy redniowiecznej kultury ludowej, tum.
Z. Dobrzyniecki, Warszawa 1987, s. 18–19.
Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci moga by takim przedstawieniem
odgrywanym na przykocielnym placu (albo wrcz na progu wityni) lub
na cmentarzu. Niewykluczone, e towarzyszya kazaniu powiconemu
problemom eschatologicznym. Aby dotrze do jak najwikszej liczby
ludzi, musiaa by zrozumiaa i atwa w odbiorze, by suchacze
w peni pojli, jaka jest mier.
Uczy przez miech Dydaktyczny cel dzie o umieraniu mona byo
osign na róne sposoby. Jeden z nich to uczenie przez miech.
Polski autor XVwiecznego dialogu mia wiadomo, e nie powinien
zniechca potencjalnych widzów (lub czytelników) nadmiernym patosem.
Zastosowa wic w swym utworze komizm. Nie jest on tosamy
z dobrodusznym humorem. Obszerne fragmenty Rozmowy... maj
charakter satyryczny. Anonimowy twórca omieszy przedstawicieli
rónych stanów i profesji, by ostrzec przed konsekwencjami
nieodpowiedniego (czyli niezgodnego z doktryn chrzecijask)
ycia. Omieszaniu okrelonych grup towarzysz tylko dwa wzorce
pozytywne – autor z aprobat oceni postpowanie dobrych mnichów
oraz bogobojnych dziewic, a wic tych ludzi, którzy za ycia
wyrzekaj si przyjemnoci i z pokor znosz cierpienia, aby
po mierci otrzyma nagrod w niebie.
Rozmowa... jest wic równoczenie wytworem kultury ludowej
redniowiecza, która pozwala nam zrozumie, jak wyobraali sobie mier
nasi przodkowie w XV stuleciu, a take dzieem krytycznie
ukazujcym ywych.
Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci DE MORTE
“
Mors dicit:
Czemu si tako barzo lkasz? Wrzekomo zdrow, a wdy stkasz! Pan
Bog t rzecz tako nosi, Ie go o to barzo prosi,
Magister dicit:
Mia mirci, racz mi wzjewi, Przecz chcesz ludzie ywota zbawi, Czemu
tw ask stracili, Za co zego uczynili? […]
Mors dicit:
[…] Karczmarze, co le piwa daj, Nieczsto na mi wspominaj; Jako swe
miechy natkaj, W ten czas m kos poznaj: Kiedy nawiedz m szko,
Bd jem la w gardlo smo. Jedno si porusz, Wszytki nagle zdawi
musz: Naprzod zdawi dziewki, chopce, A si chop po sircu smekce.
[…]
Majister dicit:
By mi chciaa troch sucha, Chciabych ci nieco pyta: Czemu si lekarze
staj, Gdy z twej mocy nie wybawiaj, I te powiedaj, Ee
wielik moc zioa maj?
Mors respondit:
Oto kady lekarz faci, Nie pomog jego maci; Poywaj mistrzostwa
swego, Poki nietu czasu mego, A poki jest wola Boa, Poty
czowiek praw niezboa Nie pomog apoteki, Przeciw mnie adne leki –
A wdy umrze kady musi, Kto jich lekarstwa zakusi; Na may czas
mog pomoc, I niemocny wemie sw moc. A wdy koniec temu bdzie,
Gdy lekarz w mej szkole sidzie, Bowiem przeciw mirtelnej
szkodzie Nie najdzie ziela na ogrodzie. Darmo poywasz lubieszczka,
Ju ci zgotowana deszczka; Nie pomoe kurzenie pioyna, Gdy przydzie
moja godzina; Nie pomog i szewije – Wszytko mir przez ugu
smyje. Ja nie dbam o adne ziele, A wdy ju lat przeszo
wiele, Gdy poywam swego pastwa, A nie dbam o adne
lekarstwa; Swe poczwy nad ludmi stroj, A wdy w jenej
mierze stoj. Morz sdzie i podsdki, Zadam jim wielikie smtki.
