Functionele Leesvaardigheid
Tekstsoort en leesstrategie◦ Snel iets opzoeken
◦ Grote lijn
◦ Details
Marijke Kaatee Onderwijs en Taaladvies
Lezen zonder overzicht◦ Beginnen meteen te lezen
Houden grote lijn niet in de gaten◦ Focussen op allerlei details
◦ Zien samenhang tussen details niet◦ Zien samenhang tussen details niet
Stoppen bij moeilijke woorden◦ Blokkeren en worden ontmoedigd
Interpreteren makkelijk verkeerd◦ Kunnen hoofd- en bijzaken niet scheiden
Marijke Kaatee Onderwijs en Taaladvies
Gaan uit van woordenschat autochtonen
Veel vaktaal (nieuwe begrippen)
Veel schooltaal◦ Wat is schooltaal?
Marijke Kaatee Onderwijs en Taaladvies
VERSIMPELD (geldt m.n. voor VMBO boeken)◦ structuur ontbreekt – losse stukjes tekst
◦ signaalwoorden verwijderd
ABSTRACT (VBMO-HAVO-VWO)◦ onderwerpen staan ver af van leefwereld◦ onderwerpen staan ver af van leefwereld
◦ niet alledaags taalgebruik
◦ woorden met specifieke betekenis (markt, cel)
IMPLICIETE RELATIES (VMBO-HAVO-VWO)◦ oorzaak-gevolg middel-doel tegenstelling
Marijke Kaatee Onderwijs en Taaladvies
Expliciete aandacht woordenschat
Aandacht voor leesstrategieën
Modellen en strakke sturing
Oefenen, oefenen en oefenen
Vakken doen beroep op strategieën Vakken doen beroep op strategieën
‘Wat doen we eerst’, ………’kijk naar’ …….‘waar denk je dat de tekst over gaat’…….
Marijke Kaatee Onderwijs en Taaladvies
OnderdelenEffectief onderwijs
Veellezen
Instructie en ModellingStrategieën
Effectief onderwijs
DirecteInstructie
Woord-bewustzijn
Hoge kwaliteitMondelinge
Taal
Otaiba, Grek, Torgesen, Vocabulary Instruction, FloridaCenter for Reading Research, Florida State University, 04
Marijke Kaatee Onderwijs en Taaladvies
voorkennis activeren
leerlingen doen mee
op …. dan pas aanwijzen
Marijke Kaatee Onderwijs en Taaladvies
In alle sectoren, schooltypen, alle vakken
In zowel onder- als bovenbouw
Werk volgens het stappenplan lezen
Steunen: doe voor
Helpen: help op weg door vragen te stellen Helpen: help op weg door vragen te stellen
Afdwingen: laat opschrijven
Gebruik de woordraadstrategieën
Selecteer woorden en laat betekenissen noteren
Herhaal – herhaal - herhaal
Marijke Kaatee Onderwijs en Taaladvies