Gdy sw rodzin sdz, Czsto na skazaniu bdz –
(gr. allgoréo – mówi w przenoni, obrazowo) – posta, idea
lub wydarzenie, które poza dosownym sensem maj równie stae
i umowne znaczenie przenone, w przeciwiestwie do symbolu,
przesanie alegorii jest zazwyczaj jednoznaczne. Odczytanie
znaczenia alegorycznego wymaga pewnej erudycji wychodzcej poza
prost znajomo jzyka, np. kobieta z wag i przepask na
oczach jest alegori sprawiedliwoci
animizacja
eschatologia
(gr. eschatos – ostateczny + logos – sowo) cz doktryny religijnej,
a take teoria filozoficzna traktujca o przeznaczeniu
i celu ostatecznym wiata, o losach pomiertnych czowieka;
w eschatologii chrzecijaskiej podejmowano rozwaania o
rzeczach ostatecznych, a za takie uznawano
w redniowieczu: mier, Sd Ostateczny, niebo i pieko
folklor
(ang. folklore) 1. ludowa twórczo artystyczna;
Ale gdy przydzie Sd Boy, Sdzia w miech piszczeli woy: Ju nie
pojedzie na roki, Czynic niesprawie otwoki, Co przewraca sdy
wierne, Bierzc winy nieumiernie, Bierzc od zostnikow dary,
Sprawiajc jich niewiery – To wszytko bdzie wzjawiono I ciko
pomszczono. […] ródo: Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] W.
R. Rzepka, W. Wydra, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543,
Wrocaw 1984, s. 268–277.
groteska
hiperbola
ludyczno
(ac. ludus – zabawa, gra) – cecha kultury polegajca na zdolnoci
dozaspokajania u ludzi potrzeby rozrywki; funkcj t realizuj
róne dziea i gatunki takie jakbajka, farsa, komedia, satyra
itp.
personifikacja
porównanie
figura stylistyczna skadajca si z dwu czonów poczonych
wyrazami porównujcymi, np. jak, niby, ni, wskazujcymi na
podobiestwo pewnych zjawisk lub przedmiotów
satyra
(etrus. satir – mowa, mówi, ac. satura lanx – misa z owocami)
utwór literacki omieszajcy lub krytykujcy ukazywane w nim
zjawiska, najczciej wady ludzkie, stosunki spoeczne, instytucje;
ogó utworów majcych na celu omieszenie, pitnowanie szkodliwych
zjawisk, obyczajów, wad, stosunków spoecznych; satyra jest
anonimowa, nie uderza w konkretne osoby, operuje
wyolbrzymieniem, karykatur, grotesk i ukazuje wiat
w krzywym zwierciadle
Ilustracja interaktywna
Polecenie 1
Do której kategorii naley zaliczy Rozmow mistrza Polikarpa ze
mierci: rozrywkowej czy dydaktycznej? W odpowiedzi na to pytanie
uyj argumentów potwierdzajcych wybór.
Polecenie 2
Czy wedug ciebie przynaleno Rozmowy mistrza Polikarpa ze mierci do
kultury ludowej oznacza jednoczenie kwalifikowanie tego utworu do
kultury ludycznej? Napisz tekst, w którym wyjanisz to
zagadnienie.
Wenceslaus Hollar, Procesja taca mierci ródo: Wikimedia Commons,
domena publiczna.
Sprawd si
wiczenie 1
ródo: Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] Wiesaw Wydra,
Wojciech R. Rzepka, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543,
Wrocaw 1984, s. 268–274.
Wytwory kultury ludowej kierowane byy do rónych grup odbiorców,
m.in. do tych, którzy nie posiedli umiejtnoci czytania. Zaznacz te
grupy wersów, które wskazuj, e Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci
nie jest utworem przeznaczonym wycznie dla odbiorców potraficych
czyta.
Przykad o tem chc powiedzie, Suchaj tego, kto chce wiedzie!
– By mi chciaa troch sucha, Chciabych ci nieco pyta.
Wszytcy ludzie, posuchajcie, Okrutno mirci poznajcie! –
– Urza czowieka nagiego Przyrodzenia niewieciego.
wiczenie 2
Szczegóowo opisujc mier, autor pokaza, e nie jest ona bytem
abstrakcyjnym. Wska figur stylistyczn, dziki której tak si
stao.
alegoria
porównanie
hiperbola
animizacja
personifikacja
Zaznacz poprawne wyrazy lub grupy sów.
zielony
By urza mier w jej postawie.
Gdy si mogli Bogu wiele,
Osta wszech ludzi w kociele,
Urza czowieka nagiego,
Przewizaa gow chust
Jako samojed krzywousta;
Poziewajc skryta zby;
Miece oczy zawracajc,
Goa gowa, przykra mowa,
Wypia ebra i koci,
Grono siecze przez lutoci.
Mistrz widzc obraz skarady,
ote oczy, ywot blady,
Grono si tego przelkn,
ródo: Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] Wiesaw Wydra,
Wojciech R. Rzepka, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543,
Wrocaw 1984, s. 268–269.
wiczenie 5
Mimo powanego tematu Rozmowy..., autor wprowadzi do dziea elementy
komiczne. Kto zosta omieszony we fragmencie przedstawiajcym
spotkanie mierci i Polikarpa? W swojej odpowiedzi uyj cytatu z
utworu.
Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci
“
Grono si tego przelkn, Pad na ziemi, ee stkn. Gdy lea wznak jako
wia, mier do niego przemowia.
Mors dicit: Czemu si tako barzo lkasz? Wrzekomo zdrow, a wdy
stkasz! Pan Bog t rzecz tako nosi, Ie go o to barzo prosi, Abych ci
si ukazaa, Wszytk sw moc wzjawia; Oto ci przed tob stoj, Ogldaj
postaw moj: Kademu si tak uka, Gdy go ywota zbawi. Nie lkaj si mie
tym razem, I mi widzisz przed obrazem. Gdy przyd, namilejszy, k
tobie, Tedy barzo zeckniesz sobie: Zableszczysz na strony oczy, E
ci z ciaa pot poskoczy; Rzuc si jako kot na myszy, A twe sirce ciko
wdyszy. Otchoce si z miodem tarnek, Gdy przynios jadu garnek -
Musisz ji pi przez dziki; Gdy poywiesz wielikiej mki, Bdziesz mie
dosy tesnice, Odbdziesz swej mionice. Osta tego wszech, tobie wiel,
Przez dziki ci z ni rozdziel. Mow se mn, bo mam dziao,
Gdy si se mn mowi chciao; Widzisz, iem ci robotnica - Czemu ci wzia
taka tesnica? Ma kosa wisz, traw siecze, Przed ni nikt nie uciecze.
Wsta, mistrzu, odpowiedz, jestli umiesz! Za po polsku nie
rozumiesz? Snad ci Sortes nie pomoe, Przelkne si, nieboe! Ju
odetchni, nieboraku, Mow ze mn, ubogi aku, Nie boj si dzi mojej
szkoy, Nie dam ci czy epistoy.
ródo: Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci, [w:] Wojciech R. Rzepka,
Wiesaw Wydra, Chrestomaa staropolska. Teksty do roku 1543, Wrocaw
1984, s. 268–269.
wiczenie 6
Jaki charakter ma komizm obecny we fragmentach Rozmowy..., w
których mier mówi o karczmarzach, lekarzach i sdziach? Czy jest to
dobroduszny humor, czy satyra? Napisz na ten temat tekst liczcy co
najmniej 80 sów.
wiczenie 7
Jednym z zada utworów takich jak Rozmowa... byo oswajanie widzów ze
mierci. Napisz tekst, w którym wyjanisz, na czym polegao to
oswajanie.
wiczenie 8
Wyka, e Rozmowa... to utwór o charakterze groteskowym. W tym celu
wykorzystaj definicj groteski ze Sownika terminów
literackich:
Groteska
ródo: Groteska, [w:] Micha Gowiski, Teresa Kostkiewiczowa,
Aleksandra Okopie-Sawiska, Janusz Sawiski, Sownik terminów
literackich, Wrocaw 1988, s. 173.
“
Autor: Sabina witaa, Anna Grabarczyk
Temat: Elementy ludyczne i komiczne w Rozmowie mistrza
Polikarpa ze mierci
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres
podstawowy
Podstawa programowa Zakres podstawowy Treci nauczania – wymagania
szczegóowe I. Ksztacenie literackie i kulturowe. 1. Czytanie
utworów literackich. Ucze: 1) rozumie podstawy periodyzacji
literatury, sytuuje utwory literackie w poszczególnych okresach:
staroytno, redniowiecze, renesans, barok, owiecenie, romantyzm,
pozytywizm, Moda Polska, dwudziestolecie midzywojenne, literatura
wojny i okupacji, literatura lat 1945– 1989 krajowa i emigracyjna,
literatura po 1989 r.; 2) rozpoznaje konwencje literackie i okrela
ich cechy w utworach (fantastyczn, symboliczn, mimetyczn,
realistyczn, naturalistyczn, groteskow); 6) rozpoznaje w tekstach
literackich: ironi i autoironi, komizm, tragizm, humor, patos;
okrela ich funkcje w tekcie i rozumie wartociujcy charakter; 8)
wykazuje si znajomoci i zrozumieniem treci utworów wskazanych w
podstawie programowej jako lektury obowizkowe; 9) rozpoznaje
tematyk i problematyk poznanych tekstów oraz jej zwizek z
programami epoki literackiej, zjawiskami spoecznymi, historycznymi,
egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje j refleksji; 10)
rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: wiata przedstawionego
(fabuy, bohaterów, akcji, wtków, motywów), narracji, sytuacji
lirycznej; interpretuje je i wartociuje; 11) rozumie pojcie motywu
literackiego i toposu, rozpoznaje podstawowe motywy i toposy oraz
dostrzega ywotno motywów biblijnych i antycznych w utworach
literackich; okrela ich rol w tworzeniu znacze uniwersalnych; 14)
przedstawia propozycj interpretacji utworu, wskazuje w tekcie
miejsca, które mog stanowi argumenty na poparcie jego propozycji
interpretacyjnej; 15) wykorzystuje w interpretacji utworów
literackich potrzebne konteksty, szczególnie kontekst
historycznoliteracki, historyczny, polityczny, kulturowy,
filozoficzny, biograficzny, mitologiczny, biblijny, egzystencjalny;
16) rozpoznaje obecne w utworach literackich wartoci uniwersalne i
narodowe; okrela ich rol i zwizek z problematyk utworu oraz
znaczenie dla budowania wasnego systemu wartoci. III. Tworzenie
wypowiedzi. 2. Mówienie i pisanie. Ucze:
4) zgodnie z normami formuuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje
informacje, uzasadnienia, komentarze, gos w dyskusji; 10) w
interpretacji przedstawia propozycj odczytania tekstu, formuuje
argumenty na podstawie tekstu oraz znanych kontekstów, w tym
wasnego dowiadczenia, przeprowadza logiczny wywód sucy
uprawomocnieniu formuowanych sdów; IV. Samoksztacenie. 9.
wykorzystuje mulmedialne róda informacji oraz dokonuje ich
krytycznej oceny; 10. gromadzi i przetwarza informacje, sporzdza
baz danych; Lektura obowizkowa 6) Bogurodzica; Lament witokrzyski
(fragmenty); Legenda o w. Aleksym (fragmenty); Rozmowa Mistrza
Polikarpa ze mierci (fragmenty);
Ksztatowane kompetencje kluczowe
Cele operacyjne. Ucze:
dokona analizy i interpretacji fragmentów Rozmowy mistrza
Polikarpa ze mierci, wskazujcych na jej przynaleno do kultury
ludowej; wyjani powody, dla których autor polskiej wersji dziea
wprowadzi zmiany do aciskiego tekstu bdcego wzorcem dla Rozmowy
mistrza Polikarpa ze mierci; ustalisz, na czym polega satyryczny
charakter Rozmowy mistrza Polikarpa ze mierci.
Strategie nauczania:
Formy pracy
rodki dydaktyczne
komputery z gonikami i dostpem do internetu, suchawki;
zasoby multimedialne zawarte w emateriale; tablica
interaktywna/tablica, pisak/kreda; tekst ze zbiorów Oskara Kolberga
O mierci.
Przebieg zaj
Przed lekcj:
1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie si z wierszem
Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci.
Faza wstpna
1. Nauczyciel rozdaje uczniom tekst O mierci pochodzcy ze
zbiorów Oskara Kolberga.
O mierci By jeden chop bardzo biedny, a tak mu Pan Bóg
bogosawi, e mu si cigle dzieci rodziy. Ju te w tej wsi nikt
nie chcia stawa w kumy. Wic poszed na granice wsi szuka
kumotrów. I spotka na drodze bab jedn, która go pyta:
– Czego chcesz, kumie? – Moja babusiu, nie mog kumotrów dosta do
dziecka - odpowiada. – No to ja ci bd trzyma do chrztu.
A bya to mier.
Na chrzciny zeszli si ludzie. Po chrzcinach baba mówi:
“
2. Prowadzcy prosi, aby uczniowie:
wskazali odbiorc tekstu, opisali mier oraz okrelili, na czym polega
ludowe jej wyobraenie, okrelili charakter tekstu oraz wskazali jego
odbiorc.
3. Nauczyciel weryfikuje, czy uczniowie zauwayli zwizek tekstu
z kultur ludow.
4. Podanie tematu zaj.
Faza realizacyjna
1. Uczniowie czytaj teksty umieszczone w emateriale. Tworz
notatk w formie mapy myli. Notatka powinna zawiera:
opis wizerunku mierci, cechy komiczne mierci, omówienie postaci
Polikarpa, wyjanienie satyrycznego portretowania postaci (nawizanie
do 7 grzechów gównych), elementy komiczne, humorystyczne (komizm
jzyka, postaci, sytuacji), fragmenty o charakterze
groteskowym.
2. Nauczyciel prezentuje uczniom obraz Taczce szkielety, Taniec
mierci ródo: licencja: CC BY 4.0, dostpny w internecie:
Wellcome Images.
Chop na to przysta i tak robi, jak mu powiedziaa. Dobrze mu si
wiodo i wsawi si jako dobry doktor. I trwao to dugie
lata. A wreszcie i on sam zacz chorowa i wiedzia, e
i jemu take ukae si mier, ale nie wiedzia gdzie, czy
w nogach, czy w gowach. Kaza wic sobie zrobi óko na
sprynach czy na koowrocie, eby si mogo zaraz obróci, na wypadek
gdyby mu mier w gowach stana.
Nareszcie zobaczy j, e podchodzi i kiedy si ku gowie zbliaa,
on smyk, i wykrci óko tak, e ona staa w nogach. mier za
nim, a on jej umyka. W kocu, po dugiej gonitwie,
zniecierpliwiona, apie go za gow i woa: - Mój kumie, nie pomoe
krci, wierci, kiej trzeba na tamten wiat lecie!
I udusia go. ródo: O mierci, [w:] Banie, opowieci, gadki przez
Oskara Kolberga zebrane, red. O. Kolberg, Warszawa 1998, s.
84.
Prosi uczniów o krótk wypowied na temat zwizku ilustracji
z utworem Rozmowa mistrza Polikarpa ze mierci. Po analizie
uczniowie wskazuj elementy ludyczne i komiczne w tekcie
i okrelaj, jak peni funkcj.
3. Uczniowie wykonuj wybrane przez nauczyciela wiczenia
z sekcji „Sprawd si”, które omawiaj wspólnie na forum
klasy.
4. Uczniowie przechodz do sekcji „Ilustracja interaktywna”.
Wspólnie pracuj na poleceniem 1 i 2.
Faza podsumowujca
1. Na koniec zaj nauczyciel prosi uczniów o odniesienie do
nastpujcych zagadnie:
wska i nazwij fragmenty o charakterze satyrycznym, nazwij
elementy ludyczne i komiczne; okreli ich funkcje
w utworze.
Praca domowa:
Materiay pomocnicze:
powstania Rodzaj tekstu
kultury Kreacja mierci
Krótki opis spotkania
T. Michaowska, Dialog Mistrza Polikarpa ze mierci (De morte
prologus), [w:] Teje, redniowiecze, wyd. 5 uzupenione, Warszawa
1999, s.516527.
T. Wojczak, Dialog mistrza Polikarpa ze mierci a redniowieczna
kultura ludowa. Symbolika utworu i jej percepcja, [w:]
Widzenie Polikarpa. redniowieczne rozmowy czowieka ze mierci, pod
red. A. Dbrówki i P. Stpnia, Warszawa 2014, s. 113123.
Wskazówki metodyczne